Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

I, 1 [proprie: se reciperela, sich zurückziehen جَبَأَ ; deinde colligerela, zusammenziehende, جَبَا ܓܒܳܐ ] SubjunctivusSubj. ይግባእ፡
1)recederela, revertila, redirela: ድኅረ፡ ኀለፈ፡ ክረምት፡ ወገብአ፡ ዝናም፡ (sc. in suum locum, unde venerat) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 25 Enc. ; ኢይገብእ፡ እንከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 22,10 ; liber Jobi.Job 10,21 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,10 ; ሑር፡ ወግባእ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,28 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 61,5 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 72,5 ; Actus apostolorum.Act. 18,21 ; ገቢኦ፡ Marci Evangelium.Marc. 14,40 ; ይትመየጥ፡ ለገቢእ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 5,14 ; ብሔረ፡ ኢገቢእ፡ (regio unde non est reversio) Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 28 Enc. ; ገብኦ፡ ልቡ፡ (rediit ei animus) Lucae evangelium.Luc. 8,35 ; Marci Evangelium.Marc. 5,15 ; construitur cumc.c.Acc.loci: ገብአ፡ ቤቶ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 8,11 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,33 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,20 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,21 ; cumc.Acc.viae Genesis liber Pentateuchi.Gen. 33,16 ; Deuteronomium.Deut. 17,16 ; cumc.praepositiopraep.loci: እመ፡ ገብአ፡ ውስተ፡ ቤቱ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 7,20 ; Hezekielis prophetia.Hez. 37,14 ; ገቢኦትከ፡ ውስተ፡ ሥጋ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 8,27 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 32,2 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 33,11 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,41 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 24,25 ; Deuteronomium.Deut. 20,5 ; n. 1169 እገብእ፡ ውስተ፡ ምድር፡ liber Jobi.Job 1,21 ; liber Jobi.Job 34,15 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,19 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 103,30 ; ኵሉ፡ አፍላግ፡ ውስተ፡ ባሕር፡ ይገብእ፡ ማዩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 40,11 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 42,2 ; cumc. ኀበ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,29 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,15 ; cumc. ለ፡ loci Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,34 ; አይቴ፡ ይገብኡ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 41,5 ; cumc. ዲበ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 72,29 ; cumc. እምነ፡ Ruth liber biblicus.Ruth 2,6 ; cumc. ኀበ፡ pers.: Matthaei Evangelium.Matth. 2,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 8,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 16,9 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,14 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 17,3 ; Jeremiae prophetia.Jer. 3,1 ; Jeremiae prophetia.Jer. 3,7 ; cumc. ላዕለ፡ pers. Lucae evangelium.Luc. 10,6 ; Deuteronomium.Deut. 28,60 ; ይግብኡ፡ ድኅሬሆሙ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 39,20 ; Evangelium Joannis.Joh. 6,66 ; Evangelium Joannis.Joh. 18,6 ; cumc. ዲበ፡ rei Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,11 ; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,22 ; cumc. ውስተ፡ rei vel conditionis, ad quam quis revertitur: Actus apostolorum.Act. 13,34 ; ይገብእ፡ ውስተ፡ ኀጢአት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,28 ; ገብኡ፡ እምነ፡ ላሕ፡ ውስተ፡ ፍሥሓ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 9,22 ; reflectila, de finium tractu Josuae liber.Jos. 19,27 ; Josuae liber.Jos. 19,29 ; Josuae liber.Jos. 19,34 .
a)recederela, desisterelaa re: ገብኡ፡ ፩፩፡ እምፍኖት፡ እኩይ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 42,15 ; Jeremiae prophetia.Jer. 43,7 .
d)sequensseq.alio verbo i.q.
α)iterumlafacere aliquid: ግባእ፡ ስክብ፡ 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 3,5 ; ገብአ፡ ወገብረ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 13,33 ; ኢይገብእ፡ ይርአይ፡ liber Jobi.Job 7,7 ; ተዐንብዝ፡ ገባእከ፡ liber Jobi.Job 4,5 .
β)deniquelavel postremolafacere aliquid: ይገብእ፡ ይትኀየልከ፡ et ይገብእ፡ ያሕምምከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,9 .
f)retrahila, ገብአት፡ እዴሁ፡ ኀቤሁ፡ ወኮነት፡ ከመ፡ ቀዳሚ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 13,6 .
g)restituilain statum pristinum, iterum fierila(id quod aliquid antea fuerat): Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,13 ; ሐይወት፡ ወገብአት፡ ከመ፡ ካልእታ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 12,13 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,7 ; ወትገብእ፡ ካዕበ፡ ከመ፡ ትካት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 23,16 .
h)reducilavel redigilain statum vel conditionem: ይገብእ፡ ውስተ፡ ስኢል፡ ἐπιδεὴς γίνεται Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,4 ; ገብኡ፡ ይብልዑ፡ እንስሳሆሙ፡ Judith liber apocryphus.Judith 11,12 ; ከመ፡ ኢትግባእ፡ ታስተበቍዖሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,28 .
i)convertilavel transmutarilain aliquid vel fierilaaliquid: መዋቅሕቲሃ፡ ወልታ፡ ጽኑዕ፡ ይከውነከ፡ ወጋጋሃ፡ አልባሰ፡ ክብር፡ ይገብአከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,29 ; ገብኡ፡ ከመ፡ ዘኢተወልዱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 44,9 ; ደኀርት፡ ይገብኡ፡ ቅድመ፡ Marci Evangelium.Marc. 10,31 ; መዝሙረ፡ ገብአኒ፡ ብካይየ፡ liber Jobi.Job 30,31 .
2)devenirelavel transire inlavel adlaaliquid vel aliquem,
a)cederelaalicui: res domino vacua ለይግባእ፡ ለቤተ፡ ክርስቲያን፡ F.N. 18; de terra expugnata Numeri, liber Pentateuchi.Num. 21,24 .
c)se converterelaad aliquem, se adjungerelaalicui: ገብአ፡ ልቦሙ፡ ኀበ፡ አቤሴሎም፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 15,13 ; ፈላሲ፡ ዘገብአ፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ὁ προσκείμενος πρὸς θεόν Jesaiae prophetia.Jes. 56,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 56,6 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 29,3 ; cumc. ውስተ፡ Josuae liber.Jos. 23,12 ( προσθῆσθε ).
d)se dederelavel traderelain fidem, ditionem alicujus: ገብኡ፡ ለሊሆሙ፡ ኀበ፡ ኢየሱስ፡ ηὐτομόλησαν Josuae liber.Jos. 10,4 .
e)se subjicerelavel submitterela: ዘኢገብአ፡ ታሕተ፡ ዘየአክዮ፡ ἐδούλευσεν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,28 .
g)subjicila, submittila: ገብኡ፡ ታሕተ፡ እደ፡ ትሑት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,6 ; ገባእነ፡ ውስተ፡ ጸጋ፡ እግዚአብሔር፡ ἐσμὲν ὑπὸ χάριν ad Romanos epistola Pauli.Rom. 6,14 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 6,15 .
I, 1 [proprie: se reciperela, sich zurückziehen جَبَأَ ; deinde colligerela, zusammenziehende, جَبَا ܓܒܳܐ ] SubjunctivusSubj. ይግባእ፡
1)recederela, revertila, redirela: ድኅረ፡ ኀለፈ፡ ክረምት፡ ወገብአ፡ ዝናም፡ (sc. in suum locum, unde venerat) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 25 Enc. ; ኢይገብእ፡ እንከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 22,10 ; liber Jobi.Job 10,21 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,10 ; ሑር፡ ወግባእ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,28 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 61,5 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 72,5 ; Actus apostolorum.Act. 18,21 ; ገቢኦ፡ Marci Evangelium.Marc. 14,40 ; ይትመየጥ፡ ለገቢእ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 5,14 ; ብሔረ፡ ኢገቢእ፡ (regio unde non est reversio) Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 28 Enc. ; ገብኦ፡ ልቡ፡ (rediit ei animus) Lucae evangelium.Luc. 8,35 ; Marci Evangelium.Marc. 5,15 ; construitur cumc.c.Acc.loci: ገብአ፡ ቤቶ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 8,11 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,33 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,20 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,21 ; cumc.Acc.viae Genesis liber Pentateuchi.Gen. 33,16 ; Deuteronomium.Deut. 17,16 ; cumc.praepositiopraep.loci: እመ፡ ገብአ፡ ውስተ፡ ቤቱ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 7,20 ; Hezekielis prophetia.Hez. 37,14 ; ገቢኦትከ፡ ውስተ፡ ሥጋ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 8,27 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 32,2 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 33,11 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,41 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 24,25 ; Deuteronomium.Deut. 20,5 ; n. 1169 እገብእ፡ ውስተ፡ ምድር፡ liber Jobi.Job 1,21 ; liber Jobi.Job 34,15 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,19 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 103,30 ; ኵሉ፡ አፍላግ፡ ውስተ፡ ባሕር፡ ይገብእ፡ ማዩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 40,11 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 42,2 ; cumc. ኀበ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,29 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,15 ; cumc. ለ፡ loci Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,34 ; አይቴ፡ ይገብኡ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 41,5 ; cumc. ዲበ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 72,29 ; cumc. እምነ፡ Ruth liber biblicus.Ruth 2,6 ; cumc. ኀበ፡ pers.: Matthaei Evangelium.Matth. 2,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 8,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 16,9 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,14 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 17,3 ; Jeremiae prophetia.Jer. 3,1 ; Jeremiae prophetia.Jer. 3,7 ; cumc. ላዕለ፡ pers. Lucae evangelium.Luc. 10,6 ; Deuteronomium.Deut. 28,60 ; ይግብኡ፡ ድኅሬሆሙ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 39,20 ; Evangelium Joannis.Joh. 6,66 ; Evangelium Joannis.Joh. 18,6 ; cumc. ዲበ፡ rei Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,11 ; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,22 ; cumc. ውስተ፡ rei vel conditionis, ad quam quis revertitur: Actus apostolorum.Act. 13,34 ; ይገብእ፡ ውስተ፡ ኀጢአት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,28 ; ገብኡ፡ እምነ፡ ላሕ፡ ውስተ፡ ፍሥሓ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 9,22 ; reflectila, de finium tractu Josuae liber.Jos. 19,27 ; Josuae liber.Jos. 19,29 ; Josuae liber.Jos. 19,34 .
a)recederela, desisterelaa re: ገብኡ፡ ፩፩፡ እምፍኖት፡ እኩይ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 42,15 ; Jeremiae prophetia.Jer. 43,7 .
d)sequensseq.alio verbo i.q.
α)iterumlafacere aliquid: ግባእ፡ ስክብ፡ 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 3,5 ; ገብአ፡ ወገብረ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 13,33 ; ኢይገብእ፡ ይርአይ፡ liber Jobi.Job 7,7 ; ተዐንብዝ፡ ገባእከ፡ liber Jobi.Job 4,5 .
β)deniquelavel postremolafacere aliquid: ይገብእ፡ ይትኀየልከ፡ et ይገብእ፡ ያሕምምከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,9 .
f)retrahila, ገብአት፡ እዴሁ፡ ኀቤሁ፡ ወኮነት፡ ከመ፡ ቀዳሚ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 13,6 .
g)restituilain statum pristinum, iterum fierila(id quod aliquid antea fuerat): Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,13 ; ሐይወት፡ ወገብአት፡ ከመ፡ ካልእታ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 12,13 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,7 ; ወትገብእ፡ ካዕበ፡ ከመ፡ ትካት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 23,16 .
h)reducilavel redigilain statum vel conditionem: ይገብእ፡ ውስተ፡ ስኢል፡ ἐπιδεὴς γίνεται Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,4 ; ገብኡ፡ ይብልዑ፡ እንስሳሆሙ፡ Judith liber apocryphus.Judith 11,12 ; ከመ፡ ኢትግባእ፡ ታስተበቍዖሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,28 .
i)convertilavel transmutarilain aliquid vel fierilaaliquid: መዋቅሕቲሃ፡ ወልታ፡ ጽኑዕ፡ ይከውነከ፡ ወጋጋሃ፡ አልባሰ፡ ክብር፡ ይገብአከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,29 ; ገብኡ፡ ከመ፡ ዘኢተወልዱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 44,9 ; ደኀርት፡ ይገብኡ፡ ቅድመ፡ Marci Evangelium.Marc. 10,31 ; መዝሙረ፡ ገብአኒ፡ ብካይየ፡ liber Jobi.Job 30,31 .
