Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. ጊዜያት፡ [adjecta vocali êlaformatum sicut ዕድሜ፡ , sive etymon cum Ges. in thes. p. 991 a جاز transiitla, sive a גזז גזה al. secarela, dividerela, definirelapetieris]
1)tempusla
a)definitumla, statutumla, certumla, καιρός Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 3,1 -9; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 7,17 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 8,5 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 8,6 ; እስከ፡ ተኀልፍ፡ ጊዜሃ፡ ( ለመዐት፡ ) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 1,23 ; ዘእንበለ፡ ይብጻሕ፡ ጊዜሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,24 ; ቀርበ፡ ጊዜነ፡ Threni, liber biblicus.Thren. 4,19 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 6,13 ; Matthaei Evangelium.Matth. 26,18 ; መዋዕለ፡ ጊዜሁ፡ Marci Evangelium.Marc. 13,33 ; በዝንቱ፡ ጊዜ፡ በካልእት፡ ዓመት፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 17,21 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,14 ; ጊዜ፡ ዘርእ፡ ለዘሪእ፡ በጽሐ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 11 ; ጊዜ፡ ገሚድ፡ Canticum Canticorum.Cant. 2,12 ; liber Jobi.Job 38,32 ; በበ፡ ጊዜ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 6 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 8,14 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,37 ; cumc.pronomenpron.suff. sive personapers.sive neutr.: ጊዜሁ፡ tempus ejus i.e. ei definitum: Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 8,47 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 1,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 103,28 ; Matthaei Evangelium.Matth. 8,29 ; Matthaei Evangelium.Matth. 24,45 ; Marci Evangelium.Marc. 1,15 ; Lucae evangelium.Luc. 4,13 ; Lucae evangelium.Luc. 12,42 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 13,11 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 4,5 .
α)diei i.e. horala, horaela, ( vigiliala): በጊዜ፡ መሥዋዕተ፡ ሰርክ፡ Danielis prophetia.Dan. 9,21 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 9,5 ; ጊዜ፡ ምሳሕ፡ Ruth liber biblicus.Ruth 2,14 ; not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,13 ; n. 1197 ውእተ፡ ጊዜ፡ αὐτῇ τῇ ὥρᾳ Danielis prophetia.Dan. 4,30 ; Deuteronomium.Deut. 18,6 ; ጊዜ፡ ብርሃን፡ , ጊዜ፡ ምሴት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 49 ; እስመ፡ ጊዜ፡ ቀትር፡ ውእቱ፡ Rel. Bar.; not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,7 ; ዘጊዜ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 9,16 ; 3 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 20,6 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 9,18 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 10,4 ; በጊዜ፡ ጽባሕ፡ ἐν φυλακῇ τῇ ἑωθινῇ Regum liber biblicum I.1 Reg. 11,11 ; Evangelium Joannis.Joh. 4,52 romanae editionisrom.; መጽሐፈ፡ ጊዜያት፡ horariumlaCod. Mus. Brit. XXXIV.
b)justumla, idoneumla, opportunumla: ኢኮነ፡ ጊዜሁ፡ ለሐኒጸ፡ ቤተ፡ እግዚአብሔር፡ Haggaei prophetia.Hagg. 1,2 ; Haggaei prophetia.Hagg. 1,4 (seq. ከመ፡ cumc.SubjunctivusSubj.); በጊዜ፡ πρὸς καιρόν Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 10,17 ; እስከ፡ ትረክብ፡ ጊዜሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 1,24 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,6 ; ኵሎ፡ በጊዜሁ፡ ወበዐቅሙ፡ ግበር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,11 ; በጽሐ፡ ጊዜሁ፡ በዘታነሥእ፡ ርስተከ፡ Judith liber apocryphus.Judith 13,5 .
c)tempuslain genere vel temporis parslaquaedam: Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 90,5 ; ጊዜ፡ ወድድቅ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,11 ; ጊዜ፡ ምንዳቤ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,20 ; ጊዜ፡ እኩይ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,12 ; ጊዜያት፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 7,18 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 8,8 . በጊዜ፡ ሰዓት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 62 ; በጊዜሃ፡ ለይእቲ፡ ዕለት፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 17,26 . Crebro nomini ጊዜ፡ in st.c. posito tota enunciatio subjungitur; latine: tempus quola, ut: እስከ፡ ጊዜ፡ ያሰፍጣ፡ καιρὸν τοῦ ἀπατῆσαι αὐτήν Judith liber apocryphus.Judith 12,16 ; እምጊዜ፡ የዐርግ፡ ጎሕ፡ ἀπὸ ἀναβάσεως τοῦ ὄρθρου Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 14,21 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 18,3 ; ያአምሩ፡ ጊዜ፡ ይወጽኡ፡ ወይበውኡ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 8,7 ; በጽሐት፡ ዕለቶሙ፡ ወጊዜ፡ ይትቤቀልዎሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 27,27 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 30,17 ; ሶበ፡ ኮነ፡ ጊዜ፡ ይዕረብ፡ ፀሓይ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 15,17 ; አይ፡ ጊዜ፡ ሐይወ፡ Evangelium Joannis.Joh. 4,52 romanae editionisrom.( videasvid.etiam not able to find explanation in abbreviation listNr. 2, f).
2)Usurpatur ad exprimenda varia adverbia et particulas:
c) ጊዜ፡ in Acc.et st.c. vice praepositionis temporalis fungitur (pro Abl. Latinorum), ut: ጊዜ፡ ስሱ፡ ሰዓት፡ Lucae evangelium.Luc. 23,44 ; Evangelium Joannis.Joh. 4,52 ; Evangelium Joannis.Joh. 4,53 .
e) ለጊዜሁ፡ vel ለጊዜሃ፡ in praesensla, in tempuslavel ad tempusla, temporariusla: ለጊዜሁ፡ εἰς τὸ παρόν ad Hebraeos epistola.Hebr. 12,11 ; πρὸς καιρόν ( oppositum, -o, -nituropp. እምድኅሬሁ፡ ) Proverbiorum liber biblicus.Prov. 5,3 ; ለጊዜሃ፡ πρόσκαιρος Matthaei Evangelium.Matth. 13,21 ; Marci Evangelium.Marc. 4,17 .
f)Relative usurpatur ( videasvid.not able to find explanation in abbreviation listNr. 1 ):
α) ጊዜ፡ vel በጊዜ፡ quo temporela, quumla, quandocumquela, simulacla: ጊዜ፡ ጸዋዕከኒ፡ liber Jobi.Job 14,15 ; ጊዜ፡ ይገብር፡ ὁπότε liber Jobi.Job 26,14 ; ጊዜ፡ ይሰክብ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 40,5 ; ጊዜ፡ ይወፅኣ፡ ἡνίκα Genesis liber Pentateuchi.Gen. 24,11 ; ὅταν Marci Evangelium.Marc. 14,7 ; ጊዜ፡ ሠርዐ፡ ሕገ፡ F.M. 8,1; ጊዜ፡ ፈቀደ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TerrSx. Ter 5 Enc. ; በጊዜ፡ ሰምዐት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 112 ; በጊዜ፡ ይትመዓዕ፡ ይከውኖ፡ ድቀቱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 1,22 ; Evangelium Joannis.Joh. 5,4 Platt.
β) እንተ፡ ጊዜ፡ (sec. Lud. etiam አመ፡ ጊዜ፡ ) quo temporela, quumla: እንተ፡ ጊዜ፡ ያዐርፍ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 123,2 .
g) በአሐዱ፡ ጊዜ፡ quodam temporela, aliquandola, Lud.
h) ጊዜ፡ ጊዜ፡ tum – tumla, modo – modola, aliâs – aliâsla, Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 32 ; Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 59 ; quater repetitum Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 72 ; etiam ጊዜያተ፡ ጊዜያተ፡ id., Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 178.
