Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

I,1[ رَادَ רוּד ultro citroque discurrit, libere vagatus est^la, ( currendo^la) petiit^la; vicinum est ሮጸ፡ ; etiam መረደ፡ ] ይሩድ፡

1)incurrere^la, incursare^la, invadere^la, oppugnare^la, incursionem^lavel impetum facere^la, expeditione bellica petere^la: ሮዱ፡ ወቀተሉ፡ በይሁዳ፡ ἐπέθεντο καὶ ἐπάταξαν ; ይረውጹ፡ ላዕሌኪ፡ እንዘ፡ ይረውዱ፡ ; ወይረውዱ፡ καὶ παρατάξονται ; : ኢሎፍሊ፡ ሮዱ፡ አህጉረ፡ ; ይሩዶሙ፡ προκαταλαβέσθαι αὐτούς ; ; ; ሮዱኒ፡ κατέδραμον ἐπ᾽ ἐμοί ; ሮዱኒ፡ ወሮጹ፡ ላዕሌየ፡ ; ሮደከ፡ ፀባኢት፡ ኀያል፡ ; ; ; ከመ፡ ይሩዱነ፡ ; ሮድዎሙ፡ μονόζωνοι ἦλθον ; ; ዕደው፡ እለ፡ ኢሮዱ፡ አጋርያን፡ ἄνδρες οἳ ἦσαν πεζοί ( equites expediti) .

2)insurgere contra aliquem, impugnare^la, insectari^la, premere^la(impugnatione): ሮድዎ፡ ወሰሐብዎ፡ ἐπιστάντες ; ; ; ; ይረውዱከ፡ παροιστρήσουσι ; እለ፡ ይረውድዎ፡ θλίβοντες ; ; ; .

3)persequi^la, insequi^la, διώκειν : አፍራስ፡ ዘይረውድ፡ ; አልቦ፡ ዘይረውድ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; . – : ሮደ፡ ዘ፡ ከበበ፡ (i.e. circumvenire^la).

ሮደ

I,1[ رَادَ רוּד ultro citroque discurrit, libere vagatus est^la, ( currendo^la) petiit^la; vicinum est ሮጸ፡ ; etiam መረደ፡ ] ይሩድ፡

3)persequi^la, insequi^la, διώκειν : አፍራስ፡ ዘይረውድ፡ ; አልቦ፡ ዘይረውድ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; . – : ሮደ፡ ዘ፡ ከበበ፡ (i.e. circumvenire^la).

ሮደ

I,1[ رَادَ רוּד ultro citroque discurrit, libere vagatus est^la, ( currendo^la) petiit^la; vicinum est ሮጸ፡ ; etiam መረደ፡ ] ይሩድ፡

3)persequi^la, insequi^la, διώκειν : አፍራስ፡ ዘይረውድ፡ ; አልቦ፡ ዘይረውድ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; . – : ሮደ፡ ዘ፡ ከበበ፡ (i.e. circumvenire^la).

ሮጸ

I,1[ רוּץ ܪܗܶܛ ; amh. ሮጠ፡ ; vicina sunt ረየፀ፡ et ሮደ፡ ] ይሩጽ፡ currere^la( viam celerare^la, volare^la): ; -25; ; ሩጽ፡ ; ረዊጽ፡ ὁ δρόμος ; ; ፍጡነ፡ ይመጽኡ፡ እንዘ፡ ይረውጹ፡ ; ይረውጹ፡ ከመ፡ ሀየል፡ ሐንካሳን፡ ; ; ; ; ; ; ; ὁρμᾶν {DiL ὁρμᾷν }; de avibus ; curru ሰረገላት፡ ዘይረውጽ፡ ; vento ; igne ; fulgure ከመ፡ ይረውጽ፡ መብረቅ፡ ቅድመ፡ ነጐድጓድ፡ ; ; ; sole: ፍጡነ፡ ይረውጽ፡ ፀሓይ፡ ; ; verbo ; 2 ; de navigantibus ; σπεύδειν እንዘ፡ ይረውጹ፡ μετὰ σπουδῆς ; ሩጹ፡ ወኢትቁሙ፡ ; ሩጽ፡ ጼውው፡ ὀξέως ; viae .

