Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

solator^la, consolator^la, paracletus^la, ; et ; ጰራቅሊጦስ፡ ብሂል፡ ናዛዚ፡ ብሂል፡ ; fem. ናዛዚት፡ .

Nazareth.

[ לֵב et לֵבָב , ܠܶܒܳܐ , لُبٌّ amh. ልብ፡ ; de etymo Ges. thes. p. 738] m. et fem. (ut ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ) አልባብ፡ (ut ) est

1)sensu n. 42physico cor^laet hominum ut , et animalium ut ; ; ; ; ; inde medium rei^la ልበ፡ ባሕር፡ ; ; ; ልባ፡ ለምድር፡ ; ልበ፡ ጸበርት፡ interiores frondes palmae^la(i.q. talmud. לוּלַב ) { } .

2)animus^la, cor^la, quatenus est sedes sensuum et affectuum^la, agendi sentiendique ratio^la, voluntas^laet consilium^la, innumeris in locis (secundum usum loquendi biblicum): ንብብዋ፡ ውስተ፡ ልባ፡ ; ናዝዛ፡ ለልብከ፡ ; ; ደይ፡ ቃሎ፡ ውስተ፡ { ልብከ፡ }; ለአብዳን፡ ውስተ፡ አፉሆሙ፡ ልቦሙ፡ ; ዘይፈትን፡ ልበ፡ ወኵልያተ፡ ; እስመ፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ውእቱ፡ ልቡ፡ ; ኖሎት፡ ዘከመ፡ ልብየ፡ ; በኵሉ፡ ልብ፡ toto animo^lasaepissime (ut ); በክልኤቱ፡ ልብ፡ ἐν καρδίᾳ δισσῇ ; ዘክልኤ፡ ልቡ፡ δίψυχος ; በልብ፡ ወልብ፡ ; ; τὰ ἐντὸς , τὰ ἔγκατα ; ; ኀብአ፡ ያዕቆብ፡ ልቦ፡ ለላባ፡ ; praeterea አዕበየ፡ , ኀየለ፡ , ጸንዐ፡ , አጽንዐ፡ , አግዘፈ፡ , አንበረ፡

3)praecipue summae animi facultates: mens^la, ratio^la, intellectus^la; conscientia^la, ልብየ፡ ገብአኒ፡ αἱ φρένες μου ; ; ገብኦ፡ ልቡ፡ σωφρονῶν ; ; σύνεσις ; ; ዘአልቦ፡ ልብ፡ ἀσύνετος ; ; ; ; ; ; ልበ፡ ሰብእ፡ ( ልበ፡ አርዌ፡ ) ; ; ; ὁ νοῦς ; ; ; ; ; ( ); ; ; ; ; διάνοια ; ; ; 1 ; συνείδησις ; ; .

lǝbb imagination^en, ‘Phantasie^de’ ዘንተሰ፡ አኮ፡ እምልብነ፡ ዘንብል፤ አላ፡ በዘ፡ ሰማዕነ፡ ንነግር፡ ወበዘርኢነ፡ ሰማዕተ፡ ንከውን። ‘Dies schreiben wir nicht aus unserer Erfindung heraus, sondern wir schildern, was wir gehört haben, und wir bezeugen, was wir gesehen^de’ 29 l. 16–18 (ed.), 33 l. 31–32 (tr.) (‘Hier ist schon lebb deutlich im Sinne von Phantasie gebraucht, eine Notion aufgrund derer Afa-Warq Gabra-Iyasus seinen berühmten Neologismus lebbwallad geprägt hat.’ 33 n. 152)

Grébaut
ልብ፡ lǝbb

1) intelligence profonde des choses^fr ኮነ፡ ለሰብአ፡ ዝንቱ፡ ዘመን፡ ወዝንቱ፡ ትውልድ፡ አገበረነ፡ መፍቅድ፡ ኀበ፡ ትርጓሜ፡ ዛቲ፡ መጽሐፍ፡ ከመ፡ ታብርሃነ፡ ወትክሥት፡ ለነ፡ ልበ፡ መጻሕፍት፡ አምላካዊያት፡ ዘተኀብአ፡ እምኔነ፡ እምብዝኀ፡ ዑረተ፡ ሕሊናነ። Ms. BNFet110, fol. 1ra.
31–32

