Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

1 -1 .5 I4 [3 m1 «1 δ2 ሀ340 ሁ12 ሂ22 ሃ43 ሄ56 ህ150 ሆ33 ለ1499 ሉ35 ሊ138 ላ202 ሌ43 ል555 ሎ45 ሐ1163 ሑ38 ሒ13 ሓ13 ሔ26 ሕ851 ሖ53 መ4499 ሙ132 ሚ80 ማ774 ሜ107 ም1706 ሞ181 ሟ1 ሠ449 ሡ19 ሢ32 ሣ122 ሤ44 ሥ484 ሦ21 ረ435 ሩ26 ሪ5 ራ107 ሬ10 ር451 ሮ53 ሰ1447 ሱ65 ሲ73 ሳ137 ሴ44 ስ650 ሶ333 ሸ23 ሹ5 ሺ6 ሻ6 ሼ2 ሽ14 ሾ8 ቀ766 ቁ27 ቂ34 ቃ166 ቄ74 ቅ435 ቆ93 ቈ130 ቊ2 ቋ9 ቌ1 ቍ169 በ3043 ቡ30 ቢ53 ባ300 ቤ202 ብ965 ቦ185 ተ3844 ቱ12 ቲ9 ታ244 ቴ61 ት936 ቶ37 ቸ1 ች1 ኀ726 ኁ4 ኂ14 ኃ24 ኄ31 ኅ377 ኆ31 ኈ19 ኊ2 ኍ17 ነ1085 ኑ38 ኒ22 ና230 ኔ28 ን751 ኖ66 አ7755 ኡ9 ኢ1848 ኣ153 ኤ172 እ4463 ኦ133 ከ1637 ኩ47 ኪ100 ካ145 ኬ55 ክ397 ኮ235 ኰ88 ኲ12 ኳ14 ኴ3 ኵ493 ኽ2 ኾ2 ወ2955 ዊ2 ዋ72 ዌ2 ው667 ዐ900 ዑ52 ዒ2 ዓ149 ዔ22 ዕ764 ዖ54 ዘ2449 ዙ4 ዚ9 ዛ110 ዜ52 ዝ405 ዞ12 ዠ16 ዡ2 ዢ1 ዣ24 ዥ1 የ404 ዩ4 ያ908 ዬ4 ይ3231 ዮ100 ደ730 ዱ12 ዲ137 ዳ153 ዴ44 ድ491 ዶ25 ጀ5 ጁ7 ጃ2 ጅ5 ገ758 ጉ40 ጊ75 ጋ81 ጌ78 ግ504 ጎ59 ጐ114 ጒ1 ጓ9 ጔ3 ጕ129 ጠ322 ጡ9 ጢ31 ጣ43 ጤ33 ጥ300 ጦ26 ጨ6 ጫ3 ጭ4 ጮ1 ጰ48 ጱ1 ጲ11 ጳ49 ጴ21 ጵ29 ጶ10 ጸ716 ጹ5 ጺ13 ጻ112 ጼ53 ጽ643 ጾ74 ፀ178 ፁ6 ፂ16 ፃ27 ፄ23 ፅ107 ፆ5 ፈ558 ፉ6 ፊ68 ፋ47 ፌ19 ፍ516 ፎ11 ፐ13 ፒ9 ፓ11 ፔ8 ፕ7 ፡14 ።3 ፤1 ፩67 ፪25 ፫30 ፬22 ፭15 ፮2 ፯10 ፰4 ፱5 ፲37 ፳9 ፴7 ፵7 ፶7 ፷2 ፸7 ፹2 ፺3 ፻3 ፼1 back to full list

ተጓድአ

III,3se invicem percutere^lavel pulsare^la, collidi^la: ; ወተጓድኡ፡ (v. ወተጐድኡ፡ ) ፩ በካልኡ፡ ; እንዘ፡ ይትጓድኡ፡ ምስለ፡ ክንፍ፡ ክንፈ፡ Enc.; ይደነግፁ፡ ሰረገላት፡ ወይትጓድኡ፡ በፍኖት፡ συμπλακήσονται .

ሊሉይ

, fem. ሊሊት፡ separatus^la, divisus^la, diversus^la, discretus^la: ሊሉየ፡ ሕብር፡ ( אֲשֶׁר לוֹ הָרִקְמָה ) vers. alt.; ይፈልጡ፡ ሊሉየ፡ በዘዘዚአሁ፡ Nestoriani unum Christum in duos discretos dividunt^laCyr. ad ; ተኣኅም፡ n. 61 ፩ ነፍስ፡ ውእቱ፡ በሥጋ፡ ፍሉጥ፡ ወሊሉይ፡ (definitio amicitiae) ; ሊሉይ፡ እምነ፡ ብእሲቱ፡ Enc.

አካል

, m. et fem. , አካላት፡

1)id cui ambitus et capacitas vel concretio convenit i.e. corpus^la, statura^la: አሕማር፡ ዘመጠነዝ፡ አካሎን፡ τὰ πλοῖα τηλικαῦτα ὄντα ; ንህብ፡ እንዘ፡ በአካል፡ ነኣስ፡ Deg.; Christus infans ልህቀ፡ በአምጣን፡ ወበአካል፡ hom. Epiph. Cypr. in ; ሶበ፡ ርእየ፡ መኰንን፡ ናእሰ፡ አካሉ፡ ; in specie justa statura^lavel magnitudo^lahominis adulti: ; እስከ፡ ይበጽሕ፡ ወሬዛ፡ ለመጠነ፡ አካል፡ F.N. 24,2; ለእመ፡ ኢበጽሐ፡ አካለ፡ ፍጻሜሃ፡ et ፍጻሜ፡ መጠነ፡ አካል፡ F.N. 24,2. n. 784

2)substantia^la, hypostasis^la, persona^la, de rebus etiam: natura^la; ὑπόστασις ; ; de personis Trinitatis earumve hypostasi: በከመ፡ አብ፡ ህልው፡ በአካሉ፡ ወወልድኒ፡ ከማሁ፡ ὥσπερ ὁ πατὴρ ἐνυπόστατος οὕτω καὶ ὁ υἱός ; ፪ ገጽ፡ በበአካሎሙ፡ δύο πρόσωπα διῃρημένα κατὰ τὴν ὑπόστασιν ; ዘኢየአምን፡ ከመ፡ ውእቱ፡ ( ዘተሰቅለ፡ ) ፩ አካል፡ እም ፫ አካላት፡ Haim. Ab.; አካላቲሁ፡ ( ለእግዚአብሔር፡ ) ዘውእቶሙ፡ አብ፡ ወወልድ፡ ወመንፍስ፡ ቅዱስ፡ ,5; F.M. 27,7; እግዚአብሔር፡ ዘይሤላስ፡ በአካላት፡ ; de hominibus: ሶበ፡ ርእየ፡ አካሎሙ፡ ( als er sie persönlich kennen lernte ) ; de arboribus: ዕፀው፡ ዘይፈሪ፡ ዕሩየኑ፡ ፍሬሁ፡ ይሁብ፤ አኮሁ፡ በበአካሉ፡ ይፈሪ፡

ʾakāl , ʾakālāt
person^en (‘In the literature,gäṣ { ገጽ፡ } and ʾakal { አካል፡ } are used interchangeably to refer to the three persons of the Trinity.’ 13 n. 53)

Cross-references: for መጠነ፡ አካል፡ መጠን፡

ፈቀደ

I,1[ פקד ܦܩܕ فقد ; Ges. thes. p. 1120] ይፍቅድ፡

1)invisere^la, curandi causa, prospicere^la, ኢትኅድግ፡ ዘልፈ፡ ፈቂደ፡ እንስሳከ፡ ἐπισκέπτου ( III,3et IV,3); አርትዕ፡ ወፍቅድ፡ ጽህቀቶሙ፡ Lud. e Ssal. Req.

