Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

Substantivumsubst.apparatus qui ad curandum funus pertinetla, ut linteala, fasciaela, involucrala, lectusla: አዘዘ፡ እስክንድር፡ ከመ፡ ይግንዝዎ፡ ለዳራ፡ (Darium) በመግነዝ፡ ሠናይ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 283 ; ኵሉ፡ መፍቅደ፡ መግነዝ፡ Gadela Lalibela.Gad. Lal. ; (mortuus inclamatur) ኢሠነቀ፡ (II p. s. m. ) እምንዋይከ፡ ዘእንበለ፡ መግነዝ፡ Maʃshafa Genzat.Genz. f. 90 ; ገነዘቶ፡ በአልባስ፡ ሠናያት፡ ወገብረት፡ ሎቱ፡ መልዕልተ፡ መግነዙ፡ ልብሰ፡ ዘወርቅ፡ ወአንበረቶ፡ በሣጹን፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 22 ; Christus ጠብለለ፡ ልደቶ፡ በመግነዘ፡ ኅቡኣቲሁ፡ ከመ፡ ኢያእምርዎ፡ ፍጡራን፡ M.M. f. 37; κενοτάφια Regum liber biblicum I.1 Reg. 19,13 varia lectiovar. Schol. Vocabularium Aethiopicum, -a -a.Voc. Ae.videasvid. sub ነፍቅ፡
, rarius መፍቀድ፡ Substantivumsubst., plerumque m. , pluralisPl. መፍቅዳት፡
1)res expetitalavel aestimatala: ኵሉ፡ መፍቅድ፡ (v. ክብር፡ ) πᾶν τίμιον Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,15 .
2)res desideratala, desideriumla: ወሀባ፡ ኵሎ፡ መፍቅዳ፡ ዘሰአለቶ፡ θελήματα Paralipomenon liber II.2 Par. 9,12 ; ይቤሎሙ፡ አይድዑኒ፡ መፍቀደክሙ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 284 ; ፈጸመ፡ መፍቅዶ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 21 Enc. ; p. 331 nomenn.93; መፍቅዳት፡ . p. 484 n. 6; nihil gustavit ጊዜ፡ መፍቅዱ፡ n. 1363(tempore appetitus sui) Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 25 Enc.
3)res necessarialavel res necessariaela, quidquid opus estla, necessitatesla: Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 35,21 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 35,24 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 35,27 ; Judicum liber.Jud. 19,19 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,34 ; እስመ፡ ኵሉ፡ መፍቅዶሙ፡ ተፈጥረ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 39,21 ; ቀዳሜ፡ ኵሉ፡ መፍቅዱ፡ ለሰብእ፡ ማይ፡ ወእሳት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 39,26 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 39,33 ; የሀብዎን፡ ቅብኦን፡ ወኵሎ፡ መፍቅዶን፡ Esther, liber biblicus.Esth. 2,3 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 4,19 ; Actus apostolorum.Act. 28,10 romanae editionisrom.; መፍቅደ፡ ሥጋሁ፡ ረከበ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 30 Enc. ; መፍቅድ፡ ሊተ፡ cumc. በ፡ vel ኀበ፡ mihi opus est rela, ut: ምንት፡ ሊተ፡ መፍቅድ፡ በፀሓይ፡ ወወርኅ፡ Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 27 ; አልባሳተ፡ ወርቅሰ፡ አልብነ፡ መፍቅድ፡ ኀቤሆሙ፡ Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 28 ; አንሰ፡ አልብየ፡ መፍቅድ፡ ኀበ፡ ዝንቱ፡ ወርቅ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TerrSx. Ter 16 ; Fetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 4 .
4)res curandala, negotiumla: ጊዜ፡ የሐውር፡ ኵሉ፡ በዓለ፡ ቤት፡ ለመፍቅድ፡ Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 17,7 .
5)id quod consequi volumus, finisla, ratiola( Zweckde): ዝንቱ፡ ላዕለ፡ ፪ መፍቅዳት፡ Fetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 24,1 ; መፍቅድ፡ ቀዳማዊ፡ ዘአውስቦ፡ በእንተ፡ ወሊድ፡ Fetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 24,1 .
Substantivumsubst., ( m. ), pluralisPl. ሙዳያት፡ ( Gadela Lalibela.Gad. Lal. ) et መዋዲት፡ ( Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 146 ), vaslaquodlibet, cui quid imponi vel infundi potest, receptaculumla: ἄγγος Deuteronomium.Deut. 23,26 ; ἀγγεῖα Matthaei Evangelium.Matth. 13,48 ; ሙዳየ፡ ቀርጠሎን፡ Deuteronomium.Deut. 26,4 ; ሙዳየ፡ ዔረግ፡ , Amosi prophetia.Am. 8,1 ; ሙዳየ፡ በለስ፡ (quod antea ከረቦ፡ dictum erat) Rel. Bar.; ሙዳየ፡ ዘቢብ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,18 ; ዕፍረት፡ ዘተሰውጠ፡ እሙዳይ፡ ውስተ፡ ሙዳይ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 153 ; n. 935 ኵሉ፡ ሙዳየ፡ ማዮሙ፡ Judith liber apocryphus.Judith 7,20 ; Noah in arca sua fecit ሙዳየ፡ ማይ፡ ወመዛግብተ፡ ለሲሳይ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 19 ; in specie ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ arca eleemosynarumlaEzrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 10,6 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 13,30 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 24,8 sequensseq.; Marci Evangelium.Marc. 12,41 sequensseq.; Evangelium Joannis.Joh. 13,29 . mudāy , pluralisPl. mudāyāt , mawādit
receptacleen ፩ ሙዳየ፡ ዕጣን፡ ዘብሉል፡ ፫ ወዘወርቅ፡ ወዘብርት፡3 repositori per l’incenso di belul, 8 d’oro e di metallo,it 43 VI l. 28–29 (ed.), 36 l. 28–29 (tr.); ወሙዳየ፡ ዕጣን፡ ዘብርት፡ ፮[፡]6 repositori per l'incenso di metallo,it 64 l. 11 (ed.), 53 l. 17 (tr.)
Leslau
ሙዳይ mudāy , pluralisPl. ሙዳያት mudāyāt , መዋዲት mawādit vaseen, receptacleen, vesselen, boxen, basketen 605a
ሙዳየ፡ ምጽዋት mudāya mǝṣwāt treasuryen, videasvid. ምጽዋት፡ 371a
not foundsubst,m. et fem. , pluralisPl. መኃፍድ፡ et ማኅፈዳት፡ (Lud. e Mss. Colb.) [ אַפֶּדֶן de quo videasvid.Ges. thes. p. 1092; فَدَنٌ pl. أَفْدَانٌ palatinum in altum exstructumla] turrisla
a)de palatio alto; በማኅፈደ፡ ሀገር፡ (var. pro ሱስናብራ፡ ) Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 11, l; ወገብረ፡ ሎቱ፡ ዳዊት፡ ማኅፈደ፡ οἰκίας Paralipomenon liber I.1 Par. 15,1 ; { ወበርበረ፡ ማኅፈደ፡ liber Jobi.Job 20,19 ;} Lud. e Vit. Barb.
e)de columnala(fumi): ማኅፈደ፡ ጢስ፡ Judicum liber.Jud. 20,40 ; Judicum liber.Jud. 20,38 .
māḫfad , māḫǝfad in 338b, māḫ(ǝ)fad in 259b, pluralisPl. maḫāfǝd , māḫfadāt
1) castleen, palaceen, fortressen ወበጺሖ፡ ጉባኤ፡ አተወ፡ ውስተ፡ ማኅፈዱ፡ ዘአዳም፡ ስነ፡ ኅንፄሃ፡ ወንኩር፡ አርአያሃ፡Arrivé à Gubāʾē, il entra dans son château, de belle construction et d’un extérieur admirablefr 117 l. 20–22 (ed.), 133 l. 27–29 (tr.), ካዕበ፡ ኃረይዋ፡ ለይእቲ፡ ምድር፡ ከመ፡ ይኩን፡ ህየ፡ ከተማ፡ ንጉሥ፡ ወይትሐነጽ፡ ባቲ፡ ማኅፈደ፡ ንጉሥ፡On choisit aussi ce pays, pour y établir la résidence du roi, et y bâtir un château pour le roifr 137 l. 29–31 (ed.), 156 l. 29–31 (tr.), ወወረደ፡ ምድረ፡ አደል፡ ወአውዓየ፡ አህጉሪሆሙ፡ በእሳት፡ ወአንሀለ፡ ማኅፈዳቲሆሙ።scese nella terra di Adal, e incendiò col fuoco le loro città, e distrusse le loro fortezzeit 7 l. 17–19 (ed); 18 l. 5–6 (tr.)
2) a sign of the zodiacen እንዘ፡ ሀሎ፡ ፀሐይ፡ በማኅፈደ፡ አቅራብ፡ ወወርኀኒ፡ በማኅፈደ፡ ደሉ፤ 222 l. 9–10 (ed.) when the sun was in the sign of Scorpion, and the moon in the sign of Aquariusen 202 ch. 123.6 (tr.); በሳድስ፡ ሱባዔ፡ እምሱባዔያተ፡ ጾም፡ ቅድስት፡ እንዘ፡ ሀሎ፡ ፀሐይ፡ በማኅፈደ፡ ተውር፡ በመክብብ፡ ፲መዓርግ፡ እመዓርግ፡ ዐቢያን፡ during the sixth week of the weeks of Holy Lent, when the sun is in the sign of the Zodiac of Taurus in the circle of ten degrees among the great degreesen 57 § 107 (ed.), 33 § 107 (tr.)
Grébaut

ማኅፈድ maḫfad , pluralisPl. ማኅፈዳት፡ māḫfadāt «palaisfr, tourfr, forteressefr» ― ግምብ፡ Ms. BNFabb217, fol. 40v.
96
Leslau
ማኅፈድ māḫǝfad I toweren, forten, fortressen, citadelen, templeen; sign of Scorpion (zodiac)en 338b
Comparative and etymological data
The semantic extension from ‘tower’ to ‘sign of the zodiac’ comes from Arabic برج burǧ ‘tower, sign of the zodiac’ 152 n. 5; see also 232, 209 n. 405
et ማእስር፡ et ማእሰርት፡ ( Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 14,25 ) Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. መኣስር፡ , rarius መኣስርት፡ ( Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,30 ) et ማእስራት፡ ( Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 54,4 ); pluralisPl.pluralisPl. መኣስራት፡ ( Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 54,4 annot.)
