Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

Substantivumsubst.[ חֹצֶן حِضْنٌ ] Plur. ሕፀን፡ ( Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,7 )
1)margo circumdansla አብጽሕዎ፡ ውስተ፡ ሕፅነ፡ ርእሰ፡ ደብር፡ ἕως τῆς ὀφρύος τοῦ ὄρους Lucae evangelium.Luc. 4,29 romanae editionisrom.
2)gremiumla, sinusla
a)corporis: አንበሮሙ፡ ውስተ፡ ሕፅኑ፡ ἐναγκαλισάμενος αὐτά Marci Evangelium.Marc. 10,16 ; Marci Evangelium.Marc. 9,36 ; Lucae evangelium.Luc. 2,28 ; እለ፡ ተወልዱ፡ ላዕለ፡ ሕፅኑ፡ ( ἐπὶ μηρῶν ) Genesis liber Pentateuchi.Gen. 50,23 ; κόλπος ውስተ፡ ሕፅነ፡ እሞሙ፡ Threni, liber biblicus.Thren. 2,12 ; Ruth liber biblicus.Ruth 4,16 ; Esther, liber biblicus.Esth. 5,15 apocr.; ያመጽእዎሙ፡ n. 138 ለደቂቅኪ፡ ውስተ፡ ሕፅኖሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 49,22 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,6 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,7 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 22 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 128,6 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 73,12 ; ብእሲተ፡ ሕፅንከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 9,1 ; ውስተ፡ ሕፅነ፡ አብርሃም፡ ወይስሐቅ፡ ወያዕቆብ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 159 ; Maʃshafa Genzat.Genz. f. 122 ; translatetransl. ኀባእኩ፡ ውስተ፡ ሕፅንየ፡ ነገሮ፡ liber Jobi.Job 23,12 ; liber Jobi.Job 19,27 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 88,49 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 7,9 ; ኣገብእ፡ ሎሙ፡ ውስተ፡ ሕፅኖሙ፡ ኀጢአቶሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 65,6 ; Jesaiae prophetia.Jes. 65,7 ; Jeremiae prophetia.Jer. 39,18 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 16,33 .
3)nutritiola, tutelala: ወለት፡ እንተ፡ ሀለወት፡ ውስተ፡ ሕፅነ፡ ወላድያኒሃ፡ F.N. 24,3; ዘውስተ፡ ሕፅን፡ ወምግብ፡ F.N. 40. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሕፅን፡ ወመንቅዕት፡ ዘ፡ ብብት።
ḥǝḍn , pluralisPl. ḥǝḍan
(Dillmann 2) ሕፅነ፡ ደብር፡ ḥǝḍǝna dabr literallylit. ‘the bosom of the mountains’; the lowland layer of the mountains ወእምድኅረዝ፡ አመ፡ ፳ወ፬፡ ለወርኀ፡ ታኅሣሥ፡ ተንሥአ፡ ዝንቱ፡ ንጉሥ፡ መዋኢ፡ እምከተማሁ፡ ዘኅፅነ፡ ደብር። ወወፅአ፡ ኀበ፡ ከተማሁ፡ ዘመልዕልት፡ ኀበ፡ ሀለዉ፡ ጐዓዝ።Ensuite, le 24 du mois tāḫsās, le roi victorieux partit du campement (établi) au milieu de la montagne et alla au campement d’en haut, où étaient les bagagesfr 98 l. 1–3 (ed.), 111 l. 17–19 (tr.)
Grébaut
ሕፀን፡ ḥǝḍan «seinfr» ― ዕቅፍ፡ Ms. BNFabb217, fol. 31r.
