Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

interrog., ad res relatum (neutr.) quid?^la( gramm.§ 63; gramm.§ 147,b; gramm.§ 198,e). Plurali caret; ምንተ፡ , et in interrogatione recta et in obliqua usurpatur.

1)interrogativum: ምንት፡ ውእቱ፡ እጓለ፡ እመሕያው፡ ወምንት፡ ባቍዑ፡ ወምንትኑ፡ ሠናይቱ፡ ወምንትኑ፡ እኪቱ፡ ; ምንት፡ እንከ፡ ረባሖሙ፡ ለክልኤሆሙ፡ ; ; ምንትኑ፡ ዛቲ፡ አበሳ፡ ; ; ምንትኑ፡ እላ፡ አህጉር፡ 3 ; ; utrum?^la ; ; ; ; ; ምንተ፡ ይመስል፡ ብእሲሁ፡ ; ; statui constr. subjunctum: አሰረ፡ ምንትኑ፡ ዝንቱ፡ .

a)Creberrime annexa particula interrogativa ኑ፡ intenditur: ምንትኑ፡ ; ; ; ምንትኑ፡ ዝንቱ፡ ; ; al.

b)saepe de qualitate rerum interrogat: qualis^la, quale?^la ምንት፡ ሕዝብከ፡ ἐκ ποίου καοῦ εἶ σύ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ( etiam d).

c)crebro de personis praeciatur, sive quia cujusnam generis et rationis sint interrogans nescit: ምንትኑ፡ እሉ፡ ; ; sive quia contemtim loquitur: ምንትኑ፡ ዝንቱ፡ ይብልዎ፡ τίς οὖτος; ; ምንትኑ፡ አንትሙ፡ እለ፡ τίνες ἔστε ὑμεῖς οἵ ; አነ፡ ምንት፡ አነ፡ ; ; ; ; ; ; .

d)quamvis ምንት፡ plurimis in locis substantivi vim teneat (unde locutionem: ምንት፡ ዕፁ፡ በኀበ፡ ረከብክሙ፡ ὑπὸ τί δένδρον; quae est arbor, sub qua … ?^la explicabis), tamen (secus ac መኑ፡ ) nomen vel sibi appositum haud aspernatur: ; ; ; ምንተ፡ ብነ፡ ክፍለ፡ ምስለ፡ ዳዊት፡ ; ምንተ፡ ረከብከ፡ ላዕለ፡ ገብርከ፡ አበሳ፡ ;

e)pronomen suffixum, cui sensus Dativi inest, assumit: ምንትከ፡ እሙንቱ፡ እሉ፡ ; ; .

f)cum aliis vocibus interrogativis omisso ወ፡ copulari potest: እፎ፡ ምንተ፡ πῶς ἢ τί; .

g)nota locutionem: ምንተ፡ ኮንከ፡ quid factus es^lai.e. quid est tibi?^la ; ; ; 1 ; ; et ምንት፡ ብኪ፡ ከመ፡ ትሰተዪ፡ .

h)nota locutionem: quid tibi est mecum^lanegotii? ምንት፡ ብከ፡ ምስሌየ፡ ; ; ; ; ; vel ምንት፡ ብየ፡ ምስሌኪ፡ .

i)de ምንት፡ et ምንተ፡ quare? cur?^laet de ምንት፡ cum praepp. infra.

2)indefinitum fit addito ኒ፡ , rarius ሂ፡ (rarissime sine ኒ et ሂ፡ , ut ); potissimum in enuntiationibus negativis usitatur: aliquid^la, aliquod^la; n. 188quod^la; quidquam^la, ullum^la; substantive usurpatur: ; ; ; ; al.; et adjective: ኢታንሥኡ፡ ምንተኒ፡ ጾረ፡ : ኢይትቃወማ፡ ምንትኒ፡ እኩይ፡ ; ምንትኒ፡ ሐሰት፡ ኢ፡ ; ; ; ; , et ipsis personarum nominibus attribuitur, ut: ምንተኒ፡ አንስተ፡ ኢያአምር፡ ; ከመ፡ ኢይንሣእ፡ ምንተኒ፡ ብእሲተ፡ Praefixo ወ፡ , ut: ወኢምንትኒ፡ significat: ne ullum quidem^laut ; ; ; ወአልቦ፡ ወኢምንትኒ፡ ; al.; praeterea ወኢምንት፡ vel ወኢምንትኒ፡ est nihil^la, nihil omnino^la: ; ሰፍሖ፡ ለመስዕ፡ ዲበ፡ ወኢምንት፡ ; ከመ፡ ወኢምንትኒ፡ ክዒወ፡ ደም፡ በኀቤሁ፡ ; ከመ፡ ወኢምንት፡ እሙንቱ፡ ; ; ; ; relatum ad tempus: ከመ፡ ወኢምንትኒ፡ ἐν στιγμῇ χρόνου . Nonnumquam ኢምንተኒ፡ adverbialiter usurpatur: nullo modo^la ; – Adverbialiter usurpantur