2)devenirelavel transire inlavel adlaaliquid vel aliquem,
a)cederelaalicui: res domino vacua ለይግባእ፡ ለቤተ፡ ክርስቲያን፡ F.N. 18; de terra expugnata Numeri, liber Pentateuchi.Num. 21,24 .
c)se converterelaad aliquem, se adjungerelaalicui: ገብአ፡ ልቦሙ፡ ኀበ፡ አቤሴሎም፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 15,13 ; ፈላሲ፡ ዘገብአ፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ὁ προσκείμενος πρὸς θεόν Jesaiae prophetia.Jes. 56,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 56,6 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 29,3 ; cumc. ውስተ፡ Josuae liber.Jos. 23,12 ( προσθῆσθε ).
d)se dederelavel traderelain fidem, ditionem alicujus: ገብኡ፡ ለሊሆሙ፡ ኀበ፡ ኢየሱስ፡ ηὐτομόλησαν Josuae liber.Jos. 10,4 .
e)se subjicerelavel submitterela: ዘኢገብአ፡ ታሕተ፡ ዘየአክዮ፡ ἐδούλευσεν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,28 .
g)subjicila, submittila: ገብኡ፡ ታሕተ፡ እደ፡ ትሑት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,6 ; ገባእነ፡ ውስተ፡ ጸጋ፡ እግዚአብሔር፡ ἐσμὲν ὑπὸ χάριν ad Romanos epistola Pauli.Rom. 6,14 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 6,15 .
nomen agentisn. ag.profugusla, fuga elapsusla, fugitivusla: ገብአ፡ እምኀበ፡ ኮነ፡ ነፋጼ፡ eo rediit unde aufugeratlaSynaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 11 Enc.; ኢያትረፈ፡ ነፋጼ፡ ለዝክር፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 20 Enc. Hincfem.
I, 1 [proprie: se reciperela, sich zurückziehen جَبَأَ ; deinde colligerela, zusammenziehende, جَبَا ܓܒܳܐ ] SubjunctivusSubj. ይግባእ፡
1)recederela, revertila, redirela: ድኅረ፡ ኀለፈ፡ ክረምት፡ ወገብአ፡ ዝናም፡ (sc. in suum locum, unde venerat) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 25 Enc. ; ኢይገብእ፡ እንከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 22,10 ; liber Jobi.Job 10,21 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,10 ; ሑር፡ ወግባእ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,28 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 61,5 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 72,5 ; Actus apostolorum.Act. 18,21 ; ገቢኦ፡ Marci Evangelium.Marc. 14,40 ; ይትመየጥ፡ ለገቢእ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 5,14 ; ብሔረ፡ ኢገቢእ፡ (regio unde non est reversio) Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 28 Enc. ; ገብኦ፡ ልቡ፡ (rediit ei animus) Lucae evangelium.Luc. 8,35 ; Marci Evangelium.Marc. 5,15 ; construitur cumc.c.Acc.loci: ገብአ፡ ቤቶ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 8,11 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,33 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,20 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,21 ; cumc.Acc.viae Genesis liber Pentateuchi.Gen. 33,16 ; Deuteronomium.Deut. 17,16 ; cumc.praepositiopraep.loci: እመ፡ ገብአ፡ ውስተ፡ ቤቱ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 7,20 ; Hezekielis prophetia.Hez. 37,14 ; ገቢኦትከ፡ ውስተ፡ ሥጋ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 8,27 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 32,2 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 33,11 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,41 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 24,25 ; Deuteronomium.Deut. 20,5 ; n. 1169 እገብእ፡ ውስተ፡ ምድር፡ liber Jobi.Job 1,21 ; liber Jobi.Job 34,15 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,19 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 103,30 ; ኵሉ፡ አፍላግ፡ ውስተ፡ ባሕር፡ ይገብእ፡ ማዩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 40,11 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 42,2 ; cumc. ኀበ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,29 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,15 ; cumc. ለ፡ loci Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,34 ; አይቴ፡ ይገብኡ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 41,5 ; cumc. ዲበ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 72,29 ; cumc. እምነ፡ Ruth liber biblicus.Ruth 2,6 ; cumc. ኀበ፡ pers.: Matthaei Evangelium.Matth. 2,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 8,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 16,9 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,14 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 17,3 ; Jeremiae prophetia.Jer. 3,1 ; Jeremiae prophetia.Jer. 3,7 ; cumc. ላዕለ፡ pers. Lucae evangelium.Luc. 10,6 ; Deuteronomium.Deut. 28,60 ; ይግብኡ፡ ድኅሬሆሙ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 39,20 ; Evangelium Joannis.Joh. 6,66 ; Evangelium Joannis.Joh. 18,6 ; cumc. ዲበ፡ rei Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,11 ; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,22 ; cumc. ውስተ፡ rei vel conditionis, ad quam quis revertitur: Actus apostolorum.Act. 13,34 ; ይገብእ፡ ውስተ፡ ኀጢአት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,28 ; ገብኡ፡ እምነ፡ ላሕ፡ ውስተ፡ ፍሥሓ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 9,22 ; reflectila, de finium tractu Josuae liber.Jos. 19,27 ; Josuae liber.Jos. 19,29 ; Josuae liber.Jos. 19,34 .
a)recederela, desisterelaa re: ገብኡ፡ ፩፩፡ እምፍኖት፡ እኩይ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 42,15 ; Jeremiae prophetia.Jer. 43,7 .
d)sequensseq.alio verbo i.q.
α)iterumlafacere aliquid: ግባእ፡ ስክብ፡ 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 3,5 ; ገብአ፡ ወገብረ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 13,33 ; ኢይገብእ፡ ይርአይ፡ liber Jobi.Job 7,7 ; ተዐንብዝ፡ ገባእከ፡ liber Jobi.Job 4,5 .
β)deniquelavel postremolafacere aliquid: ይገብእ፡ ይትኀየልከ፡ et ይገብእ፡ ያሕምምከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,9 .
f)retrahila, ገብአት፡ እዴሁ፡ ኀቤሁ፡ ወኮነት፡ ከመ፡ ቀዳሚ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 13,6 .
g)restituilain statum pristinum, iterum fierila(id quod aliquid antea fuerat): Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,13 ; ሐይወት፡ ወገብአት፡ ከመ፡ ካልእታ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 12,13 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,7 ; ወትገብእ፡ ካዕበ፡ ከመ፡ ትካት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 23,16 .
h)reducilavel redigilain statum vel conditionem: ይገብእ፡ ውስተ፡ ስኢል፡ ἐπιδεὴς γίνεται Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,4 ; ገብኡ፡ ይብልዑ፡ እንስሳሆሙ፡ Judith liber apocryphus.Judith 11,12 ; ከመ፡ ኢትግባእ፡ ታስተበቍዖሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,28 .
i)convertilavel transmutarilain aliquid vel fierilaaliquid: መዋቅሕቲሃ፡ ወልታ፡ ጽኑዕ፡ ይከውነከ፡ ወጋጋሃ፡ አልባሰ፡ ክብር፡ ይገብአከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,29 ; ገብኡ፡ ከመ፡ ዘኢተወልዱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 44,9 ; ደኀርት፡ ይገብኡ፡ ቅድመ፡ Marci Evangelium.Marc. 10,31 ; መዝሙረ፡ ገብአኒ፡ ብካይየ፡ liber Jobi.Job 30,31 .
2)devenirelavel transire inlavel adlaaliquid vel aliquem,
a)cederelaalicui: res domino vacua ለይግባእ፡ ለቤተ፡ ክርስቲያን፡ F.N. 18; de terra expugnata Numeri, liber Pentateuchi.Num. 21,24 .
c)se converterelaad aliquem, se adjungerelaalicui: ገብአ፡ ልቦሙ፡ ኀበ፡ አቤሴሎም፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 15,13 ; ፈላሲ፡ ዘገብአ፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ὁ προσκείμενος πρὸς θεόν Jesaiae prophetia.Jes. 56,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 56,6 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 29,3 ; cumc. ውስተ፡ Josuae liber.Jos. 23,12 ( προσθῆσθε ).
d)se dederelavel traderelain fidem, ditionem alicujus: ገብኡ፡ ለሊሆሙ፡ ኀበ፡ ኢየሱስ፡ ηὐτομόλησαν Josuae liber.Jos. 10,4 .
e)se subjicerelavel submitterela: ዘኢገብአ፡ ታሕተ፡ ዘየአክዮ፡ ἐδούλευσεν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,28 .
g)subjicila, submittila: ገብኡ፡ ታሕተ፡ እደ፡ ትሑት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,6 ; ገባእነ፡ ውስተ፡ ጸጋ፡ እግዚአብሔር፡ ἐσμὲν ὑπὸ χάριν ad Romanos epistola Pauli.Rom. 6,14 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 6,15 .
I, 1 [proprie: se reciperela, sich zurückziehen جَبَأَ ; deinde colligerela, zusammenziehende, جَبَا ܓܒܳܐ ] SubjunctivusSubj. ይግባእ፡
1)recederela, revertila, redirela: ድኅረ፡ ኀለፈ፡ ክረምት፡ ወገብአ፡ ዝናም፡ (sc. in suum locum, unde venerat) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 25 Enc. ; ኢይገብእ፡ እንከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 22,10 ; liber Jobi.Job 10,21 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,10 ; ሑር፡ ወግባእ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,28 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 61,5 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 72,5 ; Actus apostolorum.Act. 18,21 ; ገቢኦ፡ Marci Evangelium.Marc. 14,40 ; ይትመየጥ፡ ለገቢእ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 5,14 ; ብሔረ፡ ኢገቢእ፡ (regio unde non est reversio) Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 28 Enc. ; ገብኦ፡ ልቡ፡ (rediit ei animus) Lucae evangelium.Luc. 8,35 ; Marci Evangelium.Marc. 5,15 ; construitur cumc.c.Acc.loci: ገብአ፡ ቤቶ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 8,11 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,33 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,20 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,21 ; cumc.Acc.viae Genesis liber Pentateuchi.Gen. 33,16 ; Deuteronomium.Deut. 17,16 ; cumc.praepositiopraep.loci: እመ፡ ገብአ፡ ውስተ፡ ቤቱ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 7,20 ; Hezekielis prophetia.Hez. 37,14 ; ገቢኦትከ፡ ውስተ፡ ሥጋ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 8,27 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 32,2 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 33,11 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,41 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 24,25 ; Deuteronomium.Deut. 20,5 ; n. 1169 እገብእ፡ ውስተ፡ ምድር፡ liber Jobi.Job 1,21 ; liber Jobi.Job 34,15 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,19 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 103,30 ; ኵሉ፡ አፍላግ፡ ውስተ፡ ባሕር፡ ይገብእ፡ ማዩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 40,11 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 42,2 ; cumc. ኀበ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,29 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,15 ; cumc. ለ፡ loci Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,34 ; አይቴ፡ ይገብኡ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 41,5 ; cumc. ዲበ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 72,29 ; cumc. እምነ፡ Ruth liber biblicus.Ruth 2,6 ; cumc. ኀበ፡ pers.: Matthaei Evangelium.Matth. 2,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 8,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 16,9 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,14 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 17,3 ; Jeremiae prophetia.Jer. 3,1 ; Jeremiae prophetia.Jer. 3,7 ; cumc. ላዕለ፡ pers. Lucae evangelium.Luc. 10,6 ; Deuteronomium.Deut. 28,60 ; ይግብኡ፡ ድኅሬሆሙ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 39,20 ; Evangelium Joannis.Joh. 6,66 ; Evangelium Joannis.Joh. 18,6 ; cumc. ዲበ፡ rei Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,11 ; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,22 ; cumc. ውስተ፡ rei vel conditionis, ad quam quis revertitur: Actus apostolorum.Act. 13,34 ; ይገብእ፡ ውስተ፡ ኀጢአት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,28 ; ገብኡ፡ እምነ፡ ላሕ፡ ውስተ፡ ፍሥሓ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 9,22 ; reflectila, de finium tractu Josuae liber.Jos. 19,27 ; Josuae liber.Jos. 19,29 ; Josuae liber.Jos. 19,34 .
a)recederela, desisterelaa re: ገብኡ፡ ፩፩፡ እምፍኖት፡ እኩይ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 42,15 ; Jeremiae prophetia.Jer. 43,7 .
d)sequensseq.alio verbo i.q.
