Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

; ዐቀደ፡ ዐቀጸ፡ ዐነገ፡ ሞቅሐ፡ ከልተፈ፡ ኀመየ፡ ብ፡ አሰረ፡ V.A.
i.q. עקד عقد (vic. אגד አገደ፡ اكد et ዐቀጸ፡ ) ligarela, vincirela, constringerela, nodarela. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ዐቀደ፡ ዐቀጸ፡ ዐነገ፡ ሞቅሐ፡ ከልተፈ፡ ኀመየ፡ ብ፡ አሰረ።
vel ዕቀድ፡ Substantivumsubst.dubiae significationis: ፬ አጻብዕ፡ ዘይትራከብ፡ ላዕሌሁ፡ ዐቀዱ፡ (v. ዕቀዱ፡ ) τεσσάρων δακτύλων τὰ κοιλώματα Regum liber biblicum III.3 Reg. 7,3 ; utrum taeniala?laan striala?la(Significatio capitulum columnaelaquam Ludolfus statuit, ab hoc loco plane aliena est, videasvid.commata 4 sequensseq.).
I,2[proprie: verschränken , verwickeln ; videasvid. عقص عقش عقط عقف al., nec non ዐቀደ፡ ] illaquearela, impedirela, intricarelaJudicum liber.Jud. 11,35 ; ሰይጣን፡ ይዔቅጽ፡ በስዉር፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 100.
inusitatusinus., عقف inflexitla(vic. ዐቀደ፡ et ዐቀጸ፡ ). i.q. עקד عقد (vic. אגד አገደ፡ اكد et ዐቀጸ፡ ) ligarela, vincirela, constringerela, nodarela. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ዐቀደ፡ ዐቀጸ፡ ዐነገ፡ ሞቅሐ፡ ከልተፈ፡ ኀመየ፡ ብ፡ አሰረ።
inusitatusinus., عقف inflexitla(vic. ዐቀደ፡ et ዐቀጸ፡ ).
II,1
1)durum et firmum redderela, indurarela, obfirmarela: ዋዕየ፡ ፀሓይ፡ ያየብሳ፡ ለምድር፡ ወለጽቡር፡ ወያጸንዕ፡ መሬታ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 3 ; አጽንዑ፡ ገጾሙ፡ እምነ፡ ኰኵሕ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 5,3 ; Hezekielis prophetia.Hez. 3,8 ; እመ፡ አጽናዕክዎ፡ ለሰማይ፡ ወከላእክዎ፡ አውርዶ፡ ዝናም፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 7,13 ; cor alicujus: Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 7,3 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 9,12 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 14,8 ; Jesaiae prophetia.Jes. 63,17 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,5 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 3,8 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 3,15 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 4,7 .
a)obstinarela: አጽንዑ፡ ምክሮሙ፡ κατεκράτησαν ἐν Jeremiae prophetia.Jer. 8,5 .
b)condensarela: በዕበዪሁ፡ ያጸንዖን፡ ለደመናት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 43,15 .
2)firmarela, clavis: በቀኖት፡ አጽንዕዎ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 10,4 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 13,15 varia lectiovar.; Jesaiae prophetia.Jes. 41,7 ; paxillos Jesaiae prophetia.Jes. 54,2 .
b)munirela, praemunirela: አጽንዐ፡ ሀገሮ፡ ὠχύρωσε Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 48,17 ; ἐστερέωσε Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 50,1 .
β)tutum redderela: እለ፡ ያጸንዑ፡ ብሔረ፡ Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 8,51 .
γ)sequensseq.Infin. ዐቂበ፡ , tutola, vel firmiterla, vel benelacustodire: አጽንዕ፡ ዐቂበ፡ θὲς ἀσφαλῶς Tobit, liber apocryphus.Tob. 6,5 ; ለወለትከ፡ አጽንዓ፡ ዐቂቦታ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,10 ; ለወለት፡ አጽንዕ፡ ዐቂቦታ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 42,11 ; vel sequensseq.SubjunctivusSubj.: ይዕቀቡ፡ ያጽንዑ፡ Judith liber apocryphus.Judith 7,12 .
c)firme constringerela, contraherela, concluderela: አጽኒዓ፡ ወቀኒታ፡ ሐቌሃ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,35 ; አጽንዐ፡ እገሪሆሙ፡ ውስተ፡ ጕንድ፡ Actus apostolorum.Act. 16,24 ; ኢታጽንዕ፡ እዴከ፡ እምነ፡ ውሂቦት፡ Deuteronomium.Deut. 15,7 ; አጽንዐ፡ እዴሁ፡ („pugnum fecit“ Lud.) ከመ፡ ይጽፋዕ፡ Lit. Epiph.
d)intenderela: እመታ፡ ታጸንዕ፡ ለፈቲል፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,37 ; ἐπιστηρίζειν Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 37,2 ; David አጽንዐ፡ አውታረ፡ አርጋኖን፡ Lud. ex hom. Jacobi Sar.; ወኢያጸንዕ፡ ገጽየ፡ ላዕሌክሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 3,12 ; Jeremiae prophetia.Jer. 21,10 ; Jeremiae prophetia.Jer. 24,6 ; Hezekielis prophetia.Hez. 6,2 ; Hezekielis prophetia.Hez. 13,17 al.; Lucae evangelium.Luc. 9,51 .
3)firmarela, confirmarela, confortarela, corroborarela, validum redderela, aliquem: ἐνισχύσει Joelis prophetia.Joel 4,17 ; Deuteronomium.Deut. 1,38 ; n. 1290Judicum liber.Jud. 3,12 ; Judicum liber.Jud. 19,5 ; Judicum liber.Jud. 16,28 ; Canticum Canticorum.Cant. 2,5 ; Hezekielis prophetia.Hez. 30,24 ; Jesaiae prophetia.Jes. 42,6 ; Jesaiae prophetia.Jes. 45,5 ; ኣጸንዐከ፡ ዲበ፡ (v. ውስተ፡ ) መንኰራኵር፡ ርቱዕ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 4,11 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 31,10 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,44 ; ያጸንዐከ፡ አምላክ፡ ለገቢረ፡ ፈቃዳቲሁ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 21 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 41,8 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 5,10 ; ad Thessalonicenses epistola Pauli I.1 Thess. 3,2 ; Actus apostolorum.Act. 3,16 ; aliquid: አጽንዓ፡ ለጽድቅ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 49,3 ; ውእቱ፡ ያጸንዐከ፡ ልበከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,37 ; አጽናዕከ፡ ብርከ፡ ጽኑዓን፡ liber Jobi.Job 4,4 ; ወርቅ፡ ወብሩር፡ ያጸንዑ፡ ሀገረ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 40,25 ; manus alicujus Judicum liber.Jud. 9,24 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 23,16 ; ኣጸንዖ፡ ለዘርእከ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 67,3 .
c)invalescere facerela: ያጸንዕ፡ ለዝናም፡ („pluviam graviorem reddit“, Lud. e Lit. Epiph.)
d)robur facerelaJeremiae prophetia.Jer. 15,18 varia lectiovar.; መኑ፡ ዘአጽንዐ፡ ወገብረ፡ ዘንተ፡ ἐνήργησε Jesaiae prophetia.Jes. 41,4 .
e)vires contenderela, vim adhiberela, omnibus viribus agerela: አጽንዑ፡ ከመ፡ ኢትብልዑ፡ ደመ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 7 ; አጽንዐት፡ ለሐዊር፡ ምስሌሃ፡ κραταιοῦται Ruth liber biblicus.Ruth 1,18 ; አጽንዕ፡ ተቃትሎ፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 11,25 .
4)firmiter prehenderela, comlaprehenderela, apprehenderela, tenerela(sicut κρατεῖν ), cumc.Acc.personapers.et በ፡ manus: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 21,18 ; አጽናዕኩከ፡ በየማንከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 41,13 ; cumc.Acc.personapers.: አጽናዕከኒ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 20,7 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 54,6 ; omisso Acc.: liber Jobi.Job 36,22 ( κραταιώσει ); cumc.Acc.rei: ዘያጸንዕ፡ ዕርፎ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,25 ; ዘያጸንዓ፡ ( ለጥበብ፡ ) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 4,13 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 10,13 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 2,12 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 6,18 .
c)memoria prehenderelaet tenerela: ተምህረ፡ ኵሎ፡ መጻሕፍተ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ ወአጽንዐ፡ በልቡ፡ ብዙኀ፡ አምኔሁ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 30 ; ሶበ፡ ያነብቦ፡ ለመጽሐፍ፡ ፩ ጊዜ፡ ያጸንዖ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 3.
d)occuparela, potirila: ቀደሙ፡ አጽንዖተ፡ ማያቲሆሙ፡ Judith liber apocryphus.Judith 7,17 ; አጽንዑ፡ መንግሥቶሙ፡ ቅዱሳን፡ Danielis prophetia.Dan. 7,22 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 4,50 .
f)continerela, cohiberela, coërcerela: ዘያጸንዕ፡ አጽናፈ፡ ምድር፡ κατέχων Jesaiae prophetia.Jes. 40,22 ; ዘአጽንዐ፡ ልቦ፡ κατακρατῶν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,11 ; ታጽንዓ፡ ርእሰክን፡ κατασχεθήσεσθε Ruth liber biblicus.Ruth 1,13 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 73,14 .
