Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

ሶ333 back to full list

ዕግተት

circumsessio^laa) circummunitio^la: ወሶበ፡ ጸንዐ፡ ላዕሌሆሙ፡ ዕግተት፡ ወፅኡ፡ በሌሊት፡ ; ሶበ፡ ኖኀ፡ ዕግተት፡ Jsp. p.376.

b)insidiae^la, quibus quis circumvenitur: ለእመ፡ አእመረ፡ ገብር፡ ዕግተተ፡ በእንተ፡ ሀይዶተ፡ እግዝእቱ፡ ወኢረድኣ፡ ያውዕይዎ፡ F.N. 48.

ተዐየነ

III,1proprie: fontem sibi quaerere vel circa fontem considere i.e.

1)tentoria ponere^la, castra locare^la, ; ; ; ; ; ; ; ; ; እለ፡ ይቀድሙ፡ ተዐይኖ፡ .

2)obsidere^la, circumsedere^laurbem, ላዕለ፡ urbis ; ; ሶበ፡ ኖኀ፡ ተዐይኖ፡ ላዕለ፡ ሀገር፡ ; vel : ; ወተዐየና፡ ለሀገር፡ ወዐገታ፡

3)turmatim convenire^la, congregari^la, ( ትዕይንት፡ n. 3), Enc. – : ተዐየነ፡ ዘ፡ ከተመ፡

ኖኀ

I,1[potestas radicis prima fuisse videtur protendi^la, extendi^la, sive sich strecken, unde נוּחַ sich hinstrecken quiescendi causa i.e. quiescere^la, نَائِخَةٌ terra longinqua^la; vicina: نَحَا tetendit^laaliquem versus, نَحْوٌ et نَاحِيَةٌ tractus^la, nec non نَاهَ eminuit^la, elata fuit res^la] ይኑኅ፡

1)extendi^la, protendi^la: ኖኃ፡ አዕጹቅየ፡ ἐξέτεινα κλάδους μου .

2)longum^lavel longiorem^laesse^lavel fieri^la, diuturnum esse^la, in longum se producere^lavel protrahi^la, prolixum fieri^la; de tempore: ይነውኅ፡ መዋዕለ፡ ሕይወቱ፡ ; ; ; እመኒ፡ ኖኀ፡ መንበርቶሙ፡ ውስተ፡ ምድር፡ ; ኖኀ፡ ደዌሃ፡ ; ሶበ፡ ኖኀ፡ ፀብእ፡ ; ሶበ፡ ኖኀ፡ ነገር፡ ማእከሌሆሙ፡ ( colloquium corum^la) ; si omnia enumeraremus, ናሁ፡ ይነውኅ፡ ነገር፡ F.M. 27,7; በእፎ፡ ዕለት፡ እምዕለት፡ ትነውኅ፡ ; .

3)procerum^la, altum^lavel altiorem esse^lavel fieri^la, eminere^la: ኖኅኩ፡ ከመ፡ በቀልት፡ ; ወኖኀ፡ ቆማ፡ ; ; ኖኀ፡ ሠርፁ፡ ; ; እምነ፡ compar.: ; ፩ ይነውኅ፡ እምካልኡ፡ ; ኖኀ፡ እምሥዕርትየ፡ ጌጋይየ፡ ; ; ; et rei comparatae et mensurae: ዘይነውኆ፡ ካዕበቶ፡ .

4)residere^la, requiescere^la(sicut נוּחַ ): ይንበር፡ ይኅድር፡ ወይኑኅ፡ Lit. Joh.; ; ኢያረምም፡ ወኢይነውሕ፡ n. 673

ኖኀ

1)extendi^la, protendi^la: ኖኃ፡ አዕጹቅየ፡ ἐξέτεινα κλάδους μου .

4)residere^la, requiescere^la(sicut נוּחַ ): ይንበር፡ ይኅድር፡ ወይኑኅ፡ Lit. Joh.; ; ኢያረምም፡ ወኢይነውሕ፡ n. 673

ተዳደቀ

III,3

1)accidere^la, incidere^la, ( casu^lavel forte^la) supervenire^laalicui, : እንተ፡ ኢኀለይኩ፡ ተዳደቀተኒ፡ ; ከመ፡ ፩ ድድቅ፡ ይዳደቆሙ፡ ለክልኤሆሙ፡ ; በከመ፡ ይዳደቆ፡ ለአብድ፡ ከማሁ፡ ሊተኒ፡ ይዳደቀኒ፡ ; እስመ፡ ጊዜ፡ ወድድቅ፡ ይዳደቆሙ፡ ለኵሎሙ፡ ; ( ምማቴ፡ ); ለአብዳን፡ ይዳደቆሙ፡ ሞት፡ ; ተዳደቆ፡ ድድቅ፡ ለውእቱ፡ ንዋይ፡ ; በእንተዝ፡ ምንትኒ፡ ርኩስ፡ አልቦ፡ ዘይዳደቃ፡ ; ሶበ፡ አልጸቀ፡ ዕድሜሁ፡ ወተዳደቆ፡ ዕለቱ፡ ; ጊዜ፡ ተዳደቆ፡ መዊት፡ ; ለእመ፡ ተዳደቆ፡ ግብተ፡ ደዌ፡ F.M. 27,3; ዘተዳደቆ፡ quod casu ei accidit^laF.N. 24,2; እምተዳድቆቱ፡ ለፈለግ፡ a superventu fluminis, Lud. e Mss. Colb.

