Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

gāśā , ጋሳ gāsā nomen propriumn. pr. (place name) ጋሣ 68:20 (ed.); 82:5 (ed.) Chronicle of ʿAmda ṢǝyonChron. Am. 57 Chronicle of ʿAmda ṢǝyonChron. Am. 95 ጋሳ 100:1 (ed.) Chronicle of ʿAmda ṢǝyonChron. Am. 155 . In the critical apparatus of see in particular the variant ጋላ of BNFet143 (= P), BNFabb118 (= A2), BLorient821 (= L), 68 n. 53 (app.); 82 n. 15 (app.) , and in FSUor38, (=R) 100 n. 1 (app.) (ʿUn toponimo Gāla non esiste in ʿAmda Ṣeyon, ed è perciò inutile l'ipotesi (già di per sé debolissima) di 139 (la pianura Galalu); già Perruchon, nella n. 2 p. 497 di , ammetteva un errore suo o dei copisti Haylu, con al posto del originario, facendo seguito ai suoi stessi dubbi avanzati in 341 n. 1 . Da notare la grave assenza di Gāśā da 202 )
I,3solarila[ut لَهَا I II IV] ኀጥአት፡ ዘይላህያ፡ (var. ዘይላሕዋ፡ ) οὐκ ἔστιν ὁ παρακαλῶν αὐτήν Threni, liber biblicus.Thren. 1,17 .
laxum esselavideasvid. sub ላኅልኀ፡
Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. ስብክዋት፡ (Kuf. p. 46), opuslae metallo fusumla, fusilela: ላህመ፡ ስብኮ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 32,4 ; Actus apostolorum.Act. 7,41 romanae editionisrom.; አማልክት፡ ዘስብኮ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 19,4 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 19,18 ; χωνευτά Regum liber biblicum III.3 Reg. 7,4 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 7,19 ; ዘኀጺን፡ ስብኮ፡ σίδηρος χυτός liber Jobi.Job 40,13 ; ስብኮ፡ ወርቅ፡ ግቡር፡ በአምሳለ፡ ዕፅ፡ arbor ex auro conflatalaJosippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 312 ; in specie: statua fusilislaDeuteronomium.Deut. 9,12 ; Deuteronomium.Deut. 27,15 ; Judicum liber.Jud. 17,3 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 17,16 ; collective: Nahum.Nah. 1,14 ; ስብኮየ፡ አዘዙኒ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 48,5 . Vocabularium Aethiopicum, -a -a.Voc. Ae.: ስብኮ፡ ዘ፡ የተሰራ፡ ጣዖት።
Substantivumsubst., pluralisPl. መጋዝእ፡ et መጋዝእት፡
1)saginatumla, altilela: መግዝአ፡ ላህም፡ Lucae evangelium.Luc. 15,30 romanae editionisrom.; መጋዝእትየ፡ σιτιστά Matthaei Evangelium.Matth. 22,4 ; አልህምተ፡ መጋዝዕት፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 3 a,16; መጋዝአ፡ ደዋርህ፡ 3 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 3 a,16; Regum liber biblicum III.3 Reg. 4,23 ; ከመ፡ አልህምተ፡ መጋዝእት፡ Jeremiae prophetia.Jer. 26,21 ; mactabant quotidie ፲ መጋዝእተ፡ not able to find explanation in abbreviation listGad. T.H.
2)Pro Adjectivo usurpatur: saginatusla, altilisla: አምጽኡ፡ መግዝአ፡ ላህመ፡ Lucae evangelium.Luc. 15,23 ; Lucae evangelium.Luc. 15,30 Platt; Judicum liber.Jud. 6,25 ; Judicum liber.Jud. 6,28 ; አልህምት፡ መጋዝእ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 4,23 ; ላህምከ፡ መግዝእ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 26,15 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 15,17 ; አስዋሪሆሙ፡ መጋዝእት፡ ኵሉ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 39,18 . Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: መግዝእ፡ ዘ፡ ገች፡ ; aliudla: ብ፡ መካን፡ ፍሪዳ፡ ( Proverbiorum liber biblicus.Prov. 9,13 ብእሲት፡ መግዝዕት፡ est varia lectiovar.pro መግእዝት፡ ).
Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. አልህምት፡ , pluralisPl.pluralisPl. አልህምታት፡ ( Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 87,4 )
1)bosla, et mas et femina, taurusla, vaccala( لِهْمٌ taurus annosusla): βοῦς liber Jobi.Job 6,5 ; liber Jobi.Job 24,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 1,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 11,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 65,25 ; Danielis prophetia.Dan. 4,22 ; ταῦρος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 11,6 ; μόσχος et μοσχάριον Jeremiae prophetia.Jer. 38,18 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,7 ( ላህም፡ ንኡስ፡ ); Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 15,18 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 29,1 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 4,7 ; δάμαλις Genesis liber Pentateuchi.Gen. 15,9 (sed. m.la); ላህም፡ ወለደት፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 377. pluralisPl.: βόες , μόσχοι , βουκόλια , bovesla, armentala, boum grexla: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,7 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,2 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 10,9 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 29,1 ; Jeremiae prophetia.Jer. 5,17 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 21,12 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 11,7 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 4,3 sequensseq.; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 85 sequensseq.; vaccaela: አልህምት፡ ኢይመክና፡ liber Jobi.Job 21,10 ; δαμάλεις Regum liber biblicum III.3 Reg. 12,28 . Nonnunquam (cum ኵሉ፡ vel ብዙኅ፡ compositum) ላህም፡ collective usurpatur, ut Genesis liber Pentateuchi.Gen. 46,32 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 12,38 . Ὀνοκένταυροι Jesaiae prophetia.Jes. 13,22 ; Jesaiae prophetia.Jes. 34,14 እለ፡ ሰኰና፡ ላህም፡ እገሪሆሙ፡ versum est. አልህምተ፡ ገዳም፡ boves sylvestresla( agrestesla), distinguuntur a ቶራት፡ F.N. 44,2.
magzǝʾ , pluralisPl. magāzǝʾ , magāzǝʾt
Grébaut
መግዝእ፡ magzǝʾ , pluralisPl. መጋዝእ፡ magāzǝʾ «bœuf grasfr» ― ፈሪዳ፡ Ms. BNFabb217, fol. 47r.
