Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

1 -1 .5 I4 [3 m1 «1 δ2 ሀ340 ሁ12 ሂ22 ሃ43 ሄ56 ህ150 ሆ33 ለ1499 ሉ35 ሊ138 ላ203 ሌ43 ል555 ሎ45 ሐ1163 ሑ38 ሒ13 ሓ13 ሔ26 ሕ851 ሖ54 መ4520 ሙ132 ሚ80 ማ775 ሜ107 ም1717 ሞ181 ሟ1 ሠ488 ሡ20 ሢ34 ሣ126 ሤ51 ሥ530 ሦ21 ረ436 ሩ26 ሪ5 ራ107 ሬ10 ር471 ሮ53 ሰ1449 ሱ65 ሲ73 ሳ137 ሴ47 ስ655 ሶ333 ሸ23 ሹ5 ሺ6 ሻ6 ሼ2 ሽ14 ሾ8 ቀ766 ቁ27 ቂ34 ቃ166 ቄ74 ቅ435 ቆ93 ቈ130 ቊ2 ቋ9 ቌ1 ቍ169 በ3044 ቡ30 ቢ53 ባ300 ቤ204 ብ965 ቦ185 ተ3892 ቱ12 ቲ9 ታ244 ቴ61 ት937 ቶ37 ቸ1 ች1 ኀ726 ኁ4 ኂ14 ኃ24 ኄ31 ኅ378 ኆ31 ኈ19 ኊ2 ኍ17 ነ1085 ኑ38 ኒ22 ና230 ኔ28 ን751 ኖ66 አ7785 ኡ9 ኢ1848 ኣ153 ኤ172 እ4463 ኦ133 ከ1637 ኩ47 ኪ100 ካ145 ኬ55 ክ397 ኮ235 ኰ88 ኲ12 ኳ14 ኴ3 ኵ493 ኽ2 ኾ2 ወ2956 ዊ2 ዋ72 ዌ2 ው667 ዐ900 ዑ52 ዒ2 ዓ149 ዔ22 ዕ764 ዖ54 ዘ2451 ዙ4 ዚ9 ዛ110 ዜ52 ዝ405 ዞ12 ዠ16 ዡ2 ዢ1 ዣ24 ዥ1 የ404 ዩ4 ያ920 ዬ4 ይ3257 ዮ100 ደ730 ዱ12 ዲ137 ዳ153 ዴ44 ድ491 ዶ25 ጀ5 ጁ7 ጃ2 ጅ5 ገ758 ጉ40 ጊ75 ጋ81 ጌ78 ግ504 ጎ59 ጐ114 ጒ1 ጓ9 ጔ3 ጕ129 ጠ322 ጡ9 ጢ31 ጣ43 ጤ33 ጥ300 ጦ26 ጨ6 ጫ3 ጭ4 ጮ1 ጰ48 ጱ1 ጲ11 ጳ49 ጴ21 ጵ29 ጶ10 ጸ716 ጹ5 ጺ13 ጻ112 ጼ53 ጽ643 ጾ74 ፀ178 ፁ6 ፂ16 ፃ27 ፄ23 ፅ107 ፆ5 ፈ558 ፉ6 ፊ68 ፋ47 ፌ19 ፍ516 ፎ11 ፐ13 ፒ9 ፓ11 ፔ8 ፕ7 ፡14 ።3 ፤1 ፩67 ፪25 ፫30 ፬22 ፭15 ፮2 ፯10 ፰4 ፱5 ፲37 ፳9 ፴7 ፵7 ፶7 ፷2 ፸7 ፹2 ፺3 ፻3 ፼1 back to full list

ፍሥሕ

et plerumque ፍሥሐት፡ , ፍሥሐታት፡

1)fauces montanae^la, pylae^la: ዐፀዉ፡ ፍሥሐታተ፡ (v. አናቅጸ፡ ፍትሐት፡ ) τὰς διόδους τῆς ὀρεινῆς .

2)locus acclivis^la, clivus^la, locus clivosus^la, arduus^la: ፍሥሐታተ፡ አድባር፡ (v. ፍትሐታት፡ ) ἀναβάσεις ; ; ; (v. አርእስት፡ ) ; (v. ፍትሐት፡ ); (ubi Lud. interpretatur viae salebrosae saxisque impeditae^la, ubi mulis equisve difficulter pergere possis).