3)tempus i.e. vicisla, vicesla: ጊዜ፡ ፫ ሰዓት፡ καιροὺς τρεῖς (ternis horis quotidie) Danielis prophetia.Dan. 6,10 ; በዝ፡ ጊዜ፡ hac in rela, hac in vicelaExodus, liber Pentateuchi.Ex. 9,14 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 8,28 ; ካልአ፡ ጊዜ፡ alio temporela, iterumlaActus apostolorum.Act. 17,32 Platt; ፬ ጊዜያተ፡ quaterlaEzrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 16,4 varia lectiovar.; n. 1198 ከመዝ፡ ገብረ፡ ሠለስተ፡ ጊዜ፡ terlaDidascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 29 ; Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 159,4 ; ይትነፋሕ፡ ቀርን፡ ፫ ጊዜ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 156 ; ፭ ጊዜያተ፡ quinquieslaChrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 28 ; ፵ ጊዜ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 46 ; በዙኀ፡ ጊዜ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 24 ; ብዙኀ፡ ጊዜያተ፡ saepenumerolaF.M. 24,1; Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 26 ; በ፩ ጊዜ፡ una vicela, semellaChrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 17 ; አየ፡ ጊዜ፡ ወስፍነ፡ ጊዜ፡ quando et quoties?laPhilexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 238 ; በጊዜ፡ እምጊዜያት፡ aliquandolaJosippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 326 (ex Arabismo).
gize
Grébaut
ጊዜ፡ ሕማማት፡ gize ḥǝmāmāt La Semaine Saintefr, videasvid. ሕማም፡ (Grébaut)
45
Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. መንጠዋልዕ፡ (passim መንጦዋልዕ፡ scriptum; secundumsec.Lud. etiam መንጠዋልዕት፡ )
2)locus velo praetento separatus
a)tentoriumla, σκηνή Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 30,26 .
b)thalamusla, παστός Joelis prophetia.Joel 2,16 ; celebraverunt nuptias ወአብእዎሙ፡ ውስተ፡ መንጦላዕት፡ ወዐጸዉ፡ ኆኅተ፡ Vit. Joh. Camae.
c)cellala, cubiculumla: መንጠዋልዕ፡ (v. መንጦዋልዕ፡ ) παστοφόρια Paralipomenon liber I.1 Par. 23,28 ; ቤተ፡ መንጠዋልዕ፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 31,11 ; Paralipomenon liber I.1 Par. 26,16 .
3)quidquid obduciturlavel induciturlarei ( Ueberzugde): መንጠዋልዕ፡ ዘወርቅ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 6,32 .
4)tegumentumla, ἐπικαλύμματα Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 26,14 .
5)tapetumla, stragulumla: παραπετάσματα Amosi prophetia.Am. 2,8 . Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: መንጦላዕት፡ ዘ፡ መጋረጃ።
manṭolāʿǝt , pluralisPl. manṭawālǝʿ curtainen, tenten ፪ግምዘ[sic]፡ መንጦላዕት፡ ዘበዓላት፡ ፮ስዕለ፡ እግዝእትነ፡ ማርያም፡ ዘበዓላት፡2 stoffe colorate da tenda per le festività, 6 immagini di Nostra Signora Maria per le festività,it 41 IV l. 2–3 (ed.), 30 IV l. 3–4 (tr.); ወኆልቈ፡ አልባስኒ፡ መንጦላዕት፡ ዘግምዛ፡ ፪ ወዘዶቲ፡ ፪ ወዘሥዕል፡ ፩፡ አልባሰ፡ ታቦት፡ ፫Ed anche il numero dei tessuti, 2 tende di stoffa colorata, 2 di doti, 1 dipinta, 3 paramenti per il tābot,it 43 VI 19–20 (ed.), 36 l. 15–17 (tr.); ፭መንጦላዕት። ፬ዘነቡ።5 tende, 4 zanabu,it 44 IX l. 4 (ed.), 39 IX l. 6 (tr.); ወመንጦላዕት፡ ዘግምዛ፡ ፪[፡] ወዘዶቲ[፡] ፪[፡]2 tende di stoffa colorata e 2 di doti,it 64 l. 12 (ed.), 53 l. 18 (tr.)
Leslau
መንጦላዕት manṭolāʿǝt , pluralisPl. መንጠዋልዕ manṭawālǝʿ , መንጦላዕታት manṭolāʿǝtāt veilen, curtainen, draperyen, curtain of an altaren, mantelen, canopyen, place curtained offen (such as tent, chamber) 590b
zanabo , ዘነቡ፡ zanabu Substantivumsubst. meaning uncertain, 138 l. 25–29 (tr.) translates it as ‘queuefrtailen but this meaning does not seem to fit into the context of any of the citations from ; 177 registers የወርቅ፡ ዘነቦ translated as ‘golden ornament that women tie on their heads’ (see also the comment below) ዘነቦ፡ ዘወርቅ፡ ፬፮ጸዐዱ፡ አለባ፡zanabo d’oro 4, 6 bianchi,it 41 IV l. 4 (ed.), 30 IV l. 6–7 (tr.); ፉጠት፡ ዘሓሪር፡ ፭ ውራድ፡ [a margine illeggibile] ፲፭ ልብሰ፡ አርዋ፡ ፩ ዘነቦ፡ ፬5 fasce di seta, 15 werad, 1 veste di tessuto di seta, 4 zanabo,it 43 VI l. 20–21 (ed.), 36 l. 17–18 (tr.); ፭መንጦላዕት። ፬ዘነቡ። 5 tende, 4 zanabu,it 44 IX l. 4 (ed.), 39 IX l. 6 (tr.); ወሞጣሕት፡ ዘወርቅ፡ ፯[፡] ወዘነቦ፡ ፪።7 stole d’oro e 2 zanaboit 64 l. 6 (ed.), 53 l. 11–12 (tr.); ወእምድኅረ፡ ጥምቀቱ፡ አልበሶ፡ ቀማይሰ፡ ዘብዑድ፡ ግብረቶሙ፡ ወአሐዱ፡ እምኔሆሙ፡ ከፈዊ፡ ቀሚስ፡ ዘቀይሕ፡ ኅብሩ፡ ወበጽነፊሁ፡ የአውዶ፡ ሸኍራ፡ ዘወርቅ፡ መንገለ፡ እንግድዓ፡ ወዘባን፡ ሀሎ፡ ላዕሌሁ፡ ግትዕ፡ ዘወርቅ፡ ዘይመስል፡ ዘነቦ፡Après qu’il eut reçu le baptême, (le roi) l’habilla avec des robes magnifiques. Un ces vêtements était une robe kafawi, de couleur rouge, avec des grelots d’or aux bords; sur la poitrine et sur le dos se trouvaient des broderies (?) d’or, qui semblaient lui former une queuefr 122 l. 1–4 (ed.), 138 l. 25–29 (tr.); አመ፡ ፲፡ ወ፯፡ ለመጋቢት። ዘተቀበሉ፡ ሄኖክ፡ ስዩመ፡ ተምቤን። ዘነቦ፡ ፰፡ በዘነቦሁ፡ ሀሎ፡ ፫፻፡ ፩፡ ሺሕቦ፡Le 17 de magābit, Hēnok, chef du Tembēn, reçut : 8 zanabo, et avec ces zanabo il y avait 301 fils en métal;fr 70 l. 22–23 (ed.), 85 l. 3–4 (tr.); በውእቱ ዕለት፡ ዘተቀበለ፡ በዓለ፡ ጋዳ፡ ዓምዴ። ዘነቦ፡ ፯። ግትዕ፡ በዘነቦ፡ ዘሀሎ፡ ፻፡ ፷፯።Le même jour, le baʿāla gādā ʿĀmdē reçut : 7 zanabo, les agrafes qui étaient dans les zanabo étaient au nombre de 167fr 70 l. 26–27 (ed.), 85 l. 8–9 (tr.); 70 l. 30 (ed.), 85 l. 13 (tr.); 71 l. 5 (ed.), 85 l. 18 (tr.); በውእቱ ዕለት፡ ዘተቀበለ፡ አጋምያ፡ ሹም፡ ቴዎድሮስ፡ አቅሐ፡ ዘአክሱም፡ ዘነቦ፡ ፯፡ በዘነቦ፡ ዘሀሎ፡ ወርቅ፡ ግትዕ፡ ፻፡ ፳፡ ወ፬፡ ሺሕቦ፡ ፺፡ ወ፭።Ce jour, le chef de l’Agāmē, Tēwodros (var.: Tēwodoros), reçut les objets [suivants] d’Aksoum: 7 zanabo, dans les zanabo il y avait 124 agrafes en or et 95 fils en métal;)fr 71 l. 9–11 (ed.), 85 l. 23–25 (tr.); 71 l. 15 (ed.), 85 l. 29 (tr.); 71 l. 20 (ed.), 86 l. 2 (tr.) (‘Con tutta probabilità da accostare al geʿez “zanab” «coda», e da intendere come «oggetto costruito con la coda di un animale», probabilmente uno «scacciamosche».’ 48b)
(rarius ቅኖት፡ ) not foundsubst,m. et fem. , pluralisPl. ቀኖታት፡ ( ቅኖታት፡ Josuae liber.Jos. 23,13 F et ቅንዋት፡ , pluralisPl.pluralisPl. ቅንዋታት፡
1)aculeusla, stimulusla, κέντρον አይቴ፡ ውእቱ፡ ቀኖትከ፡ ሞት፡ Hosea.Hos. 13,14 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 15,55 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 15,56 ; ውስተ፡ ዘነቦሙ፡ ቦሙ፡ ቅንዋተ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 9,10 ; ቀኖት፡ በሊኅ፡ Actus apostolorum.Act. 9,5 Platt; Actus apostolorum.Act. 26,14 Platt.
