Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

et frequentius ሐሰ፡ [de quo gramm.§ 163,3 et gramm.§ 199,d; i.q. arab. حَاشَ لِلهِ , حَاشَالَكَ حَاشَاكَ aram. ܚܳܣܠܳܟ ; significatione convenit hebr. חָלִילָה לִי ], formula deprecandi et aversandi: absit!^laUsurpatur absolute ut ሐሰ፡ μὴ γένοιτο ; ; ; ለ pers., ut: ሐሰ፡ ሊተ፡ absit a me!^la ; ; ; ; ; . Res vel actio, quam aliquis deprecatur vel aversatur, subjungitur praepositione እምነ፡ ut: ሐሰ፡ ሊተ፡ እምነ፡ ገቢሮቱ፡ ; ሐሰ፡ ሎቱ፡ ለእግዚእየ፡ እምነ፡ ዝንቱ፡ ርኩስ፡ ; vel conjunctione እስከ፡ seq. Indic.: ሐሰ፡ ለነ፡ እስከ፡ ነኀድግ፡ ; ; ; vel ከመ፡ seq. Indic., ut ሐሰ፡ ሊተ፡ ከመኢይገብር፡ ዘንተ፡ ; nec non Imperfecto vel Subjunctivo nudo, ut: ሐሰ፡ ኢትመውት፡ μηδαμῶς σοι . οὐ μὴ ἀποθάνῃς ; ; ሐሰ፡ ለከ፡ ኢታጥፍአነ፡ ; ; ; . n. 91absit^lasupra 90.

እስከ

et [conflata ex እስ፡ i.e. עַד et ከ፡ ; gramm.§ 64]; forma ejus in antiquioribus libris et editionibus usitata est እስኬ፡ (ut ; in ; ; F). –

1) እስከ፡

a)donec^la, dum^la, usque^ladum^la, quoad^la, Perf. ; እስከ፡ ተፈጸመ፡ ፲ወ፩ ዓመተ፡ ንጉሥ፡ ; 43,23; Imperf. ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; እስከ፡ እሬኢ፡ ; እስከ፡ ትረሥእ፡ ; እስከ፡ ትበጽሕ፡ ለሞት፡ ; ; ; ; ; .

b)adeo^laut^la, ita^laut^la, ut^la, Imperf. ; ; እስከ፡ ይለክፉ፡ ; ይሰርሕ፡ እስከ፡ ያገርር፡ ተያፍኒሁ፡ ; ; ; Platt; in specie post ጥቀ፡ , ut: ተሠነየት፡ ጥቀ፡ እስከ፡ ታስሕት፡ ዐይኖሙ፡ ለኵሉ፡ ዕደው፡ ; ተከዘት፡ ጥቀ፡ እስከ፡ ትፈቱ፡ ትትኀነቅ፡ ; ; ;

c)post ሓሰ፡ ሊተ፡ absit!^lasequitur እስከ፡ , ut (alia exempla 90 sub ሓሰ፡ ).

2)componitur cum aliis conjunctionibus:

a) እስከ፡ አመ፡ usque^laquo^la, dum^la, donec^la, quoad^la, Perf. ; ; ; ( quamdiu^la); Imperf. ; ; እስከ፡ አመ፡ ይመውት፡ Sir.23,17; ; ; ; ; . ( alia exempla sub አመ፡ col. 724.).

b) እስከ፡ ሶበ፡

α)i.q. እስከ፡ አመ፡ ; Perf.: እስከ፡ ሶበ፡ ቀርበ፡ ; ; Imperf. ; ; ; ; .

β)ita^laut^la, ut^la: ; ; ; ; , al.

B); pronomina suffixa non assumit.

1) እስከ፡

a)de termino: usque^laad^la, usque^lain^la, tenus^la:

α)spatii: እስከ፡ አጽናፈ፡ ምድር፡ ; ; እስከ፡ ምድር፡ ; ; ; ; ; ; ; ይበጽሕ፡ እስከ፡ ክሳድ፡ ; ; ; ; ; ; ; እምላዕሉ፡ እስከ፡ ታሕቱ፡ ; ante adverbia: እስከ፡ ቅሩበ፡ ; እስከ፡ ዝየ፡ .