3)tumulus^la, ( collis^la): ወገብረ፡ ፍሥሐተ፡ (v. ፍሥሐ፡ ) ዐቢየ፡ ህየ፡ et ፍሥሐተ፡ (v. ፍሥሕተ፡ ) ስምዕ፡ (Vers. Lat.: congeries^laet collis^la); etiam delubrum in loco editiore^laexstructum ( בָּמָה ), ut videtur: ይገብሩ፡ ሎሙ፡ ፍሥሐታተ፡ ወዖመ፡ – ( ብሔረ፡ ፍሥሕት፡ p. 107 lin. 1 lectio prava esse videtur, ). – [Radicibus פְּסַג פְּסַק ܦܣܰܩ ܦܫܰܚ al. vis dividendi^la, abscidendi^la, dirumpendi^lainest; sed non omittendum est nomen פִּסְגַּה montis, quod in Targ. et Pesch. collis^laexponitur].

ፍሥሕ

(etiam ፍስሕ፡ ) , πάσχα , φασέκ , pascha^la

a)agnus paschalis^laJudaeorum; ወበልዑ፡ ፍሥሐ፡ (at ; ፋሲካ፡ ); ጠብሑ፡ ፍሥሐ፡ ; ; ; ; ; .

b)dies^laet septimana paschatis^la,

α)Judaeorum: በቀዳሚት፡ ዕለት፡ ፍሥሕ፡ ; ፍሥሐ፡ ኦሪት፡ Lud. ex Oxon.

β)Christianorum, πάσχα σταυρώσιμον , በኀሙሰ፡ ፍሥሕ፡ እምቅድመ፡ ተኀፅቦ፡ (feria quinta hebdomadis sanctae) ; Lud. ex.

ፍሥሓ

, fem. et m. , laetitia^la, gaudium^la, εὐφροσύνη ; ; ; ; ቃለ፡ ፍሥሓ፡ ወቃለ፡ ሐሤት፡ ; ; ተፈሥሐ፡ ዐቢየ፡ ፍሥሓ፡ χαράν ; ; ; ; እምፍሥሓሁ፡ ; በፍሥሓ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; እሴስዮ፡ ለላሖሙ፡ ፍሥሓ፡ χαρμονή ; ; ; ሕየው፡ በፍሥሓ፡ ἐν ἀγαθῷ ; ገብረ፡ በዓለ፡ ፍሥሓ፡ ዐቢየ፡ ; በፍሥሓ፡

a)solatium^la, consolatio^la, παράκλησις , ወሀብክዎ፡ ፍሥሓ፡ ጽድቅ፡ ; ነገረ፡ ፍሥሓ፡ ; ; ; .

b)salus^la: አልቦ፡ ፍሥሓ፡ ለኃጥኣን፡ χαίρειν ; ለዮሐንስ፡ ቄርሎስ፡ ፍሥሓ፡ Ἰωάννῃ Κύριλλος χαίρειν Epist. Cyr. (in praescr.),

ተድላ ደምፀ ገብረ ሐሤት

1)paratio^la, praeparatio^la, ἑτοιμασία ; κατόρθωσις .

2)convenientia^la, congruentia^la, decorum^la: እስመ፡ ከመዝ፡ ተድላ፡ ውእቱ፡ እፈጽም፡ πρέπον ἐστὶ πληρῶσαι

a)decus^la, honor^la: ; ተድላ፡ ዚአሁ፡ የኀሥሥ፡ δόξαν ; ; በተድላ፡ ἐν εὐπρεπείαις .

b)dignitas^la ; ረሰይከነ፡ ተድላነ፡ ; .

3)commodum^la: ተድላ፡ ርእስየ፡ συμφέρον .

4)affluentia rerum bonarum^la, fortunae^la, prosperitas^la, felicitas^la: መዛግብቲሆሙ፡ እምላእ፡ ተድላ፡ ἀγαθῶν ; ከመ፡ ትደለወ፡ አመ፡ ተድላሁ፡ ( ተጽናሱ፡ ) ; εὐθηνία .

5)vita commoda^lavel laeta^lavel jucunda^la, amoenitas^la, laetitia^la, jucunditas^la, voluptas^la, deliciae^la: τρυφή ; አክሊለ፡ ተድላ፡ ; ገነተ፡ ተድላ፡ ; ; ኢያፍቱከ፡ ተድላሆሙ፡ ለረሲዓን፡ εὐδοκία ; ረሲ፡ ፍግዐ፡ ወተድላ፡ ውስተ፡ ገጻ፡ ለምድር፡ ; ፍሥሓ፡ et ተድላ፡ ; መንግሥተ፡ ሰማያት፡ ፈለሰ፡ ወሖረ፡ በተድላ፡ ; ሐናጺ፡ ለነጋድያን፡ ማኅደረ፡ ተድላ፡

