Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

, m. et fem. , ስምዓት፡ , ስምዐታት፡

1)res audita^la, rumor^la, nuntius^la: መኑ፡ ገብረ፡ ዘንተ፡ ስምዐ፡ እምትካት፡ ἀκουστά ; ስምዐ፡ ኮነ፡ ; በከመ፡ ስምዕ፡ ዘሰማዕክሙ፡ ; ἀκοή ወንሕነኒ፡ ንሰምዕ፡ ሠናየ፡ ስምዐ፡ በላዕሌኪ፡ ; መኑ፡ አምነነ፡ ስምዐነ፡ .

2)testimonium^la, testificatio^la, contestatio^la ; ; ; ; ; ስምዐ፡ ሐሰት፡ καταψευσμός ; ስምዕ፡ በሐሰት፡ ; በእንተ፡ ስምዐ፡ ሐሰት፡ F.M. 24; ስምዓት፡ testium dicta^lavel responsa^laF.N. 43,12; ስምዑ፡ ለክርስቶስ፡ 2 ; ; ; ; ; in specie

a)testimonium^la, locus probans^la, argumentum^la(e libro allatum): ስምዐታት፡ ;

b)testimonium^laDei vel revelatio^la(cum praeceptis) עֵדיּת ; ; ; ; ቤተ፡ ስምዕ፡ σκηνὴ τοῦ μαρτυρίου ; ; ደብተራ፡ ቤተ፡ ስምዕ፡ ; (alias መርጡር፡ vel መርጡል፡ ).

c)martyrium^la: ከመዝ፡ ፈጸሙ፡ (martyres) ስምዖሙ፡ ; ምክንያተ፡ ስምዖሙ፡ causa martyrii eorum^la ; ሕማመ፡ ስምዕ፡

3), et , m. et fem. , testis^lavel testes^la: ስምዕ፡ አሐዱ፡ ; ; ኢትኩን፡ ስምዐ፡ በሐሰት፡ ላዕለ፡ ቢጽከ፡ ; ; ; ረሰይክዎ፡ ስምዐ፡ ለአሕዛብ፡ ; 1 ; ; ; creberrime: ስምዐ፡ ኮነ፡ testis fuit^lavel testatus est^la ; ; ለ፡ vel ላዕለ፡ prs. ( alicui^la) ; ስምዐ፡ ኮኑ፡ ላዕሌሁ፡ ከመ፡ ፍጹም፡ ውእቱ፡ ; በ፡ rei, ut ኮንኩ፡ ስምዐ፡ በዝንቱ፡ ; vel ለ፡ ; ; ስምዕ፡ ለዛቲ፡ ቃላት፡ ; vel በእንተ፡ ; ; vel ላዕለ፡ , ut: ኮንኩ፡ ስምዐ፡ ላዕለ፡ ዝንቱ፡ ነገር፡ ; ; እግዚአብሔር፡ ስምዕ፡ ላዕለ፡ ኵልያቲሁ፡ ; ከመ፡ , ut: ስምዐ፡ ኮነ፡ ከመ፡ ; . – In specie

4)martyr^laet martyres^la: ቂርቆስ፡ ዘኮነ፡ ስምዐ፡ ለክርስቶስ፡ Mavâs. 61; በዛቲ፡ ዕለት፡ ኮኑ፡ ስምዐ፡ ኮርኖስ፡ ወፊልሞና፡ ; ; alias creberrime in Sx. – Nota, ስምዕ፡ et ስም፡ in libris Mss. passim confundi. – : ስምዕ፡ ዘ፡ ምስክር፡

, m. , (id quod et is qui interrogatur a judice, i.e.) testimonium^laet plerumque testis^la(scil. qui profitetur coram judice; vox generalior est ስምዕ፡ et ሰማዕት፡ ) et testes^la: መጽሐፈ፡ ማሕተትየ፡ ዝኩ፡ ኅቱም፡ literae testimonii mei^la( τὸ βιβλίον τῆς κτήσεως ) ; ; ; ማሕተቶሙ፡ ለኃጥኣን፡ ሞት፡ μαρτύριον ἀσεβοῦς θάνατος ; ከናፍሪከ፡ ማሕተትከ፡ τὰ χείλη σου καταμαρτυρήσουσί σου 15,6; ስምዕ፡ አሐዱ፡ ኢይከውን፡ ማሕተተ፡ (testis idoneus) ለአቅትሎ፡ መንፈስ፡ ; አነ፡ ማሕተቶሙ፡ ከመ፡ ; ዘኢዘለፍዎ፡ ማሕተት፡ በገጽ፡ testes^la, . n. 107, plerumque m. , አስማት፡ [ שֵׁם ܫܶܡ إِسْمٌ ]

1)nomen^la ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; , al. sexcenties; ደሴት፡ እንተ፡ ስማ፡ ፍጥሞ፡ ; እምትካት፡ ስምከ፡ ላዕሌነ፡ ; አምኅ፡ ቢጸከ፡ በበአስማቲሆሙ፡ nominatim^la ; ; ; .

a) መኑ፡ ስምከ፡ quod est nomen tuum?^la ; መኑ፡ ስሙ፡ ወመኑ፡ ስመ፡ ወልዱ፡ ; Clem. f. 221 ( መኑ፡ ).

b) ስመ፡ ጥምቀት፡ praenomen^la(baptizato inditum), ut: ስመ፡ ጥምቀቱ፡ ዘሚካኤል፡

c) ዘአልቦ፡ ስመ፡ anonymus^la, ut .

d) በስመ፡ እገሌ፡ nomine et auctoritate^laalicujus: ኢይነግር፡ በስመ፡ ዚአሁ፡ ; ; ; ; .

e)nomen^laopponitur rei: n. 341 ጥበብ፡ በከመ፡ ስማ፡ ይእቲ፡ ; ዐርክ፡ ለስም፡ በከ፡ ዘይትዓረክ፡ ; .

f)nomen^lai.e. signum^lavel monumentum^la ; E.