114
Leslau
መግዝእ magzǝʾ (pluralisPl. magāzǝʾ , magāzǝʾt ) fatteden (calf), faten, fatlingen
መግዝአ፡ ላህም magzǝʾa lāhm (Lt) calfen, videasvid. ላህም 210b
lāhm
Cross-references: for መግዝአ፡ ላህም፡ videasvid. መግዝእ፡
II,1
1)curae essela, alicui (proprie: cura afficerelaaliquem), cumc.Acc.ejus qui curat et cumc.Nom. rei, quam curat: Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 3,42 ; ላህምኑ፡ አጽሀቆ፡ ለእግዚአብሔር፡ μὴ τῶν βοῶν μέλει τῷ θεῷ 1 not able to find explanation in abbreviation listCor. 9,9 ; ለዝንቱ፡ ብእሲ፡ ኢያጽሀቆ፡ ምርዕውና፡ ዲበ፡ ምድር፡ Mavâs. 10; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 1,22 Platt; vel cumc. በእንተ፡ rei: Actus apostolorum.Act. 18,17 romanae editionisrom.; ኢያጽህቆሙ፡ ወኢምንተኒ፡ በእንቲአሆን፡ οὐκ ἔπασχον οὐδὲν ἐπ᾽ αὐτοῖς Zachariae prophetia.Zach. 11,5 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 8,20 ; vel sequensseq. ለእመ፡ vel ዘ፡ cumc.verbo fin.: ምንት፡ ያጽህቆ፡ ለእግዚአብሔር፡ ለእመ፡ አንተ፡ አንጻሕከ፡ ምግባሪከ፡ liber Jobi.Job 22,3 ; Lucae evangelium.Luc. 10,40 . (Cfr. etiam አሕዘነ፡ ).
4)sollicitarela,
a)in bonam partem: impellerela, incitarela, ወከመዝ፡ አጽሀቆ፡ ኅሊናሁ፡ ለሐዋርያ፡ ወአገበሮ፡ ከመ፡ ይጽሐፍ፡ Chrys. ab initio;
b)in malam partem: curamlavel molestiam afferrelaalicui, cumc.Acc.personapers.: አጽሀቀቶ፡ ለጳውሎስ፡ διαπονηθείς Act; 16:17; አጽህቆ፡ (v. አጽዕቆ፡ ) ὀχληρία Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 7,25 .
Substantivumsubst., pluralisPl. መጋዝእ፡ et መጋዝእት፡
1)saginatumla, altilela: መግዝአ፡ ላህም፡ Lucae evangelium.Luc. 15,30 romanae editionisrom.; መጋዝእትየ፡ σιτιστά Matthaei Evangelium.Matth. 22,4 ; አልህምተ፡ መጋዝዕት፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 3 a,16; መጋዝአ፡ ደዋርህ፡ 3 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 3 a,16; Regum liber biblicum III.3 Reg. 4,23 ; ከመ፡ አልህምተ፡ መጋዝእት፡ Jeremiae prophetia.Jer. 26,21 ; mactabant quotidie ፲ መጋዝእተ፡ not able to find explanation in abbreviation listGad. T.H.
2)Pro Adjectivo usurpatur: saginatusla, altilisla: አምጽኡ፡ መግዝአ፡ ላህመ፡ Lucae evangelium.Luc. 15,23 ; Lucae evangelium.Luc. 15,30 Platt; Judicum liber.Jud. 6,25 ; Judicum liber.Jud. 6,28 ; አልህምት፡ መጋዝእ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 4,23 ; ላህምከ፡ መግዝእ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 26,15 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 15,17 ; አስዋሪሆሙ፡ መጋዝእት፡ ኵሉ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 39,18 . Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: መግዝእ፡ ዘ፡ ገች፡ ; aliudla: ብ፡ መካን፡ ፍሪዳ፡ ( Proverbiorum liber biblicus.Prov. 9,13 ብእሲት፡ መግዝዕት፡ est varia lectiovar.pro መግእዝት፡ ).
magzǝʾ , pluralisPl. magāzǝʾ , magāzǝʾt
Grébaut
መግዝእ፡ magzǝʾ , pluralisPl. መጋዝእ፡ magāzǝʾ «bœuf grasfr» ― ፈሪዳ፡ Ms. BNFabb217, fol. 47r.
