Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

Noah. noḫ (personal name); ኖሕ፡ noḥ 3b l. 2, 4a l. 1, 4a l. 2, 4a l. 5, 4b l. 15ff., 11b l. 11, 11b l. 15, 31a l. 18ff., 90b l. 18, 145b l. 6, 145b l. 22 (ed.) ; ኖህ፡ noh 90 n. 51 (ed.)

ኖለወ

quadril. , cui comparandum est נהל Pi. ducere^la, spec. aquatum, pastum; נַהֲלֹל pascuum^la.

ኖላዊ

m. , plerumque ኖሎት፡ (pro ኖለውት፡ ), rarius ኖላውያን፡ ( ; ; ; ; ) et ነዋልው፡ ( ); pastor^la: ኖላዌ፡ አባግዕ፡ ; ; ; ሰብአ፡ ኖሎት፡ ; ኖሎተ፡ እንስሳ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ንዋየ፡ ኖሎት፡ ዘኖላዊ፡ አብድ፡ σκεύη ποιμενικὰ ποιμένος ἀπείρου ; ; ; ; ; ; ; de pastoribus vel rectoribus populi politicis vel spiritualibus: ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; 1 Petr.5,4; ; ;

ኖላዊ

ኖላዊት

fem. , pastrix^la: ኖላዊተ፡ አጣሊ፡ Lud. e Vit. Sam.

ኖላዊት

fem. , pastrix^la: ኖላዊተ፡ አጣሊ፡ Lud. e Vit. Sam.

ተአርወየ

III,1efferari^la, furere^la, saevire^la, immanem esse^lavel fieri^la: Deus ረሰዮ፡ (Nebucadnezarem) አርዌ፡ ገዳም፤ ገሠጾ፡ በተአርውዮ፡ ወአንበሮ፡ በተአንስሶ፡ M.M. f. 60; ይትአረወዩ፡ ከመ፡ ዐናብስት፡ ; ἀγριανθήσεται ; ለነሳሒ፡ ኢይደልዎ፡ ይትመዓዕ፡ ወኢይትአርወይ፡ οὐκ ὀργίζεσθαι ουδὲ ἀγριαίνειν ; ኖላዊ፡ ዘይትአረወይ፡ ἄγριοπς τῇ ἰδέᾳ ; ; ላዕለ፡ contra^laaliquem: ; እመኒ፡ ተአርወየ፡ ላዕሌከ፡ ከመ፡ ነምር፡ አክሞስስ፡ አንተ፡ ὅταν ἀγριαίνῃ , σὺ γέλα ; vel : Herodes ቀነየ፡ ኵሎ፡ አሕዛበ፡ እለ፡ ኮኑ፡ ይትአረወይዎሙ፡ ለአይሁድ፡

ዝልጉስ

scabie ulcerosa^la, in specie elephantiasi^la, affectus^la,

a)de ovibus ( scabiosus^la): (ed. ); እመርዔተ፡ አባግዕ፡ ቦ፡ ዘይከውን፡ ጥዑየ፡ ወቦ፡ ዝልጉሰ፡ ψώρας ἀναπέπλησται ; ኖላዊ፡ አባግዕ፡ ሶበ፡ ይሬኢ፡ አሐቲ፡ ዝልግስት፡ አፉሃ፡ ወለእመ፡ ኢከልኣ፡ ፍጡነ፡ ይከውና፡ ኵሎሙ፡ ዝልጉሳን፡ (sic) ;

b)de hominibus: ዝልጉሳን፡ ( ኢይባኡ፡ ውስተ፡ ምሥዋዕ፡ ) ; ዝልጉስ፡ ወዘለምጽ፡ (at Gr. habet γονοῤῥυὴς καὶ λεπρός ) .