I,1[ שׁמץ ] ይድምፅ፡ et ይድመፅ፡ , sonare^la, resonare^la, strepere^la, fremere^la, tonare^la, de inanimatis: ይደምፅ፡ ማዕበሉ፡ ἠχήσουσι ; ; ; ; ; ይደምፅ፡ ከመ፡ ዐቢይ፡ ፀዓዕ፡ ; ዘእንበለ፡ ይድመፅ፡ (v. ይድምፅ፡ ) ድምፀ፡ ነጐድጓድ፡ ; ይደምፅ፡ እግሩ፡ በቃለ፡ ፀዓዕ፡ ; ይደምፅ፡ ሰቆቃው፡ ; ይደምፅ፡ ብካይ፡ , ፍሥሓ፡ ; hymnus ደምፀ፡ እምአፍ፡ ; etiam de hominibus: ዘኢይደምፅ፡ strepitum non edens i.e. ἡσύχιος ; መጽአ፡ እንዘ፡ ኢይደምፅ፡ Lit. Epiph.; Org.; በቃለ፡ አሚን፡ ወትፍሥሕት፡ ደምፁ፡ ; ደምፀት፡ ሀገር፡ resonavit strepitu . In specie

a)de rumore: ; ደምፀት፡ ኵሉ፡ ሀገር፡ በእንቲአሃ፡ rumore resonavit .

b)strepitu conturbari^la: ኢትደምፅ፡ οὐ πτοηθήσῃ . — ( ይደምጽ፡ 7 lapsu calami pro ይገምጽ፡ scriptum videtur).

I,1[ גָּבֵר valuit^la, fortis fuit^la; de prima radicis significatione Ges. thes. p. 261] ይግበር፡

1)actuosum esse^la,

a)laborare^la, ; ; .

b)agere^la ; ; ; Platt; .

2)transit., facere^la,

b)ex^lase producere^lai.e. ferre^lafructum ; ; ; ; ; ; vel exigere^laradices ; ramos, frondes ; jacere^laumbram ገብረ፡ ጽላሎተ፡ .

c)conficere^la, fabricari^la, ut: arcam ; ; ferramenta ; vestes ; ; ; vas ; ; simulacrum ; ; flagellum ; varias n. 1160res -30; ; septum ; hortos et piscinas ; ; foveam ; መዛግብተ፡ ; libros ; al.; እምነ፡ materiae: ; ; ; vel Genitivo: ; ; ; vel : ; ; ; ትገብሮ፡ ( ለወርቅ፡ ) አክሊላተ፡ .

d)parare^la, apparare^la, ut: cibos ; ; ; ; ; ; ; ; ገብረ፡ ወይነ፡ እምፍሬ፡ ; ይገብር፡ ግብነተ፡ ; ማኅደረ፡ ; ; ምርፋቀ፡ ; መካነ፡ ; ቤተ፡ ; viam ; candelas ( ἐξάπτειν ) ; in specie victimam ad immolandum: ; ; ; ; ; ; ; .

e)comparare^la, acquirere^la, ut: ; ኀይለ፡ ; ስመ፡ ; ; ; ቈነማተ፡ , መዛግብተ፡ ; አዕርክተ፡ .

f)instituere^la, peragere^la, convivium, festum ; ; ; ; ; ; ; ; ; ግበር፡ በዓለከ፡ ; ገብረ፡ ተዝካሮ፡ Mavâs.; Enc.; ጉባኤ፡ Enc.; bellum ( gerere^la) ; ; ; ; .

g)exercere^la, subigere^la, ; euphemistice: (aliquem) ;

h)operari^la, opus^lavel negotium facere^la: ; ሰዱሰ፡ ዕለተ፡ ትገብር፡ ግብረ፡ ; ; ; ; ; ይግበር፡ ግብሮ፡ ; ቦኡ፡ ይግበሩ፡ ግብረ፡ በቤተ፡ እግዚአብሔር፡ ; ; in specie: sacris operari^la, λειτουργεῖν , ; ; ; ; ; , al.

i)efficere^la, ( bewirken , verursachen ): ቍስለ፡ መቅሠፍት፡ ይገብር፡ አምግልተ፡ ; ; ; ; ; ሰላመ፡ ; ; ሀከከ፡ ; መድኀኒተ፡ ; ፍሥሓ፡ ; ማዕሌተ፡ ; vel ከመ፡ : ገብረ፡ ሎሙ፡ ይፍርህዎሙ፡ (v. ከመ፡ ይፍርህዎሙ፡ ) ኵሉ፡ ዘነፍስ፡ ; ; ; vel በዘ፡ .

