Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

ʾaḥlama
Grébaut
አሕለመ፡ ʾaḥlama II,1 ያሐልም፡ , ያሕልም፡ «faire rêverfr, causer des songesfr» ― አሳለመ፡ Ms. BNFabb217, fol. 19r.
41
Leslau
አሕለመ ʾaḥlama (*, 41) cause to dreamen 230a
ʾaḥlaba
Grébaut
አሕለበ፡ ʾaḥlaba II,1 ያሐልብ፡ , ያሕልብ፡ «faire trairefr» ― አሳለበ፡ Ms. BNFabb217, fol. 19v.
42
Leslau
አሕለበ ʾaḥlaba ( 42) causative {of videasvid. ሐለበ } 229a
II,1
1)dolorelacorporis vel animi afficerela, aegritudinem afferrelaalicui: አሕመሞ፡ ፀሓይ፡ ርእሶ፡ Jonae prophetia.Jon. 4,8 ; ኢያሐምሞሙ፡ ላህበ፡ ፀሓይ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 49,10 ; βασανίζειν Apocalypsis Joannis.Apoc. 11,10 ; ሥርወ፡ ልብየ፡ አሕመመኒ፡ ( ἀλγεῖν ) Jeremiae prophetia.Jer. 4,19 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,10 ; { ቃለ፡ ግናሕ፡ ዘያሐምም፡ Chrys. ho. 21}; in specie:
a)contristarelaanimum: ኢያሕመሞ፡ ነፍሶ፡ οὐκ ἐλύπησε τὸ πνεῦμα αὐτοῦ 2 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 13,21 ; liber Jobi.Job 31,39 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 4,2 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,16 .
2)in genere affligerela, vexarela, in periculumlavel miseriam adducerela( κακοῦν , ταπεινοῦν , θλίβειν ): ኢያሐምሞ፡ ይሁዳ፡ ለኤፍሬም፡ Jesaiae prophetia.Jes. 11,13 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 7,13 ; Ruth liber biblicus.Ruth 1,21 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 10,15 ; አሕመምዎን፡ ለፅኑሳት፡ liber Jobi.Job 24,9 ; ሀሎ፡ ዘያሐምም፡ ወያስተፌሥሕ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,11 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 9,13 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 142,14 ; Jeremiae prophetia.Jer. 38,28 ; Threni, liber biblicus.Thren. 1,12 ; አሕምሞት፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 7,15 ; ያሐምሞሙ፡ ነፋስ፡ Marci Evangelium.Marc. 6,48 ; እመ፡ አሕመምከ፡ ርእሰከ፡ se ipsum humiliarelaliber Jobi.Job 22,23 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 31,31 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 2,17 ( videasvid.Nr. 1,b).
ʾaḥmama
Grébaut
አሕመመ፡ ʾaḥmama II,1 ያሐምም፡ , ያሕምም፡ «faire souffrirfr, rendre maladefr, affligerfr» ― አሳመመ፡ Ms. BNFabb217, fol. 20v.
44
Leslau
አሕመመ ʾaḥmama bring sufferingen, inflict painen, afflict with illnessen, harmen, grieveen, make sorrowfulen, tormenten, distressen, put on pressureen, tortureen 233a
II,1
1)dolorelacorporis vel animi afficerela, aegritudinem afferrelaalicui: አሕመሞ፡ ፀሓይ፡ ርእሶ፡ Jonae prophetia.Jon. 4,8 ; ኢያሐምሞሙ፡ ላህበ፡ ፀሓይ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 49,10 ; βασανίζειν Apocalypsis Joannis.Apoc. 11,10 ; ሥርወ፡ ልብየ፡ አሕመመኒ፡ ( ἀλγεῖν ) Jeremiae prophetia.Jer. 4,19 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,10 ; { ቃለ፡ ግናሕ፡ ዘያሐምም፡ Chrys. ho. 21}; in specie:
a)contristarelaanimum: ኢያሕመሞ፡ ነፍሶ፡ οὐκ ἐλύπησε τὸ πνεῦμα αὐτοῦ 2 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 13,21 ; liber Jobi.Job 31,39 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 4,2 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,16 .
