et ቅህም፡ Substantivumsubst.( m. Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,6 ), collatio, -is vel collectivum,
-ecoll.et sing., formicarumlaspecies; μύρμηξ , ተመየጥ፡ ኀበ፡ ቃህም፡ ሀካይ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,6 ; Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 13 ( ቅህም፡ ed not able to find explanation in abbreviation listPlatt p. 104 ); (nos quum in coelos sublati erimus,) ንሬእዮ፡ ለሰብእ፡ ከመ፡ ቃህም፡ ወዕፄያት፡ μύρμηκας Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 16 ; ዘጊበ፡ መዛግብት፡ praedicatur de ቃህም፡ sicut ተመይኖ፡ ግብር፡ de ሣሬት፡ Fal. f. 17; Deus ፈጠረ፡ ለቅሀም፡ (sic) ወለአናኳዕ፡ በመትሕተ፡ ምድር፡ ወእንስሳ፡ በመልዕልተ፡ ምድር፡ Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 10. – Ludolfus hoc vocabulum explicat fucusla(„ignavum pecus“, quod Virgilius dicit) et huic interpretationi probandae affert ትጋሆሙ፡ ( sedulitasla) ለዕብስት፡ n. 410 ንህብ፡ ወሀካይ፡ ቃህም፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 25 Enc.; sed praedicatum ሀካይ፡ cum ትጋህ፡ minime concordat et Sx. Tubing. exhibet ወትግህት፡ ቃህም፡ ; illud ሀካይ፡ e loco Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,6 perperam intellecto sumtum videtur. – Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ቃህም፡ ወሰኳዕት፡ ብ፡ ገብረ፡ ጕንዳን፡ ( videasvid. sub ሰኳዕት፡ ). et ቅህም፡ Substantivumsubst.( m. Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,6 ), collatio, -is vel collectivum,
-ecoll.et sing., formicarumlaspecies; μύρμηξ , ተመየጥ፡ ኀበ፡ ቃህም፡ ሀካይ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,6 ; Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 13 ( ቅህም፡ ed not able to find explanation in abbreviation listPlatt p. 104 ); (nos quum in coelos sublati erimus,) ንሬእዮ፡ ለሰብእ፡ ከመ፡ ቃህም፡ ወዕፄያት፡ μύρμηκας Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 16 ; ዘጊበ፡ መዛግብት፡ praedicatur de ቃህም፡ sicut ተመይኖ፡ ግብር፡ de ሣሬት፡ Fal. f. 17; Deus ፈጠረ፡ ለቅሀም፡ (sic) ወለአናኳዕ፡ በመትሕተ፡ ምድር፡ ወእንስሳ፡ በመልዕልተ፡ ምድር፡ Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 10. – Ludolfus hoc vocabulum explicat fucusla(„ignavum pecus“, quod Virgilius dicit) et huic interpretationi probandae affert ትጋሆሙ፡ ( sedulitasla) ለዕብስት፡ n. 410 ንህብ፡ ወሀካይ፡ ቃህም፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 25 Enc.; sed praedicatum ሀካይ፡ cum ትጋህ፡ minime concordat et Sx. Tubing. exhibet ወትግህት፡ ቃህም፡ ; illud ሀካይ፡ e loco Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,6 perperam intellecto sumtum videtur. – Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ቃህም፡ ወሰኳዕት፡ ብ፡ ገብረ፡ ጕንዳን፡ ( videasvid. sub ሰኳዕት፡ ). et ቅህም፡ Substantivumsubst.( m. Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,6 ), collatio, -is vel collectivum,
-ecoll.et sing., formicarumlaspecies; μύρμηξ , ተመየጥ፡ ኀበ፡ ቃህም፡ ሀካይ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,6 ; Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 13 ( ቅህም፡ ed not able to find explanation in abbreviation listPlatt p. 104 ); (nos quum in coelos sublati erimus,) ንሬእዮ፡ ለሰብእ፡ ከመ፡ ቃህም፡ ወዕፄያት፡ μύρμηκας Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 16 ; ዘጊበ፡ መዛግብት፡ praedicatur de ቃህም፡ sicut ተመይኖ፡ ግብር፡ de ሣሬት፡ Fal. f. 17; Deus ፈጠረ፡ ለቅሀም፡ (sic) ወለአናኳዕ፡ በመትሕተ፡ ምድር፡ ወእንስሳ፡ በመልዕልተ፡ ምድር፡ Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 10. – Ludolfus hoc vocabulum explicat fucusla(„ignavum pecus“, quod Virgilius dicit) et huic interpretationi probandae affert ትጋሆሙ፡ ( sedulitasla) ለዕብስት፡ n. 410 ንህብ፡ ወሀካይ፡ ቃህም፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 25 Enc.; sed praedicatum ሀካይ፡ cum ትጋህ፡ minime concordat et Sx. Tubing. exhibet ወትግህት፡ ቃህም፡ ; illud ሀካይ፡ e loco Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,6 perperam intellecto sumtum videtur. – Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ቃህም፡ ወሰኳዕት፡ ብ፡ ገብረ፡ ጕንዳን፡ ( videasvid. sub ሰኳዕት፡ ). qāhm , qǝhm , ቃሕም፡ qāḥm
Grébaut
ቃህም፡ qāhm fucusla, pecchioneit, formicait, frelonfr, guêpefr, fourmifr ― ድንጉል፡ frelonfr; ገብረ፡ ጕንዳን፡ , «sorte de fourmi noire plus grosse et qui ne mord pas l’homme» 781, 863; Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 54.
