Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

, rarius ግብላ፡ , Substantivumsubst.m. et fem. , pluralisPl. ገብላት፡ ( ግብላት፡ ) lacuslavel canalis potatoriusla, e quo potant pecus et homines: ληνοί ገብላት፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 30,38 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 30,41 ; δεξαμεναί (v. ግብላት፡ ) Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 2,16 ; ገብላተ፡ እብን፡ ዘያሰትዩ፡ ባቲ፡ አፍራሰ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 1 ; ዘያአምር፡ ወኢይገብር፡ ይመስል፡ ገብላ፡ ሕጹረ፡ ሠናየ፡ ዘምሉእ፡ ማየ፡ ዘእምኔሁ፡ ይሰትዩ፡ ብዙኃን፡ ወያነጽሕ፡ ብዙኃነ፡ እምርስሐታቲሆሙ፡ (sc. lavando) Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 109. Gabala sedes episc. Syriae.
, rarius ግብላ፡ , Substantivumsubst.m. et fem. , pluralisPl. ገብላት፡ ( ግብላት፡ ) lacuslavel canalis potatoriusla, e quo potant pecus et homines: ληνοί ገብላት፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 30,38 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 30,41 ; δεξαμεναί (v. ግብላት፡ ) Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 2,16 ; ገብላተ፡ እብን፡ ዘያሰትዩ፡ ባቲ፡ አፍራሰ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 1 ; ዘያአምር፡ ወኢይገብር፡ ይመስል፡ ገብላ፡ ሕጹረ፡ ሠናየ፡ ዘምሉእ፡ ማየ፡ ዘእምኔሁ፡ ይሰትዩ፡ ብዙኃን፡ ወያነጽሕ፡ ብዙኃነ፡ እምርስሐታቲሆሙ፡ (sc. lavando) Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 109.
, rarius ግብላ፡ , Substantivumsubst.m. et fem. , pluralisPl. ገብላት፡ ( ግብላት፡ ) lacuslavel canalis potatoriusla, e quo potant pecus et homines: ληνοί ገብላት፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 30,38 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 30,41 ; δεξαμεναί (v. ግብላት፡ ) Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 2,16 ; ገብላተ፡ እብን፡ ዘያሰትዩ፡ ባቲ፡ አፍራሰ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 1 ; ዘያአምር፡ ወኢይገብር፡ ይመስል፡ ገብላ፡ ሕጹረ፡ ሠናየ፡ ዘምሉእ፡ ማየ፡ ዘእምኔሁ፡ ይሰትዩ፡ ብዙኃን፡ ወያነጽሕ፡ ብዙኃነ፡ እምርስሐታቲሆሙ፡ (sc. lavando) Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 109. , rarius ግብላ፡ , Substantivumsubst.m. et fem. , pluralisPl. ገብላት፡ ( ግብላት፡ ) lacuslavel canalis potatoriusla, e quo potant pecus et homines: ληνοί ገብላት፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 30,38 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 30,41 ; δεξαμεναί (v. ግብላት፡ ) Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 2,16 ; ገብላተ፡ እብን፡ ዘያሰትዩ፡ ባቲ፡ አፍራሰ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 1 ; ዘያአምር፡ ወኢይገብር፡ ይመስል፡ ገብላ፡ ሕጹረ፡ ሠናየ፡ ዘምሉእ፡ ማየ፡ ዘእምኔሁ፡ ይሰትዩ፡ ብዙኃን፡ ወያነጽሕ፡ ብዙኃነ፡ እምርስሐታቲሆሙ፡ (sc. lavando) Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 109.
gabilā Substantivumsubst. ‘a unit of measurement; most probably the largest measurement of grain, such as dawǝlla {for ዳውላ፡ videasvid. ማድጋ፡ , ሐስል፡ }. It must be etymologically related to gäbla “pitcher”’ {videasvid. ገብላ፡ } 25 n. 90
I,1[ גָּבֵר valuitla, fortis fuitla; de prima radicis significatione videasvid.Ges. thes. p. 261] SubjunctivusSubj. ይግበር፡
2)transit., facerela,
c)conficerela, fabricarila, ut: arcam Genesis liber Pentateuchi.Gen. 6,14 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 8,6 ; ferramenta Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,22 ; vestes Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,7 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,21 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,3 ; vas Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 11 ; Jeremiae prophetia.Jer. 18,4 ; simulacrum Deuteronomium.Deut. 27,15 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 11 ; flagellum Evangelium Joannis.Joh. 2,15 ; varias n. 1160res Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 25 -30; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 8,1 ; septum Genesis liber Pentateuchi.Gen. 33,17 ; hortos et piscinas Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,5 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,6 ; foveam Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 7,16 ; መዛግብተ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,34 ; libros Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 12,12 ; al.; cumc. እምነ፡ materiae: Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 30,1 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 30,5 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,21 ; vel cumc.Genitivo: Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 27,3 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 6,14 ; Hezekielis prophetia.Hez. 27,6 ; vel cumc.duplexdupl.Acc.: Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 39,12 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 39,13 ; Jesaiae prophetia.Jes. 44,17 ; ትገብሮ፡ ( ለወርቅ፡ ) አክሊላተ፡ Zachariae prophetia.Zach. 6,11 .
g)exercerela, subigerela, Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 31,4 ; euphemistice: (aliquem) Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,5 ;
k)perficerela, peragerela, perpetrarela, ኢገበርከ፡ ሎቱ፡ መዐቶ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,18 ; ዘፈቀደ፡ በልቡ፡ ይገብር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 8,15 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,28 ; ገቢረ፡ ግበር፡ በከመ፡ አዘዝኩ፡ ( ἐπιτελέσεις ) Judith liber apocryphus.Judith 2,13 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 51,9 (omisso Objecto); Judicum liber.Jud. 11,39 ; መንክረ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 77,5 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 97,1 ; ዐበይተ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 70,21 ; Lucae evangelium.Luc. 1,49 ; ተኣምረ፡ Judicum liber.Jud. 6,17 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 48 ; Evangelium Joannis.Joh. 2,11 ; Evangelium Joannis.Joh. 2,23 ; ኀይላተ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 7,22 ; ግብረ፡ Evangelium Joannis.Joh. 5,36 ; ad Timotheum epistola II.2 Tim. 4,5 ; ፈቃዶሙ፡ Marci Evangelium.Marc. 15,15 ; በቀለ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 12,12 ; Hezekielis prophetia.Hez. 25,11 ; ፍኖተ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 41,6 ; judicium Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 5,48 ; Evangelium Joannis.Joh. 5,27 ; ንፈቅድ፡ ትግበር፡ ለነ፡ ዘሰአልናከ፡ Marci Evangelium.Marc. 10,35 ; Evangelium Joannis.Joh. 14,13 ; Evangelium Joannis.Joh. 14,14 .
l)facerela, agerela: Matthaei Evangelium.Matth. 5,47 ; ምንተ፡ እግበር፡ Marci Evangelium.Marc. 10,17 ; Lucae evangelium.Luc. 3,10 ; ዘንተኑ፡ ገከርኪ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,13 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,14 ; ዘእገብር፡ አነ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,17 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 22,16 ; እምዝ፡ ፈጺሞ፡ እግዚአብሔር፡ ዘንተ፡ ኵሎ፡ ገቢረ፡ ያመጽእ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 10,12 ; ኢትግበር፡ ከመዝ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 10 ; ታአምር፡ ዘከመ፡ ገብሩ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 10 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 8,21 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,5 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,3 ; Lucae evangelium.Luc. 2,27 ; Evangelium Joannis.Joh. 14,31 ; ሠናየ፡ ገበርከ፡ bene egistilaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 37,9 ; 1 not able to find explanation in abbreviation listCor. 7,37 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 4,14 ; እንተ፡ ትኄይስ፡ ገብረ፡ ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 7,38 ; etiam sequensseq.SubjunctivusSubj., ut: ኢይገብር፡ የሀባ፡ ለካልእ፡ (non faciet ut eam det alii) Tobit, liber apocryphus.Tob. 6,13 ; in specie
m)facere aliquid alicuilavel contra aliquemlai.e. praestarela, exhiberela, afficerela, agere cumlaaliquo, tractarelaaliquem, committere inlaaliquem, construitur cumc.c. ለ፡ , ut: ገቢረ፡ ሠናይ፡ ለጽኑስ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,27 ; ምንተ፡ እንከ፡ እግበር፡ ዓዲ፡ ለወይንየ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 5,4 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 24,44 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 14,31 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,44 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,32 ; Marci Evangelium.Marc. 5,19 ; Marci Evangelium.Marc. 5,20 ; Marci Evangelium.Marc. 7,12 ; Marci Evangelium.Marc. 10,51 ; Marci Evangelium.Marc. 15,8 ; Lucae evangelium.Luc. 6,27 ; Evangelium Joannis.Joh. 13,15 ; cumc. በ፡ , ut: በከመ፡ አቍሰሎ፡ ይገብሩ፡ ቦቱ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 24 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 22,12 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 6,1 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 22,2 ; Deuteronomium.Deut. 3,6 ; Deuteronomium.Deut. 4,3 ; Lucae evangelium.Luc. 23,31 ; cumc. ላዕለ፡ ( ergalavel contrala): ገብረ፡ ምሕረተ፡ ላዕለ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 64,4 ; Lucae evangelium.Luc. 10,37 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 18 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 48 ; Dan. apocr. 1,61; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 12,18 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 20,9 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 34,7 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 40,14 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 14,11 ; Judicum liber.Jud. 15,11 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 31,11 ; Evangelium Joannis.Joh. 15,21 ; cumc. ዲበ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 9,24 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 14,4 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 18 ; Actus apostolorum.Act. 9,13 ; cumc. ምስለ፡ pers.: Ruth liber biblicus.Ruth 2,11 ; Judicum liber.Jud. 15,3 ; Danielis prophetia.Dan. 1,13 ; Lucae evangelium.Luc. 1,72 ; cumc.Acc.personapers.vel rei: ሕዝበኒ፡ ግበር፡ ዘከመ፡ ፈቀድከ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 3,11 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,8 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,45 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 16,15 ; Deuteronomium.Deut. 31,4 ; Josuae liber.Jos. 8,2 .
o)adhiberela: ይደሉ፡ ከመ፡ ይግበሩ፡ ሎቱ፡ (sc. ለደዌ፡ ) ፈውሳተ፡ ልምሉማተ፡ Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 3,3 ; ንሣእ፡ ኵሎ፡ ንዋየ፡ ዘውስቴቶን፡ ወግበር፡ ለሕንጸተ፡ አብያተ፡ ክርስቲያን፡ Lud.e not able to find explanation in abbreviation listVit. Theoph.
p)nonnumquam cumc.praepositiopraep.substituitur aliis verbis specialioribus, ut: ወይግበሩ፡ ውስተ፡ ማኅቶት፡ ቅብአ፡ (pro ይደዩ፡ ) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 20 ; ግበር፡ እዴከ፡ ዲበ፡ ዛቲ፡ ጻሕል፡ Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 158,4 ; Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 159,1 ; F.M. 14,10 ( videasvid. sub ምራቅ፡ col. 898).
