Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

[ רוֹשׁ ܪܺܝܫܳܐ رَأَسَ , amh. ራስ፡ ] m. , rarius fem. (ut ; de capite corporis), አርእስት፡ (semel, in Cod. CXLI reperi ርእሳን፡ , sed alii habent ርኡሳን፡ ), አርእስታት፡

1)caput^lacorporis hominum et animalium ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ርእስ፡ ወዘነብ፡ ; አልቦ፡ ርእስ፡ ዘየአኪ፡ እምርእሰ፡ አርዌ፡ ምድር፡ ; ; ; et aliis in locis innumeris; መካን፡ ዘይመትሩ፡ ውስቴቱ፡ አርእስታተ፡

a)synecdochice pro capillo^la, non tantum in locutione: ተላጸየ፡ ርእሶ፡ ut ; sed etiam ፀፈረት፡ ርእሳ፡ .

b)pro corpore^lavel vita^la: ዐቀብተ፡ ርእሱ፡ οἱ φυλάσσοντες τὸ σῶμα αὐτοῦ ; . {

c)caput^lametallicum clavae, ( ዝቡጥ፡ ; in Actis pro አርእስተ፡ ኀጺን፡ legitur ድንቡሳት፡ }.

2)suff. : ipse^la(ubi verbo vel nomini vel praepositioni subjunctum est; ubi ipse^laSubjectum est, ለለ፡ utuntur): ለልየ፡ ሰባሕኩ፡ ርእስየ፡ me ipsum^la ; ; ; ; ; ; ; ; ; ቤተ፡ ርእሱ፡ ; ; ; ; ; ; ለርእሶሙ፡ ἑαυτοῖς ; ; እመ፡ አሕመምከ፡ ርእሰከ፡ ; ; ኣአምር፡ ርእስየ፡ ከመ፡ መሬት፡ አነ፡ ; ኢትኩን፡ ጠቢበ፡ ዘበርእስከ፡ παρὰ σεαυτῷ ; ; ; ያገብኡ፡ ርእሶሙ፡ ኀቤከ፡ ; ; ኢይክል፡ ርእሶ፡ ረዲአ፡ ; ኢታዐቢ፡ ርእሰከ፡ ; ; ; ይበቍዕ፡ ለርእሱ፡ ; ; ; ; ; ; ; ለለ፡ ርእሶሙ፡ ; etiam de rebus inanimatis ; . Omisso Platt. Nota

a) በርእሶሙ፡ sua sponte^la n. 295vel suo ingenio^la( በትእዛዝየ፡ ) ; .

b) በርእሱ፡ አው፡ በመጽሐፈ፡ መልእክቱ፡ praesens aut per literas^la .

a)de rebus: summum^la, supremum^la( cacumen^la, vertex^la, culmen^la, fastigium^la) montis ; ; ; ; ; ; ; ; arboris ; scalae ; ; turris ; moenium አርእስተ፡ ጥቅም፡ ; manuum pedumque ; ; stelae ; columnae ( capitulum^la) ; ; ; ; ; literae ( ስሑብ፡ ); nec non absolute, ut: ውስተ፡ ርእስ፡ ነዋህ፡ ἐπ᾽ ἄκρου μετεώρου .

b)de personis: summus^la, caput^la, princeps^la( ርኡስ፡ ) ; ; ; ; ; ; ; ; ; ርእሰ፡ ካህናት፡ , ርእሰ፡ ዲያቆናት፡ archipresbyter^la, archidiaconus^la ; ጴጥሮስ፡ ርእሰ፡ ሐዋርያት፡ ; ርእሰ፡ ሀገርነ፡ .

4)summa^la, κεφάλαιον , orationis (sec. ); ( ἀνακεφαλαιοῦνται ); pecuniae ; (cfr. etiam ርእሰ፡ ማዕገቶሙ፡ ); ርእሱ፡ ለኵነኔ፡ .

5)pars anterior^la, frons^la, principium^la, initium^la: ትሠይመኒ፡ ውስተ፡ ርእሰ፡ ሕዝብ፡ ; ርእሰ፡ ፍኖት፡ ; ; ; ርእሰ፡ ማእዘንት፡ κεφαλὴ γωνίας lapis angularis^la ; ; ; ርእሰ፡ ማእዘንተ፡ ምኵራብ፡ πτερύγιον τοῦ ἱεροῦ ; ርእሰ፡ ምርፋቃት፡ ἡ πρωτοκλισία ; ርእሰ፡ ወርኅ፡ initium lunae crescentis^la ; ርእሱ፡ ለነገረ፡ ጥበብ፡ ; vel absolute: አነ፡ ርእስ፡ ወማኅለቅት፡ ; etiam de tempore: ; ; አመ፡ ርእሰ፡ ሠርቅ፡ ; እምርእሰ፡ ሰንበት፡ እስከ፡ ተፍጻሜቱ፡ .

6)caput^lalibri, pericope^la, summarium^la, titulus^la: አርእስተ፡ ነገሩ፡ ( ለወንጌል፡ ) { 0295N.F. rom.}; ; ( ); አርእስተ፡ ምንባብ፡ περικοπαί in rom; ( tituli lectionum^la, lectiones^la); ; . – አርእስቲሁ፡ ለፀሓይ፡ capita^la( circuitus^la) solis^laejus stationes^lasignificare videntur ; .

rǝʾs , rǝʾǝs ʾar(ǝ)ʾǝst , ʾar(ǝ)ʾǝstāt

1) (Dillmann 5) beginning^en ወካዕበ፡ ንጽሕፍ፡ ነገረ፡ ዘኃደግናሁ፡ ውስተ፡ ርእስ፡ እምአርእስተ፡ ምንባባት። ‘We will resume writing the account we interrupted in the beginning of the chapters of the readings^en’ 51 § 92 (ed.), 29 § 92 (tr.)

Compounds

a) (Dillmann 3 b) ርእሰ፡ ጥቃቅናት፡ rǝʾsa ṭǝqāqqǝnāt (title) ‘the chief of the youths’ (‘cf. liqä nǝʿusan 384’ 53 n. 105), ጥቃቅናት፡

b) ርእሰ፡ ህበይ፡ rǝʾsa hǝbay monkey’s head^en a decorative element of Axumite architecture: a short beam placed horizontally across the wall with round ends ወቀስተ፡ ደመና፡ ፲። ወርእሰ፡ ህበይ፡ ፴፻ወ፰፻፲ወ፭። ‘Les qasta damanā (arcs-en-ciel) sont au nombre de 10; les reʾesa hebay, 3,815;^fr’ 7 l. 10 (ed.), 7 l. 17–18 (tr.) (It is described and illustrated in 18–19 , 121–122), ሕበይ፡

Grébaut
ርእስ፡ rǝʾs , አርእስት፡ ʾarʾǝst «tête^fr, sommité^fr, cime^fr, chapiteau^fr, sommet^fr, chef^fr» ― ራስ፡ , ጫፍ፡ , አለቃ፡ Ms. BNFabb217, fol. 60r.
154

Leslau
ርእስ rǝʾ(ǝ)s ( አርእስት ʾar(ǝ)ʾǝst , አርእስታት ʾar(ǝ)ʾǝstāt ) head^en, top^en, summit^en, chief^en (thing), chief^en (leader), beginning^en, capital^en (of column), principal^en (money), number^en, sum^en, chapter^en, title^en (of a book); with suffix pronouns ‘self’; e.g. ርእሱ rǝʾǝsu he himself^en, አአምር፡ ርእስየ ʾaʾammǝr rǝʾǝsǝya I know myself^en; also ‘own’ with a noun in a construct state + rǝʾǝs- with suffix pronouns; e.g. ቤተ፡ ርእሱ beta rǝʾǝsu his own house^en
ለለርእሱ lallarǝʾǝsu each^en, e.g. ለሰብአ፡ ዓለም፡ ለለርእሱ lasabʾa ʿālam lallarǝʾǝsu to each person of the world^en
ርእሰ፡ መንግሥት rǝʾǝsa mangǝśt capital city^en, head of state^en, መንግሥት፡
ርእሰ፡ ካህናት rǝʾǝsa kāhǝnāt archpriest^en, ካህን፡
ርእሰ፡ ዲያቆናት rǝʾǝsa diyāqonāt arch deacon^en, ዲያቆን፡
ርእሰ፡ ንዋይ rǝʾǝsa nǝwāy principal of money^en, ንዋይ፡
ርእሰ፡ ማእዘንት rǝʾǝsa māʾǝzant cornerstone^en, ማእዝን፡
አርእስት፡ ʾar(ǝ)ʾǝst index^en
አርእስተ፡ ነገር ʾar(ǝ)ʾǝsta nagar topics^en, table of contents^en, ነገር፡
458a
ርእሰ፡ ሀገር rǝʾsa hagar capital^en, ሀገር፡ 216a
ረሰየ፡ ርእሶ rassaya rǝʾǝso he valued himself^en, he esteemed himself^en, ረሰየ፡ 474b
አሕጸጸ፡ ርእሶ ʾaḥṣaṣa rǝʾso he humiliated himself^en, አሕጸጸ፡ 247b
ርእሰ፡ ምርፋቅ፡ rǝʾǝsa mǝrfāq seat at the head of a table^en, ምርፋቅ፡ 463b

ለለ

sive ለ፡ reduplicatum (cfr. በበ፡ et ዘዘ፡ )

