Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

ል555back to full list
ልሂቅ
adjectivumadj.et Substantivumsubst., fem. ልህቅት፡ ( videasvid.gramm.§ 129,a) et ለሀቅት፡ ( Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 6 ; Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 17 ; per archaismum ልሀቅት፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 4 ; ልሀቅ፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 2 sine dubio pro ልህቅት፡ errore librarii), pluralisPl.m. ልሂቃን፡ , fem. ልሂቃት፡ (de ሊቃውንት፡ vid. sub ሊቅ፡ )
1)aetate provectusla, seniorlaRegum liber biblicum I.1 Reg. 2,32 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 19,32 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,13 ( πρεσβύτερος ); Jesaiae prophetia.Jes. 9,14 ( πρεσβύτης ); ልሂቅኒ፡ ወአእሩግኒ፡ በኀቤነ፡ ሀለወ፡ liber Jobi.Job 15,10 ; ንኡስ፡ አነ፡ በመዋዕልየ፡ ወአንትሙ፡ ልሂቃን፡ ወሊቃውንት፡ liber Jobi.Job 32,7 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,10 ; ልሂቅ፡ ምስለ፡ አረጋዊ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 6,11 ( πρεσβύτερος μετὰ πλήρους ἡμερῶν ); ክልኤሆሙ፡ ልሂቃን፡ እሙንቱ፡ Lucae evangelium.Luc. 1,7 ; Lucae evangelium.Luc. 1,18 ; ልሂቃት፡ πρεσβύτεραι Zachariae prophetia.Zach. 8,4 ; ልሂቃት፡ መበለታት፡ ( oppositum, -o, -nituropp. ንኡሳት፡ መበለታት፡ ) Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 14.
2)senior dignitatela, princepsla, presbyterla, praefectusla, quamquam hoc sensu forma contracta ሊቅ፡ crebrius adhibetur: እምውሉደ፡ ልሂቃነ፡ ሀገረ፡ ሮሜ፡ e filiis patriciorumlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 17 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 3 al.; ዘይፈቅድ፡ ልሂቅ፡ ይኩን፡ ( πρῶτος ) Marci Evangelium.Marc. 9,35 ; πρεσβύτερος n. 27(ecclesiae) not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 5,1 ; πρσβύτιδες ልሂቃት፡ ad Titum epistola.Tit. 2,3 et ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,2 (Platt); ልሂቃነ፡ መንግሥቱ፡ primores regnila, Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 2.
lǝhiq , pluralisPl. lǝhiqān ; fem. lǝhǝqt , lahaqt , pluralisPl. lǝhiqāt
Grébaut
ልሂቅ፡ lǝhiq , pluralisPl. ልሂቃን፡ lǝhiqān «vieillardfr» ― ሽማግሌ፡ Ms. BNFabb217, fol. 11v.
ልሂቅ፡ lǝhiq «adultusla, senexla» ― ታላቅ፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
ልህቅት፡ lǝhǝqt , pluralisPl. ልሂቃት፡ lǝhiqāt «vieillefr, matronefr» ― ባልቴት፡ Ms. BNFabb217, fol.11v.
18
Leslau
ልሂቅ lǝhiq ( fem. ልሂቅት፡ lǝhiqt , ልህቅት፡ lǝhǝqt ) grown-upen, adulten, olden, old manen, senioren, presbyteren 309a
ልሂቅ
adjectivumadj.et Substantivumsubst., fem. ልህቅት፡ ( videasvid.gramm.§ 129,a) et ለሀቅት፡ ( Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 6 ; Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 17 ; per archaismum ልሀቅት፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 4 ; ልሀቅ፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 2 sine dubio pro ልህቅት፡ errore librarii), pluralisPl.m. ልሂቃን፡ , fem. ልሂቃት፡ (de ሊቃውንት፡ vid. sub ሊቅ፡ )
1)aetate provectusla, seniorlaRegum liber biblicum I.1 Reg. 2,32 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 19,32 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,13 ( πρεσβύτερος ); Jesaiae prophetia.Jes. 9,14 ( πρεσβύτης ); ልሂቅኒ፡ ወአእሩግኒ፡ በኀቤነ፡ ሀለወ፡ liber Jobi.Job 15,10 ; ንኡስ፡ አነ፡ በመዋዕልየ፡ ወአንትሙ፡ ልሂቃን፡ ወሊቃውንት፡ liber Jobi.Job 32,7 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,10 ; ልሂቅ፡ ምስለ፡ አረጋዊ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 6,11 ( πρεσβύτερος μετὰ πλήρους ἡμερῶν ); ክልኤሆሙ፡ ልሂቃን፡ እሙንቱ፡ Lucae evangelium.Luc. 1,7 ; Lucae evangelium.Luc. 1,18 ; ልሂቃት፡ πρεσβύτεραι Zachariae prophetia.Zach. 8,4 ; ልሂቃት፡ መበለታት፡ ( oppositum, -o, -nituropp. ንኡሳት፡ መበለታት፡ ) Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 14.
2)senior dignitatela, princepsla, presbyterla, praefectusla, quamquam hoc sensu forma contracta ሊቅ፡ crebrius adhibetur: እምውሉደ፡ ልሂቃነ፡ ሀገረ፡ ሮሜ፡ e filiis patriciorumlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 17 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 3 al.; ዘይፈቅድ፡ ልሂቅ፡ ይኩን፡ ( πρῶτος ) Marci Evangelium.Marc. 9,35 ; πρεσβύτερος n. 27(ecclesiae) not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 5,1 ; πρσβύτιδες ልሂቃት፡ ad Titum epistola.Tit. 2,3 et ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,2 (Platt); ልሂቃነ፡ መንግሥቱ፡ primores regnila, Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 2.
lǝhiq , pluralisPl. lǝhiqān ; fem. lǝhǝqt , lahaqt , pluralisPl. lǝhiqāt
Grébaut
ልሂቅ፡ lǝhiq , pluralisPl. ልሂቃን፡ lǝhiqān «vieillardfr» ― ሽማግሌ፡ Ms. BNFabb217, fol. 11v.
ልሂቅ፡ lǝhiq «adultusla, senexla» ― ታላቅ፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
ልህቅት፡ lǝhǝqt , pluralisPl. ልሂቃት፡ lǝhiqāt «vieillefr, matronefr» ― ባልቴት፡ Ms. BNFabb217, fol.11v.
18
Leslau
ልሂቅ lǝhiq ( fem. ልሂቅት፡ lǝhiqt , ልህቅት፡ lǝhǝqt ) grown-upen, adulten, olden, old manen, senioren, presbyteren 309a
ልሁብልሁብ
participiumpart.inflammatusla, aestuansla, ignitusla: ኮነ፡ ልሁበ፡ ውስተ፡ አፍቅሮተ፡ እግዚአብሔር፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 84 ; ዐራተ፡ ሐጺን፡ ልሁብ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 9. participiumpart.inflammatusla, aestuansla, ignitusla: ኮነ፡ ልሁበ፡ ውስተ፡ አፍቅሮተ፡ እግዚአብሔር፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 84 ; ዐራተ፡ ሐጺን፡ ልሁብ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 9. lǝhub
Grébaut
ልሁብ፡ lǝhub «ignitusla» ― ተኵስ፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
20
Leslau
ልሁብ lǝhub igniteden, inflameden, warmen 308b
lǝhub
Grébaut
ልሁብ፡ lǝhub «ignitusla» ― ተኵስ፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
20
Leslau
ልሁብ lǝhub igniteden, inflameden, warmen 308b
ልሁብ
participiumpart.inflammatusla, aestuansla, ignitusla: ኮነ፡ ልሁበ፡ ውስተ፡ አፍቅሮተ፡ እግዚአብሔር፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 84 ; ዐራተ፡ ሐጺን፡ ልሁብ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 9. lǝhub
Grébaut
ልሁብ፡ lǝhub «ignitusla» ― ተኵስ፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
20
Leslau
ልሁብ lǝhub igniteden, inflameden, warmen 308b
ልሂቅልሂቅልሂቅልሂቅ
adjectivumadj.et Substantivumsubst., fem. ልህቅት፡ ( videasvid.gramm.§ 129,a) et ለሀቅት፡ ( Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 6 ; Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 17 ; per archaismum ልሀቅት፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 4 ; ልሀቅ፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 2 sine dubio pro ልህቅት፡ errore librarii), pluralisPl.m. ልሂቃን፡ , fem. ልሂቃት፡ (de ሊቃውንት፡ vid. sub ሊቅ፡ )
1)aetate provectusla, seniorlaRegum liber biblicum I.1 Reg. 2,32 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 19,32 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,13 ( πρεσβύτερος ); Jesaiae prophetia.Jes. 9,14 ( πρεσβύτης ); ልሂቅኒ፡ ወአእሩግኒ፡ በኀቤነ፡ ሀለወ፡ liber Jobi.Job 15,10 ; ንኡስ፡ አነ፡ በመዋዕልየ፡ ወአንትሙ፡ ልሂቃን፡ ወሊቃውንት፡ liber Jobi.Job 32,7 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,10 ; ልሂቅ፡ ምስለ፡ አረጋዊ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 6,11 ( πρεσβύτερος μετὰ πλήρους ἡμερῶν ); ክልኤሆሙ፡ ልሂቃን፡ እሙንቱ፡ Lucae evangelium.Luc. 1,7 ; Lucae evangelium.Luc. 1,18 ; ልሂቃት፡ πρεσβύτεραι Zachariae prophetia.Zach. 8,4 ; ልሂቃት፡ መበለታት፡ ( oppositum, -o, -nituropp. ንኡሳት፡ መበለታት፡ ) Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 14.
2)senior dignitatela, princepsla, presbyterla, praefectusla, quamquam hoc sensu forma contracta ሊቅ፡ crebrius adhibetur: እምውሉደ፡ ልሂቃነ፡ ሀገረ፡ ሮሜ፡ e filiis patriciorumlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 17 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 3 al.; ዘይፈቅድ፡ ልሂቅ፡ ይኩን፡ ( πρῶτος ) Marci Evangelium.Marc. 9,35 ; πρεσβύτερος n. 27(ecclesiae) not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 5,1 ; πρσβύτιδες ልሂቃት፡ ad Titum epistola.Tit. 2,3 et ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,2 (Platt); ልሂቃነ፡ መንግሥቱ፡ primores regnila, Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 2.
adjectivumadj.et Substantivumsubst., fem. ልህቅት፡ ( videasvid.gramm.§ 129,a) et ለሀቅት፡ ( Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 6 ; Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 17 ; per archaismum ልሀቅት፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 4 ; ልሀቅ፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 2 sine dubio pro ልህቅት፡ errore librarii), pluralisPl.m. ልሂቃን፡ , fem. ልሂቃት፡ (de ሊቃውንት፡ vid. sub ሊቅ፡ )
1)aetate provectusla, seniorlaRegum liber biblicum I.1 Reg. 2,32 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 19,32 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,13 ( πρεσβύτερος ); Jesaiae prophetia.Jes. 9,14 ( πρεσβύτης ); ልሂቅኒ፡ ወአእሩግኒ፡ በኀቤነ፡ ሀለወ፡ liber Jobi.Job 15,10 ; ንኡስ፡ አነ፡ በመዋዕልየ፡ ወአንትሙ፡ ልሂቃን፡ ወሊቃውንት፡ liber Jobi.Job 32,7 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,10 ; ልሂቅ፡ ምስለ፡ አረጋዊ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 6,11 ( πρεσβύτερος μετὰ πλήρους ἡμερῶν ); ክልኤሆሙ፡ ልሂቃን፡ እሙንቱ፡ Lucae evangelium.Luc. 1,7 ; Lucae evangelium.Luc. 1,18 ; ልሂቃት፡ πρεσβύτεραι Zachariae prophetia.Zach. 8,4 ; ልሂቃት፡ መበለታት፡ ( oppositum, -o, -nituropp. ንኡሳት፡ መበለታት፡ ) Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 14.
2)senior dignitatela, princepsla, presbyterla, praefectusla, quamquam hoc sensu forma contracta ሊቅ፡ crebrius adhibetur: እምውሉደ፡ ልሂቃነ፡ ሀገረ፡ ሮሜ፡ e filiis patriciorumlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 17 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 3 al.; ዘይፈቅድ፡ ልሂቅ፡ ይኩን፡ ( πρῶτος ) Marci Evangelium.Marc. 9,35 ; πρεσβύτερος n. 27(ecclesiae) not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 5,1 ; πρσβύτιδες ልሂቃት፡ ad Titum epistola.Tit. 2,3 et ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,2 (Platt); ልሂቃነ፡ መንግሥቱ፡ primores regnila, Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 2.
adjectivumadj.et Substantivumsubst., fem. ልህቅት፡ ( videasvid.gramm.§ 129,a) et ለሀቅት፡ ( Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 6 ; Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 17 ; per archaismum ልሀቅት፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 4 ; ልሀቅ፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 2 sine dubio pro ልህቅት፡ errore librarii), pluralisPl.m. ልሂቃን፡ , fem. ልሂቃት፡ (de ሊቃውንት፡ vid. sub ሊቅ፡ )
1)aetate provectusla, seniorlaRegum liber biblicum I.1 Reg. 2,32 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 19,32 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,13 ( πρεσβύτερος ); Jesaiae prophetia.Jes. 9,14 ( πρεσβύτης ); ልሂቅኒ፡ ወአእሩግኒ፡ በኀቤነ፡ ሀለወ፡ liber Jobi.Job 15,10 ; ንኡስ፡ አነ፡ በመዋዕልየ፡ ወአንትሙ፡ ልሂቃን፡ ወሊቃውንት፡ liber Jobi.Job 32,7 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,10 ; ልሂቅ፡ ምስለ፡ አረጋዊ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 6,11 ( πρεσβύτερος μετὰ πλήρους ἡμερῶν ); ክልኤሆሙ፡ ልሂቃን፡ እሙንቱ፡ Lucae evangelium.Luc. 1,7 ; Lucae evangelium.Luc. 1,18 ; ልሂቃት፡ πρεσβύτεραι Zachariae prophetia.Zach. 8,4 ; ልሂቃት፡ መበለታት፡ ( oppositum, -o, -nituropp. ንኡሳት፡ መበለታት፡ ) Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 14.
2)senior dignitatela, princepsla, presbyterla, praefectusla, quamquam hoc sensu forma contracta ሊቅ፡ crebrius adhibetur: እምውሉደ፡ ልሂቃነ፡ ሀገረ፡ ሮሜ፡ e filiis patriciorumlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 17 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 3 al.; ዘይፈቅድ፡ ልሂቅ፡ ይኩን፡ ( πρῶτος ) Marci Evangelium.Marc. 9,35 ; πρεσβύτερος n. 27(ecclesiae) not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 5,1 ; πρσβύτιδες ልሂቃት፡ ad Titum epistola.Tit. 2,3 et ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,2 (Platt); ልሂቃነ፡ መንግሥቱ፡ primores regnila, Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 2.
adjectivumadj.et Substantivumsubst., fem. ልህቅት፡ ( videasvid.gramm.§ 129,a) et ለሀቅት፡ ( Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 6 ; Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 17 ; per archaismum ልሀቅት፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 4 ; ልሀቅ፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 2 sine dubio pro ልህቅት፡ errore librarii), pluralisPl.m. ልሂቃን፡ , fem. ልሂቃት፡ (de ሊቃውንት፡ vid. sub ሊቅ፡ )
1)aetate provectusla, seniorlaRegum liber biblicum I.1 Reg. 2,32 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 19,32 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,13 ( πρεσβύτερος ); Jesaiae prophetia.Jes. 9,14 ( πρεσβύτης ); ልሂቅኒ፡ ወአእሩግኒ፡ በኀቤነ፡ ሀለወ፡ liber Jobi.Job 15,10 ; ንኡስ፡ አነ፡ በመዋዕልየ፡ ወአንትሙ፡ ልሂቃን፡ ወሊቃውንት፡ liber Jobi.Job 32,7 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,10 ; ልሂቅ፡ ምስለ፡ አረጋዊ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 6,11 ( πρεσβύτερος μετὰ πλήρους ἡμερῶν ); ክልኤሆሙ፡ ልሂቃን፡ እሙንቱ፡ Lucae evangelium.Luc. 1,7 ; Lucae evangelium.Luc. 1,18 ; ልሂቃት፡ πρεσβύτεραι Zachariae prophetia.Zach. 8,4 ; ልሂቃት፡ መበለታት፡ ( oppositum, -o, -nituropp. ንኡሳት፡ መበለታት፡ ) Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 14.
2)senior dignitatela, princepsla, presbyterla, praefectusla, quamquam hoc sensu forma contracta ሊቅ፡ crebrius adhibetur: እምውሉደ፡ ልሂቃነ፡ ሀገረ፡ ሮሜ፡ e filiis patriciorumlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 17 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 3 al.; ዘይፈቅድ፡ ልሂቅ፡ ይኩን፡ ( πρῶτος ) Marci Evangelium.Marc. 9,35 ; πρεσβύτερος n. 27(ecclesiae) not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 5,1 ; πρσβύτιδες ልሂቃት፡ ad Titum epistola.Tit. 2,3 et ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,2 (Platt); ልሂቃነ፡ መንግሥቱ፡ primores regnila, Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 2.
lǝhiq , pluralisPl. lǝhiqān ; fem. lǝhǝqt , lahaqt , pluralisPl. lǝhiqāt
Grébaut
ልሂቅ፡ lǝhiq , pluralisPl. ልሂቃን፡ lǝhiqān «vieillardfr» ― ሽማግሌ፡ Ms. BNFabb217, fol. 11v.
ልሂቅ፡ lǝhiq «adultusla, senexla» ― ታላቅ፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
ልህቅት፡ lǝhǝqt , pluralisPl. ልሂቃት፡ lǝhiqāt «vieillefr, matronefr» ― ባልቴት፡ Ms. BNFabb217, fol.11v.
18
Leslau
ልሂቅ lǝhiq ( fem. ልሂቅት፡ lǝhiqt , ልህቅት፡ lǝhǝqt ) grown-upen, adulten, olden, old manen, senioren, presbyteren 309a
lǝhiq , pluralisPl. lǝhiqān ; fem. lǝhǝqt , lahaqt , pluralisPl. lǝhiqāt
Grébaut
ልሂቅ፡ lǝhiq , pluralisPl. ልሂቃን፡ lǝhiqān «vieillardfr» ― ሽማግሌ፡ Ms. BNFabb217, fol. 11v.
ልሂቅ፡ lǝhiq «adultusla, senexla» ― ታላቅ፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
ልህቅት፡ lǝhǝqt , pluralisPl. ልሂቃት፡ lǝhiqāt «vieillefr, matronefr» ― ባልቴት፡ Ms. BNFabb217, fol.11v.
18
Leslau
ልሂቅ lǝhiq ( fem. ልሂቅት፡ lǝhiqt , ልህቅት፡ lǝhǝqt ) grown-upen, adulten, olden, old manen, senioren, presbyteren 309a
lǝhiq , pluralisPl. lǝhiqān ; fem. lǝhǝqt , lahaqt , pluralisPl. lǝhiqāt
Grébaut
ልሂቅ፡ lǝhiq , pluralisPl. ልሂቃን፡ lǝhiqān «vieillardfr» ― ሽማግሌ፡ Ms. BNFabb217, fol. 11v.
ልሂቅ፡ lǝhiq «adultusla, senexla» ― ታላቅ፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
ልህቅት፡ lǝhǝqt , pluralisPl. ልሂቃት፡ lǝhiqāt «vieillefr, matronefr» ― ባልቴት፡ Ms. BNFabb217, fol.11v.
18
Leslau
ልሂቅ lǝhiq ( fem. ልሂቅት፡ lǝhiqt , ልህቅት፡ lǝhǝqt ) grown-upen, adulten, olden, old manen, senioren, presbyteren 309a
lǝhiq , pluralisPl. lǝhiqān ; fem. lǝhǝqt , lahaqt , pluralisPl. lǝhiqāt
Grébaut
ልሂቅ፡ lǝhiq , pluralisPl. ልሂቃን፡ lǝhiqān «vieillardfr» ― ሽማግሌ፡ Ms. BNFabb217, fol. 11v.
ልሂቅ፡ lǝhiq «adultusla, senexla» ― ታላቅ፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
ልህቅት፡ lǝhǝqt , pluralisPl. ልሂቃት፡ lǝhiqāt «vieillefr, matronefr» ― ባልቴት፡ Ms. BNFabb217, fol.11v.
18
Leslau
ልሂቅ lǝhiq ( fem. ልሂቅት፡ lǝhiqt , ልህቅት፡ lǝhǝqt ) grown-upen, adulten, olden, old manen, senioren, presbyteren 309a
ልሂቅ
adjectivumadj.et Substantivumsubst., fem. ልህቅት፡ ( videasvid.gramm.§ 129,a) et ለሀቅት፡ ( Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 6 ; Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 17 ; per archaismum ልሀቅት፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 4 ; ልሀቅ፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 2 sine dubio pro ልህቅት፡ errore librarii), pluralisPl.m. ልሂቃን፡ , fem. ልሂቃት፡ (de ሊቃውንት፡ vid. sub ሊቅ፡ )
1)aetate provectusla, seniorlaRegum liber biblicum I.1 Reg. 2,32 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 19,32 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,13 ( πρεσβύτερος ); Jesaiae prophetia.Jes. 9,14 ( πρεσβύτης ); ልሂቅኒ፡ ወአእሩግኒ፡ በኀቤነ፡ ሀለወ፡ liber Jobi.Job 15,10 ; ንኡስ፡ አነ፡ በመዋዕልየ፡ ወአንትሙ፡ ልሂቃን፡ ወሊቃውንት፡ liber Jobi.Job 32,7 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,10 ; ልሂቅ፡ ምስለ፡ አረጋዊ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 6,11 ( πρεσβύτερος μετὰ πλήρους ἡμερῶν ); ክልኤሆሙ፡ ልሂቃን፡ እሙንቱ፡ Lucae evangelium.Luc. 1,7 ; Lucae evangelium.Luc. 1,18 ; ልሂቃት፡ πρεσβύτεραι Zachariae prophetia.Zach. 8,4 ; ልሂቃት፡ መበለታት፡ ( oppositum, -o, -nituropp. ንኡሳት፡ መበለታት፡ ) Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 14.
