Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

ሖ53back to full list
ሐመርሐመርጽራእ
Substantivumsubst.(a radixrad.Nr. II)
1)acinus ruberlavel bacca rubrala, fructus arboris vel fruticis. Legitur in Constitutiones Apostolorum.Const. Ap. 39 in recensione pomorum, quae episcopo benedictione consecrare licet, et a Wanslebio ( videasvid.Ludolfi comm. in hist. p. 307 annotatioann.) cerasusla( κεράσιον ) vertitur ( videasvid. ቅራስያ፡ ). Cerasum quidem verum quamvis in Aethiopia non reperiatur, tamen baccae cerasorum similes ibi nascuntur, et cum etymo illa versio optime quadrat.
2) ሐመረ፡ ጽራእ፡ Lucae evangelium.Luc. 15,16 ; inde in Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 10 (Platt in sua edidited.p. 77 አሕማረ፡ ጽራእ፡ exhibet); Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 32,4 (var. ኆመረ፡ et ሖመረ፡ ጽራእ፡ ). Respondet apud Lucam κεράτιον , i.e. siliquala, fructus arboris Ceratoniae siliquae ( κεράτια , κερατωνία ). Aramaei et Arabes hanc arborem ܚܰܪܽܘܒܳܐ , חֲרוּבָא خَرُّوبٌ et خُرْنُوبٌ fructum autem, quatenus genus ponderis minimi est, ܩܪܰܐܛܺܝܽܘܢ קוּרְֵטָא قِيرَاطٌ appellant. Facile quidem conjeceris, interpretem Ae. κεράτιον eo disse, et cerasi speciem quam Graeci habentla, intelligendam esse. Sed obstat, quod ሖመር፡ alibi quoque fabaelaspeciem significare videtur, ut ተጠይሮ፡ ወአንፅፎ፡ ሐመድ፡ ወፍሬ፡ ዕፀው፡ ወሖመር፡ (sic) ወበቀልት፡ ወኅጠታተ፡ ዛጐል፡ F.N. 46 (ubi de variis superstitionis generibus tractatur). Hoc ሖመር፡ vel ሐመረ፡ ( ኆመረ፡ ) ጽራእ፡ an pariter atque ሐመር፡ cerasuslaad radicem حمر referendum sit, ob testimoniorum angustiam in medio relinquimus. – Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሐመረ፡ ጽራእ፡ ብ፡ ተረር፡ ( ተሪር፡ ? scriptio enim haud satis distincta est); aliudla: ሐመረ፡ ጽራእ፡ ዘ፡ ሐረግ፤ ዘይበልዕዎ፡ አሕርውሂ፡ ይ፡ { In lingua Arab., Amh. et Tigr. حُمَر ሖመር፡ significat tamarindumla}.
Substantivumsubst.(a radixrad.Nr. II)
1)acinus ruberlavel bacca rubrala, fructus arboris vel fruticis. Legitur in Constitutiones Apostolorum.Const. Ap. 39 in recensione pomorum, quae episcopo benedictione consecrare licet, et a Wanslebio ( videasvid.Ludolfi comm. in hist. p. 307 annotatioann.) cerasusla( κεράσιον ) vertitur ( videasvid. ቅራስያ፡ ). Cerasum quidem verum quamvis in Aethiopia non reperiatur, tamen baccae cerasorum similes ibi nascuntur, et cum etymo illa versio optime quadrat.
2) ሐመረ፡ ጽራእ፡ Lucae evangelium.Luc. 15,16 ; inde in Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 10 (Platt in sua edidited.p. 77 አሕማረ፡ ጽራእ፡ exhibet); Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 32,4 (var. ኆመረ፡ et ሖመረ፡ ጽራእ፡ ). Respondet apud Lucam κεράτιον , i.e. siliquala, fructus arboris Ceratoniae siliquae ( κεράτια , κερατωνία ). Aramaei et Arabes hanc arborem ܚܰܪܽܘܒܳܐ , חֲרוּבָא خَرُّوبٌ et خُرْنُوبٌ fructum autem, quatenus genus ponderis minimi est, ܩܪܰܐܛܺܝܽܘܢ קוּרְֵטָא قِيرَاطٌ appellant. Facile quidem conjeceris, interpretem Ae. κεράτιον eo disse, et cerasi speciem quam Graeci habentla, intelligendam esse. Sed obstat, quod ሖመር፡ alibi quoque fabaelaspeciem significare videtur, ut ተጠይሮ፡ ወአንፅፎ፡ ሐመድ፡ ወፍሬ፡ ዕፀው፡ ወሖመር፡ (sic) ወበቀልት፡ ወኅጠታተ፡ ዛጐል፡ F.N. 46 (ubi de variis superstitionis generibus tractatur). Hoc ሖመር፡ vel ሐመረ፡ ( ኆመረ፡ ) ጽራእ፡ an pariter atque ሐመር፡ cerasuslaad radicem حمر referendum sit, ob testimoniorum angustiam in medio relinquimus. – Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሐመረ፡ ጽራእ፡ ብ፡ ተረር፡ ( ተሪር፡ ? scriptio enim haud satis distincta est); aliudla: ሐመረ፡ ጽራእ፡ ዘ፡ ሐረግ፤ ዘይበልዕዎ፡ አሕርውሂ፡ ይ፡ { In lingua Arab., Amh. et Tigr. حُمَر ሖመር፡ significat tamarindumla}.
Substantivumsubst.incertae significationis; non occurrit nisi in locutione ሐመረ፡ ጽራእ፡ ceratiumla, siliqualavel faba Graecala, videasvid. sub ሐመር፡ col. 76. Dubium, utrum ጽራእ፡ nomen arboris sit, an nominis proprii ጽርእ፡ i.e. Graecialaforma alia (sicut Lud. conjecit), quamquam equidem hanc formam nusquam reperi. ḥamar , ሖመር፡ ḥomar
Grébaut
ሖመር፡ ḥomar «glandfr» Ms. BNFabb217, fol. 21r.
ሖመረ፡ ጽራእ፡ ḥomara ṣǝrāʾ «caroube ou carougefr, fruit de caroubierfr» Ms. BNFabb217, fol. 21r. siliquae dulcesla, faba graecala Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 10, videasvid. ጽራእ፡
45
Leslau
ሖመር ḥomar acornen
ሖመረ፡ ጽራዕ፡ ḥomara ṣǝrāʿ {Perhaps Leslau’s mistake; it should be videasvid. ጽራእ፡ ṣǝrāʿ } ( 45) carob treeen, carob fruiten, () = Amh. ቅሞ፡ qǝmmo a tree whose fruit grows in bunches and is edible when cookeden 234b
ḥamar , ሖመር፡ ḥomar
Grébaut
ሖመር፡ ḥomar «glandfr» Ms. BNFabb217, fol. 21r.
ሖመረ፡ ጽራእ፡ ḥomara ṣǝrāʾ «caroube ou carougefr, fruit de caroubierfr» Ms. BNFabb217, fol. 21r. siliquae dulcesla, faba graecala Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 10, videasvid. ጽራእ፡
45
Leslau
ሖመር ḥomar acornen
ሖመረ፡ ጽራዕ፡ ḥomara ṣǝrāʿ {Perhaps Leslau’s mistake; it should be videasvid. ጽራእ፡ ṣǝrāʿ } ( 45) carob treeen, carob fruiten, () = Amh. ቅሞ፡ qǝmmo a tree whose fruit grows in bunches and is edible when cookeden 234b
ṣǝrāʾ
Leslau
ጽራእ ṣǝrāʾ () creeping ivyen, () carob treeen 563a
Cross-references: for ሖመረ፡ ጽራእ፡ videasvid. ሐመር፡
ሐመር
Substantivumsubst.(a radixrad.Nr. II)
1)acinus ruberlavel bacca rubrala, fructus arboris vel fruticis. Legitur in Constitutiones Apostolorum.Const. Ap. 39 in recensione pomorum, quae episcopo benedictione consecrare licet, et a Wanslebio ( videasvid.Ludolfi comm. in hist. p. 307 annotatioann.) cerasusla( κεράσιον ) vertitur ( videasvid. ቅራስያ፡ ). Cerasum quidem verum quamvis in Aethiopia non reperiatur, tamen baccae cerasorum similes ibi nascuntur, et cum etymo illa versio optime quadrat.
2) ሐመረ፡ ጽራእ፡ Lucae evangelium.Luc. 15,16 ; inde in Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 10 (Platt in sua edidited.p. 77 አሕማረ፡ ጽራእ፡ exhibet); Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 32,4 (var. ኆመረ፡ et ሖመረ፡ ጽራእ፡ ). Respondet apud Lucam κεράτιον , i.e. siliquala, fructus arboris Ceratoniae siliquae ( κεράτια , κερατωνία ). Aramaei et Arabes hanc arborem ܚܰܪܽܘܒܳܐ , חֲרוּבָא خَرُّوبٌ et خُرْنُوبٌ fructum autem, quatenus genus ponderis minimi est, ܩܪܰܐܛܺܝܽܘܢ קוּרְֵטָא قِيرَاطٌ appellant. Facile quidem conjeceris, interpretem Ae. κεράτιον eo disse, et cerasi speciem quam Graeci habentla, intelligendam esse. Sed obstat, quod ሖመር፡ alibi quoque fabaelaspeciem significare videtur, ut ተጠይሮ፡ ወአንፅፎ፡ ሐመድ፡ ወፍሬ፡ ዕፀው፡ ወሖመር፡ (sic) ወበቀልት፡ ወኅጠታተ፡ ዛጐል፡ F.N. 46 (ubi de variis superstitionis generibus tractatur). Hoc ሖመር፡ vel ሐመረ፡ ( ኆመረ፡ ) ጽራእ፡ an pariter atque ሐመር፡ cerasuslaad radicem حمر referendum sit, ob testimoniorum angustiam in medio relinquimus. – Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሐመረ፡ ጽራእ፡ ብ፡ ተረር፡ ( ተሪር፡ ? scriptio enim haud satis distincta est); aliudla: ሐመረ፡ ጽራእ፡ ዘ፡ ሐረግ፤ ዘይበልዕዎ፡ አሕርውሂ፡ ይ፡ { In lingua Arab., Amh. et Tigr. حُمَر ሖመር፡ significat tamarindumla}.
ḥamar , ሖመር፡ ḥomar
Grébaut
ሖመር፡ ḥomar «glandfr» Ms. BNFabb217, fol. 21r.
ሖመረ፡ ጽራእ፡ ḥomara ṣǝrāʾ «caroube ou carougefr, fruit de caroubierfr» Ms. BNFabb217, fol. 21r. siliquae dulcesla, faba graecala Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 10, videasvid. ጽራእ፡
45
Leslau
ሖመር ḥomar acornen
ሖመረ፡ ጽራዕ፡ ḥomara ṣǝrāʿ {Perhaps Leslau’s mistake; it should be videasvid. ጽራእ፡ ṣǝrāʿ } ( 45) carob treeen, carob fruiten, () = Amh. ቅሞ፡ qǝmmo a tree whose fruit grows in bunches and is edible when cookeden 234b
ሐመር
Substantivumsubst.(a radixrad.Nr. II)
1)acinus ruberlavel bacca rubrala, fructus arboris vel fruticis. Legitur in Constitutiones Apostolorum.Const. Ap. 39 in recensione pomorum, quae episcopo benedictione consecrare licet, et a Wanslebio ( videasvid.Ludolfi comm. in hist. p. 307 annotatioann.) cerasusla( κεράσιον ) vertitur ( videasvid. ቅራስያ፡ ). Cerasum quidem verum quamvis in Aethiopia non reperiatur, tamen baccae cerasorum similes ibi nascuntur, et cum etymo illa versio optime quadrat.
2) ሐመረ፡ ጽራእ፡ Lucae evangelium.Luc. 15,16 ; inde in Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 10 (Platt in sua edidited.p. 77 አሕማረ፡ ጽራእ፡ exhibet); Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 32,4 (var. ኆመረ፡ et ሖመረ፡ ጽራእ፡ ). Respondet apud Lucam κεράτιον , i.e. siliquala, fructus arboris Ceratoniae siliquae ( κεράτια , κερατωνία ). Aramaei et Arabes hanc arborem ܚܰܪܽܘܒܳܐ , חֲרוּבָא خَرُّوبٌ et خُرْنُوبٌ fructum autem, quatenus genus ponderis minimi est, ܩܪܰܐܛܺܝܽܘܢ קוּרְֵטָא قِيرَاطٌ appellant. Facile quidem conjeceris, interpretem Ae. κεράτιον eo disse, et cerasi speciem quam Graeci habentla, intelligendam esse. Sed obstat, quod ሖመር፡ alibi quoque fabaelaspeciem significare videtur, ut ተጠይሮ፡ ወአንፅፎ፡ ሐመድ፡ ወፍሬ፡ ዕፀው፡ ወሖመር፡ (sic) ወበቀልት፡ ወኅጠታተ፡ ዛጐል፡ F.N. 46 (ubi de variis superstitionis generibus tractatur). Hoc ሖመር፡ vel ሐመረ፡ ( ኆመረ፡ ) ጽራእ፡ an pariter atque ሐመር፡ cerasuslaad radicem حمر referendum sit, ob testimoniorum angustiam in medio relinquimus. – Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሐመረ፡ ጽራእ፡ ብ፡ ተረር፡ ( ተሪር፡ ? scriptio enim haud satis distincta est); aliudla: ሐመረ፡ ጽራእ፡ ዘ፡ ሐረግ፤ ዘይበልዕዎ፡ አሕርውሂ፡ ይ፡ { In lingua Arab., Amh. et Tigr. حُمَر ሖመር፡ significat tamarindumla}.