1)vinculumla, ligamenla, δεσμός , δεσμοί , ማእስር፡ Judicum liber.Jud. 15,13 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 7,26 ; ታውጽኦሙ፡ ለሙቁሓን፡ እማእሰር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 42,7 ; ፍታሕ፡ ኵሎ፡ ማእሰረ፡ ዐመፃ፡ ( συνδέσμους ) Jesaiae prophetia.Jes. 58,6 ; Jesaiae prophetia.Jes. 58,9 ; liber Jobi.Job 38,31 ; liber Jobi.Job 39,5 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 28,19 ; መኣስርቲሃኒ፡ ሰርጐ፡ ያክንት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,30 ; መኣስር፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 2,3 .
a)vinculala, lorala, frenalajugi, currus, jumenti: በተኩ፡ ማእሰረ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 5,5 ; ማእስረ፡ ሰረገላቲሆሙ፡ ἡνίαι Nahum.Nah. 2,4 ; Hosea.Hos. 11,4 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 14,25 .
b)catenalaHenochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 54,3 (ubi መኣስርተ፡ vel ማእሰርተ፡ ኀጺን፡ emendandum videtur); Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 54,4 .
e)varie transfertur: ተፈትሐ፡ ማእስረ፡ ልሳኑ፡ Marci Evangelium.Marc. 7,35 ; ማእሰረ፡ ሰላም፡ ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 4,3 ; ማእሰረ፡ ፍቅር፡ Hosea.Hos. 11,4 ; ማእሰረ፡ ተፍጻሜት፡ ad Colossenses epistola Pauli.Col. 3,14 ; matrimonii: ማእሰረ፡ ተዋስቦ፡ ይትፈታሕ፡ F.M. 12,5; ማእሰረ፡ ተዋስቦ፡ ኢይትፌጸም፡ ዘእንበለ፡ በሀልዎተ፡ ካህናት፡ F.N. 24,4.
f)vincula spiritualialavel ecclesiasticala(e Matthaei Evangelium.Matth. 16,19 ) Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 4 ; ማእሰረ፡ ግዘት፡ (excommunicationis) Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 4 ; ውእቱ፡ ታሕተ፡ ማእሰር፡ Maʃshafa Tomâr.M. Tom.
2)vox architectonica: compagesla, contignatiola, contabulatiola( videasvid.mox sub መስእርት፡ ): መሠንየ፡ ማእስር፡ (v. መስአር፡ ) ዘእሱር፡ ውስተ፡ ቅጽረ፡ ንድቅ፡ ἱμάντωσις ξυλίνη ἐνδεδεμένη εἰς οἰκοδομήν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,16 ; መኣስርት፡ ἔνδεσμοι Regum liber biblicum III.3 Reg. 6,14 ; n. 749 ወማእሰሩ፡ በዕፀ፡ ብሔር፡ Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 6,24 ( δόμου ξυλίνου ).
3)obligatiola, votum abstinentiaela( אִסָּר ): ኵሉ፡ ማእሰረ፡ መሐላ፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 30,14 ; Gadela Adam (in UBTaeth27).Gad. Ad. f. 71.
I,1[ מָלֵא , ܡܠܳܐ , مَلَأَ et مَلِئَ ; amh. መላ፡ ] SubjunctivusSubj. ይምላእ፡
A)transit.
1)implerela, replerela, complerela
c)cumc.Acc.rei qua aliquid impletur et cumc. ላዕለ፡ vel ውስተ፡ vel pers. rei, quae impletur: እመልእ፡ ላዕሌኪ፡ ሰብአ፡ ከመ፡ አንበጣ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 28,14 ; Jeremiae prophetia.Jer. 19,4 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 28,3 ; ይመልኡ፡ ኆፃ፡ ውስተ፡ ዝቃት፡ Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 19 ; መላእከ፡ ዐመፃ፡ ውስተ፡ አብያቲከ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 28,16 ; ትመልእ፡ ማየ፡ በኮራ፡ ሐዲስ፡ not able to find explanation in abbreviation listKedr f. 1.
2)abundarela, facerelaaliquid, copiamlarei multiplicarela, πληθύνειν : ከመ፡ ናእክ፡ መላእካሁ፡ ለብሩር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 47,18 .
B)intransit.
2)complerila, completumlavel ad finem perductum essela, de tempore: አመ፡ መልአት፡ ዓመት፡ Jeremiae prophetia.Jer. 41,14 ; de negotiis: መልአ፡ ጽሕፈተ፡ ዝንቱ፡ መጽሐፍ፡ አመ፡ ፲መስከረም፡ F.N. sub fin.; de libris ( explicitla): መልአት፡ መልእክተ፡ ይሁዳ፡ in subscriptione JudaelaPlatt; item 2 et 3 Joh. Platt; vel perfectum essela, ad maturitatem pervenissela: እመ፡ መልአ፡ ልቡናሆሙ፡ (de pueris) F.N. 24,3.
4)exuberarela, abundarela, abunde exstarela: በረከቱ፡ ማየ፡ ተከዚ፡ መልአት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 39,22 ; plerumque construitur cumc.c.praepositionibus loci, ut ውስተ፡ , exempli gratiaex. gr. መልአ፡ ፈለግ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ምድረ፡ ግብጽ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 45 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 217 ; መልአ፡ ሰረገላ፡ ውስተ፡ ቈላትኪ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 22,7 ; ይመልእ፡ ውስተ፡ አብያቲሆሙ፡ ጸበል፡ Epistola Jeremiae, apocrypha.Ep. Jer. 16 ; Judith liber apocryphus.Judith 2,8 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 5,5 ; Marci Evangelium.Marc. 4,37 ; vel cumc. ዲበ፡ , ut Genesis liber Pentateuchi.Gen. 6,13 ; vel cumc. ላዕለ፡ , ut: ይመልእ፡ ላዕሌሁ፡ መንፈስ፡ ቅዱስ፡ Lucae evangelium.Luc. 1,15 ; Lucae evangelium.Luc. 4,1 ; Actus apostolorum.Act. 7,55 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 15,1 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 39,6 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 48,12 ; Jesaiae prophetia.Jes. 11,3 (hi loci fere omnes etiam verbis implerila, replerilaverti possunt).
(etiam ማዕመቅ፡ Lud. ex Organon Mariae, quod Ezra Edzardi Hamburgi possidebat, a Ludolfo lectum.Org. Edz. ) et ማዕምቅት፡ , not foundsubst., ( m. ), pluralisPl. መዓምቅ፡ et መዓምቅት፡ , pluralisPl.pluralisPl. መዓምቃት፡ ( Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,7 ), profundumla, locus profundusla: ማዕምቀ፡ ባሕር፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 129,1 ; ማዕምቅቲሃ፡ ለምድር፡ n. 957Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 5. Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 48 ; Jesaiae prophetia.Jes. 14,15 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 60,11 ; ማዕምቅተ፡ ሲኦል፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 14,12 ; መዓምቅተ፡ ሲኦል፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 16,25 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 62,9 ; Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 172,2 .
a)translatetransl.: ዘይኔስሕ፡ እማዕምቀ፡ ልቡ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 83 ; ፍቅር፡ እማዕምቅ፡ ልብ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 326 ; እማዕምቀ፡ ኅሊና፡ Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 2 ; ማዕምቀ፡ ጽባሕ፡ (multum mane) ዘእንበለ፡ ይጻእ፡ ኮከበ፡ ጽባሕ፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. f. 7 ( videasvid. ዕሙቅ፡ nomenn.a).
c)locus depressusla, vallisla: ኵሉ፡ ማዕምቅ፡ ይምላእ፡ φάραγξ Jesaiae prophetia.Jes. 40,4 ; Lucae evangelium.Luc. 3,5 ; ይምላእ፡ ኵሉ፡ መዓምቅ፡ Baruchi liber apocryphus.Bar. 5,7 .
malʾa
Grébaut
መልአ፡ malʾa I,1 ይመልእ፡ , ይምላእ፡ «remplirfr, être pleinfr» ― መላ፡ Ms. BNFabb217, fol. 33v.
75
Leslau
መልአ malʾa (yǝmlāʾ) fillen, fill upen, completeen, multiplyen (tr., intr.) be fullen, be filleden, overflowen, be fulfielleden, be completeden, be abundanten, abounden, () come to an enden 342
participiumpart.afflictusla, in angustias redactusla, calamitatibuslavel difficultatibus pressusla, periculis circumventusla: ኵሉ፡ ምንዱብ፡ πᾶς ἐν ἀνάγκῃ Regum liber biblicum I.1 Reg. 22,2 ; ἀδύνατος liber Jobi.Job 30,25 ; ἐν θλίψει Regum liber biblicum I.1 Reg. 24,20 ; ምንዱበ፡ ይነብር፡ στενάξει πλανώμενος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 36,30 ; ምንዱባን፡ στενοχωρούμενοι Jesaiae prophetia.Jes. 28,20 ; τεθραυσμένος Jesaiae prophetia.Jes. 58,6 ; ምንድብት፡ ἐκπεπιεσμένη Zephania prophetia.Zeph. 3,19 . mǝndub , fem. ምንድብት፡ mǝndǝbt ; pluralisPl. ምንዱባን፡ mǝndubān , fem. ምንዱባት፡ mǝndubāt
Grébaut
ምንዱብ፡ mǝndub , pluralisPl. ምንዱባን፡ mǝndubān «vexéfr, affligéfr, tourmentéfr, malheureuxfr» ― ቸጋረኛ፡ Ms. BNFabb217, fol. 41v.
ምንድብት፡ mǝndǝbt fem. , pluralisPl. ምንዱባት፡ mǝndubāt «vexéefr, affligéefr, malheureusefr» ― ቸጋረኛይት፡ Ms. BNFabb217, fol. 42r.
100
Leslau
ምንዱብ mǝndub pass. part. of videasvid. አመንደበ ʾamandaba 348b
adverbium, adverbialiteradv.relativumrel., praepositiopraep., conjunctioconj.[ כְּמוֹ , כְּמָא , ܐܰܟܡܳܐ , كَمَا ; gramm.§ 63, a; gramm.§ 64, b],
A)Adv. relativumrel.
