Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

particula demonstrativa (cognata cum , ነው፡ , ነይ፡ col. 630.) obsoleta, cujus propria vis enla, eccela( hiede, dade) fuisse videtur; occurrit
1) እንክሙ፡ en vobislai.e. accipitela λάβετε Matthaei Evangelium.Matth. 26,26 .
2)in particulis compositis እንከ፡ , እንጋ፡ quas videre licet suo quamque loco.
{ Cfr. etiam ኢንከ፡ , ኢንኪ፡ al. in } , ነው፡ , ነይ፡ , singulae cum pronominibus suffixis, sunt tres formae adverbii cujusdam demonstrativi ( gramm.§ 160,a), quod eccela, enlasignificat הִנֵּה , הֵן إِنَّ . Forma
A) ና፡ nonnisi ante pronomen suffixumpron. suff.III personapers.m. singularisSing. ሁ፡ occurrit, scilicetsc. ናሁ፡ (proprie: ecce eumlavel idla, deinde) eccela, enla(numero et genere eorum, qui vel quae monstrantur, haud distinctis): ናሁ፡ ውእቱ፡ በእዴክሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 45,5 ; ናሁዝ፡ አሠር፡ liber Jobi.Job 5,27 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 4,13 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 5,4 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 16,22 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 4,8 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 13,27 ; ናሁ፡ አመትከ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,41 ; Matthaei Evangelium.Matth. 15,22 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 13,9 ; ናሁ፡ ጽዮን፡ Jesaiae prophetia.Jes. 33,20 ; ናሁ፡ ሠናይ፡ ወናሁ፡ አዳም፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 132,1 ; ናሁ፡ መሰግላን፡ በጽሑ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 2,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 12,2 ; Jeremiae prophetia.Jer. 43,12 ; ናሁ፡ ፅንስት፡ አንቲ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 16,11 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 20,3 ; Deuteronomium.Deut. 1,10 ; ናሁ፡ ወሀብኩካሁ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 23,11 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,34 ; ናሁ፡ ርእዩ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,2 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,3 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31,5 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 51,27 ; ናሁ፡ አነ፡ ኣበልዖሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 9,15 ; Jeremiae prophetia.Jer. 11,11 ; Jeremiae prophetia.Jer. 16,9 ; Jeremiae prophetia.Jer. 16,16 ; aliâs sexcenties; ናሁኬ፡ liber Jobi.Job 1,12 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 5,17 ; ἄρα οὖν ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,16 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,18 ; ናሁ፡ ዓሥር፡ ዝንቱ፡ en jam per decem viceslaNumeri, liber Pentateuchi.Num. 14,22 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 22,28 ; Deuteronomium.Deut. 8,4 ; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 12,14 .
B) ነው፡ nonnisi ante pronomen suffixumpron. suff.III personapers.fem. singularisSing. ሃ፡ locum tenet, scilicetsc. ነዋ፡ (proprie: en eamlavel idla, deinde in genere) ecce, enla, (quare ናሁ፡ et ነዋ፡ fere promiscue usurpantur): ነዋ፡ ንጉሥኪ፡ በጽሐ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 62,11 ; ነዋ፡ አምላክክሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 40,9 ; ነዋ፡ ዕሤቱ፡ ምስሌሁ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 40,10 ; Jesaiae prophetia.Jes. 25,9 ; Asc. Jesaiae prophetia.Jes. 9,22 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 51,6 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 11,5 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 23,19 ; Evangelium Joannis.Joh. 19,5 ; Evangelium Joannis.Joh. 19,26 ; Lucae evangelium.Luc. 17,23 al.
Cross-references: ነይ፡ usurpatur ante pronomen suffixumpron. suff.(exceptis pronomenpron.II personapers.m. et fem. singularisSing.et pluralisPl.), scilicetsc.
c) ነዮ፡ en eumlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 2 Enc. (rhythmi finalis causa), sed rarissima est haec forma; ejus loco usitata est forma ናሁ፡
Substantivumsubst.conditio vivila, sanila, salvila: እንዘ፡ ሀሎከ፡ በሕያውናከ፡ ዝየ፡ Chronica Liq. AtquChr. L. Atq. f. 28. ḥǝyāwǝnnā , ሕይውና፡ ḥǝyǝwǝnnā
Grébaut
ሕያውና፡ ḥǝyāwǝnnā «viefr» (cette forme abstraite provenant de l’adjectif ሕያው፡ «vivantfr», manque dans le . Seule la forme ሕያውና፡ , où la voyelle ‘ā’ n’a pas été abrégée en ‘ĕ’ devant le suffixe d’abstraction, est enregistrée dans le ‘Lexicon’)
ከመ፡ ይጽጊ፡ ጽጌ፡ ሕይውና። Ms. BNFabb216, fol. 133ra.
62
Leslau
ሕያውና ḥǝyāwǝnnā ( 62), ሕይውና ḥǝyǝwǝnnā state (condition) of living, of being aliveen 252b
videasvid. sub ና፡ supra.
, ነው፡ , ነይ፡ , singulae cum pronominibus suffixis, sunt tres formae adverbii cujusdam demonstrativi ( gramm.§ 160,a), quod eccela, enlasignificat הִנֵּה , הֵן إِنَّ . Forma
A) ና፡ nonnisi ante pronomen suffixumpron. suff.III personapers.m. singularisSing. ሁ፡ occurrit, scilicetsc. ናሁ፡ (proprie: ecce eumlavel idla, deinde) eccela, enla(numero et genere eorum, qui vel quae monstrantur, haud distinctis): ናሁ፡ ውእቱ፡ በእዴክሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 45,5 ; ናሁዝ፡ አሠር፡ liber Jobi.Job 5,27 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 4,13 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 5,4 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 16,22 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 4,8 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 13,27 ; ናሁ፡ አመትከ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,41 ; Matthaei Evangelium.Matth. 15,22 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 13,9 ; ናሁ፡ ጽዮን፡ Jesaiae prophetia.Jes. 33,20 ; ናሁ፡ ሠናይ፡ ወናሁ፡ አዳም፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 132,1 ; ናሁ፡ መሰግላን፡ በጽሑ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 2,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 12,2 ; Jeremiae prophetia.Jer. 43,12 ; ናሁ፡ ፅንስት፡ አንቲ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 16,11 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 20,3 ; Deuteronomium.Deut. 1,10 ; ናሁ፡ ወሀብኩካሁ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 23,11 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,34 ; ናሁ፡ ርእዩ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,2 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,3 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31,5 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 51,27 ; ናሁ፡ አነ፡ ኣበልዖሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 9,15 ; Jeremiae prophetia.Jer. 11,11 ; Jeremiae prophetia.Jer. 16,9 ; Jeremiae prophetia.Jer. 16,16 ; aliâs sexcenties; ናሁኬ፡ liber Jobi.Job 1,12 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 5,17 ; ἄρα οὖν ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,16 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,18 ; ናሁ፡ ዓሥር፡ ዝንቱ፡ en jam per decem viceslaNumeri, liber Pentateuchi.Num. 14,22 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 22,28 ; Deuteronomium.Deut. 8,4 ; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 12,14 .
B) ነው፡ nonnisi ante pronomen suffixumpron. suff.III personapers.fem. singularisSing. ሃ፡ locum tenet, scilicetsc. ነዋ፡ (proprie: en eamlavel idla, deinde in genere) ecce, enla, (quare ናሁ፡ et ነዋ፡ fere promiscue usurpantur): ነዋ፡ ንጉሥኪ፡ በጽሐ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 62,11 ; ነዋ፡ አምላክክሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 40,9 ; ነዋ፡ ዕሤቱ፡ ምስሌሁ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 40,10 ; Jesaiae prophetia.Jes. 25,9 ; Asc. Jesaiae prophetia.Jes. 9,22 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 51,6 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 11,5 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 23,19 ; Evangelium Joannis.Joh. 19,5 ; Evangelium Joannis.Joh. 19,26 ; Lucae evangelium.Luc. 17,23 al.
Cross-references: ነይ፡ usurpatur ante pronomen suffixumpron. suff.(exceptis pronomenpron.II personapers.m. et fem. singularisSing.et pluralisPl.), scilicetsc.
c) ነዮ፡ en eumlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 2 Enc. (rhythmi finalis causa), sed rarissima est haec forma; ejus loco usitata est forma ናሁ፡
particula (inseparabilis) suffixa [sine dubio e forma pleniore, ut כֵּן , extenuata, videasvid.gramm.§ 64, b; gramm.§ 169, 1]; antecedenti literae , vocali destitutae, assimilare licet literam , ut እኅድጌ፡ pro እኅድግኬ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 33,15 ; at ዑቅኬ፡ liber Jobi.Job 1,8 . Proprie: sicla, italai.e.