2)clavuslaJosuae liber.Jos. 23,13 ; ቅንዋት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 41,7 ; በቀኖት፡ አጽንዕዎ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 10,4 ; Cod. Mus. Brit. LIV,7; ቶማስ፡ ርእየ፡ አሰሮሙ፡ ለቅንዋታት፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MiyazyaSx. Mij. 6 ; Sx. not able to find explanation in abbreviation listMasc. 18 Enc.
3)plagalavel vulnus clavislavel aculeis infixis factumla( Nägelmal ): Evangelium Joannis.Joh. 20,25 ; Christus ei monstravit ርግዘተ፡ ገቦሁ፡ ወቅንዋተ፡ እደዊሁ፡ Maʃshafa Genzat.Genz. f. 13 ; ፭ቅንዋት፡ quinque vulnera Christila, Lud.
farǧ , ፈርጂ፡ farǧi , ፍርጅ፡ fǝrǧ 193b Substantivumsubst. ‘piece of cloth (just as it is taken from the loom) which is as wide as the width of the loom and is four cubits long’ 2287a, ወዲባጋተኒ፡ ዘይብልዎ፡ አርዋ፡ ፭ፈርጅ፡ ፩ፈርጅ፡ ሐመልሚል፡ ወካልኡ፡ ቀይሕ፡ ወሣልሱ፡ ሐረንጓዴ፡ ወራብዑ፡ ሰማያዊ፡ ወሐምሳይኒ፡ ቀይሕ፡ ዓዲ፡ ለእሉ፡ ፭አስተዋሐድዎሙ፡ በስፍየት፡On avait cousu ensemble cinq pièces, c’est-ā-dire des brocarts qu’on appelle arwā, de cinq espèce, la première verte, la seconde rouge, la troisième vert pâle, la quatrième bleu de ciel et la cinquième encore rougefr 122 l. 7–9 (ed.), 138 l. 32–35 (tr.); ፭፡ ፈርጅ፡5 farǧfr 7 l. 16 (ed.), 7 l. 26 (tr.); ሐዋሴን፡ አርዋ፡ ፪፡ በፈርጂ፡ ፭።2 ḥawa{sic}sēn arwā, et 5 en piècesfr 71 l. 17–18 (ed.), 85 l.31 (tr.)
Comparative and etymological data
via Amharic ፈርጅ farǧ , from Arabic farǧiyya ‘white dress’ 16
mādǝggā Substantivumsubst.
1)earthenware jar, water eweren (Gojjame usage) ’ 332a; ፭፡ ማድጋ፡ መዓር፡5 mādeggā de mielfr 7 l. 17-18, 7 l. 28
2) (unit of measurement) ‘measure of capacity ranging from 3 to 16 qunnas, usually 10 in Shoa and Simien, 16 in Bägemdǝr (KBT = ’) 332a; ‘two mādǝggās equal one dāwellā’ {for ዳውላ፡ (vid.)) ሐስል፡ , ገቢላ፡ } 151a
gǝmǧā , ግምዛ፡ gǝmzā , ግምዘ፡ gǝmza , ግምዣ፡ gǝmžā Substantivumsubst. ‘cloth of silk and gold thread; colored cloth (usually red, but often with other colors)’ 1918a ፳ግምዘ[sic]፡ ዘኢብቱክ፡ ፪ግምዘ[sic]፡ መንጦላዕት፡ ዘበዓላት፡20 stoffe colorate integre, 2 stoffe colorate da tenda per le festività,it 41 IV l. 2 (ed.), 30 IV l. 3–4 (tr.); ፳ወ፩ግምዛ፡ ዘኢተበትከ፡21 stoffe colorate integre,it 30 IV 10–11 (ed.), 41 IV 7–8 (tr.); ሞጣሕት፡ ዘግምዛ፡ ፵ወ፫፡43 stole di stoffa colorata,it 43 VI l. 20 (ed.), 36 l. 17 (tr.); ቆብዕ፡ ዘግምዛ፡ ፮፡6 cappucci di stoffa colorata,it 43 VI l. 24 (ed.), 36 l. 21 (tr.); [eraso ወ፸]፡ ግምዛ። ፲ወ፰ግምዛ፡ ዘኢብቱክ።70 stoffe colorate, 18 stoffe colorate integre,it 44 IX l. 3 (ed.), 39 IX 4–5 (tr.); ወሞጣሕት፡ ዘወትር፡ ዘግምዛ፡ ፱።9 stole di filo di tessuto colorato,it 64 l. 15 (ed.), 53 l. 22–23 (tr.); ወእምወዓልያኒሁ፡ ቦ፡ እለ፡ የአጥቁ፡ አርዋ፡ ወቦ፡ እለ፡ የአጥቁ፡ መንዱቄ፡ ወካልእኒ፡ ግምዣ፡ ዘዘዚአሁ፡ ኅብሩ።parmi ses hommes, les uns avaient disposé en signe de révérence leurs vêtements de soie bleue, d’autres le manduqē, d’autres encore leurs velours, chacun de sa couleurfr 38 l. 14–16 (ed.), 44 l. 22–24 (tr.); ቦዘይሁብ፡ ግምዣ፡ ቀሚስ፡ ምስለ፡ ግምዣ፡ መግነስ፡ ወመጠምጠሚያ፡L’un donna une tunique avec une pièce de soie et un turbanfr 122 l. 18–20 (ed.), 139 l. 11 (tr.); ወሰበረ፡ ይእተ፡ አምባ፡ ወቀተለ፡ ብዙኃነ፡ ሰብአ፡ ወአውረደ፡ እምኔሃ፡ ነጋሪተ፡ ወግምጃ።e quebrou a mesma amba, e matou muita gente, e retirou d’ella nagarit e gemja.pt 274 l. 1–3 (ed.), 211 l. 16–18 (tr.); ብዙኃ፡ ግምጃ፡ በቀላ፡ ወብዙኃ፡ ጁሕ፡ በቀላ፡beaucoup d’étoffes de soie rouge et de draps rougesfr 210 l. 14–15 (ed.), 220 l. 19 (tr.); ፩ግምዣ፡ ድባብ፡une ombrelle en soiefr 50 l. 5 (ed.), 60 l. 5–6 (tr.); ፭፡ ቀሚስ፡ ግምዣ፡cinq aubes en soiefr 50 l. 7 (ed.), 60 l. 7 (tr.); ግምዣ፡ ቀሚስ፡ ፪፡deux aubes en soiefr 65 l. 18 (ed.), 79 l. 4 (tr.); ግምዣ፡ መንጦላዕት፡ ፩።un voile en soiefr 71 l. 13 (ed.), 85 l. 27 (tr.)
Comparative and etymological data
from Amharic ግምጃ gǝmǧā , Tigrinya ግምጃ gǝmǧā 822; the meaning of ‘gǝmǧā’ has undergone change over time: originally the word referred to precious fabric whereas nowadays it is used for ordinary cotton. 1918a defines it as ‘cloth of silk and gold thread’. According to 272 it is coloured cloth made of cotton or silk. In contemporary Amharic it refers to cotton cloth, white or coloured (p.c. Wondwosen Adane).
Cross-references: for ግምዣ፡ ቤት፡ videasvid. ቤት፡ (TraCES)
qwǝrāʿ Substantivumsubst. (unit of measurement) precise meaning of this word is unknown ፭፡ ቍራዕ፡ መዓር፡5 querā de mielfr 7 l. 16 (ed.), 7 l. 26 (tr.)
