Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

nomen agentisn. ag., pluralisPl. ወፋርያን፡ , qui in campumlavel rus itla, exempli gratiaex. gr. ወፋርያነ፡ ዕፀው፡ lignatoreslaJosuae liber.Jos. 9,25 . participiumpart.
1)oblitusla, illitusla: ቅቡእ፡ በቅብእ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 2,4 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 7,12 ; ቅቡእ፡ እዴሁ፡ እምደመ፡ ጸላእቱ፡ Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 13 ; (Christus in cruce) እንዘ፡ ቅቡእ፡ በደም፡ Cod. Mus. Brit. LIV, n. 7; በንዝኀተ፡ ደም፡ Sx. Enc.
3)illitusla, obductusla: ቅቡእ፡ ወርቀ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 8,27 ; ኀዋኅወ፡ ቅቡኣተ፡ ወርቅ፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 4,10 ; ልቡጣን፡ ወቅቡኣነ፡ ወርቅ፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 9,18 .
et pluralisPl. አቲቂም፡ i.e. אַתִּיק et אַתִּיקִים Hezekielis prophetia.Hez. 42,3 –5 versio novavers. nov.partic. neg. [sine dubio composita e ኮ፡ (i.e. כֹּה , כָּה sicla, itala) et አ፡ ( nonla), quod e pleniori quadam forma (ut እን፡ vel አል፡ ) extenuatum videtur; aliam conjecturam habet Ewald Lehrbuch der hebr. Sprache|1855 p. 692], vi gravior est quam ኢ፡ , et ad neganda singula sententiarum verba adhihetur: nonla, nequaquamla, neutiquamla, praemisso ወ፡ necla, nequela:
c)in sententiis integris, ubi vis negationis in unum potissimum nomen cadit, frequentatur አኮ፡ ዘ፡ , nonla(est) quilavel quodla, ut: አኮ፡ እምድር፡ ዘይወፅእ፡ ጻማ፡ nonla(est quodla) e humo nascitur molestialaliber Jobi.Job 5,6 ; አኮ፡ ሰብእ፡ ዘይዘልፈኒ፡ nonla(est) homola( quila) me convincitlaliber Jobi.Job 21,4 ; ርእዩ፡ ከመ፡ አኮ፡ ለባሕቲትየ፡ ዘጻመውኩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,34 ; አኮ፡ ብዙኃን፡ እለ፡ ያአምርዋ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,22 : Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 37,28 ; Jesaiae prophetia.Jes. 28,27 ; Jesaiae prophetia.Jes. 38,18 ; ኦኮ፡ ሊተ፡ ዘሦዕከ፡ አባግዒከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 43,23 ; Jesaiae prophetia.Jes. 58,5 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 11,19 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,4 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,11 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,7 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 45,8 ; Matthaei Evangelium.Matth. 4,4 ; Matthaei Evangelium.Matth. 7,21 ; Matthaei Evangelium.Matth. 9,24 ; Matthaei Evangelium.Matth. 16,11 ; Matthaei Evangelium.Matth. 19,11 ; Marci Evangelium.Marc. 13,7 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,21 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,29 .
d) አኮ፡ ባሕቲቱ፡ vel አኮ፡ ክመ፡ seq. ኒ፡ , vel አላ፡ vel ዓዲ፡ vel ወዓዲ፡ vel ዓዲ፡ ኒ፡ vel ሂ፡ non tantumla sed etiamla, ut: አኮ፡ ሰብእ፡ ባሕቲቱ፡ ዘይትቀነይ፡ ሎቱ፡ አራዊተ፡ ገዳምኒ፡ ወእንስሳ፡ caet. Judith liber apocryphus.Judith 11,7 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 1,21 ; Matthaei Evangelium.Matth. 4,4 ; Evangelium Joannis.Joh. 5,18 (alia exempla habes sub ባሕቲት፡ col. 497).
e) ወእመ፡ አኮ፡ vel ወእመ፡ አኮሰ፡ vel ወእማእኮ ( )
β)autla, et repetitum autla autlavideasvid. sub እመ፡ col. 724.
f) አኮኑ፡ vel አኮሁ፡ nonnela, annon?la አኮኑ፡ ቦቱ፡ ተወከልኩ፡ liber Jobi.Job 6,13 ; አኮኑ፡ ኀይሉ፡ ያፈርሀክሙ፡ liber Jobi.Job 13,11 ; liber Jobi.Job 1,10 ; liber Jobi.Job 22,2 ; liber Jobi.Job 22,5 ; liber Jobi.Job 31,15 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,15 ; አኮኑ፡ በዕፅ፡ ጥዕመ፡ ማይ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,5 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 47,4 ; አኮኑ፡ ዛቲ፡ ባቢሎን፡ Danielis prophetia.Dan. 4,27 ; Ruth liber biblicus.Ruth 3,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 42,24 ; Malachiae prophetia.Mal. 1,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 107,12 ; አኮኑ፡ ሰማርያ፡ Michaei prophetia.Mich. 1,5 ; አኮሁ፡ አነ፡ ዘኣወልድ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 66,9 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,46 ; Matthaei Evangelium.Matth. 6,25 ; Matthaei Evangelium.Matth. 18,33 ; አኮኑ፡ ነዳያን፡ እሙንቱ፡ ἴσως πτωχοί εἰσι Jeremiae prophetia.Jer. 5,4 .
