Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

, ዚአከ፡ , ዚአየ፡ al. ዘ፡ col. 1032.

nota Genitivi ( gramm.§ 145; § 186).

1)Sicut ዘ፡ , ita notam Genitivi ዘ፡ secundum genera et numeros eorum a quibus pendet nominum variare licet, m. ዘ፡ , fem. እንተ፡ , እለ፡ , ut: ዕፀ፡ በለን፡ እንተ፡ ላሕ፡ ; ; መኃትው፡ እለ፡ ወርቅ፡ ; ; at plerumque ዘ፡ post nomina utriusque generis et numeri usurpatur.

2)Ejus usus potissimus hic est:

a)ubi nomen regens statum constructum non admittit, ut: ማርያ፡ እንተ፡ ያዕቆብ፡ Maria Jacobi ; ; ዘመኑ፡ አንተ፡ cujus es tu? ; vel duos Genitivos sibi subjunctos habet (quorum alter statu constr., alter nota ዘ፡ significatur), ut: ብእሲትከ፡ እንተ፡ ንእስከ፡ uxor n. 1032tua juventutis tuae ; አዋልዲኪ፡ እለ፡ ሐቅል፡ ; ; ; ; ; ; ; ኦዘክርስቶስ፡ አፍቅሮተ፡ ሰብእ፡ Deg.; vel Genitivus alia voce interjecta a suo nomine sejunctus est, ut: በዕለት፡ ዐባይ፡ እንተ፡ ኵነኔ፡ ; ; vel ad nomen statui constr. subjunctum aliud additur, ut: መራኁተ፡ ሞት፡ ወዘሲኦል፡ ; ; አብያቲከ፡ ወዘዐበይትከ፡ ; ; ; ; ; .

b)ubi nomen cui Genitivus subjunctus est vel reticere vel non repetere libet: ይከውኑ፡ ኵሎሙ፡ ዘአምላክ፡ omnes erunt ; ; ; ; ; ላህም፡ ለእመ፡ ወግዐ፡ ዘካልኡ፡ (i.e. bovem alius^la) ; ቃል፡ ቃለ፡ ያዕቆብ፡ ወእደው፡ እለ፡ ዔሳው፡ ; ; ; .

3)Praeterea de significatione voculae ዘ፡ notanda sunt haec:

a)Usurpatur de materia, e qua quid factum est

α)ex^la: ምሕራማቲኪ፡ ገብሩ፡ ዘቀርነ፡ ነጌ፡ ἐξ ; ግበር፡ ለከ፡ ታቦተ፡ እንተ፡ ዕፅ፡ ἐκ ξύλων ; annot.; .

β)substantivis materiae praepositum adjectiva materiae efficit: ጽላት፡ እለ፡ እብን፡ ; ዘዕፅ፡ ; ዘብሩር፡ ; ዘጸጕረ፡ ገመል፡ ; al.

b)Crebro (sicut ذو ) simul vim pronominis demonstrativi in se continet: is qui est^laalicujus i.e. pertinens ad^laaliquem vel aliquid, praeditus^la, possidens^la.

α) ለክሙ፡ ለእለ፡ ብሔረ፡ ሮሜ፡ ; በእንተ፡ እለ፡ ጌዴዎን፡ ; እምነ፡ እለ፡ ሳኦል፡ ex hominibus^lai.e. servis Sauli^la ; እለ፡ ኢዩ፡ ; ; ኵሎሙ፡ እለ፡ ቤቱ፡ ; ምስለ፡ እለ፡ አዛርያ፡ Dan. apocr. 3,25; ዕደው፡ እለ፡ ዳታን፡ ወአቤሮን፡ ; አኮ፡ ክመ፡ ዘበለስ፡ ዘትገብሩ፡ τὸ τῆς συκῆς ; ; .