a)incidere in^laaliquid i.e. casu^lavel forte nancisci^laaliquid: ጽኑዐ፡ ልብ፡ ኢይዳደቅ፡ ሠናየ፡ ; ልበ፡ አብዳን፡ ይዳደቅ፡ መርገመ፡ ; ይዳደቅ፡ ሕብል፡ ለአሥግሮ፡ .

b)forte adesse^lavel intervenire^larei: እለ፡ ይዳደቅዋ፡ ለድቀቶሙ፡ προσδεχόμενοι τὴν πτῶσιν αὐτῶν .

c)improviso^la n. 1130incidere in^laaliquem, forte occurrere^la, obvium fieri^la: ዘይዳደቅ፡ ὁ συναντῶν Ρ rov. 12,13; ሶቤሃ፡ ትዳደቆ፡ ; ; ;

d)casu evenire^lavel accidere^lavel fieri^lavel intervenire^la: እስመ፡ ሶበ፡ ኀለፈ፡ ተዳድቆተ፡ ስረቱ፡ ይሬሲ፡ ነፋሰ፡ ቀሊለ፡ ; እስመ፡ ኮነ፡ ዕለቱ፡ ሰንበተ፡ ወተዳደቀ፡ እምድኅሬሁ፡ በዓለ፡ እልአንሰራ፡ ; liberasset me እመንሱት፡ በባሕር፡ ወበየብስ፡ ወእምዘ፡ ይዳደቅ፡ እምሰማይ፡ ወምድር፡ ; non consulto አላ፡ በተዳድቆ፡ ግብት፡ ( casu improviso^la) F.M. 4,2.

e)supervenire^lahostili modo: ከመ፡ ይዳደቅዋ፡ ለሀገር፡ ; ይመጽአክሙ፡ ወይዳደቀክሙ፡ ጽልዕ፡ ወባእስ፡ ውስተ፡ ሀገርክሙ፡

2)se objicere^lavel immittere^lai.e. irruere^lain pugnam vel bellum: ተዳደቁ፡ ኵሎሙ፡ ውስተ፡ ፀብእ፡ ; ኢይደሉ፡ ንዳደቃ፡ ለፀብእ፡ ዘእንበለ፡ በትእዛዘ፡ እግዚአብሔር፡ — Voc. Ae.: ተዳደቆ፡ ዘ፡ ተገናኘው።

አሐዱ

numer., fem. አሐቲ፡ (pro አሐድቲ፡ ), m. አሐደ፡ , fem. አሐተ፡ ( gramm.§ 158); raro , ut: አሐድነ፡ Platt ( አሐደነ፡ rom.), unus^la, una^la, unum^la; ejus character est ፩ ; [ אֱחָד ܚܰܕ أَحَدٌ ; amh. inserta nasali አንድ፡ ] እግዚአብሔር፡ አሐዱ፡ ውእቱ፡ ; ; ውእቱ፡ አሐዱ፡ ውእቱ፡ ባሕቲቱ፡ ; ; አሐዱ፡ ውእቱ፡ ኄር፡ ; ኖላዌ፡ አሐደ፡ ; ; ; ; አሐተ፡ ቃለ፡ ; አሐቲ፡ ነጠብጣበ፡ ማይ፡ ; በአሐቲ፡ ዕለት፡ ; ; ; , al.; ዕሥራ፡ ወአሐተ፡ ዕለተ፡ ; ; ; ዘአሐዱ፡ ቀርኑ፡ monoceros^la ; እምነ፡ , ut: ኩን፡ ከመ፡ አሐዱ፡ እምኔሆሙ፡ ; ; ; ; ; vel እምውስተ፡ ; ; (an etiam per st. ? አሐተ፡ ጸራይቀ፡ ናእት፡ ).

a)passim: primus^la, in numerandis annis, ut: እስከ፡ አሐቲ፡ ዓመተ፡ መንግስቱ፡ ; ; .

b)singuli^la, unusquisque^lavel quisque^la, ፩፩ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; vel ለለ፩፩ vel ለለ፩ ; ; ; vel በበ፩ vel በበ፩፩ ; ; ; .

c)aliquis^la, quidam^la, τίς ; አሐተ፡ ጽድቀ፡ ῥῆμά τι ἀληθινόν ; Tob.2,4; ; ; ; ; ; ; ; ; εἷς አሐተ፡ ዕለተ፡ ; ; ; εἷς τις ; ; ὁ ; ; etiam ubi Graecus nec articulum nec τίς habet ; ; 2 ; .

d)in enunciationibus negativis: ullus^la, quisquam^la, እንበለ፡ ምክንያት፡ አሐዱ፡ Enc.; vel cum negatione: nullus^la, nemo^la ; ; plerumque ወኢአሐዱ፡ ( οὑδὲ εἷς , ne unus quidem^la) ; ; ; ; ; ; ወኢአሐተኒ፡ .

e)idem^la: እምአሐዱ፡ አፍ፡ ἐκ τοῦ αὐτοῦ στόματος ; ; vel unus idemque^la, ut: እለ፡ አሐዱ፡ ቃሎሙ፡ μὴ διλόγους .

f)unus-alter^la, alter-alter^la, alius-alius^la

α) ፩ - ፩ ; ; ; ; ; ; ; ; ይትዌለጥ፡ ፩ እም፩ ; Asc. ; ; አሐቲ፡ እምአሐቲ፡ .

