Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

Substantivumsubst.( fem. participiumpart., pro ኅብዝት፡ , gramm.§ 57), plerumque m. , pluralisPl. ኀባውዝ፡ ,
1)panisla(nomen generale) et panesla, Josuae liber.Jos. 9,3 ; Josuae liber.Jos. 9,10 ( ኅብስት፡ ይቡስ፡ , ሥሕቡብ፡ , ንቁዝ፡ , ምዉቅ፡ ); Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,7 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 11,1 ; ሰአሉ፡ ኅብስተ፡ Threni, liber biblicus.Thren. 4,4 ; ኅብስት፡ ሐዲስ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 23,14 ; ኅብስተ፡ ስገም፡ Judicum liber.Jud. 7,13 ; ἄρτοι Genesis liber Pentateuchi.Gen. 21,14 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 24,33 ; Jesaiae prophetia.Jes. 44,15 ; Jesaiae prophetia.Jes. 44,19 ; ኅብስተ፡ ስንዳሌ፡ Judith liber apocryphus.Judith 10,5 ; ኅብስት፡ ርኩስ፡ Malachiae prophetia.Mal. 1,7 ; ትገብሮ፡ ለከ፡ ኅብስተ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 4,9 ; ቅዱስ፡ ኅብስት፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 21,4 ; ኅብስተ፡ ናእት፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 29,2 ; ኅብስተ፡ ቍርባን፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 21,6 ; Paralipomenon liber I.1 Par. 9,32 ; ኅብስተ፡ ምሥያም፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 23,29 ; ኅብስተ፡ በረከት፡ panis benedictionislaseu eucharisticusla, Syn. (cfr. ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 10,16 ); ኅብስት፡ ዘተርፈ፡ እምትማልም፡ Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 26 ,1; ሀለዎ፡ ንስሓ፡ ፫ዓመት፡ በኅብስት፡ ወማይ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 226 ; መብልዑ፡ ለንሱሕ፡ አልቦ፡ ዘእንበለ፡ ኅብስት፡ ወማይ፡ ወጼው፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 237.
(Dillmann 1)
a) ኅብስተ፡ በረከት ḫǝbǝsta barakat ʻbread of blessingʼen (see also the comment below) ወበቀዳሚት፡ ሰንበት፡ ወዓለ፡ እንዘ፡ ይሜህር፡ ዘእንበለ፡ ይጥዓም፡ እከለ፡ ዘእንበለ፡ ንስቲት፡ ኅብስተ፡ በረከት ʻOn the first Sabbath he spent the day teaching, without tasting food except a little bread of blessingʼen 36 (332) l. 13–15 (ed.); 37 (333) l. 15–16 (tr.) (ʻThe bread of blessing or awlogǝya {videasvid. አውሎግያ } is the blessed bread which is distributed among the clergy at the end of the Eucharistic celebration, cf. 207 37 (333) n. 32)
b) ኅብስት፡ ሥሩዕ፡ ḫǝbǝst śǝruʿ bread arranged, serveden (in a certain way to be eaten), (see also the comments below) ወዓዲ፡ በኢየሩሳሌም፡ ተበስለ፡ ለርኁባን፡ መብልዕ፡ ኅብስት፡ ሥሩዕ፡E inoltre a Gerusalemme venne cotto del pane apparecchiato come cibo per gli affamatiit 150 (ed.), 50 (tr.) (‘Cf. Giovanni 21:9 {123} (stessa espressione ኅብስት፡ ሥሩዕ፡ , con l’equivalente di ሥሩዕ፡ mancante nel testo greco).’ 50 n. 215. In the Gǝʿǝz-Amharic Bible, 471a, the word ኅብስት፡ in ኅብስት፡ ሥሩዕ፡ is translated into Amharic as ማዕድ ‘table’ . Hence the meaning of ኅብስት፡ ሥሩዕ፡ can be rendered as ‘the table which is laid/set.’, videasvid. ሥሩዕ፡ )
Substantivumsubst.[a radicis significatione prima derivatum, conferascfr. حِزْبٌ turba, agmenlahominum, gensla; حَوْشَبٌ multitudo, agmenla, amh. ሕዝብ፡ ] m. et fem. , Plur. ሕዘብ፡ et አሕዛብ፡ , congregatio hominum:
1)populusla, natiola ሕዝብ፡ ዐቢይ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 12,2 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 15,16 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 11,29 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 27,11 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 27,12 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 10,8 et innumeris aliis in locis; fem. ሕዝብ፡ ጽንዕት፡ Michaei prophetia.Mich. 4,7 .
a)Construitur ut cum singulari ita cum plurali et verbi et adjectivi, ut ad Romanos epistola Pauli.Rom. 10,21 ; ሕዝብ፡ ዐላዊያን፡ ἔθνος ἀπειθές Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 16,6 ; ሕዝብ፡ ነኪራን፡ ወእኩያን፡ ξένος Λαὸς καὶ χαλεπός Jesaiae prophetia.Jes. 18,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 18,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 26,11 ; ለእሙንቱ፡ ሕዝብ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 12,17 ; ለእሉ፡ ሕዝብ፡ Judith liber apocryphus.Judith 10,19 ; እሉ፡ ሕዝብ፡ መጽኡ፡ 5,6; Jesaiae prophetia.Jes. 29,13 ; Jesaiae prophetia.Jes. 65,2 .
b)Pluralis populila, genteslaplerumque forma አሕዛብ፡ ut Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 2,1 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 2,8 ; Jesaiae prophetia.Jes. 5,26 , rarius forma ሕዝብ፡ significatur.
α)Sed nonnumquam utraque forma conjunctim usitata legitur, ut አግረረ፡ ለነ፡ አሕዛበ፡ ወሕዘበ፡ ታሕተ፡ እገሪነ፡ λαούς ἔθνη Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 46,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 2,1 ; vel pl.et sing. አሕዛብ፡ ወሕዝብ፡ λαοὶ καὶ ὄχλοι Apocalypsis Joannis.Apoc. 17,15 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 10,11 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 5,9 ; Danielis prophetia.Dan. 3,4 ; Danielis prophetia.Dan. 6,25 .
β)Pluralis አሕዛብ፡ crebro simpliciter (turbas hominum) populumla, gentemlasignificat: አሕዛበከ፡ እለ፡ ተሰምዩ፡ n. 122 λαὸν κεκλημένον ἐπ᾽ ὀνόματί σου Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 36,17 ; Jesaiae prophetia.Jes. 40,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 60,21 , et cumc.sing.adjectivi vel verbi conjungi potest.
γ)Ex usu loquendi, qui in Bibliis obtinet, አሕዛብ፡ saepe populos i.e. ethnicosla, paganoslasignificat: Jeremiae prophetia.Jer. 10,3 ( አረማውያን፡ 10,2); ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,13 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,29 .
2)tribusla, gensla, stirpsla( δῆμος , φυλή ): ከመ፡ ትፃእ፡ ዮም፡ አሐቲ፡ ሕዝብ፡ እምእስራኤል፡ Judicum liber.Jud. 21,3 ; ፲ወ፪ ሕዝበ፡ ድዮስጶራ፡ Jacobi epistola.Jac. 1,1 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 7,5 sequensseq.; Matthaei Evangelium.Matth. 19,28 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 11,1 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 5,12 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 28,21 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 31,6 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 20,29 . Haec ubi significatio valet, plurali inservit potissimum forma ሕዘብ፡ ut በበሕዘቢሆሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 19,13 ; liber Jobi.Job 8,8 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 25,16 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 3,15 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 3,18 sequensseq.Numeri, liber Pentateuchi.Num. 24,2 ; Josuae liber.Jos. 7,14 ( φυλαί , ነገድ፡ δῆμος ). 15,1 ( δῆμοι ). 17,2; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 73,9 , sed altera quoque forma usurpatur; አሕዛብ፡ φυλαί Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 121,4 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 48,10 .
3)Etiam ad gentes i.e. generalarerum inanimatarum haec vox transfertur, ut astrorumlaHenochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 72,1 ; nec non ad sectaslaphilosophorum et theologorum ( αἵρεσις ) Actus apostolorum.Act. 5,17 ; Actus apostolorum.Act. 15,5 ; Actus apostolorum.Act. 24,5 ; ሕዝበ፡ አርዮስ፡ ArianilaSynaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 13.
4)multitudolahominum quaelibet
a)hominesla: ወይመውቱ፡ ሕዝብ፡ ብዙኃን፡ እምደቂቀ፡ እስራኤል፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 21,6 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 20,4 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 6,7 .
b)turbala, multitudola(et ሕዝብ፡ et አሕዛብ፡ ) ብዙኃን፡ አሕዛብ፡ πολὺς ὄχλος Evangelium Joannis.Joh. 12,12 romanae editionisrom.; Danielis prophetia.Dan. 10,6 .
c)plebsla, vulgusla: እንግልጋ፡ አሕዛብ፡ ἐκκλησία ὄχλου Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,5 ; δῆμος Actus apostolorum.Act. 12,22 Platt; Actus apostolorum.Act. 17,5 ; Actus apostolorum.Act. 19,30 .
d)conciola, coetusla ሕዝብ፡ ἐκκλησία Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,11 .
e)turba militarisla, vulgus militumla ὄχλος Jeremiae prophetia.Jer. 39,24 ; አሕዛብ፡ ብዙኅ፡ Danielis prophetia.Dan. 11,11 sequensseq.; ኵሉ፡ ሕዝብ፡ መስተቃትላን፡ Josuae liber.Jos. 10,7 ; Josuae liber.Jos. 8,13 ; Judicum liber.Jud. 8,5 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 26,5 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,1 .
f)incolaelaterrae, urbis, potissimum in pl. አሕዛብ፡ ( videasvid.4,a): አሕዛብ፡ ( በሀገር፡ ) λαός Amosi prophetia.Am. 3,6 ; Hezekielis prophetia.Hez. 26,11 ; አሕዛበ፡ ምድር፡ λαὸς τῆς γῆς Regum liber biblicum IV.4 Reg. 15,5 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 13,9 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 26,21 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 5,5 ; ኵሉ፡ ሕዝብ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 47,21 .
g)Addito pronomine suffixo popularesla, ut: እምሕዝብክሙ፡ ἐκ τῶν ἰδίων συμφυλετῶν ad Thessalonicenses epistola Pauli I.1 Thess. 2,14 ; ተደሙ፡ ሰብኡ፡ ወሕዘቢሁ፡ አንከሩ፡ obstupuerunt propinqui ejus et populares ejus mirati suntlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 10 Enc.
5)Ubi sacerdotibus et clericis opponitur ሕዝብ፡ significat laicosla, gregemla: not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 5,3 ; creberrime in Canonibus eccles., ut not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 92 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 128.
ḥǝzb , pluralisPl. አሕዛብ፡ ʾaḥzāb , ሕዘብ፡ ḥǝzab
ሕዝበ፡ ḥǝzba part of nomen propriumn. pr. (personal name) videasvid. ሕዝበ፡ አርዓድ፡ , ሕዝበ፡ አናኒ፡
Grébaut
ሕዝብ፡ ḥǝzb , pluralisPl. አሕዛብ፡ ʾaḥzāb et ሕዘብ፡ ḥǝzab «peuplefr» ― ሕዝብ፡ , ወገን፡ Ms. BNFabb217, fol. 28r.