68
Leslau
ሕፅን ḥǝḍn , pluralisPl. ሕፀን፡ ḥǝḍan , () ሕጽን፡ bosomen, womben, lapen, embraceen, tutelageen, guardianshipen, midsten, middleen, (, KG) armpiten, afterbirthen 226b
III,1
1)nascila: ተወሊዶ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 2,1 ; Matthaei Evangelium.Matth. 2,4 ; Matthaei Evangelium.Matth. 26,24 ; Evangelium Joannis.Joh. 9,2 ; Evangelium Joannis.Joh. 9,19 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,23 ; Jeremiae prophetia.Jer. 16,3 ; liber Jobi.Job 39,1 ; Hezekielis prophetia.Hez. 28,13 ; ወልድ፡ ጻድቅ፡ ይትወለድ፡ ለሕይወት፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 11,19 ; መዋዕልየ፡ ዘእምአመ፡ ተወለድኩ፡ Judith liber apocryphus.Judith 12,18 ; ዕለተ፡ ተወለድከ፡ ( dies natalis tuusla) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 23,14 ; Jeremiae prophetia.Jer. 20,14 ; ቀዳሚ፡ ተወልዶ፡ vel ቀዲመ፡ ተወልዶ፡ primogenituralaKufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 24 ; ዘቀደመ፡ ተወልዶ፡ primogenituslaKufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 26 ; construitur cumc.c. ለ፡ patris, Genesis liber Pentateuchi.Gen. 21,5 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 24,24 ; Paralipomenon liber I.1 Par. 2,3 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 6,1 ; etiam: እስመ፡ ሕፃን፡ ተወልደ፡ ለነ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 9,6 ; cumc. እምነ፡ matris: Paralipomenon liber I.1 Par. 2,3 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 3,12 ; Lucae evangelium.Luc. 1,35 ; መዋቲ፡ ዘይትወለድ፡ እምአንስት፡ liber Jobi.Job 14,1 ; liber Jobi.Job 15,14 ; ተወልዱ፡ እምከርሠ፡ እሞሙ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 19,12 ; ዘተወልደ፡ እምሥጋ፡ Evangelium Joannis.Joh. 3,6 ; et viri: ወእምኔሁ፡ ኵሉ፡ ጻድቃን፡ ተወልዱ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 1,13 varia lectiovar.; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 4,64 ; et causae: n. 886 ኢተወለድነ፡ እምዝሙት፡ Joh.8,41; cumc. እምላዕለ፡ matris: Matthaei Evangelium.Matth. 1,16 ; Matthaei Evangelium.Matth. 1,20 ; vel viri ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,5 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 4,15 ; vel cumc. በላዕለ፡ mulieris, Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 15,5 .
a)natum esse e Deola: እምእግዚአብሔር፡ ተወልዱ፡ Evangelium Joannis.Joh. 1,13 ; Evangelium Joannis.Joh. 3,6 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 3,9 .
b)regenerarila: not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 1,23 ; ዘኢተወልደ፡ ዳግመ፡ Evangelium Joannis.Joh. 3,3 ; Evangelium Joannis.Joh. 3,7 ; እለ፡ ተወልዱ፡ ዳግመ፡ በቅድስት፡ ጥምቀት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 95.
c)gignila, de Filio Dei: ቃል፡ ( ὁ Λόγος ) ዘበአማን፡ ተወልደ፡ ወኢተገብረ፡ Cyrilli Alexandrini scripta (de recta fide; ad Reginas; ad Theodosium; colloquium cum Palladio; Homiliae; Epistolae).Cyr. f. 119.
2)de rebus: nascila, gignila, oririla, Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 2,38 ; ይትወለድ፡ ብሩር፡ እምጸበለ፡ ምድር፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 65,7 ; በተካሕዶ፡ ይትወለድ፡ ለነ፡ ባቍዕ፡ not able to find explanation in abbreviation listCyr. c. Pall. f. 68 ; እምስካር፡ ይትወለድ፡ ምርዐት፡ ወዝሙት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 139 ; እምልብ፡ ይትወለድ፡ ኵሉ፡ ኀጢአት፡ Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 2,11 ; እምዛቲ፡ ግብር፡ ይትወለድ፡ ቀትል፡ F.M. 24,1; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 11 Enc. ; ሰዐል፡ ይትወለድ፡ እምነ፡ ቍር፡ Lud. ex auctore, auctoritateauct.Gregorii.
3)prolem nanciscila, liberos susciperela, Genesis liber Pentateuchi.Gen. 30,3 .
III,2
1)reflex. se adjicerelai.e. adjungerela, ይትዌሰኩ፡ ዲበ፡ ፀርነ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 1,10 ; ኢትትወሰክ፡ ውስተ፡ እለ፡ ብዝኅ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 23,2 ; ምስለ፡ ጳውሎስ፡ ተወሲኮ፡ Paulo adjunctusla(in itinere) Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 30 Enc.
b)passivumpass.:
α)cumc.Nom. rei adjectae: addila, adjicila: Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 118 ; sequensseq. ውስተ፡ , ut: ወይትዌሰኩ፡ ውስቴቶሙ፡ ፈላስያን፡ Jesaiae prophetia.Jes. 14,1 ; ወዓዲ፡ ተወሰከ፡ ውስቴቱ፡ ነገር፡ ብዙኅ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 43,32 ; ወተወሰከ፡ ውስተ፡ ቤተ፡ እስራኤል፡ Judith liber apocryphus.Judith 14,10 ; sequensseq. ኀበ፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 27,13 (20,26); Regum liber biblicum III.3 Reg. 14,20 ; እለ፡ ተወሰኩ፡ ኀቤሁ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 37,16 ; cumc. ምስለ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 82,20 ; cumc.pronomen suffixumpron. suff.ejus, cui additur: ይትዌሰኮ፡ ኀሳሩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,12 ; ይትዌሰከከ፡ ዓመታተ፡ ሕይወት፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 9,11 ; Matthaei Evangelium.Matth. 6,33 .
