Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

nomen agentisn. ag., fem. ዐቃቢት፡ , pluralisPl.m. ዐቃብያን፡ , cumc. ዐቀብት፡ custosla: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,9 ; ዐቃብያን፡ (v. ዐቀብተ፡ ) ቤት፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 12,3 ; ዐቃቤ፡ ኅለት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 27,4 ; መኑ፡ ይሠይም፡ ዐቃቤ፡ ላዕለ፡ አፉየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 38,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 140,3 ; አንትሙ፡ ካህናት፡ ዐቃብያነ፡ ቤተ፡ እግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 205 ; ካህናት፡ ዐቃብያነ፡ ሕጉ፡ ለእግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 207 ; Petrus ዐቃቤ፡ መራኁተ፡ መንግሥተ፡ ሰመያት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 266 ; ዐቀብት፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 3,14 ; Actus apostolorum.Act. 12,6 ; ሊቀ፡ ዐቀብተ፡ ቤተ፡ ሞቅሕ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39.
a)In specie
β) ዐቃቤ፡ ሥጋ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,2 et ዐቃቤ፡ ርእስ፡ , ut: ሊቃነ፡ ዐቀብተ፡ ርእሱ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 2,21 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 3,4 custos corporisla, satellesla.
γ) ዐቃቤ፡ መንግሥት፡ διάδοχος τοῦ βασιλέως vicarius regisla, procurator regnilaParalipomenon liber II.2 Par. 26,11 .
δ) ዐቃቤ፡ ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ custos arcae eleemosynarumlaEzrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 23,4 et ዐቃቢ፡ γαζοφύλαξ thesaurariuslaEzrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 2,10 .
ε) ዐቃቤ፡ ቀምሕ፡ cla. pomorumlavideasvid. sub ቀምሕ፡ ; adde Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,6 .
ζ) ዐቃቤ፡ ነቢብ፡ oratorlaActus apostolorum.Act. 24,1 .
η) ዐቃቤ፡ ነግድ፡ caupolaLucae evangelium.Luc. 10,34 .
θ) ዐቃቤ፡ አልባስ፡ custos vestiariilaRegum liber biblicum IV.4 Reg. 22,14 .
ι) ዐቃቤ፡ አንስት፡ cla. gynaeceilaEsther, liber biblicus.Esth. 2,8 ; Esther, liber biblicus.Esth. 2,14 .
λ) ዐቃቤ፡ ወይን፡ vel ዐጸደ፡ ወይን፡ vinitorlaMarci Evangelium.Marc. 12,1 ; Lucae evangelium.Luc. 13,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 1,8 ; Jesaiae prophetia.Jes. 24,20 ; Jesaiae prophetia.Jes. 61,5 varia lectiovar.; ዐቀብተ፡ ወይን፡ Jeremiae prophetia.Jer. 52,16 ; Joelis prophetia.Joel 1,11 ; ዐቃቢተ፡ ዐጸደ፡ ወይን፡ Canticum Canticorum.Cant. 1,6 ; ዐቀብተ፡ ዐጸደ፡ ወይን፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 26,10 .
μ) ዐቃቤ፡ ገነት፡ hortulanuslaEvangelium Joannis.Joh. 20,15 ; Sx. not able to find explanation in abbreviation listHaml. 25 ( videasvid. ዐውድ፡ ).
d)custodiensla: ብእሲት፡ አርማሚት፡ ወዐቃቢተ፡ ልሳን፡ (linguam compescens) Mashafa Falasfa.Fal. f. 50.
ʿāqqābi
1) እቃ፡ ቤት፡ ዐቃቢ፡ ʾǝqā bet ʿaqqābi keeper of the church treasury ዕቃቤት፡ ዓቃቢ፡ ቄስ፡ ወልደ፡ አረጋይ፡le ʿeqābēt ʿĀqābi, le prêtre Walda Aragāyfr 61 l. 27 (ed.), 74 l. 2 (tr.), videasvid. እቃ፡ ቤት፡ under ቤት፡
2) (Dillmann a) ዐቃቤ፡ ʿaqqābe ዓቃቤ፡ ʿāqqābe Substantivumsubst. st.c. guardian ofen keeper ofen
a) ዓቃቤ፡ መርኆ፡ ʿāqqābe marḫo key-beareren ወዓቃቤ፡ መርኆ፡ ተርቢኖስ፡et le ʿāqābe marḫo, Tarbinosfr 34 l. 10–11 (ed.), 40 l. 7 (tr.), videasvid. መርኆ፡
b) ዓቃቤ፡ ሰዓት፡ ʿāqqābe saʿāt ዓቃቤ፡ ሰዓት፡ ነገደ፡ ክርስቶስ፡Le ʿāqābē saʿāt était Nagada Iyasusfr 29 l. 18 (ed.), 33 l. 16–17 (tr.), videasvid. ሰዓት፡
c) (Dillmann a ε) ዓቃቤ፡ ቀምሕ፡ ʿāqqābe qamḥ keeper of cropsen ወረሰይዋ፡ ለቤተ፡ ክርስቲያን፡ መዝብረ፡ ከመ፡ ልገተ፡ ዓቃቤ፡ ቀምሕ፡They have converted the church into ruins like the hut of yield keeperen 78 § 154 (ed.), 45–46 § 154 (tr.), videasvid. ቀምሕ፡
d) ዓቃቤ፡ ንዋየ፡ ግበር፡ ʿāqqābe nǝwāya gǝbar keeper of the property ወዓቃቤ፡ ንዋየ፡ ግበሪሃ፡ ለገበዝ፡ ጽንዕነ፡ ማርያም፡l’économe des biens de la cathédrale, Ṣeneʿena Māryāmfr 31 l. 13 (ed.), 36 l. 17–18 (tr.), videasvid. ንዋይ፡ , ግብር፡
e) ዓቃቤ፡ አስካሬን፡ ʿāqqābe ʾaskāren treasureren ወሶበ፡ ርእዮ፡ ከመ፡ መፍቀሬ፡ ንዋይ፡ ውእቱ፡ ረሰዮ፡ ዓቃቤ፡ አስካሬን፡ ዘውእቱ፡ ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ እንተ፡ ያስተጋብኡ፡ ቦቱ፡ ወርቀ፡ መባእ።lorsqu’il vit qu’il aimait les richesses, il lui avait donné (la charge de) aqābē askārēn, c’est-à- dire de (gardien de) la bourse des aumônes, où l’on réunissait l’or des oblationsfr 70 l. 29–31 (ed.), 81 l. 23–25 (tr.), videasvid. እስክሬን፡
f) ዓቃቤ፡ ገበዝ፡ ʿāqqābe gabaz ‘Il testo dice ዓቃቤ፡ ገበዝ . ገበዝ o ቄስ፡ ገበዝ è il titolo dell’addetto alla custodia dei beni della chiesa che ha anche l’incarico di aprirla a di chiuderla. Da notare che nessun dizionario di gəʼəz né di amarico registra questi due termini in coppia.’ 33 (145) n. 44, videasvid. ገበዝ፡
g) ዐቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ ʿaqqābe ṣǝnṣǝnyā , ዓቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ ʿāqqābe ṣǝnṣǝnyā , ዐቃቤ፡ ጸንጸን፡ ʿaqqābe ṣanṣan , ዐቃቤ፡ ጸንጸን፡ ʿāqqābe ṣanṣan lit. ‘keeper of the fly-whisk’ a title bestowed to a ruler of ʾƎndartā, also to a ruler of Tigray (Chernetsov, and after him Derat, identifies it with the title videasvid. ዓቃጼን፡ considered to be its later, abbraviated form .) ወበጊዜ፡ በአቱ፡ ውስተ፡ አናቅጺሃ፡ ቆሙ፡ ትግሬ፡ መኰንን፡ ወነብ[ር]እድ፡ ዘአክሱም፡ በየማን፡ ወበፀጋም። እንዘ፡ ይከለክሉ፡ ይኂዞሙ፡ ጨንገረ፡ ዘአውልዕ፡ እስመ፡ ከማሁ፡ ሕጎሙ። ወበእንተዝ፡ ይሰመይ፡ ትግሬ፡ መኰንን፡ ዓቃቤ፡ ጽንጽንያ፡A son entrée aux portes de la ville, le roi avait à sa droite et à sa gauche le gouverneur du Tigré et l’administrateur d’Aksum qui portaient et agitaient, suivant l’usage, des rameaux d’olivier; c’est pour cela que l’on appelle le gouverneur du Tigré ʿAqâbê Ṣenṣenyâfr 49 l. 8–10, 50 l. 1–2 (ed.), p. 49 l. 9–12, 50 l. 1 (tr.); ዘኢይበውእ፡ ዓቃቤ፡ ጸንጸን፡ ወኢከንቲባ፡ ዘአልቦ፡ ግብረ፡ ለባዕድ፡ ዘእንበለ፡ አበ፡ ምኔት፡ ዘመጣዕ፡Que l’ʿaqqābē ṣanṣan n’entre pas, ni le kantibā, à l’exception de l’abbé de Maṭāʿfr 56, 57; ዓቃ፡ ጸንጸን፡ ባራ፡ ጽዮን፡le liqā{sic} ṣanṣan Bārā Ṣeyonfr 57, 58, videasvid. ጽንጽንያ፡
Grébaut
ዐቃቤ፡ ሥራይ፡ ʿaqqābe śǝrāy «médecinfr, pharmacienfr» ― ባለ፡ መድኃኒት፡ Ms. BNFabb217, fol. 51r., videasvid. ሥራይ፡
127
Leslau
ዐቃቤ፡ ሥራይ ʿaqqābe śǝrāy physicianen, whitch doctoren; see 182–3, videasvid. ሥራይ 536a
ዐቃቤ፡ ሰዓት ʿaqqābe saʿāt ‘Times Keeper’ for the emperor’s schedules as well as for the hours of the prayers 66a
nomen agentisn. ag., fem. ዐቃቢት፡ , pluralisPl.m. ዐቃብያን፡ , cumc. ዐቀብት፡ custosla: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,9 ; ዐቃብያን፡ (v. ዐቀብተ፡ ) ቤት፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 12,3 ; ዐቃቤ፡ ኅለት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 27,4 ; መኑ፡ ይሠይም፡ ዐቃቤ፡ ላዕለ፡ አፉየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 38,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 140,3 ; አንትሙ፡ ካህናት፡ ዐቃብያነ፡ ቤተ፡ እግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 205 ; ካህናት፡ ዐቃብያነ፡ ሕጉ፡ ለእግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 207 ; Petrus ዐቃቤ፡ መራኁተ፡ መንግሥተ፡ ሰመያት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 266 ; ዐቀብት፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 3,14 ; Actus apostolorum.Act. 12,6 ; ሊቀ፡ ዐቀብተ፡ ቤተ፡ ሞቅሕ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39.
a)In specie
β) ዐቃቤ፡ ሥጋ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,2 et ዐቃቤ፡ ርእስ፡ , ut: ሊቃነ፡ ዐቀብተ፡ ርእሱ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 2,21 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 3,4 custos corporisla, satellesla.
γ) ዐቃቤ፡ መንግሥት፡ διάδοχος τοῦ βασιλέως vicarius regisla, procurator regnilaParalipomenon liber II.2 Par. 26,11 .
δ) ዐቃቤ፡ ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ custos arcae eleemosynarumlaEzrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 23,4 et ዐቃቢ፡ γαζοφύλαξ thesaurariuslaEzrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 2,10 .
ε) ዐቃቤ፡ ቀምሕ፡ cla. pomorumlavideasvid. sub ቀምሕ፡ ; adde Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,6 .
ζ) ዐቃቤ፡ ነቢብ፡ oratorlaActus apostolorum.Act. 24,1 .
η) ዐቃቤ፡ ነግድ፡ caupolaLucae evangelium.Luc. 10,34 .
θ) ዐቃቤ፡ አልባስ፡ custos vestiariilaRegum liber biblicum IV.4 Reg. 22,14 .
ι) ዐቃቤ፡ አንስት፡ cla. gynaeceilaEsther, liber biblicus.Esth. 2,8 ; Esther, liber biblicus.Esth. 2,14 .
λ) ዐቃቤ፡ ወይን፡ vel ዐጸደ፡ ወይን፡ vinitorlaMarci Evangelium.Marc. 12,1 ; Lucae evangelium.Luc. 13,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 1,8 ; Jesaiae prophetia.Jes. 24,20 ; Jesaiae prophetia.Jes. 61,5 varia lectiovar.; ዐቀብተ፡ ወይን፡ Jeremiae prophetia.Jer. 52,16 ; Joelis prophetia.Joel 1,11 ; ዐቃቢተ፡ ዐጸደ፡ ወይን፡ Canticum Canticorum.Cant. 1,6 ; ዐቀብተ፡ ዐጸደ፡ ወይን፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 26,10 .
μ) ዐቃቤ፡ ገነት፡ hortulanuslaEvangelium Joannis.Joh. 20,15 ; Sx. not able to find explanation in abbreviation listHaml. 25 ( videasvid. ዐውድ፡ ).
d)custodiensla: ብእሲት፡ አርማሚት፡ ወዐቃቢተ፡ ልሳን፡ (linguam compescens) Mashafa Falasfa.Fal. f. 50.