ʾǝntalām Substantivumsubst. (unit of maesurement) probably a unit of mass or volume ፭፡ እንተላም፡ እክል፡5 entalām de bléfr 7 l. 16 , 7 l. 26 ; እንተላም፡ መባእ፡un entalām d’offrande à l’églisefr 9 l. 6-7 (ed.) , 9 l. 11-12 (tr.)
praepos. insepar. [ בְּ , ܒ , بِ ]; cumc.Pron, suff. ብየ፡ (etiam ቢየ፡ exempli gratiaex. gr.Marci Evangelium.Marc. 1,24 romanae editionisrom.; Evangelium Joannis.Joh. 2,4 romanae editionisrom.; in not able to find explanation in abbreviation listCod. Abb. LV Jer. 46,18 ; Hezekielis prophetia.Hez. 3,14 al.), ብነ፡ , ብከ፡ ብኪ፡ ብክሙ፡ ብክን፡ , m. ቦ፡ (ut Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 38,19 ) vel ቦቱ፡ , fem. ባ፡ vel ባቲ፡ , m. ቦሙ፡ fem. ቦን፡ vel ቦቶን፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 32,17 vel ቦንቱ፡ ( Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 12,16 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 14,34 ; Deuteronomium.Deut. 27,6 ; Zachariae prophetia.Zach. 14,21 ).
1)de loco,
a)in quo quid est vel esse cogitatur: inla, በቤተ፡ መቅደስ፡ in templolaMatthaei Evangelium.Matth. 12,5 ; በጽጕ፡ in plateislaMatthaei Evangelium.Matth. 12,19 ; በሰማያት፡ in coelislaMatthaei Evangelium.Matth. 12,50 ; በምድር፡ ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 1,10 ; በኵሉ፡ በሓውርት፡ Lucae evangelium.Luc. 7,17 ; በቤተ፡ ሞቅሕ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 14,10 ; መጽአ፡ በፍኖተ፡ ጽድቅ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 21,32 ; በብሔረ፡ ግብጽ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 3,16 ; በሐቅል፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 5,1 ; በጌራራ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 26,1 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 26,19 ; በመቅፁት፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 2,7 ; ይቤ፡ በልቡ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,41 ; በመንፈሰ፡ ዚአሁ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 28,12 ; በህየ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 22,11 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 26, 21; በዝየ፡ Judicum liber.Jud. 18,3 ; በአይቴ፡ Ruth liber biblicus.Ruth 2,19 ; በዳግም፡ secundo locolaNumeri, liber Pentateuchi.Num. 2,16 ; በሣልስ፡ tertio locolaNumeri, liber Pentateuchi.Num. 2,24 ; አምጽእዎ፡ በዐራቱ፡ ኀቤየ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 19,15 ; ቦቱ፡ ሀለውነ፡ Epistola Joannis I.1 Joh. 2,5 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,6 .
α)nonnumquam inlai.e. superla: በአንሕስት፡ Zephania prophetia.Zeph. 1,5 ; ቁም፡ በእገሪከ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 2,1 ; Hezekielis prophetia.Hez. 2,2 ; ትሰክብ፡ በገቦከ፡ ዘጸጋም፡ Hezekielis prophetia.Hez. 4,4 .
β)vel perla: የዐርጉ፡ ወይወርዱ፡ ቦቱ፡ ( ለሰዋስው፡ ) Genesis liber Pentateuchi.Gen. 28,12 ; ዘይጸወር፡ በአንቀጽ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 2 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 72,25 ; በስቍረተ፡ መርፍእ፡ ገመለ፡ አኅለፈ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 2 Enc.
b)in quem quid movetur vel immittitur, inlacumc.Acc.; ወደቁ፡ በገጽየ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 3,23 ; ወሰዱ፡ ለዳዊት፡ ርእሶ፡ በኬብሮን፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 4,8 ; ንግሮሙ፡ በእዝኖሙ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 11,2 ; ሞቅሖ፡ በቤተ፡ ሞቅሕ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 14,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,32 .
c)cui quid vicinum vel propinquum est, inla, adla, apudla, juxtala( an ): በመንገድ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 21,19 ; በፈለገ፡ ኮቦር፡ Hezekielis prophetia.Hez. 1,1 ; Hezekielis prophetia.Hez. 1,2 ; በኆኅት፡ Deuteronomium.Deut. 15,17 ; በዝ፡ ደብር፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 3,12 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,27 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 8,9 ; ንበር፡ በየማንየ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 109,1 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,21 ; ገጸ፡ በገጽ፡ facie ad faciemlaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 32,31 ; ዐይነ፡ በዐይን፡ Jesaiae prophetia.Jes. 52,8 ; hincpost verba apprehendendi: አኀዘኒ፡ በድማሕየ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 8,3 ; አጽናዕኩከ፡ በየማንከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 41,13 ; adjungendi: ይእስሩ፡ በክሣዱ፡ ማሕረፀ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 18,6 ; ይፅምድዎሙ፡ ለአፍራስ፡ በሰረገላ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 18 ; adhaerendi Matthaei Evangelium.Matth. 22,40 ; offendendi Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 90,12 ; Matthaei Evangelium.Matth. 4,6 .
2)de tempore ita ut respondeant
a)inlavel Ablativus: በካልእ፡ ዓመት፡ Danielis prophetia.Dan. 2,1 ; በውእቱ፡ መዋዕል፡ Matthaei Evangelium.Matth. 12,1 ; በአይ፡ ሰዓት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 24,42 ; በሣልስት፡ ዕለት፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 20,19 ; በይእቲ፡ ሌሊት፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 26,24 ; በጽባሕ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 28,18 ; በኵሉ፡ ሰዓት፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 16,2 ; በቀዳሚ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,1 ; በዝ፡ ጊዜ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 9,14 ; በጊዜሃ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 20,34 ; በደኃሪ፡ ንፍኀተ፡ ቀርን፡ ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 15,52 ; n. 479 በበዓሎሙ፡ ለአይሁድ፡ Evangelium Joannis.Joh. 5,1 ; በሀልዎ፡ ዚአየ፡ ኀቤክሙ፡ ad Galatas epistola Pauli.Gal. 4,18 ; በቀዳሚ፡ ንብረቶሙ፡ Regum liber biblicum IV.4 Reg. 17,25 .
3)Transfertur ad
a)statum vel conditionem, in quibus quis vel quid versatur aliquidve facit: ይወፅእ፡ እምህየ፡ በሰላም፡ Jeremiae prophetia.Jer. 50,12 ; አዐቅበከ፡ በኵሉ፡ ፍኖትከ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 28,15 ; በዳኅን፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,18 ; ይኩን፡ ንብረትነ፡ በኵሉ፡ ጽድቅ፡ ad Timotheum epistola I.1 Tim. 2,2 ; ሕየው፡ በፍሥሓ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 7,14 ; በኢያእምሮ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 26,10 ; በትፍሥሕት፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 44,17 ; Matthaei Evangelium.Matth. 28,8 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 98,6 ; በምንዳቤየ፡ Jonae prophetia.Jon. 2,3 ; አንስት፡ ይንበራ፡ በገቢረ፡ ሠናይ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 190 ; በዕረፍት፡ ይሄሉ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 4,7 ; ቦቱ፡ ሑሩ፡ ad Colossenses epistola Pauli.Col. 2,6 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 1,6 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 1,7 .
b)res, quibus quis vel quid circumdatur, vestitur, ornatur: ይመጽኡ፡ በአልባሰ፡ አባግዕ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 7,15 ; liber Jobi.Job 20,12 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 44,5 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 44,11 ; ንትዐጸፍ፡ በዝንቱ፡ τοῦτο περιβάλωμεν Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 34 ; ለበጥዎ፡ በወርቅ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 37,6 ; ቀፈልዎ፡ በብሩር፡ Jeremiae prophetia.Jer. 10,4 ; ይሜግቡ፡ በጽድቅ፡ መንበሮ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 20,28 ; ይኬልለከ፡ በሣህሉ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 102,4 .
c)comitatum et societatem: cumla, Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 1,4 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 1,9 ; Judae epistola.Judae 14 ; ጾርዎ፡ መላእክት፡ ነፍሶ፡ ወሰረሩ፡ ባቲ፡ እስከ፡ አርያም፡ not able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 5 ; ይረውጹ፡ በመጻሕፍተ፡ ንጉሥ፡ 2 Paralipomenon libri I et II.Par. 30,6 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 6,2 ; ከመ፡ ትምጻእ፡ ላዕሌየ፡ በበትር፡ ወበእብን፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,43 ; Evangelium Joannis.Joh. 18,3 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 4,21 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 9,25 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 32,11 ; ባሕር፡ በምልአ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 95,11 ; በፈሪሀ፡ እግዚአብሔር፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 15,16 .