γ)cumc.Nom. ejus, cui additur, et Acc.rei additae i.e. augerilare: ተወሰኩ፡ ዕበየ፡ ፈድፋደ፡ προσετέθη μοι μεγαλωσύνη Danielis prophetia.Dan. 4,33 ; ኢሂ፡ ትትዌሰክ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 42,21 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 62,10 .
δ)in genere: augerila, crescerela, augescerela, increscerela, Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 11,31 ; ለለዕለቱ፡ ይትዌሰክ፡ ሕማሙ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 340 ; ወኮኑ፡ ሰራዊተ፡ ሮም፡ ይትትዌሰክ፡ ለለኵሉ፡ ዕለት፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 349 ; ወርኀ፡ ታኅሣሥ፡ መዓልቱ፡ ፱ ሰዓት፡ ወእምዝ፡ ይትዌሰክ፡ (sc. diei longitudine) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 1.
2)reflex. sibi adjicerelavel adderela: ኢይትዌሰኩ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 10,20 ; ተወሰከ፡ ሠናየ፡ እምነ፡ ዜና፡ ዘዜነዉኒ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 10,7 .
III,2, rarius III,1
1)se munirela
b)se reciperelavel refugere in locum munitumlavel tutumla, Judicum liber.Jud. 9,51 ; ተጸወኑ፡ ውስተ፡ በአታት፡ Jeremiae prophetia.Jer. 4,29 ; ኀበ፡ ትጸወን፡ (v. ይጼወን፡ ) ኤፍሬም፡ Jesaiae prophetia.Jes. 17,3 .
c)confugere in asylumla: Josua ፈለጠ፡ አህጉረ፡ ፮ ከመ፡ ይጸወኑ፡ ውስቴቶሙ፡ ኵሉ፡ ዘቀተለ፡ ነፍሰ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 26.
d)se recipere in tutelamlavel praesidiumlaalicujus, confugere ad patronumla, construitur cumc.c. በ፡ , ut: ይጼወኑ፡ በነገሥት፡ ወመኳንንት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 154 ; ንዌጥን፡ ተጸዊነነ፡ በኀይሉ፡ በጽሒፈ፡ ዜና፡ አይሁድ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 271 ; cumc.Acc.personapers.: እለ፡ ተወከሉኒ፡ ኣድኅን፡ ወለእለ፡ ተጸወኑኒ፡ እትመሐፀን፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 274.
2)passivumpass.
a)munirila, munitionibus defendila: ተጸዊኖን፡ ὀχυραί Hezekielis prophetia.Hez. 36,35 .
b)munitionibus circumdarilavel claudila, in obsidione tenerila: ይጼወኑ፡ ወይትአሰሩ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 24,22 ; ተጸወነት፡ ሀገር፡ ἦλθεν εἰς συνοχήν Jeremiae prophetia.Jer. 52,5 varia lectiovar.; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 24,10 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 25,2 .
et ተዐሠረ፡ III,1et III,2invitarila: እለ፡ ተዐሠሩ፡ ውስተ፡ ከብካብ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 22,3 ; እለ፡ ተዐሥሩ፡ ለመርዓ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 14.
et ተዐሠረ፡ III,1et III,2invitarila: እለ፡ ተዐሠሩ፡ ውስተ፡ ከብካብ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 22,3 ; እለ፡ ተዐሥሩ፡ ለመርዓ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 14.
( ተዐድወ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 41,18 varia lectiovar.) III,1
1)transirela, transgredila, transscenderela, transilirela: እትዐደዋ፡ ለአረፍት፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 17,32 ; gradum Regum liber biblicum I.1 Reg. 5,5 ; fluvium Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 106 ; ዘይትዐዶ፡ ወሰነ፡ Hosea.Hos. 5,10 ; aliquem: ድነኒ፡ ወንትዐደውኪ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 51,23 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 106.
a)pertransirela: ጸሎተ፡ ነዳይ፡ ትትዐዶ፡ እምደመና፡ νεφέλας διῆλθε Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 32,21 .
b)litora transirela, redundarela, de mari: ኢትትዐደዊ፡ እምወሰንኪ፡ liber Jobi.Job 38,11 ; ኢይትዐደው፡ Jeremiae prophetia.Jer. 5,22 .
c)superarela( übertreffende): ተዐደውኪ፡ ኵሎን፡ ὑπερῆρας πάσας Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,47 ; ንጹሕ፡ ዘንጽሐ፡ ሐሊብ፡ ይትዐዶ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TerrSx. Ter 15 Enc. (Lud.: 16); ዘስብሐቲሁ፡ ይትዐደው፡ እምኵሉ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 9,27 .