2)respicere^la, reputare^la, aestimare^la: እለ፡ ኢይፈቅድዎ፡ ለወርቅ፡ ወኢይኄልይዎ፡ ለብሩር፡ οὐ λογίζονται ; .

3)lustrare i.e. recensere^la, numerare^la: ፩ እምቅዱሳን፡ ፱ እለ፡ ይፈቅዱ፡ (quos numerare solent) (in Sx. Tubing.).

4)requirere^la, expetere^la, appetere^la, rei et እምነ፡ pers.: αἰτεῖται ; በኀበ፡ pers. (aliter ); rei: ζητεῖν ; ; ሀገር፡ እንተ፡ ይፈቅዱ፡ ἐπιζητουμένη ; ብዙኃን፡ እለ፡ ፈቀድዋ፡ ἐπεθύμησαν ; እለ፡ ትፈቅዱኒ፡ ; ኢትፍቅድ፡ ብዙኀ፡ ውሉደ፡ ; ዘፈቀዱ፡ ὧν ἀντείχοντο ; verbi . n. 1361

5)velle^la, cupere^la, praemissa negatione nolle^la, : ዘውእቱ፡ ፈቀደ፡ ይገብር፡ ; ; ; ; ; ; ብዙኃን፡ እለ፡ ኢይሌቅሑ፡ በኢፈቂደ፡ ጻሕብ፡ ; ; ; ; ; : በከመ፡ እግዚአብሔር፡ ፈቀደ፡ ; ; ; ; ; ; ; እንዘ፡ ኢይፈቅድ፡ ἀκουσίως invitus^la ; verbi: ኢትፍቅዱ፡ ተአብሱ፡ ; መነ፡ ትፈቅድ፡ ትርዳእ፡ ; ; ; ; ; ኢይፈቅድ፡ ይሙት፡ ኃጥእ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ( ἐπιποθῶ ); ; እፈቅድ፡ ለክሙ፡ ታእምሩ፡ ; ከመ፡ : ቦኑ፡ ፈቂደ፡ እፈቅድ፡ ከመ፡ ይሙት፡ ኃጥእ፡ ; ; ; Infin.: ; ; ኢትፍቅድ፡ ከዊነ፡ መኰንነ፡ ; .

a)vult^laaliquis i.e. placet^la, videtur^la, collibet^laei: እመ፡ ፈቀደ፡ ንጉሥ፡ εἰ δοκεῖ τῷ βασιλεῖ ; .

b)vult^lafacere i.e. libenter^lafacit vel solet^lafacere: ; .

c)facilem se praebere^la: ኢትፍቅድ፡ ; ; ኢትፍቅድ፡ አብሶ፡ ; .

d)promtum esse^la: ; ; .

e)delectari^laaliquo, : ; እግዚአብሔር፡ ኢይፈቅዶሙ፡ ; .

6)desiderare^la, indigere^la, opus^lahabere^la(alicui opus^laesse^la), rei vel : ምንተ፡ ትፈቅድ፡ τίς ἡ χρεία σου ; ንፈቅድ፡ ቤተነ፡ ; ; ; ; ኢፈቀደ፡ ወኢአሐደ፡ መምክረ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; rei et ( ab^laaliquo): እመቦ፡ ትካዘ፡ ዘይፈቅደከ፡ ; vel በ፡ rei: ትካዝ፡ በዘይፈቅደከ፡ ; : ኢንፈቅድ፡ እንከ፡ τίς ἐστί μοι χρεία ; verbi: ; .

እምነ

separ., cujus forma abbreviata et inseparabilis est እም፡ ( gramm.§ 164,3). In libris mss. antiquioribus: እምነ፡ , in recentioribus እም፡ frequentius occurrit. Pro እምነ፡ antiquitus usitatum erat እምኔ፡ ut F. Pronomina suffixa ope vocalis ê^lasibi subjungit, ut እምኔየ፡ , እምኔከ፡ al. ( gramm.§ 167,3), rarissime sine ê^la, ut እምኖሙ፡ . Forma እም፡ si verbo a litera መ፡ incipienti praefigitur, ም non bis sed semel tantum exscribitur, ut እምነ፡ ሞቱ፡ vel እሞቱ፡

1)significat discessum^la, distantiam^la, separationem^laab aliquo: a^la, de^la, ex^la: የኀልቁ፡ ኃጥኣን፡ እምድር፡ ; ; ; ; ; ተዘርዉ፡ ኵሉ፡ ሕዝብ፡ እምኔሁ፡ ; ; አይቴ፡ አሐውር፡ እመንፈስከ፡ n. 192 ; በዐሡር፡ መዋዕል፡ እምኮሬብ፡ ; ኢኮኑ፡ ርሑቃነ፡ እምድር፡ ; . Frequentissimus est hic praepositionis usus post verba absentiae, distantiae, separandi, recedendi, fugiendi, mittendi, removendi, rapiendi, revertendi, mutandi, prohibendi, deficiendi et aberrandi, desistendi, cessandi, exinaniendi, quiescendi, occultandi; huic usui vicinus est usus post verba timendi, cavendi, nec non expergiscendi, convalescendi et medendi, purgandi.

a)praemittitur nominibus loci et spatii, ut significet non tantum directionem, unde aliquid veniat vel fiat, ut እምርሑቅ፡ e longinquo^la ; ; እለ፡ እምቅሩብ፡ οἱ ἐγγίζοντες ; እምላዕሉ፡ ; እምሥራቅ፡ ፀሐይ፡ ወእስከነ፡ ዐረብ፡ al., sed etiam partem vel regionem, a^laqua vel versus^laquam aliquid sit: ; ; እምፀጋሙ፡ ; ; ; ; ; ; ; etiam praepositiones compositas: እምቅድመ፡ , እምድኅረ፡ , እምታሕተ፡ ; nec non terminum, trans quem sit vel a quo incipiat aliquid: ላዕሉ፡ እምኔሁ፡ ; አፍአ፡ እምጥቅም፡ ἔξωθεν τοῦ τείχους ; ውስጠ፡ እምነ፡ መንጦላዕት፡ ; እምነ፡ – እስከ፡ inde a – usque ad^la ; ; ; .

b)nota locutionem adverbialem: መካን፡ እመካን፡ e loco in locum^la, ut: ዘይትፋለስ፡ ሀገር፡ እምሀገር፡ ( infra a): sed etiam እመካን፡ መካነ፡ e loco in locum^la, ut: መልአ፡ ምድረ፡ ስብሐቲሁ፡ እምወሰን፡ ወሰነ፡ implevit terram gloria tua a finibus ad fines^la Enc.