ʾaṣnǝʿa አጽንዐ፡ መካነ፡ ʾaṣnǝʿa makāna stayen, remainen በህየ፡ ወዓልነ፡ ቀበላ፡ ጾም፡ ወአጽናዕነ፡ መካነ፡ በህየ፡ እስከ፡ ራብዕ፡ ሰንበተ፡ ጾም፡nous y passâmes la vigile du Carême et y prolongeâmes notre séjour jusqu’au quatrième samedi du Carêmefr 99 l. 35-36 (ed.) , 113 l. 21-23 (tr.) ; አጽንዐ፡ ምክረ፡ , ወሖሩ፡ መንገለ፡ ዳሞት፡ ኀበ፡ መሃይምናኒሆሙ፡ እስመ፡ ሀለወት፡ አሐቲ፡ ሀገር፡ ዘተሰብከት፡ በሃይማኖተ፡ ዚአሆሙ፡ ወበህየ፡ ገብሩ፡ ምዕራፈ፡ ለስደቶሙ፡ ወንጌላዊት፡ ወአጽንዑ፡ መካነ፡ በህየ።ils allèrent au Dāmot, chez leurs coreligionnaires, car il s’y trouvait une ville où avait répandu leur foi; ils fixèrent là le lieu du repos de leur exil évangélique et y demeurèrentfr 120 l. 31-34 (ed.) , 137 l. 16-18 (tr.) ; make a firm decisionen ወዘንተ፡ ምክረ፡ አጽኒዖ፡ አዝማች፡ ተክሎ፡ ተመይጦ፡ መንገለ፡ ከተማሁ።Ayant fait prévaloir ce conseil, l’azmāč Taklo revint à son campementfr 33 l. 36-34 l. 1(ed.) , 39 l. 19-20 (tr.) , ወኀሊፎ፡ ኅዳጥ፡ መዋዕል፡ እምዘ፡ ተዓየኑ፡ ውስተ፡ ውእቱ፡ አምባ፡ አጽንዑ፡ ምክረ፡ ዓበይተ፡ አይሁድ፡ እለ፡ ተጸወኑ፡ ላዕለ፡ ውእቱ፡ አምባ፡ ዘይሰሙ፡ በራብራ፡ ወጎራብራ፡ ወአኃዊሆሙ።Quelques jours après qu’on avait campé dans cette ambā, les chefs des Juifs qui s’étaient fortifiés sur cette ambā, appelés Barāberā, Gorāberā, et leurs frères , prirent une grande décisionfr 104 l. 11-14 (ed.) , 118 l. 23-26 (tr.) , ወአጽንዑ፡ ምክረ፡ ከመ፡ ይትመየጡ፡ ለምክራም፡ ኀበ፡ እምርት፡ ቤተ፡ ምክራም፡ ወቤተ፡ ሀጋይ፡ ዘትሰመይ፡ ጉባኤ።On finit par décider de revenir passer la saison des pluies dans le séjour bien connu de la saison des pluies, le séjour de l’été, qui s’appelle Gubā’ēfr 116 l. 27-29 (ed.) , 132 l. 29-32 (tr.) , ወበህየ፡ መከረ፡ ከመ፡ ይሖር፡ ደኸኖ፡ ለፀቢአ፡ ውእቱ፡ ትርኵ፡ ወአፅንአ፡ ዘንተ፡ ምክረ።c’est là qu’il décida d’aller à Dakhano combattre ces Turcs. Il confirma cette décisionfr 130 l. 14-15 (ed.) , 148 l. 7-8 (tr.) , videasvid. መካን፡
Leslau
አጽንዐ፡ መካነ፡ ʾaṣnǝʿa makāna he remaineden 559a
I,1[ رَقَبَ ] SubjunctivusSubj. ይዕቀብ፡ , Imperat. ዕቀብ፡ (forma ዕቅብ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,6 in editione Laur. lapsu calami scripta videtur),
1)custodirela, cumc.Acc., Regum liber biblicum IV.4 Reg. 9,14 ; Jesaiae prophetia.Jes. 21,12 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,21 ; Lucae evangelium.Luc. 11,21 ; Actus apostolorum.Act. 22,20 ; Matthaei Evangelium.Matth. 27,36 ; gregem Lucae evangelium.Luc. 2,8 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 30,31 ; ኮነ፡ የዐቅብ፡ አባግዐ፡ አቡሁ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 4 ; urbem Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 126,2 ; portam Judith liber apocryphus.Judith 13,11 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 14,27 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 10,24 ; hortum Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,15 ; cumc. እምነ፡ ablaaliquo: የዐቅብ፡ ገነተ፡ እምአዕዋፍ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 13 ; ከመ፡ ይዕቀቡ፡ ዘርኦሙ፡ እምገጸ፡ ቋዓት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 47 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 157 ; homines: እለ፡ የዐቅቡኪ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 52,8 ; እመ፡ ብከ፡ አዋልደ፡ ዕቀቦን፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,24 ; ለወለትከ፡ አጽንዓ፡ ዐቂቦታ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,10 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 26,15 .
c)custodire aliquid i.e. caute utila, cautionem adhiberela( in Acht nehmende): ዕቀብ፡ እገሪከ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,17 ; ዐቂበ፡ ልሳን፡ Fal.; ዘየዐቅብ፡ አፉሁ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 13,3 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 21,23 ; sequensseq. ርእሶ፡ vel ነፍሶ፡ i.q. caverela: ዕቀቡ፡ ነፍሰክሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 17,21 ; Deuteronomium.Deut. 4,9 ; Deuteronomium.Deut. 4,15 ; ዐቀብኩ፡ ነፍስየ፡ ከመ፡ ኢይብላዕ፡ Tob.1,11; ዕቀቡ፡ ርእሰክሙ፡ እምነ፡ አማልክት፡ 1 Evangelium Joannis.Joh. 5,21 ; ከመ፡ ይዕቀቡ፡ ነፍሶሙ፡ እምዝሙት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 7.
d)rationemlavel curam haberelaalicujus, respicerela, colerela: ዕቀብ፡ እመከ፡ μὴ ὑπερίδῃς τὴν μητέρα σου ἐπιμελεῖσθαι Tobit, liber apocryphus.Tob. 4,3 ; ዕቀቢ፡ ያዕቆብሃ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 19 ; ἐπισκέπτεσθαι Jacobi epistola.Jac. 1,27 ; ἐπιμελεῖσθαι Genesis liber Pentateuchi.Gen. 44,21 ; ዕቀብ፡ ዐርከከ፡ στέρξον Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,17 .
2)observarela, attenderela, absoluteabs.Jesaiae prophetia.Jes. 42,20 ; cumc.Acc.rei: ዘየዐቅብ፡ ንፋሰ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 11,4 ; ዕቀብ፡ ፍናዊሃ፡ ἐνεδρεύειν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,22 ; ዕቀብ፡ አፈ፡ ንጉሥ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 8,2 ; ዘየዐቅብ፡ ተግሣጸ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 13,18 ; ዐቀበ፡ ኵሎ፡ ፍናውየ፡ liber Jobi.Job 33,11 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 106,43 ; in malam partem: callide attenderela, insidiarila, cumc.Acc.Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,15 ; ሶበ፡ አበስኩ፡ እምዐቀብከኒ፡ liber Jobi.Job 10,14 .
4)servarela, reservarela, asservarela: ዐቂብ፡ ( oppositum, -o, -nituropp. አውጽኦ፡ ) Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 3,6 ; cumc.Acc.: Jeremiae prophetia.Jer. 43,20 varia lectiovar.; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,36 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 4,60 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 12,37 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 13,33 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,51 ; ማሕፀንተ፡ F.N. 29; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 6,20 ; Evangelium Joannis.Joh. 2,10 ; Evangelium Joannis.Joh. 12,7 ; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,17 .
a)in animo servare, memoria tenerela: ዐቀብኩ፡ ነገሮ፡ በልብየ፡ Danielis prophetia.Dan. 7,28 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,6 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,43 ; ዐቀቦ፡ ( ለሕልም፡ ) ውስተ፡ ልቡ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 1 apocr.; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,11 ; 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 21,12 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,14 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,1 .
α)peccata ( oppositum, -o, -nituropp.remissione): ዐቀብከ፡ ሊተ፡ ኀጢአተ፡ ንእስየ፡ liber Jobi.Job 13,26 ; M.M. f. 96.
