Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

I,1[ رَقَبَ ] SubjunctivusSubj. ይዕቀብ፡ , Imperat. ዕቀብ፡ (forma ዕቅብ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,6 in editione Laur. lapsu calami scripta videtur),
1)custodirela, cumc.Acc., Regum liber biblicum IV.4 Reg. 9,14 ; Jesaiae prophetia.Jes. 21,12 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,21 ; Lucae evangelium.Luc. 11,21 ; Actus apostolorum.Act. 22,20 ; Matthaei Evangelium.Matth. 27,36 ; gregem Lucae evangelium.Luc. 2,8 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 30,31 ; ኮነ፡ የዐቅብ፡ አባግዐ፡ አቡሁ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 4 ; urbem Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 126,2 ; portam Judith liber apocryphus.Judith 13,11 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 14,27 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 10,24 ; hortum Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,15 ; cumc. እምነ፡ ablaaliquo: የዐቅብ፡ ገነተ፡ እምአዕዋፍ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 13 ; ከመ፡ ይዕቀቡ፡ ዘርኦሙ፡ እምገጸ፡ ቋዓት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 47 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 157 ; homines: እለ፡ የዐቅቡኪ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 52,8 ; እመ፡ ብከ፡ አዋልደ፡ ዕቀቦን፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,24 ; ለወለትከ፡ አጽንዓ፡ ዐቂቦታ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,10 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 26,15 .
c)custodire aliquid i.e. caute utila, cautionem adhiberela( in Acht nehmende): ዕቀብ፡ እገሪከ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,17 ; ዐቂበ፡ ልሳን፡ Fal.; ዘየዐቅብ፡ አፉሁ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 13,3 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 21,23 ; sequensseq. ርእሶ፡ vel ነፍሶ፡ i.q. caverela: ዕቀቡ፡ ነፍሰክሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 17,21 ; Deuteronomium.Deut. 4,9 ; Deuteronomium.Deut. 4,15 ; ዐቀብኩ፡ ነፍስየ፡ ከመ፡ ኢይብላዕ፡ Tob.1,11; ዕቀቡ፡ ርእሰክሙ፡ እምነ፡ አማልክት፡ 1 Evangelium Joannis.Joh. 5,21 ; ከመ፡ ይዕቀቡ፡ ነፍሶሙ፡ እምዝሙት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 7.
d)rationemlavel curam haberelaalicujus, respicerela, colerela: ዕቀብ፡ እመከ፡ μὴ ὑπερίδῃς τὴν μητέρα σου ἐπιμελεῖσθαι Tobit, liber apocryphus.Tob. 4,3 ; ዕቀቢ፡ ያዕቆብሃ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 19 ; ἐπισκέπτεσθαι Jacobi epistola.Jac. 1,27 ; ἐπιμελεῖσθαι Genesis liber Pentateuchi.Gen. 44,21 ; ዕቀብ፡ ዐርከከ፡ στέρξον Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,17 .
2)observarela, attenderela, absoluteabs.Jesaiae prophetia.Jes. 42,20 ; cumc.Acc.rei: ዘየዐቅብ፡ ንፋሰ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 11,4 ; ዕቀብ፡ ፍናዊሃ፡ ἐνεδρεύειν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,22 ; ዕቀብ፡ አፈ፡ ንጉሥ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 8,2 ; ዘየዐቅብ፡ ተግሣጸ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 13,18 ; ዐቀበ፡ ኵሎ፡ ፍናውየ፡ liber Jobi.Job 33,11 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 106,43 ; in malam partem: callide attenderela, insidiarila, cumc.Acc.Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,15 ; ሶበ፡ አበስኩ፡ እምዐቀብከኒ፡ liber Jobi.Job 10,14 .
4)servarela, reservarela, asservarela: ዐቂብ፡ ( oppositum, -o, -nituropp. አውጽኦ፡ ) Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 3,6 ; cumc.Acc.: Jeremiae prophetia.Jer. 43,20 varia lectiovar.; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,36 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 4,60 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 12,37 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 13,33 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,51 ; ማሕፀንተ፡ F.N. 29; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 6,20 ; Evangelium Joannis.Joh. 2,10 ; Evangelium Joannis.Joh. 12,7 ; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,17 .
a)in animo servare, memoria tenerela: ዐቀብኩ፡ ነገሮ፡ በልብየ፡ Danielis prophetia.Dan. 7,28 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,6 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,43 ; ዐቀቦ፡ ( ለሕልም፡ ) ውስተ፡ ልቡ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 1 apocr.; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,11 ; 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 21,12 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,14 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,1 .
α)peccata ( oppositum, -o, -nituropp.remissione): ዐቀብከ፡ ሊተ፡ ኀጢአተ፡ ንእስየ፡ liber Jobi.Job 13,26 ; M.M. f. 96.
β)reticerela: አብድ፡ ኢይክል፡ ዐቂበ፡ ነገር፡ ዘሰምዐ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 8,17 .
b)conservarela: ዐቀብከ፡ ሎቱ፡ ዘንተ፡ ምሕረተ፡ 3 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 3,6 ዐቀበ፡ መራደ፡ Amosi prophetia.Am. 1,11 ; ዘዐቀበ፡ ፈሪሀ፡ እግዚአብሔር፡ ( κρατῶν ) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,11 ; Judae epistola.Judae 6 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 16,15 ; Jacobi epistola.Jac. 1,27 ; omisso Acc., ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 4,3 . Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ዐቀበ፡ ዘ፡ ጠበቀ።
ʿaqaba
Grébaut
ዐቀበ፡ ልቡና፡ ʿaqaba lǝbbunā «garder fidélitéfr» በእንተ፡ ዘሐነፁ፡ ማኅፈደ፡ ዐላውያነ፡ እግዚአብሔር፡ ወጻመዉ፡ ከንቶ፡ ሶበ፡ ሐለዩ፡ እኩየ፡ ወኤቦርሰ፡ ኢኀበረ፡ ምስሌሆሙ፡ ዳእሙ፡ ዐቀበ፡ ልቡናሁ፡ ለእግዚአብሔር፡ ዘእንበለ፡ ድነት። 157, videasvid. ልቡና፡
35
Leslau
ዐቀበ ʿaqaba (yǝʿqab) guarden, stand guarden, watchen, keep watchen, keep safeen, safequarden, keepen, tenden (flocks), preserveen, take care ofen, care foren, take heeden, protecten, handle with careen, observeen (the law, a holiday) 66a
participiumpart.subtilisla,
1)accuratusla: ይነግሩ፡ አምሳለ፡ ጥንቁቀ፡ (v. ጥዩቀ፡ ) παροιμίας ἀκριβεῖς Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,29 ; Ptolemaeus rex Aegypti erat ጥንቁቅ፡ ውስቴታ፡ (sc. ትምህርት፡ ወጥበብ፡ ) Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 286.
a)exacte conveniensla, accurate congruensla: Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 82,7 ; ጥንቁቅ፡ በኅለት፡ Hezekielis prophetia.Hez. 40,5 varia lectiovar.
b)adverbium, adverbialiteradv.: በጥንቁቅ፡ , crebrius ጥንቁቀ፡
β)scrupulosela, diligenterla: ዐቀበ፡ ግብረ፡ ክህነት፡ በጥንቁቅ፡ Gad. T.H.
2)perfectusla, excellensla: ጥንቁቅ፡ በርእሱ፡ ወፍጹመ፡ ጸጋ፡ ወጽድቅ፡ αὐτοτελής τε ὑπάρχων καὶ πλήρης χάριτος καὶ ἀληθείας Cyr. c. not able to find explanation in abbreviation listPall. f. 73 ; ኢይትዔረይዎ፡ ለጼናክሙ፡ ጥንቁቅ፤ ሠግላግ፡ ዘባሕር፡ ወጽጌ፡ ዘሐይቅ፤ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 6 Enc. (ni e not able to find explanation in abbreviation listNr. 1, a interpretari malueris).
Substantivumsubst., m. et fem. , Plur. ሕገግ፡ , pluralisPl.Plur. ሕገጋት፡
1)statutumla, lexla
c)Cujusvis reipublicae et societatis leges et instituta ሕግ፡ appellantur, ut Esther, liber biblicus.Esth. 1,15 ; ሰብአ፡ ሕግ፡ legumla( Aethiopiaela) peritilaChron. Ax.; ዘያአምር፡ ሕገጋተ፡ ምኔት፡ qui legesla( regulasla) coenobii novitlaF.N. 10; ሕገ፡ ምንኵስና፡ F.N. 10.
d)Inde በሕግ፡ ex legela, legitimela, ut: ብእሲትከ፡ እንተ፡ በሕግ፡ አውሰብከ፡ Malachiae prophetia.Mal. 2,14 ; ቤትኩ፡ ምስሌኪ፡ በሕግ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 16,8 ; ዘሕግ፡ vel ዘበሕግ፡ legitimusla, ut: ሰብሳብ፡ ዘበሕግ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 33 ; ሰብሳብ፡ ዘሕግ፡ not able to find explanation in abbreviation listKedr f. 78 ; Syn.; ዘበሕጉ፡ ἀκολούθως Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 7,6 , vel በከመ፡ ሕጎሙ፡ Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 7,9 ; ዘበሕጉ፡ νομίμως ad Timotheum epistola II.2 Tim. 2,5 ; በከመ፡ ሕግ፡ ወሥርዐት፡ κατὰ τὸ κρίμα Paralipomenon liber II.2 Par. 4,20 ; በከመ፡ ሕጉ፡ ὡς καθήκει Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 5,10 ; ዘእንበለ፡ ሕጉ፡ παρανόμως Actus apostolorum.Act. 23,3 ; አውስቦ፡ ዘእንበለ፡ ሕግ፡ ἀθέμιτοι μίξεις concubitus illegitimilaChrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 2.
e)Denique etiam de lege naturaelausurpatur: ሕገ፡ ጠባይዕ፡ ὁ τῆς φύσεως νόμος Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 27 (cfr. ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,15 ); euphem.: ይፌጽም፡ ሕገ፡ ሥጋ፡ necessitati paretlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 14.
f)id quod ex lege alicui debeturlaRegum liber biblicum I.1 Reg. 2,13 .
2)foedusla, testamentumla(divinum); διαθήκη (cum voce ሥርዐት፡ tum) voce ሕግ፡ creberrime redditur, ut: ከመ፡ ይኩንከ፡ ሕገ፡ ዘለዓለም፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 17,7 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 45,15 ; መጽሐፈ፡ ሕግ፡ βιβλίον διαθήκης Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 24,7 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,23 ; አቀመ፡ ሎቱ፡ ሕገ፡ ዘለዓለም፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 45,7 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,17 ; Jeremiae prophetia.Jer. 11,10 ; Malachiae prophetia.Mal. 2,10 ; አባእካሁ፡ ውስተ፡ ሕገ፡ እግዚአብሔር፡ ለገብርከ፡ ምስሌከ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 20,8 . Inde ሕግ፡ ብሊት፡ Vetus TestamentumlaF.M. 20,1 ( videasvid. ሐዲስ፡ ); ሕግ፡ ሐዲስ፡ ad Hebraeos epistola.Hebr. 8,8 sequensseq. Μαρτύριον Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 36,20 .
3)regulala, normala, ratiola, mosla, consuetudola: κανών ad Galatas epistola Pauli.Gal. 6,16 ; ማእረረ፡ ዘበሕጉ፡ ዐቀበ፡ ለነ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 5,24 ; ኢትትቃተሎሙ፡ በሕገ፡ ቀትል፡ Judith liber apocryphus.Judith 7,11 ; ጠፍአ፡ ኵሉ፡ ሕገ፡ ሥጋ፡ እምኔሁ፡ ei corporis vita a naturae norma prorsus abstracta estlanot able to find explanation in abbreviation listGad. T.H. ; እንበይነ፡ ሕግ፡ ob morem i.e. quia moris estlaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,17 ; በሕገ፡ ፈላሲ፡ ὡς παροίκους not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 2,11 romanae editionisrom.; በሕገ፡ እጓለ፡ እመሕያው፡ በሕገ፡ እግዚአብሔር፡ κατ᾽ ἀνθρώπους - κατὰ θεόν not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 4,6 ; ኢኮነ፡ ከማሁ፡ ሕጉ፡ οὐχ οὕτως ἔσται Genesis liber Pentateuchi.Gen. 34,7 ; ዘኒ፡ እነብብ፡ ሕገ፡ ሰብእ፡ κατὰ ἄνθρωπον λέγω ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,5 Platt; ሕገ፡ ሰብእ፡ እብለክሙ፡ ἀνθρώπινον λέγω ad Romanos epistola Pauli.Rom. 6,19 ; Simon Magus ያግህድ፡ ሕገ፡ ዘስሙ፡ ሲሞናዊ፡ simoniam evulgabitlanot able to find explanation in abbreviation listClem. f. 67 ; ሕጋ፡ ለቤተ፡ ብለኔ፡ mores balneorumlaSx. not able to find explanation in abbreviation listTer 22 Enc.
4)institutala, ritusla, sacralapopulorum; deinde religiolaipsa, quatenus legibus et institutis nititur: τὰ νόμιμα ሕጎሙ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 18,3 ; ሕገ፡ አሕዛብ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 10,3 ; ኵሉ፡ ሕገጊሃ፡ πάσας τὰς πανηγύρεις αὐτῆς ( conciones populi ad festos peragendosla) Hosea.Hos. 2,13 ; ሕገ፡ ናእት፡ ἑορτὴ τῶν ἀζύμων solemnitas azymorumlaExodus, liber Pentateuchi.Ex. 34,18 ; በመዋዕሊሁ፡ ያስተርኢ፡ ካልእ፡ ሕግ፡ (sc. Islâm) not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 75 ; item in Syn. saepius ሕገ፡ ክርስቲያን፡ religio Christianalamemoratur.
ḥǝgg , pluralisPl. ḥǝgag , ḥǝgagāt
probably a Muslim who has undertaken a pilgrimage to Mecca (based on CR’s explanation, see below) ዘጐለተ፡ ሕግ፡ አሕመድ፡ ነጋድ፡ ራእስ።Celui qui a déterminé la concession du fief a été le ḥeg Aḥmad, le nagād rāʾesfr 29 l. 8–9 (ed.), 33 l. 17–18 (tr.) (‘Probablement حاج {ḥāǧǧ }, musulman qui a accompli le pèlegrinage à la Mecque.’ 33 n. 3)
Grébaut
ሕግ፡ ḥǝgg , pluralisPl. ሕገግ፡ ḥǝgag et ሕገጋት፡ ḥǝgagāt «loisfr» ― ሕግ፡ Ms. BNFabb217, fol. 30r.
65
ሕገጋት፡ ḥǝgagāt code de loisfr አንበረ፡ ትእዛዛተ፡ ብዙኃተ፡ በርትዕ፡ ወሕገጋተ፡ ዘይሰናአዉ፡ ለጽድቅ። 188.