114
Leslau
መግዝእ magzǝʾ (pluralisPl. magāzǝʾ , magāzǝʾt ) fatteden (calf), faten, fatlingen
መግዝአ፡ ላህም magzǝʾa lāhm (Lt) calfen, videasvid. ላህም 210b
Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. አልህምት፡ , pluralisPl.pluralisPl. አልህምታት፡ ( Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 87,4 )
1)bosla, et mas et femina, taurusla, vaccala( لِهْمٌ taurus annosusla): βοῦς liber Jobi.Job 6,5 ; liber Jobi.Job 24,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 1,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 11,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 65,25 ; Danielis prophetia.Dan. 4,22 ; ταῦρος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 11,6 ; μόσχος et μοσχάριον Jeremiae prophetia.Jer. 38,18 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,7 ( ላህም፡ ንኡስ፡ ); Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 15,18 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 29,1 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 4,7 ; δάμαλις Genesis liber Pentateuchi.Gen. 15,9 (sed. m.la); ላህም፡ ወለደት፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 377. pluralisPl.: βόες , μόσχοι , βουκόλια , bovesla, armentala, boum grexla: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,7 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,2 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 10,9 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 29,1 ; Jeremiae prophetia.Jer. 5,17 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 21,12 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 11,7 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 4,3 sequensseq.; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 85 sequensseq.; vaccaela: አልህምት፡ ኢይመክና፡ liber Jobi.Job 21,10 ; δαμάλεις Regum liber biblicum III.3 Reg. 12,28 . Nonnunquam (cum ኵሉ፡ vel ብዙኅ፡ compositum) ላህም፡ collective usurpatur, ut Genesis liber Pentateuchi.Gen. 46,32 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 12,38 . Ὀνοκένταυροι Jesaiae prophetia.Jes. 13,22 ; Jesaiae prophetia.Jes. 34,14 እለ፡ ሰኰና፡ ላህም፡ እገሪሆሙ፡ versum est. አልህምተ፡ ገዳም፡ boves sylvestresla( agrestesla), distinguuntur a ቶራት፡ F.N. 44,2.
(vel መድጉጽ፡ ) et መድጐጽ፡ Substantivumsubst.stimulusla: መድጐጸ፡ velv. መድጉጸ፡ (v. መደጐጸ፡ ?) ላህም፡ βούκεντρον Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 12,11 . Vocla. Aela.: መድጐጸ፡ ላህም፡ ዘ፡ አርቃሾ፡ (v. አርቃዕሽ፡ ). n. 1134( ምቍዐል፡ Deuteronomium.Deut. 32,14 C), Substantivumsubst., pluralisPl. መቋዕል፡ et መቋዕልት፡ (pro quo nonnumquam መቋልዕት፡ reperitur) [conferre licet مُقْلَةٌ adeps oculilaet مُكَالٌ adepsla; radixrad.simplicior est מַח مَخَّ , unde مُخٌّ et نُخٌّ medulla, adepsla(praeterea نِقيٌ et አንጕዕ፡ )] adeps, et concretus, e (opp. abstracto)concr.: pecus pinguisla, altilisla, saginatala: እለ፡ ይሴሰዩ፡ መቋዕለ፡ (v. መቍዐለ፡ ) ላህም፡ μοσχάρια γαλαθηνά Amosi prophetia.Am. 6,4 ; መቍዓለ፡ (v. መቋልዕተ፡ ) ጠሊ፡ ἀμνοί (in versio alteravers. alt. መሓሥአ፡ አባግዕ፡ ) Paralipomenon liber II.2 Par. 29,21 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 29,22 ; 2 Paralipomenon libri I et II.Par. 35,8 ; መቋዕልተ፡ መድኀኒት፡ στέατα τῶν σωτηρίων Paralipomenon liber II.2 Par. 7,7 ; Deuteronomium.Deut. 32,14 ; ሦዐ፡ ፲ ላህመ፡ መግዝአ፡ ሶረ፡ ወ፲ አልህምተ፡ አንስተ፡ መቍዐለ፡ ወ፲ አባግዐ፡ ሐርጌ፡ ሥቡሓነ፡ ወ፲ አጣሌ፡ አንስተ፡ መቍዐለ፡ Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 1 ; ሥቡሓኒሆሙ፡ ለሐራጊት፡ ወመቋዕለ፡ አጣሊ፡ Macc. f. 15; ፲፻ መቍዐለ፡ አልህምት፡ ወ፲፻ወ፬፻ ቍዐለ፡ ጠሊ፡ not able to find explanation in abbreviation listGad. T.H. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: መቍዐል፡ ዘ፡ ወረሞ፡ , aliudla: መቍዐል፡ ዘ፡ ወረሞ፡ አንቋሊትሂ፡ ; aliudla: መቍዐል፡ ብ፡ ብቍርቤ፡ ; aliudla: መቍዐል፡ ወጣዕዋ፡ ዘ፡ እምቦሳ፡ ዘላህም። lāhm
Cross-references: for መግዝአ፡ ላህም፡ videasvid. መግዝእ፡
maqʷʿal , mǝqʷʿal , pluralisPl. maqʷāʿǝl , maqʷāʿǝlt
Grébaut
መቍዐል፡ maqʷʿal , pluralisPl. መቋዕል፡ maqʷāʿǝl «graissefr» ― ስብ፡ Ms. BNFabb217, fol. 39v.
93
Leslau
መቍዐል maqʷʿal , ምቍዐል mǝqʷʿal , (pluralisPl. መቋዕል፡ maqʷāʿǝl , መቋዕልት፡ maqʷāʿǝlt ) faten, fat animalen, fat oxen, an animal fattened for sacrificeen 417b
nota Genitivi ( gramm.§ 145; § 186).