ḥamar , ሖመር፡ ḥomar
Grébaut
ሖመር፡ ḥomar «glandfr» Ms. BNFabb217, fol. 21r.
ሖመረ፡ ጽራእ፡ ḥomara ṣǝrāʾ «caroube ou carougefr, fruit de caroubierfr» Ms. BNFabb217, fol. 21r. siliquae dulcesla, faba graecala Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 10, videasvid. ጽራእ፡
45
Leslau
ሖመር ḥomar acornen
ሖመረ፡ ጽራዕ፡ ḥomara ṣǝrāʿ {Perhaps Leslau’s mistake; it should be videasvid. ጽራእ፡ ṣǝrāʿ } ( 45) carob treeen, carob fruiten, () = Amh. ቅሞ፡ qǝmmo a tree whose fruit grows in bunches and is edible when cookeden 234b
ሐመርሐመርሐመርሐመርሐመር
Substantivumsubst.(a radixrad.Nr. II)
1)acinus ruberlavel bacca rubrala, fructus arboris vel fruticis. Legitur in Constitutiones Apostolorum.Const. Ap. 39 in recensione pomorum, quae episcopo benedictione consecrare licet, et a Wanslebio ( videasvid.Ludolfi comm. in hist. p. 307 annotatioann.) cerasusla( κεράσιον ) vertitur ( videasvid. ቅራስያ፡ ). Cerasum quidem verum quamvis in Aethiopia non reperiatur, tamen baccae cerasorum similes ibi nascuntur, et cum etymo illa versio optime quadrat.
2) ሐመረ፡ ጽራእ፡ Lucae evangelium.Luc. 15,16 ; inde in Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 10 (Platt in sua edidited.p. 77 አሕማረ፡ ጽራእ፡ exhibet); Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 32,4 (var. ኆመረ፡ et ሖመረ፡ ጽራእ፡ ). Respondet apud Lucam κεράτιον , i.e. siliquala, fructus arboris Ceratoniae siliquae ( κεράτια , κερατωνία ). Aramaei et Arabes hanc arborem ܚܰܪܽܘܒܳܐ , חֲרוּבָא خَرُّوبٌ et خُرْنُوبٌ fructum autem, quatenus genus ponderis minimi est, ܩܪܰܐܛܺܝܽܘܢ קוּרְֵטָא قِيرَاطٌ appellant. Facile quidem conjeceris, interpretem Ae. κεράτιον eo disse, et cerasi speciem quam Graeci habentla, intelligendam esse. Sed obstat, quod ሖመር፡ alibi quoque fabaelaspeciem significare videtur, ut ተጠይሮ፡ ወአንፅፎ፡ ሐመድ፡ ወፍሬ፡ ዕፀው፡ ወሖመር፡ (sic) ወበቀልት፡ ወኅጠታተ፡ ዛጐል፡ F.N. 46 (ubi de variis superstitionis generibus tractatur). Hoc ሖመር፡ vel ሐመረ፡ ( ኆመረ፡ ) ጽራእ፡ an pariter atque ሐመር፡ cerasuslaad radicem حمر referendum sit, ob testimoniorum angustiam in medio relinquimus. – Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሐመረ፡ ጽራእ፡ ብ፡ ተረር፡ ( ተሪር፡ ? scriptio enim haud satis distincta est); aliudla: ሐመረ፡ ጽራእ፡ ዘ፡ ሐረግ፤ ዘይበልዕዎ፡ አሕርውሂ፡ ይ፡ { In lingua Arab., Amh. et Tigr. حُمَر ሖመር፡ significat tamarindumla}.
Substantivumsubst.(a radixrad.Nr. II)
1)acinus ruberlavel bacca rubrala, fructus arboris vel fruticis. Legitur in Constitutiones Apostolorum.Const. Ap. 39 in recensione pomorum, quae episcopo benedictione consecrare licet, et a Wanslebio ( videasvid.Ludolfi comm. in hist. p. 307 annotatioann.) cerasusla( κεράσιον ) vertitur ( videasvid. ቅራስያ፡ ). Cerasum quidem verum quamvis in Aethiopia non reperiatur, tamen baccae cerasorum similes ibi nascuntur, et cum etymo illa versio optime quadrat.
2) ሐመረ፡ ጽራእ፡ Lucae evangelium.Luc. 15,16 ; inde in Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 10 (Platt in sua edidited.p. 77 አሕማረ፡ ጽራእ፡ exhibet); Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 32,4 (var. ኆመረ፡ et ሖመረ፡ ጽራእ፡ ). Respondet apud Lucam κεράτιον , i.e. siliquala, fructus arboris Ceratoniae siliquae ( κεράτια , κερατωνία ). Aramaei et Arabes hanc arborem ܚܰܪܽܘܒܳܐ , חֲרוּבָא خَرُّوبٌ et خُرْنُوبٌ fructum autem, quatenus genus ponderis minimi est, ܩܪܰܐܛܺܝܽܘܢ קוּרְֵטָא قِيرَاطٌ appellant. Facile quidem conjeceris, interpretem Ae. κεράτιον eo disse, et cerasi speciem quam Graeci habentla, intelligendam esse. Sed obstat, quod ሖመር፡ alibi quoque fabaelaspeciem significare videtur, ut ተጠይሮ፡ ወአንፅፎ፡ ሐመድ፡ ወፍሬ፡ ዕፀው፡ ወሖመር፡ (sic) ወበቀልት፡ ወኅጠታተ፡ ዛጐል፡ F.N. 46 (ubi de variis superstitionis generibus tractatur). Hoc ሖመር፡ vel ሐመረ፡ ( ኆመረ፡ ) ጽራእ፡ an pariter atque ሐመር፡ cerasuslaad radicem حمر referendum sit, ob testimoniorum angustiam in medio relinquimus. – Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሐመረ፡ ጽራእ፡ ብ፡ ተረር፡ ( ተሪር፡ ? scriptio enim haud satis distincta est); aliudla: ሐመረ፡ ጽራእ፡ ዘ፡ ሐረግ፤ ዘይበልዕዎ፡ አሕርውሂ፡ ይ፡ { In lingua Arab., Amh. et Tigr. حُمَر ሖመር፡ significat tamarindumla}.
Substantivumsubst.(a radixrad.Nr. II)
1)acinus ruberlavel bacca rubrala, fructus arboris vel fruticis. Legitur in Constitutiones Apostolorum.Const. Ap. 39 in recensione pomorum, quae episcopo benedictione consecrare licet, et a Wanslebio ( videasvid.Ludolfi comm. in hist. p. 307 annotatioann.) cerasusla( κεράσιον ) vertitur ( videasvid. ቅራስያ፡ ). Cerasum quidem verum quamvis in Aethiopia non reperiatur, tamen baccae cerasorum similes ibi nascuntur, et cum etymo illa versio optime quadrat.
2) ሐመረ፡ ጽራእ፡ Lucae evangelium.Luc. 15,16 ; inde in Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 10 (Platt in sua edidited.p. 77 አሕማረ፡ ጽራእ፡ exhibet); Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 32,4 (var. ኆመረ፡ et ሖመረ፡ ጽራእ፡ ). Respondet apud Lucam κεράτιον , i.e. siliquala, fructus arboris Ceratoniae siliquae ( κεράτια , κερατωνία ). Aramaei et Arabes hanc arborem ܚܰܪܽܘܒܳܐ , חֲרוּבָא خَرُّوبٌ et خُرْنُوبٌ fructum autem, quatenus genus ponderis minimi est, ܩܪܰܐܛܺܝܽܘܢ קוּרְֵטָא قِيرَاطٌ appellant. Facile quidem conjeceris, interpretem Ae. κεράτιον eo disse, et cerasi speciem quam Graeci habentla, intelligendam esse. Sed obstat, quod ሖመር፡ alibi quoque fabaelaspeciem significare videtur, ut ተጠይሮ፡ ወአንፅፎ፡ ሐመድ፡ ወፍሬ፡ ዕፀው፡ ወሖመር፡ (sic) ወበቀልት፡ ወኅጠታተ፡ ዛጐል፡ F.N. 46 (ubi de variis superstitionis generibus tractatur). Hoc ሖመር፡ vel ሐመረ፡ ( ኆመረ፡ ) ጽራእ፡ an pariter atque ሐመር፡ cerasuslaad radicem حمر referendum sit, ob testimoniorum angustiam in medio relinquimus. – Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሐመረ፡ ጽራእ፡ ብ፡ ተረር፡ ( ተሪር፡ ? scriptio enim haud satis distincta est); aliudla: ሐመረ፡ ጽራእ፡ ዘ፡ ሐረግ፤ ዘይበልዕዎ፡ አሕርውሂ፡ ይ፡ { In lingua Arab., Amh. et Tigr. حُمَر ሖመር፡ significat tamarindumla}.
Substantivumsubst.(a radixrad.Nr. II)
1)acinus ruberlavel bacca rubrala, fructus arboris vel fruticis. Legitur in Constitutiones Apostolorum.Const. Ap. 39 in recensione pomorum, quae episcopo benedictione consecrare licet, et a Wanslebio ( videasvid.Ludolfi comm. in hist. p. 307 annotatioann.) cerasusla( κεράσιον ) vertitur ( videasvid. ቅራስያ፡ ). Cerasum quidem verum quamvis in Aethiopia non reperiatur, tamen baccae cerasorum similes ibi nascuntur, et cum etymo illa versio optime quadrat.
2) ሐመረ፡ ጽራእ፡ Lucae evangelium.Luc. 15,16 ; inde in Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 10 (Platt in sua edidited.p. 77 አሕማረ፡ ጽራእ፡ exhibet); Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 32,4 (var. ኆመረ፡ et ሖመረ፡ ጽራእ፡ ). Respondet apud Lucam κεράτιον , i.e. siliquala, fructus arboris Ceratoniae siliquae ( κεράτια , κερατωνία ). Aramaei et Arabes hanc arborem ܚܰܪܽܘܒܳܐ , חֲרוּבָא خَرُّوبٌ et خُرْنُوبٌ fructum autem, quatenus genus ponderis minimi est, ܩܪܰܐܛܺܝܽܘܢ קוּרְֵטָא قِيرَاطٌ appellant. Facile quidem conjeceris, interpretem Ae. κεράτιον eo disse, et cerasi speciem quam Graeci habentla, intelligendam esse. Sed obstat, quod ሖመር፡ alibi quoque fabaelaspeciem significare videtur, ut ተጠይሮ፡ ወአንፅፎ፡ ሐመድ፡ ወፍሬ፡ ዕፀው፡ ወሖመር፡ (sic) ወበቀልት፡ ወኅጠታተ፡ ዛጐል፡ F.N. 46 (ubi de variis superstitionis generibus tractatur). Hoc ሖመር፡ vel ሐመረ፡ ( ኆመረ፡ ) ጽራእ፡ an pariter atque ሐመር፡ cerasuslaad radicem حمر referendum sit, ob testimoniorum angustiam in medio relinquimus. – Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሐመረ፡ ጽራእ፡ ብ፡ ተረር፡ ( ተሪር፡ ? scriptio enim haud satis distincta est); aliudla: ሐመረ፡ ጽራእ፡ ዘ፡ ሐረግ፤ ዘይበልዕዎ፡ አሕርውሂ፡ ይ፡ { In lingua Arab., Amh. et Tigr. حُمَر ሖመር፡ significat tamarindumla}.
Substantivumsubst.(a radixrad.Nr. II)
1)acinus ruberlavel bacca rubrala, fructus arboris vel fruticis. Legitur in Constitutiones Apostolorum.Const. Ap. 39 in recensione pomorum, quae episcopo benedictione consecrare licet, et a Wanslebio ( videasvid.Ludolfi comm. in hist. p. 307 annotatioann.) cerasusla( κεράσιον ) vertitur ( videasvid. ቅራስያ፡ ). Cerasum quidem verum quamvis in Aethiopia non reperiatur, tamen baccae cerasorum similes ibi nascuntur, et cum etymo illa versio optime quadrat.