አቀመ፡ ሕገ፡ ʾaqama ḥǝgga «promulguer une loifr» ቀንአ፡ ላዕለ፡ ሃይማኖት፡ ኦርቶዶክሳዊት፡ ወአቀመ፡ ሕገ፡ በመዋዕሊሁ፡ ከመ፡ ኢይኅድጉ፡ መነሂ፡ እምሐራ፡ ጥቃ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ አህጉራተ፡ ሮም። 219, videasvid. አቀመ፡
66
Leslau
ሕግ፡ ḥǝgg (pluralisPl. ሕገግ፡ ḥǝgag , ሕገጋት፡ ḥǝgagāt ) lawen, decreeen, canonen, riteen, ruleen, regulationen, statuteen, ordinanceen, normen, covenanten, usageen, customen
ዘሕግ za-ḥǝgg lawfulen
ዘእንበለ፡ ሕግ zaʾǝnbala ḥǝgg unlawfulen
በሕግ ba-ḥǝgg lawfullyen, legallyen
ሕገ ḥǝgga (, ) likeen, like asen, just asen, according toen 227b
Cross-references:
a) for ሠራዔ፡ ሕግ videasvid. ሠራዒ፡ (Leslau)
b) for ታቦተ፡ ሕግ፡ videasvid. ታቦት፡ (TraCES)
c) for ጸሓፌ፡ ሕግ፡ videasvid. ጸሓፊ፡ (Leslau)
vel ዐቃብ፡ , Substantivumsubst., pluralisPl. ዐቀባት፡ [ ܩܽܘܒܳܐ ?] spinaela, vepresla, Judicum liber.Jud. 8,7 ; Judicum liber.Jud. 8,16 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 23,6 .
nomen agentisn. ag., fem. ዐቃቢት፡ , pluralisPl.m. ዐቃብያን፡ , cumc. ዐቀብት፡ custosla: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,9 ; ዐቃብያን፡ (v. ዐቀብተ፡ ) ቤት፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 12,3 ; ዐቃቤ፡ ኅለት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 27,4 ; መኑ፡ ይሠይም፡ ዐቃቤ፡ ላዕለ፡ አፉየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 38,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 140,3 ; አንትሙ፡ ካህናት፡ ዐቃብያነ፡ ቤተ፡ እግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 205 ; ካህናት፡ ዐቃብያነ፡ ሕጉ፡ ለእግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 207 ; Petrus ዐቃቤ፡ መራኁተ፡ መንግሥተ፡ ሰመያት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 266 ; ዐቀብት፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 3,14 ; Actus apostolorum.Act. 12,6 ; ሊቀ፡ ዐቀብተ፡ ቤተ፡ ሞቅሕ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39.
a)In specie
β) ዐቃቤ፡ ሥጋ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,2 et ዐቃቤ፡ ርእስ፡ , ut: ሊቃነ፡ ዐቀብተ፡ ርእሱ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 2,21 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 3,4 custos corporisla, satellesla.
γ) ዐቃቤ፡ መንግሥት፡ διάδοχος τοῦ βασιλέως vicarius regisla, procurator regnilaParalipomenon liber II.2 Par. 26,11 .
δ) ዐቃቤ፡ ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ custos arcae eleemosynarumlaEzrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 23,4 et ዐቃቢ፡ γαζοφύλαξ thesaurariuslaEzrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 2,10 .
ε) ዐቃቤ፡ ቀምሕ፡ cla. pomorumlavideasvid. sub ቀምሕ፡ ; adde Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,6 .
ζ) ዐቃቤ፡ ነቢብ፡ oratorlaActus apostolorum.Act. 24,1 .
η) ዐቃቤ፡ ነግድ፡ caupolaLucae evangelium.Luc. 10,34 .
θ) ዐቃቤ፡ አልባስ፡ custos vestiariilaRegum liber biblicum IV.4 Reg. 22,14 .
ι) ዐቃቤ፡ አንስት፡ cla. gynaeceilaEsther, liber biblicus.Esth. 2,8 ; Esther, liber biblicus.Esth. 2,14 .
λ) ዐቃቤ፡ ወይን፡ vel ዐጸደ፡ ወይን፡ vinitorlaMarci Evangelium.Marc. 12,1 ; Lucae evangelium.Luc. 13,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 1,8 ; Jesaiae prophetia.Jes. 24,20 ; Jesaiae prophetia.Jes. 61,5 varia lectiovar.; ዐቀብተ፡ ወይን፡ Jeremiae prophetia.Jer. 52,16 ; Joelis prophetia.Joel 1,11 ; ዐቃቢተ፡ ዐጸደ፡ ወይን፡ Canticum Canticorum.Cant. 1,6 ; ዐቀብተ፡ ዐጸደ፡ ወይን፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 26,10 .
μ) ዐቃቤ፡ ገነት፡ hortulanuslaEvangelium Joannis.Joh. 20,15 ; Sx. not able to find explanation in abbreviation listHaml. 25 ( videasvid. ዐውድ፡ ).
d)custodiensla: ብእሲት፡ አርማሚት፡ ወዐቃቢተ፡ ልሳን፡ (linguam compescens) Mashafa Falasfa.Fal. f. 50.
ʿāqqābi
1) እቃ፡ ቤት፡ ዐቃቢ፡ ʾǝqā bet ʿaqqābi keeper of the church treasury ዕቃቤት፡ ዓቃቢ፡ ቄስ፡ ወልደ፡ አረጋይ፡le ʿeqābēt ʿĀqābi, le prêtre Walda Aragāyfr 61 l. 27 (ed.), 74 l. 2 (tr.), videasvid. እቃ፡ ቤት፡ under ቤት፡
2) (Dillmann a) ዐቃቤ፡ ʿaqqābe ዓቃቤ፡ ʿāqqābe Substantivumsubst. st.c. guardian ofen keeper ofen
a) ዓቃቤ፡ መርኆ፡ ʿāqqābe marḫo key-beareren ወዓቃቤ፡ መርኆ፡ ተርቢኖስ፡et le ʿāqābe marḫo, Tarbinosfr 34 l. 10–11 (ed.), 40 l. 7 (tr.), videasvid. መርኆ፡
b) ዓቃቤ፡ ሰዓት፡ ʿāqqābe saʿāt ዓቃቤ፡ ሰዓት፡ ነገደ፡ ክርስቶስ፡Le ʿāqābē saʿāt était Nagada Iyasusfr 29 l. 18 (ed.), 33 l. 16–17 (tr.), videasvid. ሰዓት፡
c) (Dillmann a ε) ዓቃቤ፡ ቀምሕ፡ ʿāqqābe qamḥ keeper of cropsen ወረሰይዋ፡ ለቤተ፡ ክርስቲያን፡ መዝብረ፡ ከመ፡ ልገተ፡ ዓቃቤ፡ ቀምሕ፡They have converted the church into ruins like the hut of yield keeperen 78 § 154 (ed.), 45–46 § 154 (tr.), videasvid. ቀምሕ፡
d) ዓቃቤ፡ ንዋየ፡ ግበር፡ ʿāqqābe nǝwāya gǝbar keeper of the property ወዓቃቤ፡ ንዋየ፡ ግበሪሃ፡ ለገበዝ፡ ጽንዕነ፡ ማርያም፡l’économe des biens de la cathédrale, Ṣeneʿena Māryāmfr 31 l. 13 (ed.), 36 l. 17–18 (tr.), videasvid. ንዋይ፡ , ግብር፡
e) ዓቃቤ፡ አስካሬን፡ ʿāqqābe ʾaskāren treasureren ወሶበ፡ ርእዮ፡ ከመ፡ መፍቀሬ፡ ንዋይ፡ ውእቱ፡ ረሰዮ፡ ዓቃቤ፡ አስካሬን፡ ዘውእቱ፡ ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ እንተ፡ ያስተጋብኡ፡ ቦቱ፡ ወርቀ፡ መባእ።lorsqu’il vit qu’il aimait les richesses, il lui avait donné (la charge de) aqābē askārēn, c’est-à- dire de (gardien de) la bourse des aumônes, où l’on réunissait l’or des oblationsfr 70 l. 29–31 (ed.), 81 l. 23–25 (tr.), videasvid. እስክሬን፡
f) ዓቃቤ፡ ገበዝ፡ ʿāqqābe gabaz ‘Il testo dice ዓቃቤ፡ ገበዝ . ገበዝ o ቄስ፡ ገበዝ è il titolo dell’addetto alla custodia dei beni della chiesa che ha anche l’incarico di aprirla a di chiuderla. Da notare che nessun dizionario di gəʼəz né di amarico registra questi due termini in coppia.’ 33 (145) n. 44, videasvid. ገበዝ፡
g) ዐቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ ʿaqqābe ṣǝnṣǝnyā , ዓቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ ʿāqqābe ṣǝnṣǝnyā , ዐቃቤ፡ ጸንጸን፡ ʿaqqābe ṣanṣan , ዐቃቤ፡ ጸንጸን፡ ʿāqqābe ṣanṣan lit. ‘keeper of the fly-whisk’ a title bestowed to a ruler of ʾƎndartā, also to a ruler of Tigray (Chernetsov, and after him Derat, identifies it with the title videasvid. ዓቃጼን፡ considered to be its later, abbraviated form .) ወበጊዜ፡ በአቱ፡ ውስተ፡ አናቅጺሃ፡ ቆሙ፡ ትግሬ፡ መኰንን፡ ወነብ[ር]እድ፡ ዘአክሱም፡ በየማን፡ ወበፀጋም። እንዘ፡ ይከለክሉ፡ ይኂዞሙ፡ ጨንገረ፡ ዘአውልዕ፡ እስመ፡ ከማሁ፡ ሕጎሙ። ወበእንተዝ፡ ይሰመይ፡ ትግሬ፡ መኰንን፡ ዓቃቤ፡ ጽንጽንያ፡A son entrée aux portes de la ville, le roi avait à sa droite et à sa gauche le gouverneur du Tigré et l’administrateur d’Aksum qui portaient et agitaient, suivant l’usage, des rameaux d’olivier; c’est pour cela que l’on appelle le gouverneur du Tigré ʿAqâbê Ṣenṣenyâfr 49 l. 8–10, 50 l. 1–2 (ed.), p. 49 l. 9–12, 50 l. 1 (tr.); ዘኢይበውእ፡ ዓቃቤ፡ ጸንጸን፡ ወኢከንቲባ፡ ዘአልቦ፡ ግብረ፡ ለባዕድ፡ ዘእንበለ፡ አበ፡ ምኔት፡ ዘመጣዕ፡Que l’ʿaqqābē ṣanṣan n’entre pas, ni le kantibā, à l’exception de l’abbé de Maṭāʿfr 56, 57; ዓቃ፡ ጸንጸን፡ ባራ፡ ጽዮን፡le liqā{sic} ṣanṣan Bārā Ṣeyonfr 57, 58, videasvid. ጽንጽንያ፡
Grébaut
ዐቃቤ፡ ሥራይ፡ ʿaqqābe śǝrāy «médecinfr, pharmacienfr» ― ባለ፡ መድኃኒት፡ Ms. BNFabb217, fol. 51r., videasvid. ሥራይ፡
127
Leslau
ዐቃቤ፡ ሥራይ ʿaqqābe śǝrāy physicianen, whitch doctoren; see 182–3, videasvid. ሥራይ 536a
ዐቃቤ፡ ሰዓት ʿaqqābe saʿāt ‘Times Keeper’ for the emperor’s schedules as well as for the hours of the prayers 66a
Substantivumsubst., pluralisPl. ሥራያት፡ , plerumque φάρμακον
1)medicamentumla, medicinala, pharmacumla, malagmalaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,4 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,8 ; ሥራየ፡ ሕይወት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,16 ; ፈውስ፡ ወሥራይ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 40,6 varia lectiovar.( συνούλωσις καὶ ἴαμα ); ሶቤሃ፡ ፈውሶ፡ ይከውነከ፡ ለሥጋከ፡ ወሥራየ፡ ለአዕጽምቲከ፡ ἐπιμέλεια Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,8 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,22 ; μάλαγμα ሥራይ፡ ዘቀብእዎ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 16,12 ; Hezekielis prophetia.Hez. 30,21 ; ይጠይእዎ፡ ሥራየ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 1,6 . Hinc ዐቃቤ፡ ሥራይ፡ medicamentariusla, medicuslaExodus, liber Pentateuchi.Ex. 21,19 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 10,10 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,1 -15; Jesaiae prophetia.Jes. 26,14 ; Jeremiae prophetia.Jer. 8,22 ; Matthaei Evangelium.Matth. 9,12 ; pluralisPl. ዐቀብተ፡ ሥራይ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 87,11 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 16,12 ; liber Jobi.Job 13,4 ; ዐቃብያነ፡ ሥራይ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 252.
2)venenumla, veneficiumla, pharmacumla, incantamentumlaad Galatas epistola Pauli.Gal. 5,20 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 2,5 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 31 ; ሥራያት፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 7,11 ; Michaei prophetia.Mich. 5,11 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 18,13 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 9,21 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 7,1 ; ማየ፡ ሥራይ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 252 ; ጥበበ፡ ሥራይ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 252 ; መጽሐፈ፡ ሥራያት፡ Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 15 ; ይገብር፡ ግብረ፡ ሥራይ፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 33,6 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 21,8 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 65,6 . Hincveneficusla, pharmacusla, incantatorla, magusla: ዘሥራይ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,17 ; Deuteronomium.Deut. 18,11 ; እለ፡ ሥራይ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 22,15 ; ሰብአ፡ ሥራይ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 9,11 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 19,31 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 20,6 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 6,2 ; Danielis prophetia.Dan. 1,20 ; Danielis prophetia.Dan. 2,2 ; Danielis prophetia.Dan. 4,3 ; Danielis prophetia.Dan. 5,15 ; Jeremiae prophetia.Jer. 34,7 ; Malachiae prophetia.Mal. 3,5 ; ሰብእ፡ ዘሥራያት፡ γόητες ad Timotheum epistola II.2 Tim. 3,13 .
śǝrāy , pluralisPl. ሥራያት፡ śǝrāyāt
Grébaut
ሥራይ፡ śǝrāy , pluralisPl. ሥራያት፡ śǝrāyāt «médicamentfr, poisonfr» ― መድኃኒት፡ Ms. BNFabb217, fol. 51r.
127
Leslau
ሥራይ śǝrāy incantationen, magicen, charmen, witchcraften, sorceryen, enchantmenten, spellen, poisonen, healingen, medicineen, cureen, bandageen
ዘሥራይ፡ za-śǝrāy ( እለ፡ሥራይ፡ ʾǝlla śǝrāy , ሰብአ፡ ሥራይ፡ sabʾa śǝrāy ) sorcereren, magicianen, wizarden, enchanteren 536a
Cross-references:
a) for ምግባረ፡ ሥራይ፡ videasvid. ምግባር፡ (Grébaut)
b) for መፍትሔ፡ ሥራይ፡ videasvid. መፍትሒ፡ (Leslau)
c) for ሰብአ፡ ሥራይ፡ videasvid. ሰብእ፡ (Grébaut)
d) for አስማተ፡ ሥራይ፡ videasvid. ስም፡ (Leslau)
e) for ዐቃቤ፡ ሥራይ፡ videasvid. ዐቃቢ፡ (Leslau)
I,1[ سَعَطَ et صَعَطَ ] SubjunctivusSubj. ይጽዐጥ፡
1)condire unguentala, aromatala, ea parare miscendolavel temperarela: Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 5 ; ዐቀብተ፡ ሥራይ፡ ዘይጽዕጡ፡ ፈውሰ፡ ለቍሱላን፡ በዘይተ፡ ሃይማኖት፡ not able to find explanation in abbreviation listM.M. f. 214 ; ዘጸዐጠ፡ ዕፍረተ፡ ትንቢተ፡ ነቢያት፡ በዘይተ፡ ሃይማኖቶሙ፡ ለሐዋርያት፡ not able to find explanation in abbreviation listM.M. f. 229 ; ዕፍረት፡ ዘእደ፡ ዮሴፍ፡ ጸዐጠ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 27 ; ጽዒጥ፡ mixturalavel conditura unguentila, unguentum conditumla: ጽዒጥ፡ ዘጸዓጢ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 30,25 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 30,32 ; in C Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 37,29 secundumsec.Hebr. ( not able to find explanation in abbreviation listOct. Comm. p. 93, ubi pro [ ] ጥ፡ restituas ጽዒጥ፡ ); ጽዒጥ፡ ወዕጣን፡ Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 15 ; አእዳወ፡ ፍቅርኪ፡ በላዕሌየ፡ ይጽዐጣ፤ (scriptum est ይጸዐጣ፤ ዕፍረተ፡ መዐዛ፡ በቅብእ፡ ዘብዙኅ፡ ሤጣ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 16 Enc.