c)nonnumquam, omisso verbo removendi vel prohibendi, in structuris praegnantibus እምነ፡ eundem significatum habet, qui ei post verba prohibendi convenit; dixeris eum negativum^laet sejunctivum^la: ተፈጽመ፡ አፈ፡ አራዊት፡ እምነቢብ፡ obturatum est os bestiarum^la(prohibitus) a loquendo^lai.e. ute ne loquerentur^la ; ; ተገመንኩ፡ እምኔከ፡ polluta sum tibi^la(interdicta) ; etiam ሐሰ፡ ; ኀደረ፡ ህየ፡ እምዔሳው፡ ወልዱ፡ habitavit ibi, procul a filio suo^la ; ; ; { ; ( በሃም፡ ); ( ፅሩዕ፡ ); F.N. 10,8 ( የዋሂ፡ ).

d)post verba carendi^la, ut አጽምአ፡ ; M.M. f. 36 ጽሙእ፡ ; nec non varia exempla sub ጾመ፡ et ጾም፡ }.

2)significat egressum^lae loco, persona, re: ex^la, ab^la: ፃእ፡ እምነ፡ ምድርከ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; . Frequentissimus est hic usus, potissimum post verba egrediendi, surgendi, germinandi, expellendi, extrahendi, eripiendi, al. Deinde adhibetur denotandis

b)materiae, ex^laqua aliquid fit vel componitur: ; ; ; ; ; .

c)initio^la, a quo aliquid exorditur: Platt; ; ;

d)auctori, a^laquo aliquid factum est: ; ; ; ; verbo passivo: እምኔሁ፡ ተቀጽዑ፡ ዐናብርት፡ ; ; . Memorabile est compistum በእምነ፡ , quod in Cyr. satis frequenter occurrit, alias a me quidem nusquam repertum est: ኵሉ፡ በእምኔሁ፡ ወቦቱ፡ ἐν αὐτῷ καὶ δι᾽ αὐτοῦ ; ኵሉ፡ ቦቱ፡ ወበእምኔሁ፡ ተፈጥረ፡ πάντα δι᾽ αὐτοῦ καὶ εἰς αὐτὸν ἔκτισται ; ኵሉ፡ በእምኔሁ፡ ቆመ፡ πάντα ἐν αὐτῷ συνέστηκε ; አብ፡ ይሁብ፡ በረከቶ፡ በእምኔሁ፡ ለወልድ፡ διανέμει ὁ πατὴρ δι᾽ υἱοῦ τὰ ἀγαθά ; al.

f)causae remotiori^la: propter^la, ob^la, prae^la: ; ; ; ; ; ; ; እምዐቢይ፡ ረኃብ፡ ; እምግርማከ፡ ; እምፍርሀት፡ ጐዩ፡ ; ; ; ; ; ; potissimum post verba, quae affectum animi significant, ut: ኀፈረ፡ , አንከረ፡ , ተፈሥሐ፡ al.

g)rarius causae instrumentali^laut ; .

h)normae^lavel causae^la, e qua judicatur, cognoscitur: ; ; ; ; .

i)fonti^la, unde aliquid petitur ; ; ; ; ; ; ; .

k)conditioni^la, in qua tamquam in fundamento nitens aliquis agit: ; .

3)significat partem^laex toto exemtam: ፩ እምኔሆሙ፡ ; መኑ፡ እምክልኤሆሙ፡ ; ክልኤቱ፡ እምኔክሙ፡ ; ; ; .

a)omisso vocabulo numerum definienti, significat: aliquid^la, aliquid^la, aliqua pars^la, ut: ሰይጣን፡ ይወዲ፡ እምኔክሙ፡ ውስተ፡ ሞቅሕ፡ e vobis^laaliquot^la ; 2 ; ; ዘይጸውር፡ እምኵሉ፡ በረከተ፡ ግብጽ፡ gestans^laaliquid e bonis Aegypti^la ; ; ; ; .

b)partitive satis frequentatum est post verba ነሥአ፡ , ወሀበ፡ , ኀርየ፡ , በልዐ፡ , ሰትየ፡ , ተርፈ፡ , አትረፈ፡ , መልአ፡ , ጸግበ፡ et ea quae similem habent significatum.

c)hoc እምነ፡ partitivum etiam aliam praepositionem sibi praemissam tolerat, ut: ይቤ፡ አረጋዊ፡ ለእምጠቢባን፡ uni e sapientibus^la

4)usurpatur comparative^la: prae^la; quam^la; et comparativo et superlativo denotando adhibetur; et cum adjectivis participiisque et cum verbis conjungitur: ዐቢይ፡ እምነ፡ major quam^la ; ; ; ሠናይት፡ እምአንስት፡ pulcherrima mulierum^la ; ; ትጠብብ፡ እምኵሉ፡ አርዌ፡ ; ; ; ያፈቅሮ፡ እምነ፡ diligebat cum magis quam^la ; እምኵሉ፡ ጽድቅ፡ ትመውእ፡ ὑπὲρ πάντα νικᾷ ἡ ἀλήθεια ; ለከ፡ ይበጽሐከ፡ እምነ፡ ኵሉ፡ ሰብእ፡ ; ; ; (20); እምነ፡ ክልኤሆሙ፡ ብእሲት፡ እንተ፡ ሠናይ፡ ልባ፡ -27.

a)post እምነ፡ comparativum alias praepositiones et genitivi notam ( ዘ፡ ), quae secundum enuntiationis structuram rei comparatae praemittendae erant, omittere licet: ; , quamquam etiam retineri possunt: ይኄይስ፡ ነቢር፡ ውስተ፡ ገዳም፡ እምስለ፡ ብእሲት፡ መግእዝት፡ ; ; .

b)hoc eodem እምነ፡ vel እም፡ duae enuntiationes integrae inter se comparari possunt; quod ubi fit, እምነ፡ conjunctionem potius quam praepositionem dixeris (quae idem valet quod እምነ፡ ዘ፡ ): ንደቅ፡ ውስተ፡ እደ፡ እግዚአብሔር፡ እምንደቅ፡ ውስተ፡ እደ፡ እጓለ፡ እመሕያው፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; , al.