ኀላዊ

custos^la, vigil^la: ኀላዌ፡ ብዕራይ፡ custos boum^la, (in lingua Tigrensi), Lud. sine ḫallāwi , ሐላዊ፡ ḥalawi , ሐላውያን፡ ḥalawǝyān

1) ‘guardiano^it’ ኖላዊ፡ ዘመዓልት፡ ኀላዊ፡ ዘሌሊት፡ ‘pastore diurno, guardiano notturno^it’ 175 § 450 (ed.), 100 § 450 (tr.) (‘«guardiano»: testo ḫallāwi {...} 477 riporta dal Deggʷā esattamente l’espressione che compare qui; si trata probabilmente di un tigrinismo, vd. per tutti 158.’ 100 n. 82 )

Grébaut
ሐላዊ፡ ḥalawi , ሐላውያን፡ ḥalawǝyān «gardien^fr» ― ጠባቂ፡ Ms. BNFabb217, fol. 20v. ሐላዊ፡ ዘሌሊት፡ Ms. BAVet30, fol. 25r.
43
ኀላዊ፡ ḫallāwi or ḫalāwi {Grébaut does not mention whether here he means a form derived from a I,1 or I,2 verb.} custos^la, vigil^la, gardien^fr (de nuit), veilleur^fr, vigile^fr ኀላዊ፡ ዘሌሊት፡ Ms. BAVet30, fol. 25r.
203–204

Leslau
ኀላዊ ḫallāwi custodian^en 262a

አሐዱ

numer., fem. አሐቲ፡ (pro አሐድቲ፡ ), m. አሐደ፡ , fem. አሐተ፡ ( gramm.§ 158); raro , ut: አሐድነ፡ Platt ( አሐደነ፡ rom.), unus^la, una^la, unum^la; ejus character est ፩ ; [ אֱחָד ܚܰܕ أَحَدٌ ; amh. inserta nasali አንድ፡ ] እግዚአብሔር፡ አሐዱ፡ ውእቱ፡ ; ; ውእቱ፡ አሐዱ፡ ውእቱ፡ ባሕቲቱ፡ ; ; አሐዱ፡ ውእቱ፡ ኄር፡ ; ኖላዌ፡ አሐደ፡ ; ; ; ; አሐተ፡ ቃለ፡ ; አሐቲ፡ ነጠብጣበ፡ ማይ፡ ; በአሐቲ፡ ዕለት፡ ; ; ; , al.; ዕሥራ፡ ወአሐተ፡ ዕለተ፡ ; ; ; ዘአሐዱ፡ ቀርኑ፡ monoceros^la ; እምነ፡ , ut: ኩን፡ ከመ፡ አሐዱ፡ እምኔሆሙ፡ ; ; ; ; ; vel እምውስተ፡ ; ; (an etiam per st. ? አሐተ፡ ጸራይቀ፡ ናእት፡ ).

a)passim: primus^la, in numerandis annis, ut: እስከ፡ አሐቲ፡ ዓመተ፡ መንግስቱ፡ ; ; .

b)singuli^la, unusquisque^lavel quisque^la, ፩፩ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; vel ለለ፩፩ vel ለለ፩ ; ; ; vel በበ፩ vel በበ፩፩ ; ; ; .

c)aliquis^la, quidam^la, τίς ; አሐተ፡ ጽድቀ፡ ῥῆμά τι ἀληθινόν ; Tob.2,4; ; ; ; ; ; ; ; ; εἷς አሐተ፡ ዕለተ፡ ; ; ; εἷς τις ; ; ὁ ; ; etiam ubi Graecus nec articulum nec τίς habet ; ; 2 ; .

d)in enunciationibus negativis: ullus^la, quisquam^la, እንበለ፡ ምክንያት፡ አሐዱ፡ Enc.; vel cum negatione: nullus^la, nemo^la ; ; plerumque ወኢአሐዱ፡ ( οὑδὲ εἷς , ne unus quidem^la) ; ; ; ; ; ; ወኢአሐተኒ፡ .

e)idem^la: እምአሐዱ፡ አፍ፡ ἐκ τοῦ αὐτοῦ στόματος ; ; vel unus idemque^la, ut: እለ፡ አሐዱ፡ ቃሎሙ፡ μὴ διλόγους .

f)unus-alter^la, alter-alter^la, alius-alius^la

α) ፩ - ፩ ; ; ; ; ; ; ; ; ይትዌለጥ፡ ፩ እም፩ ; Asc. ; ; አሐቲ፡ እምአሐቲ፡ .