2)senior dignitatela, princepsla, presbyterla, praefectusla, quamquam hoc sensu forma contracta ሊቅ፡ crebrius adhibetur: እምውሉደ፡ ልሂቃነ፡ ሀገረ፡ ሮሜ፡ e filiis patriciorumlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 17 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 3 al.; ዘይፈቅድ፡ ልሂቅ፡ ይኩን፡ ( πρῶτος ) Marci Evangelium.Marc. 9,35 ; πρεσβύτερος n. 27(ecclesiae) not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 5,1 ; πρσβύτιδες ልሂቃት፡ ad Titum epistola.Tit. 2,3 et ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,2 (Platt); ልሂቃነ፡ መንግሥቱ፡ primores regnila, Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 2.
lǝhiq , pluralisPl. lǝhiqān ; fem. lǝhǝqt , lahaqt , pluralisPl. lǝhiqāt
Grébaut
ልሂቅ፡ lǝhiq , pluralisPl. ልሂቃን፡ lǝhiqān «vieillardfr» ― ሽማግሌ፡ Ms. BNFabb217, fol. 11v.
ልሂቅ፡ lǝhiq «adultusla, senexla» ― ታላቅ፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
ልህቅት፡ lǝhǝqt , pluralisPl. ልሂቃት፡ lǝhiqāt «vieillefr, matronefr» ― ባልቴት፡ Ms. BNFabb217, fol.11v.
18
Leslau
ልሂቅ lǝhiq ( fem. ልሂቅት፡ lǝhiqt , ልህቅት፡ lǝhǝqt ) grown-upen, adulten, olden, old manen, senioren, presbyteren 309a
ልሂቅ
adjectivumadj.et Substantivumsubst., fem. ልህቅት፡ ( videasvid.gramm.§ 129,a) et ለሀቅት፡ ( Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 6 ; Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 17 ; per archaismum ልሀቅት፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 4 ; ልሀቅ፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 2 sine dubio pro ልህቅት፡ errore librarii), pluralisPl.m. ልሂቃን፡ , fem. ልሂቃት፡ (de ሊቃውንት፡ vid. sub ሊቅ፡ )
1)aetate provectusla, seniorlaRegum liber biblicum I.1 Reg. 2,32 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 19,32 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,13 ( πρεσβύτερος ); Jesaiae prophetia.Jes. 9,14 ( πρεσβύτης ); ልሂቅኒ፡ ወአእሩግኒ፡ በኀቤነ፡ ሀለወ፡ liber Jobi.Job 15,10 ; ንኡስ፡ አነ፡ በመዋዕልየ፡ ወአንትሙ፡ ልሂቃን፡ ወሊቃውንት፡ liber Jobi.Job 32,7 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,10 ; ልሂቅ፡ ምስለ፡ አረጋዊ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 6,11 ( πρεσβύτερος μετὰ πλήρους ἡμερῶν ); ክልኤሆሙ፡ ልሂቃን፡ እሙንቱ፡ Lucae evangelium.Luc. 1,7 ; Lucae evangelium.Luc. 1,18 ; ልሂቃት፡ πρεσβύτεραι Zachariae prophetia.Zach. 8,4 ; ልሂቃት፡ መበለታት፡ ( oppositum, -o, -nituropp. ንኡሳት፡ መበለታት፡ ) Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 14.
2)senior dignitatela, princepsla, presbyterla, praefectusla, quamquam hoc sensu forma contracta ሊቅ፡ crebrius adhibetur: እምውሉደ፡ ልሂቃነ፡ ሀገረ፡ ሮሜ፡ e filiis patriciorumlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 17 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 3 al.; ዘይፈቅድ፡ ልሂቅ፡ ይኩን፡ ( πρῶτος ) Marci Evangelium.Marc. 9,35 ; πρεσβύτερος n. 27(ecclesiae) not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 5,1 ; πρσβύτιδες ልሂቃት፡ ad Titum epistola.Tit. 2,3 et ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,2 (Platt); ልሂቃነ፡ መንግሥቱ፡ primores regnila, Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 2.
lǝhiq , pluralisPl. lǝhiqān ; fem. lǝhǝqt , lahaqt , pluralisPl. lǝhiqāt
Grébaut
ልሂቅ፡ lǝhiq , pluralisPl. ልሂቃን፡ lǝhiqān «vieillardfr» ― ሽማግሌ፡ Ms. BNFabb217, fol. 11v.
ልሂቅ፡ lǝhiq «adultusla, senexla» ― ታላቅ፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
ልህቅት፡ lǝhǝqt , pluralisPl. ልሂቃት፡ lǝhiqāt «vieillefr, matronefr» ― ባልቴት፡ Ms. BNFabb217, fol.11v.
18
Leslau
ልሂቅ lǝhiq ( fem. ልሂቅት፡ lǝhiqt , ልህቅት፡ lǝhǝqt ) grown-upen, adulten, olden, old manen, senioren, presbyteren 309a
ሊቅሊቅ
(forma e ልሂቅ፡ contracta, gramm.§ 47) Substantivumsubst.( fem. ሊቅት፡ , Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 17 ), pluralisPl. ሊቃን፡ ( fem. ሊቃት፡ Lud. e Jesaiae prophetia.Jes. 3,17 , ubi mei libri mss. ሊቃናት፡ exhibent), et pluralisPl.pluralisPl. ሊቃናት፡ , ልሂቃናት፡ ( gramm.§ 133,a), et ሊቃውንት፡ (a ሊቃን፡ derivatum, gramm.§ 140,a)
1)provectusla, senior aetatela; potissimum in pluralisPl. ሊቃውንት፡ (rarius ሊቃናት፡ ) haec significatio occurrit liber Jobi.Job 12,20 ; liber Jobi.Job 29,8 ; liber Jobi.Job 32,7 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 20,29 ; Jesaiae prophetia.Jes. 14,23 ; Jeremiae prophetia.Jer. 38,13 ; Joelis prophetia.Joel 1,2 ; Joelis prophetia.Joel 3,1 ; Deuteronomium.Deut. 32,7 al.; ሊቃናት፡ ወመሐዛት፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 148,12 . – Vulgaris notio hujus formae contractae est
2)senior dignitate et munerela, primorisla, princepsla, presbyterla, magisterla, unus e magistratu.la
b)passim graecam vocem πρέσβεις ( legatosla) interpretes Aeth. ሊቃውንት፡ verterunt, ut Jesaiae prophetia.Jes. 13,8 .
c)de senioribus i.e. presbyterislaaliisque praepositis ecclesiaelaChristianae ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,1 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 3,24 ; ad Titum epistola.Tit. 2,2 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 4,4 ; pro fem. ad Titum epistola.Tit. 2,3 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,2 ( ልሂቃናት፡ rom.); ሊቃውንተ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ primateslaecclesiaela(archipresbyteri, episcopi et superiores) not able to find explanation in abbreviation listClem. f.
d)de magistrislavel doctoribuslaJudaeorum Christianorumve Matthaei Evangelium.Matth. 8,19 ; Matthaei Evangelium.Matth. 9,11 ; Marci Evangelium.Marc. 4,38 ; Marci Evangelium.Marc. 12,19 ; ሊቃነ፡ ኦሪት፡ νομοδιδάσκαλοι Lucae evangelium.Luc. 5,17 ; ሊቃውንት፡ διδάσκαλοι ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 4,11 ; ሊቃናት፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. 11 p.; Hermae pastor.Herm. p. 28 .
e)de principelaseu praepositolain qualibet arte, dignitate vel vitae genere (respondet graecum ἀρχι -) ut ሊቀ፡ ሐመር፡ ναύκληρος Actus apostolorum.Act. 27,11 romanae editionisrom.; ሊቀ፡ ሐራ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 11 ; ሊቀ፡ መላእክት፡ archangeluslaad Thessalonicenses epistola Pauli I.1 Thess. 4,16 , ሊቃነ፡ መላእክት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 61 ; ሊቀ፡ ምኔት፡ (sive አበ፡ ምኔት፡ ) abbas monasteriilaPhilexius; numerus significat quaestiones.Phlx. ; ሊቀ፡ መዘርት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39 et ሊቀ፡ ቀዳሕያን፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 40,1 ( ἀρχιοινοχόος ), ሊቀ፡ ሠራዊት፡ ἀρχιστρατηγός (sive መልአከ፡ ሠራዊት፡ ) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 9 ; ሊቀ፡ መበስላን፡ ἀρχιμάγειρος Danielis prophetia.Dan. 2,14 ; ሊቀ፡ ኀባዝያን፡ ἀρχισιτοποιός Genesis liber Pentateuchi.Gen. 40,1 ; ሊቀ፡ ኅፅዋን፡ ἀρχιευνοῦχος Danielis prophetia.Dan. 1,3 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 40,2 ; ሊቀ፡ ካህናት፡ ἀρχιερεύς ad Hebraeos epistola.Hebr. 2,17 ; ሊቀ፡ ኬነት፡ ( ἀρχιτέκτων ) Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 37,21 ; ሊቀ፡ ዐቀብተ፡ ሞቅሕ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 39,21 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 39,23 ( ἀρχιδεσμοφύλαξ ); ሊቃነ፡ ገባር፡ ( ἐπιστάται τῶν ἔργων ) Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 1,11 ; ሊቀ፡ ገዛእት፡ ἀρχιτρίκλινος Evangelium Joannis.Joh. 2,8 romanae editionisrom.; Evangelium Joannis.Joh. 2,9 romanae editionisrom.; ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ patriarchala(ecclesiae); ሊቀ፡ ዲያቆናት፡ archidiaconusla.
3)In regno Abyssiniae socii supremi rei publicae consilii et primores regni hoc nomine vocabantur ( videasvid.Isenb. lexiconlex.amh. sub ሊቅ፡ et sub አለቃ፡ ); in ecclesia ሊቅ፡ (amh. አለቃ፡ ) in specie inspectorem ecclesiasticorumla, oeconomum ecclesiaelasignificat (Lud. lexiconlex.; not able to find explanation in abbreviation listRüppell II. 32 ; not able to find explanation in abbreviation listRüppell II. 52. ; not able to find explanation in abbreviation listHarris II. 167. 263). – Voc. Ae.: ቃውም፡ ሊቅ፡ ብ፡ አለቃ፡
(forma e ልሂቅ፡ contracta, gramm.§ 47) Substantivumsubst.( fem. ሊቅት፡ , Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 17 ), pluralisPl. ሊቃን፡ ( fem. ሊቃት፡ Lud. e Jesaiae prophetia.Jes. 3,17 , ubi mei libri mss. ሊቃናት፡ exhibent), et pluralisPl.pluralisPl. ሊቃናት፡ , ልሂቃናት፡ ( gramm.§ 133,a), et ሊቃውንት፡ (a ሊቃን፡ derivatum, gramm.§ 140,a)
1)provectusla, senior aetatela; potissimum in pluralisPl. ሊቃውንት፡ (rarius ሊቃናት፡ ) haec significatio occurrit liber Jobi.Job 12,20 ; liber Jobi.Job 29,8 ; liber Jobi.Job 32,7 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 20,29 ; Jesaiae prophetia.Jes. 14,23 ; Jeremiae prophetia.Jer. 38,13 ; Joelis prophetia.Joel 1,2 ; Joelis prophetia.Joel 3,1 ; Deuteronomium.Deut. 32,7 al.; ሊቃናት፡ ወመሐዛት፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 148,12 . – Vulgaris notio hujus formae contractae est
2)senior dignitate et munerela, primorisla, princepsla, presbyterla, magisterla, unus e magistratu.la
b)passim graecam vocem πρέσβεις ( legatosla) interpretes Aeth. ሊቃውንት፡ verterunt, ut Jesaiae prophetia.Jes. 13,8 .
c)de senioribus i.e. presbyterislaaliisque praepositis ecclesiaelaChristianae ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,1 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 3,24 ; ad Titum epistola.Tit. 2,2 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 4,4 ; pro fem. ad Titum epistola.Tit. 2,3 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,2 ( ልሂቃናት፡ rom.); ሊቃውንተ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ primateslaecclesiaela(archipresbyteri, episcopi et superiores) not able to find explanation in abbreviation listClem. f.
d)de magistrislavel doctoribuslaJudaeorum Christianorumve Matthaei Evangelium.Matth. 8,19 ; Matthaei Evangelium.Matth. 9,11 ; Marci Evangelium.Marc. 4,38 ; Marci Evangelium.Marc. 12,19 ; ሊቃነ፡ ኦሪት፡ νομοδιδάσκαλοι Lucae evangelium.Luc. 5,17 ; ሊቃውንት፡ διδάσκαλοι ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 4,11 ; ሊቃናት፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. 11 p.; Hermae pastor.Herm. p. 28 .
e)de principelaseu praepositolain qualibet arte, dignitate vel vitae genere (respondet graecum ἀρχι -) ut ሊቀ፡ ሐመር፡ ναύκληρος Actus apostolorum.Act. 27,11 romanae editionisrom.; ሊቀ፡ ሐራ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 11 ; ሊቀ፡ መላእክት፡ archangeluslaad Thessalonicenses epistola Pauli I.1 Thess. 4,16 , ሊቃነ፡ መላእክት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 61 ; ሊቀ፡ ምኔት፡ (sive አበ፡ ምኔት፡ ) abbas monasteriilaPhilexius; numerus significat quaestiones.Phlx. ; ሊቀ፡ መዘርት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39 et ሊቀ፡ ቀዳሕያን፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 40,1 ( ἀρχιοινοχόος ), ሊቀ፡ ሠራዊት፡ ἀρχιστρατηγός (sive መልአከ፡ ሠራዊት፡ ) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 9 ; ሊቀ፡ መበስላን፡ ἀρχιμάγειρος Danielis prophetia.Dan. 2,14 ; ሊቀ፡ ኀባዝያን፡ ἀρχισιτοποιός Genesis liber Pentateuchi.Gen. 40,1 ; ሊቀ፡ ኅፅዋን፡ ἀρχιευνοῦχος Danielis prophetia.Dan. 1,3 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 40,2 ; ሊቀ፡ ካህናት፡ ἀρχιερεύς ad Hebraeos epistola.Hebr. 2,17 ; ሊቀ፡ ኬነት፡ ( ἀρχιτέκτων ) Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 37,21 ; ሊቀ፡ ዐቀብተ፡ ሞቅሕ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 39,21 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 39,23 ( ἀρχιδεσμοφύλαξ ); ሊቃነ፡ ገባር፡ ( ἐπιστάται τῶν ἔργων ) Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 1,11 ; ሊቀ፡ ገዛእት፡ ἀρχιτρίκλινος Evangelium Joannis.Joh. 2,8 romanae editionisrom.; Evangelium Joannis.Joh. 2,9 romanae editionisrom.; ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ patriarchala(ecclesiae); ሊቀ፡ ዲያቆናት፡ archidiaconusla.