59
Leslau
ሕዝብ ḥǝzb (pluralisPl. ሕዘብ ḥǝzab , አሕዛብ፡ ʾaḥzāb ) nationen, peopleen, tribeen, secten, multitudeen, crowden; partisansen, gentilesen, pagansen, heathensen 253a
(raro ማዕጠን፡ ), Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. መዓጥን፡ , መዓጥንት፡ et ማዕጠንታት፡ Substantivumsubst., plerumque m. , pluralisPl. መሳቅል፡ ( Evangelium Joannis.Joh. 19,31 ) et መስቀላት፡ ( Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 6 ; Sx. Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasTachs. 17 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MiyazyaSx. Mij. 10 ; Sx. Genb. 9) cruxla, ut Matthaei Evangelium.Matth. 27,32 ; Matthaei Evangelium.Matth. 27,40 ; Matthaei Evangelium.Matth. 27,42 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 3,18 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 1,17 ; ad Galatas epistola Pauli.Gal. 6,12 ; ad Galatas epistola Pauli.Gal. 6,14 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 12,2 ; አስተርእዮቱ፡ ለመስቀል፡ manifestatio crucislaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 10 ; በዓለ፡ መስቀል፡ festum crucisla( inventaela) Cod. Mus. Brit. XXX; Cod. Mus. Brit. XXXI; etiam (omisso በዓለ፡ ) በመስቀል፡ , ዘመስቀል፡ ut 1 not able to find explanation in abbreviation listCor. 1,17 in tit. Varie transfertur, sicut ὁ σταυρός , ut: ይንሣእ፡ መስቀለ፡ ሞቱ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 16,24 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,38 ; ይጹር፡ መስቀለ፡ ሞቱ፡ Marci Evangelium.Marc. 8,34 ; Marci Evangelium.Marc. 10,21 ; Lucae evangelium.Luc. 14,27 ; እምነት፡ ዘመስቀለ፡ ክርስቶስ፡ ( oppositum, -o, -nituropp.paganismo) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 17 Enc. māʿǝṭant
1) (Dillmann 1) ፲ወ፪ መሳቅል፡ ፲ወ፮ መዓጥንት፡ ፳16 croci, 20 turiboli,it 43 VI 25–26 (ed.), 36 l. 23 (tr.); መስቀል፡ ፲ወ፮። ወማዕጠንት፡ ፲ወ፭።16 croci, 15 turiboli,it 64 l. 11 (ed.), 53 l. 18 (tr.)
2) meaning unknown (but see Conti Rossini’s comment below) ማዕጠንተ፡ ገዛ፡ መነኵሲ፡ ተወልዴ፡ ዘይቤ፡ ዮዲት።Māʿeṭant de la peuplade des moines (gazā manakuesi): Tawaldē, c’est-à-dire Yodit.fr 14 l. 8 (ed.), 15 l. 1–2 (tr.); ማዕጠንተ፡ ገዛ፡ ቀሳውስት፡ እዳ፡ ቀሲስ፡ ቈልዓ፡ ዘይቤ፡ መርቆሬዎስ።Māʿeṭant de la peuplade des prêtres (gazā qasāwest). Edda qasis Qualʿā, c’est-à-dire Marqorēwos.fr 14 l. 14 l. 20–21 (ed.), 15 l. 15–16 (tr.); ማዕጠንተ፡ ገዛ፡ ደጌ፡ ሰላም፡ እዳ፡ ሕዱግ፡ ተወልደ፡ መድኅን፡ ዘይቤ፡ ቀሲስ፡ ክፍል።Māʿeṭant de la peuplade Dagē Salām (gazā dagē salām). Eddā ḥedug Tawalda Madḫen, c’est-à-dire le prêtre Kefel.fr 14 l. 33–15 l. 1 (ed.), 15 l. 29–30 (tr.); ማዕጠንተ፡ ገዛ፡ ጠፈኖት፡ እዳ፡ ቀሲስ፡ ደበስ፡ ዘይቤ፡ ገዛኢ፡ ዝክሬ።Māʿeṭant de la peuplade Ṭafanot (gazā ṭafanot). Le prêtre Dabas, c’est-à-dire le gazāʾi Zekrē.fr 15 l. 10–11 (ed.), 16 l. 8–9 (tr.) (‘Māʿeṭant est “thuribulum”; mais cette signification n’est pas claire ici. En considérant que les charges ecclésiastiques à Aksoum étaient héréditaires dans la population de la ville; que la population ecclésiastiques d’Aksoum se divisait en quatre peuplades; que se document de quatre peuplades (gazā manakuesi, gazā qasāwest, gazā dagē salām, et gazā ṭafanot), etc.; on outre, comme le document, n° V parles des dabtarā māʿeṭant, j’avais supposé d’abord que ce texte contenait l’indication des représentants des familles de chaque peuplade officiellement admis au service ecclésiastique de la cathédrale. Mail l’hypothèse se heurte à quelques difficultés; par exemple, quelquefois, au nom d’une famille, correspond un nom de femme. 16 n. 1)
Leslau
ማዕጠንት māʿǝṭant , pluralisPl. መዓጥን maʿāṭǝn , መዓጥንት maʿāṭǝnt censeren, thuribleen, (Literature) fumigation with incenseen 76b
Cross-references: for ደብተራ፡ ማዕጠንት፡ videasvid. ደብተራ፡ (TraCES)
masqal , pluralisPl. masāqǝl , masqalāt
1) (Dillmann 1) crossen ወጽዋዓ፡ ወመስቀለ{sic}፡ ዘወርቅ፡calice e croce d’oro,it 41 IV l. 5 (ed.), 30 IV l. 7 (tr.); ፲ወ፪ መሳቅል፡ ፲ወ፮ መዓጥንት፡ ፳16 croci, 20 turiboli,it 43 VI 25–26 (ed.), 36 l. 23 (tr.); መስቀል፡ ፲ወ፮። ወማዕጠንት፡ ፲ወ፭።16 croci, 15 turiboli,it 64 l. 11 (ed.), 53 l. 18 (tr.)
a) መስበክያ፡ መስቀል፡ masbakyā masqal exorcism crossen ፩፡ መስበክያ፡ መስቀል፡ ዘወርቅ፡1 masbakyā masqal en orfr 13 l. 11 (ed.), 14 l. 6 (tr.); ወርቅ፡ መስበክያ፡ መስቀል፡ ፩፡un masbakyā masqal en orfr 70 l. 28 (ed.), 85 l. 10 (tr.); 71 l. 3 (ed.), 85 l. 15 (tr.); ወርቅ፡ መስቀል፡ መስበክያ፡ ፪።2 masqal masbakyā en orfr 71 l. 17 (ed.), 85 l. 30–31 (tr.), videasvid. መስበክያ፡
2) part of nomen propriumn. pr. (personal name) videasvid. e.g. ገብረ፡ መስቀል፡
Leslau
መስቀል masqal , pluralisPl. መሳቅል masāqǝl , መስቀላት masqalāt , መሳቅላት masāqlāt crossen 509b
Cross-references:
a) for ሐጹረ፡ መስቀል videasvid. ሐጹር፡ (Leslau)
b) for ዕርፈ፡ መስቀል፡ videasvid. ዕርፍ፡
sive ለ፡ reduplicatum (cfr. በበ፡ et ዘዘ፡ )
1)praepositiola, qua Latinorum vox singulila, Graecorum ἀνὰ vel κατὰ cumc.Acc.exprimitur ( gramm.§ 159,g et gramm.§ 164,2). Neque tantum ibi usurpatur, ubi simplex praepositio ለ፡ ipsa constructione postulatur, ut: ሲሳይ፡ ዘለለ፡ ዕለት፡ alimentum in singulos dieslaMatthaei Evangelium.Matth. 6,11 ; ለለ፩ ἑκάστῳ Matthaei Evangelium.Matth. 25,15 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,49 ; ምዕረ፡ ለለዓመት፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 30,10 ( videasvid. ለ፡ not able to find explanation in abbreviation listNr. 6 ); Zachariae prophetia.Zach. 14,16 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 5,19 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 16,4 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 5,15 ; Jesaiae prophetia.Jes. 6,2 ; Esther, liber biblicus.Esth. 3,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 44,1 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 4,10 ; አዐርግ፡ ለለሰማይ፡ ad singulos coeloslaAscensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 7,25 ; sed etiam alias, et ipsi subjecto enuntiationis ለለ፡ praeponitur: ተኈለቁ፡ ለለ፡ ብእሲ፡ ብእሲ፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 4,49 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 16,16 ; ለለዓመት፡ quotannislaEzrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 20,35 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 5,2 ; ለለ፡ በዓል፡ Marci Evangelium.Marc. 15,6 ; ለለምልአቱ፡ quotiescumque plenus estlanot able to find explanation in abbreviation listKedr f. 88. Etiam accusativo adverbiali praemittitur: ለለ፡ ነግሀ፡ ወሰርከ፡ Enc. (cfr. እምነ፡ et እስከ፡ ). Hic annotare n. 25juvat, in libris impressis et mss. pro ለለ፡ reperiri ለእለ፡ sensu distributivo quotla, quotcumquela, ex gr. ፲ወ፪ መሳፍንት፡ ለእለ፡ ሕዘቢሆሙ፡ 12 principes, quot populi corumlaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 25,16 ; ( Genesis liber Pentateuchi.Gen. 42,25 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 47,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 49,28 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 12,3 in annot.); አመ፡ ዐሡረ፡ ወርኅ፡ ታስዕ፡ ይበክዩ፡ ለለዓሙ፡ (v. ለእለ፡ ዓሙ፡ quotquot anni redeuntla) Machb. not able to find explanation in abbreviation listMeem. str. 11 ; not able to find explanation in abbreviation listMachb. Meem. str. 16 ; item pro ለእለ፡ editionis Plattianae occurrit ለለ፡ quotcumquelaMarci Evangelium.Marc. 6,22 romanae editionisrom.: አሥመረቶ፡ ለሄሮድስ፡ ወለለ፡ ይረፍቁ፡ ምስሌሁ፡
2)conjunctiola: quotiescumquela, ut: ለለተናገርኩ፡ አዐወዩ፡ በግፍዕ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 20,8 (vers. alt.); ለለተናገርኩ፡ מִדֵּי דְבָרֶיךְ Jeremiae prophetia.Jer. 31,27 (vers. alt., hebr. 48,27); ለለተናገርክዎ፡ ተዘከርኩ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 38,20 (vers. alt.); ለለወለዳ፡ ተባዕተ፡ ቅትላሁ፡ F.M. 23,2; ወኮኑ፡ ለለ፡ ይሰምዑ፡ ነገሮ፡ ያፈደፍዱ፡ ግዘፈ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 364 ; ለለይወጽኡ፡ ውስተ፡ ፀብእ፡ Abushakeri opus chronographicum; numerus significat capita.Abush. 50. Etiam cum hoc ለለ፡ in libris mss. permutatur ለእለ፡ , exempli gratiaex. gr.in not able to find explanation in abbreviation listMachb. Meem. str. 4 ; not able to find explanation in abbreviation listMachb. Meem. str. 5. አምጣነ፡ ትበልዑ፡ ሥጋሁ፡ ወለለ፡ (v. ወለእለ፡ ) ትሰትዩ፡ ደሞ።
lalla
Grébaut
ለለ፡ lalla «quicumquela particula praepositiva, omnibus et singularis» Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
20
Leslau
ለለ lalla- (repeated ‘la’) expresses the distributive, (at, for) every, eachen; e.g. ለለ፡ በዓል lalla baʿāl at every feasten
with suffix pronouns the base is ለሊ lalli- , ለል lallǝ- ; e.g. ለልየ for my parten, ለሊሁ he himselfen, he aloneen, and so on (see 344, 374)
303a
(raro መክያድ፡ ) Substantivumsubst., pluralisPl. ምክያዳት፡
1)locuslapedibus calcatusla, res conculcatala( מִרְמָס ): ወይከውን፡ ምክያደ፡ ἔσται εἰς καταπάτημα Jesaiae prophetia.Jes. 5,5 varia lectiovar.; Threni, liber biblicus.Thren. 2,8 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 56,6 .
