Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

radixrad.inusitatusinus., قَالَ dixitla. Hinc
voxla, verbumlavideasvid. sub ቆለ፡
(minus bene ቆላ፡ ), Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. ቈላት፡ [non tam cum ܓܰܠܳܐ ( גַּל גַּלִּים ), quam cum غَوْرٌ et غَوْلٌ (a radixrad. עוּר , חוּר , קוּר ) componendum esse videtur; videasvid.etiam ቀላይ፡ ; forma nominis a ቀለወ፡ repetenda sit]
1)vallisla, locus depressus et humilisla, regiola( in alvei speciemla) depressiorla, κοιλάς , κοίλωμα , φάραγξ ; SingularisSing. ቈላ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 10,29 ; ቈላ፡ ዕሙቅ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 30,23 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 26 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 27 ; at frequentius occurrit ቈላት፡ pro sing.acceptum: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 14,10 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 23,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 26,17 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,14 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 13,23 ; Deuteronomium.Deut. 2,36 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 24 ; Jesaiae prophetia.Jes. 15,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 17,5 ; Jesaiae prophetia.Jes. 22,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 22,5 ; Jesaiae prophetia.Jes. 28,21 ; Jeremiae prophetia.Jer. 7,31 ; Jeremiae prophetia.Jer. 21,13 ; Judith liber apocryphus.Judith 12,7 ; Plur. ቈላት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 7,19 ; Jesaiae prophetia.Jes. 8,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 11,15 ; Jesaiae prophetia.Jes. 34,9 ልገታተ፡ ቈላት፡ Haggaei prophetia.Hagg. 1,4 ; Canticum Canticorum.Cant. 2,1 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 64,14 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 103,11 ; Judith liber apocryphus.Judith 2,8 ; Judith liber apocryphus.Judith 7,4 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 26,4 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 26,5 .
2)Hoc nomine appellant Aethiopes regiones Abyssiniae humiles ac depressas, ardoribus solis obnoxias, insalubres ( oppositum, -o, -nituropp. ደጋ፡ , Isenb. lexiconlex.amh. p. 168; videasvid. . I,5,1; not able to find explanation in abbreviation listBruce Bd. II p. 4. 536; not able to find explanation in abbreviation listIV p. 330 ; Rüppell not able to find explanation in abbreviation listBd. II p. 133 ), ut: እስመ፡ መካነ፡ ብሔሩ፡ ቈላ፡ ውእቱ፡ Chronica Liq. AtquChr. L. Atq. f. 29. .
qʷalmama
Grébaut
ቈልመመ፡ qʷalmama attraper au moyen d’une cordefr (un animal); La racine verbale ቈልመመ፡ ‘attraper au moyen d’une corde> (un animal)’, n’appartenant pas à la langue guèze, ne pouvait être enregistrée dans le . Elle se recontre dans les ‘Miracles du saint enfant CYRIAQUE (CYRICUS)’. Le traducteur du recueil hagiographique où étaient contenus ces miracles, ne trouvant pas en guèze le terme exact dont il avait besoin, a donné au vocable amharique ቈልመመ፡ la forme guèze ቆልመመ፡ . La substitution de ቆ (=ቀው) à ቈ donne lieu à une forme verbale d’apparence quinquilittère. En éthiopien classique les verbes quinquilittères ne se présentent pas à la forme radicale simple; ils sont précédés du préfixe አ qui forme syllabe avec la première radicale. Texte et référence: እንዘ፡ የሐውር፡ ረከባ፡ ለላህማ፡ ወቆልመማ፡ ወቀተላ። 315–317.
169–170
Leslau
ቈልመመ qʷalmama ( 169–170) catch an animal with a ropeen, twist the necken 429a
κολωνία Actus apostolorum.Act. 16,12 Platt ( ኮሎንያ፡ rom.).
videasvid. ቆሎንያ፡
not foundn. peregr.scilicetsc. קֹהֶלֶת i.e. Ecclesiasteslaliber biblicus, F.N. 2.
I,1[ קוּם ܩܳܡ قَامَ ] SubjunctivusSubj. ይቁም፡ starela, se sisterela n. 452Matthaei Evangelium.Matth. 6,5 ; Matthaei Evangelium.Matth. 13,2 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,3 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,6 ; Matthaei Evangelium.Matth. 24,15 ; Matthaei Evangelium.Matth. 27,11 ; Matthaei Evangelium.Matth. 27,47 ; Lucae evangelium.Luc. 5,1 ; Lucae evangelium.Luc. 6,17 ; Lucae evangelium.Luc. 19,8 ; Lucae evangelium.Luc. 21,36 ; Lucae evangelium.Luc. 23,35 ; Evangelium Joannis.Joh. 1,26 ; Evangelium Joannis.Joh. 18,18 ; Evangelium Joannis.Joh. 18,25 ; Evangelium Joannis.Joh. 20,14 ; ቁም፡ በእገሪከ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 2,1 ; Hezekielis prophetia.Hez. 37,10 ; ቆመት፡ በእግረ፡ ሰብእ፡ ዲበ፡ ምድር፡ Danielis prophetia.Dan. 7,4 ; አዕማደ፡ ወርቅ፡ ዘይቀውሙ፡ በዲበ፡ ምክያደ፡ ብሩር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,18 ; ቁም፡ ውስተ፡ አንቀጸ፡ ቤተ፡ እግዚአብሔር፡ Jeremiae prophetia.Jer. 7,1 versio novavers. nov.; ቆሙ፡ ቅድመ፡ እግዚአብሔር፡ liber Jobi.Job 1,6 ; παραστήσονται Jesaiae prophetia.Jes. 60,10 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 5,4 ; ከመ፡ ኢይቁም፡ ውስተ፡ መካንከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 12,12 ; ቁም፡ ላዕሌየ፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 1,9 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 1,10 ; ቆመ፡ ማእከለ፡ ወማእከለ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 59,2 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 18,3 ; አፍአ፡ ይቀውም፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,23 ; ይቀውሙ፡ በፍርሀት፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 8,25 . Passim cumc.Acc.loci, ut: ኢየሱስ፡ ይቀውም፡ ሐይቀ፡ not able to find explanation in abbreviation listM.M. f. 207 .
e)perstarelai.e.
