Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

I,1[convenit cum arab. خَبُثَ mala ac prava fuit res; improbus, impurus fuitla, IV X turpiter egitla, sicut አበሰ፡ cum أَثِمَ crimen commisit, peccavitlaet אָשֵׁם ] foedumla, turpemla, malum essela, displicerela: ቦእለ፡ የሐሥማ፡ ውስተ፡ ሕንጻ፡ quidamla( lapidesla) deformes erant in structuralaHermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 80 ; አልቦ፡ ኀበ፡ ሐሠመ፡ (v. ሕሡመ፡ ) እምኔሁ፡ non erat in eo quidquam deformelaRegum liber biblicum II.2 Reg. 14,25 ; እስከ፡ ሐሠመ፡ ጺአቱ፡ ሎቱ፡ foetor ejus ei perniciosus eratlaJosippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 293 ; etiam cumc.Acc.personapers., ut: ሐሠሞሙ፡ ለሕያዋን፡ ጼና፡ አብድንት፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 355 ; ሶበ፡ ሰምዐ፡ ሐሠሞ፡ ዝንቱ፡ quum hoc audiret, ei displicuitlaJosippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 296.
I,1[ שָׁמַע , ܫܡܰܥ , سَمِعَ amh. ሰማ፡ ] SubjunctivusSubj. ይስማዕ፡
1)audirela: በከመ፡ ሰማዕክሙ፡ በእዘኒክሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 33,11 ; ሰሚዖ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 37,1 ; እንዘ፡ ይሰምዑ፡ ኵሎሙ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 23,10 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 23,13 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 13,16 ; Matthaei Evangelium.Matth. 13,17 ; Lucae evangelium.Luc. 14,35 ; construitur cumc.c.Acc.rei: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,10 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 24,52 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 16,9 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,28 ; Matthaei Evangelium.Matth. 7,24 ; Marci Evangelium.Marc. 7,14 ; Marci Evangelium.Marc. 14,64 ; Lucae evangelium.Luc. 15,25 ; Evangelium Joannis.Joh. 12,47 ; cumc.Acc.personapers.Matthaei Evangelium.Matth. 17,5 ; Lucae evangelium.Luc. 15,1 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,53 ; cumc.duplexdupl.Acc. ስምዑኒ፡ ቃልየ፡ audite me vocem meamlai.e. audite meam vocemlaJeremiae prophetia.Jer. 7,23 ; Jeremiae prophetia.Jer. 11,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 16,7 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,14 ; Evangelium Joannis.Joh. 5,28 ; cumc.Acc.personapers.sequensseq. እንዘ፡ , ut: ሰምዐቶ፡ እንዘ፡ ይብል፡ ἤκουσεν αὐτοῦ λαλοῦντος Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,5 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,6 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 40,5 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 40,6 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 40,7 ; Marci Evangelium.Marc. 14,58 ; vel omisso እንዘ፡ ut Actus apostolorum.Act. 10,46 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,17 ; ሰማዕክዎ፡ ይብለኒ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 2,2 .
a)auditu praeditum esselaMatthaei Evangelium.Matth. 11,5 ; ድንቅወ፡ ሰምዑ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 13,15 ; ሰሚዕ፡ auditusla(sensus) not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 237 al.
b)audire i.e. auribus perciperela, acciperela, comperirela, cognoscerela( erfahren ), cumc.Acc.rei: እለ፡ ኢሰምዑ፡ ምግባርየ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 66,19 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 14,15 ; Matthaei Evangelium.Matth. 11,2 ; Lucae evangelium.Luc. 4,23 ; Lucae evangelium.Luc. 21,9 ; ከመ፡ ይስማዕ፡ ዜናሃ፡ ዘከመ፡ ሀለወት፡ Esther, liber biblicus.Esth. 2,11 ; vel sequensseq. ከመ፡ et enuntiatione integra: Regum liber biblicum I.1 Reg. 26,4 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,25 ; Josuae liber.Jos. 9,14 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 34 ; Jesaiae prophetia.Jes. 39,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 40,28 ; Jeremiae prophetia.Jer. 47,11 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 14,1 ; Marci Evangelium.Marc. 12,28 ; cumc. እምኀበ፡ vel ኀበ፡ ejus, alaquo auditur Obadiae prophetia.Ob. 1 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 1,2 ; Matthaei Evangelium.Matth. 2,9 ; Marci Evangelium.Marc. 6,20 ; Evangelium Joannis.Joh. 1,41 ; Evangelium Joannis.Joh. 6,45 ; 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 2,23 ; Jesaiae prophetia.Jes. 21,10 ; ለአከቶ፡ ትስማዕ፡ ጥዩቀ፡ ነገረ፡ በኀበ፡ መርዶክዮስ፡ μαθεῖν παρά Esther, liber biblicus.Esth. 4,5 ; vel cumc. እምነ፡ Epistola Joannis I.1 Joh. 1,5 Platt; cumc. በእንተ፡ vel በላዕለ፡ causae, delaqua auditur: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,15 ; ሶበ፡ ሰምዐ፡ መኰንን፡ በእንተ፡ ተኣምራት፡ ዘገብረ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 2 ; Actus apostolorum.Act. 9,13 Platt; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 1,30 ; ንስማዕ፡ በውስተ፡ አፉሃ፡ ἐρωτήσομεν τὸ στόμα ἀυτῆς Genesis liber Pentateuchi.Gen. 24,57 .
c)auscultarela, aures darela, attenderelaad quem vel quid, cumc.Acc.Genesis liber Pentateuchi.Gen. 42,23 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 49,2 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 3,9 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 3,10 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 12,18 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 19,35 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 7,6 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 80,10 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 80,12 ; ኪያየ፡ ያፀምኡኒ፡ ወይሰምዑ፡ liber Jobi.Job 29,21 ; liber Jobi.Job 34,2 ; ትስማዕ፡ እዝንየ፡ እንዘ፡ ያወጽኡ፡ ሊተ፡ እኩየ፡ ስመ፡ liber Jobi.Job 31,30 ; ሰሚዖተ፡ ተላህዮ፡ በዕንዚራ፡ ወአርጋኖን፡ Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 32,7 ; cumc. ዲበ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 91,11 ; cumc. ማእከለ፡ utriusque partis audiendae διακούειν Deuteronomium.Deut. 1,16 (at liber Jobi.Job 9,33 አፅምአ፡ ማእከለ፡ ); እለ፡ ይሰምዑ፡ ትምህርተ፡ catechumenilaConstitutiones Apostolorum.Const. Ap. 30.
2)testem essela, testarila( denominatesdenom.a ስምዕ፡ ); ግብረ፡ ሐዋርያት፡ (Actus Apostolorum) ትሰምዕ፡ ከመ፡ ወረደ፡ መንፈስ፡ ቅዱስ፡ በአምሳለ፡ ልሳናተ፡ እሳት፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 58 ; ኢትስማዕ፡ ለቢጽከ፡ ስምዐ፡ በሐሰት፡ οὐ ψευδομαρτυρήσεις Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 20,16 ; cumc.Acc.personapers.Lucae evangelium.Luc. 4,22 ; cumc. በእንተ፡ Evangelium Joannis.Joh. 5,32 .
Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. ትንቢታት፡ , etiam ትንብያት፡ prophetiala, vaticiniumla, prophetae liberla: ነበበ፡ በትንቢት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 8 ; መንፈሰ፡ ትንቢት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 31 ; ወይነግሩ፡ በትንቢቶሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 44,3 ; ሶበ፡ ሰምዑ፡ ዘንተ፡ ትንቢተ፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 15,8 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 1,6 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 6,5 ; Matthaei Evangelium.Matth. 13,14 ; በእንተ፡ እላ፡ ራእያት፡ ወትንቢታት፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 11,41 ; እንዘ፡ ታነቡ፡ ወትጼልዩ፡ እምነ፡ መዝሙራት፡ ወትንቢታት፡ ወኦሪት፡ F.N. 19; Deus ፈጸመ፡ ትንብያተ፡ Lud. e Ssal. Req.
Substantivumsubst., plerumque m. , Plur. አልባስ፡ , pluralisPl.pluralisPl. አልባሳት፡ (ut not able to find explanation in abbreviation listEsr. 17,70 ).