3)
a)peslavel basis rei: ያዐርጉ፡ ደመ፡ ውስተ፡ ምክያዱ፡ ለምሥዋዕ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 49 ; አዕማደ፡ ወርቅ፡ እለ፡ ይቀውሙ፡ ዲበ፡ ምክያደ፡ (v. መክያደ፡ ) ብሩር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,18 .
c)pesla, quatenus est mensura, ፲ወ፪ ምክያደ፡ እግር፡ F.N. 37 (ubi ምሥጋረ፡ እግር፡ passus estla). – Voc. Ae.:la ምክያድ፡ ዘ፡ ዐውድማ፡ , aliudla: ምክያድ፡ ዘ፡ የወይን፡ ዐውድማ፡ ማኅበብሂ፡ ውእቱ።
nomenn.numerale [ מֵאָה ܡܳܐܐ مِأَيَةٌ , amh. መቶ፡ ] pluralisPl. አምኣት፡ (pro quo male nonnumquam አእማት፡ scriptum reperitur) centumla; centuriala. Ejus character est . Quamvis primitus substantivi vis habeat, tamen ምእት፡ rem numeratam plerumque non per st. constr. c. sibi subjungit, sed adjectivorum instar appositione sibi conjungit: ምእት፡ ክረምት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,9 ; ኀረዩ፡ ምእተ፡ ብእሴ፡ Judith liber apocryphus.Judith 10,17 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 33,19 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 17,17 . Numeri centenarii compositi praepositis numeralium unionum plerumque formis masc. formantur: በስድስቱ፡ ምእት፡ ዲናረ፡ ብሩር፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 1,17 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 15,13 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 13,15 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 22,2 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 39,3 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 39,6 . Numeri, liber Pentateuchi.Num. 17,14 ; ክልኤ፡ ምእት፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 32,15 . Millelaet numeros millenarios compositos Aethiopes numeris denariis voci ምእት፡ praepositis denotare solent: ዐሠርቱ፡ ምእት፡ χίλιοι millelaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 16,3 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 39,11 ; Jesaiae prophetia.Jes. 30,17 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 90,7 ; ዐሠርቱ፡ ምእት፡ ዓመት፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 89,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 104,7 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 39,15 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 41,4 ; Jesaiae prophetia.Jes. 7,23 ; Canticum Canticorum.Cant. 4,4 ; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 3,8 ; አርብዓ፡ ምእት፡ 4000 Matthaei Evangelium.Matth. 15,38 ; ኀምሳ፡ ምእት፡ 5000 Matthaei Evangelium.Matth. 14,21 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 4,2 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 13,2 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,2 . Res numerata plerumque in sing., rarius in pl.ponitur, ut Genesis liber Pentateuchi.Gen. 33,19 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 9,16 . pluralisPl. አምኣት፡ Substantivumsubst.est: Matthaei Evangelium.Matth. 13,8 romanae editionisrom.; ይገብር፡ ሣህለ፡ ለአምኣት፡ ወለአእላፍ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 23 ; መላእክተ፡ አምኣት፡ ἑκατόνταρχοι Paralipomenon liber I.1 Par. 28,1 ; ፲ወ፪ አምኣት፡ Enc. mǝʾt , ምዕት፡ mǝʿǝt
Grébaut
ምእት፡ mǝʾǝt , pluralisPl. አምኣት፡ ʾamʾāt «centfr, gez , 100fr » ― መቶ፡ Ms. BNFabb217, fol. 42r.
100
አሠርቱ ፡ ምእት፡ ʾaśartu mǝʾǝt «millefr» ― ሽሕ፡ Ms. BNFabb217, fol. 42r., videasvid. ዐሠርቱ፡
101
Leslau
ምእት mǝʾǝt , (pluralisPl. አምኣት ʾamʾāt ), ምዕት፡ mǝʿǝt hundreden, centuryen 324b
Cross-references: for ሐቤ፡ ምእት፡ videasvid. ሐቢ፡
Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. አውራኅ፡ , pluralisPl.pluralisPl. አውራኃት፡ (Lud. e Mss. Colb.), [ יָרֵחַ et יֻרַח ܝܰܪܚܳܐ , تَوْرِيخٌ تَأَرِيخٌ ታሪክ፡ ; de etymo videasvid.Ges. thes. p. 630]
2)plerumque m. , mensisla, Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 12,2 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 13,4 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 19,1 ; በኃምስ፡ ወርኅ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 1,3 ; Lucae evangelium.Luc. 1,26 ; ለለወርኅ፡ በወርኁ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 66,23 varia lectiovar.; ፲ወ፪ ወርኅ፡ δωδεκάμηνον Danielis prophetia.Dan. 4,26 ; አውራኅ፡ liber Jobi.Job 39,2 ; አውራኅ፡ ክልኤ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 11,6 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 11,7 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 27,7 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 38,24 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 2,2 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,23 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 11,2 ; አመ፡ ዐሠርቱ፡ ወአሐዱ፡ አውራኅ፡ Deuteronomium.Deut. 1,3 ; በአውራኅ፡ እሙራት፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 78,9 ; ሠለስተ፡ አውርኀ፡ (pro አውራኀ፡ ) Actus apostolorum.Act. 7,20 romanae editionisrom.et Actus apostolorum.Act. 19,8 romanae editionisrom.; ኵሎን፡ አውራኅ፡ F.N. 36.
a)noviluniala አውራኅ፡ (v. አሥህርት፡ ) Hosea.Hos. 2,13 .
c) ወርኀ፡ ህላል፡ vel ወርኅ፡ ወርኃዊ፡ vel ሠርቃቂ፡ mensis lunarislaopponitur ወርኀ፡ ፀሓይ፡ vel ወርኅ፡ ፀሓያዊ፡ mensi solarila, Abush.
warḫ , pluralisPl. ʾawrāḫ , pluralisPl.pluralisPl. ʾawrāhāt
Grébaut
ወርኅ፡ warḫ , pluralisPl. አውራኅ፡ ʾawrāḫ lunala, mensisla, tempusla, lunefr, moisfr, tempsfrጨረቃ፡ , ወር፡ lunefr, lunaisonfr Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 110.
247
Leslau
ወርኅ፡ ሕጹጽ warḫ ḥǝṣuṣ hollow monthen, 79, n. 1; videasvid. ሕጹጽ 247b
Cross-references: for ሠርቀ፡ ወርኅ፡ videasvid. ሠርቅ፡
Substantivumsubst.i.q. ܒܰܠܽܘܛܳܐ بَلُّوطٌ quercusla(, fraxinusla), δρῦς Hosea.Hos. 4,13 ; ፲ወ፪ ዕፀወ፡ ባሉጥ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 20. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ድርስ፡ ወበሉጥ፡ ዘ፡ ዌራ፡ ; aliudla: አውልዕ፡ ድርስ፡ ባሉጥ፡ ዘ፡ ወይራ።
Substantivumsubst., m. , pluralisPl. ነቢያት፡ , passim ነብያት፡ [ נָבִיא ܢܒܺܝܳܐ نَبِيٌ ]
1)prophetala, Numeri, liber Pentateuchi.Num. 12,6 ; Deuteronomium.Deut. 13,2 ; Deuteronomium.Deut. 18,15 ; Judicum liber.Jud. 6,8 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 9,9 ; Matthaei Evangelium.Matth. 11,9 ; Matthaei Evangelium.Matth. 14,5 ; Matthaei Evangelium.Matth. 21,26 ; Lucae evangelium.Luc. 7,39 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 104,14 ; Jesaiae prophetia.Jes. 29,10 ; Jeremiae prophetia.Jer. 2,30 ; Jeremiae prophetia.Jer. 4,9 ; Jeremiae prophetia.Jer. 14,13 (v. ነብያት፡ ); Jeremiae prophetia.Jer. 23,13 sequensseq.; Threni, liber biblicus.Thren. 2,14 (v. ነብያት፡ ); Regum liber biblicum IV.4 Reg. 10,19 ; Hezekielis prophetia.Hez. 13,4 sequensseq.; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 36,20 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 7,34 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,32 ; al.; ሐሳዊ፡ vel ሐሳዌ፡ ነቢይ፡ pseudoprophetalaJeremiae prophetia.Jer. 6,13 ; ሐሳውያነ፡ ነቢያት፡ not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,1 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 4,1 ; ውሉደ፡ vel ደቂቀ፡ ነቢያት፡ prophetarum filiilai.e. discipulilaAscensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 6,3 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 20,35 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 2,3 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 5,7 ; ዐሠርቱ፡ ወክልኤቱ፡ ነቢያት፡ οἱ δώδεκα προφῆται Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 49,10 ; ፲ወ፪ ደቂቀ፡ ነቢያት፡ duodecim prophetae minoreslaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 30 ; Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 13 ; ፲ወ፪ ደቂቀ፡ ነቂያት፡ ንኡሳን፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 4.