γ)manerelaRuth liber biblicus.Ruth 2,7 ; ይቀውም፡ ምስሌከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 12,15 ; ሐሠር፡ ቅድመ፡ ዐውሎ፡ ዘኢይቀውም፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,18 ; ቁመኒ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 34,2 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 9,8 ( mane mela).
ε)confirmarila: ወቆመ፡ ግብሩ፡ ὠρθώθη Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 1,21 .
I,1[ קוּם ܩܳܡ قَامَ ] SubjunctivusSubj. ይቁም፡ starela, se sisterela n. 452Matthaei Evangelium.Matth. 6,5 ; Matthaei Evangelium.Matth. 13,2 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,3 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,6 ; Matthaei Evangelium.Matth. 24,15 ; Matthaei Evangelium.Matth. 27,11 ; Matthaei Evangelium.Matth. 27,47 ; Lucae evangelium.Luc. 5,1 ; Lucae evangelium.Luc. 6,17 ; Lucae evangelium.Luc. 19,8 ; Lucae evangelium.Luc. 21,36 ; Lucae evangelium.Luc. 23,35 ; Evangelium Joannis.Joh. 1,26 ; Evangelium Joannis.Joh. 18,18 ; Evangelium Joannis.Joh. 18,25 ; Evangelium Joannis.Joh. 20,14 ; ቁም፡ በእገሪከ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 2,1 ; Hezekielis prophetia.Hez. 37,10 ; ቆመት፡ በእግረ፡ ሰብእ፡ ዲበ፡ ምድር፡ Danielis prophetia.Dan. 7,4 ; አዕማደ፡ ወርቅ፡ ዘይቀውሙ፡ በዲበ፡ ምክያደ፡ ብሩር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,18 ; ቁም፡ ውስተ፡ አንቀጸ፡ ቤተ፡ እግዚአብሔር፡ Jeremiae prophetia.Jer. 7,1 versio novavers. nov.; ቆሙ፡ ቅድመ፡ እግዚአብሔር፡ liber Jobi.Job 1,6 ; παραστήσονται Jesaiae prophetia.Jes. 60,10 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 5,4 ; ከመ፡ ኢይቁም፡ ውስተ፡ መካንከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 12,12 ; ቁም፡ ላዕሌየ፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 1,9 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 1,10 ; ቆመ፡ ማእከለ፡ ወማእከለ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 59,2 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 18,3 ; አፍአ፡ ይቀውም፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,23 ; ይቀውሙ፡ በፍርሀት፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 8,25 . Passim cumc.Acc.loci, ut: ኢየሱስ፡ ይቀውም፡ ሐይቀ፡ not able to find explanation in abbreviation listM.M. f. 207 .
e)perstarelai.e.
γ)manerelaRuth liber biblicus.Ruth 2,7 ; ይቀውም፡ ምስሌከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 12,15 ; ሐሠር፡ ቅድመ፡ ዐውሎ፡ ዘኢይቀውም፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,18 ; ቁመኒ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 34,2 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 9,8 ( mane mela).
ε)confirmarila: ወቆመ፡ ግብሩ፡ ὠρθώθη Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 1,21 .
praepositiopraep.[sive a ደበበ፡ sive a ዴበ፡ propagata] antiquitus ዲቤ፡ (ut Matthaei Evangelium.Matth. 14,26 et Matthaei Evangelium.Matth. 24,2 romanae editionisrom.; Evangelium Joannis.Joh. 12,15 et Evangelium Joannis.Joh. 13,25 romanae editionisrom.) quae forma ante pronomina suff. semper retinetur ( gramm.§ 167,3), dein plerumque ዲበ፡
1) ዲበ፡ simplex: superla, suprala, inla, plerumque ἐπί , de statu quietis et de motu (cum ላዕለ፡ multis in locis permutatur, sed proprie ab eo distinguitur, sicut ἐπί auf ab ὑπὲρ über , ita quidem, ut ዲበ፡ magis de iis quae in superiore rei parte posita sunt, ei insistunt vel incumbunt, minus de iis, quae rei imminent et super eam suspensa sunt, usurpetur: ዘይወግር፡ እብነ፡ ላዕሌሁ፡ ({über sich}) ትወርድ፡ ዲበ፡ ( auf ) ርእሱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,25 ; አዕረፈት፡ በረከት፡ ላዕለ፡ ያዕቆብ፡ ዲበ፡ ርእሱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 44,23 ): እብን፡ ዲበ፡ እብን፡ Marci Evangelium.Marc. 13,2 ; አግብርት፡ ዲበ፡ አፍራስ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 10,7 ; ርእስኪ፡ ዘዲቤኪ፡ Canticum Canticorum.Cant. 7,6 ; እደውኪ፡ ዲበ፡ ርእስኪ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 2,36 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 4,4 ; መንፈሰ፡ ዚአየ፡ ውእቱ፡ ዘዲቤከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 59,21 ; ይነብር፡ ዲበ፡ መንበር፡ Matthaei Evangelium.Matth. 