1)igiturla,
a)conclusive vel consecutive: ergola, itaquela, οὖν Matthaei Evangelium.Matth. 5,19 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,23 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,48 ; Matthaei Evangelium.Matth. 6,2 ; Matthaei Evangelium.Matth. 6,8 ; Matthaei Evangelium.Matth. 6,9 ; Matthaei Evangelium.Matth. 6,34 ; Matthaei Evangelium.Matth. 7,12 ; Matthaei Evangelium.Matth. 7,24 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,31 al.; በዝኬ፡ አእምሩ፡ Epistola Jeremiae, apocrypha.Ep. Jer. 28 ; ἄρα Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 5,6 ; Lucae evangelium.Luc. 11,20 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 15,14 ; 1 not able to find explanation in abbreviation listCor. 15,18 ; ad Galatas epistola Pauli.Gal. 2,21 ; ናሁኬ፡ ἄρα οὖν ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,16 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,18 ; ὥστε Matthaei Evangelium.Matth. 12,12 ; Matthaei Evangelium.Matth. 19,6 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,31 ; Marci Evangelium.Marc. 10,8 al.; τοίνυν ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 9,26 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 1,11 ; etiam ubi Graecus particulam respondentem non exhibet, ut: እመኬ፡ አቡክሙ፡ አነ፡ Malachiae prophetia.Mal. 1,6 ; እመሰኬ፡ liber Jobi.Job 8,4 ; እመኬ፡ liber Jobi.Job 9,29 ; ዮምኬ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 6,11 ; ሰማዕኩኬ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 23,25 ; nec non cum እንከ፡ componitur, ut: ኬ፡ እንከ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 3,8 ; Matthaei Evangelium.Matth. 6,31 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,26 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,31 ; ad Galatas epistola Pauli.Gal. 3,29 ; እፎኬ፡ quantolaminuslavel quantolamagis!lavideasvid. sub. እፎ፡
b)adhibetur recipiendae orationi (in epanalepsi), igiturla, inquamla, ut: ከመዝኬ፡ ውእቱ፡ ቤቶሙ፡ ለዐማፅያን፡ ወዝኬ፡ ውእቱ፡ ግዕዞሙ፡ liber Jobi.Job 18,21 ; ከማሁኬ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,16 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,35 ; አኮኬ፡ ዘንተ፡ ጾመ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 58,6 ; Matthaei Evangelium.Matth. 1,17 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 11,5 .
c)inservit nectendis sententiis, (ubi ad novi quid proceditur, quod cum iis quae antea dicta sunt quodam consequentiae vel successionis vinculo junctum est), jamla, jamlaverola, porrola(quare ad vim particulae ኒ፡ et Graecae δέ prope accedit), ut: ወእመኬ፡ ἐὰν δέ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,28 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,30 ; ወእቤሎ፡ ዝኬ፡ ማኅፈድ፡ ምንት፡ ውእቱ፡ ὁ δέ πύργος , φημί , τίς ἐστιν (postquam quid sit ἡ πέτρα καὶ ἡ πύλη explicitum est Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 87 ) Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 88 b; ወእቤሎ፡ እሊኬ፡ ደናግል፡ መኑ፡ እሙንቱ፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 88 b.
2)sanela, quidemla, utiquela, verola, ut: ርእዩ፡ እመ፡ ይዌልጡ፡ አሕዛብ፡ አማልክቲሆሙ፡ እንዘኬ፡ (v. እንዘ፡ ኬ፡ ) ኢኮኑ፡ አማልክተ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 2,11 . Crebro usurpatur
a)ad distinguenda vocabula ea, in quae vis orationis cadit: አንቲሂኬ፡ ዘመውኪ፡ καὶ σύ tulaverolaJeremiae prophetia.Jer. 3,1 ; Jacobi epistola.Jac. 4,12 ; አንኬ፡ ውእቱ፡ ἐγώ εἰμι Jesaiae prophetia.Jes. 43,25 ; Jesaiae prophetia.Jes. 48,17 ; ሶቤሃኬ፡ τότε Jesaiae prophetia.Jes. 58,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 58,10 ; ዝኬ፡ ad Timotheum epistola I.1 Tim. 2,3 rom; ወይንኬ፡ አልቦሙ፡ Evangelium Joannis.Joh. 2,3 ; ሠናይኬ፡ ቃለ፡ እግዚአብሔር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 39,8 ; advenientes salutantur: ሠናይኬ፡ ምጽአትክሙ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 14 ; ውእቱኬ፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 88 a; quare cum particula ሰ፡ (ejusdem fere potestatis) componi solet: አንሰኬ፡ ወ ሰ፡ ἐγὼ μέν ὁ δέ Matthaei Evangelium.Matth. 3,11 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 8,11 ; አንትሙሰኬ፡ ὑμεῖς δέ Matthaei Evangelium.Matth. 23,8 ; ይእዜሰኬ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 14,15 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,21 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 7,17 ; n. 812 ኦሪትሰኬ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 5,20 .
particula (inseparabilis) suffixa [sine dubio e forma pleniore, ut כֵּן , extenuata, videasvid.gramm.§ 64, b; gramm.§ 169, 1]; antecedenti literae , vocali destitutae, assimilare licet literam , ut እኅድጌ፡ pro እኅድግኬ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 33,15 ; at ዑቅኬ፡ liber Jobi.Job 1,8 . Proprie: sicla, italai.e.
1)igiturla,
a)conclusive vel consecutive: ergola, itaquela, οὖν Matthaei Evangelium.Matth. 5,19 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,23 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,48 ; Matthaei Evangelium.Matth. 6,2 ; Matthaei Evangelium.Matth. 6,8 ; Matthaei Evangelium.Matth. 6,9 ; Matthaei Evangelium.Matth. 6,34 ; Matthaei Evangelium.Matth. 7,12 ; Matthaei Evangelium.Matth. 7,24 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,31 al.; በዝኬ፡ አእምሩ፡ Epistola Jeremiae, apocrypha.Ep. Jer. 28 ; ἄρα Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 5,6 ; Lucae evangelium.Luc. 11,20 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 15,14 ; 1 not able to find explanation in abbreviation listCor. 15,18 ; ad Galatas epistola Pauli.Gal. 2,21 ; ናሁኬ፡ ἄρα οὖν ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,16 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,18 ; ὥστε Matthaei Evangelium.Matth. 12,12 ; Matthaei Evangelium.Matth. 19,6 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,31 ; Marci Evangelium.Marc. 10,8 al.; τοίνυν ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 9,26 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 1,11 ; etiam ubi Graecus particulam respondentem non exhibet, ut: እመኬ፡ አቡክሙ፡ አነ፡ Malachiae prophetia.Mal. 1,6 ; እመሰኬ፡ liber Jobi.Job 8,4 ; እመኬ፡ liber Jobi.Job 9,29 ; ዮምኬ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 6,11 ; ሰማዕኩኬ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 23,25 ; nec non cum እንከ፡ componitur, ut: ኬ፡ እንከ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 3,8 ; Matthaei Evangelium.Matth. 6,31 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,26 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,31 ; ad Galatas epistola Pauli.Gal. 3,29 ; እፎኬ፡ quantolaminuslavel quantolamagis!lavideasvid. sub. እፎ፡
b)adhibetur recipiendae orationi (in epanalepsi), igiturla, inquamla, ut: ከመዝኬ፡ ውእቱ፡ ቤቶሙ፡ ለዐማፅያን፡ ወዝኬ፡ ውእቱ፡ ግዕዞሙ፡ liber Jobi.Job 18,21 ; ከማሁኬ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,16 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,35 ; አኮኬ፡ ዘንተ፡ ጾመ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 58,6 ; Matthaei Evangelium.Matth. 1,17 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 11,5 .
c)inservit nectendis sententiis, (ubi ad novi quid proceditur, quod cum iis quae antea dicta sunt quodam consequentiae vel successionis vinculo junctum est), jamla, jamlaverola, porrola(quare ad vim particulae ኒ፡ et Graecae δέ prope accedit), ut: ወእመኬ፡ ἐὰν δέ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,28 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,30 ; ወእቤሎ፡ ዝኬ፡ ማኅፈድ፡ ምንት፡ ውእቱ፡ ὁ δέ πύργος , φημί , τίς ἐστιν (postquam quid sit ἡ πέτρα καὶ ἡ πύλη explicitum est Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 87 ) Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 88 b; ወእቤሎ፡ እሊኬ፡ ደናግል፡ መኑ፡ እሙንቱ፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 88 b.
