Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

I,1[ שׂוּם , שִׂים ܣܳܡ سَامَ ] SubjunctivusSubj. ይሢም፡ ponerela, collocarela, cumc.Acc.Judicum liber.Jud. 20,36 ; Deuteronomium.Deut. 27,15 ; ሤሞ፡ ህየ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,8 ; cumc.praepositiopraep.loci: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,17 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 2,3 ; Deuteronomium.Deut. 28,13 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,11 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 8,6 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 8,14 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 17,47 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ( videasvid. አቀመ፡ , አንበረ፡ , ረሰየ፡ , ወደየ፡ ).
a)proponerelacumc. ቅድመ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 2,4 ; እሠይም፡ ቅድመ፡ ገጽክሙ፡ ፍኖተ፡ ሕይወት፡ Jeremiae prophetia.Jer. 21,8 .
b)imponerela, superimponerelacumc. ላዕለ፡ , ut: ሤመ፡ ላዕሌሆሙ፡ መንፈሰ፡ ቅዱሰ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 63,11 ; ከመ፡ እሢም፡ ስምየ፡ ላዕሌሁ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 1 ; vel cumc. ዲበ፡ , ut: እሠይም፡ መንፈስየ፡ ዲበ፡ ዘርእከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 44,3 .
c)applicarelavel inducerelavestem: ሤመ፡ አልባሰ፡ Lud. ex Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 19 Enc.
d)potissimum: constituerela, praeponerela, praeficerela, cumc.Acc.ad Hebraeos epistola.Hebr. 7,28 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,22 ; አንትሙ፡ ጳጳሳት፡ ኢትሢሙ፡ ኵሎ፡ ዘረከብክሙ፡ n. 262not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 130 ; እሠይም፡ ኖላዌ፡ አሐደ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 34,23 ; በኀበ፡ ሤሙከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,31 ; ሤመ፡ የዋሃነ፡ ህየንቴሆሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 10,14 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 32 ; cumc.duplexdupl.Acc.: Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,30 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,2 ; እመ፡ ሤሙከ፡ መልአከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 22,23 ; እግዚአብሔር፡ ሤመከ፡ ካህነ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 36,26 ; cumc. ለ፡ vel ላዕለ፡ vel ዲበ፡ vel ውስተ፡ ejus, cui praeponitur: ሢሙ፡ ለክሙ፡ መልአከ፡ Judith liber apocryphus.Judith 14,2 ; Deuteronomium.Deut. 17,14 ; Deuteronomium.Deut. 17,15 ; Danielis prophetia.Dan. 2,48 ; Danielis prophetia.Dan. 3,12 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 17,17 ; Jeremiae prophetia.Jer. 1,10 ; Marci Evangelium.Marc. 12,1 ; ad Titum epistola.Tit. 1,5 ; ዘሤመ፡ ንጉሥ፡ ላዕለ፡ ምድር፡ Jeremiae prophetia.Jer. 48,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,33 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ; Danielis prophetia.Dan. 6,3 ; Esther, liber biblicus.Esth. 8,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 9,21 ; ሤሞ፡ ለዮሴፍ፡ ዲበ፡ ኵሉ፡ ንዋዩ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 40 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 8,6 ; dan. 1,11; እሠይመከ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ምድር፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,41 ; Matthaei Evangelium.Matth. 24,45 ; Matthaei Evangelium.Matth. 25,21 ; ይሢምዎ፡ ውስተ፡ መልእክተ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 131.
e)convertere inlacumc. ኀበ፡ , ut: እሠይም፡ አዕይንተ፡ ኀቤከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 47,4 .
g)ex Hebraismo: facerela, redderela: እሠይሞ፡ ውስተ፡ ሕዝብ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 15. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሤመ፡ ዘ፡ ሾመ፡ አስቀመጠሂ፡ ይ፡
I,1[ שׂוּם , שִׂים ܣܳܡ سَامَ ] SubjunctivusSubj. ይሢም፡ ponerela, collocarela, cumc.Acc.Judicum liber.Jud. 20,36 ; Deuteronomium.Deut. 27,15 ; ሤሞ፡ ህየ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,8 ; cumc.praepositiopraep.loci: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,17 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 2,3 ; Deuteronomium.Deut. 28,13 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,11 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 8,6 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 8,14 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 17,47 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ( videasvid. አቀመ፡ , አንበረ፡ , ረሰየ፡ , ወደየ፡ ).
a)proponerelacumc. ቅድመ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 2,4 ; እሠይም፡ ቅድመ፡ ገጽክሙ፡ ፍኖተ፡ ሕይወት፡ Jeremiae prophetia.Jer. 21,8 .
b)imponerela, superimponerelacumc. ላዕለ፡ , ut: ሤመ፡ ላዕሌሆሙ፡ መንፈሰ፡ ቅዱሰ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 63,11 ; ከመ፡ እሢም፡ ስምየ፡ ላዕሌሁ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 1 ; vel cumc. ዲበ፡ , ut: እሠይም፡ መንፈስየ፡ ዲበ፡ ዘርእከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 44,3 .
c)applicarelavel inducerelavestem: ሤመ፡ አልባሰ፡ Lud. ex Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 19 Enc.
d)potissimum: constituerela, praeponerela, praeficerela, cumc.Acc.ad Hebraeos epistola.Hebr. 7,28 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,22 ; አንትሙ፡ ጳጳሳት፡ ኢትሢሙ፡ ኵሎ፡ ዘረከብክሙ፡ n. 262not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 130 ; እሠይም፡ ኖላዌ፡ አሐደ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 34,23 ; በኀበ፡ ሤሙከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,31 ; ሤመ፡ የዋሃነ፡ ህየንቴሆሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 10,14 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 32 ; cumc.duplexdupl.Acc.: Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,30 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,2 ; እመ፡ ሤሙከ፡ መልአከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 22,23 ; እግዚአብሔር፡ ሤመከ፡ ካህነ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 36,26 ; cumc. ለ፡ vel ላዕለ፡ vel ዲበ፡ vel ውስተ፡ ejus, cui praeponitur: ሢሙ፡ ለክሙ፡ መልአከ፡ Judith liber apocryphus.Judith 14,2 ; Deuteronomium.Deut. 17,14 ; Deuteronomium.Deut. 17,15 ; Danielis prophetia.Dan. 2,48 ; Danielis prophetia.Dan. 3,12 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 17,17 ; Jeremiae prophetia.Jer. 1,10 ; Marci Evangelium.Marc. 12,1 ; ad Titum epistola.Tit. 1,5 ; ዘሤመ፡ ንጉሥ፡ ላዕለ፡ ምድር፡ Jeremiae prophetia.Jer. 48,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,33 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ; Danielis prophetia.Dan. 6,3 ; Esther, liber biblicus.Esth. 8,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 9,21 ; ሤሞ፡ ለዮሴፍ፡ ዲበ፡ ኵሉ፡ ንዋዩ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 40 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 8,6 ; dan. 1,11; እሠይመከ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ምድር፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,41 ; Matthaei Evangelium.Matth. 24,45 ; Matthaei Evangelium.Matth. 25,21 ; ይሢምዎ፡ ውስተ፡ መልእክተ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 131.
e)convertere inlacumc. ኀበ፡ , ut: እሠይም፡ አዕይንተ፡ ኀቤከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 47,4 .
g)ex Hebraismo: facerela, redderela: እሠይሞ፡ ውስተ፡ ሕዝብ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 15. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሤመ፡ ዘ፡ ሾመ፡ አስቀመጠሂ፡ ይ፡
participiumpart.
2)constitutusla(in officio), praepositusla, praefectusla: ወእምኔሆሙ፡ ሥዩማን፡ በንዋየ፡ ቤተ፡ ግብር፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 9,28 ; cumc. ዲበ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 9,29 ; cumc. ላዕለ፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 14,16 ; χειροτονηθείς ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 8,19 . Substantive: βουλευτής Lucae evangelium.Luc. 23,50 ; ሥዩማነ፡ ቤተ፡ እግዚአብሔር፡ Actus apostolorum.Act. 12,1 ; τοπάρχαι Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 3,2 ; χιλίαρχοι Judith liber apocryphus.Judith 14,12 ; κληρικοί ሥዩማን፡ I Can. Apostolorum. Pars Synodi. Numerus significat canones.Can. Ap. 1 ; I Can. Apostolorum. Pars Synodi. Numerus significat canones.Can. Ap. 2 ; not able to find explanation in abbreviation listII Can. Ap. 49-51 ; ሥዩማነ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 81 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 90 ; ኤጲስቆጶሳት፡ ወባዕዳን፡ ሥዩማን፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 6.
nomen agentisn. ag.is quilaponit, statuitlam constitutorla: ሠያሜ፡ ሕግ፡ νομοθέτης Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 23 ; ሠያሜ፡ ካህናት፡ Synodos.Syn. p. 91 ; Deg. III,1passivumpass.ponila, collocarila, in specie: constituila, praeponila, praefectum essela; ( ordinarilade clericis): Lucae evangelium.Luc. 3,9 ; መልአክ፡ ዘይቀድም፡ ተሠይሞ፡ στρατηγὸς πρωτοστράτης liber Jobi.Job 15,24 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 13,6 ; ዘተሠይመ፡ ላዕለ፡ ይሁዳ፡ Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 2,11 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 39,2 ; ተሠይመ፡ ውስተ፡ ክህነት፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 29,22 ; ተሠይመ፡ በመንግሥተ፡ ዚአሁ፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 21,5 ; ad Colossenses epistola Pauli.Col. 4,17 Platt; cumc.Nom. vel Acc.praedicati: Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 2,6 ; ad Colossenses epistola Pauli.Col. 1,33 ; እምአመ፡ ተሠየምኩ፡ ሎሙ፡ መልአከ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 15,14 ; ተሠይመ፡ መኰንነ፡ ለቤተ፡ እግዚአብሔር፡ Jeremiae prophetia.Jer. 20,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 11,10 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,5 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 2,7 ; ad Timotheum epistola II.2 Tim. 1,11 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 1,1 ; de muneribus clericorum ad Timotheum epistola I.1 Tim. 3,1 ; ad Titum epistola.Tit. 1,7 ; χειροτονείσθω Can. Apostolorum. Pars Synodi. Numerus significat canones.Can. Ap. 1 ; Constitutiones Apostolorum.Const. Ap. 56 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 130 ; ኢይደሉ፡ ይሠየሙ፡ ውስተ፡ ግብረ፡ ክህነት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 130. śema
Grébaut
ሤመ፡ śema I,1 ይሠይም፡ , ይሢም፡ «préposerfr, mettre en chargefr, donner un emploifr, faire monterfr» ― ሾመ፡ Ms. BNFabb217, fol. 53v.
135
Leslau
śym I, ሤመ śema (yǝśim) seten, set in orderen, puten, placeen, appointen (to an office), ordainen, chargeen, establishen, designateen, instituteen, promoteen, consecrateen, (, ) hideen (that is, ‘place something aside’), inserten 539b
śema
Grébaut
ሤመ፡ śema I,1 ይሠይም፡ , ይሢም፡ «préposerfr, mettre en chargefr, donner un emploifr, faire monterfr» ― ሾመ፡ Ms. BNFabb217, fol. 53v.
135
Leslau
śym I, ሤመ śema (yǝśim) seten, set in orderen, puten, placeen, appointen (to an office), ordainen, chargeen, establishen, designateen, instituteen, promoteen, consecrateen, (, ) hideen (that is, ‘place something aside’), inserten 539b
śǝyum , śǝyyum in traditional pronunciation and in 540a, ስዩም፡ sǝyum , fem. ሥይምት፡ śǝyǝmt ; pluralisPl. ሥዩማን፡ śǝyumān , śǝyyumān , ሠየምት፡ śayamt , śayyamt , fem. ሥዩማት፡ śǝyumāt
(title) chiefen, governoren ካልአንሰ፡ ሰየምት፡ እለ፡ ከመ፡ ሰራዌ፡ አቀፀን፡ ወካንቲባ፡ ሐማሴን፡ ወእለ፡ ከማሁ፡ ብዙኃን፡ ሰየምት፡ ተቀትሉ።Les autres chefs, tels que le aqaṣan du Sarāwē, le Kāntibā du Ḥamāsēn, et d’autres comme eux, furent tués en grand nombrefr 128 l. 25–26 (ed.), 146 l. 6–8 (tr.); ወአምጽአ፡ ጳጳስ፡ ወአውገዘ፡ ከመ፡ ኢይባእ፡ ስዩመ፡ ሃገር፡ ኢመኰንን፡ ኢዘቅሩብ፡ ወኢዘርኁቅ፡Il fit venir le métropolite et fit défendre sous peine d’excommunication que le chef du pays ou le gouverneur, voisin ou éloigné, n’entrassent [dans les fiefs du couvent].fr 20 l. 12–14 (ed.), 22 l. 18–21 (tr.); እመሂ፡ ሥዩም፡ ወሕዱግ፡le gouverneur (seyum) ou le vicaire (ḥedug)fr 29 l. 2 (ed.), 33 l. 8–9 (tr.); ወአዘዝኩ፡ ከመ፡ ኢይባኡ፡ ኀበ፡ ጕልቶሙ፡ መኳንንት፡ ወሥዩማን፡ ወእለ፡ በታሕቴሆሙ፡ ዓቢይ፡ ወንኡስ።*et j’ai ordonné que ni les gouverneurs, ni les chefs ni leurs subalternes, grands ou petits, n’entreraient dans leurs fiefs.fr 39 l. 27–28 (ed.), 47 l. 4–5 (tr.); ወሥዩመ፡ ሃገር፡ ተንሥአ፡ ክርስቶስ፡et le chef de la région, Tanseʾa Krestos;fr 36 l. 15 (ed.), 43 l. 2 (tr.)