3)In regno Abyssiniae socii supremi rei publicae consilii et primores regni hoc nomine vocabantur ( videasvid.Isenb. lexiconlex.amh. sub ሊቅ፡ et sub አለቃ፡ ); in ecclesia ሊቅ፡ (amh. አለቃ፡ ) in specie inspectorem ecclesiasticorumla, oeconomum ecclesiaelasignificat (Lud. lexiconlex.; not able to find explanation in abbreviation listRüppell II. 32 ; not able to find explanation in abbreviation listRüppell II. 52. ; not able to find explanation in abbreviation listHarris II. 167. 263). – Voc. Ae.: ቃውም፡ ሊቅ፡ ብ፡ አለቃ፡
liq , pluralisPl. liqān ; fem. liqǝt , pluralisPl. liqāt ; pluralisPl.pluralisPl. liqānāt , lǝhiqānāt , liqāwǝnt , liqān
Compounds
 (Dillmann 2) ሊቀ፡ liq Substantivumsubst. st.c., pluralisPl. ሊቃነ፡ liqāna head ofen, chief ofen
a) ሊቀ፡ መራኅት፡ liqa marāḫt (title) probably refers to the ‘leading church cantoren’ ሊቀ፡ መራኅት፡ ዘሚካኤል፡ ‘le liqa marāḫt, Zamikāʾēlfr’ 32 l. 2–3 (ed.), 37 l. 9 (tr.), videasvid. መራኅት፡
Cross-references: videasvid. also ቀኝ፡ ጌታ፡ and ግራ፡ ጌታ፡ under ጌታ፡
b) ሊቀ፡ ማኅበር፡ liqa maḫbar (title) community chiefen ወእንዘ፡ ይነብሩ፡ ህየ፡ ለአኩ፡ ኀበ፡ ሊቀ፡ ማኅበር፡ አኃው፡ እለ፡ አግዓዞሙ፡ ንጉሥ፡ ውስተ፡ ምስኳዐ፡ ምሕያከ፡ መላእክት ‘While they were living there, the brothers whom the king had exiled to mǝskwaʿa mǝḥyakä mälaʾǝkt sent a message to the head of the Communityen’ 78 (ed.), 56 (tr.); ወሊቀ፡ ማኅበር፡ ሆሴዕ፡ ‘le chef de la communauté, Hosēʿ;fr’ 28 l. 27 (ed.), 33 l. 5 (tr.), videasvid. ማኅበር፡
c) ሊቀ፡ ምኔት፡ liqa mǝnet (title) ሊቀ፡ ምኔት፡ ደብረ፡ ሊባኖስ፡ እሞን፡ ለምኔታተ፡ ኢትዮጵያ፡ ‘the chief of the monastery of Däbrä Libanos — mother of the monastries of Ethiopiaen’ 59 § 109 (ed.), 34 § 109 (tr.), videasvid. ምኔት፡
Leslau
ሊቀ፡ ምኔት፡ liqa mǝnet abbot of a monasteryen 351b
d) ሊቀ፡ ማእምራን፡ liqa māʾmǝrān (title) head of the learneden ወሊቀ፡ ማእምራን፡ መክፈልተ፡ ጊዮርጊስ፡ ‘le chef des docteurs , Makfalta Giyorgisfr’ 37 l. 9 (ed.), 43 l. 33–34 (tr.); ወአርአዮ፡ ዘውስተ፡ ሕሊናሁ፡ ለ፩፡ ሊቅ፡ ሊቀ፡ ማእምራነ፡ ተዓይኒሁ፡ ዘያፈቅሮ፡ እምኵሎሙ፡ ሊቃውንቲሁ፡ ‘He revealed his internal thought to a learned man, chief of learned men of his courten’ 30–31 § 99 (ed.), 54 § 99 (tr.) (‘ ሊቀ፡ ማእምራን፡ in some cases they are said to be ካህናተ፡ ደብተራ፡ kahǝnatä däbtära are the priests of the royal church who followed the king in all his movements both in peacetime and in war. They enjoyed privilege in front of the king and acquired many kinds of court provisions. Cf. 249; 302; I, VI (tr.); Getatchew Haile 2005, 27.’), videasvid. ማእምር፡
e) ሊቀ፡ ማእስራ፡ liqa māʾsǝrā (title) meaning unknown ወሞተ፡ ማዕቀበ፡ እግዚእ፤ ወሊቀ፡ ማእስራ፡ ተክለ፡ ሥሉስ፡ ‘Es fielen Māʿqaba-Egziʾ, der Liqa-Māʾsa{sic}rā Takla-Śǝllusde’ 15 l. 8–9 (ed.), 14 l. 22–23 (tr.), videasvid. ማእስራ፡
f) ሊቀ፡ መኳስ፡ liqa makʷās , ሊቀ፡ መንኳስ፡ liqa mankʷās (title) ‘officer responsible for testing horses and mules reserved for the personal service to the king’ 102 ወቀይሰ፡ ገበዝ፡ ወሊቀ፡ ዲያቆናት፡ ይቀውሙ፡ ጸዊሮሙ፡ ታቦተ፡ ሕግ፤ ወአውፋሪ፡ ምስለ፡ ፈረስ፡ ወሊቀ፡ ምኳስ፡ ምስለ፡ በቅል። ‘und der Propst und Archidiakon stehen dabei, die Gesetzeslade tragend, und der Aufârî mit dem Pferd, und der Lîqa Makuâs mit dem Mauleselde’ 18b l. 2–5 (ed.), 74 l. 18, 75 l. 1–2 (tr.); ወአመ፡ ፳ወ፯፡ ለሚያዝያ፡ ሞቱ፡ ፪ሆሙ፡ ኅቡረ፡ ደጅ፡ አዛዥ፡ ሐዋርያ፡ ክሶስ፡ መደባይ፡ ወሊቀ፡ መኳስ፡ ገብርኤል። ‘Le 27 de miyâzyâ moururent ensemble l’Azâdj Ḥaouâryâ-Kësos … et le Liqa-Makuâsa Gabrëèlfr’ 45 l. 25–27 (ed.), 153 l. 22–24 (tr.); ሊቀ፡ መንኳስ፡ ኃይሉ፡ ‘le liqa mankuās Ḫāylufr’ 53 l. 16–17 (ed.), 64 l. 11 (tr.), videasvid. መኳስ፡
g) ሊቀ፡ መጣኒ፡ liqa maṭṭāni , ሊቀ፡ መጻኒ፡ liqa maṣṣāni ሊቀ፡ መጻኔ፡ liqa maṣṣāne (title) supreme judge who exercises appellate jurisdiction 115a; ‘chief stewarden’ 357b ቀሚሰሂ፡ ፀዓዳ፡ ኢይለብሱ፡ ዘእንበለ፡ ቀላሚ፡ ወኳፍሬ፡ ወሾቍጤ። እመሂ፡ አዛዝያን፡ ወእመሂ፡ ጌቶች፡ እመሂ፡ ሊቀ፡ መጣኒ፡ ምስለ፡ እሊአሁ፡ ዣን፡ ማስ{sic}ሮች፡ ወኢቃቄታች፡ ምስለ፡ እሊአሁ፡ ዣን፡ ሐጸና። ‘Ils ne portaient pas la tunique blanche, mais le Qalâmi, le Kuâfrê et le Shôquetê, et cette tenue était obligatoire aussi bien pour les Azâzĕyân que pour les Gêtôtj, le Liqa Matâni et ses gens, les Jân Mâsrôtj, le Iqâqêtâtj et ses gens et le Jân Haçanâ*fr’ 33 l. 4–7 (ed.), 33 l. 4–8 (tr.); ወሊቀ፡ መጻኒ፡ ሰርጊስ፡ ‘le liqa maṣāni, Sargisfr’ 31 l. 31 (ed.), 37 l. 5–6 (tr.); ሊቀ፡ መጻኔ፡ ግርማ፡ ዣን፡ ‘le liqa maṣānē, Germā Žānfr’ 34 l. 23 (ed.), 40 l. 21 (tr.); እንዘ፡ ለዓቄታት፡ ብሉሌ፡ ወሊቀ፡ መጣኒ፡ ግርማ፡ ዣን፡ ‘pendant que le laʿāqētāt était Belulē, et le liqa maṭāni, Germā Žānfr’ 38 l. 10–11 (ed.), 45 l. 4–5 (tr.), videasvid. መጣኒ፡
h) ሊቀ፡ አበው፡ liqa ʾabaw lit. ‘head of the fathers’ precise meaning unknown ለቀሰ፡ ገበዝ፡ ወለራቅማሰራ፡ ለአፈ፡ ንቡረ፡ እድ፡ ወለመጋቢ፡ ለሊቀ፡ አበው፡ ወለሊቀ፡ ዲያቆናት፡ ይኩን ጥብጣቤሆሙ፡ በበ ፲ ወ ፪፡ let the whipping of the qäsä gäbäz, raqmasära, afä nǝburä ǝd, the mäggabi, the liqä abäw and the liqä diyaqonat be 12 eachen 84 (ed.), 58 (tr.), videasvid. አብ፡
i) ሊቀ፡ አክሱም፡ liqa ʾAksum lit. head of Aksumen high-ranking priest of equal position to the nǝbura ʾǝd ወሊቀ፡ አክሱም፡ አባ፡ ስምዖን፡ ‘le chef d’Aksoum, abbā Semʿonfr’ 37 l. 14 (ed.), 44 l. 2 (tr.); ወካዕበ፡ በዘመኖሙ፡ ንጉሥ፡ ዘርዓ፡ ያዕቆብ፡ ሠርዑ፡ ወአስተዓረዩ፡ ሊቀ፡ አክሱም፡ ምስለ፡ ንቡረ፡ እድ፡ እንዘ፡ ያስተዋሕድዎሙ፡ በመንበረ፡ ክብር፡ በየማን፡ ወበጸጋም፡ ‘Encore, de son temps, le roi Zarʾa Yāʿqob lança une ordonnance pour rendre le chef (liq) d’Aksoum égal au nebura ed, en les déclarant égaux sur un trône d’honneur, l’un à droite at l’autre à gauche.fr’ 73 l. 4–7 (ed.), 87 l. 26–29 (tr.), videasvid. አክሱም፡ , ንቡረ፡ እድ፡
j) ሊቀ፡ አዕሩግ፡ liqa ʾaʿrug head of the eldersen ወስሞሙሂ፡ ለአዕሩግ፡ ሸለቃ፡ ወልደ፡ ገብርኤል፡ ወልደ፡ አቤቶ፡ ተስፋ፡ እስመ፡ ሊቀ፡ እዕሩግ፡ ውእቱ፤ ‘les noms des vieillards sont: le šalaqā Walda Gabreʾēl, fils de l’abēto Tasfā (car il était le chef des vieillards);fr’ 86 l. 17–19 (ed.), 103 l. 12–13 (tr.), videasvid. አረጋዊ፡
k) ሊቀ፡ ካህናት፡ liqa kāhǝnāt (title) high-ranking priest in charge of supervising monks and secular clergy ; ወሊቀ፡ ካህናት፡ ‘au chef des prêtresfr’ 40 l. 7 (ed.), 47 l. 18 (tr.); ወከመ፡ ኢይጥልሙ፡ ዘንተ፡ ነገረ፡ ሀለዉ፡ ተወጊዞሙ፡ በቃለ፡ ቀሲስ፡ ሊቀ፡ ካህናት፡ አባ፡ አቡቂር። ‘Pour empêcher qu’on altère cette chose, on a eu défense, sous peine d’excommunication par la voix du prêtre, chef des prêtres, abbā Abuqirfr’ 44 l. 23–25 (ed.), 53 l. 21–23 (tr.); በመምህርነ፡ አባ፡ ገብረ፡ ማርያም፡ ሊቀ፡ ካህናት፡ ወገበዝሂ፡ ዘአክሱም፡ ቄስ፡ ገበዝ፡ ዘአማኑኤል፡ ‘[Ceci] du temps de notre maître abbā Gabra Māryām, chef des prêtres, et du qēsa gabaz d’Aksoum ZaʾAmānuʾēl,fr’ 56 l. 1–2 (ed.), 67 l. 11–13 (tr.); በእንተዝ፡ አክበርዋ፡ ወአልዓልዋ፡በበ፡ ዘመኖሙ። ወለሊቀ፡ ካህናቲሃኒ፡ አክበርዎ፡ እምኵሎሙ፡ ዓበይተ፡ ቤተ፡ መንግሥት። ወመሳፍንት፡ ወመኳንንት። ‘Pour cette raison, [les anciens rois,] de leur temps, l’honorèrent et l’exaltèrent; ils donnèrent au chef de ses prêtres une dignité supérieure à [celle de] tous les autres grands de la Cour, des princes et des gouverneurs;fr’ 72 l. 28–29, 73 l. 1 (ed.), 87 l. 17–20 (tr.), videasvid. ካህን፡
Leslau
ሊቀ፡ ካህናት liqa kāhǝnāt archpriesten, high priesten 317a
l) ሊቀ፡ ደብር፡ liqa dabr (title) head of a monasteryen ከመ፡ ኢይቅረብዎ፡ ሥዩማን፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ትግሬ፡ ወእመሂ፡ አፈ፡ መኰንን፡ እንበለ፡ ማኅበር፡ ወእንበለ፡ ደቂቅየ፡ ወሊቀ፡ ደብር፡ አለቃ፡ ወልደ፡ አቢብ። ‘[J’ai ordonné que] personne d’entre les chefs, ni le chef du Tegrē, ni e procureur du gouverneur, n’entre dans [ces pays-là,] à l’exception de la communauté, de mes enfants et du chef du couvent, l’alaqā Walda Abibfr’ 60 l. 11–13 (ed.), 72 l. 7–10 (tr.), videasvid. ደብር፡
m) ሊቀ፡ ደብተራ፡ liqa dabtarā (title) head of the dabtarāsen ወሊቀ፡ ደብተራ፡ ተክለ፡ ቂርቆስ፡ ‘le liqa dabtarā, Takla Qirqosfr’ 30 l. 14–15 (ed.), 35 l. 5 (tr.); ወሊቀ፡ ደብተራ፡ ዘአክሱም፡ ንቡረ፡ እድ፡ አራም፡ ‘pendant que liqa dabtarā d’Aksoum était le nebura ed Arāmfr’ 51 l. 15–16 (ed.), 61 l. 27–28 (tr.), videasvid. ደብተራ፡
n) ሊቀ፡ ዲያቆናት፡ liqa diaqonāt (title) head of the deaconsen ለቀሰ፡ ገበዝ፡ ወለራቅማሰራ፡ ለአፈ፡ ንቡረ፡ እድ፡ ወለመጋቢ፡ ለሊቀ፡ አበው፡ ወለሊቀ፡ ዲያቆናት፡ ይኩን ጥብጣቤሆሙ፡ በበ ፲ ወ ፪፡ let the whipping of the qäsä gäbäz, raqmasära, afä nǝburä ǝd, the mäggabi, the liqä abäw and the liqä diyaqonat be 12 eachen 84 (ed.), 58 (tr.); ወሊቀ፡ ዲያቆናት፡ በስእለት፡ ‘le chef des diacres, Baseʾelatfr’ 37 l. 15–16 (ed.), 44 l. 4 (tr.), videasvid. ዲያቆን፡
o) ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ liqa p̣āp̣āsāt (title) patriarchen, metropolitanen ዘተሰመይኩ፡ በጸጋሁ፡ ለእግዚአብሔር፡ ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ ዘሀገር፡ ክብርት፡ እለ፡ እስክንድርያ፡ ወሀገረ፡ ምስር፡ ወትዕይንቱ፡ ለእግዚአብሔር፡ ኢየሩሳሌም፡ ወአህጉረ፡ ኢትዮጵያ። ‘[de celui] qui a été nommé, par la grâce du Seigneur, patriarche de la sainte ville d’Alexandrie, du pays d’Égypte, de Jérusalem, demeure du Seigneur, et des pays d’Ethiopiefr’ 83 l. 9–12 (ed.), 99 l. 29–31 (tr.), videasvid. ጳጳስ፡
Leslau
ሊቀ፡ ጳጳሳት liqa p̣āp̣p̣āsāt patriarchen, archbishopen 317a
Cross-references: for ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ or ሊቀ፡ ጳጳስ፡ videasvid. also ጳጳስ፡ (Dillmann)
Grébaut
ሊቅ፡ liq «caputla, princepsla, doctorla» pluralisPl. ሊቃን፡ liqān , ሊቃውንት፡ liqāwǝnt Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
ሊቅ፡ liq premier élément de noimbreux mots composés, tels les suivants :
ሊቀ፡ ሐራ፡ liqa ḥarā chef d’arméefr ፊቃሮስ፡ ወልደ፡ ንያ፡ መልአከ፡ ሰርዌ፡ ዝውእቱ፡ ሊቀ፡ ሐራ። 45, videasvid. ሐራ፡
ሊቀ፡ ሐራ፡ ለአፍራስ፡ liqa ḥarā laʾafrās chef de la cavaleriefr ደለክም፡ ወልደ፡ ማትሬም፡ ሊቀ፡ ሐራ፡ ለአፍራስ። 45, videasvid. ሐራ፡ , ፈረስ፡
ሊቀ፡ ሐራ፡ ለአጋር፡ liqa ḥarā laʾagār chef de l’infanteriefr አደርዮስ፡ ወልደ፡ ኔድሮስ፡ ሊቀ፡ ሐራ፡ ለአጋር። 45, videasvid. ሐራ፡ , አጋር፡
ሊቀ፡ መማክርት፡ liqa mamākǝrt chef des conseillersfr ፈነወ፡ ላእካነ፡ በጕጕዓ፡ ከመ፡ ያምጽእዎ፡ ለመላከ፡ ኃይሉ፡ ዝውእቱ፡ ሊቀ፡ መማክርቲሁ። 80, videasvid. መምክር፡
ሊቀ፡ ሰራዊት፡ liqa sarāwit généralissimefr እምዝ፡ ኮነ፡ ድልቅልቅ፡ ወሠምሩ፡ ላዕለ፡ አራዎስ፡ ወረሰይዎ፡ ንጉሠ፡ ወውእቱ፡ ኮነ፡ ሊቀ፡ ሠራዊት። 185.
ሊቀ፡ ቀዳማዊ፡ liqa qadāmāwi préfet augustalfr (Égypte) ቴዎድሮስ፡ ሊቀ፡ ቀዳማዊ፡ ዘሀገረ፡ ምስር። 131.
ሊቀ፡ ነቢያት፡ liqa nabiyāt chef des prophètesfr ሙሴ፡ ሊቀ፡ ነቢያት። 76; እምቤተ፡ አሮን፡ ዘተቀብአ፡ ለተክህኖ፡ በእደ፡ ሙሴ፡ ሊቀ፡ ነቢያት። 76; ዘርእየኪ፡ ሙሴ፡ ሊቀ፡ ነቢያት። 76.
ሊቀ፡ ነፍስ፡ liqa nafs directeur spirituelfr ሊቀ፡ ነፍስኒ፡ አግዓዚ፡ ዘይሜህር፡ ትምህርተ፡ ሐዋርያት፡ ቅዱሳን፡ ወነቢያት፡ ክቡራን። Ms. BNFet110, fol. 20ra.
ሊቀ፡ ካህናት፡ liqa kāhǝnāt archiprêtrefr አዛርያስ፡ ወልደ፡ ሳዶቅ፡ ካህን፡ ዝውእቱ፡ ሊቀ፡ ካህናት። 44; እዌድሰኪ፡ ኦወለተ፡ አሮን፡ ሊቀ፡ ካህናት፡ እመንገለ፡ ሐና፡ እምኪ። 166.
ሊቀ፡ ዲያቆናት፡ liqa diyāqonāt archidiacrefr ኤልያስ፡ ወልደ፡ ኦርኒ፡ ሊቀ፡ ዲያቆናት፡ ወአቡሁሰ፡ ለኦርኒ፡ ሊቀ፡ ዲያቆናት። 44; በጽሐ፡ ካዕበ፡ ሊቀ፡ ዲያቆናት፡ ከመ፡ ይቁም፡ ውስተ፡ መካነ፡ ጽዕለት፡ ወኃጢአ፡ ክብር። Ms. BNFet110, fol. 39rc–va.
ሊቀ፡ ገባር፡ liqa gabār surveillant des corvéesfr ካርሚ፡ ወልደ፡ ሐፃንያስ፡ ሊቀ፡ ገባር፡ ዘቤተ፡ ንጉሥ። 44.
ሊቀ፡ ገነውት፡ liqa gannawt chef des prêtres païensfr ወእንዘ፡ ሀለዉ፡ ውስቴታ፡ ለዕበዶሙ፡ ይቤ፡ ቄሳርስ፡ ሊቀ፡ ገነውቱ፡ ለአንቲሂጳጦስ፡ ስሑታን፡ ወርኁቃን፡ እምነ፡ አማልክቲነ፡ ይሙቱ። 167.
ሊቀ፡ መጽብእት፡ liqa maṣbǝʾt général en cheffr ኢሚ፡ ወልደ፡ መታትያስ፡ ሊቀ፡ መጽብእት። 45.
ሊቀ፡ ፈያት፡ liqa fayāt chef de brigandsfr ሶበ፡ ሰገደ፡ ርእየ፡ ሊቀ፡ ፈያት፡ ከመ፡ አሐቲ፡ እግዝእት፡ ወረደት፡ እምሰማይ፡ በዐቢይ፡ ክብር። 162, note 3.
ሊቅት፡ liqǝt «magistrala, abbatissala» Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
18–20
ሊቀ፡ ሕፅዋን፡ liqa ḥǝḍǝwān chef des eunuquesfr Texte et référence: አድርያኖስኒ፡ ኮነ፡ ሊቀ፡ ሕፅዋን። Adrien devint le chef des eunuquesfr 252, videasvid. ኅጽው፡
ሊቀ፡ ደብተራ፡ liqa dabtarā le premier (le doyen) des chanoinesfr. Se recontre fréquemment dans lex textes ecclésiastiques.