2) ሐመረ፡ ጽራእ፡ Lucae evangelium.Luc. 15,16 ; inde in Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 10 (Platt in sua edidited.p. 77 አሕማረ፡ ጽራእ፡ exhibet); Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 32,4 (var. ኆመረ፡ et ሖመረ፡ ጽራእ፡ ). Respondet apud Lucam κεράτιον , i.e. siliquala, fructus arboris Ceratoniae siliquae ( κεράτια , κερατωνία ). Aramaei et Arabes hanc arborem ܚܰܪܽܘܒܳܐ , חֲרוּבָא خَرُّوبٌ et خُرْنُوبٌ fructum autem, quatenus genus ponderis minimi est, ܩܪܰܐܛܺܝܽܘܢ קוּרְֵטָא قِيرَاطٌ appellant. Facile quidem conjeceris, interpretem Ae. κεράτιον eo disse, et cerasi speciem quam Graeci habentla, intelligendam esse. Sed obstat, quod ሖመር፡ alibi quoque fabaelaspeciem significare videtur, ut ተጠይሮ፡ ወአንፅፎ፡ ሐመድ፡ ወፍሬ፡ ዕፀው፡ ወሖመር፡ (sic) ወበቀልት፡ ወኅጠታተ፡ ዛጐል፡ F.N. 46 (ubi de variis superstitionis generibus tractatur). Hoc ሖመር፡ vel ሐመረ፡ ( ኆመረ፡ ) ጽራእ፡ an pariter atque ሐመር፡ cerasuslaad radicem حمر referendum sit, ob testimoniorum angustiam in medio relinquimus. – Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሐመረ፡ ጽራእ፡ ብ፡ ተረር፡ ( ተሪር፡ ? scriptio enim haud satis distincta est); aliudla: ሐመረ፡ ጽራእ፡ ዘ፡ ሐረግ፤ ዘይበልዕዎ፡ አሕርውሂ፡ ይ፡ { In lingua Arab., Amh. et Tigr. حُمَر ሖመር፡ significat tamarindumla}.
ḥamar , ሖመር፡ ḥomar
Grébaut
ሖመር፡ ḥomar «glandfr» Ms. BNFabb217, fol. 21r.
ሖመረ፡ ጽራእ፡ ḥomara ṣǝrāʾ «caroube ou carougefr, fruit de caroubierfr» Ms. BNFabb217, fol. 21r. siliquae dulcesla, faba graecala Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 10, videasvid. ጽራእ፡
45
Leslau
ሖመር ḥomar acornen
ሖመረ፡ ጽራዕ፡ ḥomara ṣǝrāʿ {Perhaps Leslau’s mistake; it should be videasvid. ጽራእ፡ ṣǝrāʿ } ( 45) carob treeen, carob fruiten, () = Amh. ቅሞ፡ qǝmmo a tree whose fruit grows in bunches and is edible when cookeden 234b
ḥamar , ሖመር፡ ḥomar
Grébaut
ሖመር፡ ḥomar «glandfr» Ms. BNFabb217, fol. 21r.
ሖመረ፡ ጽራእ፡ ḥomara ṣǝrāʾ «caroube ou carougefr, fruit de caroubierfr» Ms. BNFabb217, fol. 21r. siliquae dulcesla, faba graecala Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 10, videasvid. ጽራእ፡
45
Leslau
ሖመር ḥomar acornen
ሖመረ፡ ጽራዕ፡ ḥomara ṣǝrāʿ {Perhaps Leslau’s mistake; it should be videasvid. ጽራእ፡ ṣǝrāʿ } ( 45) carob treeen, carob fruiten, () = Amh. ቅሞ፡ qǝmmo a tree whose fruit grows in bunches and is edible when cookeden 234b
ḥamar , ሖመር፡ ḥomar
Grébaut
ሖመር፡ ḥomar «glandfr» Ms. BNFabb217, fol. 21r.
ሖመረ፡ ጽራእ፡ ḥomara ṣǝrāʾ «caroube ou carougefr, fruit de caroubierfr» Ms. BNFabb217, fol. 21r. siliquae dulcesla, faba graecala Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 10, videasvid. ጽራእ፡
45
Leslau
ሖመር ḥomar acornen
ሖመረ፡ ጽራዕ፡ ḥomara ṣǝrāʿ {Perhaps Leslau’s mistake; it should be videasvid. ጽራእ፡ ṣǝrāʿ } ( 45) carob treeen, carob fruiten, () = Amh. ቅሞ፡ qǝmmo a tree whose fruit grows in bunches and is edible when cookeden 234b
ḥamar , ሖመር፡ ḥomar
Grébaut
ሖመር፡ ḥomar «glandfr» Ms. BNFabb217, fol. 21r.
ሖመረ፡ ጽራእ፡ ḥomara ṣǝrāʾ «caroube ou carougefr, fruit de caroubierfr» Ms. BNFabb217, fol. 21r. siliquae dulcesla, faba graecala Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 10, videasvid. ጽራእ፡
45
Leslau
ሖመር ḥomar acornen
ሖመረ፡ ጽራዕ፡ ḥomara ṣǝrāʿ {Perhaps Leslau’s mistake; it should be videasvid. ጽራእ፡ ṣǝrāʿ } ( 45) carob treeen, carob fruiten, () = Amh. ቅሞ፡ qǝmmo a tree whose fruit grows in bunches and is edible when cookeden 234b
ḥamar , ሖመር፡ ḥomar
Grébaut
ሖመር፡ ḥomar «glandfr» Ms. BNFabb217, fol. 21r.
ሖመረ፡ ጽራእ፡ ḥomara ṣǝrāʾ «caroube ou carougefr, fruit de caroubierfr» Ms. BNFabb217, fol. 21r. siliquae dulcesla, faba graecala Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 10, videasvid. ጽራእ፡
45
Leslau
ሖመር ḥomar acornen
ሖመረ፡ ጽራዕ፡ ḥomara ṣǝrāʿ {Perhaps Leslau’s mistake; it should be videasvid. ጽራእ፡ ṣǝrāʿ } ( 45) carob treeen, carob fruiten, () = Amh. ቅሞ፡ qǝmmo a tree whose fruit grows in bunches and is edible when cookeden 234b
ሐዋሪአሖረሖረሖረ
nomen agentisn. ag., fem. ሐዋሪት፡ , pluralisPl. ሐዋርያን፡ , fem. ሐዋርያት፡
1)ambulansla, incedensla, viatorla, peregrinatorla: eratla ጻማዊ፡ በገድሉ፡ ወሐዋሪ፡ በፍኖተ፡ አበው፡ ቅዱሳን፡ not able to find explanation in abbreviation listGad. T.H. ; est sicutla ፈላሲ፡ ሐዋሪ፡ እምኔነ፡ a nobis discedenslaMaʃshafa Genzat.Genz. f. 89 ; ሐዋሪ፡ ዘኢይሴፎ፡ ተመይጦቶ፡ ወንዉም፡ ዘኢይትረአይ፡ ንቅሀቱ፡ Genz. f. 89. At in Bibliis significare solet:
2)is qui it petitum aquam, bajulusla( aquatorla): ሐዋሬ፡ ማይ፡ Deuteronomium.Deut. 29,10 ; ሐዋርያነ፡ ማይ፡ Josuae liber.Jos. 9,25 ; ሐዋርያተ፡ ማይ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 24,11 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 9,11 .
II,1irelavel proficisci facerelavel juberela, ducerela, deducerela, circumducerelaal.: ወአሖሩ፡ ሰረገላቲሆሙ፡ ( ἔζευξαν ἅρμα ) Regum liber biblicum IV.4 Reg. 9,21 ; አነ፡ ኣንጎግዋ፡ ወኣሐውራ፡ በድወ፡ Hosea.Hos. 2,16 ; ታሐውር፡ ለመንገለ፡ ደቡብ፡ φέρουσα πρός Hezekielis prophetia.Hez. 40,44 ; ያረትዕ፡ መዝራእተ፡ እድ፡ ይቡሰ። ወያሐውር፡ እግረ፡ ሐንካስ፡ Lit. Joh.; aliud exemplum videasvid. sub ራግናት፡ I,1[i.q. سَارَ profectus fuitla, videasvid.§39.b; حَارَ ( حَوْرٌ ) significat redirela] SubjunctivusSubj.(potissimum in libris antiquioribus) ይሖር፡ et (in recentioribus plerumque) ይሑር፡ ( videasvid.gramm.p. 147), verbum usu tritissimum
1)irela, incederela, vaderela, proficiscila: በእንግድዓኪ፡ ሑሪ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,13 ; ዘየሐውር፡ በአርባዕ፡ , በእደዊሁ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 11,20 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 11,27 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 11,42 ; ይንበር፡ ግሙራ፡ ወእምአመ፡ ኮነ፡ ኢሖረ፡ Actus apostolorum.Act. 14,8 ; የሐውር፡ መልዕልተ፡ ባሕር፡ ከመ፡ ዲበ፡ ምድር፡ ( περιπατεῖν ) liber Jobi.Job 9,8 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 11,9 ; መኑ፡ ዘየሐውር፡ ዲበ፡ አፍሓመ፡ እሳት፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,28 ; ጼናሁ፡ የሐውር፡ ወይበጽሕ፡ ነዊሐ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 32,4 ; πορεύεσθαι Jesaiae prophetia.Jes. 18,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 52,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 11,31 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 12,4 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 22,6 al.
b)cumc.praepositionibus variis, ut በ vel ውስተ፡ viae { Regum liber biblicum I.1 Reg. 3,22 }. Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,5 ; ተሐውር፡ ውስተ፡ ፍኖት፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,22 al.; ኀበ፡ vel ውስተ፡ pers. vel loci petiti: Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 14,2 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 14,4 ; Matthaei Evangelium.Matth. 26,18 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,24 ; እምእኪት፡ ኀበ፡ እኪት፡ የሐውሩ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 9,3 ; የሐውር፡ ውስተ፡ ተውኔት፡ ወዘፈን፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 127 ; ሖሩ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ዓለም፡ Marci Evangelium.Marc. 16,15 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 7,4 ; cumc. ቅድመ፡ praeirela, praegredila: የሐውር፡ እግዚአብሔር፡ ፍጽመ፡ ቅድሜክሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 52,12 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 14,15 .
2)in specie:
b)egredila, proficiscilain bellum: እለ፡ ሖሩ፡ ፀብአ፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 31,42 ; ሖሩ፡ ለፀብእ፡ vel ውስተ፡ ፀብእ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,13 .
c) ሖረ፡ ፍኖተ፡ iter facerela, peregrinarila, ut: ዘኮነ፡ በሐዊረ፡ ፍኖት፡ Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 32,1 ; vel navigarela, ubi de itinere maritimo agitur: πλεῖν Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 34 ( videasvid. ህድአት፡ ).
3)metaph. ambularelai.e. vitae rationem aliquam sequila: ዘኢሖረ፡ በምክረ፡ ረሲዓን፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 1,1 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 25,11 ; ዘየሐውር፡ በጽድቅ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 33,15 ; ዘከመ፡ ሖርኩ፡ ቅድሜከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 38,3 ; ኢሖሩ፡ በትእዛዝከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 39,23 ; Danielis prophetia.Dan. 9,10 ; ውስተ፡ ጽልመት፡ , ብርሃን፡ Epistola Joannis I.1 Joh. 1,6 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 1,7 ; et in al. locis innumeris.