1)Sicut pronomenpron.relativumrel. ዘ፡ , ita notam Genitivi ዘ፡ secundum genera et numeros eorum a quibus pendet nominum variare licet, scilicetsc.SingularisSing.m. ዘ፡ , fem. እንተ፡ , pluralisPl.cumc. እለ፡ , ut: ዕፀ፡ በለን፡ እንተ፡ ላሕ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 35,8 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,4 ; መኃትው፡ እለ፡ ወርቅ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 1,20 ; Jacobi epistola.Jac. 5,14 ; at plerumque ዘ፡ post nomina utriusque generis et numeri usurpatur.
2)Ejus usus potissimus hic est:
a)ubi nomen regens statum constructum non admittit, ut: ማርያ፡ እንተ፡ ያዕቆብ፡ Maria Jacobi Matthaei Evangelium.Matth. 27,56 ; Matthaei Evangelium.Matth. 2,5 ; ዘመኑ፡ አንተ፡ cujus es tu? Regum liber biblicum I.1 Reg. 30,13 ; vel duos Genitivos sibi subjunctos habet (quorum alter statu constr., alter nota ዘ፡ significatur), ut: ብእሲትከ፡ እንተ፡ ንእስከ፡ uxor n. 1032tua juventutis tuae Malachiae prophetia.Mal. 2,14 ; አዋልዲኪ፡ እለ፡ ሐቅል፡ Hezekielis prophetia.Hez. 26,8 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 30,14 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 38,14 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 44,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 45,13 ; Judicum liber.Jud. 6,25 ; Matthaei Evangelium.Matth. 26,28 ; ኦዘክርስቶስ፡ አፍቅሮተ፡ ሰብእ፡ Deg.; vel Genitivus alia voce interjecta a suo nomine sejunctus est, ut: በዕለት፡ ዐባይ፡ እንተ፡ ኵነኔ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 10,6 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 72,2 ; vel ad nomen statui constr. subjunctum aliud additur, ut: መራኁተ፡ ሞት፡ ወዘሲኦል፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 1,18 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 17,5 ; አብያቲከ፡ ወዘዐበይትከ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 10,6 ; Jesaiae prophetia.Jes. 65,7 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 3,5 ; Judicum liber.Jud. 15,5 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 30,37 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 41,5 .
3)Praeterea de significatione voculae ዘ፡ notanda sunt haec:
a)Usurpatur de materia, e qua quid factum est
α)exla: ምሕራማቲኪ፡ ገብሩ፡ ዘቀርነ፡ ነጌ፡ ἐξ Hezekielis prophetia.Hez. 27,6 ; ግበር፡ ለከ፡ ታቦተ፡ እንተ፡ ዕፅ፡ ἐκ ξύλων Genesis liber Pentateuchi.Gen. 6,14 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 25,13 annot.; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,3 .
β)substantivis materiae praepositum adjectiva materiae efficit: ጽላት፡ እለ፡ እብን፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 34,4 ; ዘዕፅ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 35,13 ; ዘብሩር፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 7,13 ; ዘጸጕረ፡ ገመል፡ Marci Evangelium.Marc. 1,6 ; al.
b)Crebro (sicut ذو ) simul vim pronominis demonstrativi in se continet: is qui estlaalicujus i.e. pertinens adlaaliquem vel aliquid, praeditusla, possidensla.
α) ለክሙ፡ ለእለ፡ ብሔረ፡ ሮሜ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,15 ; በእንተ፡ እለ፡ ጌዴዎን፡ ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,32 ; እምነ፡ እለ፡ ሳኦል፡ ex hominibuslai.e. servis SaulilaRegum liber biblicum I.1 Reg. 21,7 ; እለ፡ ኢዩ፡ Regum liber biblicum IV.4 Reg. 9,17 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 38,22 ; ኵሎሙ፡ እለ፡ ቤቱ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 16 ; ምስለ፡ እለ፡ አዛርያ፡ Dan. apocr. 3,25; ዕደው፡ እለ፡ ዳታን፡ ወአቤሮን፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 45,18 ; አኮ፡ ክመ፡ ዘበለስ፡ ዘትገብሩ፡ τὸ τῆς συκῆς Matthaei Evangelium.Matth. 21,21 ; Matthaei Evangelium.Matth. 16,23 ; Matthaei Evangelium.Matth. 22,21 .
4)Nota Genitivi ዘ፡ ubi duplicatur, scilicetsc. ዘዘ፡ , vim distributivam nanciscitur, ut Genesis liber Pentateuchi.Gen. 24,22 ; plura exempla videasvid. sub ዚአሁ፡
za
Cross-references: for the usage of in front of the names of feasts videasvid. ሆሳዕና፡ (Grébaut)
Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. አልህምት፡ , pluralisPl.pluralisPl. አልህምታት፡ ( Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 87,4 )
1)bosla, et mas et femina, taurusla, vaccala( لِهْمٌ taurus annosusla): βοῦς liber Jobi.Job 6,5 ; liber Jobi.Job 24,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 1,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 11,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 65,25 ; Danielis prophetia.Dan. 4,22 ; ταῦρος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 11,6 ; μόσχος et μοσχάριον Jeremiae prophetia.Jer. 38,18 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,7 ( ላህም፡ ንኡስ፡ ); Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 15,18 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 29,1 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 4,7 ; δάμαλις Genesis liber Pentateuchi.Gen. 15,9 (sed. m.la); ላህም፡ ወለደት፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 377. pluralisPl.: βόες , μόσχοι , βουκόλια , bovesla, armentala, boum grexla: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,7 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,2 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 10,9 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 29,1 ; Jeremiae prophetia.Jer. 5,17 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 21,12 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 11,7 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 4,3 sequensseq.; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 85 sequensseq.; vaccaela: አልህምት፡ ኢይመክና፡ liber Jobi.Job 21,10 ; δαμάλεις Regum liber biblicum III.3 Reg. 12,28 . Nonnunquam (cum ኵሉ፡ vel ብዙኅ፡ compositum) ላህም፡ collective usurpatur, ut Genesis liber Pentateuchi.Gen. 46,32 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 12,38 . Ὀνοκένταυροι Jesaiae prophetia.Jes. 13,22 ; Jesaiae prophetia.Jes. 34,14 እለ፡ ሰኰና፡ ላህም፡ እገሪሆሙ፡ versum est. አልህምተ፡ ገዳም፡ boves sylvestresla( agrestesla), distinguuntur a ቶራት፡ F.N. 44,2.