2)nomen^lai.e. fama^la

a)bona^la, mala^la: ስም፡ ሠናይ፡ ; ; ; እኩይ፡ ; ዘአውፅአ፡ ስመ፡ እኩየ፡ ለቢጹ፡ ; ; ; ; ከመ፡ እግበር፡ ስመ፡ እኩየ፡ ሊተ፡ .

b)fama post mortem^la, memoria^la: እለ፡ ኀደጉ፡ ስመ፡ ክቡረ፡ ; ይወርስ፡ ስመ፡ ዘለዓለም፡ ; ይቀውም፡ ስሙ፡ ለትውልደ፡ ትውልድ፡ ; ኣጠፍእ፡ ስሞሙ፡ ወዘርኦሙ፡ ; እሁቦሙ፡ ስመ፡ ዘለዓለም፡ ; ; ; .

c)nomen celebre^la, fama^la: ዕደወ፡ ስም፡ ; ገብረ፡ ለከ፡ ስመ፡ ዐቢየ፡ ; ገበርከ፡ ለከ፡ ስመ፡ ; ኮነ፡ በከመ፡ ስሙ፡ ዐቢይ፡ ; ውሉድ፡ ወሕንጻ፡ ሀገር፡ ያዐብዩ፡ ስመ፡ ; ኀሊ፡ ስመ፡ ትገብር፡ ለከ፡ . – In libris Mss. ስም፡ passim confunditur cum ስምዕ፡

et መርጡል፡ ( gramm.§ 32)

1) τὸ μαρτύριον testimonium^la(qua voce LXX et עֵדוּת et מוֹעֵד interpretati sunt), ታቦት፡ ዘመርጡር፡ arca testimonii^la(alias: arca foederis^la) ; ; ደብተራ፡ ዘመርጡር፡ tabernaculum testimonii^la ; ; ; ; ; ; et መርጡል፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; መካነ፡ መርጡል፡ (pro quo alias in Par. legitur ስምዕ፡ ); በቅድመ፡ መርጡል፡ . Poët. propter rhythmum (homoeoteleuton) sensu generaliore usurpatur: templum^la(Hierosolym.) Enc.

2)sacrarium^lavel sacellum^la, in specie memoriae Sanctorum et Martyrum consecratum: ; ; እምኔታት፡ በውስተ፡ አሐቲ፡ መርጡል፡ Enc.;

et plerumque ፍሥሐት፡ , ፍሥሐታት፡

1)fauces montanae^la, pylae^la: ዐፀዉ፡ ፍሥሐታተ፡ (v. አናቅጸ፡ ፍትሐት፡ ) τὰς διόδους τῆς ὀρεινῆς .

2)locus acclivis^la, clivus^la, locus clivosus^la, arduus^la: ፍሥሐታተ፡ አድባር፡ (v. ፍትሐታት፡ ) ἀναβάσεις ; ; ; (v. አርእስት፡ ) ; (v. ፍትሐት፡ ); (ubi Lud. interpretatur viae salebrosae saxisque impeditae^la, ubi mulis equisve difficulter pergere possis).

3)tumulus^la, ( collis^la): ወገብረ፡ ፍሥሐተ፡ (v. ፍሥሐ፡ ) ዐቢየ፡ ህየ፡ et ፍሥሐተ፡ (v. ፍሥሕተ፡ ) ስምዕ፡ (Vers. Lat.: congeries^laet collis^la); etiam delubrum in loco editiore^laexstructum ( בָּמָה ), ut videtur: ይገብሩ፡ ሎሙ፡ ፍሥሐታተ፡ ወዖመ፡ – ( ብሔረ፡ ፍሥሕት፡ p. 107 lin. 1 lectio prava esse videtur, ). – [Radicibus פְּסַג פְּסַק ܦܣܰܩ ܦܫܰܚ al. vis dividendi^la, abscidendi^la, dirumpendi^lainest; sed non omittendum est nomen פִּסְגַּה montis, quod in Targ. et Pesch. collis^laexponitur].

, ሰማዕያን፡

1)audiens^la: ልሳኖ፡ ሰማዒ፡ n. 339 γλώσσης ἀκουστής ; እግዚአብሔር፡ ሰማዔ፡ ስብሐተ፡ ማሕሴት፡ ዘመላእክት፡

a)auditor^la, auscultator^la( Zuhörer^de) ἀκροαταί ሰማዕያን፡ ; ; In specie ሰማዕያን፡ , quatenus distinguuntur a ምእመናን፡ fidelibus^la, sunt catechumeni^la ; .

b)exauditor^la, exaudiens^la: (Deus) ለእለ፡ በጽድቅ፡ ይጼውዕዎ፡ ሰማዒ፡ ; ሰማዔ፡ ስእለቶሙ፡ ; .

c)obediens^la, obtemperans^la, morigerus^la ; ሰማዔ፡ አብ፡ ὑπήκοος πατρί ; ; ኤልሳዕ፡ ለትእዛዘ፡ ሊቁ፡ (Eliae) ሰማዒ፡

2) ሰማዕት፡ (pro quo passim) ሰምዓት፡

a)testis^laet testes^laet ,m. et fem. ; ሰማዕታት፡

α): ናሁ፡ ሰማዕትየ፡ ውስተ፡ ሰማይ፡ ; ሰማዕት፡ ጕጉእ፡ ; ሰማዕተ፡ ሐሰት፡ ; ይኩን፡ እግዚአብሔር፡ ሰማዕተክሙ፡ ; ; ; ; ከመ፡ , ut: አነ፡ ሰማዕቱ፡ ከመ፡ ; ; ; ; ; በእንተ፡ ; .