446
Leslau
ሊቅ liq (pluralisPl. ሊቃን፡ liqān , ሊቃናት፡ liqānāt , ሊቃውንት፡ liqāwǝnt ) chiefen, senioren, old manen, ageden, elderen, masteren, magistrateen, learned manen, presbyteren
ሊቀ፡ ካህናት liqa kāhǝnāt archpriesten, high priesten
ሊቀ፡ ጳጳሳት liqa p̣āp̣p̣āsāt patriarchen, archbishopen
ሊቀ፡ መላእክት፡ liqa malāʾǝkt archangelen
ሊቀ፡ ነፍስ፡ liqa nafs ( 19) spiritual leaderen
ሊቀ፡ ሐመር፡ liqa ḥamar captain of a shipen
ሊቀ፡ ሐራ፡ liqa ḥarā chief of the armyen, videasvid. ሐራ፡
ሰብዓ፡ ሊቃናት sabʿā liqānāt Septuaginten lit. ‘seventy learned men’ 317a
liq , pluralisPl. liqān ; fem. liqǝt , pluralisPl. liqāt ; pluralisPl.pluralisPl. liqānāt , lǝhiqānāt , liqāwǝnt , liqān
Compounds
 (Dillmann 2) ሊቀ፡ liq Substantivumsubst. st.c., pluralisPl. ሊቃነ፡ liqāna head ofen, chief ofen
a) ሊቀ፡ መራኅት፡ liqa marāḫt (title) probably refers to the ‘leading church cantoren’ ሊቀ፡ መራኅት፡ ዘሚካኤል፡ ‘le liqa marāḫt, Zamikāʾēlfr’ 32 l. 2–3 (ed.), 37 l. 9 (tr.), videasvid. መራኅት፡
Cross-references: videasvid. also ቀኝ፡ ጌታ፡ and ግራ፡ ጌታ፡ under ጌታ፡
b) ሊቀ፡ ማኅበር፡ liqa maḫbar (title) community chiefen ወእንዘ፡ ይነብሩ፡ ህየ፡ ለአኩ፡ ኀበ፡ ሊቀ፡ ማኅበር፡ አኃው፡ እለ፡ አግዓዞሙ፡ ንጉሥ፡ ውስተ፡ ምስኳዐ፡ ምሕያከ፡ መላእክት ‘While they were living there, the brothers whom the king had exiled to mǝskwaʿa mǝḥyakä mälaʾǝkt sent a message to the head of the Communityen’ 78 (ed.), 56 (tr.); ወሊቀ፡ ማኅበር፡ ሆሴዕ፡ ‘le chef de la communauté, Hosēʿ;fr’ 28 l. 27 (ed.), 33 l. 5 (tr.), videasvid. ማኅበር፡
c) ሊቀ፡ ምኔት፡ liqa mǝnet (title) ሊቀ፡ ምኔት፡ ደብረ፡ ሊባኖስ፡ እሞን፡ ለምኔታተ፡ ኢትዮጵያ፡ ‘the chief of the monastery of Däbrä Libanos — mother of the monastries of Ethiopiaen’ 59 § 109 (ed.), 34 § 109 (tr.), videasvid. ምኔት፡
Leslau
ሊቀ፡ ምኔት፡ liqa mǝnet abbot of a monasteryen 351b
d) ሊቀ፡ ማእምራን፡ liqa māʾmǝrān (title) head of the learneden ወሊቀ፡ ማእምራን፡ መክፈልተ፡ ጊዮርጊስ፡ ‘le chef des docteurs , Makfalta Giyorgisfr’ 37 l. 9 (ed.), 43 l. 33–34 (tr.); ወአርአዮ፡ ዘውስተ፡ ሕሊናሁ፡ ለ፩፡ ሊቅ፡ ሊቀ፡ ማእምራነ፡ ተዓይኒሁ፡ ዘያፈቅሮ፡ እምኵሎሙ፡ ሊቃውንቲሁ፡ ‘He revealed his internal thought to a learned man, chief of learned men of his courten’ 30–31 § 99 (ed.), 54 § 99 (tr.) (‘ ሊቀ፡ ማእምራን፡ in some cases they are said to be ካህናተ፡ ደብተራ፡ kahǝnatä däbtära are the priests of the royal church who followed the king in all his movements both in peacetime and in war. They enjoyed privilege in front of the king and acquired many kinds of court provisions. Cf. 249; 302; I, VI (tr.); Getatchew Haile 2005, 27.’), videasvid. ማእምር፡
e) ሊቀ፡ ማእስራ፡ liqa māʾsǝrā (title) meaning unknown ወሞተ፡ ማዕቀበ፡ እግዚእ፤ ወሊቀ፡ ማእስራ፡ ተክለ፡ ሥሉስ፡ ‘Es fielen Māʿqaba-Egziʾ, der Liqa-Māʾsa{sic}rā Takla-Śǝllusde’ 15 l. 8–9 (ed.), 14 l. 22–23 (tr.), videasvid. ማእስራ፡
f) ሊቀ፡ መኳስ፡ liqa makʷās , ሊቀ፡ መንኳስ፡ liqa mankʷās (title) ‘officer responsible for testing horses and mules reserved for the personal service to the king’ 102 ወቀይሰ፡ ገበዝ፡ ወሊቀ፡ ዲያቆናት፡ ይቀውሙ፡ ጸዊሮሙ፡ ታቦተ፡ ሕግ፤ ወአውፋሪ፡ ምስለ፡ ፈረስ፡ ወሊቀ፡ ምኳስ፡ ምስለ፡ በቅል። ‘und der Propst und Archidiakon stehen dabei, die Gesetzeslade tragend, und der Aufârî mit dem Pferd, und der Lîqa Makuâs mit dem Mauleselde’ 18b l. 2–5 (ed.), 74 l. 18, 75 l. 1–2 (tr.); ወአመ፡ ፳ወ፯፡ ለሚያዝያ፡ ሞቱ፡ ፪ሆሙ፡ ኅቡረ፡ ደጅ፡ አዛዥ፡ ሐዋርያ፡ ክሶስ፡ መደባይ፡ ወሊቀ፡ መኳስ፡ ገብርኤል። ‘Le 27 de miyâzyâ moururent ensemble l’Azâdj Ḥaouâryâ-Kësos … et le Liqa-Makuâsa Gabrëèlfr’ 45 l. 25–27 (ed.), 153 l. 22–24 (tr.); ሊቀ፡ መንኳስ፡ ኃይሉ፡ ‘le liqa mankuās Ḫāylufr’ 53 l. 16–17 (ed.), 64 l. 11 (tr.), videasvid. መኳስ፡
g) ሊቀ፡ መጣኒ፡ liqa maṭṭāni , ሊቀ፡ መጻኒ፡ liqa maṣṣāni ሊቀ፡ መጻኔ፡ liqa maṣṣāne (title) supreme judge who exercises appellate jurisdiction 115a; ‘chief stewarden’ 357b ቀሚሰሂ፡ ፀዓዳ፡ ኢይለብሱ፡ ዘእንበለ፡ ቀላሚ፡ ወኳፍሬ፡ ወሾቍጤ። እመሂ፡ አዛዝያን፡ ወእመሂ፡ ጌቶች፡ እመሂ፡ ሊቀ፡ መጣኒ፡ ምስለ፡ እሊአሁ፡ ዣን፡ ማስ{sic}ሮች፡ ወኢቃቄታች፡ ምስለ፡ እሊአሁ፡ ዣን፡ ሐጸና። ‘Ils ne portaient pas la tunique blanche, mais le Qalâmi, le Kuâfrê et le Shôquetê, et cette tenue était obligatoire aussi bien pour les Azâzĕyân que pour les Gêtôtj, le Liqa Matâni et ses gens, les Jân Mâsrôtj, le Iqâqêtâtj et ses gens et le Jân Haçanâ*fr’ 33 l. 4–7 (ed.), 33 l. 4–8 (tr.); ወሊቀ፡ መጻኒ፡ ሰርጊስ፡ ‘le liqa maṣāni, Sargisfr’ 31 l. 31 (ed.), 37 l. 5–6 (tr.); ሊቀ፡ መጻኔ፡ ግርማ፡ ዣን፡ ‘le liqa maṣānē, Germā Žānfr’ 34 l. 23 (ed.), 40 l. 21 (tr.); እንዘ፡ ለዓቄታት፡ ብሉሌ፡ ወሊቀ፡ መጣኒ፡ ግርማ፡ ዣን፡ ‘pendant que le laʿāqētāt était Belulē, et le liqa maṭāni, Germā Žānfr’ 38 l. 10–11 (ed.), 45 l. 4–5 (tr.), videasvid. መጣኒ፡
h) ሊቀ፡ አበው፡ liqa ʾabaw lit. ‘head of the fathers’ precise meaning unknown ለቀሰ፡ ገበዝ፡ ወለራቅማሰራ፡ ለአፈ፡ ንቡረ፡ እድ፡ ወለመጋቢ፡ ለሊቀ፡ አበው፡ ወለሊቀ፡ ዲያቆናት፡ ይኩን ጥብጣቤሆሙ፡ በበ ፲ ወ ፪፡ let the whipping of the qäsä gäbäz, raqmasära, afä nǝburä ǝd, the mäggabi, the liqä abäw and the liqä diyaqonat be 12 eachen 84 (ed.), 58 (tr.), videasvid. አብ፡
i) ሊቀ፡ አክሱም፡ liqa ʾAksum lit. head of Aksumen high-ranking priest of equal position to the nǝbura ʾǝd ወሊቀ፡ አክሱም፡ አባ፡ ስምዖን፡ ‘le chef d’Aksoum, abbā Semʿonfr’ 37 l. 14 (ed.), 44 l. 2 (tr.); ወካዕበ፡ በዘመኖሙ፡ ንጉሥ፡ ዘርዓ፡ ያዕቆብ፡ ሠርዑ፡ ወአስተዓረዩ፡ ሊቀ፡ አክሱም፡ ምስለ፡ ንቡረ፡ እድ፡ እንዘ፡ ያስተዋሕድዎሙ፡ በመንበረ፡ ክብር፡ በየማን፡ ወበጸጋም፡ ‘Encore, de son temps, le roi Zarʾa Yāʿqob lança une ordonnance pour rendre le chef (liq) d’Aksoum égal au nebura ed, en les déclarant égaux sur un trône d’honneur, l’un à droite at l’autre à gauche.fr’ 73 l. 4–7 (ed.), 87 l. 26–29 (tr.), videasvid. አክሱም፡ , ንቡረ፡ እድ፡
j) ሊቀ፡ አዕሩግ፡ liqa ʾaʿrug head of the eldersen ወስሞሙሂ፡ ለአዕሩግ፡ ሸለቃ፡ ወልደ፡ ገብርኤል፡ ወልደ፡ አቤቶ፡ ተስፋ፡ እስመ፡ ሊቀ፡ እዕሩግ፡ ውእቱ፤ ‘les noms des vieillards sont: le šalaqā Walda Gabreʾēl, fils de l’abēto Tasfā (car il était le chef des vieillards);fr’ 86 l. 17–19 (ed.), 103 l. 12–13 (tr.), videasvid. አረጋዊ፡
k) ሊቀ፡ ካህናት፡ liqa kāhǝnāt (title) high-ranking priest in charge of supervising monks and secular clergy ; ወሊቀ፡ ካህናት፡ ‘au chef des prêtresfr’ 40 l. 7 (ed.), 47 l. 18 (tr.); ወከመ፡ ኢይጥልሙ፡ ዘንተ፡ ነገረ፡ ሀለዉ፡ ተወጊዞሙ፡ በቃለ፡ ቀሲስ፡ ሊቀ፡ ካህናት፡ አባ፡ አቡቂር። ‘Pour empêcher qu’on altère cette chose, on a eu défense, sous peine d’excommunication par la voix du prêtre, chef des prêtres, abbā Abuqirfr’ 44 l. 23–25 (ed.), 53 l. 21–23 (tr.); በመምህርነ፡ አባ፡ ገብረ፡ ማርያም፡ ሊቀ፡ ካህናት፡ ወገበዝሂ፡ ዘአክሱም፡ ቄስ፡ ገበዝ፡ ዘአማኑኤል፡ ‘[Ceci] du temps de notre maître abbā Gabra Māryām, chef des prêtres, et du qēsa gabaz d’Aksoum ZaʾAmānuʾēl,fr’ 56 l. 1–2 (ed.), 67 l. 11–13 (tr.); በእንተዝ፡ አክበርዋ፡ ወአልዓልዋ፡በበ፡ ዘመኖሙ። ወለሊቀ፡ ካህናቲሃኒ፡ አክበርዎ፡ እምኵሎሙ፡ ዓበይተ፡ ቤተ፡ መንግሥት። ወመሳፍንት፡ ወመኳንንት። ‘Pour cette raison, [les anciens rois,] de leur temps, l’honorèrent et l’exaltèrent; ils donnèrent au chef de ses prêtres une dignité supérieure à [celle de] tous les autres grands de la Cour, des princes et des gouverneurs;fr’ 72 l. 28–29, 73 l. 1 (ed.), 87 l. 17–20 (tr.), videasvid. ካህን፡
Leslau
ሊቀ፡ ካህናት liqa kāhǝnāt archpriesten, high priesten 317a
l) ሊቀ፡ ደብር፡ liqa dabr (title) head of a monasteryen ከመ፡ ኢይቅረብዎ፡ ሥዩማን፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ትግሬ፡ ወእመሂ፡ አፈ፡ መኰንን፡ እንበለ፡ ማኅበር፡ ወእንበለ፡ ደቂቅየ፡ ወሊቀ፡ ደብር፡ አለቃ፡ ወልደ፡ አቢብ። ‘[J’ai ordonné que] personne d’entre les chefs, ni le chef du Tegrē, ni e procureur du gouverneur, n’entre dans [ces pays-là,] à l’exception de la communauté, de mes enfants et du chef du couvent, l’alaqā Walda Abibfr’ 60 l. 11–13 (ed.), 72 l. 7–10 (tr.), videasvid. ደብር፡
m) ሊቀ፡ ደብተራ፡ liqa dabtarā (title) head of the dabtarāsen ወሊቀ፡ ደብተራ፡ ተክለ፡ ቂርቆስ፡ ‘le liqa dabtarā, Takla Qirqosfr’ 30 l. 14–15 (ed.), 35 l. 5 (tr.); ወሊቀ፡ ደብተራ፡ ዘአክሱም፡ ንቡረ፡ እድ፡ አራም፡ ‘pendant que liqa dabtarā d’Aksoum était le nebura ed Arāmfr’ 51 l. 15–16 (ed.), 61 l. 27–28 (tr.), videasvid. ደብተራ፡
n) ሊቀ፡ ዲያቆናት፡ liqa diaqonāt (title) head of the deaconsen ለቀሰ፡ ገበዝ፡ ወለራቅማሰራ፡ ለአፈ፡ ንቡረ፡ እድ፡ ወለመጋቢ፡ ለሊቀ፡ አበው፡ ወለሊቀ፡ ዲያቆናት፡ ይኩን ጥብጣቤሆሙ፡ በበ ፲ ወ ፪፡ let the whipping of the qäsä gäbäz, raqmasära, afä nǝburä ǝd, the mäggabi, the liqä abäw and the liqä diyaqonat be 12 eachen 84 (ed.), 58 (tr.); ወሊቀ፡ ዲያቆናት፡ በስእለት፡ ‘le chef des diacres, Baseʾelatfr’ 37 l. 15–16 (ed.), 44 l. 4 (tr.), videasvid. ዲያቆን፡
o) ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ liqa p̣āp̣āsāt (title) patriarchen, metropolitanen ዘተሰመይኩ፡ በጸጋሁ፡ ለእግዚአብሔር፡ ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ ዘሀገር፡ ክብርት፡ እለ፡ እስክንድርያ፡ ወሀገረ፡ ምስር፡ ወትዕይንቱ፡ ለእግዚአብሔር፡ ኢየሩሳሌም፡ ወአህጉረ፡ ኢትዮጵያ። ‘[de celui] qui a été nommé, par la grâce du Seigneur, patriarche de la sainte ville d’Alexandrie, du pays d’Égypte, de Jérusalem, demeure du Seigneur, et des pays d’Ethiopiefr’ 83 l. 9–12 (ed.), 99 l. 29–31 (tr.), videasvid. ጳጳስ፡
Leslau
ሊቀ፡ ጳጳሳት liqa p̣āp̣p̣āsāt patriarchen, archbishopen 317a
Cross-references: for ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ or ሊቀ፡ ጳጳስ፡ videasvid. also ጳጳስ፡ (Dillmann)
Grébaut
ሊቅ፡ liq «caputla, princepsla, doctorla» pluralisPl. ሊቃን፡ liqān , ሊቃውንት፡ liqāwǝnt Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
ሊቅ፡ liq premier élément de noimbreux mots composés, tels les suivants :
ሊቀ፡ ሐራ፡ liqa ḥarā chef d’arméefr ፊቃሮስ፡ ወልደ፡ ንያ፡ መልአከ፡ ሰርዌ፡ ዝውእቱ፡ ሊቀ፡ ሐራ። 45, videasvid. ሐራ፡
ሊቀ፡ ሐራ፡ ለአፍራስ፡ liqa ḥarā laʾafrās chef de la cavaleriefr ደለክም፡ ወልደ፡ ማትሬም፡ ሊቀ፡ ሐራ፡ ለአፍራስ። 45, videasvid. ሐራ፡ , ፈረስ፡
ሊቀ፡ ሐራ፡ ለአጋር፡ liqa ḥarā laʾagār chef de l’infanteriefr አደርዮስ፡ ወልደ፡ ኔድሮስ፡ ሊቀ፡ ሐራ፡ ለአጋር። 45, videasvid. ሐራ፡ , አጋር፡
ሊቀ፡ መማክርት፡ liqa mamākǝrt chef des conseillersfr ፈነወ፡ ላእካነ፡ በጕጕዓ፡ ከመ፡ ያምጽእዎ፡ ለመላከ፡ ኃይሉ፡ ዝውእቱ፡ ሊቀ፡ መማክርቲሁ። 80, videasvid. መምክር፡
ሊቀ፡ ሰራዊት፡ liqa sarāwit généralissimefr እምዝ፡ ኮነ፡ ድልቅልቅ፡ ወሠምሩ፡ ላዕለ፡ አራዎስ፡ ወረሰይዎ፡ ንጉሠ፡ ወውእቱ፡ ኮነ፡ ሊቀ፡ ሠራዊት። 185.
ሊቀ፡ ቀዳማዊ፡ liqa qadāmāwi préfet augustalfr (Égypte) ቴዎድሮስ፡ ሊቀ፡ ቀዳማዊ፡ ዘሀገረ፡ ምስር። 131.
ሊቀ፡ ነቢያት፡ liqa nabiyāt chef des prophètesfr ሙሴ፡ ሊቀ፡ ነቢያት። 76; እምቤተ፡ አሮን፡ ዘተቀብአ፡ ለተክህኖ፡ በእደ፡ ሙሴ፡ ሊቀ፡ ነቢያት። 76; ዘርእየኪ፡ ሙሴ፡ ሊቀ፡ ነቢያት። 76.
ሊቀ፡ ነፍስ፡ liqa nafs directeur spirituelfr ሊቀ፡ ነፍስኒ፡ አግዓዚ፡ ዘይሜህር፡ ትምህርተ፡ ሐዋርያት፡ ቅዱሳን፡ ወነቢያት፡ ክቡራን። Ms. BNFet110, fol. 20ra.
ሊቀ፡ ካህናት፡ liqa kāhǝnāt archiprêtrefr አዛርያስ፡ ወልደ፡ ሳዶቅ፡ ካህን፡ ዝውእቱ፡ ሊቀ፡ ካህናት። 44; እዌድሰኪ፡ ኦወለተ፡ አሮን፡ ሊቀ፡ ካህናት፡ እመንገለ፡ ሐና፡ እምኪ። 166.
ሊቀ፡ ዲያቆናት፡ liqa diyāqonāt archidiacrefr ኤልያስ፡ ወልደ፡ ኦርኒ፡ ሊቀ፡ ዲያቆናት፡ ወአቡሁሰ፡ ለኦርኒ፡ ሊቀ፡ ዲያቆናት። 44; በጽሐ፡ ካዕበ፡ ሊቀ፡ ዲያቆናት፡ ከመ፡ ይቁም፡ ውስተ፡ መካነ፡ ጽዕለት፡ ወኃጢአ፡ ክብር። Ms. BNFet110, fol. 39rc–va.
ሊቀ፡ ገባር፡ liqa gabār surveillant des corvéesfr ካርሚ፡ ወልደ፡ ሐፃንያስ፡ ሊቀ፡ ገባር፡ ዘቤተ፡ ንጉሥ። 44.
ሊቀ፡ ገነውት፡ liqa gannawt chef des prêtres païensfr ወእንዘ፡ ሀለዉ፡ ውስቴታ፡ ለዕበዶሙ፡ ይቤ፡ ቄሳርስ፡ ሊቀ፡ ገነውቱ፡ ለአንቲሂጳጦስ፡ ስሑታን፡ ወርኁቃን፡ እምነ፡ አማልክቲነ፡ ይሙቱ። 167.
ሊቀ፡ መጽብእት፡ liqa maṣbǝʾt général en cheffr ኢሚ፡ ወልደ፡ መታትያስ፡ ሊቀ፡ መጽብእት። 45.
ሊቀ፡ ፈያት፡ liqa fayāt chef de brigandsfr ሶበ፡ ሰገደ፡ ርእየ፡ ሊቀ፡ ፈያት፡ ከመ፡ አሐቲ፡ እግዝእት፡ ወረደት፡ እምሰማይ፡ በዐቢይ፡ ክብር። 162, note 3.
ሊቅት፡ liqǝt «magistrala, abbatissala» Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
18–20
ሊቀ፡ ሕፅዋን፡ liqa ḥǝḍǝwān chef des eunuquesfr Texte et référence: አድርያኖስኒ፡ ኮነ፡ ሊቀ፡ ሕፅዋን። Adrien devint le chef des eunuquesfr 252, videasvid. ኅጽው፡
ሊቀ፡ ደብተራ፡ liqa dabtarā le premier (le doyen) des chanoinesfr. Se recontre fréquemment dans lex textes ecclésiastiques.
446
Leslau
ሊቅ liq (pluralisPl. ሊቃን፡ liqān , ሊቃናት፡ liqānāt , ሊቃውንት፡ liqāwǝnt ) chiefen, senioren, old manen, ageden, elderen, masteren, magistrateen, learned manen, presbyteren
ሊቀ፡ ካህናት liqa kāhǝnāt archpriesten, high priesten
ሊቀ፡ ጳጳሳት liqa p̣āp̣p̣āsāt patriarchen, archbishopen
ሊቀ፡ መላእክት፡ liqa malāʾǝkt archangelen
ሊቀ፡ ነፍስ፡ liqa nafs ( 19) spiritual leaderen
ሊቀ፡ ሐመር፡ liqa ḥamar captain of a shipen
ሊቀ፡ ሐራ፡ liqa ḥarā chief of the armyen, videasvid. ሐራ፡
ሰብዓ፡ ሊቃናት sabʿā liqānāt Septuaginten lit. ‘seventy learned men’ 317a
ልሂቅልሂቅ
adjectivumadj.et Substantivumsubst., fem. ልህቅት፡ ( videasvid.gramm.§ 129,a) et ለሀቅት፡ ( Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 6 ; Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 17 ; per archaismum ልሀቅት፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 4 ; ልሀቅ፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 2 sine dubio pro ልህቅት፡ errore librarii), pluralisPl.m. ልሂቃን፡ , fem. ልሂቃት፡ (de ሊቃውንት፡ vid. sub ሊቅ፡ )
1)aetate provectusla, seniorlaRegum liber biblicum I.1 Reg. 2,32 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 19,32 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,13 ( πρεσβύτερος ); Jesaiae prophetia.Jes. 9,14 ( πρεσβύτης ); ልሂቅኒ፡ ወአእሩግኒ፡ በኀቤነ፡ ሀለወ፡ liber Jobi.Job 15,10 ; ንኡስ፡ አነ፡ በመዋዕልየ፡ ወአንትሙ፡ ልሂቃን፡ ወሊቃውንት፡ liber Jobi.Job 32,7 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,10 ; ልሂቅ፡ ምስለ፡ አረጋዊ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 6,11 ( πρεσβύτερος μετὰ πλήρους ἡμερῶν ); ክልኤሆሙ፡ ልሂቃን፡ እሙንቱ፡ Lucae evangelium.Luc. 1,7 ; Lucae evangelium.Luc. 1,18 ; ልሂቃት፡ πρεσβύτεραι Zachariae prophetia.Zach. 8,4 ; ልሂቃት፡ መበለታት፡ ( oppositum, -o, -nituropp. ንኡሳት፡ መበለታት፡ ) Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 14.
2)senior dignitatela, princepsla, presbyterla, praefectusla, quamquam hoc sensu forma contracta ሊቅ፡ crebrius adhibetur: እምውሉደ፡ ልሂቃነ፡ ሀገረ፡ ሮሜ፡ e filiis patriciorumlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 17 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 3 al.; ዘይፈቅድ፡ ልሂቅ፡ ይኩን፡ ( πρῶτος ) Marci Evangelium.Marc. 9,35 ; πρεσβύτερος n. 27(ecclesiae) not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 5,1 ; πρσβύτιδες ልሂቃት፡ ad Titum epistola.Tit. 2,3 et ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,2 (Platt); ልሂቃነ፡ መንግሥቱ፡ primores regnila, Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 2.
adjectivumadj.et Substantivumsubst., fem. ልህቅት፡ ( videasvid.gramm.§ 129,a) et ለሀቅት፡ ( Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 6 ; Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 17 ; per archaismum ልሀቅት፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 4 ; ልሀቅ፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 2 sine dubio pro ልህቅት፡ errore librarii), pluralisPl.m. ልሂቃን፡ , fem. ልሂቃት፡ (de ሊቃውንት፡ vid. sub ሊቅ፡ )
1)aetate provectusla, seniorlaRegum liber biblicum I.1 Reg. 2,32 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 19,32 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,13 ( πρεσβύτερος ); Jesaiae prophetia.Jes. 9,14 ( πρεσβύτης ); ልሂቅኒ፡ ወአእሩግኒ፡ በኀቤነ፡ ሀለወ፡ liber Jobi.Job 15,10 ; ንኡስ፡ አነ፡ በመዋዕልየ፡ ወአንትሙ፡ ልሂቃን፡ ወሊቃውንት፡ liber Jobi.Job 32,7 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,10 ; ልሂቅ፡ ምስለ፡ አረጋዊ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 6,11 ( πρεσβύτερος μετὰ πλήρους ἡμερῶν ); ክልኤሆሙ፡ ልሂቃን፡ እሙንቱ፡ Lucae evangelium.Luc. 1,7 ; Lucae evangelium.Luc. 1,18 ; ልሂቃት፡ πρεσβύτεραι Zachariae prophetia.Zach. 8,4 ; ልሂቃት፡ መበለታት፡ ( oppositum, -o, -nituropp. ንኡሳት፡ መበለታት፡ ) Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 14.
2)senior dignitatela, princepsla, presbyterla, praefectusla, quamquam hoc sensu forma contracta ሊቅ፡ crebrius adhibetur: እምውሉደ፡ ልሂቃነ፡ ሀገረ፡ ሮሜ፡ e filiis patriciorumlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 17 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 3 al.; ዘይፈቅድ፡ ልሂቅ፡ ይኩን፡ ( πρῶτος ) Marci Evangelium.Marc. 9,35 ; πρεσβύτερος n. 27(ecclesiae) not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 5,1 ; πρσβύτιδες ልሂቃት፡ ad Titum epistola.Tit. 2,3 et ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,2 (Platt); ልሂቃነ፡ መንግሥቱ፡ primores regnila, Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 2.
lǝhiq , pluralisPl. lǝhiqān ; fem. lǝhǝqt , lahaqt , pluralisPl. lǝhiqāt
Grébaut
ልሂቅ፡ lǝhiq , pluralisPl. ልሂቃን፡ lǝhiqān «vieillardfr» ― ሽማግሌ፡ Ms. BNFabb217, fol. 11v.
