Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

pampinatus^la(cfr. ذُلِّلَ , זַלְזַלִּים ; nec non דַּלַּת רֹאשֵׁךְ , ubi LXX πλόκιον κεφαλῆς habent), de capillis: crispatus^la, ድምድማሁ፡ ድሉል፡ βόστρυχοι αὐτοῦ ἐλάται ; ሥዕርተ፡ ርእስኪ፡ ድሉላት፡ ; ላሕይት፡ ይእቲ፡ ብእሲት፤ ድምድማሃ፡ ድሉል፡ ወቄናዝዒሃ፡ ፍቱል፡ — Ludolfi Gregorius illos locos de caesarie more Abyssinorum in orbem quasi crispata^laaccipiebat. — At in loco Enc., quem Lud. affert, pro በርሥኣን፡ ድሉል፡ አዕረፈ፡ legendum est ጥሉል፡ — : ድሉል፡ ዘ፡ ጉተና፡ ; aliud^la: ድሉል፡ ዘ፡ ጥቅል፡

ድምድማ

[e ድማሕ፡ formatum videtur, nec est quod ad طمّ (i.e. ፀመመ፡ ) nectere^la, torquere^lacrines recurramus], plerumque m. , ድምድማት፡ , coma^la, caesaries^la, capillus^la( Haupthaar ): ለእመ፡ አብቈለ፡ ድምድማ፡ 1 ; ; ድምድማ፡ ርእስክሙኒ፡ ; ; ; ( ድሉል፡ ); ቈናዝእ፡ ወድምድማተ፡ ርእስ፡ Form. Conf. (si quidem lectio sana est). — : ድምድማ፡ ዘ፡ እራስ፡ ; aliud^la: ድምድማ፡ ዘ፡ አናት፡ ወቦ፡ ዘ፡ ወሰነ፡ ርእስ።

ድሉል

ድልው ድልው

, fem. ድሉት፡ ( ድልውት፡ )

1)ponderatus^la, libratus^la: ; ቃለ፡ ጠቢባን፡ ድሉት፡ (v. ድልውት፡ ) በመዳልው፡ .

a)dignus^la, ለ፡ rei vel : ድልዋን፡ ሎቱ፡ ἀξίους ἑαυτοῦ ; ዘኢኮነ፡ ድልወ፡ ላቲ፡ F.N. 24,3; in st. constr.: ድልወ፡ ዕርየት፡ ( ዕርየት፡ ); verbi: በእንተ፡ ዘረሰዮ፡ ድልወ፡ ይባእ፡ ; : F.M. 25,3; fortasse etiam . Adv. ድልወ፡ Lud. Comm. hist. p. 32 vel በድልው፡ digne^la, pro dignitate^la: ዘተኀርየ፡ በድልው፡

b)decens^la, conveniens^la: እፎ፡ ኮነ፡ ድልወ፡ ( wie sollte es sich ziemen?^de) Hom. Jac. Sarug.; ድልዋተ፡ (v. ድልወተ፡ ) ነበብከ፡ ἄριστα ἔφης

3)paratus^la, praeparatus^la, instructus^la, promtus^la: ድልው፡ መንበርከ፡ ; ; ; ; ; ; ; ድልው፡ ኅብስት፡ ἕτοιμος ἄρτος ; ድልው፡ ኵሉ፡ ፍናዊከ፡ ; ኵሉ፡ ድልው፡ ; በዓልየ፡ ድልው፡ ; እልኩ፡ ድልዋት፡ ; ድሉት፡ ; ጊዜ፡ ዚአክሙ፡ ድልው፡ ; ubi de personis praedicatur, suff. admittit: ድልዋኒክሙ፡ ሀልዉ፡ ; ; ይጸንሑ፡ ድልዋኒሆሙ፡ ; ለ፡ pers. (alicui): ; ; ለ፡ rei: ኵሉ፡ ድልው፡ ለመሥዋዕት፡ ለገቢር፡ ; ; ዘድልው፡ ለክብር፡ ዘለዓለም፡ ; ለ፡ temporis: ; ለ፡ seq. Infin.: ; Abba Johanni erat ወትረ፡ ድልው፡ ለመዊት፡ Mavâs. 13; ; verbi: ; ከመ፡ seq. : ; l ; .