β) ፩ - ካልኡ፡ ; ; ; ; ; ; ; አሐዱ፡ ምስለ፡ ካልኡ፡ ; ሶበ፡ አሐዱ፡ የሐንጽ፡ ወካልኡ፡ ይነሥት፡ ; .

g)unicus^la(alias ዋሕድ፡ ): አሐቲ፡ አነ፡ ለአቡየ፡ ( μία , μονογενής ) ; .

h) ኮኑ፡ አሐደ፡ unus sunt^lavel facti sunt^la ; ; n. 723 ወ፩ይከውን፡ ዘርኦሙ፡ ምስለ፡ ውሉደ፡ ሰብእ፡ .

i)fem. አሐቲ፡ pro neutro usurpatur: unum^la, ከመ፡ ይግበር፡ አሐተ፡ እምእላንቱ፡ ኵሎን፡ ; አሐተ፡ ሰአልኩ፡ .

k) አሐተ፡

α)semel^la, ut: አሐተ፡ ለዓመት፡ ; ; ; .

β)unâ^la, simul^la: SS. Trinitas, ዘአሐተ፡ ይሰገድ፡ (quae simul adoratur),

l)affixo ኔ፡ , አሐተኔ፡ in unum^la, unâ^la, ኔ፡ col. 630.

ካልእ ደኀረ

(forma ), fem. ካልእት፡ , ካልኣን፡ , m. ካልኣት፡ fem. ,

1)diversus^la, ; እምነ፡ , ut: ሕጎሙ፡ ካልእ፡ እምነ፡ ኵሉ፡ አሕዛብ፡ ( ἔξαλλος ) ; F.M. 31,5 ( መንዲል፡ ); .

2)alius^la,

a)indefinite:

α)absolute, ut: ይዘግብ፡ ለባዕድ፡ ወካልእ፡ ይፈግዕ፡ በንዋዩ፡ ; አልቦ፡ ካልእተ፡ እንተ፡ ከማየ፡ ; ; ; ካልኣን፡ ; ; ; ; pro neutro: ቦ፡ ዘያደሉ፡ ለገጽ፡ እንዘ፡ ካልእ፡ ውስተ፡ ልቡ፡ .

β)alii nomini appositum: ወትከውን፡ ካልአ፡ ብእሴ፡ ; ለካልእ፡ ብእሲ፡ ; ካልአ፡ ሕልመ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ካልኣን፡ ዐቀብት፡ ; ; ይልበሱ፡ አልባሰ፡ ካልኣተ፡ ; ካልአ፡ ሰቡዐ፡ መዋዕለ፡ ; ; ; ዘእንበለ፡ ( praeter^la) .

b)ut ካልእ፡ definiatur ( ὁ ἄλλος ), plerumque annectunt, ut: ወካልእታሂ፡ ማርያ፡ καὶ ἡ ἄλλη Μαρία ; ; ካልኣኒሁ፡ አርዳእ፡ ; ; ; ; , vel demonstr. addunt, ut: ዝኩ፡ ካልእ፡ ረድእ፡ ; ; ; ; rarius, maxime in , omittunt, ut .

3)secundus^la: ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ubi absolute (alii nomini non appositum) usurpatur, pronomine suff. definitur: ወወፅአ፡ ካልኡሂ፡ ; ; nota etiam: ካልእታ፡ ዐለወቶ፡ ለምታ፡ (secunda i.e.) secundo^la( τὸ δεύτερον ) .

4)alter^la, ; ; ubi absolute usurpatur: ካልኡ፡ , ut ; ; ካልእ፡ ኢዮርብዓም፡ ; crebro: አሐዱ፡ – ወካልኡ፡ alter^la– alter^la: ሶበ፡ አሐዱ፡ ይድኅር፡ ወካልኡ፡ ይረግም፡ ; ; ; ; ; ; ; .

5)socius^la, amicus^la, collega^la, quivis^laalius^laquocum vivimus, proximus^la, frater^la, (sensu biblico, ቢጽ፡ ): ካልእየ፡ ἑταῖρε ; ; ; ኵሲ፡ ካልኡ፡ ለዳዊት፡ Χουσὶ ὁ ἑταῖρος Δαυίδ ; ( , ubi Paulus III pontifex Romanus ካልኡ፡ ለጴጥሮስ፡ vocatur); ወለኵሎሙ፡ ካልኣኒሁ፡ ; ካልኣትየ፡ αἱ συνεταιρίδες μου ; ; n. 822 ካልእትኪ፡ ἡ σύννυμφός σου ; ὁ πλησίον σου ካልእከ፡ ; ; ; ; ; ካልእታ፡ ; ; ἀδελφός ; πολίτης ; φίλος , al.