d)transgredilavel superarelavivendo annum ( überlebende, überschreitende): ኢይትዐደው፡ ዘንተ፡ ዓመተ፡ በሕይወት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 35 ; ዘተዐደወ፡ ፴ ዓመተ፡ Fetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 5 .
f)inique tractarela, injuriam facerela, offenderela( sich vergehen an einemde), cumc.Acc.personapers.: καταδικάζειν Jacobi epistola.Jac. 5,6 ; cumc. ላዕለ፡ pers., ut: እመቦ፡ ዘተዐደወ፡ ላዕለ፡ ንጉሥ፡ እመኒ፡ በቃል፡ ወእመኒ፡ በምግባር፡ Clem. f. 251.
Substantivumsubst.pluralisPl. ምረራት፡ amaritiesla, amaritudola, acerbitasla: ምረሩ፡ ለማይ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 8,11 romanae editionisrom.; ጥዕምኩ፡ ዕጕስታረ፡ ወኵሎ፡ ምረራተ፡ ወኢረከብኩ፡ ዘይመርር፡ እምንዋት፡ Mashafa Falasfa.Fal. f. 65 ; እንዘ፡ ያአምሩ፡ ምረራ፡ ለሞት፡ Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 19 ; እለ፡ ተዐገሡ፡ ምረራተ፡ ብዙኀ፡ Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 31 ; de acerbitate iracundi et contumacis: ምረርከ፡ (v. ምረትከ፡ ) Jesaiae prophetia.Jes. 37,29 , et moesti vel afflicti: Evangelium Joannis.Joh. 7,11 ; ምረረ፡ ነፍሱ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 21,25 . mǝrar , pluralisPl. mǝrarāt
Leslau
ምረር mǝrar bitternessen, aflictionen, rancoren, acerbityen, (Lt) strong potionen 360a
Cross-references: videasvid. also መረር፡
Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. ገድላት፡ luctala, luctatiola, certamenla, agonla: Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 30 ( videasvid. ተጸብአ፡ ); ገድለ፡ መዊእ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 4,2 ; ገድል፡ ጽኑዕ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 10,12 ; creberrime: Christianorum certamen bonumlavel curriculum miseriae et afflictionisla, ascetarum disciplinalaet exercitatiola, martyrum et sanctorum vitala: ad Timotheum epistola I.1 Tim. 1,18 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 6,12 ; ad Timotheum epistola II.2 Tim. 4,7 ; እለ፡ ተጋደሉ፡ ሠናየ፡ ገድለ፡ ወሞቱ፡ በእንተ፡ ክርስቶስ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 25 ; ነበረ፡ በዝንቱ፡ ገድል፡ ሠለስተ፡ ዓመተ፡ Vit. Pach.; not able to find explanation in abbreviation listGad. T.H. ; ዕሴተ፡ ገድላቲሆሙ፡ ወድካማቲሆሙ፡ Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 1,2 ; ለሰማዕት፡ ገድላቲሆሙ፡ ተጽሕፈ፡ ለነ፤ ንትመሀር፡ ሃይማኖቶሙ፡ Mavâs’et; numerus significant sections.Mavâs. 70 ; ገድላቲሆሙ፡ ለቅዱሳን፡ κατορθώματα τῶν ἁγίων Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 28 ; Synaxaria; sequuntur nomina mensium Máscaram, Teqémt, Hedâr, Tachsâs, Ter, Jacâtit, Magâbit, Mijâzja, Genbôt, Senê, Hamlê, Nahassê, PaguemênSx. f. 1 ; permultae singulorum Sanctorum vitae, quae apud Abyssinos circumferuntur, ገድል፡ inscriptae sunt, exempli gratiaex. gr.Cod. Mus. Brit. XLV; Cod. Mus. Brit. XLVI; Cod. Mus. Brit. XLVII; Cod. Mus. Brit. XLVIII; 227–229.
nomen actionisn. act.
2)vitae cursuslavel certamenla: እለ፡ ተጋደሉ፡ ሠናየ፡ ገድለ፡ ወፈጸሙ፡ ሩጸቶሙ፡ ወሞቱ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 26 ; ሠናያነ፡ ሩጸት፡ Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 1.
ruṣat , pluralisPl. ሩጸታት፡ ruṣatāt
Grébaut
ሩጸት፡ ruṣat , pluralisPl. ሩጸታት፡ ruṣatāt cursiola, action de courir, coursefrሩጫ፡ , መሮጫ፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 40.
