Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

Substantivumsubst., plerumque m.
1)imagola, similitudola, speciesla( ὁμοιότης , εἰκών ) Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,26 ; Jacobi epistola.Jac. 3,9 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 16,10 ; ገብሮ፡ በአርአያ፡ ዚአሁ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,23 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 7,26 ( εἰκών ); Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 17,20 ; ከመዝ፡ አርአያ፡ አምሳለ፡ ስብሐቲሁ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 2,1 ; Christus አርአያሁ፡ ለእግዚአብሔር፡ ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 4,4 ; አርአያ፡ ገጹ፡ χαρακτὴρ τῆς ὑποστάσεως αὐτοῦ ad Hebraeos epistola.Hebr. 1,3 romanae editionisrom.; መልክዐ፡ አርአያሁ፡ ለዘወለዶ፡ χαρακτὴρ τῆς ὑποστάσεως τοῦ γεννήσαντος αὐτόν not able to find explanation in abbreviation listCyr. c. Pall. f. 67.
b)passim usurpatur praepositionis et conjunctionis instar
α) በአርአያሆን፡ secundum similitudinem earumla( ἐπί cumc.Acc.) Genesis liber Pentateuchi.Gen. 30,38 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 30,39 .
β) አርአያ፡ ceula, tamquamla, instarla, quasilaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 27 Enc. ; አርአያ፡ ብዙኅ፡ ዝናም፡ magnae pluviae instarlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 25 Enc. ; አርአያ፡ ይነውም፡ ዘልፈ፡ tamquam semper dormiretlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TerrSx. Ter 21 Enc. ; አርአያ፡ ዘ፡ eodem modo quolap. 502 n. 39.
2)normala; formalavel specieslarei ab artifice imitandae, παράδειγμα Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 25,9 ; Paralipomenon liber I.1 Par. 28,11 sequensseq.; አርአያ፡ ምስለ፡ ቀዳሚ፡ አርአያሁ፡ ይዔሪ፡ ἡ εἰκὼν ὡς τὸ ἀρχέτυπον not able to find explanation in abbreviation listCyr. ad Theod. f. 12 ; etiam normaladoctrinae ad Romanos epistola Pauli.Rom. 6,17 .
3)exemplumla, exemplarla
b)ad terrendos et admonendos alios, spectaculumla: Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 27,3 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 62,12 ; Judae epistola.Judae 7 ; ይከውኑ፡ አርአያ፡ ለኵሉ፡ ዘሥጋ፡ εἰς ὅρασιν Jesaiae prophetia.Jes. 66,24 .
c)libri (transcriptum), apographumla: ወሀቦ፡ አርአያሃ፡ ( ለመጽሐፍ፡ ) ያርእያሃ፡ ለአስቴር፡ Esther, liber biblicus.Esth. 4,8 ; አርአያ፡ መጽሐፉ፡ ለኤርምያስ፡ ἀντίγραφον ἐπιστολῆς Epistola Jeremiae, apocrypha.Ep. Jer. 1.
5)passim i.q. ርእየት፡ faciesla, speciesla, ut: ታሤኒ፡ ገጻ፡ ወታሰረጕ፡ አርአያሃ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 5.
Substantivumsubst., m. et fem. (ut Jesaiae prophetia.Jes. 14,17 ; Jesaiae prophetia.Jes. 34,1 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 1,19 varia lectiovar.; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 9,8 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 92,2 ), pluralisPl. ዓለማት፡ [ עוֹלָם ܥܳܠܰܡ عَالَمٌ ; de hujus nominis perantiqui etymo videasvid. 91]
1)
a)aevumla, saeculumla, tempus antiquumla: ዓለምነ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 89,8 ; Henoch ኮነ፡ አርአያ፡ ለዓለም፡ ከመ፡ ይነስሑ፡ γενεαί Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 44,16 ; ቀደምተ፡ ዓለም፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 2,10 ; liber Jobi.Job 8,8 ; በከመ፡ መዋዕለ፡ ዓለም፡ Michaei prophetia.Mich. 7,14 ; እምዓለም፡ Jeremiae prophetia.Jer. 2,20 .
b)tempus remotissimumlasive praeteritum sive futurum, tempus perpetuumla, saeculala, aeternitasla, αἰών , αἰῶνες , Deus ንጉሠ፡ ዓለም፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 13,6 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 12 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 25 ; እግዚአ፡ ዓለማት፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 81,10 ; በኵሉ፡ ዓለማት፡ ዘይመጽእ፡ Judae epistola.Judae 25 ; እስከ፡ ኵሎን፡ ዓለማት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 22 ; አበ፡ ዓለም፡ Jesaiae prophetia.Jes. 9,6 versio alteravers. alt.; እስከ፡ መዋዕለ፡ ዓለም፡ Jesaiae prophetia.Jes. 18,7 .
2)mundusla,
a)rerum universitasla, res creataela, Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,2 ; እምቅድመ፡ ይትፈጠር፡ ዓለም፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,9 ; ውስተ፡ ኵሉ፡ ዓለም፡ ἐν ἀμετρήτῳ κτίσει Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 16,17 ; እምፍጥረተ፡ ዓለም፡ liber Jobi.Job 3,18 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 2,35 ; Evangelium Joannis.Joh. 17,24 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 1,20 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 4,3 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,20 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,20 ( κτίσις ); laudant eum coeli et terrae ምስለ፡ ኵሉ፡ ዓለሞሙ፡ ( σὺν τῷ κόσμῳ αὐτῶν ) not able to find explanation in abbreviation listLit. Orth. ; እምቅድመ፡ ዓለም፡ ἀπ ἀρχῆς κόσμου Matthaei Evangelium.Matth. 24,21 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 41,4 ; እምቅድመ፡ ዓለም፡ ወእስከ፡ ለዓለም፡ ἀπὸ τοῦ αἰῶνος καὶ ἕως τοῦ αἰῶνος Paralipomenon liber I.1 Par. 29,10 ; n. 952Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 89,2 .
d)munduslavel saeculumlasensu biblico et ecclesiastico, quatenus opponitur
β)vitae monachorum et eremitarum, ut: ነበረ፡ ውስተ፡ ዓለም፡ እምቅድመ፡ ይመንኵስ፡ ፳ ዓመተ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 8 ; not able to find explanation in abbreviation listMasc. 14 ; ፈለሱ፡ ገዳመ፡ ወመነኑ፡ ዓለመ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 153.
ʾarʾayā
Grébaut
አርአያ፡ ʾarʾayā «exemplefr, modèlefr, imagefr, figurefr, aspectfr, typefr; (adverbe) commefr, semblablementfr, à l’instar defr» ― አምሳያ፡ , አብነት፡ Ms. BNFabb217, fol. 60v.
154
Leslau
አርአያ ʾarʾayā exemplaren, similitudeen, likenessen, exampleen, appearanceen, spectacleen, figureen, formen, shapeen, typeen, imageen, aspecten, normen, patternen, modelen, standarden, copyen, transcriptionen; just asen, likeen, asen
አርአያ፡ ዘ ʾarʾayā za + imperfect the same way asen + verb
459a
ʿālam
Cross-references: for መናኔ፡ ዓለም፡ videasvid. መናኒ፡
vel ተንባል፡ , nec non ተንብል፡ Substantivumsubst., m. , pluralisPl. ተናብል፡ ( Lucae evangelium.Luc. 19,14 romanae editionisrom.), ተናብልት፡ , etiam ተንበላት፡ et ተንባላት፡ , nec non ተንብላን፡ (Deg.)