I,1[in libris Mss. per ኀ non per ሐ scriptum esse solet. Conjicere potueris, verbum cum I ደኀረ፡ componendum esse et primitus significasse ut^lain posterum aliquis bene se habeat^lavel ut^lasuperstes sit precari^la, sed aliae quoque sese offerunt conjecturae, et cum primarii significatus vestigia nulla sint relicta, etymon in medio relinquimus] ይድኀር፡ bene precari^la, fausta imprecari^la, benedicere^la: ሶበ፡ አሐዱ፡ ይድኅር፡ ወካልኡ፡ ይረግም፡ εὐχόμενος ; ኢይረግሙ፡ ወኢይድኅሩ፡ εὐλογεῖν ; ; ; : ደኀረኒ፡ ዘይመውት፡ ; ይድኅሩኒ፡ ስኡናን፡ ; ; ለጸጋዊ፡ ይድኅርዎ፡ በሥነ፡ ምግባሩ፡ ; ; ; ; ይድኅሩኒ፡ አራዊተ፡ ገዳም፡ . — Scholion Voc^la. Ae^la.: ደሐረ፡

አመንደበ ፀር

quadril. II ( ; semel tantum legi ኢመንደቦሙ፡ apocr. in uno codice, sed lapsu calami scriptum videtur pro ኢያመንደቦሙ፡ ) premere^la, in angustias redigere^la, opprimere^la, vexare^la, affligere^la, in calamitatem^lavel periculum adducere^la(plerumque θλίβειν et ἐκθλίβειν ), : ; ; ; ; ያመነድብ፡ ነፍሳተ፡ ; ; ሶበ፡ አመንደብዎ፡ ፀሩ፡ ; ; ; ኣመነድቦሙ፡ ; ; ; ( κίνδυνοι ); n. 681 , m. et fem. , et , አፅራር፡ inimicus^la, adversarius^la, hostis^la: ይከውነከ፡ ፀረከ፡ ; ኮኖሙ፡ ፀሮሙ፡ ; ፀርየ፡ ; ; ወፀር፡ ይእቲ፡ ሀገር፡ ; : ; ; ; ; ከመ፡ ኢይደቅ፡ ቅድሜሆሙ፡ ለፀርየ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; እንዘ፡ ፀሩ፡ ንሕነ፡ ለእግዚአብሔር፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ኵሎሙ፡ ፀርነ፡ ; መላእክተ፡ ፀር፡ ; ሶበ፡ አመንደብዎ፡ ፀሩ፡ ; ; ; n. 1328 ; ; , al. crebro; አፅራሪሁ፡ ; አፅራሪከ፡ ; Enc. ʾamandaba

Grébaut
አመንደበ፡ ʾamandaba , quadrl. II, ያመነድብ፡ , ያመንድብ፡ «affliger^fr, vexer^fr, tourmenter^fr» ― አስቸገረ፡ Ms. BNFabb217, fol. 41v.
100

Leslau
mndb , አመንደበ፡ ʾamandaba torment^en, inflict pain^en, bring tribulation^en, afflict^en, cause trouble^en, reduce to distress^en, bring into difficulty^en, mortify^en 348b

ḍar part of (personal name) ድብ፡ ፀር፡

አመከረ

II,2explorare^la, examinare^la, probare^la, experimento probare^la, tentare^la(in bonam et malam partem) δοκιμάζειν , πειράζειν ,

a)rei: እዝን፡ ነገረ፡ ያሜክር፡ ; ; በእሳት፡ ያሜክርዎ፡ ለወርቅ፡ ; ; ; ሶበ፡ አመከርኩ፡ ፍኖቶሙ፡ ; ; ; ; ; ; አሕጻሁ፡ ዲቤየ፡ አመከረ፡ .

b): መጽአት፡ ከመ፡ ታመክሮ፡ በ፡ ; ናሜክሮ፡ እመ፡ ይትዔገሥ፡ መንፈሱ፡ ; ; ታሜክሮ፡ በተግሣጽ፡ ; በብዝኀ፡ ነገር፡ ያሜክረከ፡ ; እምነ፡ ግዕዙ፡ ያሜክርዎ፡ ለሰብእ፡ ; አመክሮሙ፡ ለአግብርቲከ፡ ዐሡረ፡ መዋዕለ፡ ; ; አመኪሮ፡ ሰብእ፡ ርእሶ፡ ይብላዕ፡ ; ; ; . In specie dicitur de Deo, qui hominum animos examinat, explorat ; eosque probat vel tentat: ; ; ; ; ; ; ; de Satana, qui homines tentat ; ; Sx. Enc.; al.; de hominibus, qui (dubitantes) Deum tentant: ; ; ; ; .