5)Transfertur ad tempus^la: inde a^la, ex^la, abhinc^la: ; ; ; ; ; እምትካት፡ ; እምዓለም፡ ; እምይእዜ፡ ; እምቅድመ፡ ዓለም፡ inde ab initio mundi^la ; ; እምኔሁ፡ deinde^la ; ; እምዝ፡ post haec^la, deinde^la, deinceps^la, tunc^la, tum^la ; ; ; ; al. ( ዝ ; አሜሃ፡ , ሶቤሃ፡ ); እምዘ፡ et n. 194 እምአመ፡ ex quo^la(tempore) ; ; ; al. ( ዘ፡ ); ; ( አመ፡ ); እምነ፡ statim post^la ; እምሰሚዐ፡ ቃሉ፡ audita ejus voce^la In specie nota

a) ትውልድ፡ እምትውልድ፡ generatio alia post etiam^la ; ; ዕለተ፡ እምዕለት፡ ; et indecl. ዕለት፡ እምዕለት፡ diem alium post alium^la ; ዓም፡ እምዓም፡ ( supra b; et gramm.§ 163,2).

b)etiam locutionibus adverbialibus in Accusativo positis, ut: ይእተ፡ አሚረ፡ , ይእተ፡ ዕለተ፡ haec praepositio praefigitur: እምይእተ፡ ዕለተ፡ (v. ዕለቲ፡ ዕለት፡ ) ; እምይእተ፡ አሚረ፡ (v. እምይእቲ፡ አሚር፡ ) 30, 25; (cfr. እስከ፡ ; et እምድኅረ፡ ሕቀ፡ ; et ለለ፡ ) – እምነ፡ pronomino relativo ዘ፡ postponere licet, ut: ዘእምነ፡ ; . – እምነ፡ aliis praepositionibus praefigitur, ut: ላዕለ፡ , መልዕልተ፡ , መንገለ፡ , ማእከለ፡ , መትሕተ፡ , ቅድመ፡ , በይነ፡ , ኀበ፡ , ታሕተ፡ , ውስተ፡ , ዐውደ፡ , ዲበ፡ , ድኅረ፡ q.v.; et conjunctionibus, ut: ቅድመ፡ , አመ፡ , , ዘ፡ , ድኅረ፡ q.v.

ልቡብ

propr.: corde praeditus^lai.e. rationi obtemperans^laet animi cupiditates coercens, hinc: prudens^la, mansuetus^la, placatus^la, moderatus^la, sobrius^la(bene : ልቡብ፡ ዘ፡ ለባዊ፡ ወየዋሀ፡ ; aliud^la: ልቡብ፡ ዘ፡ ገራም፡ , de quo ገር፡ , ጋራ፡ apud ): πραῦς ; μὴ ὀργίλος ; ቍርባን፡ ዘኖኅ፡ ልቡብ፡ ወኵሎሙ፡ የዋሃን፡ Lit. Joh.; ፩ እምኔሆሙ፡ ኮነ፡ ልቡበ፡ ፍጹመ፡ ወየዋሀ፡ (Notio intelligens^la, peritus^lavocabulis ልብወ፡ et ለባዊ፡ significari solet, ). Inde lǝbbub , ልቡባን፡ lǝbbubān , fem. ልብብት፡ lǝbbǝbt , ልቡባት፡ lǝbbubāt

Grébaut
ልቡብ፡ lǝbbub , ልቡባን፡ lǝbbubān «attentif^fr, prudent^fr» ― ልበኛ፡ Ms. BNFabb217, fol. 15r.
ልብብት፡ lǝbbǝbt , ልቡባት፡ lǝbbubāt «attentive^fr, prudente^fr» ― ልበኛይት፡ Ms. BNFabb217, fol. 15r.
34

Leslau
ልቡብ፡ lǝbbub knowing^en, prudent^en, perspicacious^en, attentive^en, moderate^en, soothed^en, quiet^en 305a

መቅረብ

( መቅርብ፡ Lud.)

1)vicinus^la; ፩ እምአግዋሪሁ፡ ወመቅረቡ፡

2)propinquus^la(i.e. cognatus^la, affinis): (parall. አዝማድ፡ ).

ፈላሲ

, ፈላስያን፡ vel ፈላሲያን፡ , rarius ፈለስት፡

a)extra patriam degens^la, alienigena^la, hospes^la, peregrinus^la, advena^la, accola^la, inquilinus^la(qui in aliquo populo degit, sed civitatem non habet): ἀλλογενής ; πάροικος ; ; ; ; ; ; ; ; ፈላስያነ፡ ጽዮን፡ ; ፈላስያነ፡ ቀሬጤ፡ ; ; γειώρας ; προσήλυτος ; ; ; ; ; ; ; ፈላስያን፡ ; ; ; ; ፈላስያን፡ እምፈኒቄስ፡ μετάβολοι Φοινίκης ; ; παρεπίδημος ; ; ፈላሴ፡ ይከውኑ፡ ዘርእከ፡ ውስተ፡ ምድረ፡ ነኪር፡

b)proselytus^la(qui ad Judaismum transiit) ; ; ; .

c)exsul^la, μέτοικος ; ፈላስያን፡ ἡ ἀποικία ; ; ; ; ; ; ; ; ; ፈለስት፡ .

d)profugus^la: አህጉረ፡ ፈላስያን፡ πόλεις τῶν φυγαδευτηρίων (male).

e)peregrinator^la, Lud. ex ; in specie qui terram sacram visitat, .

f)monachus^lacujusdam generis

α)is qui in solitudinem secessit^la, anachoreta^la: ፩ እምገዳማውያን፡ ይቤ፡ ለእኍ፡ ለእመ፡ ኮንከ፡ ዘኢትክል፡ ከመ፡ ትኩን፡ ፈላሴ፡ ከማነ፡ ንበር፡ ውስተ፡ በአትከ፡ ወብኪ፡ በእንተ፡ ኀጢአትከ፡ ; ኩን፡ ፈላሴ፡ ውስተ፡ ገዳም፡ ; (ut videtur); Lud. e Vit. Sam.

β)huc illuc migrans^lavel peregrinans;^ladistinguitur a ገዳማዊ፡ , ዝጉሓዊ፡ , ተባሕታዊ፡ ; ( ዝጉሓዊ፡ ); et a መንጎገው፡ ( )

ተጸንዐ

III,2

1)se confirmare^lavel confortare^lai.e.

a)vires colligere^lavel contendere^la: ; ወእመ፡ ተጸንዐ፡ (v. ተጻንዐ፡ , ጸንዐ፡ ) ፩ ክልኤሆሙ፡ ይትቃወምዎ፡ .

b)se continere^la, ἐγκρατεύεσθαι .

a)firmari^la, stabiliri^la,

b)corroborari^la,

አስተዋሐደ

IV,3( አስተወሐደ፡ IV,1, Lud. e Mss. Colb.), unire^la, unitum^lavel unione conjunctum declarare^laaliquid: Deus in Deuteronomio proclamans ፩ ውእቱ፡ እግዚአብሔር፡ ዘንተ፡ ኢይቤ፡ ያጽርዕ፡ ትሥልስተ፡ መለኮት፡ አላ፡ ከመ፡ ያስተዋሕድ፡ ፅምረተ፡ ሥላሴ፡ M.M. f. 12.

ግጻዌ

1)expositio^la, explicatio^la: ኦአእምሮትከ፡ (o scientiam tuam i.e. divinam) ዘመልዕልተ፡ ኵሉ፡ ግጻዌ፡ Tab. ; ግጻዌ፡ ትምህርተ፡ ሕግ፡ ወሥርዐት፡ ወተግሣጽ፡ ; ; ግጻዌ፡ ድርሳን፡ demonstratio tractatus i.e. tractatus demonstrativus^la(ut videtur, homiletico) vel dissertatio^la, ut: ግጻዌ፡ ድርሳን፡ ዘቅዱስ፡ ቄርሎስ፡ ከመ፡ ፩ ክርስቶስ፡ Cyr. c. Pall. in titulo; etiam 19; 78.