I)integrae sententiae praemissum:
1) ከመ፡
b)raro in oratione obliqua: quomodolavel quamla, Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 41,1 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 2,1 ; ነኪር፡ ከመ፡ ተዐቢ፤ ዕፁብ፡ ከመ፡ ታስተባሪ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 43,8 .
2) በከመ፡ i.e. በ፡ et ከመ፡ ( καθώς , fere crebrius usitatum, quam ከመ፡ ὡς )
a)comparative: utla, sicutla, quemadmodumla,
γ)in specie: በከመ፡ ከማሁ፡ quolamagisla eolamagislaHosea.Hos. 10,1 ; Hosea.Hos. 11,2 .
3) ዘከመ፡ et ከመ፡ እንተ፡ et እንተ፡ ከመ፡ (i.e. pronomenpron.relativumrel.et ከመ፡ )
c)De ዘከመ፡ እፎ፡ (et እንተ፡ ከመ፡ እፎ፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 13.18 ) videasvid. sub እፎ፡
II)Singulis nominibus praemissum Praepositionis vice fungitur (nam rarissimae sunt tales constructiones qualis est እነግረከ፡ ከመ፡ ብእሴ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,48 varia lectiovar.). Ubi pronomia suffiguntur, forma primaria ከማ፡ recipitur ( gramm.§ 167,2), ut: ከማየ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 45,21 ; Jesaiae prophetia.Jes. 47,10 ; ከማነ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 14,10 ; n. 827 ከማክሙ፡ liber Jobi.Job 12,3 ; ከማክን፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 2,45 ; ከማከ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 44,9 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 88,9 ; ከማሁ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 9,18 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 20,30 ; ከማሃ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 37,7 ; ከማሆሙ፡ ad Hebraeos epistola.Hebr. 4,11 .
1) ከመ፡
a)utla, sicutla, instarla, tamquamla, vel per adjectivumadj.similislavertendum: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,5 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 9,3 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 13,16 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 22,17 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 19,18 ; Deuteronomium.Deut. 4,32 ; Josuae liber.Jos. 10,2 ; Judicum liber.Jud. 8,18 ; Judicum liber.Jud. 9,36 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 1,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 1,5 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,36 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,16 ; Matthaei Evangelium.Matth. 21,46 ; Lucae evangelium.Luc. 17,24 ; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 6,8 ; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 6,9 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 1,14 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 1,19 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 1,24 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 2,2 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 2,5 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 2,16 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 1,10 al., post verba comparandi Matthaei Evangelium.Matth. 14,5 ; videasvid. መሰለ፡ cumc.deriv.; ὅμοιος ሰብእ፡ ዘከማከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 28,3 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 28,4 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 44,9 ; liber Jobi.Job 35,8 ; ዘከማሁ፡ ὁ ἴσος αὐτῷ liber Jobi.Job 41,3 ; ዐባይ፡ ይእቲ፡ ዕለት፡ ወአልቦ፡ ዘከማሃ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 37,7 .
b)raro: circiterla, Matthaei Evangelium.Matth. 14,21 (aliâs መጠነ፡ , የአክል፡ ).
3) ዘከመ፡ et ከመ፡ እንተ፡ secundumla, juxtala, adlamodumla: እመ፡ ብከ፡ ብእሲተ፡ ዘከመ፡ ነፍስከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,26 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 5,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 19,4 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 13,14 ; Actus apostolorum.Act. 13,22 ; ከመ፡ እንተ፡ ወይጠል፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 12,8 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 21,9 .
B)Compositum cum
I)pronomenPron.relativumrel.: ከመዘ፡ et ከመ፡ እንተ፡
1)
a)sequente integra sententia: quasila, tamquamlasila: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,14 ; ወኮነ፡ ከመ፡ ዘአልቦ፡ ዘቦአ፡ et erat quasi nihil intraslaslaetlaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 41,21 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 42,30 ; Judicum liber.Jud. 14,6 ; ከመ፡ ዘይረድአከ፡ ያቴሕት፡ ርእሶ፡ ታሕተ፡ ሰኰናከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 12,17 ; ከመ፡ ዘይሥሕቅ፡ ምስሌከ፡ የሐትተከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 13,11 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,15 (c. Perf.); እመኒ፡ ሞተ፡ አቡሁ፡ ከመ፡ ዘኢሞተ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,4 ; Actus apostolorum.Act. 3,12 ; Jacobi epistola.Jac. 2,12 ; Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 97.
b)sequentibus singulis nominibus: tamquamla, Numeri, liber Pentateuchi.Num. 14,15 ; አስተርአየ፡ ለነ፡ (Deus) ከመ፡ እንተ፡ ንስር፡ ዐቢይ፡ Rel. Bar.; ረሰይዎ፡ ( ለእብን፡ ) ከመ፡ እንተ፡ ማዕጾ፡ Rel. Bar.; ነሣእኩክሙ፡ ከመዘ፡ ክንፈ፡ ጒዛ፡ (sumsi vos tamquam si essent alae i.e. tamquam super alas) Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 19,4 ; Lucae evangelium.Luc. 22,52 ; ከመ፡ ዘሰራቂ፡ (non ዘሰራቄ፡ ) ትዴግኑ፡ (ejus instar qui latro est i.e. tamquam latronem persecutlaularila) Matthaei Evangelium.Matth. 26,55 .
2)i.q. ዘከመ፡ sicutla, quemadmodumla: ከመ፡ ዘ፡ ከማሁ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 27,19 ; ይጼልዩ፡ ኀቤሁ፡ ከመዘ፡ ኀበ፡ አማልክት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 45,20 .
II)cum pronomenPron.demonstr. ( ዝ፡ ) et pronomenPron.personapers.suff. III personapers.( ሁ፡ al.) Qua compositione circumscribitur
1)adjectivumadj.talisla, talela, taliala, scilicetsc.
a)simplice ከመ፡ seq. pronomine.
α) ከማሁ፡ , τοιοῦτος ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 15,48 ; liber Jobi.Job 8,13 ; liber Jobi.Job 8,19 ; በእንተ፡ ከማሁ፡ διὰ τοῦτο Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 15,23 .
b)plerumque praemisso pronomenpron.relativumrel.,
α) ዘከመዝ፡ talisla: መጽልእ፡ ዘከመዝ፡ ብእሲ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,15 ; ሕዝብ፡ ዘከመዝ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 9,9 ; Matthaei Evangelium.Matth. 9,8 ; Matthaei Evangelium.Matth. 18,5 ; Marci Evangelium.Marc. 4,33 ; Actus apostolorum.Act. 22,22 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 5,11 ; passim ዘ፡ vel ዝ፡ secundum genera et numeros variatis: እንተ፡ ከመ፡ ዛቲ፡ ብእሲት፡ γυναῖκα τοιαύτην Judith liber apocryphus.Judith 12,12 ; እንተ፡ ከመዝ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 23,24 ; ለእለ፡ ከመዝ፡ τοιούτων Matthaei Evangelium.Matth. 19,14 ; 1 not able to find explanation in abbreviation listCor. 16,18 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 2,29 ; ad Thessalonicenses epistola Pauli II.2 Thess. 3,12 ; ለዘከመ፡ እሉ፡ Marci Evangelium.Marc. 10,14 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 16,16 ; passim ከመዝ፡ ad omnia genera numerosque relato: ዘከመዝ፡ τοιούτους Evangelium Joannis.Joh. 4,23 ; τοιαῦτα liber Jobi.Job 16,2 ; እንዘቦ፡ ውስቴቶሙ፡ ዘከመዝ፡ አንስት፡ Judith liber apocryphus.Judith 10,19 ; ዘከመዝ፡ ተኣምረ፡ Evangelium Joannis.Joh. 9,16 ; ዝሙት፡ ዘከመዝ፡ ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 5,11 ; οὕτως Matthaei Evangelium.Matth. 6,30 .
2) n. 828adverbium, adverbialiteradv.
a) ከመዝ፡ et ከማሁ፡ hoclavel eodem modola, itala, sicla, pariterla,
δ)de አምጣነ፡ ከማሁ፡ quo magisla eo magislavideasvid. አምጣነ፡ col. 224; adde በአምጣነ፡ ከማሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,18 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 16,12 ; de በከመ፡ ከማሁ፡ quo magisla eo magislavideasvid.supra A I 2 a γ .
ε) ምስለ፡ ከመዝ፡ hoc non obstantelaJesaiae prophetia.Jes. 15,7 ; Amosi prophetia.Am. 4,9 ; videasvid. ምስለ፡ col. 175.
b) ከመዝ፡ tamla, tantoperela: ከመዝ፡ ፍጡነ፡ οὕτω ταχέως ad Galatas epistola Pauli.Gal. 1,6 ; ከመዝኑ፡ አብዳን፡ አንትሙ፡ ad Galatas epistola Pauli.Gal. 3,3 ; ከመዝ፡ ጠቢብ፡ ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 6,5 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 4,11 .
c) ከማሁ፡ in responsione: sicla, Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 5,9 (soloecismus videtur).
Cross-references: Conj.
I) ከመ፡
1)conjunctioconj.relativa, quae Objecto (vel Subjecto) de quo agitur indicando vel alii praecedentis sententiae complemento annectendo inservit ( ὅτι , daß ), sequensseq.Indic. Respondet
a)Latinorum Acc.(Nom.) cumc.Infin., post verba sentiendi et declarandi, al.: ርእየት፡ ከመ፡ ሠናይ፡ ዕፅ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,6 ; ርእየ፡ ከመ፡ በዝኀ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 6,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 16,4 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 16,5 ; አእመረ፡ ከመ፡ ተነትገ፡ ማይ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 8,11 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 12,9 ; ሰምዐ፡ ከመ፡ ተፄወወ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 14,14 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 29,33 ; መኑ፡ አይድዐከ፡ ከመ፡ ዕራቅከ፡ አንተ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,11 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 12,18 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31,20 ; ይእመኑከ፡ ከመ፡ አስተርአየከ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,5 ; liber Jobi.Job 9,16 ; Jacobi epistola.Jac. 2,19 ; Jacobi epistola.Jac. 2,20 ; Jacobi epistola.Jac. 2,21 ; Jacobi epistola.Jac. 2,22 ; መሐለ፡ ከመ፡ ኢያአምር፡ Matthaei Evangelium.Matth. 26,72 ; ተዘከር፡ ከመ፡ መሬት፡ ንሕነ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 102,14 ; ትጤይቅ፡ ከመ፡ liber Jobi.Job 5,25 ; ይመስለኒ፡ ከመ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 106,6 ; ኀለየ፡ ከመ፡ ጸውዖ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 3,8 ; ኢትሰፈዉ፡ ከመ፡ ተሐይዉ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 9,8 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 9,10 ; ሐሰወት፡ ከመ፡ ሠሐቀት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 16 ; ኮኑ፡ ሰማዕተ፡ ከመ፡ ኢይጸድቁ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,22 ; ዝንቱ፡ ትእምርቱ፡ ከመ፡ ይገብር፡ እግዚአብሔር፡ ዘንተ፡ ነገረ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 38,7 ; ከመ፡ ያስተርእዩ፡ ከመ፡ ጾሙ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 6,16 ; Matthaei Evangelium.Matth. 6,18 ; ተዐውቀት፡ ከመ፡ ፀንሰት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 41 ; ተብህለ፡ ከመ፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 72.