ʿāqqābi
1) እቃ፡ ቤት፡ ዐቃቢ፡ ʾǝqā bet ʿaqqābi keeper of the church treasury ዕቃቤት፡ ዓቃቢ፡ ቄስ፡ ወልደ፡ አረጋይ፡le ʿeqābēt ʿĀqābi, le prêtre Walda Aragāyfr 61 l. 27 (ed.), 74 l. 2 (tr.), videasvid. እቃ፡ ቤት፡ under ቤት፡
2) (Dillmann a) ዐቃቤ፡ ʿaqqābe ዓቃቤ፡ ʿāqqābe Substantivumsubst. st.c. guardian ofen keeper ofen
a) ዓቃቤ፡ መርኆ፡ ʿāqqābe marḫo key-beareren ወዓቃቤ፡ መርኆ፡ ተርቢኖስ፡et le ʿāqābe marḫo, Tarbinosfr 34 l. 10–11 (ed.), 40 l. 7 (tr.), videasvid. መርኆ፡
b) ዓቃቤ፡ ሰዓት፡ ʿāqqābe saʿāt ዓቃቤ፡ ሰዓት፡ ነገደ፡ ክርስቶስ፡Le ʿāqābē saʿāt était Nagada Iyasusfr 29 l. 18 (ed.), 33 l. 16–17 (tr.), videasvid. ሰዓት፡
c) (Dillmann a ε) ዓቃቤ፡ ቀምሕ፡ ʿāqqābe qamḥ keeper of cropsen ወረሰይዋ፡ ለቤተ፡ ክርስቲያን፡ መዝብረ፡ ከመ፡ ልገተ፡ ዓቃቤ፡ ቀምሕ፡They have converted the church into ruins like the hut of yield keeperen 78 § 154 (ed.), 45–46 § 154 (tr.), videasvid. ቀምሕ፡
d) ዓቃቤ፡ ንዋየ፡ ግበር፡ ʿāqqābe nǝwāya gǝbar keeper of the property ወዓቃቤ፡ ንዋየ፡ ግበሪሃ፡ ለገበዝ፡ ጽንዕነ፡ ማርያም፡l’économe des biens de la cathédrale, Ṣeneʿena Māryāmfr 31 l. 13 (ed.), 36 l. 17–18 (tr.), videasvid. ንዋይ፡ , ግብር፡
e) ዓቃቤ፡ አስካሬን፡ ʿāqqābe ʾaskāren treasureren ወሶበ፡ ርእዮ፡ ከመ፡ መፍቀሬ፡ ንዋይ፡ ውእቱ፡ ረሰዮ፡ ዓቃቤ፡ አስካሬን፡ ዘውእቱ፡ ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ እንተ፡ ያስተጋብኡ፡ ቦቱ፡ ወርቀ፡ መባእ።lorsqu’il vit qu’il aimait les richesses, il lui avait donné (la charge de) aqābē askārēn, c’est-à- dire de (gardien de) la bourse des aumônes, où l’on réunissait l’or des oblationsfr 70 l. 29–31 (ed.), 81 l. 23–25 (tr.), videasvid. እስክሬን፡
f) ዓቃቤ፡ ገበዝ፡ ʿāqqābe gabaz ‘Il testo dice ዓቃቤ፡ ገበዝ . ገበዝ o ቄስ፡ ገበዝ è il titolo dell’addetto alla custodia dei beni della chiesa che ha anche l’incarico di aprirla a di chiuderla. Da notare che nessun dizionario di gəʼəz né di amarico registra questi due termini in coppia.’ 33 (145) n. 44, videasvid. ገበዝ፡
g) ዐቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ ʿaqqābe ṣǝnṣǝnyā , ዓቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ ʿāqqābe ṣǝnṣǝnyā , ዐቃቤ፡ ጸንጸን፡ ʿaqqābe ṣanṣan , ዐቃቤ፡ ጸንጸን፡ ʿāqqābe ṣanṣan lit. ‘keeper of the fly-whisk’ a title bestowed to a ruler of ʾƎndartā, also to a ruler of Tigray (Chernetsov, and after him Derat, identifies it with the title videasvid. ዓቃጼን፡ considered to be its later, abbraviated form .) ወበጊዜ፡ በአቱ፡ ውስተ፡ አናቅጺሃ፡ ቆሙ፡ ትግሬ፡ መኰንን፡ ወነብ[ር]እድ፡ ዘአክሱም፡ በየማን፡ ወበፀጋም። እንዘ፡ ይከለክሉ፡ ይኂዞሙ፡ ጨንገረ፡ ዘአውልዕ፡ እስመ፡ ከማሁ፡ ሕጎሙ። ወበእንተዝ፡ ይሰመይ፡ ትግሬ፡ መኰንን፡ ዓቃቤ፡ ጽንጽንያ፡A son entrée aux portes de la ville, le roi avait à sa droite et à sa gauche le gouverneur du Tigré et l’administrateur d’Aksum qui portaient et agitaient, suivant l’usage, des rameaux d’olivier; c’est pour cela que l’on appelle le gouverneur du Tigré ʿAqâbê Ṣenṣenyâfr 49 l. 8–10, 50 l. 1–2 (ed.), p. 49 l. 9–12, 50 l. 1 (tr.); ዘኢይበውእ፡ ዓቃቤ፡ ጸንጸን፡ ወኢከንቲባ፡ ዘአልቦ፡ ግብረ፡ ለባዕድ፡ ዘእንበለ፡ አበ፡ ምኔት፡ ዘመጣዕ፡Que l’ʿaqqābē ṣanṣan n’entre pas, ni le kantibā, à l’exception de l’abbé de Maṭāʿfr 56, 57; ዓቃ፡ ጸንጸን፡ ባራ፡ ጽዮን፡le liqā{sic} ṣanṣan Bārā Ṣeyonfr 57, 58, videasvid. ጽንጽንያ፡
Grébaut
ዐቃቤ፡ ሥራይ፡ ʿaqqābe śǝrāy «médecinfr, pharmacienfr» ― ባለ፡ መድኃኒት፡ Ms. BNFabb217, fol. 51r., videasvid. ሥራይ፡
127
Leslau
ዐቃቤ፡ ሥራይ ʿaqqābe śǝrāy physicianen, whitch doctoren; see 182–3, videasvid. ሥራይ 536a
ዐቃቤ፡ ሰዓት ʿaqqābe saʿāt ‘Times Keeper’ for the emperor’s schedules as well as for the hours of the prayers 66a
Substantivumsubst., plerumque fem. , pluralisPl. ገነታተ፡ [ גַּן ܓܰܢܬܳܐ جَنَّةٌ ] hortusla, παράδεισος Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,4 ; Jesaiae prophetia.Jes. 1,30 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,30 ; ገነተ፡ አቅማሕ፡ not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,7 sequensseq.; κῆπος ገነት፡ ዕፅውት፡ Canticum Canticorum.Cant. 4,12 ; Canticum Canticorum.Cant. 4,16 ; Canticum Canticorum.Cant. 6,2 ; ገነት፡ ርውይት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 58,11 ; Jesaiae prophetia.Jes. 61,11 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,31 ; Evangelium Joannis.Joh. 19,41 ; Evangelium Joannis.Joh. 18,1 ; Evangelium Joannis.Joh. 18,26 ; ገነተ፡ ጽጌ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 4 Enc.; ዐቃቤ፡ ገነት፡ κηπουρός hortulanuslaEvangelium Joannis.Joh. 20,15 ; pluralisPl. ገነታት፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 323. In specie
c) ገነት፡ inscriptus est liber de rebus monasticis a Palladio conscriptus: መጽሐፈ፡ ገነት፡ ዘጸሐፈ፡ ጰላድዮስ፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 43 ; ጸሓፌ፡ ገነት፡ ይቤ፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 16, al.
nomen agentisn. ag., fem. ዐቃቢት፡ , pluralisPl.m. ዐቃብያን፡ , cumc. ዐቀብት፡ custosla: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,9 ; ዐቃብያን፡ (v. ዐቀብተ፡ ) ቤት፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 12,3 ; ዐቃቤ፡ ኅለት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 27,4 ; መኑ፡ ይሠይም፡ ዐቃቤ፡ ላዕለ፡ አፉየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 38,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 140,3 ; አንትሙ፡ ካህናት፡ ዐቃብያነ፡ ቤተ፡ እግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 205 ; ካህናት፡ ዐቃብያነ፡ ሕጉ፡ ለእግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 207 ; Petrus ዐቃቤ፡ መራኁተ፡ መንግሥተ፡ ሰመያት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 266 ; ዐቀብት፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 3,14 ; Actus apostolorum.Act. 12,6 ; ሊቀ፡ ዐቀብተ፡ ቤተ፡ ሞቅሕ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39.
a)In specie
β) ዐቃቤ፡ ሥጋ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,2 et ዐቃቤ፡ ርእስ፡ , ut: ሊቃነ፡ ዐቀብተ፡ ርእሱ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 2,21 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 3,4 custos corporisla, satellesla.
γ) ዐቃቤ፡ መንግሥት፡ διάδοχος τοῦ βασιλέως vicarius regisla, procurator regnilaParalipomenon liber II.2 Par. 26,11 .
δ) ዐቃቤ፡ ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ custos arcae eleemosynarumlaEzrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 23,4 et ዐቃቢ፡ γαζοφύλαξ thesaurariuslaEzrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 2,10 .
ε) ዐቃቤ፡ ቀምሕ፡ cla. pomorumlavideasvid. sub ቀምሕ፡ ; adde Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,6 .
ζ) ዐቃቤ፡ ነቢብ፡ oratorlaActus apostolorum.Act. 24,1 .
η) ዐቃቤ፡ ነግድ፡ caupolaLucae evangelium.Luc. 10,34 .
θ) ዐቃቤ፡ አልባስ፡ custos vestiariilaRegum liber biblicum IV.4 Reg. 22,14 .
ι) ዐቃቤ፡ አንስት፡ cla. gynaeceilaEsther, liber biblicus.Esth. 2,8 ; Esther, liber biblicus.Esth. 2,14 .
λ) ዐቃቤ፡ ወይን፡ vel ዐጸደ፡ ወይን፡ vinitorlaMarci Evangelium.Marc. 12,1 ; Lucae evangelium.Luc. 13,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 1,8 ; Jesaiae prophetia.Jes. 24,20 ; Jesaiae prophetia.Jes. 61,5 varia lectiovar.; ዐቀብተ፡ ወይን፡ Jeremiae prophetia.Jer. 52,16 ; Joelis prophetia.Joel 1,11 ; ዐቃቢተ፡ ዐጸደ፡ ወይን፡ Canticum Canticorum.Cant. 1,6 ; ዐቀብተ፡ ዐጸደ፡ ወይን፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 26,10 .
μ) ዐቃቤ፡ ገነት፡ hortulanuslaEvangelium Joannis.Joh. 20,15 ; Sx. not able to find explanation in abbreviation listHaml. 25 ( videasvid. ዐውድ፡ ).
d)custodiensla: ብእሲት፡ አርማሚት፡ ወዐቃቢተ፡ ልሳን፡ (linguam compescens) Mashafa Falasfa.Fal. f. 50.
Substantivumsubst., plerumque m. , pluralisPl. አዕዋድ፡ , pluralisPl.pluralisPl. አዕዋዳት፡ ,
1)circuitusla, ambitusla, circulusla
a)usitatur ad significanda Adv. et not foundPraep.circala, videasvid.infra.
b)linea circumcurrensla: ወዐውዳ፡ ፴ በእመት፡ 2 Paralipomenon libri I et II.Par. 4,2 ; አምጣነ፡ ዐውዳ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 7,10 .
c)orbisla: ዐውደ፡ ሰማይ፡ γῦρος liber Jobi.Job 22,14 ; lunae Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 1.
f)locus circumjacensla: ምኔታት፡ ዘአዕዋደ፡ እለስክንድርያ፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 18.
g)res circumdanslavel circumdatala: ዐውደ፡ ዐጸድ፡ ἱστία τῆς αὐλῆς Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 35,12 (cfr. Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 40,6 ); ልብሰ፡ ዐውደ፡ ዐጸድ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 37,7 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 37,16 ; ዐውደ፡ ደብተራ፡ παραρύματα Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 35,10 .
2)areala,
c)arealacircumsepta, fundusla: ይስሐቅ፡ ዐቃቤ፡ አዕዋድ፡ ዘኮነ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 25 Enc. (in Actis hujus diei nominatur ዐቃቤ፡ ገነት፡ ); Chrysostomus Eudoxiae, quum mulierculae pauperi አዕዋዲሃ፡ vi abstulisset, sacris interdixit Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 12 ; ዐውደ፡ ወይን፡ vinealaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 29 Enc.
d) ዐውደ፡ መብልዕ፡ coenaculumlavel refectoriumlain monasterio, Lud. e Cant. Chr.
3)circuluslavel coronalai.e.
a)consessusla: ኢነበርኩ፡ ውስተ፡ ዐውዶሙ፡ ለመስተሳልቃን፡ συνεδρίῳ Jeremiae prophetia.Jer. 15,17 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 25,4 .
b)conciola, in specie consessus judicumla, conventusla, nec non locus ubi habentur i.e. forumla, ( comitiumla, curiala, aulala, praetoriumla): አምንዎሙ፡ ዐውድ፡ ἐπίστευσεν αὐτοῖς ἡ συναγωγή not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,41 ; Josuae liber.Jos. 20,6 ; አዕዋዳት፡ συναγωγαί Matthaei Evangelium.Matth. 23,6 ; Marci Evangelium.Marc. 12,39 ; συνέδριον Matthaei Evangelium.Matth. 5,22 ; Matthaei Evangelium.Matth. 26,59 ; Marci Evangelium.Marc. 14,55 ; አዕዋድ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 10,17 ; κριτήριον not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,49 ; አዕዋዳት፡ Jacobi epistola.Jac. 2,6 Platt; not able to find explanation in abbreviation listM.M. f. 332 ; ሖረ፡ ውስተ፡ ዐውድ፡ εἰς κρίσιν liber Jobi.Job 9,32 ; Deuteronomium.Deut. 25,1 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,33 varia lectiovar.; ነበረ፡ ዐውደ፡ sedit in judiciolavel judexlaDanielis prophetia.Dan. 7,10 ; Danielis prophetia.Dan. 7,26 ; Actus apostolorum.Act. 25,6 ; ነቢሮ፡ ዐውደ፡ Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 2 ; እንዘ፡ ይነብር፡ ውስተ፡ ዐውድ፡ (v. ዐውደ፡ ) ἐπὶ τοῦ βήματος Matthaei Evangelium.Matth. 27,19 ; አምጽእዎ፡ ኀበ፡ ዐውድ፡ ἐπὶ τὸ βῆμα Actus apostolorum.Act. 18,12 ; ንንሥት፡ ዐውደ፡ Actus apostolorum.Act. 19,39 ; Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 315 ; ዐውደ፡ ፍትሕ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 315 ; ዐውደ፡ ምኵናን፡ ዘፍትሕ፡ Jsp. p. 315; ዐውደ፡ ምኵናን፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. p. 102 edidited.Platt; ዐውደ፡ ቅስት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 204 ; ዐውደ፡ አፒዮ፡ forum not able to find explanation in abbreviation listAppium Act. 28,15 romanae editionisrom.
c)conciliumla, conciliabulumla, ut: conciliabulum Pauli Samosateni, Lud. ex Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 19 Enc. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ዐውድ፡ ዘ፡ በ፪ ዙርያ፡ ሸጎ፡ (? ሸሳ፡ ?).