ʾamakkara

Grébaut
አመከረ፡ ʾamakkara II,2 ያሜክር፡ , ያመክር፡ «faire donner la question^fr, éprouver par des supplices^fr» ― መከራ፡ አሰጠ፡ , አስፈተነ፡ , አስጠበሰ፡ Ms. BNFabb217, fol. 43r.
102

Leslau
አመከረ ʾamakkara causative of { መከረ makkara }; also test^en, try^en, tempt^en, examine^en, prove^en, explore^en 341a

ዐቀበ

I,1[ رَقَبَ ] ይዕቀብ፡ , Imperat. ዕቀብ፡ (forma ዕቅብ፡ in editione Laur. lapsu calami scripta videtur),

1)custodire^la, , ; ; ; ; ; ; gregem ; ; ኮነ፡ የዐቅብ፡ አባግዐ፡ አቡሁ፡ ; urbem ; portam ; ; ; hortum ; እምነ፡ ab^laaliquo: የዐቅብ፡ ገነተ፡ እምአዕዋፍ፡ ; ከመ፡ ይዕቀቡ፡ ዘርኦሙ፡ እምገጸ፡ ቋዓት፡ ; ; homines: እለ፡ የዐቅቡኪ፡ ; እመ፡ ብከ፡ አዋልደ፡ ዕቀቦን፡ ; ለወለትከ፡ አጽንዓ፡ ዐቂቦታ፡ ; .

a): vigilare^la, excubias agere^la, ; ; ; ; ; ሠገራት፡ የዐቅቡ፡ እንተ፡ ኵለሄ፡ Org.

b)tueri^la, incolumem servare^la, defendere^la: ; ; ; ; n. 978 ; ; ዐቀበ፡ መንፈስየ፡ ; ; ; ; ; ; ; እምነ፡ ab^la: ; ; ; .

c)custodire aliquid i.e. caute uti^la, cautionem adhibere^la( in Acht nehmen^de): ዕቀብ፡ እገሪከ፡ ; ዐቂበ፡ ልሳን፡ Fal.; ዘየዐቅብ፡ አፉሁ፡ ; ; ርእሶ፡ vel ነፍሶ፡ i.q. cavere^la: ዕቀቡ፡ ነፍሰክሙ፡ ; ; ; ዐቀብኩ፡ ነፍስየ፡ ከመ፡ ኢይብላዕ፡ Tob.1,11; ዕቀቡ፡ ርእሰክሙ፡ እምነ፡ አማልክት፡ 1 ; ከመ፡ ይዕቀቡ፡ ነፍሶሙ፡ እምዝሙት፡

d)rationem^lavel curam habere^laalicujus, respicere^la, colere^la: ዕቀብ፡ እመከ፡ μὴ ὑπερίδῃς τὴν μητέρα σου ἐπιμελεῖσθαι ; ዕቀቢ፡ ያዕቆብሃ፡ ; ἐπισκέπτεσθαι ; ἐπιμελεῖσθαι ; ዕቀብ፡ ዐርከከ፡ στέρξον .

2)observare^la, attendere^la, ; rei: ዘየዐቅብ፡ ንፋሰ፡ ; ዕቀብ፡ ፍናዊሃ፡ ἐνεδρεύειν ; ዕቀብ፡ አፈ፡ ንጉሥ፡ ; ዘየዐቅብ፡ ተግሣጸ፡ ; ዐቀበ፡ ኵሎ፡ ፍናውየ፡ ; ; in malam partem: callide attendere^la, insidiari^la, ; ሶበ፡ አበስኩ፡ እምዐቀብከኒ፡ .

3)servare^la, observare^lapraecepta, legem al.: ; ; ; ; ; ; ; ; ; ዕቀቡ፡ ጽድቀ፡ ; ; ; ; ; ; አልቦ፡ ዘይጥዕም፡ እምነ፡ ዐቂበ፡ ትእዛዙ፡ ; ; ; ; ; ; ; sabbathum, festum ; ; ; ; ; foedus ; ; .

4)servare^la, reservare^la, asservare^la: ዐቂብ፡ ( አውጽኦ፡ ) ; : ; ; ; ; ; ; ማሕፀንተ፡ F.N. 29; ; ; ; .

a)in animo servare, memoria tenere^la: ዐቀብኩ፡ ነገሮ፡ በልብየ፡ ; ; ; ዐቀቦ፡ ( ለሕልም፡ ) ውስተ፡ ልቡ፡ apocr.; ; 1 ; ; .

α)peccata ( remissione): ዐቀብከ፡ ሊተ፡ ኀጢአተ፡ ንእስየ፡ ; M.M. f. 96.

β)reticere^la: አብድ፡ ኢይክል፡ ዐቂበ፡ ነገር፡ ዘሰምዐ፡ .

b)conservare^la: ዐቀብከ፡ ሎቱ፡ ዘንተ፡ ምሕረተ፡ 3 ዐቀበ፡ መራደ፡ ; ዘዐቀበ፡ ፈሪሀ፡ እግዚአብሔር፡ ( κρατῶν ) ; ; ; ; omisso , . – : ዐቀበ፡ ዘ፡ ጠበቀ።

ʿaqaba

Grébaut
ዐቀበ፡ ልቡና፡ ʿaqaba lǝbbunā «garder fidélité^fr» በእንተ፡ ዘሐነፁ፡ ማኅፈደ፡ ዐላውያነ፡ እግዚአብሔር፡ ወጻመዉ፡ ከንቶ፡ ሶበ፡ ሐለዩ፡ እኩየ፡ ወኤቦርሰ፡ ኢኀበረ፡ ምስሌሆሙ፡ ዳእሙ፡ ዐቀበ፡ ልቡናሁ፡ ለእግዚአብሔር፡ ዘእንበለ፡ ድነት። 157, ልቡና፡
35