2) caractère^fr, sentiments^fr, idées^fr, impressions^fr ወለጠ፡ ኪዳነ፡ ዘተካየደ፡ ምስለ፡ ለኪኑስ፡ ወተግሀ፡ ከመ፡ ይግበር፡ ምግባረ፡ ዘይከውን፡ ለአሕጕሎቱ፡ በፍርሃት፡ ወወለጠ፡ ልቦ። 199
ልብ፡ ጽኑን፡ lǝbb ṣǝnun «cœur lâche^fr» ንሥኡ፡ ሕፃነ፡ ወአሰርዎ፡ ላዕለ፡ መስቀል፡ ወተሳለቁ፡ ቦቱ፡ ወኮነ፡ ልቦሙ፡ ጽኑነ፡ ወቀተልዎ፡ ለሕፃን፡ ዘተቀትለ፡ ዘእንበለ፡ ፍርሃት። 237, ጽኑን፡
Locution አሠነየ፡ (II,2) ልበ፡ ʾaśannaya lǝbba «déterminer^fr, faire fléchir^fr», faire prendre une décision^fr በውእቱ፡ ዘመን፡ ኮነ፡ ፍቁሩ፡ ለንጉሥ፡ ዘይኑን፡ አካክዮስ፡ ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ ዘቍስጥንጥንያ፡ ወአሠነየ፡ ልበ፡ ንጉሥ፡ ከመ፡ ይጽሐፉ፡ ባቡኒቆን፡ ዘበትርጓሜሁ፡ መጽሐፈ፡ ሃይማኖት፡ ፫፡ ጉባኤያት፡ ዘውእቶን፡ በኒቅያ፡ ወቍስጥንጥንያ፡ ወኤፌሶን። 251; አይልሉስሰ፡ ኮነ፡ ይልእክ፡ ኀበ፡ ንግሥት፡ ዋሪና፡ ሐሞቱ፡ እንዘ፡ ይብላ፡ ታሠኒ፡ ልበ፡ ንጉሥ፡ በእንቲአሁ፡ ወይእቲሰ፡ ኢክህለት፡ አሠንዮቶ፡ ልቡ፡ ለንጉሥ። 251; አሠነዩ፡ ልቦ፡ ከመ፡ ይኩን፡ ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ ህየንተ፡ ወይሉስ፡ ወአሰፈውዎ፡ ብዙኀ፡ ሀብታተ፡ ከመ፡ ያቅም፡ ሃይማኖተ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን። 251; ወከላጂኒ፡ ወሀቦ፡ ለቴዎድሮስ፡ ብዙኀ፡ ንዋየ፡ ፈሪሆ፡ ከመ፡ ኢይቅትልዎሙ፡ (sic) ለእሙ፡ ወለብእሲቱ፡ ሀለዉ፡ ተኀቢኦሙ፡ በእለ፡ እስክንድርያ። ወቴዎድሮስ፡ መኰንን፡ አሠነየ፡ ልቦ፡ ለከላጂ። 251, አሠነየ፡
32
ልብ፡ ቅጥቁጥ፡ lǝbb qǝṭquṭ contrition^fr (cœur brisé), dans la langue ascétique. Texte et référence: ... ምስለ፡ ረድኤተ፡ እግዚአብሔር፡ ወጽንዑ፡ በልብ፡ ቅጥቁጥ፡ በከመ፡ መሐረነ፡ በዘቀደመ፡... …Avec l’aide du Seigneur et sa puissance dans la contrition, comme il nous l’a enseigné auparavant par (ses) paroles…^fr Ms. BNFet110, fol. 14ra. 446–447