1)praepositio^la, qua Latinorum vox singuli^la, Graecorum ἀνὰ vel κατὰ exprimitur ( gramm.§ 159,g et gramm.§ 164,2). Neque tantum ibi usurpatur, ubi simplex praepositio ለ፡ ipsa constructione postulatur, ut: ሲሳይ፡ ዘለለ፡ ዕለት፡ alimentum in singulos dies^la ; ለለ፩ ἑκάστῳ ; ; ምዕረ፡ ለለዓመት፡ ( ለ፡ ); ; ; ; ; ; ; ; ; አዐርግ፡ ለለሰማይ፡ ad singulos coelos^la ; sed etiam alias, et ipsi subjecto enuntiationis ለለ፡ praeponitur: ተኈለቁ፡ ለለ፡ ብእሲ፡ ብእሲ፡ ; ; ለለዓመት፡ quotannis^la ; ; ለለ፡ በዓል፡ ; ለለምልአቱ፡ quotiescumque plenus est^la – Etiam accusativo adverbiali praemittitur: ለለ፡ ነግሀ፡ ወሰርከ፡ Enc. (cfr. እምነ፡ et እስከ፡ ). – Hic annotare n. 25juvat, in libris impressis et mss. pro ለለ፡ reperiri ለእለ፡ sensu distributivo quot^la, quotcumque^la, ex gr. ፲ወ፪ መሳፍንት፡ ለእለ፡ ሕዘቢሆሙ፡ 12 principes, quot populi corum^la ; ( ; ; ; in annot.); አመ፡ ዐሡረ፡ ወርኅ፡ ታስዕ፡ ይበክዩ፡ ለለዓሙ፡ (v. ለእለ፡ ዓሙ፡ quotquot anni redeunt^la) Machb. ; ; item pro ለእለ፡ editionis Plattianae occurrit ለለ፡ quotcumque^la : አሥመረቶ፡ ለሄሮድስ፡ ወለለ፡ ይረፍቁ፡ ምስሌሁ፡

2)conjunctio^la: quotiescumque^la, ut: ለለተናገርኩ፡ አዐወዩ፡ በግፍዕ፡ (vers. alt.); ለለተናገርኩ፡ מִדֵּי דְבָרֶיךְ (vers. alt., hebr. 48,27); ለለተናገርክዎ፡ ተዘከርኩ፡ (vers. alt.); ለለወለዳ፡ ተባዕተ፡ ቅትላሁ፡ F.M. 23,2; ወኮኑ፡ ለለ፡ ይሰምዑ፡ ነገሮ፡ ያፈደፍዱ፡ ግዘፈ፡ ; ለለይወጽኡ፡ ውስተ፡ ፀብእ፡ – Etiam cum hoc ለለ፡ in libris mss. permutatur ለእለ፡ , in ; አምጣነ፡ ትበልዑ፡ ሥጋሁ፡ ወለለ፡ (v. ወለእለ፡ ) ትሰትዩ፡ ደሞ።

lalla

Grébaut
ለለ፡ lalla «quicumque^la particula praepositiva, omnibus et singularis» Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
20

Leslau
ለለ lalla- (repeated ‘la’) expresses the distributive, (at, for) every, each^en; e.g. ለለ፡ በዓል lalla baʿāl at every feast^en
with suffix pronouns the base is ለሊ lalli- , ለል lallǝ- ; e.g. ለልየ for my part^en, ለሊሁ he himself^en, he alone^en, and so on (see 344, 374)
303a

ለለ

sive ለ፡ reduplicatum (cfr. በበ፡ et ዘዘ፡ )

lalla

Grébaut
ለለ፡ lalla «quicumque^la particula praepositiva, omnibus et singularis» Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
20

ለለ

sive ለ፡ reduplicatum (cfr. በበ፡ et ዘዘ፡ )

lalla

Grébaut
ለለ፡ lalla «quicumque^la particula praepositiva, omnibus et singularis» Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
20

ጕንድ

, m. et fem. , አጕናድ፡ et ጕንዳት፡ [quamquam a ገመደ፡ derivari posse videtur, sicut גֶּזַע جِذْعٌ a גָּזַע , tamen aliud etymon facile se praebet in جمد et قمد quibus significatus rigidi^la( crassi^la, robusti^la) inest, quae Rödiger in Additamentis ad Ges. thes. p. 80 de גֹּמֶר annotavit]

1)stirps^la, stipes^la, truncus^la, caudex^la: እምጕንድ፡ ἐκ τῆς ῥίζης ; ጕንዱሂ፡ ዘታሕቴሁ፡ ῥίζαι ; ; ጕንደ፡ ዕፀው፡ ; ; ; ሥርዎ፡ ወጕንዶ፡ τὴν φυὴν τῶν ῥιζῶν αὐτοῦ ; ጕንዱ፡ στελέχη ; ጕንደ፡ ወይን፡ ; ለለአሐቲ፡ ጕንድ፡ በበ፡ ፴ ወ ፩፼ አዕጹቂሃ፡ ; ጕንዳት፡ ; አጕናደ፡ በቀልት፡ Enc. ( Enc. Lud.); ጕንደ፡ መስቀል፡ M.M. f. 106; አጕናድ፡ (sc. duo ligna crucis, erectum et transversarium) M.M. f. 102.

a)radix^lalinguae: አዘዘ፡ ያውቅዩ፡ ልሳና፡ እምጕንዱ፡ ;

b)radix^lavel infima pars^la, montis: እምነ፡ ጕንደ፡ ደብር፡ ; ; in et juxta radicem^la, ad infimam partem^larei, infra^la: አስርዎ፡ ጕንደ፡ ደብር፡ ; ጕንደ፡ ደብር፡ ἐπ᾽ ὄρους ; ጕንደ፡ ማኅፈድ፡ παρὰ τὸν πύργον

c)stirps^lai.e. genus: ጕንደ፡ ዳዊት፡ Lud. ex

2)cippus^lavel truncus^la, quo captivorum pedes conclusi tenentur: τὸ ξύλον ; ጕንደ፡ ማእስር፡ Lud. ex Sx. Enc.

ለለ

sive ለ፡ reduplicatum (cfr. በበ፡ et ዘዘ፡ )

lalla

Grébaut
ለለ፡ lalla «quicumque^la particula praepositiva, omnibus et singularis» Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
20

ወርኅ

, m. et fem. , አውራኅ፡ , አውራኃት፡ (Lud. e Mss. Colb.), [ יָרֵחַ et יֻרַח ܝܰܪܚܳܐ , تَوْرِيخٌ تَأَرِيخٌ ታሪክ፡ ; de etymo Ges. thes. p. 630]

1)luna^la, ; m. ; n. 899 ; ; ; ; ; fem. ; ; ; ወርኅሰ፡ በከመ፡ ስማ፡ ይእቲ፡ ; የሐጽጽ፡ ልቡ፡ ከመ፡ ወርኅ፡ ; ; ; ; ወርኅ፡ ምልእት፡ luna plena^lavel plenilunium^la ; ሠርቀ፡ ወርኅ፡ novilunium^la ; ( ሠርቅ፡ ).

2)plerumque m. , mensis^la, ; ; ; በኃምስ፡ ወርኅ፡ ; ; ለለወርኅ፡ በወርኁ፡ ; ፲ወ፪ ወርኅ፡ δωδεκάμηνον ; አውራኅ፡ ; አውራኅ፡ ክልኤ፡ ; ; ; ; ; ; ; አመ፡ ዐሠርቱ፡ ወአሐዱ፡ አውራኅ፡ ; በአውራኅ፡ እሙራት፡ ; ሠለስተ፡ አውርኀ፡ (pro አውራኀ፡ ) et ; ኵሎን፡ አውራኅ፡ F.N. 36.

a)novilunia^la አውራኅ፡ (v. አሥህርት፡ ) .

b)menses astrorum ; .

c) ወርኀ፡ ህላል፡ vel ወርኅ፡ ወርኃዊ፡ vel ሠርቃቂ፡ mensis lunaris^laopponitur ወርኀ፡ ፀሓይ፡ vel ወርኅ፡ ፀሓያዊ፡ mensi solari^la, Abush.