19,28 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,2 ; ያንብርዋ፡ ዲበ፡ ተቅዋማ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 5,15 ; Evangelium Joannis.Joh. 19,19 ; ቆመት፡ ዲበ፡ ምድር፡ Danielis prophetia.Dan. 7,4 ; ይሰክብ፡ n. 1104 ዲበ፡ ምስካቡ፡ liber Jobi.Job 33,15 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 3,6 ; ይርፍቁ፡ ዲበ፡ ሣዕር፡ Marci Evangelium.Marc. 6,39 ; እለ፡ የኀድሩ፡ ዲበ፡ የብስ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 54,9 ; ይጼዐን፡ ዲበ፡ አድግ፡ Evangelium Joannis.Joh. 12,15 ; አስመኩ፡ ዲቤከ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 29,7 ; ያሰክምዎ፡ ዲበ፡ መታክፍቲሁ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 23,4 ; ወድቀ፡ ዲበ፡ ኰኵሕ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 13,5 ; Matthaei Evangelium.Matth. 21,44 ; ዲበ፡ ዘይወርድ፡ መንፈስ፡ Evangelium Joannis.Joh. 1,33 ; ዲበ፡ ኰኵሕ፡ አሐንጽ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 16,18 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 2,20 ; ዘይወዲ፡ እብነ፡ ዲበ፡ ሞጸፍ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,8 ; ንሥኡ፡ አርዑትየ፡ ዲቤክሙ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 11,29 ; ሶጠት፡ ዲበ፡ ርእስየ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 26,12 ; ተክዕወ፡ ዲበ፡ ምድር፡ Matthaei Evangelium.Matth. 23,35 ; ወሀብኩ፡ መንፈስየ፡ ዲቤሁ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 42,1 ; አፍሓመ፡ እሳት፡ ታስተጋብእ፡ ዲበ፡ ርእሱ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 25,22 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 12,20 ; ጽሑፍ፡ ዲበ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TerrSx. Ter 17 ( videasvid. sub ተድባብ፡ ); እንስሳ፡ ዘሀሎ፡ ዲበ፡ ምድር፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 11,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,28 .
a)post verba tegendi et vestiendi: ክዱን፡ እብን፡ ዲቤሁ፡ Evangelium Joannis.Joh. 11,38 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 14,24 ; liber Jobi.Job 39,19 ; Evangelium Joannis.Joh. 20,7 ; de vestibus alicui superindutis: ኢየሀሉ፡ ዲቤሆሙ፡ ፀምር፡ Hezekielis prophetia.Hez. 44,17 ; ሀሎ፡ ዲቤሁ፡ ልብስ፡ ጥቁብ፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 136, vel de tutela, qua quis protegitur Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 102,16 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 102,17 ; vel precari prolaaliquo Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 8,5 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 8,24 .
b)de onere, quod est super aliquem: ጌጋይነ፡ ወኀጢአትነ፡ ዲቤነ፡ ውእቱ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 33,10 ; ከብደ፡ ቀትል፡ ዲበ፡ ሳኦል፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 10,3 .
d)nonnumquam: perlavel trans superficiemlarei, {darüber hin}: Matthaei Evangelium.Matth. 14,25 ; Evangelium Joannis.Joh. 6,19 ; ሐመር፡ ዲበ፡ ሞገድ፡ እንተ፡ ተሐውር፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 24,54 ; ፍኖተ፡ አርዌ፡ ምድር፡ ዲበ፡ ኰኵሕ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 24,54 ; ሰፍሐ፡ እዴሁ፡ ዲበ፡ ባሕር፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 14,21 ; et passim adla, inlavertere licet: እደዊሃ፡ ትሰፍሕ፡ ዲበ፡ ዘይበቍዕ፡ ἐπὶ τὰ συμφέροντα Proverbiorum liber biblicus.Prov. 28,37 ; ከልብ፡ ዘይገብእ፡ ዲበ፡ ቂያኡ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,11 ; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,22 ; ነፍኀ፡ ዲበ፡ ገጹ፡ መንፈሰ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,7 ; ዕፃ፡ በጽሐ፡ ዲበ፡ ማትያስ፡ Actus apostolorum.Act. 1,26 .
e)de imminendo et suspendendo rei: ( an ) adla, inla: ነበረ፡ ዲበ፡ ዐዘቅት፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 2,15 ; በከየ፡ ዲበ፡ ክሳዱ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 31 ; ኢይቢታ፡ ዲበ፡ መሳቅል፡ Evangelium Joannis.Joh. 19,31 ; ተሰቅለ፡ ዲበ፡ ዕፅ፡ not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 2,24 ; ረፈቀ፡ ዲበ፡ እንግድኣሁ፡ Evangelium Joannis.Joh. 13,25 ; Evangelium Joannis.Joh. 21,20 ; ከመ፡ እስልጥ፡ መቅሠፍትየ፡ ዲቤሆሙ፡ ἐν αὐτοῖς Hezekielis prophetia.Hez. 20,8 .