4)coirela, inirela, euphemistice, cumc. ኀበ፡ ut ኢትሑር፡ ኀበ፡ ብእሲተ፡ ብእሲ፡ Deuteronomium.Deut. 5,17 ; ብእሲት፡ ኢትሑር፡ ኀበ፡ እንስሳ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 18,23 ; cumc.Acc.ut: ሖረት፡ ካልአ፡ rom. ( ሖረ፡ ካልእተ፡ Platt) γαμήσῃ ἄλλην Marci Evangelium.Marc. 10,11 , quare adulterarela, n. 114adulteriumlaplerumque phrasi ሐዊረ፡ ብእሲተ፡ ብእሲ፡ significari solet: Marci Evangelium.Marc. 7,21 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,22 romanae editionisrom.13,9; Jacobi epistola.Jac. 2,11 ; Jeremiae prophetia.Jer. 9,2 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 2,5 ; creberrime in Canonibus, ut not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 96 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 98 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 112 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 167 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 220. Obscoene de libidinibus naturae repugnantibus, cumc.Acc.bestiae: ዘየሐውር፡ እንስሳ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,18 ; viri: እለ፡ የሐውርዎሙ፡ ወእለ፡ የሐውሩ፡ μαλακοὶ καὶ ἀρσενοκοῖται ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 6,9 romanae editionisrom.; cumc. ላዕለ፡ ut: ኢትሑር፡ ላዕለ፡ እንስሳ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 18,23 ; cumc. ዲበ፡ ut: እለ፡ የሐውሩ፡ ዲበ፡ ብእሲ፡ ( ἀρσενοκοῖται ) ad Timotheum epistola I.1 Tim. 1,10 . – Voc. Ae.: ሖረ፡ አመልዐ፡ ሔደ፡
I,1[i.q. سَارَ profectus fuitla, videasvid.§39.b; حَارَ ( حَوْرٌ ) significat redirela] SubjunctivusSubj.(potissimum in libris antiquioribus) ይሖር፡ et (in recentioribus plerumque) ይሑር፡ ( videasvid.gramm.p. 147), verbum usu tritissimum
1)irela, incederela, vaderela, proficiscila: በእንግድዓኪ፡ ሑሪ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,13 ; ዘየሐውር፡ በአርባዕ፡ , በእደዊሁ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 11,20 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 11,27 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 11,42 ; ይንበር፡ ግሙራ፡ ወእምአመ፡ ኮነ፡ ኢሖረ፡ Actus apostolorum.Act. 14,8 ; የሐውር፡ መልዕልተ፡ ባሕር፡ ከመ፡ ዲበ፡ ምድር፡ ( περιπατεῖν ) liber Jobi.Job 9,8 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 11,9 ; መኑ፡ ዘየሐውር፡ ዲበ፡ አፍሓመ፡ እሳት፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,28 ; ጼናሁ፡ የሐውር፡ ወይበጽሕ፡ ነዊሐ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 32,4 ; πορεύεσθαι Jesaiae prophetia.Jes. 18,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 52,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 11,31 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 12,4 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 22,6 al.
b)cumc.praepositionibus variis, ut በ vel ውስተ፡ viae { Regum liber biblicum I.1 Reg. 3,22 }. Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,5 ; ተሐውር፡ ውስተ፡ ፍኖት፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,22 al.; ኀበ፡ vel ውስተ፡ pers. vel loci petiti: Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 14,2 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 14,4 ; Matthaei Evangelium.Matth. 26,18 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,24 ; እምእኪት፡ ኀበ፡ እኪት፡ የሐውሩ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 9,3 ; የሐውር፡ ውስተ፡ ተውኔት፡ ወዘፈን፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 127 ; ሖሩ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ዓለም፡ Marci Evangelium.Marc. 16,15 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 7,4 ; cumc. ቅድመ፡ praeirela, praegredila: የሐውር፡ እግዚአብሔር፡ ፍጽመ፡ ቅድሜክሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 52,12 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 14,15 .
2)in specie:
b)egredila, proficiscilain bellum: እለ፡ ሖሩ፡ ፀብአ፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 31,42 ; ሖሩ፡ ለፀብእ፡ vel ውስተ፡ ፀብእ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,13 .
c) ሖረ፡ ፍኖተ፡ iter facerela, peregrinarila, ut: ዘኮነ፡ በሐዊረ፡ ፍኖት፡ Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 32,1 ; vel navigarela, ubi de itinere maritimo agitur: πλεῖν Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 34 ( videasvid. ህድአት፡ ).
3)metaph. ambularelai.e. vitae rationem aliquam sequila: ዘኢሖረ፡ በምክረ፡ ረሲዓን፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 1,1 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 25,11 ; ዘየሐውር፡ በጽድቅ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 33,15 ; ዘከመ፡ ሖርኩ፡ ቅድሜከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 38,3 ; ኢሖሩ፡ በትእዛዝከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 39,23 ; Danielis prophetia.Dan. 9,10 ; ውስተ፡ ጽልመት፡ , ብርሃን፡ Epistola Joannis I.1 Joh. 1,6 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 1,7 ; et in al. locis innumeris.
4)coirela, inirela, euphemistice, cumc. ኀበ፡ ut ኢትሑር፡ ኀበ፡ ብእሲተ፡ ብእሲ፡ Deuteronomium.Deut. 5,17 ; ብእሲት፡ ኢትሑር፡ ኀበ፡ እንስሳ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 18,23 ; cumc.Acc.ut: ሖረት፡ ካልአ፡ rom. ( ሖረ፡ ካልእተ፡ Platt) γαμήσῃ ἄλλην Marci Evangelium.Marc. 10,11 , quare adulterarela, n. 114adulteriumlaplerumque phrasi ሐዊረ፡ ብእሲተ፡ ብእሲ፡ significari solet: Marci Evangelium.Marc. 7,21 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,22 romanae editionisrom.13,9; Jacobi epistola.Jac. 2,11 ; Jeremiae prophetia.Jer. 9,2 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 2,5 ; creberrime in Canonibus, ut not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 96 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 98 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 112 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 167 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 220. Obscoene de libidinibus naturae repugnantibus, cumc.Acc.bestiae: ዘየሐውር፡ እንስሳ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,18 ; viri: እለ፡ የሐውርዎሙ፡ ወእለ፡ የሐውሩ፡ μαλακοὶ καὶ ἀρσενοκοῖται ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 6,9 romanae editionisrom.; cumc. ላዕለ፡ ut: ኢትሑር፡ ላዕለ፡ እንስሳ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 18,23 ; cumc. ዲበ፡ ut: እለ፡ የሐውሩ፡ ዲበ፡ ብእሲ፡ ( ἀρσενοκοῖται ) ad Timotheum epistola I.1 Tim. 1,10 . – Voc. Ae.: ሖረ፡ አመልዐ፡ ሔደ፡
ḥawāri , fem. ḥawārit , pluralisPl. ḥawārǝyān , fem. ḥawārǝyāt
Grébaut
ሐዋሪ፡ ḥawāri , pluralisPl. ሐዋርያን፡ ḥawārǝyān et fem. ሐዋሪት፡ ḥawārit , ሐዋርያት፡ ḥawārǝyāt «celui, celle qui va chercher quelque chosefr» ― ሐጅ፡ Ms. BNFabb217, fol.
ሐዋሬ፡ እንስሳ፡ ḥawāre ʾǝnsǝsā «qui commet la bestialitéfr» ― እንስሳ፡ በዳ፡ Ms. BNFabb217, fol. 26v, videasvid. እንስሳ፡
ሐዋሬ፡ ብእሲ፡ ḥawāre bǝʾǝsi «sodomitefr» ― ቂጥ፡ በዳ፡ Ms. BNFabb217, fol. 26v, videasvid. ብእሲ፡
56
Leslau
ሐዋሪ ḥawāri , (pluralisPl. ሐዋርያን፡ ḥawārǝyān ) act. part. of videasvid. ሖረ ḥora ; also traveleren
ሐዋሬ፡ ማይ ḥawāre māy water carrieren, videasvid. ማይ፡
ሐዋሬ፡ ብእሲ ḥawāre bǝʾǝsi ( 56) man who copulates with a manen, sodomiteen, videasvid. ብእሲ፡
ሐዋሬ፡ እንስሳ ḥawāre ʾǝnsǝsā ( 56) man who copulates with animalsen, videasvid. እንስሳ፡
249b
ʾaḥora
Grébaut
አሖረ፡ ʾaḥora II,1 ያሐውር፡ , ያሑር፡ «faire allerfr» ― አስሔደ፡ Ms. BNFabb217, fol. 26v.
56
Leslau
አሖረ ʾaḥora causative {of videasvid. ሖረ ḥora }; also leaden, bring (into)en 249b
ḥora
Grébaut
ሖረ፡ ḥora I,1 የሐውር፡ , ይሑር፡ «allerfr au figuré : coïterfr, etc.» ― ሔደ፡ Ms. BNFabb217, fol. 26v.
56
Leslau
ḥwr ሖረ ḥora (yǝḥor, yǝḥur) goen, go forthen, proceeden, departen, follow a way of lifeen, have sexual intercourseen
ዘይሐውር zayǝḥawwǝr a moving creatureen
249b
ḥora
Grébaut
ሖረ፡ ḥora I,1 የሐውር፡ , ይሑር፡ «allerfr au figuré : coïterfr, etc.» ― ሔደ፡ Ms. BNFabb217, fol. 26v.
56
Leslau
ḥwr ሖረ ḥora (yǝḥor, yǝḥur) goen, go forthen, proceeden, departen, follow a way of lifeen, have sexual intercourseen
ዘይሐውር zayǝḥawwǝr a moving creatureen
249b
ትርኣስ
( ትርአስ፡ ) Substantivumsubst., pluralisPl. ትርኣሳት፡
1)quidquid ad caput estla: በትርኣስየ፡ ὑπὲρ κεφαλῆς μου liber Jobi.Job 29,3 ; መንገለ፡ ትርኣሲሁ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 26,7 ; እምነ፡ ትርኣሲሁ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 26,11 ; ሖረት፡ n. 296 ውስተ፡ ምስካቡ፡ መንገለ፡ ትርአሱ፡ Judith liber apocryphus.Judith 13,6 ; in Acc.loci: ይነብሩ፡ አሐዱ፡ ትርኣሳ፡ ወአሐዱ፡ ትርጋዐ፡ Evangelium Joannis.Joh. 20,12 ; ረከበ፡ ትርኣሲሁ፡ (var. በትርኣሲሁ፡ vel ኀበ፡ ትርኣሲሁ፡ ) ኅብስተ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 19,6 .
ሰአለ
(etiam ስእለ፡ Lud.) I,1[ שָׁאַל ܫܶܐܠ سَأَلَ ] SubjunctivusSubj. ይስአል፡ , rogarela
1)rarius: interrogarela, percontarila: ይስእልዎሙ፡ ለአማልክት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 19,3 ; ሖረት፡ ትስአል፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 25,22 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 21,5 .
2)plerumque: peterela, rogarela, poscerela, postularela, expeterela( αἰτεῖν , δεῖσθαι , ἀξιοῦν , ἐρωτᾶν , ζητεῖν ); Matthaei Evangelium.Matth. 7,7 ; Matthaei Evangelium.Matth. 7,8 ; Evangelium Joannis.Joh. 16,26 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 12,6 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 39,5 ; cumc.Acc.personapers.liber Jobi.Job 5,8 ; Jeremiae prophetia.Jer. 11,14 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 2,9 ; Lucae evangelium.Luc. 16,27 ; cumc.Acc.rei: አልቦ፡ ዘይስእል፡ ዳኅናኪ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 15,5 ; ሰአል፡ ዘትፈቅድ፡ Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 4,12 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 12,17 ; Matthaei Evangelium.Matth. 27,58 ; cumc.duplexdupl.Acc.Deuteronomium.Deut. 15,8 ; Josuae liber.Jos. 14,12 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 20,4 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 7,9 ; Matthaei Evangelium.Matth. 7,10 ; Marci Evangelium.Marc. 6,24 ; nec non cum ኀበ፡ , በኀበ፡ , እምኀበ፡ , እምነ፡ pers., ut: ይስእሉ፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ሲሳዮሙ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 103,22 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,14 ; Jacobi epistola.Jac. 1,5 ; ኢትስአል፡ በኀበ፡ እግዚአብሔር፡ መንግሥተ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,4 ; liber Jobi.Job 6,25 ; Jesaiae prophetia.Jes. 7,11 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,10 ; ክልኤተ፡ ነገረ፡ እስእል፡ እምኀቤከ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 24,30 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 48 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 62,9 ; እስእል፡ እምኔክሙ፡ ስእለተ፡ Judicum liber.Jud. 8,24 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 2,8 ; sequensseq. ከመ፡ et SubjunctivusSubj.Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 13,6 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,14 ; vel SubjunctivusSubj.sine ከመ፡ , ut: እፎ፡ ትስእሎ፡ ይስረይ፡ ለከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 28,4 ; Marci Evangelium.Marc. 7,26 ; cumc. በእንተ፡ rei Epistola Joannis I.1 Joh. 5,16 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 51,14 ; cumc. ለ፡ pers. ( alicuila) Regum liber biblicum I.1 Reg. 12,17 ; ሰአል፡ ለከ፡ ትእምርተ፡ በኀበ፡ እግዚአብሔር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 7,11 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 3,5 ; Jeremiae prophetia.Jer. 11,14 . In specie
b)intercederela, deprecarila, cumc. ለ፡ vel በእንተ፡ pers.: ስኢል፡ ለኃጥኣን፡ ኀበ፡ ልዑል፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,77 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 15,30 ; ሰአሉ፡ ለነ፡ ስርየተ፡ ኀጢአት፡ እምኀበ፡ አብ፡ Mavâs’et; numerus significant sections.Mavâs. 20 ; ሰአል፡ ወጸሊ፡ በእንቲአነ፡ Mavâs’et; numerus significant sections.Mavâs. 13 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 15,2 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 16,2 .