2)pluralisPl. ነቢያት፡ in antiquioribus, ናብያት፡ et ኖብያት፡ in recentioribus codicibus (quae nominis pronuntiatio novata videtur, ut a ነቢያት፡ prophetaelamelius distinguatur): nuntiilai.e. res nuntiataelavel res gestaela, quae memoriae proditae suntla, historiala: ውስተ፡ መጽሐፈ፡ ነቢያት፡ (v. መጽሐፈ፡ ኖብያቲሆሙ፡ ለነገሥተ፡ ይሁዳ፡ ) Regum liber biblicum III.3 Reg. 14,29 , vel ውስተ፡ መጽሐፈ፡ ነቢያት፡ መዋዕሊሆሙ፡ ለነገሥተ፡ ይሁዳ፡ 3 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 15,7 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 15,23 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 15,31 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 16,5 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 16,14 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 16,20 ; 3 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 16,27 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 1,18 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 8,23 ( ውስተ፡ መጽሐፈ፡ ነቢያቲሆሙ፡ ለነገሥተ ይሁዳ፡ ); Regum liber biblicum IV.4 Reg. 10,34 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 13,8 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 13,12 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 14,15 ; 4 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 14,18 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 14,28 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 15,6 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 15,11 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 15,15 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 15,21 ; 4 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 15,31 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 15,36 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 16,19 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 20,20 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 21,17 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 21,25 ; 4 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 23,28 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 1,35 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 1,40 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 2,18 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 6,20 ; ውስተ፡ መጻሕፍተ፡ ( ነቢያት፡ vel) ኖብያት፡ ዘአበዊከ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 4,15 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 4,19 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 6,1 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 22,23 ; አሐዱ፡ መካን፡ ኀበ፡ ዐፀዉ፡ ኖብያተ፡ (v. ነቢያተ፡ ) τόπος εἷς ἐν ᾧ ὑπεμνημάτιστο Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 6,22 ; Esther, liber biblicus (apocr.).Esth. apocr. 1 ; Esther, liber biblicus.Esth. 2,23 ; መጻሕፍተ፡ ተዝካር፡ ዘኖብያት፡ ዘመዋዕለ፡ ትካት፡ Esther, liber biblicus.Esth. 6,1 .
Substantivumsubst., m. , pluralisPl. ነቢያት፡ , passim ነብያት፡ [ נָבִיא ܢܒܺܝܳܐ نَبِيٌ ]
1)prophetala, Numeri, liber Pentateuchi.Num. 12,6 ; Deuteronomium.Deut. 13,2 ; Deuteronomium.Deut. 18,15 ; Judicum liber.Jud. 6,8 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 9,9 ; Matthaei Evangelium.Matth. 11,9 ; Matthaei Evangelium.Matth. 14,5 ; Matthaei Evangelium.Matth. 21,26 ; Lucae evangelium.Luc. 7,39 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 104,14 ; Jesaiae prophetia.Jes. 29,10 ; Jeremiae prophetia.Jer. 2,30 ; Jeremiae prophetia.Jer. 4,9 ; Jeremiae prophetia.Jer. 14,13 (v. ነብያት፡ ); Jeremiae prophetia.Jer. 23,13 sequensseq.; Threni, liber biblicus.Thren. 2,14 (v. ነብያት፡ ); Regum liber biblicum IV.4 Reg. 10,19 ; Hezekielis prophetia.Hez. 13,4 sequensseq.; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 36,20 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 7,34 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,32 ; al.; ሐሳዊ፡ vel ሐሳዌ፡ ነቢይ፡ pseudoprophetalaJeremiae prophetia.Jer. 6,13 ; ሐሳውያነ፡ ነቢያት፡ not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,1 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 4,1 ; ውሉደ፡ vel ደቂቀ፡ ነቢያት፡ prophetarum filiilai.e. discipulilaAscensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 6,3 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 20,35 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 2,3 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 5,7 ; ዐሠርቱ፡ ወክልኤቱ፡ ነቢያት፡ οἱ δώδεκα προφῆται Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 49,10 ; ፲ወ፪ ደቂቀ፡ ነቢያት፡ duodecim prophetae minoreslaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 30 ; Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 13 ; ፲ወ፪ ደቂቀ፡ ነቂያት፡ ንኡሳን፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 4.
2)pluralisPl. ነቢያት፡ in antiquioribus, ናብያት፡ et ኖብያት፡ in recentioribus codicibus (quae nominis pronuntiatio novata videtur, ut a ነቢያት፡ prophetaelamelius distinguatur): nuntiilai.e. res nuntiataelavel res gestaela, quae memoriae proditae suntla, historiala: ውስተ፡ መጽሐፈ፡ ነቢያት፡ (v. መጽሐፈ፡ ኖብያቲሆሙ፡ ለነገሥተ፡ ይሁዳ፡ ) Regum liber biblicum III.3 Reg. 14,29 , vel ውስተ፡ መጽሐፈ፡ ነቢያት፡ መዋዕሊሆሙ፡ ለነገሥተ፡ ይሁዳ፡ 3 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 15,7 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 15,23 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 15,31 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 16,5 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 16,14 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 16,20 ; 3 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 16,27 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 1,18 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 8,23 ( ውስተ፡ መጽሐፈ፡ ነቢያቲሆሙ፡ ለነገሥተ ይሁዳ፡ ); Regum liber biblicum IV.4 Reg. 10,34 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 13,8 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 13,12 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 14,15 ; 4 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 14,18 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 14,28 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 15,6 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 15,11 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 15,15 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 15,21 ; 4 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 15,31 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 15,36 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 16,19 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 20,20 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 21,17 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 21,25 ; 4 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 23,28 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 1,35 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 1,40 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 2,18 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 6,20 ; ውስተ፡ መጻሕፍተ፡ ( ነቢያት፡ vel) ኖብያት፡ ዘአበዊከ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 4,15 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 4,19 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 6,1 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 22,23 ; አሐዱ፡ መካን፡ ኀበ፡ ዐፀዉ፡ ኖብያተ፡ (v. ነቢያተ፡ ) τόπος εἷς ἐν ᾧ ὑπεμνημάτιστο Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 6,22 ; Esther, liber biblicus (apocr.).Esth. apocr. 1 ; Esther, liber biblicus.Esth. 2,23 ; መጻሕፍተ፡ ተዝካር፡ ዘኖብያት፡ ዘመዋዕለ፡ ትካት፡ Esther, liber biblicus.Esth. 6,1 .
adjectivumadj.et not foundsubst.
I)Adj., fem. ደቃቅ፡ , pluralisPl.fem. ደቂቃት፡ et ደቃቃት፡ , cumc. ደቃውቅ፡ (quamquam raro, Lud. e Libr. Myst., videasvid. አርዌ፡ col. 743)
1)comminutusla, contususla, contritusla, Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 30,7 ; ገብሰስ፡ ደቂቅ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 27,9 not foundcod. Laur.; Jesaiae prophetia.Jes. 30,14 varia lectiovar.; ትገብር፡ ደቃቀ፡ λεπτὰ ποιήσῃς Jesaiae prophetia.Jes. 30,22 ; ጼው፡ ደቃቅ፡ Sx. not able to find explanation in abbreviation listHed. 1 Enc.
2)minutusla, parvusla, pusillusla, tenuisla: ክነፍ፡ ደቃቅ፡ ወቀጠንት፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 11,4 ; አስናኒሁ፡ ደቃቅ፡ ወበሊኃት፡ ከመ፡ አስናነ፡ ከልብ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 280 ; ይሣርር፡ ዲበ፡ ማይ፡ ወየሐንጽ፡ በደቃቅ፡ (de Deo) Lit. Joh. ( videasvid. ድቁቅ፡ ); እንስሳ፡ ዐበይት፡ ምስለ፡ ደቃቅ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 103,27 ; አብተር፡ ደቃቅ፡ ῥαβδία μικρά Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 62 ; እለ፡ ደቃቅ፡ ንቅዐቶሙ፡ σχισμὰς μικρὰς ἔχοντες , Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 97 ; እለ፡ ይፌጽሙ፡ ታሕጻጺተ፡ ደቂቃት፡ ኀጣውእ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 146 ; አራዊት፡ ደቃቅ፡ insectalanot able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 5 Enc.; አራዊት፡ ደቂቅ፡ ዘይሠርር፡ Constitutiones Apostolorum.Const. Ap. 52 ; አሕባለ፡ ሥርው፡ ደቃቃት፡ Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 20 ; ደቂቅ፡ ቃሉ፡ ( videasvid. ድቁቅ፡ ) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 15 Enc.
II)Adj. et plerumque not foundsubst.: parvus aetatela, parvulusla, adolescensla, fem. ደቂቅት፡ sed nonnisi rarissime usurpatum, ut: ደቂቅት፡ ድንግልት፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 58 ; est nomen SingularisSing.et not foundColl.; pluralisPl.autem raro formatur, ut: ደቃውቅ፡ Novum TestamentumN.T.romanae editionisrom.f. 113,2, et pluralisPl.pluralisPl. ደቃውቃት፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 10 ( videasvid.infra not able to find explanation in abbreviation listNr. 2, d).
2)not foundColl.
c)plerumque: filiila( oppositum, -o, -nituropp.filiabus), Genesis liber Pentateuchi.Gen. 6,18 : Genesis liber Pentateuchi.Gen. 46,7 ; ደቂቀ፡ አሮን፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 6 et Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 7 ; Ruth liber biblicus.Ruth 4,15 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 2,21 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 8,18 ; Jesaiae prophetia.Jes. 49,22 ; Jesaiae prophetia.Jes. 56,5 ; Jeremiae prophetia.Jer. 7,31 ; Jeremiae prophetia.Jer. 14,16 ; Hezekielis prophetia.Hez. 23,4 ; liber Jobi.Job 42,13 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,30 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,20 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,21 ; Actus apostolorum.Act. 2,17 , al. creberrime.
γ)alumnila, discipulila, asseclaela, sodalesla: ደቂቀ፡ ነቢያት፡ Regum liber biblicum IV.4 Reg. 2,3 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 2,5 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 4,38 ; ደቂቅየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,1 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,1 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,18 ; ደቂቀ፡ ጥበብ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 11,19 ; ደቂቀ፡ ጋኔን፡ Epistola Joannis I.1 Joh. 3,10 ; ደቂቁ፡ ለአቡነ፡ ተክለ፡ ሃይማኖት፡ ዘደብረ፡ ሊባኖስ፡ Matth. romanae editionisrom.in EpilogusEpil.; Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 18 Enc.; ደቂቁ፡ ለመርዓዊ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 9,15 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 2,2 .
e)famulila, servila(aliâs ደቅ፡ ): διάκονοι Esther, liber biblicus.Esth. 2,2 ; παιδάρια Regum liber biblicum II.2 Reg. 13,29 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 16,2 al.
participiumpart.parvusla, minorla: ደብር፡ ንኡስ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 41,8 ; ቀርን፡ ንኡስ፡ Danielis prophetia.Dan. 7,8 sequensseq.; ንእስት፡ ሐመር፡ Actus apostolorum.Act. 27,17 romanae editionisrom.; ኀዋኅው፡ ንኡሳን፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 36,2 ; ላህም፡ ንኡስ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,7 ; ቈናጽል፡ ንኡሳን፡ Canticum Canticorum.Cant. 2,15 ; ሕፃን፡ ንኡስ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 11,8 ; Jesaiae prophetia.Jes. 11,6 varia lectiovar.; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 11,8 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 11,17 ; ፲ወ፪ንኡሳን፡ ነቢያት፡ Can. Apostolorum. Pars Synodi. Numerus significat canones.Can. Ap. 55 (76).