3) servant d’élément de composition

a) Joint à des noms:
ሕማመ፡ ልብ፡ ḥǝmāma lǝbb «mélancolie^fr» ወድቀ፡ ውስተ፡ ዝንቱ፡ ሕማመ፡ ልብ። 184, ሕማም፡
ኀዘነ፡ ልብ፡ ḫazana lǝbb «regret^fr» አዕረፈ፡ እንበለ፡ ኀዘነ፡ ልብ፡ ወሀከክ። 201, ሐዘን፡
ስሕተተ፡ ልብ፡ sǝḥtata lǝbb «folie^fr» ተወለጠ፡ ልቡናሁ፡ ወኮነ፡ የዐውድ፡ ውስተ፡ አብያተ፡ ዘቅጽር፡ በስሕተተ፡ ልብ። 287, ስሕተት፡
ትግሀተ፡ ልብ፡ tǝghata lǝbb «générosité^fr» ገብረት፡ ዘንተ፡ ኵሎ፡ በትግሀተ፡ ልብ፡ ለሕይወተ፡ ሀገር። 169, ትግሀት፡
ትዕቢተ፡ ልብ፡ tǝʿbita lǝbb «orgueil^fr» ኮነ፡ አኃዜ፡ ዓለም፡ ኵላ፡ ወወለጠ፡ ስሞ፡ በትዕቢተ፡ ልብ። 169, ትዕቢት፡
ጽንዐተ፡ ልብ፡ ṣǝnʿata lǝbb «tyrannie^fr» ወሰከ፡ ጽንዐተ፡ ልብ፡ እምነ፡ እኅወ፡ አቡሁ፡ ዘኮነ፡ እምቅድሜሁ። 279, ጽንዐት፡

b) Joint à des adjectifs:
ትሑተ፡ ልብ፡ tǝḥuta lǝbb «modeste^fr» ኮነ፡ የዋሀ፡ ወትሑተ፡ ልብ። 195, ትሑት፡
ትኩዘ፡ ልብ፡ tǝkkuza lǝbb «plein de tristesse^fr» ሰከበ፡ ወኖመ፡ እንዘ፡ ኅዙን፡ ውእቱ፡ ወትኩዘ፡ ልብ። 195, ትኩዝ፡
ኅዙነ፡ ልብ፡ ḫǝzuna lǝbb «affligé^fr» ኢትኩን፡ ኅዙነ፡ ልብ፡ በከመ፡ ትኄሊ፡ አንተ፡ ወትብል፡ በእንተ፡ ኀጢአትየ፡ ኢባረከኒ፡ ዝንቱ፡ አረጋዊ። 257, ሕዙን፡
ድኩመ፡ ልብ፡ dǝkuma lǝbb «découragé^fr» ወዓዲ፡ ሮምሎስ፡ ፈርሀ፡ ወኮነ፡ ድኩመ፡ ልብ፡ ወእምብዝኀ፡ ፍርሃቱ፡ ተጠየቀ፡ እምኀበ፡ ማእምራን፡ ወመናፍስት፡ ርኩሳን። 175, ድኩም፡
ዕቡየ፡ ልብ፡ ʿǝbbuya lǝbb «orgueilleux^fr» ወአክሪሱስሰ፡ ኮነ፡ ግዙፈ፡ ክሳድ፡ ወዕቡየ፡ ልብ። 167, ዕቡይ፡
ጽኑዐ፡ ልብ፡ ṣǝnuʿa lǝbb «(homme) de mauvais cœur^fr» ወይጣሉስሰ፡ ዓዲ፡ ዘኮነ፡ ሊቀ፡ ሐራ፡ ዘሀገረ፡ አብራኪ፡ ጽኑዐ፡ ልብ፡ ኮነ፡ ይጸልኦ፡ ለሳዊሮስ፡ ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ ዘሀገረ፡ አንጾኪያ። 265, ጽኑዕ፡
ፍሡሐ፡ ልብ፡ fǝśśuḥa lǝbb «(ayant) le cœur satisfait^fr» ቅንአ፡ ላዕለ፡ ሑረቶሙ፡ እኩይ፡ ወኢኮነ፡ ፍሡሐ፡ ልብ፡ ከመ፡ ቀዳሚ፡ 200, ፍሡሕ፡

Leslau
ልብ፡ ጽኑን lǝbb ṣǝnun ( 32 ) cowardly heart^en 561a

Cross-references:

a) for ሁከተ፡ ልብ፡ ሁከት፡ (Grébaut)

