Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

Substantivumsubst.
1)strepitusla, tumultusla, perturbatiola, n. 10turbala: ሀከከ፡ ቀትል፡ θόρυβος πολέμων Jeremiae prophetia.Jer. 30,2 ; θόρυβος Proverbiorum liber biblicus.Prov. 1,27 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 23,29 ; πτόησις Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,25 ; ሀከክ፡ ዘይከውን፡ τάραχος liber Jobi.Job 24,17 ; ταραχή Jeremiae prophetia.Jer. 14,19 ; Hezekielis prophetia.Hez. 23,46 ; ዕለተ፡ ሀከክ፡ ἡμέρα ταραχῆς Jesaiae prophetia.Jes. 22,5 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 36 ; ማየ፡ ሀከክ፡ τὸ ὕδωρ τὸ ἀνυπόστατον Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 123,4 ; አኮ፡ በሀከክ፡ ወትዝልፍት፡ μηδὲν προπετὲς πράττειν ( temeritas praecepsla) Actus apostolorum.Act. 19,36 ;
2)tumultusla, turbaela, seditiola, rixaela, discordiaela, quibus civitates, respublica, ecclesia, quaelibet hominum societas perturbantur: ταραχαὶ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,14 ; ἀκαταστασίαι Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,28 ; እለ፡ ይገብሩ፡ ሀከከ፡ διχοστασίαν ποιοῦντες ad Romanos epistola Pauli.Rom. 16,17 ; θόρυβος Matthaei Evangelium.Matth. 26,5 ; Actus apostolorum.Act. 20,1 ; στάσις et συστροφή Marci Evangelium.Marc. 15,7 ; Actus apostolorum.Act. 19,40 ; σεισμοὶ Matthaei Evangelium.Matth. 24,7 ; በሀከክ፡ ኀደርክሙ፡ ወበሀከክ፡ ይወድቁ፡ ደቂቅከ፡ seditionelaKufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 10 et 23. Voc. Ae.la: ጋእዝ፡ ተስናን፡ ባእስ፡ ሀውክ፡ ሀከክ፡ ሒስ፡ ሰቈራር፡ ላኳ፡ ቅስት፡ ዘ፡ እሉ፡ ኵሎሙ፡ ጽልእ።
1) tumultoit, strepitoit
2) perturbazioneit, sedizioneit, discordiait, spaventoit, rovinait, baruffait, rissait, trambustoit
hakak , pluralisPl. hakakāt
Grébaut
ሀከክ፡ , pluralisPl. ሀከካት፡
1) «émeutefr, tumultefr, disputefr, troublefr» ― ሞገድ፡ , ክርክር፡ BNFabb217, fol. 9v.
2) (sens collectif) désordresfr, dissensionsfr, collisionsfr.
ሀከክ፡ ዘኮነ፡ በሀገረ፡ ቍስጥንጥንያ፡ በእንተ፡ ሥጋ፡ ንጹሕ፡ ዘእግዚእነ፡ ወመድኀኒነ፡ ኢየሱስ፡ ክርስቶስ። 143; በእንተ፡ ሀከክ፡ ዘገብሩ፡ ላዕለ፡ ፎቃ፡ በግብጽ። 144.
3) persécution religiousefr (les dix grandes persécutions ordonnées par les empereurs romains contre les premiers chrétiens).
አንሥአ፡ [ዱማድዮስ፡] ሀከከ፡ ላዕለ፡ ክርስቲያን፡ ወአውረደ፡ ላዕሌሆሙ፡ ኵነኔያት፡ ብዙኃተ፡ በእደ፡ ዳክዮስ፡ ወበእንተ፡ ምክረ፡ መኳንንቲሁ። 184; አዘዘ፡ [ፈርንስጣ፡] ከመ፡ ኢይግበሩ፡ ቦሙ፡ ሀከከ፡ ወኢያስተናሥኡ፡ ላዕሌሆሙ፡ ስደተ፡ ወኢይበርብሩ፡ ንዋዮሙ፡ ወኢያሕምምዎሙ፡ ምንተኒ። ወዓዲ፡ አዘዘ፡ ከመ፡ ኢይክልእዎሙ፡ ተቀንዮቶሙ፡ ውስተ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ ቅድስት፡ ከመ፡ ይጸልዩ፡ በእንቲአሁ፡ ወበእንተ፡ መንግሥቱ። 190.