2)sanela, quidemla, utiquela, verola, ut: ርእዩ፡ እመ፡ ይዌልጡ፡ አሕዛብ፡ አማልክቲሆሙ፡ እንዘኬ፡ (v. እንዘ፡ ኬ፡ ) ኢኮኑ፡ አማልክተ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 2,11 . Crebro usurpatur
a)ad distinguenda vocabula ea, in quae vis orationis cadit: አንቲሂኬ፡ ዘመውኪ፡ καὶ σύ tulaverolaJeremiae prophetia.Jer. 3,1 ; Jacobi epistola.Jac. 4,12 ; አንኬ፡ ውእቱ፡ ἐγώ εἰμι Jesaiae prophetia.Jes. 43,25 ; Jesaiae prophetia.Jes. 48,17 ; ሶቤሃኬ፡ τότε Jesaiae prophetia.Jes. 58,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 58,10 ; ዝኬ፡ ad Timotheum epistola I.1 Tim. 2,3 rom; ወይንኬ፡ አልቦሙ፡ Evangelium Joannis.Joh. 2,3 ; ሠናይኬ፡ ቃለ፡ እግዚአብሔር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 39,8 ; advenientes salutantur: ሠናይኬ፡ ምጽአትክሙ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 14 ; ውእቱኬ፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 88 a; quare cum particula ሰ፡ (ejusdem fere potestatis) componi solet: አንሰኬ፡ ወ ሰ፡ ἐγὼ μέν ὁ δέ Matthaei Evangelium.Matth. 3,11 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 8,11 ; አንትሙሰኬ፡ ὑμεῖς δέ Matthaei Evangelium.Matth. 23,8 ; ይእዜሰኬ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 14,15 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,21 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 7,17 ; n. 812 ኦሪትሰኬ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 5,20 .
quadril. III,3inter se concatenatumla, ad modum membrorum catenae nexum copulatumque esselacumc. በበይነ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 26,3 ; ናሁኬ፡ ተሰናሰላ፡ ትእዛዛት፡ (decalogi) አሐቲ፡ በአሐቲ፡ M.M. f. 247; de cognatis እለ፡ ይዘመዱ፡ ወይሰናሰሉ፡ F.N. 24,2; de ecclesiis, Gadela Lalibela.Gad. Lal.
participiumpart., fem. ህሉት፡
1)qui estla, existensla: ፈጠረ፡ ፍጥረተ፡ ይኩን፡ ህልወ፡ ἔκτισεν εἰς τὸ εἶναι τὰ πάντα Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,17 ; መድኀኒነ፡ ዘህልው፡ እምቅድመ፡ ዓለም፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 36 ; አምጣነ፡ ነፍስ፡ ህሉት፡ ውስተ፡ ሥጋ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 381 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 3,4 ; ዘህልው፡ ἃ εἰσί , Apocalypsis Joannis.Apoc. 1,19 . Conjunctum cum እምነ፡ significat oriundus ala: ነአምን፡ በመንፈስ፡ ቅዱስ፡ ከመ፡ ኢኮነ፡ ነኪረ፡ እምህላዌ፡ መለኮት፡ እስመ፡ እምአብ፡ ውእቱ፡ ህልው፡ καὶ γάρ ἐστιν ἐκ πατρὸς φυσικῶς not able to find explanation in abbreviation listCyr. ad Reg. f. 26.
2)is qui vere estla, verusla, duransla, stabilisla: ንርአይ፡ ለእመ፡ ነገሩ፡ ህልው፡ εἰ οἱ λόγοι αὐτοῦ ἀληθεῖς Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,17 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 1,6 ; ህልወ፡ ቃለ፡ ἀληθῆ λόγον Proverbiorum liber biblicus.Prov. 22,21 ; አማን፡ ህልወ፡ እብለክሙ፡ ἐγὼ τὴν ἀλήθειαν λέγω ὑμῖν Evangelium Joannis.Joh. 16,7 ; ዐስብ፡ ህልው፡ μισθὸς τῆς ἀληθείας Proverbiorum liber biblicus.Prov. 11,18 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 2,12 πιστόν ; ዝንጓጔ፡ ህልው፡ cavillatio perpetuala, Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 365 ; ብዕል፡ ህልው፡ ወዕሴት፡ ዘይነብር፡ ለዓለም፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 348. Inde ህልወ፡ vel በህልው፡ verela, reverala: አኮ፡ በህልው፡ ወአኮ፡ በጽድቅ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 23 et Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 22 ; ህልወ፡ ኮንኩ፡ ምስሌሆሙ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 1.
3)qui praesto estla: እስመ፡ ዕበየ፡ ክሂሎትከ፡ ህልው፡ ኀቤከ፡ ዘልፈ፡ πάρεστί σοι Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 11,22 ; qui adestla: እመሰ፡ ኮንኩ፡ ህልወ፡ እምኢተፈጸመ፡ ሎሙዝ፡ si adfuissem, hoc iis non contigissetlaJosippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 338.
hǝllǝw , fem. hǝllut
Grébaut
ህልው፡ hǝllǝw le vrai, ce qui est exactfr ከሠተ፡ ለነ፡ ዓቢየ፡ ወመድምመ፡ ወህልወ። 189.
በህልው፡ réellementfr, exactementfr እኩሌ፡ ፀሩ፡ ለእግዚአብሔር፡ ኢየሱስ፡ ክርስቶስ፡ እለ፡ ይመይጥዎሙ፡ በህልው፡ ለእለ፡ አምኑ፡ በአማን፡ ቃል፡ ወበምግባር፡ ዝውእቱ፡ ኢየሱስ፡ ክርስቶስ። 193.
ዘበህልው፡ en ce qui concerne la vérité, l’exactitudefr (m. à m.: le vrai). ናሁኬ፡ ኢተሐከይነ፡ በዘህልው፡ ስምዖ፡ ለእግዚእነ፡ ኢየሱስ፡ ክርስቶስ፡ ወእግዚእነ፡ ዘከመ፡ ገብረ፡ እንዘ፡ ንሬኢ፡ ሀለውነ፡ ወዘከመ፡ ዘለፈ፡ ሕሊናቲነ፡ በኀቤነ። 193.
3
Leslau
ህልው hǝllǝw (fem.) ህሉት hǝllut existingen, who existsen, who livesen, that lastsen, lastingen, constanten, that is presenten, who originatesen, that is trueen, that is exacten
በህልው ba-hǝllǝw , ህልወ hǝllǝwa reallyen, exactlyen, trulyen 218a
I,1[contiguum videtur ዐቀበ፡ , an وَقَى ?] SubjunctivusSubj. ይዑቅ፡
1)servarela, observarela: ነፍሶ፡ ዑቅ፡ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ διαφύλαξον liber Jobi.Job 2,6 ; ዑቅ፡ ትእዛዘ፡ ወግበር፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 77.
a)respicerela, attenderela, viderela, prospicerela, cumc.Acc.personapers.vel rei: ዑቀኒ፡ ἐπιγνῶναί με Ruth liber biblicus.Ruth 2,10 ; εἰδέναι ad Thessalonicenses epistola Pauli I.1 Thess. 5,12 ; ዘኢየዐውቅ፡ ቤቶ፡ ይወርሶ፡ ነፋስ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 11,29 ; βλέπειν ad Colossenses epistola Pauli.Col. 4,17 ; diaconi ይዑቅዎሙ፡ ለእለ፡ አልቦሙ፡ (prospiciant iis qui nihil habent) p. 321; etiam cumc. ላዕለ፡ vel ለ፡ pers.: ዑቅኬ፡ ላዕለ፡ (v. ) ኢዮብ፡ προσέχειν liber Jobi.Job 2,3 .
b)caverela
α)aliquem vel aliquid i.e. vitarela, cumc.Acc.: ዑቅዎሙ፡ ለከለባት፡ βλέπετε τοὺς κύνας ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 3,2 ; ዘንተ፡ ዑቅ፡ ከመ፡ ኢታግብኦ፡ ለወልድየ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 24,8 ; sequensseq. እምነ፡ rei, ut: ዑቅ፡ ርእሰከ፡ (v. ዑቅ፡ ) እምእኩይ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 4,20 .
β)providerela, viderela, cautionem adhiberela, sive addito ርእሶ፡ (proprie: semet custodirela) sive omisso; absoluteabsol.: ዑቅ፡ ርእሰከ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 19,2 ; Deuteronomium.Deut. 4,9 ; Deuteronomium.Deut. 8,11 ; Marci Evangelium.Marc. 13,9 ; Lucae evangelium.Luc. 17,3 ; ዑቅ፡ ወተዐቀብ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 13,13 ; ዑቂ፡ ወለብዊ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 3 ; ዑቁ፡ ወኢታፅርዑ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 7,23 ; cumc. በእንተ፡ rei ad Timotheum epistola I.1 Tim. 4,16 ; sequensseq. ኢ፡ cum SubjunctivusSubj.verbi ( nela): Deuteronomium.Deut. 4,23 ; Deuteronomium.Deut. 6,12 ; Deuteronomium.Deut. 11,16 ; Deuteronomium.Deut. 12,13 ; Deuteronomium.Deut. 12,19 ; Deuteronomium.Deut. 12,30 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 24,6 ; ዑቁ፡ ኢታርኅዉ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 17,3 ; Epistola Jeremiae, apocrypha.Ep. Jer. 4 ; ዑቅ፡ ኢያስሕቱከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 41,10 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,1 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,24 ; Lucae evangelium.Luc. 21,34 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 12,25 ; raro sequensseq.Imperf., ut: ዑቅ፡ አልቦ፡ ዘትኄሊ፡ liber Jobi.Job 1,8 ; Matthaei Evangelium.Matth. 9,30 ; sequensseq. ከመ፡ cumc.SubjunctivusSubj.( utla): ዑቁ፡ ከመ፡ ትግበሩ፡ Deuteronomium.Deut. 27,1 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 8,5 ; sequensseq. ዮጊ፡ ኢ፡ ne fortelac. SubjunctivusSubj., Apocalypsis Joannis.Apoc. 19,10 Platt.
2)animadverterela, cognoscerela: ዑቅ፡ ከመ፡ „scito, quod“ Lud. e Vit. Pach. [quae verbi አወቀ፡ significatio in lingua Amh. tritissima est; conferascfr. נָצַר custodirela, at نظر ነጸረ፡ intuerila, aspicerela].