3)tempus^lain genere, ; maxime apud poëtas: በወርኀ፡ ቀላውዴዎስ፡ Enc.; ዘመነ፡ መንሱት፡ ወወርኀ፡ ተከውሶ፡ Enc.; ; በወርኀ፡ ምግቡ፡ ለያሬድ፡ – : ወርኅ፡ ዘ፡ ጨረቃ።

warḫ , ʾawrāḫ , ʾawrāhāt

Grébaut
ወርኅ፡ warḫ , አውራኅ፡ ʾawrāḫ luna^la, mensis^la, tempus^la, lune^fr, mois^fr, temps^fr ― ጨረቃ፡ , ወር፡ lune^fr, lunaison^fr Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 110.
247

Leslau
ወርኅ፡ ሕጹጽ warḫ ḥǝṣuṣ hollow month^en, 79, n. 1; ሕጹጽ 247b

Cross-references: for ሠርቀ፡ ወርኅ፡ ሠርቅ፡

ለለ ዓመት

sive ለ፡ reduplicatum (cfr. በበ፡ et ዘዘ፡ )

, fem. et m. , ዓመታት፡ (multo magis frequentatur quam ዓም፡ ), annus^la: በካልእት፡ ዓመተ፡ መንግሥቱ፡ ; በቀዳሚ፡ ዓመተ፡ መንግሥቱ፡ ; በውእቱ፡ ዓመት፡ Dan. apocr. 1,5; ትመውት፡ በዝንቱ፡ ዓመት፡ ; በእሉ፡ ዓመት፡ ; እምቅድመ፡ ፪ ዓመት፡ ዘድልቅልቅ፡ ; ምእት፡ ወኀምሳ፡ ዓመት፡ ሎቱ፡ ; ዓመታተ፡ ብዙኀ፡ ሐይወ፡ ; ; ኊልቈ፡ ዓመታትከ፡ ; ; ; ; ; ይዌልጥ፡ ዓመታተ፡ ወመዋዕለ፡ καιροὺς καὶ χρόνος ; ዓመት፡ (v. ዓመተ፡ ) እምዓመት፡ ( Jahr für Jahr ) ; በበዓመት፡ singulis annis^la, quotannis^la ; ; ለለዓመት፡ singulis annis^la, quotannis^la, ; Hen. n. 9565,2; ; ; ማእረር፡ ዘዘዓመት፡ ( annus^la) ; ዘዓመት፡ anniculus^la ; ; .

a)in integrae enuntiationi praemittitur: በዓመተ፡ እሔውጾሙ፡ ἐν ἐνιαυτῷ ἐπισκέψεως αὐτῶν ; ; ; .

b)in chronologia: aera^la, epocha^la, ut: ዓመተ፡ ዓለም፡ aera mundi conditi^la, ዓመተ፡ ሰማዕታት፡ , ዓመተ፡ ሥጋዌ፡ , al., de variis aeris p. 385–388; Catalog. Cod. Ae. Mus. Brit. in Indice sub voce Aera^la;

lalla

Grébaut
ለለ፡ lalla «quicumque^la particula praepositiva, omnibus et singularis» Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
20

ʿamat

Leslau
ዓመተ፡ ምሕረት ʿamata mǝḥrat year of grace^en ; it designates the Ethiopian calendar, ምሕረት 336b

ተወሰከ

III,2

1)reflex. se adjicere^lai.e. adjungere^la, ይትዌሰኩ፡ ዲበ፡ ፀርነ፡ ; ኢትትወሰክ፡ ውስተ፡ እለ፡ ብዝኅ፡ ; ምስለ፡ ጳውሎስ፡ ተወሲኮ፡ Paulo adjunctus^la(in itinere) Enc.

b):

α)Nom. rei adjectae: addi^la, adjici^la: ; ውስተ፡ , ut: ወይትዌሰኩ፡ ውስቴቶሙ፡ ፈላስያን፡ ; ወዓዲ፡ ተወሰከ፡ ውስቴቱ፡ ነገር፡ ብዙኅ፡ ; ወተወሰከ፡ ውስተ፡ ቤተ፡ እስራኤል፡ ; ኀበ፡ (20,26); ; እለ፡ ተወሰኩ፡ ኀቤሁ፡ ; ምስለ፡ ; ejus, cui additur: ይትዌሰኮ፡ ኀሳሩ፡ ; ይትዌሰከከ፡ ዓመታተ፡ ሕይወት፡ ; .

β)impers. c. በ፡ rei adjectae, .

γ)Nom. ejus, cui additur, et rei additae i.e. augeri^lare: ተወሰኩ፡ ዕበየ፡ ፈድፋደ፡ προσετέθη μοι μεγαλωσύνη ; ኢሂ፡ ትትዌሰክ፡ ; .

δ)in genere: augeri^la, crescere^la, augescere^la, increscere^la, ; ለለዕለቱ፡ ይትዌሰክ፡ ሕማሙ፡ ; ወኮኑ፡ ሰራዊተ፡ ሮም፡ ይትትዌሰክ፡ ለለኵሉ፡ ዕለት፡ ; ወርኀ፡ ታኅሣሥ፡ መዓልቱ፡ ፱ ሰዓት፡ ወእምዝ፡ ይትዌሰክ፡ (sc. diei longitudine)

2)reflex. sibi adjicere^lavel addere^la: ኢይትዌሰኩ፡ ; ተወሰከ፡ ሠናየ፡ እምነ፡ ዜና፡ ዘዜነዉኒ፡ .

ለለ

sive ለ፡ reduplicatum (cfr. በበ፡ et ዘዘ፡ )

lalla

Grébaut
ለለ፡ lalla «quicumque^la particula praepositiva, omnibus et singularis» Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
20

ጌሰም

vel ጌሠም፡ ( ጌሤም፡ errore calami scriptum videtur) , m. et fem. , [de am^la ዓለም፡ ]

1)dies posterus^la, crastinus^la: ለጌሰም፡ ; ; ; ; ; ኢትትዐበይ፡ ዘለጌሰም፡ μὴ καυχῶ τὰ εἰς αὔριον ; ኢትተክዙ፡ ለጌሰም፡ እስመ፡ ጌሰምሰ፡ ትኄሊ፡ ለርእሳ፡ ; እስከ፡ ጌሰም፡ ; ; suff.: በጌሰሙ፡ postridie^laF.M. 14,9; ለለጌሰሙ፡

2) ጌሰመ፡ vel ጌሰም፡ cras^la: ጌሰመ፡ ዘጊዜ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ጌሰም፡ ንመውት፡ ; አነ፡ ዮም፡ ወአንተ፡ ጌሰም፡ (v. ጌሰመ፡ ) ; ጌሰም፡ (v. ጌሰመ፡ ) ንመውት፡ ; ; ; . – : ጌሰም፡ ዘ፡ ነግ፡

ለለ ለለ ለለ ለለ ለለ ክልኤቱ አጽሐፈ ዘ እምነ ርእስ በበ ዚአየ

sive ለ፡ reduplicatum (cfr. በበ፡ et ዘዘ፡ )

m. (raro fem. ut ), ክልኤቲ፡ fem. , ክልኤተ፡ ( gramm.§ 158), duo^la, duae^la, : ; ; ; ; ክልኤቱ፡ እምኔክሙ፡ ; ; ክልኤተ፡ አውራኅ፡ ; appositum aliis nominibus: ደቂቁ፡ ክልኤቱ፡ ; ወካልኣን፡ ከልኤቱ፡ ዕደው፡ ; ; ; ; ክልኤቲ፡ አነስት፡ ; ክልኤቲ፡ ኀጣውእ፡ ; ክልኤተ፡ አባግዐ፡ ; ; ክልኤተ፡ ዕደወ፡ ; ዐሠርተ፡ ወክልኤተ፡ አሕዛበ፡ ; ; ; ክልኤቱ፡ እሙንቱ፡ እለ፡ ያመጽእዋ፡ ለኀጢአት፡ δύο εἴδη ; እሉ፡ ክልኤቱ፡ ይጸንሑኪ፡ δύο ταῦτα ; ውስተ፡ መዝሙር፡ ዘክልኤቱ፡ in^lapsalmo^lasecundo^la .

a)repetitum vel praefixo በበ፡ , ለለ፡ , bini^la: ክልኤተ፡ ክልኤተ፡ ; ; በበክልኤቱ፡ ; ; .

b)passim respondet: duplex^la, anceps^la, bipartitus^la: ኵሉ፡ በበ፡ ክልኤቱ፡ አሐዱ፡ አሐዱ፡ በበዚአሁ፡ ; ዘክልኤቱ፡ ቃሉ፡ δίγλωσσος ; ; ; ኃጥእ፡ ዘክልኤቱ፡ ግዕዙ፡ ; በክልኤቱ፡ ልብ፡ ; ወእንተ፡ ክልኤቲ፡ ውእቱ፡ ; ተሠጠ፡ ወክልኤተ፡ ኮነ፡ . – [Amh. ሁለት፡ ].

II,1scribere jubere^la, perscribere^la, conscribere^la, describere^la, rescribere^la, praescribendum curare^la, ; ; አጽሐፈ፡ ኵሎ፡ ብሔሮ፡ ከመ፡ የሀቡ፡ ጸባሕተ፡ ; ; ; ዘአጽሐፈ፡ ኵነኔ፡ ለ (v. ለለ፡ , ላዕለ፡ ) ዕድሜሁ፡ ; እስከ፡ ይፌጽም፡ (sc. Esra) አጽሕፎ፡ (sc. libros deperditos) ; ለዘጸሐፎ፡ ወለዘአጽሐፎ፡ ለዝንቱ፡ መጽሐፍ፡ ; ; ; al. crebro in subscr. librorum; ዘአጽሐፉ፡ ሎቱ፡ ትእዛዘ፡ . et ( gramm.§ 147; gramm.§ 169,5).

A): m. ዘ፡ , fem. እንተ፡ , እለ፡ qui^la, quae^la, quod^la.