1)oratorla, interpresla, legatusla, πρέσβεις ተናብልት፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 21,21 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 22,5 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 67,34 ; Hosea.Hos. 5,13 ; Jesaiae prophetia.Jes. 21,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 39,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 57,9 ; Lucae evangelium.Luc. 19,14 ; ἄγγελοι Paralipomenon liber I.1 Par. 14,1 ; Paralipomenon liber I.1 Par. 19,2 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 35,21 ; ὅμηρα ተንበላት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 18,2 versio alteravers. alt.; ተንባል፡ Jesaiae prophetia.Jes. 63,9 varia lectiovar.; ሰላም፡ ለከ፡ (Thomae Apost.) ለብሔረ፡ ህንደኬ፡ መልአካ፤ እንዘ፡ ትከውን፡ ሎቱ፡ ተንባለ፡ ( ተንበለ፡ Lud.) ወኮቶሊካ፤ ለንጉሠ፡ ጎና፡ ሐነጽከ፡ በሰማይ፡ ታዕካ፤ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 9 Enc.
2)intercessorla, deprecatorla: ኄራን፡ ወተንብላን፡ እለ፡ ይስእሉ፡ ምሕረተ፡ ለውሉደ፡ ሰብእ፡ Deg.
3) ተንበላት፡ vel ተንባላት፡ (raro ትንባላት፡ ut not able to find explanation in abbreviation listCat. Mus. Brit. p. 18 ) „in specie vocantur Chalifaelasive successores Muhammedisla, qui semet رسول الله ( ተንበለ፡ አምላክ፡ ) dictitavit“ (Lud.), ut: እምቅድመ፡ ይንግሡ፡ ተንበላት፡ በግብጽ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TerrSx. Ter 8 Enc. ; እምሥጋዌ፡ እስከ፡ ተንበላት፡፮፻፲ወ፬ ዓመት፡ vel እምሰማዕታት፡ እስከ፡ ተንበላት፡ ፫፻፴ወ፰ Lud. e Comp. eccl.; ዓመተ፡ vel ሐሳበ፡ ተንባላት፡ Abush.; deinde in genere
4)Muhammedani vel Muslimi, Abtelisat. IIae recensionis. pars Synodi. Numerus significat canones.II Abt. 66 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TerrSx. Ter 8 ; ዐረብ፡ ተንባላት፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 4 ; ብሔረ፡ ተንበላት፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 13 Enc. ; ምስለ፡ ተንበላት፡ ወአይሁድ፡ not able to find explanation in abbreviation listKedr f. 77 ; ንጉሠ፡ ተንበላት፡ Lud. e V. S.; ነቢየ፡ ተንበላት፡ Gadela Tacla-Haimânôt.Gad. T. H. Etiam pro SingularisSing.accipitur ተንበላት፡ , ut: ኮነ፡ አቡሁ፡ ተንባላተ፡ ወአውሰበ፡ ብእሲተ፡ ክርስቲያናዊተ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 19 ; ለእመ፡ ዘመወ፡ ማእምን፡ አው፡ ማእምንት፡ በተንበላት፡ አው፡ ዘኢኮነ፡ ማእምነ፡ Kedr f. 81. n. 563
tanbal Muslimen ወእምዝ፡ እምድኅረ፡ ፫ወርኅ፡ አዘዘ፡ ንጉሥ፡ ካዕበ፡ ይሰድዎ፡ ብሔረ፡ ደዋሮ፡ ውስተ፡ ሀገር፡ እንተ፡ ይብልዋ፡ ጻክራ፡ እስመ፡ ሃሎ፡ ህየ፡ መቃብረ፡ ተንበላት፡ ዘመኰንነ፡ ዓደል።Then after three months, the king ordered again that they took him to the province Däwwaro, to a city called Ṣakra, because there was there the cemetry of the Muslims of the governor of ʿAdälen 81 l. 15-18 (ed.) , 70 l. 20-23 (tr.) ; አንሰ፡ ኢይበልዕ፡ ሥጋ፡ በዝ፡ ብሔር፡ እስመ፡ ሥርዐተ፡ ብሔርክሙ፡ ኢጥዑም፡ ለዜንዎ፡ እስመ፡ ትበልዑ፡ ክርስቲያን፡ ዘሐረዱ፡ ተንባላት፡ ወተንበላትኒ፡ ይበልዑ፡ ዘሐረዱ፡ ክርስቲያን፡As for me, I will not eat meat in this country because the habit of your country is not good (even) to recount, for you Christians eat what the Muslims butchered and the Muslims eat what the Christians butchereden 46 (342) l. 4-6 (ed); 47 (343) l. 4-7 (tr.)
participiumpart.macerla, macilentusla, emaciatusla, Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,3 sequensseq.( videasvid.annotatioann.ad locum), ወእመ፡ ርእየክሙ፡ ድግዱጋኒክሙ፡ (v. ድግድጋኒክሙ፡ ) እምእለ፡ ቢጽክሙ፡ Danielis prophetia.Dan. 1,10 ; n. 1133Gadela Adam (in UBTaeth27).Gad. Ad. f. 35 ; እስክንድር፡ ድግዱግ፡ መልክኡ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 283 ; ኮነ፡ አባ፡ ብሶይ፡ ድግዱግ፡ ወረቂቅ፡ ሥጋሁ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 8.