2)
d)addendo et cumulando: superla, insuperla, adla, ይዌስክ፡ ዓዲ፡ ዲቤሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,15 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,31 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 70,15 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 1,10 ; መቅሠፍት፡ ዲበ፡ መቅሠፍት፡ ወጽልእ፡ ዲበ፡ ጽልእ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 23 ( videasvid. በዲበ፡ ); ወዲበ፡ ዝኒ፡ ወሰከ፡ ላዕለ፡ ሥጋሁ፡ ቅሥፈተ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 24 Enc. II) Componitur cum aliis praepositionibus:
3) በዲበ፡ superla, suprala, inla
b)adjiciendi et cumulandi: ወሰከ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,32 ; Jesaiae prophetia.Jes. 1,5 ; Jesaiae prophetia.Jes. 30,1 ; liber Jobi.Job 34,37 ; ደገመ፡ liber Jobi.Job 29,22 ; ወይሌ፡ በዲበ፡ ወይሌ፡ ወድንጋፄ፡ በዲበ፡ ድንጋፄ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 7,26 ; n. 1105 ድቀት፡ በዲበ፡ ድቀት፡ liber Jobi.Job 16,14 ; Jesaiae prophetia.Jes. 28,10 ; Jesaiae prophetia.Jes. 57,19 ; ሠናይት፡ በዲበ፡ በረከት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,15 .
5) እንተ፡ ዲበ፡
a)translaet superla( über hin , über hinüber ) Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 32,2 ; Matthaei Evangelium.Matth. 14,28 ; ይወግሩ፡ ርእሶ፡ እንተ፡ ዲበ፡ አረፍት፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 20,21 .
b)perla: እንተ፡ ዲበ፡ ኵሉ፡ የሐውር፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 7,24 .
praepositiopraep.; in libris Mss. antiquioribus et impressis nonnumquam ኀቤ፡ (ut: በኀቤ፡ አንቀጽ፡ Amosi prophetia.Am. 5,15 Cod. Laur.; ኀቤአ፡ Josuae liber.Jos. 10,4 annotatioann.; Evangelium Joannis.Joh. 4,6 romanae editionisrom.; videasvid. gramm.§ 167,3); cumc.suff.: ኀቤየ፡ , ኀቤከ፡ ኀቤሁ፡ ኀቤነ፡ al. ( gramm.§ 167,3); significat
A)propinquitatem et contiguitatem: adla, apudla, juxtala; conjungitur cum nominibus loci, rei, personae: ኀበ፡ ተከዚ፡ παρά τὸν ποταμόν Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 2,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 1,3 ; Hezekielis prophetia.Hez. 19,10 ; ቆመት፡ ድኅሬሁ፡ ኀበ፡ እገሪሁ፡ Lucae evangelium.Luc. 7,38 ; Lucae evangelium.Luc. 8,35 ; Lucae evangelium.Luc. 5,2 ; ኀበ፡ ዐዘቅት፡ ἐπί τῇ πηγῇ Evangelium Joannis.Joh. 4,6 ; ሀሎ፡ ኀበ፡ ኆኅት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 24,33 ; ሀለዉ፡ ኀቤሁ፡ ሰብእ፡ ብዙኃን፡ Lucae evangelium.Luc. 5,1 ; ቆመ፡ አፍአ፡ ኀበ፡ ኆኅት፡ πρὸς τῇ θύρᾳ Evangelium Joannis.Joh. 18,16 ; πρὸς τὸ μνημεῖον Evangelium Joannis.Joh. 20,11 ; እነብር፡ ኀቤክሙ፡ ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 16,6 ; 2 not able to find explanation in abbreviation listCor. 1,12 ; ቃል፡ ሀለወ፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡ Evangelium Joannis.Joh. 1,1 ; Evangelium Joannis.Joh. 1,2 ; እንተ፡ ኀቤየ፡ ἡ πλησίον μου Canticum Canticorum.Cant. 1,9 ; Canticum Canticorum.Cant. 1,15 ; ነፋኄ፡ ቀርን፡ ኀቤየ፡ ሀሎ፡ ἐχόμενά μου Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 14,18 ; Danielis prophetia.Dan. 10,4 .
a)apudlaaliquem i.e. in domolaejus: ቦቱ፡ ኀቤነ፡ ሣዕረ፡ παρ᾽ ἡμῖν Genesis liber Pentateuchi.Gen. 24,25 ; ንበር፡ ኀቤሁ፡ οἴχησον μετ᾽ αὐτοῦ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,44 ; አኀድር፡ ኀቤክሙ፡ κατοικιῶ ὑμᾶς Jeremiae prophetia.Jer. 7,3 .
b)in potestate alicujus i.e. penesla: ኵሎ፡ ዘሀሎ፡ ኀቤሆሙ፡ τὰ ἐν ταῖς χερσίν αὐτῶν Genesis liber Pentateuchi.Gen. 35,4 ; ብየ፡ ኀቤየ፡ ራብዕተ፡ እዴሃ፡ ለሰቅል፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 9,8 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 21,3 ; ዝንቱ፡ እምከመ፡ ሀለወ፡ ኀቤክሙ፡ ταῦτα ὑμῖν ὑπάρχοντα not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 1,8 ; ኀቤየ፡ ሀሎ፡ መራኁት፡ ἔχω Apocalypsis Joannis.Apoc. 1,18 ; ኀቤከ፡ ውእቱ፡ Kuf. p. 136.
c)in animo alicujus i.e. inla, penesla: ኢሀለወት፡ ጽድቅ፡ ኀቤነ፡ ἐν ἡμῖν Epistola Joannis I.1 Joh. 1,8 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 1,10 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,4 ; ትእዛዘ፡ ዚአየ፡ ኅባእ፡ኀቤከ፡ παρά σεαυτῷ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 7,1 ; ፈቂደ፡ ገቢረ፡ ሠናይ፡ ሀሎ፡ ኀቤየ፡ παράχειταί μοι ad Romanos epistola Pauli.Rom. 7,18 .
