Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

, (sine dubio a ፅፍሮ፡ ) distinguendum videtur ab አጽፋር፡ , et interpretandum taeniae^lavel articuli^la: taenia vermis ex alvo Lalibelae ejectus ፶ አፅፋር፡ habuisse refertur, [ צִפֹּרֶן טְפַר ܛܶܦܪܳܐ ظُفْرٌ ] et , ጽፈር፡ , አጽፋር፡ , ጽፍራት፡ , unguis^la

a)digitorum hominis: ኢይምትር፡ ጽፍሮ፡ ; ; ; ጽፍረ፡ እደዊከ፡ ወእገሪከ፡ ; ሰላም፡ ለአጻብዕኪ፡ ወለአጽፋርኪ፡ ጽዕድው፡ I ; ጽፈር፡ et አጽፋር፡ ; ጽፍራተ፡ እደዊሆሙ፡ ወእገሪሆሙ፡ et

b)avium: ; ; ; ዘምሉእ፡ ጽፈሪሁ፡ ; Lud. Comm. hist.p. 507 n. 57.

c)quadrupedum: ዘሥጡቅ፡ ጽፈሪሁ፡ vel ጽፍሩ፡ ὀνυχιστῆρας ὀνυχίζον ; ; ; ; ; ; ; ; ; ጽፍረ፡ ላህም፡ (var. pro ሰኰና፡ ላህም፡ ; ὁπλαί ungulae^la ; bestiarum rapacium: ጽፈሪሁ፡ ; ; ጽፍራት፡ F.N. 23 ( መጕረጽ፡ ).

d)ungues^laarte facti vel hami^laferrei: አዘዘ፡ ይሥትርዎሙ፡ በአጽፋረ፡ ኀጺን፡ ከመ፡ ይዘርዘር፡ ሥጋሆሙ፡ – : አጽፋር፡ ዘ፡ ጽፍሮች።

[ צִפֹּרֶן טְפַר ܛܶܦܪܳܐ ظُفْرٌ ] et , ጽፈር፡ , አጽፋር፡ , ጽፍራት፡ , unguis^la

b)avium: ; ; ; ዘምሉእ፡ ጽፈሪሁ፡ ; Lud. Comm. hist.p. 507 n. 57.

ተርእሰ

III,1

1)capitis instar constitui^la, supremo loco collocari^la: ኀበ፡ ይትረአስ፡ መስቀል፡ ህየ፡ መዊእ፡ ho. Firmi in ; አጽፋር፡ ዘተርእሰ፡ ዲበ፡ መልዕልቴሆን፡ ለአእዳው፡ Sx. Enc.

2)principem se gerere^la, auctoritate valere^la, ut: (discipulum tradit magistro alii) ዘይጸንዕ፡ ተርእሶተ፡ ( αὐστηρότερον προσφερομένῳ ) qui in eum se gerat auctoritate firmiorem^la

tarǝʾsa

Grébaut
ተርእሰ፡ tarǝʾsa III,1 ይትረአስ፡ «être fait chef^fr» ― አለቃ፡ ሆነ፡ Ms. BNFabb217, fol. 59v.
153

Leslau
ተርእሰ tarǝʾsa be made chief^en, be placed (set up) at the head^en, be at the head of^en 458a

ጽፍር

[ צִפֹּרֶן טְפַר ܛܶܦܪܳܐ ظُفْرٌ ] et , ጽፈር፡ , አጽፋር፡ , ጽፍራት፡ , unguis^la

b)avium: ; ; ; ዘምሉእ፡ ጽፈሪሁ፡ ; Lud. Comm. hist.p. 507 n. 57.

አፍጼ

unius e novem Sanctis ( Lud. Hist. III,3,4 exhibet አፌ፡ ; Isenb. አጽፌ፡ ).

አጽፍዐ

II,1alapam impingi jubere^laalicui: ናጸፍዖ፡ (si quidem lectio sana est).

አጾመ

II,1ad jejunandum^lavel abstinendum adigere^la, ያጸውም፡ አፉሁ፡ እምነገረ፡ በክ፡ ወዘርቅ፡

አጾረ

et አጸረ፡ II,1portare jubere^la, ad portandum^lavel gestandum adigere^la, portandum^lavel ferendum imponere^la, portantis et oneris: ; አጾረታ፡ ; ; ; ዘአጸርከኒ፡ (v. ዘአጾርከኒ፡ ) እጸውር፡ ; ; ; Lit. Orth.; ያጹርዎ፡ ቀኖና፡ ዘማውያን፡ F.M. 5,8; F.M. 23,9; ታጸውርዎሙ፡ ለሰብእ፡ አርዑተ፡ ክቡደ፡ ; F.N. 36 ( ጥጥ፡ ; rei et መልዕልተ፡ jumenti^la: ወአጸርዎ፡ (v. ወአጾርዎ፡ ) መልዕልተ፡ አፍራስ፡ 2 ; ለ፡ rei et : አጾረ፡ (v. አጸረ፡ ) ሎቱ፡ ፪ እምውስተ፡ ደቁ፡ .