6–7
Leslau
ሀከክ hakak tumulten, seditionen, rioten, revolten, troubleen, turmoilen, terroren, alarmen, uproaren, quarrelen, discorden, dissensionen, consternationen, commotionen, chaosen, disorderen, ( 6) religious persecutionen 216b
Substantivumsubst.
1)strepitusla, tumultusla, perturbatiola, n. 10turbala: ሀከከ፡ ቀትል፡ θόρυβος πολέμων Jeremiae prophetia.Jer. 30,2 ; θόρυβος Proverbiorum liber biblicus.Prov. 1,27 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 23,29 ; πτόησις Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,25 ; ሀከክ፡ ዘይከውን፡ τάραχος liber Jobi.Job 24,17 ; ταραχή Jeremiae prophetia.Jer. 14,19 ; Hezekielis prophetia.Hez. 23,46 ; ዕለተ፡ ሀከክ፡ ἡμέρα ταραχῆς Jesaiae prophetia.Jes. 22,5 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 36 ; ማየ፡ ሀከክ፡ τὸ ὕδωρ τὸ ἀνυπόστατον Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 123,4 ; አኮ፡ በሀከክ፡ ወትዝልፍት፡ μηδὲν προπετὲς πράττειν ( temeritas praecepsla) Actus apostolorum.Act. 19,36 ;
2)tumultusla, turbaela, seditiola, rixaela, discordiaela, quibus civitates, respublica, ecclesia, quaelibet hominum societas perturbantur: ταραχαὶ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,14 ; ἀκαταστασίαι Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,28 ; እለ፡ ይገብሩ፡ ሀከከ፡ διχοστασίαν ποιοῦντες ad Romanos epistola Pauli.Rom. 16,17 ; θόρυβος Matthaei Evangelium.Matth. 26,5 ; Actus apostolorum.Act. 20,1 ; στάσις et συστροφή Marci Evangelium.Marc. 15,7 ; Actus apostolorum.Act. 19,40 ; σεισμοὶ Matthaei Evangelium.Matth. 24,7 ; በሀከክ፡ ኀደርክሙ፡ ወበሀከክ፡ ይወድቁ፡ ደቂቅከ፡ seditionelaKufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 10 et 23. Voc. Ae.la: ጋእዝ፡ ተስናን፡ ባእስ፡ ሀውክ፡ ሀከክ፡ ሒስ፡ ሰቈራር፡ ላኳ፡ ቅስት፡ ዘ፡ እሉ፡ ኵሎሙ፡ ጽልእ።
1) tumultoit, strepitoit
2) perturbazioneit, sedizioneit, discordiait, spaventoit, rovinait, baruffait, rissait, trambustoit
hakak , pluralisPl. hakakāt
Grébaut
ሀከክ፡ , pluralisPl. ሀከካት፡
1) «émeutefr, tumultefr, disputefr, troublefr» ― ሞገድ፡ , ክርክር፡ BNFabb217, fol. 9v.
2) (sens collectif) désordresfr, dissensionsfr, collisionsfr.
ሀከክ፡ ዘኮነ፡ በሀገረ፡ ቍስጥንጥንያ፡ በእንተ፡ ሥጋ፡ ንጹሕ፡ ዘእግዚእነ፡ ወመድኀኒነ፡ ኢየሱስ፡ ክርስቶስ። 143; በእንተ፡ ሀከክ፡ ዘገብሩ፡ ላዕለ፡ ፎቃ፡ በግብጽ። 144.
3) persécution religiousefr (les dix grandes persécutions ordonnées par les empereurs romains contre les premiers chrétiens).
አንሥአ፡ [ዱማድዮስ፡] ሀከከ፡ ላዕለ፡ ክርስቲያን፡ ወአውረደ፡ ላዕሌሆሙ፡ ኵነኔያት፡ ብዙኃተ፡ በእደ፡ ዳክዮስ፡ ወበእንተ፡ ምክረ፡ መኳንንቲሁ። 184; አዘዘ፡ [ፈርንስጣ፡] ከመ፡ ኢይግበሩ፡ ቦሙ፡ ሀከከ፡ ወኢያስተናሥኡ፡ ላዕሌሆሙ፡ ስደተ፡ ወኢይበርብሩ፡ ንዋዮሙ፡ ወኢያሕምምዎሙ፡ ምንተኒ። ወዓዲ፡ አዘዘ፡ ከመ፡ ኢይክልእዎሙ፡ ተቀንዮቶሙ፡ ውስተ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ ቅድስት፡ ከመ፡ ይጸልዩ፡ በእንቲአሁ፡ ወበእንተ፡ መንግሥቱ። 190.