1)vestimentumla, vestisla( ἱμάτιον , ἔνδυμα ) ad Hebraeos epistola.Hebr. 1,11 ; ልብስ፡ ዘምሉእ፡ ደመ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 14,19 ; Jesaiae prophetia.Jes. 50,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 51,6 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 101,27 ; Danielis prophetia.Dan. 7,9 ; ልብስ፡ ዘኢይጐነዲ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 51,8 ; ልብስ፡ ንጹሕ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 3,5 ( ἱμάτια ); ልብሰ፡ ወርቅ፡ 17,4; ልብሰ፡ ጶዴር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,8 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 45,8 ; ልብሰ፡ መትከፍት፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 36,11 ; de variis vestibus Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 36,35 sequensseq.; ልብሰ፡ ኀፂን፡ θώραξ loricalaliber Jobi.Job 41,17 ; liber Jobi.Job 41,18 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 43,20 ; Jeremiae prophetia.Jer. 26,4 ; ad Thessalonicenses epistola Pauli I.1 Thess. 5,8 [ Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ልብሰ፡ ሐፂን፡ ዘ፡ ጽሩር፡ ]. Pluralis አልባስ፡ vel singulas vestes significat አልባሲከ፡ τὰ ἱμάτιά σου Jesaiae prophetia.Jes. 58,8 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,27 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,39 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 3,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 44,10 ; አልባሰ፡ አቍያጽ፡ περικνημῖδες Danielis prophetia.Dan. 3,21 ; አልባሰ፡ ኀጺን፡ θώρακες Hezekielis prophetia.Hez. 38,4 , vel totum vestitum ( ἱματισμὸς , στολὴ , στολαί ) Ruth liber biblicus.Ruth 3,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 22,21 ; አልባሰ፡ ላህ፡ Baruchi liber apocryphus.Bar. 5,1 ; አልባሰ፡ ወርቅ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 44,11 ; አልባሰ፡ ክብር፡ στολὴ δόξης Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,29 ; et στολαὶ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 28,4 ; አልባሰ፡ ክብር፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 33,5 ; አልባስ፡ ዘመቅደስ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 35,21 ; sed etiam ልብስ፡ in SingularisSing.pro στολή positum legitur ልብሰ፡ ክብር፡ στολὴ δόξης Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,31 .
2)in specie vestis interiorla, tunicala( χιτών ) Canticum Canticorum.Cant. 5,3 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 6,3 ; አልባስ፡ χιτῶνες Matthaei Evangelium.Matth. 10,10 romanae editionisrom.; ፪ ልብሰ፡ ክዳናት፡ χιτῶνες Lucae evangelium.Luc. 3,11 ( videasvid. መልበስ፡ , ክዳን፡ ); se etiam vestisla( tunicala) exteriorla ἱμάτιον ( oppositum, -o, -nituropp. መልበስ፡ χιτών ) Matthaei Evangelium.Matth. 5,40 et ( oppositum, -o, -nituropp. ክዳን፡ ) Lucae evangelium.Luc. 6,29 ; περίζωμα Ruth liber biblicus.Ruth 3,15 .
3)dicitur de quovis pannola, aulaeola, velola, tegimentola: pannus, qui ad ulnae mensuram venditur F.N. 33,1; ልብሰ፡ ዐውደ፡ ዐጸድ፡ ἱστία τῆς αὐλῆς Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 37,7 , vel ልብሰ፡ ዐጸድ፡ et አልባሰ፡ ዐጸድ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 37,12 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 37,14 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 3,26 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 4,26 ; ሶበ፡ ነፍሐ፡ ነፋስ፡ ላዕለ፡ ሐመር፡ ዘጠብለሉ፡ ልብሳ፡ (cujus vela complicuerunt) Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 34 ; ጠብለላ፡ ለሥዕል፡ (picturam) በቍጥን፡ ወበአልባስ፡ ንጹሕ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 10.
lǝbs , pluralisPl. ʾalbās , pluralisPl.pluralisPl. ʾalbāsāt
1) (Dillmann 1) clothesen, garmenten ልብሰ፡ አርዋ፡ ፩1 veste di tessuto di setait 43 VI l. 21 (ed.), 36 l. 17–18 (tr.); ፲ወ፬ ጸዓዳ፡ ልብስ፡ ፮ፊቃር፡ ፮ቆብዕ፡ ፬ዘነቦ፡ ፪ማኅበስ፡14 vesti bianche, 6 cinture, 6 cappucci, 4 zanabo, 2 maḥbas{sic},it 44 VII l. 2 (ed.), 38 VII l. 2–3 (tr.); ወልብስ፡ ዘወርቅ፡ ዘኢተበትከ፡ ፱[፡]9 vesti d’oro integre,it 64 l. 5 (ed.), 53 l. 11 (tr.)
a) አልባሰ፡ ቅድዋት፡ ʾalbāsa qǝdwāt , አልባስ፡ ቅድዋት፡ ʾalbās qǝdwāt fine clothingen, luxury clothingen ወቦ፡ ዘይሁብ፡ አልባሰ፡ ቅድዋት፡ ቦ፡ ዘኡሁብ፡ ድንኳነ፡ ወቦ፡ ዘኡሁን፡ በቅለ፡ ምስለ፡ ሥርዐቱ።d’autres donnèrent de bons vêtements, d’autres donnèrent une tente, d’autres un mulet avec son harnaisfr 14 l. 12–13 (ed.), 17 l. 26–28 (tr.); ወነሥአ፡ እምኔሁ፡ አምኃ፡ አፍራሰ፡ ኅሩያነ፡ ወአልባሰ፡ ቅድዋተ፡ ዘዚአሁ፡ ኅብሮሙ፡ መናጽፈኒ፡ ከማሁ።il accepta de lui en cadeau des chevaux choisis, des vêtements de luxe, chacun d’une couleur, et, pareillement, des tapisfr 44 l. 4–5 (ed.), 51 l. 9–10 (tr.); ሶበሂ፡ ይትፌሣሕ፡ ይጼውዕ፡ ካህናተ፡ ወይዛዋዕ፡ ምስሌሆሙ፡ በነገረ፡ መጻሕፍት፤ እንዘ፡ ያስተፌሥሖሙ፡ በማኅሌት፡ ወወይን፡ ወያሠረግዎሙ፡ በአልባስ፡ ቅድዋት። Nelle ore poi di ricreazione, chiamava gli uomini di chiesa e discorreva con loro circa i Libri, mentre li rallegrava con canti spirituali e con vino, e li adornava di bellissime vestiit 8 l. 18–21 (ed); 19 l. 19–22 (tr.); መነኮሳትኒ፡ ወካህናት፡ ሠርዑ፡ በከመ፡ ሕጎሙ፡ ምስለ፡ መስቀል፡ ወማዕጠንት፡ እንዘ፡ ይለብሱ፡ አልባሰ፡ ክህነት፡ ሊቃውንተ፡ ቤተ፡ ክርስቲያኒሂ፡ ወመላህቅተ፡ ሕዝቦሙ፡ ለካህናት፡ ወፅኡ፡ ይትቀበልዎ፡ እንዘ፡ ይሠረገዉ፡ አልባሰ፡ ቅድዋተ፡os monges e os sacerdotes dispozeram-se por ordem, segundo o seu ritual, com cruz e thuribulo, revestidos com as vestes de sacerdotes; e os superiores da Egreja christã, e os principaes da classe dos sacerdotes sairam ao seu encontro, adornados com os melhores vestidospt 23 l. 19–23 (ed.); 42 l. 23–27 (tr.), videasvid. ቅድው፡
b) አልባሰ፡ ቀጠንት፡ ʾalbāsa qaṭṭant fine clothingen, exquisite clothingen በይእቲ፡ ዕለት፡ ብዙኃን፡ ነዳያን፡ ኮኑ፡ ብዑላነ። ወብዙኃን፡ ዕሩቃን፡ ኮኑ፡ ሥርግዋነ፡ በአልባሰ፡ ቀጠንት።En se jour, nombre de pauvres devinrent riches, et nombre de dénudés furent habillés de robes magnifiquesfr 74 l. 31–32 (ed.), 86 l. 2–4 (tr.), videasvid. ቀጢን፡
Cross-references: videasvid. also አልባስ፡ ቀጠንት፡ below
2) fabricen ወኆልቈ፡ አልባስኒ፡ መንጦላዕት፡ ዘግምዛ፡ ፪፡ ወዘዶቲ፡ ፪ ወዘሥዕል፡ ፩፡ አልባሰ፡ ታቦት፡ ፫Ed anche il numero dei tessuti, 2 tende di stoffa colorata, 2 di doti, 1 dipinta, 3 paramenti per il tābot,it 43 VI l. 19–20 (ed.), 36 15–17 (tr.); ወሥዕል፡ ዘልብስ፡ ፪[፡]2 pitture su tessuto,it 64 l. 12 (ed.), 53 18–19 (tr.)