Compounds
ሥዩመ፡ śǝyuma , ስዩመ፡ sǝyuma status constructusst. c. chief ofen, governor ofen
a) ሥዩመ፡ ሐማሴን፡ śǝyuma ḥamāsen chief of Ḥamāsenen ወእምድኅረዝ፡ አምኑ፡ ቦቱ፡ ሥዩማነ፡ ሰራዌ፡ ወሐማሴን፡Après cela, les chefs du Sarāwē et du Ḥamāsēn crurent en lui.fr 81 l. 23 (ed.), 98 l. 3 (tr.), videasvid. ሐማሴን፡
b) ሥዩመ፡ መደባይ፡ śǝyuma madabāy chief of Madabāyen ባሕቱ፡ ከመ፡ ኢይቅረቦን፡ ሥዩመ፡ መደባይ፡ ወባርኳ፡ በሕዳጥ፡ ምክንያት፡pour empêcher que le chef du Madabāy et du Bārkuā ne s’approchent de [ces pays] sous quelques prétextes futiles,fr 59 l. 9–10 (ed.), 71 l. 1–2 (tr.), videasvid. መደባይ፡
c) ሥዩመ፡ ምጋርያ፡ ፀምር፡ śǝyuma mǝgāryā ḍamr chief of Mǝgāryā Ḍamren ከመ፡ ኢይቅረቡ፡ ኀቤሆን፡ ሥዩመ፡ ዛና፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወአስገዴ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ ወሥዩመ፡ ምጋርያ፡ ፀምር፡Que de ces pays ne s’approchent ni le chef de Zānā, ni le chef du Sirē et d’Asgadē, ni le chef d’Aḫseʿā, ni le chef du Megāryā Ṣamr,fr 48 l. 18–20 (ed.), 58 l. 10–12 (tr.), videasvid. ምጋርያ፡ ፀምር፡
d) ሥዩመ፡ ሰልሲት፡ śǝyuma salsit chief of Salsiten ወበእምባ፡ ሠነይት፡ ሕዱግ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ሥዩመ፡ ሰልሲት፡ ሹም፡ አጋሜ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ስዩመ፡ እንደርታ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፡ ወዘታሕቴሁ፡ አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።Dans Embā Sanayt, au vicaire et à ses dépendants, au chef de l’Endartā et à ses dépendants, au chef du Saḥart et à ses dépendants: nous avons défendu d’[y] entrer.fr 40 l. 15–17 (ed.), 47 l. 28–32 (tr.), videasvid. ሰልሲት፡
e) ሥዩመ፡ ሰሐርት፡ śǝyuma saḥart chief of Saḥarten ʿil śeyum del Saḥartitʾ 68 l. 9–10 (ed.) 69 (tr.) Chronicle of ʿAmda ṢǝyonChron. Am. 53 ; ወበእምባ፡ ሠነይት፡ ሕዱግ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ሥዩመ፡ ሰልሲት፡ ሹም፡ አጋሜ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ስዩመ፡ እንደርታ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፡ ወዘታሕቴሁ፡ አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።Dans Embā Sanayt, au vicaire et à ses dépendants, au chef de l’Endartā et à ses dépendants, au chef du Saḥart et à ses dépendants: nous avons défendu d’[y] entrer.fr 40 l. 15–17 (ed.), 47 l. 28–32 (tr.); እሎንተ፡ ፯፡ አህጉራተ፡ እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ አጽቢ፧ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽራዕ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ እንደርታ፧ አው፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፧ ወሥዩመ፡ ዋጅራት፧ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou opprime ces 7 pays, qu’il s’agisse du chef d’Aṣbi, ou du chef de Ṣerāʿ, ou du chef de l’Endartā, ou du chef du Saḥart, ou du chef du Wāǧerāt, maudit soit-ilfr 50 l. 16–19 (ed.), 60 l. 18–21 (tr.); በውእቱ፡ ዕለት፡ ዘተቀበለ፡ ሰሐርት፡ ሹም፡ ሠምረ፡ ክርስቶስ። ዘአክሱም፡ አቅሐ።La même jour, le chef du Saḥart, Samra Krestos, reçut les objets [suivants] d’Aksoum:fr 70 l. 29–30 (ed.), 85 l. 12–13 (tr.), videasvid. ሰሐርት፡
f) ሥዩመ፡ ሰራዌ፡ śǝyuma sarāwe chief of Sarāween ወካዕበ፡ እምነ፡ ሰራዌ፡ ጐለትኩ፡ ጕልት፡ ቤት፡ ገበዝ፡ ለማርያም፡ ዘደቅ፡ ኢታ፡ ለአባ፡ ዮሐንስ፡ ወእንዘ፡ ሥዩመ፡ ሰራዌ፡ አሮን፡Encore, j’ai donné un fief à [l’église de] Marie des Daqq Itā, à abbā Yoḥannes, pendant que le gouverneur du Sarāwē était Aron.fr 26 l. 27–28 (ed.), 30 l. 14–16 (tr.); ወእምድኅረዝ፡ አምኑ፡ ቦቱ፡ ሥዩማነ፡ ሰራዌ፡ ወሐማሴን፡Après cela, les chefs du Sarāwē et du Ḥamāsēn crurent en lui.fr 81 l. 23 (ed.), 98 l. 3 (tr.), videasvid. ሰራዌ፡
g) ሥዩመ፡ ሽረ፡ śǝyuma šǝra , ሥዩመ፡ ሲሬ፡ śǝyuma sire , ስዩመ፡ ሲሬ፡ sǝyuma sire , ሥዩም፡ ዘሲሬ፡ śǝyum zasire chief of Šǝraen ወሥዩመ፡ ሲሬ፡ ረዳኢ፡et le chef du Sirē était Radāʾifr 27 l. 10 (ed.), 31 l. 4–5 (tr.); እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽምብላ፡ ወእመሂ፡ ኅዱግ፡ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou transgresse [cet acte], chef du Sirē, ou chef du Ṣembelā, ou vicaire, maudit soit-ilfr 47 l. 8–9 (ed.), 56 l. 23–24 (tr.); ከመ፡ ኢይቅረቡ፡ ኀቤሆን፡ ሥዩመ፡ ዛና፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወአስገዴ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ ወሥዩመ፡ ምጋርያ፡ ፀምር፡Que de ces pays ne s’approchent ni le chef de Zānā, ni le chef du Sirē et d’Asgadē, ni le chef d’Aḫseʿā, ni le chef du Megāryā Ṣamr,fr 48 l. 18–20 (ed.), 58 l. 10–12 (tr.), ከመ፡ ኢይቅረባ፡ ስዩመ፡ ሲሬ፡ ወመኰንነ፡ ትግሬ፡ ዘእንበለ፡ ቄስ፡ ገበዝ፡ ቀለምሲስ፡ አውጉዘነ፡ በቃለ፡ ጴጥሮስ፡ ወጳውሎስ።Nous avons défendu sous peine d’excommunication, par la parole de Pierre et de Paul, au chef du Sirē et au gouverneur du Tegrē de s’approcher de [ce pays], ce qui est permis seulement au qēsa gabaz Qalamsisfr 65 l. 8–9 (ed.), 78 l. 15–18 (tr.); ወሥዩም፡ ዘሲሬ፡ ውሉድ፡ ውሉዱ፡ ለ፩አንበሳ፡ ወረዳኢ፡ አዝማች፡ ዕበየ፡ ድንግል፡et le chef du Sirē, descendant des fils d’un lion et d’un puissant auxiliaire étant l’azmāč ʿEbaya Dengel.fr 74 l. 27–28 (ed.), 90 l. 3–4 (tr.), videasvid. ሽረ፡
Cross-references: videasvid. also ሹም፡ ሽረ፡ under ሹም፡
h) ሥዩመ፡ ባሕር፡ śǝyuma bāḥrgovernor of the seaen 92 (388) l. 17 (ed.), 93 (389) l. 29 (tr.), videasvid. ባሕር፡
i) ሥዩመ፡ ቡር፡ śǝyuma bur chief of Buren ጐለትኩ፡ አነ፡ ልብነ፡ ድንግል፡ ንጉሥ፡ ለዝማል፡ ቡር፡ ወለብእሲቱ፡ አድከሙ፡ ወለወልዱ፡ ስብሐት፡ ለአብ፡Moi, Lebna Dengel, roi, j’ai donné des fiefs à Zemāl, chef du Bur, à sa femme Adkamu et à son fils Sebḥat La ʾAb,fr 35 l. 21–23 (ed.), 42 l. 2–3 (tr.), videasvid. ቡር፡
j) ሥዩመ፡ ባርኳ፡ śǝyuma bārkʷā chief of Bārkʷāen ባሕቱ፡ ከመ፡ ኢይቅረቦን፡ ሥዩመ፡ መደባይ፡ ወባርኳ፡ በሕዳጥ፡ ምክንያት፡pour empêcher que le chef du Madabāy et du Bārkuā ne s’approchent de [ces pays] sous quelques prétextes futiles,fr 59 l. 9–10 (ed.), 71 l. 1–2 (tr.), videasvid. ባርኳ፡
k) ሥዩመ፡ ተምቤን፡ śǝyuma tamben , ሥዩመ፡ ተንቤን፡ śǝyuma tanben (title) chief of Tanbenen ሥዩመ፡ ተንቤን፡ ወሕዱጉ፡ ወራቅ፡ መአሰሬሁ፡ ወቃለ፡ ነጋሢሁ፡au chef du Tanbēn, à son vicaire, à son rāq maʾasarē, et à son porte-parolefr 40 l. 9 (ed.), 47 l. 20–21 (tr.), videasvid. ተምቤን፡
l) ሥዩመ፡ ቶራት፡ śǝyuma torāt chief of Torāten እመሂ ሥዩመ፡ ቶራት፡ እመሂ፡ አውፋሪ፡ ዘረፍታ፡ ... አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።Au chef de Torāt, à l’awfāri de Zaraftā, …, nous avons défendu d’[y] entrer [dans les fiefs susdits].fr 40 l. 4, l. 11 (ed.), 47 l. 15, l. 23 (tr.), videasvid. ቶራት፡
m) ሥዩመ፡ ትግሬ፡ śǝyuma tǝgre chief of Tigreen (title) ከመ፡ ኢይቅረብዎ፡ ሥዩማን፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ትግሬ፡[J’ai ordonné que] personne d’entre les chefs, ni le chef du Tegrē, …, n’entre dans [ces pays -là],fr 60 l. 11 (ed.), 72 l. 7–8 (tr.); ለእሊህ፡ አህጉር፡ ሐፀቦ፡ ... ከመ፡ አይቅረቡ፡ ኀቤሆን፡ ሥዩመ፡ ትግሬ፡ ዘውእቱ፡ ደጅ፡ አዝማች፡ ወንቡረ፡ እድ፡ ወሊቀ፡ አክሱም፡Pour empêcher que le chef du Tegrē, c’est-à-dire le daǧ azmāč, ou le nebura ed, ou le chef d’Aksoum ne s’approchent de ces pays, Ḥaṣabo …fr 53 l. 25, 27–29 (ed.), 64 l. 19–21 (tr.), videasvid. ትግሬ፡
n) ሥዩመ፡ ናዕዴር፡ śǝyuma nāʿder (title) chief of Nāʿderen እንዘ፡ ሊቀ፡ አክሱም፡ ሐብታይ፡ ወሥዩመ፡ ናዕዴር፡ ገብረ፡ ማርያም፡alors que le chef d’Aksoum était Ḥabtāy, et le chef du Nāʿdēr, Gabra Māryām,fr 39 l. 4–5 (ed.), 46 l. 10–11 (tr.); ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ [ውጉዝ፡ ለይኩን፡] እስከ፡ ውሉደ፡ ውሉዱ፡ እመሂ፡ ሊቀ፡ አክሱም፡ ወሥዩመ፡ ናዕዴር፡ ... ወእመሂ፡ እምሥዩማነ፡ ናዕዴር፡Si quelqu’un viole ou transgresse [cet acte], maudit soit-il pour toutes les générations, même s’il s’agit du chef (liq) d’Aksoum, ou du chef (seyum) du Nāʿe{sic}dēr, …, ou d’un des gouverneurs du Nāʿdēr!fr 39 l. 9–12 (ed.), 46 l. 16–20 (tr.), videasvid. ናዕዴር፡
o) ሥዩመ፡ እምባ፡ ሠነይቲ፡ śǝyuma ʾǝmbā śannayti (title) chief of ʾĀmbā Śanayten ወሥዩመ፡ እምባ፡ ሠነይትሂ፡ ነበረ፡ እንዘ፡ ይትበሀል፡ ሕዱገ፡ ዘሐለስትዮ፡Le chef d’Embā Sanayt était donc appelé le ḥedug des halastyofr 31 l. 6–7 (ed.), 36 l. 10–11 (tr.), videasvid. እምባ፡ ሠነይቲ፡
p) ሥዩመ፡ አሰም፡ śǝyuma ʾasam , ስዩመ፡ አሰም፡ śǝyuma ʾasam (title) chief of ʾAsamen እመሂ፡ ደጅ፡ አዝማች፡ ወእመሂ፡ አፈ፡ መኰንን፡ ወስዩመ፡ አሰም፡ ከመ፡ ኢይቅረብዋ፡ ወኢይትዓደውዋ፡Si le daǧ azmāč ou le procureur du gouverneur ou le chef d’Asam s’approchent de ce [pays], ou violent [cet acte],fr 48 l. 6–7 (ed.), 57 l. 27–28 (tr.), videasvid. አሰም፡
q) ሥዩመ፡ እንደርታ፡ śǝyuma ʾǝndartā , ስዩመ፡ እንደርታ፡ sǝyuma ʾǝndartā (title) chief of ʾƎndartāen ወበእምባ፡ ሠነይት፡ ሕዱግ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ሥዩመ፡ ሰልሲት፡ ሹም፡ አጋሜ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ስዩመ፡ እንደርታ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፡ ወዘታሕቴሁ፡ አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።Dans Embā Sanayt, au vicaire et à ses dépendants, au chef de l’Endartā et à ses dépendants, au chef du Saḥart et à ses dépendants: nous avons défendu d’[y] entrer.fr 40 l. 15–17 (ed.), 47 l. 28–32 (tr.); እሎንተ፡ ፯፡ አህጉራተ፡ እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ አጽቢ፧ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽራዕ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ እንደርታ፧ አው፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፧ ወሥዩመ፡ ዋጅራት፧ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou opprime ces 7 pays, qu’il s’agisse du chef d’Aṣbi, ou du chef de Ṣerāʿ, ou du chef de l’Endartā, ou du chef du Saḥart, ou du chef du Wāǧerāt, maudit soit-ilfr 50 l. 16–19 (ed.), 60 l. 18–21 (tr.), videasvid. እንደርታ፡
r) ሥዩመ፡ አስገዴ፡ śǝyuma ʾasgade (title) chief of ʾAsgadeen chief of ʾAsgadeen ከመ፡ ኢይቅረቡ፡ ኀቤሆን፡ ሥዩመ፡ ዛና፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወአስገዴ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ ወሥዩመ፡ ምጋርያ፡ ፀምር፡Que de ces pays ne s’approchent ni le chef de Zānā, ni le chef du Sirē et d’Asgadē, ni le chef d’Aḫseʿā, ni le chef du Megāryā Ṣamr,fr 48 l. 18–20 (ed.), 58 l. 10–12 (tr.), videasvid. አስገዴ፡
s) ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ śǝyuma ʾaḫsǝʿā (title) chief of ʾAḫsǝʿāen እመሂ ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ ወአፈ፡ ወይዘሮ ... አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።au chef de l’Aḫseʿa{sic}, au porte-parole de la princesse, …, nous avons défendu d’[y] entrer [dans les fiefs susdits].fr 40 l. 5–6, l. 11 (ed.), 47 l. 16–17, l. 23 (tr.); ከመ፡ ኢይቅረቡ፡ ኀቤሆን፡ ሥዩመ፡ ዛና፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወአስገዴ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ ወሥዩመ፡ ምጋርያ፡ ፀምር፡Que de ces pays ne s’approchent ni le chef de Zānā, ni le chef du Sirē et d’Asgadē, ni le chef d’Aḫseʿā, ni le chef du Megāryā Ṣamr,fr 48 l. 18–20 (ed.), 58 l. 10–12 (tr.), videasvid. አኅስዓ፡
t) ሥዩመ፡ አጽቢ፡ śǝyuma ʾaṣbi (title) chief of ʾAṣbien ወበሃገራይሂ፡ ሥዩመ፡ አጽቢ፡ ወሕዱግ፡ ወገዛኢ፡ ወማእከለ፡ ባሕር፡ ወአደግሲኒሁ፡ አሕረምነ።Dans le Hāgarāy, au chef d’Aṣbi, au vicaire, au commendant, au māʾekala bāḥr et à son adagsini, nous avons défendu d’[y] entrerfr 40 l. 14–15 (ed.), 47 l. 26–28 (tr.); እሎንተ፡ ፯፡ አህጉራተ፡ እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ አጽቢ፧ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽራዕ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ እንደርታ፧ አው፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፧ ወሥዩመ፡ ዋጅራት፧ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou opprime ces 7 pays, qu’il s’agisse du chef d’Aṣbi, ou du chef de Ṣerāʿ, ou du chef de l’Endartā, ou du chef du Saḥart, ou du chef du Wāǧerāt, maudit soit-ilfr 50 l. 16–19 (ed.), 60 l. 18–21 (tr.), videasvid. አጽቢ፡