ʿāqqābi
1) እቃ፡ ቤት፡ ዐቃቢ፡ ʾǝqā bet ʿaqqābi keeper of the church treasury ዕቃቤት፡ ዓቃቢ፡ ቄስ፡ ወልደ፡ አረጋይ፡le ʿeqābēt ʿĀqābi, le prêtre Walda Aragāyfr 61 l. 27 (ed.), 74 l. 2 (tr.), videasvid. እቃ፡ ቤት፡ under ቤት፡
2) (Dillmann a) ዐቃቤ፡ ʿaqqābe ዓቃቤ፡ ʿāqqābe Substantivumsubst. st.c. guardian ofen keeper ofen
a) ዓቃቤ፡ መርኆ፡ ʿāqqābe marḫo key-beareren ወዓቃቤ፡ መርኆ፡ ተርቢኖስ፡et le ʿāqābe marḫo, Tarbinosfr 34 l. 10–11 (ed.), 40 l. 7 (tr.), videasvid. መርኆ፡
b) ዓቃቤ፡ ሰዓት፡ ʿāqqābe saʿāt ዓቃቤ፡ ሰዓት፡ ነገደ፡ ክርስቶስ፡Le ʿāqābē saʿāt était Nagada Iyasusfr 29 l. 18 (ed.), 33 l. 16–17 (tr.), videasvid. ሰዓት፡
c) (Dillmann a ε) ዓቃቤ፡ ቀምሕ፡ ʿāqqābe qamḥ keeper of cropsen ወረሰይዋ፡ ለቤተ፡ ክርስቲያን፡ መዝብረ፡ ከመ፡ ልገተ፡ ዓቃቤ፡ ቀምሕ፡They have converted the church into ruins like the hut of yield keeperen 78 § 154 (ed.), 45–46 § 154 (tr.), videasvid. ቀምሕ፡
d) ዓቃቤ፡ ንዋየ፡ ግበር፡ ʿāqqābe nǝwāya gǝbar keeper of the property ወዓቃቤ፡ ንዋየ፡ ግበሪሃ፡ ለገበዝ፡ ጽንዕነ፡ ማርያም፡l’économe des biens de la cathédrale, Ṣeneʿena Māryāmfr 31 l. 13 (ed.), 36 l. 17–18 (tr.), videasvid. ንዋይ፡ , ግብር፡
e) ዓቃቤ፡ አስካሬን፡ ʿāqqābe ʾaskāren treasureren ወሶበ፡ ርእዮ፡ ከመ፡ መፍቀሬ፡ ንዋይ፡ ውእቱ፡ ረሰዮ፡ ዓቃቤ፡ አስካሬን፡ ዘውእቱ፡ ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ እንተ፡ ያስተጋብኡ፡ ቦቱ፡ ወርቀ፡ መባእ።lorsqu’il vit qu’il aimait les richesses, il lui avait donné (la charge de) aqābē askārēn, c’est-à- dire de (gardien de) la bourse des aumônes, où l’on réunissait l’or des oblationsfr 70 l. 29–31 (ed.), 81 l. 23–25 (tr.), videasvid. እስክሬን፡
f) ዓቃቤ፡ ገበዝ፡ ʿāqqābe gabaz ‘Il testo dice ዓቃቤ፡ ገበዝ . ገበዝ o ቄስ፡ ገበዝ è il titolo dell’addetto alla custodia dei beni della chiesa che ha anche l’incarico di aprirla a di chiuderla. Da notare che nessun dizionario di gəʼəz né di amarico registra questi due termini in coppia.’ 33 (145) n. 44, videasvid. ገበዝ፡
g) ዐቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ ʿaqqābe ṣǝnṣǝnyā , ዓቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ ʿāqqābe ṣǝnṣǝnyā , ዐቃቤ፡ ጸንጸን፡ ʿaqqābe ṣanṣan , ዐቃቤ፡ ጸንጸን፡ ʿāqqābe ṣanṣan lit. ‘keeper of the fly-whisk’ a title bestowed to a ruler of ʾƎndartā, also to a ruler of Tigray (Chernetsov, and after him Derat, identifies it with the title videasvid. ዓቃጼን፡ considered to be its later, abbraviated form .) ወበጊዜ፡ በአቱ፡ ውስተ፡ አናቅጺሃ፡ ቆሙ፡ ትግሬ፡ መኰንን፡ ወነብ[ር]እድ፡ ዘአክሱም፡ በየማን፡ ወበፀጋም። እንዘ፡ ይከለክሉ፡ ይኂዞሙ፡ ጨንገረ፡ ዘአውልዕ፡ እስመ፡ ከማሁ፡ ሕጎሙ። ወበእንተዝ፡ ይሰመይ፡ ትግሬ፡ መኰንን፡ ዓቃቤ፡ ጽንጽንያ፡A son entrée aux portes de la ville, le roi avait à sa droite et à sa gauche le gouverneur du Tigré et l’administrateur d’Aksum qui portaient et agitaient, suivant l’usage, des rameaux d’olivier; c’est pour cela que l’on appelle le gouverneur du Tigré ʿAqâbê Ṣenṣenyâfr 49 l. 8–10, 50 l. 1–2 (ed.), p. 49 l. 9–12, 50 l. 1 (tr.); ዘኢይበውእ፡ ዓቃቤ፡ ጸንጸን፡ ወኢከንቲባ፡ ዘአልቦ፡ ግብረ፡ ለባዕድ፡ ዘእንበለ፡ አበ፡ ምኔት፡ ዘመጣዕ፡Que l’ʿaqqābē ṣanṣan n’entre pas, ni le kantibā, à l’exception de l’abbé de Maṭāʿfr 56, 57; ዓቃ፡ ጸንጸን፡ ባራ፡ ጽዮን፡le liqā{sic} ṣanṣan Bārā Ṣeyonfr 57, 58, videasvid. ጽንጽንያ፡
Grébaut
ዐቃቤ፡ ሥራይ፡ ʿaqqābe śǝrāy «médecinfr, pharmacienfr» ― ባለ፡ መድኃኒት፡ Ms. BNFabb217, fol. 51r., videasvid. ሥራይ፡
127
Leslau
ዐቃቤ፡ ሥራይ ʿaqqābe śǝrāy physicianen, whitch doctoren; see 182–3, videasvid. ሥራይ 536a
ዐቃቤ፡ ሰዓት ʿaqqābe saʿāt ‘Times Keeper’ for the emperor’s schedules as well as for the hours of the prayers 66a
ዐውደ፡ ጸብእ፡ ʿawda ṣabʾ battlefielden ወእለ፡ ሞቱሰ፡ በዐውደ፡ ፀብእ፡ ኃያላን፡ ወመስተቃትላን፡ እለ፡ ኢሜጡ፡ ገጾሙ፡ ተኈለቈ፡ ሰለባሆሙ፡ መጠነ፡ ሰመንቱ፡ ምእት፡ ቸብቸቦ።Les têtês coupées comme trophées des hommes vaillants et des guerries qui tombèrent pendant le combat et qui ne tournèrent pas le visage (devant les adversaires) furent comptées au nombre de 800 environfr 53 l. 29-31 (ed.) , 62 l. 32-35 (tr.) , videasvid. ጸብእ፡
nomen agentisn. ag., fem. ዐቃቢት፡ , pluralisPl.m. ዐቃብያን፡ , cumc. ዐቀብት፡ custosla: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,9 ; ዐቃብያን፡ (v. ዐቀብተ፡ ) ቤት፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 12,3 ; ዐቃቤ፡ ኅለት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 27,4 ; መኑ፡ ይሠይም፡ ዐቃቤ፡ ላዕለ፡ አፉየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 38,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 140,3 ; አንትሙ፡ ካህናት፡ ዐቃብያነ፡ ቤተ፡ እግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 205 ; ካህናት፡ ዐቃብያነ፡ ሕጉ፡ ለእግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 207 ; Petrus ዐቃቤ፡ መራኁተ፡ መንግሥተ፡ ሰመያት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 266 ; ዐቀብት፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 3,14 ; Actus apostolorum.Act. 12,6 ; ሊቀ፡ ዐቀብተ፡ ቤተ፡ ሞቅሕ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39.
a)In specie
β) ዐቃቤ፡ ሥጋ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,2 et ዐቃቤ፡ ርእስ፡ , ut: ሊቃነ፡ ዐቀብተ፡ ርእሱ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 2,21 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 3,4 custos corporisla, satellesla.
γ) ዐቃቤ፡ መንግሥት፡ διάδοχος τοῦ βασιλέως vicarius regisla, procurator regnilaParalipomenon liber II.2 Par. 26,11 .
δ) ዐቃቤ፡ ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ custos arcae eleemosynarumlaEzrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 23,4 et ዐቃቢ፡ γαζοφύλαξ thesaurariuslaEzrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 2,10 .
ε) ዐቃቤ፡ ቀምሕ፡ cla. pomorumlavideasvid. sub ቀምሕ፡ ; adde Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,6 .
ζ) ዐቃቤ፡ ነቢብ፡ oratorlaActus apostolorum.Act. 24,1 .
η) ዐቃቤ፡ ነግድ፡ caupolaLucae evangelium.Luc. 10,34 .
θ) ዐቃቤ፡ አልባስ፡ custos vestiariilaRegum liber biblicum IV.4 Reg. 22,14 .
ι) ዐቃቤ፡ አንስት፡ cla. gynaeceilaEsther, liber biblicus.Esth. 2,8 ; Esther, liber biblicus.Esth. 2,14 .
λ) ዐቃቤ፡ ወይን፡ vel ዐጸደ፡ ወይን፡ vinitorlaMarci Evangelium.Marc. 12,1 ; Lucae evangelium.Luc. 13,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 1,8 ; Jesaiae prophetia.Jes. 24,20 ; Jesaiae prophetia.Jes. 61,5 varia lectiovar.; ዐቀብተ፡ ወይን፡ Jeremiae prophetia.Jer. 52,16 ; Joelis prophetia.Joel 1,11 ; ዐቃቢተ፡ ዐጸደ፡ ወይን፡ Canticum Canticorum.Cant. 1,6 ; ዐቀብተ፡ ዐጸደ፡ ወይን፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 26,10 .
μ) ዐቃቤ፡ ገነት፡ hortulanuslaEvangelium Joannis.Joh. 20,15 ; Sx. not able to find explanation in abbreviation listHaml. 25 ( videasvid. ዐውድ፡ ).
d)custodiensla: ብእሲት፡ አርማሚት፡ ወዐቃቢተ፡ ልሳን፡ (linguam compescens) Mashafa Falasfa.Fal. f. 50.
nomen agentisn. ag., fem. ዐቃቢት፡ , pluralisPl.m. ዐቃብያን፡ , cumc. ዐቀብት፡ custosla: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,9 ; ዐቃብያን፡ (v. ዐቀብተ፡ ) ቤት፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 12,3 ; ዐቃቤ፡ ኅለት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 27,4 ; መኑ፡ ይሠይም፡ ዐቃቤ፡ ላዕለ፡ አፉየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 38,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 140,3 ; አንትሙ፡ ካህናት፡ ዐቃብያነ፡ ቤተ፡ እግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 205 ; ካህናት፡ ዐቃብያነ፡ ሕጉ፡ ለእግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 207 ; Petrus ዐቃቤ፡ መራኁተ፡ መንግሥተ፡ ሰመያት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 266 ; ዐቀብት፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 3,14 ; Actus apostolorum.Act. 12,6 ; ሊቀ፡ ዐቀብተ፡ ቤተ፡ ሞቅሕ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39.
a)In specie
β) ዐቃቤ፡ ሥጋ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,2 et ዐቃቤ፡ ርእስ፡ , ut: ሊቃነ፡ ዐቀብተ፡ ርእሱ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 2,21 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 3,4 custos corporisla, satellesla.
γ) ዐቃቤ፡ መንግሥት፡ διάδοχος τοῦ βασιλέως vicarius regisla, procurator regnilaParalipomenon liber II.2 Par. 26,11 .
δ) ዐቃቤ፡ ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ custos arcae eleemosynarumlaEzrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 23,4 et ዐቃቢ፡ γαζοφύλαξ thesaurariuslaEzrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 2,10 .
ε) ዐቃቤ፡ ቀምሕ፡ cla. pomorumlavideasvid. sub ቀምሕ፡ ; adde Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,6 .
ζ) ዐቃቤ፡ ነቢብ፡ oratorlaActus apostolorum.Act. 24,1 .
η) ዐቃቤ፡ ነግድ፡ caupolaLucae evangelium.Luc. 10,34 .
θ) ዐቃቤ፡ አልባስ፡ custos vestiariilaRegum liber biblicum IV.4 Reg. 22,14 .
ι) ዐቃቤ፡ አንስት፡ cla. gynaeceilaEsther, liber biblicus.Esth. 2,8 ; Esther, liber biblicus.Esth. 2,14 .
λ) ዐቃቤ፡ ወይን፡ vel ዐጸደ፡ ወይን፡ vinitorlaMarci Evangelium.Marc. 12,1 ; Lucae evangelium.Luc. 13,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 1,8 ; Jesaiae prophetia.Jes. 24,20 ; Jesaiae prophetia.Jes. 61,5 varia lectiovar.; ዐቀብተ፡ ወይን፡ Jeremiae prophetia.Jer. 52,16 ; Joelis prophetia.Joel 1,11 ; ዐቃቢተ፡ ዐጸደ፡ ወይን፡ Canticum Canticorum.Cant. 1,6 ; ዐቀብተ፡ ዐጸደ፡ ወይን፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 26,10 .
μ) ዐቃቤ፡ ገነት፡ hortulanuslaEvangelium Joannis.Joh. 20,15 ; Sx. not able to find explanation in abbreviation listHaml. 25 ( videasvid. ዐውድ፡ ).
d)custodiensla: ብእሲት፡ አርማሚት፡ ወዐቃቢተ፡ ልሳን፡ (linguam compescens) Mashafa Falasfa.Fal. f. 50.