Grébaut
ልብስ፡ lǝbs , pluralisPl. አልባስ፡ ʾalbās «vêtementfr (vestisla)» ― ልብስ፡ Ms. BNFabb217, fol. 15r. Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 5.
29

Les vocables ልብስ፡ , አልባስ፡ , አልባሳት፡ donnent lieu fréquemment à la formation de mots composés désignant des vêtements fins et précieux et des vêtements liturgiques.
ልብሰ፡ ወርቅ፡ lǝbsa warq ou ልብስ፡ ዘወርቅ፡ lǝbs zawarq «vêtement tissé d’orfr» ገነዘቶ፡ በልብስ፡ ዘወርቅ፡ ዘኮነ፡ ለምታ። 9 l. 9; ገብረት፡ ላዕሌሁ፡ ሠናየ፡ ወአልበሰቶ፡ ልብሰ፡ ወርቅ። 10 l. 2–3; ይለብስ፡ ውእተ፡ ልብሰ፡ ወርቅ። 10 l. 10; ልብሰ፡ ወርቅ፡ ዘዚአሁ፡ ዘኀደጎ፡ ውስተ፡ ቤቱ። 11 l. 1; ነገሮሙ፡ ዘከመ፡ አስተርአየ፡ ሎቱ፡ ውእቱ፡ ፈረሳዊ፡ ውስተ፡ ቤተ፡ ሞቅሕ፡ እንዘ፡ ይለብስ፡ ውእተ፡ ልብሰ፡ ዘወርቅ። 12 l. 3–5; አስተርአየ፡ ሎቱ፡ በውስተ፡ ፍኖት፡ እንዘ፡ ይለብስ፡ ውእተ፡ ልብሰ፡ ወርቅ። 12 l. 6–7; ርእዩ፡ እንዘ፡ ይለብስ፡ ውእተ፡ ልብሰ፡ ወርቅ። 12 l. 12–13, videasvid. ወርቅ፡
አልባስ፡ ቀጠንት፡ ʾalbās qaṭṭant vêtements finsfr ተፈጸመ፡ ሕንጸታ፡ በ፪ዓመት፡ እምዘ፡ ነግሠ፡ ወወሀባ፡ ሕፄሃ፡ አልባስ፡ ቀጠንት። 22a l. 23–25; ህየንተ፡ ዘመነንከ፡ ቀጠንተ፡ አልባሰ፡ ዘወርቅ፡ አነ፡ አለብሰከ፡ ዘዐይን፡ ኢርእየ። 28a l. 19–21; ንጉሥሂ፡ ዘይሁብ፡ ቀጠንተ፡ አልባሰ፡ ወያከብር፡ መካነከ፡ አነ፡ ኣከብሮ፡ በመንግሥትየ። 29a l. 3–6, videasvid. ቀጢን፡
Cross-references: videasvid. also አልባሰ፡ ቀጠንት፡ above
አልባሳተ፡ ተክህኖ፡ ʾalbāsāta takǝhno vêtements sacerdotauxfr (liturgiques) ሶበ፡ ሰምዑ፡ ዜና፡ ሞቱ፡ ለንጉሥ፡ መጽኡ፡ እምአድባረ፡ ደሰያት፡ ካህናት፡ ወመነኮሳት፡ ብዙኃን፡ ምስለ፡ አክሊላት፡ ወመሳቅል፡ ዘወርቅ፡ ወዘብሩር፡ ወአልባሳተ፡ ተክህኖ። 118 l. 18–20, videasvid. ተክህኖ፡
ልብሰ፡ ተክህኖ፡ lǝbsa takǝhno vêtements sacerdotauxfr (liturgiques) እምድኅረዝ፡ ሶቤሃ፡ ተክህነ፡ ወልደ፡ ድንግል፡ አማኑኤል፡ በግዑ፡ ለእግዚአብሔር። ሶበ፡ ይለብስ፡ ልብሰ፡ ተክህኖ፡ ኮነ፡ ፍርሃት፡ ወረዓድ። 118 l. 18–20, videasvid. ተክህኖ፡
አልባሳት፡ ʾalbāsāt ነሥእዎሙ፡ ሰብአ፡ ገሀረ፡ ደመንሁር፡ ወገነዝዎሙ፡ በአልባሳት፡ ሠናያት። 92 l. 8–9
Le pluriel externe ልብሳት፡ manque dans . አምሳለ፡ ልብሳተ፡ መላእክት። 15; ካዕበ፡ መንፈስ፡ ቅዱስ፡ አልባሰ፡ ለመላእክት፡ ልብሳቲሆሙ፡ ብርሃናዊት። 16; መንፈስ፡ ቅዱስ፡ አልባሶሙ፡ ለመላእክት፡ ለሱራፌም፡ ልብሳቲሆሙ፡ ብርሃናውያት። 17; ካዕበ፡ መንፈስ፡ ቅዱስ፡ አልባሶሙ፡ ለመላእክት፡ ልብሳቲሆሙ፡ ብርሃናውያት። 17; አልባሶሙ፡ ለመላእክት፡ ዘውእቶሙ፡ ሥርዐተ፡ አርባብ፡ ልብሳቲሆሙ። 18
31
Leslau
ልብስ lǝbs , pluralisPl. አልባስ ʾalbās , ልብሳት lǝbsāt , አልባሳት ʾalbāsāt clothesen, garmenten, apparelen, tunicen, curtainen (of court), silk veil of oblation in the churchen 305b
አልባሰ፡ ምክሕ ʾalbāsa mǝkḥ (Lt) gala dressen, videasvid. ምክሕ፡ 339a
(forma e ልሂቅ፡ contracta, gramm.§ 47) Substantivumsubst.( fem. ሊቅት፡ , Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 17 ), pluralisPl. ሊቃን፡ ( fem. ሊቃት፡ Lud. e Jesaiae prophetia.Jes. 3,17 , ubi mei libri mss. ሊቃናት፡ exhibent), et pluralisPl.pluralisPl. ሊቃናት፡ , ልሂቃናት፡ ( gramm.§ 133,a), et ሊቃውንት፡ (a ሊቃን፡ derivatum, gramm.§ 140,a)
1)provectusla, senior aetatela; potissimum in pluralisPl. ሊቃውንት፡ (rarius ሊቃናት፡ ) haec significatio occurrit liber Jobi.Job 12,20 ; liber Jobi.Job 29,8 ; liber Jobi.Job 32,7 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 20,29 ; Jesaiae prophetia.Jes. 14,23 ; Jeremiae prophetia.Jer. 38,13 ; Joelis prophetia.Joel 1,2 ; Joelis prophetia.Joel 3,1 ; Deuteronomium.Deut. 32,7 al.; ሊቃናት፡ ወመሐዛት፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 148,12 . Vulgaris notio hujus formae contractae est
2)senior dignitate et munerela, primorisla, princepsla, presbyterla, magisterla, unus e magistratu.la
b)passim graecam vocem πρέσβεις ( legatosla) interpretes Aeth. ሊቃውንት፡ verterunt, ut Jesaiae prophetia.Jes. 13,8 .
c)de senioribus i.e. presbyterislaaliisque praepositis ecclesiaelaChristianae ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,1 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 3,24 ; ad Titum epistola.Tit. 2,2 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 4,4 ; pro fem. ad Titum epistola.Tit. 2,3 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,2 ( ልሂቃናት፡ rom.); ሊቃውንተ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ primateslaecclesiaela(archipresbyteri, episcopi et superiores) not able to find explanation in abbreviation listClem. f.
d)de magistrislavel doctoribuslaJudaeorum Christianorumve Matthaei Evangelium.Matth. 8,19 ; Matthaei Evangelium.Matth. 9,11 ; Marci Evangelium.Marc. 4,38 ; Marci Evangelium.Marc. 12,19 ; ሊቃነ፡ ኦሪት፡ νομοδιδάσκαλοι Lucae evangelium.Luc. 5,17 ; ሊቃውንት፡ διδάσκαλοι ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 4,11 ; ሊቃናት፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. 11 p.; Hermae pastor.Herm. p. 28 .