α)Passim Subjectum sententiae subjunctae a verbo sententiae principalis tamquam Objectum attrahitur, ut: ሰምዕዎ፡ ከመ፡ ሀሎ፡ ውስተ፡ ቤት፡ Marci Evangelium.Marc. 2,1 ; Matthaei Evangelium.Matth. 25,24 ; Matthaei Evangelium.Matth. 25,26 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,4 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 6,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 12,14 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 49,15 ; ( videasvid. gramm.§ 190).
β)Ubi post verba sentiendi et declarandi ከመ፡ cumc.SubjunctivusSubj.verbi sequitur, e C, I, 3, c illustrandum est.
γ)Sicut ὅτι ( כִּי ܕ أَنْ ), ከመ፡ recitationi verborum alterius ininservit (vel orationi directae praemittitur): Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 14,35 ; Josuae liber.Jos. 5,6 ; 2 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 21,17 ; Matthaei Evangelium.Matth. 2,23 ; Matthaei Evangelium.Matth. 21,16 .
b)quodla,
α)ad indicandam causam (quamquam minus frequentatum quam እስመ፡ ) post verba affectuum: ይትፌሣሕ፡ ከመ፡ ትጠፍኡ፡ Deuteronomium.Deut. 28,63 ; አንከሩ፡ ከመ፡ ረድአ፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 26,15 ; et alia, ut: አስተዋደየኒ፡ ከመ፡ ቀበርክዎሙ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 1,19 .
β)crebro post እፎ፡ , scilicetsc. እፎ፡ ከመ፡ qulaîla( est,la) quodlai.e. quomodo evenit utlavideasvid. sub እፎ፡
2)conjunctioconj.consecutiva, ὥστε utla, ita utla,
a)sequensseq.Indic. ያንኅሎን፡ ለአህጉሪከ፡ ከመ፡ አልቦ፡ ዘይነብር፡ ውስቴቶን፡ Jeremiae prophetia.Jer. 4,7 ; Jacobi epistola.Jac. 2,5 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 3,10 Platt; ad Hebraeos epistola.Hebr. 10,36 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. . 32,21 0829|
3)conjunctioconj.finalis, ἵνα , ὅπως , utlaet ከመ፡ ኢ፡ nela, ut nela: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,15 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,10 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,19 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,11 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 42,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 46,34 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 8,6 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 8,18 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 9,29 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 17,5 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 9,14 ; Jonae prophetia.Jon. 1,6 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 3,10 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 3,3 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 1,4 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,19 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 3,8 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 1,15 ; ከመ፡ ኢ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 7,14 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 10,6 ; Deuteronomium.Deut. 19,6 ; Deuteronomium.Deut. 20,18 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 31,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 16,6 ; Jesaiae prophetia.Jes. 48,5 ; Jesaiae prophetia.Jes. 48,9 ; Hezekielis prophetia.Hez. 31,14 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 18,4 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 20,3 .
a)in specie post verba volendi, jubendi, rogandi, promittendi, sperandi, permittendi, cogendi, al., ut: አዘዘነ፡ ከመ፡ ንግበር፡ Deuteronomium.Deut. 6,4 ; ይቤ፡ ከመ፡ ይቅትልዎ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 19,1 ; ተከሥተ፡ ሎቱ፡ ከመ፡ ይግበር፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 32 ; አደሞ፡ ከመ፡ ይግበር፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 7,11 ; ቦኑ፡ እፈቅድ፡ ከመ፡ ይሙት፡ Hezekielis prophetia.Hez. 18,23 ; አኀሥሥ፡ ከመ፡ እግበር፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 21 ; ኀለየ፡ ከመ፡ ይቅትል፡ Asc. Jesaiae prophetia.Jes. 1,12 ; አስተብቍዕዎ፡ ከመ፡ ይልከፉ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 14,36 ; ይስእሉ፡ ከመ፡ ይኩኖሙ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 13,6 ; መሐለ፡ ከመ፡ የሀባ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 14,7 ; አሰፈወ፡ ከመ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 17,8 ; Judicum liber.Jud. 2,3 ; videasvid. ተካየደ፡ ; ይሴፈዉ፡ ከመ፡ ይሕየዉ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 10,10 ; ትትአመን፡ ከመ፡ ያእቱ፡ liber Jobi.Job 39,12 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 26,19 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 15,14 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 6,9 ; ኢያብሐ፡ ከመ፡ የአብሱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 15,20 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 22,13 ; ኣጌብሮ፡ ከመ፡ ይስግድ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 5,8 ; ይደሉ፡ ከመ፡ ትስረዩ፡ ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 2,7 ; ኢይከውኖ፡ ከመ፡ ይግባእ፡ Deuteronomium.Deut. 24,4 ; ይኄይሰከ፡ ከመ፡ ይትሀጐል፡ Matthaei Evangelium.Matth. 5,29 .
b)post verba potentiae et impotentiae Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 93,11 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 11,6 ; ስእነ፡ ከመ፡ ይሴሲ፡ እሞ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 219 ; pavendi: አርመምኩ፡ ፈሪህየ፡ ከመ፡ እንግር፡ ዘእኄሊ፡ liber Jobi.Job 32,7 ; ኢይደነግፁ፡ ከመ፡ ይፁርፉ፡ not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,10 ; audendi: F.M. 3,5; ተኀበለ፡ ከመ፡ ይንሣእ፡ F.M. 3,5; incipiendi, repetendi: አኀዘ፡ ከመ፡ ይሕንጽ፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 3,3 ; ኢይደግም፡ ከመ፡ እፈኑ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 10,22 .
c)etiam post ea verba, quae alias ከመ፡ cum Indic. postulant, ከመ፡ cumc.SubjunctivusSubj.sequitur, si quidem significatur non quid sit vel fiat, sed quid fieri oporteat: ይእዜ፡ አእመርነ፡ ከመ፡ ንሰብሖ፡ (nobis eum celebrandum esse)laHenochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 63,4 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 58,5 ; ተፈሥሐ፡ ከመ፡ ይግበር፡ ({er freute sich zu thun}) Deuteronomium.Deut. 28,63 ; ተኀለየ፡ ውስተ፡ ልብከ፡ ከመ፡ ታሕንጽ፡ ሊተ፡ ቤተ፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 6,8 .
e) ከመ፡ et ከመ፡ ኢ፡ est nota jussivi vel optativi: ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 9,7 ; እኁክሙ፡ ከመ፡ ይኩን፡ ቅኑየ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 43 ; ከመ፡ ኢታሕዝና፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 10,12 ; Judicum liber.Jud. 21,1 . Annotandum est, quod Lud. in lexiconlex.cumc.392 affert: „particula haec repetita certitudinem aliquam significare videtur: ከመ፡ ከመ፡ ቀርበ፡ et mox ከመ፡ ከመ፡ በጽሐ፡ quod certo venissetla Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 4.
II) እምከመ፡ , rarius ለእምከመ፡ et ለእመ፡ ከመ፡ [e qua forma illud እም፡ non praepositionem እምነ፡ sed conjunctionem conditionalem እመ፡ censendam esse satis elucet] conjunctioconj.conditionalis et temporalis, frequentatissima,
2)cumla, quumla, quandola, quotiescumquela, plerumque cumc.not able to find explanation in abbreviation listPerf. Ex. 33,9 ( ὡς δ᾽ ἄν ); ἡνίκα δ᾽ ἄν ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 3,16 ; ἐκάθισας μὴ ἀνοίξῃς Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 31,12 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 21,8 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 21,9 ( ὅταν ); እምከመ፡ እቤሎ፡ ἐν τῷ εἰπεῖν με Hezekielis prophetia.Hez. 33,8 ; Hezekielis prophetia.Hez. 33,14 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 16,16 ; እምከመ፡ ርእዩከ፡ ἰδόντες σε liber Jobi.Job 38,17 ; ὁπότε ἐάν Tobit, liber apocryphus.Tob. 7,11 ; ὅταν Jesaiae prophetia.Jes. 30,15 ; Jesaiae prophetia.Jes. 57,13 ; ad Titum epistola.Tit. 3,12 ; ለእምከመ፡ ንዋየ፡ ረከብከ፡ ἐν χρήμασιν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 37,6 ; ለእመ፡ ከመ፡ (v. ለእምከመ፡ ) ተጸነሰ፡ ἀπό ἐνδείας Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,21 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,51 .
3)quamdiula, donecla, cumc.Perf., ἡνίκα ἄν Genesis liber Pentateuchi.Gen. 30,42 ; Jesaiae prophetia.Jes. 55,6 ;
Substantivumsubst., m. et fem. ; in libris serioris aetatis occurrit pluralisPl. ምክራት፡
1)consiliumlaet consiliala, βουλή , βουλαί , βούλημα al.