u) ሥዩመ፡ ዋጅራት፡ śǝyuma wāǧǝrāt (title) chief of Wāǧǝrāten እሎንተ፡ ፯፡ አህጉራተ፡ እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ አጽቢ፧ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽራዕ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ እንደርታ፧ አው፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፧ ወሥዩመ፡ ዋጅራት፧ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou opprime ces 7 pays, qu’il s’agisse du chef d’Aṣbi, ou du chef de Ṣerāʿ, ou du chef de l’Endartā, ou du chef du Saḥart, ou du chef du Wāǧerāt, maudit soit-ilfr 50 l. 16–19 (ed.), 60 l. 18–21 (tr.), videasvid. ዋጅራት፡
v) ሥዩመ፡ ዋግ፡ śǝyuma wāg (title) chief of Wāgen ʿil śeyum del Wāgitʾ 68 l. 9 (ed.) 69 (tr.) Chronicle of ʿAmda ṢǝyonChron. Am. 53 videasvid. ዋግ፡
w) ሥዩመ፡ ዓጋመ፡ śǝyuma ʿāgāma , ሥዩመ፡ አጋሜ፡ śǝyuma ʾagāme (title) chief of ʿĀgāmaen ጐለትኩ፡ ጕልተ፡ ሥዩሜ፡ አጋሜ፡ወልደ፡ ልዑል፡ ለታቦተ፡ ማርያም፡ ዘኍንድጕንዴ፡Moi, Walda Leʿul, chef de l’Agāmē, j’ai donné en fief au tabernacle de Marie, de Guendeguendē,fr 54 l. 23–24 (ed.), 65 l. 23–24 (tr.), videasvid. ዓጋመ፡
Cross-references: videasvid. also ዓጋመ፡ ሹም፡ under ሹም፡
x) ሥዩመ፡ ዛና፡ śǝyuma zānā (title) chief of Zānāen ከመ፡ ኢይቅረቡ፡ ኀቤሆን፡ ሥዩመ፡ ዛና፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወአስገዴ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ ወሥዩመ፡ ምጋርያ፡ ፀምር፡Que de ces pays ne s’approchent ni le chef de Zānā, ni le chef du Sirē et d’Asgadē, ni le chef d’Aḫseʿā, ni le chef du Megāryā Ṣamr,fr 48 l. 18–20 (ed.), 58 l. 10–12 (tr.), videasvid. ዛና፡
y) ሥዩመ፡ ዘንጒ፡ śǝyuma zangʷi (title) chief of Zangʷien ወሥዩመ፡ ጸድያ፡ ወሥዩመ፡ ዘንጒ፡ ዘላዕል፡ ወዘታሕት፡ ... አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።au chef de Ṣadyā, au chef du haut et du bas Zongui, …, nous avons défendu d’[y] entrer [dans les fiefs susdits]fr 40 l. 7–8, l. 11 (ed.), 47 l. 18–20, l. 23 (tr.), videasvid. ዘንጒ፡
z) ሥዩመ፡ ዳኽና፡ śǝyuma dāḵǝnā (title) chief of Dāḵǝnāen ʿil śeyum del Dāḫanāitʾ 68 l. 9 (ed.) 69 (tr.) Chronicle of ʿAmda ṢǝyonChron. Am. 53 videasvid. ዳኽና፡
а) ሥዩመ፡ ደዋሮ፡ śǝyuma dawāro (title) chief of Dawāroen ʿil śeyum del Dawāroitʾ 76 l. 8 (ed.) 77 (tr.) Chronicle of ʿAmda ṢǝyonChron. Am. 80 videasvid. ደዋሮ፡
б) ሥዩመ፡ ገርዓልታ፡ śǝyuma garʿāltā (title) chief of Garʿāltāen ወሥዩመ፡ ገርዓልታ፡ ወኅዱግ ... አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።au chef du Garʿāltā at au vicaire, …, nous avons défendu d’[y] entrer [dans les fiefs susdits]fr 40 l. 10, l. 11 (ed.), 47 l. 21, l. 23 (tr.), videasvid. ገርዓልታ፡
в) ሥዩመ፡ ጽምብላ፡ śǝyuma ṣembǝlā (title) chief of Ṣǝmbǝlāen እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽምብላ፡ ወእመሂ፡ ኅዱግ፡ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou transgresse [cet acte], chef du Sirē, ou chef du Ṣembelā, ou vicaire, maudit soit-ilfr 47 l. 8–9 (ed.), 56 l. 23–24 (tr.), videasvid. ጽምብላ፡
г) ሥዩመ፡ ጽራዕ፡ śǝyuma ṣǝrāʿ (title) chief of Ṣǝrāʿen እሎንተ፡ ፯፡ አህጉራተ፡ እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ አጽቢ፧ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽራዕ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ እንደርታ፧ አው፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፧ ወሥዩመ፡ ዋጅራት፧ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou opprime ces 7 pays, qu’il s’agisse du chef d’Aṣbi, ou du chef de Ṣerāʿ, ou du chef de l’Endartā, ou du chef du Saḥart, ou du chef du Wāǧerāt, maudit soit-ilfr 50 l. 16–19 (ed.), 60 l. 18–21 (tr.), videasvid. ጽራዕ፡
д) ሥዩመ፡ ጸድያ፡ śǝyuma ṣadyā (title) chief of Ṣadyāen ወሥዩመ፡ ጸድያ፡ ወሥዩመ፡ ዘንጒ፡ ዘላዕል፡ ወዘታሕት፡ ... አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።au chef de Ṣadyā, au chef du haut et du bas Zongui, …, nous avons défendu d’[y] entrer [dans les fiefs susdits]fr 40 l. 7–8, l. 11 (ed.), 47 l. 18–20, l. 23 (tr.), videasvid. ጸድያ፡
Grébaut
ሥዩም፡ śǝyum , pluralisPl. ሥዩማን፡ śǝyumān «préposefr, préfetfr, administrateurfr, employéfr, quiconque est en chargefr» ― ሹም፡ Ms. BNFabb217, fol. 53v.
ሥይምት፡ śǝyǝmt fem. , pluralisPl. ሥዩማት፡ śǝyumāt «(idem au féminin)» ― ሴት፡ ሹም፡ Ms. BNFabb217, fol. 54r.
135
Leslau
ሥዩም፡ śǝyyum (pluralisPl. ሥዩማን፡ śǝyyumān , ሠየምት፡ śayyamt ) pass. part. of videasvid. ሤመ śema ; also appointeeen, officialen, governoren, prefecten, one who is on charge (of)en 540a
śayāmi , pluralisPl. ሠያምያን፡ śayāmǝyān
Grébaut
ሠያሚ፡ śayāmi , pluralisPl. ሠያምያን፡ śayāmǝyān «qui constitue en dignitéfr, qui met au pouvoirfr» ― ሸዋሚ፡ , ሿሚ፡ Ms. BNFabb217, fol. 54r.
ሠያሚ፡ śayāmi «créateuren». Ce sens manque dans le . Texte et référence: አነ፡ አብ፡ ለአኃው፡ ባሕቱ፡ እግዚአብሔር፡ ግሙራ፡ ባሕቲቱ፡ ውእቱ፡ አብ፡ ወእግዚእ፡ ወአምላክ፡ ለኵሉ፡ ሠያሜ፡ ኵልነ። Ms. BNFet110, fol. 38rc. 135
Leslau
ሠያሚ śayāmi act. part. of videasvid. ሤመ śema 540a
taśayma , ተሠየመ፡ taśayama
Grébaut
ተሠይመ፡ taśayma III,1 ይሠየም፡ «être placé au pouvoirfr» ― ተሾመ፡ Ms. BNFabb217, fol. 54r.
135
Leslau
ተሠይመ taśayma , () ተሠየመ፡ taśayama passive {of videasvid. ሤመ śema } 540a
አሤመ፡ ʾaśema
Grébaut
አሤመ፡ ʾaśema II,1 ያሠይም፡ , ያሢም፡ «faire donner une charge, un emploifr, faire monterfr» ― አሾመ፡ Ms. BNFabb217, fol. 54r.
135
Leslau
አሥየመ ʾaśyama , አሤመ ʾaśema causative {of videasvid. ሤመ śema } 539b
śema
Leslau
śym II ሤመ śema (, ) uncoveren, showen 540a
śema
Leslau
śym II ሤመ śema (, ) uncoveren, showen 540a
Substantivumsubst.( fem. participiumpart., pro ኅብዝት፡ , gramm.§ 57), plerumque m. , pluralisPl. ኀባውዝ፡ ,
1)panisla(nomen generale) et panesla, Josuae liber.Jos. 9,3 ; Josuae liber.Jos. 9,10 ( ኅብስት፡ ይቡስ፡ , ሥሕቡብ፡ , ንቁዝ፡ , ምዉቅ፡ ); Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,7 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 11,1 ; ሰአሉ፡ ኅብስተ፡ Threni, liber biblicus.Thren. 4,4 ; ኅብስት፡ ሐዲስ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 23,14 ; ኅብስተ፡ ስገም፡ Judicum liber.Jud. 7,13 ; ἄρτοι Genesis liber Pentateuchi.Gen. 21,14 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 24,33 ; Jesaiae prophetia.Jes. 44,15 ; Jesaiae prophetia.Jes. 44,19 ; ኅብስተ፡ ስንዳሌ፡ Judith liber apocryphus.Judith 10,5 ; ኅብስት፡ ርኩስ፡ Malachiae prophetia.Mal. 1,7 ; ትገብሮ፡ ለከ፡ ኅብስተ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 4,9 ; ቅዱስ፡ ኅብስት፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 21,4 ; ኅብስተ፡ ናእት፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 29,2 ; ኅብስተ፡ ቍርባን፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 21,6 ; Paralipomenon liber I.1 Par. 9,32 ; ኅብስተ፡ ምሥያም፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 23,29 ; ኅብስተ፡ በረከት፡ panis benedictionislaseu eucharisticusla, Syn. (cfr. ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 10,16 ); ኅብስት፡ ዘተርፈ፡ እምትማልም፡ Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 26 ,1; ሀለዎ፡ ንስሓ፡ ፫ዓመት፡ በኅብስት፡ ወማይ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 226 ; መብልዑ፡ ለንሱሕ፡ አልቦ፡ ዘእንበለ፡ ኅብስት፡ ወማይ፡ ወጼው፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 237.
I,1[ שׂוּם , שִׂים ܣܳܡ سَامَ ] SubjunctivusSubj. ይሢም፡ ponerela, collocarela, cumc.Acc.Judicum liber.Jud. 20,36 ; Deuteronomium.Deut. 27,15 ; ሤሞ፡ ህየ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,8 ; cumc.praepositiopraep.loci: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,17 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 2,3 ; Deuteronomium.Deut. 28,13 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,11 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 8,6 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 8,14 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 17,47 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ( videasvid. አቀመ፡ , አንበረ፡ , ረሰየ፡ , ወደየ፡ ).
a)proponerelacumc. ቅድመ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 2,4 ; እሠይም፡ ቅድመ፡ ገጽክሙ፡ ፍኖተ፡ ሕይወት፡ Jeremiae prophetia.Jer. 21,8 .
b)imponerela, superimponerelacumc. ላዕለ፡ , ut: ሤመ፡ ላዕሌሆሙ፡ መንፈሰ፡ ቅዱሰ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 63,11 ; ከመ፡ እሢም፡ ስምየ፡ ላዕሌሁ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 1 ; vel cumc. ዲበ፡ , ut: እሠይም፡ መንፈስየ፡ ዲበ፡ ዘርእከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 44,3 .
c)applicarelavel inducerelavestem: ሤመ፡ አልባሰ፡ Lud. ex Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 19 Enc.
d)potissimum: constituerela, praeponerela, praeficerela, cumc.Acc.ad Hebraeos epistola.Hebr. 7,28 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,22 ; አንትሙ፡ ጳጳሳት፡ ኢትሢሙ፡ ኵሎ፡ ዘረከብክሙ፡ n. 262not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 130 ; እሠይም፡ ኖላዌ፡ አሐደ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 34,23 ; በኀበ፡ ሤሙከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,31 ; ሤመ፡ የዋሃነ፡ ህየንቴሆሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 10,14 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 32 ; cumc.duplexdupl.Acc.: Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,30 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,2 ; እመ፡ ሤሙከ፡ መልአከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 22,23 ; እግዚአብሔር፡ ሤመከ፡ ካህነ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 36,26 ; cumc. ለ፡ vel ላዕለ፡ vel ዲበ፡ vel ውስተ፡ ejus, cui praeponitur: ሢሙ፡ ለክሙ፡ መልአከ፡ Judith liber apocryphus.Judith 14,2 ; Deuteronomium.Deut. 17,14 ; Deuteronomium.Deut. 17,15 ; Danielis prophetia.Dan. 2,48 ; Danielis prophetia.Dan. 3,12 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 17,17 ; Jeremiae prophetia.Jer. 1,10 ; Marci Evangelium.Marc. 12,1 ; ad Titum epistola.Tit. 1,5 ; ዘሤመ፡ ንጉሥ፡ ላዕለ፡ ምድር፡ Jeremiae prophetia.Jer. 48,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,33 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ; Danielis prophetia.Dan. 6,3 ; Esther, liber biblicus.Esth. 8,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 9,21 ; ሤሞ፡ ለዮሴፍ፡ ዲበ፡ ኵሉ፡ ንዋዩ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 40 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 8,6 ; dan. 1,11; እሠይመከ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ምድር፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,41 ; Matthaei Evangelium.Matth. 24,45 ; Matthaei Evangelium.Matth. 25,21 ; ይሢምዎ፡ ውስተ፡ መልእክተ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 131.
e)convertere inlacumc. ኀበ፡ , ut: እሠይም፡ አዕይንተ፡ ኀቤከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 47,4 .