e)de principelaseu praepositolain qualibet arte, dignitate vel vitae genere (respondet graecum ἀρχι -) ut ሊቀ፡ ሐመር፡ ναύκληρος Actus apostolorum.Act. 27,11 romanae editionisrom.; ሊቀ፡ ሐራ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 11 ; ሊቀ፡ መላእክት፡ archangeluslaad Thessalonicenses epistola Pauli I.1 Thess. 4,16 , ሊቃነ፡ መላእክት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 61 ; ሊቀ፡ ምኔት፡ (sive አበ፡ ምኔት፡ ) abbas monasteriilaPhilexius; numerus significat quaestiones.Phlx. ; ሊቀ፡ መዘርት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39 et ሊቀ፡ ቀዳሕያን፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 40,1 ( ἀρχιοινοχόος ), ሊቀ፡ ሠራዊት፡ ἀρχιστρατηγός (sive መልአከ፡ ሠራዊት፡ ) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 9 ; ሊቀ፡ መበስላን፡ ἀρχιμάγειρος Danielis prophetia.Dan. 2,14 ; ሊቀ፡ ኀባዝያን፡ ἀρχισιτοποιός Genesis liber Pentateuchi.Gen. 40,1 ; ሊቀ፡ ኅፅዋን፡ ἀρχιευνοῦχος Danielis prophetia.Dan. 1,3 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 40,2 ; ሊቀ፡ ካህናት፡ ἀρχιερεύς ad Hebraeos epistola.Hebr. 2,17 ; ሊቀ፡ ኬነት፡ ( ἀρχιτέκτων ) Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 37,21 ; ሊቀ፡ ዐቀብተ፡ ሞቅሕ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 39,21 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 39,23 ( ἀρχιδεσμοφύλαξ ); ሊቃነ፡ ገባር፡ ( ἐπιστάται τῶν ἔργων ) Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 1,11 ; ሊቀ፡ ገዛእት፡ ἀρχιτρίκλινος Evangelium Joannis.Joh. 2,8 romanae editionisrom.; Evangelium Joannis.Joh. 2,9 romanae editionisrom.; ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ patriarchala(ecclesiae); ሊቀ፡ ዲያቆናት፡ archidiaconusla.
3)In regno Abyssiniae socii supremi rei publicae consilii et primores regni hoc nomine vocabantur ( videasvid.Isenb. lexiconlex.amh. sub ሊቅ፡ et sub አለቃ፡ ); in ecclesia ሊቅ፡ (amh. አለቃ፡ ) in specie inspectorem ecclesiasticorumla, oeconomum ecclesiaelasignificat (Lud. lexiconlex.; not able to find explanation in abbreviation listRüppell II. 32 ; not able to find explanation in abbreviation listRüppell II. 52. ; not able to find explanation in abbreviation listHarris II. 167. 263). Voc. Ae.: ቃውም፡ ሊቅ፡ ብ፡ አለቃ፡
liq , pluralisPl. liqān ; fem. liqǝt , pluralisPl. liqāt ; pluralisPl.pluralisPl. liqānāt , lǝhiqānāt , liqāwǝnt , liqān
Compounds
(Dillmann 2) ሊቀ፡ liq Substantivumsubst. st.c., pluralisPl. ሊቃነ፡ liqāna head ofen, chief ofen
a) ሊቀ፡ መራኅት፡ liqa marāḫt (title) probably refers to the ‘leading church cantoren ሊቀ፡ መራኅት፡ ዘሚካኤል፡le liqa marāḫt, Zamikāʾēlfr 32 l. 2–3 (ed.), 37 l. 9 (tr.), videasvid. መራኅት፡
Cross-references: videasvid. also ቀኝ፡ ጌታ፡ and ግራ፡ ጌታ፡ under ጌታ፡
b) ሊቀ፡ ማኅበር፡ liqa maḫbar (title) community chiefen ወእንዘ፡ ይነብሩ፡ ህየ፡ ለአኩ፡ ኀበ፡ ሊቀ፡ ማኅበር፡ አኃው፡ እለ፡ አግዓዞሙ፡ ንጉሥ፡ ውስተ፡ ምስኳዐ፡ ምሕያከ፡ መላእክትWhile they were living there, the brothers whom the king had exiled to mǝskwaʿa mǝḥyakä mälaʾǝkt sent a message to the head of the Communityen78 (ed.), 56 (tr.); ወሊቀ፡ ማኅበር፡ ሆሴዕ፡le chef de la communauté, Hosēʿ;fr 28 l. 27 (ed.), 33 l. 5 (tr.), videasvid. ማኅበር፡
c) ሊቀ፡ ምኔት፡ liqa mǝnet (title) ሊቀ፡ ምኔት፡ ደብረ፡ ሊባኖስ፡ እሞን፡ ለምኔታተ፡ ኢትዮጵያ፡the chief of the monastery of Däbrä Libanos — mother of the monastries of Ethiopiaen 59 § 109 (ed.), 34 § 109 (tr.), videasvid. ምኔት፡
Leslau
ሊቀ፡ ምኔት፡ liqa mǝnet abbot of a monasteryen 351b
d) ሊቀ፡ ማእምራን፡ liqa māʾmǝrān (title) head of the learneden ወሊቀ፡ ማእምራን፡ መክፈልተ፡ ጊዮርጊስ፡le chef des docteurs , Makfalta Giyorgisfr 37 l. 9 (ed.), 43 l. 33–34 (tr.); ወአርአዮ፡ ዘውስተ፡ ሕሊናሁ፡ ለ፩፡ ሊቅ፡ ሊቀ፡ ማእምራነ፡ ተዓይኒሁ፡ ዘያፈቅሮ፡ እምኵሎሙ፡ ሊቃውንቲሁ፡He revealed his internal thought to a learned man, chief of learned men of his courten 30–31 § 99 (ed.), 54 § 99 (tr.) (‘ ሊቀ፡ ማእምራን፡ in some cases they are said to be ካህናተ፡ ደብተራ፡ kahǝnatä däbtära are the priests of the royal church who followed the king in all his movements both in peacetime and in war. They enjoyed privilege in front of the king and acquired many kinds of court provisions. Cf. 249; 302; I, VI (tr.); Getatchew Haile 2005, 27.’), videasvid. ማእምር፡