α)In interrogatione iterata, cujus pars prior responsionem negativam, posterior affirmativam postulat, posteriori praemittitur አኮኑ፡ nonnelae contrario?la( nicht vielmehr?de) i.e. immola, immo verola, quin etiamla: Jesaiae prophetia.Jes. 28,25 ; Jesaiae prophetia.Jes. 36,12 ; Hezekielis prophetia.Hez. 34,2 ; Jeremiae prophetia.Jer. 3,1 ; Jeremiae prophetia.Jer. 33,19 ; ኪያየኑ፡ ያምዕዑኒ፡ አኮኑ፡ ለርእሶሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 7,19 ; Lucae evangelium.Luc. 17,8 ; n. 782 አኮኑ፡ ፍኖትክሙ፡ ኢኮነ፡ ርቱዐ፡ (nonne i.e.) immo vero via vestra non est rectalaHezekielis prophetia.Hez. 18,29 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 3,60 ; quare passim pro ἀλλά ponitur, ut: አኮኑ፡ ኀጢአትክሙ፡ ይቀውም፡ Jesaiae prophetia.Jes. 59,2 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 7,19 romanae editionisrom.
β)i.q. καὶ γάρ etenimla({— ja doch}) ad Romanos epistola Pauli.Rom. 11,1 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 5,7 .
g)rarius (praedicato praemissum) ad negandam enunciationem integram adhibetur: ዘአኮ፡ ንፈርሆሙ፡ ለደቂቀ፡ እስራኤል፡ Judith liber apocryphus.Judith 5,23 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 105,23 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 104,5 ; ግዕዞሙ፡ ለረሲዓን፡ አኮ፡ አዳም፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 12,26 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 18,5 .
h)emphaseos causa iteratur: አኮ፡ አኮ፡ በቅብአ፡ ደነስ፡ not able to find explanation in abbreviation listIII Sal. Mar. 2.
i) አኮ፡ ኢ፡ affirmat: ad Thessalonicenses epistola Pauli II.2 Thess. 3,9 ; አኮ፡ ኢያእሚረከ፡ οὐκ ἀγνοών Sap.12,10.
et ቊጽ፡ ( Evangelium Joannis.Joh. 19,33 romanae editionisrom.), Substantivumsubst., pluralisPl.( አቍየጽ፡ et) አቍያጽ፡ (et አቅያጽ፡ ) , ቍየጽ፡ et ቍያጽ፡ , cruslain corpore humano seu pars pedis a genu ad talum, tibiala, σκέλος , κνήμη [respondet, significatu quidem, ܫܰܘܩܳܐ שׁוֹק سَاقٌ صَاقٌ ] Deuteronomium.Deut. 28,35 ; Judicum liber.Jud. 15,8 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 146,11 ; Canticum Canticorum.Cant. 5,15 ; Evangelium Joannis.Joh. 19,31 ; Evangelium Joannis.Joh. 19,32 ; Evangelium Joannis.Joh. 19,33 ; ቍየጽ፡ ሐንካስ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,7 ; ቀፈጽኪ፡ አቍያጸኪ፡ (v. አቍየጸኪ፡ ) Hezekielis prophetia.Hez. 16,25 ; ሰሐቢ፡ አቍያጸኪ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 47,2 ; አቍያጺሁ፡ (v. አቅያጺሁ፡ ) Danielis prophetia.Dan. 2,33 ; አቍያጸ፡ እገሪሆሙ፡ κλῶνες ποδῶν liber Jobi.Job 18,13 ; አቍያጽኪ፡ ክልኤ፡ I Salâm ad Mariam I, II, III; numerus significat strophas.Sal. Mar. 30 ; ዘበጦ፡ ላዕለ፡ ቍየጽ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 328 ; አልባሰ፡ አቍያጽ፡ περικνημῖδες ] ocreala, tibialialaDanielis prophetia.Dan. 3,21 . Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: አቍያጽ፡ ዘ፡ ጭን፡ Substantivumsubst.
1)spicae emissaela, spicarum emissiola: ዐዘቅት፡ ዘእንበለ፡ ማይ። ደመና፡ ዘእንበለ፡ ዝናም። ሠዊት፡ ዘእንበለ፡ መስበልት፡ M.M. f. 31 (exspectaveris መስ " ፡ ዘ " ፡ ሠ " ); segetes አልቦሙ፡ ኅጠተ፡ ለመስበልቶሙ፡ M.M. f. 232.