g)ex Hebraismo: facerela, redderela: እሠይሞ፡ ውስተ፡ ሕዝብ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 15. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሤመ፡ ዘ፡ ሾመ፡ አስቀመጠሂ፡ ይ፡
ḫǝbǝst , pluralisPl. ḫǝbāwǝst
(Dillmann 1)
a) ኅብስተ፡ በረከት ḫǝbǝsta barakat ʻbread of blessingʼen (see also the comment below) ወበቀዳሚት፡ ሰንበት፡ ወዓለ፡ እንዘ፡ ይሜህር፡ ዘእንበለ፡ ይጥዓም፡ እከለ፡ ዘእንበለ፡ ንስቲት፡ ኅብስተ፡ በረከት ʻOn the first Sabbath he spent the day teaching, without tasting food except a little bread of blessingʼen 36 (332) l. 13–15 (ed.); 37 (333) l. 15–16 (tr.) (ʻThe bread of blessing or awlogǝya {videasvid. አውሎግያ } is the blessed bread which is distributed among the clergy at the end of the Eucharistic celebration, cf. 207 37 (333) n. 32)
b) ኅብስት፡ ሥሩዕ፡ ḫǝbǝst śǝruʿ bread arranged, serveden (in a certain way to be eaten), (see also the comments below) ወዓዲ፡ በኢየሩሳሌም፡ ተበስለ፡ ለርኁባን፡ መብልዕ፡ ኅብስት፡ ሥሩዕ፡E inoltre a Gerusalemme venne cotto del pane apparecchiato come cibo per gli affamatiit 150 (ed.), 50 (tr.) (‘Cf. Giovanni 21:9 {123} (stessa espressione ኅብስት፡ ሥሩዕ፡ , con l’equivalente di ሥሩዕ፡ mancante nel testo greco).’ 50 n. 215. In the Gǝʿǝz-Amharic Bible, 471a, the word ኅብስት፡ in ኅብስት፡ ሥሩዕ፡ is translated into Amharic as ማዕድ ‘table’ . Hence the meaning of ኅብስት፡ ሥሩዕ፡ can be rendered as ‘the table which is laid/set.’, videasvid. ሥሩዕ፡ )
Leslau
ኅብስተ፡ ምሥያም፡ ḫǝbǝsta mǝśyām shrewbreaden lit. ‘bread of setting’; it translates Heb. lęhęm hammaʿǎrękęt; perhaps rather under śym II (videasvid. ሤመ፡ ) 540a
śema
Grébaut
ሤመ፡ śema I,1 ይሠይም፡ , ይሢም፡ «préposerfr, mettre en chargefr, donner un emploifr, faire monterfr» ― ሾመ፡ Ms. BNFabb217, fol. 53v.
135
Leslau
śym I, ሤመ śema (yǝśim) seten, set in orderen, puten, placeen, appointen (to an office), ordainen, chargeen, establishen, designateen, instituteen, promoteen, consecrateen, (, ) hideen (that is, ‘place something aside’), inserten 539b
nomen actionisn. act.et Substantivumsubst., fem. et m. , pluralisPl. ልደታት፡
1)partusla, nativitasla, generatiola, ዕለተ፡ ልደቱ፡ dies ejus natalislaMatthaei Evangelium.Matth. 14,6 ; ልደተ፡ ረሲዓን፡ ለሞት፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 11,19 ; በልደቱ፡ እምብእሲት፡ Cyr. c. not able to find explanation in abbreviation listPall. f. 69 ; ከመ፡ ዕለተ፡ ልደታ፡ እምከርሠ፡ እማ፡ Hosea.Hos. 2,17 ; ሰላም፡ ለልደትከ፡ እማርያም፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MiyazyaSx. Mij. 29 Enc.; ዘኢይትዐወቅ፡ ልደቱ፡ ἀγενεαλόγητος ad Hebraeos epistola.Hebr. 7,3 ; ኢያአምርዋ፡ ለልደቱ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 53,8 ; inter eum et fratrem matris ejus intersunt ፫ ልደታት፡ F.N. 42,10; ቀዳሚ፡ ልደት፡ primogenituralaKufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 24 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 26 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 37 ; እምልደተ፡ ክርስቶስ፡ በ፲፻ወ፭፻ ዓመት፡ n. 888anno MD post Christum natumla, not able to find explanation in abbreviation listChrys. f. 150 ; ሐሳበ፡ ልደት፡ genethliologiala, not able to find explanation in abbreviation listStat. ap. 16.
a) በዓለ፡ ( ዕለተ፡ ) ልደቱ፡ ለክርስቶስ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 29, vel በዓለ፡ ልደት፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 29, vel ዘልደት፡ nudum Mavâs. 27, festum nativitatis Christila.
b) ዳግም፡ ልደት፡ regeneratiolaad Titum epistola.Tit. 3,5 ; Clem. f. 227; παλιγγενεσία Matthaei Evangelium.Matth. 19,28 .
c)generatiola, progeniesla, gensla, stemmala, stirpsla: ከመዝ ውእቱ፡ ልደቶሙ፡ ልደቂቀ፡ ኖኅ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 10,1 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 25,19 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 36,1 ; መጽሐፈ፡ ልደት፡ βίβλος γενέσεως Matthaei Evangelium.Matth. 1,1 ; በከመ፡ ልደቶሙ፡ κατὰ πατριὰς αὑτῶν 1 Paralipomenon libri I et II.Par. 6,62 sequensseq.; በልደቶሙ፡ κατὰ γενέσεις αὑτῶν Paralipomenon liber I.1 Par. 7,4 ; ወኮነ፡ ኈልቈ፡ ልደቶሙ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 7,9 ; ሤመ፡ ዲበ፡ ልደቱ፡ ἐπὶ τὴν πατριὰν αὐτοῦ Paralipomenon liber I.1 Par. 11,25 ; ልደተ፡ ዓለም፡ αἱ γενέσεις τοῦ κόσμου Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 1,14 ; Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 91 b.
d) ኦሪት፡ ዘልደት፡ Genesis liberla(Pentateuchi).
2)in genere: ortusla, origola: ከመ፡ ልደተ፡ ንጻሬ፡ እምዐይን፡ ወከመ፡ ልደተ፡ አምሳለ፡ መልክእ፡ እመጽሄት፡ Fid. Jac. Bar.; ልደተ፡ ወርኅ፡ noviluniumla, Comp. Eccl.
I,1[ שׂוּם , שִׂים ܣܳܡ سَامَ ] SubjunctivusSubj. ይሢም፡ ponerela, collocarela, cumc.Acc.Judicum liber.Jud. 20,36 ; Deuteronomium.Deut. 27,15 ; ሤሞ፡ ህየ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,8 ; cumc.praepositiopraep.loci: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,17 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 2,3 ; Deuteronomium.Deut. 28,13 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,11 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 8,6 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 8,14 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 17,47 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ( videasvid. አቀመ፡ , አንበረ፡ , ረሰየ፡ , ወደየ፡ ).
a)proponerelacumc. ቅድመ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 2,4 ; እሠይም፡ ቅድመ፡ ገጽክሙ፡ ፍኖተ፡ ሕይወት፡ Jeremiae prophetia.Jer. 21,8 .
b)imponerela, superimponerelacumc. ላዕለ፡ , ut: ሤመ፡ ላዕሌሆሙ፡ መንፈሰ፡ ቅዱሰ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 63,11 ; ከመ፡ እሢም፡ ስምየ፡ ላዕሌሁ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 1 ; vel cumc. ዲበ፡ , ut: እሠይም፡ መንፈስየ፡ ዲበ፡ ዘርእከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 44,3 .
c)applicarelavel inducerelavestem: ሤመ፡ አልባሰ፡ Lud. ex Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 19 Enc.
d)potissimum: constituerela, praeponerela, praeficerela, cumc.Acc.ad Hebraeos epistola.Hebr. 7,28 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,22 ; አንትሙ፡ ጳጳሳት፡ ኢትሢሙ፡ ኵሎ፡ ዘረከብክሙ፡ n. 262not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 130 ; እሠይም፡ ኖላዌ፡ አሐደ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 34,23 ; በኀበ፡ ሤሙከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,31 ; ሤመ፡ የዋሃነ፡ ህየንቴሆሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 10,14 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 32 ; cumc.duplexdupl.Acc.: Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,30 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,2 ; እመ፡ ሤሙከ፡ መልአከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 22,23 ; እግዚአብሔር፡ ሤመከ፡ ካህነ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 36,26 ; cumc. ለ፡ vel ላዕለ፡ vel ዲበ፡ vel ውስተ፡ ejus, cui praeponitur: ሢሙ፡ ለክሙ፡ መልአከ፡ Judith liber apocryphus.Judith 14,2 ; Deuteronomium.Deut. 17,14 ; Deuteronomium.Deut. 17,15 ; Danielis prophetia.Dan. 2,48 ; Danielis prophetia.Dan. 3,12 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 17,17 ; Jeremiae prophetia.Jer. 1,10 ; Marci Evangelium.Marc. 12,1 ; ad Titum epistola.Tit. 1,5 ; ዘሤመ፡ ንጉሥ፡ ላዕለ፡ ምድር፡ Jeremiae prophetia.Jer. 48,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,33 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ; Danielis prophetia.Dan. 6,3 ; Esther, liber biblicus.Esth. 8,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 9,21 ; ሤሞ፡ ለዮሴፍ፡ ዲበ፡ ኵሉ፡ ንዋዩ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 40 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 8,6 ; dan. 1,11; እሠይመከ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ምድር፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,41 ; Matthaei Evangelium.Matth. 24,45 ; Matthaei Evangelium.Matth. 25,21 ; ይሢምዎ፡ ውስተ፡ መልእክተ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 131.
e)convertere inlacumc. ኀበ፡ , ut: እሠይም፡ አዕይንተ፡ ኀቤከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 47,4 .
g)ex Hebraismo: facerela, redderela: እሠይሞ፡ ውስተ፡ ሕዝብ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 15. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሤመ፡ ዘ፡ ሾመ፡ አስቀመጠሂ፡ ይ፡
śema
Grébaut
ሤመ፡ śema I,1 ይሠይም፡ , ይሢም፡ «préposerfr, mettre en chargefr, donner un emploifr, faire monterfr» ― ሾመ፡ Ms. BNFabb217, fol. 53v.
135
Leslau
śym I, ሤመ śema (yǝśim) seten, set in orderen, puten, placeen, appointen (to an office), ordainen, chargeen, establishen, designateen, instituteen, promoteen, consecrateen, (, ) hideen (that is, ‘place something aside’), inserten 539b
I,1[ שׂוּם , שִׂים ܣܳܡ سَامَ ] SubjunctivusSubj. ይሢም፡ ponerela, collocarela, cumc.Acc.Judicum liber.Jud. 20,36 ; Deuteronomium.Deut. 27,15 ; ሤሞ፡ ህየ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,8 ; cumc.praepositiopraep.loci: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,17 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 2,3 ; Deuteronomium.Deut. 28,13 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,11 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 8,6 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 8,14 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 17,47 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ( videasvid. አቀመ፡ , አንበረ፡ , ረሰየ፡ , ወደየ፡ ).
a)proponerelacumc. ቅድመ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 2,4 ; እሠይም፡ ቅድመ፡ ገጽክሙ፡ ፍኖተ፡ ሕይወት፡ Jeremiae prophetia.Jer. 21,8 .
b)imponerela, superimponerelacumc. ላዕለ፡ , ut: ሤመ፡ ላዕሌሆሙ፡ መንፈሰ፡ ቅዱሰ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 63,11 ; ከመ፡ እሢም፡ ስምየ፡ ላዕሌሁ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 1 ; vel cumc. ዲበ፡ , ut: እሠይም፡ መንፈስየ፡ ዲበ፡ ዘርእከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 44,3 .
c)applicarelavel inducerelavestem: ሤመ፡ አልባሰ፡ Lud. ex Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 19 Enc.
d)potissimum: constituerela, praeponerela, praeficerela, cumc.Acc.ad Hebraeos epistola.Hebr. 7,28 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,22 ; አንትሙ፡ ጳጳሳት፡ ኢትሢሙ፡ ኵሎ፡ ዘረከብክሙ፡ n. 262not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 130 ; እሠይም፡ ኖላዌ፡ አሐደ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 34,23 ; በኀበ፡ ሤሙከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,31 ; ሤመ፡ የዋሃነ፡ ህየንቴሆሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 10,14 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 32 ; cumc.duplexdupl.Acc.: Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,30 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,2 ; እመ፡ ሤሙከ፡ መልአከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 22,23 ; እግዚአብሔር፡ ሤመከ፡ ካህነ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 36,26 ; cumc. ለ፡ vel ላዕለ፡ vel ዲበ፡ vel ውስተ፡ ejus, cui praeponitur: ሢሙ፡ ለክሙ፡ መልአከ፡ Judith liber apocryphus.Judith 14,2 ; Deuteronomium.Deut. 17,14 ; Deuteronomium.Deut. 17,15 ; Danielis prophetia.Dan. 2,48 ; Danielis prophetia.Dan. 3,12 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 17,17 ; Jeremiae prophetia.Jer. 1,10 ; Marci Evangelium.Marc. 12,1 ; ad Titum epistola.Tit. 1,5 ; ዘሤመ፡ ንጉሥ፡ ላዕለ፡ ምድር፡ Jeremiae prophetia.Jer. 48,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,33 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ; Danielis prophetia.Dan. 6,3 ; Esther, liber biblicus.Esth. 8,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 9,21 ; ሤሞ፡ ለዮሴፍ፡ ዲበ፡ ኵሉ፡ ንዋዩ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 40 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 8,6 ; dan. 1,11; እሠይመከ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ምድር፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,41 ; Matthaei Evangelium.Matth. 24,45 ; Matthaei Evangelium.Matth. 25,21 ; ይሢምዎ፡ ውስተ፡ መልእክተ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 131.
e)convertere inlacumc. ኀበ፡ , ut: እሠይም፡ አዕይንተ፡ ኀቤከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 47,4 .
g)ex Hebraismo: facerela, redderela: እሠይሞ፡ ውስተ፡ ሕዝብ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 15. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሤመ፡ ዘ፡ ሾመ፡ አስቀመጠሂ፡ ይ፡
śema
Grébaut
ሤመ፡ śema I,1 ይሠይም፡ , ይሢም፡ «préposerfr, mettre en chargefr, donner un emploifr, faire monterfr» ― ሾመ፡ Ms. BNFabb217, fol. 53v.