4)bene paratus^la, prospero successu praeditus^la: ለምንት፡ ፍኖተ፡ ኃጥኣን፡ ድሉት፡ ὁδὸς ἀσεβῶν εὐοδοῦται ( ተደለወ፡ nr. 2,a).

, fem. ድሉት፡ ( ድልውት፡ )

1)ponderatus^la, libratus^la: ; ቃለ፡ ጠቢባን፡ ድሉት፡ (v. ድልውት፡ ) በመዳልው፡ .

b)decens^la, conveniens^la: እፎ፡ ኮነ፡ ድልወ፡ ( wie sollte es sich ziemen?^de) Hom. Jac. Sarug.; ድልዋተ፡ (v. ድልወተ፡ ) ነበብከ፡ ἄριστα ἔφης

4)bene paratus^la, prospero successu praeditus^la: ለምንት፡ ፍኖተ፡ ኃጥኣን፡ ድሉት፡ ὁδὸς ἀσεβῶν εὐοδοῦται ( ተደለወ፡ nr. 2,a).

ደለወ

I,1, ይድሉ፡ ,

I)Transit.: librare^la, pendĕre^la, ponderare^la, : እለ፡ ትደልውዎ፡ በመዳልው፡ ; ትደልዎ፡ ; ; ; ደሊውየ፡ ; ; እመ፡ ደለውከ፡ በመዳልው፡ ቃለከ፡ ; ድሉ፡ በመዳልው፡ ኀጣውኢነ፡ ; .

a)appendĕre^la: ወደለዉ፡ ዐስብየ፡ ; ደለውኩ፡ ሎቱ፡ ወርቆ፡ ; ደለውኩ፡ ሎሙ፡ ወርቀ፡ ወብሩረ፡ ; ; ;

b)perpendere^la .

c)aggravare^la, Lud. ex Hom. Chrys.

II)Intransit.: libratum, statera quasi comparatum ( etiam sub ተደልወ፡ ) i.e.

1)aequum esse^la, aequare^la, : አይደልዋ፡ ብሩር፡ ተውላጣ፡ οὐ σταθήσεται ἀργύριον ἀντάλλαγμα αὐτῆς .

2)congruum^la, commodum^la, aptum^la, idoneum esse^la, ለ፡ vel : ይገብር፡ ዘዘዚአሁ፡ ዘይደሉ፡ ለመልእክተ፡ ኵሉ፡ .

a)utilem^la, fructuosum esse^la, conducere^la, expedire^la, συμφέρειν , ኢይደልዎ፡ ለአብድ፡ ተድላ፡ ; አኮ፡ ኵሉ፡ ዘይደልዋ፡ ; ; ἀγαθόν μοι ; ሰምሮ፡ ሎቱ፡ ተግባሩ፡ ወደለዎ፡ ብሔር፡ ; neg.: ἀσύμφορον , ἄχρηστον εἶναι , ut: ከመ፡ ብሒእ፡ ኢይደልዎ፡ ለቍስል፡ ; p.; p.; ፍሬሆሙ፡ ኢይደሉ፡ ለበሊዕ፡ .

b)bonum^lavel jucundum esse^lasensibus: እንዘ፡ ይደሉ፡ ለከናፍርየ፡ ἱκανούμενος χείλεσι ( mundend^de) ; ትደልዎሙ፡ እመባልዕት፡ ሠናያት፡ .