β)reticerela: አብድ፡ ኢይክል፡ ዐቂበ፡ ነገር፡ ዘሰምዐ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 8,17 .
b)conservarela: ዐቀብከ፡ ሎቱ፡ ዘንተ፡ ምሕረተ፡ 3 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 3,6 ዐቀበ፡ መራደ፡ Amosi prophetia.Am. 1,11 ; ዘዐቀበ፡ ፈሪሀ፡ እግዚአብሔር፡ ( κρατῶν ) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,11 ; Judae epistola.Judae 6 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 16,15 ; Jacobi epistola.Jac. 1,27 ; omisso Acc., ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 4,3 . Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ዐቀበ፡ ዘ፡ ጠበቀ።
Substantivumsubst.[i.q. לָשׁוֹן , ܠܶܫܳܢ , לִשָּׁן , لِسِانٌ ; de etymo videasvid.Ges. thes. p. 762] m. et fem. (ex. gr. Jacobi epistola.Jac. 3,5 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 28,15 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 28,19 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 28,26 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 11,3 ) pluralisPl. ልሳናት፡ ( ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,13 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 5,11 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 71,5 )
1)linguala(membrum corporis) ነበበ፡ ልሳንየ፡ liber Jobi.Job 33,2 ; ይረትዕ፡ ልሳነ፡ በሃም፡ Jesaiae prophetia.Jes. 35,6 ; ምቱረ፡ ልሳን፡ γλωσσότμητος Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 22,22 ; ልሳን፡ ድክምት፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 25,15 ; ልሳን፡ ሐሳዊት፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,28 ; ልሳን፡ ዐማፂ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 40,21 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,5 ; ኵሉ፡ ልሳን፡ ይገኒ፡ ለእግዚአብሔር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 45,23 ; Jeremiae prophetia.Jer. 9,3 ; Jeremiae prophetia.Jer. 9,5 ; Jesaiae prophetia.Jes. 28,11 ; Jesaiae prophetia.Jes. 59,3 ; ዘክልኤቱ፡ ልሳኑ፡ δίγλωσσος Hezekielis prophetia.Hez. 3,6 ; ዐቂበ፡ ልሳን፡ linguam continerelaFal.; በካልእ፡ ልሳን፡ ይትናገሩ፡ ሐዲስ፡ γλώσσαις λαλεῖν Marci Evangelium.Marc. 16,17 ; ልሳነ፡ ዕፍረት፡ quasi μυρόγλωσσος ( ἡδύγλωσσος ) est epitheton not able to find explanation in abbreviation listPauli Apostoli Sx. Teq. 13 Enc.; Chrys.; Herm. in subscrpt.; ልሳነ፡ ወርቅ፡ (i.q. አፈ፡ ወርቅ፡ ) Joannes ChrysostomuslaF.M. 2,9; { Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 12 }.
3)transfertur ad
c)ligulam aurila: ልሳን፡ እንተ፡ ወርቅ፡ (ex hebr. לְשׁוֹן זָהָב ) Josuae liber.Jos. 7,21 ; Josuae liber.Jos. 7,24 .
d)examen libraela: ከመ፡ ልሳነ፡ ለጽሊጸ፡ መዳልው፡ ὡς ῥοπὴ ἐκ πλαστίγγων Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 11,23 . Vox ልሳን፡ , cum in dialecto amh. rarius usurpetur, in Voc. Ae.laexplicatur: ልሳን፡ ዘ፡ መላስ፡ (a ላሰ፡ , aeth. ለሐሰ፡ ).
ʿaqaba
Grébaut
ዐቀበ፡ ልቡና፡ ʿaqaba lǝbbunā «garder fidélitéfr» በእንተ፡ ዘሐነፁ፡ ማኅፈደ፡ ዐላውያነ፡ እግዚአብሔር፡ ወጻመዉ፡ ከንቶ፡ ሶበ፡ ሐለዩ፡ እኩየ፡ ወኤቦርሰ፡ ኢኀበረ፡ ምስሌሆሙ፡ ዳእሙ፡ ዐቀበ፡ ልቡናሁ፡ ለእግዚአብሔር፡ ዘእንበለ፡ ድነት። 157, videasvid. ልቡና፡
35
Leslau
ዐቀበ ʿaqaba (yǝʿqab) guarden, stand guarden, watchen, keep watchen, keep safeen, safequarden, keepen, tenden (flocks), preserveen, take care ofen, care foren, take heeden, protecten, handle with careen, observeen (the law, a holiday) 66a
lǝssān
Compounds
ልሳነ፡ ዕፍረት፡ lǝssāna ʿǝfratlingua profumataitዝንቱ፡ አቡነ፡ ሊባኖስ፡ መና<ኔ>፡ መርዓ፡ ወንግሥ፡ ኰኵሐ፡ ሃይማኖት፡ ከመ፡ ጲጥሮስ፡ ልሳነ፡ ዕፍረት፡ ከመ፡ ጳውሎስ፡Questo Padre nostro Libānos — ripudiatore delle nozze e del regno, pietra della fede come Pietro, lingua profumata come Paoloit 6 § 11 (ed.), 5 § 11 (tr.) (‘lǝssāna ʿǝfrǝt è epiteto tradizionale di Paolo, vd. 1028.’ 5 n. 23 ), videasvid. ዕፍረት፡
Grébaut
ልሳን፡ lǝssān «langagefr» ደረሱ፡ ሎቱ፡ ውዳሴ፡ በጊዜ፡ ጸሎት፡ በልሳነ፡ ሮማይስጥ። 42
ልሳን፡ lǝssān «langagefr (dans toutes les acceptions)» ― አንደበት፡ , ቋንቋ፡ , ልሳን፡ , ምላስ፡ Ms. BNFabb217, fol. 14r.
27
Leslau
ልሳን lǝssān tongueen, languageen
ልሳነ፡ ሰብእ፡ lǝssāna sabʾ a prayer against an evil tongueen 6–12, 138, videasvid. ሰብእ፡
ልሳነ፡ ፍጥረት፡ lǝssāna fǝṭrat (Lt) mother tongueen, videasvid. ፍጥረት፡
ልሳነ፡ ለጽሊጽ፡ lǝssāna laṣliṣ balanceen, videasvid. ለጽሊጽ፡
318b
Substantivumsubst., fem. et m. , pluralisPl. ትእዛዛት፡ ,
1)potestasla, imperiumla: እስመ፡ በትእዛዝ፡ ውእቱ፡ ቃሉ፡ ἐν ἐξουσίᾳ Lucae evangelium.Luc. 4,32 ; Lucae evangelium.Luc. 4,36 ; n. 794 አግነዮሙ፡ ለትእዛዘ፡ ሮም፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 313 ; ሜጦሙ፡ ለትእዛዘ፡ ሮም፡ regedit eos sub imperium RomanorumlaJosippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 312 ; ይወጽኡ፡ እምትእዛዝነ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 324 ; i.q. officiumla(episcopi) . 33 not able to find explanation in abbreviation list1 Nr. 93.
2)praeceptumla, mandatumla, edictumla, statutumla, jussusla: ዛቲ፡ ትእዛዝ፡ ἐντολή Malachiae prophetia.Mal. 2,1 ; ዘንተ፡ ትእዛዘ፡ Malachiae prophetia.Mal. 2,4 ; Deuteronomium.Deut. 30,11 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 7,8 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 7,9 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 6,14 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,7 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 3,23 ; Marci Evangelium.Marc. 12,28 ; ተውህበ፡ ትእዛዝ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 3 ; ወፅአ፡ ትእዛዝ፡ እምኀበ፡ ንጉሥ፡ δόγμα Danielis prophetia.Dan. 2,13 ; ከመዝ፡ ውእቱ፡ ትእዛዘ፡ መጽሐፍ፡ ዘወሀቦ፡ διάταγμα Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 7,11 ; በትእዛዘ፡ እግዚአብሔር፡ διὰ προςτάγματος Κυρίου Numeri, liber Pentateuchi.Num. 33,38 ; Josuae liber.Jos. 21,40 ; διὰ λόγου 1 not able to find explanation in abbreviation listPetr. 1,23 ; κατ᾽ ἐπιταγὴν ad Timotheum epistola I.1 Tim. 1,1 ; θέλημα ad Timotheum epistola I.1 Tim. 4,3 ; παραγγελία ad Timotheum epistola I.1 Tim. 1,5 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 1,18 ; crebro ትእዛዝ፡ collective: ወሀቦ፡ ትእዛዘ፡ ቅድሜሁ፡ ἐντολάς Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 45,5 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 32,2 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,24 ; ኵላ፡ ትእዛዝየ፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 15,40 ; ኵሎን፡ እላንቱ፡ ትእዛዝ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 1,7 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 2,16 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,3 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,4 ; ἐντάλματα Jesaiae prophetia.Jes. 55,11 ; προστάγματα Jesaiae prophetia.Jes. 26,9 ; μαρτυρία Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 25,16 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 25,21 ; መጻሕፍተ፡ ትእዛዝ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 40,18 ; pluralisPl. ትእዛዛት፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 12,13 ; ዐቂበ፡ ትእዛዛቲሁ፡ ለእግዚአብሔር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 23,27 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 22 ; ትእዛዛተ፡ ሰብእ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 29,13 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 118,16 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,19 ; Matthaei Evangelium.Matth. 19,17 ; ትእዛዛተ፡ ሐዋርያት፡ constitutiones Apostolorumla, Syn.
c)testamentumla,
β)sensu forensi: በእንተ፡ ትእዛዝ፡ ወጽሕፈቱ፡ F.N. 41,1; በእንተ፡ ጽሒፈ፡ ትእዛዝ፡ ዘንዋይ፡ F.N. 41,1.