135
Leslau
śym I, ሤመ śema (yǝśim) seten, set in orderen, puten, placeen, appointen (to an office), ordainen, chargeen, establishen, designateen, instituteen, promoteen, consecrateen, (, ) hideen (that is, ‘place something aside’), inserten 539b
I,1[ שׂוּם , שִׂים ܣܳܡ سَامَ ] SubjunctivusSubj. ይሢም፡ ponerela, collocarela, cumc.Acc.Judicum liber.Jud. 20,36 ; Deuteronomium.Deut. 27,15 ; ሤሞ፡ ህየ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,8 ; cumc.praepositiopraep.loci: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,17 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 2,3 ; Deuteronomium.Deut. 28,13 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,11 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 8,6 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 8,14 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 17,47 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ( videasvid. አቀመ፡ , አንበረ፡ , ረሰየ፡ , ወደየ፡ ).
a)proponerelacumc. ቅድመ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 2,4 ; እሠይም፡ ቅድመ፡ ገጽክሙ፡ ፍኖተ፡ ሕይወት፡ Jeremiae prophetia.Jer. 21,8 .
b)imponerela, superimponerelacumc. ላዕለ፡ , ut: ሤመ፡ ላዕሌሆሙ፡ መንፈሰ፡ ቅዱሰ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 63,11 ; ከመ፡ እሢም፡ ስምየ፡ ላዕሌሁ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 1 ; vel cumc. ዲበ፡ , ut: እሠይም፡ መንፈስየ፡ ዲበ፡ ዘርእከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 44,3 .
c)applicarelavel inducerelavestem: ሤመ፡ አልባሰ፡ Lud. ex Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 19 Enc.
d)potissimum: constituerela, praeponerela, praeficerela, cumc.Acc.ad Hebraeos epistola.Hebr. 7,28 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,22 ; አንትሙ፡ ጳጳሳት፡ ኢትሢሙ፡ ኵሎ፡ ዘረከብክሙ፡ n. 262not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 130 ; እሠይም፡ ኖላዌ፡ አሐደ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 34,23 ; በኀበ፡ ሤሙከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,31 ; ሤመ፡ የዋሃነ፡ ህየንቴሆሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 10,14 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 32 ; cumc.duplexdupl.Acc.: Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,30 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,2 ; እመ፡ ሤሙከ፡ መልአከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 22,23 ; እግዚአብሔር፡ ሤመከ፡ ካህነ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 36,26 ; cumc. ለ፡ vel ላዕለ፡ vel ዲበ፡ vel ውስተ፡ ejus, cui praeponitur: ሢሙ፡ ለክሙ፡ መልአከ፡ Judith liber apocryphus.Judith 14,2 ; Deuteronomium.Deut. 17,14 ; Deuteronomium.Deut. 17,15 ; Danielis prophetia.Dan. 2,48 ; Danielis prophetia.Dan. 3,12 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 17,17 ; Jeremiae prophetia.Jer. 1,10 ; Marci Evangelium.Marc. 12,1 ; ad Titum epistola.Tit. 1,5 ; ዘሤመ፡ ንጉሥ፡ ላዕለ፡ ምድር፡ Jeremiae prophetia.Jer. 48,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,33 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ; Danielis prophetia.Dan. 6,3 ; Esther, liber biblicus.Esth. 8,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 9,21 ; ሤሞ፡ ለዮሴፍ፡ ዲበ፡ ኵሉ፡ ንዋዩ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 40 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 8,6 ; dan. 1,11; እሠይመከ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ምድር፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,41 ; Matthaei Evangelium.Matth. 24,45 ; Matthaei Evangelium.Matth. 25,21 ; ይሢምዎ፡ ውስተ፡ መልእክተ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 131.
e)convertere inlacumc. ኀበ፡ , ut: እሠይም፡ አዕይንተ፡ ኀቤከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 47,4 .
g)ex Hebraismo: facerela, redderela: እሠይሞ፡ ውስተ፡ ሕዝብ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 15. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሤመ፡ ዘ፡ ሾመ፡ አስቀመጠሂ፡ ይ፡
śema
Grébaut
ሤመ፡ śema I,1 ይሠይም፡ , ይሢም፡ «préposerfr, mettre en chargefr, donner un emploifr, faire monterfr» ― ሾመ፡ Ms. BNFabb217, fol. 53v.
135
Leslau
śym I, ሤመ śema (yǝśim) seten, set in orderen, puten, placeen, appointen (to an office), ordainen, chargeen, establishen, designateen, instituteen, promoteen, consecrateen, (, ) hideen (that is, ‘place something aside’), inserten 539b
I,1[ שׂוּם , שִׂים ܣܳܡ سَامَ ] SubjunctivusSubj. ይሢም፡ ponerela, collocarela, cumc.Acc.Judicum liber.Jud. 20,36 ; Deuteronomium.Deut. 27,15 ; ሤሞ፡ ህየ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,8 ; cumc.praepositiopraep.loci: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,17 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 2,3 ; Deuteronomium.Deut. 28,13 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,11 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 8,6 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 8,14 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 17,47 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ( videasvid. አቀመ፡ , አንበረ፡ , ረሰየ፡ , ወደየ፡ ).
a)proponerelacumc. ቅድመ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 2,4 ; እሠይም፡ ቅድመ፡ ገጽክሙ፡ ፍኖተ፡ ሕይወት፡ Jeremiae prophetia.Jer. 21,8 .
b)imponerela, superimponerelacumc. ላዕለ፡ , ut: ሤመ፡ ላዕሌሆሙ፡ መንፈሰ፡ ቅዱሰ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 63,11 ; ከመ፡ እሢም፡ ስምየ፡ ላዕሌሁ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 1 ; vel cumc. ዲበ፡ , ut: እሠይም፡ መንፈስየ፡ ዲበ፡ ዘርእከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 44,3 .
c)applicarelavel inducerelavestem: ሤመ፡ አልባሰ፡ Lud. ex Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 19 Enc.
d)potissimum: constituerela, praeponerela, praeficerela, cumc.Acc.ad Hebraeos epistola.Hebr. 7,28 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,22 ; አንትሙ፡ ጳጳሳት፡ ኢትሢሙ፡ ኵሎ፡ ዘረከብክሙ፡ n. 262not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 130 ; እሠይም፡ ኖላዌ፡ አሐደ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 34,23 ; በኀበ፡ ሤሙከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,31 ; ሤመ፡ የዋሃነ፡ ህየንቴሆሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 10,14 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 32 ; cumc.duplexdupl.Acc.: Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,30 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,2 ; እመ፡ ሤሙከ፡ መልአከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 22,23 ; እግዚአብሔር፡ ሤመከ፡ ካህነ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 36,26 ; cumc. ለ፡ vel ላዕለ፡ vel ዲበ፡ vel ውስተ፡ ejus, cui praeponitur: ሢሙ፡ ለክሙ፡ መልአከ፡ Judith liber apocryphus.Judith 14,2 ; Deuteronomium.Deut. 17,14 ; Deuteronomium.Deut. 17,15 ; Danielis prophetia.Dan. 2,48 ; Danielis prophetia.Dan. 3,12 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 17,17 ; Jeremiae prophetia.Jer. 1,10 ; Marci Evangelium.Marc. 12,1 ; ad Titum epistola.Tit. 1,5 ; ዘሤመ፡ ንጉሥ፡ ላዕለ፡ ምድር፡ Jeremiae prophetia.Jer. 48,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,33 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ; Danielis prophetia.Dan. 6,3 ; Esther, liber biblicus.Esth. 8,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 9,21 ; ሤሞ፡ ለዮሴፍ፡ ዲበ፡ ኵሉ፡ ንዋዩ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 40 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 8,6 ; dan. 1,11; እሠይመከ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ምድር፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,41 ; Matthaei Evangelium.Matth. 24,45 ; Matthaei Evangelium.Matth. 25,21 ; ይሢምዎ፡ ውስተ፡ መልእክተ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 131.
e)convertere inlacumc. ኀበ፡ , ut: እሠይም፡ አዕይንተ፡ ኀቤከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 47,4 .
g)ex Hebraismo: facerela, redderela: እሠይሞ፡ ውስተ፡ ሕዝብ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 15. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሤመ፡ ዘ፡ ሾመ፡ አስቀመጠሂ፡ ይ፡
śema
Grébaut
ሤመ፡ śema I,1 ይሠይም፡ , ይሢም፡ «préposerfr, mettre en chargefr, donner un emploifr, faire monterfr» ― ሾመ፡ Ms. BNFabb217, fol. 53v.
135
Leslau
śym I, ሤመ śema (yǝśim) seten, set in orderen, puten, placeen, appointen (to an office), ordainen, chargeen, establishen, designateen, instituteen, promoteen, consecrateen, (, ) hideen (that is, ‘place something aside’), inserten 539b
( ትርአስ፡ ) Substantivumsubst., pluralisPl. ትርኣሳት፡
1)quidquid ad caput estla: በትርኣስየ፡ ὑπὲρ κεφαλῆς μου liber Jobi.Job 29,3 ; መንገለ፡ ትርኣሲሁ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 26,7 ; እምነ፡ ትርኣሲሁ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 26,11 ; ሖረት፡ n. 296 ውስተ፡ ምስካቡ፡ መንገለ፡ ትርአሱ፡ Judith liber apocryphus.Judith 13,6 ; in Acc.loci: ይነብሩ፡ አሐዱ፡ ትርኣሳ፡ ወአሐዱ፡ ትርጋዐ፡ Evangelium Joannis.Joh. 20,12 ; ረከበ፡ ትርኣሲሁ፡ (var. በትርኣሲሁ፡ vel ኀበ፡ ትርኣሲሁ፡ ) ኅብስተ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 19,6 .
I,1[ חָטַב cecidit lignumla(vic. חָצַב ); حَطَبَ lignatus estla( حَطَبٌ ligna caesa, quibus ignis accenditurla)] SubjunctivusSubj. ይሕጥብ፡
1)lignala, finderelavel caederela: ዘየሐጥብ፡ ዕፀ፡ ξυλοκόπος Josuae liber.Jos. 9,21 ; ሤምናክሙ፡ ትሕጥቡ፡ ዕፀ፡ Josuae liber.Jos. 9,19 .
2)lignarila: ይሕጥብ፡ ዕፀ፡ συναγαγεῖν ξύλα Deuteronomium.Deut. 19,5 ; ተሐጥብ፡ ዕፀወ፡ συνέλεγε ξύλα Regum liber biblicum III.3 Reg. 17,10 ; ሶበ፡ የሐጥብ፡ ዕፀወ፡ ይሤጽር፡ በበ፵ጾረ፡ ብእሲ፡ እስከ፡ ያነጢ፡ ዘይጸውር፡ ሎቱ፡ Gad. T.H.
ḥaṭaba
Grébaut
ሐጠበ፡ ḥaṭaba I,1 የሐጥብ፡ , ይሕጥብ፡ «fendre du boisfr (Ludolf), recueillir du boisfr (Abyssins)» ― እንጨት፡ ለቀመ፡ Ms. BNFabb217, fol. 30r. N.B. እንጨት፡ ʾǝnč̣at boisfr n’a jamais le sens d’arbrefr.
66
Leslau
ሐጠበ ḥaṭaba (yǝḥṭǝb) cuten (wood), spliten (wood), gatheren (wood) 248b
praepositiopraep.[sive a ደበበ፡ sive a ዴበ፡ propagata] antiquitus ዲቤ፡ (ut Matthaei Evangelium.Matth. 14,26 et Matthaei Evangelium.Matth. 24,2 romanae editionisrom.; Evangelium Joannis.Joh. 12,15 et Evangelium Joannis.Joh. 13,25 romanae editionisrom.) quae forma ante pronomina suff. semper retinetur ( gramm.§ 167,3), dein plerumque ዲበ፡
1) ዲበ፡ simplex: superla, suprala, inla, plerumque ἐπί , de statu quietis et de motu (cum ላዕለ፡ multis in locis permutatur, sed proprie ab eo distinguitur, sicut ἐπί auf ab ὑπὲρ über , ita quidem, ut ዲበ፡ magis de iis quae in superiore rei parte posita sunt, ei insistunt vel incumbunt, minus de iis, quae rei imminent et super eam suspensa sunt, usurpetur: ዘይወግር፡ እብነ፡ ላዕሌሁ፡ ({über sich}) ትወርድ፡ ዲበ፡ ( auf ) ርእሱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,25 ; አዕረፈት፡ በረከት፡ ላዕለ፡ ያዕቆብ፡ ዲበ፡ ርእሱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 44,23 ): እብን፡ ዲበ፡ እብን፡ Marci Evangelium.Marc. 13,2 ; አግብርት፡ ዲበ፡ አፍራስ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 10,7 ; ርእስኪ፡ ዘዲቤኪ፡ Canticum Canticorum.Cant. 7,6 ; እደውኪ፡ ዲበ፡ ርእስኪ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 2,36 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 4,4 ; መንፈሰ፡ ዚአየ፡ ውእቱ፡ ዘዲቤከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 59,21 ; ይነብር፡ ዲበ፡ መንበር፡ Matthaei Evangelium.Matth. 19,28 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,2 ; ያንብርዋ፡ ዲበ፡ ተቅዋማ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 5,15 ; Evangelium Joannis.Joh. 19,19 ; ቆመት፡ ዲበ፡ ምድር፡ Danielis prophetia.Dan. 7,4 ; ይሰክብ፡ n. 1104 ዲበ፡ ምስካቡ፡ liber Jobi.Job 33,15 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 3,6 ; ይርፍቁ፡ ዲበ፡ ሣዕር፡ Marci Evangelium.Marc. 6,39 ; እለ፡ የኀድሩ፡ ዲበ፡ የብስ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 54,9 ; ይጼዐን፡ ዲበ፡ አድግ፡ Evangelium Joannis.Joh. 12,15 ; አስመኩ፡ ዲቤከ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 29,7 ; ያሰክምዎ፡ ዲበ፡ መታክፍቲሁ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 23,4 ; ወድቀ፡ ዲበ፡ ኰኵሕ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 13,5 ; Matthaei Evangelium.Matth. 21,44 ; ዲበ፡ ዘይወርድ፡ መንፈስ፡ Evangelium Joannis.Joh. 1,33 ; ዲበ፡ ኰኵሕ፡ አሐንጽ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 16,18 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 2,20 ; ዘይወዲ፡ እብነ፡ ዲበ፡ ሞጸፍ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,8 ; ንሥኡ፡ አርዑትየ፡ ዲቤክሙ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 11,29 ; ሶጠት፡ ዲበ፡ ርእስየ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 26,12 ; ተክዕወ፡ ዲበ፡ ምድር፡ Matthaei Evangelium.Matth. 23,35 ; ወሀብኩ፡ መንፈስየ፡ ዲቤሁ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 42,1 ; አፍሓመ፡ እሳት፡ ታስተጋብእ፡ ዲበ፡ ርእሱ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 25,22 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 12,20 ; ጽሑፍ፡ ዲበ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TerrSx. Ter 17 ( videasvid. sub ተድባብ፡ ); እንስሳ፡ ዘሀሎ፡ ዲበ፡ ምድር፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 11,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,28 .
a)post verba tegendi et vestiendi: ክዱን፡ እብን፡ ዲቤሁ፡ Evangelium Joannis.Joh. 11,38 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 14,24 ; liber Jobi.Job 39,19 ; Evangelium Joannis.Joh. 20,7 ; de vestibus alicui superindutis: ኢየሀሉ፡ ዲቤሆሙ፡ ፀምር፡ Hezekielis prophetia.Hez. 44,17 ; ሀሎ፡ ዲቤሁ፡ ልብስ፡ ጥቁብ፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 136, vel de tutela, qua quis protegitur Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 102,16 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 102,17 ; vel precari prolaaliquo Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 8,5 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 8,24 .
b)de onere, quod est super aliquem: ጌጋይነ፡ ወኀጢአትነ፡ ዲቤነ፡ ውእቱ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 33,10 ; ከብደ፡ ቀትል፡ ዲበ፡ ሳኦል፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 10,3 .
d)nonnumquam: perlavel trans superficiemlarei, {darüber hin}: Matthaei Evangelium.Matth. 14,25 ; Evangelium Joannis.Joh. 6,19 ; ሐመር፡ ዲበ፡ ሞገድ፡ እንተ፡ ተሐውር፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 24,54 ; ፍኖተ፡ አርዌ፡ ምድር፡ ዲበ፡ ኰኵሕ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 24,54 ; ሰፍሐ፡ እዴሁ፡ ዲበ፡ ባሕር፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 14,21 ; et passim adla, inlavertere licet: እደዊሃ፡ ትሰፍሕ፡ ዲበ፡ ዘይበቍዕ፡ ἐπὶ τὰ συμφέροντα Proverbiorum liber biblicus.Prov. 28,37 ; ከልብ፡ ዘይገብእ፡ ዲበ፡ ቂያኡ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,11 ; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,22 ; ነፍኀ፡ ዲበ፡ ገጹ፡ መንፈሰ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,7 ; ዕፃ፡ በጽሐ፡ ዲበ፡ ማትያስ፡ Actus apostolorum.Act. 1,26 .
e)de imminendo et suspendendo rei: ( an ) adla, inla: ነበረ፡ ዲበ፡ ዐዘቅት፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 2,15 ; በከየ፡ ዲበ፡ ክሳዱ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 31 ; ኢይቢታ፡ ዲበ፡ መሳቅል፡ Evangelium Joannis.Joh. 19,31 ; ተሰቅለ፡ ዲበ፡ ዕፅ፡ not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 2,24 ; ረፈቀ፡ ዲበ፡ እንግድኣሁ፡ Evangelium Joannis.Joh. 13,25 ; Evangelium Joannis.Joh. 21,20 ; ከመ፡ እስልጥ፡ መቅሠፍትየ፡ ዲቤሆሙ፡ ἐν αὐτοῖς Hezekielis prophetia.Hez. 20,8 .