ʿāqqābi
1) እቃ፡ ቤት፡ ዐቃቢ፡ ʾǝqā bet ʿaqqābi keeper of the church treasury ዕቃቤት፡ ዓቃቢ፡ ቄስ፡ ወልደ፡ አረጋይ፡le ʿeqābēt ʿĀqābi, le prêtre Walda Aragāyfr 61 l. 27 (ed.), 74 l. 2 (tr.), videasvid. እቃ፡ ቤት፡ under ቤት፡
2) (Dillmann a) ዐቃቤ፡ ʿaqqābe ዓቃቤ፡ ʿāqqābe Substantivumsubst. st.c. guardian ofen keeper ofen
a) ዓቃቤ፡ መርኆ፡ ʿāqqābe marḫo key-beareren ወዓቃቤ፡ መርኆ፡ ተርቢኖስ፡et le ʿāqābe marḫo, Tarbinosfr 34 l. 10–11 (ed.), 40 l. 7 (tr.), videasvid. መርኆ፡
b) ዓቃቤ፡ ሰዓት፡ ʿāqqābe saʿāt ዓቃቤ፡ ሰዓት፡ ነገደ፡ ክርስቶስ፡Le ʿāqābē saʿāt était Nagada Iyasusfr 29 l. 18 (ed.), 33 l. 16–17 (tr.), videasvid. ሰዓት፡
c) (Dillmann a ε) ዓቃቤ፡ ቀምሕ፡ ʿāqqābe qamḥ keeper of cropsen ወረሰይዋ፡ ለቤተ፡ ክርስቲያን፡ መዝብረ፡ ከመ፡ ልገተ፡ ዓቃቤ፡ ቀምሕ፡They have converted the church into ruins like the hut of yield keeperen 78 § 154 (ed.), 45–46 § 154 (tr.), videasvid. ቀምሕ፡
d) ዓቃቤ፡ ንዋየ፡ ግበር፡ ʿāqqābe nǝwāya gǝbar keeper of the property ወዓቃቤ፡ ንዋየ፡ ግበሪሃ፡ ለገበዝ፡ ጽንዕነ፡ ማርያም፡l’économe des biens de la cathédrale, Ṣeneʿena Māryāmfr 31 l. 13 (ed.), 36 l. 17–18 (tr.), videasvid. ንዋይ፡ , ግብር፡
e) ዓቃቤ፡ አስካሬን፡ ʿāqqābe ʾaskāren treasureren ወሶበ፡ ርእዮ፡ ከመ፡ መፍቀሬ፡ ንዋይ፡ ውእቱ፡ ረሰዮ፡ ዓቃቤ፡ አስካሬን፡ ዘውእቱ፡ ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ እንተ፡ ያስተጋብኡ፡ ቦቱ፡ ወርቀ፡ መባእ።lorsqu’il vit qu’il aimait les richesses, il lui avait donné (la charge de) aqābē askārēn, c’est-à- dire de (gardien de) la bourse des aumônes, où l’on réunissait l’or des oblationsfr 70 l. 29–31 (ed.), 81 l. 23–25 (tr.), videasvid. እስክሬን፡
f) ዓቃቤ፡ ገበዝ፡ ʿāqqābe gabaz ‘Il testo dice ዓቃቤ፡ ገበዝ . ገበዝ o ቄስ፡ ገበዝ è il titolo dell’addetto alla custodia dei beni della chiesa che ha anche l’incarico di aprirla a di chiuderla. Da notare che nessun dizionario di gəʼəz né di amarico registra questi due termini in coppia.’ 33 (145) n. 44, videasvid. ገበዝ፡
g) ዐቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ ʿaqqābe ṣǝnṣǝnyā , ዓቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ ʿāqqābe ṣǝnṣǝnyā , ዐቃቤ፡ ጸንጸን፡ ʿaqqābe ṣanṣan , ዐቃቤ፡ ጸንጸን፡ ʿāqqābe ṣanṣan lit. ‘keeper of the fly-whisk’ a title bestowed to a ruler of ʾƎndartā, also to a ruler of Tigray (Chernetsov, and after him Derat, identifies it with the title videasvid. ዓቃጼን፡ considered to be its later, abbraviated form .) ወበጊዜ፡ በአቱ፡ ውስተ፡ አናቅጺሃ፡ ቆሙ፡ ትግሬ፡ መኰንን፡ ወነብ[ር]እድ፡ ዘአክሱም፡ በየማን፡ ወበፀጋም። እንዘ፡ ይከለክሉ፡ ይኂዞሙ፡ ጨንገረ፡ ዘአውልዕ፡ እስመ፡ ከማሁ፡ ሕጎሙ። ወበእንተዝ፡ ይሰመይ፡ ትግሬ፡ መኰንን፡ ዓቃቤ፡ ጽንጽንያ፡A son entrée aux portes de la ville, le roi avait à sa droite et à sa gauche le gouverneur du Tigré et l’administrateur d’Aksum qui portaient et agitaient, suivant l’usage, des rameaux d’olivier; c’est pour cela que l’on appelle le gouverneur du Tigré ʿAqâbê Ṣenṣenyâfr 49 l. 8–10, 50 l. 1–2 (ed.), p. 49 l. 9–12, 50 l. 1 (tr.); ዘኢይበውእ፡ ዓቃቤ፡ ጸንጸን፡ ወኢከንቲባ፡ ዘአልቦ፡ ግብረ፡ ለባዕድ፡ ዘእንበለ፡ አበ፡ ምኔት፡ ዘመጣዕ፡Que l’ʿaqqābē ṣanṣan n’entre pas, ni le kantibā, à l’exception de l’abbé de Maṭāʿfr 56, 57; ዓቃ፡ ጸንጸን፡ ባራ፡ ጽዮን፡le liqā{sic} ṣanṣan Bārā Ṣeyonfr 57, 58, videasvid. ጽንጽንያ፡
Grébaut
ዐቃቤ፡ ሥራይ፡ ʿaqqābe śǝrāy «médecinfr, pharmacienfr» ― ባለ፡ መድኃኒት፡ Ms. BNFabb217, fol. 51r., videasvid. ሥራይ፡
127
Leslau
ዐቃቤ፡ ሥራይ ʿaqqābe śǝrāy physicianen, whitch doctoren; see 182–3, videasvid. ሥራይ 536a
ዐቃቤ፡ ሰዓት ʿaqqābe saʿāt ‘Times Keeper’ for the emperor’s schedules as well as for the hours of the prayers 66a
ʿāqqābi
1) እቃ፡ ቤት፡ ዐቃቢ፡ ʾǝqā bet ʿaqqābi keeper of the church treasury ዕቃቤት፡ ዓቃቢ፡ ቄስ፡ ወልደ፡ አረጋይ፡le ʿeqābēt ʿĀqābi, le prêtre Walda Aragāyfr 61 l. 27 (ed.), 74 l. 2 (tr.), videasvid. እቃ፡ ቤት፡ under ቤት፡
2) (Dillmann a) ዐቃቤ፡ ʿaqqābe ዓቃቤ፡ ʿāqqābe Substantivumsubst. st.c. guardian ofen keeper ofen
a) ዓቃቤ፡ መርኆ፡ ʿāqqābe marḫo key-beareren ወዓቃቤ፡ መርኆ፡ ተርቢኖስ፡et le ʿāqābe marḫo, Tarbinosfr 34 l. 10–11 (ed.), 40 l. 7 (tr.), videasvid. መርኆ፡
b) ዓቃቤ፡ ሰዓት፡ ʿāqqābe saʿāt ዓቃቤ፡ ሰዓት፡ ነገደ፡ ክርስቶስ፡Le ʿāqābē saʿāt était Nagada Iyasusfr 29 l. 18 (ed.), 33 l. 16–17 (tr.), videasvid. ሰዓት፡
c) (Dillmann a ε) ዓቃቤ፡ ቀምሕ፡ ʿāqqābe qamḥ keeper of cropsen ወረሰይዋ፡ ለቤተ፡ ክርስቲያን፡ መዝብረ፡ ከመ፡ ልገተ፡ ዓቃቤ፡ ቀምሕ፡They have converted the church into ruins like the hut of yield keeperen 78 § 154 (ed.), 45–46 § 154 (tr.), videasvid. ቀምሕ፡
d) ዓቃቤ፡ ንዋየ፡ ግበር፡ ʿāqqābe nǝwāya gǝbar keeper of the property ወዓቃቤ፡ ንዋየ፡ ግበሪሃ፡ ለገበዝ፡ ጽንዕነ፡ ማርያም፡l’économe des biens de la cathédrale, Ṣeneʿena Māryāmfr 31 l. 13 (ed.), 36 l. 17–18 (tr.), videasvid. ንዋይ፡ , ግብር፡
e) ዓቃቤ፡ አስካሬን፡ ʿāqqābe ʾaskāren treasureren ወሶበ፡ ርእዮ፡ ከመ፡ መፍቀሬ፡ ንዋይ፡ ውእቱ፡ ረሰዮ፡ ዓቃቤ፡ አስካሬን፡ ዘውእቱ፡ ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ እንተ፡ ያስተጋብኡ፡ ቦቱ፡ ወርቀ፡ መባእ።lorsqu’il vit qu’il aimait les richesses, il lui avait donné (la charge de) aqābē askārēn, c’est-à- dire de (gardien de) la bourse des aumônes, où l’on réunissait l’or des oblationsfr 70 l. 29–31 (ed.), 81 l. 23–25 (tr.), videasvid. እስክሬን፡
f) ዓቃቤ፡ ገበዝ፡ ʿāqqābe gabaz ‘Il testo dice ዓቃቤ፡ ገበዝ . ገበዝ o ቄስ፡ ገበዝ è il titolo dell’addetto alla custodia dei beni della chiesa che ha anche l’incarico di aprirla a di chiuderla. Da notare che nessun dizionario di gəʼəz né di amarico registra questi due termini in coppia.’ 33 (145) n. 44, videasvid. ገበዝ፡
g) ዐቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ ʿaqqābe ṣǝnṣǝnyā , ዓቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ ʿāqqābe ṣǝnṣǝnyā , ዐቃቤ፡ ጸንጸን፡ ʿaqqābe ṣanṣan , ዐቃቤ፡ ጸንጸን፡ ʿāqqābe ṣanṣan lit. ‘keeper of the fly-whisk’ a title bestowed to a ruler of ʾƎndartā, also to a ruler of Tigray (Chernetsov, and after him Derat, identifies it with the title videasvid. ዓቃጼን፡ considered to be its later, abbraviated form .) ወበጊዜ፡ በአቱ፡ ውስተ፡ አናቅጺሃ፡ ቆሙ፡ ትግሬ፡ መኰንን፡ ወነብ[ር]እድ፡ ዘአክሱም፡ በየማን፡ ወበፀጋም። እንዘ፡ ይከለክሉ፡ ይኂዞሙ፡ ጨንገረ፡ ዘአውልዕ፡ እስመ፡ ከማሁ፡ ሕጎሙ። ወበእንተዝ፡ ይሰመይ፡ ትግሬ፡ መኰንን፡ ዓቃቤ፡ ጽንጽንያ፡A son entrée aux portes de la ville, le roi avait à sa droite et à sa gauche le gouverneur du Tigré et l’administrateur d’Aksum qui portaient et agitaient, suivant l’usage, des rameaux d’olivier; c’est pour cela que l’on appelle le gouverneur du Tigré ʿAqâbê Ṣenṣenyâfr 49 l. 8–10, 50 l. 1–2 (ed.), p. 49 l. 9–12, 50 l. 1 (tr.); ዘኢይበውእ፡ ዓቃቤ፡ ጸንጸን፡ ወኢከንቲባ፡ ዘአልቦ፡ ግብረ፡ ለባዕድ፡ ዘእንበለ፡ አበ፡ ምኔት፡ ዘመጣዕ፡Que l’ʿaqqābē ṣanṣan n’entre pas, ni le kantibā, à l’exception de l’abbé de Maṭāʿfr 56, 57; ዓቃ፡ ጸንጸን፡ ባራ፡ ጽዮን፡le liqā{sic} ṣanṣan Bārā Ṣeyonfr 57, 58, videasvid. ጽንጽንያ፡
Grébaut
ዐቃቤ፡ ሥራይ፡ ʿaqqābe śǝrāy «médecinfr, pharmacienfr» ― ባለ፡ መድኃኒት፡ Ms. BNFabb217, fol. 51r., videasvid. ሥራይ፡
127
Leslau
ዐቃቤ፡ ሥራይ ʿaqqābe śǝrāy physicianen, whitch doctoren; see 182–3, videasvid. ሥራይ 536a
ዐቃቤ፡ ሰዓት ʿaqqābe saʿāt ‘Times Keeper’ for the emperor’s schedules as well as for the hours of the prayers 66a
ʿāqāṣen , አቃንጽን፡ ʾaqānṣǝn , አቃጽን፡ ʾaqāṣǝn , ዓቃጽን፡ ʿāqāṣǝn , አቀፀን፡ ʾaqaḍan Substantivumsubst. a title bestowed to a governor of Sarāwe (Chernetsov, and after him Derat, identifies this title with ዐቃቤ፡ ጸንጸን፡ videasvid. under ዐቃቢ፡ , considered to be its full, ancient form .) ወቀተሎ፡ ተስፋ፡ ልዑል፡ አቃንጸን፡ ሠራዌ፡es tötete ihn Tasfā-Leʿul, der Aqānṣan von Sarāwēde 15 l. 3–4 (ed.), 14 l. 16–17 (tr.); ካልአንሰ፡ ሰየምት፡ እለ፡ ከመ፡ ሰራዌ፡ አቀፀን፡ ወካንቲባ፡ ሐማሴን፡ ወእለ፡ ከማሁ፡ ብዙኃን፡ ሰየምት፡ ተቀትሉ።Les autres chefs, tels que le aqaṣan du Sarāwē, le Kāntibā du Ḥamāsēn, et d’autres comme eux, furent tués en grand nombrefr 128 l. 25–26 (ed.), 146 l. 6–8 (tr.); ወለአከ፡ ሰረቀ፡ ብርሃን፡ አቃንጽነ፡ ሰራዌ፡ ኀበ፡ አባ፡ ተወልደ፡ መድኅን፡Säräkä Bǝrhan, aqanṣǝnä del Särawe, inviò (un messaggio) ad Abba Täwäldä-Mädǝḫnit 32 (112) l. 24, 34 (114) l. 1 (ed.), 33 (113) l. 26, 35 (115) l. 1 (tr.); ወአቃጽንሂ፡ ይሠይም፡ ንቡረ፡ እድ፡ እምደብተራ፡Le ʾaqāṣen élira le nebura ed en le choisissant parmi les dabtarāfr 9 l. 21–22 (ed.), 9 l. 30–31 (tr.); መለከኛ፡ ወዓቃጽን፡le chef (malakañā) ou le ʿāqāṣenfr 29 l. 2 (ed.), 33 l. 9–10 (tr.); እመሂ፡ ሰራዌ፡ ዓቃጽን፡ ወእመሂ፡ ባሕረ፡ ነጋሢ፡ ዘሄዶ፡ ወዘተዓገሎ፡ ውጉዘ፡ ለይኩን፡ በአፈ፡ ነቢያት፡Si quelqun’un, ʿāqāṣen du Sarāwē ou bāḥr nagāsi, viole ou transgresse cet [acte], maudit soit-il par la bouche des Prophètes,fr 42 l. 1–2 (ed.), 49 l. 22–24 (tr.)
nomen agentisn. ag., fem. ዐቃቢት፡ , pluralisPl.m. ዐቃብያን፡ , cumc. ዐቀብት፡ custosla: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,9 ; ዐቃብያን፡ (v. ዐቀብተ፡ ) ቤት፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 12,3 ; ዐቃቤ፡ ኅለት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 27,4 ; መኑ፡ ይሠይም፡ ዐቃቤ፡ ላዕለ፡ አፉየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 38,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 140,3 ; አንትሙ፡ ካህናት፡ ዐቃብያነ፡ ቤተ፡ እግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 205 ; ካህናት፡ ዐቃብያነ፡ ሕጉ፡ ለእግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 207 ; Petrus ዐቃቤ፡ መራኁተ፡ መንግሥተ፡ ሰመያት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 266 ; ዐቀብት፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 3,14 ; Actus apostolorum.Act. 12,6 ; ሊቀ፡ ዐቀብተ፡ ቤተ፡ ሞቅሕ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39.
a)In specie
β) ዐቃቤ፡ ሥጋ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,2 et ዐቃቤ፡ ርእስ፡ , ut: ሊቃነ፡ ዐቀብተ፡ ርእሱ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 2,21 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 3,4 custos corporisla, satellesla.
γ) ዐቃቤ፡ መንግሥት፡ διάδοχος τοῦ βασιλέως vicarius regisla, procurator regnilaParalipomenon liber II.2 Par. 26,11 .
δ) ዐቃቤ፡ ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ custos arcae eleemosynarumlaEzrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 23,4 et ዐቃቢ፡ γαζοφύλαξ thesaurariuslaEzrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 2,10 .