β) ፩ - ካልኡ፡ ; ; ; ; ; ; ; አሐዱ፡ ምስለ፡ ካልኡ፡ ; ሶበ፡ አሐዱ፡ የሐንጽ፡ ወካልኡ፡ ይነሥት፡ ; .

g)unicus^la(alias ዋሕድ፡ ): አሐቲ፡ አነ፡ ለአቡየ፡ ( μία , μονογενής ) ; .

h) ኮኑ፡ አሐደ፡ unus sunt^lavel facti sunt^la ; ; n. 723 ወ፩ይከውን፡ ዘርኦሙ፡ ምስለ፡ ውሉደ፡ ሰብእ፡ .

i)fem. አሐቲ፡ pro neutro usurpatur: unum^la, ከመ፡ ይግበር፡ አሐተ፡ እምእላንቱ፡ ኵሎን፡ ; አሐተ፡ ሰአልኩ፡ .

k) አሐተ፡

α)semel^la, ut: አሐተ፡ ለዓመት፡ ; ; ; .

β)unâ^la, simul^la: SS. Trinitas, ዘአሐተ፡ ይሰገድ፡ (quae simul adoratur),

l)affixo ኔ፡ , አሐተኔ፡ in unum^la, unâ^la, ኔ፡ col. 630.

ኖላዊ

ፀማድ

, et sectator^la, alicui addictus^lavel adjunctus^la, minister^la, famulus^la: እምፀማዱ፡ τῶν προσκαρτερούντων αὐτῷ Platt; ሰላም፡ ለበአቱ፡ (sc. Christi post resurrectionem) አመ፡ ይሔውጽ፡ ፀማደ፤ (sc. discipulos) ውስተ፡ ጽርሕ፡ ዕጽው፡ እንበለ፡ ይጺሕ፡ መንገደ፤ Enc.; ኖላውያን፡ ወፀማዶሙ፡ ; ; Michael archangelus ለእግዚአብሔር፡ ፀማዱ፡ Enc.; Basilius ለእግዚአብሔር፡ ፀማዱ፡ Enc.;

a)servus^la,

b)socius^la, compar^la: Enc.

ኖላዊ

ቀታሊ

, ቀታልያን፡ et ቀተልት፡

1)interfector^la, occisor^la, homicida^la, caedis reus^la ; ኢትግበርዋ፡ ቀታሊተ፡ ለምድርክሙ፡ ; ; ; ; ምስለ፡ ቀታሊከ፡ ተሐውር፡ ; ኖሎት፡ ቀታልያን፡ ; ; ; ; ; ; λοιμός ; ቀታሌ፡ ነፍስ፡ ; ; ቀታሌ፡ ነፍሰ፡ ቢጾሙ፡ ; ; ; ; ; ኮነተኒ፡ ቀታሊተ፡ ትእዛዝ፡ ; ቀታሊ፡ ርእሶ፡ ( Selbstmörder^de) ; ቀታሌ፡ እሙ፡ matricida^la ; ቀተልተ፡ አበዊሆሙ፡ parricidae^la ; ቀታልያነ፡ አኃው፡ fratricidae^la .

{

2)mortifer^la, letalis^la, sub በቍል፡

}

ልብ

[ לֵב et לֵבָב , ܠܶܒܳܐ , لُبٌّ amh. ልብ፡ ; de etymo Ges. thes. p. 738] m. et fem. (ut ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ) አልባብ፡ (ut ) est

1)sensu n. 42physico cor^laet hominum ut , et animalium ut ; ; ; ; ; inde medium rei^la ልበ፡ ባሕር፡ ; ; ; ልባ፡ ለምድር፡ ; ልበ፡ ጸበርት፡ interiores frondes palmae^la(i.q. talmud. לוּלַב ) { } .