3)passim i.q. ተአዝዞ፡ i.e. obedientiala: Regum liber biblicum I.1 Reg. 15,22 S; በትእዛዙ፡ ለጽድቅ፡ ἐν τῇ ὑπακοῇ τῆς ἀληθείας 1 not able to find explanation in abbreviation listPetr. 1,22 ; ἀκοαί Regum liber biblicum II.2 Reg. 23,23 .
tǝʾzāz
Cross-references: for ጸሓፌ፡ ትእዛዝ፡ videasvid. ጸሓፊ፡ (TraCES)
I,1[ رَقَبَ ] SubjunctivusSubj. ይዕቀብ፡ , Imperat. ዕቀብ፡ (forma ዕቅብ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,6 in editione Laur. lapsu calami scripta videtur),
1)custodirela, cumc.Acc., Regum liber biblicum IV.4 Reg. 9,14 ; Jesaiae prophetia.Jes. 21,12 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,21 ; Lucae evangelium.Luc. 11,21 ; Actus apostolorum.Act. 22,20 ; Matthaei Evangelium.Matth. 27,36 ; gregem Lucae evangelium.Luc. 2,8 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 30,31 ; ኮነ፡ የዐቅብ፡ አባግዐ፡ አቡሁ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 4 ; urbem Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 126,2 ; portam Judith liber apocryphus.Judith 13,11 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 14,27 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 10,24 ; hortum Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,15 ; cumc. እምነ፡ ablaaliquo: የዐቅብ፡ ገነተ፡ እምአዕዋፍ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 13 ; ከመ፡ ይዕቀቡ፡ ዘርኦሙ፡ እምገጸ፡ ቋዓት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 47 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 157 ; homines: እለ፡ የዐቅቡኪ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 52,8 ; እመ፡ ብከ፡ አዋልደ፡ ዕቀቦን፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,24 ; ለወለትከ፡ አጽንዓ፡ ዐቂቦታ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,10 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 26,15 .
c)custodire aliquid i.e. caute utila, cautionem adhiberela( in Acht nehmende): ዕቀብ፡ እገሪከ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,17 ; ዐቂበ፡ ልሳን፡ Fal.; ዘየዐቅብ፡ አፉሁ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 13,3 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 21,23 ; sequensseq. ርእሶ፡ vel ነፍሶ፡ i.q. caverela: ዕቀቡ፡ ነፍሰክሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 17,21 ; Deuteronomium.Deut. 4,9 ; Deuteronomium.Deut. 4,15 ; ዐቀብኩ፡ ነፍስየ፡ ከመ፡ ኢይብላዕ፡ Tob.1,11; ዕቀቡ፡ ርእሰክሙ፡ እምነ፡ አማልክት፡ 1 Evangelium Joannis.Joh. 5,21 ; ከመ፡ ይዕቀቡ፡ ነፍሶሙ፡ እምዝሙት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 7.
d)rationemlavel curam haberelaalicujus, respicerela, colerela: ዕቀብ፡ እመከ፡ μὴ ὑπερίδῃς τὴν μητέρα σου ἐπιμελεῖσθαι Tobit, liber apocryphus.Tob. 4,3 ; ዕቀቢ፡ ያዕቆብሃ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 19 ; ἐπισκέπτεσθαι Jacobi epistola.Jac. 1,27 ; ἐπιμελεῖσθαι Genesis liber Pentateuchi.Gen. 44,21 ; ዕቀብ፡ ዐርከከ፡ στέρξον Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,17 .
2)observarela, attenderela, absoluteabs.Jesaiae prophetia.Jes. 42,20 ; cumc.Acc.rei: ዘየዐቅብ፡ ንፋሰ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 11,4 ; ዕቀብ፡ ፍናዊሃ፡ ἐνεδρεύειν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,22 ; ዕቀብ፡ አፈ፡ ንጉሥ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 8,2 ; ዘየዐቅብ፡ ተግሣጸ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 13,18 ; ዐቀበ፡ ኵሎ፡ ፍናውየ፡ liber Jobi.Job 33,11 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 106,43 ; in malam partem: callide attenderela, insidiarila, cumc.Acc.Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,15 ; ሶበ፡ አበስኩ፡ እምዐቀብከኒ፡ liber Jobi.Job 10,14 .
4)servarela, reservarela, asservarela: ዐቂብ፡ ( oppositum, -o, -nituropp. አውጽኦ፡ ) Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 3,6 ; cumc.Acc.: Jeremiae prophetia.Jer. 43,20 varia lectiovar.; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,36 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 4,60 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 12,37 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 13,33 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,51 ; ማሕፀንተ፡ F.N. 29; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 6,20 ; Evangelium Joannis.Joh. 2,10 ; Evangelium Joannis.Joh. 12,7 ; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,17 .
a)in animo servare, memoria tenerela: ዐቀብኩ፡ ነገሮ፡ በልብየ፡ Danielis prophetia.Dan. 7,28 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,6 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,43 ; ዐቀቦ፡ ( ለሕልም፡ ) ውስተ፡ ልቡ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 1 apocr.; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,11 ; 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 21,12 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,14 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,1 .
α)peccata ( oppositum, -o, -nituropp.remissione): ዐቀብከ፡ ሊተ፡ ኀጢአተ፡ ንእስየ፡ liber Jobi.Job 13,26 ; M.M. f. 96.
β)reticerela: አብድ፡ ኢይክል፡ ዐቂበ፡ ነገር፡ ዘሰምዐ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 8,17 .
b)conservarela: ዐቀብከ፡ ሎቱ፡ ዘንተ፡ ምሕረተ፡ 3 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 3,6 ዐቀበ፡ መራደ፡ Amosi prophetia.Am. 1,11 ; ዘዐቀበ፡ ፈሪሀ፡ እግዚአብሔር፡ ( κρατῶν ) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,11 ; Judae epistola.Judae 6 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 16,15 ; Jacobi epistola.Jac. 1,27 ; omisso Acc., ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 4,3 . Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ዐቀበ፡ ዘ፡ ጠበቀ።
ʿaqaba
Grébaut
ዐቀበ፡ ልቡና፡ ʿaqaba lǝbbunā «garder fidélitéfr» በእንተ፡ ዘሐነፁ፡ ማኅፈደ፡ ዐላውያነ፡ እግዚአብሔር፡ ወጻመዉ፡ ከንቶ፡ ሶበ፡ ሐለዩ፡ እኩየ፡ ወኤቦርሰ፡ ኢኀበረ፡ ምስሌሆሙ፡ ዳእሙ፡ ዐቀበ፡ ልቡናሁ፡ ለእግዚአብሔር፡ ዘእንበለ፡ ድነት። 157, videasvid. ልቡና፡
35
Leslau
ዐቀበ ʿaqaba (yǝʿqab) guarden, stand guarden, watchen, keep watchen, keep safeen, safequarden, keepen, tenden (flocks), preserveen, take care ofen, care foren, take heeden, protecten, handle with careen, observeen (the law, a holiday) 66a
Substantivumsubst., nonnisi in pluralisPl. ዐቃቂር፡ [i.e. عَقَّارٌ pluralisPl. عَقَاقِيرُ planta aromaticalavel medicala, proprie radixla ܥܶܩܳܪܳܐ ] medicamentumla, pharmacumla, (e radicibus vel plantis decoctis factum), quaevis materia chemicala: ዐቃቂረ፡ ፈውስ፡ F.M. 1,4; በከመ፡ ይትረከብ፡ በውስተ፡ ፈውስ፡ ብዙኅ፡ ዐቃቂር፡ ሠናያት፡ ወ፩ እምኔሆን፡ ይኄይል፡ ለገቢረ፡ ፈውስ፡ Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 9 ; አዘዘ፡ ይግበሩ፡ ፪ ጌራተ፡ ዘኀጺን፡ ዘቦቱ፡ ቅትራተ፡ ወይምልእዎሙ፡ ዐቃቂረ፡ (i.e. materia inflammabili) ወያርስንዎሙ፡ በእሳት፡ ወይደይዎሙ፡ ውስተ፡ ርእሶሙ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 15 ; ገባርያነ፡ ዐቃቂር፡ chemicila, pharmacopolaela, medicamentariilaal., Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 5, scilicetsc. ወመጽኡ፡ ገባርያነ፡ ዐቃቂር፡ ወአምጽኡ፡ መክሊተ፡ ዐረር፡ ወገንዐ፡ ዐቢየ፡ ዘብርት፡ ወ፯ ልጥረ፡ ቅብእ፡ ዘሰሊጥ፡ ወደመሩ፡ ውስቴቱ፡ ሥብሐ፡ ወመዓረ፡ ግራ፡ ወቅብአ፡ ላህም፡ ወዐቃቂረ፡ ብዙኀ፡ ዘያነድዶ፡ ለላህበ፡ እሳት፡ ዘምስለ፡ ቃር፡ ወፒሳ፡ ወተይ፡ ወቅጥራን፡ ወ፯ ልጥረ፡ እምነ፡ ቀልፎንያ፡ ወልካ፡ ወቀለምጤዳ፡ ወሰጣጵዮን፡ ወዕፀወ፡ ብዙኀ፡ ወአምጽኡ፡ ዐቃቂረ፡ ዘአብሰልዎ፡ ወአምሀውዎ፡ ውስተ፡ ገንዕ፡ caet. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: አቃቂር፡ ዘ፡ ቊልቋል፡ ; aliudla: አልባስጥሮስ፡ ጵስጥቂስ፡ አቃቂር፡ ዘ፡ ጽፍጥ፡ ሽቱ።
et ዐቅራብ፡ Substantivumsubst., m. , pluralisPl. ዐቃርብት፡ [ עַקְרָב ܥܰܩܪܒܳܐ عَقْرَبٌ ] scorpiola
a)animal: ዘይጸብጥ፡ ዐቅረበ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,7 ; ዐቅራብ፡ ሶበ፡ ይነድፍ፡ ሰብአ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 9,5 ; ዘነበ፡ ዐቅራብ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 9,10 ; Lucae evangelium.Luc. 11,12 ; Mashafa Falasfa.Fal. f. 17 ( videasvid. sub ነደፈ፡ ); ዐቃርብት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 39,30 ; Hezekielis prophetia.Hez. 2,6 ; Deuteronomium.Deut. 8,15 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 9,3 ; Lucae evangelium.Luc. 10,19 ; Zephania prophetia.Zeph. 2,14 (ubi LXX habent χαμαιλεόντες καὶ ἐχῖνοι ).