participiumpart.parvusla, minorla: ደብር፡ ንኡስ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 41,8 ; ቀርን፡ ንኡስ፡ Danielis prophetia.Dan. 7,8 sequensseq.; ንእስት፡ ሐመር፡ Actus apostolorum.Act. 27,17 romanae editionisrom.; ኀዋኅው፡ ንኡሳን፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 36,2 ; ላህም፡ ንኡስ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,7 ; ቈናጽል፡ ንኡሳን፡ Canticum Canticorum.Cant. 2,15 ; ሕፃን፡ ንኡስ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 11,8 ; Jesaiae prophetia.Jes. 11,6 varia lectiovar.; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 11,8 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 11,17 ; ፲ወ፪ንኡሳን፡ ነቢያት፡ Can. Apostolorum. Pars Synodi. Numerus significat canones.Can. Ap. 55 (76).
a)aetate, annis: ( puerla, adolescensla) νέος Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 33,11 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 14,23 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,4 ; νεώτερος Genesis liber Pentateuchi.Gen. 44,20 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 22,1 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 1,4 ; Jeremiae prophetia.Jer. 1,6 ; ንኡስ፡ አነ፡ በመዋዕልየ፡ አንትሙሰ፡ ልሂቃን፡ liber Jobi.Job 32,7 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 51,13 ; ንኡሳት፡ adolescentulaela, juvenculaelaad Titum epistola.Tit. 2,4 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,2 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,14 , ለንኡሳት፡ መበለታት፡ ኢይደልዎን፡ ሢመት፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 14. In specie ንኡስ፡ ክርስቲያን፡ vel ንኡሰ፡ ክርስቲያን፡ sunt catechumenila, audientesla, novitiolila: ad Galatas epistola Pauli.Gal. 6,6 ; Constitutiones Apostolorum.Const. Ap. 52 al. ( videasVid.etiam p. 307 n. 24; p. 307 n. 25); Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 13 ; Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 4 ; Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 33 ; በእንተ፡ ንኡሰ፡ ክርስቲያን፡ እለ፡ ይፈቅዱ፡ ይጠመቁ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 39 ; ከመ፡ ናለብዎሙ፡ ለሐዲሳን፡ እለ፡ ነሥኡ፡ ጥምቀተ፡ ወናጽንዕ፡ አልባቢሆሙ፡ ለንኡሰ፡ ክርስቲያን፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 25 ; quamquam in aliis locis haud satis liquet, annon neophytila, novitiila( videasvid. ሐዲስ፡ ) interpretandi sint, ut Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 174,4 ; Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 18 ; Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 24 ; F.M. 4,2.
b)numero: ንኡስ፡ መርዔት፡ Lucae evangelium.Luc. 12,32 Platt.
d)vi, momento: ነገር፡ ንኡስ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 20,2 ; 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 22,15 ; ኀጢአት፡ ንእስት፡ F.M. 2,11.
lāhm
Cross-references: for መግዝአ፡ ላህም፡ videasvid. መግዝእ፡
for ንኡሰ፡ ክርስቲያን፡ videasvid. ክርስቲያን፡ (TraCES)
(passim ሰኮና፡ ), Substantivumsubst., m. et fem. , collatio, -is vel collectivum, -ecoll.et singularissing., pluralisPl. ሰኳንው፡ [aliud etymon conjectavit Dietrich semit. not able to find explanation in abbreviation listWurzelforsch. p. 88 ]
1)plantalasive solum pedisla: ሰኰና፡ እገሪሃ፡ (respondent እራኃተ፡ እደዊሃ፡ ) Regum liber biblicum IV.4 Reg. 9,35 ; ኢይቀውሙ፡ በሰኰና፡ እገሪሆሙ፡ ( ἴχνος ποδῶν ) Judith liber apocryphus.Judith 6,4 ; ትከይዶሙ፡ በሰኰናከ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 32,2 ; τὰ ἴχνη μου Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 17,20 ; ποῦς Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,36 ; διαβήματα Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 16,6 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 36,33 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 72,2 (alias መከየድ፡ , መካይድ፡ ); ሰላም፡ ለሰኰናኪ፡ I Salâm ad Mariam I, II, III; numerus significat strophas.Sal. Mar. 32 ; de plantalai.e. palmalamanus Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 4,16 (siquidem lectio sana est).