3)intrans.: notumla, manifestum esselavel fierila, apparerela: ድኅረ፡ የዐውቅ፡ እከይሁ፡ (nisi ያዐውቅ፡ ἐκφαίνει τὴν κακίαν legere malueris) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,7 ; አዕረፈ፡ ( ያሬድ፡ ማሕሌታዊ፡ ) በሰላም፡ ወመቃብሪሁሰ፡ ኢተዐውቅ፡ (ni ተዐውቀ፡ legendum est) Sx. not able to find explanation in abbreviation listGenb. 11 ; ናሁኬ፡ የዐውቅ፡ ከመ፡ („elucet“, ni ያዐውቅ፡ „indicat“ interpretandum est) M.M. f. 109.
( መክፈል፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 11,14 in Cod. d'AbbadieAbb.CXLI), Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. መክፈልታት፡
1)parsla, Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 8 ; ናሁዝ፡ መክፈልተ፡ ፍኖቱ፡ liber Jobi.Job 26,14 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 16,19 ; በብዙኅ፡ መክፈልት፡ πολυμερῶς ad Hebraeos epistola.Hebr. 1,1 ; n. 879 ረከቦሙ፡ መክፈልቶሙ፡ ἀπὸ μέρους ad Romanos epistola Pauli.Rom. 11,25 ; ዝንቱ፡ ገጽ፡ ይትከፈል፡ ኀበ፡ ፰ መክፈልታት፡ F.N. 5; M.M. f. 15; ፬ መክፈልት፡ ዓመታት፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 82,11 , et መክፈልት፡ simplex καιροί Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 23,4 .
2)pars ratala, portiola(quae alicui obtigit): μερίς መክፈልትየ፡ እምኵሉ፡ ስራሕየ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,10 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,21 ; ትኄይስ፡ ንስቲት፡ መክፈልት፡ μικρὰ μερίς Proverbiorum liber biblicus.Prov. 15,16 ; Jeremiae prophetia.Jer. 10,16 ; Jeremiae prophetia.Jer. 12,10 ; ምስለ፡ አራዊት፡ መክፈልቱ፡ Danielis prophetia.Dan. 4,12 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 49,19 ; ከመ፡ ንርከብ፡ ኅዳጠ፡ መክፈልተ፡ ውስተ፡ ደብረ፡ መቅድስከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 63,18 ; Jesaiae prophetia.Jes. 57,6 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,12 ; Matthaei Evangelium.Matth. 24,51 ; Lucae evangelium.Luc. 10,42 ; ad Colossenses epistola Pauli.Col. 1,12 ; መክፈልተ፡ ገራህት፡ Ruth liber biblicus.Ruth 4,3 ; κλῆρος Michaei prophetia.Mich. 5,2 ; κληρονομία Malachiae prophetia.Mal. 1,3 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 26,54 sequensseq.; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 36,2 sequensseq.; Josuae liber.Jos. 19,2 ; Josuae liber.Jos. 19,10 sequensseq.; መክፈልታት፡ Hezekielis prophetia.Hez. 45,7 .
a)construitur cumc.c. በ፡ rei: Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,6 , vel cumc. ውስተ፡ Actus apostolorum.Act. 8,21 ; vel per st.c.: መክፈልተ፡ ሠናይ፡ ኢያምሥጥከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,14 .
b)sorsla: ዝውእቱ፡ መክፈልቱ፡ ለኃጥእ፡ እምኀበ፡ እግዚአብሔር፡ liber Jobi.Job 20,29 ; liber Jobi.Job 27,13 ; κλῆρος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,19 .
c)munusla: ሀብት፡ ወመክፈልት፡ Constitutiones Apostolorum.Const. Ap. 48. – Voc. Ae.:la መክፈልት፡ ዘ፡ ክፍያ።
, ነው፡ , ነይ፡ , singulae cum pronominibus suffixis, sunt tres formae adverbii cujusdam demonstrativi ( gramm.§ 160,a), quod eccela, enlasignificat הִנֵּה , הֵן إِنَّ . Forma
A) ና፡ nonnisi ante pronomen suffixumpron. suff.III personapers.m. singularisSing. ሁ፡ occurrit, scilicetsc. ናሁ፡ (proprie: ecce eumlavel idla, deinde) eccela, enla(numero et genere eorum, qui vel quae monstrantur, haud distinctis): ናሁ፡ ውእቱ፡ በእዴክሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 45,5 ; ናሁዝ፡ አሠር፡ liber Jobi.Job 5,27 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 4,13 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 5,4 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 16,22 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 4,8 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 13,27 ; ናሁ፡ አመትከ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,41 ; Matthaei Evangelium.Matth. 15,22 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 13,9 ; ናሁ፡ ጽዮን፡ Jesaiae prophetia.Jes. 33,20 ; ናሁ፡ ሠናይ፡ ወናሁ፡ አዳም፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 132,1 ; ናሁ፡ መሰግላን፡ በጽሑ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 2,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 12,2 ; Jeremiae prophetia.Jer. 43,12 ; ናሁ፡ ፅንስት፡ አንቲ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 16,11 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 20,3 ; Deuteronomium.Deut. 1,10 ; ናሁ፡ ወሀብኩካሁ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 23,11 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,34 ; ናሁ፡ ርእዩ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,2 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,3 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31,5 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 51,27 ; ናሁ፡ አነ፡ ኣበልዖሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 9,15 ; Jeremiae prophetia.Jer. 11,11 ; Jeremiae prophetia.Jer. 16,9 ; Jeremiae prophetia.Jer. 16,16 ; aliâs sexcenties; ናሁኬ፡ liber Jobi.Job 1,12 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 5,17 ; ἄρα οὖν ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,16 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,18 ; ናሁ፡ ዓሥር፡ ዝንቱ፡ en jam per decem viceslaNumeri, liber Pentateuchi.Num. 14,22 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 22,28 ; Deuteronomium.Deut. 8,4 ; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 12,14 .
B) ነው፡ nonnisi ante pronomen suffixumpron. suff.III personapers.fem. singularisSing. ሃ፡ locum tenet, scilicetsc. ነዋ፡ (proprie: en eamlavel idla, deinde in genere) ecce, enla, (quare ናሁ፡ et ነዋ፡ fere promiscue usurpantur): ነዋ፡ ንጉሥኪ፡ በጽሐ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 62,11 ; ነዋ፡ አምላክክሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 40,9 ; ነዋ፡ ዕሤቱ፡ ምስሌሁ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 40,10 ; Jesaiae prophetia.Jes. 25,9 ; Asc. Jesaiae prophetia.Jes. 9,22 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 51,6 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 11,5 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 23,19 ; Evangelium Joannis.Joh. 19,5 ; Evangelium Joannis.Joh. 19,26 ; Lucae evangelium.Luc. 17,23 al.
Cross-references: ነይ፡ usurpatur ante pronomen suffixumpron. suff.(exceptis pronomenpron.II personapers.m. et fem. singularisSing.et pluralisPl.), scilicetsc.
c) ነዮ፡ en eumlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 2 Enc. (rhythmi finalis causa), sed rarissima est haec forma; ejus loco usitata est forma ናሁ፡
Substantivumsubst., plerumque m. , sing.et collatio, -is vel collectivum, -ecoll., pluralisPl. አሠራት፡ [ إِثْرٌ et أَثَرٌ vestigiumla; ܐܰܬܪܳܐ locusla, nec non אֲשׁוּר gressusla] vestigiumlacujusvis generis et vestigiala: እሬኢ፡ አሠረ፡ ዕደው፡ ወአንስት፡ n. 740not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 13,20 ; አሠረ፡ ምንትኑ፡ ዝንቱ፡ not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 13,19 ; አሠረ፡ ንስር፡ ዘይሰርር፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 24,54 ; አሠረ፡ እግዚአብሔር፡ liber Jobi.Job 11,7 ; ለከይደ፡ አሠሮሙ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 21 ; ትሉ፡ አሠራ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,27 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 2,21 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 4,12 ; ኅሥሣ፡ አሠራ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,22 ; አሠረ፡ ፍኖት፡ liber Jobi.Job 9,26 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 11,33 ; አሠረ፡ ቀላይ፡ liber Jobi.Job 38,16 ; ታስተሐይጹ፡ አሠረ፡ ምድር፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 42 ; አሠረ፡ ዕበዩ፡ መኑ፡ ያአምር፡ ἐξιχνιάσει ( investigarela, pervestigarela) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,4 ; ረከበ፡ አሠረ፡ ስብሐቲሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,6 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 42,18 : ኢረከበ፡ አሠራ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,28 ; investigabilisla: ዘአልቦ፡ አሠር፡ vel አሠረ፡ liber Jobi.Job 5,9 ; liber Jobi.Job 34,24 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,21 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 3,8 ; ደምሰሰ፡ አሠርየ፡ delevit vestigiumla(viae) meumlaliber Jobi.Job 30,13 ; Jesaiae prophetia.Jes. 3,12 .
b)gressusla: አሠሩ፡ ለብእሲ፡ τὰ διαβήματα Proverbiorum liber biblicus.Prov. 20,24 .