α)iterumlafacere aliquid: ግባእ፡ ስክብ፡ 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 3,5 ; ገብአ፡ ወገብረ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 13,33 ; ኢይገብእ፡ ይርአይ፡ liber Jobi.Job 7,7 ; ተዐንብዝ፡ ገባእከ፡ liber Jobi.Job 4,5 .
β)deniquelavel postremolafacere aliquid: ይገብእ፡ ይትኀየልከ፡ et ይገብእ፡ ያሕምምከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,9 .
f)retrahila, ገብአት፡ እዴሁ፡ ኀቤሁ፡ ወኮነት፡ ከመ፡ ቀዳሚ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 13,6 .
g)restituilain statum pristinum, iterum fierila(id quod aliquid antea fuerat): Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,13 ; ሐይወት፡ ወገብአት፡ ከመ፡ ካልእታ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 12,13 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,7 ; ወትገብእ፡ ካዕበ፡ ከመ፡ ትካት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 23,16 .
h)reducilavel redigilain statum vel conditionem: ይገብእ፡ ውስተ፡ ስኢል፡ ἐπιδεὴς γίνεται Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,4 ; ገብኡ፡ ይብልዑ፡ እንስሳሆሙ፡ Judith liber apocryphus.Judith 11,12 ; ከመ፡ ኢትግባእ፡ ታስተበቍዖሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,28 .
i)convertilavel transmutarilain aliquid vel fierilaaliquid: መዋቅሕቲሃ፡ ወልታ፡ ጽኑዕ፡ ይከውነከ፡ ወጋጋሃ፡ አልባሰ፡ ክብር፡ ይገብአከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,29 ; ገብኡ፡ ከመ፡ ዘኢተወልዱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 44,9 ; ደኀርት፡ ይገብኡ፡ ቅድመ፡ Marci Evangelium.Marc. 10,31 ; መዝሙረ፡ ገብአኒ፡ ብካይየ፡ liber Jobi.Job 30,31 .
2)devenirelavel transire inlavel adlaaliquid vel aliquem,
a)cederelaalicui: res domino vacua ለይግባእ፡ ለቤተ፡ ክርስቲያን፡ F.N. 18; de terra expugnata Numeri, liber Pentateuchi.Num. 21,24 .
c)se converterelaad aliquem, se adjungerelaalicui: ገብአ፡ ልቦሙ፡ ኀበ፡ አቤሴሎም፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 15,13 ; ፈላሲ፡ ዘገብአ፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ὁ προσκείμενος πρὸς θεόν Jesaiae prophetia.Jes. 56,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 56,6 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 29,3 ; cumc. ውስተ፡ Josuae liber.Jos. 23,12 ( προσθῆσθε ).
d)se dederelavel traderelain fidem, ditionem alicujus: ገብኡ፡ ለሊሆሙ፡ ኀበ፡ ኢየሱስ፡ ηὐτομόλησαν Josuae liber.Jos. 10,4 .
e)se subjicerelavel submitterela: ዘኢገብአ፡ ታሕተ፡ ዘየአክዮ፡ ἐδούλευσεν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,28 .
g)subjicila, submittila: ገብኡ፡ ታሕተ፡ እደ፡ ትሑት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,6 ; ገባእነ፡ ውስተ፡ ጸጋ፡ እግዚአብሔር፡ ἐσμὲν ὑπὸ χάριν ad Romanos epistola Pauli.Rom. 6,14 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 6,15 .
I, 1 [proprie: se reciperela, sich zurückziehen جَبَأَ ; deinde colligerela, zusammenziehende, جَبَا ܓܒܳܐ ] SubjunctivusSubj. ይግባእ፡
1)recederela, revertila, redirela: ድኅረ፡ ኀለፈ፡ ክረምት፡ ወገብአ፡ ዝናም፡ (sc. in suum locum, unde venerat) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 25 Enc. ; ኢይገብእ፡ እንከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 22,10 ; liber Jobi.Job 10,21 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,10 ; ሑር፡ ወግባእ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,28 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 61,5 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 72,5 ; Actus apostolorum.Act. 18,21 ; ገቢኦ፡ Marci Evangelium.Marc. 14,40 ; ይትመየጥ፡ ለገቢእ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 5,14 ; ብሔረ፡ ኢገቢእ፡ (regio unde non est reversio) Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 28 Enc. ; ገብኦ፡ ልቡ፡ (rediit ei animus) Lucae evangelium.Luc. 8,35 ; Marci Evangelium.Marc. 5,15 ; construitur cumc.c.Acc.loci: ገብአ፡ ቤቶ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 8,11 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,33 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,20 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,21 ; cumc.Acc.viae Genesis liber Pentateuchi.Gen. 33,16 ; Deuteronomium.Deut. 17,16 ; cumc.praepositiopraep.loci: እመ፡ ገብአ፡ ውስተ፡ ቤቱ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 7,20 ; Hezekielis prophetia.Hez. 37,14 ; ገቢኦትከ፡ ውስተ፡ ሥጋ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 8,27 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 32,2 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 33,11 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,41 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 24,25 ; Deuteronomium.Deut. 20,5 ; n. 1169 እገብእ፡ ውስተ፡ ምድር፡ liber Jobi.Job 1,21 ; liber Jobi.Job 34,15 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,19 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 103,30 ; ኵሉ፡ አፍላግ፡ ውስተ፡ ባሕር፡ ይገብእ፡ ማዩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 40,11 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 42,2 ; cumc. ኀበ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,29 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,15 ; cumc. ለ፡ loci Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,34 ; አይቴ፡ ይገብኡ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 41,5 ; cumc. ዲበ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 72,29 ; cumc. እምነ፡ Ruth liber biblicus.Ruth 2,6 ; cumc. ኀበ፡ pers.: Matthaei Evangelium.Matth. 2,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 8,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 16,9 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,14 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 17,3 ; Jeremiae prophetia.Jer. 3,1 ; Jeremiae prophetia.Jer. 3,7 ; cumc. ላዕለ፡ pers. Lucae evangelium.Luc. 10,6 ; Deuteronomium.Deut. 28,60 ; ይግብኡ፡ ድኅሬሆሙ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 39,20 ; Evangelium Joannis.Joh. 6,66 ; Evangelium Joannis.Joh. 18,6 ; cumc. ዲበ፡ rei Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,11 ; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,22 ; cumc. ውስተ፡ rei vel conditionis, ad quam quis revertitur: Actus apostolorum.Act. 13,34 ; ይገብእ፡ ውስተ፡ ኀጢአት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,28 ; ገብኡ፡ እምነ፡ ላሕ፡ ውስተ፡ ፍሥሓ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 9,22 ; reflectila, de finium tractu Josuae liber.Jos. 19,27 ; Josuae liber.Jos. 19,29 ; Josuae liber.Jos. 19,34 .
a)recederela, desisterelaa re: ገብኡ፡ ፩፩፡ እምፍኖት፡ እኩይ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 42,15 ; Jeremiae prophetia.Jer. 43,7 .
d)sequensseq.alio verbo i.q.
α)iterumlafacere aliquid: ግባእ፡ ስክብ፡ 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 3,5 ; ገብአ፡ ወገብረ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 13,33 ; ኢይገብእ፡ ይርአይ፡ liber Jobi.Job 7,7 ; ተዐንብዝ፡ ገባእከ፡ liber Jobi.Job 4,5 .
β)deniquelavel postremolafacere aliquid: ይገብእ፡ ይትኀየልከ፡ et ይገብእ፡ ያሕምምከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,9 .
f)retrahila, ገብአት፡ እዴሁ፡ ኀቤሁ፡ ወኮነት፡ ከመ፡ ቀዳሚ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 13,6 .
g)restituilain statum pristinum, iterum fierila(id quod aliquid antea fuerat): Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,13 ; ሐይወት፡ ወገብአት፡ ከመ፡ ካልእታ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 12,13 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,7 ; ወትገብእ፡ ካዕበ፡ ከመ፡ ትካት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 23,16 .
h)reducilavel redigilain statum vel conditionem: ይገብእ፡ ውስተ፡ ስኢል፡ ἐπιδεὴς γίνεται Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,4 ; ገብኡ፡ ይብልዑ፡ እንስሳሆሙ፡ Judith liber apocryphus.Judith 11,12 ; ከመ፡ ኢትግባእ፡ ታስተበቍዖሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,28 .
i)convertilavel transmutarilain aliquid vel fierilaaliquid: መዋቅሕቲሃ፡ ወልታ፡ ጽኑዕ፡ ይከውነከ፡ ወጋጋሃ፡ አልባሰ፡ ክብር፡ ይገብአከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,29 ; ገብኡ፡ ከመ፡ ዘኢተወልዱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 44,9 ; ደኀርት፡ ይገብኡ፡ ቅድመ፡ Marci Evangelium.Marc. 10,31 ; መዝሙረ፡ ገብአኒ፡ ብካይየ፡ liber Jobi.Job 30,31 .
2)devenirelavel transire inlavel adlaaliquid vel aliquem,
a)cederelaalicui: res domino vacua ለይግባእ፡ ለቤተ፡ ክርስቲያን፡ F.N. 18; de terra expugnata Numeri, liber Pentateuchi.Num. 21,24 .
c)se converterelaad aliquem, se adjungerelaalicui: ገብአ፡ ልቦሙ፡ ኀበ፡ አቤሴሎም፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 15,13 ; ፈላሲ፡ ዘገብአ፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ὁ προσκείμενος πρὸς θεόν Jesaiae prophetia.Jes. 56,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 56,6 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 29,3 ; cumc. ውስተ፡ Josuae liber.Jos. 23,12 ( προσθῆσθε ).
d)se dederelavel traderelain fidem, ditionem alicujus: ገብኡ፡ ለሊሆሙ፡ ኀበ፡ ኢየሱስ፡ ηὐτομόλησαν Josuae liber.Jos. 10,4 .
e)se subjicerelavel submitterela: ዘኢገብአ፡ ታሕተ፡ ዘየአክዮ፡ ἐδούλευσεν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,28 .
g)subjicila, submittila: ገብኡ፡ ታሕተ፡ እደ፡ ትሑት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,6 ; ገባእነ፡ ውስተ፡ ጸጋ፡ እግዚአብሔር፡ ἐσμὲν ὑπὸ χάριν ad Romanos epistola Pauli.Rom. 6,14 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 6,15 .