e) ሊቀ፡ ማእስራ፡ liqa māʾsǝrā (title) meaning unknown ወሞተ፡ ማዕቀበ፡ እግዚእ፤ ወሊቀ፡ ማእስራ፡ ተክለ፡ ሥሉስ፡Es fielen Māʿqaba-Egziʾ, der Liqa-Māʾsa{sic}rā Takla-Śǝllusde 15 l. 8–9 (ed.), 14 l. 22–23 (tr.), videasvid. ማእስራ፡
f) ሊቀ፡ መኳስ፡ liqa makʷās , ሊቀ፡ መንኳስ፡ liqa mankʷās (title) ‘officer responsible for testing horses and mules reserved for the personal service to the king’ 102 ወቀይሰ፡ ገበዝ፡ ወሊቀ፡ ዲያቆናት፡ ይቀውሙ፡ ጸዊሮሙ፡ ታቦተ፡ ሕግ፤ ወአውፋሪ፡ ምስለ፡ ፈረስ፡ ወሊቀ፡ ምኳስ፡ ምስለ፡ በቅል።und der Propst und Archidiakon stehen dabei, die Gesetzeslade tragend, und der Aufârî mit dem Pferd, und der Lîqa Makuâs mit dem Mauleselde 18b l. 2–5 (ed.), 74 l. 18, 75 l. 1–2 (tr.); ወአመ፡ ፳ወ፯፡ ለሚያዝያ፡ ሞቱ፡ ፪ሆሙ፡ ኅቡረ፡ ደጅ፡ አዛዥ፡ ሐዋርያ፡ ክሶስ፡ መደባይ፡ ወሊቀ፡ መኳስ፡ ገብርኤል።Le 27 de miyâzyâ moururent ensemble l’Azâdj Ḥaouâryâ-Kësos … et le Liqa-Makuâsa Gabrëèlfr 45 l. 25–27 (ed.), 153 l. 22–24 (tr.); ሊቀ፡ መንኳስ፡ ኃይሉ፡le liqa mankuās Ḫāylufr 53 l. 16–17 (ed.), 64 l. 11 (tr.), videasvid. መኳስ፡
g) ሊቀ፡ መጣኒ፡ liqa maṭṭāni , ሊቀ፡ መጻኒ፡ liqa maṣṣāni ሊቀ፡ መጻኔ፡ liqa maṣṣāne (title) supreme judge who exercises appellate jurisdiction 115a; ‘chief stewarden 357b ቀሚሰሂ፡ ፀዓዳ፡ ኢይለብሱ፡ ዘእንበለ፡ ቀላሚ፡ ወኳፍሬ፡ ወሾቍጤ። እመሂ፡ አዛዝያን፡ ወእመሂ፡ ጌቶች፡ እመሂ፡ ሊቀ፡ መጣኒ፡ ምስለ፡ እሊአሁ፡ ዣን፡ ማስ{sic}ሮች፡ ወኢቃቄታች፡ ምስለ፡ እሊአሁ፡ ዣን፡ ሐጸና።Ils ne portaient pas la tunique blanche, mais le Qalâmi, le Kuâfrê et le Shôquetê, et cette tenue était obligatoire aussi bien pour les Azâzĕyân que pour les Gêtôtj, le Liqa Matâni et ses gens, les Jân Mâsrôtj, le Iqâqêtâtj et ses gens et le Jân Haçanâ*fr 33 l. 4–7 (ed.), 33 l. 4–8 (tr.); ወሊቀ፡ መጻኒ፡ ሰርጊስ፡le liqa maṣāni, Sargisfr 31 l. 31 (ed.), 37 l. 5–6 (tr.); ሊቀ፡ መጻኔ፡ ግርማ፡ ዣን፡le liqa maṣānē, Germā Žānfr 34 l. 23 (ed.), 40 l. 21 (tr.); እንዘ፡ ለዓቄታት፡ ብሉሌ፡ ወሊቀ፡ መጣኒ፡ ግርማ፡ ዣን፡pendant que le laʿāqētāt était Belulē, et le liqa maṭāni, Germā Žānfr 38 l. 10–11 (ed.), 45 l. 4–5 (tr.), videasvid. መጣኒ፡
h) ሊቀ፡ አበው፡ liqa ʾabaw lit. ‘head of the fathers’ precise meaning unknown ለቀሰ፡ ገበዝ፡ ወለራቅማሰራ፡ ለአፈ፡ ንቡረ፡ እድ፡ ወለመጋቢ፡ ለሊቀ፡ አበው፡ ወለሊቀ፡ ዲያቆናት፡ ይኩን ጥብጣቤሆሙ፡ በበ ፲ ወ ፪፡ let the whipping of the qäsä gäbäz, raqmasära, afä nǝburä ǝd, the mäggabi, the liqä abäw and the liqä diyaqonat be 12 eachen 84 (ed.), 58 (tr.), videasvid. አብ፡
i) ሊቀ፡ አክሱም፡ liqa ʾAksum lit. head of Aksumen high-ranking priest of equal position to the nǝbura ʾǝd ወሊቀ፡ አክሱም፡ አባ፡ ስምዖን፡le chef d’Aksoum, abbā Semʿonfr 37 l. 14 (ed.), 44 l. 2 (tr.); ወካዕበ፡ በዘመኖሙ፡ ንጉሥ፡ ዘርዓ፡ ያዕቆብ፡ ሠርዑ፡ ወአስተዓረዩ፡ ሊቀ፡ አክሱም፡ ምስለ፡ ንቡረ፡ እድ፡ እንዘ፡ ያስተዋሕድዎሙ፡ በመንበረ፡ ክብር፡ በየማን፡ ወበጸጋም፡Encore, de son temps, le roi Zarʾa Yāʿqob lança une ordonnance pour rendre le chef (liq) d’Aksoum égal au nebura ed, en les déclarant égaux sur un trône d’honneur, l’un à droite at l’autre à gauche.fr 73 l. 4–7 (ed.), 87 l. 26–29 (tr.), videasvid. አክሱም፡ , ንቡረ፡ እድ፡
j) ሊቀ፡ አዕሩግ፡ liqa ʾaʿrug head of the eldersen ወስሞሙሂ፡ ለአዕሩግ፡ ሸለቃ፡ ወልደ፡ ገብርኤል፡ ወልደ፡ አቤቶ፡ ተስፋ፡ እስመ፡ ሊቀ፡ እዕሩግ፡ ውእቱ፤les noms des vieillards sont: le šalaqā Walda Gabreʾēl, fils de l’abēto Tasfā (car il était le chef des vieillards);fr 86 l. 17–19 (ed.), 103 l. 12–13 (tr.), videasvid. አረጋዊ፡
k) ሊቀ፡ ካህናት፡ liqa kāhǝnāt (title) high-ranking priest in charge of supervising monks and secular clergy ; ወሊቀ፡ ካህናት፡au chef des prêtresfr 40 l. 7 (ed.), 47 l. 18 (tr.); ወከመ፡ ኢይጥልሙ፡ ዘንተ፡ ነገረ፡ ሀለዉ፡ ተወጊዞሙ፡ በቃለ፡ ቀሲስ፡ ሊቀ፡ ካህናት፡ አባ፡ አቡቂር።Pour empêcher qu’on altère cette chose, on a eu défense, sous peine d’excommunication par la voix du prêtre, chef des prêtres, abbā Abuqirfr 44 l. 23–25 (ed.), 53 l. 21–23 (tr.); በመምህርነ፡ አባ፡ ገብረ፡ ማርያም፡ ሊቀ፡ ካህናት፡ ወገበዝሂ፡ ዘአክሱም፡ ቄስ፡ ገበዝ፡ ዘአማኑኤል፡[Ceci] du temps de notre maître abbā Gabra Māryām, chef des prêtres, et du qēsa gabaz d’Aksoum ZaʾAmānuʾēl,fr 56 l. 1–2 (ed.), 67 l. 11–13 (tr.); በእንተዝ፡ አክበርዋ፡ ወአልዓልዋ፡በበ፡ ዘመኖሙ። ወለሊቀ፡ ካህናቲሃኒ፡ አክበርዎ፡ እምኵሎሙ፡ ዓበይተ፡ ቤተ፡ መንግሥት። ወመሳፍንት፡ ወመኳንንት።Pour cette raison, [les anciens rois,] de leur temps, l’honorèrent et l’exaltèrent; ils donnèrent au chef de ses prêtres une dignité supérieure à [celle de] tous les autres grands de la Cour, des princes et des gouverneurs;fr 72 l. 28–29, 73 l. 1 (ed.), 87 l. 17–20 (tr.), videasvid. ካህን፡
Leslau
ሊቀ፡ ካህናት liqa kāhǝnāt archpriesten, high priesten 317a