c)semitala, callisla, via tritala, τρίβος , Jesaiae prophetia.Jes. 30,11 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 1,15 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,17 ; አሠር፡ ጽኑዕ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 14,3 ; ንሖር፡ በአሠሩ፡ Michaei prophetia.Mich. 4,2 ; ናሁዝ፡ አሠር፡ ዘአቅጻዕነ፡ liber Jobi.Job 5,27 ; አሠር፡ ንጹሕ፡ ዘእንበለ፡ አሥዋክ፡ Lit. Epiph.; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 56,6 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 61,9 .
d)signumla, notala: አሠሩ፡ ለልብ፡ ፍሡሕ፡ ገጽ፡ ብሩህ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 13,26 ; Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 2 ; አሠረ፡ ደም፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 3 Enc.; አርአየኒ፡ አሠረ፡ ቅንዋት፡ ወአሠረ፡ ርግዘት፡ ዘገቦሁ፡ F.N. 19.
e)reliquiaela, ruderala: rex ርእየ፡ አሠረ፡ ደዌ፡ ዲበ፡ ገጹ፡ (sc. Patriarchae) Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 24 ; አሠራት፡ ruderala(c. fem. adjectivumadj.) F.N. 19. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: አሠር፡ ብ፡ ፍለጋ፡
III,1frenarila, refrenarila, coërcerila: ናሁ፡ ( በሞት፡ ) ተለጕመ፡ ዜማ፡ መሰንቆ፡ ጥዑም፡ Maʃshafa Genzat.Genz. f. 103 ; ተለጕሞ፡ ልሳን፡ (Infin.) Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 24 ; { አፍራስ፡ ዘእንበለ፡ ይትለጐም፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 6 }. , ነው፡ , ነይ፡ , singulae cum pronominibus suffixis, sunt tres formae adverbii cujusdam demonstrativi ( gramm.§ 160,a), quod eccela, enlasignificat הִנֵּה , הֵן إِنَّ . Forma
A) ና፡ nonnisi ante pronomen suffixumpron. suff.III personapers.m. singularisSing. ሁ፡ occurrit, scilicetsc. ናሁ፡ (proprie: ecce eumlavel idla, deinde) eccela, enla(numero et genere eorum, qui vel quae monstrantur, haud distinctis): ናሁ፡ ውእቱ፡ በእዴክሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 45,5 ; ናሁዝ፡ አሠር፡ liber Jobi.Job 5,27 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 4,13 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 5,4 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 16,22 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 4,8 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 13,27 ; ናሁ፡ አመትከ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,41 ; Matthaei Evangelium.Matth. 15,22 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 13,9 ; ናሁ፡ ጽዮን፡ Jesaiae prophetia.Jes. 33,20 ; ናሁ፡ ሠናይ፡ ወናሁ፡ አዳም፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 132,1 ; ናሁ፡ መሰግላን፡ በጽሑ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 2,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 12,2 ; Jeremiae prophetia.Jer. 43,12 ; ናሁ፡ ፅንስት፡ አንቲ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 16,11 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 20,3 ; Deuteronomium.Deut. 1,10 ; ናሁ፡ ወሀብኩካሁ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 23,11 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,34 ; ናሁ፡ ርእዩ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,2 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,3 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31,5 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 51,27 ; ናሁ፡ አነ፡ ኣበልዖሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 9,15 ; Jeremiae prophetia.Jer. 11,11 ; Jeremiae prophetia.Jer. 16,9 ; Jeremiae prophetia.Jer. 16,16 ; aliâs sexcenties; ናሁኬ፡ liber Jobi.Job 1,12 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 5,17 ; ἄρα οὖν ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,16 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,18 ; ናሁ፡ ዓሥር፡ ዝንቱ፡ en jam per decem viceslaNumeri, liber Pentateuchi.Num. 14,22 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 22,28 ; Deuteronomium.Deut. 8,4 ; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 12,14 .
B) ነው፡ nonnisi ante pronomen suffixumpron. suff.III personapers.fem. singularisSing. ሃ፡ locum tenet, scilicetsc. ነዋ፡ (proprie: en eamlavel idla, deinde in genere) ecce, enla, (quare ናሁ፡ et ነዋ፡ fere promiscue usurpantur): ነዋ፡ ንጉሥኪ፡ በጽሐ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 62,11 ; ነዋ፡ አምላክክሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 40,9 ; ነዋ፡ ዕሤቱ፡ ምስሌሁ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 40,10 ; Jesaiae prophetia.Jes. 25,9 ; Asc. Jesaiae prophetia.Jes. 9,22 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 51,6 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 11,5 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 23,19 ; Evangelium Joannis.Joh. 19,5 ; Evangelium Joannis.Joh. 19,26 ; Lucae evangelium.Luc. 17,23 al.
Cross-references: ነይ፡ usurpatur ante pronomen suffixumpron. suff.(exceptis pronomenpron.II personapers.m. et fem. singularisSing.et pluralisPl.), scilicetsc.
c) ነዮ፡ en eumlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 2 Enc. (rhythmi finalis causa), sed rarissima est haec forma; ejus loco usitata est forma ናሁ፡
, ነው፡ , ነይ፡ , singulae cum pronominibus suffixis, sunt tres formae adverbii cujusdam demonstrativi ( gramm.§ 160,a), quod eccela, enlasignificat הִנֵּה , הֵן إِنَّ . Forma
A) ና፡ nonnisi ante pronomen suffixumpron. suff.III personapers.m. singularisSing. ሁ፡ occurrit, scilicetsc. ናሁ፡ (proprie: ecce eumlavel idla, deinde) eccela, enla(numero et genere eorum, qui vel quae monstrantur, haud distinctis): ናሁ፡ ውእቱ፡ በእዴክሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 45,5 ; ናሁዝ፡ አሠር፡ liber Jobi.Job 5,27 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 4,13 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 5,4 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 16,22 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 4,8 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 13,27 ; ናሁ፡ አመትከ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,41 ; Matthaei Evangelium.Matth. 15,22 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 13,9 ; ናሁ፡ ጽዮን፡ Jesaiae prophetia.Jes. 33,20 ; ናሁ፡ ሠናይ፡ ወናሁ፡ አዳም፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 132,1 ; ናሁ፡ መሰግላን፡ በጽሑ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 2,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 12,2 ; Jeremiae prophetia.Jer. 43,12 ; ናሁ፡ ፅንስት፡ አንቲ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 16,11 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 20,3 ; Deuteronomium.Deut. 1,10 ; ናሁ፡ ወሀብኩካሁ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 23,11 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,34 ; ናሁ፡ ርእዩ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,2 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,3 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31,5 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 51,27 ; ናሁ፡ አነ፡ ኣበልዖሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 9,15 ; Jeremiae prophetia.Jer. 11,11 ; Jeremiae prophetia.Jer. 16,9 ; Jeremiae prophetia.Jer. 16,16 ; aliâs sexcenties; ናሁኬ፡ liber Jobi.Job 1,12 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 5,17 ; ἄρα οὖν ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,16 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,18 ; ናሁ፡ ዓሥር፡ ዝንቱ፡ en jam per decem viceslaNumeri, liber Pentateuchi.Num. 14,22 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 22,28 ; Deuteronomium.Deut. 8,4 ; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 12,14 .
B) ነው፡ nonnisi ante pronomen suffixumpron. suff.III personapers.fem. singularisSing. ሃ፡ locum tenet, scilicetsc. ነዋ፡ (proprie: en eamlavel idla, deinde in genere) ecce, enla, (quare ናሁ፡ et ነዋ፡ fere promiscue usurpantur): ነዋ፡ ንጉሥኪ፡ በጽሐ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 62,11 ; ነዋ፡ አምላክክሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 40,9 ; ነዋ፡ ዕሤቱ፡ ምስሌሁ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 40,10 ; Jesaiae prophetia.Jes. 25,9 ; Asc. Jesaiae prophetia.Jes. 9,22 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 51,6 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 11,5 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 23,19 ; Evangelium Joannis.Joh. 19,5 ; Evangelium Joannis.Joh. 19,26 ; Lucae evangelium.Luc. 17,23 al.
Cross-references: ነይ፡ usurpatur ante pronomen suffixumpron. suff.(exceptis pronomenpron.II personapers.m. et fem. singularisSing.et pluralisPl.), scilicetsc.
c) ነዮ፡ en eumlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 2 Enc. (rhythmi finalis causa), sed rarissima est haec forma; ejus loco usitata est forma ናሁ፡
, ነው፡ , ነይ፡ , singulae cum pronominibus suffixis, sunt tres formae adverbii cujusdam demonstrativi ( gramm.§ 160,a), quod eccela, enlasignificat הִנֵּה , הֵן إِنَّ . Forma
A) ና፡ nonnisi ante pronomen suffixumpron. suff.III personapers.m. singularisSing. ሁ፡ occurrit, scilicetsc. ናሁ፡ (proprie: ecce eumlavel idla, deinde) eccela, enla(numero et genere eorum, qui vel quae monstrantur, haud distinctis): ናሁ፡ ውእቱ፡ በእዴክሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 45,5 ; ናሁዝ፡ አሠር፡ liber Jobi.Job 5,27 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 4,13 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 5,4 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 16,22 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 4,8 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 13,27 ; ናሁ፡ አመትከ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,41 ; Matthaei Evangelium.Matth. 15,22 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 13,9 ; ናሁ፡ ጽዮን፡ Jesaiae prophetia.Jes. 33,20 ; ናሁ፡ ሠናይ፡ ወናሁ፡ አዳም፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 132,1 ; ናሁ፡ መሰግላን፡ በጽሑ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 2,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 12,2 ; Jeremiae prophetia.Jer. 43,12 ; ናሁ፡ ፅንስት፡ አንቲ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 16,11 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 20,3 ; Deuteronomium.Deut. 1,10 ; ናሁ፡ ወሀብኩካሁ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 23,11 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,34 ; ናሁ፡ ርእዩ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,2 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,3 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31,5 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 51,27 ; ናሁ፡ አነ፡ ኣበልዖሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 9,15 ; Jeremiae prophetia.Jer. 11,11 ; Jeremiae prophetia.Jer. 16,9 ; Jeremiae prophetia.Jer. 16,16 ; aliâs sexcenties; ናሁኬ፡ liber Jobi.Job 1,12 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 5,17 ; ἄρα οὖν ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,16 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,18 ; ናሁ፡ ዓሥር፡ ዝንቱ፡ en jam per decem viceslaNumeri, liber Pentateuchi.Num. 14,22 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 22,28 ; Deuteronomium.Deut. 8,4 ; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 12,14 .