β) ዘለምጽ፡ lepra praeditus^lavel affectus^lai.e. leprosus ; ; ዘጋኔን፡ ; ; ዘሢበት፡ ; ዘሕብር፡ ; ዘጽድቅ፡ ; እለ፡ ዐመፃ፡ ; ዘሥጋ፡ ; ; ዘነፍስ፡ ; ; ዘመንፈስ፡ ; ; ; al.

4)Nota Genitivi ዘ፡ ubi duplicatur, ዘዘ፡ , vim distributivam nanciscitur, ut ; plura exempla ዚአሁ፡

, ዚአከ፡ , ዚአሁ፡ al., እንቲአየ፡ , እንቲአከ፡ al., እሊአየ፡ al. sunt tres formae notae Genitivi, cum suffixis , proprie mei^la(ad m. relatum ዚአየ፡ , ad fem. እንቲአየ፡ , ad እሊአየ፡ ), tui^la, sui^lavel ejus^la( gramm.§ 105,b); vice pronominum possessivorum funguntur: meus^la, tuus^la, noster^la, vester^la, suus^lavel ejus^la, eorum^la, nonnumquam proprius^la, et crebro usurpantur, cum ubi Genitivus pronominum personalium postulatur separatus neque alii nomini subjunctus, tum pro , si quidem orationis vis quaedam in pronomen intenta est.

1)Formae dictae plerumque ponuntur nudae,

a)ubi poss. Subjectum ( ; ) vel Praedicatum enunciationis est: ኵሉ፡ ዘታሕተ፡ ሰማይ፡ ዚአየ፡ ውእቱ፡ ; እንተ፡ ኢኮነት፡ እንቲአከ፡ quae non tua est ; ዚአየ፡ ውእቱ፡ አፍላግ፡ ; ; ; ; ; ከመ፡ እሊአከ፡ ንሕነ፡ ; ; ; ; ; .

b)ubi statui constructo vel praepositioni subjunctum est: ኀዲገ፡ ዚአየ፡ τὸ καταλιπεῖν σε ἐμέ ; ; በእበደ፡ ዚአሁ፡ ; ለሊሁ፡ ደረግም፡ ነፍሰ፡ እንቲአሁ፡ ; ; ; ; ; አዐቅብ፡ ነፍሰ፡ እንቲአሁ፡ ; ; ; ; ; Platt; ዐውደ፡ ዚአሁ፡ ; n. 1033 ወኮነ፡ ስብሓቲነ፡ ከመ፡ ዚአሆሙ፡ ; እምዚአየ፡ ἐκ τοῦ ἐμοῦ ; ውስተ፡ ዚአሁ፡ εἰς τὰ ἴδια ; ዐቢይ፡ እምነ፡ ዚአሆሙ፡ μείζων τῆς αὐτῶν ; ለእሊአሁ፡ ; ; .

c)nec non

α)ubi suo nomini ad quod pertinet praemissum est: እንቲአየ፡ ልብ፡ ἐμὴ καρδία ; እንቲአሆሙ፡ ሕይወቶሙ፡ .

β)vel post nomen pronomine suff. praeditum, ubi hoc pronomen emphaseos causa repetendum est: ወዓዲ፡ ነፍሶሂ፡ እንቲአሁ፡ vitam suam sui ipsius ; .

γ)aliâs quoque, ut: በአተ፡ ካዕበት፡ እንቲአሁ፡ (pro በአተ፡ ካዕበት፡ በአተ፡ እንቲአሁ፡ ) .

2)Rarius formae ዚአየ፡ , ዚአከ፡ al. ዘ፡ praemittitur: qui mei^la, tui^laal. est^lai.e. meus^la, tuus^la, ut: ዘዚአየ፡ ምክር፡ ἐμαὶ βουλαί ; እወቅስ፡ ዘዚአየሂ፡ ጽድቅየ፡ ወዘዚአኪሂ፡ ጌጋየኪ፡ ; ዝሰ፡ ኵሉ፡ ዘዚአየ፡ ; ; ; maxime ubi neutro meum^la, tuum^laal. exponendum est, ut: እለ፡ ዘዚአሆሙ፡ ይዘርዑ፡ τὰ ἴδια σπείροντες ; ዘዚአከ፡ τὰ σά ; .