2)in genere affligerela, vexarela, in periculumlavel miseriam adducerela( κακοῦν , ταπεινοῦν , θλίβειν ): ኢያሐምሞ፡ ይሁዳ፡ ለኤፍሬም፡ Jesaiae prophetia.Jes. 11,13 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 7,13 ; Ruth liber biblicus.Ruth 1,21 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 10,15 ; አሕመምዎን፡ ለፅኑሳት፡ liber Jobi.Job 24,9 ; ሀሎ፡ ዘያሐምም፡ ወያስተፌሥሕ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,11 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 9,13 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 142,14 ; Jeremiae prophetia.Jer. 38,28 ; Threni, liber biblicus.Thren. 1,12 ; አሕምሞት፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 7,15 ; ያሐምሞሙ፡ ነፋስ፡ Marci Evangelium.Marc. 6,48 ; እመ፡ አሕመምከ፡ ርእሰከ፡ se ipsum humiliarelaliber Jobi.Job 22,23 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 31,31 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 2,17 ( videasvid.Nr. 1,b).
ʾaḥmama
Grébaut
አሕመመ፡ ʾaḥmama II,1 ያሐምም፡ , ያሕምም፡ «faire souffrirfr, rendre maladefr, affligerfr» ― አሳመመ፡ Ms. BNFabb217, fol. 20v.
44
Leslau
አሕመመ ʾaḥmama bring sufferingen, inflict painen, afflict with illnessen, harmen, grieveen, make sorrowfulen, tormenten, distressen, put on pressureen, tortureen 233a
II,1
1)turpiterlavel prave agerela, malefacerela: አሠንዩ፡ ወአሕሥሙ፡ εὖ ποιήσατε καὶ κακώσατε Jesaiae prophetia.Jes. 41,23 ; ኢያሤኒ፡ ወኢያሐሥም፡ እግዚአብሔር፡ Zephania prophetia.Zeph. 1,12 ; ኢትቅናእ፡ ከመ፡ ታሕሥም፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 36,8 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 36,9 ; አሕሠምከ፡ ዘገበርከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 45,9 ; አሕሠሙ፡ ለቀቲሎቱ፡ ἐπονηρεύοντο τοῦ ἀποκτεῖναι αὐτόν Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,18 .
2)creberrime: malefacerelavel maledicerelaalicui, male haberelaaliquem, vimlavel injuriam afferrelaalicui, insultare inla, offenderelaaliquem: construitur cumc.c. ለ፡ , በ፡ , ዲበ፡ , ላዕለ፡ pers.: ከመ፡ ኢያሕሥም፡ ለያዕቆብ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 35 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 37 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,20 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,21 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,22 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 12,17 ; ለምንት፡ አሕሠምከ፡ በዝ፡ ሕዝብ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 5,22 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 5,23 ; ኢታሕሥም፡ ዲበ፡ ነባሪከ፡ μὴ κακώσῃς οἰκέτην Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,20 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,40 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 104,14 ; ኢታሕሥሙ፡ ላዕለ፡ እሉ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,7 ; ኢይክሉ፡ አሕሥሞ፡ ላዕሌሁ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 11,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 50,8 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 29 ; Judith liber apocryphus.Judith 11,1 ; ሀገር፡ ታሐሥም፡ ላዕለ፡ ነገሥት፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 4,15 ; አሕሠሙ፡ ገቢረ፡ ላዕሌሁ፡ Michaei prophetia.Mich. 3,4 ; አሕሠመ፡ ቃለ፡ ላዕለ፡ κακολογεῖν Regum liber biblicum I.1 Reg. 3,13 ; Marci Evangelium.Marc. 7,10 ; Marci Evangelium.Marc. 9,39 ; በኵሉ፡ ዘትሁብ፡ ኢታሕሥም፡ ቃለ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,15 ; n. 81 ያሐሥሙ፡ አፉሆሙ፡ ላዕሌየ፡ φαῦλοι γλώσσῃ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,16 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,24 .
3)aliquid declarare malumla, in malam partem acciperela: ያሐሥማ፡ ኃጥእ፡ ለንዴቱ፡ በአፉሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 13,24 ; ኢታሕሥሙኒ፡ ne mihi in malam partem imputetislaLud. sine auctor.