ε) ዐቃቤ፡ ቀምሕ፡ cla. pomorumlavideasvid. sub ቀምሕ፡ ; adde Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,6 .
ζ) ዐቃቤ፡ ነቢብ፡ oratorlaActus apostolorum.Act. 24,1 .
η) ዐቃቤ፡ ነግድ፡ caupolaLucae evangelium.Luc. 10,34 .
θ) ዐቃቤ፡ አልባስ፡ custos vestiariilaRegum liber biblicum IV.4 Reg. 22,14 .
ι) ዐቃቤ፡ አንስት፡ cla. gynaeceilaEsther, liber biblicus.Esth. 2,8 ; Esther, liber biblicus.Esth. 2,14 .
λ) ዐቃቤ፡ ወይን፡ vel ዐጸደ፡ ወይን፡ vinitorlaMarci Evangelium.Marc. 12,1 ; Lucae evangelium.Luc. 13,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 1,8 ; Jesaiae prophetia.Jes. 24,20 ; Jesaiae prophetia.Jes. 61,5 varia lectiovar.; ዐቀብተ፡ ወይን፡ Jeremiae prophetia.Jer. 52,16 ; Joelis prophetia.Joel 1,11 ; ዐቃቢተ፡ ዐጸደ፡ ወይን፡ Canticum Canticorum.Cant. 1,6 ; ዐቀብተ፡ ዐጸደ፡ ወይን፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 26,10 .
μ) ዐቃቤ፡ ገነት፡ hortulanuslaEvangelium Joannis.Joh. 20,15 ; Sx. not able to find explanation in abbreviation listHaml. 25 ( videasvid. ዐውድ፡ ).
d)custodiensla: ብእሲት፡ አርማሚት፡ ወዐቃቢተ፡ ልሳን፡ (linguam compescens) Mashafa Falasfa.Fal. f. 50.
, ጽንጽያ፡ , etiam ጽጽንያ፡ , Substantivumsubst., fem. et m. , collatio, -is vel collectivum, -ecoll.et SingularisSing., pluralisPl. ጽንጽንያት፡ , plerumque ጸናጺት፡ (etiam ጸናጼት፡ scriptum),
1)muscala: ጽንጽንያ፡ velv. ጽጽንያ፡ ምውት፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 10,1 ; collatio, -is vel collectivum, -ecoll. ጽንጽንያ፡ μυῖαι Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 16 ; በዓለ፡ ጽንጽንያ፡ velv. ጽንጽያ፡ Regum liber biblicum IV.4 Reg. 1,2 ; ጽናጺት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 7,18 ; ጽንጽንያት፡ ንኡሳን፡ F.N. 12.
ʿāqqābi
1) እቃ፡ ቤት፡ ዐቃቢ፡ ʾǝqā bet ʿaqqābi keeper of the church treasury ዕቃቤት፡ ዓቃቢ፡ ቄስ፡ ወልደ፡ አረጋይ፡le ʿeqābēt ʿĀqābi, le prêtre Walda Aragāyfr 61 l. 27 (ed.), 74 l. 2 (tr.), videasvid. እቃ፡ ቤት፡ under ቤት፡
2) (Dillmann a) ዐቃቤ፡ ʿaqqābe ዓቃቤ፡ ʿāqqābe Substantivumsubst. st.c. guardian ofen keeper ofen
a) ዓቃቤ፡ መርኆ፡ ʿāqqābe marḫo key-beareren ወዓቃቤ፡ መርኆ፡ ተርቢኖስ፡et le ʿāqābe marḫo, Tarbinosfr 34 l. 10–11 (ed.), 40 l. 7 (tr.), videasvid. መርኆ፡
b) ዓቃቤ፡ ሰዓት፡ ʿāqqābe saʿāt ዓቃቤ፡ ሰዓት፡ ነገደ፡ ክርስቶስ፡Le ʿāqābē saʿāt était Nagada Iyasusfr 29 l. 18 (ed.), 33 l. 16–17 (tr.), videasvid. ሰዓት፡
c) (Dillmann a ε) ዓቃቤ፡ ቀምሕ፡ ʿāqqābe qamḥ keeper of cropsen ወረሰይዋ፡ ለቤተ፡ ክርስቲያን፡ መዝብረ፡ ከመ፡ ልገተ፡ ዓቃቤ፡ ቀምሕ፡They have converted the church into ruins like the hut of yield keeperen 78 § 154 (ed.), 45–46 § 154 (tr.), videasvid. ቀምሕ፡
d) ዓቃቤ፡ ንዋየ፡ ግበር፡ ʿāqqābe nǝwāya gǝbar keeper of the property ወዓቃቤ፡ ንዋየ፡ ግበሪሃ፡ ለገበዝ፡ ጽንዕነ፡ ማርያም፡l’économe des biens de la cathédrale, Ṣeneʿena Māryāmfr 31 l. 13 (ed.), 36 l. 17–18 (tr.), videasvid. ንዋይ፡ , ግብር፡
e) ዓቃቤ፡ አስካሬን፡ ʿāqqābe ʾaskāren treasureren ወሶበ፡ ርእዮ፡ ከመ፡ መፍቀሬ፡ ንዋይ፡ ውእቱ፡ ረሰዮ፡ ዓቃቤ፡ አስካሬን፡ ዘውእቱ፡ ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ እንተ፡ ያስተጋብኡ፡ ቦቱ፡ ወርቀ፡ መባእ።lorsqu’il vit qu’il aimait les richesses, il lui avait donné (la charge de) aqābē askārēn, c’est-à- dire de (gardien de) la bourse des aumônes, où l’on réunissait l’or des oblationsfr 70 l. 29–31 (ed.), 81 l. 23–25 (tr.), videasvid. እስክሬን፡
f) ዓቃቤ፡ ገበዝ፡ ʿāqqābe gabaz ‘Il testo dice ዓቃቤ፡ ገበዝ . ገበዝ o ቄስ፡ ገበዝ è il titolo dell’addetto alla custodia dei beni della chiesa che ha anche l’incarico di aprirla a di chiuderla. Da notare che nessun dizionario di gəʼəz né di amarico registra questi due termini in coppia.’ 33 (145) n. 44, videasvid. ገበዝ፡
g) ዐቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ ʿaqqābe ṣǝnṣǝnyā , ዓቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ ʿāqqābe ṣǝnṣǝnyā , ዐቃቤ፡ ጸንጸን፡ ʿaqqābe ṣanṣan , ዐቃቤ፡ ጸንጸን፡ ʿāqqābe ṣanṣan lit. ‘keeper of the fly-whisk’ a title bestowed to a ruler of ʾƎndartā, also to a ruler of Tigray (Chernetsov, and after him Derat, identifies it with the title videasvid. ዓቃጼን፡ considered to be its later, abbraviated form .) ወበጊዜ፡ በአቱ፡ ውስተ፡ አናቅጺሃ፡ ቆሙ፡ ትግሬ፡ መኰንን፡ ወነብ[ር]እድ፡ ዘአክሱም፡ በየማን፡ ወበፀጋም። እንዘ፡ ይከለክሉ፡ ይኂዞሙ፡ ጨንገረ፡ ዘአውልዕ፡ እስመ፡ ከማሁ፡ ሕጎሙ። ወበእንተዝ፡ ይሰመይ፡ ትግሬ፡ መኰንን፡ ዓቃቤ፡ ጽንጽንያ፡A son entrée aux portes de la ville, le roi avait à sa droite et à sa gauche le gouverneur du Tigré et l’administrateur d’Aksum qui portaient et agitaient, suivant l’usage, des rameaux d’olivier; c’est pour cela que l’on appelle le gouverneur du Tigré ʿAqâbê Ṣenṣenyâfr 49 l. 8–10, 50 l. 1–2 (ed.), p. 49 l. 9–12, 50 l. 1 (tr.); ዘኢይበውእ፡ ዓቃቤ፡ ጸንጸን፡ ወኢከንቲባ፡ ዘአልቦ፡ ግብረ፡ ለባዕድ፡ ዘእንበለ፡ አበ፡ ምኔት፡ ዘመጣዕ፡Que l’ʿaqqābē ṣanṣan n’entre pas, ni le kantibā, à l’exception de l’abbé de Maṭāʿfr 56, 57; ዓቃ፡ ጸንጸን፡ ባራ፡ ጽዮን፡le liqā{sic} ṣanṣan Bārā Ṣeyonfr 57, 58, videasvid. ጽንጽንያ፡
Grébaut
ዐቃቤ፡ ሥራይ፡ ʿaqqābe śǝrāy «médecinfr, pharmacienfr» ― ባለ፡ መድኃኒት፡ Ms. BNFabb217, fol. 51r., videasvid. ሥራይ፡
127
Leslau
ዐቃቤ፡ ሥራይ ʿaqqābe śǝrāy physicianen, whitch doctoren; see 182–3, videasvid. ሥራይ 536a
ዐቃቤ፡ ሰዓት ʿaqqābe saʿāt ‘Times Keeper’ for the emperor’s schedules as well as for the hours of the prayers 66a
ṣǝnṣǝnyā , ṣǝnṣǝyā , ṣǝṣǝnyā , pluralisPl. ṣǝnṣǝnyāt , ጸንጸን፡ ṣanṣan ?
Cross-references: for ዐቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ videasvid. ዐቃቢ፡
II,1
1)comburerela, concremarela, cremarela, consumerela(de igne): አውዐይናሃ፡ በእሳት፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 30,14 ; አውዐይዎሙ፡ በህየ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 31,12 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 16,18 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 4,12 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 4,21 ; Judicum liber.Jud. 9,49 ; Judicum liber.Jud. 12,1 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 20 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 30 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 31 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 41 ; ታውዕዮሙ፡ በዘኢይጠፍእ፡ እሳት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 28,23 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 49,6 ; Jeremiae prophetia.Jer. 7,31 ; Jeremiae prophetia.Jer. 21,10 ; Jeremiae prophetia.Jer. 41,2 ; Jeremiae prophetia.Jer. 43,32 ; Jeremiae prophetia.Jer. 52,13 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 73,8 ; ከልኦሙ፡ አውዕዮተ፡ መቅደስ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 376 ; እሳት፡ ያውዒ፡ ቤተ፡ liber Jobi.Job 15,34 ; liber Jobi.Job 1,16 ; Jesaiae prophetia.Jes. 43,2 ; መቅሠፍተ፡ መዐቱ፡ ታውዒ፡ ኵላ፡ ምድረ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 9,19 .
2)urerela, adurerela, inurerela: ፀሓይ፡ ኢያውዒከ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 120,6 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 72,4 ; ኅጠተ፡ ስናፔ፡ ሶበ፡ ጥዕማ፡ ብእሲ፡ ታውዕዮ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 14 ; ዐቃብያነ፡ ሥራይ፡ (medici) ሶበ፡ ይፈቅዱ፡ በጢሐ፡ ወአውዕዮ፡ በእሳት፡ ὅταν τέμνωσιν , ὅταν καίωσιν Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 30. Vocabularium Aethiopicum, -a -a.Voc. Ae.: አውዐዩ፡ ዘ፡ ተኰሱ።
Substantivumsubst.[ בְּכוֹר , ܒܽܘܟܪܳܐ ] m. et fem. , sing, et collatio, -is vel collectivum, -ecoll., pluralisPl. አብኵር፡ et አብኳር፡ et በኵራት፡
2)primi partus prolesla, sive mascula sive femella ( Regum liber biblicum I.1 Reg. 14,49 ), primogenitusla, primogenitala, primogenitumla, de hominibus et de brutis: ኵሉ፡ በኵር፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 11,5 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 12,29 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 13,15 ; በኵሩ፡ ለላህም፡ , ለበግዕ፡ , ለአድግ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 34,19 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 34,20 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,4 ; Deuteronomium.Deut. 12,6 ; Deuteronomium.Deut. 14,23 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 5,14 ; ይስማኤል፡ በኵሩ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 25,13 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 35,23 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 1,20 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,2 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 14,49 ; Paralipomenon liber I.1 Par. 8,1 ; 1 Paralipomenon libri I et II.Par. 8,39 ; ኤፍሬም፡ በኵርየ፡ ውእቱ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 38,9 ; እንተ፡ ትወልድ፡ በኵራ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 4,31 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 88,27 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 134,8 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,29 ; ad Colossenses epistola Pauli.Col. 1,15 ; ad Colossenses epistola Pauli.Col. 1,18 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 1,5 ; ubi alii nomini appositionis instar adjungitur, ዘ፡ praepositum habere solet: ወልዳ፡ ዘበኵራ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 25,25 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,19 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,32 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,22 ; Matthaei Evangelium.Matth. 1,25 ; Lucae evangelium.Luc. 2,7 ; sequensseq.Gen. fratris: በኵረ፡ ወልድከ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,28 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 34,20 ; በኵረ፡ ተባዕት፡ primogenituslainterlamasculoslai.e. masculuslaExodus, liber Pentateuchi.Ex. 13,13 ; collective ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,28 ; pluralisPl. ደቂቀ፡ ዳዊት፡ አብኵር፡ (v. አብኵረ፡ ) ዐቃብያነ፡ መንግሥት፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 18,17 ; አብኳር፡ (hominum) F.N. 14; translatetransl.: በኵረ፡ አበው፡ ቀደምት፡ sc. Adamus, Lit. Jac., primusla1 Paralipomenon libri I et II.Par. 18,17 varia lectiovar. Ut videtur juvencusla, ἁπαλός , tener Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,9 .
Substantivumsubst., pluralisPl. ሥራያት፡ , plerumque φάρμακον
1)medicamentumla, medicinala, pharmacumla, malagmalaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,4 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,8 ; ሥራየ፡ ሕይወት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,16 ; ፈውስ፡ ወሥራይ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 40,6 varia lectiovar.( συνούλωσις καὶ ἴαμα ); ሶቤሃ፡ ፈውሶ፡ ይከውነከ፡ ለሥጋከ፡ ወሥራየ፡ ለአዕጽምቲከ፡ ἐπιμέλεια Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,8 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,22 ; μάλαγμα ሥራይ፡ ዘቀብእዎ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 16,12 ; Hezekielis prophetia.Hez. 30,21 ; ይጠይእዎ፡ ሥራየ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 1,6 . Hinc ዐቃቤ፡ ሥራይ፡ medicamentariusla, medicuslaExodus, liber Pentateuchi.Ex. 21,19 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 10,10 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,1 -15; Jesaiae prophetia.Jes. 26,14 ; Jeremiae prophetia.Jer. 8,22 ; Matthaei Evangelium.Matth. 9,12 ; pluralisPl. ዐቀብተ፡ ሥራይ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 87,11 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 16,12 ; liber Jobi.Job 13,4 ; ዐቃብያነ፡ ሥራይ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 252.