2)synopsis^la, ( breviarium^la): ግጻዌ፡ ሥርዐት፡ synopsis classium harmonicarum, Evangeliis praemissa, rom; Cod. Mus. Brit. VIII, 1; 53. In specie ሥርዐተ፡ ግጻዌ፡ nec non ግጻዌ፡ inscribuntur Synopses lectionum singulis anni festis et commemorationibus Sanctorum legendarum i.e. lectionaria^la(eademque calendaria^la) Cod. Mus. Brit. XXVI; 167; መጻሕፍተ፡ ግጻዌ፡ Jacobitarum et ; መጽሐፈ፡ ግጻዌ፡ ዘአባ፡ መቃርስ፡ et መጽሐፈ፡ ግጻዌ፡ ዘላዕላይ፡ ግብጽ፡ ; scriptum est በውስተ፡ ገጻዌ፡

3)personalitas^la: ነአምን፡ አበ፡ በአካሉ፡ ወበግጻዌሁ፡ ዘኢይትፈለጥ፡ እምከዊነ፡ አብ፡ ኀበ፡ ከዊነ፡ ወልድ፡ Athan. de Trin.; Sabellius^la አቀመ፡ ግጻዌ፡ ባሕቲቶ፡ በአብ፡ M.M. f. 41.

a)personae^laTrinitatis: እመን፡ በሥላሴ፡ ወተጋነይ፡ በግጻዌ፡ መለኮት፡ M.M. f. 11; በስመ፡ ግጻዌ፡ ሠላስ፡ ዕሩያነ፡ ክብር፡ ወንግሥ፡ ; Deus ፩ ውእቱ፡ ዘበሠለስቱ፡ ግጻዌ፡ Lit. Mariae Mss. (at in impressa f. 171,4 ህላዌ፡ pro ግጻዌ፡ ); ( ዕዩይ፡ ).

b)persona^la: ኢሀለውኩ፡ በግጻዌ፡ non ipse praesens adfui,

መጽብኅ

( m. ), መጻብኅ፡ et መጻብኅት፡ tryblium^la, scutella^la, patella^la, lanx^la: τρυβλίον ; ; ; ኢያጥረየ፡ ምንተኒ፡ ዘእነበለ፡ ( ፩ ዐጽፍ፡ ወ ) ሠቅ፡ ወመጻብኅ፡ ወምሥሓግ፡ ; መጻብኅ፡ ; in C (pro መኣንፍት፡ ); መጻብኅት፡ ; ኢትኅሥሥ፡ አጽሕልተ፡ ወኢትልሐስ፡ መጻብኅተ፡ .

ተድኅረ

et ተደኀረ፡ ( III,2

1)tardare^la( tardum esse^la), morari^la, cunctari^la: ኢይበድሩ፡ ወኢይዴኀሩ፡ ፩ ዕለተ፡ ; ተድኂሮ፡ መጽአ፡ ; እንበለ፡ ተድኅሮ፡ Enc.; Infin.: ተደኀረ፡ መጺአ፡ ; ከመ፡ ኢ፡ .

a)sero venire^la: እለ፡ ይዴኀሩ፡ በቅድስት፡ ማኅበር፡ አፍአ፡ ለይቁሙ፡ ; እምነ፡ rei, quae sero veniendo praetermittitur: እመሂ፡ ኤጲስቆጶስ፡ ተድኅረ፡ እምስብሐተ፡ ነግህ፡

b)non interesse^la, non comparere^la( ausbleiben ) እምነ፡ , ut: ለእመ፡ ነበረ፡ ሕዝባዊ፡ ሠለስተ፡ ሰንበተ፡ ድኂሮ፡ እምቤተ፡ ክርስቲያን፡ ይከልእዎ፡ ትድምርተ፡ ; እመ፡ ይዴኀር፡ እምኔሆሙ፡ መጺአ፡ ኀበ፡ ማኅበር፡ (si conventui nolit interesse)

2)retro relinqui^la, remanere^la, Lit. Greg.; ተድኅረ፡ እምኔሁ፡ ፪ ዕለተ፡ ( 2 Tagereisen ) ; ὑστερεῖν ; Deus est ፩ ዘእንበለ፡ ቀዲም፡ ወ፩ ዘእንበለ፡ ተዳኅሮት፡ Org. (si lectio bona est, est forma Infin. III,3).

a)ultimum^la, postremum^la, novissimum esse^la, ; ኢትዴኀሪ፡ Lud. e Mss.

b)deesse^larei faciendae: ወኢተድኅረ፡ ፩ እምኔሆሙ፡ ለገቢረ፡ ዝንቱ፡ n. 1109

3)retardari^la, differri^la: ከመ፡ ኢይደኀር፡ ሐኒጸ፡ ቤተ፡ እግዚአብሔር፡ ; ለይደኀር፡ ግብሩ፡ ፫ አውራኀ፡ .

ኖኀ

I,1[potestas radicis prima fuisse videtur protendi^la, extendi^la, sive sich strecken, unde נוּחַ sich hinstrecken quiescendi causa i.e. quiescere^la, نَائِخَةٌ terra longinqua^la; vicina: نَحَا tetendit^laaliquem versus, نَحْوٌ et نَاحِيَةٌ tractus^la, nec non نَاهَ eminuit^la, elata fuit res^la] ይኑኅ፡

1)extendi^la, protendi^la: ኖኃ፡ አዕጹቅየ፡ ἐξέτεινα κλάδους μου .

2)longum^lavel longiorem^laesse^lavel fieri^la, diuturnum esse^la, in longum se producere^lavel protrahi^la, prolixum fieri^la; de tempore: ይነውኅ፡ መዋዕለ፡ ሕይወቱ፡ ; ; ; እመኒ፡ ኖኀ፡ መንበርቶሙ፡ ውስተ፡ ምድር፡ ; ኖኀ፡ ደዌሃ፡ ; ሶበ፡ ኖኀ፡ ፀብእ፡ ; ሶበ፡ ኖኀ፡ ነገር፡ ማእከሌሆሙ፡ ( colloquium corum^la) ; si omnia enumeraremus, ናሁ፡ ይነውኅ፡ ነገር፡ F.M. 27,7; በእፎ፡ ዕለት፡ እምዕለት፡ ትነውኅ፡ ; .

3)procerum^la, altum^lavel altiorem esse^lavel fieri^la, eminere^la: ኖኅኩ፡ ከመ፡ በቀልት፡ ; ወኖኀ፡ ቆማ፡ ; ; ኖኀ፡ ሠርፁ፡ ; ; እምነ፡ compar.: ; ፩ ይነውኅ፡ እምካልኡ፡ ; ኖኀ፡ እምሥዕርትየ፡ ጌጋይየ፡ ; ; ; et rei comparatae et mensurae: ዘይነውኆ፡ ካዕበቶ፡ .