2)condirelaaromatibus vel unguentis cadaver: ጸዐጡ፡ (Imperat.) ሥጋየ፡ በከርቤ፡ ወበሰሊክ፡ Abushakeri opus chronographicum; numerus significat capita.Abush. 47. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: አጽዐጠ፡ ብ፡ አጻፈጠ። n. 1308
Substantivumsubst.[ רוֹשׁ ܪܺܝܫܳܐ رَأَسَ , amh. ራስ፡ ] m. , rarius fem. (ut Apocalypsis Joannis.Apoc. 13,3 ; not able to find explanation in abbreviation listM.M. f. 231 de capite corporis), pluralisPl. አርእስት፡ (semel, scilicetsc.Paralipomenon liber I.1 Par. 12,20 in Cod. d'AbbadieAbb.CXLI reperi ርእሳን፡ , sed alii habent ርኡሳን፡ ), pluralisPl.pluralisPl. አርእስታት፡
1)caputlacorporis hominum et animalium Matthaei Evangelium.Matth. 5,36 ; Matthaei Evangelium.Matth. 6,17 ; Matthaei Evangelium.Matth. 8,20 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,15 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 40,16 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 40,19 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 48,14 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 48,17 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 4,19 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 3,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 109,6 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 109,7 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 9,17 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 9,19 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 12,3 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 13,3 ; ርእስ፡ ወዘነብ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 9,14 ; አልቦ፡ ርእስ፡ ዘየአኪ፡ እምርእሰ፡ አርዌ፡ ምድር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,15 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 11,1 sequensseq.; Regum liber biblicum II.2 Reg. 3,8 ; et aliis in locis innumeris; መካን፡ ዘይመትሩ፡ ውስቴቱ፡ አርእስታተ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 5.
a)synecdochice pro capillola, non tantum in locutione: ተላጸየ፡ ርእሶ፡ ut Numeri, liber Pentateuchi.Num. 6,19 ; sed etiam ፀፈረት፡ ርእሳ፡ Judith liber apocryphus.Judith 16,8 .
b)pro corporelavel vitala: ዐቀብተ፡ ርእሱ፡ οἱ φυλάσσοντες τὸ σῶμα αὐτοῦ Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 3,4 ; Danielis prophetia.Dan. 1,10 . {
2)cumc.suff. pronomenpron.: ipsela(ubi verbo vel nomini vel praepositioni subjunctum est; ubi ipselaSubjectum est, ለለ፡ utuntur): ለልየ፡ ሰባሕኩ፡ ርእስየ፡ me ipsumlaEvangelium Joannis.Joh. 8,54 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,24 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,1 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 14,7 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 5,3 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 5,5 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 1,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 30,30 ; Ruth liber biblicus.Ruth 1,13 ; ቤተ፡ ርእሱ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 8,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 15,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 20,6 ; Jesaiae prophetia.Jes. 46,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 46,7 ; Jeremiae prophetia.Jer. 7,19 ; ለርእሶሙ፡ ἑαυτοῖς Jeremiae prophetia.Jer. 30,7 ; Hezekielis prophetia.Hez. 34,9 ; እመ፡ አሕመምከ፡ ርእሰከ፡ liber Jobi.Job 22,23 ; liber Jobi.Job 25,4 ; ኣአምር፡ ርእስየ፡ ከመ፡ መሬት፡ አነ፡ liber Jobi.Job 42,6 ; ኢትኩን፡ ጠቢበ፡ ዘበርእስከ፡ παρὰ σεαυτῷ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,7 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 9,12 ; Canticum Canticorum.Cant. 1,18 ; ያገብኡ፡ ርእሶሙ፡ ኀቤከ፡ Judith liber apocryphus.Judith 2,10 ; Judith liber apocryphus.Judith 16,18 ; ኢይክል፡ ርእሶ፡ ረዲአ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 13,16 ; ኢታዐቢ፡ ርእሰከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 1,30 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 16,8 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,13 ; ይበቍዕ፡ ለርእሱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,28 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,28 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,21 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 2,29 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 8,58 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 8,62 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,41 ; ለለ፡ ርእሶሙ፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 31,53 ; etiam de rebus inanimatis Matthaei Evangelium.Matth. 6,34 ; liber Jobi.Job 31,26 . Omisso pronomen suffixumpron. suff.ad Colossenses epistola Pauli.Col. 2,18 Platt. Nota
b) በርእሱ፡ አው፡ በመጽሐፈ፡ መልእክቱ፡ praesens aut per literaslaFetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 24,2 .
3)
5)pars anteriorla, fronsla, principiumla, initiumla: ትሠይመኒ፡ ውስተ፡ ርእሰ፡ ሕዝብ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 17,47 ; ርእሰ፡ ፍኖት፡ Hezekielis prophetia.Hez. 16,25 ; Hezekielis prophetia.Hez. 16,31 ; Threni, liber biblicus.Thren. 2,19 ; ርእሰ፡ ማእዘንት፡ κεφαλὴ γωνίας lapis angularislaPsalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 117,21 ; Marci Evangelium.Marc. 12,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 21,42 ; ርእሰ፡ ማእዘንተ፡ ምኵራብ፡ πτερύγιον τοῦ ἱεροῦ Lucae evangelium.Luc. 4,9 ; ርእሰ፡ ምርፋቃት፡ ἡ πρωτοκλισία Matthaei Evangelium.Matth. 23,6 ; ርእሰ፡ ወርኅ፡ initium lunae crescentislaHenochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 73,4 ; ርእሱ፡ ለነገረ፡ ጥበብ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 37,2 ; vel absolute: አነ፡ ርእስ፡ ወማኅለቅት፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 22,13 ; etiam de tempore: Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 40,2 ; Deuteronomium.Deut. 11,12 ; አመ፡ ርእሰ፡ ሠርቅ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 29,1 ; እምርእሰ፡ ሰንበት፡ እስከ፡ ተፍጻሜቱ፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 23,8 .
rǝʾs
1) (Dillmann 5) beginningen ወካዕበ፡ ንጽሕፍ፡ ነገረ፡ ዘኃደግናሁ፡ ውስተ፡ ርእስ፡ እምአርእስተ፡ ምንባባት።We will resume writing the account we interrupted in the beginning of the chapters of the readingsen 51 § 92 (ed.), 29 § 92 (tr.)
Compounds
a) (Dillmann 3 b) ርእሰ፡ ጥቃቅናት፡ rǝʾsa ṭǝqāqqǝnāt Substantivumsubst. (title) ‘the chief of the youths’ (‘cf. liqä nǝʿusan 384 53 n. 105), videasvid. ጥቃቅናት፡
b) ርእሰ፡ ህበይ፡ rǝʾsa hǝbay literallylit. monkey’s headen a decorative element of Axumite architecture: a short beam placed horizontally across the wall with round ends ወቀስተ፡ ደመና፡ ፲። ወርእሰ፡ ህበይ፡ ፴፻ወ፰፻፲ወ፭።Les qasta damanā (arcs-en-ciel) sont au nombre de 10; les reʾesa hebay, 3,815;fr 7 l. 10 (ed.), 7 l. 17–18 (tr.) (It is described and illustrated in 18–19 , 121–122), videasvid. ሕበይ፡
Leslau
ርእሰ፡ ሀገር rǝʾsa hagar capitalen, videasvid. ሀገር፡ 216a
አሕጸጸ፡ ርእሶ ʾaḥṣaṣa rǝʾso he humiliated himselfen, videasvid. አሕጸጸ፡ 247b
nomen agentisn. ag., fem. ዐቃቢት፡ , pluralisPl.m. ዐቃብያን፡ , cumc. ዐቀብት፡ custosla: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,9 ; ዐቃብያን፡ (v. ዐቀብተ፡ ) ቤት፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 12,3 ; ዐቃቤ፡ ኅለት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 27,4 ; መኑ፡ ይሠይም፡ ዐቃቤ፡ ላዕለ፡ አፉየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 38,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 140,3 ; አንትሙ፡ ካህናት፡ ዐቃብያነ፡ ቤተ፡ እግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 205 ; ካህናት፡ ዐቃብያነ፡ ሕጉ፡ ለእግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 207 ; Petrus ዐቃቤ፡ መራኁተ፡ መንግሥተ፡ ሰመያት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 266 ; ዐቀብት፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 3,14 ; Actus apostolorum.Act. 12,6 ; ሊቀ፡ ዐቀብተ፡ ቤተ፡ ሞቅሕ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39.
a)In specie
β) ዐቃቤ፡ ሥጋ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,2 et ዐቃቤ፡ ርእስ፡ , ut: ሊቃነ፡ ዐቀብተ፡ ርእሱ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 2,21 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 3,4 custos corporisla, satellesla.
γ) ዐቃቤ፡ መንግሥት፡ διάδοχος τοῦ βασιλέως vicarius regisla, procurator regnilaParalipomenon liber II.2 Par. 26,11 .
δ) ዐቃቤ፡ ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ custos arcae eleemosynarumlaEzrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 23,4 et ዐቃቢ፡ γαζοφύλαξ thesaurariuslaEzrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 2,10 .
ε) ዐቃቤ፡ ቀምሕ፡ cla. pomorumlavideasvid. sub ቀምሕ፡ ; adde Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,6 .
ζ) ዐቃቤ፡ ነቢብ፡ oratorlaActus apostolorum.Act. 24,1 .
η) ዐቃቤ፡ ነግድ፡ caupolaLucae evangelium.Luc. 10,34 .
θ) ዐቃቤ፡ አልባስ፡ custos vestiariilaRegum liber biblicum IV.4 Reg. 22,14 .
ι) ዐቃቤ፡ አንስት፡ cla. gynaeceilaEsther, liber biblicus.Esth. 2,8 ; Esther, liber biblicus.Esth. 2,14 .
λ) ዐቃቤ፡ ወይን፡ vel ዐጸደ፡ ወይን፡ vinitorlaMarci Evangelium.Marc. 12,1 ; Lucae evangelium.Luc. 13,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 1,8 ; Jesaiae prophetia.Jes. 24,20 ; Jesaiae prophetia.Jes. 61,5 varia lectiovar.; ዐቀብተ፡ ወይን፡ Jeremiae prophetia.Jer. 52,16 ; Joelis prophetia.Joel 1,11 ; ዐቃቢተ፡ ዐጸደ፡ ወይን፡ Canticum Canticorum.Cant. 1,6 ; ዐቀብተ፡ ዐጸደ፡ ወይን፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 26,10 .
μ) ዐቃቤ፡ ገነት፡ hortulanuslaEvangelium Joannis.Joh. 20,15 ; Sx. not able to find explanation in abbreviation listHaml. 25 ( videasvid. ዐውድ፡ ).
d)custodiensla: ብእሲት፡ አርማሚት፡ ወዐቃቢተ፡ ልሳን፡ (linguam compescens) Mashafa Falasfa.Fal. f. 50.