b)flagelli genus globulis plumbeis cum aculeis incurvis munitum: Regum liber biblicum III.3 Reg. 12,11 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 12,14 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 10,11 .
c)signum zodiaci: ዐቅረብ፡ et እልዐቅረብ፡ , Abushakeri opus chronographicum; numerus significat capita.Abush. ; not able to find explanation in abbreviation listCod. Mus. Brit. LXXXII, 4 . Voc. Ae.: ዐቅራብ፡ ዘ፡ ጊንጥ።
et ዐቅራብ፡ Substantivumsubst., m. , pluralisPl. ዐቃርብት፡ [ עַקְרָב ܥܰܩܪܒܳܐ عَقْرَبٌ ] scorpiola
a)animal: ዘይጸብጥ፡ ዐቅረበ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,7 ; ዐቅራብ፡ ሶበ፡ ይነድፍ፡ ሰብአ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 9,5 ; ዘነበ፡ ዐቅራብ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 9,10 ; Lucae evangelium.Luc. 11,12 ; Mashafa Falasfa.Fal. f. 17 ( videasvid. sub ነደፈ፡ ); ዐቃርብት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 39,30 ; Hezekielis prophetia.Hez. 2,6 ; Deuteronomium.Deut. 8,15 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 9,3 ; Lucae evangelium.Luc. 10,19 ; Zephania prophetia.Zeph. 2,14 (ubi LXX habent χαμαιλεόντες καὶ ἐχῖνοι ).
b)flagelli genus globulis plumbeis cum aculeis incurvis munitum: Regum liber biblicum III.3 Reg. 12,11 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 12,14 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 10,11 .
c)signum zodiaci: ዐቅረብ፡ et እልዐቅረብ፡ , Abushakeri opus chronographicum; numerus significat capita.Abush. ; not able to find explanation in abbreviation listCod. Mus. Brit. LXXXII, 4 . Voc. Ae.: ዐቅራብ፡ ዘ፡ ጊንጥ።
{ Substantivumsubst.i.q. لَكَّ लाक्षा gummi laccaela, Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 5 videasvid. sub ዐቃር፡ .} I,2
1)fortemla, potentem esselavel fierila; roborarila; valerelaet invalescerela; ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,34 ; ጽንዑ፡ ወኀይሉ፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 10,12 ; ውሕጠ፡ ሞት፡ ወኀየለ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 25,8 ; auxilium በዘ፡ ይኄይል፡ ድካምየ፡ quo roboretur imbecillitas meala, Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. ; ወኀየለ፡ ቃሎሙ፡ Lucae evangelium.Luc. 23,23 ; ኀየለ፡ ጥቀ፡ ዐባር፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 42 ; ድምፀ፡ መጥቅዕ፡ ይበልኅ፡ ወይኄይል፡ ጥቀ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 19,19 ; cumc.pronomen suffixumpron. suff.Dat.: እስከ፡ ኀየሎሙ፡ ደም፡ donec iisla(i.e. eorum) sanguisla(i.e. sanguinis profluvium) vehemens essetlaRegum liber biblicum III.3 Reg. 18,28 ; gravem esselaHenochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 83,7 (parall. ጽኑዕ፡ ).
2)creberrime comparative: fortioremla, valentioremla, superiorem esselavel fierila, praevalerela, praepollerela, et in malam partem: vim inferrelaalicui, opprimerela, violarela, cumc.absolute: ኀየለ፡ ቃለ፡ ንጉሥ፡ ὑπερίσχυεν Danielis prophetia.Dan. 3,22 ; { de medicamento Chrysostomi Tagsâs (in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâsorum).Chr. Ta. 9 videasvid.sub ዐቃር፡ } vel cumc. እምነ፡ , ut: ኀየለት፡ እምልሂቃት፡ fortior erat adultisla, Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TerrSx. Ter 14 Enc. ; plerumque cumc.Acc.: ዘይኄይለከ፡ τῷ ἰσχυροτέρῳ σου Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 13,2 ; Jeremiae prophetia.Jer. 38,11 ; not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,39 ; Lucae evangelium.Luc. 11,22 ; እስመ፡ ኀየሎሙ፡ ረኃብ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 47,20 ; ኀየሎ፡ ጾሩ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 23,5 ; ኢይኄልይዋ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 16,18 ; ዘይኄይሉኒ፡ (v. ዘይትኄየለኒ፡ ) δυνάσται liber Jobi.Job 6,23 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 17,20 ; Actus apostolorum.Act. 19,16 ; ወሬዛ፡ ዘይኄይላ፡ ለድንግል፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 246.
pharmacalavideasvid. sub ዐቃር፡ et ጋንዕ፡ Substantivumsubst.[amh. ጋን፡ , videasvid.scholion ad መስብክት፡ ] hydrialamajor, cortinala: ገንዕ፡ ዐቢይ፡ ዘብርት፡ et አምሐውዎ፡ ውስተ፡ ገንዕ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 5. ( videasvid. sub ዐቃር፡ ); sale impleverunt ጽህርተ፡ ዐቢየ፡ , deinde ጋንዐ፡ , deinde ልጕነ፡ not able to find explanation in abbreviation listGad. T.H. Substantivumsubst.( m. ), pluralisPl. ፈውሳት፡
2)medicamenla, medicamentumla, remediumla, Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 10 ; ፈውሰ፡ ደዌሆሙ፡ et ፈውሳት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 10 ; አብዛኅኪ፡ ፈውሰኪ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 26,11 ; ፈውስ፡ ጽኑዕ፡ φάρμακον ἰσχυρόν Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 17 ; ፈውስ፡ መሪር፡ Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 30 ; n. 1377 ἰατρικὰ βοηθήματα Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 9 ( videasvid. sub ዐቃር፡ ); not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 256 ; Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 5 ; መጽሐፈ፡ ፈውስ፡ inscriptus est libellus Amh. Aethiopicus, in quo varia medicamenta variis morbis praecipiuntur; ፈውስ፡ መንፈሳዊ፡ inscriptus est liber de disciplina ecclesiastica, not able to find explanation in abbreviation listCat. Bibl. Bodl. p. 30.
a)herbala( radixla, fructusla) medicinalisla: die creationis tertio creavit Deus ሣዕረ፡ ወሐመልማለ፡ ወዕፀወ፡ ወዘርአ፡ ወፈውሰ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 3 ; terram peragrabo ከመ፡ ኣእምር፡ ዕፀወ፡ ወፍሬያተ፡ ወፈውሳተ፡ ዘሀለወ፡ ሀየ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 28.
b)incantamentumla: ዘይሰምዕ፡ ነገረ፡ ፈውሳት፡ ወይትአመን፡ ቦቱ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 162 ; ዘይገብር፡ ሥራየ፡ ወሰገለ፡ ወይሰምዕ፡ ነገረ፡ ፈውሳት፡ ወይትአመን፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 239 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 272.
c)abortivumla(medicamentum) F.M. 4,4 ( videasvid. sub አድኀፀ፡ ).
d)collyriumla(medicamen) Apocalypsis Joannis.Apoc. 3,18 ; videasvid. እበነ፡ ፈውስ፡ stibiumlasupra columnacol.759.
Substantivumsubst.( m. ), pluralisPl. ፈውሳት፡
2)medicamenla, medicamentumla, remediumla, Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 10 ; ፈውሰ፡ ደዌሆሙ፡ et ፈውሳት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 10 ; አብዛኅኪ፡ ፈውሰኪ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 26,11 ; ፈውስ፡ ጽኑዕ፡ φάρμακον ἰσχυρόν Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 17 ; ፈውስ፡ መሪር፡ Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 30 ; n. 1377 ἰατρικὰ βοηθήματα Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 9 ( videasvid. sub ዐቃር፡ ); not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 256 ; Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 5 ; መጽሐፈ፡ ፈውስ፡ inscriptus est libellus Amh. Aethiopicus, in quo varia medicamenta variis morbis praecipiuntur; ፈውስ፡ መንፈሳዊ፡ inscriptus est liber de disciplina ecclesiastica, not able to find explanation in abbreviation listCat. Bibl. Bodl. p. 30.
a)herbala( radixla, fructusla) medicinalisla: die creationis tertio creavit Deus ሣዕረ፡ ወሐመልማለ፡ ወዕፀወ፡ ወዘርአ፡ ወፈውሰ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 3 ; terram peragrabo ከመ፡ ኣእምር፡ ዕፀወ፡ ወፍሬያተ፡ ወፈውሳተ፡ ዘሀለወ፡ ሀየ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 28.
b)incantamentumla: ዘይሰምዕ፡ ነገረ፡ ፈውሳት፡ ወይትአመን፡ ቦቱ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 162 ; ዘይገብር፡ ሥራየ፡ ወሰገለ፡ ወይሰምዕ፡ ነገረ፡ ፈውሳት፡ ወይትአመን፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 239 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 272.
c)abortivumla(medicamentum) F.M. 4,4 ( videasvid. sub አድኀፀ፡ ).
d)collyriumla(medicamen) Apocalypsis Joannis.Apoc. 3,18 ; videasvid. እበነ፡ ፈውስ፡ stibiumlasupra columnacol.759.