Substantivumsubst.[i.q. عَرِيشٌ ] tabernaculumla, umbraculumla: ገብረት፡ ላቲ፡ ዐሪሠ፡ ውስተ፡ ናሕሰ፡ ቤት፡ σκηνή Judith liber apocryphus.Judith 8,5 (sec. glossam marginalem ጎዦ፡ ). Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ዐሪሥ፡ ዘ፡ ጾመ፡ በአት፡
Substantivumsubst., plerumque m. , Plur. አልባስ፡ , pluralisPl.pluralisPl. አልባሳት፡ (ut not able to find explanation in abbreviation listEsr. 17,70 ).
1)vestimentumla, vestisla( ἱμάτιον , ἔνδυμα ) ad Hebraeos epistola.Hebr. 1,11 ; ልብስ፡ ዘምሉእ፡ ደመ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 14,19 ; Jesaiae prophetia.Jes. 50,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 51,6 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 101,27 ; Danielis prophetia.Dan. 7,9 ; ልብስ፡ ዘኢይጐነዲ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 51,8 ; ልብስ፡ ንጹሕ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 3,5 ( ἱμάτια ); ልብሰ፡ ወርቅ፡ 17,4; ልብሰ፡ ጶዴር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,8 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 45,8 ; ልብሰ፡ መትከፍት፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 36,11 ; de variis vestibus Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 36,35 sequensseq.; ልብሰ፡ ኀፂን፡ θώραξ loricalaliber Jobi.Job 41,17 ; liber Jobi.Job 41,18 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 43,20 ; Jeremiae prophetia.Jer. 26,4 ; ad Thessalonicenses epistola Pauli I.1 Thess. 5,8 [ Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ልብሰ፡ ሐፂን፡ ዘ፡ ጽሩር፡ ]. Pluralis አልባስ፡ vel singulas vestes significat አልባሲከ፡ τὰ ἱμάτιά σου Jesaiae prophetia.Jes. 58,8 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,27 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,39 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 3,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 44,10 ; አልባሰ፡ አቍያጽ፡ περικνημῖδες Danielis prophetia.Dan. 3,21 ; አልባሰ፡ ኀጺን፡ θώρακες Hezekielis prophetia.Hez. 38,4 , vel totum vestitum ( ἱματισμὸς , στολὴ , στολαί ) Ruth liber biblicus.Ruth 3,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 22,21 ; አልባሰ፡ ላህ፡ Baruchi liber apocryphus.Bar. 5,1 ; አልባሰ፡ ወርቅ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 44,11 ; አልባሰ፡ ክብር፡ στολὴ δόξης Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,29 ; et στολαὶ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 28,4 ; አልባሰ፡ ክብር፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 33,5 ; አልባስ፡ ዘመቅደስ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 35,21 ; sed etiam ልብስ፡ in SingularisSing.pro στολή positum legitur ልብሰ፡ ክብር፡ στολὴ δόξης Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,31 .
2)in specie vestis interiorla, tunicala( χιτών ) Canticum Canticorum.Cant. 5,3 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 6,3 ; አልባስ፡ χιτῶνες Matthaei Evangelium.Matth. 10,10 romanae editionisrom.; ፪ ልብሰ፡ ክዳናት፡ χιτῶνες Lucae evangelium.Luc. 3,11 ( videasvid. መልበስ፡ , ክዳን፡ ); se etiam vestisla( tunicala) exteriorla ἱμάτιον ( oppositum, -o, -nituropp. መልበስ፡ χιτών ) Matthaei Evangelium.Matth. 5,40 et ( oppositum, -o, -nituropp. ክዳን፡ ) Lucae evangelium.Luc. 6,29 ; περίζωμα Ruth liber biblicus.Ruth 3,15 .
3)dicitur de quovis pannola, aulaeola, velola, tegimentola: pannus, qui ad ulnae mensuram venditur F.N. 33,1; ልብሰ፡ ዐውደ፡ ዐጸድ፡ ἱστία τῆς αὐλῆς Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 37,7 , vel ልብሰ፡ ዐጸድ፡ et አልባሰ፡ ዐጸድ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 37,12 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 37,14 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 3,26 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 4,26 ; ሶበ፡ ነፍሐ፡ ነፋስ፡ ላዕለ፡ ሐመር፡ ዘጠብለሉ፡ ልብሳ፡ (cujus vela complicuerunt) Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 34 ; ጠብለላ፡ ለሥዕል፡ (picturam) በቍጥን፡ ወበአልባስ፡ ንጹሕ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 10.
lǝbs , pluralisPl. ʾalbās , pluralisPl.pluralisPl. ʾalbāsāt
1) (Dillmann 1) clothesen, garmenten ልብሰ፡ አርዋ፡ ፩1 veste di tessuto di setait 43 VI l. 21 (ed.), 36 l. 17–18 (tr.); ፲ወ፬ ጸዓዳ፡ ልብስ፡ ፮ፊቃር፡ ፮ቆብዕ፡ ፬ዘነቦ፡ ፪ማኅበስ፡14 vesti bianche, 6 cinture, 6 cappucci, 4 zanabo, 2 maḥbas{sic},it 44 VII l. 2 (ed.), 38 VII l. 2–3 (tr.); ወልብስ፡ ዘወርቅ፡ ዘኢተበትከ፡ ፱[፡]9 vesti d’oro integre,it 64 l. 5 (ed.), 53 l. 11 (tr.)
a) አልባሰ፡ ቅድዋት፡ ʾalbāsa qǝdwāt , አልባስ፡ ቅድዋት፡ ʾalbās qǝdwāt fine clothingen, luxury clothingen ወቦ፡ ዘይሁብ፡ አልባሰ፡ ቅድዋት፡ ቦ፡ ዘኡሁብ፡ ድንኳነ፡ ወቦ፡ ዘኡሁን፡ በቅለ፡ ምስለ፡ ሥርዐቱ።d’autres donnèrent de bons vêtements, d’autres donnèrent une tente, d’autres un mulet avec son harnaisfr 14 l. 12–13 (ed.), 17 l. 26–28 (tr.); ወነሥአ፡ እምኔሁ፡ አምኃ፡ አፍራሰ፡ ኅሩያነ፡ ወአልባሰ፡ ቅድዋተ፡ ዘዚአሁ፡ ኅብሮሙ፡ መናጽፈኒ፡ ከማሁ።il accepta de lui en cadeau des chevaux choisis, des vêtements de luxe, chacun d’une couleur, et, pareillement, des tapisfr 44 l. 4–5 (ed.), 51 l. 9–10 (tr.); ሶበሂ፡ ይትፌሣሕ፡ ይጼውዕ፡ ካህናተ፡ ወይዛዋዕ፡ ምስሌሆሙ፡ በነገረ፡ መጻሕፍት፤ እንዘ፡ ያስተፌሥሖሙ፡ በማኅሌት፡ ወወይን፡ ወያሠረግዎሙ፡ በአልባስ፡ ቅድዋት። Nelle ore poi di ricreazione, chiamava gli uomini di chiesa e discorreva con loro circa i Libri, mentre li rallegrava con canti spirituali e con vino, e li adornava di bellissime vestiit 8 l. 18–21 (ed); 19 l. 19–22 (tr.); መነኮሳትኒ፡ ወካህናት፡ ሠርዑ፡ በከመ፡ ሕጎሙ፡ ምስለ፡ መስቀል፡ ወማዕጠንት፡ እንዘ፡ ይለብሱ፡ አልባሰ፡ ክህነት፡ ሊቃውንተ፡ ቤተ፡ ክርስቲያኒሂ፡ ወመላህቅተ፡ ሕዝቦሙ፡ ለካህናት፡ ወፅኡ፡ ይትቀበልዎ፡ እንዘ፡ ይሠረገዉ፡ አልባሰ፡ ቅድዋተ፡os monges e os sacerdotes dispozeram-se por ordem, segundo o seu ritual, com cruz e thuribulo, revestidos com as vestes de sacerdotes; e os superiores da Egreja christã, e os principaes da classe dos sacerdotes sairam ao seu encontro, adornados com os melhores vestidospt 23 l. 19–23 (ed.); 42 l. 23–27 (tr.), videasvid. ቅድው፡
b) አልባሰ፡ ቀጠንት፡ ʾalbāsa qaṭṭant fine clothingen, exquisite clothingen በይእቲ፡ ዕለት፡ ብዙኃን፡ ነዳያን፡ ኮኑ፡ ብዑላነ። ወብዙኃን፡ ዕሩቃን፡ ኮኑ፡ ሥርግዋነ፡ በአልባሰ፡ ቀጠንት።En se jour, nombre de pauvres devinrent riches, et nombre de dénudés furent habillés de robes magnifiquesfr 74 l. 31–32 (ed.), 86 l. 2–4 (tr.), videasvid. ቀጢን፡
Cross-references: videasvid. also አልባስ፡ ቀጠንት፡ below
2) fabricen ወኆልቈ፡ አልባስኒ፡ መንጦላዕት፡ ዘግምዛ፡ ፪፡ ወዘዶቲ፡ ፪ ወዘሥዕል፡ ፩፡ አልባሰ፡ ታቦት፡ ፫Ed anche il numero dei tessuti, 2 tende di stoffa colorata, 2 di doti, 1 dipinta, 3 paramenti per il tābot,it 43 VI l. 19–20 (ed.), 36 15–17 (tr.); ወሥዕል፡ ዘልብስ፡ ፪[፡]2 pitture su tessuto,it 64 l. 12 (ed.), 53 18–19 (tr.)