ʿāqqābi
1) እቃ፡ ቤት፡ ዐቃቢ፡ ʾǝqā bet ʿaqqābi keeper of the church treasury ዕቃቤት፡ ዓቃቢ፡ ቄስ፡ ወልደ፡ አረጋይ፡le ʿeqābēt ʿĀqābi, le prêtre Walda Aragāyfr 61 l. 27 (ed.), 74 l. 2 (tr.), videasvid. እቃ፡ ቤት፡ under ቤት፡
2) (Dillmann a) ዐቃቤ፡ ʿaqqābe ዓቃቤ፡ ʿāqqābe Substantivumsubst. st.c. guardian ofen keeper ofen
a) ዓቃቤ፡ መርኆ፡ ʿāqqābe marḫo key-beareren ወዓቃቤ፡ መርኆ፡ ተርቢኖስ፡et le ʿāqābe marḫo, Tarbinosfr 34 l. 10–11 (ed.), 40 l. 7 (tr.), videasvid. መርኆ፡
b) ዓቃቤ፡ ሰዓት፡ ʿāqqābe saʿāt ዓቃቤ፡ ሰዓት፡ ነገደ፡ ክርስቶስ፡Le ʿāqābē saʿāt était Nagada Iyasusfr 29 l. 18 (ed.), 33 l. 16–17 (tr.), videasvid. ሰዓት፡
c) (Dillmann a ε) ዓቃቤ፡ ቀምሕ፡ ʿāqqābe qamḥ keeper of cropsen ወረሰይዋ፡ ለቤተ፡ ክርስቲያን፡ መዝብረ፡ ከመ፡ ልገተ፡ ዓቃቤ፡ ቀምሕ፡They have converted the church into ruins like the hut of yield keeperen 78 § 154 (ed.), 45–46 § 154 (tr.), videasvid. ቀምሕ፡
d) ዓቃቤ፡ ንዋየ፡ ግበር፡ ʿāqqābe nǝwāya gǝbar keeper of the property ወዓቃቤ፡ ንዋየ፡ ግበሪሃ፡ ለገበዝ፡ ጽንዕነ፡ ማርያም፡l’économe des biens de la cathédrale, Ṣeneʿena Māryāmfr 31 l. 13 (ed.), 36 l. 17–18 (tr.), videasvid. ንዋይ፡ , ግብር፡
e) ዓቃቤ፡ አስካሬን፡ ʿāqqābe ʾaskāren treasureren ወሶበ፡ ርእዮ፡ ከመ፡ መፍቀሬ፡ ንዋይ፡ ውእቱ፡ ረሰዮ፡ ዓቃቤ፡ አስካሬን፡ ዘውእቱ፡ ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ እንተ፡ ያስተጋብኡ፡ ቦቱ፡ ወርቀ፡ መባእ።lorsqu’il vit qu’il aimait les richesses, il lui avait donné (la charge de) aqābē askārēn, c’est-à- dire de (gardien de) la bourse des aumônes, où l’on réunissait l’or des oblationsfr 70 l. 29–31 (ed.), 81 l. 23–25 (tr.), videasvid. እስክሬን፡
f) ዓቃቤ፡ ገበዝ፡ ʿāqqābe gabaz ‘Il testo dice ዓቃቤ፡ ገበዝ . ገበዝ o ቄስ፡ ገበዝ è il titolo dell’addetto alla custodia dei beni della chiesa che ha anche l’incarico di aprirla a di chiuderla. Da notare che nessun dizionario di gəʼəz né di amarico registra questi due termini in coppia.’ 33 (145) n. 44, videasvid. ገበዝ፡
g) ዐቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ ʿaqqābe ṣǝnṣǝnyā , ዓቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ ʿāqqābe ṣǝnṣǝnyā , ዐቃቤ፡ ጸንጸን፡ ʿaqqābe ṣanṣan , ዐቃቤ፡ ጸንጸን፡ ʿāqqābe ṣanṣan lit. ‘keeper of the fly-whisk’ a title bestowed to a ruler of ʾƎndartā, also to a ruler of Tigray (Chernetsov, and after him Derat, identifies it with the title videasvid. ዓቃጼን፡ considered to be its later, abbraviated form .) ወበጊዜ፡ በአቱ፡ ውስተ፡ አናቅጺሃ፡ ቆሙ፡ ትግሬ፡ መኰንን፡ ወነብ[ር]እድ፡ ዘአክሱም፡ በየማን፡ ወበፀጋም። እንዘ፡ ይከለክሉ፡ ይኂዞሙ፡ ጨንገረ፡ ዘአውልዕ፡ እስመ፡ ከማሁ፡ ሕጎሙ። ወበእንተዝ፡ ይሰመይ፡ ትግሬ፡ መኰንን፡ ዓቃቤ፡ ጽንጽንያ፡A son entrée aux portes de la ville, le roi avait à sa droite et à sa gauche le gouverneur du Tigré et l’administrateur d’Aksum qui portaient et agitaient, suivant l’usage, des rameaux d’olivier; c’est pour cela que l’on appelle le gouverneur du Tigré ʿAqâbê Ṣenṣenyâfr 49 l. 8–10, 50 l. 1–2 (ed.), p. 49 l. 9–12, 50 l. 1 (tr.); ዘኢይበውእ፡ ዓቃቤ፡ ጸንጸን፡ ወኢከንቲባ፡ ዘአልቦ፡ ግብረ፡ ለባዕድ፡ ዘእንበለ፡ አበ፡ ምኔት፡ ዘመጣዕ፡Que l’ʿaqqābē ṣanṣan n’entre pas, ni le kantibā, à l’exception de l’abbé de Maṭāʿfr 56, 57; ዓቃ፡ ጸንጸን፡ ባራ፡ ጽዮን፡le liqā{sic} ṣanṣan Bārā Ṣeyonfr 57, 58, videasvid. ጽንጽንያ፡
Grébaut
ዐቃቤ፡ ሥራይ፡ ʿaqqābe śǝrāy «médecinfr, pharmacienfr» ― ባለ፡ መድኃኒት፡ Ms. BNFabb217, fol. 51r., videasvid. ሥራይ፡
127
Leslau
ዐቃቤ፡ ሥራይ ʿaqqābe śǝrāy physicianen, whitch doctoren; see 182–3, videasvid. ሥራይ 536a
ዐቃቤ፡ ሰዓት ʿaqqābe saʿāt ‘Times Keeper’ for the emperor’s schedules as well as for the hours of the prayers 66a
nomen agentisn. ag., fem. ዐቃቢት፡ , pluralisPl.m. ዐቃብያን፡ , cumc. ዐቀብት፡ custosla: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,9 ; ዐቃብያን፡ (v. ዐቀብተ፡ ) ቤት፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 12,3 ; ዐቃቤ፡ ኅለት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 27,4 ; መኑ፡ ይሠይም፡ ዐቃቤ፡ ላዕለ፡ አፉየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 38,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 140,3 ; አንትሙ፡ ካህናት፡ ዐቃብያነ፡ ቤተ፡ እግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 205 ; ካህናት፡ ዐቃብያነ፡ ሕጉ፡ ለእግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 207 ; Petrus ዐቃቤ፡ መራኁተ፡ መንግሥተ፡ ሰመያት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 266 ; ዐቀብት፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 3,14 ; Actus apostolorum.Act. 12,6 ; ሊቀ፡ ዐቀብተ፡ ቤተ፡ ሞቅሕ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39.
a)In specie
β) ዐቃቤ፡ ሥጋ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,2 et ዐቃቤ፡ ርእስ፡ , ut: ሊቃነ፡ ዐቀብተ፡ ርእሱ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 2,21 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 3,4 custos corporisla, satellesla.
γ) ዐቃቤ፡ መንግሥት፡ διάδοχος τοῦ βασιλέως vicarius regisla, procurator regnilaParalipomenon liber II.2 Par. 26,11 .
δ) ዐቃቤ፡ ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ custos arcae eleemosynarumlaEzrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 23,4 et ዐቃቢ፡ γαζοφύλαξ thesaurariuslaEzrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 2,10 .
ε) ዐቃቤ፡ ቀምሕ፡ cla. pomorumlavideasvid. sub ቀምሕ፡ ; adde Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,6 .
ζ) ዐቃቤ፡ ነቢብ፡ oratorlaActus apostolorum.Act. 24,1 .
η) ዐቃቤ፡ ነግድ፡ caupolaLucae evangelium.Luc. 10,34 .
θ) ዐቃቤ፡ አልባስ፡ custos vestiariilaRegum liber biblicum IV.4 Reg. 22,14 .
ι) ዐቃቤ፡ አንስት፡ cla. gynaeceilaEsther, liber biblicus.Esth. 2,8 ; Esther, liber biblicus.Esth. 2,14 .
λ) ዐቃቤ፡ ወይን፡ vel ዐጸደ፡ ወይን፡ vinitorlaMarci Evangelium.Marc. 12,1 ; Lucae evangelium.Luc. 13,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 1,8 ; Jesaiae prophetia.Jes. 24,20 ; Jesaiae prophetia.Jes. 61,5 varia lectiovar.; ዐቀብተ፡ ወይን፡ Jeremiae prophetia.Jer. 52,16 ; Joelis prophetia.Joel 1,11 ; ዐቃቢተ፡ ዐጸደ፡ ወይን፡ Canticum Canticorum.Cant. 1,6 ; ዐቀብተ፡ ዐጸደ፡ ወይን፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 26,10 .
μ) ዐቃቤ፡ ገነት፡ hortulanuslaEvangelium Joannis.Joh. 20,15 ; Sx. not able to find explanation in abbreviation listHaml. 25 ( videasvid. ዐውድ፡ ).
d)custodiensla: ብእሲት፡ አርማሚት፡ ወዐቃቢተ፡ ልሳን፡ (linguam compescens) Mashafa Falasfa.Fal. f. 50.
ʿāqqābi
1) እቃ፡ ቤት፡ ዐቃቢ፡ ʾǝqā bet ʿaqqābi keeper of the church treasury ዕቃቤት፡ ዓቃቢ፡ ቄስ፡ ወልደ፡ አረጋይ፡le ʿeqābēt ʿĀqābi, le prêtre Walda Aragāyfr 61 l. 27 (ed.), 74 l. 2 (tr.), videasvid. እቃ፡ ቤት፡ under ቤት፡
2) (Dillmann a) ዐቃቤ፡ ʿaqqābe ዓቃቤ፡ ʿāqqābe Substantivumsubst. st.c. guardian ofen keeper ofen
a) ዓቃቤ፡ መርኆ፡ ʿāqqābe marḫo key-beareren ወዓቃቤ፡ መርኆ፡ ተርቢኖስ፡et le ʿāqābe marḫo, Tarbinosfr 34 l. 10–11 (ed.), 40 l. 7 (tr.), videasvid. መርኆ፡
b) ዓቃቤ፡ ሰዓት፡ ʿāqqābe saʿāt ዓቃቤ፡ ሰዓት፡ ነገደ፡ ክርስቶስ፡Le ʿāqābē saʿāt était Nagada Iyasusfr 29 l. 18 (ed.), 33 l. 16–17 (tr.), videasvid. ሰዓት፡
c) (Dillmann a ε) ዓቃቤ፡ ቀምሕ፡ ʿāqqābe qamḥ keeper of cropsen ወረሰይዋ፡ ለቤተ፡ ክርስቲያን፡ መዝብረ፡ ከመ፡ ልገተ፡ ዓቃቤ፡ ቀምሕ፡They have converted the church into ruins like the hut of yield keeperen 78 § 154 (ed.), 45–46 § 154 (tr.), videasvid. ቀምሕ፡
d) ዓቃቤ፡ ንዋየ፡ ግበር፡ ʿāqqābe nǝwāya gǝbar keeper of the property ወዓቃቤ፡ ንዋየ፡ ግበሪሃ፡ ለገበዝ፡ ጽንዕነ፡ ማርያም፡l’économe des biens de la cathédrale, Ṣeneʿena Māryāmfr 31 l. 13 (ed.), 36 l. 17–18 (tr.), videasvid. ንዋይ፡ , ግብር፡
e) ዓቃቤ፡ አስካሬን፡ ʿāqqābe ʾaskāren treasureren ወሶበ፡ ርእዮ፡ ከመ፡ መፍቀሬ፡ ንዋይ፡ ውእቱ፡ ረሰዮ፡ ዓቃቤ፡ አስካሬን፡ ዘውእቱ፡ ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ እንተ፡ ያስተጋብኡ፡ ቦቱ፡ ወርቀ፡ መባእ።lorsqu’il vit qu’il aimait les richesses, il lui avait donné (la charge de) aqābē askārēn, c’est-à- dire de (gardien de) la bourse des aumônes, où l’on réunissait l’or des oblationsfr 70 l. 29–31 (ed.), 81 l. 23–25 (tr.), videasvid. እስክሬን፡
f) ዓቃቤ፡ ገበዝ፡ ʿāqqābe gabaz ‘Il testo dice ዓቃቤ፡ ገበዝ . ገበዝ o ቄስ፡ ገበዝ è il titolo dell’addetto alla custodia dei beni della chiesa che ha anche l’incarico di aprirla a di chiuderla. Da notare che nessun dizionario di gəʼəz né di amarico registra questi due termini in coppia.’ 33 (145) n. 44, videasvid. ገበዝ፡
g) ዐቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ ʿaqqābe ṣǝnṣǝnyā , ዓቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ ʿāqqābe ṣǝnṣǝnyā , ዐቃቤ፡ ጸንጸን፡ ʿaqqābe ṣanṣan , ዐቃቤ፡ ጸንጸን፡ ʿāqqābe ṣanṣan lit. ‘keeper of the fly-whisk’ a title bestowed to a ruler of ʾƎndartā, also to a ruler of Tigray (Chernetsov, and after him Derat, identifies it with the title videasvid. ዓቃጼን፡ considered to be its later, abbraviated form .) ወበጊዜ፡ በአቱ፡ ውስተ፡ አናቅጺሃ፡ ቆሙ፡ ትግሬ፡ መኰንን፡ ወነብ[ር]እድ፡ ዘአክሱም፡ በየማን፡ ወበፀጋም። እንዘ፡ ይከለክሉ፡ ይኂዞሙ፡ ጨንገረ፡ ዘአውልዕ፡ እስመ፡ ከማሁ፡ ሕጎሙ። ወበእንተዝ፡ ይሰመይ፡ ትግሬ፡ መኰንን፡ ዓቃቤ፡ ጽንጽንያ፡A son entrée aux portes de la ville, le roi avait à sa droite et à sa gauche le gouverneur du Tigré et l’administrateur d’Aksum qui portaient et agitaient, suivant l’usage, des rameaux d’olivier; c’est pour cela que l’on appelle le gouverneur du Tigré ʿAqâbê Ṣenṣenyâfr 49 l. 8–10, 50 l. 1–2 (ed.), p. 49 l. 9–12, 50 l. 1 (tr.); ዘኢይበውእ፡ ዓቃቤ፡ ጸንጸን፡ ወኢከንቲባ፡ ዘአልቦ፡ ግብረ፡ ለባዕድ፡ ዘእንበለ፡ አበ፡ ምኔት፡ ዘመጣዕ፡Que l’ʿaqqābē ṣanṣan n’entre pas, ni le kantibā, à l’exception de l’abbé de Maṭāʿfr 56, 57; ዓቃ፡ ጸንጸን፡ ባራ፡ ጽዮን፡le liqā{sic} ṣanṣan Bārā Ṣeyonfr 57, 58, videasvid. ጽንጽንያ፡
Grébaut
ዐቃቤ፡ ሥራይ፡ ʿaqqābe śǝrāy «médecinfr, pharmacienfr» ― ባለ፡ መድኃኒት፡ Ms. BNFabb217, fol. 51r., videasvid. ሥራይ፡
127
Leslau
ዐቃቤ፡ ሥራይ ʿaqqābe śǝrāy physicianen, whitch doctoren; see 182–3, videasvid. ሥራይ 536a
ዐቃቤ፡ ሰዓት ʿaqqābe saʿāt ‘Times Keeper’ for the emperor’s schedules as well as for the hours of the prayers 66a
nomen agentisn. ag., fem. ዐቃቢት፡ , pluralisPl.m. ዐቃብያን፡ , cumc. ዐቀብት፡ custosla: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,9 ; ዐቃብያን፡ (v. ዐቀብተ፡ ) ቤት፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 12,3 ; ዐቃቤ፡ ኅለት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 27,4 ; መኑ፡ ይሠይም፡ ዐቃቤ፡ ላዕለ፡ አፉየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 38,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 140,3 ; አንትሙ፡ ካህናት፡ ዐቃብያነ፡ ቤተ፡ እግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 205 ; ካህናት፡ ዐቃብያነ፡ ሕጉ፡ ለእግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 207 ; Petrus ዐቃቤ፡ መራኁተ፡ መንግሥተ፡ ሰመያት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 266 ; ዐቀብት፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 3,14 ; Actus apostolorum.Act. 12,6 ; ሊቀ፡ ዐቀብተ፡ ቤተ፡ ሞቅሕ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39.
a)In specie
β) ዐቃቤ፡ ሥጋ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,2 et ዐቃቤ፡ ርእስ፡ , ut: ሊቃነ፡ ዐቀብተ፡ ርእሱ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 2,21 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 3,4 custos corporisla, satellesla.
γ) ዐቃቤ፡ መንግሥት፡ διάδοχος τοῦ βασιλέως vicarius regisla, procurator regnilaParalipomenon liber II.2 Par. 26,11 .
δ) ዐቃቤ፡ ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ custos arcae eleemosynarumlaEzrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 23,4 et ዐቃቢ፡ γαζοφύλαξ thesaurariuslaEzrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 2,10 .
ε) ዐቃቤ፡ ቀምሕ፡ cla. pomorumlavideasvid. sub ቀምሕ፡ ; adde Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,6 .
ζ) ዐቃቤ፡ ነቢብ፡ oratorlaActus apostolorum.Act. 24,1 .
η) ዐቃቤ፡ ነግድ፡ caupolaLucae evangelium.Luc. 10,34 .
θ) ዐቃቤ፡ አልባስ፡ custos vestiariilaRegum liber biblicum IV.4 Reg. 22,14 .
ι) ዐቃቤ፡ አንስት፡ cla. gynaeceilaEsther, liber biblicus.Esth. 2,8 ; Esther, liber biblicus.Esth. 2,14 .
λ) ዐቃቤ፡ ወይን፡ vel ዐጸደ፡ ወይን፡ vinitorlaMarci Evangelium.Marc. 12,1 ; Lucae evangelium.Luc. 13,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 1,8 ; Jesaiae prophetia.Jes. 24,20 ; Jesaiae prophetia.Jes. 61,5 varia lectiovar.; ዐቀብተ፡ ወይን፡ Jeremiae prophetia.Jer. 52,16 ; Joelis prophetia.Joel 1,11 ; ዐቃቢተ፡ ዐጸደ፡ ወይን፡ Canticum Canticorum.Cant. 1,6 ; ዐቀብተ፡ ዐጸደ፡ ወይን፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 26,10 .