157
Leslau
ሩጸት ruṣat runningen, runen, tracken, pathwayen, courseen, contesten 477b
III,3
1)tardumla, cunctabundum esselain re, cunctarila, morarila: እለ፡ ተጐናዲዮሙ፡ ነስሑ፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 70 ; Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 32 al.; Fal. crebro; sequensseq. ላዕለ፡ rei: ኢትትጐናደይ፡ ላዕለ፡ ገቢረ፡ ሠናይ፡ Mashafa Falasfa.Fal. f. 49 ; cumc.Acc.Infin.: ኢመፍትው፡ ንትጐናደይ፡ ተጠምቆ፡ Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 13.
2)diuturnum essela, in longinquum producila, de rebus: ደዌ፡ ተጐናዲዮ፡ χρονίζουσα Cyrilli Alexandrini scripta (de recta fide; ad Reginas; ad Theodosium; colloquium cum Palladio; Homiliae; Epistolae).Cyr. f. 102 ; ሶበ፡ ተጐናደየ፡ ሞተ፡ አቡሁ፡ ፈቀደ፡ ይቅትሎ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 339.
III,1cunctarila, tardum esselaad aliquid: እለ፡ ተጐንደዩ፡ ለንስሓ፡ Lud. e Ssal. Req.
III,1
1)intingila, immergila, se immergerela, abluila, lavarila: ἐβάφησαν Josuae liber.Jos. 3,15 ; ሖር፡ ወተጠመቅ፡ ውስተ፡ ተከዚ፡ ዮርዳኖስ፡ Regum liber biblicum IV.4 Reg. 5,10 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 5,14 ; ትጠመቅ፡ ውስተ፡ ነቅዐ፡ ማይ፡ Judith liber apocryphus.Judith 12,7 ; ተጠምቀ፡ ውስተ፡ ዮርዳኖስ፡ not able to find explanation in abbreviation listGad. T.H. ; ተጠምቀ፡ ውስተ፡ ይእቲ፡ ዐዘቅት፡ ዘናጥራን፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 13 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 1 ; ovis ተጠምቀ፡ ህየ፡ በማየ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 15.
III,1
1)intingila, immergila, se immergerela, abluila, lavarila: ἐβάφησαν Josuae liber.Jos. 3,15 ; ሖር፡ ወተጠመቅ፡ ውስተ፡ ተከዚ፡ ዮርዳኖስ፡ Regum liber biblicum IV.4 Reg. 5,10 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 5,14 ; ትጠመቅ፡ ውስተ፡ ነቅዐ፡ ማይ፡ Judith liber apocryphus.Judith 12,7 ; ተጠምቀ፡ ውስተ፡ ዮርዳኖስ፡ not able to find explanation in abbreviation listGad. T.H. ; ተጠምቀ፡ ውስተ፡ ይእቲ፡ ዐዘቅት፡ ዘናጥራን፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 13 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 1 ; ovis ተጠምቀ፡ ህየ፡ በማየ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 15.
II,1cognoscerela, nossela, scirela
3)cognoscerela, intelligerela, agnoscerela: አእምሪ፡ ወርእዪ፡ ዘከመ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,17 ; sequensseq. ከመ፡ , ut: አእመረ፡ ዳዊት፡ ከመ፡ ሞተ፡ ሕፃን፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 12,19 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 3,20 ; Jesaiae prophetia.Jes. 45,6 ; Jeremiae prophetia.Jer. 16,21 ; Hezekielis prophetia.Hez. 2,5 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,1 ; Matthaei Evangelium.Matth. 21,45 ; Matthaei Evangelium.Matth. 24,32 ; Evangelium Joannis.Joh. 4,1 ; Evangelium Joannis.Joh. 6,69 ; Evangelium Joannis.Joh. 7,17 ; አእመርነ፡ ከመ፡ ንሰብሖ፡ cognovimus eum nobis laudandum esselaHenochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 63,4 ; cumc.Acc.rei vel personapers.: አእሚሮ፡ ምግባሮሙ፡ መጠዎሙ፡ ውስተ፡ ጽልመት፡ liber Jobi.Job 24,14 ; Matthaei Evangelium.Matth. 22,18 ; አእመርነ፡ ኀጢአተነ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 14,20 ; አእምሪ፡ ዐመፃኪ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 3,13 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 22,23 ; Evangelium Joannis.Joh. 8,32 ; ንዴግን፡ ከመ፡ ናእምሮ፡ ለእግዚአብሔር፡ Hosea.Hos. 6,3 ; Evangelium Joannis.Joh. 13,35 ; Evangelium Joannis.Joh. 17,3 ; ኣአምር፡ ርእስየ፡ ከመ፡ መሬት፡ ወሐመድ፡ አነ፡ liber Jobi.Job 42,6 ; cumc. በ፡ notae ( exla, vel Abl.): በዝንቱ፡ ታአምሩ፡ ከመ፡ Epistola Jeremiae, apocrypha.Ep. Jer. 22 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 16,28 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 4,22 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 3,16 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 4,2 ; Evangelium Joannis.Joh. 13,35 ; vel cumc. በእንተ፡ Epistola Joannis I.1 Joh. 2,3 ; vel cumc. እምነ፡ fontis Danielis prophetia.Dan. 9,2 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,20 ant. In specie:
d)cognoscerelamulierem vel virum, euphemistice de consuetudine et familiaritate sexuum ( concumberela): አእመራ፡ ለብእሲቱ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 1,19 ; Matthaei Evangelium.Matth. 1,25 ; ኢታአምር፡ ብእሴ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 24,16 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,8 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 31,17 ; Judicum liber.Jud. 11,39 .