α)de cantu et instrumentis musicis, adlaquorum sonum cantant vel saltant: አኀዙ፡ ይዝፍኑ፡ በማሕሌተ፡ እግዚኦሙ፡ not able to find explanation in abbreviation listGad. T.H. ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 32,1 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 6,5 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 16,16 .
d)materiam, qua vel e qua quid fit: በእበን፡ ትነድቅ፡ ምሥዋዐ፡ Deuteronomium.Deut. 27,6 ; ንሕንጽ፡ በእብን፡ Jesaiae prophetia.Jes. 9,10 ; ሰብአ፡ ፈጠርከ፡ በንስቲት፡ ነጠብጣብ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 38.
e)instrumentum, quo quis utitur: opela, auxiliolavel Ablativus, የሐውር፡ በክነፈ፡ ነፋስ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 103,4 ; ከመ፡ በሐብል፡ የአኀዝዎ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 26,4 ; ትገብር፡ ባቲ፡ ( ለበትር፡ ) ተኣምረ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,17 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 2,7 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 14,52 ; ቀተልኮ፡ በኲናት፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 12,9 ; በበትር፡ ይዘብጥዎ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 28,27 ; ይትዋነዩ፡ በዕንዚራት፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 6,5 ; ወገሮሙ፡ በእብን፡ Josuae liber.Jos. 10,11 ; ባቲ፡ ንባርኮ፡ Jacobi epistola.Jac. 3,9 ; ይትሜከር፡ በፍትወተ፡ ዚአሁ፡ Jacobi epistola.Jac. 1,14 ; በዘክሮ፡ 2 not able to find explanation in abbreviation listPetr. 1,13 ; al. innumeris in locis, nam frequentissimus est hic praepositionis usus. In specie nota: ሰትየ፡ በገይብ፡ bibit e poculolaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 44,5 ; Danielis prophetia.Dan. 5,3 ; በመጥባሕትከ፡ ሕየው፡ gladio tuo vivelai.e. vitam sustentalaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 27,40 ; Matthaei Evangelium.Matth. 4,4 ; ዘመዉ፡ በአንስቲያ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 36,23 ; Hezekielis prophetia.Hez. 16,16 .
f)auctorem, alaquo vel perlaquem quid fit: ብየ፡ ነገሥት፡ ይነግሡ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 8,15 ; ከመ፡ ትትዐየሮ፡ ለእግዚአብሔር፡ በሐዋርያቲከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 37,24 ; ዘቦቱ፡ ይመጽእ፡ መንሱት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 18,7 ; Matthaei Evangelium.Matth. 9,34 ; Matthaei Evangelium.Matth. 12,24 ; Matthaei Evangelium.Matth. 12,27 ; ኵሉ፡ ቦቱ፡ ኮነ፡ Evangelium Joannis.Joh. 1,3 ; saepius post verba passiva, ut Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,62 ; Matthaei Evangelium.Matth. 12,17 ; Matthaei Evangelium.Matth. 14,2 ; Matthaei Evangelium.Matth. 24,15 .
g)causam efficientem: ሞተ፡ በቍር፡ liber Jobi.Job 31,18 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,36 ; ይመጽእ፡ ሕልም፡ በብዙኅ፡ መከራ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 5,2 ; ትውዕዩ፡ በእሳት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 50,11 .
h)causam remotiorem: obla, propterla, Matthaei Evangelium.Matth. 19,3 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 42,21 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 137,3 ; ያረምሙ፡ በምክረ፡ ዚአየ፡ liber Jobi.Job 29,21 ; ይትባረክ፡ በዘርእከ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 28,14 ; conjunctum cumc.Infin., ut: በኀጢአ፡ ንዋይ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,4 ; በፈሪህ፡ quod timentlaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,7 al.; n. 480post verba gaudendi: በዝ፡ ትትፈሥሑ፡ Lucae evangelium.Luc. 10,20 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 149,2 ; mirandi: አንከረ፡ በሕይወቱ፡ (quod adhuc vivus erat) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 14 ; fastidiendi Numeri, liber Pentateuchi.Num. 21,4 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 21,5 ; pudefiendi Jesaiae prophetia.Jes. 1,29 ; invidendi: ኢትቅናእ፡ በፍናዊሆሙ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,31 .
k)auctoritatem, qua nixus vel missus quis agit: በትእዛዘ፡ እግዚአብሔር፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 33,38 ; በቃለ፡ እግዚአብሔር፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 17,1 ; በስመ፡ እግዚአብሔር፡ Matthaei Evangelium.Matth. 21,9 ; በመባሕተ፡ መኑ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 21,23 ; በመንፈስ፡ ቅዱስ፡ ይቤ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 22,43 .
l)numen, perlaquod quis jurat vel obsecrat: Matthaei Evangelium.Matth. 5,36 ( videasvid. መሐለ፡ ); Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,43 ( videasvid. ረገመ፡ ); በደሙ፡ ለአቤል፡ ጻድቅ፡ (obsecro vos) not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 15 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 50,17 ; በእግዚአብሔር፡ ኢትሚጠኒ፡ per Deum! ne me rejicias!laEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 20.
m)argumentum, e quo cognoscunt, et normam, ad quam metiuntur, aestimant, comparant: exla, secundumla, prola, cumla, በዝንቱ፡ ናአምር፡ Evangelium Joannis.Joh. 16,30 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 3,16 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 14,57 ; በሕገ፡ ሙሴ፡ κατὰ τὸν νόμον Tobit, liber apocryphus.Tob. 7,12 ; በኍልቈ፡ መዋዕል፡ ዘ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 4,4 ; Jeremiae prophetia.Jer. 2,28 ; በሥምረትከ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 50,19 ; በፍትወተ፡ ልቦሙ፡ Judae epistola.Judae 18 ; በእግረ፡ ደቂቅ፡ ነሐውር፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 33,14 ; ንግበር፡ ሰብአ፡ በአርአያነ፡ ወበአምሳሊነ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,26 ; ኅዳጥ፡ በኍልቍ፡ Deuteronomium.Deut. 28,62 ; Deuteronomium.Deut. 4,27 ; በላዕከ፡ እክለ፡ በመዳልው፡ Hezekielis prophetia.Hez. 4,10 ; ያገምር፡ ፪ በመስፈርተ፡ ዘርእ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 18,32 ; Lucae evangelium.Luc. 16,6 ; ኑኁ፡ ዕሥራ፡ በእመት፡ Zachariae prophetia.Zach. 5,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 6,15 ; ይትሜሰል፡ በሰይጣን፡ Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 3 ,1; ተዐርዮ፡ በ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 366 ; ኀብረ፡ በ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 164. Nota etiam: ፭፻ በ፭፻ ርቡዕ፡ (longitudine) quingentoslaadlavel perlaquingentosla(latitudine) Hezekielis prophetia.Hez. 45,2 ; Hezekielis prophetia.Hez. 48,20 .
n)rationem et modum: ይሰርሕ፡ ሎቱ፡ በጥበብ፡ ወበጽንዕ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,21 ; በኵሉ፡ ልብየ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 110,1 ; Matthaei Evangelium.Matth. 22,37 ; ዘሰአልክሙ፡ በጸሎት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 21,22 ; Actus apostolorum.Act. 20,19 ; በእፎ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 58,3 ; Hezekielis prophetia.Hez. 17,19 ; በአይቴ፡ Evangelium Joannis.Joh. 1,49 ; Matthaei Evangelium.Matth. 12,34 ; creberrime substantivis, infinitivis et participiis praefixum adverbia efficit: ኰነነ፡ በዐመፃ፡ liber Jobi.Job 8,3 ; በግፍዕ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 19,5 ; ጸርኀ፡ በዐቢይ፡ ቃል፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,34 ; በእግር፡ Actus apostolorum.Act. 20,13 ; በ፩ አፍ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 15,6 ; በጸጋ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 10,8 ; በጕሕሉት፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,35 ; በጽድቅ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,36 ; በርስት፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 6,8 ; በሐሰት፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 20,7 ; በፈቃድ፡ Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 1 ,3; በጽርዕ፡ graccelaLucae evangelium.Luc. 23,38 ; በሠናይ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 26,29 ; በንጹሕ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 20,6 ; በሕሡም፡ Matthaei Evangelium.Matth. 21,41 ; በኅቡእ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 6,4 ; በፍጡን፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 15 ; በጽሚት፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 9,30 , al.
o)denique usurpatur ad objecta, in quibus versatur vel ad quae pertinet ( videasvid.not able to find explanation in abbreviation listNr. 1, c) actio, variis verbis subjungenda:
α) ምሁር፡ በ፡ peritus reilaPsalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 89,14 ; ይጠብቡ፡ በግብሮሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,31 ; በኪኖሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,34 ; ሥሉጥ፡ በ፡ ἐξουσίαν ἔχων ἐν Judith liber apocryphus.Judith 8,15 ; ተሠርሐ፡ በኵሉ፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 32,30 .