169
qāhm , qǝhm , ቃሕም፡ qāḥm ቃህም፡ qāhm fucusla, pecchioneit, formicait, frelonfr, guêpefr, fourmifr ― ድንጉል፡ frelonfr; ገብረ፡ ጕንዳን፡ , «sorte de fourmi noire plus grosse et qui ne mord pas l’homme» 781, 863; Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 54.
169
Grébaut
ቃህም፡ qāhm fucusla, pecchioneit, formicait, frelonfr, guêpefr, fourmifr ― ድንጉል፡ frelonfr; ገብረ፡ ጕንዳን፡ , «sorte de fourmi noire plus grosse et qui ne mord pas l’homme» 781, 863; Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 54.
169
qāhm , qǝhm , ቃሕም፡ qāḥm
ቃህም፡ qāhm fucusla, pecchioneit, formicait, frelonfr, guêpefr, fourmifr ― ድንጉል፡ frelonfr; ገብረ፡ ጕንዳን፡ , «sorte de fourmi noire plus grosse et qui ne mord pas l’homme» 781, 863; Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 54.
169
nomen actionisn. act.levitasla, Lud. sine auctore, auctoritateauct.nomen actionisn. act.levitasla, Lud. sine auctore, auctoritateauct. qǝllat
Grébaut
ቅለት፡ qǝllat levitasla, légèretéfr, agilitéfr, rapiditéfr Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 54.
169
qǝllat ቅለት፡ qǝllat levitasla, légèretéfr, agilitéfr, rapiditéfr Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 54.
169
participiumpart.revelatusla, retectusla: ብእሲት፡ ኢትኅድግ፡ ሥዕርታ፡ ከመ፡ ይኩን፡ ቅሉዐ፡ ውስተ፡ ቤተ፡
ክርስቲያን፡ Fetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 11 .
participiumpart.profunduslainstar abyssi, Org. participiumpart.profunduslainstar abyssi, Org. qǝluy
Grébaut
ቅሉይ፡ qǝluy profundum abyssila, la profondeur du gouffre, de l’abîmefr Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 55.
171
qǝluy ቅሉይ፡ qǝluy profundum abyssila, la profondeur du gouffre, de l’abîmefr Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 55.