β): ያምጽኡ፡ ሰማዕቶሙ፡ ; ; አኬድኩ፡ ሰማዕተ፡ ; ; አስምዕ፡ ሰማዕተ፡ ; ; ; ; ሰማዕተ፡ ሐሰት፡ ; ; ; ; ; saepe ኮነ፡ conjunctum testari^la, ከመ፡ : ለሊክሙ፡ ሰማዕትየ፡ ከመ፡ አነ፡ እግዚአብሔር፡ ; ; { }; . Nonnumquam ሰማዕት፡ i.q. ስምዕ፡ testimonium^la, ut 10.

γ) ሰማዕታት፡ ; በእንተ፡ ፈታሒ፡ ወሰማዕታት፡ ; in specie .

b)martyr^laet martyres^la: በዛቲ፡ ዕለት፡ ሰማዕተ፡ ኮነ፡ ; alias creberrime in Sx.; ; ; ; ዘሐመ፡ በእንተ፡ እግዚአብሔር፡ ወኮነ፡ ሰማዕተ፡ ; Stephanus ቀዳሜ፡ ሰማዕት፡ protomartyr^la ; ሰማዕታት፡ ; ; ዓመተ፡ vel ዓመታተ፡ ሰማዕታት፡ anni^la( aera^la) martyrum^laAbush., al.

, plerumque fem. , et , አርጋብ፡ [ut videtur, proprie: avis pavida, trepida, 555 ] columba^la, περιστερά , collect. ; ; ኮኑ፡ ከመ፡ ርግብ፡ እለ፡ የሐፅና፡ ውስተ፡ ኰኵሕ፡ ; ርግብ፡ ዘይትሜሀር፡ ሰሪረ፡ ; ; እጕለ፡ ርግብ፡ pulli columbarum^la, pipiones^la ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; masc. n. 317 Laur.; ርግበ፡ ገዳም፡ χελιδὼν ἀγροῦ ; ad blandam mulieris compellationem ; ርግብየ፡ ኅሪት፡ ; ; ; ; I,1[ שָׁמַע , ܫܡܰܥ , سَمِعَ amh. ሰማ፡ ] ይስማዕ፡

1)audire^la: በከመ፡ ሰማዕክሙ፡ በእዘኒክሙ፡ ; ሰሚዖ፡ ; እንዘ፡ ይሰምዑ፡ ኵሎሙ፡ ; ; ; ; ; ; rei: ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ስምዑኒ፡ ቃልየ፡ audite me vocem meam^lai.e. audite meam vocem^la ; ; ; ; ; እንዘ፡ , ut: ሰምዐቶ፡ እንዘ፡ ይብል፡ ἤκουσεν αὐτοῦ λαλοῦντος ; ; ; ; ; ; vel omisso እንዘ፡ ut ; ; ሰማዕክዎ፡ ይብለኒ፡ .

a)auditu praeditum esse^la ; ድንቅወ፡ ሰምዑ፡ ; ሰሚዕ፡ auditus^la(sensus) al.

b)audire i.e. auribus percipere^la, accipere^la, comperire^la, cognoscere^la( erfahren ), rei: እለ፡ ኢሰምዑ፡ ምግባርየ፡ ; ; ; ; ; ከመ፡ ይስማዕ፡ ዜናሃ፡ ዘከመ፡ ሀለወት፡ ; vel ከመ፡ et enuntiatione integra: ; ; ; ; ; ; ; ; ; እምኀበ፡ vel ኀበ፡ ejus, a^laquo auditur ; ; ; ; ; ; 1 ; ; ለአከቶ፡ ትስማዕ፡ ጥዩቀ፡ ነገረ፡ በኀበ፡ መርዶክዮስ፡ μαθεῖν παρά ; vel እምነ፡ Platt; በእንተ፡ vel በላዕለ፡ causae, de^laqua auditur: ; ሶበ፡ ሰምዐ፡ መኰንን፡ በእንተ፡ ተኣምራት፡ ዘገብረ፡ ; Platt; ; ንስማዕ፡ በውስተ፡ አፉሃ፡ ἐρωτήσομεν τὸ στόμα ἀυτῆς .

c)auscultare^la, aures dare^la, attendere^laad quem vel quid, ; ; ; ; ; ; ; ; ; ኪያየ፡ ያፀምኡኒ፡ ወይሰምዑ፡ ; ; ትስማዕ፡ እዝንየ፡ እንዘ፡ ያወጽኡ፡ ሊተ፡ እኩየ፡ ስመ፡ ; ሰሚዖተ፡ ተላህዮ፡ በዕንዚራ፡ ወአርጋኖን፡ ; ዲበ፡ ; ማእከለ፡ utriusque partis audiendae διακούειν (at አፅምአ፡ ማእከለ፡ ); እለ፡ ይሰምዑ፡ ትምህርተ፡ catechumeni^la

d)exaudire^la( erhören^de): ; ; ይሰምዐከ፡ ፍጡነ፡ ስእለተከ፡ ; ; ይሰምዖኑ፡ ጸሎቶ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ለ፡ objecti: ; በእንተ፡ de^la .

e)oboedire^la, n. 337obtemperare^la, morem gerere^la: ; ወልድ፡ ዘኢይሰምዕ፡ ἀνήκοος ; ; ; ; ; ; ይሰምዕዎ፡ ኵሎሙ፡ ; አበይክሙ፡ ሰሚዖትየ፡ ; ኢሰምዑ፡ ሕጎ፡ ; ዘይሰምዓ፡ ላቲ፡ ; ; ; .

f)accipere^la, admittere^la, ( assentire^la, probare^la): ላዕለ፡ ልሂቅ፡ ኢትስማዕ፡ ውዴተ፡ παραδέχεσθαι ; ; ሰምዐ፡ ነገረ፡ ብእሲቱ፡ ; ይሰምዐኒ፡ ቃልየ፡ ; ምክረ፡ ይሰምዕ፡ ; ኢሰምዐ፡ እምኔሁ፡ ejus consilium non admisit^la

g)audita intelligere^la: ኢይስማዕ፡ ፩፩ቃለ፡ እኁሁ፡ ; ንግር፡ ሱርስት፡ እስመ፡ ንሰምዕ፡ ; ; .