Leslau
ዐቀበ ʿaqaba (yǝʿqab) guard^en, stand guard^en, watch^en, keep watch^en, keep safe^en, safequard^en, keep^en, tend^en (flocks), preserve^en, take care of^en, care for^en, take heed^en, protect^en, handle with care^en, observe^en (the law, a holiday) 66a

ምግባር

, plerumque m. , ምግባራት፡

1)actio^la, agendi ratio^la, institutum vitae^la, facinora^la, facta^lavel opera quae quis facere solet^la, πρᾶγμα ; ; ለኵሉ፡ ሰብእ፡ ይፈድዮ፡ በከመ፡ ምግባሩ፡ κατὰ τὰς πράξεις ; ; ; ; ; ; ποιήματα ; ; ἐργασίαι ; ; ὁδούς ; ምግባርኪ፡ τὰ ἐπιτηδεύματά σου ; ; ; ኵሉ፡ ምግባሮሙ፡ ርኵስ፡ ; ; ; ; ἀναστροφή ; τὰ ἔργα , ; ; ; ; ንጹሕ፡ አነ፡ በምግባርየ፡ ; ; ; ; በደኃሪቱ፡ ለሰብእ፡ ይትዐወቅ፡ ምግባሩ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ሶበ፡ አብርሃም፡ በምግባሩ፡ ጸድቀ፡ ; ጸጋ፡ ; ኵሉ፡ እከየ፡ ምግባር፡ πᾶν φαῦλον πρᾶγμα ; ; ምግባረ፡ ሠናይ፡ ; ; ; ; ምግባር፡ ሠናይ፡ ; ምግባረ፡ እኩይ፡ ; ምግባር፡ እኩይ፡ ; ዘሠናይ፡ ምግባሩ፡ φιλάγαθος ; ἡ ποίησις ; በምግባር፡ ἐν ἔργῳ ( በቃል፡ ) ; ; በቃልከኒ፡ ወበምግባርከኒ፡ አክብሮ፡ ለአቡከ፡ ; ምግባራት፡ ; .

2)effectus^la, efficacitas^la, ἐνέργεια ; ἐνεργήματα ; ኀይለ፡ ምግባረ፡ አሥራው፡ δυνάμεις ῥιζῶν .

3)negotium^la, officium^la, munus^la, res agenda^la, ምግባረ፡ ወሀብናሁ፡ ; πρᾶξις ; ምግባራት፡ ; ; ውእቱ፡ ይበቍዕ፡ ለምግበ፡ ምግባራቲሁ፡ ወንዋዩ፡ .

a)quaestus^la

b)opus^lavel ministerium sacrum^la: ለምግባረ፡ ደብተራ፡ ዘመርጡር፡ .

c)res^la: በኵሉ፡ ምግባር፡ κατὰ πάντα τρόπον ; cura ምግባራ፡ ለነፍስ፡ Lud. ex

4)opera^laquae quis produxit,

a)a Deo creata^la: .

b)ad hominibus confecta^la: ; ኵሉ፡ ምግባረ፡ ማእስ፡ .

c)merces^lalabore parta, ; ( ግብር፡ n. 3,c et ተግባር፡ 3).

mǝgbār , mǝgbārāt

Grébaut
ምግባረ፡ ሥራይ፡ mǝgbāra śǝrāy L’expression ምግባረ፡ ሥራይ፡ se substitue parfois au pluriel ሥራያት፡ pour désigner les procédés magiques^fr» በውእቱ፡ መዋዕል፡ አስተርአየት፡ አሐቲ፡ ብእሲት፡ ሐነፋዊት፡ ፍልስፍት፡ በሀገረ፡ እስክንድርያ፡ ዘስማ፡ አንባድያ፡ ወይእቲሰ፡ ተፀምደት፡ ለምግባረ፡ ሥራይ። , fol. 235.
128

ስቍረት

1)perforatio^la Lud. comm. hist.p. 240 n. 10.

2)foramen^la: ረከብኩ፡ ስቍረተ፡ ውስተ፡ አረፍት፡ ; ; ስቍረተ፡ መርፍእ፡ ; ; ሶበ፡ አብአ፡ መራኁተ፡ ውስተ፡ ስቍረቱ፡ ለሣጹን፡ ተርኅወ፡ ፍጡነ፡ Sx. ; (Christus ait:) ደይ፡ እዴከ፡ ውስተ፡ ስቍረተ፡ እዴየ፡

3)cavum^la, caverna^la: ስቍረተ፡ ኰኵሕ፡ ; (v. ንቅዐተ፡ ); . – : ስቍረት፡ ዘ፡ ብስዕ፡

አብጽሐ

II,1

1)pervenire facere

a)adducere^la, ducere^la, deducere^la, ; loci: ; ፈነወ፡ ሰብአ፡ ፈረስ፡ ያብጽሕዎሙ፡ ኢየሩሳሌም፡ ; ውስተ፡ , ut: ብእሲት፡ ኄርት፡ ሠናይ፡ መክፈልታ፡ ወታበጽሖ፡ ለፈራሄ፡ እግዚአብሔር፡ ውስተ፡ መክፈልቱ፡ ; ኀበ፡ ; ; ; ወሰደኒ፡ ኢየሩሳሌም፡ ወአብጽሐኒ፡ ኀበ፡ አንቀጽ፡ .