Grébaut
ልብስ፡ lǝbs , pluralisPl. አልባስ፡ ʾalbās «vêtementfr (vestisla)» ― ልብስ፡ Ms. BNFabb217, fol. 15r. Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 5.
29

Les vocables ልብስ፡ , አልባስ፡ , አልባሳት፡ donnent lieu fréquemment à la formation de mots composés désignant des vêtements fins et précieux et des vêtements liturgiques.
ልብሰ፡ ወርቅ፡ lǝbsa warq ou ልብስ፡ ዘወርቅ፡ lǝbs zawarq «vêtement tissé d’orfr» ገነዘቶ፡ በልብስ፡ ዘወርቅ፡ ዘኮነ፡ ለምታ። 9 l. 9; ገብረት፡ ላዕሌሁ፡ ሠናየ፡ ወአልበሰቶ፡ ልብሰ፡ ወርቅ። 10 l. 2–3; ይለብስ፡ ውእተ፡ ልብሰ፡ ወርቅ። 10 l. 10; ልብሰ፡ ወርቅ፡ ዘዚአሁ፡ ዘኀደጎ፡ ውስተ፡ ቤቱ። 11 l. 1; ነገሮሙ፡ ዘከመ፡ አስተርአየ፡ ሎቱ፡ ውእቱ፡ ፈረሳዊ፡ ውስተ፡ ቤተ፡ ሞቅሕ፡ እንዘ፡ ይለብስ፡ ውእተ፡ ልብሰ፡ ዘወርቅ። 12 l. 3–5; አስተርአየ፡ ሎቱ፡ በውስተ፡ ፍኖት፡ እንዘ፡ ይለብስ፡ ውእተ፡ ልብሰ፡ ወርቅ። 12 l. 6–7; ርእዩ፡ እንዘ፡ ይለብስ፡ ውእተ፡ ልብሰ፡ ወርቅ። 12 l. 12–13, videasvid. ወርቅ፡
አልባስ፡ ቀጠንት፡ ʾalbās qaṭṭant vêtements finsfr ተፈጸመ፡ ሕንጸታ፡ በ፪ዓመት፡ እምዘ፡ ነግሠ፡ ወወሀባ፡ ሕፄሃ፡ አልባስ፡ ቀጠንት። 22a l. 23–25; ህየንተ፡ ዘመነንከ፡ ቀጠንተ፡ አልባሰ፡ ዘወርቅ፡ አነ፡ አለብሰከ፡ ዘዐይን፡ ኢርእየ። 28a l. 19–21; ንጉሥሂ፡ ዘይሁብ፡ ቀጠንተ፡ አልባሰ፡ ወያከብር፡ መካነከ፡ አነ፡ ኣከብሮ፡ በመንግሥትየ። 29a l. 3–6, videasvid. ቀጢን፡
Cross-references: videasvid. also አልባሰ፡ ቀጠንት፡ above
አልባሳተ፡ ተክህኖ፡ ʾalbāsāta takǝhno vêtements sacerdotauxfr (liturgiques) ሶበ፡ ሰምዑ፡ ዜና፡ ሞቱ፡ ለንጉሥ፡ መጽኡ፡ እምአድባረ፡ ደሰያት፡ ካህናት፡ ወመነኮሳት፡ ብዙኃን፡ ምስለ፡ አክሊላት፡ ወመሳቅል፡ ዘወርቅ፡ ወዘብሩር፡ ወአልባሳተ፡ ተክህኖ። 118 l. 18–20, videasvid. ተክህኖ፡
ልብሰ፡ ተክህኖ፡ lǝbsa takǝhno vêtements sacerdotauxfr (liturgiques) እምድኅረዝ፡ ሶቤሃ፡ ተክህነ፡ ወልደ፡ ድንግል፡ አማኑኤል፡ በግዑ፡ ለእግዚአብሔር። ሶበ፡ ይለብስ፡ ልብሰ፡ ተክህኖ፡ ኮነ፡ ፍርሃት፡ ወረዓድ። 118 l. 18–20, videasvid. ተክህኖ፡
አልባሳት፡ ʾalbāsāt ነሥእዎሙ፡ ሰብአ፡ ገሀረ፡ ደመንሁር፡ ወገነዝዎሙ፡ በአልባሳት፡ ሠናያት። 92 l. 8–9
Le pluriel externe ልብሳት፡ manque dans . አምሳለ፡ ልብሳተ፡ መላእክት። 15; ካዕበ፡ መንፈስ፡ ቅዱስ፡ አልባሰ፡ ለመላእክት፡ ልብሳቲሆሙ፡ ብርሃናዊት። 16; መንፈስ፡ ቅዱስ፡ አልባሶሙ፡ ለመላእክት፡ ለሱራፌም፡ ልብሳቲሆሙ፡ ብርሃናውያት። 17; ካዕበ፡ መንፈስ፡ ቅዱስ፡ አልባሶሙ፡ ለመላእክት፡ ልብሳቲሆሙ፡ ብርሃናውያት። 17; አልባሶሙ፡ ለመላእክት፡ ዘውእቶሙ፡ ሥርዐተ፡ አርባብ፡ ልብሳቲሆሙ። 18
31
Leslau
ልብስ lǝbs , pluralisPl. አልባስ ʾalbās , ልብሳት lǝbsāt , አልባሳት ʾalbāsāt clothesen, garmenten, apparelen, tunicen, curtainen (of court), silk veil of oblation in the churchen 305b
አልባሰ፡ ምክሕ ʾalbāsa mǝkḥ (Lt) gala dressen, videasvid. ምክሕ፡ 339a
nomen actionisn. act., pluralisPl. ትግሀታት፡ vigilatiola, vigiliaela: ቅዱስ፡ ብሶይ፡ መዓልተ፡ ጸሎታተ፡ ወሌሊተ፡ ትግሀታተ፡ ፈጸመ፡ Deg. Substantivumsubst.[ לֵב et לֵבָב , ܠܶܒܳܐ , لُبٌّ amh. ልብ፡ ; de etymo videasvid.Ges. thes. p. 738] m. et fem. (ut Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,18 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 15,13 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 15,14 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 17,22 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,23 ; liber Jobi.Job 36,34 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 1,16 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,23 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 7,22 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 8,17 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,3 ; Jeremiae prophetia.Jer. 18,12 ) pluralisPl. አልባብ፡ (ut Matthaei Evangelium.Matth. 9,4 ) est
2)animusla, corla, quatenus est sedes sensuum et affectuumla, agendi sentiendique ratiola, voluntaslaet consiliumla, innumeris in locis (secundum usum loquendi biblicum): ንብብዋ፡ ውስተ፡ ልባ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 40,2 ; ናዝዛ፡ ለልብከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,23 ; Jesaiae prophetia.Jes. 35,4 ; ደይ፡ ቃሎ፡ ውስተ፡ { ልብከ፡ }; ለአብዳን፡ ውስተ፡ አፉሆሙ፡ ልቦሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,26 ; ዘይፈትን፡ ልበ፡ ወኵልያተ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 11,20 ; እስመ፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ውእቱ፡ ልቡ፡ Deuteronomium.Deut. 1,36 ; ኖሎት፡ ዘከመ፡ ልብየ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 3,15 ; በኵሉ፡ ልብ፡ toto animolasaepissime (ut Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,27 ); በክልኤቱ፡ ልብ፡ ἐν καρδίᾳ δισσῇ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 1,28 ; ዘክልኤ፡ ልቡ፡ δίψυχος Jacobi epistola.Jac. 1,8 ; በልብ፡ ወልብ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 11,2 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 91,4 ; τὰ ἐντὸς , τὰ ἔγκατα Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 19,26 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,14 ; ኀብአ፡ ያዕቆብ፡ ልቦ፡ ለላባ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 105 ; praeterea videasvid. አዕበየ፡ , ኀየለ፡ , ጸንዐ፡ , አጽንዐ፡ , አግዘፈ፡ , አንበረ፡
3)praecipue summae animi facultates: mensla, ratiola, intellectusla; conscientiala, ልብየ፡ ገብአኒ፡ αἱ φρένες μου Danielis prophetia.Dan. 4,31 ; Danielis prophetia.Dan. 4,33 ; ገብኦ፡ ልቡ፡ σωφρονῶν Lucae evangelium.Luc. 8,35 ; Actus apostolorum.Act. 12,11 ; σύνεσις Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 31,11 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,11 ; ዘአልቦ፡ ልብ፡ ἀσύνετος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,13 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,2 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 42,8 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,20 ; Jeremiae prophetia.Jer. 5,21 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 91,6 ; ልበ፡ ሰብእ፡ ( oppositum, -o, -nituropp. ልበ፡ አርዌ፡ ) Danielis prophetia.Dan. 7,4 ; Danielis prophetia.Dan. 4,13 ; Danielis prophetia.Dan. 5,21 ; ὁ νοῦς liber Jobi.Job 33,16 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,28 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 7,23 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 12,2 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 14,5 ; ad Titum epistola.Tit. 1,15 ( romanae editionisrom.); ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 14,14 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 14,15 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 4,17 ; not able to find explanation in abbreviation listCyr. ad Theod. f. 13 ; διάνοια Jesaiae prophetia.Jes. 14,13 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 28,3 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 1,13 ; 1 Evangelium Joannis.Joh. 5,20 ; συνείδησις ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,15 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,1 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 3,9 .