2)testem esse^la, testari^la( a ስምዕ፡ ); ግብረ፡ ሐዋርያት፡ (Actus Apostolorum) ትሰምዕ፡ ከመ፡ ወረደ፡ መንፈስ፡ ቅዱስ፡ በአምሳለ፡ ልሳናተ፡ እሳት፡ ; ኢትስማዕ፡ ለቢጽከ፡ ስምዐ፡ በሐሰት፡ οὐ ψευδομαρτυρήσεις ; ; በእንተ፡ .

sǝm

Leslau
አስማተ፡ ሥራይ፡ ʾasmāta śǝrāy magical names^en, magic^en, witchcraft^en, ሥራይ፡ 536a

Cross-references: for ሕስወ፡ ስም፡ ሕስው፡ (Leslau)

marṭur , marṭul , መርጡላት፡ marṭulāt

Grébaut
መርጡል፡ marṭul , መርጡላት፡ marṭulāt «salle^fr, chapelle^fr» ― አዳራሽ፡ Ms. BNFabb217, fol. 37v.
87

Leslau
መርጡል፡ marṭul testimony^en, tabernacle^en, church^en, cathedral^en, sanctuary^en
መርጡር፡ marṭur testimony^en, tabernacle^en, chapel^en, church^en, sanctuary^en 361b

Cross-references:

a) for ታቦት፡ ዘመርጡር፡ ታቦት፡ (Leslau)

b) for አርጋበ፡ መርጡል፡ ርግብ፡ (TraCES)

c) for ደብተራ፡ ዘመርጡር፡ ደብተራ፡ (Leslau)

samāʿi

Leslau
ሰማዕተ፡ ሐሰት samāʿǝta ḥassat false witness^en, ሐሰት፡ 246a

አርጋበ፡ መርጡል ʾargāba marṭul ‘colombe della testimonianzaʼ^it (‘L’agiografo us መርጡል፡ un calco del greco martyrion, «testimonianza», 171 . Il termine più ovvio sarebbe stato {} ስምዕ፡ . Secondo il linguaggio della «Terza Regola» di Pacomio, «la colomba» (cf. Mt. 10,16) è una metafora che simboleggia i monaci, cf. 63-69 .ʼ 45 (125) n. 48 , መርጡል፡

መሃይምን

( መሀይምን፡ ) ( ܡܗܰܝܡܰܢ , مُهَيْمَن مُهَيمِن ), fem. መሃይምንት፡ fidus^la, fidelis^la(sensu theolog.: is qui credit^la) πιστός ; ; ; ; . n. 1522,14; (Abraham) መሃይምን፡ ውእቱ፡ በኵሉ፡ ; ስምዕ፡ መሃይምን፡ ; ; ; ከናፍር፡ መሃይምንት፡ χείλη πιστά ; መሃይምናኒሁ፡ οἱ πεποιθότες ἐπ᾽ αὐτῷ ; መሃይምናን፡ fideles^la(Christiani) ; ; ; ክርስቲያናዊት፡ መሃይምንት፡ – Vicem fem. መሃይምናት፡ explet መሃይምንት፡ , quae forma in libris mss. multo crebrius occurrit, quam መሃይምናት፡ (ut ኵሉ፡ መሃይምናን፡ ወመሃይምንት፡ omnes fideles utriusque sexus^la).

ስምዕ

, m. et fem. , ስምዓት፡ , ስምዐታት፡

a)testimonium^la, locus probans^la, argumentum^la(e libro allatum): ስምዐታት፡ ;

c)martyrium^la: ከመዝ፡ ፈጸሙ፡ (martyres) ስምዖሙ፡ ; ምክንያተ፡ ስምዖሙ፡ causa martyrii eorum^la ; ሕማመ፡ ስምዕ፡

ስምዕ

, m. et fem. , ስምዓት፡ , ስምዐታት፡

a)testimonium^la, locus probans^la, argumentum^la(e libro allatum): ስምዐታት፡ ;

c)martyrium^la: ከመዝ፡ ፈጸሙ፡ (martyres) ስምዖሙ፡ ; ምክንያተ፡ ስምዖሙ፡ causa martyrii eorum^la ; ሕማመ፡ ስምዕ፡

ስምዕ

, m. et fem. , ስምዓት፡ , ስምዐታት፡

a)testimonium^la, locus probans^la, argumentum^la(e libro allatum): ስምዐታት፡ ;

c)martyrium^la: ከመዝ፡ ፈጸሙ፡ (martyres) ስምዖሙ፡ ; ምክንያተ፡ ስምዖሙ፡ causa martyrii eorum^la ; ሕማመ፡ ስምዕ፡

ማሕተት

ስምዕ

, m. et fem. , ስምዓት፡ , ስምዐታት፡

a)testimonium^la, locus probans^la, argumentum^la(e libro allatum): ስምዐታት፡ ;

c)martyrium^la: ከመዝ፡ ፈጸሙ፡ (martyres) ስምዖሙ፡ ; ምክንያተ፡ ስምዖሙ፡ causa martyrii eorum^la ; ሕማመ፡ ስምዕ፡

ስምዕ

, m. et fem. , ስምዓት፡ , ስምዐታት፡

a)testimonium^la, locus probans^la, argumentum^la(e libro allatum): ስምዐታት፡ ;

c)martyrium^la: ከመዝ፡ ፈጸሙ፡ (martyres) ስምዖሙ፡ ; ምክንያተ፡ ስምዖሙ፡ causa martyrii eorum^la ; ሕማመ፡ ስምዕ፡

ስምዖን

Simeon, Simon (Ptrr. Al. XLII; Ptrr. Al. LI).