B)motionem vel directionem ad locum, rem, personam: adla, versusla, inla, ἐπὶ , πρός al.: አዕይንቲሁ፡ ለእግዚአብሔር፡ ኀበ፡ እለ፡ ይፈርህዎ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 31,19 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 15,19 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 33,16 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 33,17 ; 1 not able to find explanation in abbreviation listPetr. 3,12 ; ወእምድኅሬሁ፡ ኀበ፡ ምውታን፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,3 ; ወፅአ፡ ኀበ፡ ኆኅት፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 11,9 ; ኣሌዕል፡ እዴየ፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 14,22 ; ኣቀውም፡ ሥርዐትየ፡ ኀቤሁ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 17,19 ; frequentissime usurpatur post verba eundi: መኑ፡ የሐውር፡ ኀበ፡ ዝንቱ፡ ሕዝብ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 6,8 ; exeundi: ይወጽእ፡ ኀበ፡ ማይ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 7,15 ; Evangelium Joannis.Joh. 6,68 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 29,1 ; intrandi Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 5,1 , ascendendi Ruth liber biblicus.Ruth 4,1 ; veniendi እመጽእ፡ ኀቤከ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 20,9 ; Hezekielis prophetia.Hez. 20,1 ; Marci Evangelium.Marc. 4,1 ; Marci Evangelium.Marc. 5,21 ; Lucae evangelium.Luc. 8,4 ; Lucae evangelium.Luc. 8,35 ; Lucae evangelium.Luc. 19,37 ; mittendi Lucae evangelium.Luc. 11,49 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,13 ; currendi Jesaiae prophetia.Jes. 28,4 ; liber Jobi.Job 39,30 ; appropinquandi Lucae evangelium.Luc. 10,9 ; Lucae evangelium.Luc. 7,6 ; tradendi et vendendi (alicui) Matthaei Evangelium.Matth. 20,18 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,14 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,39 ; ferendi Lucae evangelium.Luc. 12,11 ; deponendi et jaciendi Matthaei Evangelium.Matth. 15,30 ; Actus apostolorum.Act. 7,58 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 4,19 ; fugiendi, se recipiendi Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 142,11 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 27 ( ጕየይ፡ ኀበ፡ ላባ፡ ); revertendi et reducendi not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 2,3 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 24,14 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,40 ; attingendi Paralipomenon liber II.2 Par. 3,11 ; inclinandi Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 16,7 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 30,2 ; monstrandi ( videasvid. አመረ፡ , መርሐ፡ ); aspiciendi ይኔጽሩ፡ ኀበ፡ Hosea.Hos. 3,1 ; Matthaei Evangelium.Matth. 14,19 ; clamandi, rogandi, precandi: ጽራኅ፡ ኀቤየ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 40,3 ; ይስእሉ፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,14 ; ጸሊ፡ ለነ፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡ Jeremiae prophetia.Jer. 49,2 ; querendi, accusandi Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,15 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 108,19 ; transmutandi: ተወለጠ፡ ፍሥሓሆሙ፡ ኀበ፡ ሐዘን፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 14 ; ወለጡ፡ ግዕዞሙ፡ ኀበ፡ ሥርዐተ፡ መላእክት፡ Org. De usu vocis ኀበ፡ post ከፈለ፡ vid. ክፈለ፡ Pronomini relativo postponere licet praepositionem ኀበ፡ , ut: ምድር፡ ዘኀበ፡ ነበርክሙ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 18,3 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 14,40 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 47,4 ; n. 593 አንቀጽ፡ ዘኀበ፡ ይክዕዉ፡ እዳወ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 12,13 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 36,31 ( gramm.§ 202,2). Componitur cum aliis praepositionibus: ለኀበ፡ , quod accuratius, quam ኀበ፡ , directionem in locum, rem, personam notat
1)adla, versusla, inlaHenochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 56,5 ; ባሕታውያን፡ ተመያጥያን፡ ለኀበ፡ ዓለም፡ anachoretae in mundum revertentesla, Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 5 ; መርሕ፡ ለኀበ፡ ክርስቶስ፡ παιδαγωγὸς εἰς Χριστόν ad Galatas epistola Pauli.Gal. 3,24 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 24,11 ; ዝንቱ፡ ጾታ፡ ይትከፈል፡ ለኀበ፡ ብዙኅ፡ ክፍል፡ F.M. 23,2.
2)adhibetur designandis rationibus, quae inter res vel personas intercedunt:
a)cumla, interla, ergala: ከመ፡ ትሑሩ፡ በኂሩት፡ ለኀበ፡ እለ፡ አፍአ፡ εὐσχημόνως πρὸς τοὺς ἔξω ad Thessalonicenses epistola Pauli I.1 Thess. 4,12 ; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 5,12 .
b)in iis quae pertinent adla: ለኀበ፡ እግዚአብሔር፡ τὰ πρὸς τὸν θεόν ad Hebraeos epistola.Hebr. 5,1 (at ad Hebraeos epistola.Hebr. 2,17 ለመንገለ፡ ).
c)in modumla, tamquamla, instarla: አንተ፡ ትከውኖ፡ ሎቱ፡ ለኀበ፡ እግዚአብሔር፡ σὺ δὲ αὐτῷ ἔσῃ τὰ πρὸς τὸν θεόν Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,16 (at Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 18,19 በኀበ፡ ).
d)ad modumla, normamla: ተላውያን፡ ለኀበ፡ ቃሉ፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 3.
