Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

I,1[ חָבַל funem adstrinxit, ligavit; pignore obligavit; perverse egitla; eas quae huic vicinae sunt radices, videasvid.in Ges. thes. p. 438; حَبَلَ laqueo cepitlaferam; fune strinxitla; خَبَلَ ligavitla]
1)ligarela, religarelavel torquerelacomam እምሐብሎታ፡ ( ለዮዲት፡ ) አኀዞሙ፡ ለሜዶን፡ ምምዓ፤ ወፋርስኒ፡ ደንገፁ፡ እምቅብዓ፡ tortis crinibuslaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 10 Enc. ( videasvid. ሐብላት፡ ).
2)laqueos tendere alicui i.e. dolum intenderela, dolo caperela, insidiarila: አኮ፡ ሠናይ፡ ለመኳንንተ፡ ጽድቅ፡ ሐቢል፡ ἐπιβουλεύειν Proverbiorum liber biblicus.Prov. 17,26 ; cumc.Acc., ut: የሐብሉ፡ አዕርክቲሆሙ፡ ἐνεδρεύειν Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,19 .
3)prave agerelain aliquem, perverse utila: ብእሲ፡ እኩይ፡ የሐብል፡ አዕርክተ፡ ἀποπειρᾶται φίλων Proverbiorum liber biblicus.Prov. 16,29 ( videasvid. ሕብል፡ et ሕቡል፡ ).
ḥabala
Grébaut
ሐበለ፡ ḥabala I,1 የሐብል፡ , ይሕበል፡ «tromperfr, ruserfr» ― አበለ፡ Ms. BNFabb217, fol. 24v.
50
Leslau
ሐበለ ḥabala , ሐብለ፡ ḥabla (yǝḥbǝl, yǝḥbal) act craftilyen, deceiveen, tell a lieen, use guileen, ploten, lie in waiten, ensnareen, () be dissoluteen, be lustfulen 223b
et ሐብጠ፡ I,1[amh. አበጠ፡ ; حَبِطَ intumuit venterlacamelo; حَبَطَ recruduit vulnusla; حَبَطٌ tumor haud ruptus; ventris inflatiola] intumescerela, extuberarela: እስከ፡ የሐብጥ፡ ሥጋሁ፡ not able to find explanation in abbreviation listKedr f. 85 ; ተጸምደ፡ በቀዊም፡ እስከ፡ ሐብጠ፡ እገሪሁ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 12 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 25 ; ለእመ፡ ሐበጠ፡ አባሉ፡ M.F.; ለዘ፡ ሐበጠ፡ እስኪቱ፡ M.F. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሐበጠ፡ ዘ፡ ፈለጸ፡ ḥabaṭa
Grébaut
ሐበጠ፡ ḥabaṭa I,1 የሐብጥ፡ , ይሕብጥ፡ «s’enflerfr (membre par maladie)» ― አበጠ፡ Ms. BNFabb217, fol. 25r.
52
Leslau
ሐበጠ ḥabaṭa , ሐብጠ ḥabṭa (yǝḥbǝṭ) swell upen, blow upen, () become prouden 225a
I,1[ חָתַת fractus est, contritus estla, sed ܚܰܬܶܬ juste, recte, accurate fecit, definivit, comprobavitla. A conterendolasignificatio transfertur ad minutatim interrogarela, minutius scrutarila; conferascfr. ጥቀ፡ , ጠንቀቀ፡ . Quod alii proposuerunt mutatis sibilantibus et mutis ሐተተ፡ ad ኀሠሠ፡ referendum, haud probabile videtur] SubjunctivusSubj. ይሕትት፡
1)scrutarila, perscutarila, explorarela, investigarelacumc.Acc.: ἐξιχνιάζειν ሕትቶሙ፡ ለአበው፡ liber Jobi.Job 8,8 ; ከመ፡ ትሕትት፡ ኀጢአትየ፡ liber Jobi.Job 10,6 ; liber Jobi.Job 13,9 ; ἐξετάζειν ኢትሕትት፡ ዘኢይትከሀለከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,21 ; ኢትሒስ፡ ዘእንበለ፡ ትሕትት፡ 11,7; የሐተከ፡ 13,11; የሐትት፡ ምግባሪክሙ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 6,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 10,6 ; ἐρευνᾶν {DiL ἐρευνᾷν }, ἐξερευνᾶν {DiL ἐξερευνᾷν } ኢትሕትቱኒ፡ ዘእገብር፡ Judith liber apocryphus.Judith 8,34 ; ውእቱ፡ የሐትቶ፡ ለልብነ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,27 ; ኀሠሡ፡ ወሐተቱ፡ Judicum liber.Jud. 6,29 ; Threni, liber biblicus.Thren. 3,39 varia lectiovar.; ἐρωτᾶν {DiL ἐρωτᾷν } እስከ፡ ጽዮን፡ የሐትቱ፡ ፍኖቶ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 27,5 ; አስማቲሆሙ፡ ሐተትናሆሙ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 5,9 ; ሐቲተ፡ ሕትዎ፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 20,18 ; የሐትት፡ ሕሊና፡ እንዘ፡ ኢይሴአል፡ Lit. Epiph.; cumc. በእንተ፡ rei: ያነብብ፡ መጻሕፍተ፡ ወየሐትት፡ በእንተ፡ ትርጓሜ፡ ቃላቲሆሙ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 3 ; ሐተቱ፡ በእንቲአሁ፡ exploraveruntla(populum) de eolaSx. Teq.