6–7
Leslau
ሀከክ hakak tumulten, seditionen, rioten, revolten, troubleen, turmoilen, terroren, alarmen, uproaren, quarrelen, discorden, dissensionen, consternationen, commotionen, chaosen, disorderen, ( 6) religious persecutionen 216b
radixrad.inusitatusinus., cognata cum ሀከከ፡ et ሆከ፡ Hincquadril.
radix cum ሀከከ፡ et ሀከወ፡ cognata. [Arabice respondent n. 12cum هَوَّاكٌ , مُتَهَوِّكٌ perturbatus, obstupefactusla, هَيَّك properavitla, tum أَهْوَاجُ praeproperus, vehementer currenslaet هَاجَ ( هَيْج ) incitatus fuit et concitavitla; Amharice አወከ፡ ]. videasvid. sub ሀከወ፡
languidumla, pertaesumla, segnem essela. [Huic radici (praeter هَكَعَ ) vicina videntur כָּהָה , קָהָה et ܩܗܳܐ كَهِيَ ; Aethiopibus hebetudinislaet languorislanotio in taediilaet pigritiaelanotionem abiit. Amharice sonat አከተ፡ An etiam aram. חֲכִינָנוּתָא pigritiala, socordialahuc referendum sit?] De usu stirpislaI,1nonnisi unum locum dubiae auctoritatis reperi: እለ፡ ይህከዩ፡ ሕማማተ፡ ጽድቅ፡ ወእለ፡ ኢይትመነደቡ፡ በሕማምየ፡ qui passiones justitiaela(Christi) subire aspernanturla, Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 4 ; sed cum forma ይህከዩ፡ falsa sit, dubium est, sitne emendandum የሀክዩ፡ , an ይትሀከዩ፡ languidumla, pertaesumla, segnem essela. [Huic radici (praeter هَكَعَ ) vicina videntur כָּהָה , קָהָה et ܩܗܳܐ كَهِيَ ; Aethiopibus hebetudinislaet languorislanotio in taediilaet pigritiaelanotionem abiit. Amharice sonat አከተ፡ An etiam aram. חֲכִינָנוּתָא pigritiala, socordialahuc referendum sit?] De usu stirpislaI,1nonnisi unum locum dubiae auctoritatis reperi: እለ፡ ይህከዩ፡ ሕማማተ፡ ጽድቅ፡ ወእለ፡ ኢይትመነደቡ፡ በሕማምየ፡ qui passiones justitiaela(Christi) subire aspernanturla, Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 4 ; sed cum forma ይህከዩ፡ falsa sit, dubium est, sitne emendandum የሀክዩ፡ , an ይትሀከዩ፡ hakaya
Leslau
ሀከየ hakaya , ሐከየ ḥakaya be lazyen, be sluggishen, be slacken, be inactiveen, be wearyen, languishen, be indolenten 216b
hakaya
Leslau
ሀከየ hakaya , ሐከየ ḥakaya be lazyen, be sluggishen, be slacken, be inactiveen, be wearyen, languishen, be indolenten 216b
hakāki nomen agentisn. ag. or adjectivumadj.
Grébaut
ሀካኪ፡ hakāki , pluralisPl. ሀካክያን፡ hakākǝyān «tumultueuxfr» ― ሞገደኛ፡ Ms. BNFabb217, fol. 9v.
ሀካኪት፡ hakākit , pluralisPl. ሀካክያት፡ hakākǝyāt «tumultueusefr» ― ሞገደኛይት፡ Ms. BNFabb217, fol. 9v.
6
Leslau
ሀካኪ hakāki ( 6) tumultuousen 216b
hakāki nomen agentisn. ag. or adjectivumadj.
Grébaut
ሀካኪ፡ hakāki , pluralisPl. ሀካክያን፡ hakākǝyān «tumultueuxfr» ― ሞገደኛ፡ Ms. BNFabb217, fol. 9v.
ሀካኪት፡ hakākit , pluralisPl. ሀካክያት፡ hakākǝyāt «tumultueusefr» ― ሞገደኛይት፡ Ms. BNFabb217, fol. 9v.
6
Leslau
ሀካኪ hakāki ( 6) tumultuousen 216b
hakāki nomen agentisn. ag. or adjectivumadj.
Grébaut
ሀካኪ፡ hakāki , pluralisPl. ሀካክያን፡ hakākǝyān «tumultueuxfr» ― ሞገደኛ፡ Ms. BNFabb217, fol. 9v.