2)venenumla, veneficiumla, pharmacumla, incantamentumlaad Galatas epistola Pauli.Gal. 5,20 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 2,5 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 31 ; ሥራያት፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 7,11 ; Michaei prophetia.Mich. 5,11 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 18,13 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 9,21 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 7,1 ; ማየ፡ ሥራይ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 252 ; ጥበበ፡ ሥራይ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 252 ; መጽሐፈ፡ ሥራያት፡ Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 15 ; ይገብር፡ ግብረ፡ ሥራይ፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 33,6 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 21,8 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 65,6 . Hincveneficusla, pharmacusla, incantatorla, magusla: ዘሥራይ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,17 ; Deuteronomium.Deut. 18,11 ; እለ፡ ሥራይ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 22,15 ; ሰብአ፡ ሥራይ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 9,11 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 19,31 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 20,6 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 6,2 ; Danielis prophetia.Dan. 1,20 ; Danielis prophetia.Dan. 2,2 ; Danielis prophetia.Dan. 4,3 ; Danielis prophetia.Dan. 5,15 ; Jeremiae prophetia.Jer. 34,7 ; Malachiae prophetia.Mal. 3,5 ; ሰብእ፡ ዘሥራያት፡ γόητες ad Timotheum epistola II.2 Tim. 3,13 .
śǝrāy , pluralisPl. ሥራያት፡ śǝrāyāt
Grébaut
ሥራይ፡ śǝrāy , pluralisPl. ሥራያት፡ śǝrāyāt «médicamentfr, poisonfr» ― መድኃኒት፡ Ms. BNFabb217, fol. 51r.
127
Leslau
ሥራይ śǝrāy incantationen, magicen, charmen, witchcraften, sorceryen, enchantmenten, spellen, poisonen, healingen, medicineen, cureen, bandageen
ዘሥራይ፡ za-śǝrāy ( እለ፡ሥራይ፡ ʾǝlla śǝrāy , ሰብአ፡ ሥራይ፡ sabʾa śǝrāy ) sorcereren, magicianen, wizarden, enchanteren 536a
Cross-references:
a) for ምግባረ፡ ሥራይ፡ videasvid. ምግባር፡ (Grébaut)
b) for መፍትሔ፡ ሥራይ፡ videasvid. መፍትሒ፡ (Leslau)
c) for ሰብአ፡ ሥራይ፡ videasvid. ሰብእ፡ (Grébaut)
d) for አስማተ፡ ሥራይ፡ videasvid. ስም፡ (Leslau)
e) for ዐቃቤ፡ ሥራይ፡ videasvid. ዐቃቢ፡ (Leslau)
nomen agentisn. ag., fem. ዐቃቢት፡ , pluralisPl.m. ዐቃብያን፡ , cumc. ዐቀብት፡ custosla: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,9 ; ዐቃብያን፡ (v. ዐቀብተ፡ ) ቤት፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 12,3 ; ዐቃቤ፡ ኅለት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 27,4 ; መኑ፡ ይሠይም፡ ዐቃቤ፡ ላዕለ፡ አፉየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 38,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 140,3 ; አንትሙ፡ ካህናት፡ ዐቃብያነ፡ ቤተ፡ እግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 205 ; ካህናት፡ ዐቃብያነ፡ ሕጉ፡ ለእግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 207 ; Petrus ዐቃቤ፡ መራኁተ፡ መንግሥተ፡ ሰመያት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 266 ; ዐቀብት፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 3,14 ; Actus apostolorum.Act. 12,6 ; ሊቀ፡ ዐቀብተ፡ ቤተ፡ ሞቅሕ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39.
a)In specie
β) ዐቃቤ፡ ሥጋ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,2 et ዐቃቤ፡ ርእስ፡ , ut: ሊቃነ፡ ዐቀብተ፡ ርእሱ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 2,21 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 3,4 custos corporisla, satellesla.
γ) ዐቃቤ፡ መንግሥት፡ διάδοχος τοῦ βασιλέως vicarius regisla, procurator regnilaParalipomenon liber II.2 Par. 26,11 .
δ) ዐቃቤ፡ ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ custos arcae eleemosynarumlaEzrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 23,4 et ዐቃቢ፡ γαζοφύλαξ thesaurariuslaEzrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 2,10 .
ε) ዐቃቤ፡ ቀምሕ፡ cla. pomorumlavideasvid. sub ቀምሕ፡ ; adde Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,6 .
ζ) ዐቃቤ፡ ነቢብ፡ oratorlaActus apostolorum.Act. 24,1 .
η) ዐቃቤ፡ ነግድ፡ caupolaLucae evangelium.Luc. 10,34 .
θ) ዐቃቤ፡ አልባስ፡ custos vestiariilaRegum liber biblicum IV.4 Reg. 22,14 .
ι) ዐቃቤ፡ አንስት፡ cla. gynaeceilaEsther, liber biblicus.Esth. 2,8 ; Esther, liber biblicus.Esth. 2,14 .
λ) ዐቃቤ፡ ወይን፡ vel ዐጸደ፡ ወይን፡ vinitorlaMarci Evangelium.Marc. 12,1 ; Lucae evangelium.Luc. 13,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 1,8 ; Jesaiae prophetia.Jes. 24,20 ; Jesaiae prophetia.Jes. 61,5 varia lectiovar.; ዐቀብተ፡ ወይን፡ Jeremiae prophetia.Jer. 52,16 ; Joelis prophetia.Joel 1,11 ; ዐቃቢተ፡ ዐጸደ፡ ወይን፡ Canticum Canticorum.Cant. 1,6 ; ዐቀብተ፡ ዐጸደ፡ ወይን፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 26,10 .
μ) ዐቃቤ፡ ገነት፡ hortulanuslaEvangelium Joannis.Joh. 20,15 ; Sx. not able to find explanation in abbreviation listHaml. 25 ( videasvid. ዐውድ፡ ).
d)custodiensla: ብእሲት፡ አርማሚት፡ ወዐቃቢተ፡ ልሳን፡ (linguam compescens) Mashafa Falasfa.Fal. f. 50.
nomen agentisn. ag., fem. ዐቃቢት፡ , pluralisPl.m. ዐቃብያን፡ , cumc. ዐቀብት፡ custosla: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,9 ; ዐቃብያን፡ (v. ዐቀብተ፡ ) ቤት፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 12,3 ; ዐቃቤ፡ ኅለት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 27,4 ; መኑ፡ ይሠይም፡ ዐቃቤ፡ ላዕለ፡ አፉየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 38,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 140,3 ; አንትሙ፡ ካህናት፡ ዐቃብያነ፡ ቤተ፡ እግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 205 ; ካህናት፡ ዐቃብያነ፡ ሕጉ፡ ለእግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 207 ; Petrus ዐቃቤ፡ መራኁተ፡ መንግሥተ፡ ሰመያት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 266 ; ዐቀብት፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 3,14 ; Actus apostolorum.Act. 12,6 ; ሊቀ፡ ዐቀብተ፡ ቤተ፡ ሞቅሕ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39.
a)In specie
β) ዐቃቤ፡ ሥጋ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,2 et ዐቃቤ፡ ርእስ፡ , ut: ሊቃነ፡ ዐቀብተ፡ ርእሱ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 2,21 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 3,4 custos corporisla, satellesla.
γ) ዐቃቤ፡ መንግሥት፡ διάδοχος τοῦ βασιλέως vicarius regisla, procurator regnilaParalipomenon liber II.2 Par. 26,11 .
δ) ዐቃቤ፡ ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ custos arcae eleemosynarumlaEzrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 23,4 et ዐቃቢ፡ γαζοφύλαξ thesaurariuslaEzrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 2,10 .
ε) ዐቃቤ፡ ቀምሕ፡ cla. pomorumlavideasvid. sub ቀምሕ፡ ; adde Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,6 .
ζ) ዐቃቤ፡ ነቢብ፡ oratorlaActus apostolorum.Act. 24,1 .
η) ዐቃቤ፡ ነግድ፡ caupolaLucae evangelium.Luc. 10,34 .
θ) ዐቃቤ፡ አልባስ፡ custos vestiariilaRegum liber biblicum IV.4 Reg. 22,14 .
ι) ዐቃቤ፡ አንስት፡ cla. gynaeceilaEsther, liber biblicus.Esth. 2,8 ; Esther, liber biblicus.Esth. 2,14 .
λ) ዐቃቤ፡ ወይን፡ vel ዐጸደ፡ ወይን፡ vinitorlaMarci Evangelium.Marc. 12,1 ; Lucae evangelium.Luc. 13,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 1,8 ; Jesaiae prophetia.Jes. 24,20 ; Jesaiae prophetia.Jes. 61,5 varia lectiovar.; ዐቀብተ፡ ወይን፡ Jeremiae prophetia.Jer. 52,16 ; Joelis prophetia.Joel 1,11 ; ዐቃቢተ፡ ዐጸደ፡ ወይን፡ Canticum Canticorum.Cant. 1,6 ; ዐቀብተ፡ ዐጸደ፡ ወይን፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 26,10 .
μ) ዐቃቤ፡ ገነት፡ hortulanuslaEvangelium Joannis.Joh. 20,15 ; Sx. not able to find explanation in abbreviation listHaml. 25 ( videasvid. ዐውድ፡ ).
d)custodiensla: ብእሲት፡ አርማሚት፡ ወዐቃቢተ፡ ልሳን፡ (linguam compescens) Mashafa Falasfa.Fal. f. 50.
ʿāqqābi
1) እቃ፡ ቤት፡ ዐቃቢ፡ ʾǝqā bet ʿaqqābi keeper of the church treasury ዕቃቤት፡ ዓቃቢ፡ ቄስ፡ ወልደ፡ አረጋይ፡le ʿeqābēt ʿĀqābi, le prêtre Walda Aragāyfr 61 l. 27 (ed.), 74 l. 2 (tr.), videasvid. እቃ፡ ቤት፡ under ቤት፡
2) (Dillmann a) ዐቃቤ፡ ʿaqqābe ዓቃቤ፡ ʿāqqābe Substantivumsubst. st.c. guardian ofen keeper ofen
a) ዓቃቤ፡ መርኆ፡ ʿāqqābe marḫo key-beareren ወዓቃቤ፡ መርኆ፡ ተርቢኖስ፡et le ʿāqābe marḫo, Tarbinosfr 34 l. 10–11 (ed.), 40 l. 7 (tr.), videasvid. መርኆ፡
b) ዓቃቤ፡ ሰዓት፡ ʿāqqābe saʿāt ዓቃቤ፡ ሰዓት፡ ነገደ፡ ክርስቶስ፡Le ʿāqābē saʿāt était Nagada Iyasusfr 29 l. 18 (ed.), 33 l. 16–17 (tr.), videasvid. ሰዓት፡
c) (Dillmann a ε) ዓቃቤ፡ ቀምሕ፡ ʿāqqābe qamḥ keeper of cropsen ወረሰይዋ፡ ለቤተ፡ ክርስቲያን፡ መዝብረ፡ ከመ፡ ልገተ፡ ዓቃቤ፡ ቀምሕ፡They have converted the church into ruins like the hut of yield keeperen 78 § 154 (ed.), 45–46 § 154 (tr.), videasvid. ቀምሕ፡
d) ዓቃቤ፡ ንዋየ፡ ግበር፡ ʿāqqābe nǝwāya gǝbar keeper of the property ወዓቃቤ፡ ንዋየ፡ ግበሪሃ፡ ለገበዝ፡ ጽንዕነ፡ ማርያም፡l’économe des biens de la cathédrale, Ṣeneʿena Māryāmfr 31 l. 13 (ed.), 36 l. 17–18 (tr.), videasvid. ንዋይ፡ , ግብር፡
e) ዓቃቤ፡ አስካሬን፡ ʿāqqābe ʾaskāren treasureren ወሶበ፡ ርእዮ፡ ከመ፡ መፍቀሬ፡ ንዋይ፡ ውእቱ፡ ረሰዮ፡ ዓቃቤ፡ አስካሬን፡ ዘውእቱ፡ ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ እንተ፡ ያስተጋብኡ፡ ቦቱ፡ ወርቀ፡ መባእ።lorsqu’il vit qu’il aimait les richesses, il lui avait donné (la charge de) aqābē askārēn, c’est-à- dire de (gardien de) la bourse des aumônes, où l’on réunissait l’or des oblationsfr 70 l. 29–31 (ed.), 81 l. 23–25 (tr.), videasvid. እስክሬን፡
f) ዓቃቤ፡ ገበዝ፡ ʿāqqābe gabaz ‘Il testo dice ዓቃቤ፡ ገበዝ . ገበዝ o ቄስ፡ ገበዝ è il titolo dell’addetto alla custodia dei beni della chiesa che ha anche l’incarico di aprirla a di chiuderla. Da notare che nessun dizionario di gəʼəz né di amarico registra questi due termini in coppia.’ 33 (145) n. 44, videasvid. ገበዝ፡
g) ዐቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ ʿaqqābe ṣǝnṣǝnyā , ዓቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ ʿāqqābe ṣǝnṣǝnyā , ዐቃቤ፡ ጸንጸን፡ ʿaqqābe ṣanṣan , ዐቃቤ፡ ጸንጸን፡ ʿāqqābe ṣanṣan lit. ‘keeper of the fly-whisk’ a title bestowed to a ruler of ʾƎndartā, also to a ruler of Tigray (Chernetsov, and after him Derat, identifies it with the title videasvid. ዓቃጼን፡ considered to be its later, abbraviated form .) ወበጊዜ፡ በአቱ፡ ውስተ፡ አናቅጺሃ፡ ቆሙ፡ ትግሬ፡ መኰንን፡ ወነብ[ር]እድ፡ ዘአክሱም፡ በየማን፡ ወበፀጋም። እንዘ፡ ይከለክሉ፡ ይኂዞሙ፡ ጨንገረ፡ ዘአውልዕ፡ እስመ፡ ከማሁ፡ ሕጎሙ። ወበእንተዝ፡ ይሰመይ፡ ትግሬ፡ መኰንን፡ ዓቃቤ፡ ጽንጽንያ፡A son entrée aux portes de la ville, le roi avait à sa droite et à sa gauche le gouverneur du Tigré et l’administrateur d’Aksum qui portaient et agitaient, suivant l’usage, des rameaux d’olivier; c’est pour cela que l’on appelle le gouverneur du Tigré ʿAqâbê Ṣenṣenyâfr 49 l. 8–10, 50 l. 1–2 (ed.), p. 49 l. 9–12, 50 l. 1 (tr.); ዘኢይበውእ፡ ዓቃቤ፡ ጸንጸን፡ ወኢከንቲባ፡ ዘአልቦ፡ ግብረ፡ ለባዕድ፡ ዘእንበለ፡ አበ፡ ምኔት፡ ዘመጣዕ፡Que l’ʿaqqābē ṣanṣan n’entre pas, ni le kantibā, à l’exception de l’abbé de Maṭāʿfr 56, 57; ዓቃ፡ ጸንጸን፡ ባራ፡ ጽዮን፡le liqā{sic} ṣanṣan Bārā Ṣeyonfr 57, 58, videasvid. ጽንጽንያ፡
Grébaut