Substantivumsubst., m. , rarius fem. , pluralisPl. አፈው፡ , pluralisPl.pluralisPl. አፈዋት፡ [ פֶּה , فُوهٌ فَاهٌ فِيهٌ فَمٌ فُمٌ , ܦܰܘܡ ], in st. constr. et in Acc. አፈ፡ ; cumc.pronomen suffixumpron. suff. አፉየ፡ , አፉከ፡ , አፉሁ፡ caet. (ut Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 5,10 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 9,29 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 16,5 ; Jeremiae prophetia.Jer. 51,17 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 10,9 ), in Acc. አፋሁ፡ ( Matthaei Evangelium.Matth. 5,2 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 13,6 ; Actus apostolorum.Act. 10,34 Platt; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,18 ), አፋሃ፡ ( Apocalypsis Joannis.Apoc. 12,16 Platt), etiam አፈክሙ፡ ( Proverbiorum liber biblicus.Prov. 8,33 varia lectiovar.), at plerumque per ûla, ut: አፉየ፡ ( liber Jobi.Job 33,2 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,29 ; Judicum liber.Jud. 11,35 ), አፉከ፡ ( Judicum liber.Jud. 11,36 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,22 ), አፉክሙ፡ ( liber Jobi.Job 19,5 ), አፉሁ፡ , አፉሃ፡ ( Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 56,8 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 106,3 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,11 annotatioann.), አፉሆሙ፡ ( liber Jobi.Job 29,9 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,16 , al.),
1)osla(oris), tam brutorum ( rictusla, rostrumla): ተፈጽመ፡ አፈ፡ ኵሉ፡ አራዊት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 3 ; Danielis prophetia.Dan. 6,18 ; Danielis prophetia.Dan. 6,20 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 21,22 ; liber Jobi.Job 41,12 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 22,28 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 8,11 ; Matthaei Evangelium.Matth. 17,27 ; quam hominum: ውስተ፡ አፈ፡ በላዒ፡ Nahum.Nah. 3,12 ; Marci Evangelium.Marc. 7,15 ; አብቀዉ፡ አፉሆሙ፡ ላዕሌየ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 21,13 ; Hezekielis prophetia.Hez. 2,8 ; Jesaiae prophetia.Jes. 9,12 ; በስዕመተ፡ አፉሁ፡ Canticum Canticorum.Cant. 1,2 ; አፈ፡ ራትዓን፡ ይመልእ፡ ሠሐቀ፡ liber Jobi.Job 8,21 ; አልቦሙ፡ መንፈሰ፡ ውስተ፡ አፉሆሙ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 134,17 ; ያበቁ፡ አፉሁ፡ እስከ፡ እዘኒሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,5 ; instrumentum loquendi ( στόμα , etiam γλῶσσα ) Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,11 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,15 ; ቃለ፡ አፉከ፡ liber Jobi.Job 15,6 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,26 ; liber Jobi.Job 32,5 ; Jesaiae prophetia.Jes. 49,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 59,21 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 40,30 ; ለአብዳን፡ ውስተ፡ አፉሆሙ፡ ልቦሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,26 ; ዘወጽአ፡ እምአፉነ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 51,17 ; አፈ፡ ረሲዓን፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 10,6 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 10,11 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 10,31 ; አፈ፡ ነኪር፡ ወአኮ፡ አፈ፡ ዚአከ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 27,2 ; Danielis prophetia.Dan. 4,28 ; ይነብብ፡ አፍ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 12,34 ; Jesaiae prophetia.Jes. 9,17 ; ከሠትኩ፡ አፉየ፡ liber Jobi.Job 33,2 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 15,5 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,2 ; ፈታሕኩ፡ አፉየ፡ Judicum liber.Jud. 11,35 ; ይፈጽም፡ አፉሆሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,29 ; ዘየዐቅብ፡ አፉሁ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 13,3 ; ትነሥእ፡ በአፉከ፡ ሥርዐትየ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 49,17 ; n. 809 ታዐብዩ፡ አፉክሙ፡ liber Jobi.Job 19,5 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,15 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,22 ; ያሐሥሙ፡ አፉሆሙ፡ ላዕሌየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,16 ; አፍ፡ ጥዑም፡ γλῶσσα εὔλαλος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,5 ; በአፍ፡ ርኵስት፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 5,4 ; አፍ፡ እኩይ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 4,24 ; በአሐዱ፡ አፍ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 15,6 . Nota etiam አፈ፡ ወርቅ፡ χρυσόστομος (cognomen Joannis Patriarchae Constantinopolitani) ut F.M. 2,11 al.
a) አፈ፡ በአፍ፡ osla( orela) ad osla(i.e. coram, nemine intercessore), ut: ይትናገሮ፡ አፍ፡ በአፍ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 39,4 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 12,8 ; Epistola Joannis II.2 Joh. 12 ; Epistola Joannis III.3 Joh. 14.