l) ሊቀ፡ ደብር፡ liqa dabr (title) head of a monasteryen ከመ፡ ኢይቅረብዎ፡ ሥዩማን፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ትግሬ፡ ወእመሂ፡ አፈ፡ መኰንን፡ እንበለ፡ ማኅበር፡ ወእንበለ፡ ደቂቅየ፡ ወሊቀ፡ ደብር፡ አለቃ፡ ወልደ፡ አቢብ።[J’ai ordonné que] personne d’entre les chefs, ni le chef du Tegrē, ni e procureur du gouverneur, n’entre dans [ces pays-là,] à l’exception de la communauté, de mes enfants et du chef du couvent, l’alaqā Walda Abibfr 60 l. 11–13 (ed.), 72 l. 7–10 (tr.), videasvid. ደብር፡
m) ሊቀ፡ ደብተራ፡ liqa dabtarā (title) head of the dabtarāsen ወሊቀ፡ ደብተራ፡ ተክለ፡ ቂርቆስ፡le liqa dabtarā, Takla Qirqosfr 30 l. 14–15 (ed.), 35 l. 5 (tr.); ወሊቀ፡ ደብተራ፡ ዘአክሱም፡ ንቡረ፡ እድ፡ አራም፡pendant que liqa dabtarā d’Aksoum était le nebura ed Arāmfr 51 l. 15–16 (ed.), 61 l. 27–28 (tr.), videasvid. ደብተራ፡
n) ሊቀ፡ ዲያቆናት፡ liqa diaqonāt (title) head of the deaconsen ለቀሰ፡ ገበዝ፡ ወለራቅማሰራ፡ ለአፈ፡ ንቡረ፡ እድ፡ ወለመጋቢ፡ ለሊቀ፡ አበው፡ ወለሊቀ፡ ዲያቆናት፡ ይኩን ጥብጣቤሆሙ፡ በበ ፲ ወ ፪፡ let the whipping of the qäsä gäbäz, raqmasära, afä nǝburä ǝd, the mäggabi, the liqä abäw and the liqä diyaqonat be 12 eachen 84 (ed.), 58 (tr.); ወሊቀ፡ ዲያቆናት፡ በስእለት፡le chef des diacres, Baseʾelatfr 37 l. 15–16 (ed.), 44 l. 4 (tr.), videasvid. ዲያቆን፡
o) ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ liqa p̣āp̣āsāt (title) patriarchen, metropolitanen ዘተሰመይኩ፡ በጸጋሁ፡ ለእግዚአብሔር፡ ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ ዘሀገር፡ ክብርት፡ እለ፡ እስክንድርያ፡ ወሀገረ፡ ምስር፡ ወትዕይንቱ፡ ለእግዚአብሔር፡ ኢየሩሳሌም፡ ወአህጉረ፡ ኢትዮጵያ።[de celui] qui a été nommé, par la grâce du Seigneur, patriarche de la sainte ville d’Alexandrie, du pays d’Égypte, de Jérusalem, demeure du Seigneur, et des pays d’Ethiopiefr 83 l. 9–12 (ed.), 99 l. 29–31 (tr.), videasvid. ጳጳስ፡
Leslau
ሊቀ፡ ጳጳሳት liqa p̣āp̣p̣āsāt patriarchen, archbishopen 317a
Cross-references: for ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ or ሊቀ፡ ጳጳስ፡ videasvid. also ጳጳስ፡ (Dillmann)
Grébaut
ሊቅ፡ liq «caputla, princepsla, doctorla» pluralisPl. ሊቃን፡ liqān , ሊቃውንት፡ liqāwǝnt Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
ሊቅ፡ liq premier élément de noimbreux mots composés, tels les suivants :
ሊቀ፡ ሐራ፡ liqa ḥarā chef d’arméefr ፊቃሮስ፡ ወልደ፡ ንያ፡ መልአከ፡ ሰርዌ፡ ዝውእቱ፡ ሊቀ፡ ሐራ። 45, videasvid. ሐራ፡
ሊቀ፡ ሐራ፡ ለአፍራስ፡ liqa ḥarā laʾafrās chef de la cavaleriefr ደለክም፡ ወልደ፡ ማትሬም፡ ሊቀ፡ ሐራ፡ ለአፍራስ። 45, videasvid. ሐራ፡ , ፈረስ፡
ሊቀ፡ ሐራ፡ ለአጋር፡ liqa ḥarā laʾagār chef de l’infanteriefr አደርዮስ፡ ወልደ፡ ኔድሮስ፡ ሊቀ፡ ሐራ፡ ለአጋር። 45, videasvid. ሐራ፡ , አጋር፡
ሊቀ፡ መማክርት፡ liqa mamākǝrt chef des conseillersfr ፈነወ፡ ላእካነ፡ በጕጕዓ፡ ከመ፡ ያምጽእዎ፡ ለመላከ፡ ኃይሉ፡ ዝውእቱ፡ ሊቀ፡ መማክርቲሁ። 80, videasvid. መምክር፡
ሊቀ፡ ሰራዊት፡ liqa sarāwit généralissimefr እምዝ፡ ኮነ፡ ድልቅልቅ፡ ወሠምሩ፡ ላዕለ፡ አራዎስ፡ ወረሰይዎ፡ ንጉሠ፡ ወውእቱ፡ ኮነ፡ ሊቀ፡ ሠራዊት። 185.
ሊቀ፡ ቀዳማዊ፡ liqa qadāmāwi préfet augustalfr (Égypte) ቴዎድሮስ፡ ሊቀ፡ ቀዳማዊ፡ ዘሀገረ፡ ምስር። 131.
ሊቀ፡ ነቢያት፡ liqa nabiyāt chef des prophètesfr ሙሴ፡ ሊቀ፡ ነቢያት። 76; እምቤተ፡ አሮን፡ ዘተቀብአ፡ ለተክህኖ፡ በእደ፡ ሙሴ፡ ሊቀ፡ ነቢያት። 76; ዘርእየኪ፡ ሙሴ፡ ሊቀ፡ ነቢያት። 76.
ሊቀ፡ ነፍስ፡ liqa nafs directeur spirituelfr ሊቀ፡ ነፍስኒ፡ አግዓዚ፡ ዘይሜህር፡ ትምህርተ፡ ሐዋርያት፡ ቅዱሳን፡ ወነቢያት፡ ክቡራን። Ms. BNFet110, fol. 20ra.
ሊቀ፡ ካህናት፡ liqa kāhǝnāt archiprêtrefr አዛርያስ፡ ወልደ፡ ሳዶቅ፡ ካህን፡ ዝውእቱ፡ ሊቀ፡ ካህናት። 44; እዌድሰኪ፡ ኦወለተ፡ አሮን፡ ሊቀ፡ ካህናት፡ እመንገለ፡ ሐና፡ እምኪ። 166.
ሊቀ፡ ዲያቆናት፡ liqa diyāqonāt archidiacrefr ኤልያስ፡ ወልደ፡ ኦርኒ፡ ሊቀ፡ ዲያቆናት፡ ወአቡሁሰ፡ ለኦርኒ፡ ሊቀ፡ ዲያቆናት። 44; በጽሐ፡ ካዕበ፡ ሊቀ፡ ዲያቆናት፡ ከመ፡ ይቁም፡ ውስተ፡ መካነ፡ ጽዕለት፡ ወኃጢአ፡ ክብር። Ms. BNFet110, fol. 39rc–va.
ሊቀ፡ ገባር፡ liqa gabār surveillant des corvéesfr ካርሚ፡ ወልደ፡ ሐፃንያስ፡ ሊቀ፡ ገባር፡ ዘቤተ፡ ንጉሥ። 44.
ሊቀ፡ ገነውት፡ liqa gannawt chef des prêtres païensfr ወእንዘ፡ ሀለዉ፡ ውስቴታ፡ ለዕበዶሙ፡ ይቤ፡ ቄሳርስ፡ ሊቀ፡ ገነውቱ፡ ለአንቲሂጳጦስ፡ ስሑታን፡ ወርኁቃን፡ እምነ፡ አማልክቲነ፡ ይሙቱ። 167.
ሊቀ፡ መጽብእት፡ liqa maṣbǝʾt général en cheffr ኢሚ፡ ወልደ፡ መታትያስ፡ ሊቀ፡ መጽብእት። 45.
ሊቀ፡ ፈያት፡ liqa fayāt chef de brigandsfr ሶበ፡ ሰገደ፡ ርእየ፡ ሊቀ፡ ፈያት፡ ከመ፡ አሐቲ፡ እግዝእት፡ ወረደት፡ እምሰማይ፡ በዐቢይ፡ ክብር። 162, note 3.
ሊቅት፡ liqǝt «magistrala, abbatissala» Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
18–20
ሊቀ፡ ሕፅዋን፡ liqa ḥǝḍǝwān chef des eunuquesfr Texte et référence: አድርያኖስኒ፡ ኮነ፡ ሊቀ፡ ሕፅዋን። Adrien devint le chef des eunuquesfr 252, videasvid. ኅጽው፡
ሊቀ፡ ደብተራ፡ liqa dabtarā le premier (le doyen) des chanoinesfr. Se recontre fréquemment dans lex textes ecclésiastiques.