Substantivumsubst., fem. et m. , superbiala, insolentiala, arrogantiala, fastusla, ὑπερηφανία , Proverbiorum liber biblicus.Prov. 8,13 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 16,10 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 72,6 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 18,21 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 10,7 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 10,12 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 10,13 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 10,18 ; Jesaiae prophetia.Jes. 16,6 ; Jeremiae prophetia.Jer. 31,29 ; Danielis prophetia.Dan. 4,34 ; ኀበ፡ ሀለወት፡ ትዕቢት፡ ህየ፡ ሀሎ፡ ኀሳር፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 4,13 ; Judith liber apocryphus.Judith 6,19 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 5,8 ; አልቦ፡ ትዕቢት፡ ወአዕብዮ፡ ልብ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 40 ; Marci Evangelium.Marc. 7,22 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 12,16 ; ὕβρις Jesaiae prophetia.Jes. 13,11 ; ትዕቢት፡ ብእሴ፡ ያቴሕት፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,23 ; ትዕቢተ፡ ኀይሎሙ፡ φρύαγμα Hezekielis prophetia.Hez. 7,24 ; ገብረ፡ ትዕቢተ፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 15,30 ; ትዕቢተ፡ ልቦሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,24 ; ትዕቢት፡ ወምክሕ፡ ወትዝህርት፡ ያማስኖ፡ ለባዕል፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,4 ; ዑቅ፡ ኢትንብብ፡ ነገረ፡ ትዕቢት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,12 ; ትዕቢትሰ፡ ጥንተ፡ ኀጢአት፡ ይእቲ፡ ዘቦአት፡ ውስተ፡ ፍጥረት፡ እስመ፡ ባቲ፡ ወድቀ፡ ሰይጣን፡ F.M. 3,1; በትዕቢት፡ Lit. Orth. Substantivumsubst.[ לֵב et לֵבָב , ܠܶܒܳܐ , لُبٌّ amh. ልብ፡ ; de etymo videasvid.Ges. thes. p. 738] m. et fem. (ut Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,18 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 15,13 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 15,14 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 17,22 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,23 ; liber Jobi.Job 36,34 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 1,16 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,23 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 7,22 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 8,17 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,3 ; Jeremiae prophetia.Jer. 18,12 ) pluralisPl. አልባብ፡ (ut Matthaei Evangelium.Matth. 9,4 ) est
2)animusla, corla, quatenus est sedes sensuum et affectuumla, agendi sentiendique ratiola, voluntaslaet consiliumla, innumeris in locis (secundum usum loquendi biblicum): ንብብዋ፡ ውስተ፡ ልባ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 40,2 ; ናዝዛ፡ ለልብከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,23 ; Jesaiae prophetia.Jes. 35,4 ; ደይ፡ ቃሎ፡ ውስተ፡ { ልብከ፡ }; ለአብዳን፡ ውስተ፡ አፉሆሙ፡ ልቦሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,26 ; ዘይፈትን፡ ልበ፡ ወኵልያተ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 11,20 ; እስመ፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ውእቱ፡ ልቡ፡ Deuteronomium.Deut. 1,36 ; ኖሎት፡ ዘከመ፡ ልብየ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 3,15 ; በኵሉ፡ ልብ፡ toto animolasaepissime (ut Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,27 ); በክልኤቱ፡ ልብ፡ ἐν καρδίᾳ δισσῇ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 1,28 ; ዘክልኤ፡ ልቡ፡ δίψυχος Jacobi epistola.Jac. 1,8 ; በልብ፡ ወልብ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 11,2 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 91,4 ; τὰ ἐντὸς , τὰ ἔγκατα Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 19,26 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,14 ; ኀብአ፡ ያዕቆብ፡ ልቦ፡ ለላባ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 105 ; praeterea videasvid. አዕበየ፡ , ኀየለ፡ , ጸንዐ፡ , አጽንዐ፡ , አግዘፈ፡ , አንበረ፡
3)praecipue summae animi facultates: mensla, ratiola, intellectusla; conscientiala, ልብየ፡ ገብአኒ፡ αἱ φρένες μου Danielis prophetia.Dan. 4,31 ; Danielis prophetia.Dan. 4,33 ; ገብኦ፡ ልቡ፡ σωφρονῶν Lucae evangelium.Luc. 8,35 ; Actus apostolorum.Act. 12,11 ; σύνεσις Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 31,11 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,11 ; ዘአልቦ፡ ልብ፡ ἀσύνετος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,13 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,2 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 42,8 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,20 ; Jeremiae prophetia.Jer. 5,21 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 91,6 ; ልበ፡ ሰብእ፡ ( oppositum, -o, -nituropp. ልበ፡ አርዌ፡ ) Danielis prophetia.Dan. 7,4 ; Danielis prophetia.Dan. 4,13 ; Danielis prophetia.Dan. 5,21 ; ὁ νοῦς liber Jobi.Job 33,16 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,28 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 7,23 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 12,2 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 14,5 ; ad Titum epistola.Tit. 1,15 ( romanae editionisrom.); ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 14,14 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 14,15 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 4,17 ; not able to find explanation in abbreviation listCyr. ad Theod. f. 13 ; διάνοια Jesaiae prophetia.Jes. 14,13 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 28,3 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 1,13 ; 1 Evangelium Joannis.Joh. 5,20 ; συνείδησις ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,15 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,1 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 3,9 .