171
qǝliroqos , ቀሊረኮስ፡ kalirakos , pluralisPl. ቅሊሪቆሳት፡ qǝliriqosāt
Grébaut
ቅሊሪቆስ፡ qǝliroqos , pluralisPl. ቅሊሪቆሳት፡ qǝliriqosāt κληρικός clericusla, clercfr (ecclésiastique), manque dans le . Texte et référence: ወነሥአ፡ ሥጋሁ፡ ሠናይ፡ እሜሪዮስ፡ ኤጲስ፡ ቆጶስ፡ ምስለ፡ ኵሎሙ፡ ቅሊሮቆሳት፡ ወምስለ፡ ኵሉ፡ ኀረ፡ ሀገር፡ ዘሮሜ። Ms. BNFabb179, fol. 55rb
170
qǝliroqos , ቀሊረኮስ፡ kalirakos , pluralisPl. ቅሊሪቆሳት፡ qǝliriqosāt ቅሊሪቆስ፡ qǝliroqos , pluralisPl. ቅሊሪቆሳት፡ qǝliriqosāt κληρικός clericusla, clercfr (ecclésiastique), manque dans le . Texte et référence: ወነሥአ፡ ሥጋሁ፡ ሠናይ፡ እሜሪዮስ፡ ኤጲስ፡ ቆጶስ፡ ምስለ፡ ኵሎሙ፡ ቅሊሮቆሳት፡ ወምስለ፡ ኵሉ፡ ኀረ፡ ሀገር፡ ዘሮሜ። Ms. BNFabb179, fol. 55rb
170
Grébaut
ቅሊሪቆስ፡ qǝliroqos , pluralisPl. ቅሊሪቆሳት፡ qǝliriqosāt κληρικός clericusla, clercfr (ecclésiastique), manque dans le . Texte et référence: ወነሥአ፡ ሥጋሁ፡ ሠናይ፡ እሜሪዮስ፡ ኤጲስ፡ ቆጶስ፡ ምስለ፡ ኵሎሙ፡ ቅሊሮቆሳት፡ ወምስለ፡ ኵሉ፡ ኀረ፡ ሀገር፡ ዘሮሜ። Ms. BNFabb179, fol. 55rb
170
ቅሊሪቆስ፡ qǝliroqos , pluralisPl. ቅሊሪቆሳት፡ qǝliriqosāt κληρικός clericusla, clercfr (ecclésiastique), manque dans le . Texte et référence: ወነሥአ፡ ሥጋሁ፡ ሠናይ፡ እሜሪዮስ፡ ኤጲስ፡ ቆጶስ፡ ምስለ፡ ኵሎሙ፡ ቅሊሮቆሳት፡ ወምስለ፡ ኵሉ፡ ኀረ፡ ሀገር፡ ዘሮሜ። Ms. BNFabb179, fol. 55rb
170
qǝliroqos , ቀሊረኮስ፡ kalirakos , pluralisPl. ቅሊሪቆሳት፡ qǝliriqosāt
Grébaut
ቅሊሪቆስ፡ qǝliroqos , pluralisPl. ቅሊሪቆሳት፡ qǝliriqosāt κληρικός clericusla, clercfr (ecclésiastique), manque dans le . Texte et référence: ወነሥአ፡ ሥጋሁ፡ ሠናይ፡ እሜሪዮስ፡ ኤጲስ፡ ቆጶስ፡ ምስለ፡ ኵሎሙ፡ ቅሊሮቆሳት፡ ወምስለ፡ ኵሉ፡ ኀረ፡ ሀገር፡ ዘሮሜ። Ms. BNFabb179, fol. 55rb
170
ቅሊሪቆስ፡ qǝliroqos , pluralisPl. ቅሊሪቆሳት፡ qǝliriqosāt κληρικός clericusla, clercfr (ecclésiastique), manque dans le . Texte et référence: ወነሥአ፡ ሥጋሁ፡ ሠናይ፡ እሜሪዮስ፡ ኤጲስ፡ ቆጶስ፡ ምስለ፡ ኵሎሙ፡ ቅሊሮቆሳት፡ ወምስለ፡ ኵሉ፡ ኀረ፡ ሀገር፡ ዘሮሜ። Ms. BNFabb179, fol. 55rb
170
qǝliroqos , ቀሊረኮስ፡ kalirakos , pluralisPl. ቅሊሪቆሳት፡ qǝliriqosāt
Grébaut
ቅሊሪቆስ፡ qǝliroqos , pluralisPl. ቅሊሪቆሳት፡ qǝliriqosāt κληρικός clericusla, clercfr (ecclésiastique), manque dans le . Texte et référence: ወነሥአ፡ ሥጋሁ፡ ሠናይ፡ እሜሪዮስ፡ ኤጲስ፡ ቆጶስ፡ ምስለ፡ ኵሎሙ፡ ቅሊሮቆሳት፡ ወምስለ፡ ኵሉ፡ ኀረ፡ ሀገር፡ ዘሮሜ። Ms. BNFabb179, fol. 55rb
170
qǝliroqos , ቀሊረኮስ፡ kalirakos , pluralisPl. ቅሊሪቆሳት፡ qǝliriqosāt ቅሊሪቆስ፡ qǝliroqos , pluralisPl. ቅሊሪቆሳት፡ qǝliriqosāt κληρικός clericusla, clercfr (ecclésiastique), manque dans le . Texte et référence: ወነሥአ፡ ሥጋሁ፡ ሠናይ፡ እሜሪዮስ፡ ኤጲስ፡ ቆጶስ፡ ምስለ፡ ኵሎሙ፡ ቅሊሮቆሳት፡ ወምስለ፡ ኵሉ፡ ኀረ፡ ሀገር፡ ዘሮሜ። Ms. BNFabb179, fol. 55rb