2)
d)addendo et cumulando: superla, insuperla, adla, ይዌስክ፡ ዓዲ፡ ዲቤሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,15 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,31 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 70,15 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 1,10 ; መቅሠፍት፡ ዲበ፡ መቅሠፍት፡ ወጽልእ፡ ዲበ፡ ጽልእ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 23 ( videasvid. በዲበ፡ ); ወዲበ፡ ዝኒ፡ ወሰከ፡ ላዕለ፡ ሥጋሁ፡ ቅሥፈተ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 24 Enc. II) Componitur cum aliis praepositionibus:
3) በዲበ፡ superla, suprala, inla
b)adjiciendi et cumulandi: ወሰከ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,32 ; Jesaiae prophetia.Jes. 1,5 ; Jesaiae prophetia.Jes. 30,1 ; liber Jobi.Job 34,37 ; ደገመ፡ liber Jobi.Job 29,22 ; ወይሌ፡ በዲበ፡ ወይሌ፡ ወድንጋፄ፡ በዲበ፡ ድንጋፄ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 7,26 ; n. 1105 ድቀት፡ በዲበ፡ ድቀት፡ liber Jobi.Job 16,14 ; Jesaiae prophetia.Jes. 28,10 ; Jesaiae prophetia.Jes. 57,19 ; ሠናይት፡ በዲበ፡ በረከት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,15 .
5) እንተ፡ ዲበ፡
a)translaet superla( über hin , über hinüber ) Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 32,2 ; Matthaei Evangelium.Matth. 14,28 ; ይወግሩ፡ ርእሶ፡ እንተ፡ ዲበ፡ አረፍት፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 20,21 .
b)perla: እንተ፡ ዲበ፡ ኵሉ፡ የሐውር፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 7,24 .
vel ዕውቅ፡ participiumpart.
1)notusla, certusla: ሤሞሙ፡ ኤጲስ፡ ቆጶሳተ፡ አኮ፡ ዲበ፡ ሢመታት፡ ዕዉቃት፡ አላ፡ ፈነዎሙ፡ ይስብኩ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ በሓውርት፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 14 ; Ssal. Req.; al.
2)familiarisla: ወአንተሰ፡ ብእሲ፡ ዘከመ፡ ነፍስየ፡ ማእምርየ፡ ወዕዉቅየ፡ Mavâs. n. 44 (coll. Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 54,14 ). n. 998
praepositiopraep., suffixis pronominibus ውስቴት፡ , ut: ውስቴቱ , ውስቴታ፡ al. ( gramm.§ 167,4).
I) ውስተ፡ simplex, in mediolavel in mediumlaalicujus i.e.
1)ad significandum
a)commorationem in loco: inla( ἐν ), Matthaei Evangelium.Matth. 2,16 ; መሥኤ፡ ውስተ፡ እዴሁ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 3,12 ; ይነብሩ፡ ውስተ፡ ጽልመት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 4,16 ; ውስተ፡ ሐመር፡ Matthaei Evangelium.Matth. 4,21 ; እለ፡ ውስተ፡ ቤት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 5,15 ; ውስተ፡ ሰማያት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 6,20 ; ሰርዌ፡ ዘውስተ፡ ዐይንከ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 7,3 ; Matthaei Evangelium.Matth. 8,6 ; ሞቱ፡ ውስተ፡ ማይ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 8,32 ; ውስተ፡ ኵሉ፡ ብሔር፡ Matthaei Evangelium.Matth. 9,31 ; Matthaei Evangelium.Matth. 11,8 ; Matthaei Evangelium.Matth. 12,40 ; Matthaei Evangelium.Matth. 13,19 ; Matthaei Evangelium.Matth. 13,27 ; Matthaei Evangelium.Matth. 13,44 ; ውስተ፡ አፉሁ፡ Malachiae prophetia.Mal. 2,6 ; ውስተ፡ እደ፡ እግዚአብሔር፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,1 ; Josuae liber.Jos. 2,6 .
b)in superficie rei: inla, superla, ( an , auf ), ኢሀለወ፡ ውስተ፡ መካኑ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 20,25 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 20,27 ; ይኩኑ፡ ውስተ፡ ጠፈረ፡ ሰማይ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,14 ; ይብዝኁ፡ ውስተ፡ ምድር፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,22 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 72,9 ; ዘበቈለ፡ ውስቴቱ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 17,9 ; ቅናተ፡ ሰንፔር፡ ውስተ፡ ሐቌሁ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 9,2 ; ይሰክቡ፡ ውስተ፡ ዓራታት፡ Amosi prophetia.Am. 6,4 ; Lucae evangelium.Luc. 22,21 ; Matthaei Evangelium.Matth. 11,16 .
c)propinquitatem et viciniam: inla, adla, እንዘ፡ ሀለውኩ፡ ውስተ፡ አጥባተ፡ እምየ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 21,9 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 13,28 ; እመ፡ ነበርከ፡ ውስተ፡ ማእድ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,12 ; ነበረት፡ ውስተ፡ ፍኖት፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 38,21 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 11,4 ; Matthaei Evangelium.Matth. 6,5 ; ውስተ፡ አፍላግ፡ ነበርነ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 136,1 ; Evangelium Joannis.Joh. 15,4 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 1,13 .
d)ubi ad multitudinem refertur: interla, ከመ፡ ዐንበሳ፡ ውስተ፡ እንስሳ፡ Michaei prophetia.Mich. 5,7 ; ሳኦልሂ፡ ውስተ፡ ነቢያትኑ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 10,11 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 10,12 ; ኢይትኌለቍ፡ ውስተ፡ አሕዛብ፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 23,9 .
2)ad significandam motionem
b)inla, superla, adla: ይወርድ፡ ከመ፡ ጊሜ፡ ውስተ፡ ሣዕር፡ Deuteronomium.Deut. 32,2 ; ኢይዕረጉ፡ ውስተ፡ ደብር፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 19,12 ; Josuae liber.Jos. 2,6 ; እመ፡ ዐርጉ፡ ውስተ፡ ሰማይ፡ Amosi prophetia.Am. 9,2 ; ይወድቅ፡ ውስተ፡፡ ምድር፡ Amosi prophetia.Am. 3,5 ; ይዘብጡክሙ፡ ውስተ፡ መላትሒክሙ፡ Michaei prophetia.Mich. 4,14 ; ወረድከ፡ ውስተ፡ ደብረ፡ ሲና፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 19,13 ; ሤሞሙ፡ ውስተ፡ ጠፈር፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,17 ; Matthaei Evangelium.Matth. 24,16 .
c)versusla: አልዐለ፡ በትሮ፡ ውስተ፡ ሰማይ፡ n. 909Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 10,13 ; ትኔጽሩ፡ ላዕለ፡ ውስተ፡ ሰማይ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 8,21 ; እዘርዎሙ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ነፋሳት፡ Hezekielis prophetia.Hez. 5,10 .
e)in specie usurpatur post verba
α)addendi et conjungendi: adla, cumla, ይትዌሰኩ፡ ውስቴቶሙ፡ ፈላስያን፡ Jesaiae prophetia.Jes. 14,1 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 3,14 ; ኢደመሮን፡ ውስተ፡ አባግዐ፡ ላባ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 30,40 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 30,9 ; ይቶስሑ፡ ማየ፡ ውስተ፡ ወይን፡ Jesaiae prophetia.Jes. 1,22 .
γ)mutandi, faciendi, fiendi, inla: ሥሓቀክሙ፡ ሚጥዎ፡ ውስተ፡ ላሕ፡ Jacobi epistola.Jac. 4,9 ; እሬስየከ፡ ውስተ፡ ሕዝብ፡ ዐቢይ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 32,10 ; Deuteronomium.Deut. 9,14 ; ይእቲ፡ ኮነት፡ ውስተ፡ ርእሰ፡ ማእዘንት፡ not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 2,7 .
II)Componitur cum aliis praepositionibus:
1) በውስተ፡ in medio alicujus i.e.
b)inla, superla, በውስተ፡ ምስካብየ፡ Danielis prophetia.Dan. 4,2 ; Danielis prophetia.Dan. 4,10 ; በውስተ፡ ርእሰ፡ ደብር፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 20,28 ; Matthaei Evangelium.Matth. 18,19 ; በውስተ፡ ምሥዋዕ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 8 Enc.
d)passim post verba accipiendi: exla, (cfr. በኀበ፡ ), እብላዕ፡ በውስተ፡ እዴሃ፡ ἐκ τῆς χειρὸς αὐτῆς Regum liber biblicum II.2 Reg. 13,6 ; ንስማዕ፡ በውስተ፡ አፉሃ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 24,57 .
2) እምውስተ፡ e mediolai.e.
b)dela, ala: ወረደት፡ እምውስተ፡ ገመላ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 24,64 ; ያሴስል፡ ሐመደ፡ እምውስተ፡ ምሥዋዕ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 6,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 6,6 ; አሣእኒክሙ፡ ኢበልየ፡ እምውስተ፡ እገሪክሙ፡ Deuteronomium.Deut. 29,4 ; ወድቀ፡ እምውስተ፡ መንበሩ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 4,18 ; Matthaei Evangelium.Matth. 21,8 .
3) እንተ፡ ውስተ፡ per mediumla, perla: ወፅአ፡ ሐጹ፡ እንተ፡ ውስተ፡ ልቡ፡ Regum liber biblicum IV.4 Reg. 9,24 ; Michaei prophetia.Mich. 2,13 ; ሓወጸት፡ እንተ፡ ውስተ፡ መስኮት፡ Regum liber biblicum IV.4 Reg. 9,30 ; Joelis prophetia.Joel 4,17 .
I,1[ שׂוּם , שִׂים ܣܳܡ سَامَ ] SubjunctivusSubj. ይሢም፡ ponerela, collocarela, cumc.Acc.Judicum liber.Jud. 20,36 ; Deuteronomium.Deut. 27,15 ; ሤሞ፡ ህየ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,8 ; cumc.praepositiopraep.loci: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,17 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 2,3 ; Deuteronomium.Deut. 28,13 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,11 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 8,6 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 8,14 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 17,47 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ( videasvid. አቀመ፡ , አንበረ፡ , ረሰየ፡ , ወደየ፡ ).
a)proponerelacumc. ቅድመ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 2,4 ; እሠይም፡ ቅድመ፡ ገጽክሙ፡ ፍኖተ፡ ሕይወት፡ Jeremiae prophetia.Jer. 21,8 .
b)imponerela, superimponerelacumc. ላዕለ፡ , ut: ሤመ፡ ላዕሌሆሙ፡ መንፈሰ፡ ቅዱሰ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 63,11 ; ከመ፡ እሢም፡ ስምየ፡ ላዕሌሁ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 1 ; vel cumc. ዲበ፡ , ut: እሠይም፡ መንፈስየ፡ ዲበ፡ ዘርእከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 44,3 .
c)applicarelavel inducerelavestem: ሤመ፡ አልባሰ፡ Lud. ex Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 19 Enc.
d)potissimum: constituerela, praeponerela, praeficerela, cumc.Acc.ad Hebraeos epistola.Hebr. 7,28 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,22 ; አንትሙ፡ ጳጳሳት፡ ኢትሢሙ፡ ኵሎ፡ ዘረከብክሙ፡ n. 262not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 130 ; እሠይም፡ ኖላዌ፡ አሐደ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 34,23 ; በኀበ፡ ሤሙከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,31 ; ሤመ፡ የዋሃነ፡ ህየንቴሆሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 10,14 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 32 ; cumc.duplexdupl.Acc.: Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,30 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,2 ; እመ፡ ሤሙከ፡ መልአከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 22,23 ; እግዚአብሔር፡ ሤመከ፡ ካህነ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 36,26 ; cumc. ለ፡ vel ላዕለ፡ vel ዲበ፡ vel ውስተ፡ ejus, cui praeponitur: ሢሙ፡ ለክሙ፡ መልአከ፡ Judith liber apocryphus.Judith 14,2 ; Deuteronomium.Deut. 17,14 ; Deuteronomium.Deut. 17,15 ; Danielis prophetia.Dan. 2,48 ; Danielis prophetia.Dan. 3,12 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 17,17 ; Jeremiae prophetia.Jer. 1,10 ; Marci Evangelium.Marc. 12,1 ; ad Titum epistola.Tit. 1,5 ; ዘሤመ፡ ንጉሥ፡ ላዕለ፡ ምድር፡ Jeremiae prophetia.Jer. 48,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,33 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ; Danielis prophetia.Dan. 6,3 ; Esther, liber biblicus.Esth. 8,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 9,21 ; ሤሞ፡ ለዮሴፍ፡ ዲበ፡ ኵሉ፡ ንዋዩ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 40 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 8,6 ; dan. 1,11; እሠይመከ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ምድር፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,41 ; Matthaei Evangelium.Matth. 24,45 ; Matthaei Evangelium.Matth. 25,21 ; ይሢምዎ፡ ውስተ፡ መልእክተ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 131.