tǝʿbit , tǝʿ(ǝ)bit
Grébaut
ትዕቢተ፡ ልብ፡ tǝʿbita lǝbb «orgueilfr» ኮነ፡ አኃዜ፡ ዓለም፡ ኵላ፡ ወወለጠ፡ ስሞ፡ በትዕቢተ፡ ልብ። 169, videasvid. ልብ፡
lǝbb imaginationen, ‘Phantasiedeዘንተሰ፡ አኮ፡ እምልብነ፡ ዘንብል፤ አላ፡ በዘ፡ ሰማዕነ፡ ንነግር፡ ወበዘርኢነ፡ ሰማዕተ፡ ንከውን።Dies schreiben wir nicht aus unserer Erfindung heraus, sondern wir schildern, was wir gehört haben, und wir bezeugen, was wir gesehende 29 l. 16–18 (ed.), 33 l. 31–32 (tr.) (‘Hier ist schon lebb deutlich im Sinne von Phantasie gebraucht, eine Notion aufgrund derer Afa-Warq Gabra-Iyasus seinen berühmten Neologismus lebbwallad geprägt hat.’ 33 n. 152)
Grébaut
ልብ፡ lǝbb
1) intelligence profonde des chosesfr ኮነ፡ ለሰብአ፡ ዝንቱ፡ ዘመን፡ ወዝንቱ፡ ትውልድ፡ አገበረነ፡ መፍቅድ፡ ኀበ፡ ትርጓሜ፡ ዛቲ፡ መጽሐፍ፡ ከመ፡ ታብርሃነ፡ ወትክሥት፡ ለነ፡ ልበ፡ መጻሕፍት፡ አምላካዊያት፡ ዘተኀብአ፡ እምኔነ፡ እምብዝኀ፡ ዑረተ፡ ሕሊናነ። Ms. BNFet110, fol. 1ra.
31–32
2) caractèrefr, sentimentsfr, idéesfr, impressionsfr ወለጠ፡ ኪዳነ፡ ዘተካየደ፡ ምስለ፡ ለኪኑስ፡ ወተግሀ፡ ከመ፡ ይግበር፡ ምግባረ፡ ዘይከውን፡ ለአሕጕሎቱ፡ በፍርሃት፡ ወወለጠ፡ ልቦ። 199
ልብ፡ ጽኑን፡ lǝbb ṣǝnun «cœur lâchefr» ንሥኡ፡ ሕፃነ፡ ወአሰርዎ፡ ላዕለ፡ መስቀል፡ ወተሳለቁ፡ ቦቱ፡ ወኮነ፡ ልቦሙ፡ ጽኑነ፡ ወቀተልዎ፡ ለሕፃን፡ ዘተቀትለ፡ ዘእንበለ፡ ፍርሃት። 237, videasvid. ጽኑን፡
Locution አሠነየ፡ (II,2) ልበ፡ ʾaśannaya lǝbba «déterminerfr, faire fléchirfr», faire prendre une décisionfr በውእቱ፡ ዘመን፡ ኮነ፡ ፍቁሩ፡ ለንጉሥ፡ ዘይኑን፡ አካክዮስ፡ ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ ዘቍስጥንጥንያ፡ ወአሠነየ፡ ልበ፡ ንጉሥ፡ ከመ፡ ይጽሐፉ፡ ባቡኒቆን፡ ዘበትርጓሜሁ፡ መጽሐፈ፡ ሃይማኖት፡ ፫፡ ጉባኤያት፡ ዘውእቶን፡ በኒቅያ፡ ወቍስጥንጥንያ፡ ወኤፌሶን። 251; አይልሉስሰ፡ ኮነ፡ ይልእክ፡ ኀበ፡ ንግሥት፡ ዋሪና፡ ሐሞቱ፡ እንዘ፡ ይብላ፡ ታሠኒ፡ ልበ፡ ንጉሥ፡ በእንቲአሁ፡ ወይእቲሰ፡ ኢክህለት፡ አሠንዮቶ፡ ልቡ፡ ለንጉሥ። 251; አሠነዩ፡ ልቦ፡ ከመ፡ ይኩን፡ ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ ህየንተ፡ ወይሉስ፡ ወአሰፈውዎ፡ ብዙኀ፡ ሀብታተ፡ ከመ፡ ያቅም፡ ሃይማኖተ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን። 251; ወከላጂኒ፡ ወሀቦ፡ ለቴዎድሮስ፡ ብዙኀ፡ ንዋየ፡ ፈሪሆ፡ ከመ፡ ኢይቅትልዎሙ፡ (sic) ለእሙ፡ ወለብእሲቱ፡ ሀለዉ፡ ተኀቢኦሙ፡ በእለ፡ እስክንድርያ። ወቴዎድሮስ፡ መኰንን፡ አሠነየ፡ ልቦ፡ ለከላጂ። 251, videasvid. አሠነየ፡
32
ልብ፡ ቅጥቁጥ፡ lǝbb qǝṭquṭ contritionfr (cœur brisé), dans la langue ascétique. Texte et référence: ... ምስለ፡ ረድኤተ፡ እግዚአብሔር፡ ወጽንዑ፡ በልብ፡ ቅጥቁጥ፡ በከመ፡ መሐረነ፡ በዘቀደመ፡... …Avec l’aide du Seigneur et sa puissance dans la contrition, comme il nous l’a enseigné auparavant par (ses) paroles…fr Ms. BNFet110, fol. 14ra. 446–447
3) servant d’élément de composition
a) Joint à des noms:
ሕማመ፡ ልብ፡ ḥǝmāma lǝbb «mélancoliefr» ወድቀ፡ ውስተ፡ ዝንቱ፡ ሕማመ፡ ልብ። 184, videasvid. ሕማም፡
ኀዘነ፡ ልብ፡ ḫazana lǝbb «regretfr» አዕረፈ፡ እንበለ፡ ኀዘነ፡ ልብ፡ ወሀከክ። 201, videasvid. ሐዘን፡
ስሕተተ፡ ልብ፡ sǝḥtata lǝbb «foliefr» ተወለጠ፡ ልቡናሁ፡ ወኮነ፡ የዐውድ፡ ውስተ፡ አብያተ፡ ዘቅጽር፡ በስሕተተ፡ ልብ። 287, videasvid. ስሕተት፡
ትግሀተ፡ ልብ፡ tǝghata lǝbb «générositéfr» ገብረት፡ ዘንተ፡ ኵሎ፡ በትግሀተ፡ ልብ፡ ለሕይወተ፡ ሀገር። 169, videasvid. ትግሀት፡
ትዕቢተ፡ ልብ፡ tǝʿbita lǝbb «orgueilfr» ኮነ፡ አኃዜ፡ ዓለም፡ ኵላ፡ ወወለጠ፡ ስሞ፡ በትዕቢተ፡ ልብ። 169, videasvid. ትዕቢት፡
ጽንዐተ፡ ልብ፡ ṣǝnʿata lǝbb «tyranniefr» ወሰከ፡ ጽንዐተ፡ ልብ፡ እምነ፡ እኅወ፡ አቡሁ፡ ዘኮነ፡ እምቅድሜሁ። 279, videasvid. ጽንዐት፡
b) Joint à des adjectifs:
ትሑተ፡ ልብ፡ tǝḥuta lǝbb «modestefr» ኮነ፡ የዋሀ፡ ወትሑተ፡ ልብ። 195, videasvid. ትሑት፡
ትኩዘ፡ ልብ፡ tǝkkuza lǝbb «plein de tristessefr» ሰከበ፡ ወኖመ፡ እንዘ፡ ኅዙን፡ ውእቱ፡ ወትኩዘ፡ ልብ። 195, videasvid. ትኩዝ፡
ኅዙነ፡ ልብ፡ ḫǝzuna lǝbb «affligéfr» ኢትኩን፡ ኅዙነ፡ ልብ፡ በከመ፡ ትኄሊ፡ አንተ፡ ወትብል፡ በእንተ፡ ኀጢአትየ፡ ኢባረከኒ፡ ዝንቱ፡ አረጋዊ። 257, videasvid. ሕዙን፡
ድኩመ፡ ልብ፡ dǝkuma lǝbb «découragéfr» ወዓዲ፡ ሮምሎስ፡ ፈርሀ፡ ወኮነ፡ ድኩመ፡ ልብ፡ ወእምብዝኀ፡ ፍርሃቱ፡ ተጠየቀ፡ እምኀበ፡ ማእምራን፡ ወመናፍስት፡ ርኩሳን። 175, videasvid. ድኩም፡
ዕቡየ፡ ልብ፡ ʿǝbbuya lǝbb «orgueilleuxfr» ወአክሪሱስሰ፡ ኮነ፡ ግዙፈ፡ ክሳድ፡ ወዕቡየ፡ ልብ። 167, videasvid. ዕቡይ፡
ጽኑዐ፡ ልብ፡ ṣǝnuʿa lǝbb «(homme) de mauvais cœurfr» ወይጣሉስሰ፡ ዓዲ፡ ዘኮነ፡ ሊቀ፡ ሐራ፡ ዘሀገረ፡ አብራኪ፡ ጽኑዐ፡ ልብ፡ ኮነ፡ ይጸልኦ፡ ለሳዊሮስ፡ ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ ዘሀገረ፡ አንጾኪያ። 265, videasvid. ጽኑዕ፡
ፍሡሐ፡ ልብ፡ fǝśśuḥa lǝbb «(ayant) le cœur satisfaitfr» ቅንአ፡ ላዕለ፡ ሑረቶሙ፡ እኩይ፡ ወኢኮነ፡ ፍሡሐ፡ ልብ፡ ከመ፡ ቀዳሚ፡ 200, videasvid. ፍሡሕ፡
33
Leslau
ልብ፡ ጽኑን lǝbb ṣǝnun ( 32 ) cowardly hearten 561a
Cross-references:
a) for ሁከተ፡ ልብ፡ videasvid. ሁከት፡ (Grébaut)
, ስንዶን፡ , ሰንዱን፡ , ሰንዶን፡ , Substantivumsubst., pluralisPl. ስንዱናት፡ , ስንዶናት፡ , ሰንዱናት፡ , ሰንዶናት፡ , nomenn.not foundperegr.scilicetsc. σινδών , sindonla, lintei tenuissimi speciesla, vestis inde confectala(cfr. etiam Ges. thes. p. 939 sub סָדִין ): ስንዱናተ፡ ገብረት፡ ለምታ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,42 ; Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 3 ; Judicum liber.Jud. 14,12 ; Judicum liber.Jud. 14,13 ; Matthaei Evangelium.Matth. 27,59 ; Marci Evangelium.Marc. 14,51 ; Marci Evangelium.Marc. 15,46 ; Lucae evangelium.Luc. 23,53 ; Evangelium Joannis.Joh. 19,40 ; περιβολή Genesis liber Pentateuchi.Gen. 49,11 ; ኮነ፡ አናሜ፡ አልባሳት፡ ቀጠንት፡ ወሰንዶናት፡ ክቡራት፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 14. Etiam ሰዶናት፡ scriptum reperitur in Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 8 et Sx. Nahum.Nah. 29. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሰንዱን፡ ዘ፡ በፍታ።
quadril. III,1philosopharila: ኮነ፡ አፍለጦን፡ ይሜህሮሙ፡ ለአርዳኢሁ፡ ጥበበ፡ ተፈልስፎ፡ እንዘ፡ የሐውር፡ Mashafa Falasfa.Fal. f. 36 ; Lud. e Mss. Colb.