3)mendicarela, non tantum sequensseq. ምጽዋተ፡ , ut Lucae evangelium.Luc. 18,35 ; ሕይወቱ፡ ለነዳይ፡ n. 376 ስኢለ፡ ምጽዋት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 31,25 ; Fetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 43,12 ; sed etiam absoluteabsol., ut: እንዘ፡ ይስእሉ፡ ወያስተፍዕሙ፡ liber Jobi.Job 30,4 ; ይገብእ፡ ውስተ፡ ስኢል፡ ἐπιδεὴς γίγνεται Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,4 ; ኢታፍቅራ፡ ለስኢል፡ ( mendicatiola) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 40,28 ; Lucae evangelium.Luc. 16,3 ; Evangelium Joannis.Joh. 9,8 ; cumc.Acc.personapers.(mendicando adire aliquem): ዘይስእለከ፡ ἐπιδεής Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 4,1 . – ( Deuteronomium.Deut. 25,1 ሰአሉ፡ ለዘይፀውግ፡ καταγιγνώσκουσι τοῦ ἀσεβοῦς , etiamsi cum Ludolfo ተሰአሉ፡ emendaveris, et inquirite in improboslaverteris, vix sensum tolerabilem praebebit. Videtur lectio corrupta: in codice C አዕሉ፡ et in Abbadiano CXVII አዕሱ፡ legitur, de qua lectione videasvid. sub ዐለወ፡ ). – Voc. Ae.: ሰአለ፡ ተንበለ፡ አስተበቍዐ፡ ዘ፡ ለመነ።
እንተ
(i.e. እንት፡ in Acc.et st. constr.) vice praepositionis fungitur, sed pronomina suffixa non admittit ( gramm.§ 166,19; gramm.§ 167,2).
1)de loco et spatio
a)inla, adla, versusla, ala(vel variis nominum casibus latine vertendum), ut: እንተ፡ አይ፡ ፍኖት፡ ሖረ፡ (qua via, welchen Weg ) Regum liber biblicum III.3 Reg. 13,12 ; Jacobi epistola.Jac. 2,25 ; Matthaei Evangelium.Matth. 2,12 ; ኢይክል፡ መኑሂ፡ ኀሊፈ፡ እንተ፡ ይእቲ፡ ፍኖት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 8,28 ; እንተ፡ የብስ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 15,19 ; እንተ፡ መንጸር፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 33,12 ; ሀለዉ፡ እንተ፡ ካልእ፡ ገቦሁ፡ (in vel ab altero ejus latere) Regum liber biblicum I.1 Reg. 23,26 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 32,15 ; እንተ፡ ዐውዱ፡ (in circuitu ejus i.e. circum undiquela) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 45,9 ; እንተ፡ ውስጡ፡ intrinsecuslaHezekielis prophetia.Hez. 1,27 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 3,4 ; Matthaei Evangelium.Matth. 7,15 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,27 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,28 ; እንተ፡ አፍኣ፡ extrinsecuslaJudith liber apocryphus.Judith 13,1 ; Jeremiae prophetia.Jer. 21,4 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 5 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 6,14 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,25 ; እንተ፡ ኵለሄ፡ undiquelaet ubiquelaliber Jobi.Job 19,10 ; Jeremiae prophetia.Jer. 27,29 ; እንተ፡ ባዕድ፡ ἄλλοθεν aliundelaEsther, liber biblicus.Esth. 4,14 ; እንተ፡ ክልኤቲ፡ bifariamlaLeviticus, liber Pentateuchi.Lev. 11,3 ; እንተ፡ ገጸ፡ ደቡብ፡ a parte septentrionislaKufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 38 ; እንተ፡ ምዕራበ፡ ግብጽ፡ ad occidentem Aegyptila, Lud. e Vit. Baam.; እንተ፡ የማንየ፡ ad dextram meamla, Org.; እንተ፡ ኀበ፡ (v. ኀበ፡ እንተ፡ ) ኢተሐዘብከ፡ ὅπου ( ubilavel undela) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 19,27 ; Judicum liber.Jud. 1,25 ( videasvid. ኀበ፡ ).
2)Transfertur
a)ad tempus,
β)adverbiis vel conjunctionibus temporalibus praemittitur: እንተ፡ ይእዜኒ፡ ዓዲ፡ ἔτι νυν ( auch diesesmal noch ) Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 10,17 ; እንተ፡ አመሰ፡ (v. ከመሰ፡ ) καὶ ἐάν ( so oft als aut so bald als ) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 19,28 ; እንተ፡ ሶበ፡ ( so oft als aut {so bald als}) Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 17,4 (at in exemplis እንተ፡ ጊዜ፡ et እንተ፡ ጸብሐት፡ a Ludolfo allatis እንተ፡ pronomenpron.relativumrel.fem. est).
b)ad rationem et modum: morela, sicutla, vel Abl., ut: ሖሩ፡ እንተ፡ እግር፡ πεζῇ pedibuslaMarci Evangelium.Marc. 6,33 ; ዘእንበለ፡ ይቅረብዋ፡ እንተ፡ (v. ከመ፡ ) ብእሲ፡ ወብእሲት፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 3,8 .
α)in specie post ከመ፡ , ut: ሠርዐኒ፡ እግዚአብሔር፡ ከመ፡ እንተ፡ አቡሁ፡ ለፈርዖን፡ ( constituit me quasi patremla) Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 43 ; Evangelium Joannis.Joh. 1,32 .
β) እንተ፡ ባሕቲቱ፡ seorsumla, separatimla, κατ᾽ ἰδίαν Matthaei Evangelium.Matth. 14,13 ; Matthaei Evangelium.Matth. 14,23 ( videasvid. sub ባሕቲት፡ col. 497).
3)Variis praepositionibus praemittitur, ut subtiliora significationum discrimina iis injiciat:
a) እንተ፡ ኀበ፡
α)praeterla: ( ኀለፈ፡ ) እንተ፡ኀቤሃ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 19,8 .
β)perla: ያመጽኦሙ፡ እንተ፡ ኀበ፡ አንቅዕተ፡ ማይ፡ διὰ πηγῶν ὑδάτων ἄξει αὐτούς Jesaiae prophetia.Jes. 49,10 ; ኢየኀልፍ፡ እንከ፡ እንተ፡ ኀቤኪ፡ ቈላፍ፡ διελθεῖν διὰ σοῦ Jesaiae prophetia.Jes. 52,1 ; etiam ubi causa efficiens vel instrumentum significatur: እንተ፡ ኀቤየ፡ δι᾽ ἐμοῦ Jesaiae prophetia.Jes. 54,15 ; Evangelium Joannis.Joh. 14,6 .
c) እንተ፡ ዲበ፡ superla, transla, desuperla, perla: እምጻእ፡ ኀቤከ፡ እንተ፡ ዲበ፡ ማይ፡ ἐπὶ τὰ ὕδατα Matthaei Evangelium.Matth. 14,28 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 32,2 ; ርእሶ፡ ይወግሩ፡ እንተ፡ ዲበ፡ አረፍት፡ διὰ τοῦ τείχους Regum liber biblicum II.2 Reg. 20,21 ; ተሐውር፡ እንተ፡ ዲበ፡ ኵሉ፡ χωρεῖ διὰ πάντων Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 7,24 .
e) እንተ፡ መንገለ፡ juxtala, praeterla, perla, versusla, circalavideasvid. sub መንገለ፡ col. 686.
f) እንተ፡ ድኅረ፡ a tergola, ponelaMatthaei Evangelium.Matth. 9,20 ; Canticum Canticorum.Cant. 2,9 .
g) እንተ፡ ውስተ፡ per mediamlarem: ወወፅአ፡ ሐጹ፡ እንተ፡ ውስተ፡ ልቡ፡ Regum liber biblicum IV.4 Reg. 9,24 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 9,30 ; Joelis prophetia.Joel 4,17 .
h) እንተ፡ ቅድመ፡ a parte anticalaExodus, liber Pentateuchi.Ex. 34,6 ; Josuae liber.Jos. 8,14 .
adverbium, adverbialiteradv. እስመ፡ ኅሉቅ፡ ወምቱር፡ ምክረ፡ እግዚኣብሔር፡ እንተ፡ ይቤ፡ እከውን፡ ሰብአ፡ ወኣስተርኢ፡ ለኵሉ፡ ዘፈጠርኩ፡ በሥጋ፡ እትገሰስ። ‘Denn entschieden und bestimmt war der Entschluss des Herrn, da er sprach: „ich will Mensch werden und meiner ganzen Schöpfung offenbar werden, im Fleische berührbar“.de’ Kebra Nagast; numerus significat sectiones.Kebr. Nag. 1,11 1b l. 17 (ed.) ወተሀየይዎ፡ እስራኤል፡ ወፈቀዱ፡ ይድፍኑ፡ ብርሃኖ፡ ወሠረቀ፡ እንተ፡ መትሕተ፡ ምድር፡ እንተ፡ እምኀበ፡ ኢተሐዘብዎ፡ ‘die Israeliten aber vernachlässigten sie und wollten [63 a] ihr Licht verhüllen, da ging sie unter der Erde auf, da, von wo sie sie nicht erwarteten …de’ Kebra Nagast; numerus significat sectiones.Kebr. Nag. 56,3 62b l. 27–63a l. 3 (ed.)
ሖረ
I,1[i.q. سَارَ profectus fuitla, videasvid.§39.b; حَارَ ( حَوْرٌ ) significat redirela] SubjunctivusSubj.(potissimum in libris antiquioribus) ይሖር፡ et (in recentioribus plerumque) ይሑር፡ ( videasvid.gramm.p. 147), verbum usu tritissimum
1)irela, incederela, vaderela, proficiscila: በእንግድዓኪ፡ ሑሪ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,13 ; ዘየሐውር፡ በአርባዕ፡ , በእደዊሁ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 11,20 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 11,27 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 11,42 ; ይንበር፡ ግሙራ፡ ወእምአመ፡ ኮነ፡ ኢሖረ፡ Actus apostolorum.Act. 14,8 ; የሐውር፡ መልዕልተ፡ ባሕር፡ ከመ፡ ዲበ፡ ምድር፡ ( περιπατεῖν ) liber Jobi.Job 9,8 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 11,9 ; መኑ፡ ዘየሐውር፡ ዲበ፡ አፍሓመ፡ እሳት፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,28 ; ጼናሁ፡ የሐውር፡ ወይበጽሕ፡ ነዊሐ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 32,4 ; πορεύεσθαι Jesaiae prophetia.Jes. 18,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 52,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 11,31 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 12,4 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 22,6 al.
b)cumc.praepositionibus variis, ut በ vel ውስተ፡ viae { Regum liber biblicum I.1 Reg. 3,22 }. Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,5 ; ተሐውር፡ ውስተ፡ ፍኖት፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,22 al.; ኀበ፡ vel ውስተ፡ pers. vel loci petiti: Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 14,2 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 14,4 ; Matthaei Evangelium.Matth. 26,18 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,24 ; እምእኪት፡ ኀበ፡ እኪት፡ የሐውሩ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 9,3 ; የሐውር፡ ውስተ፡ ተውኔት፡ ወዘፈን፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 127 ; ሖሩ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ዓለም፡ Marci Evangelium.Marc. 16,15 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 7,4 ; cumc. ቅድመ፡ praeirela, praegredila: የሐውር፡ እግዚአብሔር፡ ፍጽመ፡ ቅድሜክሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 52,12 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 14,15 .
2)in specie:
b)egredila, proficiscilain bellum: እለ፡ ሖሩ፡ ፀብአ፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 31,42 ; ሖሩ፡ ለፀብእ፡ vel ውስተ፡ ፀብእ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,13 .
c) ሖረ፡ ፍኖተ፡ iter facerela, peregrinarila, ut: ዘኮነ፡ በሐዊረ፡ ፍኖት፡ Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 32,1 ; vel navigarela, ubi de itinere maritimo agitur: πλεῖν Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 34 ( videasvid. ህድአት፡ ).
3)metaph. ambularelai.e. vitae rationem aliquam sequila: ዘኢሖረ፡ በምክረ፡ ረሲዓን፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 1,1 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 25,11 ; ዘየሐውር፡ በጽድቅ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 33,15 ; ዘከመ፡ ሖርኩ፡ ቅድሜከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 38,3 ; ኢሖሩ፡ በትእዛዝከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 39,23 ; Danielis prophetia.Dan. 9,10 ; ውስተ፡ ጽልመት፡ , ብርሃን፡ Epistola Joannis I.1 Joh. 1,6 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 1,7 ; et in al. locis innumeris.
4)coirela, inirela, euphemistice, cumc. ኀበ፡ ut ኢትሑር፡ ኀበ፡ ብእሲተ፡ ብእሲ፡ Deuteronomium.Deut. 5,17 ; ብእሲት፡ ኢትሑር፡ ኀበ፡ እንስሳ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 18,23 ; cumc.Acc.ut: ሖረት፡ ካልአ፡ rom. ( ሖረ፡ ካልእተ፡ Platt) γαμήσῃ ἄλλην Marci Evangelium.Marc. 10,11 , quare adulterarela, n. 114adulteriumlaplerumque phrasi ሐዊረ፡ ብእሲተ፡ ብእሲ፡ significari solet: Marci Evangelium.Marc. 7,21 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,22 romanae editionisrom.13,9; Jacobi epistola.Jac. 2,11 ; Jeremiae prophetia.Jer. 9,2 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 2,5 ; creberrime in Canonibus, ut not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 96 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 98 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 112 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 167 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 220. Obscoene de libidinibus naturae repugnantibus, cumc.Acc.bestiae: ዘየሐውር፡ እንስሳ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,18 ; viri: እለ፡ የሐውርዎሙ፡ ወእለ፡ የሐውሩ፡ μαλακοὶ καὶ ἀρσενοκοῖται ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 6,9 romanae editionisrom.; cumc. ላዕለ፡ ut: ኢትሑር፡ ላዕለ፡ እንስሳ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 18,23 ; cumc. ዲበ፡ ut: እለ፡ የሐውሩ፡ ዲበ፡ ብእሲ፡ ( ἀρσενοκοῖται ) ad Timotheum epistola I.1 Tim. 1,10 . – Voc. Ae.: ሖረ፡ አመልዐ፡ ሔደ፡
ḥora
Grébaut
ሖረ፡ ḥora I,1 የሐውር፡ , ይሑር፡ «allerfr au figuré : coïterfr, etc.» ― ሔደ፡ Ms. BNFabb217, fol. 26v.