tǝghat
Grébaut
ትግሀተ፡ ልብ፡ tǝghata lǝbb «générositéfr» ገብረት፡ ዘንተ፡ ኵሎ፡ በትግሀተ፡ ልብ፡ ለሕይወተ፡ ሀገር። 169, videasvid. ልብ፡
33
Leslau
ትግሀት tǝghat being (n.) awakeen, watchen, diligenceen, zealen 571
lǝbb imaginationen, ‘Phantasiedeዘንተሰ፡ አኮ፡ እምልብነ፡ ዘንብል፤ አላ፡ በዘ፡ ሰማዕነ፡ ንነግር፡ ወበዘርኢነ፡ ሰማዕተ፡ ንከውን።Dies schreiben wir nicht aus unserer Erfindung heraus, sondern wir schildern, was wir gehört haben, und wir bezeugen, was wir gesehende 29 l. 16–18 (ed.), 33 l. 31–32 (tr.) (‘Hier ist schon lebb deutlich im Sinne von Phantasie gebraucht, eine Notion aufgrund derer Afa-Warq Gabra-Iyasus seinen berühmten Neologismus lebbwallad geprägt hat.’ 33 n. 152)
Grébaut
ልብ፡ lǝbb
1) intelligence profonde des chosesfr ኮነ፡ ለሰብአ፡ ዝንቱ፡ ዘመን፡ ወዝንቱ፡ ትውልድ፡ አገበረነ፡ መፍቅድ፡ ኀበ፡ ትርጓሜ፡ ዛቲ፡ መጽሐፍ፡ ከመ፡ ታብርሃነ፡ ወትክሥት፡ ለነ፡ ልበ፡ መጻሕፍት፡ አምላካዊያት፡ ዘተኀብአ፡ እምኔነ፡ እምብዝኀ፡ ዑረተ፡ ሕሊናነ። Ms. BNFet110, fol. 1ra.
31–32
2) caractèrefr, sentimentsfr, idéesfr, impressionsfr ወለጠ፡ ኪዳነ፡ ዘተካየደ፡ ምስለ፡ ለኪኑስ፡ ወተግሀ፡ ከመ፡ ይግበር፡ ምግባረ፡ ዘይከውን፡ ለአሕጕሎቱ፡ በፍርሃት፡ ወወለጠ፡ ልቦ። 199
ልብ፡ ጽኑን፡ lǝbb ṣǝnun «cœur lâchefr» ንሥኡ፡ ሕፃነ፡ ወአሰርዎ፡ ላዕለ፡ መስቀል፡ ወተሳለቁ፡ ቦቱ፡ ወኮነ፡ ልቦሙ፡ ጽኑነ፡ ወቀተልዎ፡ ለሕፃን፡ ዘተቀትለ፡ ዘእንበለ፡ ፍርሃት። 237, videasvid. ጽኑን፡
Locution አሠነየ፡ (II,2) ልበ፡ ʾaśannaya lǝbba «déterminerfr, faire fléchirfr», faire prendre une décisionfr በውእቱ፡ ዘመን፡ ኮነ፡ ፍቁሩ፡ ለንጉሥ፡ ዘይኑን፡ አካክዮስ፡ ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ ዘቍስጥንጥንያ፡ ወአሠነየ፡ ልበ፡ ንጉሥ፡ ከመ፡ ይጽሐፉ፡ ባቡኒቆን፡ ዘበትርጓሜሁ፡ መጽሐፈ፡ ሃይማኖት፡ ፫፡ ጉባኤያት፡ ዘውእቶን፡ በኒቅያ፡ ወቍስጥንጥንያ፡ ወኤፌሶን። 251; አይልሉስሰ፡ ኮነ፡ ይልእክ፡ ኀበ፡ ንግሥት፡ ዋሪና፡ ሐሞቱ፡ እንዘ፡ ይብላ፡ ታሠኒ፡ ልበ፡ ንጉሥ፡ በእንቲአሁ፡ ወይእቲሰ፡ ኢክህለት፡ አሠንዮቶ፡ ልቡ፡ ለንጉሥ። 251; አሠነዩ፡ ልቦ፡ ከመ፡ ይኩን፡ ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ ህየንተ፡ ወይሉስ፡ ወአሰፈውዎ፡ ብዙኀ፡ ሀብታተ፡ ከመ፡ ያቅም፡ ሃይማኖተ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን። 251; ወከላጂኒ፡ ወሀቦ፡ ለቴዎድሮስ፡ ብዙኀ፡ ንዋየ፡ ፈሪሆ፡ ከመ፡ ኢይቅትልዎሙ፡ (sic) ለእሙ፡ ወለብእሲቱ፡ ሀለዉ፡ ተኀቢኦሙ፡ በእለ፡ እስክንድርያ። ወቴዎድሮስ፡ መኰንን፡ አሠነየ፡ ልቦ፡ ለከላጂ። 251, videasvid. አሠነየ፡
32
ልብ፡ ቅጥቁጥ፡ lǝbb qǝṭquṭ contritionfr (cœur brisé), dans la langue ascétique. Texte et référence: ... ምስለ፡ ረድኤተ፡ እግዚአብሔር፡ ወጽንዑ፡ በልብ፡ ቅጥቁጥ፡ በከመ፡ መሐረነ፡ በዘቀደመ፡... …Avec l’aide du Seigneur et sa puissance dans la contrition, comme il nous l’a enseigné auparavant par (ses) paroles…fr Ms. BNFet110, fol. 14ra. 446–447
3) servant d’élément de composition
a) Joint à des noms:
ሕማመ፡ ልብ፡ ḥǝmāma lǝbb «mélancoliefr» ወድቀ፡ ውስተ፡ ዝንቱ፡ ሕማመ፡ ልብ። 184, videasvid. ሕማም፡
ኀዘነ፡ ልብ፡ ḫazana lǝbb «regretfr» አዕረፈ፡ እንበለ፡ ኀዘነ፡ ልብ፡ ወሀከክ። 201, videasvid. ሐዘን፡
ስሕተተ፡ ልብ፡ sǝḥtata lǝbb «foliefr» ተወለጠ፡ ልቡናሁ፡ ወኮነ፡ የዐውድ፡ ውስተ፡ አብያተ፡ ዘቅጽር፡ በስሕተተ፡ ልብ። 287, videasvid. ስሕተት፡
ትግሀተ፡ ልብ፡ tǝghata lǝbb «générositéfr» ገብረት፡ ዘንተ፡ ኵሎ፡ በትግሀተ፡ ልብ፡ ለሕይወተ፡ ሀገር። 169, videasvid. ትግሀት፡
ትዕቢተ፡ ልብ፡ tǝʿbita lǝbb «orgueilfr» ኮነ፡ አኃዜ፡ ዓለም፡ ኵላ፡ ወወለጠ፡ ስሞ፡ በትዕቢተ፡ ልብ። 169, videasvid. ትዕቢት፡
ጽንዐተ፡ ልብ፡ ṣǝnʿata lǝbb «tyranniefr» ወሰከ፡ ጽንዐተ፡ ልብ፡ እምነ፡ እኅወ፡ አቡሁ፡ ዘኮነ፡ እምቅድሜሁ። 279, videasvid. ጽንዐት፡
b) Joint à des adjectifs:
ትሑተ፡ ልብ፡ tǝḥuta lǝbb «modestefr» ኮነ፡ የዋሀ፡ ወትሑተ፡ ልብ። 195, videasvid. ትሑት፡
ትኩዘ፡ ልብ፡ tǝkkuza lǝbb «plein de tristessefr» ሰከበ፡ ወኖመ፡ እንዘ፡ ኅዙን፡ ውእቱ፡ ወትኩዘ፡ ልብ። 195, videasvid. ትኩዝ፡
ኅዙነ፡ ልብ፡ ḫǝzuna lǝbb «affligéfr» ኢትኩን፡ ኅዙነ፡ ልብ፡ በከመ፡ ትኄሊ፡ አንተ፡ ወትብል፡ በእንተ፡ ኀጢአትየ፡ ኢባረከኒ፡ ዝንቱ፡ አረጋዊ። 257, videasvid. ሕዙን፡
ድኩመ፡ ልብ፡ dǝkuma lǝbb «découragéfr» ወዓዲ፡ ሮምሎስ፡ ፈርሀ፡ ወኮነ፡ ድኩመ፡ ልብ፡ ወእምብዝኀ፡ ፍርሃቱ፡ ተጠየቀ፡ እምኀበ፡ ማእምራን፡ ወመናፍስት፡ ርኩሳን። 175, videasvid. ድኩም፡
ዕቡየ፡ ልብ፡ ʿǝbbuya lǝbb «orgueilleuxfr» ወአክሪሱስሰ፡ ኮነ፡ ግዙፈ፡ ክሳድ፡ ወዕቡየ፡ ልብ። 167, videasvid. ዕቡይ፡
ጽኑዐ፡ ልብ፡ ṣǝnuʿa lǝbb «(homme) de mauvais cœurfr» ወይጣሉስሰ፡ ዓዲ፡ ዘኮነ፡ ሊቀ፡ ሐራ፡ ዘሀገረ፡ አብራኪ፡ ጽኑዐ፡ ልብ፡ ኮነ፡ ይጸልኦ፡ ለሳዊሮስ፡ ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ ዘሀገረ፡ አንጾኪያ። 265, videasvid. ጽኑዕ፡
ፍሡሐ፡ ልብ፡ fǝśśuḥa lǝbb «(ayant) le cœur satisfaitfr» ቅንአ፡ ላዕለ፡ ሑረቶሙ፡ እኩይ፡ ወኢኮነ፡ ፍሡሐ፡ ልብ፡ ከመ፡ ቀዳሚ፡ 200, videasvid. ፍሡሕ፡
33
Leslau
ልብ፡ ጽኑን lǝbb ṣǝnun ( 32 ) cowardly hearten 561a
Cross-references:
a) for ሁከተ፡ ልብ፡ videasvid. ሁከት፡ (Grébaut)
adjectivumadj., fem. ሐዳስ፡ , pluralisPl.m. ሐዲሳን፡ , fem. ሐዲሳት፡ et ሐዳሳት፡ , cumc. ሐደስት፡
1)novusla, recensla: folia Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 3 ; ficus Rel. Bar.; vinum Matthaei Evangelium.Matth. 9,17 ; ተክለ፡ ዘይት፡ ሐዲስ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 127,4 ; frumentum (hornum oppositum, -o, -nituropp. ከራሚ፡ ) Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 26,10 ; ገብረት፡ ዳፍንተ፡ ሐዳሰ፡ እምሥርናይ፡ ሐዲስ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 22 ; plaustrum Regum liber biblicum I.1 Reg. 6,7 ; vestis 3 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 11,29 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 11,30 ; funis Judicum liber.Jud. 15,13 ; uter Matthaei Evangelium.Matth. 9,17 ; domus Deuteronomium.Deut. 20,5 ; በድን፡ ሐዲስ፡ (nondum putridum) Enc.; ጦማረ፡ ክርታስ፡ ሐዲስ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 8,1 ; እገብር፡ ኵሎ፡ ሐዲሰ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 21,5 ; ይከውን፡ ሰማይ፡ ሐዲሰ፡ ወምድርኒ፡ ሐዲሰ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 65,17 ; Jesaiae prophetia.Jes. 66,22 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 21,1 ; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 3,13 ; ዐርክ፡ ሐዲስ፡ ወይን፡ ሐዲስ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 9,10 ; ካልእ፡ ሐዲስ፡ ንጉሥ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 46 ; ስብሐት፡ ሐዲስ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 32,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 39,4 ; ስም፡ ሐዲስ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 62,2 ; ሥርዐት፡ ሐዲስ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 38,31 ; Matthaei Evangelium.Matth. 26,27 ; ሥርዐት፡ ሐዳስ፡ ad Hebraeos epistola.Hebr. 9,15 ; ልብ፡ ሐዲስ፡ ወመንፈስ፡ ሐዲስ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 36,26 ; ውስተ፡ ሐዲስ፡ ሕይወት፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 6,4 romanae editionisrom.; ሐዳሳት፡ (leg. ሐደስት፡ ) እሙንቱ፡ በሃይማኖት፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 12. In specie notanda sunt:
a) ሕግ፡ ሐዲስ፡ vel ሐዳስ፡ (vel ሥርዐት፡ ሐዲስ፡ ) testamentum novumlaF.M. 4,2; ሰብአ፡ ሐዲስ፡ ሕግ፡ ( Christianila) Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 19.
b)biblia Novi Testamenti ሐዲስ፡ ቀኖና፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 86 ; መጻሕፍተ፡ እግዚአብሔር፡ ዘሐዲስ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 86 ; vel ሐዲስ፡ ወብሉይ፡ N. et V.T.laOrg.; vel ሐዲሳት፡ (sc. መጻሕፍት፡ ) ወብሉያት፡ id.
c) ሐዲሳን፡ እለ፡ ተጠምቁ፡ νεόφυτοι novila, modogenitilaDidascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 42 ; item ሐዲስ፡ ሕዝብ፡ , ሐዲሳነ፡ ሕዝብ፡ Syn.; sed etiam competentesla(baptismum) hoc eodem nomine appellare licet: በእንተ፡ ሐዲስ፡ ሕዝብ፡ እለ፡ ይፈቅዱ፡ ይጠመቁ፡ Syn. ( videasvid. ንኡስ፡ ).
e) ሐደስት፡ primitiaela: በአውራኀ፡ ሐደስት፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 23,15 .
2)novuslai.e. inauditusla ሐዲስ፡ ዘነገርኩ፡ አነ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 42,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 43,19 ; Jesaiae prophetia.Jes. 48,6 ; ሐዲሳት፡ res novaelaHenochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 106,13 ; ሐዳሳት፡ ለለ፡ ጽባሑ፡ Threni, liber biblicus.Thren. 3,23 ; አፅምኦ፡ ዘሐዲስ፡ Actus apostolorum.Act. 17,21 .
ḥaddis , fem. ḥaddās , pluralisPl. m. ḥaddisān , fem. ḥaddisāt , ḥaddāsāt
Grébaut
ሐዲስ፡ ḥaddis , pluralisPl. ሐዲሳን፡ ḥaddisān «neuffr, nouveaufr» ― { fem. } ሐዳስ፡ ḥaddās , pluralisPl. ሐዳሳት፡ ḥaddāsāt «neuvefr, nouvellefr» ― አዲስ፡ Ms. BNFabb217, fol. 29r.
63
Leslau
ሐዲስ ḥaddis ( fem. ḥaddās ) newen, recenten, junioren, the New Testamenten
ሐዲስ፡ ወብሉይ፡ ḥaddis wabǝluy Old and New Testamentsen, videasvid. ብሉይ፡ 225b
ሐዲሰ፡ ሃይማኖት፡ ḥāddisa hāymānot neophyteen, videasvid. ሃይማኖት፡ 221b
Cross-references:
a) for ሐዲስ፡ ሥርዐት፡ videasvid. ሥርዐት፡ (Leslau)
b) for ሕግ፡ ሓዲስ videasvid. ሕግ፡ (Leslau)
(vel ሣፁን፡ ) Substantivumsubst., plerumque m. , pluralisPl. ሣጹናት፡ ( Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 29 ),
1)vas vel loculus quivis, in quo quid reconditur, scriniumla, armariumla, cistala, areala, capsala: (dives) ዘምሉእ፡ እምወርቅ፡ ወእምብሩር፡ ሣጹነ፡ ዚአሁ፡ Lud. e Mss. Colb.; recondendae pecuniae F.N. 39; si quis furaturla n. 271 እምወርቀ፡ መመባእ፡ ዘሣፁን፡ (arcae aerarii sacri) F.M. 17,1; translatetransl.: ሣጹነ፡ ልቡና፡ scrinium prudentiaelaLud. e Mss. Colb.; ሣጹነ፡ ሕግ፡ . p. 497, not able to find explanation in abbreviation listNr. 16.
2)arcalavel loculusla, in quibus mortui repositi sepuliuntur: Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 17 et alibi saepissime; not able to find explanation in abbreviation listChrys. f. 3 ; Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 272 ; Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 283 ; (Alexandra ut Herodi se subduceret) ገብረት፡ ፪ ሣጹነ፡ ከመ፡ ሣጹነ፡ ምውታን፡ ወቦአት፡ ውስተ፡ ፩ ወወልዳ፡ ቦአ፡ ውስተ፡ ካልኡ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 323. [Amharice: ሣጽን፡ vid. not able to find explanation in abbreviation listIsenb. p. 45 ; arab. شَاصُونَةٌ , quod vas fictile, vitreumlainterpretantur lexikographi. Etymon, si quid video, repetendum est e צָנַן صان reposuit, recondidit, asservavitla(coll. صِنٌّ ); syllaba prima vel e vel e ጸን retusa videtur; idem est hebr. צִנְצֶנֶת Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 16,33 .].
śāṣun , ሣፁን፡ śāḍun
Grébaut
ሣፁን፡ śāḍun «caissefr, coffrefr, écrinfr» ― ሣጥን፡ Ms. BNFabb217, fol. 55r.
139
Leslau
ሣጹን śāṣun , ሣፁን śāḍun chesten, shrineen, boxen, cofferen, shrineen, cupboarden
ሣጹነ፡ ምውት śāṣuna mǝwwǝt coffinen, videasvid. ምዉት፡ 537a
praepositiopraep.frequentissima [e.q. על , ܥܰܠ , عَلَى , amh. ላይ፡ ]; pronomenpron.suffixa per êlasibi subjungit, ut ላዕሌየ፡ , ላዕሌከ፡ caet. ( gramm.§ 167,3)
1)superla, suprala( ἐπὶ et ὑπέρ ), et de statu quietis et de motu in superiorem loci partem: ቆመ፡ ዕዝራ፡ ላዕለ፡ መከየድ፡ ዘዕፅ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 18,4 ; አዕረፈት፡ በረከት፡ ላዕለ፡ ያዕቆብ፡ ዲበ፡ ርእሱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 44,23 ; ከመ፡ ይኅድር፡ ፍርሀተ፡ ዚአሁ፡ ላዕሌክሙ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 20,20 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 7,17 ; ተጽእነ፡ ላዕለ፡ ኪሩቤል፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 17,12 ; ሰጥሐ፡ ላዕለ፡ expandere superlaRegum liber biblicum II.2 Reg. 17,19 ; ሐጸረ፡ ላዕለ፡ circumsepire superlai.e. sepimento munirelaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 28,24 ; ተዐየነ፡ ላዕለ፡ obsiderelaRegum liber biblicum IV.4 Reg. 25,1 ; መጽአ፡ መንፈሰ፡ እግዚአብሔር፡ ላዕሌየ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 2,2 ; መንፈሰ፡ እግዚአብሔር፡ ላዕሌክሙ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,9 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 3,16 ; መጽአ፡ ሞት፡ ላዕለ፡ ኵሉ፡ ሰብእ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 5,12 ; ነጸረ፡ ላዕለ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,4 ; ዘይወግር፡ እብነ፡ ላዕሌሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,5 ; ዘረወ፡ ላዕለ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 26,30 ; ዘርአ፡ ላዕለ፡ n. 57Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 18,20 ; saepius መጽአ፡ vel በጽሐ፡ ላዕለ፡ supervenit alicuila, ei acciditlaut Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 8,14 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,13 ; etiam de transeundo super aliquid usurpatur ላዕለ፡ (alias እንተ፡ ላዕለ፡ ) ut ላዕሌየ፡ ኀለፈ፡ መቅሠፍትከ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 87,17 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 13,3 . In specie dicitur
a)de vestibusla, quae alicui superindutae sunt, quas gestat: Ruth liber biblicus.Ruth 3,15 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 18,4 ( ዐጽፍ፡ ዘላዕሌሁ፡ ); Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 38,2 .