B) ነው፡ nonnisi ante pronomen suffixumpron. suff.III personapers.fem. singularisSing. ሃ፡ locum tenet, scilicetsc. ነዋ፡ (proprie: en eamlavel idla, deinde in genere) ecce, enla, (quare ናሁ፡ et ነዋ፡ fere promiscue usurpantur): ነዋ፡ ንጉሥኪ፡ በጽሐ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 62,11 ; ነዋ፡ አምላክክሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 40,9 ; ነዋ፡ ዕሤቱ፡ ምስሌሁ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 40,10 ; Jesaiae prophetia.Jes. 25,9 ; Asc. Jesaiae prophetia.Jes. 9,22 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 51,6 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 11,5 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 23,19 ; Evangelium Joannis.Joh. 19,5 ; Evangelium Joannis.Joh. 19,26 ; Lucae evangelium.Luc. 17,23 al.
Cross-references: ነይ፡ usurpatur ante pronomen suffixumpron. suff.(exceptis pronomenpron.II personapers.m. et fem. singularisSing.et pluralisPl.), scilicetsc.
c) ነዮ፡ en eumlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 2 Enc. (rhythmi finalis causa), sed rarissima est haec forma; ejus loco usitata est forma ናሁ፡
II
1)vacillarelavel nutare facerela, labefactarela: ብእሲ፡ ዘያተነትኖ፡ ስካረ፡ ወይን፡ Jeremiae prophetia.Jer. 23,9 ; Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 172,2 ; ሶበ፡ አተንተኖ፡ ሰይጣነ፡ ዝሙት፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 7.
2)percuterela, percellerela: አተከዘኒ፡ ወአተንተነኒ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 334 ; ናሁ፡ አሕመመኒ፡ ሶበ፡ ሰማዕኩ፡ ነገረ፡ ብእሲት፡ ወአተንተነኒ፡ ውእቱ፡ ወሆከኒ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 369.
III,2demonstrarila, perspicuum factum essela, elucerela: በከመ፡ ተበየነ፡ sicut demonstratum estlaPhilexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 3 ; ተበይኖ፡ ፍድፋዴ፡ ብሑታዊያን፡ እምትምህርተ፡ አበው፡ demonstratio praestantiae solitariorum e doctrina patrumla, Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 3 ; ውእቱኬ፡ ይትቤየን፡ እምግባረ፡ ማርታ፡ ወማርያም፡ ( hoc demonstrare licetlavel elucebit ela) Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 54 ; ናሁ፡ ተበየነ፡ ለከ፡ ጥያቄ፡ ነገርየ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 300 ; ተበየነ፡ ንዝህላልከ፡ p. 282.
participiumpart.qui cecĭditla, lapsusla, jacensla, collapsusla: n. 932Deuteronomium.Deut. 21,1 ; Judicum liber.Jud. 3,25 ; Judicum liber.Jud. 19,27 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 5,3 ; ናሁ፡ ሆሎፌርኔስ፡ ውዱቅ፡ ውስተ፡ ምድር፡ በድኑ፡ Judith liber apocryphus.Judith 14,18 ; ረከብዎ፡ ውዱቀ፡ ወምዉተ፡ Rel. Bar.; አንሥአ፡ ለነ፡ አረፍተ፡ ውድቅተ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 49,13 .
a)cadensla, casurusla: አረፍት፡ ውድቅት፡ τεῖχος πίπτον Jesaiae prophetia.Jes. 30,13 .
b)lapsuslapeccato vel in peccatum: ሀቦሙ፡ ንስሓ፡ ለውዱቃን፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 108 ; episcopus ያንሥኦሙ፡ ለውዱቃን፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 6 ; Deus est መንሥኤ፡ ውዱቃን፡ Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 17.
c)qui excĭditlamunere, expulsusla, amotusla: ውዱቅ፡ እማዕርጊሃ፡ ለቅድስት፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 143 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 192.
participiumpart.
1)affixusla, agglutinatusla: መልክአ፡ ሥጋሁ፡ ልኩእ፡ ላዕለ፡ ዕፀ፡ መስቀል፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TerrSx. Ter 27 Enc.; እደዊከ (Christi) ልኩኣት፡ በኀፃውንት፡ ዲበ፡ ዕፅ፡ (in ligno crucis) Phlx. sub finems. fin.; ወልኩእ፡ ዲበ፡ መሳክዊሃ፡ ( ለቤት፡ ) ሰሌዳ፡ መጽሔት፡ Chronica Liq. AtquChr. L. Atq. f. 30.
2)impressusla, insculptusla, inscriptusla, consignatusla; ጽሑፍ፡ ተዝካር፡ ውስቴቱ፡ ወልኩእ፡ በአምጣነ፡ ኍልቆሙ፡ εἰς μνημόσυνον ἐν γραφῇ κεκολαμμένῃ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 45,11 ; ናሁ፡ ልኩእ፡ ውስተ፡ መጽሐፈ፡ ፋርስ፡ ወዘሜዶን፡ ለተዝካር፡ n. 51 γέγραπται Esther, liber biblicus.Esth. 10,2 ; ወነገሩ፡ ዘተርፈ፡ ልኩእ፡ በመጽሐፉ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 285 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 82,6 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 103,2 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 108,7 .
lǝkuʾ , ልኩዕ፡ lǝkuʿ , pluralisPl. ልኩዓን፡ lǝkuʿān , fem. ልክዕት፡ lǝkǝʿt , pluralisPl. ልኩዓት፡ lǝkuʿāt
Grébaut
ልኩዕ፡ lǝkuʿ , pluralisPl. ልኩዓን፡ lǝkuʿān «écritfr, impriméfr, marquéfr» ― የተጣፈ፡ Ms. BNFabb217, fol. 16v.
ልክዕት፡ lǝkǝʿt fem. , pluralisPl. ልኩዓት፡ lǝkuʿāt «écritefr, impriméefr, marquéefr» ― የተጣፈች፡ Ms. BNFabb217, fol. 16v.
38
Leslau
ልኩእ፡ lǝkuʾ pass. part. of videasvid. ለክአ 313a
, ነው፡ , ነይ፡ , singulae cum pronominibus suffixis, sunt tres formae adverbii cujusdam demonstrativi ( gramm.§ 160,a), quod eccela, enlasignificat הִנֵּה , הֵן إِنَّ . Forma
A) ና፡ nonnisi ante pronomen suffixumpron. suff.III personapers.m. singularisSing. ሁ፡ occurrit, scilicetsc. ናሁ፡ (proprie: ecce eumlavel idla, deinde) eccela, enla(numero et genere eorum, qui vel quae monstrantur, haud distinctis): ናሁ፡ ውእቱ፡ በእዴክሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 45,5 ; ናሁዝ፡ አሠር፡ liber Jobi.Job 5,27 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 4,13 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 5,4 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 16,22 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 4,8 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 13,27 ; ናሁ፡ አመትከ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,41 ; Matthaei Evangelium.Matth. 15,22 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 13,9 ; ናሁ፡ ጽዮን፡ Jesaiae prophetia.Jes. 33,20 ; ናሁ፡ ሠናይ፡ ወናሁ፡ አዳም፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 132,1 ; ናሁ፡ መሰግላን፡ በጽሑ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 2,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 12,2 ; Jeremiae prophetia.Jer. 43,12 ; ናሁ፡ ፅንስት፡ አንቲ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 16,11 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 20,3 ; Deuteronomium.Deut. 1,10 ; ናሁ፡ ወሀብኩካሁ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 23,11 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,34 ; ናሁ፡ ርእዩ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,2 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,3 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31,5 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 51,27 ; ናሁ፡ አነ፡ ኣበልዖሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 9,15 ; Jeremiae prophetia.Jer. 11,11 ; Jeremiae prophetia.Jer. 16,9 ; Jeremiae prophetia.Jer. 16,16 ; aliâs sexcenties; ናሁኬ፡ liber Jobi.Job 1,12 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 5,17 ; ἄρα οὖν ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,16 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,18 ; ናሁ፡ ዓሥር፡ ዝንቱ፡ en jam per decem viceslaNumeri, liber Pentateuchi.Num. 14,22 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 22,28 ; Deuteronomium.Deut. 8,4 ; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 12,14 .