ናዘዘ

I,3(nisi malueris quadril. I; forma ትነዝዝ፡ Laur. lapsu calami scripta videtur) solari^la, consolari^la, solatio erigere^la[hoc verbum mihi nunc (secus atque in gramm.§ 78) cum radicibus ዐዘዘ፡ , አዘዘ፡ وَعَزَ ( de iis Ges. thes. p. 610) componendum videtur; in specie عَزَى II consolatus est^la, proprie: firmavit] παρακαλεῖν , παραμυθεῖσθαι , ; ; ; ናዝዝዎን፡ ; ኀጣእኪ፡ ዘይናዝዘኪ፡ ; ; ; ናዝዞትከ፡ ; ; ; ; ናዘዝካሁ፡ ለልበ፡ አመትከ፡ ( ἐλαλησας ἐπὶ καρδίαν τῆς δούλης σου ) ; ; ከመ፡ ይናዝዎ፡ (pro ይናዝዝዎ፡ ) ; በእንተ፡ de^la, ut: ኢይናዝዎሙ፡ (pro ኢይናዝዝዎሙ፡ ) በእንተ፡ ዘሞተ፡ ; ; vel እምነ፡ rei ;

ናዘዘ

አስተብቍዐ

, rarius አስተበቍዐ፡ (ut ; ) IV,1[non est, quod cum Ludolfo radicem ab antecedente diversam statuamus, vel ܒܥܳܐ بَغَا huc referamus]

1)sibi gratiam petere^la, in beneficii loco et gratia petere^laaliquid, rei et በኀበ፡ vel እምኀበ፡ vel እምነ፡ pers., ut: አሐተ፡ ስእለተ፡ ኣስተበቍዕ፡ በኀቤከ፡ ; አስተብቍዓ፡ እምኀበ፡ ኤላም፡ ; ; ; ; : ናስተበቍዐከ፡ δεόμεθα da nobis hanc veniam^la, bona venia oramus^la, quaesumus^la ; ; .

2)in genere: precibus appellare^laaliquem i.e.

a)rogare^la, petere^la, orare^la, postulare^la(plerumque παρακαλεῖν et ἀξιοῦν ) ; ; ; ; : ; ; ; ; እመ፡ አስተብቍዐከ፡ ጸላኢከ፡ ἐάν σου δέηται ; ከመ፡ ኢትግባእ፡ ታስተበቍዖሙ፡ ; παραιτεῖσθαι ; ; ; ; ; ; ; ; ኀበ፡ pers. ; በእንተ፡ causae: ; ; ; ; rei: ምንት፡ ዘታስተበቍዕኒ፡ ; ; ከመ፡ verbi: ; ; ; ; ; ; ; ; Asc. ; ; vel verbi: ኣስተበቍዕ፡ ባዕደ፡ ይግበር፡ ሊተ፡ ; ; ; ; አስተብቍዖትየ፡ τὸ ἀξίομά σου ; ; ጸሎታት፡ ወስእለታት፡ ወአስተብቍዖታት፡

α)precibus urgere^la παραβιάζεσθαι .

β)deprecari^la, intercedere pro^laaliquo, በእንተ፡ (vel ለ፡ ) ; ; ( ); Lit Cyr.

b)consolari^la, παρακαλεῖν , ; ; ኢታብዝኁ፡ አስተብቍዖትየ፡ (v. ናዝዞትየ፡ ) ; Platt.

c) n. 515adhortari^la, admonere^la ; ; ; ; ; ; .

ናይብ

nāyb (office, title) ʻNayb was the local official governing the Eritrean costal and eastern areas from the 16th or 17th cent. For a summary, cf. .’ 85 (381) n. 150

አግመረ

II,1

1)perficere^la, absolvere^la, consummare^la, etiam ad significandum plane^la, prorsus^la, ut: ለእመ፡ አግመረ፡ ገራህተ፡ እንዘ፡ ይበልዕ፡ si absolverit agrum depascendo i.e. totum vel plane eum depaverit ; ዘይእኅዝ፡ ኵሎ፡ ፍጥረተ፡ ያገምር፡ አእምሮ፡ ቃሎሙ፡ ; etiam emphatice (supplemento verbi omisso): ብሑእ፡ ዘአግመሮ፡ ለሐሪፅ፡ fermentum quod massam perfecit i.e. totam fermentavit, Lit. Joh.; ይፈቅዱ፡ ያግምርዋ፡ ለምድር፡ ባሕቲቶሙ፡ volunt consummare terram soli i.e. totam occupare soli .