2)seges spicas emittensla: ኵሉ፡ መስተገብረ፡ ገራውህ፡ ሐጸረ፡ አስዋከ፡ የዐውድ፡ ውስተ፡ መስበልቱ፡ M.M. f. 290.
I,1[ שָׁטַח ܫܛܰܚ سَطَحَ ]
1)panderela, expanderela, ψύχειν ይሰጥሕዎሙ፡ ( ለአዕፅምት፡ ) ለፀሓይ፡ ወለወርኅ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 8,2 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 11,32 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 17,19 .
2)translatetransl.exponerelaspectaculo, ignominiae; manifestarela: እሰጥሐኪ፡ (v. ኣሰጥሐኪ፡ ) ወእሬስየኪ፡ ኅስርተ፡ θήσομαί σε εἰς παράδειγμα Nahum.Nah. 3,6 ; አዘዝኩ፡ ይስጥሑከ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 28,17 .
inseparabilis et እመ፡ particula conditionalis et optativa; forma እም፡ in communi usu recepta est, forma እመ፡ passim, maxime in libris vel editionibus antiquioribus occurrit, ut in edidited.Rom. Novum TestamentumN.T.Marci Evangelium.Marc. 13,20 ; Evangelium Joannis.Joh. 11,21 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 4,8 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 4,14 ; Judicum liber.Jud. 9,29 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,12 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 3,54 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 7,20 ; liber Jobi.Job 3,13 ; Jesaiae prophetia.Jes. 48,19 ; Obadiae prophetia.Ob. 5, al.
1)participiumpart.conditionalis, scilicetsc. ἄν , usitata in apodosi enuntiationis conditionalis ejus, in qua id, quod non factum est nec facile fiet, sumitur, sive protasis a scriptore addita sit sive omissa.
a)protasi addita: እምኀየሰነ፡ ሶበ፡ ኢተፈጠርነ፡ melius esset nobisla, si non creati essemuslaEzrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 2,23 ; liber Jobi.Job 14,13 ; ሶበ፡ ፈቀድከ፡ እምወሀብኩ፡ εἰ ἠθέλησας , ἔδωκα ἄν Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 50,17 ; ita fere semper in apodosi ea, cujus protasis conjunctione ሶበ፡ notata est, videasvid.exempla sub ሶበ፡ col. 355 allata ( gramm.§ 205,2); rarius in ea apodosi, cujus protasis conjunctione እመ፡ vel ለእመ፡ regitur, videasvid. sub እመ፡ A, 2 ( columnacol.725).
c)Nota locutionem: ሕቀ፡ ክመ፡ ዘእም seq. Perf., haud multum abfuit quinla, videasvid. sub ሕቀ፡ col. 98.
2)Nota optativi:
a)raro እም፡ nudum, ut: እምፈተውኩ፡ ለልየ፡ እትጐርዐይ፡ εἰ γὰρ ὄφελον δυναίμην ἐμαυτὸν χειρώσασθαι ( optaremla) liber Jobi.Job 30,24 .
b)crebrius post መኑ፡ quis?laut: መኑ፡ እምወሀበኒ፡ τίς δῴη Numeri, liber Pentateuchi.Num. 11,29 ; Judicum liber.Jud. 9,29 ; መኑ፡ እምጸሐፎ፡ ለዝ፡ ነገርየ፡ liber Jobi.Job 19,23 ; liber Jobi.Job 29,2 ; liber Jobi.Job 31,35 ; መኑ፡ እምከፈለኒ፡ Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 2 ; (plura exempla videasvid. sub መኑ፡ col. 187).
c)nonnumquam እም፡ seq. Perf. si! o si!laidem valet quod debebatla n. 727, ut: እምነሣእከ፡ si sumsisseslai.e. sumere debebaslaMatthaei Evangelium.Matth. 25,27 ; unde explicanda videtur
d)locutio: ዘእም seq. Perf. qui debebatla…, seu tantum abest utla- utla, vel loco ejus quodla: ዘእምአፍቀሩኒ፡ አስተዋድዩኒ፡ ἀντὶ τοῦ ἀγαπᾶν ( qui me diligere debebantla, me accusaruntla) Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 108,3 ; ዘእምትቤሉ፡ ἀντὶ τοῦ λέγειν ὑμᾶς Jacobi epistola.Jac. 4,15 ; ያኀስረከ፡ ዘእምአክበረከ፡ ἀντὶ δόξης ἀποδώσει ἀτιμίαν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,6 ; liber Jobi.Job 4,3 ; liber Jobi.Job 4,4 .
inseparabilis et እመ፡ particula conditionalis et optativa; forma እም፡ in communi usu recepta est, forma እመ፡ passim, maxime in libris vel editionibus antiquioribus occurrit, ut in edidited.Rom. Novum TestamentumN.T.Marci Evangelium.Marc. 13,20 ; Evangelium Joannis.Joh. 11,21 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 4,8 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 4,14 ; Judicum liber.Jud. 9,29 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,12 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 3,54 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 7,20 ; liber Jobi.Job 3,13 ; Jesaiae prophetia.Jes. 48,19 ; Obadiae prophetia.Ob. 5, al.