ሀካኪት፡ hakākit , pluralisPl. ሀካክያት፡ hakākǝyāt «tumultueusefr» ― ሞገደኛይት፡ Ms. BNFabb217, fol. 9v.
6
Leslau
ሀካኪ hakāki ( 6) tumultuousen 216b
hakāki nomen agentisn. ag. or adjectivumadj.
Grébaut
ሀካኪ፡ hakāki , pluralisPl. ሀካክያን፡ hakākǝyān «tumultueuxfr» ― ሞገደኛ፡ Ms. BNFabb217, fol. 9v.
ሀካኪት፡ hakākit , pluralisPl. ሀካክያት፡ hakākǝyāt «tumultueusefr» ― ሞገደኛይት፡ Ms. BNFabb217, fol. 9v.
6
Leslau
ሀካኪ hakāki ( 6) tumultuousen 216b
hakāki nomen agentisn. ag. or adjectivumadj.
Grébaut
ሀካኪ፡ hakāki , pluralisPl. ሀካክያን፡ hakākǝyān «tumultueuxfr» ― ሞገደኛ፡ Ms. BNFabb217, fol. 9v.
ሀካኪት፡ hakākit , pluralisPl. ሀካክያት፡ hakākǝyāt «tumultueusefr» ― ሞገደኛይት፡ Ms. BNFabb217, fol. 9v.
6
Leslau
ሀካኪ hakāki ( 6) tumultuousen 216b
hakāki nomen agentisn. ag. or adjectivumadj.
Grébaut
ሀካኪ፡ hakāki , pluralisPl. ሀካክያን፡ hakākǝyān «tumultueuxfr» ― ሞገደኛ፡ Ms. BNFabb217, fol. 9v.
ሀካኪት፡ hakākit , pluralisPl. ሀካክያት፡ hakākǝyāt «tumultueusefr» ― ሞገደኛይት፡ Ms. BNFabb217, fol. 9v.
6
Leslau
ሀካኪ hakāki ( 6) tumultuousen 216b
adjectivumadj.: segnisla, desesla, pigerla, inersla, otiosusla, tardusla( ὀκνηρός , ἀεργός al.) Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,6 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 10,4 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 11,16 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 15,19 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,14 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,15 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 10,18 (var.); Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,1 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,2 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 37,11 ; Matthaei Evangelium.Matth. 25,26 ; Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 13 ; Did.14; al. adjectivumadj.: segnisla, desesla, pigerla, inersla, otiosusla, tardusla( ὀκνηρός , ἀεργός al.) Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,6 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 10,4 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 11,16 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 15,19 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,14 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,15 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 10,18 (var.); Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,1 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,2 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 37,11 ; Matthaei Evangelium.Matth. 25,26 ; Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 13 ; Did.14; al. hakkāy
Leslau
ሀካይ hakkāy sluggarden, indolenten, inerten, idleen, languishingen, lazyen, slothfulen, negligenten 216b
hakkāy
Leslau
ሀካይ hakkāy sluggarden, indolenten, inerten, idleen, languishingen, lazyen, slothfulen, negligenten 216b
et ቅህም፡ Substantivumsubst.( m. Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,6 ), collatio, -is vel collectivum, -ecoll.et sing., formicarumlaspecies; μύρμηξ , ተመየጥ፡ ኀበ፡ ቃህም፡ ሀካይ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,6 ; Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 13 ( ቅህም፡ ed not able to find explanation in abbreviation listPlatt p. 104 ); (nos quum in coelos sublati erimus,) ንሬእዮ፡ ለሰብእ፡ ከመ፡ ቃህም፡ ወዕፄያት፡ μύρμηκας Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 16 ; ዘጊበ፡ መዛግብት፡ praedicatur de ቃህም፡ sicut ተመይኖ፡ ግብር፡ de ሣሬት፡ Fal. f. 17; Deus ፈጠረ፡ ለቅሀም፡ (sic) ወለአናኳዕ፡ በመትሕተ፡ ምድር፡ ወእንስሳ፡ በመልዕልተ፡ ምድር፡ Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 10. Ludolfus hoc vocabulum explicat fucusla(„ignavum pecus“, quod Virgilius dicit) et huic interpretationi probandae affert ትጋሆሙ፡ ( sedulitasla) ለዕብስት፡ n. 410 ንህብ፡ ወሀካይ፡ ቃህም፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 25 Enc.; sed praedicatum ሀካይ፡ cum ትጋህ፡ minime concordat et Sx. Tubing. exhibet ወትግህት፡ ቃህም፡ ; illud ሀካይ፡ e loco Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,6 perperam intellecto sumtum videtur. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ቃህም፡ ወሰኳዕት፡ ብ፡ ገብረ፡ ጕንዳን፡ ( videasvid. sub ሰኳዕት፡ ). et ቅህም፡ Substantivumsubst.( m. Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,6 ), collatio, -is vel collectivum, -ecoll.et sing., formicarumlaspecies; μύρμηξ , ተመየጥ፡ ኀበ፡ ቃህም፡ ሀካይ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,6 ; Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 13 ( ቅህም፡ ed not able to find explanation in abbreviation listPlatt p. 104 ); (nos quum in coelos sublati erimus,) ንሬእዮ፡ ለሰብእ፡ ከመ፡ ቃህም፡ ወዕፄያት፡ μύρμηκας Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 16 ; ዘጊበ፡ መዛግብት፡ praedicatur de ቃህም፡ sicut ተመይኖ፡ ግብር፡ de ሣሬት፡ Fal. f. 17; Deus ፈጠረ፡ ለቅሀም፡ (sic) ወለአናኳዕ፡ በመትሕተ፡ ምድር፡ ወእንስሳ፡ በመልዕልተ፡ ምድር፡ Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 10. Ludolfus hoc vocabulum explicat fucusla(„ignavum pecus“, quod Virgilius dicit) et huic interpretationi probandae affert ትጋሆሙ፡ ( sedulitasla) ለዕብስት፡ n. 410 ንህብ፡ ወሀካይ፡ ቃህም፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 25 Enc.; sed praedicatum ሀካይ፡ cum ትጋህ፡ minime concordat et Sx. Tubing. exhibet ወትግህት፡ ቃህም፡ ; illud ሀካይ፡ e loco Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,6 perperam intellecto sumtum videtur. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ቃህም፡ ወሰኳዕት፡ ብ፡ ገብረ፡ ጕንዳን፡ ( videasvid. sub ሰኳዕት፡ ). II,1
1)jacere facere i.e. intermitterelaaliquid, desinerela, cessarela, feriarilaa re, cumc.Acc.rei: ዘያፈቅር፡ ውሉዶ፡ ኢያፀርዕ፡ (v. ኢያጸብእ፡ ) ተግሣጸ፡ ἐνδελεχήσει Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,1 ; ኢናፅርዕ፡ ቅኔ፡ እደዊነ፡ ወኢንትሀከይ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 13 ; ያፅርዕ፡ ግብረ፡ ( ኑኀ፡ ዓመት፡ ) F.M. 6,2; ከመ፡ ኢያፅርዕ፡ ተቀንዮ፡ ቅድመ፡ ሥጋሁ፡ ለአዳም፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 15 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 19 ; Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 90 ; Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 108 ; n. 1329Satanas homines impellit ለአፅርዖ፡ ጸሎት፡ Org.; cumc. እምነ፡ rei: ከመ፡ ኢያፅርዕ፡ ሰብእ፡ እምገቢረ፡ ሕንጸት፡ Jsp. p. 330; ኢታፅርዕ፡ እምትእዛዝየ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 221 ; absoluteabs.: peccavi ወአሐተ፡ ዕለተ፡ ኢያፅራዕኩ፡ Org.; እንበለ፡ አፅርዖ፡ sinelaintermissionela, Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 2 Enc.
a)desiderela, desidemla, otiosum essela: ብዙኀ፡ እኪተ፡ ትሜህር፡ አፅርዖት፡ ἀργία desidialaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,37 .
b)morando praetermitterela, negligerela: እፎ፡ ትትሀከዩ፡ ወታፀርዑ፡ ቅኔ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ ( versäumet den Gottesdienstde) Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 12.
2)cessare facerelai.e.
a)impedirela, praepedirela, distinerela: ዘአፅርዐ፡ እስራኤል፡ ὁ ἐμποδοστάτης Ἰσραηλ Paralipomenon liber I.1 Par. 2,7 ; ዑቁ፡ ወኢታፅርዑ፡ ቤተ፡ አምላከ፡ ሰማይ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 7,23 ; ( ሀካይ፡ ) ያፀርዕ፡ ኵሎ፡ በኀሳረ፡ ሀኬቱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,1 ; cumc.duplexdupl.Acc.: አፅርዕዎሙ፡ ሕንጻ፡ ἐνεπόδιζον Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 4,4 .
b)arcerela, retinerela: አፅርዕ፡ እክለከ፡ ከመ፡ ኢይንሣእ፡ ውእቱ፡ ἐμπόδισον Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 12,5 .