a)aetate, annis: ( puerla, adolescensla) νέος Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 33,11 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 14,23 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,4 ; νεώτερος Genesis liber Pentateuchi.Gen. 44,20 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 22,1 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 1,4 ; Jeremiae prophetia.Jer. 1,6 ; ንኡስ፡ አነ፡ በመዋዕልየ፡ አንትሙሰ፡ ልሂቃን፡ liber Jobi.Job 32,7 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 51,13 ; ንኡሳት፡ adolescentulaela, juvenculaelaad Titum epistola.Tit. 2,4 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,2 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,14 , ለንኡሳት፡ መበለታት፡ ኢይደልዎን፡ ሢመት፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 14. In specie ንኡስ፡ ክርስቲያን፡ vel ንኡሰ፡ ክርስቲያን፡ sunt catechumenila, audientesla, novitiolila: ad Galatas epistola Pauli.Gal. 6,6 ; Constitutiones Apostolorum.Const. Ap. 52 al. ( videasVid.etiam p. 307 n. 24; p. 307 n. 25); Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 13 ; Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 4 ; Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 33 ; በእንተ፡ ንኡሰ፡ ክርስቲያን፡ እለ፡ ይፈቅዱ፡ ይጠመቁ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 39 ; ከመ፡ ናለብዎሙ፡ ለሐዲሳን፡ እለ፡ ነሥኡ፡ ጥምቀተ፡ ወናጽንዕ፡ አልባቢሆሙ፡ ለንኡሰ፡ ክርስቲያን፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 25 ; quamquam in aliis locis haud satis liquet, annon neophytila, novitiila( videasvid. ሐዲስ፡ ) interpretandi sint, ut Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 174,4 ; Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 18 ; Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 24 ; F.M. 4,2.
b)numero: ንኡስ፡ መርዔት፡ Lucae evangelium.Luc. 12,32 Platt.
d)vi, momento: ነገር፡ ንኡስ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 20,2 ; 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 22,15 ; ኀጢአት፡ ንእስት፡ F.M. 2,11.
for ንኡሰ፡ ክርስቲያን፡ videasvid. ክርስቲያን፡ (TraCES)
Substantivumsubst.( m. ), pluralisPl. አዝርእት፡
3)quae ex semine oriuntur, satumla, segesla, olusla, viridela, herbalasativala: ዘርአ፡ ምድር፡ σπέρματα Danielis prophetia.Dan. 1,16 ; γεννήματα Canticum Canticorum.Cant. 6,11 ; ሐመልማለ፡ ዘርእ፡ χλοὴ σπόρου Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 40,22 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 80,2 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,15 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 27,30 ; አዝርእት፡ σπέρματα Matthaei Evangelium.Matth. 13,32 ; ፍሬያተ፡ አዝርእት፡ καρποί Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 16,22 ; ርኢ፡ ከመ፡ ሠርፀ፡ አዝርእቲሃ፡ ( ለገራውህ፡ ) Rel. Bar.
4)
Substantivumsubst., plerumque m. , Plur. አልባስ፡ , pluralisPl.pluralisPl. አልባሳት፡ (ut not able to find explanation in abbreviation listEsr. 17,70 ).
1)vestimentumla, vestisla( ἱμάτιον , ἔνδυμα ) ad Hebraeos epistola.Hebr. 1,11 ; ልብስ፡ ዘምሉእ፡ ደመ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 14,19 ; Jesaiae prophetia.Jes. 50,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 51,6 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 101,27 ; Danielis prophetia.Dan. 7,9 ; ልብስ፡ ዘኢይጐነዲ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 51,8 ; ልብስ፡ ንጹሕ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 3,5 ( ἱμάτια ); ልብሰ፡ ወርቅ፡ 17,4; ልብሰ፡ ጶዴር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,8 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 45,8 ; ልብሰ፡ መትከፍት፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 36,11 ; de variis vestibus Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 36,35 sequensseq.; ልብሰ፡ ኀፂን፡ θώραξ loricalaliber Jobi.Job 41,17 ; liber Jobi.Job 41,18 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 43,20 ; Jeremiae prophetia.Jer. 26,4 ; ad Thessalonicenses epistola Pauli I.1 Thess. 5,8 [ Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ልብሰ፡ ሐፂን፡ ዘ፡ ጽሩር፡ ]. Pluralis አልባስ፡ vel singulas vestes significat አልባሲከ፡ τὰ ἱμάτιά σου Jesaiae prophetia.Jes. 58,8 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,27 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,39 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 3,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 44,10 ; አልባሰ፡ አቍያጽ፡ περικνημῖδες Danielis prophetia.Dan. 3,21 ; አልባሰ፡ ኀጺን፡ θώρακες Hezekielis prophetia.Hez. 38,4 , vel totum vestitum ( ἱματισμὸς , στολὴ , στολαί ) Ruth liber biblicus.Ruth 3,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 22,21 ; አልባሰ፡ ላህ፡ Baruchi liber apocryphus.Bar. 5,1 ; አልባሰ፡ ወርቅ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 44,11 ; አልባሰ፡ ክብር፡ στολὴ δόξης Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,29 ; et στολαὶ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 28,4 ; አልባሰ፡ ክብር፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 33,5 ; አልባስ፡ ዘመቅደስ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 35,21 ; sed etiam ልብስ፡ in SingularisSing.pro στολή positum legitur ልብሰ፡ ክብር፡ στολὴ δόξης Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,31 .
2)in specie vestis interiorla, tunicala( χιτών ) Canticum Canticorum.Cant. 5,3 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 6,3 ; አልባስ፡ χιτῶνες Matthaei Evangelium.Matth. 10,10 romanae editionisrom.; ፪ ልብሰ፡ ክዳናት፡ χιτῶνες Lucae evangelium.Luc. 3,11 ( videasvid. መልበስ፡ , ክዳን፡ ); se etiam vestisla( tunicala) exteriorla ἱμάτιον ( oppositum, -o, -nituropp. መልበስ፡ χιτών ) Matthaei Evangelium.Matth. 5,40 et ( oppositum, -o, -nituropp. ክዳን፡ ) Lucae evangelium.Luc. 6,29 ; περίζωμα Ruth liber biblicus.Ruth 3,15 .
3)dicitur de quovis pannola, aulaeola, velola, tegimentola: pannus, qui ad ulnae mensuram venditur F.N. 33,1; ልብሰ፡ ዐውደ፡ ዐጸድ፡ ἱστία τῆς αὐλῆς Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 37,7 , vel ልብሰ፡ ዐጸድ፡ et አልባሰ፡ ዐጸድ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 37,12 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 37,14 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 3,26 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 4,26 ; ሶበ፡ ነፍሐ፡ ነፋስ፡ ላዕለ፡ ሐመር፡ ዘጠብለሉ፡ ልብሳ፡ (cujus vela complicuerunt) Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 34 ; ጠብለላ፡ ለሥዕል፡ (picturam) በቍጥን፡ ወበአልባስ፡ ንጹሕ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 10.
lǝbs , pluralisPl. ʾalbās , pluralisPl.pluralisPl. ʾalbāsāt
1) (Dillmann 1) clothesen, garmenten ልብሰ፡ አርዋ፡ ፩1 veste di tessuto di setait 43 VI l. 21 (ed.), 36 l. 17–18 (tr.); ፲ወ፬ ጸዓዳ፡ ልብስ፡ ፮ፊቃር፡ ፮ቆብዕ፡ ፬ዘነቦ፡ ፪ማኅበስ፡14 vesti bianche, 6 cinture, 6 cappucci, 4 zanabo, 2 maḥbas{sic},it 44 VII l. 2 (ed.), 38 VII l. 2–3 (tr.); ወልብስ፡ ዘወርቅ፡ ዘኢተበትከ፡ ፱[፡]9 vesti d’oro integre,it 64 l. 5 (ed.), 53 l. 11 (tr.)
a) አልባሰ፡ ቅድዋት፡ ʾalbāsa qǝdwāt , አልባስ፡ ቅድዋት፡ ʾalbās qǝdwāt fine clothingen, luxury clothingen ወቦ፡ ዘይሁብ፡ አልባሰ፡ ቅድዋት፡ ቦ፡ ዘኡሁብ፡ ድንኳነ፡ ወቦ፡ ዘኡሁን፡ በቅለ፡ ምስለ፡ ሥርዐቱ።d’autres donnèrent de bons vêtements, d’autres donnèrent une tente, d’autres un mulet avec son harnaisfr 14 l. 12–13 (ed.), 17 l. 26–28 (tr.); ወነሥአ፡ እምኔሁ፡ አምኃ፡ አፍራሰ፡ ኅሩያነ፡ ወአልባሰ፡ ቅድዋተ፡ ዘዚአሁ፡ ኅብሮሙ፡ መናጽፈኒ፡ ከማሁ።il accepta de lui en cadeau des chevaux choisis, des vêtements de luxe, chacun d’une couleur, et, pareillement, des tapisfr 44 l. 4–5 (ed.), 51 l. 9–10 (tr.); ሶበሂ፡ ይትፌሣሕ፡ ይጼውዕ፡ ካህናተ፡ ወይዛዋዕ፡ ምስሌሆሙ፡ በነገረ፡ መጻሕፍት፤ እንዘ፡ ያስተፌሥሖሙ፡ በማኅሌት፡ ወወይን፡ ወያሠረግዎሙ፡ በአልባስ፡ ቅድዋት። Nelle ore poi di ricreazione, chiamava gli uomini di chiesa e discorreva con loro circa i Libri, mentre li rallegrava con canti spirituali e con vino, e li adornava di bellissime vestiit 8 l. 18–21 (ed); 19 l. 19–22 (tr.); መነኮሳትኒ፡ ወካህናት፡ ሠርዑ፡ በከመ፡ ሕጎሙ፡ ምስለ፡ መስቀል፡ ወማዕጠንት፡ እንዘ፡ ይለብሱ፡ አልባሰ፡ ክህነት፡ ሊቃውንተ፡ ቤተ፡ ክርስቲያኒሂ፡ ወመላህቅተ፡ ሕዝቦሙ፡ ለካህናት፡ ወፅኡ፡ ይትቀበልዎ፡ እንዘ፡ ይሠረገዉ፡ አልባሰ፡ ቅድዋተ፡os monges e os sacerdotes dispozeram-se por ordem, segundo o seu ritual, com cruz e thuribulo, revestidos com as vestes de sacerdotes; e os superiores da Egreja christã, e os principaes da classe dos sacerdotes sairam ao seu encontro, adornados com os melhores vestidospt 23 l. 19–23 (ed.); 42 l. 23–27 (tr.), videasvid. ቅድው፡
b) አልባሰ፡ ቀጠንት፡ ʾalbāsa qaṭṭant fine clothingen, exquisite clothingen በይእቲ፡ ዕለት፡ ብዙኃን፡ ነዳያን፡ ኮኑ፡ ብዑላነ። ወብዙኃን፡ ዕሩቃን፡ ኮኑ፡ ሥርግዋነ፡ በአልባሰ፡ ቀጠንት።En se jour, nombre de pauvres devinrent riches, et nombre de dénudés furent habillés de robes magnifiquesfr 74 l. 31–32 (ed.), 86 l. 2–4 (tr.), videasvid. ቀጢን፡
Cross-references: videasvid. also አልባስ፡ ቀጠንት፡ below
2) fabricen ወኆልቈ፡ አልባስኒ፡ መንጦላዕት፡ ዘግምዛ፡ ፪፡ ወዘዶቲ፡ ፪ ወዘሥዕል፡ ፩፡ አልባሰ፡ ታቦት፡ ፫Ed anche il numero dei tessuti, 2 tende di stoffa colorata, 2 di doti, 1 dipinta, 3 paramenti per il tābot,it 43 VI l. 19–20 (ed.), 36 15–17 (tr.); ወሥዕል፡ ዘልብስ፡ ፪[፡]2 pitture su tessuto,it 64 l. 12 (ed.), 53 18–19 (tr.)