β) ርእየ፡ በ፡ adspicerelaHenochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 39,10 ; ነጺሮ፡ በናእሰ፡ መዋዕሊሁ፡ ratione habita juventutis ejuslaF.M. 10,3; ተናገረ፡ በ፡ delaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 44,8 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 44,15 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 17,9 ; Canticum Canticorum.Cant. 8,8 ; አልቦ፡ ዘአእመረ፡ ቦሙ፡ ( wußte um sie ) 2 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 17,19 .
ε)( contrala): አሕሠመ፡ በ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 5,23 ; ንግሩ፡ ብየ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 12,3 varia lectiovar.; አስማዕኩ፡ ብከ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 3,42 varia lectiovar.; ሶበ፡ ተአዘዘ፡ ቦሙ፡ ስነነ፡ አክይስት፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 16,10 ; ትትቈናደዩ፡ ብየ፡ liber Jobi.Job 19,5 ; n. 481 ዘእገብር፡ በፈርዖን፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 6,1 ; Deuteronomium.Deut. 3,6 .
p)de በ፡ peneslavideasvid.mox sub በ፡ cumc.pronomen suffixumpron. suff.; collatio, -is vel collectivum, -ecoll.Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 37,5 . Permultis aliis praepositionibus et conjunctioni ከመ፡ q.v., praeponi solet በ፡
participiumpart.
2)quaternariusla, quadruplexla: መለኮተ፡ አምላክ፡ ኢርቡዕ፡ ውእቱ፡ አላ፡ ሥሉስ፡ M.M. f. 219; (animalia Ezechielis) ርቡዓነ፡ ገጽ፡ quatuor vultibus praeditalaOrganon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 3.
not foundn. peregr., m. et fem. [cfr. ܦܩܺܝܪܳܐ et ܦܩܺܝܠܐ , fortasse a φάκελλος ], nomen vestimenti sacerdotalis et monachalis,
1)cingulumla, zonala, clericorum: ዲያቆናት፡ ኢይቅንቱ፡ ሐውቌሆሙ፡ በፊቃር፡ በውስተ፡ ጸሎት፡ not able to find explanation in abbreviation listII Can. Nic. 67 (Arabs exhibet zonis, et locus parallelus F.N. 7,4 exhibet ዝናር፡ q.v.); ዝናራት፡ ዘውእቶሙ፡ ፊቃር፡ F.M. 31,5 ( videasvid. sub መንዲል፡ col. 195); not able to find explanation in abbreviation listKedr f. 1 ( videasvid. sub ቀሚጽ፡ ); ወተበትከት፡ ፊቃሩ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 11 ; monachus ረከበ፡ ኀበ፡ አንቀጽ፡ ከልበ፡ ምዉተ፡ ወሰሐቦ፡ በፊቃሩ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 14 ; laicorum: ቀነተ፡ ሐቌሁ፡ በፊቃሩ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 6.
2)casulala, cuculluslaut videtur: S. Antonio ab angelis ostenduntur ቅናት፡ ወፊቃር፡ ዘመስቀል፡ አምሳለ፡ አስኬማ፡ ወላዕለ፡ ርእሱ፡ ቆብዕ፡ አምሳለ፡ ጌራ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TerrSx. Ter 22 ; huc nescio an etiam referre liceat locum Deg. et Mavâs. 23 sub አስሐወ፡ allatum. (Lud. exponit: „vestis quaedam monachalis, ab anteriore et posteriore parte dependens“). Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ፊቃር፡ ዘ፡ ኅባኔ፡ ( quod videasq.v.columnacol.600).
Substantivumsubst., m. et fem. ( Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 30 ; Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 56 ), pluralisPl. ቆብዓታት፡ ( Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 28,36 C), ቀዋብዕ፡ et ቀዋብዕት፡ (Reg. Pach.) [ קוֹבַע כּוֹבַע galeala, מִגְבָּעָה mitrala; ܩܽܘܒܳܥܳܐ pileusla, قُبَّعَةٌ , amh. ቆብ፡ ]
1)mitrala, cidarisla, ( infulala), sacerdotalis: Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 29,6 (v. አክሊል፡ ); Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 36,36 in C (pro ሚጥራ፡ ); Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 28,36 in C (pro ማዕፈርታት፡ ). „Aethiopibus est mitra recta rubro cum apice, qua principes utuntur“, Lud. Genesis liber Pentateuchi.Gen. 38,18 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 38,25 , ubi Gr. ὁρμίσκος habet; (scholiastes quidam ad Genesis liber Pentateuchi.Gen. 38 annotavit, ὁρμίσκον significare ὠράριον orariumlavideasvid.Schleusner lexicon in LXX, vol. not able to find explanation in abbreviation listIV. p. 124 ).
2)cuculluslamonachorum: ሥራዕ፡ ሎሙ፡ ቀዋብዕተ፡ ዘአልቦ፡ ዝዕላ፡ ዘከመ፡ ደቂቅ፡ Reg. Pach.; ቆብዑ፡ ውርውት፡ ዲበ፡ መታክፍቲሁ፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 56 ; ነሥአ፡ ቆብዐ፡ ወአስኬማ፡ በእደ፡ ( እገሌ፡ ) cod. not able to find explanation in abbreviation listDidascaliae Stuttg. f. 117 ; Vit. Sam.
fiqār belten ፊቃር፡ ዘሐሪር፡ ፮ ወዘቅንጥብ፡ ፪6 cinture di seta e 2 di qenṭeb,it 43 VI l. 22–23 (ed.), 36 l. 19–20 (tr.); ፮ፊቃር፡ ፮ቆብዕ፡6 cinture, 6 cappucci,it 44 VII l. 2 (ed.), 38 VII l. 2–3 (tr.); ወልብስ፡ ጸዓዳ፡ ፯[፡] ወፊቃር፡ ፯[፡]7 vesti bianche, 7 cinture,it 64 l. 7 (ed.), 53 l. 13 (tr.)
Leslau
ፊቃር fiqār , ፍቃር fǝqār girdleen, belten, cowlen, vestment of a priesten; ( 572) pantaloons with embroidered cuffsen (see 153) 165a
qobʿ capen (see also 155) ፮ፊቃር፡ ፮ቆብዕ፡6 cinture, 6 cappucci,it 44 VII l. 2 (ed.), 38 VII l. 2–3 (tr.); ወቆብዕ፡ ዘወርቅ፡ ፩[፡] ወዘግምዛ፡ ፪፡4 cappucci d’oro e 2 di stoffa colorata,it 64 l. 7 (ed.), 53 l. 12–13 (tr.)
(pro ስድሱ፡ ) nomennom.numerale, femininis junctum [ שֵׁשׁ ܫܶܬ سِتٌّ ] sexla; ejus character est ፮፡ ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 21,20 ; Hezekielis prophetia.Hez. 45,13 ; ናሁ፡ ስሱ፡ ዘይጸልእ፡ እግዚአብሔር፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,17 ; Matthaei Evangelium.Matth. 17,1 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,5 ; Matthaei Evangelium.Matth. 27,45 ; አመ፡ ስሱ፡ ዕለት፡ Marci Evangelium.Marc. 9,2 romanae editionisrom.