not foundsubst., pluralisPl. በቍላት፡ بَقْلٌ proventus terrae i.e. plantala, herbala, olusla: ከመ፡ በቍላት፡ ዘይሠርጹ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 72,5 versio novavers. nov.(ubi hebr. שׁית Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 73,6 hoc nomine versum est); በቍላት፡ φυτά Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 12 et Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 23 ; carnem non edit አላ፡ አሕማላተ፡ በቍላት፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 10 ; አላ፡ ይሴሰይ፡ በቍላተ፡ ምድር፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TerrSx. Ter 28 ; በቍላት፡ ቀታልያን፡ plantae veneniferaelaFetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 23 . (Quod Lud. statuit, አብቍልት፡ viminala, virgulta flexibiliala, errore nititur; etenim Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 24 Enc. legitur: ፍትሓ፡ ለመንፈስየ፡ አቡየ፡ አብቍልታ፤ በማእሰረ፡ ጌጋይ፡ ዘልፈ፡ ኢታንብር፡ ሙቅሕታ፤ ; hoc interpretatus est ligamenta animae meaela; sed አብቍልታ፡ nomen propriumn. pr.est, nam Acta hujus diei in Sx. exhibent: በዛቲ፡ ዕለት፡ ስምዐ፡ ኮነ፡ ብፁዕ፡ አብቍልታ፡ , ኮነ፡ እምዘመደ፡ ክቡራን፡ ዘሀገረ፡ እንጽና፡ ).
participiumpart.
1)ferusla, saevusla, furiosusla, rabidusla, de bestiis, ut: ከልብ፡ እቡድ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 6 ; ኮነ፡ እቡደ፡ ከመ፡ ሐራውያ፡ not able to find explanation in abbreviation listGad. T.H. ; de rebus: ሞገዳተ፡ እቡዳት፡ κύματα ἄγρια Judae epistola.Judae 13.
2)insanusla, vesanusla, vecorsla: እቡዳት፡ ἄγριαι Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 84 ; እቡድ፡ ( እሱር፡ በሰናስል፡ ) not able to find explanation in abbreviation listGad. T.H. ; ἐπίληπτος Regum liber biblicum I.1 Reg. 21,14 et Regum liber biblicum I.1 Reg. 21,15 varia lectiovar.; እቡድ፡ ሐማ፡ ὁ ὑπερήφανος Ἀμάν Esther, liber biblicus.Esth. 4 apocr.
3)raro: amensla, stultusla: ብእሲት፡ እብድት፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 9,13 ( ἄφρων ); እምንጉሥ፡ እቡድ፡ ይኄይስ፡ ገብር፡ ጠቢብ፡ Lud. e Mss. Colb.
et (in antiquioribus libris mss.) ሐረውያ፡ et ሐረዊያ፡ (ut Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 11,7 FH; Jesaiae prophetia.Jes. 65,4 ; Jesaiae prophetia.Jes. 66,3 cod. Laur.) m. et fem. , pluralisPl. አሕርው፡ ( ሐራውያን፡ in not able to find explanation in abbreviation listCod. Tubing. Clem. f. 249 videtur esse lectio prava) susla, porcusla, sing.Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 11,7 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 11,22 ; ሐራውያ፡ ተኀፂባ፡ ገብአት፡ ዲበ፡ ፀብር፡ not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,22 ; ሐራውያ፡ ሐቅል፡ ለዋው፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 17,8 ; ሐራውያ፡ ገዳም፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 79,14 ; እመ፡ ይዌልጥ፡ ሐራውያ፡ ጸጕሮ፡ ከመ፡ ፀምር፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 37 ; collatio, -is vel collectivum, -ecoll.Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,10 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,12 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,42 ; ደመ፡ ሐራውያ፡ αἶμα υἵειον Jesaiae prophetia.Jes. 66,3 ; ሥጋ፡ ሐራውያ፡ κρέας υἵειον 65,4; Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 287 ; pl.Matthaei Evangelium.Matth. 7,6 ; Matthaei Evangelium.Matth. 8,30 ; Matthaei Evangelium.Matth. 8,31 ; Marci Evangelium.Marc. 5,11 ; Lucae evangelium.Luc. 15,15 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 104. In locis allegatis ሐራውያ፡ porcum domesticum significat; aprumlaautem appellare solent ሐራውያ፡ ሐቅል፡ vel ሐራውያ፡ ገዳም፡ (cui ሐራውያ፡ ቤት፡ opponi asserit Ludolfus). Sed etiam aprum ferum hac voce significari, demonstrant alii loci, ut ኮነ፡ እቡደ፡ ከመ፡ ሐራዌ፡ (sic) not able to find explanation in abbreviation listGad. T.H. De vocali vocis finali âlavideasvid. gramm.§ 131,1. Praeterea videasvid. ሕንዚር፡ et መፍልስ፡ . Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: መፍልስ፡ ወሐራውያ፡ ዘ፡ ሕርያ፡ (v. እርያ፡ ). De እርያ፡ phascochoerolavideasvid.Harris Reise, Anh. S. 50. ḥarāwyā Substantivumsubst. wild boaren, ‘cinghialeitምስለ፡ አራዊተ፡ ገዳም፡ ወምስለ፡ አናብስት፡ ወአናምርት፡ ወአዝዕብት፡ ወግሔያት፡ ወቶራት፡ ወባቡላት፡ ወነጌያት፡ ወአሕርው፡ ወከናዚር፡ ወባቡ<ላ>ሰ፡ ብሂል፡ በነገረ፡ አክሱም፡ አጋዜን፡ ወእቱ፡ ወነጌያት፡ ብሂል፡ ሐርማዝ፡ ሐራውያ፡ ወከናዚር፡ መፍለስ፡ ወሐሰማ፡in compagnia delle fiere selvatiche, con leoni, leopardi, iene, iraci, gazzelle, bābulāt, nagēyā, ʾaḥrew, kanāzir: bābulā nella lingua di ʾAksum si dice ʾagāzēn (antilope), nagēyāt si dice ḥarmāz (elefante), e ḥarāwyā e kanāzir si dicono maflas (cinghiale) e ḥasamā (porco)it 119-120 § 304 (ed.) , 68-69 § 304 (tr.) ; videasvid. ከናዚር፡ , መፍልስ፡
marḥaqi
Grébaut
መርሐቂ፡ marḥaqi qui éloigne, écartefr. Texte et référence: ኮነ፡ ካዕበ፡ ውእቱ፡ ለነፍሱ፡ ሐማዬ፡ ወሐሳዌ፡ ላዕሌሃ፡ በአስተኃፍሮ፡ ኅቡረ፡ ወመርሐቄ፡ Ms. BNFet110, fol. 25rb.