Grébaut
ልብስ፡ lǝbs , pluralisPl. አልባስ፡ ʾalbās «vêtementfr (vestisla)» ― ልብስ፡ Ms. BNFabb217, fol. 15r. Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 5.
29

Les vocables ልብስ፡ , አልባስ፡ , አልባሳት፡ donnent lieu fréquemment à la formation de mots composés désignant des vêtements fins et précieux et des vêtements liturgiques.
ልብሰ፡ ወርቅ፡ lǝbsa warq ou ልብስ፡ ዘወርቅ፡ lǝbs zawarq «vêtement tissé d’orfr» ገነዘቶ፡ በልብስ፡ ዘወርቅ፡ ዘኮነ፡ ለምታ። 9 l. 9; ገብረት፡ ላዕሌሁ፡ ሠናየ፡ ወአልበሰቶ፡ ልብሰ፡ ወርቅ። 10 l. 2–3; ይለብስ፡ ውእተ፡ ልብሰ፡ ወርቅ። 10 l. 10; ልብሰ፡ ወርቅ፡ ዘዚአሁ፡ ዘኀደጎ፡ ውስተ፡ ቤቱ። 11 l. 1; ነገሮሙ፡ ዘከመ፡ አስተርአየ፡ ሎቱ፡ ውእቱ፡ ፈረሳዊ፡ ውስተ፡ ቤተ፡ ሞቅሕ፡ እንዘ፡ ይለብስ፡ ውእተ፡ ልብሰ፡ ዘወርቅ። 12 l. 3–5; አስተርአየ፡ ሎቱ፡ በውስተ፡ ፍኖት፡ እንዘ፡ ይለብስ፡ ውእተ፡ ልብሰ፡ ወርቅ። 12 l. 6–7; ርእዩ፡ እንዘ፡ ይለብስ፡ ውእተ፡ ልብሰ፡ ወርቅ። 12 l. 12–13, videasvid. ወርቅ፡
አልባስ፡ ቀጠንት፡ ʾalbās qaṭṭant vêtements finsfr ተፈጸመ፡ ሕንጸታ፡ በ፪ዓመት፡ እምዘ፡ ነግሠ፡ ወወሀባ፡ ሕፄሃ፡ አልባስ፡ ቀጠንት። 22a l. 23–25; ህየንተ፡ ዘመነንከ፡ ቀጠንተ፡ አልባሰ፡ ዘወርቅ፡ አነ፡ አለብሰከ፡ ዘዐይን፡ ኢርእየ። 28a l. 19–21; ንጉሥሂ፡ ዘይሁብ፡ ቀጠንተ፡ አልባሰ፡ ወያከብር፡ መካነከ፡ አነ፡ ኣከብሮ፡ በመንግሥትየ። 29a l. 3–6, videasvid. ቀጢን፡
Cross-references: videasvid. also አልባሰ፡ ቀጠንት፡ above
አልባሳተ፡ ተክህኖ፡ ʾalbāsāta takǝhno vêtements sacerdotauxfr (liturgiques) ሶበ፡ ሰምዑ፡ ዜና፡ ሞቱ፡ ለንጉሥ፡ መጽኡ፡ እምአድባረ፡ ደሰያት፡ ካህናት፡ ወመነኮሳት፡ ብዙኃን፡ ምስለ፡ አክሊላት፡ ወመሳቅል፡ ዘወርቅ፡ ወዘብሩር፡ ወአልባሳተ፡ ተክህኖ። 118 l. 18–20, videasvid. ተክህኖ፡
ልብሰ፡ ተክህኖ፡ lǝbsa takǝhno vêtements sacerdotauxfr (liturgiques) እምድኅረዝ፡ ሶቤሃ፡ ተክህነ፡ ወልደ፡ ድንግል፡ አማኑኤል፡ በግዑ፡ ለእግዚአብሔር። ሶበ፡ ይለብስ፡ ልብሰ፡ ተክህኖ፡ ኮነ፡ ፍርሃት፡ ወረዓድ። 118 l. 18–20, videasvid. ተክህኖ፡
አልባሳት፡ ʾalbāsāt ነሥእዎሙ፡ ሰብአ፡ ገሀረ፡ ደመንሁር፡ ወገነዝዎሙ፡ በአልባሳት፡ ሠናያት። 92 l. 8–9
Le pluriel externe ልብሳት፡ manque dans . አምሳለ፡ ልብሳተ፡ መላእክት። 15; ካዕበ፡ መንፈስ፡ ቅዱስ፡ አልባሰ፡ ለመላእክት፡ ልብሳቲሆሙ፡ ብርሃናዊት። 16; መንፈስ፡ ቅዱስ፡ አልባሶሙ፡ ለመላእክት፡ ለሱራፌም፡ ልብሳቲሆሙ፡ ብርሃናውያት። 17; ካዕበ፡ መንፈስ፡ ቅዱስ፡ አልባሶሙ፡ ለመላእክት፡ ልብሳቲሆሙ፡ ብርሃናውያት። 17; አልባሶሙ፡ ለመላእክት፡ ዘውእቶሙ፡ ሥርዐተ፡ አርባብ፡ ልብሳቲሆሙ። 18
31
Leslau
ልብስ lǝbs , pluralisPl. አልባስ ʾalbās , ልብሳት lǝbsāt , አልባሳት ʾalbāsāt clothesen, garmenten, apparelen, tunicen, curtainen (of court), silk veil of oblation in the churchen 305b
አልባሰ፡ ምክሕ ʾalbāsa mǝkḥ (Lt) gala dressen, videasvid. ምክሕ፡ 339a
māḫbas , ማሕበስ፡ māḥbas , መሕበስ፡ maḥbas Substantivumsubst. most probably ‘purple-dyed cloth’ (see also the comment below) ፲ወ፱ሞጠሕት፡ ዘጸነሀኒ፡ [sic] አነ፡ ሙሴ፡ ኃጥዕ፡ ዶቲ፡ ምስለ፡ ፉጠቱ፡ ወምስለ፡ ማኅበሱ፡19 stole che sono rimaste a me, io Musē, peccatore, doti con la sua fascia ed il suo māḥbas 10it 41 IV 1–2 (ed.), 30 IV 1–2 (tr.) ; አልባስ፡ ጸዓዳ፡ ፲ወ፭ መሕበስ፡ ፪ ዶቲ፡ ፩tessuti bianchi 15, 2 maḥbas, 1 doti,it 43 VI l. 23 (ed.), 36 l. 19 (tr.) ; ፲ወ፬ ጸዓዳ፡ ልብስ፡ ፮ፊቃር፡ ፮ቆብዕ፡ ፬ዘነቦ፡ ፪ማኅበስ፡14 vesti bianche, 6 cinture, 6 cappucci, 4 zanabo, 2 maḥbas{sic},it 44 VII l. 2 (ed.), 38 VII l. 2–3 (tr.) ; ወማሕበስ፡ ፪[፡]2 māḥbasit 64 l. 8 (ed.), 53 l. 14 (tr.) (‘Forse da accostare al tigrino maḥabbasi «asciugatoio» ( 52 ).’ 47b )
Cross-references: videasvid. also አዝመር፡
et ቀሚስ፡ Substantivumsubst., pluralisPl. ቀማይጽ፡ (vel ቀማይስ፡ ), pluralisPl.pluralisPl. ቀማይሳት፡ [ قَمِيصٌ ; amh. ቀሚስ፡ de quo videasvid.not able to find explanation in abbreviation listIsenb. p. 71 ]
1)tunicala, interulala: ለብሱ፡ ልብሰ፡ ኀጺን፡ እምታሕተ፡ ቀማይሳቲሆሙ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 343 ; Gadela Adam (in UBTaeth27).Gad. Ad. f. 140 ; እለ፡ ቀሚሰ፡ ይቀጽኡ፡ Gadela Adam (in UBTaeth27).Gad. Ad. f. 57.
2)in specie: tunicalavel camisialaclericorum F.M. 31,5 ( videasvid. sub መንዲል፡ ); ይለብስ፡ ቀሲስ፡ ልብሰ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ ቀሚሰ፡ ወሞጣሕተ፡ ወፊቃር፡ ወአክሊለ፡ not able to find explanation in abbreviation listKedr f. 1.