et ደቤላ፡ Substantivumsubst., m. , pluralisPl. ዳቤላት፡ et ደቤላት፡
1)mas pecoris caprini et ovilli,
a)hircusla, caperla: ደቤላ፡ ዘጠሊ፡ τράγος αἰγῶν Danielis prophetia.Dan. 8,5 sequensseq., ዳቤላ፡ ጠሊ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 123 (coll. Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,31 ); ማእከለ፡ በግዕ፡ ወበግዕ፡ ወማእከለ፡ በሐኵ፡ ወዳቤላ፡ (v. ደቤላ፡ ) κριῶν καὶ τράγων Hezekielis prophetia.Hez. 34,17 ; ፯ ደቤላት፡ Kuf. p. 64 (Vers. Lat.: hircila); አብሓኰ፡ ወአባግዐ፡ ወደቤላተ፡ (Vers. Lat.: arietes et oves et hircosla) Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 119 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 116 (ubi Versio Latina Jubilaeorum libri, exstat in libro: Monumenta sacra et profana e codicibus Bibl. Ambrosianae tom. I, fasc. I. ed Ceriani, Mediol. 1861. 4°.Vers. Lat.deest); arieslaautem in libro Kuf. exponitur በሐኵ፡ (quod nunc, Versione Latina inspecta, ad በሐኵ፡ col. 499 annotare juvat).
b)ariesla, Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 90,10 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 90,11 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 90,12 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 90,13 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 90,14 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 90,15 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 90,16 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 90,31 (ubi ex አባግዕ፡ nascuntur መሓስዕ፡ agni masculila, qui inde a commate 10 ዳቤላት፡ nominantur). Dubia est significatio in his loci: ደቤላተ፡ (v. ዳቤላተ፡ ) ወአብሓኰ፡ ወአስዋረ፡ κριοὺς καὶ μόσχους καὶ τράγους Hezekielis prophetia.Hez. 39,18 (at ex Hezekielis prophetia.Hez. 34,17 sequi videtur, interpretem non κριοὺς sed τράγους ዳቤላት፡ vertisse); ናሁ፡ አነ፡ እፈትሕ፡ ማእከለ፡ ደቤላ፡ ወጠሊ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 6 (ed. not able to find explanation in abbreviation listPlatt p. 40 ) ex Hezekielis prophetia.Hez. 34,17 (ubi quid Vers. Aeth. habeat, videas supra sub Nr. a).
2)mas pecoris bubuli, taurusla, Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MiyazyaSx. Mij. 30, ubi refertur, Christianos ecclesiae primitivae Alexandriae aedificasse ecclesiam satis notam ውስተ፡ ዐጸደ፡ አልህምት፡ ኀበ፡ ጽንፈ፡ ባሕር፡ ; in eam irruptione facta Alexandrinos ethnicos Marcum Evangelistam cepisse et laqueum collo ejus injecisse ወሰሐብዎ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ሀገር፡ እንዘ፡ ይብሉ፡ ንስሐቦ፡ ለዳቤላ፡ ውስተ፡ ዐጸደ፡ ላህም፡ ; deinde in Sx. Enc.: ሰሐብዎ፡ በአሕባል፡ ውስተ፡ ዐጸደ፡ ስምዕ፡ ከመ፡ ዳቤላ፡ ; praeterea M.M. f. 43, ubi legitur: ማርቆስ፡ ወንጌላዊ፡ ሰበከ፡ በአድያመ፡ ግብጽ፡ ወለእስክንድርያ፡ ሰሐብዎ፡ ውስተ፡ ኰኵሕ፡ እንዘ፡ ይብሉ፡ ንስሐቦ፡ ለዳቤላ፡ ዘላህም፡ ወተክዕወ፡ ደሙ፡ ውስተ፡ አስኳት፡ Vocla. Aela.: ዳቤላ፡ ዘ፡ የፍየል፡ አውራ፡ ; በሐኵ፡ ዘ፡ የበግዕ፡ አውራ፡ [Hoc vocabulum quondam in libro das Buch Henoch, übersetzt und erklärt 1853 p. 279 cum amh. ዳቦል፡ c atulusla( not able to find explanation in abbreviation listIsenb. p. 165 ) composui, et collatis دُبْلٌ دَوْبَلٌ دُوَيْلٌ asellusla, دَوْبَلٌ porculus nefrenslaproprie fetumlaet pulloslabestiarum n. 1102significare censui, a ደበለ፡ vel دال eodem fere modo ductum, quo እጕል፡ ; እጓል፡ עֵגֶל a גלל . At usus loquendi supra descriptus non pullumlavel juvencumlased maremlaindicat, quare videas, annon ዳቤላ፡ a coëundoladictus sit (coll. זבל de hominibus Genesis liber Pentateuchi.Gen. 30,20 ). Plane reprobandum est, quod nonnulli conjecerunt, ዳቤላ፡ a δάμαλις ductum esse].
Substantivumsubst.i.q. سِلِيطٌ oleum e seminibus expressumla: n. 327 ይሴስይዎ፡ ስንዳሌ፡ ብሱለ፡ ዘቱሱሕ፡ በማይ፡ ወበቅብዕ፡ ወሰሊጥ፡ ወመዓር፡ ዘንህብ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TerrSx. Ter 16 ; ያሰትይዎ፡ ሜሰ፡ ወሰሊጠ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TerrSx. Ter 16 ; ፯ ልጥረ፡ ቅብዕ፡ ዘሰሊጥ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 5.
, rarius መክዕቢት፡ vel መክዕብት፡ ( Jeremiae prophetia.Jer. 17,18 varia lectiovar.; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 11,13 varia lectiovar.), ምክዒቢት፡ ( Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 2,12 , varia lectiovar.), መክዐቢት፡ (Did. edidited.not able to find explanation in abbreviation listPlatt p. 117 ), not foundsubst., pluralisPl. ምክዕቢታት፡ ( Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 93,10 ),
2)Aliis nominibus numeralibus additum, significat -plumla, -plexla, -pliciterla: መኮኖ፡ ምእተ፡ ምክዕቢተ፡ et factum est ei centuplumlaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 26,12 ; ፯ ምክዕቢታተ፡ ትምህርት፡ septpluslaHenochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 93,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 19,29 ; Marci Evangelium.Marc. 10,30 ; Lucae evangelium.Luc. 8,8 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 24,3 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 91,16 ; ካዕበተ፡ ምክዕቢተ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 18,6 ; ብዙኀ፡ ምክዕቢተ፡ multipliciterlaLucae evangelium.Luc. 18,30 .
adjectivumadj.et not foundsubst.
I)Adj., fem. ደቃቅ፡ , pluralisPl.fem. ደቂቃት፡ et ደቃቃት፡ , cumc. ደቃውቅ፡ (quamquam raro, Lud. e Libr. Myst., videasvid. አርዌ፡ col. 743)
1)comminutusla, contususla, contritusla, Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 30,7 ; ገብሰስ፡ ደቂቅ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 27,9 not foundcod. Laur.; Jesaiae prophetia.Jes. 30,14 varia lectiovar.; ትገብር፡ ደቃቀ፡ λεπτὰ ποιήσῃς Jesaiae prophetia.Jes. 30,22 ; ጼው፡ ደቃቅ፡ Sx. not able to find explanation in abbreviation listHed. 1 Enc.
2)minutusla, parvusla, pusillusla, tenuisla: ክነፍ፡ ደቃቅ፡ ወቀጠንት፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 11,4 ; አስናኒሁ፡ ደቃቅ፡ ወበሊኃት፡ ከመ፡ አስናነ፡ ከልብ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 280 ; ይሣርር፡ ዲበ፡ ማይ፡ ወየሐንጽ፡ በደቃቅ፡ (de Deo) Lit. Joh. ( videasvid. ድቁቅ፡ ); እንስሳ፡ ዐበይት፡ ምስለ፡ ደቃቅ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 103,27 ; አብተር፡ ደቃቅ፡ ῥαβδία μικρά Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 62 ; እለ፡ ደቃቅ፡ ንቅዐቶሙ፡ σχισμὰς μικρὰς ἔχοντες , Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 97 ; እለ፡ ይፌጽሙ፡ ታሕጻጺተ፡ ደቂቃት፡ ኀጣውእ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 146 ; አራዊት፡ ደቃቅ፡ insectalanot able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 5 Enc.; አራዊት፡ ደቂቅ፡ ዘይሠርር፡ Constitutiones Apostolorum.Const. Ap. 52 ; አሕባለ፡ ሥርው፡ ደቃቃት፡ Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 20 ; ደቂቅ፡ ቃሉ፡ ( videasvid. ድቁቅ፡ ) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 15 Enc.
II)Adj. et plerumque not foundsubst.: parvus aetatela, parvulusla, adolescensla, fem. ደቂቅት፡ sed nonnisi rarissime usurpatum, ut: ደቂቅት፡ ድንግልት፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 58 ; est nomen SingularisSing.et not foundColl.; pluralisPl.autem raro formatur, ut: ደቃውቅ፡ Novum TestamentumN.T.romanae editionisrom.f. 113,2, et pluralisPl.pluralisPl. ደቃውቃት፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 10 ( videasvid.infra not able to find explanation in abbreviation listNr. 2, d).