c)finemlafacerelavel imponerelarei: ታፅርዑ፡ ባህለ፡ (disceptationi) ብናጥስ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 12 Enc. ; ወጠነት፡ ገድላ፡ በአፅርዖ፡ ንዋም፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TerrSx. Ter 24.
d)in specie: abolerela, abrogarelalegem, consuetudinem al., Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 3,31 ; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 13,14 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 3 ; ሕግ፡ ብሊት፡ አፅርዐት፡ ላዕሌነ፡ ተዋስቦ፡ ወላድያን፡ F.M. 5,3; F.M. 8,1; ኢየሱስ፡ አፅርዐ፡ ምሒለ፡ F.M. 22,1; አፅርዐ፡ ትእዛዘ፡ Lud. e Vit. Pach.; Abushakeri opus chronographicum; numerus significat capita.Abush. 50.
e)abstraherela: መንፈስ፡ ቅዱስ፡ ኢያፀርዕ፡ ትሥልስቶ፡ እምህላዌ፡ አብ፡ ወወልድ፡ not able to find explanation in abbreviation listAthan. de Trin.
g)feriari facerelavel sinerela,
α)sinere ut desidiae se dedatlaaliquis: ለእመ፡ አፅራዕኮሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,34 .
β)facere ut otiosala(vel inferaxla) jaceatlaterra: ለምንት፡ ታፀርዕ፡ ለነ፡ ምድረ፡ καταργεῖ Lucae evangelium.Luc. 13,7 .
qāhm , qǝhm , ቃሕም፡ qāḥm
Grébaut
ቃህም፡ qāhm fucusla, pecchioneit, formicait, frelonfr, guêpefr, fourmifrድንጉል፡ frelonfr; ገብረ፡ ጕንዳን፡ , «sorte de fourmi noire plus grosse et qui ne mord pas l’homme» 781, 863; Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 54.
169
Leslau
ቃህም፡ qāhm , ቅህም፡ qǝhm , (*) ቃሕም፡ qāḥm kind of anten, (*) droneen (for which see 410) 425a
qāhm , qǝhm , ቃሕም፡ qāḥm
Grébaut
ቃህም፡ qāhm fucusla, pecchioneit, formicait, frelonfr, guêpefr, fourmifrድንጉል፡ frelonfr; ገብረ፡ ጕንዳን፡ , «sorte de fourmi noire plus grosse et qui ne mord pas l’homme» 781, 863; Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 54.
169
Leslau
ቃህም፡ qāhm , ቅህም፡ qǝhm , (*) ቃሕም፡ qāḥm kind of anten, (*) droneen (for which see 410) 425a
et መንዝህልል፡ participiumpart.dissolutusla
a)ignavusla, socorsla, languidusla: በእንተ፡ ሀካያን፡ ወመንዝህልላን፡ νωθρότεροι Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 3 ; ሀካይ፡ ወመንዛህልል፡ ῥᾴθυμος Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 32 ; ህዩይ፡ ወመንዝህልል፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 135.
b)libidinosusla, nequamla, ganeola, heluola, nebulola: መንዝህልል፡ ne sacerdos constituatur not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 85, nec diaconus Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 17 ; መንዛህልል፡ ወሰካሪ፡ ወተላሃዪ፡ F.M. 34,1; ውስተ፡ ቤተ፡ ሐኖት፡ ዘውእቱ፡ ቤተ፡ ዘማውያን፡ ወመንዛህልላን፡ F.M. 32,1; ኢይሑር፡ ኀበ፡ መካናት፡ ዘይትጋብኡ፡ ውስቴቶን፡ መንዛህልላን፡ ወእለ፡ ይሰክቡ፡ ተባዕተ፡ ወአብዛኅያን፡ ሠሐቅ፡ F.M. 34,2; ወልድ፡ መንዛህልል፡ ዘይዘብጥ፡ ወላድያኒሁ፡ ወየፀርፎሙ፡ F.N. 42,13.