142
Leslau
አርሓቂ ʾarḥāqi , መርሕቅ marḥǝq , መርሐቂ marḥaqi part. of videasvid. አርሐቀ ʾarḥaqa 467
Cross-references: videasvid. also አርሓቂ፡ , መርሕቅ፡
participiumpart., m. et fem. , difficilis intellectula, paradoxusla: ወአማን፡ ነኪር፡ ወዋዕር፡ ውእቱ፡ ዘክርስቶስ፡ ምስጢር፡ καὶ παράδοξον ἀληθῶς ἐστὶ τὸ Χριστοῦ μυστήριον Cyr. c. not able to find explanation in abbreviation listPall. f. 70 ; ውስተ፡ ቅድስት፡ ወመንክርት፡ ወዋዕር፡ በአማን፡ ልደት፡ ἁγία καὶ τεθαυμασμένη καὶ παράδοξος ἀληθῶς ἀπότεξις Cyr. c. not able to find explanation in abbreviation listPall. f. 71 ; ኮነ፡ ዋዕረ፡ ወነከራ፡ ξένον παράδοξον Cyr. c. not able to find explanation in abbreviation listPall. f. 86 ; ነከራ፡ ዋዕር፡ πρᾶγμα παράδοξον hom. Cyrilli Alexandrini scripta (de recta fide; ad Reginas; ad Theodosium; colloquium cum Palladio; Homiliae; Epistolae).Cyr. f. 108. Vocabularium Aethiopicum, -a -a.Voc. Ae.: ዋዕር፡ ዘ፡ ዕፁብ፡ ልውጥሂ፡ ይ፡
Substantivumsubst., plerumque m. , pluralisPl. ሣህላት፡ Ss. Req.
2)causa veniaela, ἀντάλλαγμα : ኮነ፡ ውእቱ፡ ( ኖኅ፡ ) ሣህለ፡ ለዓለም፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 44,17 .
śāhl
Grébaut
ሣህል፡ śāhl «clémencefr, pardonfr, indulgencefr» ― ይቅርታ፡ , ቸርነት፡ Ms. BNFabb217, fol. 49r.
121
Leslau
ሣህል፡ śāhl graceen, compassionen, clemencyen, favoren, mercyen, pardonen, kindnessen, gentlenessen 528a
participiumpart.egressuslai.e.
b)alienatusla: ልብ፡ ውፁእ፡ νοῦς ἐξεστηκώς Cyr. c. not able to find explanation in abbreviation listPall. f. 67 ; Cyr. c. not able to find explanation in abbreviation listPall. f. 77.
c)excedensla: ውፁእ፡ እምኈልቍ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 151 in tit.
d)destitutuslare, experslarei: ውፁኣን፡ እምሃይማኖት፡ ἀπὸ πίστεως κενοί Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 95 ; ውፁኣን፡ እምጽድቅ፡ ἀπεστερημένοι τῆς ἀληθείας ad Timotheum epistola I.1 Tim. 6,5 ; ኢውፁእኑ፡ ነገሮሙ፡ እምጽድቅ፡ Cyr. c. not able to find explanation in abbreviation listPall. f. 84 ; ውፁኣን፡ እምጽድቅ፡ οὐχ ὅσιοι Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 42,1 ; ἀνόσιοι ad Timotheum epistola I.1 Tim. 1,9 ; ad Timotheum epistola II.2 Tim. 3,2 ; ንከውን፡ ውፁኣነ፡ እምሕይወት፡ ዘለዓለም፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 25 ; ኮነ፡ ውፁአ፡ እምጸጋሁ፡ Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 5.
e)qui recessitla, descivit ablaaliquo ( abtrünnig ), vel qui excessitla, transgressorla: ሕዝብ፡ ውፁኣን፡ እምእግዚአብሔር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 8,19 ; Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 26 ; ረሲዓን፡ ወውፁኣን፡ እምሕግ፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 6 ; ውፁኣን፡ እምሕገ፡ ቀኖና፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 195 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 189 ; παραβάτης νόμου Jacobi epistola.Jac. 2,11 .
f)alienus alare, contrariusla: ( ሕዝብ፡ ) ነኪር፡ ወውሉጥ፡ ወውፁእ፡ እምነ፡ ሕገ፡ ዚአነ፡ διαγωγὴν νόμων ξενίζουσαν παραλλάσσον Esther, liber biblicus (apocr.).Esth. apocr. 3 ; ውፁእ፡ እምጽድቅ፡ ταῖς ἀληθείαις ἀλλότριος Esther, liber biblicus (apocr.).Esth. apocr. 8 ; ዝንቱ፡ ዘተኀሥሥ፡ ውፁእ፡ እምሕግ፡ ወኢመፍትው፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 8 ; n. 947 ዘውፁእ፡ እምፍጥረት፡ naturae contrariuslanot able to find explanation in abbreviation listKedr f. 62.
nomen agentisn. ag.remuneratorla: ኮነ፡ ዐሳዬ፡ ሕይወት፡ ለኵሎሙ፡ ad Hebraeos epistola.Hebr. 5,9 ; Deg.
nomen actionisn. act.et Substantivumsubst.
1)ascensiola: die creationis secundo ኮነ፡ ዕርገቱ፡ ለማይ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 3.
a)emersusla: ሰላም፡ ለዕርገተ፡ ሥጋሁ፡ እምባሕር፤ እንዘ፡ እብን፡ ክቡድ፡ ውስተ፡ እገሪሁ፡ እሱር፡ not able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 6 Enc.
b)ascensiolavel assumtiolain coelum, Lucae evangelium.Luc. 9,51 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 1,5 ; ዕርገተ፡ ሰማይ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 2,9 ; ዕርገቱ፡ ለኢየሱስ፡ ውስተ፡ ሰማይ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 1 ; festum ascensionis Christi: ዕለተ፡ ዕርገት፡ Cod. Mus. not able to find explanation in abbreviation listBrit. XXIX n. 54 ; ዋዜማ፡ ዘዕርገት፡ Deg.; ዕርገተ፡ ኢሳይያስ፡ ነቢይ፡ inscriptus est liber Asc. Jes. (a Laurentio editus).
c)oblatiolasacramenti proprie dicta: nemo ecclesia exeat ዘእንበለ፡ ይትፈጸም፡ ዕርገተ፡ ቍርባን፡ F.N. 12 ( videasvid. አዕረገ፡ n. 3, b).
d)suffitiolathuris: ዕርገተ፡ ዕጣን፡ Lit. Epiph.
2)ascensusla, locus acclivisla: የዐርጉ፡ ውስተ፡ ዕርገተ፡ አሳኢ፡ κατὰ τὴν ἀνάβασιν Ἀσσεῖς 2 Paralipomenon libri I et II.Par. 20,16 (v. ምዕራገ፡ ).
participiumpart., fem. ትሕት፡ , humilisla
a)demissusla, de oculis: ትሑታነ፡ ገጽ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 48,8 .
b)exilisla, de voce feminae, Lud. ex Enc.
c)de sorte et conditione hominum: vilisla, ignobilisla, abjectusla, ትሑት፡ ምስለ፡ ዐቢይ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 23 ; liber Jobi.Job 5,11 . liber Jobi.Job 12,21 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 18,23 ; ራእዩ፡ ምኑን፡ ወትሑት፡ እምኵሉ፡ ሰብእ፡ Jes.53,8; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 4,10 ; Lucae evangelium.Luc. 1,52 ; Lucae evangelium.Luc. 16,15 ; ψιλὸς ἄνθρωπος (de Christo, secundum sententiam Pauli Samosateni aliorumque) ትሑት፡ ብእሲ፡ Cyr. ad not able to find explanation in abbreviation listTh. f. 19 sequensseq.; hom. Acacii Mel. in Cyrilli Alexandrini scripta (de recta fide; ad Reginas; ad Theodosium; colloquium cum Palladio; Homiliae; Epistolae).Cyr. f. 106.