2)examinarela, inquirerela, in spec. (vox forensis) n. 106cognoscerela, interrogarela, ad cognitionem vocarela, construitur cumc.c.Acc.personapers.vel rei vel cumc.duplexdupl.Acc.: ርእሰክሙ፡ ሕትቱ፡ ἑαυτοὺς πειράζετε ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 13,5 ; Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 173,2 ; እግዚአብሔር፡ የሐትቶሙ፡ ( ἔτασις ) liber Jobi.Job 12,6 ; መኑ፡ ዘየሐትቶ፡ ምግባሮ፡ τίς ἐστιν ὁ ἐξετάζων αὐτοῦ τὰ ἔργα 36,23; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 1,9 ; ἐξήτασεν τοὺς εὐνούχους Esther, liber biblicus (apocr.).Esth. apocr. 1 ; Esther, liber biblicus.Esth. 2,23 ; ሐተትዋ፡ ( ἐπηρώτησαν ) Judith liber apocryphus.Judith 10,12 ; Marci Evangelium.Marc. 14,60 ; Marci Evangelium.Marc. 15,4 ( ἐπερωτᾶν {DiL ἐπερωτᾷν }); ዘእንበለ፡ ትሕትቱ፡ ወትጠይቁ፡ not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,48 ; not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,51 ( ἀνακρίνειν ); ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 4,4 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 4,5 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,16 ( κρίνειν ); πυνθάνεσθαι Actus apostolorum.Act. 4,7 ; cumc.duplexdupl.Acc.Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 272 ; ይሕትቱ፡ ትዕይንት፡ ማእከለ፡ ቀታሊ፡ ወማእከለ፡ አበ፡ ደም፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 35,24 ( κρίνειν ); Deuteronomium.Deut. 13,15 ; Deuteronomium.Deut. 17,4 ; λόγον τινὸς ποιεῖν liber Jobi.Job 14,3 .
3)causa cognita adjudicare alicuilaaliquid: የሐትትዎ፡ ሎቱ፡ ቤተ፡ (sed. varia lectiovar. ያሐትትዎ፡ ) Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,30 . Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሐተተ፡ ዘ፡ መረመረመ።
I,1[ חָתַת fractus est, contritus estla, sed ܚܰܬܶܬ juste, recte, accurate fecit, definivit, comprobavitla. A conterendolasignificatio transfertur ad minutatim interrogarela, minutius scrutarila; conferascfr. ጥቀ፡ , ጠንቀቀ፡ . Quod alii proposuerunt mutatis sibilantibus et mutis ሐተተ፡ ad ኀሠሠ፡ referendum, haud probabile videtur] SubjunctivusSubj. ይሕትት፡
1)scrutarila, perscutarila, explorarela, investigarelacumc.Acc.: ἐξιχνιάζειν ሕትቶሙ፡ ለአበው፡ liber Jobi.Job 8,8 ; ከመ፡ ትሕትት፡ ኀጢአትየ፡ liber Jobi.Job 10,6 ; liber Jobi.Job 13,9 ; ἐξετάζειν ኢትሕትት፡ ዘኢይትከሀለከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,21 ; ኢትሒስ፡ ዘእንበለ፡ ትሕትት፡ 11,7; የሐተከ፡ 13,11; የሐትት፡ ምግባሪክሙ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 6,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 10,6 ; ἐρευνᾶν {DiL ἐρευνᾷν }, ἐξερευνᾶν {DiL ἐξερευνᾷν } ኢትሕትቱኒ፡ ዘእገብር፡ Judith liber apocryphus.Judith 8,34 ; ውእቱ፡ የሐትቶ፡ ለልብነ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,27 ; ኀሠሡ፡ ወሐተቱ፡ Judicum liber.Jud. 6,29 ; Threni, liber biblicus.Thren. 3,39 varia lectiovar.; ἐρωτᾶν {DiL ἐρωτᾷν } እስከ፡ ጽዮን፡ የሐትቱ፡ ፍኖቶ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 27,5 ; አስማቲሆሙ፡ ሐተትናሆሙ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 5,9 ; ሐቲተ፡ ሕትዎ፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 20,18 ; የሐትት፡ ሕሊና፡ እንዘ፡ ኢይሴአል፡ Lit. Epiph.; cumc. በእንተ፡ rei: ያነብብ፡ መጻሕፍተ፡ ወየሐትት፡ በእንተ፡ ትርጓሜ፡ ቃላቲሆሙ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 3 ; ሐተቱ፡ በእንቲአሁ፡ exploraveruntla(populum) de eolaSx. Teq.
2)examinarela, inquirerela, in spec. (vox forensis) n. 106cognoscerela, interrogarela, ad cognitionem vocarela, construitur cumc.c.Acc.personapers.vel rei vel cumc.duplexdupl.Acc.: ርእሰክሙ፡ ሕትቱ፡ ἑαυτοὺς πειράζετε ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 13,5 ; Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 173,2 ; እግዚአብሔር፡ የሐትቶሙ፡ ( ἔτασις ) liber Jobi.Job 12,6 ; መኑ፡ ዘየሐትቶ፡ ምግባሮ፡ τίς ἐστιν ὁ ἐξετάζων αὐτοῦ τὰ ἔργα 36,23; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 1,9 ; ἐξήτασεν τοὺς εὐνούχους Esther, liber biblicus (apocr.).Esth. apocr. 1 ; Esther, liber biblicus.Esth. 2,23 ; ሐተትዋ፡ ( ἐπηρώτησαν ) Judith liber apocryphus.Judith 10,12 ; Marci Evangelium.Marc. 14,60 ; Marci Evangelium.Marc. 15,4 ( ἐπερωτᾶν {DiL ἐπερωτᾷν }); ዘእንበለ፡ ትሕትቱ፡ ወትጠይቁ፡ not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,48 ; not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,51 ( ἀνακρίνειν ); ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 4,4 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 4,5 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,16 ( κρίνειν ); πυνθάνεσθαι Actus apostolorum.Act. 4,7 ; cumc.duplexdupl.Acc.Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 272 ; ይሕትቱ፡ ትዕይንት፡ ማእከለ፡ ቀታሊ፡ ወማእከለ፡ አበ፡ ደም፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 35,24 ( κρίνειν ); Deuteronomium.Deut. 13,15 ; Deuteronomium.Deut. 17,4 ; λόγον τινὸς ποιεῖν liber Jobi.Job 14,3 .