e)convertere inlacumc. ኀበ፡ , ut: እሠይም፡ አዕይንተ፡ ኀቤከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 47,4 .
g)ex Hebraismo: facerela, redderela: እሠይሞ፡ ውስተ፡ ሕዝብ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 15. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሤመ፡ ዘ፡ ሾመ፡ አስቀመጠሂ፡ ይ፡
adverbium, adverbialiteradv.loci, a radice pronominali propagatum ( gramm.§ 62,1,b), in libris antiquioris aetatis et impressis et manuscriptis ሂየ፡ exscriptum (ut Matthaei Evangelium.Matth. 5,26 ; Matthaei Evangelium.Matth. 13,42 ; Evangelium Joannis.Joh. 5,5 romanae editionisrom.): ibila, illicla; istucla, illucla, eola( oppositum, -o, -nituropp. ህየ፡ hicla, hucla), videasvid.gramm.§ 160,b: ሤሞ፡ ህየ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,8 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 138,7 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 138,9 ; ንሖር፡ ህየ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 9,6 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 121,4 ; et ita sexcenties in variis libris. Componitur cum praepositionibus: በህየ፡ ibila, illiclaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 24,4 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,25 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 46,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 131,18 ; Jesaiae prophetia.Jes. 22,18 ; Jeremiae prophetia.Jer. 18,2 (unde በህየ፡ በዝየ፡ in illa – in hac vitala{ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 238 f.}|; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 266 ); እምህየ፡ ( እምነ፡ ህየ፡ ) illincla, indelaet loci Judicum liber.Jud. 18,11 ; Judicum liber.Jud. 18,13 ; Jesaiae prophetia.Jes. 52,11 ; Jeremiae prophetia.Jer. 13,6 ; Amosi prophetia.Am. 9,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,10 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 22,41 , et temporis Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 38,6 ; አንተ፡ ህየ፡ perla, praeterla, trans eumla( illumla) locum: Lucae evangelium.Luc. 19,4 romanae editionisrom.; Jesaiae prophetia.Jes. 35,8 ; Jeremiae prophetia.Jer. 18,16 ; Jeremiae prophetia.Jer. 29,18 ; Hezekielis prophetia.Hez. 29,11 ; Judith liber apocryphus.Judith 4,7 ; ኀበ፡ ህየ፡ illucla, Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 7 ; et cum pronominibus relativis ኀበ፡ ህየ፡ quola( videasvid. ኀበ፡ ), ዘ፡ ህየ፡ quolaJeremiae prophetia.Jer. 25,15 ; እለ፡ ህየ፡ ad quoslaDeuteronomium.Deut. 12,29 . Hincoriginem duxit: śema
Grébaut
ሤመ፡ śema I,1 ይሠይም፡ , ይሢም፡ «préposerfr, mettre en chargefr, donner un emploifr, faire monterfr» ― ሾመ፡ Ms. BNFabb217, fol. 53v.
135
Leslau
śym I, ሤመ śema (yǝśim) seten, set in orderen, puten, placeen, appointen (to an office), ordainen, chargeen, establishen, designateen, instituteen, promoteen, consecrateen, (, ) hideen (that is, ‘place something aside’), inserten 539b
hǝyya , hiyya
Grébaut
ህየ፡ ወህየ፡ ici et làfr. (Voir infra ዝየ፡ ወዝየ፡ .)
ሖረ፡ ካዕበ፡ አቡነ፡ ታዴዎስ፡ ኀበ፡ ባሕር፡ ወቆመ፡ ህየ፡ ወህየ። 33.
8
I,1[ שׂוּם , שִׂים ܣܳܡ سَامَ ] SubjunctivusSubj. ይሢም፡ ponerela, collocarela, cumc.Acc.Judicum liber.Jud. 20,36 ; Deuteronomium.Deut. 27,15 ; ሤሞ፡ ህየ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,8 ; cumc.praepositiopraep.loci: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,17 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 2,3 ; Deuteronomium.Deut. 28,13 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,11 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 8,6 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 8,14 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 17,47 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ( videasvid. አቀመ፡ , አንበረ፡ , ረሰየ፡ , ወደየ፡ ).
a)proponerelacumc. ቅድመ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 2,4 ; እሠይም፡ ቅድመ፡ ገጽክሙ፡ ፍኖተ፡ ሕይወት፡ Jeremiae prophetia.Jer. 21,8 .
b)imponerela, superimponerelacumc. ላዕለ፡ , ut: ሤመ፡ ላዕሌሆሙ፡ መንፈሰ፡ ቅዱሰ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 63,11 ; ከመ፡ እሢም፡ ስምየ፡ ላዕሌሁ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 1 ; vel cumc. ዲበ፡ , ut: እሠይም፡ መንፈስየ፡ ዲበ፡ ዘርእከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 44,3 .
c)applicarelavel inducerelavestem: ሤመ፡ አልባሰ፡ Lud. ex Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 19 Enc.
d)potissimum: constituerela, praeponerela, praeficerela, cumc.Acc.ad Hebraeos epistola.Hebr. 7,28 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,22 ; አንትሙ፡ ጳጳሳት፡ ኢትሢሙ፡ ኵሎ፡ ዘረከብክሙ፡ n. 262not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 130 ; እሠይም፡ ኖላዌ፡ አሐደ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 34,23 ; በኀበ፡ ሤሙከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,31 ; ሤመ፡ የዋሃነ፡ ህየንቴሆሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 10,14 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 32 ; cumc.duplexdupl.Acc.: Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,30 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,2 ; እመ፡ ሤሙከ፡ መልአከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 22,23 ; እግዚአብሔር፡ ሤመከ፡ ካህነ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 36,26 ; cumc. ለ፡ vel ላዕለ፡ vel ዲበ፡ vel ውስተ፡ ejus, cui praeponitur: ሢሙ፡ ለክሙ፡ መልአከ፡ Judith liber apocryphus.Judith 14,2 ; Deuteronomium.Deut. 17,14 ; Deuteronomium.Deut. 17,15 ; Danielis prophetia.Dan. 2,48 ; Danielis prophetia.Dan. 3,12 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 17,17 ; Jeremiae prophetia.Jer. 1,10 ; Marci Evangelium.Marc. 12,1 ; ad Titum epistola.Tit. 1,5 ; ዘሤመ፡ ንጉሥ፡ ላዕለ፡ ምድር፡ Jeremiae prophetia.Jer. 48,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,33 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ; Danielis prophetia.Dan. 6,3 ; Esther, liber biblicus.Esth. 8,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 9,21 ; ሤሞ፡ ለዮሴፍ፡ ዲበ፡ ኵሉ፡ ንዋዩ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 40 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 8,6 ; dan. 1,11; እሠይመከ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ምድር፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,41 ; Matthaei Evangelium.Matth. 24,45 ; Matthaei Evangelium.Matth. 25,21 ; ይሢምዎ፡ ውስተ፡ መልእክተ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 131.
e)convertere inlacumc. ኀበ፡ , ut: እሠይም፡ አዕይንተ፡ ኀቤከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 47,4 .
g)ex Hebraismo: facerela, redderela: እሠይሞ፡ ውስተ፡ ሕዝብ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 15. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሤመ፡ ዘ፡ ሾመ፡ አስቀመጠሂ፡ ይ፡
śema
Grébaut
ሤመ፡ śema I,1 ይሠይም፡ , ይሢም፡ «préposerfr, mettre en chargefr, donner un emploifr, faire monterfr» ― ሾመ፡ Ms. BNFabb217, fol. 53v.
135
Leslau
śym I, ሤመ śema (yǝśim) seten, set in orderen, puten, placeen, appointen (to an office), ordainen, chargeen, establishen, designateen, instituteen, promoteen, consecrateen, (, ) hideen (that is, ‘place something aside’), inserten 539b
praepositiopraep.frequentissima [e.q. על , ܥܰܠ , عَلَى , amh. ላይ፡ ]; pronomenpron.suffixa per êlasibi subjungit, ut ላዕሌየ፡ , ላዕሌከ፡ caet. ( gramm.§ 167,3)
1)superla, suprala( ἐπὶ et ὑπέρ ), et de statu quietis et de motu in superiorem loci partem: ቆመ፡ ዕዝራ፡ ላዕለ፡ መከየድ፡ ዘዕፅ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 18,4 ; አዕረፈት፡ በረከት፡ ላዕለ፡ ያዕቆብ፡ ዲበ፡ ርእሱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 44,23 ; ከመ፡ ይኅድር፡ ፍርሀተ፡ ዚአሁ፡ ላዕሌክሙ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 20,20 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 7,17 ; ተጽእነ፡ ላዕለ፡ ኪሩቤል፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 17,12 ; ሰጥሐ፡ ላዕለ፡ expandere superlaRegum liber biblicum II.2 Reg. 17,19 ; ሐጸረ፡ ላዕለ፡ circumsepire superlai.e. sepimento munirelaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 28,24 ; ተዐየነ፡ ላዕለ፡ obsiderelaRegum liber biblicum IV.4 Reg. 25,1 ; መጽአ፡ መንፈሰ፡ እግዚአብሔር፡ ላዕሌየ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 2,2 ; መንፈሰ፡ እግዚአብሔር፡ ላዕሌክሙ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,9 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 3,16 ; መጽአ፡ ሞት፡ ላዕለ፡ ኵሉ፡ ሰብእ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 5,12 ; ነጸረ፡ ላዕለ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,4 ; ዘይወግር፡ እብነ፡ ላዕሌሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,5 ; ዘረወ፡ ላዕለ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 26,30 ; ዘርአ፡ ላዕለ፡ n. 57Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 18,20 ; saepius መጽአ፡ vel በጽሐ፡ ላዕለ፡ supervenit alicuila, ei acciditlaut Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 8,14 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,13 ; etiam de transeundo super aliquid usurpatur ላዕለ፡ (alias እንተ፡ ላዕለ፡ ) ut ላዕሌየ፡ ኀለፈ፡ መቅሠፍትከ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 87,17 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 13,3 . In specie dicitur
a)de vestibusla, quae alicui superindutae sunt, quas gestat: Ruth liber biblicus.Ruth 3,15 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 18,4 ( ዐጽፍ፡ ዘላዕሌሁ፡ ); Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 38,2 .
b)de re gravi, quae onerilaest super aliquo; videasvid. ከብደ፡ , ዕፁብ፡ ; ኮነት፡ እዴሁ፡ ላዕለ፡ ኢሎፍሊ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 7,13 ; ትሕዝብተ፡ ሞት፡ ላዕለ፡ ኵሉ፡ እጓለ፡ እመሕያው፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 40,2 ; inde de debitolaet officiola, quod alicui incumbit: ለእመ፡ ክህደ፡ ተለቃሒ፡ ዘቦ፡ ላዕሌሁ፡ ዕዳ፡ Fetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 27 ; ዘሀለወ፡ ላዕሌሁ፡ ልቃሕ፡ qui mutuum debetla, Fetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 27 ; እስመ፡ ላዕሌከ፡ ዝነገር፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 10,4 ; ዘላዕሌሁ፡ ማኅተም፡ ἦν ἐπὶ τοῦ δακτυλίου Tobit, liber apocryphus.Tob. 1,22 ; videasvid. ሕሩም፡ et ተሐረመ፡ ; deinde ላዕለ፡ እደ፡ ብእሲ፡ vel ላዕለ፡ nudum significat ejus munerela, eo ducela, sub ejus auspiciisla: ላዕለ፡ እዴሁ፡ δι᾽ αὐτοῦ not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 1,21 Platt; (Hierosolyma diruta sunt imperante Vespasiano) ላዕለ፡ እደ፡ ወልዱ፡ ጢጦስ፡ Abushakeri opus chronographicum; numerus significat capita.Abush. 19 ; ላዕለ፡ ይታመር፡ ἐν χειρὶ Ἰθάμαρ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 4,33 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 7,8 ; ላዕለ፡ እምሔው፡ ይትዐቀብ፡ ὑπὸ ἐπιτρόπους ἐστί ad Galatas epistola Pauli.Gal. 4,2 .
c)de superaddendo adlaaliquid: Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 5,16 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 27,13 ; ከመ፡ ኢትንሣእ፡ ብእሲተ፡ ላዕሌሆን፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31,50 .
d)ut in sermone arab., de conditionela, cui pactum superinstruitur: ወተካየዶ፡ ላዕለዝ፡ et sub hac conditione foedus cum eo fecitlaJosippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 312.
e)ex adversola, e regionela(ductum de imminendo super rem) Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,14 .
f)de imperio inlaalios et de praestantia superlaalios, ut: ነግሠ፡ ላዕለ፡ q.v., ተሠይመ፡ ላዕለ፡ q.v.; ቆመ፡ ላዕለ፡ Ruth liber biblicus.Ruth 2,5 ; Ruth liber biblicus.Ruth 2,6 ; አንተ፡ ኩን፡ ላዕለ፡ ኵሉ፡ ቤትየ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,40 ; ሤሞ፡ ላዕለ፡ 41,33; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 10,14 sequensseq.; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 18,2 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 20,23 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 20,24 ; በእንተ፡ ክብረ፡ ቀሲስ፡ ላዕለ፡ ካልኣን፡ de praestantia sacerdotis super aliosla, Can. Niceni. Pars Synodi. Numerus significat canones.Can. Nic. 18.
g)rarius de objecto sermonis ( dela): ላዕሌክሙ፡ ተነበየ፡ περὶ ὑμῶν de vobisla, Matthaei Evangelium.Matth. 15,7 ; ግሙራ፡ ኢተሰምዐ፡ ነገር፡ ዘከመዝ፡ ላዕለ፡ ሶስና፡ not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,27 , scilicet ubi sermo de aliquo idem est ac sermo contra aliquem; inde ሠሐቀ፡ et ተሳለቀ፡ ላዕለ፡ q.v. ገብረ፡ ኵነኔ፡ ላዕለ፡ q.v.
h)rarius de causa ( obla, propterla ἐπὶ cumc.Dat.): ኢትትላጸዩ፡ ርእሰክሙ፡ ላዕለ፡ ዘሞተ፡ ἐπὶ νεκρῷ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 21,5 ; Michaei prophetia.Mich. 1,16 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 1,24 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 24,26 .
2)confinii et propinquitatis vim habet adla, apudla, inla(germ. andeet beide): ላዕለ፡ ባሕር፡ ad marelaJosuae liber.Jos. 16,3 ; አልቦ፡ ሥርወ፡ ላዕሌሁ፡ in eolaMatthaei Evangelium.Matth. 13,21 ; እመ፡ ኀባእኮ፡ ላዕሌከ፡ παρὰ σεαυτῷ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 2,1 ; ከመ፡ ኣርኢ፡ ኀይልየ፡ ላዕሌከ፡ ἔν σοι ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,17 ; ብንያም፡ በከየ፡ ላዕለ፡ ክሣዱ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 45,14 ; saepius ኀደረ፡ ላዕለ፡ ብእሲ፡ ubi Graecus habet ἔν τινι ut ad Romanos epistola Pauli.Rom. 7,17 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 7,18 ; ad Colossenses epistola Pauli.Col. 2,9 ; ሚላዕሌነ፡ τί πρὸς ἡμᾶς Matthaei Evangelium.Matth. 27,4 ; Evangelium Joannis.Joh. 21,22 ; Evangelium Joannis.Joh. 21,23 .