b)de re gravi, quae onerilaest super aliquo; videasvid. ከብደ፡ , ዕፁብ፡ ; ኮነት፡ እዴሁ፡ ላዕለ፡ ኢሎፍሊ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 7,13 ; ትሕዝብተ፡ ሞት፡ ላዕለ፡ ኵሉ፡ እጓለ፡ እመሕያው፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 40,2 ; inde de debitolaet officiola, quod alicui incumbit: ለእመ፡ ክህደ፡ ተለቃሒ፡ ዘቦ፡ ላዕሌሁ፡ ዕዳ፡ Fetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 27 ; ዘሀለወ፡ ላዕሌሁ፡ ልቃሕ፡ qui mutuum debetla, Fetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 27 ; እስመ፡ ላዕሌከ፡ ዝነገር፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 10,4 ; ዘላዕሌሁ፡ ማኅተም፡ ἦν ἐπὶ τοῦ δακτυλίου Tobit, liber apocryphus.Tob. 1,22 ; videasvid. ሕሩም፡ et ተሐረመ፡ ; deinde ላዕለ፡ እደ፡ ብእሲ፡ vel ላዕለ፡ nudum significat ejus munerela, eo ducela, sub ejus auspiciisla: ላዕለ፡ እዴሁ፡ δι᾽ αὐτοῦ not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 1,21 Platt; (Hierosolyma diruta sunt imperante Vespasiano) ላዕለ፡ እደ፡ ወልዱ፡ ጢጦስ፡ Abushakeri opus chronographicum; numerus significat capita.Abush. 19 ; ላዕለ፡ ይታመር፡ ἐν χειρὶ Ἰθάμαρ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 4,33 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 7,8 ; ላዕለ፡ እምሔው፡ ይትዐቀብ፡ ὑπὸ ἐπιτρόπους ἐστί ad Galatas epistola Pauli.Gal. 4,2 .
c)de superaddendo adlaaliquid: Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 5,16 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 27,13 ; ከመ፡ ኢትንሣእ፡ ብእሲተ፡ ላዕሌሆን፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31,50 .
d)ut in sermone arab., de conditionela, cui pactum superinstruitur: ወተካየዶ፡ ላዕለዝ፡ et sub hac conditione foedus cum eo fecitlaJosippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 312.
e)ex adversola, e regionela(ductum de imminendo super rem) Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,14 .
f)de imperio inlaalios et de praestantia superlaalios, ut: ነግሠ፡ ላዕለ፡ q.v., ተሠይመ፡ ላዕለ፡ q.v.; ቆመ፡ ላዕለ፡ Ruth liber biblicus.Ruth 2,5 ; Ruth liber biblicus.Ruth 2,6 ; አንተ፡ ኩን፡ ላዕለ፡ ኵሉ፡ ቤትየ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,40 ; ሤሞ፡ ላዕለ፡ 41,33; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 10,14 sequensseq.; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 18,2 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 20,23 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 20,24 ; በእንተ፡ ክብረ፡ ቀሲስ፡ ላዕለ፡ ካልኣን፡ de praestantia sacerdotis super aliosla, Can. Niceni. Pars Synodi. Numerus significat canones.Can. Nic. 18.
g)rarius de objecto sermonis ( dela): ላዕሌክሙ፡ ተነበየ፡ περὶ ὑμῶν de vobisla, Matthaei Evangelium.Matth. 15,7 ; ግሙራ፡ ኢተሰምዐ፡ ነገር፡ ዘከመዝ፡ ላዕለ፡ ሶስና፡ not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,27 , scilicet ubi sermo de aliquo idem est ac sermo contra aliquem; inde ሠሐቀ፡ et ተሳለቀ፡ ላዕለ፡ q.v. ገብረ፡ ኵነኔ፡ ላዕለ፡ q.v.
h)rarius de causa ( obla, propterla ἐπὶ cumc.Dat.): ኢትትላጸዩ፡ ርእሰክሙ፡ ላዕለ፡ ዘሞተ፡ ἐπὶ νεκρῷ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 21,5 ; Michaei prophetia.Mich. 1,16 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 1,24 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 24,26 .
2)confinii et propinquitatis vim habet adla, apudla, inla(germ. andeet beide): ላዕለ፡ ባሕር፡ ad marelaJosuae liber.Jos. 16,3 ; አልቦ፡ ሥርወ፡ ላዕሌሁ፡ in eolaMatthaei Evangelium.Matth. 13,21 ; እመ፡ ኀባእኮ፡ ላዕሌከ፡ παρὰ σεαυτῷ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 2,1 ; ከመ፡ ኣርኢ፡ ኀይልየ፡ ላዕሌከ፡ ἔν σοι ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,17 ; ብንያም፡ በከየ፡ ላዕለ፡ ክሣዱ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 45,14 ; saepius ኀደረ፡ ላዕለ፡ ብእሲ፡ ubi Graecus habet ἔν τινι ut ad Romanos epistola Pauli.Rom. 7,17 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 7,18 ; ad Colossenses epistola Pauli.Col. 2,9 ; ሚላዕሌነ፡ τί πρὸς ἡμᾶς Matthaei Evangelium.Matth. 27,4 ; Evangelium Joannis.Joh. 21,22 ; Evangelium Joannis.Joh. 21,23 .
3)de fine, in quem actione intenditur: inla, adla, maxime contrala, adversuslaet ergala( Dat. commodilaet incommodila); frequentissimus est his praepositionis usus: እመ፡ መላሕከ፡ መጥባሕተ፡ ላዕለ፡ ዐርክከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,21 ; ይሔልዩ፡ እኩየ፡ ላዕለ፡ እግዚአብሔር፡ liber Jobi.Job 1,5 ; ንብብ፡ ቃለ፡ ላዕለ፡ እግዚአብሔር፡ liber Jobi.Job 2,9 ; ዐርገ፡ ላዕለ፡ አህጉር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 36,1 ; ናሁ፡ አነ፡ ላዕሌከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 21,13 ; እደዊሁ፡ ላዕለ፡ ኵሉ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 16,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 50,20 ; እለ፡ የኀሥሡ፡ ላዕለ፡ እግዚእየ፡ እኪተ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 18,4 ; ቆሙ፡ ላዕሌየ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 3,6 ; praeterea videasvid.verba አሕሠመ፡ , አስምዐ፡ , ገብረ፡ , አበሰ፡ , ጌገየ፡ , ተምዕዐ፡ , verba dimicandilaet alia; in bonam partem: ዘንተ፡ ጽድቀ፡ ግበሪ፡ ላዕሌየ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 20,13 ; ያሤኒ፡ ላዕሌኪ፡ Judith liber apocryphus.Judith 10,16 ; ግበሩ፡ ምጽዋተ፡ ወምሕረተ፡ ላዕለ፡ ቢጽክሙ፡ Zachariae prophetia.Zach. 7,9 ; ይከውን፡ ሣህል፡ ላዕሌሆሙ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 1,8 ; ይጼሊ፡ ላዕሌከ፡ ὑπέρ σου Genesis liber Pentateuchi.Gen. 20,7 ; Dat.ut: n. 58 በእንተ፡ ምንት፡ ገብረ፡ እግዚአብሔር፡ ላዕሌነ፡ ዘንተ፡ ἡμῖν Jeremiae prophetia.Jer. 5,19 ; ከመ፡ ትሠኒ፡ ላዕሌኪ፡ ἵνα εὖ γένηταί σοι Ruth liber biblicus.Ruth 3,1 ; ኄራነ፡ ኮኑ፡ ላዕሌነ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,15 . Dicunt: እኩይ፡ ላዕሌየ፡ mihi displicetlaKoheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,17 ; ተኈለቈት፡ ኀጢአት፡ ላዕለ፡ ኵሉ፡ peccatum omnibus annumeratum estlaad Romanos epistola Pauli.Rom. 5,12 ; ጸሐፈ፡ ላዕለ፡ assignare alicuilaLucae evangelium.Luc. 16,6 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 10,8 . ላዕለ፡ creberrime componitur cum et እንተ፡ et እምነ፡
III,3
1)sibi alterum alteri succederela, vices alternarela, vel mutarela, variarela, alternis vicibus agerelavel facerela: እስከ፡ አመ፡ የኀልቅ፡ ይትባረይ፡ ብርሃን፡ ምስለ፡ ጽልመት፡ μέχρι συντελείας φωτὸς μετὰ σκότους liber Jobi.Job 26,10 ; ዘእንበለ፡ ይኩን፡ ተባርዮ፡ ሌሊት፡ ወመዓልት፡ ( vicissitudola) Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 23 ; Deus astra creavit, ወእምዝ፡ ተባረዩ፡ ፀሓይ፡ ወወርኅ፡ ወከዋክብት፡ መዓልተ፡ ወሌሊተ፡ Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 10 ; n. 507regnaverunt ኅቡረ፡ በኢትባርዮ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 4 ; ዘበጥዎ፡ በአብትር፡ እንዘ፡ ይትባረዩ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 20 ; ኵሎ፡ አሚረ፡ ይትባረዩ፡ ዘምሮ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 22,47 .