3)ungulala, equi Genesis liber Pentateuchi.Gen. 49,17 ; Judicum liber.Jud. 5,22 ; ሰኰና፡ አፍራሲሆሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 5,28 varia lectiovar.; ἴχνος κτηνῶν ሰኰና፡ እንስሳ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 32,13 ; πτέρναι τῶν ποιμνίων Canticum Canticorum.Cant. 1,8 ; ἀκρωτήρια Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 4,11 ; ὁπλή Michaei prophetia.Mich. 4,13 ; ዘንፉቅ፡ ሰኰናሁ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 11,3 -7; Deuteronomium.Deut. 14,6 -8; እለ፡ ሰኰና፡ (v. ጽፍረ፡ ) ላህም፡ እግሪሆሙ፡ ὀνοκένταυροι Jesaiae prophetia.Jes. 13,21 ; Jesaiae prophetia.Jes. 34,14 . Vocabularium Aethiopicum, -a -a.Voc. Ae.: ሰኮና፡ ብ፡ ተረከዝ።
Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. አልህምት፡ , pluralisPl.pluralisPl. አልህምታት፡ ( Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 87,4 )
1)bosla, et mas et femina, taurusla, vaccala( لِهْمٌ taurus annosusla): βοῦς liber Jobi.Job 6,5 ; liber Jobi.Job 24,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 1,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 11,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 65,25 ; Danielis prophetia.Dan. 4,22 ; ταῦρος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 11,6 ; μόσχος et μοσχάριον Jeremiae prophetia.Jer. 38,18 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,7 ( ላህም፡ ንኡስ፡ ); Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 15,18 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 29,1 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 4,7 ; δάμαλις Genesis liber Pentateuchi.Gen. 15,9 (sed. m.la); ላህም፡ ወለደት፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 377. pluralisPl.: βόες , μόσχοι , βουκόλια , bovesla, armentala, boum grexla: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,7 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,2 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 10,9 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 29,1 ; Jeremiae prophetia.Jer. 5,17 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 21,12 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 11,7 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 4,3 sequensseq.; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 85 sequensseq.; vaccaela: አልህምት፡ ኢይመክና፡ liber Jobi.Job 21,10 ; δαμάλεις Regum liber biblicum III.3 Reg. 12,28 . Nonnunquam (cum ኵሉ፡ vel ብዙኅ፡ compositum) ላህም፡ collective usurpatur, ut Genesis liber Pentateuchi.Gen. 46,32 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 12,38 . Ὀνοκένταυροι Jesaiae prophetia.Jes. 13,22 ; Jesaiae prophetia.Jes. 34,14 እለ፡ ሰኰና፡ ላህም፡ እገሪሆሙ፡ versum est. አልህምተ፡ ገዳም፡ boves sylvestresla( agrestesla), distinguuntur a ቶራት፡ F.N. 44,2.
lāhm
Cross-references: for መግዝአ፡ ላህም፡ videasvid. መግዝእ፡
et rarius ርዐየ፡ I,1[ רָעָה ܪܥܳܐ رَعَى ] Imperf. ይርዒ፡ et ይሬዒ፡ ( gramm.§ 92), SubjunctivusSubj. ይርዐይ፡ , Imperat. ረዐይ፡
1)pascerela, pastum ducerela, cumc.Acc.gregis: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 30,31 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 30,36 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,12 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 3,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,15 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 28 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 34 ; Canticum Canticorum.Cant. 1,8 ; Jesaiae prophetia.Jes. 61,5 ; Jeremiae prophetia.Jer. 38,10 ; Judith liber apocryphus.Judith 8,16 ; አነ፡ ረዐይኩከ፡ በውስተ፡ በድው፡ Hosea.Hos. 13,5 ; እርዕዮሙ፡ ውስተ፡ አድባረ፡ እስራኤል፡ n. 311Hezekielis prophetia.Hez. 34,13 ; Hezekielis prophetia.Hez. 34,14 ; ረዐዩ፡ ርእሶሙ፡ ወኢረዐዩ፡ አባግዕየ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 34,8 ; Hezekielis prophetia.Hez. 34,10 ; Lucae evangelium.Luc. 15,15 ; cumc. ውስተ፡ gregis Regum liber biblicum I.1 Reg. 16,11 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,34 ; absoluteabsol.Canticum Canticorum.Cant. 1,7 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,65 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,72 ; Matthaei Evangelium.Matth. 8,33 romanae editionisrom.Transl.: pascerelapopulum sicut gregem i.e. gubernarela, moderarila, regerelaPsalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 2,9 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 22,1 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 36,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 47,13 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 77,77 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 79,1 ; Jeremiae prophetia.Jer. 3,15 ; Hosea.Hos. 4,16 ; Michaei prophetia.Mich. 5,3 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 90,1 ; Evangelium Joannis.Joh. 21,15 ; Evangelium Joannis.Joh. 21,17 .
2)pascila(i.q. ተርዕየ፡ ): ወይሬዒ፡ (v. ወይትረዐይ፡ ) ላህም፡ ወድብ፡ ኅቡረ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 11,7 ; ረዐይክሙ፡ ውስተ፡ ሠናይ፡ ጺኦት፡ Hezekielis prophetia.Hez. 34,18 . In locis: ዘይሬዕያ፡ ወይዛወጋ፡ ለሙስና፡ ያጼእል፡ አባሁ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 28,7 ; ዘይርዒ፡ ዘማተ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,3 dubium est, utrum Aethiopes verbum transit. vel intransit. intelligant; Graecus habet ποιμαίνει (hebr. רָעָה delectari rela). Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ዐቀበ፡ ረዐየ፡ ኖለወ፡ ብ፡ ጠበቀ፡
(seu እምበይነ፡ Lucae evangelium.Luc. 4,43 romanae editionisrom.; Actus apostolorum.Act. 24,14 et 25,19 romanae editionisrom., ex እምነ፡ et በይነ፡ ) praepositiopraep., rarius conjunctioconj.( gramm.§ 166,22).