1)De constructione hujus pronominis ( gramm.§ 201; § 202).

a)Formae pronominis secundum numeros et genera variantur, ut: ኢየሱስ፡ ዘተብህለ፡ ክርስቶስ፡ ; ምድር፡ እንተ፡ ኢኮነት፡ እንቲአከ፡ ; ; ; አጥባት፡ እለ፡ ኢሐፀና፡ ; ቢጾሙ፡ እለ፡ ውስተ፡ ካልእ፡ ሐመር፡ ; sed ubicumque nomen, ad quod referatur, praemissum est, ዘ፡ simplex (tamquam nota relationis generalis) sufficere potest, ut: አንስትያ፡ ዘኀረዩ፡ (quas) ; አባግዕ፡ ዘአልቦ፡ ኖላዌ፡ ; . (De እንተ፡ qui^lapro ዘ፡ vid. infra sub B,2).

b)Pronomen relativum in Accusativo positum esse, aut e contextu subintelligitur, ut: ቃል፡ ዘይቤሎሙ፡ ; ዐጸደ፡ ወይን፡ ዘወሀቦ፡ ለዮሴፍ፡ ; ; aut pronomine sive verbo sive notae Accusativi suffixo notatur: እብን፡ እንተ፡ መነንዋ፡ ; አሕዛብ፡ እለ፡ አውፅኦሙ፡ ; አምላክነ፡ ዘኪያሁ፡ ተወከልነ፡ . Genitivus pronomine ei nomini, a quo Genitivus pendet, suffixo notatur, ut: አመት፡ እንተ፡ ስማ፡ አጋር፡ ancilla^la(quae nomen ejus i.e.) cujus nomen Agar^la ; ሕዝብ፡ እለ፡ ኢትሰምዕ፡ ነገሮሙ፡ . Praepositiones pronomini relativo

α)vel (sicut in aliis linguis Semiticis) postponuntur eaeque pronomine suffixo (ad idem nomen ad quod refertur relato) munitae: ምድር፡ እንተ፡ ውስቴታ፡ ነበረ፡ terra^la(quae in ea i.e.) in qua habitaverat^la ; ; ; ዘመጻእኪ፡ ኀቤሁ፡ ad quem venisti^la .

β)vel (quamquam rarius) praemittuntur: ወኵሉ፡ ውስተ፡ ዘወድቀ፡ በድኖሙ፡ καὶ πᾶν ἐφ᾽ ὃ ἂν ἐπιπέσῃ ; በኵሉ፡ በዘአመከሮ፡ ; ሰይፍ፡ በዘይቀትለነ፡ ; ; ; ; ; ; ; ጽንዕ፡ በዘ፡ ይትዌከሉ፡ ረሲዓን፡ ; ; ; ; ; .

γ)denique et praemittuntur et suffixo munitae postponuntur: በዘቦቱ፡ ; ; ; ; ; . – Pronomini relativo, ubi ratione modo dicta complementum pronominis suffixi adjectum est, passim ለ፡ praefigitur, quo illud pronomen suff. ad referendum esse significetur: ለእለ፡ ውስቴቶሙ፡ ሀሎከ፡ ἐν οἷς σὺ εἶ ; ወቦ፡ ለዘወሀቦ፡ et erat cui dedit^la ; አልቦ፡ ለዘየኀፍሮ፡ nemo est quem vereatur^la(ne interpreteris: nemo est qui eum vereatur^la)

c)Praepositiones longiores quae secundum legem sub b,β dictam praeponendae erant, pronomini relativo postponere licet: ዘእምነ፡ (pro እምነ፡ ዘ፡ ) ; ; እለ፡ እምኀበ፡ ; እንተ፡ ኀበ፡ ; ዘኀበ፡ ; ; n. 1030 ዘእምአመ፡ .

d)nonnumquam in Accusativo loci et temporis, ponitur: መካን፡ እንተ፡ ὁ τόπος ἐν ᾧ ; ፭ ዓመት፡ ዘ፡ ἐν οἷς ; ; . . ; .

e)Enunciationem relativam ei nomini, cui apposita est, postponere non necesse est sed etiam praemittere licet, ut: ኢትእርዩ፡ ዘወድቀ፡ እክለ፡ . ; ; . Nec raro illud nomen attractione in enunciationem relativam transmittitur: ዛቲ፡ ይእቲ፡ ዳግሚትየ፡ ዘጸሐፍኩ፡ መጽሐፈ፡ (pro መጽሐፍ፡ ) ; ; ; ; ; ; (plura gramm.§ 201).

2)De significatione pronominis.

a), ubi nomen ad quod referatur non memoratum est exponitur

α)is qui^la, ejus qui^la, ei qui^laal.: ብፁዓን፡ እለ፡ ይላሕዉ፡ beati ii qui lugent^la ; ምንተ፡ እረግም፡ ዘእግዚአብሔር፡ ኢረገመ፡ (eum quem) ; ደመ፡ ዘቀተለ፡ (ejus qui) ; ዕሤተ፡ እንተ፡ ገበርኩ፡ ሠናይተ፡ praemium ejus quod feci boni ; ዘእለ፡ eorum qui^la ; ለእለ፡ ይፈቅዱ፡ ይትፈወሱ፡ አሕየዎሙ፡ (eos qui) ; ምስለ፡ እለ፡ ሞቱ፡ (cum iis qui mortui sunt) ; እእሪ፡ እክለ፡ ኀበ፡ እለ፡ ረከብኩ፡ ሞገሰ፡ (apud eos apud quos) .

β)quicumque^la, quisquis^la, ; ; ; ; ; ; ; , al.; ( ዘኮነ፡ col. 864); በዘፈቀድከ፡ ኰንን፡ ኪያየ፡ (quocumque modo volueris) ; et duplicatum ዘዘ፡ . At plerumque ኵሉ፡ ዘ፡ , ut: ኵሉ፡ ዘታሕተ፡ ሰማይ፡ ; ኵልክሙ፡ እለ፡ πάντες ὅσοι ; ; al. crebro.

γ)si quis^la: ዘርኢከ፡ እምውስቴቶሙ፡ ጠቢበ፡ ትልዎ፡ τίς σοφός ; αὐτῷ προσκολλήθητι ; ዘኪያሃ፡ አፍቀረ፡ አፍቀረ፡ ሕይወቶ፡ ; ; .

δ)qualis^la: እመ፡ ትገብር፡ ሠናየ፡ አእምር፡ ለዘ፡ ትገብር፡ τίνι ; ምንዳቤ፡ ዘኢኮነ፡ እምቅድመ፡ ዓለም οἵα ; mos ዘኢኮነ፡ እምቅድመዝ፡ Org.

ε)de ለእለ፡ quot^la, quotcumque^la ለለ፡ col. 25.

b) ዘ፡ crebro pronomine Latinorum neutro exponendum est: አልቦሙ፡ ዘይበልዑ፡ non habebant quod ederent ; ; ; ; al.; rarius እንተ፡ pro neutro usurpatur, ut: አድኅነኒ፡ እምእንተ፡ እፈርህ፡ ῥῦσαί με ἐκ τοῦ φόβου μου apocr.

c) ዘሂ፡ – ዘሂ፡ alius^la– alius^la ; ; ; ናሁ፡ እለሂ፡ – ወእለሃ፡ .

d)de ቦ፡ ዘ፡ vel ቦ፡ እለ፡ quidam^la, et^la ቦዘ፡ – ቦዘ፡ alius – alius^la ቦ፡ col. 481.

e)de አልቦ፡ ዘ፡ nullus^la, nihil^la አልቦ፡ col. 717.

f)de ከመዘ፡ quasi^la, tamquam^laet ዘከመ፡ sicut^la ከመ፡ col. 827.

g) ወዝኒ፡ ዘ፡ ; ; et plerumque ወዘ፡ quod autem ad id attinet quod^la ; ወዘኒ፡ ይቤ፡ ; ; ወዘሰ፡ ነገረ፡ ሞት፡ quod autem ad mortem attinet^la .

B)Conj.

1) ዘ፡

a)quod^la( daß^de)

α)ad complendam et exponendam notionem antea brevius significatam: ምንትኑ፡ ውእቱ፡ ዝንቱ፡ ዘአፍጠንከ፡ ረኪበ፡ ; ; ; . ; ; ; ; ; .

β)post interrogationem, ubi causa interrogationis exponitur: ምንተ፡ ኮንከ፡ ዘተማሕፀንከ፡ በምሥዋዕ፡ τί γέγονέ σοι ὅτι πέφευγας ; ; ; . ; .

γ)eo quod^la: አሕየውኪ፡ ነፍሰኪ፡ ዘአፍጠንኪ፡ ወሪደ፡ σπεύσασα .

δ)post verba impersonalia: ኢአከለክሙኑ፡ ዘረዐይክሙ፡ ; ; ምንተ፡ ይበቊዐነ፡ ዘነሐዩ፡ ; ; ; ደለወኒ፡ ዘአሕመምከኒ፡ ; ይመስለክሙኑ፡ ዘሐሰተ፡ ይብል፡ ; Dan. apocr. 13,6; ; ; n. 1031 ; .

ε)quod^la, quia^la: ነስሐ፡ እግዚአብሔር፡ ዘአንገሦ፡ ; ኣአኵተከ፡ ዘኢረሰይከኒ፡ ; ሴልየ፡ ዘርሕቀ፡ .

ζ)Ubi enunciationis pars quaedam cum negatione emphatice praemissa est, ejus praedicatum ope conjunctionis ዘ፡ adjicere amant: non est quod^la, ut: ኢኮነ፡ እንበይነ፡ ዝሙት፡ ዘእነሥኣ፡ ; አኮ፡ በኅብስት፡ ክመ፡ ዘየሐዩ፡ ሰብእ፡ ; ; ; nec non: አኮ፡ ዘሞተት፡ (non est quod i.e.) nequaquam mortua est^la ; ; et አልቦ፡ ዘትትጋአዙ፡ በፍኖት፡ .