ተዐጽፈ

et ተዐጸፈ፡ ( ) III,1se amicire^la, amiciri^la, plerumque περιβάλλεσθαι , ፈትለ፡ ሣሬት፡ ዘኢይበቍዕ፡ ለተዐጽፎ፡ ; vestis: ተዐጸፊ፡ ዐጽፈ፡ ጽድቅ፡ ; ትትዐጸፍ፡ አልባሲሃ፡ ; ; ; ልብስ፡ ቀጢን፡ ዘይትዐጸፍ፡ ካህን፡ ; ; ; ; ; ይትዐጸፍ፡ ደመና፡ ; : ይትዐጸፍ፡ ርትዐ፡ ውስተ፡ ገቦሁ፡ ; ; Enc.; በ፡ , ut: ንትዐጸፍኬ፡ ኦአኀውየ፡ በዝንቱ፡ ; ስምዖን፡ በመንፈሰ፡ ትንቢት፡ ዘተዐጽፈ፡ Enc.; ut videtur, etiam sibi circumvolvere^lavel obvolvere^la, tiaram: ይትዐጸፍ፡ ሜላተ፡ κίδαριν βυσσίνην .

ቀለዮጳ

(ut ስምዖን፡ ዘቀለዮጳ፡ ) ; Sx. Haml.

9)Clopas.

ቀናኢ

, ቀናእያን፡

1)zelotypus^la, zelotes^la ; ; ; ; ለ፡ ; ; ቀናኢ፡ ጥቀ፡ ለሃይማኖት፡ ; ኤልያስ፡ ነቢይ፡ ቀናኢ፡ ; ስምዖን፡ ሐዋርያ፡ ቀናኢ፡ ; .

2)invidus^la, invidens^la, aemulus^la: በዝኁ፡ ቀናእያኒሁ፡ ; ጸላእያንየ፡ ወቀናእያንየ፡ ; ቦ፡ እምውስተ፡ መበለታት፡ እኩያት፡ ቀናእያት፡ ወመስተዋድያት፡ እለ፡ ይገብራ፡ ጋእዘ፡

ዐምዳዊ

stylites^la: ስምዖን፡ ዐምዳዊ፡

ተበስረ

III,1annuntiari^la, de nuntiis laetis^la: ስምዖን፡ ዘተበስረ፡ ፅንሱ፡ በአፈ፡ዮሐንስ፡ መጥምቅ፡ ; በከመ፡ ተበስረ፡ እምአፈ፡ ማርቆስ፡ ;

ገመነ አርኰሰ

I,2[vicinum videtur verbis, quibus potestas immergendi^lavel intingendi^lainest, ut غَمَرَ غَمَسَ al.; in specie غُمْنَةٌ i.q. غُمْرَةٌ linimenti genus^la] contaminare^la, inquinare^la, polluere^la: ተኀፀብኩ፡ እገርየ፡ እፎኑ፡ እጌምኖን፡ ; ኢገመኑ፡ አልባሲሆሙ፡ ; ለሊሁ፡ ነፍሶ፡ ይጌምን፡ (v. ያጌምን፡ ) ; ; ገመንከ፡ ዘርአከ፡ ; ስምየ፡ .

a)profanare^la: ዘይጌምና፡ ለዛ፡ ዕለት፡ (v. ዘያጌምና፡ ) ; እለ፡ ይጌምኑ፡ ስመ፡ ቅዱሰ፡ ; ; ገመነ፡ ይሁዳ፡ መቅደስየ፡ ; ምድረ፡ ; .

b)violare^lafidem: ኢይገምን፡ ቃሎ፡ .

c)vitiare^lavirginem: – : ረስሐ፡ ገመነ፡ ዘ፡ አደፈ፡

II,1

1)contaminare^la, polluere^la, inquinare^la, profanare^la ; ; ; ኢታርኵሱ፡ ርእሰክሙ፡ በኵሉ፡ ዝንቱ፡ ; ; ; ; መቅደሰ፡ ; ; ; ስምየ፡ ; ; ἔθεσθε εἰς βδέλυγμα ; ምድረ፡ ; ; ; ሰንበተ፡ ; ; አርኰሰ፡ መንግሥታ፡ ; ; ; ; ; ; plerumque በ፡ rei, qua contaminant, sed etiam እምነ፡ , ut: ኢታርኵስ፡ እዴከ፡ እምዝንቱ፡ .

a) φαυλίζειν ignominia afficere^la: አርኰስክሙ፡ ስምየ፡ .

b)polluere^la, vitiare^lamulierem ; ; አርኵሶ፡ ብእሲተ፡ ብእሲ፡ ; አርኰሱ፡ ድንግለ፡ .

2)immundum censere^lavel pronuntiare^la( IV,3) ; ; ; p. 240 n. 11.

3)impuri^lavel turpe quid committere^la: ኢያርኰስኩ፡ Lud. e Vit. Sanct.

ስምያዛ

angelus lapsus ( ; ; ; ; ).