አጾረ

ኀፀበ

I,1[amh. አፀበ፡ ; i.q. خَضَبَ tinxit^la(unde مِخْضَبٌ labrum^la) ܚܶܨܒܳܐ lagena^la, urceus^la; at notioni lavandi^ladenotandae in caeteris linguis aliae radices frequentantur, ut רָחַץ , ܐܰܫܺܝܓܝ , رَخَصَ غَسَلَ ( ርሕፀ፡ )] ይኅፅብ፡ , lavare^la, abluere^la( λούειν , νίπτειν , πλύνειν , ἀποπλύνειν , ἐκπλύνειν ), ejus, qui (quod) purgatur: ; ; ; ; ; ; ; ; በ፡ rei, qua purgatur: ; ; ; እምነ፡ sordium: ; ; Deus ኀፀባ፡ ለምድር፡ እምኵሉ፡ ርስሐት፡ ( በማየ፡ አይኅ፡ ) ; sed etiam sordium, ut: ኅፅቢ፡ እከየ፡ ልብኪ፡ ; የኀፅቦሙ፡ እግዚአብሔር፡ ርስሐቶሙ፡ ለደቂቀ፡ ጽዮን፡ ; nec non , ut: እለ፡ የኀፅቡ οἱ πλύνοντες ; . n. 625

አፀወሰ

II,2debilitare^lamembra alicujus, laedere ut^lamembris uti non possit^laaliquis: እመቦ፡ ዘአቍሰለ፡ ዐይነ፡ ገብሩ፡ ወአፀወሰ፡ (v. ወአዖሮሙ፡ ) ἐκτυφλώσῃ .

ፃእፅአ

quadril. I et አፃእፅአ፡ II ( ) sumtus suppeditare^la, mercedem dare^lapro opera praestita: ወእምኔሁ፡ ይፀአፅኡ፡ (v. ያፀአፅኡ፡ ) ለነደቅት፡ ወለጸረብት፡ ἐμισθοῦντο .

ሐፄ

titulus Imperatorum Aethiopiae ( majestas^la, augustissimus^la), de quo videre licet Ludolfi hist. Ae. II,1,25 et Eum origine amharicum esse asserit Ludolfus. Legitur passim in libris Aethiopicis, ut: አኮ፡ በቃለ፡ ሐፄ፡ ወአኮ፡ በመኰንን፡ Chron. Ax. At ubi Imperatorem alloquuntur, ሐፄ፡ vocula ጌ፡ auctum usurpant, ሐፄጌ፡ , cui respondet Francogallorum Sire^la. Haec compellatio etiam in Jesum translata occurrit, ut: ተቀጸል፡ ጽጌ። ኢየሱስ፡ ሐፄጌ። Deg. [Ludolfus hoc nomen ኀፄ፡ scripsit, Isenbergius autem ሐፄ፡ ; hanc scriptionem n. 141equidem plerumque inveni. De etymo nihil certi habeo, quamquam annotare juvat, hoc nomen ex arab. حَظِيَ bene illustrari posse]. ḥaḍe , ሐፃች፡ ḥaḍāč , ኀፄ፡ ḫaḍe , ዓፄ፡ ʿāḍe , አፄ፡ ʾaḍe ኀፄ፡ ዘርአ፡ ያዕቆብ፡ ‘le ḫaṣē Zarʾa Yāʿqob^fr’ 4 l. 27 (ed.), 4 l. 31 (tr.); ኀፄ፡ በእደ፡ ማርያም፡ ‘le ḥ{sic}aṣē Baʾeda Māryām^fr’ 5 l. 2–3 (ed.), 4 l. 38 (tr.); አድ፡ በራሕ፡ ፩፡ ላህም፡ ለተዝካረ፡ ሐፄ፡ ዳዊት። ‘Ad Barrāḥ [donnera] une vache pour la commémoraison du ḥaṣē Dāwit.^fr’ 9 l. 22, 10 l. 1 (ed.), 9 l. 31–32 (tr.); አቶ፡ ተክለ፡ ጊዮርጊስ፡ ያአፄ፡ ልጅ፡ ‘l’ato Takla Giyorgis, fils du roi,^fr’ 62 l. 10–11 (ed.), 74 l. 25 (tr.)