β)temporis: እስከ፡ ዛዕለት፡ ; ; እስከ፡ መንፈቀ፡ ሌሊት፡ ; እስከ፡ ዮም፡ ; ; ; ; ; ; ; ; እስከ፡ ይእዜ፡ ; ; ; እስከ፡ ማእዜኑ፡ ; ; እስከ፡ ዝንቱ፡ ; ; እስከ፡ ውእተ፡ አሚረ፡ ; ( አሚር፡ ).

γ)ordinis: ; ; ; ; እምካህን፡ እስከ፡ ሐሳዊ፡ ነቢይ፡ ; ; ; ከማሁ፡ ገብረ፡ እስከ፡ ስብዕ፡ ; .

δ)gradus: ; n. 751 ( እስከ፡ ለ፡ et እስከ፡ Adv.); እመቦ፡ ዘአጥረየ፡ እስከ፡ መርፍእሂ፡ (i.e. nihil possideat, ne acum quidem) Reg. Pach.

b)de tenore temporis:

α)per^la, ut: እስከ፡ ፫ዓመት፡ ἔτη τρία ; እስከ፡ ፵ዓመት፡ ; ; ; .

β)intra^lavel post^la: እስከ፡ ክልኤ፡ ዓመት፡ አነ፡ ላገብእ፡ ἔτι δύο ἔτη καὶ ἐγώ ; ; ; ; ; እስከ፡ ሠሉስ፡ መዋዕል፡ εἰς τρεῖς ἡμέρας .

2)componitur cum aliis praepositionibus:

a) እስከ፡ ለ፡ usque^laad^lavel in^la: እስከ፡ ለሞት፡ Jon.4,9; እስከ፡ ለመዊት፡ ( ሐመ፡ ) ; ; ; ; ; እስከ፡ ለዓለም፡ .

b) እስከ፡ ኀበ፡ usque^laad^la ; ; ; Platt ( ኀበ፡ col. 594).

c) እስከ፡ ውስተ፡ usque^laintro^lain^la ; እስከ፡ ቅድመ፡ usque^laante^la ; እስከ፡ አመ፡ usque^lain^latempus^la ( አመ፡ col. 724.); እስከ፡ እምድኅረ፡ usque^lapost^la .

Cross-references: raro Adv.: adeo^la ; omnia persolvere debebis እስከ፡ ጥቀ፡ ግማሰ፡ ኅብስት፡ ዘሄድከ፡

እስከ

et [conflata ex እስ፡ i.e. עַד et ከ፡ ; gramm.§ 64]; forma ejus in antiquioribus libris et editionibus usitata est እስኬ፡ (ut ; in ; ; F). –

1) እስከ፡

c)post ሓሰ፡ ሊተ፡ absit!^lasequitur እስከ፡ , ut (alia exempla 90 sub ሓሰ፡ ).

2)componitur cum aliis conjunctionibus:

b) እስከ፡ ሶበ፡

α)i.q. እስከ፡ አመ፡ ; Perf.: እስከ፡ ሶበ፡ ቀርበ፡ ; ; Imperf. ; ; ; ; .

β)ita^laut^la, ut^la: ; ; ; ; , al.

B); pronomina suffixa non assumit.

1) እስከ፡

a)de termino: usque^laad^la, usque^lain^la, tenus^la:

γ)ordinis: ; ; ; ; እምካህን፡ እስከ፡ ሐሳዊ፡ ነቢይ፡ ; ; ; ከማሁ፡ ገብረ፡ እስከ፡ ስብዕ፡ ; .

δ)gradus: ; n. 751 ( እስከ፡ ለ፡ et እስከ፡ Adv.); እመቦ፡ ዘአጥረየ፡ እስከ፡ መርፍእሂ፡ (i.e. nihil possideat, ne acum quidem) Reg. Pach.

b)de tenore temporis:

α)per^la, ut: እስከ፡ ፫ዓመት፡ ἔτη τρία ; እስከ፡ ፵ዓመት፡ ; ; ; .