ሰመየ

I,1[prima radicis potestas est altum^la, deinde conspicuum esse^la, Ges. thes. p. 1431] ይስሚ፡

1)nomen imponere^la, nominare^la, nuncupare^la, appellare^la, et nominis: ስምከ፡ ዘእግዚአብሔር፡ ሰመየከ፡ ; ይሰምይዋ፡ ለኢየሩሳሌም፡ መንበረ፡ እግዚአብሔር፡ ; ; ; ; ; ; al., vel በ፡ nominis: ሰመያ፡ በስመ፡ ወልዱ፡ ; ዘሰመይክሙ፡ በቅዱስ፡ አስማት፡ ; . At nomen proprium, quo quem nominant, tamquam indeclinabile in nominativo ponere solent: ኢትስምያኒ፡ ኖሔሚን። ስምያኒ፡ መራር፡ ; ; ; al. In phrasi appellavit nomen ejus N.N.^laAethiopes verbo suffigere amant: appellavit eum nomen^la(i.e. nomine^la) ejus N.N.^la, ut: ሰመያ፡ አዳም፡ ስመ፡ ብእሲቱ፡ ሕይወት፡ annot.; ስምዮ፡ ስሞ፡ ኢይዝራኤል፡ . Constr. praegn.: nominando attribuere alicui qualitatem^la: ቦኑ፡ ትሰምዮ፡ ለክርስቶስ፡ መለኮተ፡ . p. 50

2)vocare^la, pronuntiare^lanomen alicujus: ዘእንበለ፡ ያእምር፡ ሕፃን፡ ሰምየ፡ (v. ሰሚየ፡ ) አቡሁ፡ ; ; ; ኢይሰምይዋ፡ በአፉሆሙ፡ ; ኢይሰሚ፡ እንከ፡ ስመ፡ እግዚአብሔር፡ ; praedicare^lavel profiteri^lanomen alicujus .

ስምዕ ስም ሴም ሐጽ መነየ ሕስው ሥራይ

, m. et fem. , ስምዓት፡ , ስምዐታት፡

a)testimonium^la, locus probans^la, argumentum^la(e libro allatum): ስምዐታት፡ ;

c)martyrium^la: ከመዝ፡ ፈጸሙ፡ (martyres) ስምዖሙ፡ ; ምክንያተ፡ ስምዖሙ፡ causa martyrii eorum^la ; ሕማመ፡ ስምዕ፡

, plerumque m. , አስማት፡ [ שֵׁם ܫܶܡ إِسْمٌ ]

a) መኑ፡ ስምከ፡ quod est nomen tuum?^la ; መኑ፡ ስሙ፡ ወመኑ፡ ስመ፡ ወልዱ፡ ; Clem. f. 221 ( መኑ፡ ).

b) ስመ፡ ጥምቀት፡ praenomen^la(baptizato inditum), ut: ስመ፡ ጥምቀቱ፡ ዘሚካኤል፡

c) ዘአልቦ፡ ስመ፡ anonymus^la, ut .

d) በስመ፡ እገሌ፡ nomine et auctoritate^laalicujus: ኢይነግር፡ በስመ፡ ዚአሁ፡ ; ; ; ; .

e)nomen^laopponitur rei: n. 341 ጥበብ፡ በከመ፡ ስማ፡ ይእቲ፡ ; ዐርክ፡ ለስም፡ በከ፡ ዘይትዓረክ፡ ; .

f)nomen^lai.e. signum^lavel monumentum^la ; E.

2)nomen^lai.e. fama^la

a)bona^la, mala^la: ስም፡ ሠናይ፡ ; ; ; እኩይ፡ ; ዘአውፅአ፡ ስመ፡ እኩየ፡ ለቢጹ፡ ; ; ; ; ከመ፡ እግበር፡ ስመ፡ እኩየ፡ ሊተ፡ .

Sem. , plerumque m. , Plur. አሕጻ፡ et አሕጻት፡ sagitta^la, telum^la[quamquam enim hebr. חֵץ a חָצַץ provenit, tamen ob pluralis formas, quae cum pluralibus vocum ስም፡ et ጥብ፡ magis quam cum pluralibus vocum ፀር፡ , ልብ፡ al. conveniunt, nunc (aliter atque in gramm.§ 136,2,c) hujus vocis radicem ሐጸየ፡ statuere maluerim, arab. حَظْوَةٌ praeter حَنْطٌ ] σίδηρος ; ἰός ; τοξεύματα ; ; βολίς ; plerumque βέλος ; ; ; ; ይበውእዋ፡ በሐጽ፡ ወበቀስት፡ ; ረሰየኒ፡ ከመ፡ ሐጽ፡ ኅሩይ፡ ; ፈነወ፡ ሐጾ፡ ; ሰብአ፡ ሐጽ፡ ; ያወጽእ፡ አሕጻሁ፡ እምጕንጳሁ፡ ; ይደረብዩ፡ በአሕጻት፡ ; አሕጻ፡ ; ; ; ; ; ( βελοστάσεις ); አሕጻት፡ ), – : ሐጽ፡ ዘ፡ ፍላጻ። n. 135Significat

1)separare^la, secludere^la(cfr. مَنَعَ מָנַע ) unde ምኔት፡ monasterium^la, deinde dividere^la, partiri^la(cfr. מָנַה ); hincnomen ምን፡ (sicut ስም፡ a ሰመየ፡ ), quod in st. constr. ምነ፡ et cum እ prosthetico ( gramm.§ 34) እምነ፡ sonat et praepositionis vicem explet, sicut מִן ܡܶܢ مِنْ .