2)not foundColl.
c)plerumque: filiila( oppositum, -o, -nituropp.filiabus), Genesis liber Pentateuchi.Gen. 6,18 : Genesis liber Pentateuchi.Gen. 46,7 ; ደቂቀ፡ አሮን፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 6 et Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 7 ; Ruth liber biblicus.Ruth 4,15 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 2,21 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 8,18 ; Jesaiae prophetia.Jes. 49,22 ; Jesaiae prophetia.Jes. 56,5 ; Jeremiae prophetia.Jer. 7,31 ; Jeremiae prophetia.Jer. 14,16 ; Hezekielis prophetia.Hez. 23,4 ; liber Jobi.Job 42,13 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,30 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,20 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,21 ; Actus apostolorum.Act. 2,17 , al. creberrime.
γ)alumnila, discipulila, asseclaela, sodalesla: ደቂቀ፡ ነቢያት፡ Regum liber biblicum IV.4 Reg. 2,3 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 2,5 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 4,38 ; ደቂቅየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,1 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,1 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,18 ; ደቂቀ፡ ጥበብ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 11,19 ; ደቂቀ፡ ጋኔን፡ Epistola Joannis I.1 Joh. 3,10 ; ደቂቁ፡ ለአቡነ፡ ተክለ፡ ሃይማኖት፡ ዘደብረ፡ ሊባኖስ፡ Matth. romanae editionisrom.in EpilogusEpil.; Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 18 Enc.; ደቂቁ፡ ለመርዓዊ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 9,15 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 2,2 .
e)famulila, servila(aliâs ደቅ፡ ): διάκονοι Esther, liber biblicus.Esth. 2,2 ; παιδάρια Regum liber biblicum II.2 Reg. 13,29 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 16,2 al.
vel ኵስኵስት፡ (Lud.) Substantivumsubst., (nonnisi in pluralisPl.repertum) pluralisPl.pluralisPl. ኰሳኵሳት፡ , urceusla, guttus aquariusla, (sec. Ludolfi Gregorium: vasis genus, quo aqua manibus superfunditur), ξέσται Marci Evangelium.Marc. 7,4 ; Marci Evangelium.Marc. 7,8 ; n. 844Judaei እለ፡ ኢይጥዕሙ፡ እክለ፡ ዘእንበለ፡ ያጥምቁ፡ ኵሎ፡ አሚረ፡ ዓረታተ፡ ወኰሳኵሳተ፡ ወአጽሕልተ፡ ወጽዋዓተ፡ ወመንበራተ፡ የኀፅቡ፡ ወያነጽሑ፡ በማይ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 31. [Etymo cognatum videtur cum ቀሡት፡ et vocibus sub ቀሡት፡ allatis; adde قَازُوزَةٌ ; Lud. comparavit כּוֹס ]. kʷǝskʷǝs , kʷǝskʷǝst pluralisPl. ኵሳኵሳት፡ kʷǝsākʷǝsāt , pluralisPl. pluralisPl. ኰሳኵሳታት፡ kʷasākʷǝsātāt , ኵሳኵሳታት፡ kʷǝsākʷǝsātāt Krügede xxixb; 10 n.8 (ed.); ፯ ዶል፡ ፩ ቃጽል፡ ፭ ኵስኵስት፡ ፪ ገይብ፡ ዘብሩር፡1 campana, 5 campanelli da chiesa, 2 recipienti kʷeskʷest, 2 recipienti gayb di argento,it 43 VI l. 28 (ed.), 36 l. 27 (tr.); ፩ኵስኵስት፡ ዘማህው።1 recipiente kʷeskʷest di vetro,it 44 IX l. 6 (ed.), 39 IX l. 8 (tr.); ወኵስኵስት፡ ዘብርት፡ ፪[፡]2 recipienti kʷeskʷest di metallo,it 64 l. 13 (ed.), 53 l. 20 (tr.); ወ፩፡ ኵስኵስት፡ ዘአቤቶ፡ ዮሐንስ።Une cruche provenant de l’abēto Yoḥannesfr 65 l. 23–24 (ed.), 79 l. 9–10 (tr.); ወርቅ፡ ኵስኵስት፡ ፩።une carafe en orfr 70 l. 27 (ed.), 85 l. 10 (tr.)
Leslau
ኵስኵስ kʷǝskʷǝs , ኵስኵስት፡ kʷǝskʷǝst , pluralisPl. ኰሳኵስት kʷasākʷǝst , ኵሳኵስት kʷǝsākʷǝst , ኰሳኵስ kʷasākʷǝs pitcheren, poten 296a
qāṣǝl Substantivumsubst. church bellen ፯ ዶል፡ ፩ ቃጽል፡ ፭ ኵስኵስት፡ ፪ ገይብ፡ ዘብሩር፡1 campana, 5 campanelli da chiesa, 2 recipienti kʷeskʷest, 2 recipienti gayb di argento,it 43 VI l. 28 (ed.), 36 l. 27 (tr.); ወዶል፡ ዘብርት፡ ፩[፡] ወቃጽል፡ ፫[፡]1 campana in metallo, 3 campanelli da chiesa,it 64 l. 12–13 (ed.), 53 l. 19–20 (tr.)
Comparative and etymological data
Amharic ቃጭል qāč̣ǝl ‘small bell’ 844a; Tigrinya ቃጭል qāč̣ǝl , ቃጽል qāṣǝl ‘campanello di chiesa, sonaglio che si mette al collo alle bestie’ 281
nomen actionisn. act.conditio maturescentis frumentilavel incrementum et maturitas granorumla: ፯ሰብል፡ ዘሠዊት፡ ሠረፁ፡ እም፡ ፩ ብርዕ፡ ወንኩር፡ ሥውየቶሙ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 341.
Substantivumsubst., plerumque m. , ( fem. Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 25,36 ), pluralisPl. አብራዕ፡ [dictum a tremendolaet nutandola وَرُعَ يَرعَ , יָרַע respondet يَرَاعٌ arundola, calamusla] calamusla, arundola, κάλαμος Lucae evangelium.Luc. 7,24 ; Matthaei Evangelium.Matth. 11,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 19,6 ; Jesaiae prophetia.Jes. 42,3 ; liber Jobi.Job 40,16 ; በትረ፡ ብርዕ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 36,6 ; Hezekielis prophetia.Hez. 29,6 ; ብርዐ፡ ባሕሩስ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 1,31 ; አብትር፡ ፅቡሳን፡ ወአብራዕ፡ ቅጥቁጣን፡ M.M. f. 108.
a)calamus scriptoriuslaJesaiae prophetia.Jes. 8,1 varia lectiovar.; Deg. ( videasvid. ረቅ፡ ).
c)culmuslafrugum: ፯ሰብል፡ ዘሠዊት፡ ዘሠረጹ፡ እም፩ብርዕ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 341.
d)stipulala, καλάμη : ብርዐ፡ ይመስሎ፡ መፍጽሕ፡ liber Jobi.Job 41,20 ; ሣዕር፡ ወብርዕ፡ ዘይየብስ፡ liber Jobi.Job 13,25 ; ( Jesaiae prophetia.Jes. 1,31 ); እሳት፡ እንተ፡ ትበልዕ፡ ብርዐ፡ Joelis prophetia.Joel 2,5 ; Obadiae prophetia.Ob. 18 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 5,12 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 15,7 .
nomennom.numerale, plerumque femininis junctum [ שֶׁבַע ܫܒܰܥ سَبْعٌ ] septemla, ejus character est ፯፡ ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 21,28 -30; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 38,17 ; Deuteronomium.Deut. 16,9 ; ሰብዑ፡ አንስት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 4,1 ; ሰብዑ፡ አዋልድ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 2,9 ; ሰብዑ፡ እከያት፡ (v. እከይ፡ ) Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,25 ; Marci Evangelium.Marc. 8,6 ; Matthaei Evangelium.Matth. 15,34 ; Matthaei Evangelium.Matth. 15,36 ; cumc.suff. ሰብዑሆን፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 8,3 . Raro cum masculinis junctum, ut: ሰብዑ፡ ደቂቅ፡ Lud. ex Sx. Enc. Apocalypsis Joannis.Apoc. 1,4 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 1,12 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 1,20 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 2,1 Platt ስብዑ፡ (pro ሰብዑ፡ ) exhibet.