2)animus^la, cor^la, quatenus est sedes sensuum et affectuum^la, agendi sentiendique ratio^la, voluntas^laet consilium^la, innumeris in locis (secundum usum loquendi biblicum): ንብብዋ፡ ውስተ፡ ልባ፡ ; ናዝዛ፡ ለልብከ፡ ; ; ደይ፡ ቃሎ፡ ውስተ፡ { ልብከ፡ }; ለአብዳን፡ ውስተ፡ አፉሆሙ፡ ልቦሙ፡ ; ዘይፈትን፡ ልበ፡ ወኵልያተ፡ ; እስመ፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ውእቱ፡ ልቡ፡ ; ኖሎት፡ ዘከመ፡ ልብየ፡ ; በኵሉ፡ ልብ፡ toto animo^lasaepissime (ut ); በክልኤቱ፡ ልብ፡ ἐν καρδίᾳ δισσῇ ; ዘክልኤ፡ ልቡ፡ δίψυχος ; በልብ፡ ወልብ፡ ; ; τὰ ἐντὸς , τὰ ἔγκατα ; ; ኀብአ፡ ያዕቆብ፡ ልቦ፡ ለላባ፡ ; praeterea አዕበየ፡ , ኀየለ፡ , ጸንዐ፡ , አጽንዐ፡ , አግዘፈ፡ , አንበረ፡

3)praecipue summae animi facultates: mens^la, ratio^la, intellectus^la; conscientia^la, ልብየ፡ ገብአኒ፡ αἱ φρένες μου ; ; ገብኦ፡ ልቡ፡ σωφρονῶν ; ; σύνεσις ; ; ዘአልቦ፡ ልብ፡ ἀσύνετος ; ; ; ; ; ; ልበ፡ ሰብእ፡ ( ልበ፡ አርዌ፡ ) ; ; ; ὁ νοῦς ; ; ; ; ; ( ); ; ; ; ; διάνοια ; ; ; 1 ; συνείδησις ; ; .

lǝbb imagination^en, ‘Phantasie^de’ ዘንተሰ፡ አኮ፡ እምልብነ፡ ዘንብል፤ አላ፡ በዘ፡ ሰማዕነ፡ ንነግር፡ ወበዘርኢነ፡ ሰማዕተ፡ ንከውን። ‘Dies schreiben wir nicht aus unserer Erfindung heraus, sondern wir schildern, was wir gehört haben, und wir bezeugen, was wir gesehen^de’ 29 l. 16–18 (ed.), 33 l. 31–32 (tr.) (‘Hier ist schon lebb deutlich im Sinne von Phantasie gebraucht, eine Notion aufgrund derer Afa-Warq Gabra-Iyasus seinen berühmten Neologismus lebbwallad geprägt hat.’ 33 n. 152)

Grébaut
ልብ፡ lǝbb

1) intelligence profonde des choses^fr ኮነ፡ ለሰብአ፡ ዝንቱ፡ ዘመን፡ ወዝንቱ፡ ትውልድ፡ አገበረነ፡ መፍቅድ፡ ኀበ፡ ትርጓሜ፡ ዛቲ፡ መጽሐፍ፡ ከመ፡ ታብርሃነ፡ ወትክሥት፡ ለነ፡ ልበ፡ መጻሕፍት፡ አምላካዊያት፡ ዘተኀብአ፡ እምኔነ፡ እምብዝኀ፡ ዑረተ፡ ሕሊናነ። Ms. BNFet110, fol. 1ra.
31–32