k)perficere^la, peragere^la, perpetrare^la, ኢገበርከ፡ ሎቱ፡ መዐቶ፡ ; ዘፈቀደ፡ በልቡ፡ ይገብር፡ ; ; ገቢረ፡ ግበር፡ በከመ፡ አዘዝኩ፡ ( ἐπιτελέσεις ) ; (omisso Objecto); ; መንክረ፡ ; ; ዐበይተ፡ ; ; ተኣምረ፡ ; ; ; ; ኀይላተ፡ ; ግብረ፡ ; ; ፈቃዶሙ፡ ; በቀለ፡ ; ; ፍኖተ፡ ; judicium ; ; ንፈቅድ፡ ትግበር፡ ለነ፡ ዘሰአልናከ፡ ; ; .

l)facere^la, agere^la: ; ምንተ፡ እግበር፡ ; ; ዘንተኑ፡ ገከርኪ፡ ; ; ዘእገብር፡ አነ፡ ; ; እምዝ፡ ፈጺሞ፡ እግዚአብሔር፡ ዘንተ፡ ኵሎ፡ ገቢረ፡ ያመጽእ፡ ; ኢትግበር፡ ከመዝ፡ ; ታአምር፡ ዘከመ፡ ገብሩ፡ ; ; ; ; ; ; ሠናየ፡ ገበርከ፡ bene egisti^la ; 1 ; ; እንተ፡ ትኄይስ፡ ገብረ፡ ; etiam , ut: ኢይገብር፡ የሀባ፡ ለካልእ፡ (non faciet ut eam det alii) ; in specie

α)facere^la, exercere^labonum, virtutes: ገብረ፡ ሠናየ፡ ; ; ; ገብረ፡ ጽድቀ፡ ; ; ; ገቢረ፡ ፍትሕ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ገብረ፡ ምጽዋተ፡ ; ; ጸሎተ፡ Enc. n. 1161

β)exsequi^la, observare^lavoluntatem, praecepta alicujus: ; ; ; ; ገብረ፡ ሕገገ፡ ኦሪት፡ ; ; ዘይገብር፡ ፈቃዶ፡ ለአቡየ፡ ; ; ; .

γ)patrare^la, committere^lamalum, peccatum ; ; ; ገቢረ፡ እኩይ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; .

m)facere aliquid alicui^lavel contra aliquem^lai.e. praestare^la, exhibere^la, afficere^la, agere cum^laaliquo, tractare^laaliquem, committere in^laaliquem, ለ፡ , ut: ገቢረ፡ ሠናይ፡ ለጽኑስ፡ ; ምንተ፡ እንከ፡ እግበር፡ ዓዲ፡ ለወይንየ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; በ፡ , ut: በከመ፡ አቍሰሎ፡ ይገብሩ፡ ቦቱ፡ ; ; ; ; ; ; ; ላዕለ፡ ( erga^lavel contra^la): ገብረ፡ ምሕረተ፡ ላዕለ፡ ; ; ; ; Dan. apocr. 1,61; ; ; ; ; ; ; ; ; ዲበ፡ ; ; ; ; ምስለ፡ pers.: ; ; ; ; vel rei: ሕዝበኒ፡ ግበር፡ ዘከመ፡ ፈቀድከ፡ ; ; ; ; ; .

n)facere^lavel reddere^laaliquem vel aliquid, , ut: ጽኑዐ፡ ይገብር፡ መሠረታተ፡ ምድር፡ ; ; ; ; vel et ውስተ፡ .

o)adhibere^la: ይደሉ፡ ከመ፡ ይግበሩ፡ ሎቱ፡ (sc. ለደዌ፡ ) ፈውሳተ፡ ልምሉማተ፡ ; ንሣእ፡ ኵሎ፡ ንዋየ፡ ዘውስቴቶን፡ ወግበር፡ ለሕንጸተ፡ አብያተ፡ ክርስቲያን፡ e

p)nonnumquam substituitur aliis verbis specialioribus, ut: ወይግበሩ፡ ውስተ፡ ማኅቶት፡ ቅብአ፡ (pro ይደዩ፡ ) ; ግበር፡ እዴከ፡ ዲበ፡ ዛቲ፡ ጻሕል፡ ; ; F.M. 14,10 ( ምራቅ፡ col. 898).

, m. et fem. , laetitia^la, alacritas^la, exultatio^la: χαρμονή ; ; χαρά ; ; ; εὐφροσύνη ; ; ; ; ἀγαλλίαμα ; ; ; ; ; ; . Creberrime usurpatur haec vox, et haud raro cum ፍሥሓ፡ conjuncta.