d)depressusla, afflictusla, miserla: አሀጉር፡ ትሕት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 25,4 ; ሕምምት፡ ወትሕት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 54,11 ; ሕዝብ፡ ትሑታን፡ λαὸς τεθλιμμένος Jesaiae prophetia.Jes. 18,7 ; ταλαίπωρος Rom.7,24. n. 554
e)de animo: submissusla, modeste de se sentiensla, submisse se gerenslaProverbiorum liber biblicus.Prov. 3,34 ( oppositum, -o, -nituropp. ዕቡይ፡ ); ልብ፡ ትሑት፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 50,18 ; ትሑታነ፡ ልብ፡ not able to find explanation in abbreviation listDan. ap. 3,64 ; ጻድቃን፡ ወትሑታን፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 25,4 ; ትሑታን፡ ሕዝብ፡ Jes.14,32; የዋሃን፡ ወትሑታን፡ Jes.26,6; Zephania prophetia.Zeph. 2,3 ; Matthaei Evangelium.Matth. 11,29 .
f)subjectusla, obediensla: ኪያሁ፡ ረሰየ፡ ልዑለ፡ ወኪያከ፡ ትሑተ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 35 ; castigate liberos, ከመ፡ ይኩኑ፡ ትሑታነ፡ ወይትአዘዙ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 22.
g)relative: inferiorla, infimusla, ἐλάχιστοι liber Jobi.Job 18,7 ; liber Jobi.Job 30,1 ; ትሑታን፡ አባግዕ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 29,21 .
Substantivumsubst.[ לֵב et לֵבָב , ܠܶܒܳܐ , لُبٌّ amh. ልብ፡ ; de etymo videasvid.Ges. thes. p. 738] m. et fem. (ut Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,18 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 15,13 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 15,14 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 17,22 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,23 ; liber Jobi.Job 36,34 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 1,16 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,23 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 7,22 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 8,17 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,3 ; Jeremiae prophetia.Jer. 18,12 ) pluralisPl. አልባብ፡ (ut Matthaei Evangelium.Matth. 9,4 ) est
2)animusla, corla, quatenus est sedes sensuum et affectuumla, agendi sentiendique ratiola, voluntaslaet consiliumla, innumeris in locis (secundum usum loquendi biblicum): ንብብዋ፡ ውስተ፡ ልባ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 40,2 ; ናዝዛ፡ ለልብከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,23 ; Jesaiae prophetia.Jes. 35,4 ; ደይ፡ ቃሎ፡ ውስተ፡ { ልብከ፡ }; ለአብዳን፡ ውስተ፡ አፉሆሙ፡ ልቦሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,26 ; ዘይፈትን፡ ልበ፡ ወኵልያተ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 11,20 ; እስመ፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ውእቱ፡ ልቡ፡ Deuteronomium.Deut. 1,36 ; ኖሎት፡ ዘከመ፡ ልብየ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 3,15 ; በኵሉ፡ ልብ፡ toto animolasaepissime (ut Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,27 ); በክልኤቱ፡ ልብ፡ ἐν καρδίᾳ δισσῇ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 1,28 ; ዘክልኤ፡ ልቡ፡ δίψυχος Jacobi epistola.Jac. 1,8 ; በልብ፡ ወልብ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 11,2 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 91,4 ; τὰ ἐντὸς , τὰ ἔγκατα Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 19,26 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,14 ; ኀብአ፡ ያዕቆብ፡ ልቦ፡ ለላባ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 105 ; praeterea videasvid. አዕበየ፡ , ኀየለ፡ , ጸንዐ፡ , አጽንዐ፡ , አግዘፈ፡ , አንበረ፡
3)praecipue summae animi facultates: mensla, ratiola, intellectusla; conscientiala, ልብየ፡ ገብአኒ፡ αἱ φρένες μου Danielis prophetia.Dan. 4,31 ; Danielis prophetia.Dan. 4,33 ; ገብኦ፡ ልቡ፡ σωφρονῶν Lucae evangelium.Luc. 8,35 ; Actus apostolorum.Act. 12,11 ; σύνεσις Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 31,11 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,11 ; ዘአልቦ፡ ልብ፡ ἀσύνετος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,13 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,2 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 42,8 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,20 ; Jeremiae prophetia.Jer. 5,21 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 91,6 ; ልበ፡ ሰብእ፡ ( oppositum, -o, -nituropp. ልበ፡ አርዌ፡ ) Danielis prophetia.Dan. 7,4 ; Danielis prophetia.Dan. 4,13 ; Danielis prophetia.Dan. 5,21 ; ὁ νοῦς liber Jobi.Job 33,16 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,28 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 7,23 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 12,2 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 14,5 ; ad Titum epistola.Tit. 1,15 ( romanae editionisrom.); ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 14,14 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 14,15 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 4,17 ; not able to find explanation in abbreviation listCyr. ad Theod. f. 13 ; διάνοια Jesaiae prophetia.Jes. 14,13 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 28,3 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 1,13 ; 1 Evangelium Joannis.Joh. 5,20 ; συνείδησις ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,15 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,1 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 3,9 .
tǝḥut , fem. tǝḥt
Grébaut
ትሑተ፡ ልብ፡ tǝḥuta lǝbb «modestefr» ኮነ፡ የዋሀ፡ ወትሑተ፡ ልብ። 195, videasvid. ልብ፡
33
lǝbb imaginationen, ‘Phantasiedeዘንተሰ፡ አኮ፡ እምልብነ፡ ዘንብል፤ አላ፡ በዘ፡ ሰማዕነ፡ ንነግር፡ ወበዘርኢነ፡ ሰማዕተ፡ ንከውን።Dies schreiben wir nicht aus unserer Erfindung heraus, sondern wir schildern, was wir gehört haben, und wir bezeugen, was wir gesehende 29 l. 16–18 (ed.), 33 l. 31–32 (tr.) (‘Hier ist schon lebb deutlich im Sinne von Phantasie gebraucht, eine Notion aufgrund derer Afa-Warq Gabra-Iyasus seinen berühmten Neologismus lebbwallad geprägt hat.’ 33 n. 152)
Grébaut
ልብ፡ lǝbb
1) intelligence profonde des chosesfr ኮነ፡ ለሰብአ፡ ዝንቱ፡ ዘመን፡ ወዝንቱ፡ ትውልድ፡ አገበረነ፡ መፍቅድ፡ ኀበ፡ ትርጓሜ፡ ዛቲ፡ መጽሐፍ፡ ከመ፡ ታብርሃነ፡ ወትክሥት፡ ለነ፡ ልበ፡ መጻሕፍት፡ አምላካዊያት፡ ዘተኀብአ፡ እምኔነ፡ እምብዝኀ፡ ዑረተ፡ ሕሊናነ። Ms. BNFet110, fol. 1ra.