A)praepositiopraep.
1)obla, propterla, causala, ergola, እንበይነ፡ ዚአሆሙ፡ መጽአ፡ ማየ፡ አይኅ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 40,10 ; እንበይነ፡ ርእሱ፡ ያመክረከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 37,8 ; እንበይነ፡ ምጽዋት፡ χάριν ἐντολῆς Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,9 ; ብዙኃን፡ እለ፡ ወድቁ፡ እንበይነ፡ንዋይ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,6 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,18 ; ተጋነይ፡ እንበይነ፡ ዘቅድም፡ ጌጋይከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,1 ; እንበይነ፡ በዓል፡ Jeremiae prophetia.Jer. 23,27 ; እንበይነ፡ ዝሙት፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 8,7 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 5,18 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 6,11 ; 4 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 22,13 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 4,23 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 14,15 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 10,8 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 10,30 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,2 ; እንበይነዝ፡ vel እንበይነ፡ ዝንቱ፡ proptereala, ideola, ea de causalaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 10,13 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,11 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,23 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 31,13 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,13 ; 44,21; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 9,15 ; Marci Evangelium.Marc. 1,38 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 4,22 ; ad Titum epistola.Tit. 1,5 ;
2)prola: ላህም፡ ዘእንበይነ፡ ኀጢአት፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 29,36 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 10,19 ; ተቃተሉ፡ እንበይነ፡ አኀዊክሙ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 14,14 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 5,7 ;
II,1calcarelavel conculcare facerela
a)eundola, incedendola, cumc.duplexdupl.Acc.: መጽያሕተ፡ ዘኢይሬእዩ፡ ኣከይዶሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 42,16 ; ያከይድ፡ አፍራሲሁ፡ መርሕበኪ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 26,11 ; cumc.Acc.et ውስተ፡ , ut: አኬድከ፡ ውስተ፡ ባሕር፡ አፍራሲከ፡ Habacuci prophetia.Hab. 3,15 varia lectiovar.; cumc.Acc. καταπατεῖν Jesaiae prophetia.Jes. 16,8 ; Jesaiae prophetia.Jes. 16,9 (nisi hoc exemplum ad nomenn.b referendum fuerit).
b)uvas, olivas, vinum (torculare)la, Judicum liber.Jud. 9,27 ; ኢያከይዱ፡ ወይነ፡ ውስተ፡ ምክያድ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 16,10 ; Jeremiae prophetia.Jer. 31,33 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 23,15 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 14,20 Platt.
c)frumentum, triturarela, tererela; praedicatur non tantum de homine, qui jumentorum tribulorumve ope utitur, ut: ያከይድ፡ ዘርአ፡ ሰዊት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 17,5 ; Jesaiae prophetia.Jes. 28,27 ; ያከይዱ፡ እክለ፡ ወወይነ፡ (v. ይከይዱ፡ ) Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 23,15 ; ለእመ፡ አኬድከ፡ እክለ፡ ገራህትከ፡ Deuteronomium.Deut. 24,19 ; አኪድዮሙ፡ ( ወለተ፡ ጽዮን፡ ) Michaei prophetia.Mich. 4,13 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,18 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 9,9 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 9,10 ; sed etiam de jumentis ipsis: ላህም፡ ዘያከይድ፡ Deuteronomium.Deut. 25,4 .
Substantivumsubst., m. et fem. , sing.et collatio, -is vel collectivum, -ecoll., pluralisPl. አጣዕዋ፡ [vic. videtur ጠበወ፡ ] pullusla(lactens): ጣዕዋ፡ ላህም፡ ወፈረስ፡ ወአድግ፡ ወገመል፡ F.N. 40; ጣዕዋ፡ ከርከንድ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 28,6 varia lectiovar.In specie
b)agnusla, agnala: ኢታብስል፡ ጣዕዋ፡ በሐሊበ፡ እመ፡ ἄρνα Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 23,19 ; Jesus በግዕ፡ ንጹሕ፡ ወልደ፡ ቅድስት፡ ጣዕዋ፡ Org. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ጣዕዋ፡ ዘ፡ እምቦሳ፡ ; aliudla: እምቦሳ፡ ዘላህም፡ ; aliudla: እምቦሳ፡ ሐራጊት፡
Substantivumsubst., m. et fem. , sing.et collatio, -is vel collectivum, -ecoll., pluralisPl. አጣዕዋ፡ [vic. videtur ጠበወ፡ ] pullusla(lactens): ጣዕዋ፡ ላህም፡ ወፈረስ፡ ወአድግ፡ ወገመል፡ F.N. 40; ጣዕዋ፡ ከርከንድ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 28,6 varia lectiovar.In specie
b)agnusla, agnala: ኢታብስል፡ ጣዕዋ፡ በሐሊበ፡ እመ፡ ἄρνα Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 23,19 ; Jesus በግዕ፡ ንጹሕ፡ ወልደ፡ ቅድስት፡ ጣዕዋ፡ Org. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ጣዕዋ፡ ዘ፡ እምቦሳ፡ ; aliudla: እምቦሳ፡ ዘላህም፡ ; aliudla: እምቦሳ፡ ሐራጊት፡
quadril. II et አጸምሀየየ፡ velv. አጽመሀየየ፡ velv. አጽማህየየ፡ velv. አጸማህየየ፡ quinquel. II
1)aridumla, marcidumla, flaccidumla, languidum facerela: ላህበ፡ ነድሂ፡ ኢያጸምሀየየ፡ (v. ኢያጽመሀየየ፡ , velv. ኢያጽማህየየ፡ , velv. ኢያጸማህየየ፡ ) ሥጋ፡ እንስሳ፡ ἐμάρανεν Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 19,20 ; ፍርሀተ፡ እግዚአብሔር፡ እምከመ፡ ኀደረት፡ ውስተ፡ ብእሲ፡ ታየብስ፡ ሥጋሁ፡ ወታጸመሂ፡ አዕፅምቲሁ፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 16 ; ሐሜቶሙ፡ ታጸምህያ፡ ለሃይማኖቶሙ፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 97.