56
Leslau
ḥwr ሖረ ḥora (yǝḥor, yǝḥur) goen, go forthen, proceeden, departen, follow a way of lifeen, have sexual intercourseen
ዘይሐውር zayǝḥawwǝr a moving creatureen
249b
ሖረ
I,1[i.q. سَارَ profectus fuitla, videasvid.§39.b; حَارَ ( حَوْرٌ ) significat redirela] SubjunctivusSubj.(potissimum in libris antiquioribus) ይሖር፡ et (in recentioribus plerumque) ይሑር፡ ( videasvid.gramm.p. 147), verbum usu tritissimum
1)irela, incederela, vaderela, proficiscila: በእንግድዓኪ፡ ሑሪ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,13 ; ዘየሐውር፡ በአርባዕ፡ , በእደዊሁ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 11,20 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 11,27 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 11,42 ; ይንበር፡ ግሙራ፡ ወእምአመ፡ ኮነ፡ ኢሖረ፡ Actus apostolorum.Act. 14,8 ; የሐውር፡ መልዕልተ፡ ባሕር፡ ከመ፡ ዲበ፡ ምድር፡ ( περιπατεῖν ) liber Jobi.Job 9,8 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 11,9 ; መኑ፡ ዘየሐውር፡ ዲበ፡ አፍሓመ፡ እሳት፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,28 ; ጼናሁ፡ የሐውር፡ ወይበጽሕ፡ ነዊሐ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 32,4 ; πορεύεσθαι Jesaiae prophetia.Jes. 18,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 52,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 11,31 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 12,4 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 22,6 al.
b)cumc.praepositionibus variis, ut በ vel ውስተ፡ viae { Regum liber biblicum I.1 Reg. 3,22 }. Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,5 ; ተሐውር፡ ውስተ፡ ፍኖት፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,22 al.; ኀበ፡ vel ውስተ፡ pers. vel loci petiti: Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 14,2 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 14,4 ; Matthaei Evangelium.Matth. 26,18 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,24 ; እምእኪት፡ ኀበ፡ እኪት፡ የሐውሩ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 9,3 ; የሐውር፡ ውስተ፡ ተውኔት፡ ወዘፈን፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 127 ; ሖሩ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ዓለም፡ Marci Evangelium.Marc. 16,15 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 7,4 ; cumc. ቅድመ፡ praeirela, praegredila: የሐውር፡ እግዚአብሔር፡ ፍጽመ፡ ቅድሜክሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 52,12 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 14,15 .
2)in specie:
b)egredila, proficiscilain bellum: እለ፡ ሖሩ፡ ፀብአ፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 31,42 ; ሖሩ፡ ለፀብእ፡ vel ውስተ፡ ፀብእ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,13 .
c) ሖረ፡ ፍኖተ፡ iter facerela, peregrinarila, ut: ዘኮነ፡ በሐዊረ፡ ፍኖት፡ Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 32,1 ; vel navigarela, ubi de itinere maritimo agitur: πλεῖν Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 34 ( videasvid. ህድአት፡ ).
3)metaph. ambularelai.e. vitae rationem aliquam sequila: ዘኢሖረ፡ በምክረ፡ ረሲዓን፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 1,1 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 25,11 ; ዘየሐውር፡ በጽድቅ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 33,15 ; ዘከመ፡ ሖርኩ፡ ቅድሜከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 38,3 ; ኢሖሩ፡ በትእዛዝከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 39,23 ; Danielis prophetia.Dan. 9,10 ; ውስተ፡ ጽልመት፡ , ብርሃን፡ Epistola Joannis I.1 Joh. 1,6 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 1,7 ; et in al. locis innumeris.
4)coirela, inirela, euphemistice, cumc. ኀበ፡ ut ኢትሑር፡ ኀበ፡ ብእሲተ፡ ብእሲ፡ Deuteronomium.Deut. 5,17 ; ብእሲት፡ ኢትሑር፡ ኀበ፡ እንስሳ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 18,23 ; cumc.Acc.ut: ሖረት፡ ካልአ፡ rom. ( ሖረ፡ ካልእተ፡ Platt) γαμήσῃ ἄλλην Marci Evangelium.Marc. 10,11 , quare adulterarela, n. 114adulteriumlaplerumque phrasi ሐዊረ፡ ብእሲተ፡ ብእሲ፡ significari solet: Marci Evangelium.Marc. 7,21 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,22 romanae editionisrom.13,9; Jacobi epistola.Jac. 2,11 ; Jeremiae prophetia.Jer. 9,2 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 2,5 ; creberrime in Canonibus, ut not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 96 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 98 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 112 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 167 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 220. Obscoene de libidinibus naturae repugnantibus, cumc.Acc.bestiae: ዘየሐውር፡ እንስሳ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,18 ; viri: እለ፡ የሐውርዎሙ፡ ወእለ፡ የሐውሩ፡ μαλακοὶ καὶ ἀρσενοκοῖται ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 6,9 romanae editionisrom.; cumc. ላዕለ፡ ut: ኢትሑር፡ ላዕለ፡ እንስሳ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 18,23 ; cumc. ዲበ፡ ut: እለ፡ የሐውሩ፡ ዲበ፡ ብእሲ፡ ( ἀρσενοκοῖται ) ad Timotheum epistola I.1 Tim. 1,10 . – Voc. Ae.: ሖረ፡ አመልዐ፡ ሔደ፡
ḥora
Grébaut
ሖረ፡ ḥora I,1 የሐውር፡ , ይሑር፡ «allerfr au figuré : coïterfr, etc.» ― ሔደ፡ Ms. BNFabb217, fol. 26v.
56
Leslau
ḥwr ሖረ ḥora (yǝḥor, yǝḥur) goen, go forthen, proceeden, departen, follow a way of lifeen, have sexual intercourseen
ዘይሐውር zayǝḥawwǝr a moving creatureen
249b
ሰዐት
vel ሰዓት፡ , fem. et m. , pluralisPl. ሰዐታት፡ vel ሰዓታት፡ [ שָׁעָה ܫܳܥܳܐ سَاعَةٌ videasvid.Ges. thes. p. 1455; amh. ሰዓት፡ et ሳት፡ ]
1)horala: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 29,7 ; መስየ፡ ወድአ፡ ሰዓት፡ Marci Evangelium.Marc. 6,35 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 9,15 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 11,13 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 17,12 ; መንፈቀ፡ ሰዓት፡ ἡμιώριον Apocalypsis Joannis.Apoc. 8,1 ; በአይ፡ ሰዓት፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 3,3 ; ኵሎ፡ vel ኵላ፡ ሰዐተ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 18,22 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 18,25 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,42 ; በኵሉ፡ ሰዓት፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 16,2 ; ጌሠመ፡ በዛቲ፡ ሰዓት፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,29 ; መጠነ፡ አሐቲ፡ ሰዓት፡ Danielis prophetia.Dan. 4,16 ; በዛቲ፡ ሰዓት፡ Judith liber apocryphus.Judith 13,4 ; ዕለት፡ ወሰዓት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 24,36 ; ጊዜ፡ ሰዐተ፡ ተሱዓት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 27,46 romanae editionisrom.; እስከ፡ ተሱዐት፡ ሰዓት፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 29 ; በስድስቱ፡ ሰዓት፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 4,5 ; Marci Evangelium.Marc. 15,25 ; Evangelium Joannis.Joh. 1,40 ; ጊዜ፡ ሣልስ፡ ሰዓት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 20,3 romanae editionisrom.; Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 7 ; በከየ፡ ሰዐተ፡ ነዋኀ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 14 ; ዐቢየ፡ ሰዓተ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 20,41 ; እለ፡ ያሰግሉ፡ ውስተ፡ ሰዐታት፡ ወዕለት፡ ወለያልይ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 178 ; de horis precum canonicis not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 10 -13. De horis nocturnis vel vigiliisla: φυλακαί ሰዐታት፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 76,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 89,4 ; ከመ፡ ይዕቀቡ፡ ሰዐታተ፡ ደብተራ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 23,32 ; Judith liber apocryphus.Judith 12,5 ; እምሰዐተ፡ ጽባሕ፡ ἀπὸ τῆς φυλακῆς πρωίας Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 129,6 ; በቀዳሚት፡ ሰዓት፡ Threni, liber biblicus.Thren. 2,19 ; Judicum liber.Jud. 7,19 ; Marci Evangelium.Marc. 6,48 .
2)momentum temporisla, pars temporisla, etiam minutissima: እምውእቱ፡ ሰዓት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 9,22 ; ሖረ፡ በሰዐቱ፡ extemplola, illicolaPhilexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 3 ; Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 71 ; ለሰዐትከ፡ πρὸς ὥραν ad Philemonem epistola Pauli.Philem. 15 ; ለሰዓት፡ πρόσκαιρος ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,25 ; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 4,17 -
3)tempuslain genere; tempus statutumla, certumla, festumla: ሰዐተ፡ መንሱት፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 3,10 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 14,7 ; በአሐቲ፡ ሰዓት፡ ἐν μιᾷ ἡμέρᾳ ለለ፡ ሰዐቱ፡ καθ᾽ ὥραν Deuteronomium.Deut. 33,14 ; ሠለስተ፡ ሰዐተ፡ ዘበዓልክሙ፡ τρεῖς καιρούς Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 33,14 ; n. 390 ደኃሪት፡ ሰዓት፡ ይእቲ፡ Epistola Joannis I.1 Joh. 2,18 ; እምቅድመ፡ ሰዓቱ፡ πρὸ ὥρας liber Jobi.Job 24,6 ; እምሰዐት፡ እስከ፡ ሰዐት፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 9,25 ; ለምንት፡ ይረስዖን፡ እግዚአብሔር፡ ለሰዓታትየ፡ liber Jobi.Job 24,1 .
ተባረከ
III,3
2)benedicere sibilavel sibi invicemla(reflex. et recipr.), benedictionem peterelavel acciperela( passivumpass.): ይትባረኩ፡ ቦቱ፡ አሕዛበ፡ ምድር፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 71,18 ; ተባረኩ፡ በበይናቲሆሙ፡ not able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 9 ; cumc. እምነ፡ ejus, a quo quis benedictionem petit et accipit: ተባረከ፡ እምኔሆሙ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 14 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 18 ; Abraham ሰገደ፡ ሎቱ፡ (Melchisedeco) ወተባረከ፡ እምኔሁ፡ Mavâs’et; numerus significant sections.Mavâs. 67 ; ሖረ፡ ሀገረ፡ ኢየሩሳሌም፡ ወተባረከ፡ እምካናት፡ ቅዱሳት፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 11 ; vel cumc. በኀበ፡ , ut: ሴም፡ ተባረከ፡ በኀበ፡ ኖኅ፡ Kebra Nagast; numerus significat sectiones.Kebr. Nag. 9.
3)benedictione consecrarilaExodus, liber Pentateuchi.Ex. 19,22 ( ἁγιαθήτωσαν ).
ግግጽና
Substantivumsubst.idemid.: ሖረ፡ ምስሌሆሙ፡ ዘእንበለ፡ ግግጽና፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MiyazyaSx. Mij. 2.