ስቡሕ

1)laudatus^la, laudabilis^la, celebratus^la: ; ; ; -64; ; ስቡሐ፡ in Cantico Mosis in Psalmorum editione ( ). – Sensu speciali: ቅዱስ፡ ወስቡሕ፡ ለእግዚአብሔር፡ αἰνετὸς τῷ Κυρίῳ ; .

2)gloriosus^la, magnificus^la, splendidus^la, praeclarus^la, ; ; ቃል፡ ስቡሕ፡ λόγοι ἔνδοξοι ; ፍሥሓ፡ ስብሕት፡ ; መንክር፡ ዐቢይ፡ ወስቡሕ፡ ; ስቡሕ፡ ክፍልክሙ፡ ; ምድር፡ ሐዋዝ፡ ወስብሕት፡ ; ስቡሕ፡ ራእዮሙ፡ ; ( ዕፀው፡ ) ስቡሓን፡ .

3)lucidus^la, splendidus^la, clarus^la ; .

ነፈርዓጽ

exsultatio^la, lascivia^la: ፍሥሓ፡ ወሐሤት፡ ወነፈርዓጽ፡ ἀγαλλίασις χαρὰ εὐφροσύνη ; እምነ፡ ኀይለ፡ ነፈርዓጻ፡ στρήνους . – : ነፈርዓጽ፡ ዘ፡ ፍርዛዜ፡ ; aliud^la: ፍግዓ፡ ነፈርዓጽ፡ ተድላ፡ ዘ፡ ፍሥሓ፡

ጽርየት

limpitudo^la, puritas^la, sinceritas^la, probitas^la: in coelis est ፍሥሓ፡ ዘኢይረክቦ፡ ሐዘን፡ ወአልቦ፡ ተሐምጎ፡ ውስተ፡ ጽርየታ፡ ; በእንተ፡ ጽርየተ፡ ንጽሕ፡ ; ጽርየተ፡ ኅሊናሁ፡ F.M. 6,4; ; ከመ፡ ይኩን፡ አምልኮቶሙ፡ በንጽሕ፡ ወበጽርየት፡ ተግሒሦሙ፡ እምአምልኮ፡ ባዕድ፡

ተሐምገ

III,1

1)turbari^la, turbidum fieri^la, de rebus fluidis: ይትሐመጉ፡ ከመ፡ ማይ፡ ; ; ; .

2)turbari i.e. obscurari^la, caligare^lade rebus claris: ob mortem Christi^la ተሐምገ፡ ሰማይ፡ ወጸልመ፡ ኵሉ፡ ዓለም፡ ; in coelis est^la ፍሥሓ፡ ዘኢይረክቦ፡ ሐዘን፡ ወአልቦ፡ ዘተሐምጎ፡ ውስተ፡ ጽርየታ፡ Chrys. ; ረሥአ፡ ወተሐምገ፡ አዕይንቲሁ፡ ; ; (var.); ; ተሐምገ፡ አዕይንቲሁ፡ በአንብዕ፡ ወገዓር፡ ; . [cfr. هَمَجَ VIII; حَمِقَ VII, خَمِجَ ] : ተሐምገ፡ ብ፡ ደፈረሰ፡

ተወድአ

III,2

1)perfici^la, absolvi^la, consummari^la, ad finem perduci^la: እስከ፡ ይትዌዳእ፡ ኵሉ፡ እከይ፡ ; ይትዌዳእ፡ ዕለተ፡ ሕይወቶሙ፡ ; ; ይትዌዳእ፡ ዓለም፡ Lud. e Libr. Myst.

2)absumi^la, consumi^la ἐξανηλώμεθα ; ; ; ; መዛግብተ፡ እክል፡ ወሥርናይ፡ ይትወዳእ፡ ( III,1?) በፃፄ፡ ወበነቀዝ፡

3)deficere^la, evanescere^la, de aqua ; ተወድአ፡ ወርቅነ፡ ἐκλέλοιπεν ; ፍሥሓ፡ ዘኢይትዌዳእ፡

ቅሩብ

A)propinquus^la

1)de loco: ; ; ለርሑቃን፡ ወለቅሩባን፡ ; ; ለ፡ ; ; ; ; 20; ; ኀበ፡ ; እለ፡ ቅሩባን፡ ኀበ፡ ንጉሥ፡ ; per st. constr.: ; ዘቅሩብኪ፡ ወዘርሑቅኪ፡ .

2)vicinus^la ; ቅሩባንኪ፡ οἱ ὁμοροῦντές σοι ; γείτονες .

3)de cognatione et affinitate: ; ; ; ቅሩቡ፡ ለጦብያ፡ ; ለኵሉ፡ ቅሩበ፡ ምናሴ፡ ምታ፡ ወለቅሩበ፡ አዝማዲሃ፡ ; ቅሩባን፡ አዝማድ፡ ( ርሑቃን፡ አዝማድ፡ ) F.N. 42,2.