2)componitur cum aliis praepositionibus:

a) እስከ፡ ለ፡ usque^laad^lavel in^la: እስከ፡ ለሞት፡ Jon.4,9; እስከ፡ ለመዊት፡ ( ሐመ፡ ) ; ; ; ; ; እስከ፡ ለዓለም፡ .

b) እስከ፡ ኀበ፡ usque^laad^la ; ; ; Platt ( ኀበ፡ col. 594).

Cross-references: raro Adv.: adeo^la ; omnia persolvere debebis እስከ፡ ጥቀ፡ ግማሰ፡ ኅብስት፡ ዘሄድከ፡

ውስተ

, suffixis pronominibus ውስቴት፡ , ut: ውስቴቱ , ውስቴታ፡ al. ( gramm.§ 167,4).

I) ውስተ፡ simplex, in medio^lavel in medium^laalicujus i.e.

1)ad significandum

a)commorationem in loco: in^la( ἐν ), ; መሥኤ፡ ውስተ፡ እዴሁ፡ ; ይነብሩ፡ ውስተ፡ ጽልመት፡ ; ውስተ፡ ሐመር፡ ; እለ፡ ውስተ፡ ቤት፡ ; ውስተ፡ ሰማያት፡ ; ሰርዌ፡ ዘውስተ፡ ዐይንከ፡ ; ; ሞቱ፡ ውስተ፡ ማይ፡ ; ውስተ፡ ኵሉ፡ ብሔር፡ ; ; ; ; ; ; ውስተ፡ አፉሁ፡ ; ውስተ፡ እደ፡ እግዚአብሔር፡ ; .

b)in superficie rei: in^la, super^la, ( an , auf ), ኢሀለወ፡ ውስተ፡ መካኑ፡ ; ; ይኩኑ፡ ውስተ፡ ጠፈረ፡ ሰማይ፡ ; ይብዝኁ፡ ውስተ፡ ምድር፡ ; ; ዘበቈለ፡ ውስቴቱ፡ ; ቅናተ፡ ሰንፔር፡ ውስተ፡ ሐቌሁ፡ ; ይሰክቡ፡ ውስተ፡ ዓራታት፡ ; ; .

c)propinquitatem et viciniam: in^la, ad^la, እንዘ፡ ሀለውኩ፡ ውስተ፡ አጥባተ፡ እምየ፡ ; ; እመ፡ ነበርከ፡ ውስተ፡ ማእድ፡ ; ነበረት፡ ውስተ፡ ፍኖት፡ ; ; ; ውስተ፡ አፍላግ፡ ነበርነ፡ ; ; .

d)ubi ad multitudinem refertur: inter^la, ከመ፡ ዐንበሳ፡ ውስተ፡ እንስሳ፡ ; ሳኦልሂ፡ ውስተ፡ ነቢያትኑ፡ ; ; ኢይትኌለቍ፡ ውስተ፡ አሕዛብ፡ .

2)ad significandam motionem

a)in^la( εἰς אֶל ): ሖረ፡ ውስተ፡ ግብጽ፡ ; ; ; ውስተ፡ እሳት፡ ይትወደይ፡ ; ; ነሥኦ፡ ውስተ፡ ሀገር፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; al. sexcenties; አግብኦሙ፡ ውስተ፡ እደ፡ ; ጸሐፎ፡ ውስተ፡ መጽሐፍ፡ ; ሐወጸት፡ ውስተ፡ መቃብር፡ ; ጸውዐክሙ፡ እምጽልመት፡ ውስተ፡ ብርሃን፡ ; .

b)in^la, super^la, ad^la: ይወርድ፡ ከመ፡ ጊሜ፡ ውስተ፡ ሣዕር፡ ; ኢይዕረጉ፡ ውስተ፡ ደብር፡ ; ; እመ፡ ዐርጉ፡ ውስተ፡ ሰማይ፡ ; ይወድቅ፡ ውስተ፡፡ ምድር፡ ; ይዘብጡክሙ፡ ውስተ፡ መላትሒክሙ፡ ; ወረድከ፡ ውስተ፡ ደብረ፡ ሲና፡ ; ሤሞሙ፡ ውስተ፡ ጠፈር፡ ; .