η) ቦ፡ ዘ፡ vel ቦኑ፡ ዘ፡ num est quod?^la ; ; ; ( ቦ፡ col. 482) et አልቦኑ፡ ዘ፡ nonne est quod?^la .

θ) እፎ፡ ዘ፡ quomodo est quod^lasub. እፎ፡ col. 807.

ι) ሕቀ፡ ክመ፡ ዘእም፡ haud multum abfuit quin^la ሕቀ፡ col. 98.

b)cum^la, si^la, ; .

2) እንተ፡ a poëtis pro ዘ፡ usurpatur: quod^la, ut: ሰላም፡ ለከ፡ እንተ፡ ነበርከ፡ ዕቁደ፡ ; ሰላም፡ ለበርኳስስ፡ ከመ፡ ያርኁ፡ ወይዕጹ፤ እንተ፡ አድምዐ፡ ሢመተ፡ ለእግዚአብሔር፡ ውስተ፡ አንቀጹ፡ ; ሰላም፡ ለዩሐንስ፡ ወአቡቂር፤ እንተ፡ ነበሩ፡ ኅቡአ፡ በእለ፡ እስክንድርያ፡ ሀገር፤ ; ሰላም፡ ለአቃርዮስ፡ እንተ፡ ደለዎ፡ ርእይ፤ ; al. creberrime. Sed aliis in locis pro masc. ዘ፡ usurpatum videtur ( Lud. in 363), ut: ሰላም፡ እብል፡ ለብእሲ፡ ምእመን፤ እንተ፡ ይሰመይ፡ ጎልያን፡ ; ( ሰላም፡ ) ለረድአ፡ ጳውሎስ፡ ቲቶ፡ እንተ፡ አፍቀሮ፡ (sc. Paulus) ; al. ( እንተ፡ duarum syllabarum poëta maluit quam ዘ፡ monosyllabum. Si quis እንተ፡ idem quod እንዘ፡ esse putaverit, opponendum videtur, quod nulla ratio conspicua est, cur poëta እንዘ፡ uti noluerit).

3) ዘ፡ cum praepositionibus compositum,

a) በዘ፡

α)cum^la, dum^la: ወለደት፡ሎቱ፡ወልደ፡በዘረሥአ፡ ; ; ; ; quamvis^la .

β)ut^la( quo^la), sive consecutivum sive finale, plerumque : ( ὥστε ); ለምንት፡ ትትናገር፡ በዘ፡ ይሰምዑ፡ ሕዝብ፡ ; በዘ፡ ይረክበክሙ፡ እኩይ፡ τοῦ κακῶς εἶναι ὑμῖν ; ገብሩ፡ በዘ፡ ያምዕዑኒ፡ ; በዘ፡ ይትናዘዙ፡ εἰς παράκλησιν ; ; እሁቦሙ፡ ልበ፡ በዘ፡ ያአምሩኒ፡ τοῦ εἰδέναι ; ; ; ; ; ; ; ; ; rarius , ut .

γ)pro eo quod^la, .

b) እምዘ፡

α)ex quo^la(tempore): እምዘ፡ ተወልደ፡ ; እምዘ፡ ተፄወውነ፡ ; .

β)postquam^la, ( ubi^la, quum^la): እምዘ፡ ጌሠ፡ ; ; ; . ; ; ; ; ; , al.

α) በእንተ፡ ዘ፡ pro eo quod^lavel propterea quod^la ; ; ; .

β) ህየንተ፡ ዘ፡ loco ejus quod^la( cum^la) ;

γ) እንበይነ፡ ዘ፡ ideo quod^la

separ., cujus forma abbreviata et inseparabilis est እም፡ ( gramm.§ 164,3). In libris mss. antiquioribus: እምነ፡ , in recentioribus እም፡ frequentius occurrit. Pro እምነ፡ antiquitus usitatum erat እምኔ፡ ut F. Pronomina suffixa ope vocalis ê^lasibi subjungit, ut እምኔየ፡ , እምኔከ፡ al. ( gramm.§ 167,3), rarissime sine ê^la, ut እምኖሙ፡ . Forma እም፡ si verbo a litera መ፡ incipienti praefigitur, ም non bis sed semel tantum exscribitur, ut እምነ፡ ሞቱ፡ vel እሞቱ፡

1)significat discessum^la, distantiam^la, separationem^laab aliquo: a^la, de^la, ex^la: የኀልቁ፡ ኃጥኣን፡ እምድር፡ ; ; ; ; ; ተዘርዉ፡ ኵሉ፡ ሕዝብ፡ እምኔሁ፡ ; ; አይቴ፡ አሐውር፡ እመንፈስከ፡ n. 192 ; በዐሡር፡ መዋዕል፡ እምኮሬብ፡ ; ኢኮኑ፡ ርሑቃነ፡ እምድር፡ ; . Frequentissimus est hic praepositionis usus post verba absentiae, distantiae, separandi, recedendi, fugiendi, mittendi, removendi, rapiendi, revertendi, mutandi, prohibendi, deficiendi et aberrandi, desistendi, cessandi, exinaniendi, quiescendi, occultandi; huic usui vicinus est usus post verba timendi, cavendi, nec non expergiscendi, convalescendi et medendi, purgandi.

a)praemittitur nominibus loci et spatii, ut significet non tantum directionem, unde aliquid veniat vel fiat, ut እምርሑቅ፡ e longinquo^la ; ; እለ፡ እምቅሩብ፡ οἱ ἐγγίζοντες ; እምላዕሉ፡ ; እምሥራቅ፡ ፀሐይ፡ ወእስከነ፡ ዐረብ፡ al., sed etiam partem vel regionem, a^laqua vel versus^laquam aliquid sit: ; ; እምፀጋሙ፡ ; ; ; ; ; ; ; etiam praepositiones compositas: እምቅድመ፡ , እምድኅረ፡ , እምታሕተ፡ ; nec non terminum, trans quem sit vel a quo incipiat aliquid: ላዕሉ፡ እምኔሁ፡ ; አፍአ፡ እምጥቅም፡ ἔξωθεν τοῦ τείχους ; ውስጠ፡ እምነ፡ መንጦላዕት፡ ; እምነ፡ – እስከ፡ inde a – usque ad^la ; ; ; .

b)nota locutionem adverbialem: መካን፡ እመካን፡ e loco in locum^la, ut: ዘይትፋለስ፡ ሀገር፡ እምሀገር፡ ( infra a): sed etiam እመካን፡ መካነ፡ e loco in locum^la, ut: መልአ፡ ምድረ፡ ስብሐቲሁ፡ እምወሰን፡ ወሰነ፡ implevit terram gloria tua a finibus ad fines^la Enc.

c)nonnumquam, omisso verbo removendi vel prohibendi, in structuris praegnantibus እምነ፡ eundem significatum habet, qui ei post verba prohibendi convenit; dixeris eum negativum^laet sejunctivum^la: ተፈጽመ፡ አፈ፡ አራዊት፡ እምነቢብ፡ obturatum est os bestiarum^la(prohibitus) a loquendo^lai.e. ute ne loquerentur^la ; ; ተገመንኩ፡ እምኔከ፡ polluta sum tibi^la(interdicta) ; etiam ሐሰ፡ ; ኀደረ፡ ህየ፡ እምዔሳው፡ ወልዱ፡ habitavit ibi, procul a filio suo^la ; ; ; { ; ( በሃም፡ ); ( ፅሩዕ፡ ); F.N. 10,8 ( የዋሂ፡ ).

d)post verba carendi^la, ut አጽምአ፡ ; M.M. f. 36 ጽሙእ፡ ; nec non varia exempla sub ጾመ፡ et ጾም፡ }.

2)significat egressum^lae loco, persona, re: ex^la, ab^la: ፃእ፡ እምነ፡ ምድርከ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; . Frequentissimus est hic usus, potissimum post verba egrediendi, surgendi, germinandi, expellendi, extrahendi, eripiendi, al. Deinde adhibetur denotandis

b)materiae, ex^laqua aliquid fit vel componitur: ; ; ; ; ; .

c)initio^la, a quo aliquid exorditur: Platt; ; ;

d)auctori, a^laquo aliquid factum est: ; ; ; ; verbo passivo: እምኔሁ፡ ተቀጽዑ፡ ዐናብርት፡ ; ; . Memorabile est compistum በእምነ፡ , quod in Cyr. satis frequenter occurrit, alias a me quidem nusquam repertum est: ኵሉ፡ በእምኔሁ፡ ወቦቱ፡ ἐν αὐτῷ καὶ δι᾽ αὐτοῦ ; ኵሉ፡ ቦቱ፡ ወበእምኔሁ፡ ተፈጥረ፡ πάντα δι᾽ αὐτοῦ καὶ εἰς αὐτὸν ἔκτισται ; ኵሉ፡ በእምኔሁ፡ ቆመ፡ πάντα ἐν αὐτῷ συνέστηκε ; አብ፡ ይሁብ፡ በረከቶ፡ በእምኔሁ፡ ለወልድ፡ διανέμει ὁ πατὴρ δι᾽ υἱοῦ τὰ ἀγαθά ; al.

f)causae remotiori^la: propter^la, ob^la, prae^la: ; ; ; ; ; ; ; እምዐቢይ፡ ረኃብ፡ ; እምግርማከ፡ ; እምፍርሀት፡ ጐዩ፡ ; ; ; ; ; ; potissimum post verba, quae affectum animi significant, ut: ኀፈረ፡ , አንከረ፡ , ተፈሥሐ፡ al.

g)rarius causae instrumentali^laut ; .

h)normae^lavel causae^la, e qua judicatur, cognoscitur: ; ; ; ; .

i)fonti^la, unde aliquid petitur ; ; ; ; ; ; ; .

k)conditioni^la, in qua tamquam in fundamento nitens aliquis agit: ; .