μ) ዐቃቤ፡ ገነት፡ hortulanuslaEvangelium Joannis.Joh. 20,15 ; Sx. not able to find explanation in abbreviation listHaml. 25 ( videasvid. ዐውድ፡ ).
d)custodiensla: ብእሲት፡ አርማሚት፡ ወዐቃቢተ፡ ልሳን፡ (linguam compescens) Mashafa Falasfa.Fal. f. 50.
nomen agentisn. ag., fem. ዐቃቢት፡ , pluralisPl.m. ዐቃብያን፡ , cumc. ዐቀብት፡ custosla: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,9 ; ዐቃብያን፡ (v. ዐቀብተ፡ ) ቤት፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 12,3 ; ዐቃቤ፡ ኅለት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 27,4 ; መኑ፡ ይሠይም፡ ዐቃቤ፡ ላዕለ፡ አፉየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 38,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 140,3 ; አንትሙ፡ ካህናት፡ ዐቃብያነ፡ ቤተ፡ እግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 205 ; ካህናት፡ ዐቃብያነ፡ ሕጉ፡ ለእግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 207 ; Petrus ዐቃቤ፡ መራኁተ፡ መንግሥተ፡ ሰመያት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 266 ; ዐቀብት፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 3,14 ; Actus apostolorum.Act. 12,6 ; ሊቀ፡ ዐቀብተ፡ ቤተ፡ ሞቅሕ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39.
a)In specie
β) ዐቃቤ፡ ሥጋ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,2 et ዐቃቤ፡ ርእስ፡ , ut: ሊቃነ፡ ዐቀብተ፡ ርእሱ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 2,21 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 3,4 custos corporisla, satellesla.
γ) ዐቃቤ፡ መንግሥት፡ διάδοχος τοῦ βασιλέως vicarius regisla, procurator regnilaParalipomenon liber II.2 Par. 26,11 .
δ) ዐቃቤ፡ ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ custos arcae eleemosynarumlaEzrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 23,4 et ዐቃቢ፡ γαζοφύλαξ thesaurariuslaEzrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 2,10 .
ε) ዐቃቤ፡ ቀምሕ፡ cla. pomorumlavideasvid. sub ቀምሕ፡ ; adde Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,6 .
ζ) ዐቃቤ፡ ነቢብ፡ oratorlaActus apostolorum.Act. 24,1 .
η) ዐቃቤ፡ ነግድ፡ caupolaLucae evangelium.Luc. 10,34 .
θ) ዐቃቤ፡ አልባስ፡ custos vestiariilaRegum liber biblicum IV.4 Reg. 22,14 .
ι) ዐቃቤ፡ አንስት፡ cla. gynaeceilaEsther, liber biblicus.Esth. 2,8 ; Esther, liber biblicus.Esth. 2,14 .
λ) ዐቃቤ፡ ወይን፡ vel ዐጸደ፡ ወይን፡ vinitorlaMarci Evangelium.Marc. 12,1 ; Lucae evangelium.Luc. 13,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 1,8 ; Jesaiae prophetia.Jes. 24,20 ; Jesaiae prophetia.Jes. 61,5 varia lectiovar.; ዐቀብተ፡ ወይን፡ Jeremiae prophetia.Jer. 52,16 ; Joelis prophetia.Joel 1,11 ; ዐቃቢተ፡ ዐጸደ፡ ወይን፡ Canticum Canticorum.Cant. 1,6 ; ዐቀብተ፡ ዐጸደ፡ ወይን፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 26,10 .
μ) ዐቃቤ፡ ገነት፡ hortulanuslaEvangelium Joannis.Joh. 20,15 ; Sx. not able to find explanation in abbreviation listHaml. 25 ( videasvid. ዐውድ፡ ).
d)custodiensla: ብእሲት፡ አርማሚት፡ ወዐቃቢተ፡ ልሳን፡ (linguam compescens) Mashafa Falasfa.Fal. f. 50.
nomen agentisn. ag., fem. ዐቃቢት፡ , pluralisPl.m. ዐቃብያን፡ , cumc. ዐቀብት፡ custosla: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,9 ; ዐቃብያን፡ (v. ዐቀብተ፡ ) ቤት፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 12,3 ; ዐቃቤ፡ ኅለት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 27,4 ; መኑ፡ ይሠይም፡ ዐቃቤ፡ ላዕለ፡ አፉየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,27 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 38,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 140,3 ; አንትሙ፡ ካህናት፡ ዐቃብያነ፡ ቤተ፡ እግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 205 ; ካህናት፡ ዐቃብያነ፡ ሕጉ፡ ለእግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 207 ; Petrus ዐቃቤ፡ መራኁተ፡ መንግሥተ፡ ሰመያት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 266 ; ዐቀብት፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 3,14 ; Actus apostolorum.Act. 12,6 ; ሊቀ፡ ዐቀብተ፡ ቤተ፡ ሞቅሕ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39.
a)In specie
β) ዐቃቤ፡ ሥጋ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,2 et ዐቃቤ፡ ርእስ፡ , ut: ሊቃነ፡ ዐቀብተ፡ ርእሱ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 2,21 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 3,4 custos corporisla, satellesla.
γ) ዐቃቤ፡ መንግሥት፡ διάδοχος τοῦ βασιλέως vicarius regisla, procurator regnilaParalipomenon liber II.2 Par. 26,11 .
δ) ዐቃቤ፡ ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ custos arcae eleemosynarumlaEzrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 23,4 et ዐቃቢ፡ γαζοφύλαξ thesaurariuslaEzrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 2,10 .
ε) ዐቃቤ፡ ቀምሕ፡ cla. pomorumlavideasvid. sub ቀምሕ፡ ; adde Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,6 .
ζ) ዐቃቤ፡ ነቢብ፡ oratorlaActus apostolorum.Act. 24,1 .
η) ዐቃቤ፡ ነግድ፡ caupolaLucae evangelium.Luc. 10,34 .
θ) ዐቃቤ፡ አልባስ፡ custos vestiariilaRegum liber biblicum IV.4 Reg. 22,14 .
ι) ዐቃቤ፡ አንስት፡ cla. gynaeceilaEsther, liber biblicus.Esth. 2,8 ; Esther, liber biblicus.Esth. 2,14 .
λ) ዐቃቤ፡ ወይን፡ vel ዐጸደ፡ ወይን፡ vinitorlaMarci Evangelium.Marc. 12,1 ; Lucae evangelium.Luc. 13,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 1,8 ; Jesaiae prophetia.Jes. 24,20 ; Jesaiae prophetia.Jes. 61,5 varia lectiovar.; ዐቀብተ፡ ወይን፡ Jeremiae prophetia.Jer. 52,16 ; Joelis prophetia.Joel 1,11 ; ዐቃቢተ፡ ዐጸደ፡ ወይን፡ Canticum Canticorum.Cant. 1,6 ; ዐቀብተ፡ ዐጸደ፡ ወይን፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 26,10 .
μ) ዐቃቤ፡ ገነት፡ hortulanuslaEvangelium Joannis.Joh. 20,15 ; Sx. not able to find explanation in abbreviation listHaml. 25 ( videasvid. ዐውድ፡ ).
d)custodiensla: ብእሲት፡ አርማሚት፡ ወዐቃቢተ፡ ልሳን፡ (linguam compescens) Mashafa Falasfa.Fal. f. 50.
ʿāqqābi
1) እቃ፡ ቤት፡ ዐቃቢ፡ ʾǝqā bet ʿaqqābi keeper of the church treasury ዕቃቤት፡ ዓቃቢ፡ ቄስ፡ ወልደ፡ አረጋይ፡le ʿeqābēt ʿĀqābi, le prêtre Walda Aragāyfr 61 l. 27 (ed.), 74 l. 2 (tr.), videasvid. እቃ፡ ቤት፡ under ቤት፡
2) (Dillmann a) ዐቃቤ፡ ʿaqqābe ዓቃቤ፡ ʿāqqābe Substantivumsubst. st.c. guardian ofen keeper ofen
a) ዓቃቤ፡ መርኆ፡ ʿāqqābe marḫo key-beareren ወዓቃቤ፡ መርኆ፡ ተርቢኖስ፡et le ʿāqābe marḫo, Tarbinosfr 34 l. 10–11 (ed.), 40 l. 7 (tr.), videasvid. መርኆ፡
b) ዓቃቤ፡ ሰዓት፡ ʿāqqābe saʿāt ዓቃቤ፡ ሰዓት፡ ነገደ፡ ክርስቶስ፡Le ʿāqābē saʿāt était Nagada Iyasusfr 29 l. 18 (ed.), 33 l. 16–17 (tr.), videasvid. ሰዓት፡
c) (Dillmann a ε) ዓቃቤ፡ ቀምሕ፡ ʿāqqābe qamḥ keeper of cropsen ወረሰይዋ፡ ለቤተ፡ ክርስቲያን፡ መዝብረ፡ ከመ፡ ልገተ፡ ዓቃቤ፡ ቀምሕ፡They have converted the church into ruins like the hut of yield keeperen 78 § 154 (ed.), 45–46 § 154 (tr.), videasvid. ቀምሕ፡
d) ዓቃቤ፡ ንዋየ፡ ግበር፡ ʿāqqābe nǝwāya gǝbar keeper of the property ወዓቃቤ፡ ንዋየ፡ ግበሪሃ፡ ለገበዝ፡ ጽንዕነ፡ ማርያም፡l’économe des biens de la cathédrale, Ṣeneʿena Māryāmfr 31 l. 13 (ed.), 36 l. 17–18 (tr.), videasvid. ንዋይ፡ , ግብር፡
e) ዓቃቤ፡ አስካሬን፡ ʿāqqābe ʾaskāren treasureren ወሶበ፡ ርእዮ፡ ከመ፡ መፍቀሬ፡ ንዋይ፡ ውእቱ፡ ረሰዮ፡ ዓቃቤ፡ አስካሬን፡ ዘውእቱ፡ ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ እንተ፡ ያስተጋብኡ፡ ቦቱ፡ ወርቀ፡ መባእ።lorsqu’il vit qu’il aimait les richesses, il lui avait donné (la charge de) aqābē askārēn, c’est-à- dire de (gardien de) la bourse des aumônes, où l’on réunissait l’or des oblationsfr 70 l. 29–31 (ed.), 81 l. 23–25 (tr.), videasvid. እስክሬን፡
f) ዓቃቤ፡ ገበዝ፡ ʿāqqābe gabaz ‘Il testo dice ዓቃቤ፡ ገበዝ . ገበዝ o ቄስ፡ ገበዝ è il titolo dell’addetto alla custodia dei beni della chiesa che ha anche l’incarico di aprirla a di chiuderla. Da notare che nessun dizionario di gəʼəz né di amarico registra questi due termini in coppia.’ 33 (145) n. 44, videasvid. ገበዝ፡
g) ዐቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ ʿaqqābe ṣǝnṣǝnyā , ዓቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ ʿāqqābe ṣǝnṣǝnyā , ዐቃቤ፡ ጸንጸን፡ ʿaqqābe ṣanṣan , ዐቃቤ፡ ጸንጸን፡ ʿāqqābe ṣanṣan lit. ‘keeper of the fly-whisk’ a title bestowed to a ruler of ʾƎndartā, also to a ruler of Tigray (Chernetsov, and after him Derat, identifies it with the title videasvid. ዓቃጼን፡ considered to be its later, abbraviated form .) ወበጊዜ፡ በአቱ፡ ውስተ፡ አናቅጺሃ፡ ቆሙ፡ ትግሬ፡ መኰንን፡ ወነብ[ር]እድ፡ ዘአክሱም፡ በየማን፡ ወበፀጋም። እንዘ፡ ይከለክሉ፡ ይኂዞሙ፡ ጨንገረ፡ ዘአውልዕ፡ እስመ፡ ከማሁ፡ ሕጎሙ። ወበእንተዝ፡ ይሰመይ፡ ትግሬ፡ መኰንን፡ ዓቃቤ፡ ጽንጽንያ፡A son entrée aux portes de la ville, le roi avait à sa droite et à sa gauche le gouverneur du Tigré et l’administrateur d’Aksum qui portaient et agitaient, suivant l’usage, des rameaux d’olivier; c’est pour cela que l’on appelle le gouverneur du Tigré ʿAqâbê Ṣenṣenyâfr 49 l. 8–10, 50 l. 1–2 (ed.), p. 49 l. 9–12, 50 l. 1 (tr.); ዘኢይበውእ፡ ዓቃቤ፡ ጸንጸን፡ ወኢከንቲባ፡ ዘአልቦ፡ ግብረ፡ ለባዕድ፡ ዘእንበለ፡ አበ፡ ምኔት፡ ዘመጣዕ፡Que l’ʿaqqābē ṣanṣan n’entre pas, ni le kantibā, à l’exception de l’abbé de Maṭāʿfr 56, 57; ዓቃ፡ ጸንጸን፡ ባራ፡ ጽዮን፡le liqā{sic} ṣanṣan Bārā Ṣeyonfr 57, 58, videasvid. ጽንጽንያ፡
Grébaut
ዐቃቤ፡ ሥራይ፡ ʿaqqābe śǝrāy «médecinfr, pharmacienfr» ― ባለ፡ መድኃኒት፡ Ms. BNFabb217, fol. 51r., videasvid. ሥራይ፡
127
Leslau
ዐቃቤ፡ ሥራይ ʿaqqābe śǝrāy physicianen, whitch doctoren; see 182–3, videasvid. ሥራይ 536a
ዐቃቤ፡ ሰዓት ʿaqqābe saʿāt ‘Times Keeper’ for the emperor’s schedules as well as for the hours of the prayers 66a
ʿāqqābi
1) እቃ፡ ቤት፡ ዐቃቢ፡ ʾǝqā bet ʿaqqābi keeper of the church treasury ዕቃቤት፡ ዓቃቢ፡ ቄስ፡ ወልደ፡ አረጋይ፡le ʿeqābēt ʿĀqābi, le prêtre Walda Aragāyfr 61 l. 27 (ed.), 74 l. 2 (tr.), videasvid. እቃ፡ ቤት፡ under ቤት፡
2) (Dillmann a) ዐቃቤ፡ ʿaqqābe ዓቃቤ፡ ʿāqqābe Substantivumsubst. st.c. guardian ofen keeper ofen
a) ዓቃቤ፡ መርኆ፡ ʿāqqābe marḫo key-beareren ወዓቃቤ፡ መርኆ፡ ተርቢኖስ፡et le ʿāqābe marḫo, Tarbinosfr 34 l. 10–11 (ed.), 40 l. 7 (tr.), videasvid. መርኆ፡
b) ዓቃቤ፡ ሰዓት፡ ʿāqqābe saʿāt ዓቃቤ፡ ሰዓት፡ ነገደ፡ ክርስቶስ፡Le ʿāqābē saʿāt était Nagada Iyasusfr 29 l. 18 (ed.), 33 l. 16–17 (tr.), videasvid. ሰዓት፡
c) (Dillmann a ε) ዓቃቤ፡ ቀምሕ፡ ʿāqqābe qamḥ keeper of cropsen ወረሰይዋ፡ ለቤተ፡ ክርስቲያን፡ መዝብረ፡ ከመ፡ ልገተ፡ ዓቃቤ፡ ቀምሕ፡They have converted the church into ruins like the hut of yield keeperen 78 § 154 (ed.), 45–46 § 154 (tr.), videasvid. ቀምሕ፡
d) ዓቃቤ፡ ንዋየ፡ ግበር፡ ʿāqqābe nǝwāya gǝbar keeper of the property ወዓቃቤ፡ ንዋየ፡ ግበሪሃ፡ ለገበዝ፡ ጽንዕነ፡ ማርያም፡l’économe des biens de la cathédrale, Ṣeneʿena Māryāmfr 31 l. 13 (ed.), 36 l. 17–18 (tr.), videasvid. ንዋይ፡ , ግብር፡