Cross-references: ● also ሐፀይ፡ ● for ቃለ፡ ሐፄ፡ ቃል፡ (TraCES)

አፅሐሰ

II,1supplodere terram^lasaltando, tripudiare^la: ያፅሕሳ፡ በእገሪሆሙ፡ παίζουσαι ; አፅሕስ፡ በእገሪከ፡ (v. እገሪከ፡ ) ψόφησον ; አፅሐስክሙ፡ በእገሪክሙ፡ ; Deus Judaeis permisit ከመ፡ ይጸልዩ፡ በምኵራብ፡ በጠፊሐ፡ አእዳው፡ ወበአፅሕሶ፡ አእጋር፡ F.M. 32,7; Christianis non permissum est ተውኔት፡ ወአፅሕሶ፡ በእግር፡ F.N. 23; Helena cum crucem invenisset, አፅሐሰት፡ በእገሪሃ፡ ወጠፍሐት፡ በእደዊሃ፡ Deg.; laudat te ecclesia ጠፊሓ፡ በአእዳው፡ ወአፅሒሳ፡ በአእጋር፡ Org.; etiam de pedibus praedicatur: ያፅሕሳ፡ አእጋርየ፡ Org.

አፅሐሰ

አፅመመ

II,1praeligare^la, consanando claudere^lavel consanare^la: ( ፀመመ፡ ); ጾም፡ ትፌውስ፡ ቍስለ፡ ነፍስ፡ ወታፀምም፡ ፍትወተ፡ ዘሥጋ፡ ; ፈውሳት፡ እለ፡ ያጥዕያ፡ ወርጢናት፡ እለ፡ ያየብሳ፡ ወቅብአ፡ አፈዋት፡ እለ፡ ያፀምማ፡ ቍስላተ፡ F.M. 3,3; vulnus

አፅማኢ

ʾaḍmāʾi evil^en ‘malefico^it’ (‘La tradizione di Et {i.e. Ethiopic version} attesta pressoché unanime il termine ʾaḍmāʾi (ʾāmāḍi «iniquo», cfr. 958, [...]); ʾaḍmāʾi (o ʾaṣmāʾi ) è un participio della forma causativa; formalmente è possible una derivazione da ʾaṣmeʾa «assetare» ( 1272), o da ʾaḍmeʾa «porgere orecchio, ascoltare», per il quale la forma base non è attestata ( 1324); la forma del participio che incontriamo in questo passo non è però registrata né in né in ; di ʾaḍmeʾa «porgere orecchio» è bensì notato il participio maḍmeʾ o maḍmeʾi «auditor, auscultator» 1325, per Is 3,3, nella espressione maḍmeʾē nagar ; al testo dei LXX, , Is 3,3 καὶ συνετὸν ἀκροατήν , corrisponde in etiopico «walabbāwē wamaṣmeʾē nagar », apparentemente «intelligente ed uditore di discorsi» il testo ebraico ûnebôn laḥaš ha «esperto incantatore, sussurratore»; sembrerebbe dunque che anche questo dovesse essere il senso di άκροατής , cioè «incantatore, sussurratore»; è vero anche che 759 attesta esattamante la forma ʾaṣmāʾi (ʾaṣmāʾi con le forme alternative già registrate da 1325 maṣmeʿ e maṣmeʿi ), come corrispondente all’amarico «yammiyādamṭ , admāč̣ , sami , asmātām , bālāšokšʷāki . yatamāra liq , maṣḥāf yammiyāssammā , targʷāmi . sabāki » («Che ascolta; ascoltante; udente; stregone; pettegolo calunniatore. Dottore erudito; che aiuta a comprendere un libro; interprete. Predicatore»), quindi includendo significati in accordo con la lettera del testo ebraico; è però una fonte per la quale il sospetto di reinterpretazione del testo etiopico sulla base della conoscenza dell’ebraico è da mettere in conto. In conclusione, in attesa di ulteriori elementi, proporrei di intendere l’etiopico ʾaḍmāʾi come «malefico».’ 52–53 n. 57)

ሕቅ

, modus justus^lavel legitimus^la, ratio et numerus^la; deinde Adj. modicus^la, mediocris^la, pusillus^lavel paulum^la, aliquantulum^la: አንሰ፡ ሕቅ፡ ወንኡስ፡ በቅድሜከ፡ ; አምጽኢ፡ ሊተ፡ ሕቀ፡ ማየ፡ በግምዔ፡ ; ሕቀ፡ እምውስተ፡ መዓር፡ ጥዕምኩ፡ ; አስትይኒ፡ ሕቀ፡ ማየ፡ ; ርእየ፡ ሕቀ፡ ደመና፡ ; ; እምድኅረ፡ ዘመን፡ ሕቅ፡ Sed plerumque Adverbii vice usurpatur,