2) caractère^fr, sentiments^fr, idées^fr, impressions^fr ወለጠ፡ ኪዳነ፡ ዘተካየደ፡ ምስለ፡ ለኪኑስ፡ ወተግሀ፡ ከመ፡ ይግበር፡ ምግባረ፡ ዘይከውን፡ ለአሕጕሎቱ፡ በፍርሃት፡ ወወለጠ፡ ልቦ። 199
ልብ፡ ጽኑን፡ lǝbb ṣǝnun «cœur lâche^fr» ንሥኡ፡ ሕፃነ፡ ወአሰርዎ፡ ላዕለ፡ መስቀል፡ ወተሳለቁ፡ ቦቱ፡ ወኮነ፡ ልቦሙ፡ ጽኑነ፡ ወቀተልዎ፡ ለሕፃን፡ ዘተቀትለ፡ ዘእንበለ፡ ፍርሃት። 237, ጽኑን፡
Locution አሠነየ፡ (II,2) ልበ፡ ʾaśannaya lǝbba «déterminer^fr, faire fléchir^fr», faire prendre une décision^fr በውእቱ፡ ዘመን፡ ኮነ፡ ፍቁሩ፡ ለንጉሥ፡ ዘይኑን፡ አካክዮስ፡ ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ ዘቍስጥንጥንያ፡ ወአሠነየ፡ ልበ፡ ንጉሥ፡ ከመ፡ ይጽሐፉ፡ ባቡኒቆን፡ ዘበትርጓሜሁ፡ መጽሐፈ፡ ሃይማኖት፡ ፫፡ ጉባኤያት፡ ዘውእቶን፡ በኒቅያ፡ ወቍስጥንጥንያ፡ ወኤፌሶን። 251; አይልሉስሰ፡ ኮነ፡ ይልእክ፡ ኀበ፡ ንግሥት፡ ዋሪና፡ ሐሞቱ፡ እንዘ፡ ይብላ፡ ታሠኒ፡ ልበ፡ ንጉሥ፡ በእንቲአሁ፡ ወይእቲሰ፡ ኢክህለት፡ አሠንዮቶ፡ ልቡ፡ ለንጉሥ። 251; አሠነዩ፡ ልቦ፡ ከመ፡ ይኩን፡ ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ ህየንተ፡ ወይሉስ፡ ወአሰፈውዎ፡ ብዙኀ፡ ሀብታተ፡ ከመ፡ ያቅም፡ ሃይማኖተ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን። 251; ወከላጂኒ፡ ወሀቦ፡ ለቴዎድሮስ፡ ብዙኀ፡ ንዋየ፡ ፈሪሆ፡ ከመ፡ ኢይቅትልዎሙ፡ (sic) ለእሙ፡ ወለብእሲቱ፡ ሀለዉ፡ ተኀቢኦሙ፡ በእለ፡ እስክንድርያ። ወቴዎድሮስ፡ መኰንን፡ አሠነየ፡ ልቦ፡ ለከላጂ። 251, አሠነየ፡
32
ልብ፡ ቅጥቁጥ፡ lǝbb qǝṭquṭ contrition^fr (cœur brisé), dans la langue ascétique. Texte et référence: ... ምስለ፡ ረድኤተ፡ እግዚአብሔር፡ ወጽንዑ፡ በልብ፡ ቅጥቁጥ፡ በከመ፡ መሐረነ፡ በዘቀደመ፡... …Avec l’aide du Seigneur et sa puissance dans la contrition, comme il nous l’a enseigné auparavant par (ses) paroles…^fr Ms. BNFet110, fol. 14ra. 446–447

3) servant d’élément de composition

a) Joint à des noms:
ሕማመ፡ ልብ፡ ḥǝmāma lǝbb «mélancolie^fr» ወድቀ፡ ውስተ፡ ዝንቱ፡ ሕማመ፡ ልብ። 184, ሕማም፡
ኀዘነ፡ ልብ፡ ḫazana lǝbb «regret^fr» አዕረፈ፡ እንበለ፡ ኀዘነ፡ ልብ፡ ወሀከክ። 201, ሐዘን፡
ስሕተተ፡ ልብ፡ sǝḥtata lǝbb «folie^fr» ተወለጠ፡ ልቡናሁ፡ ወኮነ፡ የዐውድ፡ ውስተ፡ አብያተ፡ ዘቅጽር፡ በስሕተተ፡ ልብ። 287, ስሕተት፡
ትግሀተ፡ ልብ፡ tǝghata lǝbb «générosité^fr» ገብረት፡ ዘንተ፡ ኵሎ፡ በትግሀተ፡ ልብ፡ ለሕይወተ፡ ሀገር። 169, ትግሀት፡
ትዕቢተ፡ ልብ፡ tǝʿbita lǝbb «orgueil^fr» ኮነ፡ አኃዜ፡ ዓለም፡ ኵላ፡ ወወለጠ፡ ስሞ፡ በትዕቢተ፡ ልብ። 169, ትዕቢት፡
ጽንዐተ፡ ልብ፡ ṣǝnʿata lǝbb «tyrannie^fr» ወሰከ፡ ጽንዐተ፡ ልብ፡ እምነ፡ እኅወ፡ አቡሁ፡ ዘኮነ፡ እምቅድሜሁ። 279, ጽንዐት፡