4)de tempore:

a)prope instans^la ; ; ; ; ; ቅሩባን፡ ለሐዊር፡ እምዛቲ፡ ሕይወት፡ F.N. 42,6.

b)proximus antea^la, nuperus^la: እስመ፡ ቅሩብ፡ ዘመኑ፡

c)brevis^la: ፍሥሓ፡ ዝንቱ፡ ዓለም፡ ቅሩብ፡ ወኅዳጥ፡ ; ቅሩብ፡ ውእቱ፡ ረኪቦታ፡ ( ለጥበብ፡ ) .

<Β<

1) ቅሩበ፡

a)prope^la, in propin^laqu^lao^la, cominus^la: per st. constr.: n. 427 ; ; ; ; ; ዘየኀድር፡ ቅሩበ፡ ቤታ፡ ; ቅሩበከ፡ ሀለዉ፡ πλησίον σοῦ ; ; ; ኀበ፡

b)nuper^la, proximo^la: ለእመ፡ ኮነ፡ ምታ፡ ሞተ፡ ቅሩበ፡ ( እምጕንዱይ፡ መዋዕል፡ )

2) ኀበ፡ ቅሩበ፡

a)in propinquum^lavel propinquo^la, prope^la: ነዐርግ፡ ኀበ፡ ቅሩበ፡ አጽዋኒሆሙ፡ ; .

b)prope^la, paene^la: ሶበ፡ በጽሐት፡ ኀበ፡ ቅሩበ፡ ፹ ዓመት፡

3) በቅሩበ፡ in propinquo^la, prope^la: ;

4) እምቅሩብ፡ e propinquo^la: እለ፡ እምቅሩብ፡ o ἱ ἐγγίζοντες .

>B>

ጽድቅ

, m. et fem. , ጽድቃት፡

1)rectum^la, jus^laet fas^la: ግበሩ፡ ርትዐ፡ ወጽድቀ፡ ; ; ; ; ; ; ; ኰንን፡ ጽድቀ፡ ; ኢኮነ፡ ጽድቀ፡ በሊዕ፡ ዘስርቅ፡ οὐ θεμιτόν ἐστι ; ጽድቅ፡ ወፍትሕ፡ δικαιώματα καὶ κρίσεις ; ; ; ; ጽሒፈ፡ ጽድቅ፡ jus edicere, Lud. e Lit. Mss.; ኢዐቀብክሙ፡ ኵሎ፡ ጽድቃቲሁ፡ አላ፡ አግዘፍክሙ፡ ክሳደክሙ፡ Rel. Bar.

a)statui constructo subjunctum vel ዘጽድቅ፡ vel ዘበጽድቅ፡ vel ubi praedicati vice fungitur, justus^la: ; ኵነኔ፡ ጽድቅ፡ ; ቃለ፡ ጽድቅ፡ ; ፍትሐ፡ ጽድቅ፡ κρίσις δικαία ; ; ; ; መዳልዊከ፡ ዘጽድቅ፡ ይኩን፡ ; ኵነኔ፡ ዘበጽድቅ፡ ; ጽድቅ፡ ኵነኔከ፡ ; al.

b) በጽድቅ፡ jure^la, merito^la, ;

2)justitia^la ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; al.

a)innocentia^la: ከመ፡ ታስተርኢ፡ ጽድቅየ፡ ; ; ; .

b)probitas^la, pietas^la, virtus^la, vitae sanctitas^la: ; ; ; ; ; ; ; ; ; al. crebro; δικαιοσύναι ; εὐθύτης ; εὐσέβεια ; ; ; ውፁኣን፡ እምጽድቅ፡ οὐχ ὅσιοι ; ; .

d)beneficentia^la, misericordia^la: በምጽዋት፡ ትሰረይ፡ ኀጢአትከ፡ ወበጽድቅ፡ ትድኅን፡ ; ምጽዋትከ፡ ወጽድቅከ፡ (v. ወጸሎትከ፡ ) ; ; ; ለነዳያን፡ ዘረወ፡ ወለምስኪናን፡ በጽድቅ፡ ; ጽድቃት፡ eleemosynae^la: ሀበኒ፡ ለዘአልብየ፡ እምጽድቃቲከ፡ አሐደ፤ በከመ፡ ወሀብከ፡ ለመካን፡ ወልደ፡

e)restitutio juris^la, absolutio^la: ; al. n. 1313

f) በጽድቅ፡ juste^la: ; ; ; al.