Substantivumsubst., nonnisi in pluralisPl. ዐቃቂር፡ [i.e. عَقَّارٌ pluralisPl. عَقَاقِيرُ planta aromaticalavel medicala, proprie radixla ܥܶܩܳܪܳܐ ] medicamentumla, pharmacumla, (e radicibus vel plantis decoctis factum), quaevis materia chemicala: ዐቃቂረ፡ ፈውስ፡ F.M. 1,4; በከመ፡ ይትረከብ፡ በውስተ፡ ፈውስ፡ ብዙኅ፡ ዐቃቂር፡ ሠናያት፡ ወ፩ እምኔሆን፡ ይኄይል፡ ለገቢረ፡ ፈውስ፡ Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 9 ; አዘዘ፡ ይግበሩ፡ ፪ ጌራተ፡ ዘኀጺን፡ ዘቦቱ፡ ቅትራተ፡ ወይምልእዎሙ፡ ዐቃቂረ፡ (i.e. materia inflammabili) ወያርስንዎሙ፡ በእሳት፡ ወይደይዎሙ፡ ውስተ፡ ርእሶሙ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 15 ; ገባርያነ፡ ዐቃቂር፡ chemicila, pharmacopolaela, medicamentariilaal., Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 5, scilicetsc. ወመጽኡ፡ ገባርያነ፡ ዐቃቂር፡ ወአምጽኡ፡ መክሊተ፡ ዐረር፡ ወገንዐ፡ ዐቢየ፡ ዘብርት፡ ወ፯ ልጥረ፡ ቅብእ፡ ዘሰሊጥ፡ ወደመሩ፡ ውስቴቱ፡ ሥብሐ፡ ወመዓረ፡ ግራ፡ ወቅብአ፡ ላህም፡ ወዐቃቂረ፡ ብዙኀ፡ ዘያነድዶ፡ ለላህበ፡ እሳት፡ ዘምስለ፡ ቃር፡ ወፒሳ፡ ወተይ፡ ወቅጥራን፡ ወ፯ ልጥረ፡ እምነ፡ ቀልፎንያ፡ ወልካ፡ ወቀለምጤዳ፡ ወሰጣጵዮን፡ ወዕፀወ፡ ብዙኀ፡ ወአምጽኡ፡ ዐቃቂረ፡ ዘአብሰልዎ፡ ወአምሀውዎ፡ ውስተ፡ ገንዕ፡ caet. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: አቃቂር፡ ዘ፡ ቊልቋል፡ ; aliudla: አልባስጥሮስ፡ ጵስጥቂስ፡ አቃቂር፡ ዘ፡ ጽፍጥ፡ ሽቱ።
pharmacalavideasvid. sub ዐቃር፡
Substantivumsubst., nonnisi in pluralisPl. ዐቃቂር፡ [i.e. عَقَّارٌ pluralisPl. عَقَاقِيرُ planta aromaticalavel medicala, proprie radixla ܥܶܩܳܪܳܐ ] medicamentumla, pharmacumla, (e radicibus vel plantis decoctis factum), quaevis materia chemicala: ዐቃቂረ፡ ፈውስ፡ F.M. 1,4; በከመ፡ ይትረከብ፡ በውስተ፡ ፈውስ፡ ብዙኅ፡ ዐቃቂር፡ ሠናያት፡ ወ፩ እምኔሆን፡ ይኄይል፡ ለገቢረ፡ ፈውስ፡ Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 9 ; አዘዘ፡ ይግበሩ፡ ፪ ጌራተ፡ ዘኀጺን፡ ዘቦቱ፡ ቅትራተ፡ ወይምልእዎሙ፡ ዐቃቂረ፡ (i.e. materia inflammabili) ወያርስንዎሙ፡ በእሳት፡ ወይደይዎሙ፡ ውስተ፡ ርእሶሙ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 15 ; ገባርያነ፡ ዐቃቂር፡ chemicila, pharmacopolaela, medicamentariilaal., Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 5, scilicetsc. ወመጽኡ፡ ገባርያነ፡ ዐቃቂር፡ ወአምጽኡ፡ መክሊተ፡ ዐረር፡ ወገንዐ፡ ዐቢየ፡ ዘብርት፡ ወ፯ ልጥረ፡ ቅብእ፡ ዘሰሊጥ፡ ወደመሩ፡ ውስቴቱ፡ ሥብሐ፡ ወመዓረ፡ ግራ፡ ወቅብአ፡ ላህም፡ ወዐቃቂረ፡ ብዙኀ፡ ዘያነድዶ፡ ለላህበ፡ እሳት፡ ዘምስለ፡ ቃር፡ ወፒሳ፡ ወተይ፡ ወቅጥራን፡ ወ፯ ልጥረ፡ እምነ፡ ቀልፎንያ፡ ወልካ፡ ወቀለምጤዳ፡ ወሰጣጵዮን፡ ወዕፀወ፡ ብዙኀ፡ ወአምጽኡ፡ ዐቃቂረ፡ ዘአብሰልዎ፡ ወአምሀውዎ፡ ውስተ፡ ገንዕ፡ caet. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: አቃቂር፡ ዘ፡ ቊልቋል፡ ; aliudla: አልባስጥሮስ፡ ጵስጥቂስ፡ አቃቂር፡ ዘ፡ ጽፍጥ፡ ሽቱ።
nomen agentisn. ag., fem. ዐቃቢት፡ , pluralisPl.m. ዐቃብያን፡ , cumc. ዐቀብት፡ custosla: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,9 ; ዐቃብያን፡ (v. ዐቀብተ፡ ) ቤት፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 12,3 ; ዐቃቤ፡ ኅለት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 27,4 ; መኑ፡ ይሠይም፡ ዐቃቤ፡ ላዕለ፡ አፉየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 38,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 140,3 ; አንትሙ፡ ካህናት፡ ዐቃብያነ፡ ቤተ፡ እግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 205 ; ካህናት፡ ዐቃብያነ፡ ሕጉ፡ ለእግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 207 ; Petrus ዐቃቤ፡ መራኁተ፡ መንግሥተ፡ ሰመያት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 266 ; ዐቀብት፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 3,14 ; Actus apostolorum.Act. 12,6 ; ሊቀ፡ ዐቀብተ፡ ቤተ፡ ሞቅሕ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39.
a)In specie
β) ዐቃቤ፡ ሥጋ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,2 et ዐቃቤ፡ ርእስ፡ , ut: ሊቃነ፡ ዐቀብተ፡ ርእሱ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 2,21 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 3,4 custos corporisla, satellesla.
γ) ዐቃቤ፡ መንግሥት፡ διάδοχος τοῦ βασιλέως vicarius regisla, procurator regnilaParalipomenon liber II.2 Par. 26,11 .
δ) ዐቃቤ፡ ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ custos arcae eleemosynarumlaEzrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 23,4 et ዐቃቢ፡ γαζοφύλαξ thesaurariuslaEzrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 2,10 .
ε) ዐቃቤ፡ ቀምሕ፡ cla. pomorumlavideasvid. sub ቀምሕ፡ ; adde Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,6 .
ζ) ዐቃቤ፡ ነቢብ፡ oratorlaActus apostolorum.Act. 24,1 .
η) ዐቃቤ፡ ነግድ፡ caupolaLucae evangelium.Luc. 10,34 .
θ) ዐቃቤ፡ አልባስ፡ custos vestiariilaRegum liber biblicum IV.4 Reg. 22,14 .
ι) ዐቃቤ፡ አንስት፡ cla. gynaeceilaEsther, liber biblicus.Esth. 2,8 ; Esther, liber biblicus.Esth. 2,14 .
λ) ዐቃቤ፡ ወይን፡ vel ዐጸደ፡ ወይን፡ vinitorlaMarci Evangelium.Marc. 12,1 ; Lucae evangelium.Luc. 13,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 1,8 ; Jesaiae prophetia.Jes. 24,20 ; Jesaiae prophetia.Jes. 61,5 varia lectiovar.; ዐቀብተ፡ ወይን፡ Jeremiae prophetia.Jer. 52,16 ; Joelis prophetia.Joel 1,11 ; ዐቃቢተ፡ ዐጸደ፡ ወይን፡ Canticum Canticorum.Cant. 1,6 ; ዐቀብተ፡ ዐጸደ፡ ወይን፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 26,10 .
μ) ዐቃቤ፡ ገነት፡ hortulanuslaEvangelium Joannis.Joh. 20,15 ; Sx. not able to find explanation in abbreviation listHaml. 25 ( videasvid. ዐውድ፡ ).
d)custodiensla: ብእሲት፡ አርማሚት፡ ወዐቃቢተ፡ ልሳን፡ (linguam compescens) Mashafa Falasfa.Fal. f. 50.