2)deliberatiola, consideratiola, intelligentiala, prudentiala, sapientiala: ኵሉ፡ ምክሩ፡ ዘከመ፡ ያጠነቅቅ፡ ኀሪወ፡ ማኅተም፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,27 ; አልቦ፡ ዘትገብር፡ እንበለ፡ ምክር፡ ἄνευ κρίσεως Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,38 ; ἄνευ βουλῆς Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,18 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,19 ; μετὰ ἀβουλίας Proverbiorum liber biblicus.Prov. 14,17 ; በምክር፡ ፍጹም፡ (re rite perpensa) F.N. 24,2; ጠቢበ፡ ምክር፡ ውእቱ፡ σοφὸς διανοίᾳ liber Jobi.Job 9,4 ; σύνεσις ምክር፡ ወጥበብ፡ liber Jobi.Job 22,2 ; ምክሮሙ፡ ለሊቃውንት፡ liber Jobi.Job 12,20 ; liber Jobi.Job 28,20 ; Danielis prophetia.Dan. 2,20 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 48,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 10,13 ; φρόνησις Jeremiae prophetia.Jer. 10,12 ; γνῶσις Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,18 ; ለስሐ፡ ኵሉ፡ ምክረ፡ እጓለ፡ እመሕያው፡ Jeremiae prophetia.Jer. 10,14 ; Malachiae prophetia.Mal. 2,7 ; ἐπιστήμη Danielis prophetia.Dan. 1,20 ; βουλή መንፈሰ፡ ምክር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 11,2 .
3)sententiala, judiciumla, sentiendi et cogitandi ratiola: γνώμη Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,23 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 1,10 ; በምክርየ፡ ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 7,25 ; ἐννοιαί hebr. 4,12; βουλή Lucae evangelium.Luc. 23,51 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 10 ; de hac doctrina Christiani disceduntla ኀበ፡ ፪ምክራት፡ in duas sententiasla(opiniones) F.N. 24,2.
4)voluntasla: βούλημα θεοῦ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,19 ; Leonis papaela ሃይማኖት፡ እኪት፡ ዘረሰዮ፡ ለክርስቶስ፡ ፪ጠባይዓት፡ ( naturasla) ወ፪ምክረ፡ ( voluntatesla) እምድኅረ፡ ተዋሕዶ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 7.
II subtiliterla, accuratela, scrupulosela, n. 1235diligenter facerelaaliquid, sequensseq.Acc.Infin. vel SubstantivumSubst.: ኵሉ፡ ምክሩ፡ ዘከመ፡ ያጠነቅቅ፡ ኀሪወ፡ ማኅተም፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,27 ; አጠንቀቀ፡ ነጊረ፡ M.M. f. 99.
a)facere ut exacte conveniatlaaliquid cum aliqua re: እስመ፡ ኢታጠነቅቁ፡ (v. ትጠናቀቁ፡ ) ፈጽሞ፡ ὑπερέξει γάρ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 43,30 .
b)exacte egisselavel confecisselatempus quoddam: episcopus constituatur ዘአጠንቀቀ፡ ፶ ዓመተ፡ ዘፈጸመ፡ ኀይለ፡ ውርዙት፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 4 (in edidited.not able to find explanation in abbreviation listPlatt p. 16 : ዘኢያጠንቀቀ፡ ).
mǝkr
Leslau
ምክር mǝkr planen, designen, counselen, adviceen, considerationen, deliberationen, consultationen, deviceen, opinionen, purposeen, point of viewen, decisionen, understandingen, judgementen, conspiracyen, intrigueen, ploten
በምክር ba-mǝkr insidiouslyen 340b
Cross-references: for ህጉላነ፡ ምክር፡ videasvid. ህጉል፡ (Grébaut)
Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. አምዳር፡ et ምድራት፡ , pluralisPl.pluralisPl. አምዳራት፡
1)terralai.e.
f)terrae elementumlavel materiala, ( pulvisla, lutumla) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 17,1 ; እለ፡ እምድር፡ γηγενεῖς Proverbiorum liber biblicus.Prov. 2,18 ; ዘውስተ፡ ምድር፡ τὰ ἐπίγεια ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 3,19 .
2)translatetransl.solumla, pavimentumla, fundusla: ἔδαφος tabernaculi Numeri, liber Pentateuchi.Num. 5,17 ; aedificii Regum liber biblicum III.3 Reg. 6,15 ; not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 13,19 ; Hezekielis prophetia.Hez. 41,16 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 14,10 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 14,17 ; ውስተ፡ ምድር፡ ἐπὶ τῆς χελωνίδος Judith liber apocryphus.Judith 14,15 ; ἐσχάρα altaris Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 6,13 ; ምድረ፡ ግብ፡ ἔδαφος λάκκου Danielis prophetia.Dan. 6,24 ; ምድረ፡ ባሕር፡ liber Jobi.Job 38,16 ; hinc እምድሩ፡ funditusla, ut: እመ፡ እምድሩ፡ ትኰሲ፡ ሕማማተ፡ εἰ παντελῶς ἀναιρεῖς τὸ πάθος hom. Theodoti Anc. in Cyrilli Alexandrini scripta (de recta fide; ad Reginas; ad Theodosium; colloquium cum Palladio; Homiliae; Epistolae).Cyr. f. 102 (de quo loco Voc. Ae.la: እምድሩ፡ ዘ፡ ሐንድ፡ ዘንዱን፡ አካቶሂ፡ ይ፡ ). [In linguis cognatis: amh. ምድር፡ terrala;laarab. مَدَرٌ lutum siccum; pagi, oppidala; syr. ܡܶܕܪܳܐ gleba, cespes, terrala.]
mǝdr , pluralisPl. ʾamdār , mǝdrāt , pluralisPl.pluralisPl. ʾamdārat
በጌ፡ ምድር፡ bage mǝdr (role name) videasvid. በጌምድር፡ , በጊ፡
Grébaut
ምድር፡ mǝdr , pluralisPl. አምዳር፡ ʾamdār «terrefr, la Terrefr» ― ምድር፡ Ms. BNFabb217, fol. 46v.
112
Leslau
ምድር mǝdr , (pluralisPl. ምድራት mǝdrāt , አምዳር ʾamdār , አምዳራት ʾamdārat ) earthen, grounden, soilen, fielden, countryen, landen, territoryen, districten, regionen, flooren (of a house), bottomen (of a pit) 330a
Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. አምዳር፡ et ምድራት፡ , pluralisPl.pluralisPl. አምዳራት፡
1)terralai.e.
f)terrae elementumlavel materiala, ( pulvisla, lutumla) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 17,1 ; እለ፡ እምድር፡ γηγενεῖς Proverbiorum liber biblicus.Prov. 2,18 ; ዘውስተ፡ ምድር፡ τὰ ἐπίγεια ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 3,19 .
2)translatetransl.solumla, pavimentumla, fundusla: ἔδαφος tabernaculi Numeri, liber Pentateuchi.Num. 5,17 ; aedificii Regum liber biblicum III.3 Reg. 6,15 ; not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 13,19 ; Hezekielis prophetia.Hez. 41,16 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 14,10 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 14,17 ; ውስተ፡ ምድር፡ ἐπὶ τῆς χελωνίδος Judith liber apocryphus.Judith 14,15 ; ἐσχάρα altaris Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 6,13 ; ምድረ፡ ግብ፡ ἔδαφος λάκκου Danielis prophetia.Dan. 6,24 ; ምድረ፡ ባሕር፡ liber Jobi.Job 38,16 ; hinc እምድሩ፡ funditusla, ut: እመ፡ እምድሩ፡ ትኰሲ፡ ሕማማተ፡ εἰ παντελῶς ἀναιρεῖς τὸ πάθος hom. Theodoti Anc. in Cyrilli Alexandrini scripta (de recta fide; ad Reginas; ad Theodosium; colloquium cum Palladio; Homiliae; Epistolae).Cyr. f. 102 (de quo loco Voc. Ae.la: እምድሩ፡ ዘ፡ ሐንድ፡ ዘንዱን፡ አካቶሂ፡ ይ፡ ). [In linguis cognatis: amh. ምድር፡ terrala;laarab. مَدَرٌ lutum siccum; pagi, oppidala; syr. ܡܶܕܪܳܐ gleba, cespes, terrala.]
mǝdr , pluralisPl. ʾamdār , mǝdrāt , pluralisPl.pluralisPl. ʾamdārat
በጌ፡ ምድር፡ bage mǝdr (role name) videasvid. በጌምድር፡ , በጊ፡
Grébaut
ምድር፡ mǝdr , pluralisPl. አምዳር፡ ʾamdār «terrefr, la Terrefr» ― ምድር፡ Ms. BNFabb217, fol. 46v.
112
Leslau
ምድር mǝdr , (pluralisPl. ምድራት mǝdrāt , አምዳር ʾamdār , አምዳራት ʾamdārat ) earthen, grounden, soilen, fielden, countryen, landen, territoryen, districten, regionen, flooren (of a house), bottomen (of a pit) 330a
Substantivumsubst.perversitasla, pravitasla, malitiala, truculentiala: እለ፡ ይትመየጡ፡ ውስተ፡ ፁግ፡ τὰς στραγγαλιάς Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 124,5 ; እሙንቱ፡ ኮንዎ፡ ለፁግ፡ εἰς σκῶλον (legisse videtur interpres εἰς σκολιόν ) Paralipomenon liber II.2 Par. 28,23 ; πονηρία Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 4,14 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,29 ; ሰብእ፡ ኮኑ፡ እኩያነ፡ በምክረ፡ ፁግ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 43 ; ከመ፡ ኢትግበር፡ ፁገ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 131 ; ኵሉ፡ ምግባረ፡ ፁግ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 115 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 197 ; ዐመፃ፡ ወፁግ፡ Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 6 ; ፁጋ፡ ለማዕበለ፡ ባሕር፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 12 Enc.