3)de fine, in quem actione intenditur: inla, adla, maxime contrala, adversuslaet ergala( Dat. commodilaet incommodila); frequentissimus est his praepositionis usus: እመ፡ መላሕከ፡ መጥባሕተ፡ ላዕለ፡ ዐርክከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,21 ; ይሔልዩ፡ እኩየ፡ ላዕለ፡ እግዚአብሔር፡ liber Jobi.Job 1,5 ; ንብብ፡ ቃለ፡ ላዕለ፡ እግዚአብሔር፡ liber Jobi.Job 2,9 ; ዐርገ፡ ላዕለ፡ አህጉር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 36,1 ; ናሁ፡ አነ፡ ላዕሌከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 21,13 ; እደዊሁ፡ ላዕለ፡ ኵሉ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 16,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 50,20 ; እለ፡ የኀሥሡ፡ ላዕለ፡ እግዚእየ፡ እኪተ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 18,4 ; ቆሙ፡ ላዕሌየ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 3,6 ; praeterea videasvid.verba አሕሠመ፡ , አስምዐ፡ , ገብረ፡ , አበሰ፡ , ጌገየ፡ , ተምዕዐ፡ , verba dimicandilaet alia; in bonam partem: ዘንተ፡ ጽድቀ፡ ግበሪ፡ ላዕሌየ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 20,13 ; ያሤኒ፡ ላዕሌኪ፡ Judith liber apocryphus.Judith 10,16 ; ግበሩ፡ ምጽዋተ፡ ወምሕረተ፡ ላዕለ፡ ቢጽክሙ፡ Zachariae prophetia.Zach. 7,9 ; ይከውን፡ ሣህል፡ ላዕሌሆሙ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 1,8 ; ይጼሊ፡ ላዕሌከ፡ ὑπέρ σου Genesis liber Pentateuchi.Gen. 20,7 ; Dat.ut: n. 58 በእንተ፡ ምንት፡ ገብረ፡ እግዚአብሔር፡ ላዕሌነ፡ ዘንተ፡ ἡμῖν Jeremiae prophetia.Jer. 5,19 ; ከመ፡ ትሠኒ፡ ላዕሌኪ፡ ἵνα εὖ γένηταί σοι Ruth liber biblicus.Ruth 3,1 ; ኄራነ፡ ኮኑ፡ ላዕሌነ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,15 . Dicunt: እኩይ፡ ላዕሌየ፡ mihi displicetlaKoheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,17 ; ተኈለቈት፡ ኀጢአት፡ ላዕለ፡ ኵሉ፡ peccatum omnibus annumeratum estlaad Romanos epistola Pauli.Rom. 5,12 ; ጸሐፈ፡ ላዕለ፡ assignare alicuilaLucae evangelium.Luc. 16,6 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 10,8 . ላዕለ፡ creberrime componitur cum et እንተ፡ et እምነ፡
quadril. I, rarius ሠረየ፡ tril. [nescio an comparare liceat شَوْرٌ et شِيَارٌ forma, pulchritudo, ornatusla, collatio, -is vel collectivum, -ecoll. سَبْرٌ forma, pulchritudo, colorla] pulchrum reddere, fucarela, colorarela, colore inficerela: ቀብኦ፡ በሀጕሬ፡ ወሤረየ፡ ወአቅየሐይሐ፡ (sic) ሕብሮ፡ φύκει ἐρυθήνας χρόαν αὐτοῦ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 13,14 ; ለእመ፡ ተዐገለ፡ ልብሰ፡ ጸዐዳ፡ ወሤረዮ፡ F.N. 35; ፀምር፡ ዘተጠምዐ፡ በሤርዮ፡ M.M. f. 115; { ሠርዮ፡ color tinctoriusla, Cyr. ad not able to find explanation in abbreviation listTheod. f. 14 videasvid. sub ተጠምዐ፡ }. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ይሠርያ፡ ዘ፡ ይጠልቅ። inficere colorelavideasvid. sub ሠይረየ፡ śeraya
Grébaut
ሤረየ፡ śeraya , quadrl. I, ይሤሪ፡ «teindrefr» ― አለለ፡ , ቀለም፡ አገባ፡ Ms. BNFabb217, fol. 51v.
128
Leslau
ሤረየ፡ śeraya I (, , ), ሴረየ፡ seraya () dyeen, painten, dipen, smear with blooden, stainen, soilen, tingeen 536b
ዘ፡ አለለ፡ R.A. (at vid. ሤረየ፡ col. 263). quadril. I, rarius ሠረየ፡ tril. [nescio an comparare liceat شَوْرٌ et شِيَارٌ forma, pulchritudo, ornatusla, collatio, -is vel collectivum, -ecoll. سَبْرٌ forma, pulchritudo, colorla] pulchrum reddere, fucarela, colorarela, colore inficerela: ቀብኦ፡ በሀጕሬ፡ ወሤረየ፡ ወአቅየሐይሐ፡ (sic) ሕብሮ፡ φύκει ἐρυθήνας χρόαν αὐτοῦ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 13,14 ; ለእመ፡ ተዐገለ፡ ልብሰ፡ ጸዐዳ፡ ወሤረዮ፡ F.N. 35; ፀምር፡ ዘተጠምዐ፡ በሤርዮ፡ M.M. f. 115; { ሠርዮ፡ color tinctoriusla, Cyr. ad not able to find explanation in abbreviation listTheod. f. 14 videasvid. sub ተጠምዐ፡ }. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ይሠርያ፡ ዘ፡ ይጠልቅ። quadril. I, rarius ሠረየ፡ tril. [nescio an comparare liceat شَوْرٌ et شِيَارٌ forma, pulchritudo, ornatusla, collatio, -is vel collectivum, -ecoll. سَبْرٌ forma, pulchritudo, colorla] pulchrum reddere, fucarela, colorarela, colore inficerela: ቀብኦ፡ በሀጕሬ፡ ወሤረየ፡ ወአቅየሐይሐ፡ (sic) ሕብሮ፡ φύκει ἐρυθήνας χρόαν αὐτοῦ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 13,14 ; ለእመ፡ ተዐገለ፡ ልብሰ፡ ጸዐዳ፡ ወሤረዮ፡ F.N. 35; ፀምር፡ ዘተጠምዐ፡ በሤርዮ፡ M.M. f. 115; { ሠርዮ፡ color tinctoriusla, Cyr. ad not able to find explanation in abbreviation listTheod. f. 14 videasvid. sub ተጠምዐ፡ }. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ይሠርያ፡ ዘ፡ ይጠልቅ። ( ተሤርየ፡ Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 16 ) quadril. III,1et ተሠርየ፡ tril. III,1colorarila, colore inficila, tingila: ኵሉ፡ ክዳንየ፡ ተሤረየ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 63,3 varia lectiovar.; ተሠርየ፡ vel ተሤረየ፡ ሥጋሁ፡ እምጠለ፡ ሰማይ፡ Danielis prophetia.Dan. 4,30 ; Danielis prophetia.Dan. 5,21 ; ከመ፡ ይሠረያ፡ እገሪከ፡ በደም፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 67,25 ; ግብር፡ ዘበተሤርዮ፡ ይዌልጥ፡ ሕብሮሙ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 15,4 ; Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 12 : እምድኅረ፡ ተሤረያ፡ ነፍሳቲነ፡ በምግባረ፡ ኀጢአት፡ Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 12. śeraya
Grébaut
ሤረየ፡ śeraya , quadrl. I, ይሤሪ፡ «teindrefr» ― አለለ፡ , ቀለም፡ አገባ፡ Ms. BNFabb217, fol. 51v.
128
Leslau
ሤረየ፡ śeraya I (, , ), ሴረየ፡ seraya () dyeen, painten, dipen, smear with blooden, stainen, soilen, tingeen 536b
śeraya
Grébaut
ሤረየ፡ śeraya , quadrl. I, ይሤሪ፡ «teindrefr» ― አለለ፡ , ቀለም፡ አገባ፡ Ms. BNFabb217, fol. 51v.
128
Leslau
ሤረየ፡ śeraya I (, , ), ሴረየ፡ seraya () dyeen, painten, dipen, smear with blooden, stainen, soilen, tingeen 536b
taśeraya , taśerya , taśarya
Grébaut
ተሤረየ፡ taśeraya , III, ይሤረይ፡ «être teintfr» ― ታለለ፡ Ms. BNFabb217, fol.
Le parfait quadrl. III,1 ተሤረየ፡ «être teintfr», est remplacé çà et là, par le parfait trilit. III,1 ተሠርየ፡ . Texte et référence: ወተሠርየ፡ ኵሉ፡ ሥጋሁ፡ በደም። Ms. BNFabb179, fol. 63vb (Récit du “Martyre de saint Georges de Cappadoce”).
128
Leslau
ተሤረየ taśeraya , ተሠርየ taśarya , ( 128) ተሠረየ taśaraya {Grébaut does not provide this form} passive of videasvid. ሤረየ፡ śeraya 536b
ʾaśeraya
Grébaut
አሤረየ፡ ʾaśeraya , II, ያሤሪ፡ «faire teindrefr» ― አሳለለ፡ Ms. BNFabb217, fol. 51v.
128
Leslau
አሤረየ ʾaśeraya ( 128) causative of videasvid. ሤረየ፡ śeraya 536b
śaryo
Leslau
ሠርዮ śaryo ( 1424, *) dyeen (n.) 536b
Cross-references: videasvid. also ሤረየ፡ (Dillmann)
participiumpart.colore infectusla: መዓስብ፡ ናዝዝ። እጓለ፡ ማውታ፡ ተወከፍ። ሢሩያነ፡ በምሕረትከ፡ አንጽሕ። አብዳነ፡ አጥብብ፡ Prec. Mat.; Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 19. participiumpart.colore infectusla: መዓስብ፡ ናዝዝ። እጓለ፡ ማውታ፡ ተወከፍ። ሢሩያነ፡ በምሕረትከ፡ አንጽሕ። አብዳነ፡ አጥብብ፡ Prec. Mat.; Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 19. śiruy , ሤሩይ፡ śeruy , ሲሩይ፡ siruy , fem. ሢሪት፡ śirit , ሤሪት፡ śerit ; pluralisPl. ሤሩያን፡ śeruyān
Grébaut
ሤሩይ፡ śeruy , pluralisPl. ሤሩያን፡ śeruyān «teintfr» ― የታለለ፡ Ms. BNFabb217, fol. 51v.
128
ሤሪት፡ śerit fem. , pluralisPl. ሤርያት፡ śerǝyāt «teintefr» ― የታለለች፡ Ms. BNFabb217, fol. 51v.
128
Leslau
ሢሩይ፡ śiruy , ( 128) ሤሩይ፡ śeruy , ሲሩይ፡ siruy , fem. ሢሪት፡ śirit dyeden, staineden, soileden 536b
śiruy , ሤሩይ፡ śeruy , ሲሩይ፡ siruy , fem. ሢሪት፡ śirit , ሤሪት፡ śerit ; pluralisPl. ሤሩያን፡ śeruyān
Grébaut
ሤሩይ፡ śeruy , pluralisPl. ሤሩያን፡ śeruyān «teintfr» ― የታለለ፡ Ms. BNFabb217, fol. 51v.
128
ሤሪት፡ śerit fem. , pluralisPl. ሤርያት፡ śerǝyāt «teintefr» ― የታለለች፡ Ms. BNFabb217, fol. 51v.
128
Leslau
ሢሩይ፡ śiruy , ( 128) ሤሩይ፡ śeruy , ሲሩይ፡ siruy , fem. ሢሪት፡ śirit dyeden, staineden, soileden 536b
participiumpart.colore infectusla: መዓስብ፡ ናዝዝ። እጓለ፡ ማውታ፡ ተወከፍ። ሢሩያነ፡ በምሕረትከ፡ አንጽሕ። አብዳነ፡ አጥብብ፡ Prec. Mat.; Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 19. participiumpart.colore infectusla: መዓስብ፡ ናዝዝ። እጓለ፡ ማውታ፡ ተወከፍ። ሢሩያነ፡ በምሕረትከ፡ አንጽሕ። አብዳነ፡ አጥብብ፡ Prec. Mat.; Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 19. participiumpart.colore infectusla: መዓስብ፡ ናዝዝ። እጓለ፡ ማውታ፡ ተወከፍ። ሢሩያነ፡ በምሕረትከ፡ አንጽሕ። አብዳነ፡ አጥብብ፡ Prec. Mat.; Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 19. śiruy , ሤሩይ፡ śeruy , ሲሩይ፡ siruy , fem. ሢሪት፡ śirit , ሤሪት፡ śerit ; pluralisPl. ሤሩያን፡ śeruyān
Grébaut
ሤሩይ፡ śeruy , pluralisPl. ሤሩያን፡ śeruyān «teintfr» ― የታለለ፡ Ms. BNFabb217, fol. 51v.
128
ሤሪት፡ śerit fem. , pluralisPl. ሤርያት፡ śerǝyāt «teintefr» ― የታለለች፡ Ms. BNFabb217, fol. 51v.
128
Leslau
ሢሩይ፡ śiruy , ( 128) ሤሩይ፡ śeruy , ሲሩይ፡ siruy , fem. ሢሪት፡ śirit dyeden, staineden, soileden 536b
śiruy , ሤሩይ፡ śeruy , ሲሩይ፡ siruy , fem. ሢሪት፡ śirit , ሤሪት፡ śerit ; pluralisPl. ሤሩያን፡ śeruyān
Grébaut
ሤሩይ፡ śeruy , pluralisPl. ሤሩያን፡ śeruyān «teintfr» ― የታለለ፡ Ms. BNFabb217, fol. 51v.
128
ሤሪት፡ śerit fem. , pluralisPl. ሤርያት፡ śerǝyāt «teintefr» ― የታለለች፡ Ms. BNFabb217, fol. 51v.
128
Leslau
ሢሩይ፡ śiruy , ( 128) ሤሩይ፡ śeruy , ሲሩይ፡ siruy , fem. ሢሪት፡ śirit dyeden, staineden, soileden 536b
śiruy , ሤሩይ፡ śeruy , ሲሩይ፡ siruy , fem. ሢሪት፡ śirit , ሤሪት፡ śerit ; pluralisPl. ሤሩያን፡ śeruyān
Grébaut
ሤሩይ፡ śeruy , pluralisPl. ሤሩያን፡ śeruyān «teintfr» ― የታለለ፡ Ms. BNFabb217, fol. 51v.
128
ሤሪት፡ śerit fem. , pluralisPl. ሤርያት፡ śerǝyāt «teintefr» ― የታለለች፡ Ms. BNFabb217, fol. 51v.
128
Leslau
ሢሩይ፡ śiruy , ( 128) ሤሩይ፡ śeruy , ሲሩይ፡ siruy , fem. ሢሪት፡ śirit dyeden, staineden, soileden 536b