I, 1 [proprie: se reciperela, sich zurückziehen جَبَأَ ; deinde colligerela, zusammenziehende, جَبَا ܓܒܳܐ ] SubjunctivusSubj. ይግባእ፡
1)recederela, revertila, redirela: ድኅረ፡ ኀለፈ፡ ክረምት፡ ወገብአ፡ ዝናም፡ (sc. in suum locum, unde venerat) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 25 Enc. ; ኢይገብእ፡ እንከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 22,10 ; liber Jobi.Job 10,21 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,10 ; ሑር፡ ወግባእ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,28 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 61,5 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 72,5 ; Actus apostolorum.Act. 18,21 ; ገቢኦ፡ Marci Evangelium.Marc. 14,40 ; ይትመየጥ፡ ለገቢእ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 5,14 ; ብሔረ፡ ኢገቢእ፡ (regio unde non est reversio) Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 28 Enc. ; ገብኦ፡ ልቡ፡ (rediit ei animus) Lucae evangelium.Luc. 8,35 ; Marci Evangelium.Marc. 5,15 ; construitur cumc.c.Acc.loci: ገብአ፡ ቤቶ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 8,11 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,33 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,20 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,21 ; cumc.Acc.viae Genesis liber Pentateuchi.Gen. 33,16 ; Deuteronomium.Deut. 17,16 ; cumc.praepositiopraep.loci: እመ፡ ገብአ፡ ውስተ፡ ቤቱ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 7,20 ; Hezekielis prophetia.Hez. 37,14 ; ገቢኦትከ፡ ውስተ፡ ሥጋ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 8,27 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 32,2 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 33,11 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,41 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 24,25 ; Deuteronomium.Deut. 20,5 ; n. 1169 እገብእ፡ ውስተ፡ ምድር፡ liber Jobi.Job 1,21 ; liber Jobi.Job 34,15 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,19 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 103,30 ; ኵሉ፡ አፍላግ፡ ውስተ፡ ባሕር፡ ይገብእ፡ ማዩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 40,11 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 42,2 ; cumc. ኀበ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,29 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,15 ; cumc. ለ፡ loci Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,34 ; አይቴ፡ ይገብኡ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 41,5 ; cumc. ዲበ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 72,29 ; cumc. እምነ፡ Ruth liber biblicus.Ruth 2,6 ; cumc. ኀበ፡ pers.: Matthaei Evangelium.Matth. 2,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 8,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 16,9 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,14 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 17,3 ; Jeremiae prophetia.Jer. 3,1 ; Jeremiae prophetia.Jer. 3,7 ; cumc. ላዕለ፡ pers. Lucae evangelium.Luc. 10,6 ; Deuteronomium.Deut. 28,60 ; ይግብኡ፡ ድኅሬሆሙ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 39,20 ; Evangelium Joannis.Joh. 6,66 ; Evangelium Joannis.Joh. 18,6 ; cumc. ዲበ፡ rei Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,11 ; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,22 ; cumc. ውስተ፡ rei vel conditionis, ad quam quis revertitur: Actus apostolorum.Act. 13,34 ; ይገብእ፡ ውስተ፡ ኀጢአት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,28 ; ገብኡ፡ እምነ፡ ላሕ፡ ውስተ፡ ፍሥሓ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 9,22 ; reflectila, de finium tractu Josuae liber.Jos. 19,27 ; Josuae liber.Jos. 19,29 ; Josuae liber.Jos. 19,34 .
a)recederela, desisterelaa re: ገብኡ፡ ፩፩፡ እምፍኖት፡ እኩይ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 42,15 ; Jeremiae prophetia.Jer. 43,7 .
d)sequensseq.alio verbo i.q.
α)iterumlafacere aliquid: ግባእ፡ ስክብ፡ 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 3,5 ; ገብአ፡ ወገብረ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 13,33 ; ኢይገብእ፡ ይርአይ፡ liber Jobi.Job 7,7 ; ተዐንብዝ፡ ገባእከ፡ liber Jobi.Job 4,5 .
β)deniquelavel postremolafacere aliquid: ይገብእ፡ ይትኀየልከ፡ et ይገብእ፡ ያሕምምከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,9 .
f)retrahila, ገብአት፡ እዴሁ፡ ኀቤሁ፡ ወኮነት፡ ከመ፡ ቀዳሚ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 13,6 .
g)restituilain statum pristinum, iterum fierila(id quod aliquid antea fuerat): Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,13 ; ሐይወት፡ ወገብአት፡ ከመ፡ ካልእታ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 12,13 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,7 ; ወትገብእ፡ ካዕበ፡ ከመ፡ ትካት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 23,16 .
h)reducilavel redigilain statum vel conditionem: ይገብእ፡ ውስተ፡ ስኢል፡ ἐπιδεὴς γίνεται Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,4 ; ገብኡ፡ ይብልዑ፡ እንስሳሆሙ፡ Judith liber apocryphus.Judith 11,12 ; ከመ፡ ኢትግባእ፡ ታስተበቍዖሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,28 .
i)convertilavel transmutarilain aliquid vel fierilaaliquid: መዋቅሕቲሃ፡ ወልታ፡ ጽኑዕ፡ ይከውነከ፡ ወጋጋሃ፡ አልባሰ፡ ክብር፡ ይገብአከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,29 ; ገብኡ፡ ከመ፡ ዘኢተወልዱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 44,9 ; ደኀርት፡ ይገብኡ፡ ቅድመ፡ Marci Evangelium.Marc. 10,31 ; መዝሙረ፡ ገብአኒ፡ ብካይየ፡ liber Jobi.Job 30,31 .
2)devenirelavel transire inlavel adlaaliquid vel aliquem,
a)cederelaalicui: res domino vacua ለይግባእ፡ ለቤተ፡ ክርስቲያን፡ F.N. 18; de terra expugnata Numeri, liber Pentateuchi.Num. 21,24 .
c)se converterelaad aliquem, se adjungerelaalicui: ገብአ፡ ልቦሙ፡ ኀበ፡ አቤሴሎም፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 15,13 ; ፈላሲ፡ ዘገብአ፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ὁ προσκείμενος πρὸς θεόν Jesaiae prophetia.Jes. 56,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 56,6 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 29,3 ; cumc. ውስተ፡ Josuae liber.Jos. 23,12 ( προσθῆσθε ).
d)se dederelavel traderelain fidem, ditionem alicujus: ገብኡ፡ ለሊሆሙ፡ ኀበ፡ ኢየሱስ፡ ηὐτομόλησαν Josuae liber.Jos. 10,4 .
e)se subjicerelavel submitterela: ዘኢገብአ፡ ታሕተ፡ ዘየአክዮ፡ ἐδούλευσεν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,28 .
g)subjicila, submittila: ገብኡ፡ ታሕተ፡ እደ፡ ትሑት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,6 ; ገባእነ፡ ውስተ፡ ጸጋ፡ እግዚአብሔር፡ ἐσμὲν ὑπὸ χάριν ad Romanos epistola Pauli.Rom. 6,14 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 6,15 .
I, 1 [proprie: se reciperela, sich zurückziehen جَبَأَ ; deinde colligerela, zusammenziehende, جَبَا ܓܒܳܐ ] SubjunctivusSubj. ይግባእ፡
1)recederela, revertila, redirela: ድኅረ፡ ኀለፈ፡ ክረምት፡ ወገብአ፡ ዝናም፡ (sc. in suum locum, unde venerat) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 25 Enc. ; ኢይገብእ፡ እንከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 22,10 ; liber Jobi.Job 10,21 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,10 ; ሑር፡ ወግባእ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,28 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 61,5 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 72,5 ; Actus apostolorum.Act. 18,21 ; ገቢኦ፡ Marci Evangelium.Marc. 14,40 ; ይትመየጥ፡ ለገቢእ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 5,14 ; ብሔረ፡ ኢገቢእ፡ (regio unde non est reversio) Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 28 Enc. ; ገብኦ፡ ልቡ፡ (rediit ei animus) Lucae evangelium.Luc. 8,35 ; Marci Evangelium.Marc. 5,15 ; construitur cumc.c.Acc.loci: ገብአ፡ ቤቶ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 8,11 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,33 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,20 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,21 ; cumc.Acc.viae Genesis liber Pentateuchi.Gen. 33,16 ; Deuteronomium.Deut. 17,16 ; cumc.praepositiopraep.loci: እመ፡ ገብአ፡ ውስተ፡ ቤቱ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 7,20 ; Hezekielis prophetia.Hez. 37,14 ; ገቢኦትከ፡ ውስተ፡ ሥጋ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 8,27 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 32,2 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 33,11 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,41 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 24,25 ; Deuteronomium.Deut. 20,5 ; n. 1169 እገብእ፡ ውስተ፡ ምድር፡ liber Jobi.Job 1,21 ; liber Jobi.Job 34,15 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,19 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 103,30 ; ኵሉ፡ አፍላግ፡ ውስተ፡ ባሕር፡ ይገብእ፡ ማዩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 40,11 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 42,2 ; cumc. ኀበ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,29 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,15 ; cumc. ለ፡ loci Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,34 ; አይቴ፡ ይገብኡ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 41,5 ; cumc. ዲበ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 72,29 ; cumc. እምነ፡ Ruth liber biblicus.Ruth 2,6 ; cumc. ኀበ፡ pers.: Matthaei Evangelium.Matth. 2,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 8,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 16,9 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,14 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 17,3 ; Jeremiae prophetia.Jer. 3,1 ; Jeremiae prophetia.Jer. 3,7 ; cumc. ላዕለ፡ pers. Lucae evangelium.Luc. 10,6 ; Deuteronomium.Deut. 28,60 ; ይግብኡ፡ ድኅሬሆሙ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 39,20 ; Evangelium Joannis.Joh. 6,66 ; Evangelium Joannis.Joh. 18,6 ; cumc. ዲበ፡ rei Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,11 ; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,22 ; cumc. ውስተ፡ rei vel conditionis, ad quam quis revertitur: Actus apostolorum.Act. 13,34 ; ይገብእ፡ ውስተ፡ ኀጢአት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,28 ; ገብኡ፡ እምነ፡ ላሕ፡ ውስተ፡ ፍሥሓ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 9,22 ; reflectila, de finium tractu Josuae liber.Jos. 19,27 ; Josuae liber.Jos. 19,29 ; Josuae liber.Jos. 19,34 .
a)recederela, desisterelaa re: ገብኡ፡ ፩፩፡ እምፍኖት፡ እኩይ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 42,15 ; Jeremiae prophetia.Jer. 43,7 .
d)sequensseq.alio verbo i.q.
α)iterumlafacere aliquid: ግባእ፡ ስክብ፡ 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 3,5 ; ገብአ፡ ወገብረ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 13,33 ; ኢይገብእ፡ ይርአይ፡ liber Jobi.Job 7,7 ; ተዐንብዝ፡ ገባእከ፡ liber Jobi.Job 4,5 .
β)deniquelavel postremolafacere aliquid: ይገብእ፡ ይትኀየልከ፡ et ይገብእ፡ ያሕምምከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,9 .
f)retrahila, ገብአት፡ እዴሁ፡ ኀቤሁ፡ ወኮነት፡ ከመ፡ ቀዳሚ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 13,6 .
g)restituilain statum pristinum, iterum fierila(id quod aliquid antea fuerat): Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,13 ; ሐይወት፡ ወገብአት፡ ከመ፡ ካልእታ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 12,13 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,7 ; ወትገብእ፡ ካዕበ፡ ከመ፡ ትካት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 23,16 .
h)reducilavel redigilain statum vel conditionem: ይገብእ፡ ውስተ፡ ስኢል፡ ἐπιδεὴς γίνεται Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,4 ; ገብኡ፡ ይብልዑ፡ እንስሳሆሙ፡ Judith liber apocryphus.Judith 11,12 ; ከመ፡ ኢትግባእ፡ ታስተበቍዖሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,28 .
i)convertilavel transmutarilain aliquid vel fierilaaliquid: መዋቅሕቲሃ፡ ወልታ፡ ጽኑዕ፡ ይከውነከ፡ ወጋጋሃ፡ አልባሰ፡ ክብር፡ ይገብአከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,29 ; ገብኡ፡ ከመ፡ ዘኢተወልዱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 44,9 ; ደኀርት፡ ይገብኡ፡ ቅድመ፡ Marci Evangelium.Marc. 10,31 ; መዝሙረ፡ ገብአኒ፡ ብካይየ፡ liber Jobi.Job 30,31 .