4)residere^la, requiescere^la(sicut נוּחַ ): ይንበር፡ ይኅድር፡ ወይኑኅ፡ Lit. Joh.; ; ኢያረምም፡ ወኢይነውሕ፡ n. 673

ገጽ

, fere ubique m. , et , ገጻት፡ [etymon non liquet; quaeritur annon cum ܚܙܳܐ חָזָה componendum sit, quamquam etiam ea, quae Arabum lexicographi de غَضَاضٌ notant, respiciendum videtur]

1)facies^la, bestiarum ; ; ; hominum, angelorum, Dei: ; ; ; ; ይከድኑ፡ ገጾሙ፡ ; እምኵሉ፡ ገጽ፡ ; ; ገጽ፡ et ገጻት፡ ; ከመ፡ ኣስሕቶ፡ በገጽየ፡ ; ከደነኒ፡ ኀፍረት፡ ገጽየ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; 2 ; ; ; n. 1209 ወድቀት፡ በገጻ፡ ; ; ; ሰገደ፡ በገጹ፡ ; ይወድቁ፡ በገጻቲሆሙ፡ ; ይትኀፀቡ፡ ገጻቲሆሙ፡ ወእገሪሆሙ፡

a)vultus^la: ; ; ; ግሩመ፡ ገጽ፡ ; ልቡ፡ ለሰብእ፡ ይዌልጦ፡ ገጾ፡ ; ይመይጥ፡ ገጾ፡ ; እምገጹ፡ ይትዐወቅ፡ ጠቢብ፡ ; ; በገጽ፡ ንጹሕ፡ ; ገጽ፡ ብሩህ፡ ; ዘይገብር፡ ምጽዋተ፡ እንዘ፡ ይበርህ፡ ገጹ፡ ; ብርሃነ፡ ገጽከ፡ ; ወድቀ፡ ገጽከ፡ ; ወድቀ፡ ገጽየ፡ በገዓር፡ ; ኢትወድቅ፡ ገጽከ፡ ; ; .

b)oculi^la, aspectus^la, conspectus^la: ይሢም፡ ገጾ፡ ኀቤከ፡ ; ኢያጸንዕ፡ ገጽየ፡ ላዕሌክሙ፡ ; ; ; ሜጠ፡ ገጸ፡ እምነ፡ ; ; ; ; ኀቤየ፡ ገብአ፡ ገጾሙ፡ ; ኣቀውም፡ ገጽየ፡ ላዕለ፡ ብእሲ፡ ; ; ገጸ፡ እግዚአብሔር፡ ኀበ፡ እለ፡ ይገብሩ፡ እኩየ፡ ; ; እፎ፡ ኣሌዕል፡ ገጽየ፡ ቅድመ፡ ኢዮአብ፡ ; አትሐታ፡ ገጾን፡ ; ለጊዜ፡ ገጽከ፡ ; ; ; ለርእየ፡ ገጽ፡ .

α)coram^la, sive: በገጸ፡ ኵሎን፡ ; sive: ውስተ፡ ገጹ፡ ለሰብእ፡ , sive ቅድመ፡ vel በቅድመ፡ ገጸ፡ ጲላጦስ፡ ; ; ; al.

β) ቅድመ፡ ገጸ፡ … ante^la ; .

γ) እምነ፡ ገጸ፡ (ex Hebraismo i.q. מִפְּנֵי ) vel እምቅድመ፡ ገጸ፡ sive e conspectu^la ; ; ; ; vel procul a conspectu^la ; ; sive ab^la ; ; እምገጸ፡ እዴከ፡ ; sive a parte^la vel ante^la ; sive prae^la, ob^la, propter^la: እምገጸ፡ ዐመፃ፡ ; እምገጸ፡ እሳት፡ .

c)species^la, forma^la, aspectus^la, hominis, ut: ሜጠ፡ ገጾ፡ ; ὄψις ; ገጸ፡ ዘማ፡ ኮንኪ፡ ; ለገጽ፡ ; rerum: ; ; ; እምነ፡ ከንቱ፡ ዘአልቦቱ፡ ገጸ፡ ἐξ ἀμόρφου ὕλης ; species^lavero: በገጸ፡ ጽድቅ፡ sub specie veri ( አገጸወ፡ ); etiam species^lai.e. res visa^la: ὄψις .

α)effigies^la, imago^la: ዘውእቱ፡ ገጹ፡ ለእግዚአብሔር፡ ; Christus est ገጹ፡ ወአርአያሁ፡ ለእግዚአብሔር፡ χαρακτὴρ καὶ ἀπαύγασμα τῆς ὑποστάσεως αὐτοῦ

β)species^lavel facies^laalicujus respicienda^lavel reverenda^la: ዘያከብር፡ ገጸ፡ ልሂቅ፡ ; ; ይትቄበሎ፡ ለገጽየ፡ ; in malam partem: ኢትኩን፡ ለገጸ፡ ሰብእ፡ ሃይማኖትክሙ፡ ; ፍርሀተ፡ ገጽ፡ (i. fere q. ነሢአ፡ ገጽ፡ ) F.N. 43,3; ነሢአ፡ ገጽ፡ faciem^lavel personam^laalicujus admittere^lai.e. respicere^la, rationem habere^laalicujus, ( temere^la) favere^laalicui, partium^lastudio duci^la: ; ኢትንሣእ፡ ገጸ፡ በፍትሕ፡ ; al. ( ነሥአ፡ ), vel አድልዎ፡ ለገጽ፡ ; አልቦ፡ ነሢአ፡ ገጽ፡ ወአልቦ፡ አድልዎ፡ ለገጽ፡ al. ( አድለወ፡ ).

γ)respectus^laqui habetur alicujus, gratia^lavel auctoritas^laqua quis valet apud aliquem: ወሀበኒ፡ እግዚአብሔር፡ ገጸ፡ ወሞገሰ፡ ቅድመ፡ … χάριν καὶ μορφήν ; ገጸ፡ ብነ፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡ παῤῥησίαν ; 1 ; ከመ፡ ንርከብ፡ ገጸ፡ ; 1 .

2)facies^laalicujus i.e.

a)is ipse^la, aliquis praesens^la: ገጽከ፡ የሐውር፡ ምስሌሆሙ፡ ; እሬኢ፡ ገጸከ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; አነ፡ በገጽ፡ ; ኢያአምሩኒ፡ በገጽየ፡ non norunt me de facie^la ; n. 1210 ለገጽ፡ 1 ; ዘእንበለ፡ ኀፍረት፡ ትቤሎ፡ በገጽ፡ ; ገጸ፡ በገጽ፡ facie ad faciem^la, de facie^la ; ; ; ; ; ; ; ; መልአከ፡ ገጽ፡ angelus faciei^la(qui coram Deo ipso stat) ;

b)persona^la: መድኀኔ፡ ገጽየ፡ ; ; ; ; እምተግሣጸ፡ ገጽከ፡ ይትሀጐሉ፡ ; አርአያ፡ ገጹ፡ ὑποστάσεως ; ገጸ፡ እገሌ፡ F.N. 27 ( ተድኅነ፡ ); አኮ፡ ፍልጣን፡ በገጻት፡ አላ፡ በሀብታት፡ ; አስተርአየ፡ በመዋዕሊሁ፡ (sc. Dionysii Patriarchae Alx.) ገጻት፡ ብዙኃት፡ በእንተ፡ ሃይማኖት፡ (ut Thnetopsychitae, Origenistae, Sabelliani al.)