Substantivumsubst., plerumque m. , pluralisPl. ምግባራት፡
1)actiola, agendi ratiola, institutum vitaela, facinorala, factalavel opera quae quis facere soletla, πρᾶγμα Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 3,1 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 3,17 ; ለኵሉ፡ ሰብእ፡ ይፈድዮ፡ በከመ፡ ምግባሩ፡ κατὰ τὰς πράξεις Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 32,24 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 27,5 ; Matthaei Evangelium.Matth. 16,27 ; Lucae evangelium.Luc. 23,51 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,13 ; ad Colossenses epistola Pauli.Col. 3,9 ; ποιήματα Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 63,10 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,7 ; ἐργασίαι Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 1,31 ; ὁδούς Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 23,19 ; ምግባርኪ፡ τὰ ἐπιτηδεύματά σου Jeremiae prophetia.Jer. 4,18 ; Jeremiae prophetia.Jer. 7,3 ; Jeremiae prophetia.Jer. 23,2 ; ኵሉ፡ ምግባሮሙ፡ ርኵስ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 78 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 8,34 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,8 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,16 ; ἀναστροφή not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 1,18 ; τὰ ἔργα , Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 76,12 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 85,7 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 104,1 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 3,9 ; ንጹሕ፡ አነ፡ በምግባርየ፡ liber Jobi.Job 11,4 ; liber Jobi.Job 21,16 ; Jesaiae prophetia.Jes. 19,14 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 23,24 ; በደኃሪቱ፡ ለሰብእ፡ ይትዐወቅ፡ ምግባሩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,27 ; Matthaei Evangelium.Matth. 11,2 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,5 ; Jacobi epistola.Jac. 2,22 ; Jacobi epistola.Jac. 2,24 ; Jacobi epistola.Jac. 3,13 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,9 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,10 ; ሶበ፡ አብርሃም፡ በምግባሩ፡ ጸድቀ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 4,2 ; oppositum, -o, -nituropp. ጸጋ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 11,6 ; ኵሉ፡ እከየ፡ ምግባር፡ πᾶν φαῦλον πρᾶγμα Jacobi epistola.Jac. 3,16 ; Deuteronomium.Deut. 28,20 ; ምግባረ፡ ሠናይ፡ Jacobi epistola.Jac. 2,14 ; Jacobi epistola.Jac. 2,26 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 8,38 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 8,42 ; ምግባር፡ ሠናይ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 20 ; ምግባረ፡ እኩይ፡ liber Jobi.Job 1,1 ; ምግባር፡ እኩይ፡ liber Jobi.Job 1,18 ; ዘሠናይ፡ ምግባሩ፡ φιλάγαθος ad Titum epistola.Tit. 1,8 ; ἡ ποίησις Jacobi epistola.Jac. 1,25 ; በምግባር፡ ἐν ἔργῳ ( oppositum, -o, -nituropp. በቃል፡ ) Epistola Joannis I.1 Joh. 3,18 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,7 ; በቃልከኒ፡ ወበምግባርከኒ፡ አክብሮ፡ ለአቡከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,8 ; ምግባራት፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 9,22 ; Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 170,3 .
2)effectusla, efficacitasla, ἐνέργεια Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 7,17 ; ἐνεργήματα ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 12,6 ; ኀይለ፡ ምግባረ፡ አሥራው፡ δυνάμεις ῥιζῶν Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 7,20 .
3)negotiumla, officiumla, munusla, res agendala, ምግባረ፡ ወሀብናሁ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 13 ; πρᾶξις ad Romanos epistola Pauli.Rom. 12,4 ; ምግባራት፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 3,7 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 3,8 ; ውእቱ፡ ይበቍዕ፡ ለምግበ፡ ምግባራቲሁ፡ ወንዋዩ፡ Fetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 32 .
b)opuslavel ministerium sacrumla: ለምግባረ፡ ደብተራ፡ ዘመርጡር፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 30,16 .
c)resla: በኵሉ፡ ምግባር፡ κατὰ πάντα τρόπον ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,2 ; cura ምግባራ፡ ለነፍስ፡ Lud. ex Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 29 Enc.
4)operalaquae quis produxit,
b)ad hominibus confectala: Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 8,1 ; ኵሉ፡ ምግባረ፡ ማእስ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 13,48 .
c)merceslalabore parta, Jesaiae prophetia.Jes. 40,10 ; Jesaiae prophetia.Jes. 62,11 ( videasvid. ግብር፡ n. 3,c et ተግባር፡ nomenn.3).
mǝgbār , mǝgbārāt
Grébaut
ምግባረ፡ ሥራይ፡ mǝgbāra śǝrāy L’expression ምግባረ፡ ሥራይ፡ se substitue parfois au pluriel ሥራያት፡ pour désigner les procédés magiquesfr» በውእቱ፡ መዋዕል፡ አስተርአየት፡ አሐቲ፡ ብእሲት፡ ሐነፋዊት፡ ፍልስፍት፡ በሀገረ፡ እስክንድርያ፡ ዘስማ፡ አንባድያ፡ ወይእቲሰ፡ ተፀምደት፡ ለምግባረ፡ ሥራይ። , fol. 235.
128
Substantivumsubst., plerumque m. , pluralisPl. ምግባራት፡
1)actiola, agendi ratiola, institutum vitaela, facinorala, factalavel opera quae quis facere soletla, πρᾶγμα Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 3,1 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 3,17 ; ለኵሉ፡ ሰብእ፡ ይፈድዮ፡ በከመ፡ ምግባሩ፡ κατὰ τὰς πράξεις Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 32,24 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 27,5 ; Matthaei Evangelium.Matth. 16,27 ; Lucae evangelium.Luc. 23,51 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,13 ; ad Colossenses epistola Pauli.Col. 3,9 ; ποιήματα Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 63,10 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,7 ; ἐργασίαι Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 1,31 ; ὁδούς Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 23,19 ; ምግባርኪ፡ τὰ ἐπιτηδεύματά σου Jeremiae prophetia.Jer. 4,18 ; Jeremiae prophetia.Jer. 7,3 ; Jeremiae prophetia.Jer. 23,2 ; ኵሉ፡ ምግባሮሙ፡ ርኵስ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 78 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 8,34 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,8 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,16 ; ἀναστροφή not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 1,18 ; τὰ ἔργα , Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 76,12 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 85,7 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 104,1 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 3,9 ; ንጹሕ፡ አነ፡ በምግባርየ፡ liber Jobi.Job 11,4 ; liber Jobi.Job 21,16 ; Jesaiae prophetia.Jes. 19,14 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 23,24 ; በደኃሪቱ፡ ለሰብእ፡ ይትዐወቅ፡ ምግባሩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,27 ; Matthaei Evangelium.Matth. 11,2 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,5 ; Jacobi epistola.Jac. 2,22 ; Jacobi epistola.Jac. 2,24 ; Jacobi epistola.Jac. 3,13 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,9 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,10 ; ሶበ፡ አብርሃም፡ በምግባሩ፡ ጸድቀ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 4,2 ; oppositum, -o, -nituropp. ጸጋ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 11,6 ; ኵሉ፡ እከየ፡ ምግባር፡ πᾶν φαῦλον πρᾶγμα Jacobi epistola.Jac. 3,16 ; Deuteronomium.Deut. 28,20 ; ምግባረ፡ ሠናይ፡ Jacobi epistola.Jac. 2,14 ; Jacobi epistola.Jac. 2,26 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 8,38 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 8,42 ; ምግባር፡ ሠናይ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 20 ; ምግባረ፡ እኩይ፡ liber Jobi.Job 1,1 ; ምግባር፡ እኩይ፡ liber Jobi.Job 1,18 ; ዘሠናይ፡ ምግባሩ፡ φιλάγαθος ad Titum epistola.Tit. 1,8 ; ἡ ποίησις Jacobi epistola.Jac. 1,25 ; በምግባር፡ ἐν ἔργῳ ( oppositum, -o, -nituropp. በቃል፡ ) Epistola Joannis I.1 Joh. 3,18 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,7 ; በቃልከኒ፡ ወበምግባርከኒ፡ አክብሮ፡ ለአቡከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,8 ; ምግባራት፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 9,22 ; Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 170,3 .
2)effectusla, efficacitasla, ἐνέργεια Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 7,17 ; ἐνεργήματα ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 12,6 ; ኀይለ፡ ምግባረ፡ አሥራው፡ δυνάμεις ῥιζῶν Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 7,20 .
3)negotiumla, officiumla, munusla, res agendala, ምግባረ፡ ወሀብናሁ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 13 ; πρᾶξις ad Romanos epistola Pauli.Rom. 12,4 ; ምግባራት፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 3,7 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 3,8 ; ውእቱ፡ ይበቍዕ፡ ለምግበ፡ ምግባራቲሁ፡ ወንዋዩ፡ Fetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 32 .
b)opuslavel ministerium sacrumla: ለምግባረ፡ ደብተራ፡ ዘመርጡር፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 30,16 .
c)resla: በኵሉ፡ ምግባር፡ κατὰ πάντα τρόπον ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,2 ; cura ምግባራ፡ ለነፍስ፡ Lud. ex Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 29 Enc.
4)operalaquae quis produxit,
b)ad hominibus confectala: Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 8,1 ; ኵሉ፡ ምግባረ፡ ማእስ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 13,48 .
c)merceslalabore parta, Jesaiae prophetia.Jes. 40,10 ; Jesaiae prophetia.Jes. 62,11 ( videasvid. ግብር፡ n. 3,c et ተግባር፡ nomenn.3).
mǝgbār , mǝgbārāt
Grébaut
ምግባረ፡ ሥራይ፡ mǝgbāra śǝrāy L’expression ምግባረ፡ ሥራይ፡ se substitue parfois au pluriel ሥራያት፡ pour désigner les procédés magiquesfr» በውእቱ፡ መዋዕል፡ አስተርአየት፡ አሐቲ፡ ብእሲት፡ ሐነፋዊት፡ ፍልስፍት፡ በሀገረ፡ እስክንድርያ፡ ዘስማ፡ አንባድያ፡ ወይእቲሰ፡ ተፀምደት፡ ለምግባረ፡ ሥራይ። , fol. 235.
128
Substantivumsubst.[si quid video, nomen a Judaeis petitum, scilicetsc. מִצְוָתָא ( pluralisPl.a sing. מִצְוָה ), quod proprie praeceptala, mandata legisla, deinde opera bonala, eleemosynaslaet singulariter eleemosynamlasignificat. Ergo radix est צוה , sed cum nomen peregrinum sit, sub litera መ፡ recensendum est. Ludolfo hoc nomne a phrasi Judaeorum בְּמָטוּ מִנָּךְ quaesola, obsecrolapetitum visum est] plerumque fem. ; usurpatur singulariter et collective; pluralisPl. ምጽዋታት፡ rarissime occurrit (ut Sx. not able to find explanation in abbreviation listHed. 12 ).