qamiṣ , qamis , ቀቢስ፡ qabis shirten, tunicen ፲ወ፱ሞጠሕት፡ ዘጸነሀኒ፡ [sic] አነ፡ ሙሴ፡ ኃጥዕ፡ ዶቲ፡ ምስለ፡ ፉጠቱ፡ ወምስለ፡ ማኅበሱ፡ ፲ወ፲ቀሚስ፡19 stole che sono rimaste a me, io Musē, peccatore, doti con la sua fascia ed il suo māḥbas 10, e 10 tuniche,it 41 IV 1–2 (ed.), 30 IV 1–2 (tr.); ፲ወ፭ቀሚስ፡ ፭ፉጠት፡15 tuniche, 5 fasce,it 44 VII l. 2 (ed.), 38 VII l. 2 (tr.); ፉጠት፡ ዘሐሪር፡ ፬። ወቀሚስ፡ ውራድ፡ ፱[፡]4 fasce di seta, 9 tuniche werād,it 64 l. 6 (ed.), 53 l. 12 (tr.); ወለሐናፅያንኒ፡ አዘዝዎሙ፡ ለእመ፡ ጸነ፡ ከመ፡ ያርትዑ፡ ራቅ፡ ማሰሮችሰ፡ ዘየማን፡ ወዘፀጋም፡ ኢይልበሱ፡ ቀማይሲሆሙ፡ እስከ፡ ይትፌጸም፡ ውእቱ፡ ግብረ፡ ጃጐል፡ ወዣን፡ ማሰሬሂ፡ ከመሆሙ{sic}፡ ኢይልበሱ፡ እለ፡ ይሰርሑ፡ ጃጐለ፡Il recommanda aux constructeurs de veiller à ce qu’il fût bien aligné, sans aucune déviation, et aux Râq Mâsarôtj de droite et de gauche, ainsi qu’aux Jân Mâsarê qui étaient employés à la construction du Djagual, de ne pas prendre leurs tuniques jusqu’à ce que ce travail fût achevé.fr 23 l. 9, 24 l. 1–5 (ed.), (tr.), 24 l. 1–3 (tr.); ወኮነ፡ ሎቱ፡ ፩፡ ልብሰ፡ ሐሪር፡ ዘተሰፍየ፡ ቀሚስ፡ ወአዘዞ፡ ለዐቃቤ፡ መዛግብት፡ ከመ፡ ያምጽእ፡ ሎቱ፤s’étant fait apporter par son intendant une étoffe de soie, sous forme de tunique, qu’il possédaitfr 182 l. 15–17 (ed.), 417 l. 2–3 (tr.); ወወፅኡ፡ በዣን፡ ተከል፡ እስከነ፡ አደባባይ፡ ምስለ፡ ኵሎሙ፡ መኳንንት፡ እንዘ፡ ይለብሱ፡ ልብሰ፡ ኀዘን፡ እምአመ፡ አውፅኡ፡ ቀማይሳቲሆሙ፡ በ፬ዕለት።ils sortirent par le Žāntakal jusqu’à l’Addabābāy, avec tous les dignitaires revêtus d’habits de deuil. C’était le 4éme jour depuis qu’ils avaient ôté leurs chemises [pour prendre le deuil]fr 32 l. 21–24 (ed.), 33 l. 34–35, 34 l. 1–2 (tr.); ፩፡ ወርቅ፡ ዘቦ፡ ቀሚስ።une aube avec de l’orfr 50 l. 3 (ed.), 60 l. 3–4 (tr.); ፩፡ ዋርዳ፡ ከፈዊ፡ ቀሚስ፡une aube wārdā kafawifr 50 l. 4 (ed.), (tr.); ግምዣ፡ ቀሚስ፡ ፪፡deux aubes en soiefr 65 l. 18 (ed.), 79 l. 4 (tr.); ዡሕ፡ ቀሚስ፡une aube rougefr 65 l. 19 (ed.), 79 l. 5 (tr.); እስትምቡል፡ ቀቢስ፡ ፩።une aube de Constantinoplefr 71 l. 7 (ed.), 85 l. 20 (tr.); እስትቡሌ፡ {Ms. Éth. d’Abbadie 97 f. 95r has እስትሌ፡} ውራጅ፡ ቀቢስ፡ ፩።une aube usée (?) de Constantinople (?)fr71 l. 12–13 (ed.), 85 l. 26–27 (tr.); መስቱብ፡ ውራጂ፡ ቀቢስ፡ ፩።une aube useé (?) mak{sic}tubfr 71 l. 21 (ed.), 86 l. 3 (tr.)
Leslau
ቀሚስ qamis , pluralisPl. ቀማይስ qamāyǝs shirten 432b
fuṭat Substantivumsubst. sashen (see also the comment below) ፲ወ፱ሞጠሕት፡ ዘጸነሀኒ፡ [sic] አነ፡ ሙሴ፡ ኃጥዕ፡ ዶቲ፡ ምስለ፡ ፉጠቱ፡ ወምስለ፡ ማኅበሱ፡19 stole che sono rimaste a me, io Musē, peccatore, doti con la sua fascia ed il suo māḥbas 10it 41 IV 1–2 (ed.), 30 IV 1–2 (tr.); ፉጠት፡ ዘሓሪር፡ ፭ ውራድ፡ [a margine illeggibile] ፲፭ ልብሰ፡ አርዋ፡ ፩ ዘነቦ፡ ፬5 fasce di seta, 15 werad, 1 veste di tessuto di seta, 4 zanabo,it 43 VI l. 20–21 (ed.), 36 l. 17–18 (tr.); ፲ወ፭ቀሚስ፡ ፭ፉጠት፡15 tuniche, 5 fasce,it 44 VII l. 2 (ed.), 38 VII l. 2 (tr.); ፉጠት፡ ዘሐሪር፡ ፬። ወቀሚስ፡ ውራድ፡ ፱[፡]4 fasce di seta, 9 tuniche werād,it 64 l. 6 (ed.), 53 l. 12 (tr.) (‘Forse da accostare al tigrino fuṭā ( 1016).’ 47a)
Comparative and etymological data
Amharic ፉጠት fuṭat ‘wrapping a hamelät {i.e. headcloth} or a towel around the head’ 2343a after 1389b; Tigrinya ፉጣ fuṭā ‘striscia di tela, ordinariamente colorata, colla quale si cingono i fianchi, e tengono invece dei calzoni gli abitanti della costa’ 1016
Substantivumsubst., pluralisPl. አቅማር፡
1)camerala, fornixla, opus concameratumla, καμάρα Jesaiae prophetia.Jes. 40,22 ; ዘሰቀሎ፡ ለሰማይ፡ ከመ፡ ቀመር፡ ዘእንበለ፡ ዐምድ፡ Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 176,1 ; not able to find explanation in abbreviation listKedr f. 13 ; Gadela Lalibela.Gad. Lal. ; Chron. Ax. Hoc eodem nomine appellatur junctura trabiumlasuper columna aedificii media, ሠርዌ፡ dictâ“, Lud.
2)aedes concamerataela: አንቲ፡ (Maria) ውእቱ፡ ዳግሚት፡ ቀመር፡ እንተ፡ ትሰመይ፡ ቅድስተ፡ ቅዱሳን፡ ወውስቴታ፡ ጽላተ፡ ኪዳን፡ ፲ ቃላት፡ n. 419Laudes Mariae.Laud. Mar. ; Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 3 ; Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 4.
3)orbisla, circulusla: ዐውደ፡ ቀመሩ፡ ለወርኅ፡ not able to find explanation in abbreviation listM.M. f. 11 ; Ssal. Req.
4)cyclusla(in computo annorum): ፲ወ፰ አቅማር፡ Vis. Bar.; not able to find explanation in abbreviation listCatal. Cod. Mus. Brit. p. 4 et 5; ናሁ፡ ኀልቀ፡ ቀመርነ፡ ዘተውህቦ፡ ለአዳም፡ ፸፻ ዓመት፡ Cod. Mus. Brit. XIX; d’ not able to find explanation in abbreviation listAbbadie Catal. p. 45 ; d’ not able to find explanation in abbreviation listAbbadie Catal. p. 142.
5)lunalai.e. قَمَرٌ Abush. (crebro); ዐውደ፡ ቀመር፡ (aliâs ዐውደ፡ ወርኅ፡ ) circulus lunarislavel decemnovennalisla( videasvid.Ideler, Handb. der math. u. techn. not able to find explanation in abbreviation listChronol. II. p. 192 ) Abushakeri opus chronographicum; numerus significat capita.Abush. 1 ; Abushakeri opus chronographicum; numerus significat capita.Abush. 24 ; quare etiam tabulae computi paschalisla(ut qui illo circulo lunari innitatur) ዐውደ፡ ቀመር፡ nominantur, exempli gratiaex. gr.Cod. Mus. Brit. XXXVII; 217.
6) intercolumniumla i.e. serieslavel loculus in tabella lineis conclususla(q.d. conclavelaKammer )“ Lud., Novum TestamentumN.T.romanae editionisrom.in proëm. (sc. ቀመር፡ vel ሥርዐተ፡ ቀመር፡ vertitur κανών ( titulusla) in Epistola Eusebii ad Carpianum). Vocabularium Aethiopicum, -a -a.Voc. Ae.: ቀመር፡ ዘ፡ ገበታ፡ ; aliudla: የምሰሶ፡ ገበታ፡ ; aliudla: ቀመር፡ ዘ፡ ወርኅ።
fuṭat Substantivumsubst. sashen (see also the comment below) ፲ወ፱ሞጠሕት፡ ዘጸነሀኒ፡ [sic] አነ፡ ሙሴ፡ ኃጥዕ፡ ዶቲ፡ ምስለ፡ ፉጠቱ፡ ወምስለ፡ ማኅበሱ፡19 stole che sono rimaste a me, io Musē, peccatore, doti con la sua fascia ed il suo māḥbas 10it 41 IV 1–2 (ed.), 30 IV 1–2 (tr.); ፉጠት፡ ዘሓሪር፡ ፭ ውራድ፡ [a margine illeggibile] ፲፭ ልብሰ፡ አርዋ፡ ፩ ዘነቦ፡ ፬5 fasce di seta, 15 werad, 1 veste di tessuto di seta, 4 zanabo,it 43 VI l. 20–21 (ed.), 36 l. 17–18 (tr.); ፲ወ፭ቀሚስ፡ ፭ፉጠት፡15 tuniche, 5 fasce,it 44 VII l. 2 (ed.), 38 VII l. 2 (tr.); ፉጠት፡ ዘሐሪር፡ ፬። ወቀሚስ፡ ውራድ፡ ፱[፡]4 fasce di seta, 9 tuniche werād,it 64 l. 6 (ed.), 53 l. 12 (tr.) (‘Forse da accostare al tigrino fuṭā ( 1016).’ 47a)
Comparative and etymological data
Amharic ፉጠት fuṭat ‘wrapping a hamelät {i.e. headcloth} or a towel around the head’ 2343a after 1389b; Tigrinya ፉጣ fuṭā ‘striscia di tela, ordinariamente colorata, colla quale si cingono i fianchi, e tengono invece dei calzoni gli abitanti della costa’ 1016
doti Substantivumsubst. meaning unknown (see also the comment below) ፲ወ፱ሞጠሕት፡ ዘጸነሀኒ፡ [sic] አነ፡ ሙሴ፡ ኃጥዕ፡ ዶቲ፡ ምስለ፡ ፉጠቱ፡ ወምስለ፡ ማኅበሱ፡19 stole che sono rimaste a me, io Musē, peccatore, doti con la sua fascia ed il suo māḥbas 10it 41 IV 1–2 (ed.), 30 IV 1–2 (tr.); ወኆልቈ፡ አልባስኒ፡ መንጦላዕት፡ ዘግምዛ፡ ፪ ወዘዶቲ፡ ፪ ወዘሥዕል፡ ፩፡ አልባሰ፡ ታቦት፡ ፫Ed anche il numero dei tessuti, 2 tende di stoffa colorata, 2 di doti, 1 dipinta, 3 paramenti per il tābot,it 43 VI 19–20 (ed.), 36 l. 15–17 (tr.); ፪ዶቲ።2 doti,it 44 IX l. 4 (ed.), 39 IX l. 5 (tr.); ወመንጦላዕት፡ ዘግምዛ፡ ፪[፡] ወዘዶቲ[፡] ፪[፡]2 tende di stoffa colorata e 2 di doti,it 64 l. 12 (ed.), 53 l. 18 (tr.); ፈነወ፡ ይስሐቅ፡ መንግሠ፡ ለሐፄ፡ ብዙኃ፡ ቁማሸ፡ ዘዘዚአሁ፡ ኅብሩ፡ እለ፡ ከመ፡ አረዋ፡ ወቅፍጣን፡ ወሲኒ፡ ወመስሕ፡ ወከፈዊ፡ ጅኵ፡ ወብዙኅ፡ ቀሚስ፡ ስፋይ፡ ዘወፅአ፡ እምባሕር፡ ሰርፍ፡ ወብሳጥ፡ ብዙኃን፡ ሳሕላዊሰ፡ ወዶቲ፡ ኢይትዐወቅ፡ ኆልቁ።Yesḥaq envoya comme tribut au Ḥaṣē une grande quantité d’habillements, chacun d’une couleur, tels que des soies bleues, des qeftān, des sini, des maseḥ, des kafawi, ǧekue, nombre des chemises brodées qui avaient été importées par mer, des draps royaux, des tapis, des sāḥlāwi en quantité, et des doti innombrablesfr 39 l. 33–36, 40 l. 1 (ed.), 46 l. 19–24 (tr.) (‘Forse da identificare con l’omografo amarico dal senso di «goat which has a sort of reddish brown coat» ( 1790b {after 396b}), qui a indicare il tessuto di una fibra animale o un colore; osta però a questa interpretazione il fatto che si tratti di parola oromo.’ 46b)
māḫbas , ማሕበስ፡ māḥbas , መሕበስ፡ maḥbas Substantivumsubst. most probably ‘purple-dyed cloth’ (see also the comment below) ፲ወ፱ሞጠሕት፡ ዘጸነሀኒ፡ [sic] አነ፡ ሙሴ፡ ኃጥዕ፡ ዶቲ፡ ምስለ፡ ፉጠቱ፡ ወምስለ፡ ማኅበሱ፡19 stole che sono rimaste a me, io Musē, peccatore, doti con la sua fascia ed il suo māḥbas 10it 41 IV 1–2 (ed.), 30 IV 1–2 (tr.) ; አልባስ፡ ጸዓዳ፡ ፲ወ፭ መሕበስ፡ ፪ ዶቲ፡ ፩tessuti bianchi 15, 2 maḥbas, 1 doti,it 43 VI l. 23 (ed.), 36 l. 19 (tr.) ; ፲ወ፬ ጸዓዳ፡ ልብስ፡ ፮ፊቃር፡ ፮ቆብዕ፡ ፬ዘነቦ፡ ፪ማኅበስ፡14 vesti bianche, 6 cinture, 6 cappucci, 4 zanabo, 2 maḥbas{sic},it 44 VII l. 2 (ed.), 38 VII l. 2–3 (tr.) ; ወማሕበስ፡ ፪[፡]2 māḥbasit 64 l. 8 (ed.), 53 l. 14 (tr.) (‘Forse da accostare al tigrino maḥabbasi «asciugatoio» ( 52 ).’ 47b )
Cross-references: videasvid. also አዝመር፡
et ቀሚስ፡ Substantivumsubst., pluralisPl. ቀማይጽ፡ (vel ቀማይስ፡ ), pluralisPl.pluralisPl. ቀማይሳት፡ [ قَمِيصٌ ; amh. ቀሚስ፡ de quo videasvid.not able to find explanation in abbreviation listIsenb. p. 71 ]
1)tunicala, interulala: ለብሱ፡ ልብሰ፡ ኀጺን፡ እምታሕተ፡ ቀማይሳቲሆሙ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 343 ; Gadela Adam (in UBTaeth27).Gad. Ad. f. 140 ; እለ፡ ቀሚሰ፡ ይቀጽኡ፡ Gadela Adam (in UBTaeth27).Gad. Ad. f. 57.