3)decet^la, convenit^la, par^la, aequum est^la, debetur^la, dignus sum^la, Nomin. rei et ለ፡ pers. vel : ለከ፡ ይደሉ፡ ስብሐት፡ πρέπει ; ; ; ; ; ; ኵሉ፡ ዘይደሉ፡ ሊተ፡ καθήκει ; ; ὡραῖον , ይደልዎን፡ ኰንኖ፡ ለሢበት፡ ; ; καλόν , ኢይደልዎ፡ ብዒል፡ ; ἄξιος crebro: ; ; ; ; ; ; ; ; ዘሎቱ፡ ይደሉ፡ ቤት፡ αὐτοῦ ἄξιον οἴκημα ; ; አብእ፡ n. 1079 መባአ፡ ለእግዚአብሔር፡ በዘይደልወከ፡ ; ; ; ἱκανός ; praeterea: ; ; ኵሉ፡ ዘይደልዎ፡ ወዘኢይደልዎ፡ dignus et indignus^la ; ዘይደልዎ፡ ጵጵስና፡ qui episcopatu dignus est ; 309 ; ለእሉ፡ ኵሎሙ፡ ይደሉ፡ ፍትሐ፡ ሞት፡ ; etiam Infinitivi: ይደልዎሙ፡ መክፈልተ፡ ዚአሁ፡ ከዊነ፡ (v. ከዊን፡ ) ; ሰላም፡ ለከ፡ በርተሎሜዎስ፡ አቡነ፤ ዘደለወከ፡ በርትዕ፡ ኤጲስ፡ ቆጶሰ፡ ከዊነ፤ ; vel ለ፡ et Infin.: ደለዎ፡ ለርእይ፡ (v. ርእይ፡ ) dignus fuit qui videret ; ከመ፡ verbi: ይደልዎ፡ ከመ፡ ይንሣእ፡ ἄξιόν ἐστι λαβεῖν ; Platt; ; ይደሉ፡ ከመ፡ ኢይቅረብ፡ ዘእንበለ፡ ይነስሕ፡ ; crebrius : ; ; ; ; ; ዓዲ፡ ይደልወክሙ፡ እነጽር፡ እንከሰ፡ መሥዋዕተ፡ ; ; ; .

4)oportet^la, debeo^la, meum tuum ejus est^la, mereor^la, reus sum^la, ለ፡ pers. vel et Nomin. rei: ከመ፡ ይቅትሉ፡ ነፍሰ፡ ዘኢይደሉ፡ መዊት፡ ἃς οὐκ ἔδει ἀποθανεῖν ; vel ለ፡ et Infin., ut: ; ብእሲ፡ ቀታሌ፡ ነፍስ፡ ዘይደሉ፡ ለሞት፡ (qui mortis reus est) ; verbi: ይደልወነ፡ ንመጡ፡ ὀφείλομεν τιθέναι ; ; Chrys. crebro; vel ላዕለ፡ pers. et Nomin. rei: ደለወት፡ ላዕሌሁ፡ ደይን፡ (reus est judicio) ; ዘይደሉ፡ ላዕሌሁ፡ ቀትል፡ ( ተድኅነ፡ ); ዝንቱ፡ ውሳኔ፡ ሕግ፡ ይደሉ፡ ላዕለ፡ ኵሉ፡ ( diese Bestimmung liegt allen ob^de, zu erfüllen^de) ; ይደሉ፡ ላዕሌሆሙ፡ ተፈልጦ፡ ; vel : vel ከመ፡ : . — Voc. Ae.: ደለወ፡ ዘ፡ ተገባው።

ድላሌ

caesaries crispata^la, ርእሱ፡ ወርቀ፡ ቄፋዝ፡ ወድላሌሁ፡ ጸሊም፡ ከመ፡ ቋዕ፡ (e ).

ድል ድል

dǝl part of (personal name) ድል፡ ነአድ፡ dǝl part of (personal name) ድል፡ ነአድ፡

ድልመ፡ ንግሣ

dǝlma nǝgśā (personal name) e.g. Dǝlma Nǝgśā 99 n. 78

ድልቅልቅ

m. et fem. (ut ), ድልቅልቃት፡

1)commotio^la, concussio^la, agitatio vehemens^la, σεισμός ; ; ውስተ፡ ባሕር፡ ; ድልቅልቀ፡ ሰረገላሁ፡ ; συσσεισμός .