, etiam ዲባ፡ Substantivumsubst.insidiaela,
a)in Acc.: ነበረ፡ ዲፓ፡ (v. ዲባ፡ ) ἐνήδρευσεν insidiatus estlaRegum liber biblicum I.1 Reg. 15,5 ; ቆመ፡ ዲፓ፡ ኀበ፡ Judicum liber.Jud. 9,44 ; femina ጸንሐቶ፡ ዲፓ፡ ለንጉሥ፡ Jsp. p. 276.
b) በዲፓ፡ , ut: ይጸንሕዎ፡ ሎቱ፡ በዲፓ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 297 ; በዲፓ፡ መሠጥዎ፡ Lud. e Mss. Colb. Vocla. Aela.: ዲፓ፡ (v. ዲባ፡ ) ዘ፡ አርዋ።
praepositiopraep., quae pronomenpron.suffixa vel per êlavel sine êlasibi subjungit ( gramm.§ 167,3): in superiore partelarei, suprala, superla( ἐπάνω , ὑπεράνω ): ጽልመት፡ መልዕልተ፡ ቀላይ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,2 ; መልዕልተ፡ ምድር፡ 7,24; Lucae evangelium.Luc. 9,49 ; ይትሌዐል፡ መልዕልተ፡ አውግር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 2,2 ; አንሶሰውኩ፡ መልዕልተ፡ ማዕበለ፡ ባሕር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,6 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 22,9 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 1,21 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 139,8 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 148,4 ; Jesaiae prophetia.Jes. 10,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 14,13 ; Judith liber apocryphus.Judith 1,10 ; Danielis prophetia.Dan. 12,6 ; Danielis prophetia.Dan. 12,7 ; Hezekielis prophetia.Hez. 10,1 ; አቅነቶ፡ መልዕልተ፡ ልብሱ፡ ሰይፈ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,39 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 25,20 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 25,21 ; Deuteronomium.Deut. 28,1 ; per Hebraismum: ቆመ፡ መልዕልቴሁ፡ stetit sipra eumlai.e. coram eolaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 18,2 ; Judith liber apocryphus.Judith 13,7 ; መልዕልተ፡ ኀበ፡ ἐπάνω οὗ Matthaei Evangelium.Matth. 2,9 ; nonnumquam ultrala: ( Deus trinus ait:la) አልቦ፡ ዘይትማሰለነ፡ እስመ፡ መልዕልተ፡ አምሳል፡ ንሕነ፡ ultra similitudinemlai.e. similitudine superiores sumusla, not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 48.
praepositiopraep.frequentissima [e.q. על , ܥܰܠ , عَلَى , amh. ላይ፡ ]; pronomenpron.suffixa per êlasibi subjungit, ut ላዕሌየ፡ , ላዕሌከ፡ caet. ( gramm.§ 167,3)
1)superla, suprala( ἐπὶ et ὑπέρ ), et de statu quietis et de motu in superiorem loci partem: ቆመ፡ ዕዝራ፡ ላዕለ፡ መከየድ፡ ዘዕፅ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 18,4 ; አዕረፈት፡ በረከት፡ ላዕለ፡ ያዕቆብ፡ ዲበ፡ ርእሱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 44,23 ; ከመ፡ ይኅድር፡ ፍርሀተ፡ ዚአሁ፡ ላዕሌክሙ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 20,20 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 7,17 ; ተጽእነ፡ ላዕለ፡ ኪሩቤል፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 17,12 ; ሰጥሐ፡ ላዕለ፡ expandere superlaRegum liber biblicum II.2 Reg. 17,19 ; ሐጸረ፡ ላዕለ፡ circumsepire superlai.e. sepimento munirelaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 28,24 ; ተዐየነ፡ ላዕለ፡ obsiderelaRegum liber biblicum IV.4 Reg. 25,1 ; መጽአ፡ መንፈሰ፡ እግዚአብሔር፡ ላዕሌየ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 2,2 ; መንፈሰ፡ እግዚአብሔር፡ ላዕሌክሙ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,9 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 3,16 ; መጽአ፡ ሞት፡ ላዕለ፡ ኵሉ፡ ሰብእ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 5,12 ; ነጸረ፡ ላዕለ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,4 ; ዘይወግር፡ እብነ፡ ላዕሌሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,5 ; ዘረወ፡ ላዕለ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 26,30 ; ዘርአ፡ ላዕለ፡ n. 57Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 18,20 ; saepius መጽአ፡ vel በጽሐ፡ ላዕለ፡ supervenit alicuila, ei acciditlaut Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 8,14 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,13 ; etiam de transeundo super aliquid usurpatur ላዕለ፡ (alias እንተ፡ ላዕለ፡ ) ut ላዕሌየ፡ ኀለፈ፡ መቅሠፍትከ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 87,17 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 13,3 . In specie dicitur
a)de vestibusla, quae alicui superindutae sunt, quas gestat: Ruth liber biblicus.Ruth 3,15 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 18,4 ( ዐጽፍ፡ ዘላዕሌሁ፡ ); Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 38,2 .