2)certamine mutuo certarela(in libris ex Arab. versis), ut: Herodes ገብረ፡ መካነ፡ ርሒበ፡ ወረሰየ፡ ውስቴታ፡ ሰረገላ፡ ይስሐብዎ፡ አፍራስ፡ በተባርዮ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 328 ; Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 348.
III,1et ተሰለጠ፡ III,2
1)complerila, implerila, perfectum fierila, consummarila, absolvila, de vaticinio Lucae evangelium.Luc. 4,21 ; በዘ፡ ይሴለጥ፡ ሙስናሃ፡ ለኢየሩሳሌም፡ Danielis prophetia.Dan. 9,2 ; ከመ፡ ትሰለጥ፡ ኀጢአት፡ Danielis prophetia.Dan. 9,24 ; ተሰልጠ፡ መዐትየ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 6,12 varia lectiovar.; ከመ፡ ኢይሰለጡ፡ ἵνα μὴ τελειωθῶσι ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,40 ; በኀቤክሙ፡ ተሰልጠት፡ ጥበብ፡ liber Jobi.Job 12,2 (v. ጠፍአት፡ ); ወተሰልጠ፡ ሕማምየ፡ ውስተ፡ መሬት፡ liber Jobi.Job 16,15 ; Evangelium Joannis.Joh. 3,30 ἐλαττοῦσθαι .
2)efficacem fierila, proficerela, peragerela: ተገብረ፡ ወተሰልጠ፡ እሳት፡ ውስቴቱ፡ ( ለማይ፡ ) ἐνήργει Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 16,17 ; ኮነ፡ ወተሰልጠ፡ καὶ κατευωδώθη αὐτῷ Danielis prophetia.Dan. 8,11 ; ገብረ፡ ወተሰልጠ፡ Danielis prophetia.Dan. 8,12 . Vocabularium Aethiopicum, -a -a.Voc. Ae.: በጽሐ፡ ተሰልጠ፡ ዘ፡ ደረሰ፡
Substantivumsubst.latitudola, τὸ πλάτος : ገብረ፡ ቆመ፡ አረፍቱ፡ ፸ በእመት፡ ወማእኖ፡ ዘ፶ በእመት፡ Judith liber apocryphus.Judith 1,2 .
Substantivumsubst., plerumque m. , poenala, vindictala, ultiola: እትበቀለኪ፡ በቀለ፡ ዘማት፡ Hezekielis prophetia.Hez. 16,38 ; Hezekielis prophetia.Hez. 23,45 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 42,1 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 57,10 ; ለብሰ፡ ልብሰ፡ በቀል፡ Jesaiae prophetia.Jes. 59,17 ; ዕለተ፡ በቀል፡ Jeremiae prophetia.Jer. 26,10 ; crebro ገብረ፡ በቀለ፡ , cumc. በ፡ pers. Hezekielis prophetia.Hez. 25,11 ; Hezekielis prophetia.Hez. 25,12 ; vel ላዕለ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 25,17 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 30 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 48 ; vel እምነ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 12,12 ; cumc. ለ፡ alicui Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 9,4 ; እትበቀል፡ በቀለ፡ ህየንተ፡ አዕይንትየ፡ Judicum liber.Jud. 16,28 ; ከመ፡ ያግብኡ፡ በቀለ፡ እምኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ለምድያም፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 31,3 ; በበቀለ፡ እኁሁ፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 3,27 ; በቀለ፡ ደም፡ ἡ δίκη Actus apostolorum.Act. 28,4 romanae editionisrom.
, Substantivumsubst., m. et fem. , ponsla(sine dubio proprie: id quo hiatus occluditur, vel agger quo fluctus intercluduntur vel coërcentur): Regum liber biblicum II.2 Reg. 23,21 ( διαβάθρα ); ገብረ፡ ተንከተመ፡ ዲበ፡ ባሕር፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 28 ; ተበትከት፡ ተንከተም፡ ዘውስተ፡ ባሕር፡ Sx. Nahum.Nah. 12 ; translatetransl.: ማርያ፡ ተንከተመ፡ እግዚአብሔር፡ ኮነት፡ ኀበ፡ ሰብእ፡ Θεῷ πρὸς ἀνθρώπους γέφυρα , hom. Procli in Cyrilli Alexandrini scripta (de recta fide; ad Reginas; ad Theodosium; colloquium cum Palladio; Homiliae; Epistolae).Cyr. f. 119 ; ማርያም፡ ተንከተም፡ ኵሉ፡ ስእለታት፡ Maʃshafa Genzat.Genz. f. 157 ; ( ኦማርያም፡ ) ከመ፡ ትኩኒ፡ ተንከተም፡ ለውሉደ፡ ሰብእ፡ ለሕይወት፡ ዘለዓለም፡ Laudes Mariae.Laud. Mar. – Voc. Ae.:la ተንከተም፡ ዘ፡ ድልድይ፡ ሐመርሂ፡ ይትበሀል፡ ; aliudla: ተንከተም፡ ብ፡ ድልድይ፡ ወመሰላል፡ ; aliudla: ተንከተም፡ አርማስ፡ ሐመር፡ ዘ፡ መርከብ።
not foundn. peregr.scilicetsc. בָּשָׂר ܒܶܣܪܳܐ carola: (Filius Deus) ገብረ፡ ለርእሱ፡ ባሶረ፡ ግሩመ፡ ወለብሰ፡ እምኔሃ፡ ለድንግል፡ not able to find explanation in abbreviation listClem.f. 152.
Substantivumsubst., plerumque m. , pluralisPl. አስማት፡ [ שֵׁם ܫܶܡ إِسْمٌ ]
1)nomenlaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 2,19 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,20 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,20 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,19 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 10,25 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 11,29 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 25,13 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 26,20 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 1,1 ; Danielis prophetia.Dan. 1,7 ; Matthaei Evangelium.Matth. 1,21 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,2 , al. sexcenties; ደሴት፡ እንተ፡ ስማ፡ ፍጥሞ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 1,9 ; እምትካት፡ ስምከ፡ ላዕሌነ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 36,16 ; አምኅ፡ ቢጸከ፡ በበአስማቲሆሙ፡ nominatimlaEpistola Joannis III.3 Joh. 15 ; Evangelium Joannis.Joh. 10,3 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 1,17 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 4,32 .
a) መኑ፡ ስምከ፡ quod est nomen tuum?laJudicum liber.Jud. 13,17 ; መኑ፡ ስሙ፡ ወመኑ፡ ስመ፡ ወልዱ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 24,27 ; Clem. f. 221 ( videasvid. መኑ፡ ).
b) ስመ፡ ጥምቀት፡ praenomenla(baptizato inditum), ut: ስመ፡ ጥምቀቱ፡ ዘሚካኤል፡ not able to find explanation in abbreviation listCod. Didascaliae Stuttg. p. 117.
c) ዘአልቦ፡ ስመ፡ anonymusla, ut Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 4,22 .
d) በስመ፡ እገሌ፡ nomine et auctoritatelaalicujus: ኢይነግር፡ በስመ፡ ዚአሁ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 20,9 ; Deuteronomium.Deut. 18,22 ; Evangelium Joannis.Joh. 5,43 ; Evangelium Joannis.Joh. 10,25 ; Actus apostolorum.Act. 4,7 .
e)nomenlaopponitur rei: n. 341 ጥበብ፡ በከመ፡ ስማ፡ ይእቲ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,22 ; ዐርክ፡ ለስም፡ በከ፡ ዘይትዓረክ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 37,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,25 .
2)nomenlai.e. famala
b)fama post mortemla, memoriala: እለ፡ ኀደጉ፡ ስመ፡ ክቡረ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 44,8 ; ይወርስ፡ ስመ፡ ዘለዓለም፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 15,6 ; ይቀውም፡ ስሙ፡ ለትውልደ፡ ትውልድ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 39,9 ; ኣጠፍእ፡ ስሞሙ፡ ወዘርኦሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 14,22 ; እሁቦሙ፡ ስመ፡ ዘለዓለም፡ Jesaiae prophetia.Jes. 56,5 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 71,17 ; Deuteronomium.Deut. 7,24 ; Deuteronomium.Deut. 9,14 .
c)nomen celebrela, famala: ዕደወ፡ ስም፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 6,4 ; ገብረ፡ ለከ፡ ስመ፡ ዐቢየ፡ Deuteronomium.Deut. 26,19 ; ገበርከ፡ ለከ፡ ስመ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 39,20 ; ኮነ፡ በከመ፡ ስሙ፡ ዐቢይ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 46,1 ; ውሉድ፡ ወሕንጻ፡ ሀገር፡ ያዐብዩ፡ ስመ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 40,19 ; ኀሊ፡ ስመ፡ ትገብር፡ ለከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 41,12 . In libris Mss. ስም፡ passim confunditur cum ስምዕ፡
sǝm
Leslau
አስማተ፡ ሥራይ፡ ʾasmāta śǝrāy magical namesen, magicen, witchcraften, videasvid. ሥራይ፡ 536a
Cross-references: for ሕስወ፡ ስም፡ videasvid. ሕስው፡ (Leslau)
I,1[ גָּבֵר valuitla, fortis fuitla; de prima radicis significatione videasvid.Ges. thes. p. 261] SubjunctivusSubj. ይግበር፡
2)transit., facerela,
c)conficerela, fabricarila, ut: arcam Genesis liber Pentateuchi.Gen. 6,14 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 8,6 ; ferramenta Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,22 ; vestes Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,7 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,21 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,3 ; vas Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 11 ; Jeremiae prophetia.Jer. 18,4 ; simulacrum Deuteronomium.Deut. 27,15 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 11 ; flagellum Evangelium Joannis.Joh. 2,15 ; varias n. 1160res Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 25 -30; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 8,1 ; septum Genesis liber Pentateuchi.Gen. 33,17 ; hortos et piscinas Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,5 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,6 ; foveam Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 7,16 ; መዛግብተ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,34 ; libros Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 12,12 ; al.; cumc. እምነ፡ materiae: Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 30,1 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 30,5 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,21 ; vel cumc.Genitivo: Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 27,3 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 6,14 ; Hezekielis prophetia.Hez. 27,6 ; vel cumc.duplexdupl.Acc.: Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 39,12 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 39,13 ; Jesaiae prophetia.Jes. 44,17 ; ትገብሮ፡ ( ለወርቅ፡ ) አክሊላተ፡ Zachariae prophetia.Zach. 6,11 .