1)participiumpart.conditionalis, scilicetsc. ἄν , usitata in apodosi enuntiationis conditionalis ejus, in qua id, quod non factum est nec facile fiet, sumitur, sive protasis a scriptore addita sit sive omissa.
a)protasi addita: እምኀየሰነ፡ ሶበ፡ ኢተፈጠርነ፡ melius esset nobisla, si non creati essemuslaEzrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 2,23 ; liber Jobi.Job 14,13 ; ሶበ፡ ፈቀድከ፡ እምወሀብኩ፡ εἰ ἠθέλησας , ἔδωκα ἄν Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 50,17 ; ita fere semper in apodosi ea, cujus protasis conjunctione ሶበ፡ notata est, videasvid.exempla sub ሶበ፡ col. 355 allata ( gramm.§ 205,2); rarius in ea apodosi, cujus protasis conjunctione እመ፡ vel ለእመ፡ regitur, videasvid. sub እመ፡ A, 2 ( columnacol.725).
c)Nota locutionem: ሕቀ፡ ክመ፡ ዘእም seq. Perf., haud multum abfuit quinla, videasvid. sub ሕቀ፡ col. 98.
2)Nota optativi:
a)raro እም፡ nudum, ut: እምፈተውኩ፡ ለልየ፡ እትጐርዐይ፡ εἰ γὰρ ὄφελον δυναίμην ἐμαυτὸν χειρώσασθαι ( optaremla) liber Jobi.Job 30,24 .
b)crebrius post መኑ፡ quis?laut: መኑ፡ እምወሀበኒ፡ τίς δῴη Numeri, liber Pentateuchi.Num. 11,29 ; Judicum liber.Jud. 9,29 ; መኑ፡ እምጸሐፎ፡ ለዝ፡ ነገርየ፡ liber Jobi.Job 19,23 ; liber Jobi.Job 29,2 ; liber Jobi.Job 31,35 ; መኑ፡ እምከፈለኒ፡ Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 2 ; (plura exempla videasvid. sub መኑ፡ col. 187).
c)nonnumquam እም፡ seq. Perf. si! o si!laidem valet quod debebatla n. 727, ut: እምነሣእከ፡ si sumsisseslai.e. sumere debebaslaMatthaei Evangelium.Matth. 25,27 ; unde explicanda videtur
d)locutio: ዘእም seq. Perf. qui debebatla…, seu tantum abest utla- utla, vel loco ejus quodla: ዘእምአፍቀሩኒ፡ አስተዋድዩኒ፡ ἀντὶ τοῦ ἀγαπᾶν ( qui me diligere debebantla, me accusaruntla) Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 108,3 ; ዘእምትቤሉ፡ ἀντὶ τοῦ λέγειν ὑμᾶς Jacobi epistola.Jac. 4,15 ; ያኀስረከ፡ ዘእምአክበረከ፡ ἀντὶ δόξης ἀποδώσει ἀτιμίαν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,6 ; liber Jobi.Job 4,3 ; liber Jobi.Job 4,4 .
participiumpart.clavislavel aculeis affixuslavel perfossusla: Christus እንዘ፡ ቅንው፡ በኀጺ n Cod. Mus. Brit. LIV, 7; not able to find explanation in abbreviation listM.M. f. 127 ; Org.; እሑድ፡ እሱ r ፡ ወቅንው፡ በሰንበት፡ Synodos.Syn. p. 302. Substantivumsubst.[Plur. vocis طَبِيعَةٌ ] m. et fem. , pluralisPl. ጠባይዓት፡ ,
1)naturala
a)animalium, vel indoles insitala: ጠባይዐ፡ (v. ህላዌ፡ ) እንስሳ፡ φύσεις ζώων Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 7,20 ; ጠባይዕ፡ ዘእጓለ፡ እመሕያው፡ ἡ ἀνθρωπίνη φύσις Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 5 ; ሕገ፡ ጠባይዕ፡ νόμος φύσεως Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 27 ; ፍትወት፡ እንስሳዊት፡ እምከመ፡ ተሠልጠት፡ ትሬሲ፡ ጠባይዒሁ፡ ለብእሲ፡ ከመ፡ ጠባይዐ፡ እንስሳ፡ Mashafa Falasfa.Fal. f. 15 ; Christus ነሥአ፡ ዘዚአነ፡ ጠባይዐ፡ Syn. in Prol.; በእንተ፡ ተዋልጦ፡ ጠባይዐ፡ እጓለ፡ እመሕያው፡ F.M. 1,3; femina ድክምተ፡ ጠባይዕ፡ F.M. 3,3; አቅሞተ፡ ጠባይዕ፡ (sustentare vel servare naturam) F.M. 11,1; ተሐደሰ፡ ጠባይዐ፡ እጓለ፡ እመሕያው፡ በትንሣኤሁ፡ ለመድኀኒነ፡ Abushakeri opus chronographicum; numerus significat capita.Abush. 4 ; እምጠባይዕ፡ naturâla, secundum naturamla, ut: እመ፡ ውሕዘ፡ እምኔሁ፡ ዘርአ፡ ሥጋ፡ እምጠባይዒሁ፡ F.M. 14,8.