ዐቃቤ፡ ሥራይ፡ ʿaqqābe śǝrāy «médecinfr, pharmacienfr» ― ባለ፡ መድኃኒት፡ Ms. BNFabb217, fol. 51r., videasvid. ሥራይ፡
127
Leslau
ዐቃቤ፡ ሥራይ ʿaqqābe śǝrāy physicianen, whitch doctoren; see 182–3, videasvid. ሥራይ 536a
ዐቃቤ፡ ሰዓት ʿaqqābe saʿāt ‘Times Keeper’ for the emperor’s schedules as well as for the hours of the prayers 66a
ʿāqqābi
1) እቃ፡ ቤት፡ ዐቃቢ፡ ʾǝqā bet ʿaqqābi keeper of the church treasury ዕቃቤት፡ ዓቃቢ፡ ቄስ፡ ወልደ፡ አረጋይ፡le ʿeqābēt ʿĀqābi, le prêtre Walda Aragāyfr 61 l. 27 (ed.), 74 l. 2 (tr.), videasvid. እቃ፡ ቤት፡ under ቤት፡
2) (Dillmann a) ዐቃቤ፡ ʿaqqābe ዓቃቤ፡ ʿāqqābe Substantivumsubst. st.c. guardian ofen keeper ofen
a) ዓቃቤ፡ መርኆ፡ ʿāqqābe marḫo key-beareren ወዓቃቤ፡ መርኆ፡ ተርቢኖስ፡et le ʿāqābe marḫo, Tarbinosfr 34 l. 10–11 (ed.), 40 l. 7 (tr.), videasvid. መርኆ፡
b) ዓቃቤ፡ ሰዓት፡ ʿāqqābe saʿāt ዓቃቤ፡ ሰዓት፡ ነገደ፡ ክርስቶስ፡Le ʿāqābē saʿāt était Nagada Iyasusfr 29 l. 18 (ed.), 33 l. 16–17 (tr.), videasvid. ሰዓት፡
c) (Dillmann a ε) ዓቃቤ፡ ቀምሕ፡ ʿāqqābe qamḥ keeper of cropsen ወረሰይዋ፡ ለቤተ፡ ክርስቲያን፡ መዝብረ፡ ከመ፡ ልገተ፡ ዓቃቤ፡ ቀምሕ፡They have converted the church into ruins like the hut of yield keeperen 78 § 154 (ed.), 45–46 § 154 (tr.), videasvid. ቀምሕ፡
d) ዓቃቤ፡ ንዋየ፡ ግበር፡ ʿāqqābe nǝwāya gǝbar keeper of the property ወዓቃቤ፡ ንዋየ፡ ግበሪሃ፡ ለገበዝ፡ ጽንዕነ፡ ማርያም፡l’économe des biens de la cathédrale, Ṣeneʿena Māryāmfr 31 l. 13 (ed.), 36 l. 17–18 (tr.), videasvid. ንዋይ፡ , ግብር፡
e) ዓቃቤ፡ አስካሬን፡ ʿāqqābe ʾaskāren treasureren ወሶበ፡ ርእዮ፡ ከመ፡ መፍቀሬ፡ ንዋይ፡ ውእቱ፡ ረሰዮ፡ ዓቃቤ፡ አስካሬን፡ ዘውእቱ፡ ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ እንተ፡ ያስተጋብኡ፡ ቦቱ፡ ወርቀ፡ መባእ።lorsqu’il vit qu’il aimait les richesses, il lui avait donné (la charge de) aqābē askārēn, c’est-à- dire de (gardien de) la bourse des aumônes, où l’on réunissait l’or des oblationsfr 70 l. 29–31 (ed.), 81 l. 23–25 (tr.), videasvid. እስክሬን፡
f) ዓቃቤ፡ ገበዝ፡ ʿāqqābe gabaz ‘Il testo dice ዓቃቤ፡ ገበዝ . ገበዝ o ቄስ፡ ገበዝ è il titolo dell’addetto alla custodia dei beni della chiesa che ha anche l’incarico di aprirla a di chiuderla. Da notare che nessun dizionario di gəʼəz né di amarico registra questi due termini in coppia.’ 33 (145) n. 44, videasvid. ገበዝ፡
g) ዐቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ ʿaqqābe ṣǝnṣǝnyā , ዓቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ ʿāqqābe ṣǝnṣǝnyā , ዐቃቤ፡ ጸንጸን፡ ʿaqqābe ṣanṣan , ዐቃቤ፡ ጸንጸን፡ ʿāqqābe ṣanṣan lit. ‘keeper of the fly-whisk’ a title bestowed to a ruler of ʾƎndartā, also to a ruler of Tigray (Chernetsov, and after him Derat, identifies it with the title videasvid. ዓቃጼን፡ considered to be its later, abbraviated form .) ወበጊዜ፡ በአቱ፡ ውስተ፡ አናቅጺሃ፡ ቆሙ፡ ትግሬ፡ መኰንን፡ ወነብ[ር]እድ፡ ዘአክሱም፡ በየማን፡ ወበፀጋም። እንዘ፡ ይከለክሉ፡ ይኂዞሙ፡ ጨንገረ፡ ዘአውልዕ፡ እስመ፡ ከማሁ፡ ሕጎሙ። ወበእንተዝ፡ ይሰመይ፡ ትግሬ፡ መኰንን፡ ዓቃቤ፡ ጽንጽንያ፡A son entrée aux portes de la ville, le roi avait à sa droite et à sa gauche le gouverneur du Tigré et l’administrateur d’Aksum qui portaient et agitaient, suivant l’usage, des rameaux d’olivier; c’est pour cela que l’on appelle le gouverneur du Tigré ʿAqâbê Ṣenṣenyâfr 49 l. 8–10, 50 l. 1–2 (ed.), p. 49 l. 9–12, 50 l. 1 (tr.); ዘኢይበውእ፡ ዓቃቤ፡ ጸንጸን፡ ወኢከንቲባ፡ ዘአልቦ፡ ግብረ፡ ለባዕድ፡ ዘእንበለ፡ አበ፡ ምኔት፡ ዘመጣዕ፡Que l’ʿaqqābē ṣanṣan n’entre pas, ni le kantibā, à l’exception de l’abbé de Maṭāʿfr 56, 57; ዓቃ፡ ጸንጸን፡ ባራ፡ ጽዮን፡le liqā{sic} ṣanṣan Bārā Ṣeyonfr 57, 58, videasvid. ጽንጽንያ፡
Grébaut
ዐቃቤ፡ ሥራይ፡ ʿaqqābe śǝrāy «médecinfr, pharmacienfr» ― ባለ፡ መድኃኒት፡ Ms. BNFabb217, fol. 51r., videasvid. ሥራይ፡
127
Leslau
ዐቃቤ፡ ሥራይ ʿaqqābe śǝrāy physicianen, whitch doctoren; see 182–3, videasvid. ሥራይ 536a
ዐቃቤ፡ ሰዓት ʿaqqābe saʿāt ‘Times Keeper’ for the emperor’s schedules as well as for the hours of the prayers 66a
vel ዐቃብ፡ , Substantivumsubst., pluralisPl. ዐቀባት፡ [ ܩܽܘܒܳܐ ?] spinaela, vepresla, Judicum liber.Jud. 8,7 ; Judicum liber.Jud. 8,16 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 23,6 .
not foundn. peregr.scilicetsc. عَقْلٌ ingeniumla, prudentiala: አንደፊር፡ አበ፡ ሄሮድስ፡ ቦ፡ ውስቴቱ፡ ምክር፡ ወዐቅል፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 306.
Substantivumsubst.( m. ) terminusla, limesla, finisla, finesla, loci, terrae, ditionis: Numeri, liber Pentateuchi.Num. 34,6 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 34,7 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 34,8 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 34,9 ; Josuae liber.Jos. 13,8 ; Josuae liber.Jos. 22,25 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 103,10 ; አመ፡ ያነብር፡ ወሰነ፡ (v. ዐቅመ፡ ) ለባሕር፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 8,29 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 15,25 ; ገበርኩ፡ ላቲ፡ ( ለባሕር፡ ) ወሰነ፡ liber Jobi.Job 38,10 ; Jeremiae prophetia.Jer. 5,22 ; እስከ፡ ወሰንከ፡ ሰደዱከ፡ Obadiae prophetia.Ob. 7 ; ወሰን፡ ሰሜናዊ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 48,1 sequensseq.; ዘይትዐዶ፡ ወሰነ፡ μετατιθέντες ὅρια Hosea.Hos. 5,10 ; ተዐደዉ፡ ኃጥኣን፡ እምወሰኖሙ፡ liber Jobi.Job 24,2 ; temporis: አልቦ፡ ለዝ፡ ሕግ፡ ወሰነ፡ መዋዕል፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 13 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 16 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 49 ; ጊዜ፡ ወሰነ፡ ምስያታት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 49 ; Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 19 ( videasvid. ውሳኔ፡ ).
Substantivumsubst., pluralisPl. ምዕራጋት፡
1)ascensusla, locus clivuslaubi ascenditur, Josuae liber.Jos. 10,10 ; ምዕራገ፡ ሀገር፡ τὸ ἀνάλημμα τῆς πόλεως Paralipomenon liber II.2 Par. 32,5 ; ምዕራጋት፡ ἀνάβασις Paralipomenon liber I.1 Par. 26,16 ; እስመ፡ አልቦ፡ ምዕራግ፡ ለአድባሪሆሙ፡ Judith liber apocryphus.Judith 7,10 ; Threni, liber biblicus.Thren. 3,43 (glossa).
I,1[amh. ሠራ፡ , i.q. شَرَعَ ; primitus significare videtur protenderela, deinde ad lineam disponerela, ordinarela] SubjunctivusSubj. ይሥራዕ፡
1)disponerela, struerela, instruerela, ordinarela, ornarela: laqueos ዘሠርዐ፡ መሥገርተ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,26 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,5 ; Jeremiae prophetia.Jer. 5,26 ; aciem ሠርዐ፡ ሰራዊቶ፡ (Titus) Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 356 ; ትሠርዕ፡ አሕፃ፡ ዐውዳ፡ τάξεις τὰς βελοστάσεις κύκλῳ Hezekielis prophetia.Hez. 4,2 ; populos ይሠርዖሙ፡ ለአሕዛብ፡ liber Jobi.Job 12,23 ; mensam (sternere), cibos ሥርዑ፡ ማእደ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 26,35 ; Jesaiae prophetia.Jes. 21,5 ; Jesaiae prophetia.Jes. 65,11 ; not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 13,11 ; Dan. apocr. 13,14; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,26 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 22,6 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 77,22 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 77,24 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 24,6 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 24,8 ; Lucae evangelium.Luc. 6,4 ; ብዙኀ፡ ሠርዑ፡ ውስቴቱ፡ ( ለማእድ፡ ) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,12 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,16 ; lucernas Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 25,37 ; καταρτίζειν Matthaei Evangelium.Matth. 4,21 ; ordinare domum i.e. curare rem domesticam (de moribundo): ሥራዕ፡ ቤተከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 38,1 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,10 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 20,1 ; librum (disponere): ስንክሳር፡ ዘሠርዑ፡ አበዊነ፡ Sx. Mag. in proleg.; ያሬድ፡ ሠርዐ፡ ማሕሌተ፡ ለለዘመኑ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 11.
2)instituerela, statuerela, constituerela, conderela, sancirela, praefinirela, praeciperela: ሠራዕኩ፡ ኆፃ፡ ወሰነ፡ ለባሕር፡ Jeremiae prophetia.Jer. 5,22 ; መኑ፡ ሠርዐ፡ አምጣኒሃ፡ liber Jobi.Job 38,5 ; ሠርዖሙ፡ ፍናዊሆሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 36,11 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 5,2 ; ለኵነኔ፡ ሠራዕካሁ፡ Habacuci prophetia.Hab. 1,12 ; ዐቅመ፡ ሠርዐት፡ ለልሳና፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,43 ; ሥራዕ፡ ሊተ፡ ዘይትፈቀድ፡ σύνταξόν μοι τὰ δέοντα Proverbiorum liber biblicus.Prov. 24,31 ; (c. Acc.personapers.pro Dat.ad Romanos epistola Pauli.Rom. 16,2 ); ሠርዐ፡ ጸባሕተ፡ ላዕሌሆሙ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 34 ; አርዑተ፡ ላዕሌሁ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 38 ; ምክያደ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 40 ; ውስተ፡ ዐቢይ፡ ሕዝብ፡ እሠርዐከ፡ አነ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 44 ; in specie: leges, instituta, ritus, foedera: Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 6 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 13 ; ሕግ፡ ዘሠራዕኩ፡ ለአበዊሆሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 11,10 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,31 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 8,8 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 8,9 ; እሠርዕ፡ ለቤተ፡ እስራኤል፡ ሥርዐተ፡ ሐዲሰ፡ διαθήσομαι δαιθήκην Jeremiae prophetia.Jer. 38,31 ; Hezekielis prophetia.Hez. 34,25 ; Hezekielis prophetia.Hez. 37,26 ; እሠርዖሙ፡ ሥርዐተ፡ ዘለዓለም፡ Jesaiae prophetia.Jes. 61,8 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 23,16 ; Marci Evangelium.Marc. 7,5 ; praedestinare ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,29 ; institutis ornare: ነበርነ፡ አሐተኔ፡ ወሠራዕነ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 103.
Substantivumsubst.
1)sepimentumla, prohibitoriumla: ማዕጾ፡ ዘዐቅም፡ θύρα περιοχῆς Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 140,3 .
2)modusla
a)ratio viriumla, n. 976proportiola: አኮ፡ በአምጣነ፡ ዐቅሙ፡ (v. ኀይሉ፡ ) ዘገብረ፡ ከማሁ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 31,30 .
b)mensurala, μέτρον Hezekielis prophetia.Hez. 40,10 ; ኅለት፡ ዘዐቅም፡ Hezekielis prophetia.Hez. 40,3 .
c)modus quem quis habet in agendo ( moderatiola, temperantiala, continentiala),
α) በዐቅም፡ vel በዐቅሙ፡ moderatela, modestela, temperanterla: ብላዕ፡ በዐቅም፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 25,16 ; Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 4 ; Mashafa Falasfa.Fal. f. 43 ; በዐቅሙ፡ (v. በዐቅም፡ ) ብላዕ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,19 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 37,31 ; ዘይሰትዮ፡ በዐቅሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,27 ; ሰትየ፡ ወይን፡ በዐቅሙ፡ ወበጊዜሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,28 ; ኵሎ፡ በጊዜሁ፡ ወበዐቅሙ፡ ግበር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,11 ; ዐራዙ፡ ወሲሳዩ፡ (sc. episcopi) ይኩን፡ በዐቅም፡ መጠነ፡ የአክሎ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 7.