α)de angelis: ; ገጻት፡ ; እለ፡ ቅዉማን፡ ገጻት፡

β)persona Christi (e duabus naturis unita): በገጸ፡ ክርስቶስ፡ ἐν προσώπῳ Χριστοῦ Cyr. ad ; ፩ ገጸ፡ ነአምኖ፡ ለእግዚእነ፡ ኢያሱስ፡ ክርስቶስ፡ ἐν ἑνὶ προσώπῳ νοούμενον τὸν Κύριον ἡμῶν πιστεύομεν ; falluntur qui docent ከመ፡ ሰብእ፡ ፍሉጥ፡ ውእቱ፡ ክርስቶስ፡ ወኀደረ፡ ላዕሌሁ፡ እግዚአብሔር፡ ቃል፡ ወቦቱ፡ ድማሬ፡ ባሕቲታ፡ ለገጸ፡ ሰብእ፡ በኀበ፡ ቃለ፡ እግዚአብሔር፡ μόνην ἔχων τὴν ἐν προσώποις ἕνωσιν πρὸς τὸν ἐκ τοῦ θεοῦ λόγον Cyr. de r. fid. f. 54.

γ)personae SS. Trinitatis: ፪ ገጽ፡ በበአካሎሙ፡ δύο πρόσωπα διῃρημένα κατὰ τὴν ὑπόστασιν ; ገጻተ፡ ሥላሴ፡ Sx. Patr. Enc.; al.

3)Facies^larei i.q.

a)superficies^la: ; ; ; ; ; al.; ; .

b)forma^la, species^la

c)pars anterior^la, .

α)acies^laferri .

β) እምገጸ፡ … ex adverso^la, ut: ነፋስ፡ እምገጾሙ፡ ውእቱ፡ ἐναντίος ; vel እንተ፡ ገጸ፡ , ut: እንተ፡ ገጸ፡ አረፍት፡ አፍአ፡ .

d)ratio^la, modus^la, respectus^la( Hinsicht^de, Rücksicht^de, Gesichtspunkt^de): በምንትኒ፡ ገጽ፡ ዘኮነ፡ ( in irgend welcher Rücksicht oder Weise^de) ; በዝንቱ፡ ገጽ፡ ; በእንተ፡ ገጻተ፡ ተዋስቦ፡ ወውእቱ፡ ፲ወ፩ ገጽ፡ ; በቍዔታ፡ ለምጽዋት፡ በብዙኅ፡ ገጻት፡ .

e)latus^la, pars^la( Richtung^de, Seite^de): ክልኤሆሙ፡ ገጻት፡ 24 in C text. hebr.; እምገጸ፡ ላዕሉ፡ ; -23; ውስተ፡ ገጸ፡ አፍአ፡ ; መንገለ፡ ገጽ፡ ዘአፍአ፡ ; እምገጸ፡ ደቡብ፡ ; μέρος ; እምአርባዕቱ፡ ገጹ፡ ; እንተ፡ ካልእ፡ ገጽ፡ ἀλλαχόθεν ; ወሖረ፡ እንተ፡ ካልእ፡ ገጽ፡ ; ፬ ገጸ፡ ምድር፡ quatuor plagae mundi^la, Lud.; et st.c. ገጸ፡ i.q. versus^la: ; .

f)locus^la, τόπος ; ; በውስተ፡ ብዙኅ፡ ገጽ፡ πολλαχόθεν (sc. hoc elucet) ; በብዙኅ፡ ገጽ፡ πολλαχοῦ ; በብዙኅ፡ ገጸ፡ መካን፡ multis in locis ; locus libri vel scripti, Lud. Comm. hist. p. 502 Nr.|37.

g)pars^la( Teil^de), μέρος ; እም፩ ገጽ፡ ex^la( una^la) parte^la ; ; ; በበ፡ ገጹ፡ per singulas ejus partes ; ፈጻሚተ፡ ገድል፡ ዘበበገጹ፡ – : ገጽ፡ ዘ፡ ግምባር፡

gaṣṣ

Leslau
አመጽለወ፡ ገጾ ʾamaṣlawa gaṣṣo he had a sad countenance^en, አመጽለወ፡ 370a
አሠነየ፡ ገጾ፡ ʾaśannaya gaṣṣo he was friendly^en, አሠነየ፡ 531b

Cross-references: for መስተቃትላነ፡ ገጽ፡ መስተቃትል፡ (TraCES)

ግዝአት

dominatio^la, dominium^la, („ubi corrige ግፅአት፡ “ Lud.); in Divinitate est ፩ ግዝአት፡ Lud. e Libr. Myst.

ሥጋ

, plerumque m. , (signif. 2) ሥጋት፡ ( ሥግዋት፡ habet editio

1)caro^la,

α)vivi corporis σάρξ , σάρκες : ; ; ; ሥጋ፡ ነፍስትከ፡ ; ; አልበሰክሙ፡ ሥጋ፡ ; የኀልቅ፡ ሥጋሁ፡ ; ; ሥጋየ፡ ወማእስየ፡ ; n. 268 ሥጋ፡ ወዐጽም፡ ; ሥጋ፡ ወደም፡ ; ; ; ; ይበልዑ፡ ሥጋ፡ አዋልዲሆሙ፡ σάρκας ; ; .

β)pecudis, quae comeditur, κρέας , κρέατα : ; ; ; ; ; ; ይበልዑ፡ ሥጋ፡ ሐራውያ፡ ; ; ; ; . Nota

a)carneus^la: ዘሥጋ፡ , ut: ልብ፡ ዘሥጋ፡ ; እለ፡ ሥጋ፡ .

b)opponitur numini divino, et homines cunctaque animantia complectitur respectu debilitatis et fragilitatis: እስመ፡ ሥጋ፡ እሙንቱ፡ ; ; ወልደ፡ ሥጋ፡ ; hoc sensu fere ubique: ዘሥጋ፡ carneus^laadhibitum invenies: ኵሉ፡ ዘሥጋ፡ πᾶσα σάρξ ; ; ; ; ; ; ; አምላክ፡ ለኵሉ፡ ዘሥጋ፡ ; ; ላዕለ፡ ኵሉ፡ ዘሥጋ፡ ; ; ; ፈረስ፡ ዘሥጋ፡ ; ዘሥጋ፡ ወደም፡ ; ; at: ሥጋ፡ ኮነ፡ ( verbum^la) caro factum est^la .

c)opponitur animo et spiritui, et naturam hominis significat corpoream, in specie quatenus in ea peccatum nititur: ; ; 1 ; ; ; ; ; ; ; ; .

d)opponitur mortuis: እለ፡ ይረክቦሙ፡ በሥጋ፡ ; ; .

e)ubi subjuncta habet, nonnumquam consanguineos^lasignificat: ሰብኡ፡ ወሥጋሁ፡ ; ; ; et ; .

f)verecundiae causa usurpatur pro pudendis^la: ; ; (quamquam ነፍስት፡ magis usitatum est); ተንሥአ፡ ሥጋሁ፡ ( libidine exarsit^la) Lud. sine ; { አንሳሕስሐ፡ col. 328}.