3) ዚአሁ፡ , ዚአሃ፡ al.

a)praemisso ለለ፡ vel ዘዘ፡ vim distributivam nanciscitur: suus cujusque vel cuique^la, varius^la, multimodus^la, varii generis^la, ዘለለ፡ ዚአሁ፡ ሕማሞሙ፡ quorum morbi sui cujusvis^lai.e. varii erant^la ; አልበሶሙ፡ ኀይለ፡ ዘዘዚአሆሙ፡ καθ ʼ ἑαυτούς ; በበአምሳለ፡ ገጹ፡ ያርእየከ፡ ዘዘ፡ ዚአሁ፡ ; ብእሲ፡ ዘዘዚአሁ፡ ሖረ፡ በፍኖቱ፡ ; ; ውስተ፡ መለያልዩ፡ ዘዘዚአሆሙ፡ ; ቃሎሙ፡ ዘዘዚአሆሙ፡ ; ; ; 50; ; ; ዘዘ፡ ዚአነ፡ ; ዘዘዚአክሙ፡ ; ; διάφορος ; ; ; ποικίλος ; ; ; ; ; ዘዘዚአሁ፡ ትምህርት፡ ποικιλτικὴ ἐπιστήμη .

b)praemisso ዘዘ፡ (sc. nota Genitivi duplicata) vim reciprocationis nanciscitur, et cum verbis dirimendi^lajunctum significat: ab invicem^la, alius ab alio^la, ይፈልጦሙ፡ ዘዘዚአሆሙ፡ ; ተፋለጡ፡ ዘዘዚአሆሙ፡ ; አስተራሕቅዎሙ፡ ዘዘዚአሆሙ፡ .

1)Formae dictae plerumque ponuntur nudae,

c)nec non

α)ubi suo nomini ad quod pertinet praemissum est: እንቲአየ፡ ልብ፡ ἐμὴ καρδία ; እንቲአሆሙ፡ ሕይወቶሙ፡ .

β)vel post nomen pronomine suff. praeditum, ubi hoc pronomen emphaseos causa repetendum est: ወዓዲ፡ ነፍሶሂ፡ እንቲአሁ፡ vitam suam sui ipsius ; .

γ)aliâs quoque, ut: በአተ፡ ካዕበት፡ እንቲአሁ፡ (pro በአተ፡ ካዕበት፡ በአተ፡ እንቲአሁ፡ ) .

3) ዚአሁ፡ , ዚአሃ፡ al.

Cross-references: for the usage of ዘ in front of the names of feasts ሆሳዕና፡ (Grébaut)

አስተሐውረ

(an አስተሖረ፡ ?) IV,1nuntio misso referre^laaliquid ad aliquem: ወያስተሐውሩ፡ በነቢበ፡ (v. ነቢበ፡ ) ዚአሁ፡ ያመጽኡ፡ ኀቤየ፡ ; ኢያስተሐውራ፡ ነገረ፡ ( μὴ διαβόλους ) .

ዚአየ

1)Formae dictae plerumque ponuntur nudae,

c)nec non

α)ubi suo nomini ad quod pertinet praemissum est: እንቲአየ፡ ልብ፡ ἐμὴ καρδία ; እንቲአሆሙ፡ ሕይወቶሙ፡ .

β)vel post nomen pronomine suff. praeditum, ubi hoc pronomen emphaseos causa repetendum est: ወዓዲ፡ ነፍሶሂ፡ እንቲአሁ፡ vitam suam sui ipsius ; .

γ)aliâs quoque, ut: በአተ፡ ካዕበት፡ እንቲአሁ፡ (pro በአተ፡ ካዕበት፡ በአተ፡ እንቲአሁ፡ ) .