1)opus justitiaela, opus bonumla, eleemosynala: ግበሩ፡ ምጽዋተ፡ ላዕለ፡ ነፍስክሙ፡ በደፊኖቱ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 7 ; እንበይነ፡ ምጽዋት፡ χάριν ἐντολῆς Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,9 ; ይግበሩ፡ ምጽዋተ፡ ወፍትሐ፡ δικαιοσύνην καὶ κρίσιν Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,19 quamquam in hoc loco δικαιοσύνην secundum rabbinicum loquendi usum etiam eleemosynamlainterpretari licet ( videasvid. sub ጽድቃት፡ ) sicut Matthaei Evangelium.Matth. 6,1 ; plerumque ἐλεημοσύνη vel ἐλεημοσύναι Matthaei Evangelium.Matth. 6,2 ; ምጽዋት፡ ታኀድግ፡ ኀጢአተ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,30 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 4,10 ; ኢታስትት፡ ገቢረ፡ ምጽዋት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,10 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 12,3 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 16,14 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,12 ; ምጽዋተ፡ ብዙኀ፡ ገበርኩ፡ ለአኀውየ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 1,3 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 1,16 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 4,8 ; ውሂበ፡ ምጽዋት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 37,11 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 12,8 ; ስኢለ፡ ምጽዋት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 31,25 ; Actus apostolorum.Act. 3,2 ; Actus apostolorum.Act. 3,3 ; ኵሉ፡ ምጽዋት፡ ሣህለ፡ ያመጽእ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 16,14 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,12 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,3 ; Deuteronomium.Deut. 24,13 ; Jesaiae prophetia.Jes. 1,27 ; Danielis prophetia.Dan. 4,24 ; subjuncto Genitivo objectivo: ምጽዋቱ፡ ለአቡከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,14 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 17,22 ; ἀποστολαί : ፈንዊ፡ ምጽዋተ፡ ለእለ፡ አልቦሙ፡ Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 9,51 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 9,54 ; ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ area eleemosynaelavel stipis sacraelaEzrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 10,6 ; Evangelium Joannis.Joh. 8,20 ; ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ ይኩን፡ በገቦ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 6 ( videasvid. ሙዳይ፡ ); de ምጽዋት፡ agitur F.N. 16.
2)beneficentiala, misericordiala, pietasla, bonitasla ἔλεος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,1 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 83,12 ; Hosea.Hos. 6,6 ; Michaei prophetia.Mich. 6,8 ; በምጽዋት፡ μετ᾽ ἐλέους Jesaiae prophetia.Jes. 16,5 ; ምሕረቶሙ፡ ለረሲዓን፡ ኢምጽዋት፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 12,10 ; ኢረከበተኒ፡ ምጽዋትከ፡ Lucae evangelium.Luc. 15,29 ; χρηστότης ad Galatas epistola Pauli.Gal. 5,22 ; εὐσέβεια ad Titum epistola.Tit. 1,1 romanae editionisrom.
mǝṣwāt
Grébaut
ምጽዋት፡ mǝṣwāt «aumônefr» ― ምጽዋት፡ Ms. BNFabb217, fol. 48v.
118
Leslau
ምጽዋት mǝṣwāt almsgivingen, almsen, charityen 371a
Cross-references: for ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ videasvid. ሙዳይ፡
i.e. ኵል፡ cumc.pronomen suffixumpron. suff.III personapers.m. SingularisSing.( gramm.§ 157,2) Acc. ኵሎ፡ (i.e. ኵለ፡ et ሁ፡ ).
A)Refertur ad res multas, individua multa, et latine redditur omnisla. Quam ubi significationem habet, pronomen suffixumpron. suff.secundum genera et numeros variare licet, ut fem. SingularisSing. ኵላ፡ , pluralisPl.m. ኵሎሙ፡ , fem. ኵሎን፡ , quamquam plerumque ኵሉ፡ sine ulla mutatione nominibus fem. et m. , SingularisSing.et pluralisPl., apponitur. Sed ubi omneslaad personapers.II vel I pluralisPl.refertur, harum personarum pronomina voci ኵል፡ suffigantur necesse est, ut: ኵልነ፡ , Acc. ኵለነ፡ noslaomnesla, ኵልክሙ፡ m. , ኵልክን፡ fem. , Acc. ኵለክሙ፡ , ኵለክን፡ voslaomnesla.
1)omnisla, omnesla,
b)adjectivi instar alii nomini apponitur (plerumque praepositum, rarius postpositum):
α)sive utrumque in SingularisSing.: ኵሉ፡ ሰብእ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 10,22 ; Evangelium Joannis.Joh. 5,23 ; እነግር፡ ኵሎ፡ ስበሓቲከ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 9,1 ; ኅድግዋ፡ ለኵሉ፡ ርስሐት፡ Jacobi epistola.Jac. 1,21 ; ኵላ፡ እከይ፡ not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 2,1 ; ኵሎ፡ ንዋዮሙ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 12,5 ; ኵሉ፡ እኪት፡ እንተ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 50,15 ; አይድዖሙ፡ ዘኵሎ፡ ቃለ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 19,7 ; ኵላ፡ ትእዛዝየ፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 15,40 ; ኵሉ፡ ሕዝብ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 24,9 ; ኵሎ፡ አምሳለ፡ Marci Evangelium.Marc. 4,13 .
δ)sive ኵሉ፡ solum in SingularisSing.(in specie ante nomina inanimatorum et rerum): ኵሉ፡ መዋዕሊሁ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 5,5 ; ኵሉ፡ ቀላያት፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 7,11 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 9,10 ; ኵሉ፡ ዕፀው፡ Lucae evangelium.Luc. 21,29 ; Lucae evangelium.Luc. 24,27 ; ኵሉ፡ አሕዛብ፡ Lucae evangelium.Luc. 24,47 ; Marci Evangelium.Marc. 4,31 ; Marci Evangelium.Marc. 6,33 ; Marci Evangelium.Marc. 7,19 .
ε)cum adjectivis et pronominibus: ኵሉ፡ ነዋኅ፡ πᾶν ὑψηλόν liber Jobi.Job 41,25 ; ምስለ፡ ዝንቱ፡ ኵሉ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 5,25 ; Evangelium Joannis.Joh. 15,21 ; ነገርዎ፡ ኵሎ፡ እንተ፡ ረከበቶሙ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 42,29 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 3,16 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 7,22 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 2,13 ; ad Colossenses epistola Pauli.Col. 3,17 al.
2)omnislai.e. quivisla, unusquisquela, (jeder): ለኵሉ፡ ነፍስ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 9,10 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 17,12 ; ኵሉ፡ ዐራት፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 15,4 ; ኵሉ፡ ለባዊ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,28 ; አተወ፡ ኵሉ፡ ውስተ፡ ርስቱ፡ Judith liber apocryphus.Judith 16,21 ; ያስተርኢ፡ ለዐይነ፡ ኵሉ፡ ወያአምር፡ ኵሉ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 1 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 2,1 ; Lucae evangelium.Luc. 3,5 ; Lucae evangelium.Luc. 3,9 ; ኵሉ፡ ዘሰአለከ፡ Lucae evangelium.Luc. 6,30 ; Lucae evangelium.Luc. 6,47 ; 1 Evangelium Joannis.Joh. 3,9 ; ἕκαστος ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 7,20 ; Matthaei Evangelium.Matth. 16,27 ; Lucae evangelium.Luc. 2,3 ; Lucae evangelium.Luc. 6,44 ; etiam ኵሉ፡ ኵሉ፡ omneslaetlasingulilaSynaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 27 Enc.
B)Refertur ad rem unam, continuam, et latine vertitur: totusla. Quam ubi significationem habet, nonnisi formas ኵሉ፡ et ኵላ፡ adhibere licet, eaeque nonnisi cum nominibus SingularisSing.componuntur. (Ad nomina pluralisPl.vel ad personas I et II SingularisSing.et I, II, III pluralisPl.relata, vox totuslanomine ኵለንታ፡ cumc.pronomen suffixumpron. suff.exprimitur). Exempla: ውስተ፡ ኵሉ፡ ምድር፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 9,19 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 11,1 ; ኵሉ፡ ሕዝቦሙ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,4 ; ኵሎ፡ በግዖ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 29,18 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 32,8 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 65,3 ; 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 14,23 ; ኵሉ፡ ሥጋሁ፡ Jacobi epistola.Jac. 3,2 ; ኵሉ፡ ሕንጻ፡ ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 2,21 ; ኵላ፡ ኢየሩሳሌም፡ Matthaei Evangelium.Matth. 3,5 ; Marci Evangelium.Marc. 11,18 ; በኵሉ፡ ልብክሙ፡ Deuteronomium.Deut. 4,29 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 110,1 ; ኵላ፡ ሌሊተ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 15,11 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 19,24 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 10,13 .
Cross-references: Adverbialiter usurpatur
a) ኵሉ፡ prorsusla: ኵሉ፡ ለምዕር፡ ወግብተ፡ διὰ τάχους ἐξάπινα Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,21 ; conferascfr. ኵሉ፡ ዘከመ፡ Regum liber biblicum IV.4 Reg. 16,11 .
Substantivumsubst.{ passim መክበብ፡ }
1)circulusla, circumferentiala, Lud. e Libr. Myst.
3)summala: ፰፼ ወ ፸፻ ኮነ፡ መክብበ፡ ኍልቆሙ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 7,5 ; ወኮነ፡ ኍልቆሙ፡ በመክብቦሙ፡ ፷፪ Paralipomenon liber I.1 Par. 26,8 ; ወኮነ፡ መክብበ፡ አጻብዒሁ፡ ፳ ወ ፬ Paralipomenon liber I.1 Par. 20,6 ; ወኮነ፡ መክብበ፡ ንግሡ፡ ለዳዊት፡ ፵ ዓመት፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 29,27 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 1,14 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 2,17 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 9,13 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 11,1 ; ወኮነ፡ ኵሉ፡ ድሙር፡ ወመክብቡ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 17,66 .
a)universitasla, totumla: መክብበ፡ ሥጋ፡ (mox ኵሉ፡ ሥጋ፡ ) totum corpusla, Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 12.
b)corpusla: መክብበ፡ መጻሕፍት፡ ዘብሉይ፡ ተዐልዋ፡ እምዕብራይስጢ፡ ኀበ፡ ግዕዝ፡ not able to find explanation in abbreviation listM.M. f. 49.