ልሂቅ፡ lǝhiq «adultusla, senexla» ― ታላቅ፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
ልህቅት፡ lǝhǝqt , pluralisPl. ልሂቃት፡ lǝhiqāt «vieillefr, matronefr» ― ባልቴት፡ Ms. BNFabb217, fol.11v.
18
Leslau
ልሂቅ lǝhiq ( fem. ልሂቅት፡ lǝhiqt , ልህቅት፡ lǝhǝqt ) grown-upen, adulten, olden, old manen, senioren, presbyteren 309a
lǝhiq , pluralisPl. lǝhiqān ; fem. lǝhǝqt , lahaqt , pluralisPl. lǝhiqāt
Grébaut
ልሂቅ፡ lǝhiq , pluralisPl. ልሂቃን፡ lǝhiqān «vieillardfr» ― ሽማግሌ፡ Ms. BNFabb217, fol. 11v.
ልሂቅ፡ lǝhiq «adultusla, senexla» ― ታላቅ፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
ልህቅት፡ lǝhǝqt , pluralisPl. ልሂቃት፡ lǝhiqāt «vieillefr, matronefr» ― ባልቴት፡ Ms. BNFabb217, fol.11v.
18
Leslau
ልሂቅ lǝhiq ( fem. ልሂቅት፡ lǝhiqt , ልህቅት፡ lǝhǝqt ) grown-upen, adulten, olden, old manen, senioren, presbyteren 309a
ልሂቅልሂቅ
adjectivumadj.et Substantivumsubst., fem. ልህቅት፡ ( videasvid.gramm.§ 129,a) et ለሀቅት፡ ( Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 6 ; Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 17 ; per archaismum ልሀቅት፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 4 ; ልሀቅ፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 2 sine dubio pro ልህቅት፡ errore librarii), pluralisPl.m. ልሂቃን፡ , fem. ልሂቃት፡ (de ሊቃውንት፡ vid. sub ሊቅ፡ )
1)aetate provectusla, seniorlaRegum liber biblicum I.1 Reg. 2,32 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 19,32 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,13 ( πρεσβύτερος ); Jesaiae prophetia.Jes. 9,14 ( πρεσβύτης ); ልሂቅኒ፡ ወአእሩግኒ፡ በኀቤነ፡ ሀለወ፡ liber Jobi.Job 15,10 ; ንኡስ፡ አነ፡ በመዋዕልየ፡ ወአንትሙ፡ ልሂቃን፡ ወሊቃውንት፡ liber Jobi.Job 32,7 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,10 ; ልሂቅ፡ ምስለ፡ አረጋዊ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 6,11 ( πρεσβύτερος μετὰ πλήρους ἡμερῶν ); ክልኤሆሙ፡ ልሂቃን፡ እሙንቱ፡ Lucae evangelium.Luc. 1,7 ; Lucae evangelium.Luc. 1,18 ; ልሂቃት፡ πρεσβύτεραι Zachariae prophetia.Zach. 8,4 ; ልሂቃት፡ መበለታት፡ ( oppositum, -o, -nituropp. ንኡሳት፡ መበለታት፡ ) Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 14.
2)senior dignitatela, princepsla, presbyterla, praefectusla, quamquam hoc sensu forma contracta ሊቅ፡ crebrius adhibetur: እምውሉደ፡ ልሂቃነ፡ ሀገረ፡ ሮሜ፡ e filiis patriciorumlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 17 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 3 al.; ዘይፈቅድ፡ ልሂቅ፡ ይኩን፡ ( πρῶτος ) Marci Evangelium.Marc. 9,35 ; πρεσβύτερος n. 27(ecclesiae) not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 5,1 ; πρσβύτιδες ልሂቃት፡ ad Titum epistola.Tit. 2,3 et ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,2 (Platt); ልሂቃነ፡ መንግሥቱ፡ primores regnila, Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 2.
adjectivumadj.et Substantivumsubst., fem. ልህቅት፡ ( videasvid.gramm.§ 129,a) et ለሀቅት፡ ( Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 6 ; Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 17 ; per archaismum ልሀቅት፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 4 ; ልሀቅ፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 2 sine dubio pro ልህቅት፡ errore librarii), pluralisPl.m. ልሂቃን፡ , fem. ልሂቃት፡ (de ሊቃውንት፡ vid. sub ሊቅ፡ )
1)aetate provectusla, seniorlaRegum liber biblicum I.1 Reg. 2,32 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 19,32 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,13 ( πρεσβύτερος ); Jesaiae prophetia.Jes. 9,14 ( πρεσβύτης ); ልሂቅኒ፡ ወአእሩግኒ፡ በኀቤነ፡ ሀለወ፡ liber Jobi.Job 15,10 ; ንኡስ፡ አነ፡ በመዋዕልየ፡ ወአንትሙ፡ ልሂቃን፡ ወሊቃውንት፡ liber Jobi.Job 32,7 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,10 ; ልሂቅ፡ ምስለ፡ አረጋዊ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 6,11 ( πρεσβύτερος μετὰ πλήρους ἡμερῶν ); ክልኤሆሙ፡ ልሂቃን፡ እሙንቱ፡ Lucae evangelium.Luc. 1,7 ; Lucae evangelium.Luc. 1,18 ; ልሂቃት፡ πρεσβύτεραι Zachariae prophetia.Zach. 8,4 ; ልሂቃት፡ መበለታት፡ ( oppositum, -o, -nituropp. ንኡሳት፡ መበለታት፡ ) Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 14.
2)senior dignitatela, princepsla, presbyterla, praefectusla, quamquam hoc sensu forma contracta ሊቅ፡ crebrius adhibetur: እምውሉደ፡ ልሂቃነ፡ ሀገረ፡ ሮሜ፡ e filiis patriciorumlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 17 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 3 al.; ዘይፈቅድ፡ ልሂቅ፡ ይኩን፡ ( πρῶτος ) Marci Evangelium.Marc. 9,35 ; πρεσβύτερος n. 27(ecclesiae) not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 5,1 ; πρσβύτιδες ልሂቃት፡ ad Titum epistola.Tit. 2,3 et ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,2 (Platt); ልሂቃነ፡ መንግሥቱ፡ primores regnila, Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 2.
lǝhiq , pluralisPl. lǝhiqān ; fem. lǝhǝqt , lahaqt , pluralisPl. lǝhiqāt
Grébaut
ልሂቅ፡ lǝhiq , pluralisPl. ልሂቃን፡ lǝhiqān «vieillardfr» ― ሽማግሌ፡ Ms. BNFabb217, fol. 11v.
ልሂቅ፡ lǝhiq «adultusla, senexla» ― ታላቅ፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
ልህቅት፡ lǝhǝqt , pluralisPl. ልሂቃት፡ lǝhiqāt «vieillefr, matronefr» ― ባልቴት፡ Ms. BNFabb217, fol.11v.
18
Leslau
ልሂቅ lǝhiq ( fem. ልሂቅት፡ lǝhiqt , ልህቅት፡ lǝhǝqt ) grown-upen, adulten, olden, old manen, senioren, presbyteren 309a
lǝhiq , pluralisPl. lǝhiqān ; fem. lǝhǝqt , lahaqt , pluralisPl. lǝhiqāt
Grébaut
ልሂቅ፡ lǝhiq , pluralisPl. ልሂቃን፡ lǝhiqān «vieillardfr» ― ሽማግሌ፡ Ms. BNFabb217, fol. 11v.
ልሂቅ፡ lǝhiq «adultusla, senexla» ― ታላቅ፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
ልህቅት፡ lǝhǝqt , pluralisPl. ልሂቃት፡ lǝhiqāt «vieillefr, matronefr» ― ባልቴት፡ Ms. BNFabb217, fol.11v.
18
Leslau
ልሂቅ lǝhiq ( fem. ልሂቅት፡ lǝhiqt , ልህቅት፡ lǝhǝqt ) grown-upen, adulten, olden, old manen, senioren, presbyteren 309a
ልሂቅ
adjectivumadj.et Substantivumsubst., fem. ልህቅት፡ ( videasvid.gramm.§ 129,a) et ለሀቅት፡ ( Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 6 ; Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 17 ; per archaismum ልሀቅት፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 4 ; ልሀቅ፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 2 sine dubio pro ልህቅት፡ errore librarii), pluralisPl.m. ልሂቃን፡ , fem. ልሂቃት፡ (de ሊቃውንት፡ vid. sub ሊቅ፡ )
1)aetate provectusla, seniorlaRegum liber biblicum I.1 Reg. 2,32 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 19,32 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,13 ( πρεσβύτερος ); Jesaiae prophetia.Jes. 9,14 ( πρεσβύτης ); ልሂቅኒ፡ ወአእሩግኒ፡ በኀቤነ፡ ሀለወ፡ liber Jobi.Job 15,10 ; ንኡስ፡ አነ፡ በመዋዕልየ፡ ወአንትሙ፡ ልሂቃን፡ ወሊቃውንት፡ liber Jobi.Job 32,7 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,10 ; ልሂቅ፡ ምስለ፡ አረጋዊ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 6,11 ( πρεσβύτερος μετὰ πλήρους ἡμερῶν ); ክልኤሆሙ፡ ልሂቃን፡ እሙንቱ፡ Lucae evangelium.Luc. 1,7 ; Lucae evangelium.Luc. 1,18 ; ልሂቃት፡ πρεσβύτεραι Zachariae prophetia.Zach. 8,4 ; ልሂቃት፡ መበለታት፡ ( oppositum, -o, -nituropp. ንኡሳት፡ መበለታት፡ ) Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 14.
2)senior dignitatela, princepsla, presbyterla, praefectusla, quamquam hoc sensu forma contracta ሊቅ፡ crebrius adhibetur: እምውሉደ፡ ልሂቃነ፡ ሀገረ፡ ሮሜ፡ e filiis patriciorumlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 17 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 3 al.; ዘይፈቅድ፡ ልሂቅ፡ ይኩን፡ ( πρῶτος ) Marci Evangelium.Marc. 9,35 ; πρεσβύτερος n. 27(ecclesiae) not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 5,1 ; πρσβύτιδες ልሂቃት፡ ad Titum epistola.Tit. 2,3 et ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,2 (Platt); ልሂቃነ፡ መንግሥቱ፡ primores regnila, Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 2.
lǝhiq , pluralisPl. lǝhiqān ; fem. lǝhǝqt , lahaqt , pluralisPl. lǝhiqāt
Grébaut
ልሂቅ፡ lǝhiq , pluralisPl. ልሂቃን፡ lǝhiqān «vieillardfr» ― ሽማግሌ፡ Ms. BNFabb217, fol. 11v.
ልሂቅ፡ lǝhiq «adultusla, senexla» ― ታላቅ፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
ልህቅት፡ lǝhǝqt , pluralisPl. ልሂቃት፡ lǝhiqāt «vieillefr, matronefr» ― ባልቴት፡ Ms. BNFabb217, fol.11v.
18
Leslau
ልሂቅ lǝhiq ( fem. ልሂቅት፡ lǝhiqt , ልህቅት፡ lǝhǝqt ) grown-upen, adulten, olden, old manen, senioren, presbyteren 309a
ልሂቅሀለወ
adjectivumadj.et Substantivumsubst., fem. ልህቅት፡ ( videasvid.gramm.§ 129,a) et ለሀቅት፡ ( Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 6 ; Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 17 ; per archaismum ልሀቅት፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 4 ; ልሀቅ፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 2 sine dubio pro ልህቅት፡ errore librarii), pluralisPl.m. ልሂቃን፡ , fem. ልሂቃት፡ (de ሊቃውንት፡ vid. sub ሊቅ፡ )
1)aetate provectusla, seniorlaRegum liber biblicum I.1 Reg. 2,32 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 19,32 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,13 ( πρεσβύτερος ); Jesaiae prophetia.Jes. 9,14 ( πρεσβύτης ); ልሂቅኒ፡ ወአእሩግኒ፡ በኀቤነ፡ ሀለወ፡ liber Jobi.Job 15,10 ; ንኡስ፡ አነ፡ በመዋዕልየ፡ ወአንትሙ፡ ልሂቃን፡ ወሊቃውንት፡ liber Jobi.Job 32,7 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,10 ; ልሂቅ፡ ምስለ፡ አረጋዊ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 6,11 ( πρεσβύτερος μετὰ πλήρους ἡμερῶν ); ክልኤሆሙ፡ ልሂቃን፡ እሙንቱ፡ Lucae evangelium.Luc. 1,7 ; Lucae evangelium.Luc. 1,18 ; ልሂቃት፡ πρεσβύτεραι Zachariae prophetia.Zach. 8,4 ; ልሂቃት፡ መበለታት፡ ( oppositum, -o, -nituropp. ንኡሳት፡ መበለታት፡ ) Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 14.
2)senior dignitatela, princepsla, presbyterla, praefectusla, quamquam hoc sensu forma contracta ሊቅ፡ crebrius adhibetur: እምውሉደ፡ ልሂቃነ፡ ሀገረ፡ ሮሜ፡ e filiis patriciorumlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 17 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 3 al.; ዘይፈቅድ፡ ልሂቅ፡ ይኩን፡ ( πρῶτος ) Marci Evangelium.Marc. 9,35 ; πρεσβύτερος n. 27(ecclesiae) not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 5,1 ; πρσβύτιδες ልሂቃት፡ ad Titum epistola.Tit. 2,3 et ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,2 (Platt); ልሂቃነ፡ መንግሥቱ፡ primores regnila, Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 2.
I,2(rarius per ሐ et ኀ ) Imperf. ይሄሉ፡ , SubjunctivusSubj. የሀሉ፡ , infinitivus verbalisInfin. verb. ሀሊው፡ ( Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 2,12 ), infinitivus nominalis, nominascensInfin. nom. ሀልዎ፡ et ሀልዎቶ፡ ; in Perf. sing.personapers.3 masc. praeter formam ሀለወ፡ etiam forma contracta ሀሎ፡ usitatissima est ( videasvid.gramm.p. 142 annotatioann.2), nec non in personapers.3 fem. ሀሎት፡ efferri et scribi potest ( Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 7,20 ). Sed erravit J. Ludolfus, cum inter formas ሀሎ፡ et ሀለወ፡ significationis discrimen interesse censeret (in lexiconlex.columnacol.1 et 2), nam omnibus fere in locis, ubi ሀለወ፡ vel ሀሎ፡ occurrit, diversi libri mss. utramque formam promiscue usurpatam exhibent. [Radicem ሀለወ፡ comparandam propono cum arab. حَالَ ( حَول ) et substantivo حَالٌ ; eodem modo literae radic. secundae et tertiae ordo permutatus est inter ኀለወ፡ et خال ( خَول ), ኀለየ፡ et خال ( خَيْل ), al. Sed quamvis prima radicis significatio in vertendo, mutando, circumagendolasit, tamen miro quodam genii linguae innati lusu verbo notio existendilaaddicta est, alteri autem verbo ኮነ፡ , cujus notio prima a standolapetita est, significatio oriendi, fiendi, accidendilacontigit. Amh. sonat አለ፡ ]. Significat:
1)essela, existerela. Neque tamen ad praedicatum cum subjecto copulandum adhiberi solet, sed existentiam subjecti nudam ponit, aut absolute, aut tamquam in aliquo loco, statu, tempore, actione versantis: ሀሎ፡ ፩ ብእሲ፡ liber Jobi.Job 1,1 ; not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,1 . ኢትፍቱ፡ ሀልዎ፡ ምስሌሆሙ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 24,1 . ሀሎኩ፡ ውስተ፡ ባቢሎን፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 1,1 ; በአምጣነ፡ ሀለውኩ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 145,1 ; ኢትፍራህ፤ ሀሎኩ፡ ምስሌከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 41,10 ; n. 4Jesaiae prophetia.Jes. 43,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 43,5 ; እግዚኦ፡ ሀሎከ፡ ማእከሌነ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 14,9 ; ይከውኑ፡ ከመ፡ ዘኢሀለዉ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 41,12 ; ውስተ፡ እዴሆሙ፡ ሀለወት፡ ሠናይቶሙ፡ liber Jobi.Job 21,16 ; ኵሎሙ፡ እለ፡ ሀለዉ፡ ዲበ፡ ምድር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 36,19 .
a)Creberrime ipsum Perf. ሀለወ፡ notionem temporis praesentis suggerit: አንበሳ፡ ሀሎ፡ ውስተ፡ ፍኖት፡ λέων ἐν ταῖς ὁδοῖς Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,13 ; አይቴ፡ ሀሎ፡ ubi est?laliber Jobi.Job 20,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 19,12 ; Jeremiae prophetia.Jer. 33,18 ; Jeremiae prophetia.Jer. 44,19 ; አነ፡ ውእቱ፡ ዘሀሎ፡ ἐγώ εἰμι ὁ ὤν Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 3,14 ; ሀለወ፡ ወኢሀለወ፡ ἦν καὶ οὐκ ἔστι Apocalypsis Joannis.Apoc. 17,8 ; sed haud minus frequenter ሀለወ፡ tempore praeterito vertendum est: ጸሐፍ፡ ኵሎ፡ ነገረ፡ ዘሀሎ፡ ውስተ፡ ክርታስ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 43,28 ; ሀሎኩ፡ አነ፡ ኀበ፡ ፈለግ፡ Danielis prophetia.Dan. 10,4 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 33,18 ; ad Thessalonicenses epistola Pauli II.2 Thess. 2,5 ; Judith liber apocryphus.Judith 14,15 ; Judith liber apocryphus.Judith 14,18 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 71,17 . Imperfectum tempus futurum significat: ወለዓለምኒ፡ ትሄሉ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 42,21 ; Jesaiae prophetia.Jes. 58,11 ; Hezekielis prophetia.Hez. 30,13 ; liber Jobi.Job 14,10 ; liber Jobi.Job 23,8 ; sed etiam de tempore praesenti usurpatur: ዘሀሎ፡ ወይሄሉ፡ ὁ ὢν καὶ ὁ ἦν Apocalypsis Joannis.Apoc. 1,4 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 1,8 ; የኀልፍ፡ ከመ፡ ጽላሎት፡ ወኢይሄሉ፡ እንከ፡ liber Jobi.Job 14,2 . De enuntiationibus conditionalibus conferre licet exempla Jesaiae prophetia.Jes. 43,2 ; Jeremiae prophetia.Jer. 15,1 ; Matthaei Evangelium.Matth. 18,20 ; ኀበ፡ ሀሎ፡ ደመና፡ ህየ፡ ሀሎ፡ መንፈስ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 1,20 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 4,13 et al.
c)Nonnunquam ope verbi ሀለወ፡ praedicatum subjecto copulatur; quod si fit, praedicatum in Acc.ponere licet ( gramm.p. 346): ለዘ፡ ሀለወ፡ ድልወ፡ ei, qui paratus fueritlanot able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 4,5 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 63,1 ; sed notio existendi huic verbo tam firmiter inhaeret ut praedicatum appositionis instar saepius in Nomt. ponatur: ሀለወ፡ ድፉን፡ Josuae liber.Jos. 7,21 ; Josuae liber.Jos. 7,22 ; ወእሙንቱሂ፡ ሀለዉ፡ ቅዉማን፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 9,35 al.
d)Aethiopes verbum ሀለወ፡ cum Imperfecto alius verbi componunt, ut durationem actionis denotent, sive in tempus praeteritum incidat: ሀሎኩ፡ እሰክብ፡ dormiebamlaEzrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,29 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 9,28 ; Danielis prophetia.Dan. 10,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,22 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 26,35 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 22,6 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 5,2 ; Paralipomenon liber I.1 Par. 6,32 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 33,17 ; sive in Praesens: ሀሎ፡ ይነብር፡ በየማነ፡ እግዚአብሔር፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,34 , vel praesens instans: ይመጽእ፡ ሀሎ፡ venturus estlaHenochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 10,2 ; ትሠጠም፡ ሀለወት፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 83,7 ; ሀለወት፡ ትወልድ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 4,19 ; sive in futurum አንተ፡ ሀለወት፡ ትትፌጸም፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 106,18 ; Actus apostolorum.Act. 7,6 Platt; ዘይከውን፡ ሀሎ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 52,2 . Simili modo cum alius verbi Infinitivo verbali coniungitur, eodem sensu: ሀሉ፡ ተወኪለከ፡ ἴσθι πεποιθώς Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,5 et al.; nec non እንዘ፡ cumc.Imperf. sequi potest: በኵሉ፡ መዋዕለ፡ ሕይወትየ፡ ሀለውኩ፡ እንዘ፡ እዜከሮ፡ ለእግዚአብሔር፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 21.
e)Opponitur ዘሀሎ፡ id quod estlai.e. praesenslaei quod venturum vel futurum est ( ዘይመጽእ፡ , ዘይሄሉ፡ , ዘይከውን፡ ) Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 5,16 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,38 ( τὰ ἐνεστῶτα ) ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 3,22 romanae editionisrom., quamquam aliis in locis ዘሀሎ፡ id, quod factum estla τὸ γεγονός , significat, Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 1,9 .
f)Theologis et philosophis ሀልዎ፡ et ሀልዎት፡ est existentiala, essentiala, ut እግዚአብሔር፡ አምጻኤ፡ ኵሉ፡ ዓለም፡ እምኀበ፡ ኢሀልዎ፡ ኀበ፡ ሀልዎ፡ Deus qui totum mundumla ἐκ τοῦ μὴ εἶναι εἰς τὸ εἶναι perducitlaFal. f. 83; እግዚአብሔር፡ ለሰብእ፡ እምሀልዎ፡ አግብኦ፡ ውስተ፡ ሞት፡ Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 5 ; Hippocrates et Galenus docent: ነፍስሰ፡ ኢትሄሉ፡ ዘእንበለ፡ ዳእሙ፡ በሀልዎተ፡ ሥጋ፡ ወተኀልፍ፡ በኅልፈታ፡ Mashafa Falasfa.Fal. f. 83. pluralisPl. ሀልዎታት፡ entiala( τὰ γεγονότα ) saepissime in Chrys., ut Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 2.