c)versus^la: አልዐለ፡ በትሮ፡ ውስተ፡ ሰማይ፡ n. 909 ; ትኔጽሩ፡ ላዕለ፡ ውስተ፡ ሰማይ፡ ; እዘርዎሙ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ነፋሳት፡ .

d)inter^la: ኢትዝርኡ፡ ውስተ፡ ሦክ፡ ; ; ; ; .

e)in specie usurpatur post verba

α)addendi et conjungendi: ad^la, cum^la, ይትዌሰኩ፡ ውስቴቶሙ፡ ፈላስያን፡ ; ; ኢደመሮን፡ ውስተ፡ አባግዐ፡ ላባ፡ ; ; ይቶስሑ፡ ማየ፡ ውስተ፡ ወይን፡ .

β)praeficiendi: አኰነኖ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ግብጽ፡ ; ውስተ፡ ብዙኅ፡ እሠይመከ፡ ; ; እለ፡ ተአዘዙ፡ ውስተ፡ ሕንጻ፡

γ)mutandi, faciendi, fiendi, in^la: ሥሓቀክሙ፡ ሚጥዎ፡ ውስተ፡ ላሕ፡ ; እሬስየከ፡ ውስተ፡ ሕዝብ፡ ዐቢይ፡ ; ; ይእቲ፡ ኮነት፡ ውስተ፡ ርእሰ፡ ማእዘንት፡ .

II)Componitur cum aliis praepositionibus:

1) በውስተ፡ in medio alicujus i.e.

a)in^la, intus in^la: በውስተ፡ ባሕር፡ ; በውስተ፡ ዛቲ፡ ሀገር፡ ; ; ; ; ; በውስተ፡ ኵሉ፡ ዓለም፡ ; በውስተ፡ እስራኤል፡ ; በውስተ፡ ገራውህ፡ ; በውስተ፡ ቤቱ፡ ; ; ትትኀፀብ፡ በውስተ፡ ተከዚ፡ ; ; በውስተ፡ ሞት፡ ; .

b)in^la, super^la, በውስተ፡ ምስካብየ፡ ; ; በውስተ፡ ርእሰ፡ ደብር፡ ; ; በውስተ፡ ምሥዋዕ፡

c)inter^la: ; ; ; ; ; ; በውስተ፡ ምሳሓት፡ .

d)passim post verba accipiendi: ex^la, (cfr. በኀበ፡ ), እብላዕ፡ በውስተ፡ እዴሃ፡ ἐκ τῆς χειρὸς αὐτῆς ; ንስማዕ፡ በውስተ፡ አፉሃ፡ .

2) እምውስተ፡ e medio^lai.e.

a)ex^la: ይዌውዑ፡ እምውስተ፡ አድባር፡ ; ; ዘይወፅእ፡ እምውስተ፡ አፍ፡ ; ; ; ; ; ; ; እምውስቴታ፡ ይትገበር፡ ; ; .

b)de^la, a^la: ወረደት፡ እምውስተ፡ ገመላ፡ ; ያሴስል፡ ሐመደ፡ እምውስተ፡ ምሥዋዕ፡ ; ; አሣእኒክሙ፡ ኢበልየ፡ እምውስተ፡ እገሪክሙ፡ ; ወድቀ፡ እምውስተ፡ መንበሩ፡ ; .

c)ex^la, inter^la(ubi de parte multitudinis agitur): እስመ፡ እምውስቴትነሂ፡ ቦ፡ ዘይረሥእ፡ ; አልቦ፡ እምውስቴቶሙ፡ ዘየዐብዮ፡ ; ; ዘእምውስቴቱ፡ κατὰ μέρος ; ; ; ; ; ; ; ; ; .

3) እንተ፡ ውስተ፡ per medium^la, per^la: ወፅአ፡ ሐጹ፡ እንተ፡ ውስተ፡ ልቡ፡ ; ; ሓወጸት፡ እንተ፡ ውስተ፡ መስኮት፡ ; .