a)currendo discedere^la, se auferre^la: ሩጽ፡ ἀπότρεχε .

b)praetercurrere^la, cito praeterire^la: ከመ፡ ኅልፈተ፡ ዜና፡ ዘይረውጽ፡ .

c)circumcurrere^la, discurrere^la: ሩጹ፡ ውስተ፡ ፍናዊሃ፡ ለኢየሩሳሌም፡ ; ይረውጽ፡ ኀበ፡ አባግዕ፡

d)praecurrere^la ቅድመ፡ , ut: ; 2 .

e)cursu tedenre^laaliquo, acurrere^la, currendo petere^la, ; ; ; ኀበ፡ ; ; ሮጹ፡ ኀቤሃ፡ ; ; ዘርእየ፡ በለሰ፡ ወይረውጽ፡ ኀቤሃ፡ ; እጐሊሁ፡ ይረውጹ፡ ኀበ፡ ደም፡ ; vel ለ፡ , ut: ለኀጢአት፡ ይረውጻ፡ እገሪሆሙ፡ .

f)currendo sequi^la: ሮጸ፡ ድኅሬሆሙ፡

g)incursare^la, incurrere^la: ሮጸ፡ ኀቤሁ፡ በኀይል፡ ; ሮዱኒ፡ ወሮጹ፡ ላዕሌየ፡ .

ሮባጳሊ

et ሮጰላ፡ ῥοβοπῶλαι .

ሮጲሊም

corruptum e רֹכְלִים ( ሮባጳሊ፡ ).

ሮጸ

a)currendo discedere^la, se auferre^la: ሩጽ፡ ἀπότρεχε .

b)praetercurrere^la, cito praeterire^la: ከመ፡ ኅልፈተ፡ ዜና፡ ዘይረውጽ፡ .

c)circumcurrere^la, discurrere^la: ሩጹ፡ ውስተ፡ ፍናዊሃ፡ ለኢየሩሳሌም፡ ; ይረውጽ፡ ኀበ፡ አባግዕ፡

d)praecurrere^la ቅድመ፡ , ut: ; 2 .

f)currendo sequi^la: ሮጸ፡ ድኅሬሆሙ፡

g)incursare^la, incurrere^la: ሮጸ፡ ኀቤሁ፡ በኀይል፡ ; ሮዱኒ፡ ወሮጹ፡ ላዕሌየ፡ .

ሮደ ስርዋጽ መረደ

I,1[ رَادَ רוּד ultro citroque discurrit, libere vagatus est^la, ( currendo^la) petiit^la; vicinum est ሮጸ፡ ; etiam መረደ፡ ] ይሩድ፡

3)persequi^la, insequi^la, διώκειν : አፍራስ፡ ዘይረውድ፡ ; አልቦ፡ ዘይረውድ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; . – : ሮደ፡ ዘ፡ ከበበ፡ (i.e. circumvenire^la).

1)assula^la, schidiae^la, fragmentum ligni scissi^la[fortasse a ሮጸ፡ i.e. רָצַץ رَضَّ ]: አስመከ፡ ላዕሌሃ፡ ( ለበትረ፡ ብርዕ፡ ) ወይበውእ፡ ስርዋጽ፡ ውስተ፡ እዴሁ፡ ; . At

2)in libro F.N. ሥርዋጽ፡ sigli instar margini adscriptum crebro occurrit, et glossema^la, corollarium^lasignificare videtur, (proprie: schidiae^la, quamquam in Proleg. libri p. 2 hoc nomen ad ሠረጸ፡ relatum et verbis ዘአሥራጸ፡ ልብ፡ ኪያሆን፡ i.e. additamenta, quae mens progerminare fecit^la( praeceptis quae e Bibliis et Canonibus hausta sunt) explicitum esse videtur).