446
Leslau
ሊቅ liq (pluralisPl. ሊቃን፡ liqān , ሊቃናት፡ liqānāt , ሊቃውንት፡ liqāwǝnt ) chiefen, senioren, old manen, ageden, elderen, masteren, magistrateen, learned manen, presbyteren
ሊቀ፡ ካህናት liqa kāhǝnāt archpriesten, high priesten
ሊቀ፡ ጳጳሳት liqa p̣āp̣p̣āsāt patriarchen, archbishopen
ሊቀ፡ መላእክት፡ liqa malāʾǝkt archangelen
ሊቀ፡ ነፍስ፡ liqa nafs ( 19) spiritual leaderen
ሊቀ፡ ሐመር፡ liqa ḥamar captain of a shipen
ሊቀ፡ ሐራ፡ liqa ḥarā chief of the armyen, videasvid. ሐራ፡
ሰብዓ፡ ሊቃናት sabʿā liqānāt Septuaginten lit. ‘seventy learned men’ 317a
I,1[hoc verbum mihi nunc cum ሰፍሐ፡ et ሰፈፈ፡ cognatum videtur, prima extendendilanotione in significatum augescendila, invalescendila, praepollendilapropagata]
1)invalescerela, pererebescerela, praevalerela, superioremlavel principem evaderela: እስመ፡ ዓዲሁ፡ ኢሰፈነ፡ ስብከቱ፡ በላዕለ፡ ኵሉ፡ οὔπω πάντων περιγέγονε τὸ κήρυγμα Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 4 ; ዐብየ፡ እከይ፡ ወዐመፃ፡ ወዝሙት፡ jsp. p. 356; ሰፈነት፡ ኵለሄ፡ እከይ፡ ወዐመፃ፡ ወዝሙት፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 342 ; ሶበ፡ ሰፈነ፡ አሚን፡ (fides christiana) ላዕለ፡ ኵሉ፡ አሕዛብ፡ F.N. 45.
2)dominarila, principatum tenerela, praeessela, moderarila, construitur cumc.c. ላዕለ፡ , ut: አንተ፡ ትሰፍን፡ ላዕለ፡ ኵሉ፡ σὺ πάντων δεσπόζεις vel ἄρχεις Paralipomenon liber I.1 Par. 29,11 ; Paralipomenon liber I.1 Par. 29,12 ; መገብት፡ እለ፡ ይሰፍኑ፡ ላዕለ፡ ቅኔ፡ προστάται ἔργου Paralipomenon liber I.1 Par. 29,6 ; ሰፈነ፡ ላዕለ፡ ብዙኅ፡ አሕዛብ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 287 ; cumc. ዲበ፡ Org.; ሰፈነት፡ ላዕሌሆሙ፡ ድንጋጼ፡ እንተ፡ ኢተሐዘብዋ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 18,17 ; cumc.Acc.: ናሁ፡ አማርያ፡ ካህን፡ ይሰፍነክሙ፡ በኵሉ፡ ቃለ፡ እግዚአብሔር፡ 2 Paralipomenon libri I et II.Par. 19,11 ; ዘይሰፍን፡ ምኔተ፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 17 ; cumc. ለ፡ , ut: ብእሲ፡ ዘይሰፍን፡ ለእስራኤል፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 9,5 ; absoluteabsol.: አመ፡ ይሰፍን፡ ኵርያቍ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et diesEnc. 12 Ter; Abush. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሰፈፈ፡ ሰፈነ፡ ብ፡ ሰፋ፡ መላሂ።
I,1[amh. ሰፋ፡ ; سَفَّ contexuitlafolia palmae; شَفَا medicatus fuitla إِشْفىً subula sutorisla] SubjunctivusSubj. ይስፊ፡ , subula contexerela, suerela, consuerela, sarcirela, ῥάπτειν Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,7 ; እለ፡ ይሰፍያ፡ መተርአሳተ፡ ለኵሉ፡ ኵርናዐ፡ እድ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 13,18 ; አኒም፡ ወሰፍየ፡ አልባስ፡ F.N. 23; ሰፍየ፡ ልብስ፡ F.N. 36; ተበትከ፡ ቶታነ፡ አሣእኒሁ፡ (Marci) ወኮነ፡ ኀበ፡ ሀገር፡ ፩ብእሲ፡ ሰፋዪ፡ ወወሀቦ፡ ቅዱስ፡ (Marcus) አሣእኒሁ፡ ከመ፡ ይስፊ፡ ሎቱ፡ ወእንዘ፡ ውእቱ፡ ይሰፊ፡ በመስፌ፡ ተሠጥቀ፡ አፃብዒሁ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MiyazyaSx. Mij. 30 Enc. ; ከመ፡ ይስፊ፡ ቶታነ፡ አሣእን፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 20 ; (monachorum) ቦ፡ እለ፡ ይጽሕፉ፡ ወቦ፡ እለ፡ ይሰፍዩ፡ ለግብረ፡ ደብተራ፡ Gad. Za. Mich.; ሰፊየ፡ አስፋሬዳት፡ Gadela Karazûn.Gad. Kar. ; Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 85 ; (monachus ait:) ሶበ፡ ሰፈይኩ፡ አስፈሬዳ፡ ወለለ፡ ኵሉ፡ ዐዊዶታ፡ ለመስፌ፡ ኣስተዳሉ፡ ሞትየ፡ ቅድመ፡ ኣዕይንትየ፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 157 ; ሰፈየ፡ cumc.Acc.et በ፡ rei insuerelarem in aliquid M.F. ( እስፊ፡ in ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 10,1 Poligl. lectio prava est pro እተፊ፡ ).
Substantivumsubst.instrumentum torquendila, equuleusla[vid. etiam መጥመይ፡ ]: ኰነንዎ፡ በመጥወይ፡ ወበመጥባሕት፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 3 ; እንዘ፡ ውእቱ፡ ሀሎ፡ በመጥወይ፡ ቍሱለ፤ ( videasvid. ስቁለ፤ ) ሶበ፡ ቀሠፍዎ፡ ሥጋሁ፡ ተበጽለ፤ እስከ፡ ተዋደቀ፡ በበክፍል፡ ክፍለ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 25 Enc.
III,3dilabila, dissolvila: ሶበ፡ ቀሠፍዎ፡ ሥጋሁ፡ ተበጽለ፤ እስከ፡ ተዋደቀ፡ በበክፍል፡ ክፍለ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 25 Enc.
et ቀሣሚ፡ , nomen agentisn. ag., pluralisPl. ቀሠምት፡ collectorlafructuumla, vindemiatorla: ሶበ፡ ቀሣም፡ ቦኡ፡ ላዕሌከ፡ Obadiae prophetia.Ob. 5, ቀሠምት፡ Jeremiae prophetia.Jer. 31,32 .
(perraro ቀረበ፡ Danielis prophetia.Dan. 3,27 varia lectiovar.; Regum liber biblicum III.3 Reg. 2,7 varia lectiovar.) I,1[ קָרֵב ܩܪܶܒ قَرِبَ قَرُبَ ] SubjunctivusSubj. ይቅረብ፡
1)appropinquarela, accederela, propinquum essela, prope abessela: ይቅረቡ፡ ἐγγισάτωοσαν Jesaiae prophetia.Jes. 45,21 ; ቅረብ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 26 ; ቀሪቦቱ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 3,21 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 3,22 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,23 ; Matthaei Evangelium.Matth. 15,12 ; Matthaei Evangelium.Matth. 26,17 ; ቅረብ፡ ዝየ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 15,1 ; construitur cumc.c. ለ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 10,14 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 32,19 ; cumc. መንገለ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 8 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 9 ; cumc. ኀበ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,22 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,18 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 45,4 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 10,24 ; ናሁ፡ አነ፡ ቀረብኩ፡ ኀበ፡ ፍትሕየ፡ liber Jobi.Job 13,18 ; ሶበ፡ ቀርቡ፡ ኀበ፡ ራጌስ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 6,10 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 10,13 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 9,39 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 31,8 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 90,7 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 91,4 ; Matthaei Evangelium.Matth. 18,1 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 4,16 ; cumc.Acc.: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,21 ; Deuteronomium.Deut. 4,7 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,15 ; ይቀርቡኒ፡ በከናፍሪሆሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 29,13 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,39 ; Jacobi epistola.Jac. 4,8 ; ይሰቲ፡ እምነ፡ ኵሉ፡ ማይ፡ ዘቀርቦ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,12 ; ኢቀርቦሙ፡ (v. ኢቀረቦሙ፡ ) እሳት፡ ሥጋሆሙ፡ Danielis prophetia.Dan. 3,27 ; se applicarela: ቦ፡ ዐርከ፡ ዘይቀርበከ፡ አመ፡ ትፍሥሕትከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 37,4 .
b)de cognatione et affinitate: Judicum liber.Jud. 4,11 ; ይቀርብ፡ እምኔየ፡ Ruth liber biblicus.Ruth 3,12 .