3)salus^la: ከመ፡ ይኩንከ፡ ጽድቀ፡ ἵνα εὖ σοι γένηται . (Qui usus loquendi huic interpreti proprius videtur, ጻድቅ፡ 1, et አጽደቀ፡ n. 1,d).

4)veritas^la, ἀλήθεια , ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ኢውፁእኑ፡ ነገሮሙ፡ እምጽድቅ፡ Cyr. c.

a)verum^la: ኢተናገርክሙ፡ ጽድቀ፡ ἀληθές ; ; እመ፡ ነገርክዎሙ፡ ጽድቀ፡ ይቀትሉኒ፡ ; ; ; ; ጽድቀ፡ ትቤ፡ ; ኢኮነ፡ ጽድቀ፡ ቃልክሙ፡ ዘነበብክሙ፡ ; አሐተ፡ ጽድቀ፡ τὶ ῥῆμα ἀληθινόν .

b)Statui constructo subjunctum vel ዘጽድቅ፡ vel ዘበጽድቅ፡ , vel ubi praedicati vice fungitur, verus^la: ; ; ; ፍሥሓ፡ ጽድቅ፡ ἀληθινή ; ወይን፡ ዘጽድቅ፡ ; ዘበጽድቅ፡ ; ; ; ;

c) በጽድቅ፡ vere^la, recte^la, revera^la ; ; ; *Lit. Joh.*; eodem pertinet: ጽድቀ፡ ፈከረ፡ ὀρθῶς συνέκρινεν . – : ጽድቀ፡ ዘ፡ ዕውነት።

ፍሥሕ ፍሥሕ

et plerumque ፍሥሐት፡ , ፍሥሐታት፡

1)fauces montanae^la, pylae^la: ዐፀዉ፡ ፍሥሐታተ፡ (v. አናቅጸ፡ ፍትሐት፡ ) τὰς διόδους τῆς ὀρεινῆς .

(etiam ፍስሕ፡ ) , πάσχα , φασέκ , pascha^la

a)agnus paschalis^laJudaeorum; ወበልዑ፡ ፍሥሐ፡ (at ; ፋሲካ፡ ); ጠብሑ፡ ፍሥሐ፡ ; ; ; ; ; .

b)dies^laet septimana paschatis^la,

α)Judaeorum: በቀዳሚት፡ ዕለት፡ ፍሥሕ፡ ; ፍሥሐ፡ ኦሪት፡ Lud. ex Oxon.

β)Christianorum, πάσχα σταυρώσιμον , በኀሙሰ፡ ፍሥሕ፡ እምቅድመ፡ ተኀፅቦ፡ (feria quinta hebdomadis sanctae) ; Lud. ex.

ፍሥሕ

et plerumque ፍሥሐት፡ , ፍሥሐታት፡

1)fauces montanae^la, pylae^la: ዐፀዉ፡ ፍሥሐታተ፡ (v. አናቅጸ፡ ፍትሐት፡ ) τὰς διόδους τῆς ὀρεινῆς .

ፍሡሕ

laetus^la

a)hilaris^la, laetans^la, gaudens^la: ወኢኮንከ፡ ፍሡሐ፡ ; ትኩዝ፡ ; በፍሡሕ፡ ዐይን፡ ἐν ἀγαθῷ ὀφθαλμῷ ; ἱλαρός ; እንዘ፡ ፍሡሕ፡ ገጽከ፡ ; ወኮነ፡ ፍሡሐ፡ ገጻ፡ (v. ወኮነት፡ ፍሥሕተ፡ ገጽ፡ ) ; ; ልብ፡ ፍሥሕት፡ εὐφραινομένη ; ከመ፡ ፍሡሓን፡ ; ; ከናፍርየ፡ ፍሡሓት፡ ἀγαλλιάσεως ; ፍሡሓኒክሙ፡ ; ፍሡሓት፡ እምወይን፡ አዕይንቲሁ፡ ; ; (deest apud Laur.); እንዘ፡ ፍሡሕ፡ ውእቱ፡ ልቡ፡ εὐφροσύνη .

b)solatio^laaffectus^la, .

c)lubens^la, promtus^la, de animo: አሠሩ፡ ለልብ፡ ፍሡሕ፡ ገጽ፡ ብሩህ፡ ; ዘይገብር፡ ምጽዋተ፡ በፍሡሕ፡ ልብ፡

d)delicatus^la, τρυφερός

e) ፍሥሕት፡ hilaritas^la, ἱλαρότης

f)laetabilis^la, gratus^la, jucundus^la: ; ዘማ፡ ሠናይት፡ ወፍሥሕት፡ ἐπίχαρις .