a) ምንትኑ፡ vel ምንት፡ quid? quomodo? cur?^la ; ; ; ምንትኑመ፡ ; Platt.

b) ምንተ፡ vel ምንተኑ፡ quid? quomodo? cur?^la ; ምንተ፡ ወለድከኒ፡ ; ; ; ; እምውስተ፡ ርኩስ፡ ምንተ፡ ይወጽእ፡ ንጹሕ፡ ; ; ; ; ; ; ; Praeterea nota, in locutionibus, quales sunt ምንት፡ አሥሐቃ፡ , ምንት፡ አቀመክሙ፡ quid eam ridere, vos stare fecit?^lai.e. cur risit? cur statis?^lafrequentissimis, pro nominativo ምንት፡ crebro ምንተ፡ reperiri: cur ridere eam fecit?^la(imperson.), ut ; p.

c) ለምንት፡ , ለምንትኑ፡

β)cui rei? quem in finem?^la ; ; ; ለምንትኑ፡ ዝንቱ፡ ወለምንትኑ፡ ዝክቱ፡ ; ; ; .

d) በምንት፡ , በምንትኑ፡ qua in re?^la ; qua cum re?^la ; qua in re^lai.e. unde?^la በምንት፡ ኣአምር፡ ; qua re^la( womit^de, wodurch^de?) ; ; qua ratione?^la ; al. pro vario praepositionis በ፡ usu. Nonnumquam በምንት፡ est ob quid? cur?^la ; ; τοιγαροῦν ( በምንትኑመ፡ ) .

e) በእንተ፡ ምንት፡ vel ምንትኑ፡ vel በበይነ፡ ምንት፡ quam ob rem? cur? quare?^la ; ; ; ; ; .

f) እስከ፡ ምንት፡ vel ምንትኑ፡ quousque? quamdiu?^la ; .

, verbis suffixum, gramm.§ 149 particula inseparabilis suffixa, ( gramm.§ 62,1,c; gramm.§ 168,4); ad rem dictam adjungit aliam eamque ita distinguit, ut eam illi respondere significet:

1)etiam quoque^la, et – ipse^la, ( vicissim^la, seinerseits, hinwiederum): እመ፡ ኀደግሙ፡ ለሰብእ፡ አበሳሆሙ፡ የኀድግ፡ ለክሙኒ፡ አቡክሙ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; n. 629 ; ; ; ; ; ; ; ; ; 1 ; ; ; ; ወከማሁ፡ ብእሲትኒ፡ ; ተዓረኩ፡ አነኒ፡ ; እስመ፡ እሙንቱኒ፡ ይስእሉ፡ , al. creberrime.

a)passim ወ praemissum habet: በከመ፡ በሰማይ፡ ወበምድርኒ፡ ; ወዝኒ፡ ኢይመጽእ፡ ; .

b)nonnumquam: etiam^lai.e. adeo^la: ለነፍስ፡ ርኅብት፡ መሪርኒ፡ ጥዑመ፡ ያስተርእያ፡ ; .

c)post አኮ፡ ባሕቲቱ፡ vel ዳእሙ፡ non solum^lacrebro sequitur ዓዲ፡ vel ወዓዲ፡ – ኒ፡ vel አላ፡ – ኒ፡ sed etiam^la, ut: ; ; ; Platt.

d) እመኒ፡ vel ወእመኒ፡ etsi^la, quamvis^la, licet^la, ; ; , al. ( እመ፡ ).