I,2[cogn. cum ሮደ፡ et ሮጸ፡ q.v. Notio primariae radicis in currendo^la, discurrendo^laesse videtur ( רוּד رَادَ ); e notione libere vagandi^laderivatur audacem^la, pervicacem^la, rebellem esse^la( מָרַד ܡܪܰܕ مَرُدَ ረደደ፡ , መርደደ፡ ), e notione currendi^lamanat pellere^la, propellere^la, ( مَرَدَ propulit navem) persequi^la( רָדַף ሮደ፡ )] vires intendere in currendo^la, raptim currere^la, assilire^la, insilire^la, incursionem^lavel impetum facere^la: ዘይሜርድ፡ ደክመ፡ እንዘ፡ ይረውጽ፡ διέλιπεν ὁ τρέχων ἀπὸ τοῦ δρόμου αὐτοῦ ; መረዱ፡ ይዴግንዎሙ፡ ; እንዘ፡ ይሜርዱ፡ ἁλλόμενοι μεγάλα ; Enc.; ይሜርድ፡ ፍኖቶ፡ ; ውስተ፡ አርእስተ፡ አድባር፡ ይሜርዱ፡ ; saepius in Jsp. ut p. 272; ኀበ፡ gentis, in quam incursio fit ; vel loci, in quem impetus fit: መረደ፡ ሀገሮሙ፡ ለሳምራውያን፡ ወአንኀለ፡ መቅደሰ፡ ; ላዕለ፡ pers. acrius currendo vires^laalicujus immodice intendere^la: ለእመ፡ መረድነ፡ ላዕሌሆሙ፡ . marrada

Grébaut
መረደ፡ marrada I,2 ይሜርድ፡ , ይመርድ፡ «courir^fr» ― ጠበጠበ፡ , ሮጠ፡ Ms. BNFabb217, fol. 37r.
86

Leslau
መረደ፡ marrada leap^en, hasten^en, walk fast^en, run about^en, rush in^en, attack^en, ( 118) bother^en, annoy^en 357a

ቅድመ

A)Adv.

1)loci:

a)primo loco^la ; ; .

b)ante^la, prae^la: ሑሩ፡ ቅድመ፡ ; ፀብአ፡ ቅድመ፡ እምነ፡ ንጉሥ፡ ; protenus^la ; ex adverso^la ; a parte antica^la, orientem versus .

2)temporis et ordinis: antea^la, prius^la, primum^la, primo^la: ; ( ቅድም፡ Platt); ; ; ; ቅድመ፡ (v. ቅድም፡ Imperat.) ጠይቅ፡ ወድኅረ፡ ትጌሥጽ፡ ; Platt; ; ; ; ; .

B); per ê^lasibi subjungit, ቅድሜየ፡ , ቅድሜከ፡ al.

1) ቅድመ፡ simplex

b)coram^la, in facie^la, ex adverso^la, ἐναντίον ; ; ; ἐνώπιον ቅድሜየ፡ አንቲ፡ ዘልፈ፡ ; ; ; ; ; ; ; ἀπὸ προςώπου ; ቅድመ፡ አዕይንቲሁ፡ ἐν ὀφθαλμοῖς ; ; κατὰ πρόςωπον ; ; κατέναντι ; ; .

c)temporis: ante:^la ቅድመ፡ ዮም፡ Lud. e V.S. (aliâs እምቅድመ፡ q.v.).

d)ordinis^la ant.

2) ለቅድመ፡ proprie: versus coram i.e. ut sit coram^la ; erga^la ; .