2)aliquid vel aliquem capere totum^la, i.e.

a)continere^laaliquid, de vase: ወታገምር፡ ( ባሕር፡ ) ፲፻ መስፈርተ፡ ; ; ; .

b)comprehendere^la, complecti^la: ; ; ኢያገምሮ፡ ቤት፡ ἀένναός ἐστι (quod interpretatus est οὐκ ἐν ναῷ ) ; እግዚአብሔር፡ ዘያገምር፡ ኵሎ፡ ወኢያገምሮ፡ መካን፡ ; ; አልቦ፡ ሰማይ፡ ዘያገምረነ፡ ; ኢታገምር፡ ፍኖታ፡ ዘእንበለ፡ አሐቲ፡ ኪደተ፡ እግረ፡ ብእሲ፡ ; ማሕፀና፡ ( ለማርያም፡ ) አግመረከ፡ ( ፱ አውራኀ፡ ) Cod. Mus. Brit. LIV, n. 7; ለ፡ , ut: nos Deus Trinus ናገምር፡ ለኵሉ፡ (ni ናገምሮ፡ legendum fuerit).

c)mente, intellectu capere^la, comprehendere^laaliquid: ; ኅሊናኒ፡ ኢይክል፡ አግምሮቶ፡ – : አግመረ፡ ዘ፡ ቻለ፡ አጠፋ፡ አሻገረ።

አግመረ

II,1

2)aliquid vel aliquem capere totum^la, i.e.

a)continere^laaliquid, de vase: ወታገምር፡ ( ባሕር፡ ) ፲፻ መስፈርተ፡ ; ; ; .

c)mente, intellectu capere^la, comprehendere^laaliquid: ; ኅሊናኒ፡ ኢይክል፡ አግምሮቶ፡ – : አግመረ፡ ዘ፡ ቻለ፡ አጠፋ፡ አሻገረ።

ናገደ

I,3peregrinari^la, ;

ናጌብ

spurium, e mala lectione haustum: etenim ; , ubi Vulg. aqua congregata^lahabet, Aethiops exhibet ማየ፡ ናጌብ፡ (an pro ምግባእ፡ ?); inde hoc nomen in aliis libris receptum est, ut: እምቅድመ፡ ይዕመቅ፡ ማየ፡ ናጌብ፡ ; Deus አውጽኦሙ፡ ለዘመደ፡ አዕዋፍ፡ እማየ፡ ናጌብ፡ M.M. f. 67.

ናግራን

urbs Arabiae merid. ( ; ; ).

ናጥራን

nitrum^la[ نَطْرُونٌ i.q. נֶתֶר ]: ዐዘቅተ፡ ናጥራን፡

አግብአ

II, 1

1)revertere^la

a)avertere^la, convertere^la: ከመ፡ ያግብእዎሙ፡ ለአሕዛብ፡ ኀቤሆሙ፡ .

b)deflectere^la, declinare facere^la: ከመ፡ እንተ፡ ታገብእ፡ ዐይነ፡ መዳልው፡ ; .

c)retro vertere^la: ያገብኦሙ፡ ድኅሬሆሙ፡ ለጠቢባን፡ ; ; .

d)rejicere^la: ያገብኦ፡ ድኅረ፡ ዘባኑ፡ ; . n. 1170

e)retrahere^la .

2)redire facere^la,

a)reducere^la, aliquem vel aliquid: እመ፡ አእተተ፡ መኑ፡ ያገብእ፡ ; ቦኑ፡ እክል፡ አግብኦቶ፡ ; ዕራቅየ፡ አግብአኒ፡ ; ያገብእ፡ ሌሊተ፡ ; ውስተ፡ loci ; ; ; ታገብአኒ፡ ውስተ፡ መሬት፡ ; ; ; ; አልቦ፡ ዘያገብኦ፡ ለሰብእ፡ ውስተ፡ ሕዝቡ፡ συνάγων ; loci: አግብኦ፡ ብሔሮ፡ ; ኀበ፡ pers.: ; ከመ፡ ያግብእ፡ ልበ፡ አብ፡ ኀበ፡ ውሉድ፡ .