3)causa cognita adjudicare alicuilaaliquid: የሐትትዎ፡ ሎቱ፡ ቤተ፡ (sed. varia lectiovar. ያሐትትዎ፡ ) Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,30 . Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሐተተ፡ ዘ፡ መረመረመ።
I,1[ חָתַת fractus est, contritus estla, sed ܚܰܬܶܬ juste, recte, accurate fecit, definivit, comprobavitla. A conterendolasignificatio transfertur ad minutatim interrogarela, minutius scrutarila; conferascfr. ጥቀ፡ , ጠንቀቀ፡ . Quod alii proposuerunt mutatis sibilantibus et mutis ሐተተ፡ ad ኀሠሠ፡ referendum, haud probabile videtur] SubjunctivusSubj. ይሕትት፡
1)scrutarila, perscutarila, explorarela, investigarelacumc.Acc.: ἐξιχνιάζειν ሕትቶሙ፡ ለአበው፡ liber Jobi.Job 8,8 ; ከመ፡ ትሕትት፡ ኀጢአትየ፡ liber Jobi.Job 10,6 ; liber Jobi.Job 13,9 ; ἐξετάζειν ኢትሕትት፡ ዘኢይትከሀለከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,21 ; ኢትሒስ፡ ዘእንበለ፡ ትሕትት፡ 11,7; የሐተከ፡ 13,11; የሐትት፡ ምግባሪክሙ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 6,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 10,6 ; ἐρευνᾶν {DiL ἐρευνᾷν }, ἐξερευνᾶν {DiL ἐξερευνᾷν } ኢትሕትቱኒ፡ ዘእገብር፡ Judith liber apocryphus.Judith 8,34 ; ውእቱ፡ የሐትቶ፡ ለልብነ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,27 ; ኀሠሡ፡ ወሐተቱ፡ Judicum liber.Jud. 6,29 ; Threni, liber biblicus.Thren. 3,39 varia lectiovar.; ἐρωτᾶν {DiL ἐρωτᾷν } እስከ፡ ጽዮን፡ የሐትቱ፡ ፍኖቶ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 27,5 ; አስማቲሆሙ፡ ሐተትናሆሙ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 5,9 ; ሐቲተ፡ ሕትዎ፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 20,18 ; የሐትት፡ ሕሊና፡ እንዘ፡ ኢይሴአል፡ Lit. Epiph.; cumc. በእንተ፡ rei: ያነብብ፡ መጻሕፍተ፡ ወየሐትት፡ በእንተ፡ ትርጓሜ፡ ቃላቲሆሙ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 3 ; ሐተቱ፡ በእንቲአሁ፡ exploraveruntla(populum) de eolaSx. Teq.
2)examinarela, inquirerela, in spec. (vox forensis) n. 106cognoscerela, interrogarela, ad cognitionem vocarela, construitur cumc.c.Acc.personapers.vel rei vel cumc.duplexdupl.Acc.: ርእሰክሙ፡ ሕትቱ፡ ἑαυτοὺς πειράζετε ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 13,5 ; Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 173,2 ; እግዚአብሔር፡ የሐትቶሙ፡ ( ἔτασις ) liber Jobi.Job 12,6 ; መኑ፡ ዘየሐትቶ፡ ምግባሮ፡ τίς ἐστιν ὁ ἐξετάζων αὐτοῦ τὰ ἔργα 36,23; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 1,9 ; ἐξήτασεν τοὺς εὐνούχους Esther, liber biblicus (apocr.).Esth. apocr. 1 ; Esther, liber biblicus.Esth. 2,23 ; ሐተትዋ፡ ( ἐπηρώτησαν ) Judith liber apocryphus.Judith 10,12 ; Marci Evangelium.Marc. 14,60 ; Marci Evangelium.Marc. 15,4 ( ἐπερωτᾶν {DiL ἐπερωτᾷν }); ዘእንበለ፡ ትሕትቱ፡ ወትጠይቁ፡ not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,48 ; not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,51 ( ἀνακρίνειν ); ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 4,4 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 4,5 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,16 ( κρίνειν ); πυνθάνεσθαι Actus apostolorum.Act. 4,7 ; cumc.duplexdupl.Acc.Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 272 ; ይሕትቱ፡ ትዕይንት፡ ማእከለ፡ ቀታሊ፡ ወማእከለ፡ አበ፡ ደም፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 35,24 ( κρίνειν ); Deuteronomium.Deut. 13,15 ; Deuteronomium.Deut. 17,4 ; λόγον τινὸς ποιεῖν liber Jobi.Job 14,3 .