ʿāqqābi
1) እቃ፡ ቤት፡ ዐቃቢ፡ ʾǝqā bet ʿaqqābi keeper of the church treasury ዕቃቤት፡ ዓቃቢ፡ ቄስ፡ ወልደ፡ አረጋይ፡le ʿeqābēt ʿĀqābi, le prêtre Walda Aragāyfr 61 l. 27 (ed.), 74 l. 2 (tr.), videasvid. እቃ፡ ቤት፡ under ቤት፡
2) (Dillmann a) ዐቃቤ፡ ʿaqqābe ዓቃቤ፡ ʿāqqābe Substantivumsubst. st.c. guardian ofen keeper ofen
a) ዓቃቤ፡ መርኆ፡ ʿāqqābe marḫo key-beareren ወዓቃቤ፡ መርኆ፡ ተርቢኖስ፡et le ʿāqābe marḫo, Tarbinosfr 34 l. 10–11 (ed.), 40 l. 7 (tr.), videasvid. መርኆ፡
b) ዓቃቤ፡ ሰዓት፡ ʿāqqābe saʿāt ዓቃቤ፡ ሰዓት፡ ነገደ፡ ክርስቶስ፡Le ʿāqābē saʿāt était Nagada Iyasusfr 29 l. 18 (ed.), 33 l. 16–17 (tr.), videasvid. ሰዓት፡
c) (Dillmann a ε) ዓቃቤ፡ ቀምሕ፡ ʿāqqābe qamḥ keeper of cropsen ወረሰይዋ፡ ለቤተ፡ ክርስቲያን፡ መዝብረ፡ ከመ፡ ልገተ፡ ዓቃቤ፡ ቀምሕ፡They have converted the church into ruins like the hut of yield keeperen 78 § 154 (ed.), 45–46 § 154 (tr.), videasvid. ቀምሕ፡
d) ዓቃቤ፡ ንዋየ፡ ግበር፡ ʿāqqābe nǝwāya gǝbar keeper of the property ወዓቃቤ፡ ንዋየ፡ ግበሪሃ፡ ለገበዝ፡ ጽንዕነ፡ ማርያም፡l’économe des biens de la cathédrale, Ṣeneʿena Māryāmfr 31 l. 13 (ed.), 36 l. 17–18 (tr.), videasvid. ንዋይ፡ , ግብር፡
e) ዓቃቤ፡ አስካሬን፡ ʿāqqābe ʾaskāren treasureren ወሶበ፡ ርእዮ፡ ከመ፡ መፍቀሬ፡ ንዋይ፡ ውእቱ፡ ረሰዮ፡ ዓቃቤ፡ አስካሬን፡ ዘውእቱ፡ ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ እንተ፡ ያስተጋብኡ፡ ቦቱ፡ ወርቀ፡ መባእ።lorsqu’il vit qu’il aimait les richesses, il lui avait donné (la charge de) aqābē askārēn, c’est-à- dire de (gardien de) la bourse des aumônes, où l’on réunissait l’or des oblationsfr 70 l. 29–31 (ed.), 81 l. 23–25 (tr.), videasvid. እስክሬን፡
f) ዓቃቤ፡ ገበዝ፡ ʿāqqābe gabaz ‘Il testo dice ዓቃቤ፡ ገበዝ . ገበዝ o ቄስ፡ ገበዝ è il titolo dell’addetto alla custodia dei beni della chiesa che ha anche l’incarico di aprirla a di chiuderla. Da notare che nessun dizionario di gəʼəz né di amarico registra questi due termini in coppia.’ 33 (145) n. 44, videasvid. ገበዝ፡
g) ዐቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ ʿaqqābe ṣǝnṣǝnyā , ዓቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ ʿāqqābe ṣǝnṣǝnyā , ዐቃቤ፡ ጸንጸን፡ ʿaqqābe ṣanṣan , ዐቃቤ፡ ጸንጸን፡ ʿāqqābe ṣanṣan lit. ‘keeper of the fly-whisk’ a title bestowed to a ruler of ʾƎndartā, also to a ruler of Tigray (Chernetsov, and after him Derat, identifies it with the title videasvid. ዓቃጼን፡ considered to be its later, abbraviated form .) ወበጊዜ፡ በአቱ፡ ውስተ፡ አናቅጺሃ፡ ቆሙ፡ ትግሬ፡ መኰንን፡ ወነብ[ር]እድ፡ ዘአክሱም፡ በየማን፡ ወበፀጋም። እንዘ፡ ይከለክሉ፡ ይኂዞሙ፡ ጨንገረ፡ ዘአውልዕ፡ እስመ፡ ከማሁ፡ ሕጎሙ። ወበእንተዝ፡ ይሰመይ፡ ትግሬ፡ መኰንን፡ ዓቃቤ፡ ጽንጽንያ፡A son entrée aux portes de la ville, le roi avait à sa droite et à sa gauche le gouverneur du Tigré et l’administrateur d’Aksum qui portaient et agitaient, suivant l’usage, des rameaux d’olivier; c’est pour cela que l’on appelle le gouverneur du Tigré ʿAqâbê Ṣenṣenyâfr 49 l. 8–10, 50 l. 1–2 (ed.), p. 49 l. 9–12, 50 l. 1 (tr.); ዘኢይበውእ፡ ዓቃቤ፡ ጸንጸን፡ ወኢከንቲባ፡ ዘአልቦ፡ ግብረ፡ ለባዕድ፡ ዘእንበለ፡ አበ፡ ምኔት፡ ዘመጣዕ፡Que l’ʿaqqābē ṣanṣan n’entre pas, ni le kantibā, à l’exception de l’abbé de Maṭāʿfr 56, 57; ዓቃ፡ ጸንጸን፡ ባራ፡ ጽዮን፡le liqā{sic} ṣanṣan Bārā Ṣeyonfr 57, 58, videasvid. ጽንጽንያ፡
Grébaut
ዐቃቤ፡ ሥራይ፡ ʿaqqābe śǝrāy «médecinfr, pharmacienfr» ― ባለ፡ መድኃኒት፡ Ms. BNFabb217, fol. 51r., videasvid. ሥራይ፡
127
Leslau
ዐቃቤ፡ ሥራይ ʿaqqābe śǝrāy physicianen, whitch doctoren; see 182–3, videasvid. ሥራይ 536a
ዐቃቤ፡ ሰዓት ʿaqqābe saʿāt ‘Times Keeper’ for the emperor’s schedules as well as for the hours of the prayers 66a
Substantivumsubst., plerumque m. , pluralisPl. አቅማሕ፡ et አቅማሕት፡ ( Apocalypsis Joannis.Apoc. 18,14 ), pluralisPl.pluralisPl. አቅማሓት፡ ( Jeremiae prophetia.Jer. 2,21 ; Jeremiae prophetia.Jer. 36,6 ) esculentumla, quod terra gignitla, cujusvis generisla, proventusla, frugesla, fructusla, γέννημα ፍጡነ፡ ትበልዕ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,19 ; ትጸግቡ፡ እምነ፡ ቀምሕየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,19 .
a)arborum et fruticumla, pomala, fructus auctumnalesla: ይተክሉ፡ ወይነ፡ ወይበልዑ፡ ቀምሖ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 65,21 ; አልቦ፡ ቀምሐ፡ ውስተ፡ ወይን፡ Habacuci prophetia.Hab. 3,17 ; βότρυς Deuteronomium.Deut. 32,32 ; ሠረጸ፡ ፍሬሃ፡ ከመ፡ ቆዐ፡ ቀምሕ፡ ὡς περκαζούσης σταφυλής Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 51,15 ; καρπός ( ἀμτελώνων ) Jesaiae prophetia.Jes. 37,30 ; ኵሎ፡ አቅማሓተ፡ ጽድቅ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 2,21 ; ዐቃቢሁ፡ ለቀምሕ፡ ይሬኢ፡ ፍሬሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,6 ; ἀκροδρύα Canticum Canticorum.Cant. 4,13 ; Canticum Canticorum.Cant. 5,1 ; Canticum Canticorum.Cant. 7,14 ; ዕፀወ፡ ቀምሕ፡ ξύλον βρώσιμον Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 19,25 ; ኵሉ፡ አቅማሐ፡ ገዳም፡ Joel l, 12; ὀπώρα Jeremiae prophetia.Jer. 31,32 ; Jeremiae prophetia.Jer. 47,10 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 18,14 ; ልገተ፡ ዐቃቤ፡ ቀምሕ፡ ὀπωροφυλάκιον Jesaiae prophetia.Jes. 1,8 ; Jesaiae prophetia.Jes. 24,20 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 78,1 .
b)herbarum et seminaliumla, in specie hortensiumla: olerala, leguminala, al.; κῆπος : ሰሚሮ፡ አቅማሒክሙ፡ Amosi prophetia.Am. 4,9 ; Jeremiae prophetia.Jer. 36,28 ; ትክሉ፡ አቅማሓተ፡ φυτεύσατε παραδείσους Jeremiae prophetia.Jer. 36,5 ; አቅማሐ፡ አዝርእት፡ ("legumina seminum") et አቅማሐ፡ አትክልት፡ ("legumina olerum") Lud. ex Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 2 ; አቅማሐ፡ አፈዋት፡ et ጽጌያት፡ ("fructus aromatum et florum") Lud. ex Org.
c)Inde ዐጸደ፡ ቀምሕ፡ hortusla, viridariumla, κῆποι ዐጸደ፡ አቅማሕ፡ Amosi prophetia.Am. 9,14 ; παράδεισος አዕጻዳተ፡ ቀምሕ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 28,13 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 12,8 ; vel ገነተ፡ አቅማሕ፡ not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,7 . ቀምሕ፡ ብ፡ ፍሬ።
qamḥ
Grébaut
ቀምሕ፡ qamḥ automnales frustusla, fruit d’automnefr Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 55.