Substantivumsubst., m. , sing.et collatio, -is vel collectivum, -ecoll.[huic voci comparari solent etymologi nomina propria שְׁבָא et סְבָא ; amh. ሰው፡ ] homola, hominesla, genus humanumla(rarius: aliquisla, virla): SingularisSing.ut Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,26 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,7 ; Jeremiae prophetia.Jer. 14,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 2,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 5,15 ; Jesaiae prophetia.Jes. 6,5 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 21,6 ; እምከመ፡ ሞተ፡ ሰብእ፡ ይከውን፡ ክፍለ፡ ዕፄ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 10,11 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 8,6 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,2 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,27 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,5 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 28,3 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 32,24 ; Matthaei Evangelium.Matth. 4,4 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 7,1 al.; ኵሉ፡ ሰብእ፡ ἕκαστος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 16,14 ; ሐሳዊ፡ ሰብእ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,26 ; ሰብእ፡ ነባቢ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 8,3 ; virla: Evangelium Joannis.Joh. 7,22 ; Matthaei Evangelium.Matth. 14,21 . Coll., ut: በኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ወበኀበ፡ n. 360 ሰብእ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 45,1 ; ሰብእ፡ ወእንስሳ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 35,7 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 140,5 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,4 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 8,4 ; እሉ፡ ሰብእ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,16 ; ሰብአ፡ ኖሎት፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,32 ; አንትሙ፡ ሰብእ፡ አንትሙ፡ liber Jobi.Job 12,2 ; ዐበይት፡ ሰብእ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 8,1 ; ሰብእ፡ ምእመናን፡ Jesaiae prophetia.Jes. 8,2 ; ብዙኀ፡ ሰብእ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 43,4 ; ፈጠርክዋ፡ ለምድር፡ ወሰብአ፡ ዲቤሃ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 45,12 ; Marci Evangelium.Marc. 1,17 ; Matthaei Evangelium.Matth. 8,1 ; ἄνδρες ምስለ፡ ሰብኦሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 47,9 ; ፲ሰብእ፡ ምስሌሁ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 48,1 ; እምነ፡ ኵሉ፡ ሰብእ፡ ἐκ πάσης σαρκός Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 45,4 ; ὄχλος Marci Evangelium.Marc. 9,25 ; Marci Evangelium.Marc. 10,46 ; Marci Evangelium.Marc. 12,41 ; Lucae evangelium.Luc. 5,1 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 20,20 ; πλῆθος Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 14,20 . Crebro in statu constr.
a)domesticila, familiaresla, propinquila, cognatila: ሰብአ፡ ቤቱ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 35,2 ; ሰብአ፡ ቤተ፡ አቡሁ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 22,1 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 2,19 ; Amosi prophetia.Am. 6,10 ; ኵሉ፡ ሰብኡ፡ παῖδες Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,37 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,38 ; οἰκογενεῖς ሰብኡ፡ Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 3,1 ; ሰብኣ፡ οἱ παρ᾽ αὐτῆς not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,33 ; οἰκεῖοι Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 18,6 ; ሰብአ፡ ሃይማኖት፡ οἱ οἰκεῖοι τῆς πίστεως ad Galatas epistola Pauli.Gal. 6,10 .
b)incolaela, civesla, indigenaela, conterraneila: ሰብአ፡ ሀገር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 6,11 ; Judith liber apocryphus.Judith 13,12 ; ሰብአ፡ ሀገርየ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,44 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,3 ; ብእሲ፡ ጠቢብ፡ ይሜህሮሙ፡ ጥበበ፡ ለሰብኡ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 37,23 ; ሰብአ፡ ብሔር፡ αὐτόχθων Jeremiae prophetia.Jer. 14,8 ; ሰብአ፡ ብሔሮሙ፡ πολῖται αὐτῶν Jesaiae prophetia.Jes. 36,23 ; ሰብአ፡ ብሔርከ፡ σὸς πολίτης Proverbiorum liber biblicus.Prov. 24,43 ; ሰብአ፡ ሀገር፡ πολῖται Proverbiorum liber biblicus.Prov. 11,12 ; formandis patronymicis: ሰብአ፡ ይሁዳ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 42,13 ; ሰብአ፡ ጢሮስ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 82,6 ; ሰብአ፡ ባቢሎን፡ not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 13,3 ; ሰብአ፡ ጌት፡ Michaei prophetia.Mich. 1,10 ; ሰብአ፡ ግብጽ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 46,34 ; ሰብአ፡ ሮሜ፡ Actus apostolorum.Act. 16,21 ; ሰብአ፡ ቆሮንቶስ፡ ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 1,1 in tit.; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 1,1 in tit.
c)aliis substantivis junctum significat eum, qui ad aliquam rem pertinet, ejus peritus est, in ea versatur, al., ut: ሰብአ፡ ዐይን፡ σκοπός vel σκοποί speculatorlaJesaiae prophetia.Jes. 21,6 ; Hezekielis prophetia.Hez. 3,17 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 37,14 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 90 ; ሰብአ፡ ሐጽ፡ τοξόται sagittariilaJesaiae prophetia.Jes. 21,15 ; Judith liber apocryphus.Judith 2,15 ; ሰብአ፡ ሐጽ፡ ወሰብአ፡ ኲናት፡ Hezekielis prophetia.Hez. 23,34 ; ሰብአ፡ አፍራስ፡ equiteslaJeremiae prophetia.Jer. 4,29 ; Judith liber apocryphus.Judith 2,15 ; ሰብአ፡ ሰረገላት፡ Judith liber apocryphus.Judith 7,20 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 8,4 ; ሰብአ፡ ምሥያጥ፡ οἱ ἀγοραῖοι Actus apostolorum.Act. 17,5 ; ሰብአ፡ ሕግ፡ legis peritilaChron. Ax.; ሰብአ፡ ዜና፡ εὐαγγελίζοντες Nahum.Nah. 2,1 ; ሰብአ፡ አዝያዥ፡ auctores tabularum astronomicarumlaAbushakeri opus chronographicum; numerus significat capita.Abush. 11.
sabʾ ወካዕበ፡ ጐለትኩ፡ ለሚካኤል፡ ዘድባርዋ፡ ጕልተ፡ ለሰብአ፡ ሰዓታት፡ ለደቂ፡ ኢታ፡ ለአባ፡ ዮሐንስ፡Encore, j’ai donné un fief à [l’église de] Mikāʾēl de Debārwā, aux gens [chargés de l’office] des Heures des Daqqi Itā, et à abbā Yoḥannes:fr 26 l. 29–30 (ed.), 30 l. 17–19 (tr.); ሠራዕክዎ፡ ለሊቃኖስ፡ አነ፡ ንጉሥ፡ ወናግ፡ ሰገድ፡ በዣን፡ ጽጌ፡ ዘውእቶሙ፡ ሰብአ፡ ሰዓታት፡ ዘገበዘ፡ አክሱም፡Moi, le roi Wanāg Sagad, j’ai établi Liqānos dans le nombre des žān ṣegē, qui sont les gens [chargés de l’office] des Heures dans la cathédrale d’Aksoumfr 38 l. 25–27 (ed.), 45 l. 24–26 (tr.); ንሕነኒ፡ አውገዝነ፡ በሥልጣነ፡ ጴጥሮስ፡ ወጳውሎስ፡ ዘእንበለ፡ ካህናት፡ ሰብአ፡ ማኅበር፡ ወበዓለ፡ ጕልት።nous défendons, sous peine d’excommunication, par la puissance de Pierre et de Paul, …, mais seulement les prêtres, qui appartienent à la communauté, et le maître du fief.fr 52 l. 2–3 (ed.), 62 l. 18–22 (tr.); ንሕነ፡ ሐደስነ፡ ወሠራዕነ፡ ወወሰነ፡ ወአውገዝነ፡ ከመ፡ ኢይሠየም፡ መኑሂ፡ እምባዕዳን፡ መኳንንት፡ ኀበ፡ ገብዘ፡ አክሱም፡ ቤተ፡ መንግሥትነ፡ ዘእንበለ፡ ሰብአ፡ ርስት፡ ዘተወልዱ፡ ውስቴታ።nous avons confirmé, établi, fixé et ordonné sous peine d’excommunication que personne d’entre les autres gouverneurs ne puisse être élu chef de la cathédrale d’Aksoum, siège de notre règne, [mais que le chef devait être choisi parmi les] habitants qui y ont des droits héréditaires et qui y sont nésfr 73 l. 17–20 (ed.), 88 l. 7–11 (tr.); ወረትእዎ፡ በብዙኅ፡ ንዋይ፡ ዘበልዓ፡ አምጺኦሙ፡ ሰብአ፡ ወግዕ፡ እለ፡ ነበሩ፡ በቀደምት፡ ነገሥት።Ils démontrèrent qu’on avait saisi des bien nombreux, en faisant venir les hommes qui connaissaient la loi et qui avaient été en charge au temps des rois précédents,fr 75 l. 14–15 (ed.), 90 l. 24–26 (tr.);
a) ሰብአ፡ ፋላት፡ sabʾa fālātpeople of omensenወኢመሠርየ፡ ወኢእምነ፡ ሰብአ፡ ፋላት፡or one who casts spells, or one of the people of omensen 18 l. 28 (ed.), 15 l. 9-10 (tr.), videasvid. ፋል፡
Grébaut
ሰብአ፡ ሃይማኖት፡ sabʾa hāymānot «les fidèles de la religionfr» ኢኮነ፡ ውእቱ፡ እምሰብአ፡ ሃይማኖት። 180. videasvid. ሃይማኖት፡
11
ሰብአ፡ ሥራይ፡ sabʾa śǝrāy augurefr, devinfr, videasvid. ሥራይ፡
128
ሰብአ፡ አሕማር፡ sabʾa ʾaḥmār «matelotsfr» ዛቲ፡ ልማድ፡ ተሠልጠት፡ ላዕለ፡ ሮማውያን፡ ከመ፡ ይጸሐፉ፡ ... ሰብአ፡ አሕማር፡ እለ፡ ይሐውሩ፡ በባሕር። 189, videasvid. ሐመር፡
64
Leslau
ሰብአ፡ ሀገር sabʾa hagar citizensen, videasvid. ሀገር፡ 216a
ሰብአ፡ ልቃሕ sabʾa lǝqqāḥ creditorsen, videasvid. ልቃሕ፡ 317a
ሰብአ፡ ምትሀት sabʾa mǝthat actorsen, videasvid. ምትሀት፡ 371b
Cross-references:
a) for ልሳነ፡ ሰብእ፡ videasvid. ልሳን፡ (Leslau)