b)usurpatur de naturis Christila: እመቦ፡ ዘይብል፡ ፪ ጠባይዕ፡ እምድኅረ፡ ተዋሕዶ፡ ውጉዘ፡ ለይኩን፡ Fid. Jac. Bar.; Leonis Papae ሃይማኖት፡ እኪት፡ ዘረሰዮ፡ ለክርስቶስ፡ ፪ ጠባይዓተ፡ ወ ፪ ምክረ፡ እምድኅረ፡ ተዋሕዶ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 7 ; የአምኑ፡ በአሐቲ፡ ጠባይዕ፡ ዘእግዚአብሔር፡ ቃል፡ ዘተሰብአ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 23 ; ኮነ፡ ጠባይዐ፡ ፍጡር፡ አሐደ፡ ጽምረተ፡ ምስለ፡ መለኮተ፡ ፈጣሪ፡ Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 3 ; de essentialaDei: ነኀሥሥ፡ በተኀብሎ፡ ጠባይዐ፡ መለኮት፡ Lud. e Mss. Colb.
2)
a)elementalavel principia rerumla: እግዚአብሔር፡ ፈጠሮ፡ ለሰብእ፡ እም ፬ ጠባይዕ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 25 ; Gadela Adam (in UBTaeth27).Gad. Ad. f. 35 ; Lit. Joh.; Cod. Mus. Brit. V III,1,a; Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 1 (quatuor elementa sunt መሬት፡ ማይ፡ እሳት፡ ነፋስ፡ ); Deus Adamum creans ነሥአ፡ ፬ ጠባይዐ፤ ፪ እምዘይትገሰስ፡ ወ፪ እምዘኢይትገሰስ፤ ፫ እምዘይትረአይ፡ ወ ፩ እምዘኢይትረአይ፡ Lit. Orth.; እሉ፡ እሙንቱ፡ ጠባይዓቲሁ፡ ለአዳም፡ Lud. e Mss. Colb.
b)temperamentalacorporis humani: አሕላም፡ ይትወለዱ፡ እምቱሳሔያተ፡ ጠባይዕ፡ አርባዕቱ፡ sc. ጠባይዕ፡ ማያዊ፡ , ነፍሳዊ፡ (legas ነፋሳዊ፡ ) , መሬታዊ፡ , እሳታዊ፡ Fal. f. 16 ( videasvid. sub አንሳሕስሐ፡ col. 327).
ʾǝmma mǝnet
Leslau
እመ፡ ምኔት ʾǝmma mǝnet abbess of a monasteryen, videasvid. ምኔት 351b
ʾǝmma mǝnet
Leslau
እመ፡ ምኔት ʾǝmma mǝnet abbess of a monasteryen, videasvid. ምኔት 351b
ṭabāyǝʿ
Grébaut
ጠባይዕ፡ ṭabāyǝʿ «naturala, elementumla, naturefr, un des quatres élémantsfr» Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 143
346
Leslau
ጠባይዕ ṭabāyǝʿ natural dispositionen, natureen, elementsen, essenceen 587b
III,1et ተወከፈ፡ III,2
I)Reflex. susciperela, acciperela, al.
1)homines:
b)susciperelaaliquem Lucae evangelium.Luc. 2,58 ; benigne Matthaei Evangelium.Matth. 18,5 .
α)sustentandi et opitulandi causa: ἀναλήψομαι Jesaiae prophetia.Jes. 46,4 ; Jesaiae prophetia.Jes. 63,9 ; ἀντιλαμβάνεσθαι Jesaiae prophetia.Jes. 49,26 ; Jesaiae prophetia.Jes. 63,5 ; ተወከፍ፡ ቢጸከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,20 ; ἐπιλαμβάνεσθαι Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 4,11 ; προσλαμβάνεσθαι ad Romanos epistola Pauli.Rom. 15,7 .
β)in specie: suscipere in baptismolaaliquem, (quod sponsoris est): ዕድ፡ ኢይትወከፍ፡ ወለተ፡ በጥምቀት፡ not able to find explanation in abbreviation listII Can. Nic. 24 ; F.M. 5,2 al.
c)acciperelai.e. gratum haberela, adsentirela, cumc.Acc.: ተወክፈቶ፡ ነፍስየ፡ προσεδέξατο αὐτόν Jesaiae prophetia.Jes. 42,1 ; እትዌከፈከ፡ (v. እትወከፈከ፡ ) Jesaiae prophetia.Jes. 45,4 ; Matthaei Evangelium.Matth. 11,14 ; እለ፡ ይትዌከፍዎ፡ ለአርጌንስ፡ οἱ φρονοῦντες τὰ Ὠριγένους , Cyr. ad Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. f. 28.