5)cognovissela, nossela, cumc.Acc.rei: ዘያአምር፡ ልበ፡ liber Jobi.Job 7,20 ; ታአምር፡ ልበ፡ ወኵልያተ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 20,12 ; አልቦ፡ ዘያአምር፡ መኑሂ፡ መቃብሮ፡ Deuteronomium.Deut. 34,6 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 43,23 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,7 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,23 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 103,20 ; በኢያእምሮ፡ ወጻሕፍት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 22,29 ; Marci Evangelium.Marc. 10,19 ; ታአምሩ፡ ፍኖተ፡ Evangelium Joannis.Joh. 14,4 ; cumc.Acc.personapers.: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 29,5 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 1,8 ; Jesaiae prophetia.Jes. 1,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 45,5 ; Jesaiae prophetia.Jes. 63,16 ; እለ፡ ያአምሩ፡ ርእሶሙ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 13,10 ; ሕዝብ፡ ዘኢታአምር፡ ትካት፡ Ruth liber biblicus.Ruth 2,11 ; Jeremiae prophetia.Jer. 1,5 ; Matthaei Evangelium.Matth. 25,12 ; Marci Evangelium.Marc. 14,71 ; Evangelium Joannis.Joh. 1,49 ; Evangelium Joannis.Joh. 10,15 ; Evangelium Joannis.Joh. 16,3 ; ናአምረከ፡ መኑ፡ አንተ፡ Marci Evangelium.Marc. 1,24 ; cumc.Acc.personapers.sequensseq. ከመ፡ , ut: አነ፡ አእመርኩከ፡ ከመ፡ እኩይ፡ አንተ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 48,4 ; Evangelium Joannis.Joh. 5,42 ; Actus apostolorum.Act. 26,5 . In specie
a)de amicislaet familiaribusla, qui sese invicem norunt: እለ፡ ያአምሩኒ፡ οἱ γνωστοί μου ( notila) Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 87,8 ; ዘያአምሮ፡ ለምታ፡ γνώριμος τῷ ἀνδρὶ αὐτῆς Ruth liber biblicus.Ruth 2,1 ; liber Jobi.Job 20,7 ; liber Jobi.Job 42,11 .
b) ቀደመ፡ vel አቅደመ፡ አእምሮ፡ praenovissela, ante cognovissela, προγιγνώσκειν ad Romanos epistola Pauli.Rom. 11,2 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,29 .
6)scirela, cum negatione nescirela, ignorarela, cumc.Acc.rei, Regum liber biblicum I.1 Reg. 22,15 ; ምንተ፡ ታአምር፡ ዘኢናአምር፡ ንሕነ፡ liber Jobi.Job 15,9 ; እለ፡ ታአምሩ፡ ፍትሐ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 51,7 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 34,13 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 138,1 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 138,4 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,5 ; Matthaei Evangelium.Matth. 13,11 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,22 ; Lucae evangelium.Luc. 22,60 ; Evangelium Joannis.Joh. 18,4 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 10,3 ; cumc. በ፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 17,19 { Regum liber biblicum III.3 Reg. 2,32 }; cumc. ለ፡ , ut: ያአምር፡ ሊተ፡ ዘውስተ፡ አርያም፡ ὁ δὲ συνίστωρ μου ἐν ὑψίστοις liber Jobi.Job 16,19 ; ( Matthaei Evangelium.Matth. 6, 32); sequensseq.pronomenpron.interrog., ut Genesis liber Pentateuchi.Gen. 21,26 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 32,1 ; Josuae liber.Jos. 2,4 ; Jos, 2,5; Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,11 ; Matthaei Evangelium.Matth. 12,7 ; Evangelium Joannis.Joh. 7,27 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 3,3 ; sequensseq. ከመ፡ Josuae liber.Jos. 8,14 ; Josuae liber.Jos. 16,20 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 3,14 ; Paralipomenon liber I.1 Par. 29,17 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 14,3 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 20,3 ; Evangelium Joannis.Joh. 21,24 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,2 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,19 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 7,14 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 3,14 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 3,15 ; sequensseq. እስመ፡ ut Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 98,8 ; cumc.Acc.personapers.et sequensseq. ከመ፡ , ut: ምስለ፡ ብእሲ፡ ዘታአምር፡ ከመ፡ ቦ፡ ሃይማኖተ፡ (quem scis habere fidem) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 37,12 ; Lucae evangelium.Luc. 4,41 ; omisso objecto Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 16,15 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,9 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 48,19 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 72,11 ; sequensseq.Infin. (in Acc): n. 730 ታአምሩ፡ ሠናየ፡ ሀብተ፡ ውሂበ፡ Lucae evangelium.Luc. 11,13 ; Jacobi epistola.Jac. 4,17 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 10,15 ; Jesaiae prophetia.Jes. 8,4 ; ኢያአምሩ፡ ገቢረ፡ ሠናይ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 4,22 ; ኢያአምር፡ አክብሮ፡ ዐቢይ፡ liber Jobi.Job 34,19 . Nonnumquam