b)reportare^lavel referre^laaliquid: ያገብኡ፡ ለክሙ፡ ንዋየ፡ ቤተ፡ እግዚአብሔር፡ እምባቢሎን፡ ; ; ርግብ፡ ዘሥልሰ፡ አግብአት፡ ቃለ፡ ለኖኅ፡

c)remittere^la, ; አግብአቶ፡ አስቴር፡ ለዝኩ፡ ዘመጽአ፡ .

d)restituere^laaliquid vel aliquem in locum vel statum pristinum: አግብእ፡ መጥባሕተከ፡ ውስተ፡ ቤቱ፡ ; ; አግብኦ፡ ውስተ፡ ግብሩ፡ ; ; ; ( ህላዌ፡ ); animam i.e. recreare^la: ዘያገብኣ፡ ለነፍስየ፡ ; .

e)reddere^la, rei et ለ፡ pers., ut rem vi vel furto ablatam ; ; ; ; ; ; amissam ; ; pignus ; ; ; alia ; በርበረ፡ ማኅፈደ፡ ወኢያግብአ፡ ; አግብአ፡ ፈርዖን፡ ሳራሃ፡ ለአብራም፡ ; ; ; ; ; reddere responsum p. 484.

α)referre^laopus imperatum, postquam perfectum est, .

β)redire facere^lapossessionem ad possessorem pristinum ; .

γ)retribuere^la, referre^la, rependere^la, rei et ላዕለ፡ pers. ; ; ኣገብእ፡ ፍኖተኪ፡ ላዕለ፡ ርእስኪ፡ ; ; ከመ፡ ያግብእ፡ ላዕሌሆሙ፡ ዐውያተ፡ ነዳያን፡ ; et ለ፡ ; ; rei: እግዚአብሔር፡ ያገብእ፡ ዕስየተ፡ ; እግዚአብሔር፡ ያገብእ፡ ፍትሐ፡ .

δ)reddere rationem^la, ሐሳበ፡ vel ቃለ፡ , ut: ያገብእ፡ ሐሳበ፡ ለዘይኴንን፡ ; በእንቲአሁ፡ ; ኣገብእ፡ ቃለ፡ በእንተ፡ ኵሉ፡ ዘገበርኩ፡ ; etiam omisso ቃለ፡ , ut: ከመ፡ ያግብኡ፡ ኀቤሆሙ፡ ነገሥት፡ .

ε)reddere i.e. ferre sententiam^la, ፍትሐ፡ ; በጽድቅ፡ ያገብእ፡ ፍትሐ፡ ; ; ያገብኡ፡ ሎቱ፡ ፍትሐ፡ ; አግብአ፡ ፍትሐ፡ ለዘሩባቤል፡ Lud. ex

f)reposcere^la, rei et እምነ፡ pers., ( ሕፄ፡ col. 140).

g)referre^latributa, vectigalia, i.e. pendere^la: እለ፡ ያገብኡ፡ ጸባሕተ፡ ; (ubi F ታጋብኡ፡ II, 3 exhibet); ; አልብከ፡ ጸባሕት፡ ወኢያገብኡ፡ ለከ፡ ; .

h)redigere^la

α)aliquid in ditionem alicujus: አግብአ፡ ለፈርዖን፡ ኵሎ፡ ምድሮሙ፡ .

β)aliquem i.e. adigere^la, : ፍቅረ፡ ክርስቶስ፡ ያገብአነ፡ (Platt ያጌብረነ፡ ) ናጥብዕ፡ .

i)transmutare^laaliquid in aliquid ( ገብአ፡ i): ትፍሥሕተክሙ፡ ውስተ፡ ትካዝ፡ አግብእዎ፡ .

3)facere ut aliquid veniat ad aliquem i.e. tradere^la: አግብኡ፡ ቀርኖሙ፡ ለባዕድ፡ ወክብሮሙኒ፡ ለካልእ፡ ; 1 ; ቅድመ፡ pers.: , vel ውስተ፡ እደ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; vel ውስተ፡ , ut: ኣገብኦሙ፡ ውስተ፡ ኲናት፡ .

a)urbem hosti ; ; ; vel dedere^laaliquem captivum: ያገብኡ፡ ርእሶሙ፡ ኀቤከ፡ .

b)dedere^la: እለ፡ አግብኡ፡ ነፍሶሙ፡ ለከ፡ Lit. Joh.

c)prodere^la ; ; ; . n. 1171

d)subjicere^la, et ታሕተ፡ .

e)permittere^lares suas alicui, .