2)in n. 1078specie: terrae motus^lavel tremor^la: ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ዐበይት፡ ድልቅልቃት፡ ; motus vel tremor coelorum^la . (Pro ድልቅ፡ , quod Laur. exhibet, omnes mei libri praebent ድልቅልቅ፡ ).

ድልቅልቅ

m. et fem. (ut ), ድልቅልቃት፡

1)commotio^la, concussio^la, agitatio vehemens^la, σεισμός ; ; ውስተ፡ ባሕር፡ ; ድልቅልቀ፡ ሰረገላሁ፡ ; συσσεισμός .

ድልቅልቅ

m. et fem. (ut ), ድልቅልቃት፡

1)commotio^la, concussio^la, agitatio vehemens^la, σεισμός ; ; ውስተ፡ ባሕር፡ ; ድልቅልቀ፡ ሰረገላሁ፡ ; συσσεισμός .

ድልቅልቅ አድለቅለቀ

m. et fem. (ut ), ድልቅልቃት፡

1)commotio^la, concussio^la, agitatio vehemens^la, σεισμός ; ; ውስተ፡ ባሕር፡ ; ድልቅልቀ፡ ሰረገላሁ፡ ; συσσεισμός .

1)commoveri^la, concuti^la, tremere^la, contremiscere^la, vaciliare^la, de coelo, terra, montibus, fundamentis, locis: ያድለቀልቅ፡ ሰማይ፡ ወምድር፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; አድለቅለቁ፡ አድባር፡ እምኔሁ፡ ; ; ታድለቀልቅ፡ ሰማየ፡ ሰማያት፡ ድልቅልቀ፡ ዐቢየ፡ ; de aliis rebus: ; ; de hominibus, angelis: አኀዙ፡ ይርዐዱ፡ ወያድለቅልቁ፡ እምኔሆሙ፡ ; ; etiam de ድልቅልቅ፡ ipso praedicatur: አድለቅለቀ፡ ዐቢይ፡ ድልቅልቅ፡ .

2)commovere^la, concutere^la, contremiscere facere^la: ; ; ; ; ; ; ; ; ; ለእመ፡ አድለቅለቀ፡ ድልቅልቅ፡ መካነ፡ ; movere^laaliquid loco, et እምነ፡ .

ዐቢይ

, fem. ዐባይ፡ , m. ዐቢያን፡ , fem. ዐቢያት፡ , ዐበይት፡

1)magnus^la, bestia ; ; ; ; እብን፡ ዐበይት፡ ; ; ጥቅም፡ ዐቢይ፡ ; mons ; ሀገር፡ ዐባይ፡ ; arbor ; ብርሃናት፡ ዐበይት፡ ; domus ; ; cubiculum ; fluvius ; mare ; በረድ፡ ዐበይት፡ ; ; ዐበይት፡ መዋቅሕት፡ ; መጥባሕት፡ ዐቢይ፡ ; ሕዝብ፡ ዐቢይ፡ ; ; ዕሴት፡ ዐቢይ፡ ; ; ; ; በዓል፡ ዐቢይ፡ ; ; ተኣምራት፡ ዐቢያን፡ ወስቡሓን፡ ; ; ዐውያት፡ ዐበይት፡ ; ግብር፡ ዐበይት፡ ; እኪት፡ ዐበይት፡ ; ኵነኔ፡ ዐበይት፡ ; ; መቅሠፍት፡ ዐቢይ፡ ; ኀጢአት፡ ዐባይ፡ F.M. 6,1; caet.; raro junctum nominibus temporis, ut: ዐቢየ፡ ሰዓተ፡ .