2)tetricum facerela, ad tristitiam adducerelavultum: ኢያውሥአት፡ ለአሐቲ፡ እምኔሆን፡ ወኢያጸምሀየየት፡ ገጻ፡ ወኢተሀውከ፡ ልባ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 327.
Substantivumsubst.( לַהַב , לֶהָבָה , لَهَبٌ ), m. et fem. ( Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 43,3 ):
1)flammala( φλόξ , φλόγες ) Canticum Canticorum.Cant. 8,6 ; ላህበ፡ ነድ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 16,18 ; በዋዕየ፡ ላህበ፡ እሳት፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 109,9 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 1,6 ; translatetransl.: እስመ፡ ላህበ፡ ኀይለ፡ እግዚአብሔር፡ ἀτμὶς τῆς τοῦ θεοῦ δυνάμεως Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 7,25 .
2)ardorla, aestusla, fervorla; saepius de ardore solis, aestu coelesti, vento fervido ( καῦμα , καύσων , θέρμη ): በላህበ፡ መዓልት፡ n. 29Jeremiae prophetia.Jer. 43,30 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,12 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 72,7 ; Jacobi epistola.Jac. 1,11 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 18,7 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 43,3 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 43,4 ; በንስቲት፡ ላህበ፡ ፀሐይ፡ ὑπὸ βραχείας ἀκτῖνος ἡλίου Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 16,27 ; ኢያሐምሞሙ፡ ላህበ፡ ፀሐይ፡ ( καύσων οὐδὲ ἥλιος ) Jesaiae prophetia.Jes. 49,10 ; እሳት፡ ወላህብ፡ πῦρ καὶ καῦμα not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 3,43 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 63,10 .
lāhb
Grébaut
ላህብ፡ lāhb «aestasla » ― ላብ፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
20
Leslau
ላህብ lāhb flameen, heaten, glowen, warmthen, perspirationen 308b
vel ነፍሐ፡ I,1[ נָפַח ܢܦܰܚ نفخ et نفح ; amh. ነፋ፡ ] SubjunctivusSubj. ይንፋኅ፡ flarela, spirarela, de vento: ይነፍኅ፡ ነፋስ፡ ጽባሓዊ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 43,16 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 43,20 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 4,4 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 7,1 (c. ውስተ፡ ); Matthaei Evangelium.Matth. 7,25 ; Evangelium Joannis.Joh. 3,8 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 34,2 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 34,3 ; de igne: እሳት፡ ዘይነፍኅ፡ ወይልህብ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 11,19 ; ላህበ፡ እሳት፡ ይነፍኅ፡ እምኔሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 43,4 .
a)spirandolavel flandο emitterela: ይነፍኅ፡ መንፈሶ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 147,7 annotatioann.(non est quod cum Ludolfo ያነፍኅ፡ emendemus).
b)flando excitarela, sufflarela: እመ፡ ነፋኅካሃ፡ ለፍሕም፡ ትነድድ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 28,12 ; እደዊሁ፡ እሳተ፡ ይነፍኃ፡ liber Jobi.Job 20,10 .
c)flando dispergerelavel disjicerela: ነፋኅክዎ፡ Haggaei prophetia.Hagg. 1,9 ; Malachiae prophetia.Mal. 1,13 .
e)afflarela, insufflarela, cumc.Acc.: Regum liber biblicum III.3 Reg. 17,21 ; እምከመ፡ ነፍኆሙ፡ ነፋስ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 40,24 ; liber Jobi.Job 4,21 ; ተሀውኩ፡ ከመ፡ ዕፀ፡ ገዳም፡ ሶበ፡ ይነፍኆ፡ ነፋስ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 7,2 ; cumc. ላዕለ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 11,2 ; እነፍኅ፡ ላዕሌከ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 21,31 ; Hezekielis prophetia.Hez. 37,9 .
f)inflarela, afflarela, inspirarela: cumc.Acc.et ዲበ፡ vel ላዕለ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,7 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 82,7 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 1,5 ; Christus ነፍኀ፡ ላዕሌሆሙ፡ መንፈሰ፡ ቅዱሰ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 234 ; ነፍኀ፡ ላዕሌነ፡ ወይቤ፡ ንሥኡ፡ ሀብተ፡ መንፈስ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 45 ; Evangelium Joannis.Joh. 20,22 .
g)inhalarela: ለእመ፡ ኢረከቡ፡ ማየ፡ (sc. ad manus lavandas) ይንፍኁ፡ እደዊሆሙ፡ Fetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 14 .
h)perflarela, perspirarela: ንፋሕ፡ ገነትየ፡ διάπνευσον Canticum Canticorum.Cant. 4,16 .
i)inflarelavel sufflarelai.e. tumefacerela: ዝንቱ፡ ማይ፡ (Num. 5) ይነፍኅ፡ ኵሎ፡ ሥጋሃ፡ Fetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 24,6 .