2)devenirelavel transire inlavel adlaaliquid vel aliquem,
a)cederelaalicui: res domino vacua ለይግባእ፡ ለቤተ፡ ክርስቲያን፡ F.N. 18; de terra expugnata Numeri, liber Pentateuchi.Num. 21,24 .
c)se converterelaad aliquem, se adjungerelaalicui: ገብአ፡ ልቦሙ፡ ኀበ፡ አቤሴሎም፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 15,13 ; ፈላሲ፡ ዘገብአ፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ὁ προσκείμενος πρὸς θεόν Jesaiae prophetia.Jes. 56,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 56,6 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 29,3 ; cumc. ውስተ፡ Josuae liber.Jos. 23,12 ( προσθῆσθε ).
d)se dederelavel traderelain fidem, ditionem alicujus: ገብኡ፡ ለሊሆሙ፡ ኀበ፡ ኢየሱስ፡ ηὐτομόλησαν Josuae liber.Jos. 10,4 .
e)se subjicerelavel submitterela: ዘኢገብአ፡ ታሕተ፡ ዘየአክዮ፡ ἐδούλευσεν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,28 .
g)subjicila, submittila: ገብኡ፡ ታሕተ፡ እደ፡ ትሑት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,6 ; ገባእነ፡ ውስተ፡ ጸጋ፡ እግዚአብሔር፡ ἐσμὲν ὑπὸ χάριν ad Romanos epistola Pauli.Rom. 6,14 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 6,15 .
not foundsubst., m. et fem. , collatio, -is vel collectivum, -ecoll.et not foundsing., pluralisPl. አብያጽ
1)singulusla, singulila, quidamlae multitudine animantium vel rerum aequalium ad idem genus pertinentium vel unus e sociislaad eandem societatem pertinentibus; de viris; ፵፼ ቢጸ፡ እስራኤል፡ ({400,000 Mann von Israel}) Regum liber biblicum I.1 Reg. 15,4 ; ከመ፡ ያምጽእ፡ እም፡ ደቂቀ፡ እስራኤል፡ ቢጸ፡ ወራዙተ፡ νεανίσκους Danielis prophetia.Dan. 1,4 ; ቢጽ፡ እኩያን፡ τινὲς ἄνδρες πονηροί Actus apostolorum.Act. 17,5 ; Actus apostolorum.Act. 15,5 ; Actus apostolorum.Act. 14,2 ; እምቢጸ፡አጉሥጦስ፡ ( von der Mannschaft des ) σπείρης Σεβαστῆς Actus apostolorum.Act. 27,1 romanae editionisrom.; de bestiis: ቢጸ፡ ተባዕት፡ ( die männlichen Stücke ) Genesis liber Pentateuchi.Gen. 30,40 ; de rebus: ቢጾን፡ ርቡዓት፡ ወጸዓድው፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 11 ; ወእቤ፡ በለሳተ፡ ቢጸ፡ ( etliche Feigen ) καὶ εἶπα · σῦκα Jeremiae prophetia.Jer. 24,3 ; በበ፡ ቢጾሙ፡ ( Mann für Mann ) Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 64 ; በበ፡ ቢጾን፡ ( Stück für Stück ) Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 65.
2)qui ejusdem generis est cum alio: parla, aequalisla, coaequalisla, sociusla, sodalisla, consorsla, collegala, amicusla, comesla: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,18 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 3 ; ምስለ፡ ቢጽከ፡ liber Jobi.Job 39,32 ; ኢኮንኩ፡ አነ፡ እግዚእከ፡ አላ፡ ቢጽከ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 8,5 ; ኢትኩኖሙ፡ ቢጾሙ፡ (in peccando) Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 22 ; ኮንኩ፡ ቢጾን፡ ለአዕዋፍ፡ liber Jobi.Job 30,29 ; συνήλικοι Danielis prophetia.Dan. 1,10 ; ገብኡ፡ ወሖሩ፡ ኀበ፡ ቢጾሙ፡ εἰς τὰς διατάξεις αυτῶν Judith liber apocryphus.Judith 8,36 ; እለ፡ ምስሌሆሙ፡ ቢጾሙ፡ οἱ συνεταῖροι Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 6,3 ; σύνδουλοι ( conservila) Matthaei Evangelium.Matth. 18,28 ; Matthaei Evangelium.Matth. 18,31 ; ለቢጹ፡ ለአርዳእ፡ συμμαθηταί Evangelium Joannis.Joh. 11,16 ; Evangelium Joannis.Joh. 21,8 ; romanae editionisrom.; ቢጾን፡ αἱ λοιπαὶ σὺν αὐταῖς Lucae evangelium.Luc. 24,10 ; Actus apostolorum.Act. 2,37 ; አብያጺሁ፡ Danielis prophetia.Dan. 7,20 ; ἑταῖροι Matthaei Evangelium.Matth. 11,16 ; οἱ πλησίον Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 37,11 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 87,19 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 121,8 ; Zachariae prophetia.Zach. 3,8 ; ቢጻ፡ αἱ πλησίον αὐτῆς Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 44,16 ; φίλοι ut: ነዳይ፡ ለእመ፡ ወድቀ፡ ይከይድዎ፡ ቢጹ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 13,21 ; οἱ ἀδελφοί Actus apostolorum.Act. 11,1 ; Actus apostolorum.Act. 18,18 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 15,6 ; ad Thessalonicenses epistola Pauli II.2 Thess. 3,6 ; ኢይትፈለጥ፡ እምአብያጽየ፡ Chrys. ho. 27; ቢጽክሙ፡ ውእቱ፡ ὑπὲρ ὑμῶν ( oppositum, -o, -nituropp. ዕድው፡ καθ᾽ ὑμῶν ) Marci Evangelium.Marc. 9,40 ; አጥሪ፡ አግዋረ፡ እምቅድመ፡ ትሕንጽ፡ አብያተ፡ ወአብያጸ፡ እምቅድመ፡ ትሑር፡ ፍኖተ፡ Mashafa Falasfa.Fal. f. 27.
III,3poenitentiam agerela, Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 4 pluries; monachi quidam ገብኡ፡ ውስተ፡ ዓለም፡ ወአውሰቡ፡ ወእምድኅረ፡ ውእቱ፡ ተናስሑ፡ ወነስሑ፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 164.
adjectivumadj.( Substantivumsubst.) non usurpatur nisi suffixis pronominibus personapers.; quae si pronomina pluralisPl.sunt, aut Singulari ዕራቅ፡ aut Plurali ዕራቃን፡ vel ዕራቃት፡ suffiguntur.
1)nudusla: ዕራቅየ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,10 ; liber Jobi.Job 1,21 ; Ruth liber biblicus.Ruth 1,21 ; ሖር፡ ዕራቀከ፡ ዘእንበለ፡ አሣእን፡ Jesaiae prophetia.Jes. 20,2 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 23,21 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,11 ; የኀድጉኪ፡ ዕራቀኪ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 23,29 ; ዕራቁ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 5,14 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 9,22 ; Marci Evangelium.Marc. 14,51 ; ዕራቃኒሆሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 20,4 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,25 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,7 ; ዕራቃቲሆሙ፡ vel ዕራቃኒሆሙ፡ Amosi prophetia.Am. 4,3 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 32,6 ; ዕራቃቲነ፡ ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 5,3 ; κενός Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 7,4 ; ያስተርኢ፡ አዕጽምቲሁ፡ ዕራቁ፡ liber Jobi.Job 33,21 ;
a)i.e. merusla, solusla, vel inanisla: ኢትስተይ፡ ማየ፡ ዕራቆ፡ ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,23 ; ተጠምቀ፡ በማይ፡ ዕራቁ፡ M.M. f. 308; M.M. f. 307; ዘዕራቃ፡ ክብር፡ gloriaelainanislaAscensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 3,28 ; ψιλός , ut: ጳውሎስ፡ ሳሚሳጢ፡ ይቤ፡ እስመ፡ ክርስቶስ፡ ሰብእ፡ ዕራቁ፡ F.N. p. 7; not able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 1.
2)vacuusla, inanisla, κενός : ንዋይ፡ ዘዕራቁ፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 43 ; አሦጡ፡ ቀሣውቲሆሙ፡ ዕራቆ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 14,3 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 4,26 ; ዘዕራቁ፡ ለእለ፡ ዕራቆሙ፡ (vacuum vacuis) Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 5,25 ; ነፍስ፡ ዕራቃ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 106,9 .
b)relainfectala: ሐጽ፡ ዘኢይሠወጥ፡ ዕራቁ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 27,9 ; ገብኡ፡ ዕራቃቲሆሙ፡ (v. ዕራቃኒሆሙ፡ ) Judith liber apocryphus.Judith 1,11 .
c)vacuumla: ሰቀላ፡ ለምድር፡ ዲበ፡ ዕራቃ፡ κρεμάζων γῆν ἐπὶ οὐδενός liber Jobi.Job 26,7 .
I, 1 [proprie: se reciperela, sich zurückziehen جَبَأَ ; deinde colligerela, zusammenziehende, جَبَا ܓܒܳܐ ] SubjunctivusSubj. ይግባእ፡
1)recederela, revertila, redirela: ድኅረ፡ ኀለፈ፡ ክረምት፡ ወገብአ፡ ዝናም፡ (sc. in suum locum, unde venerat) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 25 Enc. ; ኢይገብእ፡ እንከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 22,10 ; liber Jobi.Job 10,21 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,10 ; ሑር፡ ወግባእ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,28 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 61,5 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 72,5 ; Actus apostolorum.Act. 18,21 ; ገቢኦ፡ Marci Evangelium.Marc. 14,40 ; ይትመየጥ፡ ለገቢእ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 5,14 ; ብሔረ፡ ኢገቢእ፡ (regio unde non est reversio) Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 28 Enc. ; ገብኦ፡ ልቡ፡ (rediit ei animus) Lucae evangelium.Luc. 8,35 ; Marci Evangelium.Marc. 5,15 ; construitur cumc.c.Acc.loci: ገብአ፡ ቤቶ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 8,11 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,33 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,20 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,21 ; cumc.Acc.viae Genesis liber Pentateuchi.Gen. 33,16 ; Deuteronomium.Deut. 17,16 ; cumc.praepositiopraep.loci: እመ፡ ገብአ፡ ውስተ፡ ቤቱ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 7,20 ; Hezekielis prophetia.Hez. 37,14 ; ገቢኦትከ፡ ውስተ፡ ሥጋ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 8,27 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 32,2 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 33,11 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,41 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 24,25 ; Deuteronomium.Deut. 20,5 ; n. 1169 እገብእ፡ ውስተ፡ ምድር፡ liber Jobi.Job 1,21 ; liber Jobi.Job 34,15 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,19 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 103,30 ; ኵሉ፡ አፍላግ፡ ውስተ፡ ባሕር፡ ይገብእ፡ ማዩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 40,11 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 42,2 ; cumc. ኀበ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,29 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,15 ; cumc. ለ፡ loci Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,34 ; አይቴ፡ ይገብኡ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 41,5 ; cumc. ዲበ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 72,29 ; cumc. እምነ፡ Ruth liber biblicus.Ruth 2,6 ; cumc. ኀበ፡ pers.: Matthaei Evangelium.Matth. 2,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 8,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 16,9 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,14 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 17,3 ; Jeremiae prophetia.Jer. 3,1 ; Jeremiae prophetia.Jer. 3,7 ; cumc. ላዕለ፡ pers. Lucae evangelium.Luc. 10,6 ; Deuteronomium.Deut. 28,60 ; ይግብኡ፡ ድኅሬሆሙ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 39,20 ; Evangelium Joannis.Joh. 6,66 ; Evangelium Joannis.Joh. 18,6 ; cumc. ዲበ፡ rei Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,11 ; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,22 ; cumc. ውስተ፡ rei vel conditionis, ad quam quis revertitur: Actus apostolorum.Act. 13,34 ; ይገብእ፡ ውስተ፡ ኀጢአት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,28 ; ገብኡ፡ እምነ፡ ላሕ፡ ውስተ፡ ፍሥሓ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 9,22 ; reflectila, de finium tractu Josuae liber.Jos. 19,27 ; Josuae liber.Jos. 19,29 ; Josuae liber.Jos. 19,34 .
a)recederela, desisterelaa re: ገብኡ፡ ፩፩፡ እምፍኖት፡ እኩይ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 42,15 ; Jeremiae prophetia.Jer. 43,7 .
d)sequensseq.alio verbo i.q.
α)iterumlafacere aliquid: ግባእ፡ ስክብ፡ 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 3,5 ; ገብአ፡ ወገብረ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 13,33 ; ኢይገብእ፡ ይርአይ፡ liber Jobi.Job 7,7 ; ተዐንብዝ፡ ገባእከ፡ liber Jobi.Job 4,5 .
β)deniquelavel postremolafacere aliquid: ይገብእ፡ ይትኀየልከ፡ et ይገብእ፡ ያሕምምከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,9 .
f)retrahila, ገብአት፡ እዴሁ፡ ኀቤሁ፡ ወኮነት፡ ከመ፡ ቀዳሚ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 13,6 .
g)restituilain statum pristinum, iterum fierila(id quod aliquid antea fuerat): Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,13 ; ሐይወት፡ ወገብአት፡ ከመ፡ ካልእታ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 12,13 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,7 ; ወትገብእ፡ ካዕበ፡ ከመ፡ ትካት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 23,16 .
h)reducilavel redigilain statum vel conditionem: ይገብእ፡ ውስተ፡ ስኢል፡ ἐπιδεὴς γίνεται Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,4 ; ገብኡ፡ ይብልዑ፡ እንስሳሆሙ፡ Judith liber apocryphus.Judith 11,12 ; ከመ፡ ኢትግባእ፡ ታስተበቍዖሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,28 .
i)convertilavel transmutarilain aliquid vel fierilaaliquid: መዋቅሕቲሃ፡ ወልታ፡ ጽኑዕ፡ ይከውነከ፡ ወጋጋሃ፡ አልባሰ፡ ክብር፡ ይገብአከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,29 ; ገብኡ፡ ከመ፡ ዘኢተወልዱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 44,9 ; ደኀርት፡ ይገብኡ፡ ቅድመ፡ Marci Evangelium.Marc. 10,31 ; መዝሙረ፡ ገብአኒ፡ ብካይየ፡ liber Jobi.Job 30,31 .