3) ዚአሁ፡ , ዚአሃ፡ al.

ዚአየ ዚአየ ዚአሁ

1)Formae dictae plerumque ponuntur nudae,

c)nec non

α)ubi suo nomini ad quod pertinet praemissum est: እንቲአየ፡ ልብ፡ ἐμὴ καρδία ; እንቲአሆሙ፡ ሕይወቶሙ፡ .

β)vel post nomen pronomine suff. praeditum, ubi hoc pronomen emphaseos causa repetendum est: ወዓዲ፡ ነፍሶሂ፡ እንቲአሁ፡ vitam suam sui ipsius ; .

γ)aliâs quoque, ut: በአተ፡ ካዕበት፡ እንቲአሁ፡ (pro በአተ፡ ካዕበት፡ በአተ፡ እንቲአሁ፡ ) .

3) ዚአሁ፡ , ዚአሃ፡ al.

1)Formae dictae plerumque ponuntur nudae,

c)nec non

α)ubi suo nomini ad quod pertinet praemissum est: እንቲአየ፡ ልብ፡ ἐμὴ καρδία ; እንቲአሆሙ፡ ሕይወቶሙ፡ .

β)vel post nomen pronomine suff. praeditum, ubi hoc pronomen emphaseos causa repetendum est: ወዓዲ፡ ነፍሶሂ፡ እንቲአሁ፡ vitam suam sui ipsius ; .

γ)aliâs quoque, ut: በአተ፡ ካዕበት፡ እንቲአሁ፡ (pro በአተ፡ ካዕበት፡ በአተ፡ እንቲአሁ፡ ) .

3) ዚአሁ፡ , ዚአሃ፡ al.

, ዚአከ፡ , ዚአየ፡ al. ዘ፡ col. 1032.

ዚአየ

1)Formae dictae plerumque ponuntur nudae,

c)nec non

α)ubi suo nomini ad quod pertinet praemissum est: እንቲአየ፡ ልብ፡ ἐμὴ καρδία ; እንቲአሆሙ፡ ሕይወቶሙ፡ .

β)vel post nomen pronomine suff. praeditum, ubi hoc pronomen emphaseos causa repetendum est: ወዓዲ፡ ነፍሶሂ፡ እንቲአሁ፡ vitam suam sui ipsius ; .

γ)aliâs quoque, ut: በአተ፡ ካዕበት፡ እንቲአሁ፡ (pro በአተ፡ ካዕበት፡ በአተ፡ እንቲአሁ፡ ) .

3) ዚአሁ፡ , ዚአሃ፡ al.

ለለ ዚአየ ዚአየ ዚአሁ

pronomen; non reperitur nisi cum pronominibus suffixis ( ለሊየ፡ vel ለልየ፡ , ለሊከ፡ ለሊኪ፡ , ለሊሁ፡ ለሊሃ፡ ; ለሊነ፡ , ለሊክሙ፡ ለሊክን፡ , ለሊሆሙ፡ ለሊሆን፡ ) conjunctum ( gramm.§ 62,1,c et gramm.§ 150,c)

1)ipse^la, a^la, um^la. Usurpatur tamquam appositio subjecti (de accusativo ርእስ፡ et ኪያ፡ ; de genitivo ዚአየ፡ , እንቲአየ፡ ); rarissime pronomini suffixo (cfr. gramm.p. 396) appositum occurrit, ut ብከ፡ ለሊከ፡ in te ipsum^la ; እምኀቤየ፡ ለሊየ፡ . Locum habet, et ubi subjectum nonnisi persona verbi expressum est: ለሊሁ፡ ያአምር፡ ; ; ለሊክሙ፡ ፍትሑ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; et in enutiatione nominali: ለሊክሙ፡ ሰማዕትየ፡ ; et ubi subjectum nomine vel pronomine expressum est: ለሊሁ፡ እግዚአብሔር፡ ፀብአ፡ ሎሙ፡ ፀሮሙ፡ ; ; ውእቱ፡ ለሊሁ፡ ; ; . Praeterea notare juvat constructionem ለሊሁ፡ ነፍሶ፡ ይጌምን፡ μολύνει τὴν ἑαυτοῦ ψυχήν (ipse suam animam polluit); እሙንቱ፡ ለሊሆሙ፡ ገብርዎ፡ ለዝንቱ፡ αὐτοὶ ἑαυτοῖς ἐποίησαν ταῦτα . Nonnumquam vertendum est et ipse^la, ut .