2) مَنَى certo modo definivit^laalicui rem; מְנִי مَنًا مَنِيَّةٌ (pars., portio i.e. sors) fatum^la, fortuna^la; تَمَنَّى optavit^larem, مَنَّى effecit ut optaret^la; hanc significationem in Geez verba ab hac radice derivata et amh. verbum መኛ፡ habent.

mendax^la(mentitus), fallax^la, falsus^la: ሕስወ፡ ተናገርከ፡ ; ይትኔበዩ፡ ሕስወ፡ ; ሀብት፡ ሕስው፡ δόσις ψευδής ; ሕስው፡ አሥምሮ፡ ψευδεῖς ἀρέσκειαι ; እምነት፡ ሕስው፡ ψευδοδοξία Cyr. ad ; ሕስወ፡ (sic legas pro ሕሰወ፡ ) ረሲ፡ እምነቶሙ፡ ; fem. ሕስውት፡ ; ምትሀት፡ ሕስው፡ spectrum mendax^la , ሥራያት፡ , plerumque φάρμακον

1)medicamentum^la, medicina^la, pharmacum^la, malagma^la ; ; ሥራየ፡ ሕይወት፡ ; ፈውስ፡ ወሥራይ፡ ( συνούλωσις καὶ ἴαμα ); ሶቤሃ፡ ፈውሶ፡ ይከውነከ፡ ለሥጋከ፡ ወሥራየ፡ ለአዕጽምቲከ፡ ἐπιμέλεια ; ; μάλαγμα ሥራይ፡ ዘቀብእዎ፡ ; ; ይጠይእዎ፡ ሥራየ፡ . Hinc ዐቃቤ፡ ሥራይ፡ medicamentarius^la, medicus^la ; ; -15; ; ; ; ዐቀብተ፡ ሥራይ፡ ; ; ; ዐቃብያነ፡ ሥራይ፡

2)venenum^la, veneficium^la, pharmacum^la, incantamentum^la ; ; ; ሥራያት፡ ; ; ; ; ; ማየ፡ ሥራይ፡ ; ጥበበ፡ ሥራይ፡ ; መጽሐፈ፡ ሥራያት፡ ; ይገብር፡ ግብረ፡ ሥራይ፡ ; ; . Hincveneficus^la, pharmacus^la, incantator^la, magus^la: ዘሥራይ፡ ; ; እለ፡ ሥራይ፡ ; ሰብአ፡ ሥራይ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ሰብእ፡ ዘሥራያት፡ γόητες .

sǝm

Leslau
አስማተ፡ ሥራይ፡ ʾasmāta śǝrāy magical names^en, magic^en, witchcraft^en, ሥራይ፡ 536a

Cross-references: for ሕስወ፡ ስም፡ ሕስው፡ (Leslau)

sem (personal name); ሤም፡ śem 6 n. 24, 194b l. 14, 103a l. 24, 109b l. 13 (ed.) ; ስም፡ sǝm 31 n. 24 (ed.) ḥaṣ , አሕጻ፡ ʾaḥṣā , አሕጻት፡ ʾaḥṣāt

Grébaut
ሐጽ፡ ḥaṣ , አሕጻ፡ ʾaḥṣā et አሕጻት፡ ʾaḥṣāt «flèche^fr, dard^fr, lance^fr» ― ፍላጽ፡ , ጦር፡ Ms. BNFabb217, fol. 30v.
66

ḥǝssǝw

Grébaut
ሕስው፡ ḥǝssǝw , ሕስዋን፡ ḥǝssǝwān «faux^fr» ― ሐሰተኛ፡ Ms. BNFabb217, fol. 23v.
ሕሱት፡ ḥǝssut fem. , ሕስዋት፡ ḥǝssǝwāt «fausse^fr» ― ሐሰተኛይት፡ Ms. BNFabb217, fol. 23v.
ሕስውት፡ ḥǝssǝwt fem. «fausse^fr, mensongère^fr» ከማሁ፡ ለነፍስኒ፡ እመ፡ አዘዘተነ፡ ተዓድዎተ፡ ሥምረቱ፡ ለእግዚአብሔር፡ ይደሉ፡ ለዕሌነ፡ ከመ፡ ንግድፉ፡ ወንረስያ፡ ሕስውተ። Ms. BNFet110, fol. 21rb.
49

Leslau
ሕስው ḥǝssǝw ( fem. ሕሱት፡ ḥǝssut , ሕስውት፡ ḥǝssǝwt ) given to deceiving^en, deceitful^en, lying^en, liar^en, false^en
ሕስወ፡ ስም ḥǝssǝwa sǝm cheater^en, ስም፡
በሕስወ ba-ḥǝssǝw falsely^en 246a

śǝrāy , ሥራያት፡ śǝrāyāt

Grébaut
ሥራይ፡ śǝrāy , ሥራያት፡ śǝrāyāt «médicament^fr, poison^fr» ― መድኃኒት፡ Ms. BNFabb217, fol. 51r.
127

Leslau
ሥራይ śǝrāy incantation^en, magic^en, charm^en, witchcraft^en, sorcery^en, enchantment^en, spell^en, poison^en, healing^en, medicine^en, cure^en, bandage^en
ዘሥራይ፡ za-śǝrāy ( እለ፡ሥራይ፡ ʾǝlla śǝrāy , ሰብአ፡ ሥራይ፡ sabʾa śǝrāy ) sorcerer^en, magician^en, wizard^en, enchanter^en 536a

Cross-references:

a) for ምግባረ፡ ሥራይ፡ ምግባር፡ (Grébaut)

b) for መፍትሔ፡ ሥራይ፡ መፍትሒ፡ (Leslau)

c) for ሰብአ፡ ሥራይ፡ ሰብእ፡ (Grébaut)

d) for አስማተ፡ ሥራይ፡ ስም፡ (Leslau)

e) for ዐቃቤ፡ ሥራይ፡ ዐቃቢ፡ (Leslau)