b) በአፈ፡ vel እምአፈ፡ ex orelaalicujus (eo dictante): ጸሐፈ፡ ባሮክ፡ በአፈ፡ (v. እምአፈ፡ ) ኤርምያስ፡ ኵሎ፡ ቃለ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 43,4 ; Jeremiae prophetia.Jer. 51,31 ; እምአፉሁ፡ አይድዐኒ፡ ኤርምያስ፡ ዘኵሎ፡ ነገረ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 43,18 .
c) እምአፉሁ፡ ex ore suolai.e. oratione extemporali: እለ፡ ይነግሩ፡ እምአፉሆሙ፡ ድንቀተ፡ ወኢቀደሙ፡ ጽሒፈ፡ Hom. Severiani in Cyrilli Alexandrini scripta (de recta fide; ad Reginas; ad Theodosium; colloquium cum Palladio; Homiliae; Epistolae).Cyr. f. 122 ; vel: e mente sua, ut: ይጌሥጾሙ፡ ኵሎ፡ አሚረ፡ ፩ ጊዜ፡ እመጻሕፍት፡ (e Bibliis) ወ ፩ ጊዜ፡ እምአፉሁ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 30.
d) አፍ፡ nonnumquam idem est quod ቃለ፡ አፍ፡ i.e. verbumla, sermola, jussuslaal., ut: Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 48,13 ; Deuteronomium.Deut. 19,15 ; Matthaei Evangelium.Matth. 18,16 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 8,2 ; ኵሉ፡ ይቁም፡ በአፈ፡ ዚአሆሙ፡ (sc. episcoporum) not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 227 ; አልቦሙ፡ ስርየት፡ ዘእንበለ፡ በአፉሆሙ፡ ለእለ፡ ሐመዩ፡ (nulla iis remissio est, nisi intercessione eorum, quibus maledixerunt) not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 230.
e)oslaalicujus i.e. oratorlavel interpreslaalicujus: Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,16 ; ትከውን፡ ከመ፡ አፉየ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 15,19 . Cfr. አፈ፡ ንጉሥ፡ in Isenb. lexiconlex.amh. p. 137. Etiam ubi de ore plurium agitur, non pluralisPl. አፈው፡ , sed SingularisSing. አፍ፡ frequentant, ut Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 3 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,33 ; Danielis prophetia.Dan. 6,18 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 9,18 al.
2)Varie transfertur:
c)caputlaclavae: ድንቡስ፡ ክቡድ፡ እንተ፡ አፉሁ፡ ኀጺን፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 27 Enc.
d)initiumla, ut: aurorae, አፈ፡ ጽባሕ፡ i.e. primum diluculumla, ὄρθρος Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,15 ; በአፈ፡ ጽባሕ፡ τὸ πρωΐ Regum liber biblicum III.3 Reg. 17,6 ; ዕቅበተ፡ ሌሊት፡ እንተ፡ አፈ፡ ጽባሕ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 14,24 ; እንተ፡ አፈ፡ ጽባሕ፡ primo diluculolanot able to find explanation in abbreviation listM.M. f. 105 ; vel: mortis, ut: በአፈ፡ ሞት፡ in extremisla, in agonela, Lud. sine auctore, auctoritateauct.