2)instarela, futurum essela: ክልኤቱ፡ ዓመት፡ ኀለፈ፡ ዘረኃብ፡ ወዓዲ፡ ሀሎ፡ ኀምስቱ፡ ዓመት፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 45,6 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 45,11 . Construi solet cum pronomen suffixumpron. suff., sequensseq.SubjunctivusSubj.verbi, ut conveniat Graeco μέλλειν cumc.Infin. n. 5( gramm.p. 138): እለ፡ ሀለዎሙ፡ ይእመኑ፡ ቦቱ፡ οἱ μέλλοντες πιστεύειν ἐπ᾽ αὐτῷ ad Timotheum epistola I.1 Tim. 1,16 ; ad Timotheum epistola II.2 Tim. 4,1 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 5,14 ; Matthaei Evangelium.Matth. 11,14 ; Jesaiae prophetia.Jes. 15,7 ; liber Jobi.Job 3,8 ; vel simplici Futuro Graeco: Jesaiae prophetia.Jes. 15,7 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 14,4 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 15,13 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,19 ; Deuteronomium.Deut. 1,22 . Haud raro ሀልዎ፡ post SubjunctivusSubj.verbi collocatur; ያእምርዎ፡ ሀለዎሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 52,15 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 4,18 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 97,3 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 16,23 . Sed multis aliis in locis haec phrasis Graeco δεῖ seq. Infin., Latino oportetla, necesse estlarespondet, quippe cum ሀለወ፡ cum pronomen suffixumpron. suff.conjunctum significare possit convenit ei, utlavel oportetla( videasvid.infra not able to find explanation in abbreviation listNr. 8 ). Ita legitur: ሀለወክሙ፡ ትትወለዱ፡ δεῖ ὑμᾶς γεννηθῆναι Evangelium Joannis.Joh. 3,7 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 22,29 ; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 3,11 ; Matthaei Evangelium.Matth. 16,21 ; Marci Evangelium.Marc. 8,31 . Etiam conjunctioconj. ከመ፡ subjunctivo praeponere licet: ሀለወኒ፡ ከመ፡ እዜንዎን፡ Lucae evangelium.Luc. 4,43 romanae editionisrom.Rarius libri et mss. et impressi in hac phrasi pro SubjunctivusSubj.verbi Imperf. praebent: ሀለዎ፡ ይትሌዐል፡ Evangelium Joannis.Joh. 12,34 romanae editionisrom.Caeterum non modo ሀለወ፡ cum pronomen suffixumpron. suff., sed etiam verbum ሀለወ፡ personaliter flexum, Subjunctivo praepositum, idem significare potest: ዘሀለወ፡ ይኩን፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 1,19 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 4,1 ; Danielis prophetia.Dan. 2,28 ; ሀሎነ፡ ኵልነ፡ ንብጻሕ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 14,10 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 14,12 Polygl., ሀለውነ፡ ንሕምም፡ ad Thessalonicenses epistola Pauli I.1 Thess. 3,14 { ad Thessalonicenses epistola Pauli I.1 Thess. 3,4 : conferascfr.Weninger, Verbalsystemlap. 271, n. 430}.
3)exstarela, reperirila, essela: እስመ፡ ሀሎ፡ ዘያሐምም፡ ἔστι γὰρ ὁ ταπεινῶν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,11 ; ሀለወ፡ ዘይብዕል፡ በብዝኀ፡ ጠዊዕ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,18 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 19,23 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 19,25 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 19,26 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,1 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 37,22 ; ልሂቅኒ፡ ወአእሩግኒ፡ በኀቤነ፡ ሀለወ፡ liber Jobi.Job 15,10 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,11 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 29,26 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 13,7 ; ኢሀሎኑ፡ ህየ፡ ዐቃቤ፡ ሥራይ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 8,22 ; ኢሀለወት፡ ኀበ፡ እጓለ፡ እመሕያው፡ οὐχ εὑρέθη liber Jobi.Job 28,13 ; liber Jobi.Job 28,14 ; ኵሉ፡ ዝንቱ፡ ኢሀለወ፡ ኀበ፡ ጻድቃን፡ haec omnia apud justos non reperiunturla( acciduntla) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 23,12 ; ሀሎ፡ ኀቤከ፡ πάρεστί σοι , subest tibila, Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 12,18 .
4)durarela, manerela, viverela, essela: ዘይሄሉ፡ ለዓለም፡ μένων εἰς αἰῶνα Danielis prophetia.Dan. 6,26 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 42,23 ; ዘሀለወ፡ ዘልፈ፡ 1 not able to find explanation in abbreviation listPetr. 1,23 ; ወአንተሰ፡ ትሄሉ፡ σὺ δὲ διαμένεις Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 101,27 ; አብያተ፡ ጻድቃን፡ ይሄልዉ፡ οἶκοι δικαίων παραμένουσι Proverbiorum liber biblicus.Prov. 12,7 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,10 ; ሕሊና፡ ልብከ፡ ኢይሄሉ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 1,13 ; ኢይሄሉ፡ በመሐላሁ፡ jusjurandum non servatlaKufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 35 ; ሀልዎትከ፡ በዝ፡ ἀντέχεσθαι ἐν τούτῳ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 7,18 ; ሀልዉ፡ በመንፈስ፡ ቅዱስ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 11,40 ; ኢትሄሉ፡ ለዓለም፡ οὐ κατοικηθήσεται εἰς τὸν αἰῶνα Jesaiae prophetia.Jes. 13,20 ; Jesaiae prophetia.Jes. 14,31 ; Jeremiae prophetia.Jer. 27,39 ; perdurarelaliber Jobi.Job 4,20 ; opponitur ተሀጕለ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 7,15 ; nonnunquam synonymum est verbo ሐይወ፡ ut ወቦ፡ እለሂ፡ ሀለዉ፡ እስከ፡ ይእዜ፡ ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 15,6 ; እመ፡ ሀሎኩ፡ ትሬኢ፡ ወእመ፡ ሐየውከ፡ ታአምሮ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 2,35 , nec non ይሄሉ፡ በተስፋ፡ κατασκηνώσει ἐπ᾽ ἐλπίδι Proverbiorum liber biblicus.Prov. 1,33 .
5)versari in aliqua rela: ውስተ፡ መስሎ፡ ነገር፡ ኢይሄልዉ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,33 ; እንዘ፡ ሀለወት፡ ውስተ፡ ማሕምመ፡ ወሊድ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 35,17 ; ኢሳይያስ፡ ሀሎ፡ በራእየ፡ እግዚእ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 5,7 .
6)se haberela(de valetudine, conditione, caet.), quo sensu ኮነ፡ usitatius est: ከመ፡ ይስማዕ፡ ዜናሃ፡ ዘከመ፡ ሀለወት፡ Esther, liber biblicus.Esth. 2,11 ; ናአምር፡ ዘከመ፡ ሀለዉ፡ πῶς ἔχουσι Actus apostolorum.Act. 15,36 ; እፎ፡ ሀሎከ፡ quomodo vales?laLud.
7)adessela, praesentem essela: ኢሀሎ፡ ምትየ፡ ውስተ፡ ቤቱ፡ πάρεστι Proverbiorum liber biblicus.Prov. 7,19 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 8,27 ; Jesaiae prophetia.Jes. 58,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 65,25 ; ለእመ፡ ኢሀሎኩ፡ ἀπὼν ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 1,27 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 2,12 ; ሀልዎ፡ በሥጋ፡ παρουσία τοῦ σώματος ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 10,10 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 39,14 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 44,14 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,13 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,14 ; በሀልዎተ፡ ሰብእ፡ coram hominibuslaJosippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. p. 288 ; ኵልነ፡ እለ፡ ሀሎነ፡ ዝየ፡ omnes qui adsumuslaMaʃshafa Genzat.Genz. f. 109 ; ለኵሎሙ፡ እለ፡ ሀለዉ፡ omnibus, qui aderantlaJosippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 331.
8)Ubi pronomen suffixumpron. suff.subjunctum habet, ሀለወ፡ pariter ac ኮነ፡ significare potest: convenit eila, decet eumla, cadit in eumla, ut እመቦ፡ ዘስሕተ፡ ውስተ፡ ዘከመዝ፡ ግብር፡ ሀለዎ፡ n. 6 ንስሓ፡ ፫ ዓመት፡ ፍጹም፡ poenitentia triennii integri ei injungenda estlanot able to find explanation in abbreviation listClem. f. 226, b. Ita saepissime cum Subjunctivo verbi construitur, videasvid.supra not able to find explanation in abbreviation listNr. 2. Etiam sine pronomine subjuncto eundem sensum habet ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,13 romanae editionisrom.: ዘኢሀሎ፡ τὰ μὴ δέοντα (Platt: ዘኢህልው፡ ).
lǝhiq , pluralisPl. lǝhiqān ; fem. lǝhǝqt , lahaqt , pluralisPl. lǝhiqāt
Grébaut
ልሂቅ፡ lǝhiq , pluralisPl. ልሂቃን፡ lǝhiqān «vieillardfr» ― ሽማግሌ፡ Ms. BNFabb217, fol. 11v.
ልሂቅ፡ lǝhiq «adultusla, senexla» ― ታላቅ፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
ልህቅት፡ lǝhǝqt , pluralisPl. ልሂቃት፡ lǝhiqāt «vieillefr, matronefr» ― ባልቴት፡ Ms. BNFabb217, fol.11v.
18
Leslau
ልሂቅ lǝhiq ( fem. ልሂቅት፡ lǝhiqt , ልህቅት፡ lǝhǝqt ) grown-upen, adulten, olden, old manen, senioren, presbyteren 309a
Cross-references: videasvid. also ሀልዎ፡ (TraCES)
ልህቅናልሂቅልሂቅአልሀቀሊቅልህቀ
et ሊቅና፡ Substantivumsubst.(a ልሂቅ፡ et ሊቅ፡ denominatesdenom.)
1)aetas provectiorla በልህቅናሁ፡ ( oppositum, -o, -nituropp. ደቂቅና፡ ) Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 35 ; ነጺሮ፡ በናእሰ፡ መዋዕሊሁ፡ ወልህቅናሁ፡ ratione habita adolescentiae vel senectutis ejuslaF.M. 10,3.
3)dignitas seniorisla, principatusla: ሢመተ፡ ሊቅና፡ ዘካህናት፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 322 ; Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 321 ; ለሊቀ፡ ጳጳሳት፡ ሊቅናሁ፡ ላዕለ፡ መሲሓውያን፡ (principatum tenet super Christianos) F.N. 4.
adjectivumadj.et Substantivumsubst., fem. ልህቅት፡ ( videasvid.gramm.§ 129,a) et ለሀቅት፡ ( Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 6 ; Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 17 ; per archaismum ልሀቅት፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 4 ; ልሀቅ፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 2 sine dubio pro ልህቅት፡ errore librarii), pluralisPl.m. ልሂቃን፡ , fem. ልሂቃት፡ (de ሊቃውንት፡ vid. sub ሊቅ፡ )
1)aetate provectusla, seniorlaRegum liber biblicum I.1 Reg. 2,32 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 19,32 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,13 ( πρεσβύτερος ); Jesaiae prophetia.Jes. 9,14 ( πρεσβύτης ); ልሂቅኒ፡ ወአእሩግኒ፡ በኀቤነ፡ ሀለወ፡ liber Jobi.Job 15,10 ; ንኡስ፡ አነ፡ በመዋዕልየ፡ ወአንትሙ፡ ልሂቃን፡ ወሊቃውንት፡ liber Jobi.Job 32,7 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,10 ; ልሂቅ፡ ምስለ፡ አረጋዊ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 6,11 ( πρεσβύτερος μετὰ πλήρους ἡμερῶν ); ክልኤሆሙ፡ ልሂቃን፡ እሙንቱ፡ Lucae evangelium.Luc. 1,7 ; Lucae evangelium.Luc. 1,18 ; ልሂቃት፡ πρεσβύτεραι Zachariae prophetia.Zach. 8,4 ; ልሂቃት፡ መበለታት፡ ( oppositum, -o, -nituropp. ንኡሳት፡ መበለታት፡ ) Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 14.
2)senior dignitatela, princepsla, presbyterla, praefectusla, quamquam hoc sensu forma contracta ሊቅ፡ crebrius adhibetur: እምውሉደ፡ ልሂቃነ፡ ሀገረ፡ ሮሜ፡ e filiis patriciorumlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 17 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 3 al.; ዘይፈቅድ፡ ልሂቅ፡ ይኩን፡ ( πρῶτος ) Marci Evangelium.Marc. 9,35 ; πρεσβύτερος n. 27(ecclesiae) not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 5,1 ; πρσβύτιδες ልሂቃት፡ ad Titum epistola.Tit. 2,3 et ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,2 (Platt); ልሂቃነ፡ መንግሥቱ፡ primores regnila, Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 2.
adjectivumadj.et Substantivumsubst., fem. ልህቅት፡ ( videasvid.gramm.§ 129,a) et ለሀቅት፡ ( Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 6 ; Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 17 ; per archaismum ልሀቅት፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 4 ; ልሀቅ፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 2 sine dubio pro ልህቅት፡ errore librarii), pluralisPl.m. ልሂቃን፡ , fem. ልሂቃት፡ (de ሊቃውንት፡ vid. sub ሊቅ፡ )
1)aetate provectusla, seniorlaRegum liber biblicum I.1 Reg. 2,32 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 19,32 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,13 ( πρεσβύτερος ); Jesaiae prophetia.Jes. 9,14 ( πρεσβύτης ); ልሂቅኒ፡ ወአእሩግኒ፡ በኀቤነ፡ ሀለወ፡ liber Jobi.Job 15,10 ; ንኡስ፡ አነ፡ በመዋዕልየ፡ ወአንትሙ፡ ልሂቃን፡ ወሊቃውንት፡ liber Jobi.Job 32,7 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,10 ; ልሂቅ፡ ምስለ፡ አረጋዊ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 6,11 ( πρεσβύτερος μετὰ πλήρους ἡμερῶν ); ክልኤሆሙ፡ ልሂቃን፡ እሙንቱ፡ Lucae evangelium.Luc. 1,7 ; Lucae evangelium.Luc. 1,18 ; ልሂቃት፡ πρεσβύτεραι Zachariae prophetia.Zach. 8,4 ; ልሂቃት፡ መበለታት፡ ( oppositum, -o, -nituropp. ንኡሳት፡ መበለታት፡ ) Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 14.
2)senior dignitatela, princepsla, presbyterla, praefectusla, quamquam hoc sensu forma contracta ሊቅ፡ crebrius adhibetur: እምውሉደ፡ ልሂቃነ፡ ሀገረ፡ ሮሜ፡ e filiis patriciorumlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 17 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 3 al.; ዘይፈቅድ፡ ልሂቅ፡ ይኩን፡ ( πρῶτος ) Marci Evangelium.Marc. 9,35 ; πρεσβύτερος n. 27(ecclesiae) not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 5,1 ; πρσβύτιδες ልሂቃት፡ ad Titum epistola.Tit. 2,3 et ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,2 (Platt); ልሂቃነ፡ መንግሥቱ፡ primores regnila, Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 2.
II,1
1)crescere facerela( incrementum darela), construitur cumc.c.Acc., de plantis: ዕፅ፡ ዘበዝናም፡ አልሀቀ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 44,14 ; ቀላይ፡ አልሀቆ፡ ( ለዕፅ፡ ) Hezekielis prophetia.Hez. 31,4 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 3,7 ; nutrirela, alerela, educarela, capillos: ሥዕርተከ፡ ኢታልህቅ፡ Exp. F. Nic.; animalia Regum liber biblicum II.2 Reg. 12,3 ; infantes, pueros, puellas Jesaiae prophetia.Jes. 1,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 23,4 ; Jesaiae prophetia.Jes. 49,21 ; Jesaiae prophetia.Jes. 51,18 ; liber Jobi.Job 31,18 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 23,24 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,46 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,10 ( ὑψοῦν , ἐκτρέφειν , al.). Transl.: aliquem augerelaopibus Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 15.
2)ad senectutem perducerela: Josuae liber.Jos. 14,10 ; vel honores senectutis alicui tribuerela: ኪያከ፡ አልሀቀ፡ እግዚአብሔር፡ σοὶ δέδωκεν ὁ θεὸς τὸ πρεσβεῖον not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,50 ( denominatesdenom.a ሊቅ፡ , ልሂቅ፡ ); nec non ob senioratum majorem portionemlaalicui tribuerela: (in distribuendis decimis et primogenituris) ኢያልህቅ፡ ቅድሜሁ፡ ቀዳሚ፡ ካህን፡ እምካህናት፡ ለርእሱ፡ዘእንበለ፡ ለካልኡ፡ አላ፡ ይኩን፡ ሥርዐተ፡ ክልኤሆሙ፡ ዕሩየ፡ not able to find explanation in abbreviation listIII Const. Ap. 2 ; III Const. Ap.
3)senectutem degerela, Lud. ex Enc.
(forma e ልሂቅ፡ contracta, gramm.§ 47) Substantivumsubst.( fem. ሊቅት፡ , Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 17 ), pluralisPl. ሊቃን፡ ( fem. ሊቃት፡ Lud. e Jesaiae prophetia.Jes. 3,17 , ubi mei libri mss. ሊቃናት፡ exhibent), et pluralisPl.pluralisPl. ሊቃናት፡ , ልሂቃናት፡ ( gramm.§ 133,a), et ሊቃውንት፡ (a ሊቃን፡ derivatum, gramm.§ 140,a)
1)provectusla, senior aetatela; potissimum in pluralisPl. ሊቃውንት፡ (rarius ሊቃናት፡ ) haec significatio occurrit liber Jobi.Job 12,20 ; liber Jobi.Job 29,8 ; liber Jobi.Job 32,7 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 20,29 ; Jesaiae prophetia.Jes. 14,23 ; Jeremiae prophetia.Jer. 38,13 ; Joelis prophetia.Joel 1,2 ; Joelis prophetia.Joel 3,1 ; Deuteronomium.Deut. 32,7 al.; ሊቃናት፡ ወመሐዛት፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 148,12 . – Vulgaris notio hujus formae contractae est
2)senior dignitate et munerela, primorisla, princepsla, presbyterla, magisterla, unus e magistratu.la
b)passim graecam vocem πρέσβεις ( legatosla) interpretes Aeth. ሊቃውንት፡ verterunt, ut Jesaiae prophetia.Jes. 13,8 .
c)de senioribus i.e. presbyterislaaliisque praepositis ecclesiaelaChristianae ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,1 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 3,24 ; ad Titum epistola.Tit. 2,2 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 4,4 ; pro fem. ad Titum epistola.Tit. 2,3 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,2 ( ልሂቃናት፡ rom.); ሊቃውንተ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ primateslaecclesiaela(archipresbyteri, episcopi et superiores) not able to find explanation in abbreviation listClem. f.
d)de magistrislavel doctoribuslaJudaeorum Christianorumve Matthaei Evangelium.Matth. 8,19 ; Matthaei Evangelium.Matth. 9,11 ; Marci Evangelium.Marc. 4,38 ; Marci Evangelium.Marc. 12,19 ; ሊቃነ፡ ኦሪት፡ νομοδιδάσκαλοι Lucae evangelium.Luc. 5,17 ; ሊቃውንት፡ διδάσκαλοι ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 4,11 ; ሊቃናት፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. 11 p.; Hermae pastor.Herm. p. 28 .
e)de principelaseu praepositolain qualibet arte, dignitate vel vitae genere (respondet graecum ἀρχι -) ut ሊቀ፡ ሐመር፡ ναύκληρος Actus apostolorum.Act. 27,11 romanae editionisrom.; ሊቀ፡ ሐራ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 11 ; ሊቀ፡ መላእክት፡ archangeluslaad Thessalonicenses epistola Pauli I.1 Thess. 4,16 , ሊቃነ፡ መላእክት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 61 ; ሊቀ፡ ምኔት፡ (sive አበ፡ ምኔት፡ ) abbas monasteriilaPhilexius; numerus significat quaestiones.Phlx. ; ሊቀ፡ መዘርት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39 et ሊቀ፡ ቀዳሕያን፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 40,1 ( ἀρχιοινοχόος ), ሊቀ፡ ሠራዊት፡ ἀρχιστρατηγός (sive መልአከ፡ ሠራዊት፡ ) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 9 ; ሊቀ፡ መበስላን፡ ἀρχιμάγειρος Danielis prophetia.Dan. 2,14 ; ሊቀ፡ ኀባዝያን፡ ἀρχισιτοποιός Genesis liber Pentateuchi.Gen. 40,1 ; ሊቀ፡ ኅፅዋን፡ ἀρχιευνοῦχος Danielis prophetia.Dan. 1,3 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 40,2 ; ሊቀ፡ ካህናት፡ ἀρχιερεύς ad Hebraeos epistola.Hebr. 2,17 ; ሊቀ፡ ኬነት፡ ( ἀρχιτέκτων ) Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 37,21 ; ሊቀ፡ ዐቀብተ፡ ሞቅሕ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 39,21 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 39,23 ( ἀρχιδεσμοφύλαξ ); ሊቃነ፡ ገባር፡ ( ἐπιστάται τῶν ἔργων ) Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 1,11 ; ሊቀ፡ ገዛእት፡ ἀρχιτρίκλινος Evangelium Joannis.Joh. 2,8 romanae editionisrom.; Evangelium Joannis.Joh. 2,9 romanae editionisrom.; ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ patriarchala(ecclesiae); ሊቀ፡ ዲያቆናት፡ archidiaconusla.