B) ነው፡ nonnisi ante pronomen suffixumpron. suff.III personapers.fem. singularisSing. ሃ፡ locum tenet, scilicetsc. ነዋ፡ (proprie: en eamlavel idla, deinde in genere) ecce, enla, (quare ናሁ፡ et ነዋ፡ fere promiscue usurpantur): ነዋ፡ ንጉሥኪ፡ በጽሐ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 62,11 ; ነዋ፡ አምላክክሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 40,9 ; ነዋ፡ ዕሤቱ፡ ምስሌሁ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 40,10 ; Jesaiae prophetia.Jes. 25,9 ; Asc. Jesaiae prophetia.Jes. 9,22 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 51,6 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 11,5 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 23,19 ; Evangelium Joannis.Joh. 19,5 ; Evangelium Joannis.Joh. 19,26 ; Lucae evangelium.Luc. 17,23 al.
Cross-references: ነይ፡ usurpatur ante pronomen suffixumpron. suff.(exceptis pronomenpron.II personapers.m. et fem. singularisSing.et pluralisPl.), scilicetsc.
c) ነዮ፡ en eumlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 2 Enc. (rhythmi finalis causa), sed rarissima est haec forma; ejus loco usitata est forma ናሁ፡
I,1[vicinum videtur عَوِجَ curvus fuitla, II curvavitla, flexitla; videasvid. ዖገ፡ ] SubjunctivusSubj. ይዕግት፡ , circumvenirela, circumsederela, circumstarela, cingerela, cumc.Acc.: ዕግትዎ፡ ለንጉሥ፡ Regum liber biblicum IV.4 Reg. 11,8 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 14,27 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 3,6 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 16,11 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 17,6 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 34,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 47,11 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 117,10 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 117,11 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 11712 ; Hezekielis prophetia.Hez. 5,17 ; Hezekielis prophetia.Hez. 19,8 ; ናሁ፡ ማይ፡ ዐገተኪ፡ Nahum.Nah. 3,14 ; Jesaiae prophetia.Jes. 30,32 ; ዐገቱክሙ፡ ኵናት፡ ፀርክሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 6,25 ; Jeremiae prophetia.Jer. 20,10 ; Jeremiae prophetia.Jer. 27,14 ; Judith liber apocryphus.Judith 7,19 ; liber Jobi.Job 1,17 ; liber Jobi.Job 19,12 ; ዐገተከ፡ መሣግር፡ liber Jobi.Job 22,10 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 46,16 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 51,7 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 34 ; Evangelium Joannis.Joh. 10,24 ; in specie:
c)Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 13,18 κυκλοῦν circumducerelainterpres male interpretatus est ዐገተ፡ circumvenirela. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ዐገተ፡ ብ፡ ከበበ፡
Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. መዓርግ፡ , pluralisPl.pluralisPl. መዓርጋት፡
1)graduslaper quem ascenditur
b)translatetransl.:
α)cognationis, ut: መዓርግ፡ ራብዕ፡ F.N. 24,2; መዓርጋት፡ ዘወራስያን፡ F.N. 42,2.
β)astronomicus: ፫፻ወ፷ መዓርጋት፤ ለለአሐቲ፡ ኆኅት፡ (i.e. singulis zodiaci signis) ፴ መዓርግ፡ ዕሩያን፡ Abushakeri opus chronographicum; numerus significat capita.Abush. 4.
δ)honoris, dignitatis: አቡሊናርዮስ፡ ተአመነ፡ ከመ፡ መንፈስ፡ ቅዱስ፡ የሐጽጽ፡ እምአብ፡ ወወልድ፡ በመዓርገ፡ አምላክና፡ F.M. 25,1; በበመዓርጊሆሙ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 323 ; ወተጋብኡ፡ ለህርቃኖስ፡ መዓርገ፡ መንግሥት፡ ወመዓርገ፡ ካህናት፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 300 ; in specie: clericorum, አዘዝነ፡ መዓርገ፡ ሢመታት፡ ለቤተ፡ ክርስቲያን፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 1 ; F.N. et F.M. crebro; መዓርገ፡ ክህነት፡ F.M. 6,1; clericus ይትመተር፡ እማዕርጊሁ፡ ለቤተ፡ ክርስቲያን፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 119 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MiyazyaSx. Mij. 21 Enc.
ε)aliarum rerum: ናሁ፡ ሠርዑ፡ አበው፡ ለከሓድያን፡ ብዙኀ፡ መዓርጋተ፡ ንስሓ፡ F.M. 16,2; ወካዕበ፡ ሠርዐ፡ ፍድፋዴ፡ ባሕታውያን፡ ውስተ፡ ፫ መዓርጋት፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 4.
ζ)ordola, seriesla: ስፉይ፡ በሠላስ፡ መዓርገ፡ ስፍየት፡ F.M. 31,5 ( videasvid. sub መንዲል፡ col. 195).
2)scalala, scalaela
a)Treppe : መዓርግ፡ ዘያወርድ፡ እምሀገረ፡ ዳዊት፡ κλίμακες Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 13,15 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 22,37 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 6,12 .
3)suggestusla: ቆሙ፡ ኀበ፡ መዓርጎሙ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 19,4 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 6,13 .
, ነው፡ , ነይ፡ , singulae cum pronominibus suffixis, sunt tres formae adverbii cujusdam demonstrativi ( gramm.§ 160,a), quod eccela, enlasignificat הִנֵּה , הֵן إِنَّ . Forma
A) ና፡ nonnisi ante pronomen suffixumpron. suff.III personapers.m. singularisSing. ሁ፡ occurrit, scilicetsc. ናሁ፡ (proprie: ecce eumlavel idla, deinde) eccela, enla(numero et genere eorum, qui vel quae monstrantur, haud distinctis): ናሁ፡ ውእቱ፡ በእዴክሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 45,5 ; ናሁዝ፡ አሠር፡ liber Jobi.Job 5,27 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 4,13 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 5,4 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 16,22 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 4,8 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 13,27 ; ናሁ፡ አመትከ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,41 ; Matthaei Evangelium.Matth. 15,22 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 13,9 ; ናሁ፡ ጽዮን፡ Jesaiae prophetia.Jes. 33,20 ; ናሁ፡ ሠናይ፡ ወናሁ፡ አዳም፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 132,1 ; ናሁ፡ መሰግላን፡ በጽሑ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 2,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 12,2 ; Jeremiae prophetia.Jer. 43,12 ; ናሁ፡ ፅንስት፡ አንቲ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 16,11 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 20,3 ; Deuteronomium.Deut. 1,10 ; ናሁ፡ ወሀብኩካሁ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 23,11 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,34 ; ናሁ፡ ርእዩ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,2 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,3 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31,5 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 51,27 ; ናሁ፡ አነ፡ ኣበልዖሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 9,15 ; Jeremiae prophetia.Jer. 11,11 ; Jeremiae prophetia.Jer. 16,9 ; Jeremiae prophetia.Jer. 16,16 ; aliâs sexcenties; ናሁኬ፡ liber Jobi.Job 1,12 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 5,17 ; ἄρα οὖν ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,16 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,18 ; ናሁ፡ ዓሥር፡ ዝንቱ፡ en jam per decem viceslaNumeri, liber Pentateuchi.Num. 14,22 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 22,28 ; Deuteronomium.Deut. 8,4 ; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 12,14 .
B) ነው፡ nonnisi ante pronomen suffixumpron. suff.III personapers.fem. singularisSing. ሃ፡ locum tenet, scilicetsc. ነዋ፡ (proprie: en eamlavel idla, deinde in genere) ecce, enla, (quare ናሁ፡ et ነዋ፡ fere promiscue usurpantur): ነዋ፡ ንጉሥኪ፡ በጽሐ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 62,11 ; ነዋ፡ አምላክክሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 40,9 ; ነዋ፡ ዕሤቱ፡ ምስሌሁ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 40,10 ; Jesaiae prophetia.Jes. 25,9 ; Asc. Jesaiae prophetia.Jes. 9,22 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 51,6 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 11,5 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 23,19 ; Evangelium Joannis.Joh. 19,5 ; Evangelium Joannis.Joh. 19,26 ; Lucae evangelium.Luc. 17,23 al.
Cross-references: ነይ፡ usurpatur ante pronomen suffixumpron. suff.(exceptis pronomenpron.II personapers.m. et fem. singularisSing.et pluralisPl.), scilicetsc.
c) ነዮ፡ en eumlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 2 Enc. (rhythmi finalis causa), sed rarissima est haec forma; ejus loco usitata est forma ናሁ፡
(crebro ተሰነአወ፡ et ተሰነዓወ፡ scriptum) quadril. III,3
1)pacemlavel concordiamla( mutuamla) inter se jungerelavel colerela, εἰρηνεύειν Marci Evangelium.Marc. 9,50 ; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 13,12 ; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 3,14 ; በተሰናእዎ፡ ἐν ὁμονοίᾳ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 18,9 ; construitur cumc.c. ምስለ፡ , ut: ተሰናአወ፡ ዮሳፍጥ፡ ምስለ፡ ንጉሠ፡ እስራኤል፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 22,45 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 8,82 , vel cumc.Acc.personapers.: ይሰናአዉከ፡ liber Jobi.Job 5,23 ; ሰአሎ፡ ይሰናአዎ፡ ይኩን፡ ሰላም፡ ማእከሌሆሙ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 18,10 ; ለትሕትናነ፡ ተሰናአዎ፡ cum humilitate nostra foedus junxitlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 29 Enc.; ተሰናእዎ፡ እሳት፡ ወማይ፡ በ፩ ህላዌ፡ conciliatio ignis elatlaaquae in uno individuola(allegoria est de Christo) Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 2.