3)causa cognita adjudicare alicuilaaliquid: የሐትትዎ፡ ሎቱ፡ ቤተ፡ (sed. varia lectiovar. ያሐትትዎ፡ ) Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,30 . Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሐተተ፡ ዘ፡ መረመረመ።
I,1[ חָתַת fractus est, contritus estla, sed ܚܰܬܶܬ juste, recte, accurate fecit, definivit, comprobavitla. A conterendolasignificatio transfertur ad minutatim interrogarela, minutius scrutarila; conferascfr. ጥቀ፡ , ጠንቀቀ፡ . Quod alii proposuerunt mutatis sibilantibus et mutis ሐተተ፡ ad ኀሠሠ፡ referendum, haud probabile videtur] SubjunctivusSubj. ይሕትት፡
1)scrutarila, perscutarila, explorarela, investigarelacumc.Acc.: ἐξιχνιάζειν ሕትቶሙ፡ ለአበው፡ liber Jobi.Job 8,8 ; ከመ፡ ትሕትት፡ ኀጢአትየ፡ liber Jobi.Job 10,6 ; liber Jobi.Job 13,9 ; ἐξετάζειν ኢትሕትት፡ ዘኢይትከሀለከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,21 ; ኢትሒስ፡ ዘእንበለ፡ ትሕትት፡ 11,7; የሐተከ፡ 13,11; የሐትት፡ ምግባሪክሙ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 6,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 10,6 ; ἐρευνᾶν {DiL ἐρευνᾷν }, ἐξερευνᾶν {DiL ἐξερευνᾷν } ኢትሕትቱኒ፡ ዘእገብር፡ Judith liber apocryphus.Judith 8,34 ; ውእቱ፡ የሐትቶ፡ ለልብነ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,27 ; ኀሠሡ፡ ወሐተቱ፡ Judicum liber.Jud. 6,29 ; Threni, liber biblicus.Thren. 3,39 varia lectiovar.; ἐρωτᾶν {DiL ἐρωτᾷν } እስከ፡ ጽዮን፡ የሐትቱ፡ ፍኖቶ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 27,5 ; አስማቲሆሙ፡ ሐተትናሆሙ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 5,9 ; ሐቲተ፡ ሕትዎ፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 20,18 ; የሐትት፡ ሕሊና፡ እንዘ፡ ኢይሴአል፡ Lit. Epiph.; cumc. በእንተ፡ rei: ያነብብ፡ መጻሕፍተ፡ ወየሐትት፡ በእንተ፡ ትርጓሜ፡ ቃላቲሆሙ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 3 ; ሐተቱ፡ በእንቲአሁ፡ exploraveruntla(populum) de eolaSx. Teq.
2)examinarela, inquirerela, in spec. (vox forensis) n. 106cognoscerela, interrogarela, ad cognitionem vocarela, construitur cumc.c.Acc.personapers.vel rei vel cumc.duplexdupl.Acc.: ርእሰክሙ፡ ሕትቱ፡ ἑαυτοὺς πειράζετε ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 13,5 ; Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 173,2 ; እግዚአብሔር፡ የሐትቶሙ፡ ( ἔτασις ) liber Jobi.Job 12,6 ; መኑ፡ ዘየሐትቶ፡ ምግባሮ፡ τίς ἐστιν ὁ ἐξετάζων αὐτοῦ τὰ ἔργα 36,23; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 1,9 ; ἐξήτασεν τοὺς εὐνούχους Esther, liber biblicus (apocr.).Esth. apocr. 1 ; Esther, liber biblicus.Esth. 2,23 ; ሐተትዋ፡ ( ἐπηρώτησαν ) Judith liber apocryphus.Judith 10,12 ; Marci Evangelium.Marc. 14,60 ; Marci Evangelium.Marc. 15,4 ( ἐπερωτᾶν {DiL ἐπερωτᾷν }); ዘእንበለ፡ ትሕትቱ፡ ወትጠይቁ፡ not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,48 ; not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,51 ( ἀνακρίνειν ); ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 4,4 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 4,5 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,16 ( κρίνειν ); πυνθάνεσθαι Actus apostolorum.Act. 4,7 ; cumc.duplexdupl.Acc.Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 272 ; ይሕትቱ፡ ትዕይንት፡ ማእከለ፡ ቀታሊ፡ ወማእከለ፡ አበ፡ ደም፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 35,24 ( κρίνειν ); Deuteronomium.Deut. 13,15 ; Deuteronomium.Deut. 17,4 ; λόγον τινὸς ποιεῖν liber Jobi.Job 14,3 .
3)causa cognita adjudicare alicuilaaliquid: የሐትትዎ፡ ሎቱ፡ ቤተ፡ (sed. varia lectiovar. ያሐትትዎ፡ ) Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,30 . Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሐተተ፡ ዘ፡ መረመረመ።
quadril. Hoc verbum mihi nusuqam occurrit; Ludolfus ei significationem meticulosus fuitlaattribuit; quod si ita se habet אָנַק ܐܶܢܰܩ ex angustia suspiravitlaet similia comparanda sunt. At quantum ሕንቃቄ፡ conjicere licet, notio verbi esse videtur: pronumla, proclivemla, propensum esselain rem (timorem, odium, libidinem, iram, ludibrium, al.), collatio, -is vel collectivum, -ecoll. حَنَجَ , ( أَنِقَ ). Amharenses hoc verbum de homine emollito et deliciis deditolausurpare videtur, videasvid.infra scholion ad ምንዙኅ፡ (sub መዝኀ፡ ). ḥanqaqa
Grébaut
ሐንቀቀ፡ ḥanqaqa quadrl., I, የሐነቅቅ፡ , የሐንቅቅ፡ «craindrefr, avoir peurfr» ― ፈራ፡ Ms. BNFabb217, fol. 25r.
52
Leslau
ሐንቀቀ ḥanqaqa be inclineden, slipen, slideen, be proneen (to any feeling), ( 52, , Lt) be in anxietyen, be fearfulen, fearen, (*, , ) be pampereden, be capriciousen, (*) desire something that is beyond one’s capacityen 238a
quadril. I [cfr. حَبٌّ , حَبَّةٌ bacca, granumla; huc Ges. in thes. p. 1046 etiam عُنَبٌ baccaela, עֵנָב acini uvarum, uvaela, عِنَبَةٌ bacca uvaelatraxit] acinosla, baccas ferrela: arbosla ሐንበበት፡ ፍሬ፡ Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 2. ḥanbaba
Grébaut
ሐንበበ፡ ḥanbaba quadrl., I, የሐነብብ፡ , የሐንብብ፡ «fructifierfr» ― አፈራ፡ Ms. BNFabb217, fol. 25v (ad calcem).