3) በቅድመ፡ ante^la, prae^la, coram^la, ex adverso^la, ἔμπροσθεν ; በቅድሜሆሙ፡ ወበድኅሬሆሙ፡ ; ἐναντίον , ἔναντι ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ἐνώπιον ; ; ; ; κατενώπιον ; ; በቅድመ፡ አዕይንትየ፡ ἐν ὀφθαλμοῖς ; de sententia^laalicujus ( ut videtur^laalicui aliquid) በቅድመ፡ ሰብእ፡ ἐν ὄψει ἀνθρώπων et ( ἐναντίον );

4) እምቅድመ፡

a)de iis quae ante^laaliquid fuerunt et ex hoc loco exeunt vel removentur: a^la, de^la, ex^la, e conspectu^la, ἀπὸ sive ἐκ προςώπου ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; .

b)a parte anteriore^laalicujus i.e.

α)ante^la ; ; .

β)adversus^la, contra^la, እስመ፡ እምቅድሜሆሙ፡ ውእቱ፡ ነፋስ፡ ἄνεμος ἐναντίος .

c)passim i.q. מׅפְּנֵי , de causa, a qua quid proficiscitur: ob^la, propter^la ; ; . n. 463

d)de tempore: ante^la, abhinc^la: ሞተት፡ አጋር፡ እምቅድመ፡ ሳራ፡ ; እለ፡ እምቅድሜከ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; እምቅድመ፡ ፲ወ፬ዓመቱ፡ ; ; እምቅድመ፡ ፫አውራኅ፡ ዘማእረር፡ ; እምቅድመ፡ ክልኤቱ፡ ዓመት፡ ዘድልቅልቅ፡ ; .

Cross-references: Conj. ቅድመ፡ et እምቅድመ፡ priusquam^la, antequam^la, , ut: ቅድመ፡ ይሱጥ፡ ርእሶ፡ Cyr. c. ; እምቅድመ፡ ይትፈጠር፡ ዓለም፡ ፈጠረኒ፡ ; ; እምቅድመ፡ ትሙት፡ ; ; ; .

ሮጸ

a)currendo discedere^la, se auferre^la: ሩጽ፡ ἀπότρεχε .

b)praetercurrere^la, cito praeterire^la: ከመ፡ ኅልፈተ፡ ዜና፡ ዘይረውጽ፡ .

c)circumcurrere^la, discurrere^la: ሩጹ፡ ውስተ፡ ፍናዊሃ፡ ለኢየሩሳሌም፡ ; ይረውጽ፡ ኀበ፡ አባግዕ፡

d)praecurrere^la ቅድመ፡ , ut: ; 2 .

f)currendo sequi^la: ሮጸ፡ ድኅሬሆሙ፡

g)incursare^la, incurrere^la: ሮጸ፡ ኀቤሁ፡ በኀይል፡ ; ሮዱኒ፡ ወሮጹ፡ ላዕሌየ፡ .

እንተ

(i.e. እንት፡ in et st. constr.) vice praepositionis fungitur, sed pronomina suffixa non admittit ( gramm.§ 166,19; gramm.§ 167,2).

1)de loco et spatio

a)in^la, ad^la, versus^la, a^la(vel variis nominum casibus latine vertendum), ut: እንተ፡ አይ፡ ፍኖት፡ ሖረ፡ (qua via, welchen Weg ) ; ; ; ኢይክል፡ መኑሂ፡ ኀሊፈ፡ እንተ፡ ይእቲ፡ ፍኖት፡ ; እንተ፡ የብስ፡ ; እንተ፡ መንጸር፡ ; ሀለዉ፡ እንተ፡ ካልእ፡ ገቦሁ፡ (in vel ab altero ejus latere) ; ; እንተ፡ ዐውዱ፡ (in circuitu ejus i.e. circum undique^la) ; እንተ፡ ውስጡ፡ intrinsecus^la ; ; ; ; ; እንተ፡ አፍኣ፡ extrinsecus^la ; ; ; ; ; እንተ፡ ኵለሄ፡ undique^laet ubique^la ; ; እንተ፡ ባዕድ፡ ἄλλοθεν aliunde^la ; እንተ፡ ክልኤቲ፡ bifariam^la ; እንተ፡ ገጸ፡ ደቡብ፡ a parte septentrionis^la ; እንተ፡ ምዕራበ፡ ግብጽ፡ ad occidentem Aegypti^la, Lud. e Vit. Baam.; እንተ፡ የማንየ፡ ad dextram meam^la, Org.; እንተ፡ ኀበ፡ (v. ኀበ፡ እንተ፡ ) ኢተሐዘብከ፡ ὅπου ( ubi^lavel unde^la) ; ( ኀበ፡ ).