3)significat partem^laex toto exemtam: ፩ እምኔሆሙ፡ ; መኑ፡ እምክልኤሆሙ፡ ; ክልኤቱ፡ እምኔክሙ፡ ; ; ; .

a)omisso vocabulo numerum definienti, significat: aliquid^la, aliquid^la, aliqua pars^la, ut: ሰይጣን፡ ይወዲ፡ እምኔክሙ፡ ውስተ፡ ሞቅሕ፡ e vobis^laaliquot^la ; 2 ; ; ዘይጸውር፡ እምኵሉ፡ በረከተ፡ ግብጽ፡ gestans^laaliquid e bonis Aegypti^la ; ; ; ; .

b)partitive satis frequentatum est post verba ነሥአ፡ , ወሀበ፡ , ኀርየ፡ , በልዐ፡ , ሰትየ፡ , ተርፈ፡ , አትረፈ፡ , መልአ፡ , ጸግበ፡ et ea quae similem habent significatum.

c)hoc እምነ፡ partitivum etiam aliam praepositionem sibi praemissam tolerat, ut: ይቤ፡ አረጋዊ፡ ለእምጠቢባን፡ uni e sapientibus^la

4)usurpatur comparative^la: prae^la; quam^la; et comparativo et superlativo denotando adhibetur; et cum adjectivis participiisque et cum verbis conjungitur: ዐቢይ፡ እምነ፡ major quam^la ; ; ; ሠናይት፡ እምአንስት፡ pulcherrima mulierum^la ; ; ትጠብብ፡ እምኵሉ፡ አርዌ፡ ; ; ; ያፈቅሮ፡ እምነ፡ diligebat cum magis quam^la ; እምኵሉ፡ ጽድቅ፡ ትመውእ፡ ὑπὲρ πάντα νικᾷ ἡ ἀλήθεια ; ለከ፡ ይበጽሐከ፡ እምነ፡ ኵሉ፡ ሰብእ፡ ; ; ; (20); እምነ፡ ክልኤሆሙ፡ ብእሲት፡ እንተ፡ ሠናይ፡ ልባ፡ -27.

a)post እምነ፡ comparativum alias praepositiones et genitivi notam ( ዘ፡ ), quae secundum enuntiationis structuram rei comparatae praemittendae erant, omittere licet: ; , quamquam etiam retineri possunt: ይኄይስ፡ ነቢር፡ ውስተ፡ ገዳም፡ እምስለ፡ ብእሲት፡ መግእዝት፡ ; ; .

b)hoc eodem እምነ፡ vel እም፡ duae enuntiationes integrae inter se comparari possunt; quod ubi fit, እምነ፡ conjunctionem potius quam praepositionem dixeris (quae idem valet quod እምነ፡ ዘ፡ ): ንደቅ፡ ውስተ፡ እደ፡ እግዚአብሔር፡ እምንደቅ፡ ውስተ፡ እደ፡ እጓለ፡ እመሕያው፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; , al.

5)Transfertur ad tempus^la: inde a^la, ex^la, abhinc^la: ; ; ; ; ; እምትካት፡ ; እምዓለም፡ ; እምይእዜ፡ ; እምቅድመ፡ ዓለም፡ inde ab initio mundi^la ; ; እምኔሁ፡ deinde^la ; ; እምዝ፡ post haec^la, deinde^la, deinceps^la, tunc^la, tum^la ; ; ; ; al. ( ዝ ; አሜሃ፡ , ሶቤሃ፡ ); እምዘ፡ et n. 194 እምአመ፡ ex quo^la(tempore) ; ; ; al. ( ዘ፡ ); ; ( አመ፡ ); እምነ፡ statim post^la ; እምሰሚዐ፡ ቃሉ፡ audita ejus voce^la In specie nota

a) ትውልድ፡ እምትውልድ፡ generatio alia post etiam^la ; ; ዕለተ፡ እምዕለት፡ ; et indecl. ዕለት፡ እምዕለት፡ diem alium post alium^la ; ዓም፡ እምዓም፡ ( supra b; et gramm.§ 163,2).

b)etiam locutionibus adverbialibus in Accusativo positis, ut: ይእተ፡ አሚረ፡ , ይእተ፡ ዕለተ፡ haec praepositio praefigitur: እምይእተ፡ ዕለተ፡ (v. ዕለቲ፡ ዕለት፡ ) ; እምይእተ፡ አሚረ፡ (v. እምይእቲ፡ አሚር፡ ) 30, 25; (cfr. እስከ፡ ; et እምድኅረ፡ ሕቀ፡ ; et ለለ፡ ) – እምነ፡ pronomino relativo ዘ፡ postponere licet, ut: ዘእምነ፡ ; . – እምነ፡ aliis praepositionibus praefigitur, ut: ላዕለ፡ , መልዕልተ፡ , መንገለ፡ , ማእከለ፡ , መትሕተ፡ , ቅድመ፡ , በይነ፡ , ኀበ፡ , ታሕተ፡ , ውስተ፡ , ዐውደ፡ , ዲበ፡ , ድኅረ፡ q.v.; et conjunctionibus, ut: ቅድመ፡ , አመ፡ , , ዘ፡ , ድኅረ፡ q.v.

a)synecdochice pro capillo^la, non tantum in locutione: ተላጸየ፡ ርእሶ፡ ut ; sed etiam ፀፈረት፡ ርእሳ፡ .

b)pro corpore^lavel vita^la: ዐቀብተ፡ ርእሱ፡ οἱ φυλάσσοντες τὸ σῶμα αὐτοῦ ; . {

c)caput^lametallicum clavae, ( ዝቡጥ፡ ; in Actis pro አርእስተ፡ ኀጺን፡ legitur ድንቡሳት፡ }.

a) በርእሶሙ፡ sua sponte^la n. 295vel suo ingenio^la( በትእዛዝየ፡ ) ; .

b) በርእሱ፡ አው፡ በመጽሐፈ፡ መልእክቱ፡ praesens aut per literas^la .

4)summa^la, κεφάλαιον , orationis (sec. ); ( ἀνακεφαλαιοῦνται ); pecuniae ; (cfr. etiam ርእሰ፡ ማዕገቶሙ፡ ); ርእሱ፡ ለኵነኔ፡ .

sive በ፡ duplicatum (cfr. ለለ፡ et ዘዘ፡ ), (et separabilis, et voci sequenti praefixa), quae vim distributionis habet, ἀνά vel κατά per^la, secundum^la, singuli^la, - tim^la, - atim^la( gramm.§ 159, g). Non ibi tandum usurpatur, ubi simplex በ፡ ipsa constructione postulatur, sed aliâs quoque: በበ፩እምኔሆሙ፡ per singulas earum^la ; በበምድሮሙ፡ ወበበነገሮሙ፡ ወበበነገዶሙ፡ singuli in suis terris et cum suis linguis et gentibus^la ; ; ; ; ; ; ; ; በበነገረ፡ በሓውርቲሆሙ፡ ; በበአስማቲሆሙ፡ ; በበዓመት፡ singulis annis^la, quotannis^la ; ; ; ; per singulos annos^la ; ; በበ፡ በዓል፡ ; በበነግህ፡ , በበሰርክ፡ ; ; በበጽባሕ፡ ; በበ፡ ጊዜሁ፡ ; በበዲናር፡ ለለ፡ ዕለት፡ singulis denariis singulis diebus^la ; አቀምዎሙ፡ በበ፩፡ singulatim^la ; በበዚአነ፡ ሐለምነ፡ quivis suum^la(somnium) somniavimus^la ; ነሥኡ፡ በበዲናር፡ acceperunt singuli denarium^la ; ; በበ፡ መሌሊት፡ membratim^la ; መተሩ፡ ሥጋሃ፡ በበ፡ ምታር፡ ; በበ፡ ክፍሉ፡ secundum partes suas^la ; በበንስቲት፡ sensim^la, paulatim^la Platt; በበሕቅ፡ et በበሕቀ፡ Deg. Creberrime ante nomina numeralia: በበ፡ ክልኤቱ፡ ፩፩በበ፡ ዚአሁ፡ δύο δύο ἓν κατέναντι ἑνός ; በበክልኤቱ፡ bini^la ; ; ይበሉ፡ በበ፩፡ dicant singuli^la ; በበ፡ ዐሠርቱ፡ deni^la ; በበስሱ፡ seni^la ; ; በበ፡ ምእት፡ ወበበ፡ ኀምሳ፡ per centenos et quinquagenos^la ; ሰብዓ፡ በበ፡ ስብዕ፡ septuagies septies^la . , ዚአከ፡ , ዚአሁ፡ al., እንቲአየ፡ , እንቲአከ፡ al., እሊአየ፡ al. sunt tres formae notae Genitivi, cum suffixis , proprie mei^la(ad m. relatum ዚአየ፡ , ad fem. እንቲአየ፡ , ad እሊአየ፡ ), tui^la, sui^lavel ejus^la( gramm.§ 105,b); vice pronominum possessivorum funguntur: meus^la, tuus^la, noster^la, vester^la, suus^lavel ejus^la, eorum^la, nonnumquam proprius^la, et crebro usurpantur, cum ubi Genitivus pronominum personalium postulatur separatus neque alii nomini subjunctus, tum pro , si quidem orationis vis quaedam in pronomen intenta est.