ሖረ
I,1[i.q. سَارَ profectus fuitla, videasvid.§39.b; حَارَ ( حَوْرٌ ) significat redirela] SubjunctivusSubj.(potissimum in libris antiquioribus) ይሖር፡ et (in recentioribus plerumque) ይሑር፡ ( videasvid.gramm.p. 147), verbum usu tritissimum
1)irela, incederela, vaderela, proficiscila: በእንግድዓኪ፡ ሑሪ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,13 ; ዘየሐውር፡ በአርባዕ፡ , በእደዊሁ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 11,20 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 11,27 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 11,42 ; ይንበር፡ ግሙራ፡ ወእምአመ፡ ኮነ፡ ኢሖረ፡ Actus apostolorum.Act. 14,8 ; የሐውር፡ መልዕልተ፡ ባሕር፡ ከመ፡ ዲበ፡ ምድር፡ ( περιπατεῖν ) liber Jobi.Job 9,8 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 11,9 ; መኑ፡ ዘየሐውር፡ ዲበ፡ አፍሓመ፡ እሳት፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,28 ; ጼናሁ፡ የሐውር፡ ወይበጽሕ፡ ነዊሐ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 32,4 ; πορεύεσθαι Jesaiae prophetia.Jes. 18,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 52,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 11,31 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 12,4 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 22,6 al.
b)cumc.praepositionibus variis, ut በ vel ውስተ፡ viae { Regum liber biblicum I.1 Reg. 3,22 }. Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,5 ; ተሐውር፡ ውስተ፡ ፍኖት፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,22 al.; ኀበ፡ vel ውስተ፡ pers. vel loci petiti: Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 14,2 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 14,4 ; Matthaei Evangelium.Matth. 26,18 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,24 ; እምእኪት፡ ኀበ፡ እኪት፡ የሐውሩ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 9,3 ; የሐውር፡ ውስተ፡ ተውኔት፡ ወዘፈን፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 127 ; ሖሩ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ዓለም፡ Marci Evangelium.Marc. 16,15 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 7,4 ; cumc. ቅድመ፡ praeirela, praegredila: የሐውር፡ እግዚአብሔር፡ ፍጽመ፡ ቅድሜክሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 52,12 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 14,15 .
2)in specie:
b)egredila, proficiscilain bellum: እለ፡ ሖሩ፡ ፀብአ፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 31,42 ; ሖሩ፡ ለፀብእ፡ vel ውስተ፡ ፀብእ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,13 .
c) ሖረ፡ ፍኖተ፡ iter facerela, peregrinarila, ut: ዘኮነ፡ በሐዊረ፡ ፍኖት፡ Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 32,1 ; vel navigarela, ubi de itinere maritimo agitur: πλεῖν Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 34 ( videasvid. ህድአት፡ ).
3)metaph. ambularelai.e. vitae rationem aliquam sequila: ዘኢሖረ፡ በምክረ፡ ረሲዓን፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 1,1 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 25,11 ; ዘየሐውር፡ በጽድቅ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 33,15 ; ዘከመ፡ ሖርኩ፡ ቅድሜከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 38,3 ; ኢሖሩ፡ በትእዛዝከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 39,23 ; Danielis prophetia.Dan. 9,10 ; ውስተ፡ ጽልመት፡ , ብርሃን፡ Epistola Joannis I.1 Joh. 1,6 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 1,7 ; et in al. locis innumeris.
4)coirela, inirela, euphemistice, cumc. ኀበ፡ ut ኢትሑር፡ ኀበ፡ ብእሲተ፡ ብእሲ፡ Deuteronomium.Deut. 5,17 ; ብእሲት፡ ኢትሑር፡ ኀበ፡ እንስሳ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 18,23 ; cumc.Acc.ut: ሖረት፡ ካልአ፡ rom. ( ሖረ፡ ካልእተ፡ Platt) γαμήσῃ ἄλλην Marci Evangelium.Marc. 10,11 , quare adulterarela, n. 114adulteriumlaplerumque phrasi ሐዊረ፡ ብእሲተ፡ ብእሲ፡ significari solet: Marci Evangelium.Marc. 7,21 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,22 romanae editionisrom.13,9; Jacobi epistola.Jac. 2,11 ; Jeremiae prophetia.Jer. 9,2 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 2,5 ; creberrime in Canonibus, ut not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 96 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 98 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 112 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 167 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 220. Obscoene de libidinibus naturae repugnantibus, cumc.Acc.bestiae: ዘየሐውር፡ እንስሳ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,18 ; viri: እለ፡ የሐውርዎሙ፡ ወእለ፡ የሐውሩ፡ μαλακοὶ καὶ ἀρσενοκοῖται ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 6,9 romanae editionisrom.; cumc. ላዕለ፡ ut: ኢትሑር፡ ላዕለ፡ እንስሳ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 18,23 ; cumc. ዲበ፡ ut: እለ፡ የሐውሩ፡ ዲበ፡ ብእሲ፡ ( ἀρσενοκοῖται ) ad Timotheum epistola I.1 Tim. 1,10 . – Voc. Ae.: ሖረ፡ አመልዐ፡ ሔደ፡
ḥora
Grébaut
ሖረ፡ ḥora I,1 የሐውር፡ , ይሑር፡ «allerfr au figuré : coïterfr, etc.» ― ሔደ፡ Ms. BNFabb217, fol. 26v.
56
Leslau
ḥwr ሖረ ḥora (yǝḥor, yǝḥur) goen, go forthen, proceeden, departen, follow a way of lifeen, have sexual intercourseen
ዘይሐውር zayǝḥawwǝr a moving creatureen
249b
ኀይል
Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. ኀይላት፡
1)visla, viresla, roburla, potentiala( ἰσχύς , δύναμις , κράτος ), et corporis et animi; not able to find explanation in abbreviation listDei Job 36,22 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 64,7 ; Matthaei Evangelium.Matth. 6,13 ; Matthaei Evangelium.Matth. 22,29 ; Matthaei Evangelium.Matth. 26,64 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 5,13 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 7,12 ; ጽንዐ፡ ኀይሉ፡ ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 6,10 ; hominis: Deuteronomium.Deut. 8,17 ; liber Jobi.Job 5,5 ; Deuteronomium.Deut. 6,12 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,10 ; ኀይልየ፡ ኀልቀ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 15,10 ; አልቦሙ፡ ኀይል፡ እንከ፡ Judith liber apocryphus.Judith 7,22 ; ኢደክመት፡ እምኀይላ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 35 ; አልቦ፡ ኀይለ፡ ለዝኩ፡ ከመ፡ ይቁም፡ Danielis prophetia.Dan. 8,7 ; አልቦሙ፡ ኀይለ፡ ለበኪይ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 30,4 ; ይሁብ፡ ኀይለ፡ ለርኁባን፡ Jesaiae prophetia.Jes. 40,29 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 7,3 ; ሖረ፡ በኀይለ፡ ውእቱ፡ እክል፡ ዘበልዐ፡ 3 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 19 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 8 ; በኀይላ፡ Judith liber apocryphus.Judith 13,8 (omnibus suis viribus); እመ፡ ደክመ፡ ኀይሉ፡ ወስእነ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 19,28 ; በኵሉ፡ ኀይልየ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31,6 ; በኵሉ፡ ኀይልከ፡ አክብሮ፡ ለፈጣሪከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,30 ; በአምጣነ፡ ኀይልከ፡ pro viribuslaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,20 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,38 ; ኀይላቲሁ፡ ዘውስጥ፡ vires animi internaelaF.N. 45; equi liber Jobi.Job 39,19 ; rerum inanimarum ( vehementiala) ማይ፡ ዘይወርድ፡ በኀይል፡ Jesaiae prophetia.Jes. 17,13 ; ኀይለ፡ ነፋሳት፡ Org.; በኀይል፡ ይነፍኁ፡ ( ነፋሳት፡ ) Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 34,3 ; ኀይለ፡ እሳት፡ ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,34 ; solis Apocalypsis Joannis.Apoc. 1,16 ; arcus Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 75,3 ; ኀይለ፡ መዓት፡ , ኀይለ፡ ፍትወት፡ Fetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 45 . In specie
c)virium contentiola: በኀይል፡ ዐቢይ፡ እመ፡ ክህሉ፡ አድኅኖ፡ ኅዳጠ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 11.
4)facultates opesla, quibus aliquis pollet: ዛቲ፡ ኀይል፡ Jesaiae prophetia.Jes. 29,2 ; ኀይለ፡ ደማስቆ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 8,4 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 18,3 ; በጽንዕየ፡ ገበርኩ፡ ሊተ፡ ዘንተ፡ ኀይለ፡ ዐቢየ፡ Deuteronomium.Deut. 8,17 ; Deuteronomium.Deut. 8,18 ; Ruth liber biblicus.Ruth 4,11 .
ሖረ
I,1[i.q. سَارَ profectus fuitla, videasvid.§39.b; حَارَ ( حَوْرٌ ) significat redirela] SubjunctivusSubj.(potissimum in libris antiquioribus) ይሖር፡ et (in recentioribus plerumque) ይሑር፡ ( videasvid.gramm.p. 147), verbum usu tritissimum
1)irela, incederela, vaderela, proficiscila: በእንግድዓኪ፡ ሑሪ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,13 ; ዘየሐውር፡ በአርባዕ፡ , በእደዊሁ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 11,20 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 11,27 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 11,42 ; ይንበር፡ ግሙራ፡ ወእምአመ፡ ኮነ፡ ኢሖረ፡ Actus apostolorum.Act. 14,8 ; የሐውር፡ መልዕልተ፡ ባሕር፡ ከመ፡ ዲበ፡ ምድር፡ ( περιπατεῖν ) liber Jobi.Job 9,8 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 11,9 ; መኑ፡ ዘየሐውር፡ ዲበ፡ አፍሓመ፡ እሳት፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,28 ; ጼናሁ፡ የሐውር፡ ወይበጽሕ፡ ነዊሐ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 32,4 ; πορεύεσθαι Jesaiae prophetia.Jes. 18,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 52,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 11,31 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 12,4 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 22,6 al.
b)cumc.praepositionibus variis, ut በ vel ውስተ፡ viae { Regum liber biblicum I.1 Reg. 3,22 }. Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,5 ; ተሐውር፡ ውስተ፡ ፍኖት፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,22 al.; ኀበ፡ vel ውስተ፡ pers. vel loci petiti: Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 14,2 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 14,4 ; Matthaei Evangelium.Matth. 26,18 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,24 ; እምእኪት፡ ኀበ፡ እኪት፡ የሐውሩ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 9,3 ; የሐውር፡ ውስተ፡ ተውኔት፡ ወዘፈን፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 127 ; ሖሩ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ዓለም፡ Marci Evangelium.Marc. 16,15 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 7,4 ; cumc. ቅድመ፡ praeirela, praegredila: የሐውር፡ እግዚአብሔር፡ ፍጽመ፡ ቅድሜክሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 52,12 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 14,15 .
2)in specie:
b)egredila, proficiscilain bellum: እለ፡ ሖሩ፡ ፀብአ፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 31,42 ; ሖሩ፡ ለፀብእ፡ vel ውስተ፡ ፀብእ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,13 .
c) ሖረ፡ ፍኖተ፡ iter facerela, peregrinarila, ut: ዘኮነ፡ በሐዊረ፡ ፍኖት፡ Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 32,1 ; vel navigarela, ubi de itinere maritimo agitur: πλεῖν Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 34 ( videasvid. ህድአት፡ ).
3)metaph. ambularelai.e. vitae rationem aliquam sequila: ዘኢሖረ፡ በምክረ፡ ረሲዓን፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 1,1 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 25,11 ; ዘየሐውር፡ በጽድቅ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 33,15 ; ዘከመ፡ ሖርኩ፡ ቅድሜከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 38,3 ; ኢሖሩ፡ በትእዛዝከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 39,23 ; Danielis prophetia.Dan. 9,10 ; ውስተ፡ ጽልመት፡ , ብርሃን፡ Epistola Joannis I.1 Joh. 1,6 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 1,7 ; et in al. locis innumeris.
4)coirela, inirela, euphemistice, cumc. ኀበ፡ ut ኢትሑር፡ ኀበ፡ ብእሲተ፡ ብእሲ፡ Deuteronomium.Deut. 5,17 ; ብእሲት፡ ኢትሑር፡ ኀበ፡ እንስሳ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 18,23 ; cumc.Acc.ut: ሖረት፡ ካልአ፡ rom. ( ሖረ፡ ካልእተ፡ Platt) γαμήσῃ ἄλλην Marci Evangelium.Marc. 10,11 , quare adulterarela, n. 114adulteriumlaplerumque phrasi ሐዊረ፡ ብእሲተ፡ ብእሲ፡ significari solet: Marci Evangelium.Marc. 7,21 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,22 romanae editionisrom.13,9; Jacobi epistola.Jac. 2,11 ; Jeremiae prophetia.Jer. 9,2 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 2,5 ; creberrime in Canonibus, ut not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 96 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 98 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 112 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 167 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 220. Obscoene de libidinibus naturae repugnantibus, cumc.Acc.bestiae: ዘየሐውር፡ እንስሳ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,18 ; viri: እለ፡ የሐውርዎሙ፡ ወእለ፡ የሐውሩ፡ μαλακοὶ καὶ ἀρσενοκοῖται ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 6,9 romanae editionisrom.; cumc. ላዕለ፡ ut: ኢትሑር፡ ላዕለ፡ እንስሳ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 18,23 ; cumc. ዲበ፡ ut: እለ፡ የሐውሩ፡ ዲበ፡ ብእሲ፡ ( ἀρσενοκοῖται ) ad Timotheum epistola I.1 Tim. 1,10 . – Voc. Ae.: ሖረ፡ አመልዐ፡ ሔደ፡
ḥora
Grébaut
ሖረ፡ ḥora I,1 የሐውር፡ , ይሑር፡ «allerfr au figuré : coïterfr, etc.» ― ሔደ፡ Ms. BNFabb217, fol. 26v.