1)ʾafa Substantivumsubst. st.c. spokesman ofen
a) አፈ፡ መኰንን፡ ʾafa makʷannǝn (title) spokesman of the princeen ከመ፡ ኢይባእ፡ መኰንን፡ እመሂ፡ አፈ፡ መኰንን፡que personne ne puisse y entrer, ni le gouverneur, ni le procureur du gouverneurfr 32 l. 24–25 (ed.), 38 l. 2–3 (tr.); ወአፈ፡ መኰንን፡ ዘሚካኤል፡et le procureur du gouverneur, Za-Mikāʾelfr 48 l. 3 (ed.), 57 l. 24 (tr.), videasvid. መኰንን፡
b) አፈ፡ ሹም፡ ʾafa šum (title) chief’s spokesmanen ወበጽራዕሂ፡ ሥዩማኒሆሙ፡ ወዘታሕቴሆሙ፡ ኅዱግ፡ ወአፈ፡ ሹም፡ በስምዕ፡ ወበአንበሳ፡ ወበመዓር፡ ወበቀለታ፡ ወበሕዳድ፡ አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ፡፡Dans le Ṣerāʿ, nous avons défendu d’y entrer aux chefs des pays et à leurs subordonnés, les vicaires et les porte-parole des chefs, pour la cire, le lion, le miel, pour l’aumône et le ḥedādfr 40 l. 11–13 (ed.), 47 l. 23–26 (tr.), videasvid. ሹም፡
c) አፈ፡ ንቡረ፡ እድ፡ ʾafa nǝbura ʾǝd (title) spokesman of the nǝbura ʾǝden ለቀሰ፡ ገበዝ፡ ወለራቅማሰራ፡ ለአፈ፡ ንቡረ፡ እድ፡ ወለመጋቢ፡ ለሊቀ፡ አበው፡ ወለሊቀ፡ ዲያቆናት፡ ይኩን ጥብጣቤሆሙ፡ በበ ፲ ወ ፪፡let the whipping of the qäsä gäbäz, raqmasära, afä nǝburä ǝd, the mäggabi, the liqä abäw and the liqä diyaqonat be 12 eachen 84 (ed.), 58 (tr.); ወአፈ፡ ንቡረ፡ እድሂ፡ ክፍለ፡ ስምዖን፡le procureur (af) de nebura ed, Kefla Semʿonfr 28 l. 6–7 (ed.), 32 10–11 (tr.); እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተአገለ፡ ውጉዘ፡ ይኩን፡ በአፈ፡ ጴጥሮስ፡ ወጳውሎስ፡ ወበአፈ፡ አብ፡ ወወልድ፡ ወመንፈስ፡ ቅዱስ። እመሂ፡ ንቡረ፡ እድ፧ አው፡ አፈ፡ ንቡረ፡ እድ፡ ዘእንበለ፡ ማኅበር።S’il se trouve quelqu’un qui viole ou transgresse [cet acte], qu’il soit maudit par la bouche de Pierre et de Paul, et par la bouche du Père, du Fils et du Saint Esprit; même s’il s’agit du nebura ed ou du procureur (afa) du nebura ed, agissant sans l’autorisation de la communauté!fr 28 l. 16–19 (ed.), 32 l. 22–27 (tr.)
Cross-references: ● for ንቡረ፡ እድ፡ videasvid. ንቡር፡videasvid. እድ፡
d) አፈ፡ ወይዘሮ፡ ʾafa wayzaro (title) spokesman of the lady ወአፈ፡ ወይዘሮ፡au porte-parole de la princessefr 40 l. 6 (ed.), 47 l. 16–17 (tr.), videasvid. ወይዘሮ፡
IV,1
1)malelahaberelaaliquem: vae illis, qui ያሐሥሙ፡ ወያስተአክዩ፡ አብያተ፡ ክርስቲያናት፡ Lud. e Vit. Theoph. n. 788
3)sibi malum censerelai.e. ut malum reprolarelaalquid, Lud. e Syn. (vide sub አሠነየ፡ not able to find explanation in abbreviation listNr. 2, d), nisi hoc exemplum ad IV,3referre malueris.
II,1
1)turpiterlavel prave agerela, malefacerela: አሠንዩ፡ ወአሕሥሙ፡ εὖ ποιήσατε καὶ κακώσατε Jesaiae prophetia.Jes. 41,23 ; ኢያሤኒ፡ ወኢያሐሥም፡ እግዚአብሔር፡ Zephania prophetia.Zeph. 1,12 ; ኢትቅናእ፡ ከመ፡ ታሕሥም፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 36,8 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 36,9 ; አሕሠምከ፡ ዘገበርከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 45,9 ; አሕሠሙ፡ ለቀቲሎቱ፡ ἐπονηρεύοντο τοῦ ἀποκτεῖναι αὐτόν Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,18 .