2)devenirelavel transire inlavel adlaaliquid vel aliquem,
a)cederelaalicui: res domino vacua ለይግባእ፡ ለቤተ፡ ክርስቲያን፡ F.N. 18; de terra expugnata Numeri, liber Pentateuchi.Num. 21,24 .
c)se converterelaad aliquem, se adjungerelaalicui: ገብአ፡ ልቦሙ፡ ኀበ፡ አቤሴሎም፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 15,13 ; ፈላሲ፡ ዘገብአ፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ὁ προσκείμενος πρὸς θεόν Jesaiae prophetia.Jes. 56,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 56,6 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 29,3 ; cumc. ውስተ፡ Josuae liber.Jos. 23,12 ( προσθῆσθε ).
d)se dederelavel traderelain fidem, ditionem alicujus: ገብኡ፡ ለሊሆሙ፡ ኀበ፡ ኢየሱስ፡ ηὐτομόλησαν Josuae liber.Jos. 10,4 .
e)se subjicerelavel submitterela: ዘኢገብአ፡ ታሕተ፡ ዘየአክዮ፡ ἐδούλευσεν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,28 .
g)subjicila, submittila: ገብኡ፡ ታሕተ፡ እደ፡ ትሑት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,6 ; ገባእነ፡ ውስተ፡ ጸጋ፡ እግዚአብሔር፡ ἐσμὲν ὑπὸ χάριν ad Romanos epistola Pauli.Rom. 6,14 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 6,15 .
Substantivumsubst.
1)pars rei posteriorlavel posticala: ድኅሬሆሙ፡ ( pronomen suffixumpron. suff.per êla, quasi praepositiopraep.esset) ለእልክቱ፡ አልህምት፡ ይኔጽር፡ ውስጠ፡ τὰ ὀπίσθια αὐτῶν Paralipomenon liber II.2 Par. 4,4 ; ገቦሃ፡ ዘድኅር፡ i.e. puppisla(navis) Actus apostolorum.Act. 27,41 Platt; ዘባን፡ እንተ፡ ድኅር፡ ( oppositum, -o, -nituropp. እንግድዓ፡ እንተ፡ ፍጽም፡ ) Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 171,2 . Adverbialiter
a) ድኅረ፡ retrola, retrorsumla, ponela: Matthaei Evangelium.Matth. 19,30 ; ሜጠ፡ ድኅረ፡ የማኖ፡ Threni, liber biblicus.Thren. 2,3 ; ገብኡ፡ ድኅረ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 203.
b) ለድኅር፡ vel መንገለ፡ ድኅር፡ retrola, retrorsumla, ponela: ይግብኡ፡ ለድኅር፡ εἰς τὰ ὀπίσω not able to find explanation in abbreviation listCyr. c. Pall. f. 66 ; ይትመየጥ፡ መንገለ፡ ድኅር፡ F.M. 27,9; ከመ፡ ኢይሚጥ፡ መንገለ፡ ድኅር፡ ኵሎ፡ ዘመጽአ፡ F.M. 16,1.
c) እምድኅር፡ a parte posteriorila, a tergola, ponela: Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 14,27 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 26,22 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 26,23 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 4,6 ; እምቅድም፡ ወእምድኅር፡ Mavâs. 17.
d) በድኅር፡ retrolavel postremola: ለዘተረፈ፡ ብእሲ፡ እምሕዝቡ፡ በድኅር፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 25 Enc.
cum compositis, praepositiopraep.et conjunctioconj.
I)not foundPraep.
1)loci:
d) መንገለ፡ ድኅረ፡ partem posterioremlaalicujus versuslaJudicum liber.Jud. 18,12 .
e) እምድኅረ፡
α)a postla, ne sitla(amplius) postlaRegum liber biblicum II.2 Reg. 2,21 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 77,76 ; n. 1110Matthaei Evangelium.Matth. 4,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 16,23 ; ትዜሙ፡ ምድር፡ እምድኅረ፡ እግዚአብሔር፡ Hosea.Hos. 1,2 .
β)a parte posteriorilaalicujus, Apoc. 1,10; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 14,9 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 14,19 . not able to find explanation in abbreviation listNota Ex. 25,38 , ubi interpres τὸν ἐπαρυστῆρα vertit ዘእምድኅሬሃ፡ pars ejus posteriorla(„tamquam ab ὕστερος Lud.).
2)temporis:
<II< not foundConj. >II> <III< adverbium, adverbialiteradv. ወይትነሣእ፡ ወየሐውር፡ ይምነ፡ ወፅግመ፡ ቅድመ፡ ወድኅረ፡ Er pflegte sich zu erheben, nach rechts und links, nach vorn und hinten zu gehn.de Kebra Nagast; numerus significat sectiones.Kebr. Nag. 25,12 17b l. 22 (ed.), 15 (tr.); ከማሁ፡ ይረውጹ፡ በሰረገላ፡ ዘአልቦ፡ ቅድመ፡ ወድኅረ፡ ዘእንበለ፡ ተሀውኮ፡ ይምነ፡ ወፅግመ። So eilten sie auf dem Wagen dahin, ohne nach vorn oder nach hinten, nach rechts oder nach links zu schwankende Kebra Nagast; numerus significat sectiones.Kebr. Nag. 52,18 57a l. 24 (ed.), 46 (tr.) see also ድኅር >III>
II,2(at Perfectum nonnumquam አምልዐ፡ II,1reperitur, ut Lucae evangelium.Luc. 19,28 Platt; Paralipomenon liber II.2 Par. 15,12 ) cursum ulterius tenderela, porro irela, protenus proficiscila: ገብኡ፡ ድኅሬሆሙ፡ ወኢያመልዑ፡ ቅድሜሆሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 7,24 ; ርቱዓን፡ የሐውሩ፡ ቦቱ፡ ወያሜልዑ፡ ቅድመ፡ Michaei prophetia.Mich. 2,7 ; Michaei prophetia.Mich. 2,8 ; ቅድሜየ፡ ኣሜልዕ፡ ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 3,14 ; Lucae evangelium.Luc. 19,28 ; ወአምልዐ፡ በኪዳን፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 15,12 . Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሖረ፡ አመልዐ፡ ነገደ፡ ዘ፡ ሄደ። ʾamallǝʿa
Grébaut
አመልዐ፡ ʾamallǝʿa II,2 ያሜልዕ፡ , ያመልዕ፡ «faire aller accidentellementfr, se hâter dʾaller accidentellementfr (sic)» ― አስሔደ፡ , ፈጠነ፡ Ms. BNFabb217, fol. 34r.
77
Leslau
አመልዐ ʾamallǝʿa () set outen, go forwarden, walken, proceeden, (Lt) vanish from sighten
አመልዐ፡ ፍኖተ ʾamallǝʿa fǝnota he hastened along the roaden, videasvid. ፍኖት፡
342ab
I, 1 [proprie: se reciperela, sich zurückziehen جَبَأَ ; deinde colligerela, zusammenziehende, جَبَا ܓܒܳܐ ] SubjunctivusSubj. ይግባእ፡
1)recederela, revertila, redirela: ድኅረ፡ ኀለፈ፡ ክረምት፡ ወገብአ፡ ዝናም፡ (sc. in suum locum, unde venerat) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 25 Enc. ; ኢይገብእ፡ እንከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 22,10 ; liber Jobi.Job 10,21 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,10 ; ሑር፡ ወግባእ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,28 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 61,5 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 72,5 ; Actus apostolorum.Act. 18,21 ; ገቢኦ፡ Marci Evangelium.Marc. 14,40 ; ይትመየጥ፡ ለገቢእ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 5,14 ; ብሔረ፡ ኢገቢእ፡ (regio unde non est reversio) Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 28 Enc. ; ገብኦ፡ ልቡ፡ (rediit ei animus) Lucae evangelium.Luc. 8,35 ; Marci Evangelium.Marc. 5,15 ; construitur cumc.c.Acc.loci: ገብአ፡ ቤቶ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 8,11 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,33 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,20 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,21 ; cumc.Acc.viae Genesis liber Pentateuchi.Gen. 33,16 ; Deuteronomium.Deut. 17,16 ; cumc.praepositiopraep.loci: እመ፡ ገብአ፡ ውስተ፡ ቤቱ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 7,20 ; Hezekielis prophetia.Hez. 37,14 ; ገቢኦትከ፡ ውስተ፡ ሥጋ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 8,27 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 32,2 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 33,11 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,41 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 24,25 ; Deuteronomium.Deut. 20,5 ; n. 1169 እገብእ፡ ውስተ፡ ምድር፡ liber Jobi.Job 1,21 ; liber Jobi.Job 34,15 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,19 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 103,30 ; ኵሉ፡ አፍላግ፡ ውስተ፡ ባሕር፡ ይገብእ፡ ማዩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 40,11 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 42,2 ; cumc. ኀበ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,29 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,15 ; cumc. ለ፡ loci Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,34 ; አይቴ፡ ይገብኡ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 41,5 ; cumc. ዲበ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 72,29 ; cumc. እምነ፡ Ruth liber biblicus.Ruth 2,6 ; cumc. ኀበ፡ pers.: Matthaei Evangelium.Matth. 2,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 8,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 16,9 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,14 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 17,3 ; Jeremiae prophetia.Jer. 3,1 ; Jeremiae prophetia.Jer. 3,7 ; cumc. ላዕለ፡ pers. Lucae evangelium.Luc. 10,6 ; Deuteronomium.Deut. 28,60 ; ይግብኡ፡ ድኅሬሆሙ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 39,20 ; Evangelium Joannis.Joh. 6,66 ; Evangelium Joannis.Joh. 18,6 ; cumc. ዲበ፡ rei Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,11 ; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,22 ; cumc. ውስተ፡ rei vel conditionis, ad quam quis revertitur: Actus apostolorum.Act. 13,34 ; ይገብእ፡ ውስተ፡ ኀጢአት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,28 ; ገብኡ፡ እምነ፡ ላሕ፡ ውስተ፡ ፍሥሓ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 9,22 ; reflectila, de finium tractu Josuae liber.Jos. 19,27 ; Josuae liber.Jos. 19,29 ; Josuae liber.Jos. 19,34 .
a)recederela, desisterelaa re: ገብኡ፡ ፩፩፡ እምፍኖት፡ እኩይ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 42,15 ; Jeremiae prophetia.Jer. 43,7 .
d)sequensseq.alio verbo i.q.
α)iterumlafacere aliquid: ግባእ፡ ስክብ፡ 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 3,5 ; ገብአ፡ ወገብረ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 13,33 ; ኢይገብእ፡ ይርአይ፡ liber Jobi.Job 7,7 ; ተዐንብዝ፡ ገባእከ፡ liber Jobi.Job 4,5 .
β)deniquelavel postremolafacere aliquid: ይገብእ፡ ይትኀየልከ፡ et ይገብእ፡ ያሕምምከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,9 .
f)retrahila, ገብአት፡ እዴሁ፡ ኀቤሁ፡ ወኮነት፡ ከመ፡ ቀዳሚ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 13,6 .
g)restituilain statum pristinum, iterum fierila(id quod aliquid antea fuerat): Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,13 ; ሐይወት፡ ወገብአት፡ ከመ፡ ካልእታ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 12,13 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,7 ; ወትገብእ፡ ካዕበ፡ ከመ፡ ትካት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 23,16 .
h)reducilavel redigilain statum vel conditionem: ይገብእ፡ ውስተ፡ ስኢል፡ ἐπιδεὴς γίνεται Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,4 ; ገብኡ፡ ይብልዑ፡ እንስሳሆሙ፡ Judith liber apocryphus.Judith 11,12 ; ከመ፡ ኢትግባእ፡ ታስተበቍዖሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,28 .
i)convertilavel transmutarilain aliquid vel fierilaaliquid: መዋቅሕቲሃ፡ ወልታ፡ ጽኑዕ፡ ይከውነከ፡ ወጋጋሃ፡ አልባሰ፡ ክብር፡ ይገብአከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,29 ; ገብኡ፡ ከመ፡ ዘኢተወልዱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 44,9 ; ደኀርት፡ ይገብኡ፡ ቅድመ፡ Marci Evangelium.Marc. 10,31 ; መዝሙረ፡ ገብአኒ፡ ብካይየ፡ liber Jobi.Job 30,31 .