3)In regno Abyssiniae socii supremi rei publicae consilii et primores regni hoc nomine vocabantur ( videasvid.Isenb. lexiconlex.amh. sub ሊቅ፡ et sub አለቃ፡ ); in ecclesia ሊቅ፡ (amh. አለቃ፡ ) in specie inspectorem ecclesiasticorumla, oeconomum ecclesiaelasignificat (Lud. lexiconlex.; not able to find explanation in abbreviation listRüppell II. 32 ; not able to find explanation in abbreviation listRüppell II. 52. ; not able to find explanation in abbreviation listHarris II. 167. 263). – Voc. Ae.: ቃውም፡ ሊቅ፡ ብ፡ አለቃ፡
I,1[ كَهَلَ provectiore aetate fuitla, قَهَلَ VII senectute debilis fuitla, قَحَلَ VII id.,la قَلْحَمَ decrepitus fuit senexla; כָּלַח in כֶּלַח senectusla; amh. ላቀ፡ et አላቀ፡ ] n. 26SubjunctivusSubj. ይልሀቅ፡ , Imperat. ለሀቅ፡ , infinitivus nominalis, nominascensInfin. nom. ልሂቅ፡ ( ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,24 )
1)crescerela, adolescerela, augescerela, de plantis liber Jobi.Job 8,11 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 8,49 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 2 ; Matthaei Evangelium.Matth. 6,28 ; Matthaei Evangelium.Matth. 13,30 ; de barba, capillo et unguibus Paralipomenon liber I.1 Par. 19,5 ; Danielis prophetia.Dan. 4,30 ; de aquis Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 5 ; de nequitia Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 5 ; de infantibus, pueris, puellis Genesis liber Pentateuchi.Gen. 21,8 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 38,11 ; Lucae evangelium.Luc. 2,40 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 2,2 ; in specie: in pubertatem ingredilaHezekielis prophetia.Hez. 16,7 ( ልህቂ፡ ወዐበይኪ፡ ); Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 42,9 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,46 , et adolescentiam transigerelaActus apostolorum.Act. 22,3 romanae editionisrom.; አይድዐቶ፡ አስቴር፡ ለንጉሥ፡ ከመ፡ በቤቱ፡ ልህቀት፡ Esther, liber biblicus.Esth. 8,1 . Transl.: adaugescerela, augerilamultitudine, vi, potentia, divitiis Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 24 saepius; ለሀቁ፡ ወብዝኁ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 6.
3)comparative: natu majorem essela, ዘይልህቅ፡ natu majorlavel maximuslaliber Jobi.Job 1,13 ; እኅትክን፡ እንተ፡ ትልህቅ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 16,46 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,31 sequensseq.; construitur cumc.c.pronomen suffixumpron. suff. ይልህቅዎ፡ eo natu majores suntlaliber Jobi.Job 32,4 ; ወራዙት፡ ተኰነኑ፡ ለእለ፡ ይልህቁክሙ፡ not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 5,5 ; Hezekielis prophetia.Hez. 16,61 .
lǝhqǝnnā , liqǝnnā
Grébaut
ልህቅና፡ lǝhqǝnnā «aetas provectala» ― ርጅና፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
20
Leslau
ልህቅና lǝhqǝnnā old ageen, dignity of elderen, principalityen 309a
Cross-references: videasvid. also ሊቅና፡
lǝhiq , pluralisPl. lǝhiqān ; fem. lǝhǝqt , lahaqt , pluralisPl. lǝhiqāt
Grébaut
ልሂቅ፡ lǝhiq , pluralisPl. ልሂቃን፡ lǝhiqān «vieillardfr» ― ሽማግሌ፡ Ms. BNFabb217, fol. 11v.
ልሂቅ፡ lǝhiq «adultusla, senexla» ― ታላቅ፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
ልህቅት፡ lǝhǝqt , pluralisPl. ልሂቃት፡ lǝhiqāt «vieillefr, matronefr» ― ባልቴት፡ Ms. BNFabb217, fol.11v.
18
Leslau
ልሂቅ lǝhiq ( fem. ልሂቅት፡ lǝhiqt , ልህቅት፡ lǝhǝqt ) grown-upen, adulten, olden, old manen, senioren, presbyteren 309a
lǝhiq , pluralisPl. lǝhiqān ; fem. lǝhǝqt , lahaqt , pluralisPl. lǝhiqāt
Grébaut
ልሂቅ፡ lǝhiq , pluralisPl. ልሂቃን፡ lǝhiqān «vieillardfr» ― ሽማግሌ፡ Ms. BNFabb217, fol. 11v.
ልሂቅ፡ lǝhiq «adultusla, senexla» ― ታላቅ፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
ልህቅት፡ lǝhǝqt , pluralisPl. ልሂቃት፡ lǝhiqāt «vieillefr, matronefr» ― ባልቴት፡ Ms. BNFabb217, fol.11v.
18
Leslau
ልሂቅ lǝhiq ( fem. ልሂቅት፡ lǝhiqt , ልህቅት፡ lǝhǝqt ) grown-upen, adulten, olden, old manen, senioren, presbyteren 309a
ʾalhaqa
Grébaut
አልሀቀ፡ ʾalhaqa II,1 «éleverfr, faire grandirfr» ― አሳደገ፡ Ms. BNFabb217, fol. 11v.
18
Leslau
አልሀቀ ʾalhaqa , አልህቀ፡ ʾalhǝqa bring upen, rearen make growen, make grow olden 309a
liq , pluralisPl. liqān ; fem. liqǝt , pluralisPl. liqāt ; pluralisPl.pluralisPl. liqānāt , lǝhiqānāt , liqāwǝnt , liqān
Compounds
 (Dillmann 2) ሊቀ፡ liq Substantivumsubst. st.c., pluralisPl. ሊቃነ፡ liqāna head ofen, chief ofen
a) ሊቀ፡ መራኅት፡ liqa marāḫt (title) probably refers to the ‘leading church cantoren’ ሊቀ፡ መራኅት፡ ዘሚካኤል፡ ‘le liqa marāḫt, Zamikāʾēlfr’ 32 l. 2–3 (ed.), 37 l. 9 (tr.), videasvid. መራኅት፡
Cross-references: videasvid. also ቀኝ፡ ጌታ፡ and ግራ፡ ጌታ፡ under ጌታ፡
b) ሊቀ፡ ማኅበር፡ liqa maḫbar (title) community chiefen ወእንዘ፡ ይነብሩ፡ ህየ፡ ለአኩ፡ ኀበ፡ ሊቀ፡ ማኅበር፡ አኃው፡ እለ፡ አግዓዞሙ፡ ንጉሥ፡ ውስተ፡ ምስኳዐ፡ ምሕያከ፡ መላእክት ‘While they were living there, the brothers whom the king had exiled to mǝskwaʿa mǝḥyakä mälaʾǝkt sent a message to the head of the Communityen’ 78 (ed.), 56 (tr.); ወሊቀ፡ ማኅበር፡ ሆሴዕ፡ ‘le chef de la communauté, Hosēʿ;fr’ 28 l. 27 (ed.), 33 l. 5 (tr.), videasvid. ማኅበር፡
c) ሊቀ፡ ምኔት፡ liqa mǝnet (title) ሊቀ፡ ምኔት፡ ደብረ፡ ሊባኖስ፡ እሞን፡ ለምኔታተ፡ ኢትዮጵያ፡ ‘the chief of the monastery of Däbrä Libanos — mother of the monastries of Ethiopiaen’ 59 § 109 (ed.), 34 § 109 (tr.), videasvid. ምኔት፡
Leslau
ሊቀ፡ ምኔት፡ liqa mǝnet abbot of a monasteryen 351b
d) ሊቀ፡ ማእምራን፡ liqa māʾmǝrān (title) head of the learneden ወሊቀ፡ ማእምራን፡ መክፈልተ፡ ጊዮርጊስ፡ ‘le chef des docteurs , Makfalta Giyorgisfr’ 37 l. 9 (ed.), 43 l. 33–34 (tr.); ወአርአዮ፡ ዘውስተ፡ ሕሊናሁ፡ ለ፩፡ ሊቅ፡ ሊቀ፡ ማእምራነ፡ ተዓይኒሁ፡ ዘያፈቅሮ፡ እምኵሎሙ፡ ሊቃውንቲሁ፡ ‘He revealed his internal thought to a learned man, chief of learned men of his courten’ 30–31 § 99 (ed.), 54 § 99 (tr.) (‘ ሊቀ፡ ማእምራን፡ in some cases they are said to be ካህናተ፡ ደብተራ፡ kahǝnatä däbtära are the priests of the royal church who followed the king in all his movements both in peacetime and in war. They enjoyed privilege in front of the king and acquired many kinds of court provisions. Cf. 249; 302; I, VI (tr.); Getatchew Haile 2005, 27.’), videasvid. ማእምር፡
e) ሊቀ፡ ማእስራ፡ liqa māʾsǝrā (title) meaning unknown ወሞተ፡ ማዕቀበ፡ እግዚእ፤ ወሊቀ፡ ማእስራ፡ ተክለ፡ ሥሉስ፡ ‘Es fielen Māʿqaba-Egziʾ, der Liqa-Māʾsa{sic}rā Takla-Śǝllusde’ 15 l. 8–9 (ed.), 14 l. 22–23 (tr.), videasvid. ማእስራ፡
f) ሊቀ፡ መኳስ፡ liqa makʷās , ሊቀ፡ መንኳስ፡ liqa mankʷās (title) ‘officer responsible for testing horses and mules reserved for the personal service to the king’ 102 ወቀይሰ፡ ገበዝ፡ ወሊቀ፡ ዲያቆናት፡ ይቀውሙ፡ ጸዊሮሙ፡ ታቦተ፡ ሕግ፤ ወአውፋሪ፡ ምስለ፡ ፈረስ፡ ወሊቀ፡ ምኳስ፡ ምስለ፡ በቅል። ‘und der Propst und Archidiakon stehen dabei, die Gesetzeslade tragend, und der Aufârî mit dem Pferd, und der Lîqa Makuâs mit dem Mauleselde’ 18b l. 2–5 (ed.), 74 l. 18, 75 l. 1–2 (tr.); ወአመ፡ ፳ወ፯፡ ለሚያዝያ፡ ሞቱ፡ ፪ሆሙ፡ ኅቡረ፡ ደጅ፡ አዛዥ፡ ሐዋርያ፡ ክሶስ፡ መደባይ፡ ወሊቀ፡ መኳስ፡ ገብርኤል። ‘Le 27 de miyâzyâ moururent ensemble l’Azâdj Ḥaouâryâ-Kësos … et le Liqa-Makuâsa Gabrëèlfr’ 45 l. 25–27 (ed.), 153 l. 22–24 (tr.); ሊቀ፡ መንኳስ፡ ኃይሉ፡ ‘le liqa mankuās Ḫāylufr’ 53 l. 16–17 (ed.), 64 l. 11 (tr.), videasvid. መኳስ፡
g) ሊቀ፡ መጣኒ፡ liqa maṭṭāni , ሊቀ፡ መጻኒ፡ liqa maṣṣāni ሊቀ፡ መጻኔ፡ liqa maṣṣāne (title) supreme judge who exercises appellate jurisdiction 115a; ‘chief stewarden’ 357b ቀሚሰሂ፡ ፀዓዳ፡ ኢይለብሱ፡ ዘእንበለ፡ ቀላሚ፡ ወኳፍሬ፡ ወሾቍጤ። እመሂ፡ አዛዝያን፡ ወእመሂ፡ ጌቶች፡ እመሂ፡ ሊቀ፡ መጣኒ፡ ምስለ፡ እሊአሁ፡ ዣን፡ ማስ{sic}ሮች፡ ወኢቃቄታች፡ ምስለ፡ እሊአሁ፡ ዣን፡ ሐጸና። ‘Ils ne portaient pas la tunique blanche, mais le Qalâmi, le Kuâfrê et le Shôquetê, et cette tenue était obligatoire aussi bien pour les Azâzĕyân que pour les Gêtôtj, le Liqa Matâni et ses gens, les Jân Mâsrôtj, le Iqâqêtâtj et ses gens et le Jân Haçanâ*fr’ 33 l. 4–7 (ed.), 33 l. 4–8 (tr.); ወሊቀ፡ መጻኒ፡ ሰርጊስ፡ ‘le liqa maṣāni, Sargisfr’ 31 l. 31 (ed.), 37 l. 5–6 (tr.); ሊቀ፡ መጻኔ፡ ግርማ፡ ዣን፡ ‘le liqa maṣānē, Germā Žānfr’ 34 l. 23 (ed.), 40 l. 21 (tr.); እንዘ፡ ለዓቄታት፡ ብሉሌ፡ ወሊቀ፡ መጣኒ፡ ግርማ፡ ዣን፡ ‘pendant que le laʿāqētāt était Belulē, et le liqa maṭāni, Germā Žānfr’ 38 l. 10–11 (ed.), 45 l. 4–5 (tr.), videasvid. መጣኒ፡
h) ሊቀ፡ አበው፡ liqa ʾabaw lit. ‘head of the fathers’ precise meaning unknown ለቀሰ፡ ገበዝ፡ ወለራቅማሰራ፡ ለአፈ፡ ንቡረ፡ እድ፡ ወለመጋቢ፡ ለሊቀ፡ አበው፡ ወለሊቀ፡ ዲያቆናት፡ ይኩን ጥብጣቤሆሙ፡ በበ ፲ ወ ፪፡ let the whipping of the qäsä gäbäz, raqmasära, afä nǝburä ǝd, the mäggabi, the liqä abäw and the liqä diyaqonat be 12 eachen 84 (ed.), 58 (tr.), videasvid. አብ፡
i) ሊቀ፡ አክሱም፡ liqa ʾAksum lit. head of Aksumen high-ranking priest of equal position to the nǝbura ʾǝd ወሊቀ፡ አክሱም፡ አባ፡ ስምዖን፡ ‘le chef d’Aksoum, abbā Semʿonfr’ 37 l. 14 (ed.), 44 l. 2 (tr.); ወካዕበ፡ በዘመኖሙ፡ ንጉሥ፡ ዘርዓ፡ ያዕቆብ፡ ሠርዑ፡ ወአስተዓረዩ፡ ሊቀ፡ አክሱም፡ ምስለ፡ ንቡረ፡ እድ፡ እንዘ፡ ያስተዋሕድዎሙ፡ በመንበረ፡ ክብር፡ በየማን፡ ወበጸጋም፡ ‘Encore, de son temps, le roi Zarʾa Yāʿqob lança une ordonnance pour rendre le chef (liq) d’Aksoum égal au nebura ed, en les déclarant égaux sur un trône d’honneur, l’un à droite at l’autre à gauche.fr’ 73 l. 4–7 (ed.), 87 l. 26–29 (tr.), videasvid. አክሱም፡ , ንቡረ፡ እድ፡
j) ሊቀ፡ አዕሩግ፡ liqa ʾaʿrug head of the eldersen ወስሞሙሂ፡ ለአዕሩግ፡ ሸለቃ፡ ወልደ፡ ገብርኤል፡ ወልደ፡ አቤቶ፡ ተስፋ፡ እስመ፡ ሊቀ፡ እዕሩግ፡ ውእቱ፤ ‘les noms des vieillards sont: le šalaqā Walda Gabreʾēl, fils de l’abēto Tasfā (car il était le chef des vieillards);fr’ 86 l. 17–19 (ed.), 103 l. 12–13 (tr.), videasvid. አረጋዊ፡
k) ሊቀ፡ ካህናት፡ liqa kāhǝnāt (title) high-ranking priest in charge of supervising monks and secular clergy ; ወሊቀ፡ ካህናት፡ ‘au chef des prêtresfr’ 40 l. 7 (ed.), 47 l. 18 (tr.); ወከመ፡ ኢይጥልሙ፡ ዘንተ፡ ነገረ፡ ሀለዉ፡ ተወጊዞሙ፡ በቃለ፡ ቀሲስ፡ ሊቀ፡ ካህናት፡ አባ፡ አቡቂር። ‘Pour empêcher qu’on altère cette chose, on a eu défense, sous peine d’excommunication par la voix du prêtre, chef des prêtres, abbā Abuqirfr’ 44 l. 23–25 (ed.), 53 l. 21–23 (tr.); በመምህርነ፡ አባ፡ ገብረ፡ ማርያም፡ ሊቀ፡ ካህናት፡ ወገበዝሂ፡ ዘአክሱም፡ ቄስ፡ ገበዝ፡ ዘአማኑኤል፡ ‘[Ceci] du temps de notre maître abbā Gabra Māryām, chef des prêtres, et du qēsa gabaz d’Aksoum ZaʾAmānuʾēl,fr’ 56 l. 1–2 (ed.), 67 l. 11–13 (tr.); በእንተዝ፡ አክበርዋ፡ ወአልዓልዋ፡በበ፡ ዘመኖሙ። ወለሊቀ፡ ካህናቲሃኒ፡ አክበርዎ፡ እምኵሎሙ፡ ዓበይተ፡ ቤተ፡ መንግሥት። ወመሳፍንት፡ ወመኳንንት። ‘Pour cette raison, [les anciens rois,] de leur temps, l’honorèrent et l’exaltèrent; ils donnèrent au chef de ses prêtres une dignité supérieure à [celle de] tous les autres grands de la Cour, des princes et des gouverneurs;fr’ 72 l. 28–29, 73 l. 1 (ed.), 87 l. 17–20 (tr.), videasvid. ካህን፡
Leslau
ሊቀ፡ ካህናት liqa kāhǝnāt archpriesten, high priesten 317a
l) ሊቀ፡ ደብር፡ liqa dabr (title) head of a monasteryen ከመ፡ ኢይቅረብዎ፡ ሥዩማን፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ትግሬ፡ ወእመሂ፡ አፈ፡ መኰንን፡ እንበለ፡ ማኅበር፡ ወእንበለ፡ ደቂቅየ፡ ወሊቀ፡ ደብር፡ አለቃ፡ ወልደ፡ አቢብ። ‘[J’ai ordonné que] personne d’entre les chefs, ni le chef du Tegrē, ni e procureur du gouverneur, n’entre dans [ces pays-là,] à l’exception de la communauté, de mes enfants et du chef du couvent, l’alaqā Walda Abibfr’ 60 l. 11–13 (ed.), 72 l. 7–10 (tr.), videasvid. ደብር፡
m) ሊቀ፡ ደብተራ፡ liqa dabtarā (title) head of the dabtarāsen ወሊቀ፡ ደብተራ፡ ተክለ፡ ቂርቆስ፡ ‘le liqa dabtarā, Takla Qirqosfr’ 30 l. 14–15 (ed.), 35 l. 5 (tr.); ወሊቀ፡ ደብተራ፡ ዘአክሱም፡ ንቡረ፡ እድ፡ አራም፡ ‘pendant que liqa dabtarā d’Aksoum était le nebura ed Arāmfr’ 51 l. 15–16 (ed.), 61 l. 27–28 (tr.), videasvid. ደብተራ፡
n) ሊቀ፡ ዲያቆናት፡ liqa diaqonāt (title) head of the deaconsen ለቀሰ፡ ገበዝ፡ ወለራቅማሰራ፡ ለአፈ፡ ንቡረ፡ እድ፡ ወለመጋቢ፡ ለሊቀ፡ አበው፡ ወለሊቀ፡ ዲያቆናት፡ ይኩን ጥብጣቤሆሙ፡ በበ ፲ ወ ፪፡ let the whipping of the qäsä gäbäz, raqmasära, afä nǝburä ǝd, the mäggabi, the liqä abäw and the liqä diyaqonat be 12 eachen 84 (ed.), 58 (tr.); ወሊቀ፡ ዲያቆናት፡ በስእለት፡ ‘le chef des diacres, Baseʾelatfr’ 37 l. 15–16 (ed.), 44 l. 4 (tr.), videasvid. ዲያቆን፡
o) ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ liqa p̣āp̣āsāt (title) patriarchen, metropolitanen ዘተሰመይኩ፡ በጸጋሁ፡ ለእግዚአብሔር፡ ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ ዘሀገር፡ ክብርት፡ እለ፡ እስክንድርያ፡ ወሀገረ፡ ምስር፡ ወትዕይንቱ፡ ለእግዚአብሔር፡ ኢየሩሳሌም፡ ወአህጉረ፡ ኢትዮጵያ። ‘[de celui] qui a été nommé, par la grâce du Seigneur, patriarche de la sainte ville d’Alexandrie, du pays d’Égypte, de Jérusalem, demeure du Seigneur, et des pays d’Ethiopiefr’ 83 l. 9–12 (ed.), 99 l. 29–31 (tr.), videasvid. ጳጳስ፡
Leslau
ሊቀ፡ ጳጳሳት liqa p̣āp̣p̣āsāt patriarchen, archbishopen 317a
Cross-references: for ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ or ሊቀ፡ ጳጳስ፡ videasvid. also ጳጳስ፡ (Dillmann)
Grébaut
ሊቅ፡ liq «caputla, princepsla, doctorla» pluralisPl. ሊቃን፡ liqān , ሊቃውንት፡ liqāwǝnt Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
ሊቅ፡ liq premier élément de noimbreux mots composés, tels les suivants :
ሊቀ፡ ሐራ፡ liqa ḥarā chef d’arméefr ፊቃሮስ፡ ወልደ፡ ንያ፡ መልአከ፡ ሰርዌ፡ ዝውእቱ፡ ሊቀ፡ ሐራ። 45, videasvid. ሐራ፡
ሊቀ፡ ሐራ፡ ለአፍራስ፡ liqa ḥarā laʾafrās chef de la cavaleriefr ደለክም፡ ወልደ፡ ማትሬም፡ ሊቀ፡ ሐራ፡ ለአፍራስ። 45, videasvid. ሐራ፡ , ፈረስ፡
ሊቀ፡ ሐራ፡ ለአጋር፡ liqa ḥarā laʾagār chef de l’infanteriefr አደርዮስ፡ ወልደ፡ ኔድሮስ፡ ሊቀ፡ ሐራ፡ ለአጋር። 45, videasvid. ሐራ፡ , አጋር፡
ሊቀ፡ መማክርት፡ liqa mamākǝrt chef des conseillersfr ፈነወ፡ ላእካነ፡ በጕጕዓ፡ ከመ፡ ያምጽእዎ፡ ለመላከ፡ ኃይሉ፡ ዝውእቱ፡ ሊቀ፡ መማክርቲሁ። 80, videasvid. መምክር፡
ሊቀ፡ ሰራዊት፡ liqa sarāwit généralissimefr እምዝ፡ ኮነ፡ ድልቅልቅ፡ ወሠምሩ፡ ላዕለ፡ አራዎስ፡ ወረሰይዎ፡ ንጉሠ፡ ወውእቱ፡ ኮነ፡ ሊቀ፡ ሠራዊት። 185.