e) ዓቃቤ፡ አስካሬን፡ ʿāqqābe ʾaskāren treasureren ወሶበ፡ ርእዮ፡ ከመ፡ መፍቀሬ፡ ንዋይ፡ ውእቱ፡ ረሰዮ፡ ዓቃቤ፡ አስካሬን፡ ዘውእቱ፡ ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ እንተ፡ ያስተጋብኡ፡ ቦቱ፡ ወርቀ፡ መባእ።lorsqu’il vit qu’il aimait les richesses, il lui avait donné (la charge de) aqābē askārēn, c’est-à- dire de (gardien de) la bourse des aumônes, où l’on réunissait l’or des oblationsfr 70 l. 29–31 (ed.), 81 l. 23–25 (tr.), videasvid. እስክሬን፡
f) ዓቃቤ፡ ገበዝ፡ ʿāqqābe gabaz ‘Il testo dice ዓቃቤ፡ ገበዝ . ገበዝ o ቄስ፡ ገበዝ è il titolo dell’addetto alla custodia dei beni della chiesa che ha anche l’incarico di aprirla a di chiuderla. Da notare che nessun dizionario di gəʼəz né di amarico registra questi due termini in coppia.’ 33 (145) n. 44, videasvid. ገበዝ፡
g) ዐቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ ʿaqqābe ṣǝnṣǝnyā , ዓቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ ʿāqqābe ṣǝnṣǝnyā , ዐቃቤ፡ ጸንጸን፡ ʿaqqābe ṣanṣan , ዐቃቤ፡ ጸንጸን፡ ʿāqqābe ṣanṣan lit. ‘keeper of the fly-whisk’ a title bestowed to a ruler of ʾƎndartā, also to a ruler of Tigray (Chernetsov, and after him Derat, identifies it with the title videasvid. ዓቃጼን፡ considered to be its later, abbraviated form .) ወበጊዜ፡ በአቱ፡ ውስተ፡ አናቅጺሃ፡ ቆሙ፡ ትግሬ፡ መኰንን፡ ወነብ[ር]እድ፡ ዘአክሱም፡ በየማን፡ ወበፀጋም። እንዘ፡ ይከለክሉ፡ ይኂዞሙ፡ ጨንገረ፡ ዘአውልዕ፡ እስመ፡ ከማሁ፡ ሕጎሙ። ወበእንተዝ፡ ይሰመይ፡ ትግሬ፡ መኰንን፡ ዓቃቤ፡ ጽንጽንያ፡A son entrée aux portes de la ville, le roi avait à sa droite et à sa gauche le gouverneur du Tigré et l’administrateur d’Aksum qui portaient et agitaient, suivant l’usage, des rameaux d’olivier; c’est pour cela que l’on appelle le gouverneur du Tigré ʿAqâbê Ṣenṣenyâfr 49 l. 8–10, 50 l. 1–2 (ed.), p. 49 l. 9–12, 50 l. 1 (tr.); ዘኢይበውእ፡ ዓቃቤ፡ ጸንጸን፡ ወኢከንቲባ፡ ዘአልቦ፡ ግብረ፡ ለባዕድ፡ ዘእንበለ፡ አበ፡ ምኔት፡ ዘመጣዕ፡Que l’ʿaqqābē ṣanṣan n’entre pas, ni le kantibā, à l’exception de l’abbé de Maṭāʿfr 56, 57; ዓቃ፡ ጸንጸን፡ ባራ፡ ጽዮን፡le liqā{sic} ṣanṣan Bārā Ṣeyonfr 57, 58, videasvid. ጽንጽንያ፡
Grébaut
ዐቃቤ፡ ሥራይ፡ ʿaqqābe śǝrāy «médecinfr, pharmacienfr» ― ባለ፡ መድኃኒት፡ Ms. BNFabb217, fol. 51r., videasvid. ሥራይ፡
127
Leslau
ዐቃቤ፡ ሥራይ ʿaqqābe śǝrāy physicianen, whitch doctoren; see 182–3, videasvid. ሥራይ 536a
ዐቃቤ፡ ሰዓት ʿaqqābe saʿāt ‘Times Keeper’ for the emperor’s schedules as well as for the hours of the prayers 66a
ʿāqqābi
1) እቃ፡ ቤት፡ ዐቃቢ፡ ʾǝqā bet ʿaqqābi keeper of the church treasury ዕቃቤት፡ ዓቃቢ፡ ቄስ፡ ወልደ፡ አረጋይ፡le ʿeqābēt ʿĀqābi, le prêtre Walda Aragāyfr 61 l. 27 (ed.), 74 l. 2 (tr.), videasvid. እቃ፡ ቤት፡ under ቤት፡
2) (Dillmann a) ዐቃቤ፡ ʿaqqābe ዓቃቤ፡ ʿāqqābe Substantivumsubst. st.c. guardian ofen keeper ofen
a) ዓቃቤ፡ መርኆ፡ ʿāqqābe marḫo key-beareren ወዓቃቤ፡ መርኆ፡ ተርቢኖስ፡et le ʿāqābe marḫo, Tarbinosfr 34 l. 10–11 (ed.), 40 l. 7 (tr.), videasvid. መርኆ፡
b) ዓቃቤ፡ ሰዓት፡ ʿāqqābe saʿāt ዓቃቤ፡ ሰዓት፡ ነገደ፡ ክርስቶስ፡Le ʿāqābē saʿāt était Nagada Iyasusfr 29 l. 18 (ed.), 33 l. 16–17 (tr.), videasvid. ሰዓት፡
c) (Dillmann a ε) ዓቃቤ፡ ቀምሕ፡ ʿāqqābe qamḥ keeper of cropsen ወረሰይዋ፡ ለቤተ፡ ክርስቲያን፡ መዝብረ፡ ከመ፡ ልገተ፡ ዓቃቤ፡ ቀምሕ፡They have converted the church into ruins like the hut of yield keeperen 78 § 154 (ed.), 45–46 § 154 (tr.), videasvid. ቀምሕ፡
d) ዓቃቤ፡ ንዋየ፡ ግበር፡ ʿāqqābe nǝwāya gǝbar keeper of the property ወዓቃቤ፡ ንዋየ፡ ግበሪሃ፡ ለገበዝ፡ ጽንዕነ፡ ማርያም፡l’économe des biens de la cathédrale, Ṣeneʿena Māryāmfr 31 l. 13 (ed.), 36 l. 17–18 (tr.), videasvid. ንዋይ፡ , ግብር፡
e) ዓቃቤ፡ አስካሬን፡ ʿāqqābe ʾaskāren treasureren ወሶበ፡ ርእዮ፡ ከመ፡ መፍቀሬ፡ ንዋይ፡ ውእቱ፡ ረሰዮ፡ ዓቃቤ፡ አስካሬን፡ ዘውእቱ፡ ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ እንተ፡ ያስተጋብኡ፡ ቦቱ፡ ወርቀ፡ መባእ።lorsqu’il vit qu’il aimait les richesses, il lui avait donné (la charge de) aqābē askārēn, c’est-à- dire de (gardien de) la bourse des aumônes, où l’on réunissait l’or des oblationsfr 70 l. 29–31 (ed.), 81 l. 23–25 (tr.), videasvid. እስክሬን፡
f) ዓቃቤ፡ ገበዝ፡ ʿāqqābe gabaz ‘Il testo dice ዓቃቤ፡ ገበዝ . ገበዝ o ቄስ፡ ገበዝ è il titolo dell’addetto alla custodia dei beni della chiesa che ha anche l’incarico di aprirla a di chiuderla. Da notare che nessun dizionario di gəʼəz né di amarico registra questi due termini in coppia.’ 33 (145) n. 44, videasvid. ገበዝ፡
g) ዐቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ ʿaqqābe ṣǝnṣǝnyā , ዓቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ ʿāqqābe ṣǝnṣǝnyā , ዐቃቤ፡ ጸንጸን፡ ʿaqqābe ṣanṣan , ዐቃቤ፡ ጸንጸን፡ ʿāqqābe ṣanṣan lit. ‘keeper of the fly-whisk’ a title bestowed to a ruler of ʾƎndartā, also to a ruler of Tigray (Chernetsov, and after him Derat, identifies it with the title videasvid. ዓቃጼን፡ considered to be its later, abbraviated form .) ወበጊዜ፡ በአቱ፡ ውስተ፡ አናቅጺሃ፡ ቆሙ፡ ትግሬ፡ መኰንን፡ ወነብ[ር]እድ፡ ዘአክሱም፡ በየማን፡ ወበፀጋም። እንዘ፡ ይከለክሉ፡ ይኂዞሙ፡ ጨንገረ፡ ዘአውልዕ፡ እስመ፡ ከማሁ፡ ሕጎሙ። ወበእንተዝ፡ ይሰመይ፡ ትግሬ፡ መኰንን፡ ዓቃቤ፡ ጽንጽንያ፡A son entrée aux portes de la ville, le roi avait à sa droite et à sa gauche le gouverneur du Tigré et l’administrateur d’Aksum qui portaient et agitaient, suivant l’usage, des rameaux d’olivier; c’est pour cela que l’on appelle le gouverneur du Tigré ʿAqâbê Ṣenṣenyâfr 49 l. 8–10, 50 l. 1–2 (ed.), p. 49 l. 9–12, 50 l. 1 (tr.); ዘኢይበውእ፡ ዓቃቤ፡ ጸንጸን፡ ወኢከንቲባ፡ ዘአልቦ፡ ግብረ፡ ለባዕድ፡ ዘእንበለ፡ አበ፡ ምኔት፡ ዘመጣዕ፡Que l’ʿaqqābē ṣanṣan n’entre pas, ni le kantibā, à l’exception de l’abbé de Maṭāʿfr 56, 57; ዓቃ፡ ጸንጸን፡ ባራ፡ ጽዮን፡le liqā{sic} ṣanṣan Bārā Ṣeyonfr 57, 58, videasvid. ጽንጽንያ፡
Grébaut
ዐቃቤ፡ ሥራይ፡ ʿaqqābe śǝrāy «médecinfr, pharmacienfr» ― ባለ፡ መድኃኒት፡ Ms. BNFabb217, fol. 51r., videasvid. ሥራይ፡
127
Leslau
ዐቃቤ፡ ሥራይ ʿaqqābe śǝrāy physicianen, whitch doctoren; see 182–3, videasvid. ሥራይ 536a
ዐቃቤ፡ ሰዓት ʿaqqābe saʿāt ‘Times Keeper’ for the emperor’s schedules as well as for the hours of the prayers 66a
I,1[ رَقَبَ ] SubjunctivusSubj. ይዕቀብ፡ , Imperat. ዕቀብ፡ (forma ዕቅብ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,6 in editione Laur. lapsu calami scripta videtur),
1)custodirela, cumc.Acc., Regum liber biblicum IV.4 Reg. 9,14 ; Jesaiae prophetia.Jes. 21,12 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,21 ; Lucae evangelium.Luc. 11,21 ; Actus apostolorum.Act. 22,20 ; Matthaei Evangelium.Matth. 27,36 ; gregem Lucae evangelium.Luc. 2,8 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 30,31 ; ኮነ፡ የዐቅብ፡ አባግዐ፡ አቡሁ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 4 ; urbem Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 126,2 ; portam Judith liber apocryphus.Judith 13,11 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 14,27 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 10,24 ; hortum Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,15 ; cumc. እምነ፡ ablaaliquo: የዐቅብ፡ ገነተ፡ እምአዕዋፍ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 13 ; ከመ፡ ይዕቀቡ፡ ዘርኦሙ፡ እምገጸ፡ ቋዓት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 47 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 157 ; homines: እለ፡ የዐቅቡኪ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 52,8 ; እመ፡ ብከ፡ አዋልደ፡ ዕቀቦን፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,24 ; ለወለትከ፡ አጽንዓ፡ ዐቂቦታ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,10 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 26,15 .
c)custodire aliquid i.e. caute utila, cautionem adhiberela( in Acht nehmende): ዕቀብ፡ እገሪከ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,17 ; ዐቂበ፡ ልሳን፡ Fal.; ዘየዐቅብ፡ አፉሁ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 13,3 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 21,23 ; sequensseq. ርእሶ፡ vel ነፍሶ፡ i.q. caverela: ዕቀቡ፡ ነፍሰክሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 17,21 ; Deuteronomium.Deut. 4,9 ; Deuteronomium.Deut. 4,15 ; ዐቀብኩ፡ ነፍስየ፡ ከመ፡ ኢይብላዕ፡ Tob.1,11; ዕቀቡ፡ ርእሰክሙ፡ እምነ፡ አማልክት፡ 1 Evangelium Joannis.Joh. 5,21 ; ከመ፡ ይዕቀቡ፡ ነፍሶሙ፡ እምዝሙት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 7.
d)rationemlavel curam haberelaalicujus, respicerela, colerela: ዕቀብ፡ እመከ፡ μὴ ὑπερίδῃς τὴν μητέρα σου ἐπιμελεῖσθαι Tobit, liber apocryphus.Tob. 4,3 ; ዕቀቢ፡ ያዕቆብሃ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 19 ; ἐπισκέπτεσθαι Jacobi epistola.Jac. 1,27 ; ἐπιμελεῖσθαι Genesis liber Pentateuchi.Gen. 44,21 ; ዕቀብ፡ ዐርከከ፡ στέρξον Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,17 .
2)observarela, attenderela, absoluteabs.Jesaiae prophetia.Jes. 42,20 ; cumc.Acc.rei: ዘየዐቅብ፡ ንፋሰ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 11,4 ; ዕቀብ፡ ፍናዊሃ፡ ἐνεδρεύειν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,22 ; ዕቀብ፡ አፈ፡ ንጉሥ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 8,2 ; ዘየዐቅብ፡ ተግሣጸ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 13,18 ; ዐቀበ፡ ኵሎ፡ ፍናውየ፡ liber Jobi.Job 33,11 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 106,43 ; in malam partem: callide attenderela, insidiarila, cumc.Acc.Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,15 ; ሶበ፡ አበስኩ፡ እምዐቀብከኒ፡ liber Jobi.Job 10,14 .
4)servarela, reservarela, asservarela: ዐቂብ፡ ( oppositum, -o, -nituropp. አውጽኦ፡ ) Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 3,6 ; cumc.Acc.: Jeremiae prophetia.Jer. 43,20 varia lectiovar.; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,36 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 4,60 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 12,37 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 13,33 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,51 ; ማሕፀንተ፡ F.N. 29; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 6,20 ; Evangelium Joannis.Joh. 2,10 ; Evangelium Joannis.Joh. 12,7 ; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,17 .
a)in animo servare, memoria tenerela: ዐቀብኩ፡ ነገሮ፡ በልብየ፡ Danielis prophetia.Dan. 7,28 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,6 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,43 ; ዐቀቦ፡ ( ለሕልም፡ ) ውስተ፡ ልቡ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 1 apocr.; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,11 ; 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 21,12 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,14 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,1 .