31–32
2) caractèrefr, sentimentsfr, idéesfr, impressionsfr ወለጠ፡ ኪዳነ፡ ዘተካየደ፡ ምስለ፡ ለኪኑስ፡ ወተግሀ፡ ከመ፡ ይግበር፡ ምግባረ፡ ዘይከውን፡ ለአሕጕሎቱ፡ በፍርሃት፡ ወወለጠ፡ ልቦ። 199
ልብ፡ ጽኑን፡ lǝbb ṣǝnun «cœur lâchefr» ንሥኡ፡ ሕፃነ፡ ወአሰርዎ፡ ላዕለ፡ መስቀል፡ ወተሳለቁ፡ ቦቱ፡ ወኮነ፡ ልቦሙ፡ ጽኑነ፡ ወቀተልዎ፡ ለሕፃን፡ ዘተቀትለ፡ ዘእንበለ፡ ፍርሃት። 237, videasvid. ጽኑን፡
Locution አሠነየ፡ (II,2) ልበ፡ ʾaśannaya lǝbba «déterminerfr, faire fléchirfr», faire prendre une décisionfr በውእቱ፡ ዘመን፡ ኮነ፡ ፍቁሩ፡ ለንጉሥ፡ ዘይኑን፡ አካክዮስ፡ ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ ዘቍስጥንጥንያ፡ ወአሠነየ፡ ልበ፡ ንጉሥ፡ ከመ፡ ይጽሐፉ፡ ባቡኒቆን፡ ዘበትርጓሜሁ፡ መጽሐፈ፡ ሃይማኖት፡ ፫፡ ጉባኤያት፡ ዘውእቶን፡ በኒቅያ፡ ወቍስጥንጥንያ፡ ወኤፌሶን። 251; አይልሉስሰ፡ ኮነ፡ ይልእክ፡ ኀበ፡ ንግሥት፡ ዋሪና፡ ሐሞቱ፡ እንዘ፡ ይብላ፡ ታሠኒ፡ ልበ፡ ንጉሥ፡ በእንቲአሁ፡ ወይእቲሰ፡ ኢክህለት፡ አሠንዮቶ፡ ልቡ፡ ለንጉሥ። 251; አሠነዩ፡ ልቦ፡ ከመ፡ ይኩን፡ ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ ህየንተ፡ ወይሉስ፡ ወአሰፈውዎ፡ ብዙኀ፡ ሀብታተ፡ ከመ፡ ያቅም፡ ሃይማኖተ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን። 251; ወከላጂኒ፡ ወሀቦ፡ ለቴዎድሮስ፡ ብዙኀ፡ ንዋየ፡ ፈሪሆ፡ ከመ፡ ኢይቅትልዎሙ፡ (sic) ለእሙ፡ ወለብእሲቱ፡ ሀለዉ፡ ተኀቢኦሙ፡ በእለ፡ እስክንድርያ። ወቴዎድሮስ፡ መኰንን፡ አሠነየ፡ ልቦ፡ ለከላጂ። 251, videasvid. አሠነየ፡
32
ልብ፡ ቅጥቁጥ፡ lǝbb qǝṭquṭ contritionfr (cœur brisé), dans la langue ascétique. Texte et référence: ... ምስለ፡ ረድኤተ፡ እግዚአብሔር፡ ወጽንዑ፡ በልብ፡ ቅጥቁጥ፡ በከመ፡ መሐረነ፡ በዘቀደመ፡... …Avec l’aide du Seigneur et sa puissance dans la contrition, comme il nous l’a enseigné auparavant par (ses) paroles…fr Ms. BNFet110, fol. 14ra. 446–447
3) servant d’élément de composition
a) Joint à des noms:
ሕማመ፡ ልብ፡ ḥǝmāma lǝbb «mélancoliefr» ወድቀ፡ ውስተ፡ ዝንቱ፡ ሕማመ፡ ልብ። 184, videasvid. ሕማም፡
ኀዘነ፡ ልብ፡ ḫazana lǝbb «regretfr» አዕረፈ፡ እንበለ፡ ኀዘነ፡ ልብ፡ ወሀከክ። 201, videasvid. ሐዘን፡
ስሕተተ፡ ልብ፡ sǝḥtata lǝbb «foliefr» ተወለጠ፡ ልቡናሁ፡ ወኮነ፡ የዐውድ፡ ውስተ፡ አብያተ፡ ዘቅጽር፡ በስሕተተ፡ ልብ። 287, videasvid. ስሕተት፡
ትግሀተ፡ ልብ፡ tǝghata lǝbb «générositéfr» ገብረት፡ ዘንተ፡ ኵሎ፡ በትግሀተ፡ ልብ፡ ለሕይወተ፡ ሀገር። 169, videasvid. ትግሀት፡
ትዕቢተ፡ ልብ፡ tǝʿbita lǝbb «orgueilfr» ኮነ፡ አኃዜ፡ ዓለም፡ ኵላ፡ ወወለጠ፡ ስሞ፡ በትዕቢተ፡ ልብ። 169, videasvid. ትዕቢት፡
ጽንዐተ፡ ልብ፡ ṣǝnʿata lǝbb «tyranniefr» ወሰከ፡ ጽንዐተ፡ ልብ፡ እምነ፡ እኅወ፡ አቡሁ፡ ዘኮነ፡ እምቅድሜሁ። 279, videasvid. ጽንዐት፡
b) Joint à des adjectifs:
ትሑተ፡ ልብ፡ tǝḥuta lǝbb «modestefr» ኮነ፡ የዋሀ፡ ወትሑተ፡ ልብ። 195, videasvid. ትሑት፡
ትኩዘ፡ ልብ፡ tǝkkuza lǝbb «plein de tristessefr» ሰከበ፡ ወኖመ፡ እንዘ፡ ኅዙን፡ ውእቱ፡ ወትኩዘ፡ ልብ። 195, videasvid. ትኩዝ፡
ኅዙነ፡ ልብ፡ ḫǝzuna lǝbb «affligéfr» ኢትኩን፡ ኅዙነ፡ ልብ፡ በከመ፡ ትኄሊ፡ አንተ፡ ወትብል፡ በእንተ፡ ኀጢአትየ፡ ኢባረከኒ፡ ዝንቱ፡ አረጋዊ። 257, videasvid. ሕዙን፡
ድኩመ፡ ልብ፡ dǝkuma lǝbb «découragéfr» ወዓዲ፡ ሮምሎስ፡ ፈርሀ፡ ወኮነ፡ ድኩመ፡ ልብ፡ ወእምብዝኀ፡ ፍርሃቱ፡ ተጠየቀ፡ እምኀበ፡ ማእምራን፡ ወመናፍስት፡ ርኩሳን። 175, videasvid. ድኩም፡
ዕቡየ፡ ልብ፡ ʿǝbbuya lǝbb «orgueilleuxfr» ወአክሪሱስሰ፡ ኮነ፡ ግዙፈ፡ ክሳድ፡ ወዕቡየ፡ ልብ። 167, videasvid. ዕቡይ፡
ጽኑዐ፡ ልብ፡ ṣǝnuʿa lǝbb «(homme) de mauvais cœurfr» ወይጣሉስሰ፡ ዓዲ፡ ዘኮነ፡ ሊቀ፡ ሐራ፡ ዘሀገረ፡ አብራኪ፡ ጽኑዐ፡ ልብ፡ ኮነ፡ ይጸልኦ፡ ለሳዊሮስ፡ ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ ዘሀገረ፡ አንጾኪያ። 265, videasvid. ጽኑዕ፡
ፍሡሐ፡ ልብ፡ fǝśśuḥa lǝbb «(ayant) le cœur satisfaitfr» ቅንአ፡ ላዕለ፡ ሑረቶሙ፡ እኩይ፡ ወኢኮነ፡ ፍሡሐ፡ ልብ፡ ከመ፡ ቀዳሚ፡ 200, videasvid. ፍሡሕ፡
33
Leslau
ልብ፡ ጽኑን lǝbb ṣǝnun ( 32 ) cowardly hearten 561a
Cross-references:
a) for ሁከተ፡ ልብ፡ videasvid. ሁከት፡ (Grébaut)