Substantivumsubst., m. et fem. : segnitiala, socordiala, desidiala, inertiala, pigritialaKoheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 10,18 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,45 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,1 ; saepissime in aliis libris, exempli gratiaex. gr.in not able to find explanation in abbreviation listChrys. ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 255 ; in juris doctrina ሀኬት፡ est species culpaelasc. negligentiala, desidiala, ut: እመ፡ ዘረከባ፡ እምሕሠማት፡ ኮነ፡ በሀኬተ፡ ዚአሁ፡ si malum, quod ei (jumento) accidit, negligentialaejus ortum est Fetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 28 ; በ፡ ተሀጕለ፡ ንዋየ፡ አመጋቢ፡ በእደ፡ መጋቢ፡ ዘእንበለ፡ ድልሑት፡ ወኢሀኬት፡ absque dolo et culpala(negligentia) Fetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 30 . Substantivumsubst., m. et fem. : segnitiala, socordiala, desidiala, inertiala, pigritialaKoheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 10,18 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,45 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,1 ; saepissime in aliis libris, exempli gratiaex. gr.in not able to find explanation in abbreviation listChrys. ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 255 ; in juris doctrina ሀኬት፡ est species culpaelasc. negligentiala, desidiala, ut: እመ፡ ዘረከባ፡ እምሕሠማት፡ ኮነ፡ በሀኬተ፡ ዚአሁ፡ si malum, quod ei (jumento) accidit, negligentialaejus ortum est Fetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 28 ; በ፡ ተሀጕለ፡ ንዋየ፡ አመጋቢ፡ በእደ፡ መጋቢ፡ ዘእንበለ፡ ድልሑት፡ ወኢሀኬት፡ absque dolo et culpala(negligentia) Fetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 30 . haket
Grébaut
ሀኬት፡ «desidiala» ― ስንፍና፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 1.
7
Leslau
ሀኬት haket wearinessen, idlenessen, slothfulnessen, lazinessen, apathyen, inertiaen, negligenceen 216b
haket
Grébaut
ሀኬት፡ «desidiala» ― ስንፍና፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 1.
7
Leslau
ሀኬት haket wearinessen, idlenessen, slothfulnessen, lazinessen, apathyen, inertiaen, negligenceen 216b
Substantivumsubst., m. et fem. : segnitiala, socordiala, desidiala, inertiala, pigritialaKoheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 10,18 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,45 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,1 ; saepissime in aliis libris, exempli gratiaex. gr.in not able to find explanation in abbreviation listChrys. ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 255 ; in juris doctrina ሀኬት፡ est species culpaelasc. negligentiala, desidiala, ut: እመ፡ ዘረከባ፡ እምሕሠማት፡ ኮነ፡ በሀኬተ፡ ዚአሁ፡ si malum, quod ei (jumento) accidit, negligentialaejus ortum est Fetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 28 ; በ፡ ተሀጕለ፡ ንዋየ፡ አመጋቢ፡ በእደ፡ መጋቢ፡ ዘእንበለ፡ ድልሑት፡ ወኢሀኬት፡ absque dolo et culpala(negligentia) Fetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 30 . Substantivumsubst., m. et fem. : segnitiala, socordiala, desidiala, inertiala, pigritialaKoheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 10,18 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,45 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,1 ; saepissime in aliis libris, exempli gratiaex. gr.in not able to find explanation in abbreviation listChrys. ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 255 ; in juris doctrina ሀኬት፡ est species culpaelasc. negligentiala, desidiala, ut: እመ፡ ዘረከባ፡ እምሕሠማት፡ ኮነ፡ በሀኬተ፡ ዚአሁ፡ si malum, quod ei (jumento) accidit, negligentialaejus ortum est Fetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 28 ; በ፡ ተሀጕለ፡ ንዋየ፡ አመጋቢ፡ በእደ፡ መጋቢ፡ ዘእንበለ፡ ድልሑት፡ ወኢሀኬት፡ absque dolo et culpala(negligentia) Fetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 30 . haket
Grébaut
ሀኬት፡ «desidiala» ― ስንፍና፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 1.
7
Leslau
ሀኬት haket wearinessen, idlenessen, slothfulnessen, lazinessen, apathyen, inertiaen, negligenceen 216b
haket
Grébaut
ሀኬት፡ «desidiala» ― ስንፍና፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 1.
7
Leslau
ሀኬት haket wearinessen, idlenessen, slothfulnessen, lazinessen, apathyen, inertiaen, negligenceen 216b
, rarius ነዛህላል፡ , not foundsubst.vita dissolutala, animus dissolutusla
a)languorla, desidiala, ignaviala: ሀኬት፡ ወንዛህላል፡ ( ὄκνος ) Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 27 ; ሀኬት፡ ወንዛህላል፡ νωθής Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 32 ; ንዝህላል፡ ወትዝኅርት፡ non decent anachoretam Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 5.
b)lasciviala, heluatiola, nequitiala, animus cupiditatibus agitatusla: viduae ecclesiasticae ኢይሑራ፡ ውስተ፡ ሐውዘ፡ መባልዕት፡ ወንዝህላል፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 14 ; ነዛህላለ፡ (v. ንዝህላለ፡ ) ፍትወት፡ ῥεμβασμὸς ἐπιθυμίας Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 4,12 .