α)peccata ( oppositum, -o, -nituropp.remissione): ዐቀብከ፡ ሊተ፡ ኀጢአተ፡ ንእስየ፡ liber Jobi.Job 13,26 ; M.M. f. 96.
β)reticerela: አብድ፡ ኢይክል፡ ዐቂበ፡ ነገር፡ ዘሰምዐ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 8,17 .
b)conservarela: ዐቀብከ፡ ሎቱ፡ ዘንተ፡ ምሕረተ፡ 3 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 3,6 ዐቀበ፡ መራደ፡ Amosi prophetia.Am. 1,11 ; ዘዐቀበ፡ ፈሪሀ፡ እግዚአብሔር፡ ( κρατῶν ) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,11 ; Judae epistola.Judae 6 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 16,15 ; Jacobi epistola.Jac. 1,27 ; omisso Acc., ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 4,3 . Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ዐቀበ፡ ዘ፡ ጠበቀ።
ʿaqaba
Grébaut
ዐቀበ፡ ልቡና፡ ʿaqaba lǝbbunā «garder fidélitéfr» በእንተ፡ ዘሐነፁ፡ ማኅፈደ፡ ዐላውያነ፡ እግዚአብሔር፡ ወጻመዉ፡ ከንቶ፡ ሶበ፡ ሐለዩ፡ እኩየ፡ ወኤቦርሰ፡ ኢኀበረ፡ ምስሌሆሙ፡ ዳእሙ፡ ዐቀበ፡ ልቡናሁ፡ ለእግዚአብሔር፡ ዘእንበለ፡ ድነት። 157, videasvid. ልቡና፡
35
Leslau
ዐቀበ ʿaqaba (yǝʿqab) guarden, stand guarden, watchen, keep watchen, keep safeen, safequarden, keepen, tenden (flocks), preserveen, take care ofen, care foren, take heeden, protecten, handle with careen, observeen (the law, a holiday) 66a
I,1[ رَقَبَ ] SubjunctivusSubj. ይዕቀብ፡ , Imperat. ዕቀብ፡ (forma ዕቅብ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,6 in editione Laur. lapsu calami scripta videtur),
1)custodirela, cumc.Acc., Regum liber biblicum IV.4 Reg. 9,14 ; Jesaiae prophetia.Jes. 21,12 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,21 ; Lucae evangelium.Luc. 11,21 ; Actus apostolorum.Act. 22,20 ; Matthaei Evangelium.Matth. 27,36 ; gregem Lucae evangelium.Luc. 2,8 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 30,31 ; ኮነ፡ የዐቅብ፡ አባግዐ፡ አቡሁ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 4 ; urbem Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 126,2 ; portam Judith liber apocryphus.Judith 13,11 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 14,27 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 10,24 ; hortum Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,15 ; cumc. እምነ፡ ablaaliquo: የዐቅብ፡ ገነተ፡ እምአዕዋፍ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 13 ; ከመ፡ ይዕቀቡ፡ ዘርኦሙ፡ እምገጸ፡ ቋዓት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 47 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 157 ; homines: እለ፡ የዐቅቡኪ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 52,8 ; እመ፡ ብከ፡ አዋልደ፡ ዕቀቦን፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,24 ; ለወለትከ፡ አጽንዓ፡ ዐቂቦታ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,10 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 26,15 .
c)custodire aliquid i.e. caute utila, cautionem adhiberela( in Acht nehmende): ዕቀብ፡ እገሪከ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,17 ; ዐቂበ፡ ልሳን፡ Fal.; ዘየዐቅብ፡ አፉሁ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 13,3 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 21,23 ; sequensseq. ርእሶ፡ vel ነፍሶ፡ i.q. caverela: ዕቀቡ፡ ነፍሰክሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 17,21 ; Deuteronomium.Deut. 4,9 ; Deuteronomium.Deut. 4,15 ; ዐቀብኩ፡ ነፍስየ፡ ከመ፡ ኢይብላዕ፡ Tob.1,11; ዕቀቡ፡ ርእሰክሙ፡ እምነ፡ አማልክት፡ 1 Evangelium Joannis.Joh. 5,21 ; ከመ፡ ይዕቀቡ፡ ነፍሶሙ፡ እምዝሙት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 7.
d)rationemlavel curam haberelaalicujus, respicerela, colerela: ዕቀብ፡ እመከ፡ μὴ ὑπερίδῃς τὴν μητέρα σου ἐπιμελεῖσθαι Tobit, liber apocryphus.Tob. 4,3 ; ዕቀቢ፡ ያዕቆብሃ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 19 ; ἐπισκέπτεσθαι Jacobi epistola.Jac. 1,27 ; ἐπιμελεῖσθαι Genesis liber Pentateuchi.Gen. 44,21 ; ዕቀብ፡ ዐርከከ፡ στέρξον Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,17 .
2)observarela, attenderela, absoluteabs.Jesaiae prophetia.Jes. 42,20 ; cumc.Acc.rei: ዘየዐቅብ፡ ንፋሰ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 11,4 ; ዕቀብ፡ ፍናዊሃ፡ ἐνεδρεύειν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,22 ; ዕቀብ፡ አፈ፡ ንጉሥ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 8,2 ; ዘየዐቅብ፡ ተግሣጸ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 13,18 ; ዐቀበ፡ ኵሎ፡ ፍናውየ፡ liber Jobi.Job 33,11 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 106,43 ; in malam partem: callide attenderela, insidiarila, cumc.Acc.Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,15 ; ሶበ፡ አበስኩ፡ እምዐቀብከኒ፡ liber Jobi.Job 10,14 .
4)servarela, reservarela, asservarela: ዐቂብ፡ ( oppositum, -o, -nituropp. አውጽኦ፡ ) Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 3,6 ; cumc.Acc.: Jeremiae prophetia.Jer. 43,20 varia lectiovar.; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,36 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 4,60 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 12,37 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 13,33 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,51 ; ማሕፀንተ፡ F.N. 29; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 6,20 ; Evangelium Joannis.Joh. 2,10 ; Evangelium Joannis.Joh. 12,7 ; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,17 .
a)in animo servare, memoria tenerela: ዐቀብኩ፡ ነገሮ፡ በልብየ፡ Danielis prophetia.Dan. 7,28 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,6 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,43 ; ዐቀቦ፡ ( ለሕልም፡ ) ውስተ፡ ልቡ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 1 apocr.; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,11 ; 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 21,12 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,14 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,1 .
α)peccata ( oppositum, -o, -nituropp.remissione): ዐቀብከ፡ ሊተ፡ ኀጢአተ፡ ንእስየ፡ liber Jobi.Job 13,26 ; M.M. f. 96.
β)reticerela: አብድ፡ ኢይክል፡ ዐቂበ፡ ነገር፡ ዘሰምዐ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 8,17 .
b)conservarela: ዐቀብከ፡ ሎቱ፡ ዘንተ፡ ምሕረተ፡ 3 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 3,6 ዐቀበ፡ መራደ፡ Amosi prophetia.Am. 1,11 ; ዘዐቀበ፡ ፈሪሀ፡ እግዚአብሔር፡ ( κρατῶν ) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,11 ; Judae epistola.Judae 6 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 16,15 ; Jacobi epistola.Jac. 1,27 ; omisso Acc., ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 4,3 . Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ዐቀበ፡ ዘ፡ ጠበቀ።
ʿaqaba
Grébaut
ዐቀበ፡ ልቡና፡ ʿaqaba lǝbbunā «garder fidélitéfr» በእንተ፡ ዘሐነፁ፡ ማኅፈደ፡ ዐላውያነ፡ እግዚአብሔር፡ ወጻመዉ፡ ከንቶ፡ ሶበ፡ ሐለዩ፡ እኩየ፡ ወኤቦርሰ፡ ኢኀበረ፡ ምስሌሆሙ፡ ዳእሙ፡ ዐቀበ፡ ልቡናሁ፡ ለእግዚአብሔር፡ ዘእንበለ፡ ድነት። 157, videasvid. ልቡና፡
35
Leslau
ዐቀበ ʿaqaba (yǝʿqab) guarden, stand guarden, watchen, keep watchen, keep safeen, safequarden, keepen, tenden (flocks), preserveen, take care ofen, care foren, take heeden, protecten, handle with careen, observeen (the law, a holiday) 66a
I,1[ رَقَبَ ] SubjunctivusSubj. ይዕቀብ፡ , Imperat. ዕቀብ፡ (forma ዕቅብ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,6 in editione Laur. lapsu calami scripta videtur),
1)custodirela, cumc.Acc., Regum liber biblicum IV.4 Reg. 9,14 ; Jesaiae prophetia.Jes. 21,12 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,21 ; Lucae evangelium.Luc. 11,21 ; Actus apostolorum.Act. 22,20 ; Matthaei Evangelium.Matth. 27,36 ; gregem Lucae evangelium.Luc. 2,8 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 30,31 ; ኮነ፡ የዐቅብ፡ አባግዐ፡ አቡሁ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 4 ; urbem Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 126,2 ; portam Judith liber apocryphus.Judith 13,11 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 14,27 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 10,24 ; hortum Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,15 ; cumc. እምነ፡ ablaaliquo: የዐቅብ፡ ገነተ፡ እምአዕዋፍ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 13 ; ከመ፡ ይዕቀቡ፡ ዘርኦሙ፡ እምገጸ፡ ቋዓት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 47 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 157 ; homines: እለ፡ የዐቅቡኪ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 52,8 ; እመ፡ ብከ፡ አዋልደ፡ ዕቀቦን፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,24 ; ለወለትከ፡ አጽንዓ፡ ዐቂቦታ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,10 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 26,15 .
c)custodire aliquid i.e. caute utila, cautionem adhiberela( in Acht nehmende): ዕቀብ፡ እገሪከ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,17 ; ዐቂበ፡ ልሳን፡ Fal.; ዘየዐቅብ፡ አፉሁ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 13,3 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 21,23 ; sequensseq. ርእሶ፡ vel ነፍሶ፡ i.q. caverela: ዕቀቡ፡ ነፍሰክሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 17,21 ; Deuteronomium.Deut. 4,9 ; Deuteronomium.Deut. 4,15 ; ዐቀብኩ፡ ነፍስየ፡ ከመ፡ ኢይብላዕ፡ Tob.1,11; ዕቀቡ፡ ርእሰክሙ፡ እምነ፡ አማልክት፡ 1 Evangelium Joannis.Joh. 5,21 ; ከመ፡ ይዕቀቡ፡ ነፍሶሙ፡ እምዝሙት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 7.
d)rationemlavel curam haberelaalicujus, respicerela, colerela: ዕቀብ፡ እመከ፡ μὴ ὑπερίδῃς τὴν μητέρα σου ἐπιμελεῖσθαι Tobit, liber apocryphus.Tob. 4,3 ; ዕቀቢ፡ ያዕቆብሃ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 19 ; ἐπισκέπτεσθαι Jacobi epistola.Jac. 1,27 ; ἐπιμελεῖσθαι Genesis liber Pentateuchi.Gen. 44,21 ; ዕቀብ፡ ዐርከከ፡ στέρξον Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,17 .
2)observarela, attenderela, absoluteabs.Jesaiae prophetia.Jes. 42,20 ; cumc.Acc.rei: ዘየዐቅብ፡ ንፋሰ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 11,4 ; ዕቀብ፡ ፍናዊሃ፡ ἐνεδρεύειν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,22 ; ዕቀብ፡ አፈ፡ ንጉሥ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 8,2 ; ዘየዐቅብ፡ ተግሣጸ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 13,18 ; ዐቀበ፡ ኵሎ፡ ፍናውየ፡ liber Jobi.Job 33,11 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 106,43 ; in malam partem: callide attenderela, insidiarila, cumc.Acc.Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,15 ; ሶበ፡ አበስኩ፡ እምዐቀብከኒ፡ liber Jobi.Job 10,14 .
4)servarela, reservarela, asservarela: ዐቂብ፡ ( oppositum, -o, -nituropp. አውጽኦ፡ ) Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 3,6 ; cumc.Acc.: Jeremiae prophetia.Jer. 43,20 varia lectiovar.; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,36 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 4,60 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 12,37 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 13,33 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,51 ; ማሕፀንተ፡ F.N. 29; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 6,20 ; Evangelium Joannis.Joh. 2,10 ; Evangelium Joannis.Joh. 12,7 ; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,17 .
a)in animo servare, memoria tenerela: ዐቀብኩ፡ ነገሮ፡ በልብየ፡ Danielis prophetia.Dan. 7,28 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,6 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,43 ; ዐቀቦ፡ ( ለሕልም፡ ) ውስተ፡ ልቡ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 1 apocr.; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,11 ; 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 21,12 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,14 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,1 .
α)peccata ( oppositum, -o, -nituropp.remissione): ዐቀብከ፡ ሊተ፡ ኀጢአተ፡ ንእስየ፡ liber Jobi.Job 13,26 ; M.M. f. 96.
β)reticerela: አብድ፡ ኢይክል፡ ዐቂበ፡ ነገር፡ ዘሰምዐ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 8,17 .
b)conservarela: ዐቀብከ፡ ሎቱ፡ ዘንተ፡ ምሕረተ፡ 3 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 3,6 ዐቀበ፡ መራደ፡ Amosi prophetia.Am. 1,11 ; ዘዐቀበ፡ ፈሪሀ፡ እግዚአብሔር፡ ( κρατῶν ) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,11 ; Judae epistola.Judae 6 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 16,15 ; Jacobi epistola.Jac. 1,27 ; omisso Acc., ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 4,3 . Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ዐቀበ፡ ዘ፡ ጠበቀ።
ʿaqaba
Grébaut
ዐቀበ፡ ልቡና፡ ʿaqaba lǝbbunā «garder fidélitéfr» በእንተ፡ ዘሐነፁ፡ ማኅፈደ፡ ዐላውያነ፡ እግዚአብሔር፡ ወጻመዉ፡ ከንቶ፡ ሶበ፡ ሐለዩ፡ እኩየ፡ ወኤቦርሰ፡ ኢኀበረ፡ ምስሌሆሙ፡ ዳእሙ፡ ዐቀበ፡ ልቡናሁ፡ ለእግዚአብሔር፡ ዘእንበለ፡ ድነት። 157, videasvid. ልቡና፡
35
Leslau
ዐቀበ ʿaqaba (yǝʿqab) guarden, stand guarden, watchen, keep watchen, keep safeen, safequarden, keepen, tenden (flocks), preserveen, take care ofen, care foren, take heeden, protecten, handle with careen, observeen (the law, a holiday) 66a
I,1[ رَقَبَ ] SubjunctivusSubj. ይዕቀብ፡ , Imperat. ዕቀብ፡ (forma ዕቅብ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,6 in editione Laur. lapsu calami scripta videtur),
1)custodirela, cumc.Acc., Regum liber biblicum IV.4 Reg. 9,14 ; Jesaiae prophetia.Jes. 21,12 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,21 ; Lucae evangelium.Luc. 11,21 ; Actus apostolorum.Act. 22,20 ; Matthaei Evangelium.Matth. 27,36 ; gregem Lucae evangelium.Luc. 2,8 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 30,31 ; ኮነ፡ የዐቅብ፡ አባግዐ፡ አቡሁ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 4 ; urbem Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 126,2 ; portam Judith liber apocryphus.Judith 13,11 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 14,27 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 10,24 ; hortum Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,15 ; cumc. እምነ፡ ablaaliquo: የዐቅብ፡ ገነተ፡ እምአዕዋፍ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 13 ; ከመ፡ ይዕቀቡ፡ ዘርኦሙ፡ እምገጸ፡ ቋዓት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 47 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 157 ; homines: እለ፡ የዐቅቡኪ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 52,8 ; እመ፡ ብከ፡ አዋልደ፡ ዕቀቦን፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,24 ; ለወለትከ፡ አጽንዓ፡ ዐቂቦታ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,10 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 26,15 .
c)custodire aliquid i.e. caute utila, cautionem adhiberela( in Acht nehmende): ዕቀብ፡ እገሪከ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,17 ; ዐቂበ፡ ልሳን፡ Fal.; ዘየዐቅብ፡ አፉሁ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 13,3 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 21,23 ; sequensseq. ርእሶ፡ vel ነፍሶ፡ i.q. caverela: ዕቀቡ፡ ነፍሰክሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 17,21 ; Deuteronomium.Deut. 4,9 ; Deuteronomium.Deut. 4,15 ; ዐቀብኩ፡ ነፍስየ፡ ከመ፡ ኢይብላዕ፡ Tob.1,11; ዕቀቡ፡ ርእሰክሙ፡ እምነ፡ አማልክት፡ 1 Evangelium Joannis.Joh. 5,21 ; ከመ፡ ይዕቀቡ፡ ነፍሶሙ፡ እምዝሙት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 7.
d)rationemlavel curam haberelaalicujus, respicerela, colerela: ዕቀብ፡ እመከ፡ μὴ ὑπερίδῃς τὴν μητέρα σου ἐπιμελεῖσθαι Tobit, liber apocryphus.Tob. 4,3 ; ዕቀቢ፡ ያዕቆብሃ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 19 ; ἐπισκέπτεσθαι Jacobi epistola.Jac. 1,27 ; ἐπιμελεῖσθαι Genesis liber Pentateuchi.Gen. 44,21 ; ዕቀብ፡ ዐርከከ፡ στέρξον Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,17 .