1)Formae dictae plerumque ponuntur nudae,

a)ubi poss. Subjectum ( ; ) vel Praedicatum enunciationis est: ኵሉ፡ ዘታሕተ፡ ሰማይ፡ ዚአየ፡ ውእቱ፡ ; እንተ፡ ኢኮነት፡ እንቲአከ፡ quae non tua est ; ዚአየ፡ ውእቱ፡ አፍላግ፡ ; ; ; ; ; ከመ፡ እሊአከ፡ ንሕነ፡ ; ; ; ; ; .

b)ubi statui constructo vel praepositioni subjunctum est: ኀዲገ፡ ዚአየ፡ τὸ καταλιπεῖν σε ἐμέ ; ; በእበደ፡ ዚአሁ፡ ; ለሊሁ፡ ደረግም፡ ነፍሰ፡ እንቲአሁ፡ ; ; ; ; ; አዐቅብ፡ ነፍሰ፡ እንቲአሁ፡ ; ; ; ; ; Platt; ዐውደ፡ ዚአሁ፡ ; n. 1033 ወኮነ፡ ስብሓቲነ፡ ከመ፡ ዚአሆሙ፡ ; እምዚአየ፡ ἐκ τοῦ ἐμοῦ ; ውስተ፡ ዚአሁ፡ εἰς τὰ ἴδια ; ዐቢይ፡ እምነ፡ ዚአሆሙ፡ μείζων τῆς αὐτῶν ; ለእሊአሁ፡ ; ; .

c)nec non

α)ubi suo nomini ad quod pertinet praemissum est: እንቲአየ፡ ልብ፡ ἐμὴ καρδία ; እንቲአሆሙ፡ ሕይወቶሙ፡ .

β)vel post nomen pronomine suff. praeditum, ubi hoc pronomen emphaseos causa repetendum est: ወዓዲ፡ ነፍሶሂ፡ እንቲአሁ፡ vitam suam sui ipsius ; .

γ)aliâs quoque, ut: በአተ፡ ካዕበት፡ እንቲአሁ፡ (pro በአተ፡ ካዕበት፡ በአተ፡ እንቲአሁ፡ ) .

2)Rarius formae ዚአየ፡ , ዚአከ፡ al. ዘ፡ praemittitur: qui mei^la, tui^laal. est^lai.e. meus^la, tuus^la, ut: ዘዚአየ፡ ምክር፡ ἐμαὶ βουλαί ; እወቅስ፡ ዘዚአየሂ፡ ጽድቅየ፡ ወዘዚአኪሂ፡ ጌጋየኪ፡ ; ዝሰ፡ ኵሉ፡ ዘዚአየ፡ ; ; ; maxime ubi neutro meum^la, tuum^laal. exponendum est, ut: እለ፡ ዘዚአሆሙ፡ ይዘርዑ፡ τὰ ἴδια σπείροντες ; ዘዚአከ፡ τὰ σά ; .

3) ዚአሁ፡ , ዚአሃ፡ al.

a)praemisso ለለ፡ vel ዘዘ፡ vim distributivam nanciscitur: suus cujusque vel cuique^la, varius^la, multimodus^la, varii generis^la, ዘለለ፡ ዚአሁ፡ ሕማሞሙ፡ quorum morbi sui cujusvis^lai.e. varii erant^la ; አልበሶሙ፡ ኀይለ፡ ዘዘዚአሆሙ፡ καθ ʼ ἑαυτούς ; በበአምሳለ፡ ገጹ፡ ያርእየከ፡ ዘዘ፡ ዚአሁ፡ ; ብእሲ፡ ዘዘዚአሁ፡ ሖረ፡ በፍኖቱ፡ ; ; ውስተ፡ መለያልዩ፡ ዘዘዚአሆሙ፡ ; ቃሎሙ፡ ዘዘዚአሆሙ፡ ; ; ; 50; ; ; ዘዘ፡ ዚአነ፡ ; ዘዘዚአክሙ፡ ; ; διάφορος ; ; ; ποικίλος ; ; ; ; ; ዘዘዚአሁ፡ ትምህርት፡ ποικιλτικὴ ἐπιστήμη .

b)praemisso ዘዘ፡ (sc. nota Genitivi duplicata) vim reciprocationis nanciscitur, et cum verbis dirimendi^lajunctum significat: ab invicem^la, alius ab alio^la, ይፈልጦሙ፡ ዘዘዚአሆሙ፡ ; ተፋለጡ፡ ዘዘዚአሆሙ፡ ; አስተራሕቅዎሙ፡ ዘዘዚአሆሙ፡ .

lalla

Grébaut
ለለ፡ lalla «quicumque^la particula praepositiva, omnibus et singularis» Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
20

lalla

Grébaut
ለለ፡ lalla «quicumque^la particula praepositiva, omnibus et singularis» Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
20

lalla

Grébaut
ለለ፡ lalla «quicumque^la particula praepositiva, omnibus et singularis» Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
20

lalla

Grébaut
ለለ፡ lalla «quicumque^la particula praepositiva, omnibus et singularis» Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
20

lalla

Grébaut
ለለ፡ lalla «quicumque^la particula praepositiva, omnibus et singularis» Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
20

እለ፡ ʾǝlla associative referring to ‘X and his associates/followers’ መዓልተ፡ ይውዕል፡ እንዘ፡ ይሴአል፡ መጻሕፍተ፡ እምነ፡ ማእምራን፡ እለ፡ አባ፡ ሠርፀ፡ ድንግል፡ ላዕሌሆሙ፡ ሰላም፡ ‘Seine Tage verbrachte er damit, die Gelehrten, wie den Abba Śarṣa-Dengel und andere — das Heil sei über ihnen — nach den Schriften zu befragen^de’ 6 l. 4-6 (ed.) , 6 l. 9-11 (tr.) (‘Äth. ella . Hier nicht als Plural des Relativpronomens zu deuten (+ PN = die Leute des PN; übersetzt »os familiares«) sondern als Pluralmorphem vor Eigennamen mit der Bedeutung »Leute wie z.B. PN und Genossen; vgl. 3 l. 22, 28 (ed.) , 5 l. 27; 6 l. 4 (Ḥamalmāl et ses compagnons«).’ 6 n. 16 ) rǝʾs , rǝʾǝs ʾar(ǝ)ʾǝst , ʾar(ǝ)ʾǝstāt

Compounds

a) (Dillmann 3 b) ርእሰ፡ ጥቃቅናት፡ rǝʾsa ṭǝqāqqǝnāt (title) ‘the chief of the youths’ (‘cf. liqä nǝʿusan 384’ 53 n. 105), ጥቃቅናት፡

ጽባሕ

, m. et fem. , ጽባሓት፡

1)tempus matutinum^la, prima lux^la, mane^la: በጊዜ፡ ጽባሕ፡ ἐν φυλακῇ τῇ ἑωθινῇ ; ሶበ፡ ጎሐ፡ ጽባሕ፡ τὸ πρωῒ διέφαυσε ; ; ; ; ; ጎሐ፡ ጽባሕ፡ ἀνέβη ὁ ὄρθρος ; ; ተሠርዐ፡ ጎሐ፡ ጽባሕ፡ φέγγος πρωϊνόν .

a)in specie:

α) ኮከበ፡ ጽባሕ፡ lucifer^la, phosphorus^la, al., ኮከብ፡ col. 865.

β) አፈ፡ ጽባሕ፡ primum diluculum^la አፍ፡ col. 809.

δ) ለለ፡ ጽባሑ፡ quovis mane^la, singulis matutinis^la(quovis die): ; ; ( ); III ;

b)ortus^lasideris .

c)dies^la(ubi dies numerantur): ፵ ጽባሐ፡ τεσσαράκοντα ἡμέρας ; ; ለለ፡ ጽባሑ፡ singulis diebus^la .

d)dies crastinus^la: ዘትወልድ፡ ጽባሕ፡ ἡ ἐπιοῦσα ; ጾመ፡ ልደት፡ ወተፍጻሜቱ፡ ዘጽባሒሁ፡ ዕለተ፡ በዓለ፡ ልደት፡ (finitus eo die quem sequitur dies natalicius) (alias ጌሰም፡ ).