53
Leslau
ሐንበበ፡ ḥanbaba put forth berriesen, bear fruiten, bear grapesen, sprouten 236a
quadril. I decorticarelain specie: grana, zeam folliculis extraherela(dentibus) Lucae evangelium.Luc. 22,31 romanae editionisrom.(sed videasvid. ሐንፈጸ፡ ); Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 5. ḫanṣaṣa , ሐንጸጸ፡ ḥanṣaṣa , ሐንፀፀ፡ ḥanḍaḍa
Grébaut
ሐንፀፀ፡ ḥanḍaḍa quadrl., I, የሐነፅፅ፡ , የሐንፅፅ፡ «scyphos ex cornu bubalo fecitla» ― ዋንጫ፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 15.
54
Leslau
ኀንጸጸ ḫanṣaṣa , (, ) ሐንጸጸ ḥanṣaṣa , ( 54) ሐንፀፀ፡ ḥanḍaḍa break the pods of beans or peas with the teeth in order to eat the legumeen, siften, separateen, draw a lineen (to separate), make a drinking cup from an animal’s hornen 263b
cuderelavideasvid. sub. ኀፈጠ፡ ḥanfaṭa
Grébaut
ሐንፈጠ፡ ḥanfaṭa quadrl., I, የሐነፍጥ፡ , የሐንፍጥ፡ «purger de l’orge, du froment, de l’épeautre, ect., avec le crible ou autre instrumentfr» ― አጐለበ፡ Ms. BNFabb217, fol. 26v.
54
Leslau
ሐንፈጠ ḥanfaṭa ( 54) clean grain by rubbing tightlyen, winnow with a sieveen 236b
quadril. Hoc verbum mihi nusuqam occurrit; Ludolfus ei significationem meticulosus fuitlaattribuit; quod si ita se habet אָנַק ܐܶܢܰܩ ex angustia suspiravitlaet similia comparanda sunt. At quantum ሕንቃቄ፡ conjicere licet, notio verbi esse videtur: pronumla, proclivemla, propensum esselain rem (timorem, odium, libidinem, iram, ludibrium, al.), collatio, -is vel collectivum, -ecoll. حَنَجَ , ( أَنِقَ ). Amharenses hoc verbum de homine emollito et deliciis deditolausurpare videtur, videasvid.infra scholion ad ምንዙኅ፡ (sub መዝኀ፡ ). ḥanqaqa
Grébaut
ሐንቀቀ፡ ḥanqaqa quadrl., I, የሐነቅቅ፡ , የሐንቅቅ፡ «craindrefr, avoir peurfr» ― ፈራ፡ Ms. BNFabb217, fol. 25r.
52
Leslau
ሐንቀቀ ḥanqaqa be inclineden, slipen, slideen, be proneen (to any feeling), ( 52, , Lt) be in anxietyen, be fearfulen, fearen, (*, , ) be pampereden, be capriciousen, (*) desire something that is beyond one’s capacityen 238a
quadril. I [cfr. حَبٌّ , حَبَّةٌ bacca, granumla; huc Ges. in thes. p. 1046 etiam عُنَبٌ baccaela, עֵנָב acini uvarum, uvaela, عِنَبَةٌ bacca uvaelatraxit] acinosla, baccas ferrela: arbosla ሐንበበት፡ ፍሬ፡ Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 2. ḥanbaba
Grébaut
ሐንበበ፡ ḥanbaba quadrl., I, የሐነብብ፡ , የሐንብብ፡ «fructifierfr» ― አፈራ፡ Ms. BNFabb217, fol. 25v (ad calcem).
53
Leslau
ሐንበበ፡ ḥanbaba put forth berriesen, bear fruiten, bear grapesen, sprouten 236a
I,1[i.q. حَنَكَ intellexit, percepitla; et I II IV expertum reddidit et usu rerum confirmavit aetas aliquemla; חָנַךְ imbuere, edocerela, quae verba quomodo cum I ሐነከ፡ cohaereant, Ges. in thes. p. 498 demonstrare conatus est] intelligerela, perciperela: ዘአእመረ፡ ሐኒከ፡ ὃς εἶδε φρόνησιν Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,13 ; ስዉር፡ ውእቱ፡ ( ነገር፡ ) እምኔሆሙ፡ ከመ፡ ኢይሕነክዎ፡ ( romanae editionisrom.; Platt ከመ፡ ኢይሕንክዎ፡ ) ἵνα μὴ αἴσθωνται αὐτό Lucae evangelium.Luc. 9,45 (quod in ed. rom.sequitur ወኢፈርህዎ፡ , permutatione satis trita pro ወይፈርህዎ፡ exscriptum est).
2)At Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሐነከ፡ ዘ፡ ኀፈረ፡ huic verbo significationem verecundumla, pudibundum esselaattribuunt (cfr. ሕንክ፡ ).
ḥanaka , ኀነከ፡ ḫanaka
Grébaut
ሐነከ፡ ḥanaka I,1 የሐንክ፡ , ይሕንክ፡ «rougirfr, avoir hontefr, s’attristerfr» ― አፈረ፡ , አዘነ፡ Ms. BNFabb217, fol. 26r.
53
Leslau
ሐነከ፡ ḥanaka , () ኀነከ፡ ḫanaka (yǝḥnǝk) be anxiousen, be under stressen, (, , 53, ) be ashameden, blushen, ( 53) be saden, () suffocateen, strangleen 237a
Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. አረፋት፡ ,
1)pariesla, τοῖχος , አረፍት፡ ጽንንት፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 61,3 ; ምራገ፡ አረፍት፡ liber Jobi.Job 33,24 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,24 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,17 ; አረፍት፡ ይሴውረኒ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 23,18 ; አረፍት፡ እንተ፡ ገየሩ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 16,11 ; Jesaiae prophetia.Jes. 38,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 59,10 ; Actus apostolorum.Act. 23,3 ; አረፋት፡ (templi) 2 Paralipomenon libri I et II.Par. 3,7 ; altaris Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 30,3 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 5,9 ; አረፍተ፡ ማእከል፡ μεσότοιχον ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 2,14 ; intergerinusla: ይንሥት፡ አረፍተ፡ እንተ፡ ጽልእ፡ እማእከለ፡ ሰብእ፡ እንተ፡ ነበረት፡ በዕልወተ፡ አዳም፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 215.