172
Leslau
ቀምሕ qamḥ produceen, yielden, fruiten, leguminous planten 432a
nomen agentisn. ag., fem. ዐቃቢት፡ , pluralisPl.m. ዐቃብያን፡ , cumc. ዐቀብት፡ custosla: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,9 ; ዐቃብያን፡ (v. ዐቀብተ፡ ) ቤት፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 12,3 ; ዐቃቤ፡ ኅለት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 27,4 ; መኑ፡ ይሠይም፡ ዐቃቤ፡ ላዕለ፡ አፉየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 38,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 140,3 ; አንትሙ፡ ካህናት፡ ዐቃብያነ፡ ቤተ፡ እግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 205 ; ካህናት፡ ዐቃብያነ፡ ሕጉ፡ ለእግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 207 ; Petrus ዐቃቤ፡ መራኁተ፡ መንግሥተ፡ ሰመያት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 266 ; ዐቀብት፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 3,14 ; Actus apostolorum.Act. 12,6 ; ሊቀ፡ ዐቀብተ፡ ቤተ፡ ሞቅሕ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39.
a)In specie
β) ዐቃቤ፡ ሥጋ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,2 et ዐቃቤ፡ ርእስ፡ , ut: ሊቃነ፡ ዐቀብተ፡ ርእሱ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 2,21 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 3,4 custos corporisla, satellesla.
γ) ዐቃቤ፡ መንግሥት፡ διάδοχος τοῦ βασιλέως vicarius regisla, procurator regnilaParalipomenon liber II.2 Par. 26,11 .
δ) ዐቃቤ፡ ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ custos arcae eleemosynarumlaEzrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 23,4 et ዐቃቢ፡ γαζοφύλαξ thesaurariuslaEzrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 2,10 .
ε) ዐቃቤ፡ ቀምሕ፡ cla. pomorumlavideasvid. sub ቀምሕ፡ ; adde Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,6 .
ζ) ዐቃቤ፡ ነቢብ፡ oratorlaActus apostolorum.Act. 24,1 .
η) ዐቃቤ፡ ነግድ፡ caupolaLucae evangelium.Luc. 10,34 .
θ) ዐቃቤ፡ አልባስ፡ custos vestiariilaRegum liber biblicum IV.4 Reg. 22,14 .
ι) ዐቃቤ፡ አንስት፡ cla. gynaeceilaEsther, liber biblicus.Esth. 2,8 ; Esther, liber biblicus.Esth. 2,14 .
λ) ዐቃቤ፡ ወይን፡ vel ዐጸደ፡ ወይን፡ vinitorlaMarci Evangelium.Marc. 12,1 ; Lucae evangelium.Luc. 13,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 1,8 ; Jesaiae prophetia.Jes. 24,20 ; Jesaiae prophetia.Jes. 61,5 varia lectiovar.; ዐቀብተ፡ ወይን፡ Jeremiae prophetia.Jer. 52,16 ; Joelis prophetia.Joel 1,11 ; ዐቃቢተ፡ ዐጸደ፡ ወይን፡ Canticum Canticorum.Cant. 1,6 ; ዐቀብተ፡ ዐጸደ፡ ወይን፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 26,10 .
μ) ዐቃቤ፡ ገነት፡ hortulanuslaEvangelium Joannis.Joh. 20,15 ; Sx. not able to find explanation in abbreviation listHaml. 25 ( videasvid. ዐውድ፡ ).
d)custodiensla: ብእሲት፡ አርማሚት፡ ወዐቃቢተ፡ ልሳን፡ (linguam compescens) Mashafa Falasfa.Fal. f. 50.
ʿāqqābi
1) እቃ፡ ቤት፡ ዐቃቢ፡ ʾǝqā bet ʿaqqābi keeper of the church treasury ዕቃቤት፡ ዓቃቢ፡ ቄስ፡ ወልደ፡ አረጋይ፡le ʿeqābēt ʿĀqābi, le prêtre Walda Aragāyfr 61 l. 27 (ed.), 74 l. 2 (tr.), videasvid. እቃ፡ ቤት፡ under ቤት፡
2) (Dillmann a) ዐቃቤ፡ ʿaqqābe ዓቃቤ፡ ʿāqqābe Substantivumsubst. st.c. guardian ofen keeper ofen
a) ዓቃቤ፡ መርኆ፡ ʿāqqābe marḫo key-beareren ወዓቃቤ፡ መርኆ፡ ተርቢኖስ፡et le ʿāqābe marḫo, Tarbinosfr 34 l. 10–11 (ed.), 40 l. 7 (tr.), videasvid. መርኆ፡
b) ዓቃቤ፡ ሰዓት፡ ʿāqqābe saʿāt ዓቃቤ፡ ሰዓት፡ ነገደ፡ ክርስቶስ፡Le ʿāqābē saʿāt était Nagada Iyasusfr 29 l. 18 (ed.), 33 l. 16–17 (tr.), videasvid. ሰዓት፡
c) (Dillmann a ε) ዓቃቤ፡ ቀምሕ፡ ʿāqqābe qamḥ keeper of cropsen ወረሰይዋ፡ ለቤተ፡ ክርስቲያን፡ መዝብረ፡ ከመ፡ ልገተ፡ ዓቃቤ፡ ቀምሕ፡They have converted the church into ruins like the hut of yield keeperen 78 § 154 (ed.), 45–46 § 154 (tr.), videasvid. ቀምሕ፡
d) ዓቃቤ፡ ንዋየ፡ ግበር፡ ʿāqqābe nǝwāya gǝbar keeper of the property ወዓቃቤ፡ ንዋየ፡ ግበሪሃ፡ ለገበዝ፡ ጽንዕነ፡ ማርያም፡l’économe des biens de la cathédrale, Ṣeneʿena Māryāmfr 31 l. 13 (ed.), 36 l. 17–18 (tr.), videasvid. ንዋይ፡ , ግብር፡
e) ዓቃቤ፡ አስካሬን፡ ʿāqqābe ʾaskāren treasureren ወሶበ፡ ርእዮ፡ ከመ፡ መፍቀሬ፡ ንዋይ፡ ውእቱ፡ ረሰዮ፡ ዓቃቤ፡ አስካሬን፡ ዘውእቱ፡ ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ እንተ፡ ያስተጋብኡ፡ ቦቱ፡ ወርቀ፡ መባእ።lorsqu’il vit qu’il aimait les richesses, il lui avait donné (la charge de) aqābē askārēn, c’est-à- dire de (gardien de) la bourse des aumônes, où l’on réunissait l’or des oblationsfr 70 l. 29–31 (ed.), 81 l. 23–25 (tr.), videasvid. እስክሬን፡
f) ዓቃቤ፡ ገበዝ፡ ʿāqqābe gabaz ‘Il testo dice ዓቃቤ፡ ገበዝ . ገበዝ o ቄስ፡ ገበዝ è il titolo dell’addetto alla custodia dei beni della chiesa che ha anche l’incarico di aprirla a di chiuderla. Da notare che nessun dizionario di gəʼəz né di amarico registra questi due termini in coppia.’ 33 (145) n. 44, videasvid. ገበዝ፡
g) ዐቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ ʿaqqābe ṣǝnṣǝnyā , ዓቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ ʿāqqābe ṣǝnṣǝnyā , ዐቃቤ፡ ጸንጸን፡ ʿaqqābe ṣanṣan , ዐቃቤ፡ ጸንጸን፡ ʿāqqābe ṣanṣan lit. ‘keeper of the fly-whisk’ a title bestowed to a ruler of ʾƎndartā, also to a ruler of Tigray (Chernetsov, and after him Derat, identifies it with the title videasvid. ዓቃጼን፡ considered to be its later, abbraviated form .) ወበጊዜ፡ በአቱ፡ ውስተ፡ አናቅጺሃ፡ ቆሙ፡ ትግሬ፡ መኰንን፡ ወነብ[ር]እድ፡ ዘአክሱም፡ በየማን፡ ወበፀጋም። እንዘ፡ ይከለክሉ፡ ይኂዞሙ፡ ጨንገረ፡ ዘአውልዕ፡ እስመ፡ ከማሁ፡ ሕጎሙ። ወበእንተዝ፡ ይሰመይ፡ ትግሬ፡ መኰንን፡ ዓቃቤ፡ ጽንጽንያ፡A son entrée aux portes de la ville, le roi avait à sa droite et à sa gauche le gouverneur du Tigré et l’administrateur d’Aksum qui portaient et agitaient, suivant l’usage, des rameaux d’olivier; c’est pour cela que l’on appelle le gouverneur du Tigré ʿAqâbê Ṣenṣenyâfr 49 l. 8–10, 50 l. 1–2 (ed.), p. 49 l. 9–12, 50 l. 1 (tr.); ዘኢይበውእ፡ ዓቃቤ፡ ጸንጸን፡ ወኢከንቲባ፡ ዘአልቦ፡ ግብረ፡ ለባዕድ፡ ዘእንበለ፡ አበ፡ ምኔት፡ ዘመጣዕ፡Que l’ʿaqqābē ṣanṣan n’entre pas, ni le kantibā, à l’exception de l’abbé de Maṭāʿfr 56, 57; ዓቃ፡ ጸንጸን፡ ባራ፡ ጽዮን፡le liqā{sic} ṣanṣan Bārā Ṣeyonfr 57, 58, videasvid. ጽንጽንያ፡
Grébaut
ዐቃቤ፡ ሥራይ፡ ʿaqqābe śǝrāy «médecinfr, pharmacienfr» ― ባለ፡ መድኃኒት፡ Ms. BNFabb217, fol. 51r., videasvid. ሥራይ፡
127
Leslau
ዐቃቤ፡ ሥራይ ʿaqqābe śǝrāy physicianen, whitch doctoren; see 182–3, videasvid. ሥራይ 536a
ዐቃቤ፡ ሰዓት ʿaqqābe saʿāt ‘Times Keeper’ for the emperor’s schedules as well as for the hours of the prayers 66a