2)oriens^la, plaga^lasive pars orientalis^la: ብሔረ፡ ጽባሕ፡ ; ምድረ፡ ጽባሕ፡ ; ደብረ፡ ጽባሕ፡ ; ነፋሰ፡ ጽባሕ፡ νότου eurus^la ; ἀνατολαί ; ; ; ; ; ; ; እምጽባሕ፡ ; ἔξοδοι ; ἀπηλιώτης ; ; ነገሥተ፡ ጽባሕ፡ ; ; መንገለ፡ ጽባሒሁ፡ ; ; በጽባሒሁ፡ ; ; መንገለ፡ ጽባሐ፡ ደቡብ፡ ; etiam in loci: ደብረ፡ ዘይት፡ ዘቅድመ፡ ኢየሩሳሌም፡ ጽባሒሃ፡ ; ጽባሓቲሁ፡ regiones ad orientem ejus sitae

ምልክና

1)dominium^la, mancipium^la: ይጸንዕ፡ ምልክናሁ፡ እምድኅረ፡ ፴ ዓመት፡ (sc. usucapione) F.N. 35; ንኤዝዝ፡ ከመ፡ ይኩን፡ ላቲ፡ ( ለብእሲት፡ ) ምልክናሁ፡ ለዝንቱ፡ ንዋይ፡ F.N. 24,7;

2)potestas^lapatria, tutoris al.; auctoritas^la, dominium^la, imperium^la, majestas^la, celsitudo^la: ዘታሕተ፡ ምልክናሁ፡ qui sub ejus^la(tutoris) potestate est^laF.N. 24; አሰስሎተ፡ ምልክናሁ፡ ለዘአመገብዎ፡ ላዕሌሆሙ፡ ይኅሥሡ፡ እምፈታሒ፡ F.N. 24,3; ምልክና፡ ላዕለ፡ እለ፡ ተኀየልዎ፡ ἐξουσία τυραννούντων αὐτοῦ ; etiam : ቅንየትከ፡ ወምልክናከ፡ ኵሎ፡ τὸ πάντων σε δεσπόζειν ; κυριότης (saepissime); ፈጠርነ፡ ዓለመ፡ ከመ፡ ይትዐወቅ፡ ምልክናነ፡ ወዕበየ፡ ኀይልነ፡ Clem. f. 48; ; Abstractum pro concreto: (var. pro መላእክት፡ οἱ ἄρχοντες ); (v. ምልእክና፡ ).

3)praefectura^la, satrapia^la, vel satrapae^la: ለለ፡ ምልክና፡ አሕዛቢሆሙ፡ ; ጸሐፍነ፡ ኀበ፡ ኵሉ፡ ምልክናነ፡

mǝlkǝnnā

Grébaut
ምልክና፡ mǝlkǝnnā , ምልከት፡ mǝlkat , ትምልክት፡ tǝmlǝkt «domination^fr, empire^fr, règne^fr, régime^fr, pouvoir^fr» ― ግዛት፡ , አገዛዝ፡ Ms. BNFabb217, fol. 33v.
76

Leslau
ምልክና mǝlkǝnnā ownership^en, possession^en, rule^en, dominion^en, power^en, domination^en, lordship^en, rulership^en, authority^en, sovereignt^en 343

Cross-references: also ምልከት፡ , ምልክናዌ፡ , ትምልክት፡

ርእስ

a)synecdochice pro capillo^la, non tantum in locutione: ተላጸየ፡ ርእሶ፡ ut ; sed etiam ፀፈረት፡ ርእሳ፡ .

b)pro corpore^lavel vita^la: ዐቀብተ፡ ርእሱ፡ οἱ φυλάσσοντες τὸ σῶμα αὐτοῦ ; . {

c)caput^lametallicum clavae, ( ዝቡጥ፡ ; in Actis pro አርእስተ፡ ኀጺን፡ legitur ድንቡሳት፡ }.

a) በርእሶሙ፡ sua sponte^la n. 295vel suo ingenio^la( በትእዛዝየ፡ ) ; .

b) በርእሱ፡ አው፡ በመጽሐፈ፡ መልእክቱ፡ praesens aut per literas^la .

4)summa^la, κεφάλαιον , orationis (sec. ); ( ἀνακεφαλαιοῦνται ); pecuniae ; (cfr. etiam ርእሰ፡ ማዕገቶሙ፡ ); ርእሱ፡ ለኵነኔ፡ .

rǝʾs , rǝʾǝs ʾar(ǝ)ʾǝst , ʾar(ǝ)ʾǝstāt

Compounds

a) (Dillmann 3 b) ርእሰ፡ ጥቃቅናት፡ rǝʾsa ṭǝqāqqǝnāt (title) ‘the chief of the youths’ (‘cf. liqä nǝʿusan 384’ 53 n. 105), ጥቃቅናት፡

ሰዐት

vel ሰዓት፡ , fem. et m. , ሰዐታት፡ vel ሰዓታት፡ [ שָׁעָה ܫܳܥܳܐ سَاعَةٌ Ges. thes. p. 1455; amh. ሰዓት፡ et ሳት፡ ]

1)hora^la: ; መስየ፡ ወድአ፡ ሰዓት፡ ; ; ; ; መንፈቀ፡ ሰዓት፡ ἡμιώριον ; በአይ፡ ሰዓት፡ ; ኵሎ፡ vel ኵላ፡ ሰዐተ፡ ; ; ; በኵሉ፡ ሰዓት፡ ; ጌሠመ፡ በዛቲ፡ ሰዓት፡ ; መጠነ፡ አሐቲ፡ ሰዓት፡ ; በዛቲ፡ ሰዓት፡ ; ዕለት፡ ወሰዓት፡ ; ጊዜ፡ ሰዐተ፡ ተሱዓት፡ ; እስከ፡ ተሱዐት፡ ሰዓት፡ ; በስድስቱ፡ ሰዓት፡ ; ; ; ጊዜ፡ ሣልስ፡ ሰዓት፡ ; ; በከየ፡ ሰዐተ፡ ነዋኀ፡ ; ዐቢየ፡ ሰዓተ፡ ; እለ፡ ያሰግሉ፡ ውስተ፡ ሰዐታት፡ ወዕለት፡ ወለያልይ፡ ; de horis precum canonicis -13. De horis nocturnis vel vigiliis^la: φυλακαί ሰዐታት፡ ; ; ከመ፡ ይዕቀቡ፡ ሰዐታተ፡ ደብተራ፡ ; ; እምሰዐተ፡ ጽባሕ፡ ἀπὸ τῆς φυλακῆς πρωίας ; በቀዳሚት፡ ሰዓት፡ ; ; .

2)momentum temporis^la, pars temporis^la, etiam minutissima: እምውእቱ፡ ሰዓት፡ ; ሖረ፡ በሰዐቱ፡ extemplo^la, illico^la ; ; ለሰዐትከ፡ πρὸς ὥραν ; ለሰዓት፡ πρόσκαιρος ; -

3)tempus^lain genere; tempus statutum^la, certum^la, festum^la: ሰዐተ፡ መንሱት፡ ; ; በአሐቲ፡ ሰዓት፡ ἐν μιᾷ ἡμέρᾳ ለለ፡ ሰዐቱ፡ καθ᾽ ὥραν ; ሠለስተ፡ ሰዐተ፡ ዘበዓልክሙ፡ τρεῖς καιρούς ; n. 390 ደኃሪት፡ ሰዓት፡ ይእቲ፡ ; እምቅድመ፡ ሰዓቱ፡ πρὸ ὥρας ; እምሰዐት፡ እስከ፡ ሰዐት፡ ; ለምንት፡ ይረስዖን፡ እግዚአብሔር፡ ለሰዓታትየ፡ .

ለለ

sive ለ፡ reduplicatum (cfr. በበ፡ et ዘዘ፡ )

lalla

Grébaut
ለለ፡ lalla «quicumque^la particula praepositiva, omnibus et singularis» Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
20

ለለ

sive ለ፡ reduplicatum (cfr. በበ፡ et ዘዘ፡ )

lalla

Grébaut
ለለ፡ lalla «quicumque^la particula praepositiva, omnibus et singularis» Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
20

ለለ

sive ለ፡ reduplicatum (cfr. በበ፡ et ዘዘ፡ )

lalla

Grébaut
ለለ፡ lalla «quicumque^la particula praepositiva, omnibus et singularis» Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
20

ሳንይ

( ثَانٍ ), nonnisi in fem. ሳኒት፡ , passim ሰኒት፡ , usitatur: postera dies^lavel nox^la, postriduum^la: በሳኒት፡ ዕለት፡ ; ; ; ; etiam omissa voce ዕለት፡ , ut: ለለ፡ ይጸብሕ፡ ሰኒት፡ Enc.; እምሳኒተ፡ ሰንበት፡ ; በሳኒተ፡ ዕለት፡ ; በሳኒተ፡ በልዐ፡ ; በሳኒታ፡ ለቀዳሚት፡ . – At plerumque suff. â^lasubjunctum habet: ሳኒታ፡ postera^la( ejus dies^la): ኢታአምር፡ ዘትወልድ፡ ሳኒታ፡ ; አመ፡ ሳኒታ፡ ; በሳኒታ፡ postridie^la ; ; ; ; ; postera nocte^la ; አመ፡ ሳኒታ፡ ሌሊት፡ ; በሳኒታ፡ ዕለት፡ ; ; ; ; በሳኒታ፡ ዕለት፡ እምዘ፡ ቀተለ፡ ; በዕለት፡ ሳኒታ፡ ; አመ፡ ሳኒታ፡ ዕለተ፡ በዓል፡ . Deinde voci ሳኒታ፡ tamquam statui constr. nomina vel pronomina subjungunt: በሳኒታ፡ ፋስካ፡ τῇ ἐπαύριον τοῦ πάσχα ; በሳኒታ፡ ሠርቅ፡ τῇ ἐπαύριον τοῦ μηνός ; በሌሊት፡ ዘይፈቅዱ፡ በሳኒታሃ፡ ቍርባነ፡ ይንሥኡ፡ F.M. 10,3; ;

Search

Input

Keys Combinations

Hold and choose