b)per^la: ይበውኡ፡ እንተ፡ መስኮት፡ ; ; ; ይሔውጽ፡ እንተ፡ መሳክዊሃ፡ ; ; ; ; n. 775 ሮጸ፡ እንተ፡ መርሕበ፡ ሀገር፡ ; ኀለፈ፡ እንተ፡ ገዳም፡ ; ; ሖሩ፡ ባኡ፡ እንተ፡ አናቅጽየ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ሖረት፡ እንተ፡ አውሎና፡ ርቱዐ፡ ; ; ; ; ; ; ኢየኀልፍ፡ እንተ፡ ህየ፡ ርኩስ፡ ; ; .

2)Transfertur

a)ad tempus,

α)per^lavel , ut: እንተ፡ ምዕር፡ ὥραν ; እንተ፡ ቀዲሙ፡ antea^la, prius^la ; ለእንተ፡ ምዕር፡ ( auf einmal ) .

β)adverbiis vel conjunctionibus temporalibus praemittitur: እንተ፡ ይእዜኒ፡ ዓዲ፡ ἔτι νυν ( auch diesesmal noch ) ; እንተ፡ አመሰ፡ (v. ከመሰ፡ ) καὶ ἐάν ( so oft als aut so bald als ) ; እንተ፡ ሶበ፡ ( so oft als aut {so bald als}) (at in exemplis እንተ፡ ጊዜ፡ et እንተ፡ ጸብሐት፡ a Ludolfo allatis እንተ፡ fem. est).

b)ad rationem et modum: more^la, sicut^la, vel Abl., ut: ሖሩ፡ እንተ፡ እግር፡ πεζῇ pedibus^la ; ዘእንበለ፡ ይቅረብዋ፡ እንተ፡ (v. ከመ፡ ) ብእሲ፡ ወብእሲት፡ .

α)in specie post ከመ፡ , ut: ሠርዐኒ፡ እግዚአብሔር፡ ከመ፡ እንተ፡ አቡሁ፡ ለፈርዖን፡ ( constituit me quasi patrem^la) ; .

β) እንተ፡ ባሕቲቱ፡ seorsum^la, separatim^la, κατ᾽ ἰδίαν ; ( ባሕቲት፡ col. 497).

3)Variis praepositionibus praemittitur, ut subtiliora significationum discrimina iis injiciat:

a) እንተ፡ ኀበ፡

α)praeter^la: ( ኀለፈ፡ ) እንተ፡ኀቤሃ፡ .

β)per^la: ያመጽኦሙ፡ እንተ፡ ኀበ፡ አንቅዕተ፡ ማይ፡ διὰ πηγῶν ὑδάτων ἄξει αὐτούς ; ኢየኀልፍ፡ እንከ፡ እንተ፡ ኀቤኪ፡ ቈላፍ፡ διελθεῖν διὰ σοῦ ; etiam ubi causa efficiens vel instrumentum significatur: እንተ፡ ኀቤየ፡ δι᾽ ἐμοῦ ; .

b) እንተ፡ ማእከለ፡ per mediam^larem, ; ; እንተ፡ ማእከለ፡ ቀላይ፡ ( አኅለፎሙ፡ ) ; ; .