I,1[amh. idemid.; primitus: propulitla( نَدَفَ propulitlajumentum; נָדַף dispulitla, fugavitla); vicina דָּפָה , دَفَعَ ; conferascfr.etiam نَدَبٌ jaculatio telila] SubjunctivusSubj. ይንድፍ፡
1)jacularila, emitterelatela: ኢይነድፍ፡ ውስቴታ፡ ሐጸ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 37,33 ; plerumque omisso Accusativo teli: ይነድፉ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 6,23 ; Jeremiae prophetia.Jer. 26,9 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 77,12 ; ንድፍ፡ Regum liber biblicum IV.4 Reg. 13,17 ; ነዲፍ፡ በይምን፡ ወበፅግም፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 12,2 ; የሐንጽ፡ እንተ፡ ኀበ፡ ይነድፉ፡ βελοστάσεις Hezekielis prophetia.Hez. 21,22 ; ተምህረ፡ ተጽዕኖ፡ ወነዲፈ፡ ቀስት፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 29 ; de ictu pyroboli, in Libris historicis Aethopico-Amharicis.
2)jacularilaaliquem, telo ferirelavel icerelavel transfigerelaaliquem, cumc.Acc.personapers.: ንድፍ፡ ጸላኤ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 38 ; ስቁ፡ ቀስተክሙ፡ ወንድፍዋ፡ τοξεύσατε ἐπ᾽ αὐτήν Jeremiae prophetia.Jer. 27,14 ; ኢትትሀከዩ፡ ነዲፎታ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 27,14 ; Jeremiae prophetia.Jer. 27,29 ; ነደፈኒ፡ ውስተ፡ ኵልያትየ፡ በአሕጻሁ፡ Threni, liber biblicus.Thren. 3,13 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 22,34 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,14 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 31,3 .
3)pungerela, de insectis: ነደፉክሙ፡ ከመ፡ ንህብ፡ Deuteronomium.Deut. 1,44 ; ነደፉ፡ አፍራሰ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TerrSx. Ter 18 ; de scorpione Apocalypsis Joannis.Apoc. 9,5 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 9,10 ; ብእሲት፡ ትትሜሰል፡ ዐቅራበ፡ ዘይነድፍ፡ ሰብአ፡ Mashafa Falasfa.Fal. f. 17.
adverbium, adverbialiteradv.relativum, (etiam ኀቤ፡ in antiquioribus libris, ut Evangelium Joannis.Joh. 1,40 romanae editionisrom.), ubila, quola( gramm.§ 161, b et § 201). n. 595Usurpatur ut in enunciationibus relativis ita in interrogativis aliunde pendentibus, ut: ኢተዐውቀ፡ ኀበ፡ ነበረ፡ liber Jobi.Job 6,17 ; ርእዩ፡ ኀበ፡ የኀድር፡ Evangelium Joannis.Joh. 1,40 ; ሰምዐ፡ ሳኦል፡ ኀበ፡ ሀሎ፡ ዳዊት፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 22,6 . Ubi relative usurpator, pro correlato demonstrativo habet ህየ፡ , ut: ኀበ፡ ሀሎኩ፡ አነ፡ ህየ፡ ይሄሉ፡ ዘይትለአከኒ፡ liber Jobi.Job 12,26 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 14,20 ; Matthaei Evangelium.Matth. 24,28 ; vel ዝየ፡ , ut: Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,67 . Referri potest ad nomen vel loci vel personae vel rei praemissum, ut እመካን፡ ኀበ፡ e locola, ubila, Ruth liber biblicus.Ruth 1,7 ; Ruth liber biblicus.Ruth 2,9 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 23,22 ; Matthaei Evangelium.Matth. 13,50 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 62,3 ; እምላዕሉ፡ እምኀበ፡ አቡሃ፡ ለብርሃን፡ ኀበ፡ አልቦ፡ ተውላጠ፡ παρ᾽ ᾧ Jacobi epistola.Jac. 1,17 romanae editionisrom., et hoc nomen ab adverbium, adverbialiteradv.relativo ኀበ፡ ita attrahi potest, ut in constructione verbo enuntiationis relativae subjungatur: ወሀገረኒ፡ ኀበ፡ ቦእክሙ፡ εἰς ἣν δ᾽ ἂν πόλιν εἰςέρχησθε Lucae evangelium.Luc. 10,8 ; Lucae evangelium.Luc. 10,10 romanae editionisrom.(Platt: ወሀገርኒ፡ ); ምድረ፡ ኀበ፡ ኣመጽእ፡ ኵናተ፡ γῆ ἐφ᾽ ἣν ἂν ἐπάγω Hezekielis prophetia.Hez. 33,2 . Sed etiam ubi nomen, ad quod refertur, non memoratum est, ኀበ፡ locum habet et latine vertitur ibila, ubila: እንበር፡ ኀበ፡ ረከብኩ፡ Judicum liber.Jud. 17,9 ; ሐቅል፡ ውእቱ፡ ኀበ፡ ሀለውነ፡ Lucae evangelium.Luc. 9,12 ; ኀበ፡ ኀደርኪ፡ አኀድር፡ Ruth liber biblicus.Ruth 1,16 , vel eola, ubila: ኀበ፡ አልቦ፡ ረድኤተ፡ እወስደከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 8,16 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31,19 ; Evangelium Joannis.Joh. 6,62 ; vel eola, quola ኀበ፡ ሖርኪ፡ አንቲ፡ አሐውር፡ Ruth l,16; ይወፅእ፡ ካሞስ፡ ኀበ፡ ያፈልስዎ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 31,7 ; Matthaei Evangelium.Matth. 