2)creberrime: malefacerelavel maledicerelaalicui, male haberelaaliquem, vimlavel injuriam afferrelaalicui, insultare inla, offenderelaaliquem: construitur cumc.c. ለ፡ , በ፡ , ዲበ፡ , ላዕለ፡ pers.: ከመ፡ ኢያሕሥም፡ ለያዕቆብ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 35 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 37 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,20 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,21 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,22 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 12,17 ; ለምንት፡ አሕሠምከ፡ በዝ፡ ሕዝብ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 5,22 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 5,23 ; ኢታሕሥም፡ ዲበ፡ ነባሪከ፡ μὴ κακώσῃς οἰκέτην Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,20 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,40 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 104,14 ; ኢታሕሥሙ፡ ላዕለ፡ እሉ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,7 ; ኢይክሉ፡ አሕሥሞ፡ ላዕሌሁ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 11,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 50,8 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 29 ; Judith liber apocryphus.Judith 11,1 ; ሀገር፡ ታሐሥም፡ ላዕለ፡ ነገሥት፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 4,15 ; አሕሠሙ፡ ገቢረ፡ ላዕሌሁ፡ Michaei prophetia.Mich. 3,4 ; አሕሠመ፡ ቃለ፡ ላዕለ፡ κακολογεῖν Regum liber biblicum I.1 Reg. 3,13 ; Marci Evangelium.Marc. 7,10 ; Marci Evangelium.Marc. 9,39 ; በኵሉ፡ ዘትሁብ፡ ኢታሕሥም፡ ቃለ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,15 ; n. 81 ያሐሥሙ፡ አፉሆሙ፡ ላዕሌየ፡ φαῦλοι γλώσσῃ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,16 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,24 .
3)aliquid declarare malumla, in malam partem acciperela: ያሐሥማ፡ ኃጥእ፡ ለንዴቱ፡ በአፉሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 13,24 ; ኢታሕሥሙኒ፡ ne mihi in malam partem imputetislaLud. sine auctor.
II,1
1)Deo sacrarela, dicarela, sacrum constituerela: ገብሩ፡ ሎሙ፡ ምስለ፡ ወአሕረሙ፡ ሎሙ፡ ዖመ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ አድባር፡ Regum liber biblicum IV.4 Reg. 17,10 ; አሕረምዎን፡ ( ለመዋዕል፡ ) ለርእሶሙ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 9,30 .
3)illicitum dicerela, vetarela, prohiberelaExodus, liber Pentateuchi.Ex. 8,22 ; አሕረሙ፡ ለነ፡ አውስቦ፡ ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 9,6 ; ኀጢአት፡ ዘአሕረመ፡ እግዚአብሔር፡ F.M. 2,6; ከማሁ፡ ለዕደውኒ፡ አሕረሞሙ፡ እግዚአብሔር፡ ቀሪበ፡ አንስቲያሆሙ፡ በመዋዕለ፡ ትክቶሆን፡ F.M. 10,1; cumc. ላዕለ፡ pers. F.N. 24,2; አሕረመ፡ በተዋስቦቶሙ፡ ላዕሌነ፡ nobis connubio cum illis interdixitlaF.M. 5,3; እምስቴ፡ ማይ፡ አሕረምከ፡ ጕርዔከ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 24 Enc.; አሕረመ፡ ሕይወቶ፡ እምነጽሮ፡ አንስት፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 30 Enc.
ʾaḥrama
Grébaut
አሕረመ፡ ʾaḥrama II,1 ያሐርም፡ , ይሕርም፡ «vetuitla» ― , Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 11.
46
Leslau
አሕረመ ʾaḥrama forbiden, prohibit as illiciten, lay a banen, consecrateen, devoteen, cause to be devoteden, declare as tabooen, declare illiciten, anathematizeen 242b
II,1parturientem adjuvarela, obstetricis munere fungila: እንተ፡ ታኀርሳ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 35,17 . ʾaḫrasa , አሕረሠ፡ ʾaḥraśa
Grébaut
አሕረሠ፡ ʾaḥraśa II,1 ያሐርሥ፡ , ያሕርሥ፡ «accoucherfr (obstetricari), être accoucheur, accoucheusefr» ― አዋለደ፡ Ms. BNFabb217, fol. 22r.
47
Leslau
አኅረሰ ʾaḫrasa , () አሕረሠ ʾaḥraśa assist in childbeden 264a
II,1amburerela, igne exsiccarela: ያሐርሮ፡ ለሣዕር፡ ከመ፡ እሳት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 43,21 ; አሕሪሮሙ፡ በእሳት፡ postquam torrueruntla(rem) ignelaF.M. (saepius). ʾaḥrara
Grébaut
አሕረረ፡ ʾaḥrara II,1 ያሐርር፡ , ያሕርር፡ «carboniserfr, dessécherfr, brûlerfr» ― አሳረረ፡ Ms. BNFabb217, fol. 22v.