2)corpus^la σῶμα

a)vivum: ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ዐቃቤ፡ ሥጋ፡ custos corporis^la ; በሥጋ፡ መዋቲ፡ ; ሥጋ፡ መዋቲት፡ Lit. Chrys.; ሥጋት፡ corpora^la Translate: ፩ሥጋ፡ ንሕነ፡ በክርስቶስ፡ ; ; ; ; ; . Singularis videtur usus vocis ሥጋ፡ ምሥዋዕ፡ corpus altaris^la.

b)mortuum, cadaver^la ; ; ; ግድፍ፡ ሥጋየ፡ ላዕለ፡ ሥጋቲሆሙ፡ ; in resurrectione^la ይትጋብኡ፡ ሥጋት፡ እለ፡ ኮኑ፡ ከመ፡ ጸበል፡ ; truncus decollati

ሰርፍ

sarf

1) carpet^en ‘tapis^fr’ ቦዘይሁብ፡ መናጽፈ፡ ዘከመ፡ ሰርፍ፡ ወብሳጥ። ‘les uns donnèrent des tapis, tels que des courte pointes et des tapis persans^fr’ 14 l. 11 (ed.), 17 l. 25–26 (tr.); ወእንዘ፡ ሀሎነ፡ በድባርዋ፡ ፈነወ፡ ባሻ፡ አምኃ፡ ንኡደ፡ [...] ወሰርፍ፡ ብዙኅ፡ ሻሽኒ፡ [...] ፈነወ፡ አምኃ፡ ለክቡረ፡ መንግሥቱ፡ ‘Pendant que nous étions à Debārwā, le bacha envoya des cadeaux magnifiques: [...]. Il envoya aussi en cadeau de tapis, des draps nombreux [...] en l’honneur du règne de (Sarṣa Dengel)^fr’ 136 l. 20–21, 25, 26–27 (ed.), 155 l. 13–14, 18–19, 20–21 (tr.); ፩ሰርፍ፡ ግብረ፡ መርፌ፡ ባለ፡ ጎፍላ ‘1 tapis travaillé à l’aiguille avec frange^fr’ 96 l. 19–20 (ed.), 104 l.16 (tr.)

2) blanket^en ‘couverture^fr’ ፩፡ ጅዋኒ፡ ሰርፍ። ዘደጅ፡ አዝማች፡ አዳዎ፡ ‘1 couverture ǧewāni. –– Du daǧ azmāč Adāwo^fr’ 13 l. 23 (ed.), 14 l. 18–19 (tr.); ፩፡ ቍጥን፡ ሰርፍ፡ ‘1 couverture en soie^fr’ 13 l. 24–25 (ed.), 14 l. 21 (tr.)

3) examples with either of the two meanings above: ወአሠርገዋ፡ ሥርጋዌ፡ አንስት፡ ወወሀባ፡ ዘከመ፡ ብሳጥ፡ ወሰርፍ፡ ወበርኖስ። ‘e adornou-a com adornos de mulher, e deu-ihe assim como besat, e sarf, e albornoz^pt’ 213 l. 58–60 (ed.), 164 l. 30–31 (tr.); ባሕቱ፡ ነሥአ፡ ድንኳናቲሆሙ፡ ወመንጸፋቲሆሙ፡ አምሳለ፡ ብሳጥ፡ ወሰርፍ፡ ወኵሎ፡ ቈሳቍሰ፡ ቤቶሙ፡ ብዙኅ። ‘mas tomou as suas tendas e os seus tapetes, assim como besat e sarf, e todos os utensilios de muitas casas d’elles.^pt’ 328 l. 40–42 (ed.), 254 l. 26–28 (tr.)

4) cushion^en ‘coussin^fr’ ፩ወርቅ፡ ሰርፍ፡ ‘un coussin en or^fr’ 50 l. 6 (ed.), 60 l. 7 (tr.)

Comparative and etymological data
from Amharic ሰርፍ sarf , from Arabic ṣarf 66; Amharic ሰርፍ sarf , ዘርፍ zarf a wide decorated royal carpet with fringes; thin bedspread; silk shroud 1206a

ስራስር

sǝrāsǝr meaning unknown ፩ስራስር፡ ካፓ፡ ‘une chappe sa{sic}rāser^fr’ 50 l. 3 (ed.), ND 60 l. 3 (tr.)

ከሓ

et ከሐ፡ , ከሓከ፡ et ከሐከ፡ , ከሐክ፡ , (nec non ካሕከ፡ ; 3 ; et ክሕከ፡ ), etiam per ሀ፡ , pronominale ( gramm.§ 62,b; gramm.§ 160,b)

1)illuc^la, illic^la; ዝርዎ፡ ከሐ፡ ἐκεῖ ; ሑር፡ ከሐክ፡ ; ረሐቁ፡ ከሐከ፡ (v. ከሐ፡ ) ; ; ; ነዋ፡ ዝየ፡ ወነዋ፡ ከሐክ፡ ; ; ; እስከ፡ እትመየጥ፡ ለፌ፡ ወከሐከ፡ (v. ወካሕከ፡ ) ; subjungere licet praepositionibus:

a) በከሐ፡ vel በከሐከ፡ illic^la, ; በዝ፡ ዓለም፡ ወበከሐከ፡ በኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ; በከሃከ፡ (in illo mundo) ;

b) ኀበ፡ ከሐ፡ illuc^la: Matth.17,20.

c) እምከሓ፡ , እምከሐክ፡ , እምከሐከ፡ illinc^la, ab^lailla^laparte^la: ; ; .

2)ultra^la, ulterius^la, supra^la, a^lam^laplius^la(i.q. הָלְאָה ܠܗܰܠ , et מַעְלָה ): ብጹሓነ፡ ፴ዓም፡ ወከሐክ፡ ἀπὸ τριακονταετοῦς καὶ ἐπάνω ; ; ; id ultra vel supra quod quid est, additur

α)interjecta praepos. እምነ፡ , ut: ወከሐክ፡ እምኔሁ፡ καὶ ἐπέκεινα ; መለኮት፡ ዘእምኵሉ፡ ልብ፡ ከሐከ፡ ὁ θεὸς ὁ παντὸς ἐπέκεινα νοός Cyr. ad ; በመንክር፡ ወከሐ፡ እምልብ፡ ውእቱ፡ ξένως τε καὶ ὑπὲρ νοῦν Cyr. c. ; ከመ፡ እሞት፡ ከሐከ፡ ውእቱ፡ ὅτι θανάτου κρείττων Cyr. ad ; ተኀሥሦት፡ እምጥንቃቄ፡ ከሐክ፡ disquirere^la ὑπερμέτροις ἀκριβείαις , Cyr. ad ; ወዓዲ፡ ዘእምዝ፡ ከሐከ፡ εἰ χρὴ τούτων τὰ ἐπέκεινα λέγειν ( et^laut^lahis^laamplius^laquiddam^laaddam^la) Cyr. ad

β)nulla interposita (voce ከሓ፡ ipsa praepositionis vices explente): ultra^la, trans^la: አሐውር፡ ከሓ፡ ዝየ፡ ; ፩እምለፌ፡ ድንጋገ፡ ፈለግ፡ ወ፩እምከሐ፡ ድንጋገ፡ ፈለግ፡ (v. እምከሐከ፡ በድንጋገ፡ ) . – : ከሀ፡ ብ፡ እዝያ፤ ከሐከ፡ ብ፡ ወድያ።

Search

Input

Keys Combinations

Hold and choose