2)accedere ad altaris communionemla, communicarela: እለ፡ ኢትቀርቡ፡ ፃኡ፡ Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 164,1 ; Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 8 ; ይባእ፡ ወይትከነስ፡ ወይቅረብ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 161 ; ይቅረቡ፡ ቍርባነ፡ Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 5 ,2; F.M. 14,1.
I,1meridieslavel tempus meridiei fuitla: ሶበ፡ ቀትረ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 18,27 varia lectiovar.; ወቀቲሮ፡ ጊዜ፡ ስሱ፡ ሰዓት፡ Lucae evangelium.Luc. 23,44 . [Nescio an ad etymon eruendum aliquid valeat amh. ቃጠለ፡ to burn, to glow, to be bot, not able to find explanation in abbreviation listIsenb. p. 79 ].
quadril. I [etiam ቀልቀለ፡ , videasvid. ቀልቀል፡ ; significationes cum ad ቀልቀለ፡ قَلْقَلَ , tum ad גִּלְגַּל vergunt]
1)trans. vibrarela, rotarelagladium: መጠውክዎ፡ ኲናትየ፡ n. 413 ወይቈለቍላ፡ ላዕለ፡ ምድረ፡ ግብጽ፡ ἐκτενεῖ נָטָה Hezekielis prophetia.Hez. 30,25 ; ሶበ፡ ቈልቈለ፡ ኲናቶ፡ ላዕለ፡ አህጉሪሆሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 46,2 ; et absoluteabsol.(omisso ኲናት፡ ) 2 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 23,8 .
2)intrans. vibrarila: ሶበ፡ ቈልቈለ፡ ኲናት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 46,2 (v. ἐν τῷ ἐκκλίναι pro ἐν τῷ ἐκτεῖναι ).
quadril. I [etiam ቀልቀለ፡ , videasvid. ቀልቀል፡ ; significationes cum ad ቀልቀለ፡ قَلْقَلَ , tum ad גִּלְגַּל vergunt]
1)trans. vibrarela, rotarelagladium: መጠውክዎ፡ ኲናትየ፡ n. 413 ወይቈለቍላ፡ ላዕለ፡ ምድረ፡ ግብጽ፡ ἐκτενεῖ נָטָה Hezekielis prophetia.Hez. 30,25 ; ሶበ፡ ቈልቈለ፡ ኲናቶ፡ ላዕለ፡ አህጉሪሆሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 46,2 ; et absoluteabsol.(omisso ኲናት፡ ) 2 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 23,8 .
2)intrans. vibrarila: ሶበ፡ ቈልቈለ፡ ኲናት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 46,2 (v. ἐν τῷ ἐκκλίναι pro ἐν τῷ ἐκτεῖναι ).
participiumpart.et adjectivumadj.
A)adjectivumadj.propinquusla
2)vicinuslaDeuteronomium.Deut. 13,8 ; ቅሩባንኪ፡ οἱ ὁμοροῦντές σοι Hezekielis prophetia.Hez. 16,26 ; γείτονες liber Jobi.Job 19,15 .
3)de cognatione et affinitate: Ruth liber biblicus.Ruth 2,20 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,25 ; Deuteronomium.Deut. 25,5 ; ቅሩቡ፡ ለጦብያ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 23,4 ; ለኵሉ፡ ቅሩበ፡ ምናሴ፡ ምታ፡ ወለቅሩበ፡ አዝማዲሃ፡ Judith liber apocryphus.Judith 16,24 ; ቅሩባን፡ አዝማድ፡ ( oppositum, -o, -nituropp. ርሑቃን፡ አዝማድ፡ ) F.N. 42,2.
4)de tempore:
b)proximus anteala, nuperusla: እስመ፡ ቅሩብ፡ ዘመኑ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 302.
c)brevisla: ፍሥሓ፡ ዝንቱ፡ ዓለም፡ ቅሩብ፡ ወኅዳጥ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 254 ; ቅሩብ፡ ውእቱ፡ ረኪቦታ፡ ( ለጥበብ፡ ) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 51,26 .
<Β< adverbium, adverbialiteradv.
2) ኀበ፡ ቅሩበ፡
a)in propinquumlavel propinquola, propela: ነዐርግ፡ ኀበ፡ ቅሩበ፡ አጽዋኒሆሙ፡ Judith liber apocryphus.Judith 7,13 ; Judicum liber.Jud. 4,11 .
b)propela, paenela: ሶበ፡ በጽሐት፡ ኀበ፡ ቅሩበ፡ ፹ ዓመት፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 15.
4) እምቅሩብ፡ e propinquola: እለ፡ እምቅሩብ፡ o ἱ ἐγγίζοντες Jesaiae prophetia.Jes. 33,13 .
>B>
ʾaʾǝllada not foundv. make collecten make gather togetheren ሶበ፡ በጽሐ፡ ኀበ፡ እብን፡ ዘአእለዶ፡ ቀዲሙ፡quand il arriva aux pierres qu'il avait fait entasser auparavantfr 162 (550) l. 24-25 (ed.); 163 (551) l. 25-26 (tr.)
II,2perciperelavel intelligere facerela; intelligentemlavel prudentem redderela; edocerela, instruerela( συνετίζειν , συμβιβάζειν , δεικνύναι al.) cumc.Acc.personapers.et rei vel በእንተ፡ rei: ዕፅ፡ ዘያሌቡ፡ ሠናየ፡ ወእኩየ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,9 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,17 ; ዘአለበወኒ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 15,7 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 31,10 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 5,10 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,10 ; አሌብወከ፡ ዘሀለወከ፡ ትንብብ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,12 ; ፍኖተ፡ ጽድቅከ፡ አለብወኒ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 118,27 ; Danielis prophetia.Dan. 8,16 ; Danielis prophetia.Dan. 9,22 ; Judicum liber.Jud. 13,23 ; ከመ፡ ያለብዎሙ፡ ለእስራኤል፡ ሕጎ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 45,17 . ʾalabawa
Grébaut
አለበወ፡ ʾalabbawa II,2 «inspirerfr (ordre divin)» ሶበ፡ በጽሐ፡ ኀቤሃ፡ ወርእየ፡ ስነ፡ ገጻ፡ ወአርአያሃ፡ ዘአምሳለ፡ መላእክት፡ አለበወቶ፡ ጸጋ፡ እግዚአብሔር፡ ከመ፡ ኢይቅትላ፡ አላ፡ ወሰዳ፡ ምስሌሁ፡ ኀበ፡ መኰንን። 58
33–34
አለበወ፡ ʾalabbawa II,2 ያሌቡ፡ , ያለቡ፡ «edocuitla» ― አሳሰበ፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 5.
34
Leslau
አለበወ ʾalabbawa causative of videasvid. ለበወ labbawa ; also instructen, give understandingen, make intelligenten, ( 33–34) inspireen 306a
I,1[ בָּרַךְ ܒܪܶܟ بَرَكَ ] in genua procumberela, de asina Numeri, liber Pentateuchi.Num. 22,27 ; camelo: ሶበ፡ በጽሐ፡ ገመል፡ ኀበ፡ ውእቱ፡ መካን፡ በረከ፡ በብረኪሁ፡ ወኢተንሥአ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 19.
participiumpart.claususla, signatusla, obsignatusla, Canticum Canticorum.Cant. 4,12 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 5,1 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 90,20 ; መጽሐፍ፡ ኅቱም፡ Jesaiae prophetia.Jes. 29,11 ; Jeremiae prophetia.Jer. 39,11 ; መጽሐፍ፡ እንተ፡ ኢኮነት፡ ኅትምተ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 16,5 ; እስመ፡ ዕፅው፡ ወኅቱም፡ ነገሩ፡ Danielis prophetia.Dan. 12,8 ; assignatusla: ሶበ፡ በጽሐ፡ ጊዜሁ፡ ከመ፡ ያውፊ፡ ዕዳ፡ ዘኅቱም፡ ላዕለ፡ ዘመደ፡ እጓለ፡ እመሕያው፡ (i.e. ut moriatur) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 17.
adjectivumadj.relativumrel.adlapatremlapertinensla, paternusla: ሶበ፡ በጽሐ፡ ጊዜ፡ ተራኅርኆተ፡ ሣህል፡ አባዊት፡ ላዕለ፡ ልሕኵት፡ አዳማዊት፡ Fid. Jac. Bar.; fem. አባዊት፡ unalaelaproavislavel majoribusla, Gadela Adam (in UBTaeth27).Gad. Ad. f. 187.