47
Leslau
አሕረረ ʾaḥrara burn upen (tr.), consumeen, dry upen (tr.) 243a
II,1amburerela, igne exsiccarela: ያሐርሮ፡ ለሣዕር፡ ከመ፡ እሳት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 43,21 ; አሕሪሮሙ፡ በእሳት፡ postquam torrueruntla(rem) ignelaF.M. (saepius). ʾaḥrara
Grébaut
አሕረረ፡ ʾaḥrara II,1 ያሐርር፡ , ያሕርር፡ «carboniserfr, dessécherfr, brûlerfr» ― አሳረረ፡ Ms. BNFabb217, fol. 22v.
47
Leslau
አሕረረ ʾaḥrara burn upen (tr.), consumeen, dry upen (tr.) 243a
II,1arandum curarela: ያሐርሶሙ፡ ገራህቶ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,12 varia lectiovar.(aliter Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 19,19 ).
I,1[sine dubio i.q. hebr. חָסַם , aram. חֲסַם capistrarela, מַחְסוֹם capistrumla; arab. حَزَمَ colligavit sarcinas; cingulo cinxit jumentumla; حِزَامٌ cingulum jumenti; teniae cunarumla; حُزْمَةٌ fascisla(lignorum, frugum); syr. ܚܙܺܝܡܳܐ accinctusla] capistro coërcerelavel ducerela: የሐስሎሙ፡ (var. ያሐስሎሙ፡ II,1; varia lectiovar. ይነድኦሙ፡ ) ሕፃን፡ παιδίον ἄξει αὐτούς Jesaiae prophetia.Jes. 11,6 . { ነሥኣ፡ (sumsit eam)la ምስሌሁ፡ ወአጽዐና፡ ላዕለ፡ ፈረስ፡ ወውእቱኒ፡ የሐስል፡ ላቲ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 5 } Voc. Ae.la: የሐስል፡ ዘ፡ ይስሕብ፡ , velv. ይለብብ፡
II,1caus. frenderelavel stridere facerelaaliquem dentibus: ያሐቅዮ፡ ስነኒሁ፡ Marci Evangelium.Marc. 9,18 , vel dentes: ሕማመ፡ አዕይንት፡ ወርእስ፡ እንተ፡ ይቀጠቅጥ፡ አዕጽምተ፡ ወይቀዘቅዝ፡ ርእሰ፡ ወያሐቂ፡ ስነነ፡ M.F.
ʾaḥablaya
Grébaut
አሐብለየ፡ ʾaḥablaya II ያሐበሊ፡ , ያሐብሊ፡ «faire pillerfr» ― አስበዘበዘ፡ Ms. BNFabb217, fol. 24v.
51
Leslau
አሐብለየ ʾaḥablaya ( 51) causative {of videasvid. ሐብለየ ḥablaya } 224a
ʾaḥablaya
Grébaut
አሐብለየ፡ ʾaḥablaya II ያሐበሊ፡ , ያሐብሊ፡ «faire pillerfr» ― አስበዘበዘ፡ Ms. BNFabb217, fol. 24v.
51
Leslau
አሐብለየ ʾaḥablaya ( 51) causative {of videasvid. ሐብለየ ḥablaya } 224a
II,2abstergendo mundarela, polirelarem, ut color nativus refulgeat ( حَبَرَ I II pulchrum fecitla): እንተ፡ ኢያሕበርዋ፡ ዛሕላ፡ ὁ ἰὸς οὐκ ἐξῆλθεν ἐξ αὐτῆς Hezekielis prophetia.Hez. 24,6 ; ያሐብርዎ፡ ( ለንዋየ፡ ብርት፡ ) Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 6,21 (v. የሐበርትዎ፡ ). videasVid. ሐብረተ፡
ʾaḥbaṭa
Grébaut
አሕበጠ፡ ʾaḥbaṭa II,1 ያሐብጥ፡ , ያሕብጥ፡ «faire enflerfr» ― አሳበጠ፡ Ms. BNFabb217, fol. 25r.