a)vehemens^la, ut ventus: ; ; ; ዝናም፡ ዐቢይ፡ ; ድልቅልቅ፡ ዐቢይ፡ ; ማዕበል፡ ዐቢይ፡ ; ድቀት፡ ዐቢይ፡ ; ድንጋፄ፡ ; fletus ; ira ; timor ; gaudium ; tribulatio , al.

b)altus^la, de voce በዐቢይ፡ ቃል፡ ; Dan. apocr. 1,24; ; ; በዐቢይ፡ ፀዓዕ፡ ; ; ; de somno et tranquillitate: ናዋም፡ ዐቢይ፡ ὕπνος βαθύς ; ዛሕን፡ ዐቢይ፡ .

c)gravis^la, magni momenti^la: ዐቢይ፡ ዝነገር፡ ለነ፡ ; ; ; ; ; ; አኮ፡ ዐቢይ፡ ዝንቱ፡ ሊተ፡ እመ፡ አፍቀርክዎ፡ ; ዐቢይ፡ ውእቱ፡ ሊተ፡ እስመ፡ ዮሴፍ፡ሕያው፡ ; ; ; ; .

d)magnum vel magna i.e. magna facinora^la, magnalia^la: ይገብር፡ ዐቢየ፡ በኵለሄ፡ ; ገብረ፡ ዐቢያተ፡ ; ; ; .

e)magnus^la, de verbis insolentis vel superbi: አፉሁ፡ ይነብብ፡ ዐቢያተ፡ ; ; ; ዐቢይ፡ ነገር፡

f)Adv. ዐቢየ፡

α)valde^la ; ; .

β)alta^lavel clara voce^la: ስብኩ፡ ዐቢየ፡ .

2)de personis,

a)magnus^lapotentia, dignitate, opibus al.: ንጉሥ፡ ዐቢይ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; .

α)de Deo: ; ; ; ; ; .

β)de sacerdote summo^la: ካህን፡ ዐቢይ፡ ; ; al.

γ)nobilis^la, procer^la, primoris^la, princeps^la: ትሑት፡ ምስለ፡ ዐቢይ፡ ; ; ; ; ዐቢይ፡ ወንኡስ፡ ; ; ; ; δυνάστης ; ዐበይት፡ ሰብእ፡ n. 988 ; ዐበይት፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ዐበይተ፡ ተዓይን፡ ; ዐበይተ፡ ነገድክሙ፡ ; ; ዐቢያን፡ .

b)annis i.e. natu major^lavel maximus^la: አንተ፡ ዐቢይነ፡ πρεσβύτερος (crebrius ዘየዐቢ፡ ). Huc referenda videtur phrasis ዐቢይ፡ ክርስቲያን፡ Christiani^la( adulti^lavel maturi^la, ንኡስ፡ ክርስቲያን፡ catechumenis^lavel neophytis^la) ; ;

Cross-references: ● for ዐቢይ፡ ሕማም፡ ሕማም፡ (TraCES) ● for ዓቢየ፡ ክርስቲያን፡ ክርስቲያን፡ (TraCES)

ድልቅልቅ

m. et fem. (ut ), ድልቅልቃት፡

1)commotio^la, concussio^la, agitatio vehemens^la, σεισμός ; ; ውስተ፡ ባሕር፡ ; ድልቅልቀ፡ ሰረገላሁ፡ ; συσσεισμός .

ድልወት ድልው

et , fem. et m. , ድልወታት፡

1)pondus^la(gravitas) ; ; ; ; ; ; .

2)dignitas^la: F.N. 5; በጽድቅ፡ ተኰነኑ፡ ዘከመ፡ ድልወተ፡ እከዮሙ፡ ; neg.: indignitas^la: በኢድልወትነ፡ quamquam indigni sumus^la ; እስመ፡ ለነ፡ ኢኮነ፡ ድልወተ፡ ልደትነ፡ Rel. Bar.; አንተ፡ እንዘ፡ አኮ፡ ድልወት፡ ሊተ፡ አድኀንከኒ፡ ; አኮ፡ ድልወትየ፡ ከመ፡ ትባእ፡ ; አኮ፡ ድልወት፡ ሊተ፡ ኣንቃዕዱ፡ ; ድልወታት፡ dignitates i.e. gradus dignitatis vel honoris, F.N. 9,2.