2) ወ – ኒ፡ et^la, autem^la( καί , δέ ); res novas adjungit prioribus quodammodo oppositas et respondentes (und – hinwiederum): ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ወአንተኒ፡ ; ወይእዜኒ፡ ( וְעָתַּה ) ; al., in specie ubi res singulae inter se quodam vinculo jungendae vel junctae ex ordine enumerantur, ut ; ; ; ; ; ; ; Matth.13,37; Matth.13,38; Matth.13,39; in sententiis negativis ወኢ – ኒ፡ nec, neque^la ; ; ; ( ወአልቦ፡ – ኒ፡ ).

3)bis pluriesve repetitum: et – et^la, tam – quam^la, ut – ita^la, in sententiis negativis: nec – nec^la: ኒ፡ – ወ – ኒ፡ ; ; ; ; ; ; በቃልከኒ፡ ወበምግባርከኒ፡ አክብሮ፡ ለአቡከ፡ ; ኀሳርከኒ፡ ወክብርከኒ፡ ; ; ; ; ; pluries repetitum ; ; negative: ; ; etiam ሂ፡ ወ ኒ፡ ; ኒ፡ ወ ሰ፡ . De እመኒ፡ ወእመኒ፡ sive – sive^la(ut ; al.) et ወእመኒ፡ sive^la( ; al.) እመ፡

4)Interrogativis pronominibus vel adverbiis annexum vim indefinitorum tribuit, ምንት፡ , አይ፡ , ማእዜ፡ , አይቴ።

ኒል

नील , نِيلٌ indigofera tinctoria^la, color indicus^la: ብንተ፡ አዕይንቲሁ፡ አዝረቅ፡ ከመ፡ ኒል፡ ; ( ዐለለ፡ ). — Voc^la. Ae^la.: ኒል፡ (v. ኔል፡ ) ብ፡ ቀለም።

ኒል

ኒሞላስ

corr. e Timolaus ( ).

ኒሳን

et ኔሳን፡ , nomen mensis primi Hebraeorum et Syrorum ( נִיסָן ܢܺܝܣܳܢ ), ; ; ; ; ; Esth. apocr. 1; ; ኒሳን፡ ዘውእቱ፡ ሚያዝያ፡ Rel. Bar.; Clem. f. 56; in quibusdam codicibus libri Esther etiam ኒስ፡ pro ኒሳን፡ occurrit.

ኒስ ኒሳን

ኒሳን፡ et ኔሳን፡ , nomen mensis primi Hebraeorum et Syrorum ( נִיסָן ܢܺܝܣܳܢ ), ; ; ; ; ; Esth. apocr. 1; ; ኒሳን፡ ዘውእቱ፡ ሚያዝያ፡ Rel. Bar.; Clem. f. 56; in quibusdam codicibus libri Esther etiam ኒስ፡ pro ኒሳን፡ occurrit.

ኒሳን፡

, ኒቂያ፡ Nicaea urbs.

ኔቅጥሮ፡ ኔቄጥሩ፡ incertae significationis: an nectar^la? 1. : ኒቄጥራ፡ ዘ፡ አደይ።

, ኒቂያ፡ Nicaea urbs.

Nicolaus.

Nicomedia.

, ጋዝ፡ , ጊዛን፡ γάζα gaza^la: ቤተ፡ ጋዝ፡ ጋዛ፡ ጊዛን፡ ; ቤት፡ ዘጋዛ፡ ; መጻሕፍተ፡ ኖብያት፡ ዘጋዛ፡ ; እምነ፡ ቤተ፡ መንግሥትየ፡ ዘጋዛ፡ ; ለኵሉ፡ ጋዛ፡ ; ጉዘ፡ (Acc.) glossa ad ኒቆታ፡ . – : ጊዛን፡ (v. ገሪዛን፡ ) ዘ፡ ቤተ፡ ባዕል፡ (v. ልዕል፡ ). , ኒቆታ፡ , ኔከታ፡ νεχωθά i.e. נְכֹתֹה a נְכֹת ; ቤተ፡ ኒቆታሁ፡ i.e. בֵּית נְכֹתֹה domus aromatum ejus^la, alios: gazophylacium ejus^la ; . : ኒቆታ፡ ወቤዴቅ፡ ዘ፡ የሥዕል፡ ቤት፡ ቤተ፡ መዛግብትሂ፡ ይ።

ነቆታ

, ኒቆታ፡ , ኔከታ፡ νεχωθά i.e. נְכֹתֹה a נְכֹת ; ቤተ፡ ኒቆታሁ፡ i.e. בֵּית נְכֹתֹה domus aromatum ejus^la, alios: gazophylacium ejus^la ; . : ኒቆታ፡ ወቤዴቅ፡ ዘ፡ የሥዕል፡ ቤት፡ ቤተ፡ መዛግብትሂ፡ ይ።

ኒቆዲሞስ

Nicodemus.