52
Leslau
አሕበጠ ʾaḥbaṭa ( 52 ) causative {of videasvid. ሐበጠ ḥabaṭa } 225a
I,1[ חָתַת fractus est, contritus estla, sed ܚܰܬܶܬ juste, recte, accurate fecit, definivit, comprobavitla. A conterendolasignificatio transfertur ad minutatim interrogarela, minutius scrutarila; conferascfr. ጥቀ፡ , ጠንቀቀ፡ . Quod alii proposuerunt mutatis sibilantibus et mutis ሐተተ፡ ad ኀሠሠ፡ referendum, haud probabile videtur] SubjunctivusSubj. ይሕትት፡
1)scrutarila, perscutarila, explorarela, investigarelacumc.Acc.: ἐξιχνιάζειν ሕትቶሙ፡ ለአበው፡ liber Jobi.Job 8,8 ; ከመ፡ ትሕትት፡ ኀጢአትየ፡ liber Jobi.Job 10,6 ; liber Jobi.Job 13,9 ; ἐξετάζειν ኢትሕትት፡ ዘኢይትከሀለከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,21 ; ኢትሒስ፡ ዘእንበለ፡ ትሕትት፡ 11,7; የሐተከ፡ 13,11; የሐትት፡ ምግባሪክሙ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 6,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 10,6 ; ἐρευνᾶν {DiL ἐρευνᾷν }, ἐξερευνᾶν {DiL ἐξερευνᾷν } ኢትሕትቱኒ፡ ዘእገብር፡ Judith liber apocryphus.Judith 8,34 ; ውእቱ፡ የሐትቶ፡ ለልብነ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,27 ; ኀሠሡ፡ ወሐተቱ፡ Judicum liber.Jud. 6,29 ; Threni, liber biblicus.Thren. 3,39 varia lectiovar.; ἐρωτᾶν {DiL ἐρωτᾷν } እስከ፡ ጽዮን፡ የሐትቱ፡ ፍኖቶ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 27,5 ; አስማቲሆሙ፡ ሐተትናሆሙ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 5,9 ; ሐቲተ፡ ሕትዎ፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 20,18 ; የሐትት፡ ሕሊና፡ እንዘ፡ ኢይሴአል፡ Lit. Epiph.; cumc. በእንተ፡ rei: ያነብብ፡ መጻሕፍተ፡ ወየሐትት፡ በእንተ፡ ትርጓሜ፡ ቃላቲሆሙ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 3 ; ሐተቱ፡ በእንቲአሁ፡ exploraveruntla(populum) de eolaSx. Teq.
2)examinarela, inquirerela, in spec. (vox forensis) n. 106cognoscerela, interrogarela, ad cognitionem vocarela, construitur cumc.c.Acc.personapers.vel rei vel cumc.duplexdupl.Acc.: ርእሰክሙ፡ ሕትቱ፡ ἑαυτοὺς πειράζετε ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 13,5 ; Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 173,2 ; እግዚአብሔር፡ የሐትቶሙ፡ ( ἔτασις ) liber Jobi.Job 12,6 ; መኑ፡ ዘየሐትቶ፡ ምግባሮ፡ τίς ἐστιν ὁ ἐξετάζων αὐτοῦ τὰ ἔργα 36,23; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 1,9 ; ἐξήτασεν τοὺς εὐνούχους Esther, liber biblicus (apocr.).Esth. apocr. 1 ; Esther, liber biblicus.Esth. 2,23 ; ሐተትዋ፡ ( ἐπηρώτησαν ) Judith liber apocryphus.Judith 10,12 ; Marci Evangelium.Marc. 14,60 ; Marci Evangelium.Marc. 15,4 ( ἐπερωτᾶν {DiL ἐπερωτᾷν }); ዘእንበለ፡ ትሕትቱ፡ ወትጠይቁ፡ not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,48 ; not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,51 ( ἀνακρίνειν ); ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 4,4 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 4,5 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,16 ( κρίνειν ); πυνθάνεσθαι Actus apostolorum.Act. 4,7 ; cumc.duplexdupl.Acc.Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 272 ; ይሕትቱ፡ ትዕይንት፡ ማእከለ፡ ቀታሊ፡ ወማእከለ፡ አበ፡ ደም፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 35,24 ( κρίνειν ); Deuteronomium.Deut. 13,15 ; Deuteronomium.Deut. 17,4 ; λόγον τινὸς ποιεῖν liber Jobi.Job 14,3 .
3)causa cognita adjudicare alicuilaaliquid: የሐትትዎ፡ ሎቱ፡ ቤተ፡ (sed. varia lectiovar. ያሐትትዎ፡ ) Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,30 . Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሐተተ፡ ዘ፡ መረመረመ።
ʾaḥanqaqa
Grébaut
አሐንቀቀ፡ ʾaḥanqaqa II ያሐነቅቅ፡ , ያሐንቅቅ፡ «faire peurfr» ― አስፈራ፡ Ms. BNFabb217, fol. 26r.
52
Leslau
አሐንቀቀ፡ ʾaḥanqaqa ( 52) causative {of videasvid. ሐንቀቀ፡ ḥanqaqa } 238a