170
Grébaut
ቅሊሪቆስ፡ qǝliroqos , pluralisPl. ቅሊሪቆሳት፡ qǝliriqosāt κληρικός clericusla, clercfr (ecclésiastique), manque dans le . Texte et référence: ወነሥአ፡ ሥጋሁ፡ ሠናይ፡ እሜሪዮስ፡ ኤጲስ፡ ቆጶስ፡ ምስለ፡ ኵሎሙ፡ ቅሊሮቆሳት፡ ወምስለ፡ ኵሉ፡ ኀረ፡ ሀገር፡ ዘሮሜ። Ms. BNFabb179, fol. 55rb
170
ቅሊሪቆስ፡ qǝliroqos , pluralisPl. ቅሊሪቆሳት፡ qǝliriqosāt κληρικός clericusla, clercfr (ecclésiastique), manque dans le . Texte et référence: ወነሥአ፡ ሥጋሁ፡ ሠናይ፡ እሜሪዮስ፡ ኤጲስ፡ ቆጶስ፡ ምስለ፡ ኵሎሙ፡ ቅሊሮቆሳት፡ ወምስለ፡ ኵሉ፡ ኀረ፡ ሀገር፡ ዘሮሜ። Ms. BNFabb179, fol. 55rb
170
I,1[ جَلَعَ exuitla; جَلِعَ exuta fuitlamulier; impudica fuit ( גָּלָה خَلَعَ חָלַץ ); قَلَعَ extraxitla, evulsitla; قِلْعٌ קֶלַע velumla; oppositum, -o, -nituropp.est ገለወ፡ ] SubjunctivusSubj. ይቅላዕ፡ , revelarela, retegerela, aperirela, detraherelavel exuerelavelamen, vestem, al.: ቀልዐ፡ ግልባቤ፡ ገጻ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TerrSx. Ter 16 ; ኦብእሲቶ፡ ለምንት፡ ትቀልዒ፡ ግልባቤ፡ ርእስኪ፡ እንዘ፡ ትሥሕቂ፡ Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 15 ; አዘዘ፡ ይቅልዑ፡ ግልባቤ፡ ገጻ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 16 ; ቅላዕ፡ መንጦላዕተ፡ ሕማም፡ ዘግልቡብ፡ ላዕለ፡ ገጽየ፡ Phlx. sub fin.; Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 172,1 (ubi መንጦላዕተ፡ legendum est); Gadela Adam (in UBTaeth27).Gad. Ad. f. 6 ; አዘዘ፡ ከመ፡ ይቅላዕ፡ ልብሶ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 10 ; ኀፍረት፡ ቀሊዐ፡ መጽሐፍ፡ ለዘኢያአምር፡ ሆህያተ፡ not able to find explanation in abbreviation listM.M. f. 187 et not able to find explanation in abbreviation listM.M. f. 342 . (Lud. statuit significationem intrans.: detractum fuit velumla, et affert: ይቅላዕ፡ ደባትር፡ Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 5 ; modo lectio sana sit!). – Voc. Ae.: ቀፈጸ፡ ቀልዐ፡ ዘ፡ ገለጸ። qalʿa
Substantivumsubst.maculala, atramento facta, deinde quaevis alia: ሕፅብ፡ ኵሎ፡ ቅልመታ፡ ( ለኀጢአትየ፡ ) Org. n. 412Substantivumsubst.maculala, atramento facta, deinde quaevis alia: ሕፅብ፡ ኵሎ፡ ቅልመታ፡ ( ለኀጢአትየ፡ ) Org. n. 412 qǝlmat
Grébaut
ቅልመት፡ qǝlmat maculala, naevusla, tachefr, pigmentationfr Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 54.
qǝlmat ቅልመት፡ qǝlmat maculala, naevusla, tachefr, pigmentationfr Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 54.
participiumpart.frixusla( frictusla), tostuslaLeviticus, liber Pentateuchi.Lev. 2, 14; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 23,14 .