3)decentia^la, convenientia^la: ድልወተ፡ (v. ድልዋተ፡ ) ነበብከ፡ ἄριστα ἔφης Cyr. c.

, fem. ድሉት፡ ( ድልውት፡ )

1)ponderatus^la, libratus^la: ; ቃለ፡ ጠቢባን፡ ድሉት፡ (v. ድልውት፡ ) በመዳልው፡ .

b)decens^la, conveniens^la: እፎ፡ ኮነ፡ ድልወ፡ ( wie sollte es sich ziemen?^de) Hom. Jac. Sarug.; ድልዋተ፡ (v. ድልወተ፡ ) ነበብከ፡ ἄριστα ἔφης

4)bene paratus^la, prospero successu praeditus^la: ለምንት፡ ፍኖተ፡ ኃጥኣን፡ ድሉት፡ ὁδὸς ἀσεβῶν εὐοδοῦται ( ተደለወ፡ nr. 2,a).

ምናን

, ምናናት፡ μνᾶ [ مَنٌّ , مَناً מָנֶה ܡܰܢܝܳܐ ] mina^la(pendit mina attica centum drachmas atticas; talentum atticum continet sexaginta minas) ; ; ; ; ; ; እሁበከ፡ ፫፻ ምናናተ፡ ወርቅ፡ ; ድልወቱ፡ ፫፻ ምናናት፡ – De pondere minae mire hallucinantur Abyssini; praebent

1) ምናን፡ ዘ፡ ወቄት፡

2) ምናን፡ ፳፻ መክሊት፡

3) ምናን፡ ዕሩይ፡ ምስለ፡ መክሊት፡ ወቦ፡ እለ፡ ይ፡ ፵ ድሪም።

mǝnnān , mǝnnānāt
ተደለው፡ ለአብርሖ፡ መክሊትከ፡ ወምናንከ፡ ዝውእቱ፡ ሢመተ፡ ዲቁናከ፡ ‘Be prepared to multiply your talent and your mǝnnān, which is the ordination of your deaconship^en’ 5 (ed.), 4 (tr.)

Grébaut
ምናን፡ mǝnnān « (mnas) once^fr» ― ወቄት፡ Ms. BNFabb217, fol. 41r.

Leslau
ምናን፡ mǝnnān ( ምናናት mǝnnānāt ) kind of weight, pound^en 351a

ድልወት ድልወት

et , fem. et m. , ድልወታት፡

1)pondus^la(gravitas) ; ; ; ; ; ; .

3)decentia^la, convenientia^la: ድልወተ፡ (v. ድልዋተ፡ ) ነበብከ፡ ἄριστα ἔφης Cyr. c.

et , fem. et m. , ድልወታት፡

1)pondus^la(gravitas) ; ; ; ; ; ; .

3)decentia^la, convenientia^la: ድልወተ፡ (v. ድልዋተ፡ ) ነበብከ፡ ἄριστα ἔφης Cyr. c.

ድልወት

et , fem. et m. , ድልወታት፡

1)pondus^la(gravitas) ; ; ; ; ; ; .

3)decentia^la, convenientia^la: ድልወተ፡ (v. ድልዋተ፡ ) ነበብከ፡ ἄριστα ἔφης Cyr. c.

መጥነ

I,1(a መጠን፡ ) impers. decet^la, convenit^la: አኮ፡ መጥነነ፡ ንክሥት፡ non decet nos operire^la Sic quidem in Cod. Francof.; sed alii habent መጠንነ፡ , Lud. in psalmis^la ድልወት፡ ለነ፡ . Quare vereor, ne lectio corrupta sit; etenim ኢመጥነነ፡ potius exspectaveris quam አኮ፡ መጥነነ፡

Search

Input

Keys Combinations

Hold and choose