2)sponte^la, sua sponte^la, ultro^la, de personis et rebus: (bis); ኢይትነሥኡ፡ ለሊሆሙ፡ μὴ δι᾽ αὐτῶν ἀνίστασθαι ; ለሊሃ፡ ዘመወት፡ ; ዘለሊሁ፡ ይበቍል፡ τὰ αὐτόματα ἀναβαίνοντα ; ; ተርኅወት፡ ለሊሃ፡ αὐτομάτη ; ለሊሆሙ፡ ገረሩ፡ ηὐτομόλησαν ; .

1)Formae dictae plerumque ponuntur nudae,

c)nec non

α)ubi suo nomini ad quod pertinet praemissum est: እንቲአየ፡ ልብ፡ ἐμὴ καρδία ; እንቲአሆሙ፡ ሕይወቶሙ፡ .

β)vel post nomen pronomine suff. praeditum, ubi hoc pronomen emphaseos causa repetendum est: ወዓዲ፡ ነፍሶሂ፡ እንቲአሁ፡ vitam suam sui ipsius ; .

γ)aliâs quoque, ut: በአተ፡ ካዕበት፡ እንቲአሁ፡ (pro በአተ፡ ካዕበት፡ በአተ፡ እንቲአሁ፡ ) .

3) ዚአሁ፡ , ዚአሃ፡ al.

1)Formae dictae plerumque ponuntur nudae,

c)nec non

α)ubi suo nomini ad quod pertinet praemissum est: እንቲአየ፡ ልብ፡ ἐμὴ καρδία ; እንቲአሆሙ፡ ሕይወቶሙ፡ .

β)vel post nomen pronomine suff. praeditum, ubi hoc pronomen emphaseos causa repetendum est: ወዓዲ፡ ነፍሶሂ፡ እንቲአሁ፡ vitam suam sui ipsius ; .

γ)aliâs quoque, ut: በአተ፡ ካዕበት፡ እንቲአሁ፡ (pro በአተ፡ ካዕበት፡ በአተ፡ እንቲአሁ፡ ) .

3) ዚአሁ፡ , ዚአሃ፡ al.

, ዚአከ፡ , ዚአየ፡ al. ዘ፡ col. 1032.

ዚአየ

1)Formae dictae plerumque ponuntur nudae,

c)nec non

α)ubi suo nomini ad quod pertinet praemissum est: እንቲአየ፡ ልብ፡ ἐμὴ καρδία ; እንቲአሆሙ፡ ሕይወቶሙ፡ .

β)vel post nomen pronomine suff. praeditum, ubi hoc pronomen emphaseos causa repetendum est: ወዓዲ፡ ነፍሶሂ፡ እንቲአሁ፡ vitam suam sui ipsius ; .

γ)aliâs quoque, ut: በአተ፡ ካዕበት፡ እንቲአሁ፡ (pro በአተ፡ ካዕበት፡ በአተ፡ እንቲአሁ፡ ) .

3) ዚአሁ፡ , ዚአሃ፡ al.

ዚዢ

i.e. زِيجٌ tabula astronomica^la, አዝያዢ፡ , ut ሰብአ፡ አዝያዢ፡ auctores tabularum astronomicarum, ;

Search

Input

Keys Combinations

Hold and choose