a)scirelai.q. didicissela, peritumla, scitumla, gnarum essela, cumc.Acc., ut: አእመረ፡ ብሔረ፡ , ፍኖተ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 5,5 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 5,6 ; እለ፡ ያአምሩ፡ ሰቆቃወ፡ Amosi prophetia.Am. 5,16 ; ዘያአምር፡ መጽሐፈ፡ ἐπιστάμενος γράμματα Jesaiae prophetia.Jes. 29,11 ; ታአምርኑ፡ ጽርዐ፡ Actus apostolorum.Act. 21,37 ; cumc.Infin. (in Acc.) Matthaei Evangelium.Matth. 16,3 ; አልብነ፡ ዘያአምር፡ ገዚመ፡ ዕፀው፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 5,6 .
b) አቅደመ፡ አእምሮ፡ praescirelaPsalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 36,13 ; ያቀድም፡ አእምሮ፡ ተኣምራት፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 8,8 ; ad Galatas epistola Pauli.Gal. 3,8 .
c)nonnumquam significat scientia imbutum essela, saperela( videasvid. ማእምር፡ , አእምሮ፡ ); ኢያእመረ፡ insciumla, imprudentem essela, ut: ኢያአምሩ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 45,20 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 72,11 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 81,5 ; በኢያእምሮ፡ imprudenterla, ignorantiala, errorela, involuntariela: Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 5,5 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 10,5 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,12 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 4,2 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 5,17 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 22,14 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 35,11 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,20 . Infin. አእምሮ፡ et አእምሮት፡ vid. infra. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: አእመረ፡ ዘ፡ አወቀ፡
Substantivumsubst., pluralisPl. ግዘታት፡ , excommunicatiola, anathematismusla, exsecratiola, diraela: II Can. Niceni. Pars Synodi. Numerus significat canones.Can. Nic. 30 ; not able to find explanation in abbreviation listKedr f. 8 ; not able to find explanation in abbreviation listCatal. Cod. Mus. Brit. p. 19 ; M.M. f. 51; M.M. f. 216; Sx. not able to find explanation in abbreviation listGenb. 12 Enc.; ንባበ፡ ግዘት፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 6 Enc.; እለ፡ ታወግዙ፡ ግዘታተ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 95,4 ; in loco Regum liber biblicum III.3 Reg. 11,34 est nomen actionisn. act.ad ተዋገዘ፡ , quod videasq.v. gǝzat እስመ፡ ግዘተ፡ እትዋገዞ፡ በኵሉ፡ መዋዕለ፡ ሕይወቱ።but I will surely denounce him in all the days of his lifeen 106 (ed.) , 74 (tr.) (‘Cf. 1 Kings 11: 34. The word gǝzät in the expression gǝzätä ǝtwaggäzo , which I translated here as “I will denounce denunciation,” {actually, the transl. does not contain the word ‘denunciation’} might be an archaic one, meaning “to rule”, “to govern,” as in Amharic gäzza , and is misunderstood by the author of the homily as “denounce”. The quotation, as given in The New Revised Standard Version, is “I will make him rule all the days of his life”.’ 74 n. 348 ); for ሀያዴ፡ ግዘት፡ videasvid. ሀያዲ፡ (TraCES)
II,1exire facerelavel juberela, ut Genesis liber Pentateuchi.Gen. 48,12 ;
c)emitterela, dimitterela: አውፃእኮን፡ ዕራቆን፡ ለእቤራት፡ ἐξαπέστειλας liber Jobi.Job 22,9 ; uxorem Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 9,36 ( ἀπέλυσαν ); እመ፡ አድምዐተከ፡ (sc. ኀጢአት፡ ) ኢታወፅአከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,2 .
g)extraherela, educerelaaliquid vel aliquem, Matthaei Evangelium.Matth. 7,4 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,6 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,7 ; አውፅኡ፡ አምእስቲሆሙ፡ እምላዕለ፡ አዕፅምቲሆሙ፡ ( ἐξέδειραν ) Michaei prophetia.Mich. 3,3 ; ኣወፅእ፡ መጥባሕትየ፡ እምነ፡ ቀቀባ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 21,3 ; aliquem Amosi prophetia.Am. 9,2 ; animam Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 103,30 .