c) እንተ፡ ዲበ፡ super^la, trans^la, desuper^la, per^la: እምጻእ፡ ኀቤከ፡ እንተ፡ ዲበ፡ ማይ፡ ἐπὶ τὰ ὕδατα ; ; ርእሶ፡ ይወግሩ፡ እንተ፡ ዲበ፡ አረፍት፡ διὰ τοῦ τείχους ; ተሐውር፡ እንተ፡ ዲበ፡ ኵሉ፡ χωρεῖ διὰ πάντων .

d) እንተ፡ ላዕለ፡ super^la, per^la ; ; .

e) እንተ፡ መንገለ፡ juxta^la, praeter^la, per^la, versus^la, circa^la መንገለ፡ col. 686.

f) እንተ፡ ድኅረ፡ a tergo^la, pone^la ; .

g) እንተ፡ ውስተ፡ per mediam^larem: ወወፅአ፡ ሐጹ፡ እንተ፡ ውስተ፡ ልቡ፡ ; ; .

h) እንተ፡ ቅድመ፡ a parte antica^la ; .

እስመ፡ ኅሉቅ፡ ወምቱር፡ ምክረ፡ እግዚኣብሔር፡ እንተ፡ ይቤ፡ እከውን፡ ሰብአ፡ ወኣስተርኢ፡ ለኵሉ፡ ዘፈጠርኩ፡ በሥጋ፡ እትገሰስ። ‘Denn entschieden und bestimmt war der Entschluss des Herrn, da er sprach: „ich will Mensch werden und meiner ganzen Schöpfung offenbar werden, im Fleische berührbar“.^de’ 1b l. 17 (ed.) ወተሀየይዎ፡ እስራኤል፡ ወፈቀዱ፡ ይድፍኑ፡ ብርሃኖ፡ ወሠረቀ፡ እንተ፡ መትሕተ፡ ምድር፡ እንተ፡ እምኀበ፡ ኢተሐዘብዎ፡ ‘die Israeliten aber vernachlässigten sie und wollten [63 a] ihr Licht verhüllen, da ging sie unter der Erde auf, da, von wo sie sie nicht erwarteten …^de’ 62b l. 27–63a l. 3 (ed.)

ሮጸ

a)currendo discedere^la, se auferre^la: ሩጽ፡ ἀπότρεχε .

b)praetercurrere^la, cito praeterire^la: ከመ፡ ኅልፈተ፡ ዜና፡ ዘይረውጽ፡ .

c)circumcurrere^la, discurrere^la: ሩጹ፡ ውስተ፡ ፍናዊሃ፡ ለኢየሩሳሌም፡ ; ይረውጽ፡ ኀበ፡ አባግዕ፡

d)praecurrere^la ቅድመ፡ , ut: ; 2 .

f)currendo sequi^la: ሮጸ፡ ድኅሬሆሙ፡

g)incursare^la, incurrere^la: ሮጸ፡ ኀቤሁ፡ በኀይል፡ ; ሮዱኒ፡ ወሮጹ፡ ላዕሌየ፡ .

ሮጸ

a)currendo discedere^la, se auferre^la: ሩጽ፡ ἀπότρεχε .

b)praetercurrere^la, cito praeterire^la: ከመ፡ ኅልፈተ፡ ዜና፡ ዘይረውጽ፡ .

c)circumcurrere^la, discurrere^la: ሩጹ፡ ውስተ፡ ፍናዊሃ፡ ለኢየሩሳሌም፡ ; ይረውጽ፡ ኀበ፡ አባግዕ፡

d)praecurrere^la ቅድመ፡ , ut: ; 2 .

f)currendo sequi^la: ሮጸ፡ ድኅሬሆሙ፡

g)incursare^la, incurrere^la: ሮጸ፡ ኀቤሁ፡ በኀይል፡ ; ሮዱኒ፡ ወሮጹ፡ ላዕሌየ፡ .

Search

Input

Keys Combinations

Hold and choose