56
Leslau
ḥwr ሖረ ḥora (yǝḥor, yǝḥur) goen, go forthen, proceeden, departen, follow a way of lifeen, have sexual intercourseen
ዘይሐውር zayǝḥawwǝr a moving creatureen
249b
አመልዐ
II,2(at Perfectum nonnumquam አምልዐ፡ II,1reperitur, ut Lucae evangelium.Luc. 19,28 Platt; Paralipomenon liber II.2 Par. 15,12 ) cursum ulterius tenderela, porro irela, protenus proficiscila: ገብኡ፡ ድኅሬሆሙ፡ ወኢያመልዑ፡ ቅድሜሆሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 7,24 ; ርቱዓን፡ የሐውሩ፡ ቦቱ፡ ወያሜልዑ፡ ቅድመ፡ Michaei prophetia.Mich. 2,7 ; Michaei prophetia.Mich. 2,8 ; ቅድሜየ፡ ኣሜልዕ፡ ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 3,14 ; Lucae evangelium.Luc. 19,28 ; ወአምልዐ፡ በኪዳን፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 15,12 . – Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሖረ፡ አመልዐ፡ ነገደ፡ ዘ፡ ሄደ። ʾamallǝʿa
Grébaut
አመልዐ፡ ʾamallǝʿa II,2 ያሜልዕ፡ , ያመልዕ፡ «faire aller accidentellementfr, se hâter dʾaller accidentellementfr (sic)» ― አስሔደ፡ , ፈጠነ፡ Ms. BNFabb217, fol. 34r.
77
Leslau
አመልዐ ʾamallǝʿa () set outen, go forwarden, walken, proceeden, (Lt) vanish from sighten
አመልዐ፡ ፍኖተ ʾamallǝʿa fǝnota he hastened along the roaden, videasvid. ፍኖት፡
342ab
ሖረ
I,1[i.q. سَارَ profectus fuitla, videasvid.§39.b; حَارَ ( حَوْرٌ ) significat redirela] SubjunctivusSubj.(potissimum in libris antiquioribus) ይሖር፡ et (in recentioribus plerumque) ይሑር፡ ( videasvid.gramm.p. 147), verbum usu tritissimum
1)irela, incederela, vaderela, proficiscila: በእንግድዓኪ፡ ሑሪ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,13 ; ዘየሐውር፡ በአርባዕ፡ , በእደዊሁ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 11,20 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 11,27 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 11,42 ; ይንበር፡ ግሙራ፡ ወእምአመ፡ ኮነ፡ ኢሖረ፡ Actus apostolorum.Act. 14,8 ; የሐውር፡ መልዕልተ፡ ባሕር፡ ከመ፡ ዲበ፡ ምድር፡ ( περιπατεῖν ) liber Jobi.Job 9,8 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 11,9 ; መኑ፡ ዘየሐውር፡ ዲበ፡ አፍሓመ፡ እሳት፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,28 ; ጼናሁ፡ የሐውር፡ ወይበጽሕ፡ ነዊሐ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 32,4 ; πορεύεσθαι Jesaiae prophetia.Jes. 18,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 52,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 11,31 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 12,4 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 22,6 al.
b)cumc.praepositionibus variis, ut በ vel ውስተ፡ viae { Regum liber biblicum I.1 Reg. 3,22 }. Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,5 ; ተሐውር፡ ውስተ፡ ፍኖት፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,22 al.; ኀበ፡ vel ውስተ፡ pers. vel loci petiti: Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 14,2 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 14,4 ; Matthaei Evangelium.Matth. 26,18 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,24 ; እምእኪት፡ ኀበ፡ እኪት፡ የሐውሩ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 9,3 ; የሐውር፡ ውስተ፡ ተውኔት፡ ወዘፈን፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 127 ; ሖሩ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ዓለም፡ Marci Evangelium.Marc. 16,15 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 7,4 ; cumc. ቅድመ፡ praeirela, praegredila: የሐውር፡ እግዚአብሔር፡ ፍጽመ፡ ቅድሜክሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 52,12 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 14,15 .
2)in specie:
b)egredila, proficiscilain bellum: እለ፡ ሖሩ፡ ፀብአ፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 31,42 ; ሖሩ፡ ለፀብእ፡ vel ውስተ፡ ፀብእ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,13 .
c) ሖረ፡ ፍኖተ፡ iter facerela, peregrinarila, ut: ዘኮነ፡ በሐዊረ፡ ፍኖት፡ Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 32,1 ; vel navigarela, ubi de itinere maritimo agitur: πλεῖν Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 34 ( videasvid. ህድአት፡ ).
3)metaph. ambularelai.e. vitae rationem aliquam sequila: ዘኢሖረ፡ በምክረ፡ ረሲዓን፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 1,1 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 25,11 ; ዘየሐውር፡ በጽድቅ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 33,15 ; ዘከመ፡ ሖርኩ፡ ቅድሜከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 38,3 ; ኢሖሩ፡ በትእዛዝከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 39,23 ; Danielis prophetia.Dan. 9,10 ; ውስተ፡ ጽልመት፡ , ብርሃን፡ Epistola Joannis I.1 Joh. 1,6 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 1,7 ; et in al. locis innumeris.
4)coirela, inirela, euphemistice, cumc. ኀበ፡ ut ኢትሑር፡ ኀበ፡ ብእሲተ፡ ብእሲ፡ Deuteronomium.Deut. 5,17 ; ብእሲት፡ ኢትሑር፡ ኀበ፡ እንስሳ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 18,23 ; cumc.Acc.ut: ሖረት፡ ካልአ፡ rom. ( ሖረ፡ ካልእተ፡ Platt) γαμήσῃ ἄλλην Marci Evangelium.Marc. 10,11 , quare adulterarela, n. 114adulteriumlaplerumque phrasi ሐዊረ፡ ብእሲተ፡ ብእሲ፡ significari solet: Marci Evangelium.Marc. 7,21 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,22 romanae editionisrom.13,9; Jacobi epistola.Jac. 2,11 ; Jeremiae prophetia.Jer. 9,2 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 2,5 ; creberrime in Canonibus, ut not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 96 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 98 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 112 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 167 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 220. Obscoene de libidinibus naturae repugnantibus, cumc.Acc.bestiae: ዘየሐውር፡ እንስሳ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,18 ; viri: እለ፡ የሐውርዎሙ፡ ወእለ፡ የሐውሩ፡ μαλακοὶ καὶ ἀρσενοκοῖται ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 6,9 romanae editionisrom.; cumc. ላዕለ፡ ut: ኢትሑር፡ ላዕለ፡ እንስሳ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 18,23 ; cumc. ዲበ፡ ut: እለ፡ የሐውሩ፡ ዲበ፡ ብእሲ፡ ( ἀρσενοκοῖται ) ad Timotheum epistola I.1 Tim. 1,10 . – Voc. Ae.: ሖረ፡ አመልዐ፡ ሔደ፡
ḥora
Grébaut
ሖረ፡ ḥora I,1 የሐውር፡ , ይሑር፡ «allerfr au figuré : coïterfr, etc.» ― ሔደ፡ Ms. BNFabb217, fol. 26v.
56
Leslau
ḥwr ሖረ ḥora (yǝḥor, yǝḥur) goen, go forthen, proceeden, departen, follow a way of lifeen, have sexual intercourseen
ዘይሐውር zayǝḥawwǝr a moving creatureen
249b
ህየ
adverbium, adverbialiteradv.loci, a radice pronominali propagatum ( gramm.§ 62,1,b), in libris antiquioris aetatis et impressis et manuscriptis ሂየ፡ exscriptum (ut Matthaei Evangelium.Matth. 5,26 ; Matthaei Evangelium.Matth. 13,42 ; Evangelium Joannis.Joh. 5,5 romanae editionisrom.): ibila, illicla; istucla, illucla, eola( oppositum, -o, -nituropp. ህየ፡ hicla, hucla), videasvid.gramm.§ 160,b: ሤሞ፡ ህየ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,8 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 138,7 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 138,9 ; ንሖር፡ ህየ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 9,6 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 121,4 ; et ita sexcenties in variis libris. Componitur cum praepositionibus: በህየ፡ ibila, illiclaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 24,4 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,25 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 46,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 131,18 ; Jesaiae prophetia.Jes. 22,18 ; Jeremiae prophetia.Jer. 18,2 (unde በህየ፡ – በዝየ፡ in illa – in hac vitala{ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 238 f.}|; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 266 ); እምህየ፡ ( እምነ፡ ህየ፡ ) illincla, indelaet loci Judicum liber.Jud. 18,11 ; Judicum liber.Jud. 18,13 ; Jesaiae prophetia.Jes. 52,11 ; Jeremiae prophetia.Jer. 13,6 ; Amosi prophetia.Am. 9,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,10 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 22,41 , et temporis Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 38,6 ; አንተ፡ ህየ፡ perla, praeterla, trans eumla( illumla) locum: Lucae evangelium.Luc. 19,4 romanae editionisrom.; Jesaiae prophetia.Jes. 35,8 ; Jeremiae prophetia.Jer. 18,16 ; Jeremiae prophetia.Jer. 29,18 ; Hezekielis prophetia.Hez. 29,11 ; Judith liber apocryphus.Judith 4,7 ; ኀበ፡ ህየ፡ illucla, Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 7 ; et cum pronominibus relativis ኀበ፡ – ህየ፡ quola( videasvid. ኀበ፡ ), ዘ፡ – ህየ፡ quolaJeremiae prophetia.Jer. 25,15 ; እለ፡ – ህየ፡ ad quoslaDeuteronomium.Deut. 12,29 . Hincoriginem duxit: hǝyya , hiyya
Grébaut
ህየ፡ ወህየ፡ ici et làfr. (Voir infra ዝየ፡ ወዝየ፡ .)
ሖረ፡ ካዕበ፡ አቡነ፡ ታዴዎስ፡ ኀበ፡ ባሕር፡ ወቆመ፡ ህየ፡ ወህየ። 33.
8
ዴገነ
quadril. I
1)persequila, insequila, hostili modo, Matthaei Evangelium.Matth. 26,55 ; ዴጊንየ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 15,9 ; construitur cumc.c.Acc.personapers.: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 14,14 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31,23 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 26,17 ; Josuae liber.Jos. 11,8 ; Judicum liber.Jud. 4,16 ; Judicum liber.Jud. 4,22 ; Judicum liber.Jud. 7,25 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,52 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 23,25 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 24,15 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 26,18 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 2,24 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 17,1 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 20,6 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 24,13 ; ዴገኑ፡ ወተለውዎ፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 20,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 30,16 ; Threni, liber biblicus.Thren. 3,11 ; Threni, liber biblicus.Thren. 5,5 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 7,5 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 17,41 ; SubjunctivusSubj. ይዴግን፡ Chrys. ho. 11; ዴግኖሙ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 43 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 44,4 ; Josuae liber.Jos. 2,5 ; Josuae liber.Jos. 10,19 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 30,8 ; ዴግኖቶ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 23,28 ; እለ፡ ይኤብሱ፡ ይዴግኖሙ፡ እኩይ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 12,26 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 13,21 ; sequensseq. ድኅረ፡ vel እምድኅረ፡ , ut: ዴገነ፡ ድኅሬሆሙ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 14,8 ; cumc.Acc.et cumc. ድኅረ፡ conjunctim: ዴገኖ፡ n. 1128 ድኅሬሁ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 29 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 14,4 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 14,9 .
2)sectarila, sequilaquaerendi causa, Lucae evangelium.Luc. 17,23 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 3,12 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 3,14 ; cumc.Acc.personapers.: ሖረ፡ ወዴገኖ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 13,14 ; ዴገኖ፡ ወተለዎ፡ Regum liber biblicum IV.4 Reg. 5,21 ; ኢትዴግኖ፡ እንከ፡ ወኢትትልዎ፡ ድኅሬሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,17 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,20 ; Marci Evangelium.Marc. 1,36 ; cumc.Acc.rei ( studerela, studiose appeterela): ለእመ፡ ዴገንካ፡ ለጽድቅ፡ ትረክባ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,8 ; Jes, 16,5; Jesaiae prophetia.Jes. 51,1 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 15,9 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 6,11 ; ዴግና፡ ለሰላም፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 33,15 ; ዘይዴግን፡ ነፋሰ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 31,2 ; ይዴግንዋ፡ ለኦሪቶሙ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,31 ; ዴግንዋ፡ ለተፋቅሮ፡ ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 14,1 ; beatus qui ዴገነ፡ አሠረ፡ ወንጌል፡ Org.; cumc. ኀበ፡ rei: ይዴግን፡ ኀበ፡ ሐመልማል፡ ζητεῖ ὀπίσω παντὸς χλωροῦ liber Jobi.Job 39,8 ; sectarilaaliquem i.e. imitarilaSynaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 17 Enc. — Vocla. Aela.: ዴገነ፡ ወተለወ፡ ዘ፡ ተከተለ።