b)de re gravi, quae onerilaest super aliquo; videasvid. ከብደ፡ , ዕፁብ፡ ; ኮነት፡ እዴሁ፡ ላዕለ፡ ኢሎፍሊ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 7,13 ; ትሕዝብተ፡ ሞት፡ ላዕለ፡ ኵሉ፡ እጓለ፡ እመሕያው፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 40,2 ; inde de debitolaet officiola, quod alicui incumbit: ለእመ፡ ክህደ፡ ተለቃሒ፡ ዘቦ፡ ላዕሌሁ፡ ዕዳ፡ Fetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 27 ; ዘሀለወ፡ ላዕሌሁ፡ ልቃሕ፡ qui mutuum debetla, Fetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 27 ; እስመ፡ ላዕሌከ፡ ዝነገር፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 10,4 ; ዘላዕሌሁ፡ ማኅተም፡ ἦν ἐπὶ τοῦ δακτυλίου Tobit, liber apocryphus.Tob. 1,22 ; videasvid. ሕሩም፡ et ተሐረመ፡ ; deinde ላዕለ፡ እደ፡ ብእሲ፡ vel ላዕለ፡ nudum significat ejus munerela, eo ducela, sub ejus auspiciisla: ላዕለ፡ እዴሁ፡ δι᾽ αὐτοῦ not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 1,21 Platt; (Hierosolyma diruta sunt imperante Vespasiano) ላዕለ፡ እደ፡ ወልዱ፡ ጢጦስ፡ Abushakeri opus chronographicum; numerus significat capita.Abush. 19 ; ላዕለ፡ ይታመር፡ ἐν χειρὶ Ἰθάμαρ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 4,33 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 7,8 ; ላዕለ፡ እምሔው፡ ይትዐቀብ፡ ὑπὸ ἐπιτρόπους ἐστί ad Galatas epistola Pauli.Gal. 4,2 .
c)de superaddendo adlaaliquid: Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 5,16 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 27,13 ; ከመ፡ ኢትንሣእ፡ ብእሲተ፡ ላዕሌሆን፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31,50 .
d)ut in sermone arab., de conditionela, cui pactum superinstruitur: ወተካየዶ፡ ላዕለዝ፡ et sub hac conditione foedus cum eo fecitlaJosippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 312.
e)ex adversola, e regionela(ductum de imminendo super rem) Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,14 .
f)de imperio inlaalios et de praestantia superlaalios, ut: ነግሠ፡ ላዕለ፡ q.v., ተሠይመ፡ ላዕለ፡ q.v.; ቆመ፡ ላዕለ፡ Ruth liber biblicus.Ruth 2,5 ; Ruth liber biblicus.Ruth 2,6 ; አንተ፡ ኩን፡ ላዕለ፡ ኵሉ፡ ቤትየ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,40 ; ሤሞ፡ ላዕለ፡ 41,33; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 10,14 sequensseq.; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 18,2 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 20,23 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 20,24 ; በእንተ፡ ክብረ፡ ቀሲስ፡ ላዕለ፡ ካልኣን፡ de praestantia sacerdotis super aliosla, Can. Niceni. Pars Synodi. Numerus significat canones.Can. Nic. 18.
g)rarius de objecto sermonis ( dela): ላዕሌክሙ፡ ተነበየ፡ περὶ ὑμῶν de vobisla, Matthaei Evangelium.Matth. 15,7 ; ግሙራ፡ ኢተሰምዐ፡ ነገር፡ ዘከመዝ፡ ላዕለ፡ ሶስና፡ not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,27 , scilicet ubi sermo de aliquo idem est ac sermo contra aliquem; inde ሠሐቀ፡ et ተሳለቀ፡ ላዕለ፡ q.v. ገብረ፡ ኵነኔ፡ ላዕለ፡ q.v.
h)rarius de causa ( obla, propterla ἐπὶ cumc.Dat.): ኢትትላጸዩ፡ ርእሰክሙ፡ ላዕለ፡ ዘሞተ፡ ἐπὶ νεκρῷ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 21,5 ; Michaei prophetia.Mich. 1,16 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 1,24 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 24,26 .
2)confinii et propinquitatis vim habet adla, apudla, inla(germ. andeet beide): ላዕለ፡ ባሕር፡ ad marelaJosuae liber.Jos. 16,3 ; አልቦ፡ ሥርወ፡ ላዕሌሁ፡ in eolaMatthaei Evangelium.Matth. 13,21 ; እመ፡ ኀባእኮ፡ ላዕሌከ፡ παρὰ σεαυτῷ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 2,1 ; ከመ፡ ኣርኢ፡ ኀይልየ፡ ላዕሌከ፡ ἔν σοι ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,17 ; ብንያም፡ በከየ፡ ላዕለ፡ ክሣዱ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 45,14 ; saepius ኀደረ፡ ላዕለ፡ ብእሲ፡ ubi Graecus habet ἔν τινι ut ad Romanos epistola Pauli.Rom. 7,17 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 7,18 ; ad Colossenses epistola Pauli.Col. 2,9 ; ሚላዕሌነ፡ τί πρὸς ἡμᾶς Matthaei Evangelium.Matth. 27,4 ; Evangelium Joannis.Joh. 21,22 ; Evangelium Joannis.Joh. 21,23 .