1) በሕቁ፡ proprie: secundum modum^lavel rationem ejus^la(rei) ( gramm.§ 163,2) i.e.

a)sufficienter^la, satis^la, satis superque^la, ἱκανῶς ; ἐκ περισσοῦ .

b)(quantum fieri potest) valde^la, admodum^la, perquam^la, bene^la: μεγάλως ; ; σφόδρα , σφοδρῶς ( ጥቀ፡ በሕቁ፡ ); ; ጠይቁ፡ በሕቁ፡ νοήσατε σφόδρα ; በሕቁ፡ ጥቀ፡ ἐπὶ πλεῖον σφόδρα ; n. 98 ; ; ἀγαθῶς ; ኢትርሐቁ፡ በሕቁ፡ μακράν ; መስየ፡ በሕቁ፡ ; ዘበሕቁ፡ ኀፂር፡ κολοβόρρις ; ; cum negatione parum^la; ኢታስተርኢ፡ በሕቁ፡ parum conspicuus est^la( ἀμαυρός ) .

c)intente^la, diligenter^la, etiam atque etiam^la, πυγμῇ ; ἐκτενῶς ; βοῆς ἰσχυρᾶς ; ጸለየ፡ በሕቁ፡ oravit intentius^la ; saluto^la በሕቁ፡ etiam atque etiam^laLud. sine

d)omnino^la, εἰς τὸ τέλος ; saepissime in responsionibus πάνυ μὲν οὖν በሕቁ፡ ጥቀ፡ Cyr. ( Pall. f. 92).

2) ሕቀ፡ (Acc. ) modicum, modice i.e. paulum^la, aliquantulum^la, aliquatenus^la, paulo^la, parumper^la, paulisper^la: ሕቀ፡ አሕጸጽኮ፡ ; ; አፅማእኩ፡ ሕቀ፡ በእዘንየ፡ ; ὀλίγον , μικρόν (quater); (ter); ታዕርፉ፡ ሕቀ፡ ; ; ወሕቀ፡ ብሂሎ፡ et paulo postquam dixit^la ; ሕቀ፡ ክመ፡ (v. ከመ፡ ) የዐዱ፡ ዮርዳኖስ፡ ὡς βραχὺ διαβήσεται .

3) በበሕቅ፡ moderate i.e. sensim^la, pedetentim^la, paulatim^la: κατ᾽ ὀλίγον ; ; Org.; nonnumquam etiam በበሕቀ፡ occurrit, ut በበሕቀ፡ ልህቀ፡ ሕፃን፡ Deg.

4) እምድኅረ፡ ሕቅ፡ paulo post^la ; ; nec non እምድኅረ፡ ሕቀ፡

5) ሕቀ፡ ክመ፡ ዘእም፡ seq. Perf. haud multum abfuit, quin^la( ferme^la, paene^la) ; ; ; ; ( gramm.§ 205 sub finem, gramm.p. 431). – : ሕጹጽ፡ ንስቲት፡ ውኁድ፡ ኅዳጥ፡ ትሑት፡ ሕቅ፡ ዘ፡ ታናሽ፡ ; aliud^la ንስቲት፡ ኅዳጥ፡ ሕቅ፡ ዘ፡ ጥቂት።

ḥǝqq

Grébaut
ሕቅ፡ ḥǝqq «tant soit peu^fr, un peu^fr» ― ጥቂት፡ Ms. BNFabb217, fol. 23v.
ሕቀ፡ ḥǝqqa «peu^fr adverbe (paulo^la)» ― ጥቂት፡ Ms. BNFabb217, fol. 23v.
በሕቁ፡ baḥǝqqu , በበሕቁ፡ babbaḥǝqqu «fréquemment^fr, vite vite^fr (paulatim^la)» ― በጥቂት፡ በጥቂት፡ Ms. BNFabb217, fol. 23v.
49

Leslau
ḥqq ሕቅ ḥǝqq little^en, a little^en, moderate^en, somewhat^en, mediocre^en
ሕቀ ḥǝqqa a little^en, a little while^en, for a short time^en, a little way^en, by degrees^en
በበሕቅ babbaḥǝq little by little^en, gradually^en, by degrees^en
እምድኅረ፡ ሕቀ ʾǝmdǝḫra ḥǝqqa soon after^en
በሕቁ baḥǝqqu sufficiently^en, enough^en, very^en, very much^en, greatly^en, considerably^en, thoroughly^en, completely^en, exceedingly^en, utterly^en, intently^en, accurately^en, entirely^en, (Lt) in a little time^en; (with a negative) not at all^en 240a

Search

Input

Keys Combinations

Hold and choose