fǝśśuḥ

Grébaut
ፍሡሐ፡ ልብ፡ fǝśśuḥa lǝbb «(ayant) le cœur satisfait^fr» ቅንአ፡ ላዕለ፡ ሑረቶሙ፡ እኩይ፡ ወኢኮነ፡ ፍሡሐ፡ ልብ፡ ከመ፡ ቀዳሚ፡ 200, ልብ፡
33

ጳሲካ ፓሳ ፋሲካ ፋሲካ

, ጰሲካ፡ , ጳስካ፡ et ጰስካ፡ , πάσχα pascha^la(alias ፋሲካ፡ vel ፍሥሕ፡ ), ; ; , pascha^la(aliâs ጳሲካ፡ , ፋሲካ፡ , ፍሥሕ፡ ): ዘተወከፍኮ፡ ለኢዮስያስ፡ በፓሳ፡ Cod. Mus. Brit. LIV, 7; , rarius ፋስካ፡ , πάσχα , φασέκ ( etiam ጳሲካ፡ et ፍሥሕ፡ ) pascha^la,

1)agnus^lapaschalis^laJudaeorum: ወጠብሑ፡ ፋሲካ፡ ; ; ; Ex; 12,27 ; ; ; ( ፋስካ፡ ); .

2)festum^lavel tempus^lapaschatis^la,

b)Christianorum

α) πάσχα σταυρώσιμον , ሰቡዐ፡ ፋሲካ፡ (67).

β)plerumque πάσχα ἀναστάσιμον , ሰሙነ፡ ፋሲካ፡ (67); ዕለተ፡ ፋሲካ፡ (dies resurrectionis) ; ; Deg.; በፋሲካ፡ ኦሪት፡ ኢይግበሩ፡ ፋሲካ፡ ወንጌል፡ Sx. Enc.; etiam ጾም፡ ; in Computo Eccl. ፍሥሕ፡ σταυρώσιμον et ፋሲካ፡ ἀναστάσιμον distingui solet.

, rarius ፋስካ፡ , πάσχα , φασέκ ( etiam ጳሲካ፡ et ፍሥሕ፡ ) pascha^la,

1)agnus^lapaschalis^laJudaeorum: ወጠብሑ፡ ፋሲካ፡ ; ; ; Ex; 12,27 ; ; ; ( ፋስካ፡ ); .

2)festum^lavel tempus^lapaschatis^la,

b)Christianorum

α) πάσχα σταυρώσιμον , ሰቡዐ፡ ፋሲካ፡ (67).

ፍሬ

, plerumque m. , ( fem. , ut ), et , ፍሬያት፡ , rarius ፍርያት፡ ( ፍረያት፡ in LV; ),

1)flos^la, surculus^la, germen^la, ἄνθος ; ፍሬ፡ ዘይት፡ ; ; ፍሬ፡ ሣዕር፡ ; ; ; ; ; ፍሬ፡ ሥርዋ፡ .

2)fructus^la, plantarum, arborum: ; ; ; ; ; ; ፍሬ፡ አቅማሕ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ገብረ፡ ፍሬ፡ ; ; ; ወሀበ፡ ፍሬ፡ ; ; ፍሬያተ፡ አዝርእት፡ n. 1356 καρποί .

a)terrae fructus^la, fruges^la, proventus^la: ; ; ; ; ; ; ; ፍሬ፡ ምድር፡ σπέρματα ; ( ዘርአ፡ ምድር፡ ); ፍሬያተ፡ ምድር፡ γεννήματα ; terra progignit ፍሬያተ፡ ዘበበዘመዱ፡ ዘበበ፡ ጣዕሙ፡ ; ፍርያተ፡ ምድር፡ ;

b)uteri, i.e. soboles^la, proles^la, fetus^la: ፍሬ፡ ከርሥ፡ ; ; ; ; ( ); ; ; ; etiam ፍሬ፡ nudum, ut: σπέρμα ; አቤል፡ ወሴት፡ ወሄኖክ፡ አርእስተ፡ አበው፡ ምስለ፡ ኵሉ፡ ፍሬሆሙ፡

c): fructus^lalaboris, facinoris, vel quidquid paritur vel efficitur aliqua re: ፍሬሃ፡ ለንህብ፡ i.e. mel ; ፍሬ፡ ምግባሮሙ፡ ; ; ; ፍሬ፡ ጻማከ፡ ትሴሰይ፡ ; manuum ; oris ; labiorum ; ; ; justitiae ; ; ; sapientiae ; ; ቦኑ፡ ፍሬ፡ ለጻድቅ፡ ; poenitentiae ; lucis ; Spiritus S. ; legis ; al.