α)venire jubere^la: ፈነወ፡ ወአብጽሖ፡ ኀቤሁ፡

β)mira est versio ἐκδου θυγατέρα አብጽሓ፡ ለወለትከ፡ በዐቅማ፡ ወዕቀባ፡ .

b)afferre^la, perferre^la, epistolam ; አብጽሐ፡ መጽሐፈ፡ ኀበ፡ ባሮክ፡ ; ; nuntium: ትክልኑ፡ እላንተ፡ ነገረ፡ አብጽሖ፡ ኀበ፡ ኤርምያስ፡ ውስተ፡ ባቢሎን፡ ; n. 547alias res, ut: አዘዘ፡ በአብጽሖተ፡ ቃራራ፡

c)de viis, causis: ducere^la, ferre^la, inducere^la, adducere^laad aliquid: ስምዐ፡ ሐሰት፡ ላዕለ፡ ነፍስ፡ ዘያበጽሕ፡ ለሞት፡ ; ያበጽሕ፡ ለሞት፡ ሐዘን፡ ወትካዝ፡ ; ደኃሪታ፡ ( ለፍኖት፡ ) ታበጽሕ፡ ውስተ፡ ሲኦል፡ ; መዐት፡ ያበጽሕ፡ ኀበ፡ ቀቲል፡ .

d)adducere^laad finem: ከመ፡ ለፍጻሜ፡ ያብጽሕ፡ ወይግበር፡ ኵሎ፡ .

2)appetere^lavel appropinquare^lafacere^la: አቅረብኪ፡ መዋዕለኪ፡ ወአብጻሕኪ፡ ዕድሜ፡ ዓመትኪ፡ .

a)attingere facere^la(vel evehere^laaliquem ad^la): ያበጽሕዎ፡ እስከ፡ ደመና፡ .

b)assequi facere^la, et ኀበ፡ rei, ut: አብጻሕክዎ፡ ኀበ፡ ዘተመነየ፡

c)omisso objecto (sicut in Latino ad annum C perduxit^laet in Germano es auf 100 Jahre bringen^de): perducere^lai.e. pervenire ad^la, assequi^la, ኀበ፡ , ut: ኢያብጻሕኩ፡ ኀበ፡ ሥርዐቱ፡ ad gradum ejus nondum perveni^la ; , ut: እንተ፡ ኢያብጽሐት፡ መጠነ፡ አካል፡ (aliis in locis በጽሐት፡ ) maturam aetatem non assecuta^la ; ሶበ፡ አብጽሐ፡ ዝኩ፡ ሕፃን፡ ዐቅመ፡ ውርዛዌ፡

a)referre^lavel deferre^laaliquid ad aliquem i.e. indicare^la, nuntiare^la: ናብጽሕ፡ ለከ፡ ὑποδεικνύομέν σοι .

b)facere ut aliquid redundet ex aliqua re i.e. argumentis efficere^la, demonstrare^la, probare^la, convincere^la: ለእመ፡ አብጻሕክሙ፡ ሊተ፡ ከመ፡ ቤል፡ ይበልዕ፡ ἐὰν δείξητε ὅτι ; ἐπιδεικνύναι ; παρατίθεσται ; συμβιβάζειν Platt; ኢይክሉ፡ አብጽሖ፡ ሊተ፡ በዘ፡ ኵሉ፡ ዘያስተዋድዩኒ፡ ; Platt.

አተንተነ

1)vacillare^lavel nutare facere^la, labefactare^la: ብእሲ፡ ዘያተነትኖ፡ ስካረ፡ ወይን፡ ; ; ሶበ፡ አተንተኖ፡ ሰይጣነ፡ ዝሙት፡

2)percutere^la, percellere^la: አተከዘኒ፡ ወአተንተነኒ፡ ; ናሁ፡ አሕመመኒ፡ ሶበ፡ ሰማዕኩ፡ ነገረ፡ ብእሲት፡ ወአተንተነኒ፡ ውእቱ፡ ወሆከኒ፡

አኅለቀ

II,1

1)consumere^la, absumere^la, conficere^la, ut: እሳት፡ አኅለቀ፡ ሥነ፡ ገዳም፡ ἀνήλωσε ; አኅለቆሙ፡ በነደ፡ እሳት፡ καταναλῶσαι ; ; ; አኅለቀ፡ ዐጸደ፡ ወይንየ፡ በአባግዒሁ፡ vineam meam oves suas depascere sivit^la, ; እንበለ፡ ያኅልቅዎ፡ ; in specie

a)insumere^la, consumere^la, disperdere^la, prodigere^la, tempus, opes: ; ; ; ወኢያኅለቀ፡ ብዙኀ፡ ብርተ፡ ; እመቦ፡ ብእሲ፡ ሀካይ፡ ወአኅለቀ፡ ኵሎ፡ ንዋዮ፡ በስካር፡ ወበዝሙት፡ ; ያኀልቅ፡ ለከ፡ ዘዚአከ፡ ; አኅለቀ፡ መዋዕሊሁ፡ በሀኬት፡ Enc.

b)corrumpere^la, perdere^la, terras: አኅለቁ፡ ኵሎ፡ በሓውርተ፡ አሞን፡ ἔφθειραν .

c)absumere^la, conficere^la, contenere^la, delere^la, populos, homines: ታኀልቅ፡ ነፍሰ፡ እጓለ፡ እመሕያው፡ ; ያኀልቆሙ፡ ለኀያላን፡ ; ( συνετέλεσας ). ; ( ὀλίγους ποιεῖν ). ; ; ; እምነ፡ , ut: ከመ፡ ታኅልቆሙ፡ ለኃጥኣን፡ እምኔሃ፡ ; .