c)animilalevitasla, temeritasla, vanitasla( Leichtsinnde, Leichtfertigkeitde), spec. in loquendo: እለ፡ ወድቁ፡ ውስተ፡ ንዝህላል፡ εἰς τὸ ῥᾴθυμον ( verfallen in leichtsinnige Redende) not able to find explanation in abbreviation listCyr. c. Pall. f. 76 ; si pugnam detrectaveris ናሁ፡ ተበየነ፡ ንዝህላልከ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 282 ; ነዛህላል፡ ( „nugae scurriles“la) Lud. ex Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 5.
, rarius ነዛህላል፡ , not foundsubst.vita dissolutala, animus dissolutusla
a)languorla, desidiala, ignaviala: ሀኬት፡ ወንዛህላል፡ ( ὄκνος ) Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 27 ; ሀኬት፡ ወንዛህላል፡ νωθής Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 32 ; ንዝህላል፡ ወትዝኅርት፡ non decent anachoretam Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 5.
b)lasciviala, heluatiola, nequitiala, animus cupiditatibus agitatusla: viduae ecclesiasticae ኢይሑራ፡ ውስተ፡ ሐውዘ፡ መባልዕት፡ ወንዝህላል፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 14 ; ነዛህላለ፡ (v. ንዝህላለ፡ ) ፍትወት፡ ῥεμβασμὸς ἐπιθυμίας Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 4,12 .
c)animilalevitasla, temeritasla, vanitasla( Leichtsinnde, Leichtfertigkeitde), spec. in loquendo: እለ፡ ወድቁ፡ ውስተ፡ ንዝህላል፡ εἰς τὸ ῥᾴθυμον ( verfallen in leichtsinnige Redende) not able to find explanation in abbreviation listCyr. c. Pall. f. 76 ; si pugnam detrectaveris ናሁ፡ ተበየነ፡ ንዝህላልከ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 282 ; ነዛህላል፡ ( „nugae scurriles“la) Lud. ex Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 5.
nomen agentisn. ag.( II,1) offendensla, molestusla: ሀኬት፡ ወድካም፡ አሕሣምያን፡ Fetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 43,4 . ʾaḥśāmi ; ማሕሠሚ māḥśami
Leslau
አሕሣሚ ʾaḥśāmi , ማሕሠሚ māḥśami ( 46) act. part. of videasvid. አሕሠመ፡ ʾaḥśama 246b
Cross-references: videasvid. also ማሕሠሚ፡
i.e. صَفْرَاءُ cholerala, temperamentum cholericumlaMashafa Falasfa.Fal. f. 16 ( videasvid. sub አንሳሕስሐ፡ ); ፅንስ፡ ይትወለድ፡ እምኀይለ፡ ሳፍራ፡ Mashafa Falasfa.Fal. f. 30 ; ሀኬት፡ ይትወለድ፡ እምነ፡ ሳፍራ፡ Mashafa Falasfa.Fal. f. 82.
nomen agentisn. ag.{ pluralisPl. ሀዋክያን፡ Lud. e Mss. Colb., videasvid. sub ጸባኢ፡ col. 1282}: concitatorla, turbatorla, agitatorla: ሞገድ፡ ሀዋኪ፡ ζάλης ταραχαί , ho. Acacii in Cyr. f. 105; Origenes ሀዋኪ፡ በግዕዙ፡ M.M. f. 56. nomen agentisn. ag.{ pluralisPl. ሀዋክያን፡ Lud. e Mss. Colb., videasvid. sub ጸባኢ፡ col. 1282}: concitatorla, turbatorla, agitatorla: ሞገድ፡ ሀዋኪ፡ ζάλης ταραχαί , ho. Acacii in Cyr. f. 105; Origenes ሀዋኪ፡ በግዕዙ፡ M.M. f. 56. hawāki
Grébaut
ሀዋኪ፡ «turbatorla» ― ሁከተኛ፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 1.
8
Leslau
ሀዋኪ hawāki act. part. of videasvid. ሆከ hoka ; also inconstanten, who causes unresten, agitatoren 220a
hawāki
Grébaut
ሀዋኪ፡ «turbatorla» ― ሁከተኛ፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 1.
8
Leslau
ሀዋኪ hawāki act. part. of videasvid. ሆከ hoka ; also inconstanten, who causes unresten, agitatoren 220a