α)expromerela: አውፅአት፡ ርእሶ፡ እምነ፡ ጽፍነታ፡ προελοῦσα Judith liber apocryphus.Judith 13,15 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 24,53 ; Lucae evangelium.Luc. 10,35 .
β)exuerela, deponerelavestes Canticum Canticorum.Cant. 5,3 .
i)efferrelai.e.
α)proloquila: አውፅኦ፡ ቃል፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 5,1 ; liber Jobi.Job 15,13 ( እምአፍ፡ ); ነገረ፡ እምልብ፡ liber Jobi.Job 8,10 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 10,13 .
β)in vulgus efferrela, evulgarela: ያወፅእ፡ ቃለ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 10,20 ; አውፅአ፡ ስመ፡ እኩየ፡ ሊተ፡ liber Jobi.Job 31,30 ; Deuteronomium.Deut. 22,14 ; Lucae evangelium.Luc. 6,22 ; ዘያወፅእ፡ ምክረ፡ ቢጹ፡ μὴ συντηρῶν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 13,12 ; ኢታውፅእ፡ ቃለ፡ ዘሰማዕከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 19,7 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 19,10 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 19,12 ; ኀፍረት፡ አውፅኦ፡ ነገር፡ ዘሰማዕከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 41,23 .
k)ederela, emitterelalibrum, F.N. p. 6; F.N. p. 7.
m)emitterelasanguinem venis: n. 946 ኢያወፅእ፡ ደመ፡ Maʃshafa Tomâr.M. Tom. ; elicerelahumorem ex lapide, Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 30 Enc.; emitterelaliquorem, ut: ubera puellae አውፅኡ፡ ሐሊበ፡ Chrys. ho.
n)absistere facerela, removerela: ዘኢያውፅኣ፡ ለጽድቁ፡ እምነ፡ እግዚእየ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 24,27 ; cumc.Acc.et እምላዕለ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,23 ( ἀπόστησον ).
o)expenderela, erogarela: ዘአባእከ፡ ወአውፃእከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 42,7 ; እለ፡ ታወፅኡ፡ ወርቀ፡ ወብሩረ፡ እምቍናማቲክሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 46,6 ( videasvid. አስተዋፅአ፡ )
p)exciperela, excerperela: ከመ፡ ያቀልል፡ አውፅኦ፡ ትእዛዝ፡ hist. p. 305 n. 16.
II,1gemere facerela, gemitum exprimerelaalicui, vexando facere ut clametlavel vocifereturlaaliquis: እግዚአብሔር፡ አግዐረኒ፡ liber Jobi.Job 23,2 ; አግዐሩ፡ ነፍሰ፡ ሕፃናት፡ liber Jobi.Job 24,12 ; እቤረ፡ ብእሲተ፡ እመቦ፡ ዘአግዐራ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 32,17 ; እለ፡ ታግዕሩ፡ ነዳየ፡ Amosi prophetia.Am. 8,4 ; ታግዕሩ፡ ወታዐወይዉ፡ ነዳየ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 58,4 varia lectiovar.; Marci Evangelium.Marc. 9,26 ; አግዐርክዋ፡ ለምድር፡ liber Jobi.Job 31,38 .
Substantivumsubst.
2)ebriositasla, vinolentialaHosea.Hos. 4,11 ; ብእሲ፡ ሀካይ፡ ዘአኅለቀ፡ ኵሎ፡ ንዋዮ፡ በስካር፡ ወበዝሙት፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 3 ; F.N. 50.
3)potus inebriansla μέθη እመልኦሙ፡ ስካረ፡ μεθύσματι Jeremiae prophetia.Jer. 13,13 .
I,1[vid. ኀደፈ፡ ] remis propellerela, remigarela: እለ፡ ትቀድፉ፡ [… κοπηλάται ] Hezekielis prophetia.Hez. 27,9 ; Hezekielis prophetia.Hez. 27,27 ; Hezekielis prophetia.Hez. 27,29 ; Hezekielis prophetia.Hez. 27,35 .