ገዛእ

et ገዛኢ፡ , ገዛእት፡ famulus ad mensam consistens^la, minister inter epulas^la, pocillator^la: ገዛእት፡ διάκονοι ; ; በወይነ፡ ማሕሌት፡ እንተ፡ ይቀድሕ፡ ገዛኢ፡ Enc.; ደቀ፡ ጽርሕ፡ ወገዛኢ፡ (v. ገዛእት፡ ) σπάδοντες ; ( ጋላት፡ ).

a) ሊቀ፡ ገዛእት፡ ἀρχιτρίκλινος triclinarches^la

b)Etiam pro fem. usurpatur: ደቂቀ፡ ገዛእየ፡ (v. ገዛእትየ፡ ) υἱοὺς παλλακίδων μου ; ቦአት፡ ይእቲ፡ ወክልኤ፡ ገዛኢሃ፡ μετὰ δύο παιδισκῶν .

gazāʾ , gazāʾi

1) commander^en ‘commandant^fr’ ወበሃገራይሂ፡ ሥዩመ፡ አጽቢ፡ ወሕዱግ፡ ወገዛኢ፡ ወማእከለ፡ ባሕር፡ ወአደግሲኒሁ፡ አሕረምነ። ‘Dans le Hāgarāy, au chef d’Aṣbi, au vicaire, au commandant, au māʾekala bāḥr et à son adagisini, nous avons défendu d’y entrer^fr’ 40 l. 14–15 (ed.), 47 l. 26–28 (tr.)

2) meaning unknown, cupbearer? commander? ኒቆዲሞስ፡ ዘይቤ፡ ገዛኢ፡ ደብረ፡ ጽዮን። ‘Niqodimos, c’est-à-dire le gazā’i Dabra Ṣyon.^fr’ 14 l. 13 (ed.), 15 l. 7–8 (tr.); ማዕጠንተ፡ ገዛ፡ ጠፈኖት፡ እዳ፡ ቀሲስ፡ ደበስ፡ ዘይቤ፡ ገዛኢ፡ ዝክሬ። ‘Māʿeṭant de la peuplade Ṭafanot (gazā ṭafanot). Le prêtre Dabas, c’est-à-dire le gazāʾi Zekrē.^fr’ 15 l. 10–11 (ed.), 16 l. 8–9 (tr.); እዳ፡ ቀሲሰ፡ ገበዝ፡ ተክላይ፡ ዘይቤ፡ ገዛኢ፡ ተክለ፡ ሳሙኤል። ‘Eddā qasisa gabaz Taklāy, c’est-à-dire le gazā’i Takla Takla Sāmuʾēl.^fr’ 14 l. 23–24 (ed.), 15 l. 19–20 (tr.)

Cross-references: for ገዛኢ፡ መለከይና፡ መልከኛ፡

ንካሕ

nǝkāḥ , ኒካሕ፡ nikāḥ wedding^en, ‘Hochzeit^de’ ወንግበር፡ ሎቱ፡ ከብካበ፡ በከመ፡ ሕግነ፡ ወናስተዳሉ፡ ሥርዓተ፡ ሰብሳብ፡ ዘይደሉ፡ ለመርዓዊ፡ ወለመርዓት፡ በልሳኖሙ፡ ዘይትበሃል፡ ንካሕ። ‘Wir wollen das Hochzeitsfest für Braut und Bräutigam gebührend vorbereiten! Die Hochzeit aber nennt man in ihrer Sprache nekāḥ (nikāḥ)^de’ 41 l. 1-3 (ed.) , 44 l. 7-9 (tr.) (‘Das arabische Wort für »Hochzeit«, das auch im Harari als terminus technicus der Rechtssprache belegt ist; Vgl. 118b .’ 44 n. 182 )

ኒጲሎቦኖስ

vel ኒጲሎባኖስ፡ corruptum, ut videtur ἀκόλουθος acoluthus^la(unus ex ecclesiae ordinibus minoribus), (ed. ). Bickell, Gesch. des Kirch. R. I. 163.

Search

Input

Keys Combinations

Hold and choose