ሐወጸ

I,2[etiam ሐየጸ፡ q.v.; non tam cum ܚܙܳܐ חָזָה , quam cum حَاطَ attendit, cavit^la, حَفِظَ ( ܚܰܦܶܛ ) animum^lavel oculos intendit, custodivit^lacomparandum videtur.]

1)spectare^la, speculari^la, ( introspicere^la, prospicere^la, despectare^la, perspicere^la): ዘይሔውጽ፡ ὁ σκοπός ; ትሔውጽ፡ እምርሑቅ፡ ( κατασκοπεύειν ) ; በሐውጾቱ፡ ἐν ὀπτασίαις αὐτοῦ ; አብድ፡ እምኆኅት፡ ይሔውጽ፡ ቤተ፡ ባዕድ፡ ( παρακύπτει εἰς ) ; ; እመስኮት፡ ትሔውጽ፡ ; ; ; ; ; ይሔውጽ፡ እንተ፡ መስኮት፡ ; ; ዘሐወጸ፡ ውስተ፡ ሕግ፡ ; ሐወጸት፡ እኪት፡ እምነ፡ መስዕ፡ n. 119 κακὰ ἐκκέκυφεν ἀπὸ βορρᾶ ; ይሔውጽ፡ ልበ፡ . Etiam de sereno coeli vultu^lausurpatur .

2)inspicere^la, visitare^la: ኢትትሀከይ፡ ሐውጾ፡ ድዉይ፡ ; ; ; ; ወአኀዊከ፡ ሐውጽ፡ ለሰላም፡ ; presbyteri et diaconi^la የሐውጽዎሙ፡ ለድውያን፡ In specie usurpatur de Deo^la:

a)visitare^lahomines aut benefaciendo aut puniendo et rationi reposcendae ( ἐπισκέπτειν , ἐπισκοπή ): ; ; ; ; ; ; ; አመ፡ ይሔውጾሙ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ላዕለ፡ ; et

b)de Dei providentia: prospicere^la, providere^la: ሓውጾትከ፡ ἐπισκοπή ; ; ; ; . Rarius

c)recensere^la, lustrare^lapopulum, exercitum . – : ሐወጸ፡ ዘ፡ ጐበኘ፡ አሻግሮ፡ ሐየሂ፡ ይ።

ḥawwaṣa

Grébaut
ሐወጸ፡ ḥawwaṣa I,2 ይሔውጽ፡ , የሐውጽ፡ «visiter^fr, viser^fr, regarder fixement^fr, guetter^fr, lorgner^fr, épier^fr, observer^fr» ― ጐበኛ፡ Ms. BNFabb217, fol. 27v.
57

Leslau
ሐወጸ ḥawwaṣa , () ሐወፀ ḥawwaḍa glance^en, look on^en, look after^en, peep^en, visit^en, pay a visit^en, watch^en, observe^en, explore^en, inspect^en, oversee^en, take care of^en, be solicitous^en, (, ) spy^en
ዘይሔውጽ zayǝḥewwǝṣ watchman^en 250

ሓዛቢ

ḥāzzābi , ሐዛቢ፡ ḥazābi , ሓዛብያን፡ ḥāzzābǝyān

Grébaut
ሓዛቢ፡ ḥāzzābi , ሓዛብያን፡ ḥāzzābǝyān «qui doute^fr, qui considère faux dans son cœur ce qu’on affirme vrai^fr» ― ታዛቢ፡ Ms. BNFabb217, fol. 28r.
59