2)finem facere^larei, ad finem perducere^la, absolvere^la, consummare^la, perficere^la: ኣኀልቅ፡ ርኵሰኪ፡ በውስቴትኪ፡ ; ሶበ፡ አኅለቀት፡ ነገራ፡ ; አኅሊቆ፡ ኤርምያስ፡ ዘነገረ፡ ኵሎ ; እምዘ፡ አኅለቀ፡ ንጉሥ፡ ኪዳነ፡ ; Infin. vel እንዘ፡ Indic. latine plerumque vertere licet desinere^la: ሶበ፡ አኅለቀ፡ ኤርምያስ፡ እንዘ፡ ይነግር፡ ἐπαύσατο λέγων ; ; ; ሶበ፡ አኅለቀ፡ ነጊሮቶ፡ ; ; ; ሶበ፡ አኅለቁ፡ ተደሮ፡ ; ሶበ፡ አኅለቀ፡ ጸልዮ፡ ; ሶበ፡ አኀለቁ፡ ገቢረ፡ መሥዋዕት፡ .

3)conficere^la, expedire^la, transigere^lanegotia, controversias, al.: አኅለቁ፡ ግብረ፡ ; እስከ፡ ታኀልቁ፡ ሊተ፡ ነገረ፡ ; አኅለቁ፡ ከመዝ፡ ( εὐδόκησαν οὕτως ) ita inter eos convenit^la ; inde decernere^la( ἔκριναν ) .

ጸርኀ

I,1[ צָרַח صَرَخَ ; ጠርአ፡ et רָזַח ; amh. ጸራ፡ ] ይጽራኅ፡ , alta et clara voce clamare^la, vociferari^la, ጸርኀት፡ በዐቢይ፡ ቃል፡ ; ; ; ይጸርኅ፡ ደሙ፡ እምድር፡ እስከ፡ ሰማይ፡ ; de proclamante^la ; de plorantibus^laet lamentantibus: ጸርኀ፡ ወበከየ፡ ; ; ; ; ; ; ጸራኅኩ፡ ጽራኀ፡ መሪረ፡ ወብካየ፡ ; de implorantibus^la: ; ; ; እጸርኅ፡ ወአዐወዩ፡ ; ኀበ፡ pers.: ይጸርኁ፡ ኀቤየ፡ ; ጽራኅ፡ ኀቤየ፡ ; ; ; ; ሶበ፡ አኅለቀት፡ ጸሪኀ፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ; ; ; ; n. 1275 ይጸርኅ፡ ዲቤከ፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ; ቃለ፡ ; ; ; ; de acclamantibus^la, inclamantibus^la, ለ፡ pers.: ; ; ; ; እምድኅረ፡ pers.: ; ; : ጸርኀ፡ ኪያከ፡ Enc.; de cornu, tuba clangente^la: ጊዜ፡ ይጸርኅ፡ ቀርን፡ ወይትነሥኡ፡ ምውታን፡

አኅለቀ

II,1

b)corrumpere^la, perdere^la, terras: አኅለቁ፡ ኵሎ፡ በሓውርተ፡ አሞን፡ ἔφθειραν .

አኅለቀ

II,1

b)corrumpere^la, perdere^la, terras: አኅለቁ፡ ኵሎ፡ በሓውርተ፡ አሞን፡ ἔφθειραν .

አኅለቀ

II,1

b)corrumpere^la, perdere^la, terras: አኅለቁ፡ ኵሎ፡ በሓውርተ፡ አሞን፡ ἔφθειραν .

ተሴሰየ

III,1et ali^la, nutriri^la, vesci^la, cibum sumere^la, vietum quaeritare^lavel vivere^lare: ; ዘኢይፈቅድ፡ ይትቀነይ፡ ኢይሴሰይ፡ ; ; እለ፡ ይሴሰዩ፡ ውስተ፡ ማእድየ፡ ; : እለ፡ ይሴሰዩ፡ እክልየ፡ ; ; ; ይሴሰዩ፡ ሰገመ፡ ; ሐምለ፡ ; ሲሳየ፡ ; መሓስዐ፡ ; ዳፍንተ፡ ; መዓረ፡ ወቅብአ፡ ; ሶበ፡ አኅለቁ፡ ተሴስዮ፡ እክለ፡ ; ; ; በ፡ ; ; እምነ፡ ; ; እምነ፡ ዘአምጻእኩ፡ እሴሰይ፡ ; እለ፡ ይሴሰዩ፡ እማእደ፡ ንጉሥ፡ ; ኵሉ፡ እምኔሁ፡ ይሴሰይ፡ ; አንስት፡ ይሴሰያ፡ እምግብረ፡ እደዊሆን፡ ; ተሴሰዩ፡ እምጻማ፡ እደዊሆሙ፡

Search

Input

Keys Combinations

Hold and choose