2)res,
a)acciperela,
α)praecepta, consilia, i.e. aurem praeberela, obtemperarela, assentirela, cumc.Acc.: ኢተወከፍክሙ፡ ተግሣጽየ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 2,30 ; Jeremiae prophetia.Jer. 39,33 ; ይትወከፍ፡ እዝንክሙ፡ ቃለ፡ አፉሁ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 9,20 ; ተወከፉ፡ ቃልየ፡ ወሕግየ፡ Zachariae prophetia.Zach. 1,6 ; ለተወክፎ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 1,3 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 2,1 ; ዘይትዌከፍ፡ ትምህርተ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 16,17 ; Lucae evangelium.Luc. 8,13 ; Actus apostolorum.Act. 8,14 ; Actus apostolorum.Act. 11,1 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 2,14 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 4,9 ; ተወከፍ፡ ቃለ፡ አመትከ፡ Judith liber apocryphus.Judith 11,5 ; ኢተወክፈ፡ ነገሮሙ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 325 ; Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 382 ; omisso Acc., cumc. እምነ፡ pers.: obtemperare alicuila, ut: አይሁድ፡ ይትኤዘዝዎ፡ ወይትዌከፉ፡ እምኔሁ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 309 ; ኢተወክፈ፡ እምኔሆሙ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 313.
β)admittere, acceptarela: episcopi ይትወከፉ፡ ንስሓሆሙ፡ ለእለ፡ ይትመየጡ፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 12 ; ጳጳስ፡ ኢይትወከፍ፡ ውዴተ፡ ላዕለ፡ ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ F.N. 4.
γ)benigne exciperelapreces, dona, sacrificia alicujus: ዘጸለየ፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ይትዌከፎ፡ liber Jobi.Job 33,26 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 6,9 ; ተወከፍነ፡ እምእዴሁ፡ ቍርባነ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 4 ; cumc.Acc.personapers.et rei: ኢይትዌከፎሙ፡ መባኦሙ፡ ለረሲዓን፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 31,23 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 140,2 .
b)susciperelai.e. subirela, tolerarela: Jesaiae prophetia.Jes. 28,10 ; እኪተ፡ ኢንትዌከፍ፡ ὑποίσομεν liber Jobi.Job 2,10 ; ተወከፍ፡ ኵሎ፡ ዘመጽአከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 2,4 ; ዘይትዌከፍ፡ ርትዐ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 26,3 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 10,34 ; cruciatus, Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 2 Enc.; convicia, Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 12 Enc.
c)reciperela: በእንተ፡ ኊልቄ፡ መጻሕፍት፡ አምላካውያት፡ ዘእዙዝ፡ ተወክፎቶን፡ ኀበ፡ (v. ውስተ፡ ) ቤተ፡ ክርስቲያን፡ F.N. 2; ይትዌከፎሙ፡ εἰσδέξεται πρὸς αὐτόν (recipit in se) Habacuci prophetia.Hab. 2,5 .
II)Pass. excipila, accipila, suscipila, recipila: ከመ፡ ኢይትወከፍ፡ ካህን፡ ነኪር፡ ዘእንበለ፡ መጽሐፈ፡ መባሕት፡ Lud. comm. hist. p. 311; መዐዛ፡ ሠናይ፡ ዘይትዌከፍ፡ ቅድሜሁ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 9 ; cumc.Acc.vel Dat.ejus, a quo quid benevole accipitur: ኢይትወከፎ፡ ለዘ፡ አብአ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 7,18 ; ኢታብእ፡ ሎቱ፡ ሕልያነ፡ እስመ፡ ኢይትወከፍ፡ (v. ኢይትወከፎ፡ ) ፡ ለከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 32,14 ; ለዘይጸመዶ፡ በጽድቅ፡ ይትወከፍ፡ (v. ይትወከፎ፡ ) ሎቱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 32,20 .
Substantivumsubst.
1)spicae emissaela, spicarum emissiola: ዐዘቅት፡ ዘእንበለ፡ ማይ። ደመና፡ ዘእንበለ፡ ዝናም። ሠዊት፡ ዘእንበለ፡ መስበልት፡ M.M. f. 31 (exspectaveris መስ " ፡ ዘ " ፡ ሠ " ); segetes አልቦሙ፡ ኅጠተ፡ ለመስበልቶሙ፡ M.M. f. 232.
2)seges spicas emittensla: ኵሉ፡ መስተገብረ፡ ገራውህ፡ ሐጸረ፡ አስዋከ፡ የዐውድ፡ ውስተ፡ መስበልቱ፡ M.M. f. 290.
V
1)intransit. rigescerela, cohorrescerela, horrore perfundila, horrerela: φρίσσειν : አንሦጠጠኒ፡ ሥዕርተ፡ ርእስየ፡ liber Jobi.Job 4,15 ; Jeremiae prophetia.Jer. 2,12 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 3,22 ; አንሦጠጠኒ፡ ኵለንታየ፡ Herm. p. 2; አንሦጠጠኒ፡ ሥዕርትየ፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 7 ; Infin. አንሦጥጦ፡ Lud. e Mss. Colb.