3)de fine, in quem actione intenditur: inla, adla, maxime contrala, adversuslaet ergala( Dat. commodilaet incommodila); frequentissimus est his praepositionis usus: እመ፡ መላሕከ፡ መጥባሕተ፡ ላዕለ፡ ዐርክከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,21 ; ይሔልዩ፡ እኩየ፡ ላዕለ፡ እግዚአብሔር፡ liber Jobi.Job 1,5 ; ንብብ፡ ቃለ፡ ላዕለ፡ እግዚአብሔር፡ liber Jobi.Job 2,9 ; ዐርገ፡ ላዕለ፡ አህጉር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 36,1 ; ናሁ፡ አነ፡ ላዕሌከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 21,13 ; እደዊሁ፡ ላዕለ፡ ኵሉ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 16,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 50,20 ; እለ፡ የኀሥሡ፡ ላዕለ፡ እግዚእየ፡ እኪተ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 18,4 ; ቆሙ፡ ላዕሌየ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 3,6 ; praeterea videasvid.verba አሕሠመ፡ , አስምዐ፡ , ገብረ፡ , አበሰ፡ , ጌገየ፡ , ተምዕዐ፡ , verba dimicandilaet alia; in bonam partem: ዘንተ፡ ጽድቀ፡ ግበሪ፡ ላዕሌየ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 20,13 ; ያሤኒ፡ ላዕሌኪ፡ Judith liber apocryphus.Judith 10,16 ; ግበሩ፡ ምጽዋተ፡ ወምሕረተ፡ ላዕለ፡ ቢጽክሙ፡ Zachariae prophetia.Zach. 7,9 ; ይከውን፡ ሣህል፡ ላዕሌሆሙ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 1,8 ; ይጼሊ፡ ላዕሌከ፡ ὑπέρ σου Genesis liber Pentateuchi.Gen. 20,7 ; Dat.ut: n. 58 በእንተ፡ ምንት፡ ገብረ፡ እግዚአብሔር፡ ላዕሌነ፡ ዘንተ፡ ἡμῖν Jeremiae prophetia.Jer. 5,19 ; ከመ፡ ትሠኒ፡ ላዕሌኪ፡ ἵνα εὖ γένηταί σοι Ruth liber biblicus.Ruth 3,1 ; ኄራነ፡ ኮኑ፡ ላዕሌነ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,15 . Dicunt: እኩይ፡ ላዕሌየ፡ mihi displicetlaKoheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,17 ; ተኈለቈት፡ ኀጢአት፡ ላዕለ፡ ኵሉ፡ peccatum omnibus annumeratum estlaad Romanos epistola Pauli.Rom. 5,12 ; ጸሐፈ፡ ላዕለ፡ assignare alicuilaLucae evangelium.Luc. 16,6 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 10,8 . ላዕለ፡ creberrime componitur cum et እንተ፡ et እምነ፡
I,1[ קוּם ܩܳܡ قَامَ ] SubjunctivusSubj. ይቁም፡ starela, se sisterela n. 452Matthaei Evangelium.Matth. 6,5 ; Matthaei Evangelium.Matth. 13,2 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,3 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,6 ; Matthaei Evangelium.Matth. 24,15 ; Matthaei Evangelium.Matth. 27,11 ; Matthaei Evangelium.Matth. 27,47 ; Lucae evangelium.Luc. 5,1 ; Lucae evangelium.Luc. 6,17 ; Lucae evangelium.Luc. 19,8 ; Lucae evangelium.Luc. 21,36 ; Lucae evangelium.Luc. 23,35 ; Evangelium Joannis.Joh. 1,26 ; Evangelium Joannis.Joh. 18,18 ; Evangelium Joannis.Joh. 18,25 ; Evangelium Joannis.Joh. 20,14 ; ቁም፡ በእገሪከ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 2,1 ; Hezekielis prophetia.Hez. 37,10 ; ቆመት፡ በእግረ፡ ሰብእ፡ ዲበ፡ ምድር፡ Danielis prophetia.Dan. 7,4 ; አዕማደ፡ ወርቅ፡ ዘይቀውሙ፡ በዲበ፡ ምክያደ፡ ብሩር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,18 ; ቁም፡ ውስተ፡ አንቀጸ፡ ቤተ፡ እግዚአብሔር፡ Jeremiae prophetia.Jer. 7,1 versio novavers. nov.; ቆሙ፡ ቅድመ፡ እግዚአብሔር፡ liber Jobi.Job 1,6 ; παραστήσονται Jesaiae prophetia.Jes. 60,10 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 5,4 ; ከመ፡ ኢይቁም፡ ውስተ፡ መካንከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 12,12 ; ቁም፡ ላዕሌየ፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 1,9 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 1,10 ; ቆመ፡ ማእከለ፡ ወማእከለ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 59,2 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 18,3 ; አፍአ፡ ይቀውም፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,23 ; ይቀውሙ፡ በፍርሀት፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 8,25 . Passim cumc.Acc.loci, ut: ኢየሱስ፡ ይቀውም፡ ሐይቀ፡ not able to find explanation in abbreviation listM.M. f. 207 .
e)perstarelai.e.
γ)manerelaRuth liber biblicus.Ruth 2,7 ; ይቀውም፡ ምስሌከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 12,15 ; ሐሠር፡ ቅድመ፡ ዐውሎ፡ ዘኢይቀውም፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,18 ; ቁመኒ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 34,2 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 9,8 ( mane mela).
ε)confirmarila: ወቆመ፡ ግብሩ፡ ὠρθώθη Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 1,21 .
vel አስተረሐቀ፡ IV,1et አስተራሐቀ፡ IV,3
1)amovere alium ab aliola, spatio intermisso sejungere a se invicemlares Genesis liber Pentateuchi.Gen. 32,17 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 6,10 ; ቆመ፡ ማእከሎሙ፡ ወአስተራሐቆሙ፡ 4 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 2,11 ; idemid.in Deg. (sed አስተረሐቆሙ፡ ); እስተራሕቅዎሙ፡ ዘዘዚአሆሙ፡ (v. አርሕቅዎሙ፡ ) not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,51 ; እፎ፡ ታስተራሕቆ፡ (sc. Deum triunum ejusque personas) ለዘ፡ ኢይትራሐቅ፡ M.M. f. 12.
2)abstraherelaaliquem a re, ut: a compositione librorum, እምደሪሰ፡ ድርሳን፡ አስተረሐቆ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 8 Enc.
3)in longum protraherela, ἐμάκρυναν Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 128,3 .