8,19 ; nec numquam elliptice (omisso nomine locila) ponitur pariter atque in sermone Latino, ut: ኢረከበት፡ ኀበ፡ ታዐርፍ፡ እግራ፡ non invenitla( locumla) ubi quiescere sineret pedemlaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 8,9 ; Matthaei Evangelium.Matth. 8,20 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 83,3 . (Nota: መካን፡ ኀበ፡ (pro እምኀበ፡ ) ወፃእክሙ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 11 ; et ዘእንበለ፡ እሑር፡ ኀበ፡ ( eola, undela) ኢይገብእ፡ liber Jobi.Job 10,21 ). Praeterea in ipsa enunciatione relativa adverbium ኀበ፡ pronomen demonstrativum ህየ፡ vel praepositionem cum pronomen suffixumpron. suff.(quamquam aliquot vocabulis ab ipso separata) sibi subjungere amat, ut: መካን፡ ኀበ፡ ኖመ፡ ህየ፡ locus ubi dormivitlaRuth liber biblicus.Ruth 3,4 ; ቤት፡ ኀበ፡ ተሰምየ፡ ስምየ፡ ውስቴቱ፡ domus in quala, Jeremiae prophetia.Jer. 7,10 ; Jeremiae prophetia.Jer. 7,12 ; Jeremiae prophetia.Jer. 7,14 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 13,4 ; Josuae liber.Jos. 22,19 ; in specie, ubi ኀበ፡ quolasignificat: Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 18,3 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,10 ; Hezekielis prophetia.Hez. 36,21 ; Jeremiae prophetia.Jer. 8,3 ; Jeremiae prophetia.Jer. 16,15 . Nonnumquam ኀበ፡ ubicumquela, quocumquelavertere licet ut Marci Evangelium.Marc. 9,18 ; Marci Evangelium.Marc. 14,9 ; Lucae evangelium.Luc. 9,57 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 14,4 ; quamquam aliis in locis, ubi accuratius loquuntur, ኵለሄ፡ vel ኵሉ፡ praemittitur, ut: ተሐውር፡ ኵለሄ፡ ኀበ፡ ፈነውኩከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 1,7 ; በኵሉ፡ ኀበ፡ ሀለዉ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 10,23 . Geminare licet ኀበ፡ , ut: ኀበ፡ ኀበ፡ magis magisque eola, ubilaRegum liber biblicum II.2 Reg. 3,1 . De ቦኀበ፡ alicubila, uspiamla, et de ቦኀበ፡ ቦኀበ፡ alilaâsla alilaâslavideasvid. ቦ፡ Etiam huic adverbio relativo ኀበ፡ variae praepositiones praeponuntur, ut: በኀበ፡ ubilaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 19,27 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31,13 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 12,1 ; Matthaei Evangelium.Matth. 13,57 ; Josuae liber.Jos. 8,24 ; vel ad nomina rerum vel personarum relatum: in quola, ut: ሰረገላ፡ በኀበ፡ ይጼአን፡ currus in quolavehiturlaHenochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 73,2 ; መላእክት፡ በኀበ፡ ሀለዉ፡ ምጥዋነ፡ angeli quibus traditi suntlaHenochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 63,1 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 72,5 ; vel ibi ubilaRuth liber biblicus.Ruth 1,17 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,28 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,1 ; vel ubicumquelaMatthaei Evangelium.Matth. 26,13 . እምኀበ፡ vel እምነ፡ ኀበ፡
2)inde ubilaad Hebraeos epistola.Hebr. 7,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 4,12 ; ተንሥአት፡ እምኀበ፡ ወድቀት፡ Judith liber apocryphus.Judith 10,2 ; ἐκ τοῦ τόπου οὗ Jeremiae prophetia.Jer. 13,7 ; Esther, liber biblicus.Esth. 7,7 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 14,17 . እንተ፡ ኀበ፡ a qua partela, per quemla(locum), ubila: እንተ፡ ኀበ፡ ኢተሐዘበ፡ ያሠግሮ፡ οὗ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 23,21 ; ኢያአምር፡ እንተ፡ ኀበ፡ ይመጽኦ፡ ኀጢአት፡ πόθεν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,27 ; n. 596 አናቅጽ፡ እንተ፡ ኀበ፡ ይበውኡ፡ ἐν αἷς Jeremiae prophetia.Jer. 17,19 ; ክልኤ፡ ፍናው፡ እንተ፡ ኀበ፡ ትበውእ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 21,20 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 143,17 ( Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 16,1 ); የሐንጽ፡ እንተ፡ ኀበ፡ ይነድፉ፡ βελοστάσεις Hezekielis prophetia.Hez. 21,22 . Caeterum pro እንተ፡ ኀበ፡ etiam ኀበ፡ እንተ፡ legitur: ኀበ፡ እንተ፡ (v. እንተ፡ ኀበ፡ ) ኢተሐዘብከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 19,27 . Etiam alias praepositiones sibi praepositas fert, ut: መልዕልተ፡ ኀበ፡ supra ubila, Matthaei Evangelium.Matth. 2,9 , እስከ፡ ኀበ፡ ይገብእ፡ (pro እስከ፡ አመ፡ ) usque ubilaKufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 99 annotatioann.9.