b) Joint à des adjectifs:
ትሑተ፡ ልብ፡ tǝḥuta lǝbb «modeste^fr» ኮነ፡ የዋሀ፡ ወትሑተ፡ ልብ። 195, ትሑት፡
ትኩዘ፡ ልብ፡ tǝkkuza lǝbb «plein de tristesse^fr» ሰከበ፡ ወኖመ፡ እንዘ፡ ኅዙን፡ ውእቱ፡ ወትኩዘ፡ ልብ። 195, ትኩዝ፡
ኅዙነ፡ ልብ፡ ḫǝzuna lǝbb «affligé^fr» ኢትኩን፡ ኅዙነ፡ ልብ፡ በከመ፡ ትኄሊ፡ አንተ፡ ወትብል፡ በእንተ፡ ኀጢአትየ፡ ኢባረከኒ፡ ዝንቱ፡ አረጋዊ። 257, ሕዙን፡
ድኩመ፡ ልብ፡ dǝkuma lǝbb «découragé^fr» ወዓዲ፡ ሮምሎስ፡ ፈርሀ፡ ወኮነ፡ ድኩመ፡ ልብ፡ ወእምብዝኀ፡ ፍርሃቱ፡ ተጠየቀ፡ እምኀበ፡ ማእምራን፡ ወመናፍስት፡ ርኩሳን። 175, ድኩም፡
ዕቡየ፡ ልብ፡ ʿǝbbuya lǝbb «orgueilleux^fr» ወአክሪሱስሰ፡ ኮነ፡ ግዙፈ፡ ክሳድ፡ ወዕቡየ፡ ልብ። 167, ዕቡይ፡
ጽኑዐ፡ ልብ፡ ṣǝnuʿa lǝbb «(homme) de mauvais cœur^fr» ወይጣሉስሰ፡ ዓዲ፡ ዘኮነ፡ ሊቀ፡ ሐራ፡ ዘሀገረ፡ አብራኪ፡ ጽኑዐ፡ ልብ፡ ኮነ፡ ይጸልኦ፡ ለሳዊሮስ፡ ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ ዘሀገረ፡ አንጾኪያ። 265, ጽኑዕ፡
ፍሡሐ፡ ልብ፡ fǝśśuḥa lǝbb «(ayant) le cœur satisfait^fr» ቅንአ፡ ላዕለ፡ ሑረቶሙ፡ እኩይ፡ ወኢኮነ፡ ፍሡሐ፡ ልብ፡ ከመ፡ ቀዳሚ፡ 200, ፍሡሕ፡

Leslau
ልብ፡ ጽኑን lǝbb ṣǝnun ( 32 ) cowardly heart^en 561a

Cross-references:

a) for ሁከተ፡ ልብ፡ ሁከት፡ (Grébaut)

ገፋዒ

, ገፋዕያን፡ et ገፋዕት፡ , oppressor^la, tyrannus^la, injurius^la, injuriosus^la, violentus^la, dure tractans^la, is qui injuriam fecit^la: ገፋዕያን፡ ; መኳንንት፡ ገፋዕያን፡ τύραννοι ; ብእሲ፡ ገፋዒ፡ ἄδικος ; ἐκδικητής ; ገፋዒሁ፡ ; ገፋዒከ፡ ἀντίδικός σου ; ; ኖሎት፡ ገፋዕተ፡ አባግዖሙ፡ ; ኖሎት፡ ገፋዕያነ፡ መርዔቶሙ፡ ; ; አነ፡ ውእቱ፡ ገፋዒ፡ ὁ ἁμαρτῶν 1 .

ገፋዒ

ኖኅ

Search

Input

Keys Combinations

Hold and choose