2)translatetransl.cohorrescere facerela, horrorem incuterela(horrore erigere capillos alicujus): ነገሩ፡ ለዘ፡ ብዙኀ፡ ይምሕል፡ ያንሦጥጥ፡ ሥዕርተ፡ ὀρθώσει τρίχας Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,14 ; አንሦጠጦ፡ ለሥዕርትየ፡ M.M. f. 29; ኵነኔ፡ መፍርህ፡ ዘያንሦጥጥ፡ ሥዕርተ፡ M.M. f. 180; ድምፀ፡ ቃል፡ ልዑል፡ ዘያንሦጥጥ፡ ንባቡ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 17,4 . Vocabularium Aethiopicum, -a -a.Voc. Ae.: አንሦ " ፡ ብ፡ አንቀጠቀጠ፡ ; radixRad.d'AbbadieAbb. አንሶጠጠ፡ ስቅጥጥ፡ አደረገ።
II,1
1)credere facerelai.e.
a)persuaderela, cumc.Acc.: ንሕነ፡ ናኣምኖ፡ ἡμεῖς πείσομεν αὐτόν Matthaei Evangelium.Matth. 28,14 ; Actus apostolorum.Act. 14,19 romanae editionisrom.; Actus apostolorum.Act. 18,4 .
2)confiteri facerela,
a)adigerelaaliquem ad confessionemla: Herodes አእመኖሙ፡ ለዕደው፡ እለ፡ ፈነዎሙ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 321.
b)praedicarelavel celebrare facerela: ወያአምን፡ ከናፍሪሆሙ፡ liber Jobi.Job 8,21 varia lectiovar.; ለዘረከባ፡ ( ለጥበብ ) ፡ ታአምኖ፡ ወታፈርሆ፡ τῷ εὑρόντι αὐτὴν δώσει ἐξομολόγησιν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,28 . De loco Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 3,5 dubito.
vel መቅሰም፡ (sing. nondum repertus) Substantivumsubst., pluralisPl. መቃስም፡ pluralisPl.pluralisPl. መቃስማት፡ cibi conditila: (diebus jejunii) ይትዐቀብ፡ እመቃስማተ፡ መብልዕ፡ ወመስቴ፡ not able to find explanation in abbreviation listKedr f. 35 ; እመቦ፡ ዘጥዕመ፡ ዘኮ n ፡ እመቃስማት፡ not able to find explanation in abbreviation listKedr f. 70 ; ይኅድግ፡ ኵሎ፡ መቃስማተ፡ ወኢይብላዕ፡ ቀስመ፡ not able to find explanation in abbreviation listKedr f. 73 ; ኢይብልዑ፡ መቃስማተ፡ F.N. 15.
III,1et III,2clavis affigilavel perfodila: Christus ተቀነወ፡ Cyr. ad not able to find explanation in abbreviation listTheod. f. 9 ; ተቀነ w ፡ እደዊሁ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 217 ; Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 25 ; በመስቀል፡ ይትቄኖ፡ τῷ σταυρῷ προσηλωμένος , hom. Acacii in Cyrilli Alexandrini scripta (de recta fide; ad Reginas; ad Theodosium; colloquium cum Palladio; Homiliae; Epistolae).Cyr. f. 106 ; በቀኖተ፡ ኀጺን፡ ተቀነወ፡ አእጋሩ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 25 Enc; እንዘ፡ ይትቀሠፍ፡ ወይትቀነው፡ በቅንዋት፡ not able to find explanation in abbreviation listHaim. Ab. n. 13.
I,1(quamquam Perf. nusquam inveni) [ עָמק عَمُقَ ܥܡܩ ] SubjunctivusSubj. ይዕምቅ፡ et ይዕመቅ፡ ,
1)profundumla( depressumlaet cavumla) esselavel fierila: እምቅድመ፡ ይዕምቁ፡ ቀላያት፡ Lit. Chrys.; እምቅድመ፡ ይዕመቅ፡ ባሕር፡ M.M. f. 27; toties se prostravit, እስከ፡ የዐምቅ፡ ምድሩ፡ ( ኀበ፡ ቆሙ ) ፡ ከመ፡ ግብ፡ not able to find explanation in abbreviation listGad. T.H. ; translatetransl.( inexploratum essela): የዐምቅ፡ እምነ፡ ማየ፡ ቀላይ፡ ምክራ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,29 .
2)effoderela, excavarela( austiefen ): የዐምቅ፡ ምድረ፡ በእግሩ፡ ἀνορύσσων liber Jobi.Job 39,21 (sic quidem libri Mss.; at praestat II,1 ያዐምቅ፡ vel I,2 ይዔምቅ፡ legere).
participiumpart.clavislavel aculeis affixuslavel perfossusla: Christus እንዘ፡ ቅንው፡ በኀጺ n Cod. Mus. Brit. LIV, 7; not able to find explanation in abbreviation listM.M. f. 127 ; Org.; እሑድ፡ እሱ r ፡ ወቅንው፡ በሰንበት፡ Synodos.Syn. p. 302.