3)consentirela, concordarela, congruerela(de rebus praedicatur), ut: numeri congruuntlaAbush. (crebro); ዛቲ፡ ኀጢአት፡ ትሰናአው፡ ምስለ፡ F.M. 11,1.
4)convenirelade re, conditione; paciscilaaliquid; በከመ፡ ተሰናአዎ፡ ( convenerat cum eola) Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 309 ; በተሰናእዎቶሙ፡ ( mutuo consensula) F.N. 24,3; cumc. በ፡ vel ላዕለ፡ rei, ut F.N. 36; ተሰናአዉ፡ በዝ፡ ምክር፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 283 ; ከመ፡ ኢይሰናአዉ፡ ላዕለ፡ ወልጦ፡ መጻሕፍት፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 286, vel cumc. ለ፡ rei agendae: በእንተ፡ ተሰናእዎተ፡ ክልኤሆሙ፡ ለምንኵስና፡ F.M. 12,3; ተሰናአዉ፡ ኅቡረ፡ ለገድል፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 9 Enc.; vel cumc. ከመ፡ seq. SubjunctivusSubj.: ተሰናአዉ፡ ከመ፡ n. 372 ይረስዩ፡ ሎቱ፡ በዓለ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 273 ; Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 276 ; Sx. not able to find explanation in abbreviation listMag. 24 ; ተሰናአዉ፡ ምስሌሃ፡ ከመ፡ የሀብዎ፡ ንዋየ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 21.
tasanāʾawa , tasanaʾawa , tasanaʾawa
3) coincideen በውእቱ፡ ጊዜ፡ ተሰነአወ፡ ምስለ፡ ዝንቱ፡ ዜና፡ ምጽአተ፡ ብሌን፡ ወዓቃቢ፡ እምኀበ፡ ኢቴጌ፡ ወዌዘሮ፡ አመተ፡ ጊዮርጊስ።En outre cette nouvelle coïncida avec l’arrivée de Belēn et de ʿAqābi, de la part de l’Itēgē et de la wēzaro Amatta Giyorgisfr 11 l. 26-28 (ed.) , 14 l. 28-30 (tr.) , ናሁ፡ ሠናይ፡ ወናሁ፡ አዳም፡ ተሰናእዎቶሙ፡ ለዕረፍተ፡ ንጉሥ፡ መፍቃሬ፡ እግዚአብሔር፡ ልብነ፡ ድንግል፡Ainsi fut bonne, ainsi fut joyeuse la coïncidence du jour du trépas du roi aimant le Signeur, Lebna Dengelfr 14 l. 14-16 (ed.) , 17 l. 29-31 (tr.) , ወበፈቃደ፡ እግዚአብሔር፡ ተሰነአወ፡ በጺሖተ፡ ዝንቱ፡ ሕፃን፡ ወበጺሖተ፡ ተክለ፡ ማርያም፡ ዘአንገሦ፡ ሐመልማል፡L’arrivée de cet enfant et l’arrivée de Takla Māryām, qui avait été proclamé roi par Ḥamalmāl, coïncidèrent par la volonté du Seigneurfr 17 l. 8-10 (ed.) , 20 l. 33-34 (tr.) , ወሶበ፡ በጽሑ፡ ሐፄጌ፡ ደምብያ፡ አሜሃ፡ ተሰናአወ፡ ምጽአተ፡ ክልኤቱ፡ ርሳስ፡ ወምጽአተ፡ ፩ታቦት፡ ዘእግዚእነ፡ ኢየሱስ፡ ክርስቶስ።Lorsque le Ḥaṣēgē atteignit le Dambyā, l’arrivée des deux boulets coïncida avec l’arrivée du tābot de Notre-Seigneur Jésus-Christfr 66 l. 2-4 (ed.) , 76 l. 15-17 (tr.) (‘Häufig wird ተሰናአወ vom zeitlichen Zusammenfallen zweier Ereignisse gebraucht. Entweder sind dann beide Ereignisse Subjekt; oder nur eins ist Subjekt, während das andere durch ምስለ , oder seltener im Akkusativ angeschlossen wird.’ 617-618 )
pronomenpron.demonstr. ( videasvid. ዝ፡ ), fem. ዛቲ፡ , Acc.m. ዘንተ፡ , fem. ዛተ፡ , pluralisPl.m. እሎንቱ፡ fem. እላንቱ፡ , Acc.m. እሎንተ፡ fem. እላንተ፡ ( gramm.§ 146,1,a), rariores sunt formae pluralisPl.m. እሉንቱ፡ ( Jeremiae prophetia.Jer. 49,2 Cod. d'AbbadieAbb.LV; Lucae evangelium.Luc. 3,8 romanae editionisrom.; Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 69 a), Acc. እሉንተ፡ ( Jesaiae prophetia.Jes. 49,21 ; Did. edidited.not able to find explanation in abbreviation listPlatt p. 5 ); pluralisPl.fem. እላንቲ፡ ( Cyrilli Alexandrini scripta (de recta fide; ad Reginas; ad Theodosium; colloquium cum Palladio; Homiliae; Epistolae).Cyr. f. 106 ; Cyrilli Alexandrini scripta (de recta fide; ad Reginas; ad Theodosium; colloquium cum Palladio; Homiliae; Epistolae).Cyr. f. 109 ), hic haec hocla: ዝንቱ፡ ሕልም፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,6 ; ዝንቱ፡ ሕዝብ፡ Marci Evangelium.Marc. 7,6 ; ይፀርፍ፡ ዝንቱሰ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 9,3 ; ዝንቱ፡ ውእቱ፡ ኦሪት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 7,12 ; ዛቲ፡ ትውልድ፡ Marci Evangelium.Marc. 8,12 ; Marci Evangelium.Marc. 12,43 ; አኮ፡ ዘንተ፡ Evangelium Joannis.Joh. 18,40 ; ዘንተ፡ ነገረ፡ Evangelium Joannis.Joh. 19,8 ; ዛተ፡ ሌሊተ፡ Ruth liber biblicus.Ruth 3,13 ; Marci Evangelium.Marc. 4,13 ; እሎንቱ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31,38 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 5,8 ; እሎንተ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 9,22 ; Jesaiae prophetia.Jes. 49,21 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,5 ; Matthaei Evangelium.Matth. 13,53 ; እላንቱ፡ ግብ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,20 ; Zachariae prophetia.Zach. 5,10 ; እላንቱ፡ ኵሎን፡ Hezekielis prophetia.Hez. 16,5 ; እላንተ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 21,30 ; Ruth liber biblicus.Ruth 3,17 ; Jesaiae prophetia.Jes. 10,10 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 11,39 .
b)contemtim: istela, ut Regum liber biblicum I.1 Reg. 10,27 ; ምንትኑ፡ ዝንቱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 13,23 .
d)ubi de tempore agitur, passim jamlavertere licet: ናሁ፡ ዝንቱ፡ ፪ ዓመት፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 29,3 ; ናሁ፡ ዓሥር፡ ዝንቱ፡ ecce jam decima vicelaNumeri, liber Pentateuchi.Num. 14,22 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 22,32 ; Judicum liber.Jud. 16,15 ; ናሁ፡ ሣልስከ፡ ዝንቱ፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 22,28 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 24,10 ; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 13,1 .
e)hicla illela, unusla alterla, aliusla aliusla: ዝንቱ፡ ዝንቱ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 74,7 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 74,8 ; እምዝንቱ፡ ውስተ፡ ዝንቱ፡ ይትፋለስ፡ ሕልም፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 31,3 ; ዝንቱ፡ ቡሩክ፡ ወውእቱኒ፡ ቡሩክ፡ ወዝንቱ፡ ምስለ፡ ዝንቱ፡ ኮነ፡ ለቅዳሴ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 2 ; ዝንቱ፡ ምስለ፡ ዝንቱ፡ alius cum alio Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 3 ; ይትቃተሉ፡ ዝንቱ፡ ለዝንቱ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 5 ; vel ዝንቱ፡ ዝኩ፡ sive ዝክቱ፡ hicla illelaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 39,16 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 39,21 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 39,34 ; Danielis prophetia.Dan. 2,43 ( videasvid. ዝኩ፡ ). n. 1055
f)cum praepositionibus:
α) በእንተ፡ ዝንቱ፡ ideola, hanc ob causamla, propterealaJesaiae prophetia.Jes. 49,4 ; Jesaiae prophetia.Jes. 50,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 59,9 ; Zachariae prophetia.Zach. 1,16 , ( videasvid. በእንተ፡ ), vel እንበይነ፡ ዝንቱ፡ , vel በበይነ፡ ዝንቱ፡ ( videasvid.columnacol.537).