ሐዲስ

, fem. ሐዳስ፡ , m. ሐዲሳን፡ , fem. ሐዲሳት፡ et ሐዳሳት፡ , ሐደስት፡

1)novus^la, recens^la: folia ; ficus Rel. Bar.; vinum ; ተክለ፡ ዘይት፡ ሐዲስ፡ ; frumentum (hornum ከራሚ፡ ) ; ገብረት፡ ዳፍንተ፡ ሐዳሰ፡ እምሥርናይ፡ ሐዲስ፡ ; plaustrum ; vestis 3 ; ; funis ; uter ; domus ; በድን፡ ሐዲስ፡ (nondum putridum) Enc.; ጦማረ፡ ክርታስ፡ ሐዲስ፡ ; እገብር፡ ኵሎ፡ ሐዲሰ፡ ; ይከውን፡ ሰማይ፡ ሐዲሰ፡ ወምድርኒ፡ ሐዲሰ፡ ; ; ; ; ዐርክ፡ ሐዲስ፡ ወይን፡ ሐዲስ፡ ; ካልእ፡ ሐዲስ፡ ንጉሥ፡ ; ስብሐት፡ ሐዲስ፡ ; ; ስም፡ ሐዲስ፡ ; ሥርዐት፡ ሐዲስ፡ ; ; ሥርዐት፡ ሐዳስ፡ ; ልብ፡ ሐዲስ፡ ወመንፈስ፡ ሐዲስ፡ ; ውስተ፡ ሐዲስ፡ ሕይወት፡ ; ሐዳሳት፡ (leg. ሐደስት፡ ) እሙንቱ፡ በሃይማኖት፡ In specie notanda sunt:

a) ሕግ፡ ሐዲስ፡ vel ሐዳስ፡ (vel ሥርዐት፡ ሐዲስ፡ ) testamentum novum^laF.M. 4,2; ሰብአ፡ ሐዲስ፡ ሕግ፡ ( Christiani^la)

b)biblia Novi Testamenti ሐዲስ፡ ቀኖና፡ ; መጻሕፍተ፡ እግዚአብሔር፡ ዘሐዲስ፡ ; vel ሐዲስ፡ ወብሉይ፡ N. et V.T.^laOrg.; vel ሐዲሳት፡ (sc. መጻሕፍት፡ ) ወብሉያት፡ id.

c) ሐዲሳን፡ እለ፡ ተጠምቁ፡ νεόφυτοι novi^la, modogeniti^la ; item ሐዲስ፡ ሕዝብ፡ , ሐዲሳነ፡ ሕዝብ፡ Syn.; sed etiam competentes^la(baptismum) hoc eodem nomine appellare licet: በእንተ፡ ሐዲስ፡ ሕዝብ፡ እለ፡ ይፈቅዱ፡ ይጠመቁ፡ Syn. ( ንኡስ፡ ).

d)junior^la, alter^la, ut: እንጦንዮስ፡ ሐዲስ፡ ; ማርቆስ፡ ሐዲስ፡ ;

e) ሐደስት፡ primitiae^la: በአውራኀ፡ ሐደስት፡ .

2)novus^lai.e. inauditus^la ሐዲስ፡ ዘነገርኩ፡ አነ፡ ; ; ; ሐዲሳት፡ res novae^la ; ሐዳሳት፡ ለለ፡ ጽባሑ፡ ; አፅምኦ፡ ዘሐዲስ፡ .

ḥaddis , fem. ḥaddās , m. ḥaddisān , fem. ḥaddisāt , ḥaddāsāt

Grébaut
ሐዲስ፡ ḥaddis , ሐዲሳን፡ ḥaddisān «neuf^fr, nouveau^fr» ― { fem. } ሐዳስ፡ ḥaddās , ሐዳሳት፡ ḥaddāsāt «neuve^fr, nouvelle^fr» ― አዲስ፡ Ms. BNFabb217, fol. 29r.
63

Leslau
ሐዲስ ḥaddis ( fem. ḥaddās ) new^en, recent^en, junior^en, the New Testament^en
ሐዲስ፡ ወብሉይ፡ ḥaddis wabǝluy Old and New Testaments^en, ብሉይ፡ 225b
ሐዲሰ፡ ሃይማኖት፡ ḥāddisa hāymānot neophyte^en, ሃይማኖት፡ 221b

Cross-references:

a) for ሐዲስ፡ ሥርዐት፡ ሥርዐት፡ (Leslau)

b) for ሕግ፡ ሓዲስ ሕግ፡ (Leslau)

ስም

, plerumque m. , አስማት፡ [ שֵׁם ܫܶܡ إِسْمٌ ]

a) መኑ፡ ስምከ፡ quod est nomen tuum?^la ; መኑ፡ ስሙ፡ ወመኑ፡ ስመ፡ ወልዱ፡ ; Clem. f. 221 ( መኑ፡ ).

b) ስመ፡ ጥምቀት፡ praenomen^la(baptizato inditum), ut: ስመ፡ ጥምቀቱ፡ ዘሚካኤል፡

c) ዘአልቦ፡ ስመ፡ anonymus^la, ut .

d) በስመ፡ እገሌ፡ nomine et auctoritate^laalicujus: ኢይነግር፡ በስመ፡ ዚአሁ፡ ; ; ; ; .

e)nomen^laopponitur rei: n. 341 ጥበብ፡ በከመ፡ ስማ፡ ይእቲ፡ ; ዐርክ፡ ለስም፡ በከ፡ ዘይትዓረክ፡ ; .

f)nomen^lai.e. signum^lavel monumentum^la ; E.

2)nomen^lai.e. fama^la

a)bona^la, mala^la: ስም፡ ሠናይ፡ ; ; ; እኩይ፡ ; ዘአውፅአ፡ ስመ፡ እኩየ፡ ለቢጹ፡ ; ; ; ; ከመ፡ እግበር፡ ስመ፡ እኩየ፡ ሊተ፡ .

sǝm

Leslau
አስማተ፡ ሥራይ፡ ʾasmāta śǝrāy magical names^en, magic^en, witchcraft^en, ሥራይ፡ 536a

Cross-references: for ሕስወ፡ ስም፡ ሕስው፡ (Leslau)

Search

Input

Keys Combinations

Hold and choose