2)in specie: tunicalavel camisialaclericorum F.M. 31,5 ( videasvid. sub መንዲል፡ ); ይለብስ፡ ቀሲስ፡ ልብሰ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ ቀሚሰ፡ ወሞጣሕተ፡ ወፊቃር፡ ወአክሊለ፡ not able to find explanation in abbreviation listKedr f. 1.
qamiṣ , qamis , ቀቢስ፡ qabis shirten, tunicen ፲ወ፱ሞጠሕት፡ ዘጸነሀኒ፡ [sic] አነ፡ ሙሴ፡ ኃጥዕ፡ ዶቲ፡ ምስለ፡ ፉጠቱ፡ ወምስለ፡ ማኅበሱ፡ ፲ወ፲ቀሚስ፡19 stole che sono rimaste a me, io Musē, peccatore, doti con la sua fascia ed il suo māḥbas 10, e 10 tuniche,it 41 IV 1–2 (ed.), 30 IV 1–2 (tr.); ፲ወ፭ቀሚስ፡ ፭ፉጠት፡15 tuniche, 5 fasce,it 44 VII l. 2 (ed.), 38 VII l. 2 (tr.); ፉጠት፡ ዘሐሪር፡ ፬። ወቀሚስ፡ ውራድ፡ ፱[፡]4 fasce di seta, 9 tuniche werād,it 64 l. 6 (ed.), 53 l. 12 (tr.); ወለሐናፅያንኒ፡ አዘዝዎሙ፡ ለእመ፡ ጸነ፡ ከመ፡ ያርትዑ፡ ራቅ፡ ማሰሮችሰ፡ ዘየማን፡ ወዘፀጋም፡ ኢይልበሱ፡ ቀማይሲሆሙ፡ እስከ፡ ይትፌጸም፡ ውእቱ፡ ግብረ፡ ጃጐል፡ ወዣን፡ ማሰሬሂ፡ ከመሆሙ{sic}፡ ኢይልበሱ፡ እለ፡ ይሰርሑ፡ ጃጐለ፡Il recommanda aux constructeurs de veiller à ce qu’il fût bien aligné, sans aucune déviation, et aux Râq Mâsarôtj de droite et de gauche, ainsi qu’aux Jân Mâsarê qui étaient employés à la construction du Djagual, de ne pas prendre leurs tuniques jusqu’à ce que ce travail fût achevé.fr 23 l. 9, 24 l. 1–5 (ed.), (tr.), 24 l. 1–3 (tr.); ወኮነ፡ ሎቱ፡ ፩፡ ልብሰ፡ ሐሪር፡ ዘተሰፍየ፡ ቀሚስ፡ ወአዘዞ፡ ለዐቃቤ፡ መዛግብት፡ ከመ፡ ያምጽእ፡ ሎቱ፤s’étant fait apporter par son intendant une étoffe de soie, sous forme de tunique, qu’il possédaitfr 182 l. 15–17 (ed.), 417 l. 2–3 (tr.); ወወፅኡ፡ በዣን፡ ተከል፡ እስከነ፡ አደባባይ፡ ምስለ፡ ኵሎሙ፡ መኳንንት፡ እንዘ፡ ይለብሱ፡ ልብሰ፡ ኀዘን፡ እምአመ፡ አውፅኡ፡ ቀማይሳቲሆሙ፡ በ፬ዕለት።ils sortirent par le Žāntakal jusqu’à l’Addabābāy, avec tous les dignitaires revêtus d’habits de deuil. C’était le 4éme jour depuis qu’ils avaient ôté leurs chemises [pour prendre le deuil]fr 32 l. 21–24 (ed.), 33 l. 34–35, 34 l. 1–2 (tr.); ፩፡ ወርቅ፡ ዘቦ፡ ቀሚስ።une aube avec de l’orfr 50 l. 3 (ed.), 60 l. 3–4 (tr.); ፩፡ ዋርዳ፡ ከፈዊ፡ ቀሚስ፡une aube wārdā kafawifr 50 l. 4 (ed.), (tr.); ግምዣ፡ ቀሚስ፡ ፪፡deux aubes en soiefr 65 l. 18 (ed.), 79 l. 4 (tr.); ዡሕ፡ ቀሚስ፡une aube rougefr 65 l. 19 (ed.), 79 l. 5 (tr.); እስትምቡል፡ ቀቢስ፡ ፩።une aube de Constantinoplefr 71 l. 7 (ed.), 85 l. 20 (tr.); እስትቡሌ፡ {Ms. Éth. d’Abbadie 97 f. 95r has እስትሌ፡} ውራጅ፡ ቀቢስ፡ ፩።une aube usée (?) de Constantinople (?)fr71 l. 12–13 (ed.), 85 l. 26–27 (tr.); መስቱብ፡ ውራጂ፡ ቀቢስ፡ ፩።une aube useé (?) mak{sic}tubfr 71 l. 21 (ed.), 86 l. 3 (tr.)
Leslau
ቀሚስ qamis , pluralisPl. ቀማይስ qamāyǝs shirten 432b
Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. መዋጥሕ፡ , raro ሞጣሕታት፡ (F.N. 8,3), ein Tuch
2)velamenla, indumentumla(exterius), amictusla, περιβόλαιον Judicum liber.Jud. 8,26 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 101,28 ; Jesaiae prophetia.Jes. 59,17 ; Jesaiae prophetia.Jes. 59,18 ; Hezekielis prophetia.Hez. 16,13 ; Hezekielis prophetia.Hez. 27,7 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 1,12 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 11,15 .
b)peplumla, Lud. e V.S.
c)vestimentum clericorum (sec. Lud. lexiconlex.cumc.10 sub voce ሄጶዲጤን፡ vestis sacerdotalis a tergo dependens): orariumla, stolala, not able to find explanation in abbreviation listKedr f. 1 ( videasvid. sub ቀሚጽ፡ ); Can. Laodiceni. Pars Synodi. Numerus significat canones.Can. Laod. 24 (23); F.N. 8,3.
d)palliumlaepiscopi, patriarchae: ሰላም፡ ለአክርጲኑ፡ (Patriarchae Alex.) ድኅረ፡ ከላድያኖስ፡ ዘቆመ፤ ሞጣሕተ፡ ጳጳሳት፤ ይትዐጸፍ፡ በፈትለ፡ ሃይማኖት፡ እኑመ፤ not able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 5 Enc. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: መዋጥሕ፡ ዘ፡ ነጭ፡ ሐር።
moṭāḥt , ሞጣኅት፡ moṭāḫt
(Dillmann 2) stolaen ፲ወ፱፡ ሞጣኅት፡19 stole,it 41 IV l. 7 (ed.), 30 IV l. 10 (tr.); ሞጣሕት፡ ዘግምዛ፡ ፵ወ፫43 stole di stoffa colorata,it 43 VI l. 20 (ed.), 36 l. 17 (tr.); ወሞጣሕት፡ ግምዛ፡ ፲ወ፭፡ ወሞጣሕት፡ ዘወርቅ፡ ፯[፡]15 stole di stoffe colorate, 7 stole d’oroit 64 l. 5–6 (ed.), 53 l. 11–12 (tr.); ወሞጣሕት፡ ዘወትር፡ ዘግምዛ፡ ፱።9 stole di filo di tessuto colorato,it 64 l. 15 (ed.), 53 l. 22–23 (tr.) (‘Si veda inoltre 154.’ 47b)
Grébaut
ሞጣሕት፡ moṭāḥt «vêtementfr, manteaufr, voilefr» ― ልብስ፡ Ms. BNFabb217, fol. 47r.
115
Leslau
ሞጣሕት moṭāḥt , pluralisPl. መዋጥሕ mawāṭǝḥ , ሞጣሕታት moṭāḥtāt ; () መዋጥህ mawāṭeh linenen, linen sheeten, clothing cloaken, cloaken, veilen, awningen, coveringen, coverleten, chasubleen, sacerdotal stoleen 622b