Substantivumsubst.
1)spicae emissaela, spicarum emissiola: ዐዘቅት፡ ዘእንበለ፡ ማይ። ደመና፡ ዘእንበለ፡ ዝናም። ሠዊት፡ ዘእንበለ፡ መስበልት፡ M.M. f. 31 (exspectaveris መስ " ፡ ዘ " ፡ ሠ " ); segetes አልቦሙ፡ ኅጠተ፡ ለመስበልቶሙ፡ M.M. f. 232.
2)seges spicas emittensla: ኵሉ፡ መስተገብረ፡ ገራውህ፡ ሐጸረ፡ አስዋከ፡ የዐውድ፡ ውስተ፡ መስበልቱ፡ M.M. f. 290.
not foundsubst,ut videtur: murmuratiola, fremitusla(coll. { ጐርጐረ፡ } غَرْغَرَ قَرْقَرَ , amh. ክርክር፡ ): ኢኀፊር፤ ካሕድ፤ ቍርቍር፤ መዐት፤ ሁከት፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 26. At Voc. Ae. habent: ቍርቍር፡ (v. ኵርኵር፡ ) ፡ ዘ፡ ብዝበዛ።
et ቀጽር፡ ( Numeri, liber Pentateuchi.Num. 32,17 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 32,38 ), Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. አቅጻር፡ , pluralisPl.pluralisPl. አቅጻራት፡
1)sepesla, maceriala, murusla: φραγμός Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 143,17 ; ለእመ፡ ፈቀደ፡ ይሕንጽ፡ ብእሲ፡ ቅጽረ፡ ይርሐቅ፡ እምቢጹ፡ አሐተ፡ ምሥጋረ፡ እግር፡ Fetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 37 ; etiam ሐጹረ፡ ቅጽር፡ Fetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 37 ; ቅጽረ፡ ንድቅ፡ οἰκοδομή Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,16 ; ቅጽረ፡ ምኔት፡ Sx. Enc.
2)moeniala, munitiola, munimentumlaurbis, arcis: ሀገር፡ እንተ፡ ባቲ፡ ቅጽረ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,29 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,30 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,31 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 13,19 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 32,17 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 32,38 ; ሀገረ፡ ቅጽር፡ 4 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 18,8 ; ቅጽረ፡ ሀገር፡ Rel. Bar.; አረፍት፡ (v. አረፍተ፡ ) ቅጽሮን፡ Deuteronomium.Deut. 9,1 ; τεῖχος Canticum Canticorum.Cant. 5,7 ; Canticum Canticorum.Cant. 8,10 ; Actus apostolorum.Act. 9,25 Platt; ይጠቅሙ፡ ለርእሶሙ፡ ቅጽረ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 28,4 ; φραγμός Regum liber biblicum III.3 Reg. 11,27 ; χαράξ Deuteronomium.Deut. 20,19 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 11,47 ; de variis munimentis et moenibus not able to find explanation in abbreviation listHierosolymorum Jsp. p. 370 al,: ኢያሪኮ፡ እን t ፡ የዐውዳ፡ ፯አቅጻራት፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 26 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 21 ; περιοχῆ Regum liber biblicum I.1 Reg. 22,4 ; 1 Reg, 22,5; Regum liber biblicum II.2 Reg. 5,7 ; locus munitusla, arxla, castrumla( قَصْرٌ ) Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 358 sequensseq.; ቅጽረ፡ ንጉሥ፡ Lud. e V.S. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ጸቈን፡ አጽዋን፡ ቅጽር፡ ዘ፡ ሐፅር።
, rarius ውድየት፡ , nomen actionisn. act.et Substantivumsubst., fem. et m. , objectatio criminisla, criminatiola, calumniala, accusatiola: διαβολή Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,24 ; διαβουλίαι Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 5,12 ; διαβούλια Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 9,23 ; ውዴት፡ እኪት፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,2 ; ውዴት፡ ዘሐሰት፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 23,1 ; ፡መጽሐፈ፡ ውዴት፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 4,8 ; episcopus ኢይስማዕ፡ ውዴተ፡ ሐሰት፡ ላዕለ፡ ካልእ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 4 ; ኢይስማዕ፡ ነገረ፡ ውዴት፡ በኀበ፡ ብእሲ፡ እኩይ፡ ዘይነብብ፡ ሐሰተ፡ ላዕለ፡ ካልኡ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 5 ; በዓለ፡ ውዴት፡ delatorla, calumniatorla, sycophantalaF.N. 5; Esther vicit መልአከ፡ ውዴት፡ (i.e. Hamanum) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 24 Enc.; ውድየት፡ F.N. 6,5; በእንተ፡ ውዴት፡ (sive vero sive falso) F.N. 50,4.