not foundsubst., m. et fem. (ut Jesaiae prophetia.Jes. 15,1 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 14,9 ) { , pluralisPl. ትቀም፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 25,28 var.}, moeniala, muruslaambiens vel murila: አረፋት፡ ወጥቅም፡ τεῖχος καὶ περίτειχος Jesaiae prophetia.Jes. 26,1 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 156 ; προτείχισμα Threni, liber biblicus.Thren. 2,8 ; አነ፡ እከውና፡ ጥቅመ፡ እሳት፡ ዐውዳ፡ Zachariae prophetia.Zach. 2,5 ; የሐንጽ፡ ጥቅመ፡ ዐውደኪ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 26,8 ; φραγμός Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 61,3 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 36,30 ; χάρακες Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,14 ; ኣአትት፡ ጥቅሞ፡ τοῖχον Jesaiae prophetia.Jes. 5,5 ; ወድቀ፡ ጥቅማ፡ ἐπάλξεις Jeremiae prophetia.Jer. 27,15 ; τεῖχος , τείχη Jesaiae prophetia.Jes. 21,4 ; Jesaiae prophetia.Jes. 52,14 ; ውስተ፡ አርእስተ፡ ጥቅም፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 1,21 ; ሀገር፡ ዘንኅለ፡ ጥቅማ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 25,28 ; Josuae liber.Jos. 2,15 ; Jesaiae prophetia.Jes. 15,1 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 21,12 al. crebro; አረፍተ፡ ጥቅመ፡ ሀገር፡ ὀχυρώματα τείχους Jesaiae prophetia.Jes. 22,10 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 25,10 ; አህጉረ፡ ጥቅም፡ urbesla( moenibusla) munitaelaJeremiae prophetia.Jer. 4,6 ; Hosea.Hos. 8,14 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 59,10 ; n. 1223vel አህጉር፡ እለ፡ ቦን፡ ጥቅመ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 36,1 ; Deuteronomium.Deut. 1,28 ; Deuteronomium.Deut. 3,5 al.; ኢያሪኮ፡ ዕጹት፡ ይእቲ፡ ወጥቅም፡ ዘላዕሌሃ፡ Josuae liber.Jos. 6,1 ; ሀገር፡ ዘአልባ፡ ጥቅመ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 25,28 . Voc. Ae.la: ጥቅም፡ ዘ፡ ግምብ፡
usurpatur significandis adverbio et praepositioni circala.
1)Vim substantivi integram tenet.
a) ዐውዱ፡ (non ዐውዶ፡ ) ለውእቱ፡ መንበር፡ ፳ወ፬ መናብርት፡ et (circuitus throni i.e.) circa thronum erant Apocalypsis Joannis.Apoc. 4,4 romanae editionisrom.; የሐንጽ፡ ጥቅመ፡ ዐውድኪ፡ (v. ዐውደኪ፡ ) Hezekielis prophetia.Hez. 26,8 .
b)post pronomenpron.relativumrel.vel n. 1001notam Genitivi: ነጽሪ፡ ዘዐውድኪ፡ vide id quod (circuitus tuus i.e.) circa te est Jesaiae prophetia.Jes. 49,18 ; እለ፡ ዐውድክሙ፡ οἱ κύκλῳ ὑμῶν Hezekielis prophetia.Hez. 36,3 ; Hezekielis prophetia.Hez. 36,7 ; አሕዛብ፡ እለ፡ ዐውድነ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 16,16 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 88,8 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 12,11 ; ኵሉ፡ ዘዐውዱ፡ (v. ዐውዶ፡ ) liber Jobi.Job 1,10 ; ፀሩ፡ እለ፡ ዐውዱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 47,7 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 22,4 .
quadril. I decorticarelain specie: grana, zeam folliculis extraherela(dentibus) Lucae evangelium.Luc. 22,31 romanae editionisrom.(sed videasvid. ሐንፈጸ፡ ); Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 5. ḫanṣaṣa , ሐንጸጸ፡ ḥanṣaṣa , ሐንፀፀ፡ ḥanḍaḍa
Grébaut
ሐንፀፀ፡ ḥanḍaḍa quadrl., I, የሐነፅፅ፡ , የሐንፅፅ፡ «scyphos ex cornu bubalo fecitla» ― ዋንጫ፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 15.
54
Leslau
ኀንጸጸ ḫanṣaṣa , (, ) ሐንጸጸ ḥanṣaṣa , ( 54) ሐንፀፀ፡ ḥanḍaḍa break the pods of beans or peas with the teeth in order to eat the legumeen, siften, separateen, draw a lineen (to separate), make a drinking cup from an animal’s hornen 263b
cuderelavideasvid. sub. ኀፈጠ፡ ḥanfaṭa
Grébaut
ሐንፈጠ፡ ḥanfaṭa quadrl., I, የሐነፍጥ፡ , የሐንፍጥ፡ «purger de l’orge, du froment, de l’épeautre, ect., avec le crible ou autre instrumentfr» ― አጐለበ፡ Ms. BNFabb217, fol. 26v.
54
Leslau
ሐንፈጠ ḥanfaṭa ( 54) clean grain by rubbing tightlyen, winnow with a sieveen 236b
I,1[ حَكَّ scabit, fricuitlarem; chald. חֲכַךְ scabere, fricare, scalperela] SubjunctivusSubj. ይሕክክ፡
1)transit. scaberela, scalperela, fricarela: ነሥአ፡ ገልዐ፡ ወአኀዘ፡ ይሕክክ፡ ቍስሎ፡ liber Jobi.Job 2,8 ; ኀለቁ፡ እንዘ፡ አሐክክ፡ ጸውበ፡ ወእንጳንጴ፡ ወሐመደ፡ ኮንኩ፡ 7,5.
2)intransit. prurirela, formicarela: ዘሐከከ፡ አባሉ፡ M.F.
ḥakaka
Grébaut
ሐከከ፡ ḥakaka I,1 የሐክክ፡ , ይሕክክ፡ «démangerfr, avoir la galefr» ― አከከ፡ Ms. BNFabb217, fol. 26v.
54
Leslau
ሐከከ ḥakaka (yǝḥkǝk) itchen, scratchen, ruben, scrapeen, have an itchen, (, ) be cut intoen, be notcheden 228b