2)devenirelavel transire inlavel adlaaliquid vel aliquem,
a)cederelaalicui: res domino vacua ለይግባእ፡ ለቤተ፡ ክርስቲያን፡ F.N. 18; de terra expugnata Numeri, liber Pentateuchi.Num. 21,24 .
c)se converterelaad aliquem, se adjungerelaalicui: ገብአ፡ ልቦሙ፡ ኀበ፡ አቤሴሎም፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 15,13 ; ፈላሲ፡ ዘገብአ፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ὁ προσκείμενος πρὸς θεόν Jesaiae prophetia.Jes. 56,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 56,6 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 29,3 ; cumc. ውስተ፡ Josuae liber.Jos. 23,12 ( προσθῆσθε ).
d)se dederelavel traderelain fidem, ditionem alicujus: ገብኡ፡ ለሊሆሙ፡ ኀበ፡ ኢየሱስ፡ ηὐτομόλησαν Josuae liber.Jos. 10,4 .
e)se subjicerelavel submitterela: ዘኢገብአ፡ ታሕተ፡ ዘየአክዮ፡ ἐδούλευσεν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,28 .
g)subjicila, submittila: ገብኡ፡ ታሕተ፡ እደ፡ ትሑት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,6 ; ገባእነ፡ ውስተ፡ ጸጋ፡ እግዚአብሔር፡ ἐσμὲν ὑπὸ χάριν ad Romanos epistola Pauli.Rom. 6,14 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 6,15 .
I, 1 [proprie: se reciperela, sich zurückziehen جَبَأَ ; deinde colligerela, zusammenziehende, جَبَا ܓܒܳܐ ] SubjunctivusSubj. ይግባእ፡
1)recederela, revertila, redirela: ድኅረ፡ ኀለፈ፡ ክረምት፡ ወገብአ፡ ዝናም፡ (sc. in suum locum, unde venerat) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 25 Enc. ; ኢይገብእ፡ እንከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 22,10 ; liber Jobi.Job 10,21 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,10 ; ሑር፡ ወግባእ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,28 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 61,5 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 72,5 ; Actus apostolorum.Act. 18,21 ; ገቢኦ፡ Marci Evangelium.Marc. 14,40 ; ይትመየጥ፡ ለገቢእ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 5,14 ; ብሔረ፡ ኢገቢእ፡ (regio unde non est reversio) Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 28 Enc. ; ገብኦ፡ ልቡ፡ (rediit ei animus) Lucae evangelium.Luc. 8,35 ; Marci Evangelium.Marc. 5,15 ; construitur cumc.c.Acc.loci: ገብአ፡ ቤቶ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 8,11 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,33 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,20 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,21 ; cumc.Acc.viae Genesis liber Pentateuchi.Gen. 33,16 ; Deuteronomium.Deut. 17,16 ; cumc.praepositiopraep.loci: እመ፡ ገብአ፡ ውስተ፡ ቤቱ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 7,20 ; Hezekielis prophetia.Hez. 37,14 ; ገቢኦትከ፡ ውስተ፡ ሥጋ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 8,27 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 32,2 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 33,11 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,41 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 24,25 ; Deuteronomium.Deut. 20,5 ; n. 1169 እገብእ፡ ውስተ፡ ምድር፡ liber Jobi.Job 1,21 ; liber Jobi.Job 34,15 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,19 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 103,30 ; ኵሉ፡ አፍላግ፡ ውስተ፡ ባሕር፡ ይገብእ፡ ማዩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 40,11 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 42,2 ; cumc. ኀበ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,29 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,15 ; cumc. ለ፡ loci Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,34 ; አይቴ፡ ይገብኡ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 41,5 ; cumc. ዲበ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 72,29 ; cumc. እምነ፡ Ruth liber biblicus.Ruth 2,6 ; cumc. ኀበ፡ pers.: Matthaei Evangelium.Matth. 2,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 8,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 16,9 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,14 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 17,3 ; Jeremiae prophetia.Jer. 3,1 ; Jeremiae prophetia.Jer. 3,7 ; cumc. ላዕለ፡ pers. Lucae evangelium.Luc. 10,6 ; Deuteronomium.Deut. 28,60 ; ይግብኡ፡ ድኅሬሆሙ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 39,20 ; Evangelium Joannis.Joh. 6,66 ; Evangelium Joannis.Joh. 18,6 ; cumc. ዲበ፡ rei Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,11 ; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,22 ; cumc. ውስተ፡ rei vel conditionis, ad quam quis revertitur: Actus apostolorum.Act. 13,34 ; ይገብእ፡ ውስተ፡ ኀጢአት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,28 ; ገብኡ፡ እምነ፡ ላሕ፡ ውስተ፡ ፍሥሓ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 9,22 ; reflectila, de finium tractu Josuae liber.Jos. 19,27 ; Josuae liber.Jos. 19,29 ; Josuae liber.Jos. 19,34 .
a)recederela, desisterelaa re: ገብኡ፡ ፩፩፡ እምፍኖት፡ እኩይ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 42,15 ; Jeremiae prophetia.Jer. 43,7 .
d)sequensseq.alio verbo i.q.
α)iterumlafacere aliquid: ግባእ፡ ስክብ፡ 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 3,5 ; ገብአ፡ ወገብረ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 13,33 ; ኢይገብእ፡ ይርአይ፡ liber Jobi.Job 7,7 ; ተዐንብዝ፡ ገባእከ፡ liber Jobi.Job 4,5 .
β)deniquelavel postremolafacere aliquid: ይገብእ፡ ይትኀየልከ፡ et ይገብእ፡ ያሕምምከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,9 .
f)retrahila, ገብአት፡ እዴሁ፡ ኀቤሁ፡ ወኮነት፡ ከመ፡ ቀዳሚ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 13,6 .
g)restituilain statum pristinum, iterum fierila(id quod aliquid antea fuerat): Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,13 ; ሐይወት፡ ወገብአት፡ ከመ፡ ካልእታ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 12,13 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,7 ; ወትገብእ፡ ካዕበ፡ ከመ፡ ትካት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 23,16 .
h)reducilavel redigilain statum vel conditionem: ይገብእ፡ ውስተ፡ ስኢል፡ ἐπιδεὴς γίνεται Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,4 ; ገብኡ፡ ይብልዑ፡ እንስሳሆሙ፡ Judith liber apocryphus.Judith 11,12 ; ከመ፡ ኢትግባእ፡ ታስተበቍዖሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,28 .
i)convertilavel transmutarilain aliquid vel fierilaaliquid: መዋቅሕቲሃ፡ ወልታ፡ ጽኑዕ፡ ይከውነከ፡ ወጋጋሃ፡ አልባሰ፡ ክብር፡ ይገብአከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,29 ; ገብኡ፡ ከመ፡ ዘኢተወልዱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 44,9 ; ደኀርት፡ ይገብኡ፡ ቅድመ፡ Marci Evangelium.Marc. 10,31 ; መዝሙረ፡ ገብአኒ፡ ብካይየ፡ liber Jobi.Job 30,31 .
2)devenirelavel transire inlavel adlaaliquid vel aliquem,
a)cederelaalicui: res domino vacua ለይግባእ፡ ለቤተ፡ ክርስቲያን፡ F.N. 18; de terra expugnata Numeri, liber Pentateuchi.Num. 21,24 .
c)se converterelaad aliquem, se adjungerelaalicui: ገብአ፡ ልቦሙ፡ ኀበ፡ አቤሴሎም፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 15,13 ; ፈላሲ፡ ዘገብአ፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ὁ προσκείμενος πρὸς θεόν Jesaiae prophetia.Jes. 56,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 56,6 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 29,3 ; cumc. ውስተ፡ Josuae liber.Jos. 23,12 ( προσθῆσθε ).
d)se dederelavel traderelain fidem, ditionem alicujus: ገብኡ፡ ለሊሆሙ፡ ኀበ፡ ኢየሱስ፡ ηὐτομόλησαν Josuae liber.Jos. 10,4 .
e)se subjicerelavel submitterela: ዘኢገብአ፡ ታሕተ፡ ዘየአክዮ፡ ἐδούλευσεν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,28 .
g)subjicila, submittila: ገብኡ፡ ታሕተ፡ እደ፡ ትሑት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,6 ; ገባእነ፡ ውስተ፡ ጸጋ፡ እግዚአብሔር፡ ἐσμὲν ὑπὸ χάριν ad Romanos epistola Pauli.Rom. 6,14 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 6,15 .
Substantivumsubst.[ לֵב et לֵבָב , ܠܶܒܳܐ , لُبٌّ amh. ልብ፡ ; de etymo videasvid.Ges. thes. p. 738] m. et fem. (ut Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,18 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 15,13 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 15,14 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 17,22 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,23 ; liber Jobi.Job 36,34 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 1,16 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,23 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 7,22 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 8,17 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,3 ; Jeremiae prophetia.Jer. 18,12 ) pluralisPl. አልባብ፡ (ut Matthaei Evangelium.Matth. 9,4 ) est
2)animusla, corla, quatenus est sedes sensuum et affectuumla, agendi sentiendique ratiola, voluntaslaet consiliumla, innumeris in locis (secundum usum loquendi biblicum): ንብብዋ፡ ውስተ፡ ልባ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 40,2 ; ናዝዛ፡ ለልብከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,23 ; Jesaiae prophetia.Jes. 35,4 ; ደይ፡ ቃሎ፡ ውስተ፡ { ልብከ፡ }; ለአብዳን፡ ውስተ፡ አፉሆሙ፡ ልቦሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,26 ; ዘይፈትን፡ ልበ፡ ወኵልያተ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 11,20 ; እስመ፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ውእቱ፡ ልቡ፡ Deuteronomium.Deut. 1,36 ; ኖሎት፡ ዘከመ፡ ልብየ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 3,15 ; በኵሉ፡ ልብ፡ toto animolasaepissime (ut Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,27 ); በክልኤቱ፡ ልብ፡ ἐν καρδίᾳ δισσῇ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 1,28 ; ዘክልኤ፡ ልቡ፡ δίψυχος Jacobi epistola.Jac. 1,8 ; በልብ፡ ወልብ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 11,2 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 91,4 ; τὰ ἐντὸς , τὰ ἔγκατα Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 19,26 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,14 ; ኀብአ፡ ያዕቆብ፡ ልቦ፡ ለላባ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 105 ; praeterea videasvid. አዕበየ፡ , ኀየለ፡ , ጸንዐ፡ , አጽንዐ፡ , አግዘፈ፡ , አንበረ፡
3)praecipue summae animi facultates: mensla, ratiola, intellectusla; conscientiala, ልብየ፡ ገብአኒ፡ αἱ φρένες μου Danielis prophetia.Dan. 4,31 ; Danielis prophetia.Dan. 4,33 ; ገብኦ፡ ልቡ፡ σωφρονῶν Lucae evangelium.Luc. 8,35 ; Actus apostolorum.Act. 12,11 ; σύνεσις Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 31,11 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,11 ; ዘአልቦ፡ ልብ፡ ἀσύνετος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,13 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,2 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 42,8 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,20 ; Jeremiae prophetia.Jer. 5,21 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 91,6 ; ልበ፡ ሰብእ፡ ( oppositum, -o, -nituropp. ልበ፡ አርዌ፡ ) Danielis prophetia.Dan. 7,4 ; Danielis prophetia.Dan. 4,13 ; Danielis prophetia.Dan. 5,21 ; ὁ νοῦς liber Jobi.Job 33,16 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,28 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 7,23 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 12,2 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 14,5 ; ad Titum epistola.Tit. 1,15 ( romanae editionisrom.); ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 14,14 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 14,15 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 4,17 ; not able to find explanation in abbreviation listCyr. ad Theod. f. 13 ; διάνοια Jesaiae prophetia.Jes. 14,13 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 28,3 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 1,13 ; 1 Evangelium Joannis.Joh. 5,20 ; συνείδησις ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,15 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,1 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 3,9 .