not foundn. peregr.scil. قَلْعَةٌ arxla, castellum, pecul. in vertice montis, Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 318 ; Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 325. Burgde ( طبيق )
xxvb
; ቀልዐ፡ qalʿa , ቀልዓ፡ qalʿā
xxvb; 54b l. 4; 54 n. 42;
Kebra Nagast; numerus significat sectiones.Kebr. Nag. 50,10
not foundn. peregr.scil. قَلْعَةٌ arxla, castellum, pecul. in vertice montis, Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 318 ; Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 325. Burgde ( طبيق )
xxvb
; ቀልዐ፡ qalʿa , ቀልዓ፡ qalʿā
xxvb; 54b l. 4; 54 n. 42;
Kebra Nagast; numerus significat sectiones.Kebr. Nag. 50,10
not foundn. peregr.scil. قَلْعَةٌ arxla, castellum, pecul. in vertice montis, Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 318 ; Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 325. Burgde ( طبيق )
xxvb
; ቀልዐ፡ qalʿa , ቀልዓ፡ qalʿā
xxvb; 54b l. 4; 54 n. 42;
Kebra Nagast; numerus significat sectiones.Kebr. Nag. 50,10
quadril., Substantivumsubst., m. et fem. , cucurbitalaJonae prophetia.Jon. 4,6 –10 (ubi LXX κολοκύνθην exhibent); Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 25 in historia Jonae prophetae; ዘመደ፡ ሐምሐም፡ variae cucurbitarum speciesla(quae ab episcopo non consecrandae sunt) Constitutiones Apostolorum.Const. Ap. 39. – Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሐምሐም፡ ዘ፡ ቅል፡ ; aliudla: ሐምሐም፡ ዘ፡ ቅልዕ፡ ; de ቅል፡ asserunt Isenbergius (in lexiconlex.amh. p. 68): „a gourd- or melon-like fruit, hollowed out and used as a vessel for liquids“, et J.R. Roth (in Harris Reisen II. Anh. p. 33): „cucurbita lagenaria (Kel), {wächst wild, und wird in Ifat zu Wasserflaschen gebraucht}“; ቅል፡ autem, ni fallor, idem est, quod ܩܰܪܳܐܐ nominatur. Quare cum ita se habeant, nescio, an ሐምሐም፡
2)deinde ob similitudinem formae hoc eodem nomine nominetur cucurbitalaet cantharus e cucurbita factusla. Ad probandam hanc sententiam comparaveris Latinorum cucumamlaet cucumimla; etiam قَمْقَمٌ , quod in significatione cum مِحِمٌّ convenit, nescio an e حَمْحَمٌ (influentibus sonis vocis κουκούμιον , cucumala) depravatum sit. { videasVid.etiam ከከማት፡ }.
quadril., Substantivumsubst., m. et fem. , cucurbitalaJonae prophetia.Jon. 4,6 –10 (ubi LXX κολοκύνθην exhibent); Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 25 in historia Jonae prophetae; ዘመደ፡ ሐምሐም፡ variae cucurbitarum speciesla(quae ab episcopo non consecrandae sunt) Constitutiones Apostolorum.Const. Ap. 39. – Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሐምሐም፡ ዘ፡ ቅል፡ ; aliudla: ሐምሐም፡ ዘ፡ ቅልዕ፡ ; de ቅል፡ asserunt Isenbergius (in lexiconlex.amh. p. 68): „a gourd- or melon-like fruit, hollowed out and used as a vessel for liquids“, et J.R. Roth (in Harris Reisen II. Anh. p. 33): „cucurbita lagenaria (Kel), {wächst wild, und wird in Ifat zu Wasserflaschen gebraucht}“; ቅል፡ autem, ni fallor, idem est, quod ܩܰܪܳܐܐ nominatur. Quare cum ita se habeant, nescio, an ሐምሐም፡
2)deinde ob similitudinem formae hoc eodem nomine nominetur cucurbitalaet cantharus e cucurbita factusla. Ad probandam hanc sententiam comparaveris Latinorum cucumamlaet cucumimla; etiam قَمْقَمٌ , quod in significatione cum مِحِمٌّ convenit, nescio an e حَمْحَمٌ (influentibus sonis vocis κουκούμιον , cucumala) depravatum sit. { videasVid.etiam ከከማት፡ }.
ḥamḥam ḥamḥam