ሊቀ፡ ቀዳማዊ፡ liqa qadāmāwi préfet augustalfr (Égypte) ቴዎድሮስ፡ ሊቀ፡ ቀዳማዊ፡ ዘሀገረ፡ ምስር። 131.
ሊቀ፡ ነቢያት፡ liqa nabiyāt chef des prophètesfr ሙሴ፡ ሊቀ፡ ነቢያት። 76; እምቤተ፡ አሮን፡ ዘተቀብአ፡ ለተክህኖ፡ በእደ፡ ሙሴ፡ ሊቀ፡ ነቢያት። 76; ዘርእየኪ፡ ሙሴ፡ ሊቀ፡ ነቢያት። 76.
ሊቀ፡ ነፍስ፡ liqa nafs directeur spirituelfr ሊቀ፡ ነፍስኒ፡ አግዓዚ፡ ዘይሜህር፡ ትምህርተ፡ ሐዋርያት፡ ቅዱሳን፡ ወነቢያት፡ ክቡራን። Ms. BNFet110, fol. 20ra.
ሊቀ፡ ካህናት፡ liqa kāhǝnāt archiprêtrefr አዛርያስ፡ ወልደ፡ ሳዶቅ፡ ካህን፡ ዝውእቱ፡ ሊቀ፡ ካህናት። 44; እዌድሰኪ፡ ኦወለተ፡ አሮን፡ ሊቀ፡ ካህናት፡ እመንገለ፡ ሐና፡ እምኪ። 166.
ሊቀ፡ ዲያቆናት፡ liqa diyāqonāt archidiacrefr ኤልያስ፡ ወልደ፡ ኦርኒ፡ ሊቀ፡ ዲያቆናት፡ ወአቡሁሰ፡ ለኦርኒ፡ ሊቀ፡ ዲያቆናት። 44; በጽሐ፡ ካዕበ፡ ሊቀ፡ ዲያቆናት፡ ከመ፡ ይቁም፡ ውስተ፡ መካነ፡ ጽዕለት፡ ወኃጢአ፡ ክብር። Ms. BNFet110, fol. 39rc–va.
ሊቀ፡ ገባር፡ liqa gabār surveillant des corvéesfr ካርሚ፡ ወልደ፡ ሐፃንያስ፡ ሊቀ፡ ገባር፡ ዘቤተ፡ ንጉሥ። 44.
ሊቀ፡ ገነውት፡ liqa gannawt chef des prêtres païensfr ወእንዘ፡ ሀለዉ፡ ውስቴታ፡ ለዕበዶሙ፡ ይቤ፡ ቄሳርስ፡ ሊቀ፡ ገነውቱ፡ ለአንቲሂጳጦስ፡ ስሑታን፡ ወርኁቃን፡ እምነ፡ አማልክቲነ፡ ይሙቱ። 167.
ሊቀ፡ መጽብእት፡ liqa maṣbǝʾt général en cheffr ኢሚ፡ ወልደ፡ መታትያስ፡ ሊቀ፡ መጽብእት። 45.
ሊቀ፡ ፈያት፡ liqa fayāt chef de brigandsfr ሶበ፡ ሰገደ፡ ርእየ፡ ሊቀ፡ ፈያት፡ ከመ፡ አሐቲ፡ እግዝእት፡ ወረደት፡ እምሰማይ፡ በዐቢይ፡ ክብር። 162, note 3.
ሊቅት፡ liqǝt «magistrala, abbatissala» Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
18–20
ሊቀ፡ ሕፅዋን፡ liqa ḥǝḍǝwān chef des eunuquesfr Texte et référence: አድርያኖስኒ፡ ኮነ፡ ሊቀ፡ ሕፅዋን። Adrien devint le chef des eunuquesfr 252, videasvid. ኅጽው፡
ሊቀ፡ ደብተራ፡ liqa dabtarā le premier (le doyen) des chanoinesfr. Se recontre fréquemment dans lex textes ecclésiastiques.
446
Leslau
ሊቅ liq (pluralisPl. ሊቃን፡ liqān , ሊቃናት፡ liqānāt , ሊቃውንት፡ liqāwǝnt ) chiefen, senioren, old manen, ageden, elderen, masteren, magistrateen, learned manen, presbyteren
ሊቀ፡ ካህናት liqa kāhǝnāt archpriesten, high priesten
ሊቀ፡ ጳጳሳት liqa p̣āp̣p̣āsāt patriarchen, archbishopen
ሊቀ፡ መላእክት፡ liqa malāʾǝkt archangelen
ሊቀ፡ ነፍስ፡ liqa nafs ( 19) spiritual leaderen
ሊቀ፡ ሐመር፡ liqa ḥamar captain of a shipen
ሊቀ፡ ሐራ፡ liqa ḥarā chief of the armyen, videasvid. ሐራ፡
ሰብዓ፡ ሊቃናት sabʿā liqānāt Septuaginten lit. ‘seventy learned men’ 317a
lǝhqa
Grébaut
ልህቀ፡ lǝhqa I,1 «grandirfr» ― አደገ፡ Ms. BNFabb217, fol. 11v.
18
Leslau
ልህቀ lǝhqa (yǝlhaq), (KG) ልሕቀ lǝḥqa growen, grow upen, reach manhooden, grow olden
ዘይልህቅ za-yǝlǝhǝq elderen 309a
ወሬዛ
Substantivumsubst.m. , pluralisPl. ወራዙት፡ ( ወረዙት፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,34 perperam scriptum est), adolescensla, juvenisla, Jesaiae prophetia.Jes. 13,18 ; Jesaiae prophetia.Jes. 62,5 ; Jeremiae prophetia.Jer. 1,7 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,15 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 10,16 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,7 ; ልሂቅ፡ ወወሬዛ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 9,6 ; ወሬዛ፡ ወሕፃን፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 29,1 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 13,7 ; Matthaei Evangelium.Matth. 19,20 ; Matthaei Evangelium.Matth. 19,22 ; ወራዙት፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 25,27 ; Jeremiae prophetia.Jer. 9,21 ; Jeremiae prophetia.Jer. 28,3 ; Jeremiae prophetia.Jer. 30,15 ; Threni, liber biblicus.Thren. 2,21 ; Threni, liber biblicus.Thren. 5,13 ; Jesaiae prophetia.Jes. 9,17 ; Jesaiae prophetia.Jes. 20,4 ; liber Jobi.Job 29,8 ; Danielis prophetia.Dan. 1,4 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 23 ; ad Titum epistola.Tit. 2,6 ; Marci Evangelium.Marc. 14,51 ; nonnumquam adjectivi instar apponitur alii nomini: ወልድ፡ ወሬዛ፡ not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,45 ; Actus apostolorum.Act. 20,9 ; etiam de bestia usurpatur: ወሬዛ፡ ሀየል፡ νεβρὸς ἐλάφων (cervus adolescens) Canticum Canticorum.Cant. 2,9 ; Canticum Canticorum.Cant. 2,17 ; Canticum Canticorum.Cant. 8,14 . – Vocabularium Aethiopicum, -a -a.Voc. Ae.: ወሬዛ፡ ዘ፡ ጕልማሳ፡
አረጋዊልሂቅ
et አረጋይ፡ adjectivumadj.relativumrel.et Substantivumsubst., fem. አረጋዊት፡ , አረጋይት፡ , አረጊት፡ pluralisPl.m. አረጋውያን፡ et plerumque cumc. አእሩግ፡ grandaevusla, senexla, vetulusla, vetulala, anusla; m. Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,27 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,28 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 32,6 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 9,1 ; አረጋዊ፡ ዘበርሥአቱ፡ ይተሉ፡ ዝሙተ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 42,8 ; አረጋዊ፡ ዘማዊ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,2 ; ልሂቅ፡ ምስለ፡ አረጋዊ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 6,11 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 2,9 ; አረጋይ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,31 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 6,7 ; Rel. Bar.; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 8 Enc.; fem. አረጋዊት፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 54 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MiyazyaSx. Mij. 8 ; አረጋይት፡ መበለት፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 22 ; አረጊት፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 15 ; Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 19 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MiyazyaSx. Mij. 8 Enc.; Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 23 ; አረጊት፡ ዘድክምት፡ ፈድፉደ፡ Mashafa Falasfa.Fal. f. 19 ; pluralisPl. መነኮሳት፡ አረጋውያን፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 8 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TerrSx. Ter 25 ; Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 3 ; አእሩግ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 23 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 17,6 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,34 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,20 ( πρεςβύτεροι ); Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 8,9 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,4 ( γέροντες ); Jesaiae prophetia.Jes. 20,4 ( πρεσβῦται ); Jesaiae prophetia.Jes. 47,6 ; Threni, liber biblicus.Thren. 2,21 ; ሊቅኒ፡ ወአእሩግኒ፡ liber Jobi.Job 15,10 ; አእሩግ፡ ወሊቃውንት፡ Zachariae prophetia.Zach. 8,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 118,100 .
c)patriarchala, አረጋዊ፡ ዐቢይ፡ Gadela Adam (in UBTaeth27).Gad. Ad. f. 200.
adjectivumadj.et Substantivumsubst., fem. ልህቅት፡ ( videasvid.gramm.§ 129,a) et ለሀቅት፡ ( Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 6 ; Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 17 ; per archaismum ልሀቅት፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 4 ; ልሀቅ፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 2 sine dubio pro ልህቅት፡ errore librarii), pluralisPl.m. ልሂቃን፡ , fem. ልሂቃት፡ (de ሊቃውንት፡ vid. sub ሊቅ፡ )
1)aetate provectusla, seniorlaRegum liber biblicum I.1 Reg. 2,32 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 19,32 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,13 ( πρεσβύτερος ); Jesaiae prophetia.Jes. 9,14 ( πρεσβύτης ); ልሂቅኒ፡ ወአእሩግኒ፡ በኀቤነ፡ ሀለወ፡ liber Jobi.Job 15,10 ; ንኡስ፡ አነ፡ በመዋዕልየ፡ ወአንትሙ፡ ልሂቃን፡ ወሊቃውንት፡ liber Jobi.Job 32,7 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,10 ; ልሂቅ፡ ምስለ፡ አረጋዊ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 6,11 ( πρεσβύτερος μετὰ πλήρους ἡμερῶν ); ክልኤሆሙ፡ ልሂቃን፡ እሙንቱ፡ Lucae evangelium.Luc. 1,7 ; Lucae evangelium.Luc. 1,18 ; ልሂቃት፡ πρεσβύτεραι Zachariae prophetia.Zach. 8,4 ; ልሂቃት፡ መበለታት፡ ( oppositum, -o, -nituropp. ንኡሳት፡ መበለታት፡ ) Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 14.
2)senior dignitatela, princepsla, presbyterla, praefectusla, quamquam hoc sensu forma contracta ሊቅ፡ crebrius adhibetur: እምውሉደ፡ ልሂቃነ፡ ሀገረ፡ ሮሜ፡ e filiis patriciorumlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 17 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 3 al.; ዘይፈቅድ፡ ልሂቅ፡ ይኩን፡ ( πρῶτος ) Marci Evangelium.Marc. 9,35 ; πρεσβύτερος n. 27(ecclesiae) not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 5,1 ; πρσβύτιδες ልሂቃት፡ ad Titum epistola.Tit. 2,3 et ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,2 (Platt); ልሂቃነ፡ መንግሥቱ፡ primores regnila, Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 2.
ʾaragāwi , ʾaragāy
Cross-references: for ሊቀ፡ አዕሩግ፡ videasvid. ሊቅ፡
lǝhiq , pluralisPl. lǝhiqān ; fem. lǝhǝqt , lahaqt , pluralisPl. lǝhiqāt
Grébaut
ልሂቅ፡ lǝhiq , pluralisPl. ልሂቃን፡ lǝhiqān «vieillardfr» ― ሽማግሌ፡ Ms. BNFabb217, fol. 11v.
ልሂቅ፡ lǝhiq «adultusla, senexla» ― ታላቅ፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
ልህቅት፡ lǝhǝqt , pluralisPl. ልሂቃት፡ lǝhiqāt «vieillefr, matronefr» ― ባልቴት፡ Ms. BNFabb217, fol.11v.
18
Leslau
ልሂቅ lǝhiq ( fem. ልሂቅት፡ lǝhiqt , ልህቅት፡ lǝhǝqt ) grown-upen, adulten, olden, old manen, senioren, presbyteren 309a
ልህመ
tenerum esselavideasvid. sub ልሕመ፡
ልህሰ
(si non ለሀሰ፡ ) I,1discederela, abirela, evanescerela; ter legitur in libro Jobi: መሐወኒ፡ እንተ፡ ኵለሄ፡ ወእለህስ፡ διέσπασέ με κύκλῳ καὶ ᾠχόμην 19,10; ወይልህስ፡ (v. ወይፈልስ፡ ) እምነ፡ ምንባሩ፡ καὶ λικμήσει αὐτὸν ἐκ τοῦ τόπου αὐτοῦ 27,21; ትፍሕቅ፡ ነፍስየ፡ ወትልህስ፡ ᾤχετό μου ἡ ἐλπὶς ὥσπερ πνεῦμα 30,15. – Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: እፈልስ፡ እልህስ፡ ዘ፡ እሰድዳለሁ፡ [In caeteris linguis deest haec eadem radix; cum ለ et ነ saepius permutentur, an comparare licuerit נוּס aufugere?la].
ልህቀልህቀ
I,1[ كَهَلَ provectiore aetate fuitla, قَهَلَ VII senectute debilis fuitla, قَحَلَ VII id.,la قَلْحَمَ decrepitus fuit senexla; כָּלַח in כֶּלַח senectusla; amh. ላቀ፡ et አላቀ፡ ] n. 26SubjunctivusSubj. ይልሀቅ፡ , Imperat. ለሀቅ፡ , infinitivus nominalis, nominascensInfin. nom. ልሂቅ፡ ( ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,24 )
1)crescerela, adolescerela, augescerela, de plantis liber Jobi.Job 8,11 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 8,49 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 2 ; Matthaei Evangelium.Matth. 6,28 ; Matthaei Evangelium.Matth. 13,30 ; de barba, capillo et unguibus Paralipomenon liber I.1 Par. 19,5 ; Danielis prophetia.Dan. 4,30 ; de aquis Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 5 ; de nequitia Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 5 ; de infantibus, pueris, puellis Genesis liber Pentateuchi.Gen. 21,8 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 38,11 ; Lucae evangelium.Luc. 2,40 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 2,2 ; in specie: in pubertatem ingredilaHezekielis prophetia.Hez. 16,7 ( ልህቂ፡ ወዐበይኪ፡ ); Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 42,9 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,46 , et adolescentiam transigerelaActus apostolorum.Act. 22,3 romanae editionisrom.; አይድዐቶ፡ አስቴር፡ ለንጉሥ፡ ከመ፡ በቤቱ፡ ልህቀት፡ Esther, liber biblicus.Esth. 8,1 . Transl.: adaugescerela, augerilamultitudine, vi, potentia, divitiis Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 24 saepius; ለሀቁ፡ ወብዝኁ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 6.
3)comparative: natu majorem essela, ዘይልህቅ፡ natu majorlavel maximuslaliber Jobi.Job 1,13 ; እኅትክን፡ እንተ፡ ትልህቅ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 16,46 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,31 sequensseq.; construitur cumc.c.pronomen suffixumpron. suff. ይልህቅዎ፡ eo natu majores suntlaliber Jobi.Job 32,4 ; ወራዙት፡ ተኰነኑ፡ ለእለ፡ ይልህቁክሙ፡ not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 5,5 ; Hezekielis prophetia.Hez. 16,61 .
I,1[ كَهَلَ provectiore aetate fuitla, قَهَلَ VII senectute debilis fuitla, قَحَلَ VII id.,la قَلْحَمَ decrepitus fuit senexla; כָּלַח in כֶּלַח senectusla; amh. ላቀ፡ et አላቀ፡ ] n. 26SubjunctivusSubj. ይልሀቅ፡ , Imperat. ለሀቅ፡ , infinitivus nominalis, nominascensInfin. nom. ልሂቅ፡ ( ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,24 )
1)crescerela, adolescerela, augescerela, de plantis liber Jobi.Job 8,11 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 8,49 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 2 ; Matthaei Evangelium.Matth. 6,28 ; Matthaei Evangelium.Matth. 13,30 ; de barba, capillo et unguibus Paralipomenon liber I.1 Par. 19,5 ; Danielis prophetia.Dan. 4,30 ; de aquis Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 5 ; de nequitia Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 5 ; de infantibus, pueris, puellis Genesis liber Pentateuchi.Gen. 21,8 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 38,11 ; Lucae evangelium.Luc. 2,40 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 2,2 ; in specie: in pubertatem ingredilaHezekielis prophetia.Hez. 16,7 ( ልህቂ፡ ወዐበይኪ፡ ); Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 42,9 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,46 , et adolescentiam transigerelaActus apostolorum.Act. 22,3 romanae editionisrom.; አይድዐቶ፡ አስቴር፡ ለንጉሥ፡ ከመ፡ በቤቱ፡ ልህቀት፡ Esther, liber biblicus.Esth. 8,1 . Transl.: adaugescerela, augerilamultitudine, vi, potentia, divitiis Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 24 saepius; ለሀቁ፡ ወብዝኁ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 6.
3)comparative: natu majorem essela, ዘይልህቅ፡ natu majorlavel maximuslaliber Jobi.Job 1,13 ; እኅትክን፡ እንተ፡ ትልህቅ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 16,46 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,31 sequensseq.; construitur cumc.c.pronomen suffixumpron. suff. ይልህቅዎ፡ eo natu majores suntlaliber Jobi.Job 32,4 ; ወራዙት፡ ተኰነኑ፡ ለእለ፡ ይልህቁክሙ፡ not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 5,5 ; Hezekielis prophetia.Hez. 16,61 .
lǝhqa
Grébaut
ልህቀ፡ lǝhqa I,1 «grandirfr» ― አደገ፡ Ms. BNFabb217, fol. 11v.
18
Leslau
ልህቀ lǝhqa (yǝlhaq), (KG) ልሕቀ lǝḥqa growen, grow upen, reach manhooden, grow olden
ዘይልህቅ za-yǝlǝhǝq elderen 309a
lǝhqa
Grébaut
ልህቀ፡ lǝhqa I,1 «grandirfr» ― አደገ፡ Ms. BNFabb217, fol. 11v.
18
Leslau
ልህቀ lǝhqa (yǝlhaq), (KG) ልሕቀ lǝḥqa growen, grow upen, reach manhooden, grow olden
ዘይልህቅ za-yǝlǝhǝq elderen 309a
ልህቀት
Substantivumsubst.: incrementum aetatisla: በእንተ፡ ልደቱ፡ ወልህቀቱ፡ በበሕቅ፡ ወሕማማቲሁ፡ ወሞቱ፡ ( ለክርስቶስ፡ ) Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 5 ; n. 28 ልህቀቱ፡ በበሕቅ፡ እስከ፡ ወርዘወ፡ Org.; in Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 26 ልህቀት፡ i.q. ልህቃት፡ lǝhqat
Grébaut
ልህቀት፡ lǝhqat «incrementum aetatisla» ― ማደግ፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3. 20
Leslau
ልህቀት lǝhqat (n.) maturingen, growing upen, growthen 309a
ልህቀትልህቀት
Substantivumsubst.: incrementum aetatisla: በእንተ፡ ልደቱ፡ ወልህቀቱ፡ በበሕቅ፡ ወሕማማቲሁ፡ ወሞቱ፡ ( ለክርስቶስ፡ ) Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 5 ; n. 28 ልህቀቱ፡ በበሕቅ፡ እስከ፡ ወርዘወ፡ Org.; in Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 26 ልህቀት፡ i.q. ልህቃት፡ Substantivumsubst.: incrementum aetatisla: በእንተ፡ ልደቱ፡ ወልህቀቱ፡ በበሕቅ፡ ወሕማማቲሁ፡ ወሞቱ፡ ( ለክርስቶስ፡ ) Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 5 ; n. 28 ልህቀቱ፡ በበሕቅ፡ እስከ፡ ወርዘወ፡ Org.; in Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 26 ልህቀት፡ i.q. ልህቃት፡ lǝhqat
Grébaut
ልህቀት፡ lǝhqat «incrementum aetatisla» ― ማደግ፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3. 20
Leslau
ልህቀት lǝhqat (n.) maturingen, growing upen, growthen 309a
lǝhqat
Grébaut
ልህቀት፡ lǝhqat «incrementum aetatisla» ― ማደግ፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3. 20
Leslau
ልህቀት lǝhqat (n.) maturingen, growing upen, growthen 309a