Leslau
ሐዛቢ ḥazābi ( 59) act. part. of ሐዘበ ḥazaba 253a

ሓዛቢ

ḥāzzābi , ሐዛቢ፡ ḥazābi , ሓዛብያን፡ ḥāzzābǝyān

Leslau
ሐዛቢ ḥazābi ( 59) act. part. of ሐዘበ ḥazaba 253a

ሓዛቢ ሓዛቢ

ḥāzzābi , ሐዛቢ፡ ḥazābi , ሓዛብያን፡ ḥāzzābǝyān

Leslau
ሐዛቢ ḥazābi ( 59) act. part. of ሐዘበ ḥazaba 253a

ḥāzzābi , ሐዛቢ፡ ḥazābi , ሓዛብያን፡ ḥāzzābǝyān

Leslau
ሐዛቢ ḥazābi ( 59) act. part. of ሐዘበ ḥazaba 253a

ውሒዝ

(Infin. et) , plerumque m. , ውሒዛት፡ et ወሓይዝት፡ (in etiam ሓይዝት፡ ), fluctus^la, torrens^la, rivus^la, fluvius^la, flumen^la, χειμάῤῥους ; ; ውሒዘ፡ በድው፡ ; ; ; ውሒዛት፡ et ወሓይዝት፡ ; καταράκτης ; διῶρυξ ከመ፡ ውሒዘ፡ ማይ፡ (v. ሙሐዘ፡ ማይ፡ ) ዘይወጽእ፡ እምነ፡ ተከዚ፡ ; ποταμός ; ውሒዝ፡ ኀያል፡ ; ; ; ; ; ወሓይዝት፡ ; ; ውሒዝ፡ ዐቢይ፡ ὕδατος πολλοῦ ; ውሒዘ፡ ማይ፡ ; ከመ፡ ውሒዛተ፡ ማይ፡ ὁρμὴ ὕδατος ; ; ወሓይዝተ፡ አፍላግ፡ Lit. Chrys.; ውሒዛ፡ ለፈለገ፡ ደይለም፡ Enc.; Lud. hist. Ae. I, – : ውሒዝ፡ ዘ፡ ፈሳሽ፡ ; aliud: ሓይዝት፡ ዘ፡ ምንጭ፡

ውሒዝ

ሐዲድ

ferrum^la( حَدِيدٌ acutus^la; ferrum^la). Meton. vinculum ferreum^la: solve^la እምክሣድየ፡ ሐዲደ፡ *Sx. { Mag.|21 *Enc.}. n. 130 ḥadid

Grébaut
ሓዲድ፡ ḥadid «lien^fr, collier^fr (peu usité)» ― አንገት፡ , ሰንሰለት፡ Ms. BNFabb217, fol. 29r.
64

Leslau
ሓዲድ ḥadid iron^en 225b

ሐዲድ

ferrum^la( حَدِيدٌ acutus^la; ferrum^la). Meton. vinculum ferreum^la: solve^la እምክሣድየ፡ ሐዲደ፡ *Sx. { Mag.|21 *Enc.}. n. 130 ḥadid

Grébaut
ሓዲድ፡ ḥadid «lien^fr, collier^fr (peu usité)» ― አንገት፡ , ሰንሰለት፡ Ms. BNFabb217, fol. 29r.
64

Leslau
ሓዲድ ḥadid iron^en 225b

ሐዳሲ ሐዳሲ

renovans^la, redintegrator^la: ቤት፡ ዘድልው፡ ለከ፡ ለኀዲር፡ በሐዳሲሁ፡ (v. በሕዳሴሁ፡ ) ; Noah^la ኮነ፡ ሐዳሲሃ፡ ለጽድቅ፡ renovans^la, redintegrator^la: ቤት፡ ዘድልው፡ ለከ፡ ለኀዲር፡ በሐዳሲሁ፡ (v. በሕዳሴሁ፡ ) ; Noah^la ኮነ፡ ሐዳሲሃ፡ ለጽድቅ፡ ḥaddāsi , ሓዳስያን፡ ḥaddāsǝyān

Grébaut
ሐዳሲ፡ ḥaddāsi , ሓዳስያን፡ ḥaddāsǝyān «rénovateur^fr» ― አዳሽ፡ Ms. BNFabb217, fol. 29r.
63

Leslau

ḥaddāsi , ሓዳስያን፡ ḥaddāsǝyān

Grébaut
ሐዳሲ፡ ḥaddāsi , ሓዳስያን፡ ḥaddāsǝyān «rénovateur^fr» ― አዳሽ፡ Ms. BNFabb217, fol. 29r.
63

Leslau

Search

Input

Keys Combinations

Hold and choose