g)exercerela, subigerela, Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 31,4 ; euphemistice: (aliquem) Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,5 ;
k)perficerela, peragerela, perpetrarela, ኢገበርከ፡ ሎቱ፡ መዐቶ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,18 ; ዘፈቀደ፡ በልቡ፡ ይገብር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 8,15 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,28 ; ገቢረ፡ ግበር፡ በከመ፡ አዘዝኩ፡ ( ἐπιτελέσεις ) Judith liber apocryphus.Judith 2,13 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 51,9 (omisso Objecto); Judicum liber.Jud. 11,39 ; መንክረ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 77,5 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 97,1 ; ዐበይተ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 70,21 ; Lucae evangelium.Luc. 1,49 ; ተኣምረ፡ Judicum liber.Jud. 6,17 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 48 ; Evangelium Joannis.Joh. 2,11 ; Evangelium Joannis.Joh. 2,23 ; ኀይላተ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 7,22 ; ግብረ፡ Evangelium Joannis.Joh. 5,36 ; ad Timotheum epistola II.2 Tim. 4,5 ; ፈቃዶሙ፡ Marci Evangelium.Marc. 15,15 ; በቀለ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 12,12 ; Hezekielis prophetia.Hez. 25,11 ; ፍኖተ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 41,6 ; judicium Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 5,48 ; Evangelium Joannis.Joh. 5,27 ; ንፈቅድ፡ ትግበር፡ ለነ፡ ዘሰአልናከ፡ Marci Evangelium.Marc. 10,35 ; Evangelium Joannis.Joh. 14,13 ; Evangelium Joannis.Joh. 14,14 .
l)facerela, agerela: Matthaei Evangelium.Matth. 5,47 ; ምንተ፡ እግበር፡ Marci Evangelium.Marc. 10,17 ; Lucae evangelium.Luc. 3,10 ; ዘንተኑ፡ ገከርኪ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,13 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,14 ; ዘእገብር፡ አነ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,17 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 22,16 ; እምዝ፡ ፈጺሞ፡ እግዚአብሔር፡ ዘንተ፡ ኵሎ፡ ገቢረ፡ ያመጽእ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 10,12 ; ኢትግበር፡ ከመዝ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 10 ; ታአምር፡ ዘከመ፡ ገብሩ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 10 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 8,21 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,5 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,3 ; Lucae evangelium.Luc. 2,27 ; Evangelium Joannis.Joh. 14,31 ; ሠናየ፡ ገበርከ፡ bene egistilaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 37,9 ; 1 not able to find explanation in abbreviation listCor. 7,37 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 4,14 ; እንተ፡ ትኄይስ፡ ገብረ፡ ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 7,38 ; etiam sequensseq.SubjunctivusSubj., ut: ኢይገብር፡ የሀባ፡ ለካልእ፡ (non faciet ut eam det alii) Tobit, liber apocryphus.Tob. 6,13 ; in specie
m)facere aliquid alicuilavel contra aliquemlai.e. praestarela, exhiberela, afficerela, agere cumlaaliquo, tractarelaaliquem, committere inlaaliquem, construitur cumc.c. ለ፡ , ut: ገቢረ፡ ሠናይ፡ ለጽኑስ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,27 ; ምንተ፡ እንከ፡ እግበር፡ ዓዲ፡ ለወይንየ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 5,4 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 24,44 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 14,31 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,44 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,32 ; Marci Evangelium.Marc. 5,19 ; Marci Evangelium.Marc. 5,20 ; Marci Evangelium.Marc. 7,12 ; Marci Evangelium.Marc. 10,51 ; Marci Evangelium.Marc. 15,8 ; Lucae evangelium.Luc. 6,27 ; Evangelium Joannis.Joh. 13,15 ; cumc. በ፡ , ut: በከመ፡ አቍሰሎ፡ ይገብሩ፡ ቦቱ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 24 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 22,12 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 6,1 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 22,2 ; Deuteronomium.Deut. 3,6 ; Deuteronomium.Deut. 4,3 ; Lucae evangelium.Luc. 23,31 ; cumc. ላዕለ፡ ( ergalavel contrala): ገብረ፡ ምሕረተ፡ ላዕለ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 64,4 ; Lucae evangelium.Luc. 10,37 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 18 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 48 ; Dan. apocr. 1,61; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 12,18 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 20,9 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 34,7 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 40,14 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 14,11 ; Judicum liber.Jud. 15,11 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 31,11 ; Evangelium Joannis.Joh. 15,21 ; cumc. ዲበ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 9,24 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 14,4 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 18 ; Actus apostolorum.Act. 9,13 ; cumc. ምስለ፡ pers.: Ruth liber biblicus.Ruth 2,11 ; Judicum liber.Jud. 15,3 ; Danielis prophetia.Dan. 1,13 ; Lucae evangelium.Luc. 1,72 ; cumc.Acc.personapers.vel rei: ሕዝበኒ፡ ግበር፡ ዘከመ፡ ፈቀድከ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 3,11 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,8 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,45 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 16,15 ; Deuteronomium.Deut. 31,4 ; Josuae liber.Jos. 8,2 .
o)adhiberela: ይደሉ፡ ከመ፡ ይግበሩ፡ ሎቱ፡ (sc. ለደዌ፡ ) ፈውሳተ፡ ልምሉማተ፡ Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 3,3 ; ንሣእ፡ ኵሎ፡ ንዋየ፡ ዘውስቴቶን፡ ወግበር፡ ለሕንጸተ፡ አብያተ፡ ክርስቲያን፡ Lud.e not able to find explanation in abbreviation listVit. Theoph.
p)nonnumquam cumc.praepositiopraep.substituitur aliis verbis specialioribus, ut: ወይግበሩ፡ ውስተ፡ ማኅቶት፡ ቅብአ፡ (pro ይደዩ፡ ) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 20 ; ግበር፡ እዴከ፡ ዲበ፡ ዛቲ፡ ጻሕል፡ Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 158,4 ; Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 159,1 ; F.M. 14,10 ( videasvid. sub ምራቅ፡ col. 898).
nomen actionisn. act.et Substantivumsubst., fem. et m. , pluralisPl. ፍጥረታት፡
3)naturala: φύσις Jacobi epistola.Jac. 3,7 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 11,14 ; ማይ፡ ኀብአ፡ ፍጥረተ፡ ህላዌሁ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 19,19 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,26 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,26 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 11,21 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 11,24 ; በፍጥረት፡ not able to find explanation in abbreviation listHom. Mar. ; በሕገ፡ ፍጥረት፡ Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 171,3 ; ገብረ፡ ሎሙ፡ ፍጥረተ፡ ሐዳሰ፡ ከመ፡ ኢየአብሱ፡ በኵሉ፡ ፍጥረቶሙ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 5 ; ፍጥረተ፡ ልብኪ፡ πλάσμα Judith liber apocryphus.Judith 8,29 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 102,13 ; Jacobi epistola.Jac. 1,23 ; ኢመፍትው፡ ለነ፡ ንላጺ፡ ጽሕመነ፡ ወኢንወልጥ፡ ፍጥረተ፡ ብእሲ፡ ውስተ፡ ካልእ፡ ግዕዝ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 1 ; hominis ፍጥረት፡ እንስሳዊ፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 102 ; ዘውፁእ፡ እምፍጥረት፡ (alienus a natura vel naturae repugnans) not able to find explanation in abbreviation listKedr f. 62 ; ኀጢአተ፡ ፍጥረት፡ ( oppositum, -o, -nituropp.eo, quod naturae repugnat) Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 11,2 ; ዘ፩ ፍጥረቱ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 25 ( videasvid. sub ፊንክስ፡ ).
a)de Christi naturis: ክልኤ፡ ፍጥረት፡ M.M. f. 385.
5)generatiola, genusla, familiala, γένεσις , γενέσεις Numeri, liber Pentateuchi.Num. 3,1 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 6,9 ; γενεά Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,7 ; ፍጥረት፡ ኅሩያን፡ γένος not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 2,9 Platt.
a)etiam rerum: ፍጥረታተ፡ ሕምዝ፡ (genera veneni varia) Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 169,1 .
b) ዘእምነ፡ ፍጥረቱ፡ αὐτόχθων indigenala, Josuae liber.Jos. 8,35 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 16,29 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 17,15 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 19,34 ; plenius: ዘእምነ፡ ፍጥረቱ፡ ውስተ፡ ( እስራኤል፡ ) Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 23,42 .
6)res commenticiala, commentumla: ይፈጥሩ፡ ፍጥረተ፡ ዐቢያተ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 104,10 .
fǝṭrat
Cross-references: for ልሳነ፡ ፍጥረት፡ videasvid. ልሳን፡ (Leslau)