2)observarela, attenderela, absoluteabs.Jesaiae prophetia.Jes. 42,20 ; cumc.Acc.rei: ዘየዐቅብ፡ ንፋሰ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 11,4 ; ዕቀብ፡ ፍናዊሃ፡ ἐνεδρεύειν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,22 ; ዕቀብ፡ አፈ፡ ንጉሥ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 8,2 ; ዘየዐቅብ፡ ተግሣጸ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 13,18 ; ዐቀበ፡ ኵሎ፡ ፍናውየ፡ liber Jobi.Job 33,11 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 106,43 ; in malam partem: callide attenderela, insidiarila, cumc.Acc.Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,15 ; ሶበ፡ አበስኩ፡ እምዐቀብከኒ፡ liber Jobi.Job 10,14 .
4)servarela, reservarela, asservarela: ዐቂብ፡ ( oppositum, -o, -nituropp. አውጽኦ፡ ) Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 3,6 ; cumc.Acc.: Jeremiae prophetia.Jer. 43,20 varia lectiovar.; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,36 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 4,60 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 12,37 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 13,33 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,51 ; ማሕፀንተ፡ F.N. 29; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 6,20 ; Evangelium Joannis.Joh. 2,10 ; Evangelium Joannis.Joh. 12,7 ; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,17 .
a)in animo servare, memoria tenerela: ዐቀብኩ፡ ነገሮ፡ በልብየ፡ Danielis prophetia.Dan. 7,28 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,6 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,43 ; ዐቀቦ፡ ( ለሕልም፡ ) ውስተ፡ ልቡ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 1 apocr.; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,11 ; 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 21,12 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,14 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,1 .
α)peccata ( oppositum, -o, -nituropp.remissione): ዐቀብከ፡ ሊተ፡ ኀጢአተ፡ ንእስየ፡ liber Jobi.Job 13,26 ; M.M. f. 96.
β)reticerela: አብድ፡ ኢይክል፡ ዐቂበ፡ ነገር፡ ዘሰምዐ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 8,17 .
b)conservarela: ዐቀብከ፡ ሎቱ፡ ዘንተ፡ ምሕረተ፡ 3 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 3,6 ዐቀበ፡ መራደ፡ Amosi prophetia.Am. 1,11 ; ዘዐቀበ፡ ፈሪሀ፡ እግዚአብሔር፡ ( κρατῶν ) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,11 ; Judae epistola.Judae 6 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 16,15 ; Jacobi epistola.Jac. 1,27 ; omisso Acc., ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 4,3 . Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ዐቀበ፡ ዘ፡ ጠበቀ።
ʿaqaba
Grébaut
ዐቀበ፡ ልቡና፡ ʿaqaba lǝbbunā «garder fidélitéfr» በእንተ፡ ዘሐነፁ፡ ማኅፈደ፡ ዐላውያነ፡ እግዚአብሔር፡ ወጻመዉ፡ ከንቶ፡ ሶበ፡ ሐለዩ፡ እኩየ፡ ወኤቦርሰ፡ ኢኀበረ፡ ምስሌሆሙ፡ ዳእሙ፡ ዐቀበ፡ ልቡናሁ፡ ለእግዚአብሔር፡ ዘእንበለ፡ ድነት። 157, videasvid. ልቡና፡
35
Leslau
ዐቀበ ʿaqaba (yǝʿqab) guarden, stand guarden, watchen, keep watchen, keep safeen, safequarden, keepen, tenden (flocks), preserveen, take care ofen, care foren, take heeden, protecten, handle with careen, observeen (the law, a holiday) 66a
I,1[ رَقَبَ ] SubjunctivusSubj. ይዕቀብ፡ , Imperat. ዕቀብ፡ (forma ዕቅብ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,6 in editione Laur. lapsu calami scripta videtur),
1)custodirela, cumc.Acc., Regum liber biblicum IV.4 Reg. 9,14 ; Jesaiae prophetia.Jes. 21,12 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,21 ; Lucae evangelium.Luc. 11,21 ; Actus apostolorum.Act. 22,20 ; Matthaei Evangelium.Matth. 27,36 ; gregem Lucae evangelium.Luc. 2,8 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 30,31 ; ኮነ፡ የዐቅብ፡ አባግዐ፡ አቡሁ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 4 ; urbem Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 126,2 ; portam Judith liber apocryphus.Judith 13,11 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 14,27 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 10,24 ; hortum Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,15 ; cumc. እምነ፡ ablaaliquo: የዐቅብ፡ ገነተ፡ እምአዕዋፍ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 13 ; ከመ፡ ይዕቀቡ፡ ዘርኦሙ፡ እምገጸ፡ ቋዓት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 47 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 157 ; homines: እለ፡ የዐቅቡኪ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 52,8 ; እመ፡ ብከ፡ አዋልደ፡ ዕቀቦን፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,24 ; ለወለትከ፡ አጽንዓ፡ ዐቂቦታ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,10 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 26,15 .
c)custodire aliquid i.e. caute utila, cautionem adhiberela( in Acht nehmende): ዕቀብ፡ እገሪከ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,17 ; ዐቂበ፡ ልሳን፡ Fal.; ዘየዐቅብ፡ አፉሁ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 13,3 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 21,23 ; sequensseq. ርእሶ፡ vel ነፍሶ፡ i.q. caverela: ዕቀቡ፡ ነፍሰክሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 17,21 ; Deuteronomium.Deut. 4,9 ; Deuteronomium.Deut. 4,15 ; ዐቀብኩ፡ ነፍስየ፡ ከመ፡ ኢይብላዕ፡ Tob.1,11; ዕቀቡ፡ ርእሰክሙ፡ እምነ፡ አማልክት፡ 1 Evangelium Joannis.Joh. 5,21 ; ከመ፡ ይዕቀቡ፡ ነፍሶሙ፡ እምዝሙት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 7.
d)rationemlavel curam haberelaalicujus, respicerela, colerela: ዕቀብ፡ እመከ፡ μὴ ὑπερίδῃς τὴν μητέρα σου ἐπιμελεῖσθαι Tobit, liber apocryphus.Tob. 4,3 ; ዕቀቢ፡ ያዕቆብሃ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 19 ; ἐπισκέπτεσθαι Jacobi epistola.Jac. 1,27 ; ἐπιμελεῖσθαι Genesis liber Pentateuchi.Gen. 44,21 ; ዕቀብ፡ ዐርከከ፡ στέρξον Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,17 .
2)observarela, attenderela, absoluteabs.Jesaiae prophetia.Jes. 42,20 ; cumc.Acc.rei: ዘየዐቅብ፡ ንፋሰ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 11,4 ; ዕቀብ፡ ፍናዊሃ፡ ἐνεδρεύειν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,22 ; ዕቀብ፡ አፈ፡ ንጉሥ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 8,2 ; ዘየዐቅብ፡ ተግሣጸ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 13,18 ; ዐቀበ፡ ኵሎ፡ ፍናውየ፡ liber Jobi.Job 33,11 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 106,43 ; in malam partem: callide attenderela, insidiarila, cumc.Acc.Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,15 ; ሶበ፡ አበስኩ፡ እምዐቀብከኒ፡ liber Jobi.Job 10,14 .
4)servarela, reservarela, asservarela: ዐቂብ፡ ( oppositum, -o, -nituropp. አውጽኦ፡ ) Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 3,6 ; cumc.Acc.: Jeremiae prophetia.Jer. 43,20 varia lectiovar.; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,36 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 4,60 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 12,37 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 13,33 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,51 ; ማሕፀንተ፡ F.N. 29; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 6,20 ; Evangelium Joannis.Joh. 2,10 ; Evangelium Joannis.Joh. 12,7 ; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,17 .
a)in animo servare, memoria tenerela: ዐቀብኩ፡ ነገሮ፡ በልብየ፡ Danielis prophetia.Dan. 7,28 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,6 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,43 ; ዐቀቦ፡ ( ለሕልም፡ ) ውስተ፡ ልቡ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 1 apocr.; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,11 ; 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 21,12 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,14 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,1 .
α)peccata ( oppositum, -o, -nituropp.remissione): ዐቀብከ፡ ሊተ፡ ኀጢአተ፡ ንእስየ፡ liber Jobi.Job 13,26 ; M.M. f. 96.
β)reticerela: አብድ፡ ኢይክል፡ ዐቂበ፡ ነገር፡ ዘሰምዐ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 8,17 .
b)conservarela: ዐቀብከ፡ ሎቱ፡ ዘንተ፡ ምሕረተ፡ 3 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 3,6 ዐቀበ፡ መራደ፡ Amosi prophetia.Am. 1,11 ; ዘዐቀበ፡ ፈሪሀ፡ እግዚአብሔር፡ ( κρατῶν ) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,11 ; Judae epistola.Judae 6 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 16,15 ; Jacobi epistola.Jac. 1,27 ; omisso Acc., ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 4,3 . Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ዐቀበ፡ ዘ፡ ጠበቀ።
ʿaqaba
Grébaut
ዐቀበ፡ ልቡና፡ ʿaqaba lǝbbunā «garder fidélitéfr» በእንተ፡ ዘሐነፁ፡ ማኅፈደ፡ ዐላውያነ፡ እግዚአብሔር፡ ወጻመዉ፡ ከንቶ፡ ሶበ፡ ሐለዩ፡ እኩየ፡ ወኤቦርሰ፡ ኢኀበረ፡ ምስሌሆሙ፡ ዳእሙ፡ ዐቀበ፡ ልቡናሁ፡ ለእግዚአብሔር፡ ዘእንበለ፡ ድነት። 157, videasvid. ልቡና፡
35
Leslau
ዐቀበ ʿaqaba (yǝʿqab) guarden, stand guarden, watchen, keep watchen, keep safeen, safequarden, keepen, tenden (flocks), preserveen, take care ofen, care foren, take heeden, protecten, handle with careen, observeen (the law, a holiday) 66a
II,1, ut videtur: animam intercluderelaalicui (suffocare): Deus ዐቀቦ፡ ለዮናስ፡ በከርሠ፡ ዐንበሪ፡ ከመ፡ ኢያኅዝዞ፡ ሞገደ፡ ባሕር፡ not able to find explanation in abbreviation listM.M. f. 145 . { not able to find explanation in abbreviation listOrat. Jonae 6 var. in not able to find explanation in abbreviation listLud. Psalt. p. 421 } not able to find explanation in abbreviation listRad. Abb. : አኅዘዘ፡ ብ፡ ስርግርግ፡ አደረገ፡ quod d’Abbadie exposuit: fit perdre l’haleine, comme lorsqu’on entre dans l’eau froide.
i.q. עקד عقد (vic. אגד አገደ፡ اكد et ዐቀጸ፡ ) ligarela, vincirela, constringerela, nodarela. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ዐቀደ፡ ዐቀጸ፡ ዐነገ፡ ሞቅሐ፡ ከልተፈ፡ ኀመየ፡ ብ፡ አሰረ።
inusitatusinus., عقف inflexitla(vic. ዐቀደ፡ et ዐቀጸ፡ ). radixrad.inusitatusinus., quae primitus ligandilapotestatem habuit ( גִּיד אָגַד , إِجَادٌ , أَكَّدَ , עָקד ዐቀደ፡ ), deinde in significatum firmilaet robustilaabiit ( مُؤْجَدٌ أَكَّدَ عَكِدٌ عُكْدَةٌ ). II,1
1)laqueis implicarela, illaquearelapedes alicujus, { supplantarela}, pede supposito vel laqueo improvidum prosternerela: συμποδίζειν Genesis liber Pentateuchi.Gen. 22,9 (nisi ዐቀደ፡ emendare malueris); Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 17,43 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 77,35 ; πτερνίζειν Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,36 ; በውስተ፡ ከርሥ፡ አዕቀጾ፡ ለእኁሁ፡ Hosea.Hos. 12,3 ; ኵሉ፡ እኊ፡ አዕቅጾ፡ ያዐቅጽ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 9,4 ; σκελίζειν አነ፡ ኣዐቅጾሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 10,18 ; ὑποσκελίζειν Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 16,13 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 139,5 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 24 Enc.; Maʃshafa Genzat.Genz. f. 12.
2)translatetransl.
a)insidiarila, defraudarela: ያዐቅጾኑ፡ ሰብእ፡ ለእግዚአብሔር፡ πτερνιεῖ Malachiae prophetia.Mal. 3,8 .
b)dololavel fraude detorquerela: አዕቅጾቶሙ፡ እምፍኖተ፡ ጽድቅ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 1. Voc. Ae.la: አዕቀጸ፡ ዘ፡ አሰረ።
I,2[proprie: verschränken , verwickeln ; videasvid. عقص عقش عقط عقف al., nec non ዐቀደ፡ ] illaquearela, impedirela, intricarelaJudicum liber.Jud. 11,35 ; ሰይጣን፡ ይዔቅጽ፡ በስዉር፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 100. ʾaʿqaṣa hinderen, impedeenostacolareitወአዕቀጾሙ፡ በኀይለ፡ መጻሕፍት፡ ወሞኦሙ፡ በፍትሕ፡Ma li ostacolò con la potenza dei libri e li sconfisse con la giustiziait 112 (192) l. 8-9 (ed.); 113 (193) l. 8-9 (tr.)