β) ዘእንበለ፡ ዐቅም፡ immoderatela, intemperanterla, ut: ሰቲየ፡ ወይን፡ ዘእንበለ፡ ዐቅም፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 118.
γ) ዘአልቦ፡ ዐቅም፡ immoderatusla, effrenatusla, ἄσωτος not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 4,4 ; ἀκατάσχετος Jacobi epistola.Jac. 3,8 .
d)definitalavel justa ratiola: ዐቅመ፡ ሠርዐት፡ ለልሳና፡ τάξιν ἐστείλατο τῇ γλώσσῃ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,43 ; በዐቅም፡ κατὰ τάξιν ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 14,40 romanae editionisrom.; ትነብቡ፡ ዘእንበለ፡ ዐቅም፡ liber Jobi.Job 16,3 .
e)justa aetasla, maturitasla: አብጽሓ፡ ለወለትከ፡ በዐቅማ፡ ወዕቀባ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,25 .
f)modus i.e. finislaet terminusla: ባሕር፡ ኢትትዐደው፡ እምዐቅማ፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 33 ; አኮ፡ ለዝ፡ ሕግ፡ ዐቅመ፡ መዋዕል፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 6 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 30 ; አልቦ፡ ዐቅመ፡ ለመለኮትከ፡ Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 2 ; divinitas non habet ዐቅመ፡ ከመ፡ ሰብእ፡ Lit. Cyr.; ዘእንበለ፡ ዐቅም፡ immodicusla, infinitusla: ኦትሕትና፡ ዘእንበለ፡ ዐቅም፡ Deg.; እንበለ፡ መስፈርት፡ ወዐቅም፡ Sx. not able to find explanation in abbreviation listSen. 13 Enc.
g)statio assignatala: sidera ኢይስሕቱ፡ ወኢይፈልሱ፡ እምነ፡ ዐቅሞሙ፡ ἐν φυλακαῖς αὐτῶν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 43,10 .
śarʿa
Grébaut
ሠርዐ፡ śarʿa I,1 ይሠርዕ፡ , ይሥራዕ፡ «ordonnerfr, décréterfr, statuerfr, établirfr, réglerfr, faire des lois, des ordonnancesfr, disposerfr, préparer la tablefr, travaillerfr, réglementerfr» ― ሠራ፡ Ms. BNFabb217, fol. 51r.
127
Leslau
ሠርዐ śarʿa (yǝśrāʿ) seten, set forthen, set in orderen, seten (the table), establishen, establish orderen, arrangeen, instituteen, enacten, prepareen, ordainen, decreeen, stipulateen, legislateen, promulgateen, prescribeen, make regulationsen, regulateen, make a covenanten, make a testamenten, administeren (the Eucharist) 532b
Substantivumsubst.
1)sepimentumla, prohibitoriumla: ማዕጾ፡ ዘዐቅም፡ θύρα περιοχῆς Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 140,3 .
2)modusla
a)ratio viriumla, n. 976proportiola: አኮ፡ በአምጣነ፡ ዐቅሙ፡ (v. ኀይሉ፡ ) ዘገብረ፡ ከማሁ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 31,30 .
b)mensurala, μέτρον Hezekielis prophetia.Hez. 40,10 ; ኅለት፡ ዘዐቅም፡ Hezekielis prophetia.Hez. 40,3 .
c)modus quem quis habet in agendo ( moderatiola, temperantiala, continentiala),
α) በዐቅም፡ vel በዐቅሙ፡ moderatela, modestela, temperanterla: ብላዕ፡ በዐቅም፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 25,16 ; Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 4 ; Mashafa Falasfa.Fal. f. 43 ; በዐቅሙ፡ (v. በዐቅም፡ ) ብላዕ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,19 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 37,31 ; ዘይሰትዮ፡ በዐቅሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,27 ; ሰትየ፡ ወይን፡ በዐቅሙ፡ ወበጊዜሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,28 ; ኵሎ፡ በጊዜሁ፡ ወበዐቅሙ፡ ግበር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,11 ; ዐራዙ፡ ወሲሳዩ፡ (sc. episcopi) ይኩን፡ በዐቅም፡ መጠነ፡ የአክሎ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 7.
β) ዘእንበለ፡ ዐቅም፡ immoderatela, intemperanterla, ut: ሰቲየ፡ ወይን፡ ዘእንበለ፡ ዐቅም፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 118.
γ) ዘአልቦ፡ ዐቅም፡ immoderatusla, effrenatusla, ἄσωτος not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 4,4 ; ἀκατάσχετος Jacobi epistola.Jac. 3,8 .
d)definitalavel justa ratiola: ዐቅመ፡ ሠርዐት፡ ለልሳና፡ τάξιν ἐστείλατο τῇ γλώσσῃ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,43 ; በዐቅም፡ κατὰ τάξιν ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 14,40 romanae editionisrom.; ትነብቡ፡ ዘእንበለ፡ ዐቅም፡ liber Jobi.Job 16,3 .
e)justa aetasla, maturitasla: አብጽሓ፡ ለወለትከ፡ በዐቅማ፡ ወዕቀባ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,25 .
f)modus i.e. finislaet terminusla: ባሕር፡ ኢትትዐደው፡ እምዐቅማ፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 33 ; አኮ፡ ለዝ፡ ሕግ፡ ዐቅመ፡ መዋዕል፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 6 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 30 ; አልቦ፡ ዐቅመ፡ ለመለኮትከ፡ Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 2 ; divinitas non habet ዐቅመ፡ ከመ፡ ሰብእ፡ Lit. Cyr.; ዘእንበለ፡ ዐቅም፡ immodicusla, infinitusla: ኦትሕትና፡ ዘእንበለ፡ ዐቅም፡ Deg.; እንበለ፡ መስፈርት፡ ወዐቅም፡ Sx. not able to find explanation in abbreviation listSen. 13 Enc.
g)statio assignatala: sidera ኢይስሕቱ፡ ወኢይፈልሱ፡ እምነ፡ ዐቅሞሙ፡ ἐν φυλακαῖς αὐτῶν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 43,10 .
Substantivumsubst.
1)sepimentumla, prohibitoriumla: ማዕጾ፡ ዘዐቅም፡ θύρα περιοχῆς Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 140,3 .
2)modusla
a)ratio viriumla, n. 976proportiola: አኮ፡ በአምጣነ፡ ዐቅሙ፡ (v. ኀይሉ፡ ) ዘገብረ፡ ከማሁ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 31,30 .
b)mensurala, μέτρον Hezekielis prophetia.Hez. 40,10 ; ኅለት፡ ዘዐቅም፡ Hezekielis prophetia.Hez. 40,3 .
c)modus quem quis habet in agendo ( moderatiola, temperantiala, continentiala),
α) በዐቅም፡ vel በዐቅሙ፡ moderatela, modestela, temperanterla: ብላዕ፡ በዐቅም፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 25,16 ; Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 4 ; Mashafa Falasfa.Fal. f. 43 ; በዐቅሙ፡ (v. በዐቅም፡ ) ብላዕ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,19 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 37,31 ; ዘይሰትዮ፡ በዐቅሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,27 ; ሰትየ፡ ወይን፡ በዐቅሙ፡ ወበጊዜሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,28 ; ኵሎ፡ በጊዜሁ፡ ወበዐቅሙ፡ ግበር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,11 ; ዐራዙ፡ ወሲሳዩ፡ (sc. episcopi) ይኩን፡ በዐቅም፡ መጠነ፡ የአክሎ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 7.
β) ዘእንበለ፡ ዐቅም፡ immoderatela, intemperanterla, ut: ሰቲየ፡ ወይን፡ ዘእንበለ፡ ዐቅም፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 118.
γ) ዘአልቦ፡ ዐቅም፡ immoderatusla, effrenatusla, ἄσωτος not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 4,4 ; ἀκατάσχετος Jacobi epistola.Jac. 3,8 .
d)definitalavel justa ratiola: ዐቅመ፡ ሠርዐት፡ ለልሳና፡ τάξιν ἐστείλατο τῇ γλώσσῃ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,43 ; በዐቅም፡ κατὰ τάξιν ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 14,40 romanae editionisrom.; ትነብቡ፡ ዘእንበለ፡ ዐቅም፡ liber Jobi.Job 16,3 .
e)justa aetasla, maturitasla: አብጽሓ፡ ለወለትከ፡ በዐቅማ፡ ወዕቀባ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,25 .
f)modus i.e. finislaet terminusla: ባሕር፡ ኢትትዐደው፡ እምዐቅማ፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 33 ; አኮ፡ ለዝ፡ ሕግ፡ ዐቅመ፡ መዋዕል፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 6 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 30 ; አልቦ፡ ዐቅመ፡ ለመለኮትከ፡ Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 2 ; divinitas non habet ዐቅመ፡ ከመ፡ ሰብእ፡ Lit. Cyr.; ዘእንበለ፡ ዐቅም፡ immodicusla, infinitusla: ኦትሕትና፡ ዘእንበለ፡ ዐቅም፡ Deg.; እንበለ፡ መስፈርት፡ ወዐቅም፡ Sx. not able to find explanation in abbreviation listSen. 13 Enc.
g)statio assignatala: sidera ኢይስሕቱ፡ ወኢይፈልሱ፡ እምነ፡ ዐቅሞሙ፡ ἐν φυλακαῖς αὐτῶν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 43,10 .
et ዐቅራብ፡ Substantivumsubst., m. , pluralisPl. ዐቃርብት፡ [ עַקְרָב ܥܰܩܪܒܳܐ عَقْرَبٌ ] scorpiola
a)animal: ዘይጸብጥ፡ ዐቅረበ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,7 ; ዐቅራብ፡ ሶበ፡ ይነድፍ፡ ሰብአ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 9,5 ; ዘነበ፡ ዐቅራብ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 9,10 ; Lucae evangelium.Luc. 11,12 ; Mashafa Falasfa.Fal. f. 17 ( videasvid. sub ነደፈ፡ ); ዐቃርብት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 39,30 ; Hezekielis prophetia.Hez. 2,6 ; Deuteronomium.Deut. 8,15 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 9,3 ; Lucae evangelium.Luc. 10,19 ; Zephania prophetia.Zeph. 2,14 (ubi LXX habent χαμαιλεόντες καὶ ἐχῖνοι ).
b)flagelli genus globulis plumbeis cum aculeis incurvis munitum: Regum liber biblicum III.3 Reg. 12,11 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 12,14 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 10,11 .
c)signum zodiaci: ዐቅረብ፡ et እልዐቅረብ፡ , Abushakeri opus chronographicum; numerus significat capita.Abush. ; not able to find explanation in abbreviation listCod. Mus. Brit. LXXXII, 4 . Voc. Ae.: ዐቅራብ፡ ዘ፡ ጊንጥ።
scorpiolavideasvid. sub ዐቅረብ፡ et ዐቅራብ፡ Substantivumsubst., m. , pluralisPl. ዐቃርብት፡ [ עַקְרָב ܥܰܩܪܒܳܐ عَقْرَبٌ ] scorpiola
a)animal: ዘይጸብጥ፡ ዐቅረበ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,7 ; ዐቅራብ፡ ሶበ፡ ይነድፍ፡ ሰብአ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 9,5 ; ዘነበ፡ ዐቅራብ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 9,10 ; Lucae evangelium.Luc. 11,12 ; Mashafa Falasfa.Fal. f. 17 ( videasvid. sub ነደፈ፡ ); ዐቃርብት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 39,30 ; Hezekielis prophetia.Hez. 2,6 ; Deuteronomium.Deut. 8,15 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 9,3 ; Lucae evangelium.Luc. 10,19 ; Zephania prophetia.Zeph. 2,14 (ubi LXX habent χαμαιλεόντες καὶ ἐχῖνοι ).
b)flagelli genus globulis plumbeis cum aculeis incurvis munitum: Regum liber biblicum III.3 Reg. 12,11 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 12,14 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 10,11 .
c)signum zodiaci: ዐቅረብ፡ et እልዐቅረብ፡ , Abushakeri opus chronographicum; numerus significat capita.Abush. ; not able to find explanation in abbreviation listCod. Mus. Brit. LXXXII, 4 . Voc. Ae.: ዐቅራብ፡ ዘ፡ ጊንጥ።
et ዐቅራብ፡ Substantivumsubst., m. , pluralisPl. ዐቃርብት፡ [ עַקְרָב ܥܰܩܪܒܳܐ عَقْرَبٌ ] scorpiola
a)animal: ዘይጸብጥ፡ ዐቅረበ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,7 ; ዐቅራብ፡ ሶበ፡ ይነድፍ፡ ሰብአ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 9,5 ; ዘነበ፡ ዐቅራብ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 9,10 ; Lucae evangelium.Luc. 11,12 ; Mashafa Falasfa.Fal. f. 17 ( videasvid. sub ነደፈ፡ ); ዐቃርብት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 39,30 ; Hezekielis prophetia.Hez. 2,6 ; Deuteronomium.Deut. 8,15 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 9,3 ; Lucae evangelium.Luc. 10,19 ; Zephania prophetia.Zeph. 2,14 (ubi LXX habent χαμαιλεόντες καὶ ἐχῖνοι ).
b)flagelli genus globulis plumbeis cum aculeis incurvis munitum: Regum liber biblicum III.3 Reg. 12,11 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 12,14 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 10,11 .
c)signum zodiaci: ዐቅረብ፡ et እልዐቅረብ፡ , Abushakeri opus chronographicum; numerus significat capita.Abush. ; not able to find explanation in abbreviation listCod. Mus. Brit. LXXXII, 4 . Voc. Ae.: ዐቅራብ፡ ዘ፡ ጊንጥ።
et ዐቅራብ፡ Substantivumsubst., m. , pluralisPl. ዐቃርብት፡ [ עַקְרָב ܥܰܩܪܒܳܐ عَقْرَبٌ ] scorpiola
a)animal: ዘይጸብጥ፡ ዐቅረበ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,7 ; ዐቅራብ፡ ሶበ፡ ይነድፍ፡ ሰብአ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 9,5 ; ዘነበ፡ ዐቅራብ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 9,10 ; Lucae evangelium.Luc. 11,12 ; Mashafa Falasfa.Fal. f. 17 ( videasvid. sub ነደፈ፡ ); ዐቃርብት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 39,30 ; Hezekielis prophetia.Hez. 2,6 ; Deuteronomium.Deut. 8,15 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 9,3 ; Lucae evangelium.Luc. 10,19 ; Zephania prophetia.Zeph. 2,14 (ubi LXX habent χαμαιλεόντες καὶ ἐχῖνοι ).
b)flagelli genus globulis plumbeis cum aculeis incurvis munitum: Regum liber biblicum III.3 Reg. 12,11 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 12,14 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 10,11 .
c)signum zodiaci: ዐቅረብ፡ et እልዐቅረብ፡ , Abushakeri opus chronographicum; numerus significat capita.Abush. ; not able to find explanation in abbreviation listCod. Mus. Brit. LXXXII, 4 . Voc. Ae.: ዐቅራብ፡ ዘ፡ ጊንጥ።