lǝbb imaginationen, ‘Phantasiedeዘንተሰ፡ አኮ፡ እምልብነ፡ ዘንብል፤ አላ፡ በዘ፡ ሰማዕነ፡ ንነግር፡ ወበዘርኢነ፡ ሰማዕተ፡ ንከውን።Dies schreiben wir nicht aus unserer Erfindung heraus, sondern wir schildern, was wir gehört haben, und wir bezeugen, was wir gesehende 29 l. 16–18 (ed.), 33 l. 31–32 (tr.) (‘Hier ist schon lebb deutlich im Sinne von Phantasie gebraucht, eine Notion aufgrund derer Afa-Warq Gabra-Iyasus seinen berühmten Neologismus lebbwallad geprägt hat.’ 33 n. 152)
Grébaut
ልብ፡ lǝbb
1) intelligence profonde des chosesfr ኮነ፡ ለሰብአ፡ ዝንቱ፡ ዘመን፡ ወዝንቱ፡ ትውልድ፡ አገበረነ፡ መፍቅድ፡ ኀበ፡ ትርጓሜ፡ ዛቲ፡ መጽሐፍ፡ ከመ፡ ታብርሃነ፡ ወትክሥት፡ ለነ፡ ልበ፡ መጻሕፍት፡ አምላካዊያት፡ ዘተኀብአ፡ እምኔነ፡ እምብዝኀ፡ ዑረተ፡ ሕሊናነ። Ms. BNFet110, fol. 1ra.
31–32
2) caractèrefr, sentimentsfr, idéesfr, impressionsfr ወለጠ፡ ኪዳነ፡ ዘተካየደ፡ ምስለ፡ ለኪኑስ፡ ወተግሀ፡ ከመ፡ ይግበር፡ ምግባረ፡ ዘይከውን፡ ለአሕጕሎቱ፡ በፍርሃት፡ ወወለጠ፡ ልቦ። 199
ልብ፡ ጽኑን፡ lǝbb ṣǝnun «cœur lâchefr» ንሥኡ፡ ሕፃነ፡ ወአሰርዎ፡ ላዕለ፡ መስቀል፡ ወተሳለቁ፡ ቦቱ፡ ወኮነ፡ ልቦሙ፡ ጽኑነ፡ ወቀተልዎ፡ ለሕፃን፡ ዘተቀትለ፡ ዘእንበለ፡ ፍርሃት። 237, videasvid. ጽኑን፡
Locution አሠነየ፡ (II,2) ልበ፡ ʾaśannaya lǝbba «déterminerfr, faire fléchirfr», faire prendre une décisionfr በውእቱ፡ ዘመን፡ ኮነ፡ ፍቁሩ፡ ለንጉሥ፡ ዘይኑን፡ አካክዮስ፡ ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ ዘቍስጥንጥንያ፡ ወአሠነየ፡ ልበ፡ ንጉሥ፡ ከመ፡ ይጽሐፉ፡ ባቡኒቆን፡ ዘበትርጓሜሁ፡ መጽሐፈ፡ ሃይማኖት፡ ፫፡ ጉባኤያት፡ ዘውእቶን፡ በኒቅያ፡ ወቍስጥንጥንያ፡ ወኤፌሶን። 251; አይልሉስሰ፡ ኮነ፡ ይልእክ፡ ኀበ፡ ንግሥት፡ ዋሪና፡ ሐሞቱ፡ እንዘ፡ ይብላ፡ ታሠኒ፡ ልበ፡ ንጉሥ፡ በእንቲአሁ፡ ወይእቲሰ፡ ኢክህለት፡ አሠንዮቶ፡ ልቡ፡ ለንጉሥ። 251; አሠነዩ፡ ልቦ፡ ከመ፡ ይኩን፡ ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ ህየንተ፡ ወይሉስ፡ ወአሰፈውዎ፡ ብዙኀ፡ ሀብታተ፡ ከመ፡ ያቅም፡ ሃይማኖተ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን። 251; ወከላጂኒ፡ ወሀቦ፡ ለቴዎድሮስ፡ ብዙኀ፡ ንዋየ፡ ፈሪሆ፡ ከመ፡ ኢይቅትልዎሙ፡ (sic) ለእሙ፡ ወለብእሲቱ፡ ሀለዉ፡ ተኀቢኦሙ፡ በእለ፡ እስክንድርያ። ወቴዎድሮስ፡ መኰንን፡ አሠነየ፡ ልቦ፡ ለከላጂ። 251, videasvid. አሠነየ፡
32
ልብ፡ ቅጥቁጥ፡ lǝbb qǝṭquṭ contritionfr (cœur brisé), dans la langue ascétique. Texte et référence: ... ምስለ፡ ረድኤተ፡ እግዚአብሔር፡ ወጽንዑ፡ በልብ፡ ቅጥቁጥ፡ በከመ፡ መሐረነ፡ በዘቀደመ፡... …Avec l’aide du Seigneur et sa puissance dans la contrition, comme il nous l’a enseigné auparavant par (ses) paroles…fr Ms. BNFet110, fol. 14ra. 446–447
3) servant d’élément de composition
a) Joint à des noms:
ሕማመ፡ ልብ፡ ḥǝmāma lǝbb «mélancoliefr» ወድቀ፡ ውስተ፡ ዝንቱ፡ ሕማመ፡ ልብ። 184, videasvid. ሕማም፡
ኀዘነ፡ ልብ፡ ḫazana lǝbb «regretfr» አዕረፈ፡ እንበለ፡ ኀዘነ፡ ልብ፡ ወሀከክ። 201, videasvid. ሐዘን፡
ስሕተተ፡ ልብ፡ sǝḥtata lǝbb «foliefr» ተወለጠ፡ ልቡናሁ፡ ወኮነ፡ የዐውድ፡ ውስተ፡ አብያተ፡ ዘቅጽር፡ በስሕተተ፡ ልብ። 287, videasvid. ስሕተት፡
ትግሀተ፡ ልብ፡ tǝghata lǝbb «générositéfr» ገብረት፡ ዘንተ፡ ኵሎ፡ በትግሀተ፡ ልብ፡ ለሕይወተ፡ ሀገር። 169, videasvid. ትግሀት፡
ትዕቢተ፡ ልብ፡ tǝʿbita lǝbb «orgueilfr» ኮነ፡ አኃዜ፡ ዓለም፡ ኵላ፡ ወወለጠ፡ ስሞ፡ በትዕቢተ፡ ልብ። 169, videasvid. ትዕቢት፡
ጽንዐተ፡ ልብ፡ ṣǝnʿata lǝbb «tyranniefr» ወሰከ፡ ጽንዐተ፡ ልብ፡ እምነ፡ እኅወ፡ አቡሁ፡ ዘኮነ፡ እምቅድሜሁ። 279, videasvid. ጽንዐት፡
b) Joint à des adjectifs:
ትሑተ፡ ልብ፡ tǝḥuta lǝbb «modestefr» ኮነ፡ የዋሀ፡ ወትሑተ፡ ልብ። 195, videasvid. ትሑት፡
ትኩዘ፡ ልብ፡ tǝkkuza lǝbb «plein de tristessefr» ሰከበ፡ ወኖመ፡ እንዘ፡ ኅዙን፡ ውእቱ፡ ወትኩዘ፡ ልብ። 195, videasvid. ትኩዝ፡
ኅዙነ፡ ልብ፡ ḫǝzuna lǝbb «affligéfr» ኢትኩን፡ ኅዙነ፡ ልብ፡ በከመ፡ ትኄሊ፡ አንተ፡ ወትብል፡ በእንተ፡ ኀጢአትየ፡ ኢባረከኒ፡ ዝንቱ፡ አረጋዊ። 257, videasvid. ሕዙን፡
ድኩመ፡ ልብ፡ dǝkuma lǝbb «découragéfr» ወዓዲ፡ ሮምሎስ፡ ፈርሀ፡ ወኮነ፡ ድኩመ፡ ልብ፡ ወእምብዝኀ፡ ፍርሃቱ፡ ተጠየቀ፡ እምኀበ፡ ማእምራን፡ ወመናፍስት፡ ርኩሳን። 175, videasvid. ድኩም፡
ዕቡየ፡ ልብ፡ ʿǝbbuya lǝbb «orgueilleuxfr» ወአክሪሱስሰ፡ ኮነ፡ ግዙፈ፡ ክሳድ፡ ወዕቡየ፡ ልብ። 167, videasvid. ዕቡይ፡
ጽኑዐ፡ ልብ፡ ṣǝnuʿa lǝbb «(homme) de mauvais cœurfr» ወይጣሉስሰ፡ ዓዲ፡ ዘኮነ፡ ሊቀ፡ ሐራ፡ ዘሀገረ፡ አብራኪ፡ ጽኑዐ፡ ልብ፡ ኮነ፡ ይጸልኦ፡ ለሳዊሮስ፡ ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ ዘሀገረ፡ አንጾኪያ። 265, videasvid. ጽኑዕ፡
ፍሡሐ፡ ልብ፡ fǝśśuḥa lǝbb «(ayant) le cœur satisfaitfr» ቅንአ፡ ላዕለ፡ ሑረቶሙ፡ እኩይ፡ ወኢኮነ፡ ፍሡሐ፡ ልብ፡ ከመ፡ ቀዳሚ፡ 200, videasvid. ፍሡሕ፡
33
Leslau
ልብ፡ ጽኑን lǝbb ṣǝnun ( 32 ) cowardly hearten 561a
Cross-references:
a) for ሁከተ፡ ልብ፡ videasvid. ሁከት፡ (Grébaut)
, ገብገቦ፡ , ገበገቦ፡ , ግብጋቦ፡ Substantivumsubst., id quod Romanis vocatur atriumla, vestibulum tentoriila, seu ea aedium vel tentorii pars, ubi patentes et salutantes admittuntur, conventus habentur, al.: ወወፅአ፡ ውስተ፡ ገብገብ፡ (v. ግብጋቦ፡ ) εἰς τὸ προσκήνιον Judith liber apocryphus.Judith 10,22 ; አዘዘ፡ ይስድዋ፡ (sc. feminam) ኀበ፡ ገበገቦ፡ ወይምትርዋ፡ ክሳዳ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 6 (at in Sx. Enc. ጉባኤ፡ ). Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ገብገቦ፡ ዘ፡ ሸንጎ።
, ገብገቦ፡ , ገበገቦ፡ , ግብጋቦ፡ Substantivumsubst., id quod Romanis vocatur atriumla, vestibulum tentoriila, seu ea aedium vel tentorii pars, ubi patentes et salutantes admittuntur, conventus habentur, al.: ወወፅአ፡ ውስተ፡ ገብገብ፡ (v. ግብጋቦ፡ ) εἰς τὸ προσκήνιον Judith liber apocryphus.Judith 10,22 ; አዘዘ፡ ይስድዋ፡ (sc. feminam) ኀበ፡ ገበገቦ፡ ወይምትርዋ፡ ክሳዳ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 6 (at in Sx. Enc. ጉባኤ፡ ). Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ገብገቦ፡ ዘ፡ ሸንጎ።
, ገብገቦ፡ , ገበገቦ፡ , ግብጋቦ፡ Substantivumsubst., id quod Romanis vocatur atriumla, vestibulum tentoriila, seu ea aedium vel tentorii pars, ubi patentes et salutantes admittuntur, conventus habentur, al.: ወወፅአ፡ ውስተ፡ ገብገብ፡ (v. ግብጋቦ፡ ) εἰς τὸ προσκήνιον Judith liber apocryphus.Judith 10,22 ; አዘዘ፡ ይስድዋ፡ (sc. feminam) ኀበ፡ ገበገቦ፡ ወይምትርዋ፡ ክሳዳ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 6 (at in Sx. Enc. ጉባኤ፡ ). Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ገብገቦ፡ ዘ፡ ሸንጎ።