አጥብዐ

II,1

A)idem fere quod I,1, quamquam crebrius usitatum:

1)promtum esse^laanimo, lubentem se praestare^la: መኑ፡ እንከ፡ ዘያጠብዕ፡ ይፈጽም፡ እደዊሁ፡ προθυμούμενος πληρῶσαι ; Platt; ; ; mulier አጥብዐት፡ ለተኰንኖ፡ Enc.; Sx. Enc.; ለእመ፡ አጥባዕከ፡ እምነፍስከ፡ ἐὰν δῷς τὴν ψυχήν σου .

a)lubenter sustinere^laaliquid, ለ፡ rei: ኀለዩ፡ በልቦሙ፡ ወአጥብዑ፡ ለመቅሠፍተ፡ ኀጢአቶሙ፡ ; ; ; rei: አጥባዕኮ፡ ለሞት፡ Enc. (Lud.).

b)se parare^laad aggrediendum aliquid: አጥብዒ፡ ከመ፡ ትቅትሊ፡ ἑτοίμη εἰς ; አጥብዕ፡ ወተደሎ፡ ἑτοιμάσθητι ἑτοίμασον σεαυτόν ; አጥባዕኩ፡ ወኢናፈቁ፡ ἡτοιμάσθην ; ኀበ፡ rei: ( ጠብዐ፡ ).

2)audere^la, Infin.: ; : .

3)velle^lai.e. sibi proponere^la, animum inducere^la, cum animo statuere^lavel statutum habere^la, ከመ፡ : ወአጥብዐ፡ ዳንኤል፡ በልቡ፡ ከመ፡ ኢይብላዕ፡ እማእደ፡ ንጉሥ፡ ἔθετο εἰς τὴν καρδίαν ; ; (rarius Imperf.) verbi: κρίνειν ; ; ; አጥባዕኩ፡ እፈንዎ፡ ( እፌንዎ፡ ) ; አጥባዕኩ፡ ኢይግባእ፡ (Laur.: ኢይገብእ፡ ) .

4)perseverare in re proposita^la, stare animo^la, constantem esse^la: መሐልኩ፡ ወአጥባዕኩ፡ ; ; አጥባዕኩ፡ አንሰ፡ ἀνδριοῦμαι ; ወይቤሉ፡ አጥባዕነ፡ ንትሉ፡ በዕልወትነ፡ n. 1232 ; ; አጥብዑ፡ ሰማዕት፡ (martyres) ; Infin. ናጥብዕ፡ ቀዊመ፡ በሃይማኖት፡ Mavâs. 30; በ፡ rei: እመ፡ አጥባዕከ፡ በኑፋቄከ፡ M.M. f. 11; vel ውስተ፡ ; ኢያጥብዖት፡ inconstantia^la ; አጥብዖተ፡ እግዚአብሔር፡ ἀποτομία constantia in severitate^la( ምሕረት፡ ) .

5)confidere^la, animo bono esse^la, fortem^la, firmum et imperterritum esse^laanimo: አጥቢዖሙ፡ ἀφόβους ; አጥብዒ፡ ወኢይድከማ፡ እደዊኪ፡ θάρσει ; አጥብዑ፡ ወአጽንዑ፡ እደዊክሙ፡ ; አጥብዕ፡ በኀይልከ፡ ἄνδρισαι ; ወአጥብዐ፡ ሕዝብ፡ በቃለ፡ ሕዝቅያስ፡ κατεθάρσησε .

1)promtum facere^lavel parare animum^la, ኀበ፡ alicui vel erga aliquem: ኢታጠብዑ፡ ል ( በ ) ክሙ፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡

2)animos facere^laalicui, animum^laalicujus confirmare^la, fortem^la, firmum et constantem reddere^laaliquem: አጥብዐ፡ አልባቢሆሙ፡ ; ( sub ጠብዐ፡ ); ኢያዕረፈ፡ አንደፊር፡ (Antipater) ያጥብዖ፡ ; virtutes quas dixit ያጠብዕዎ፡ ለብእሲ፡ ለመዊት፡ ; መንፈስ፡ ቅዱስ፡ አጥብዓ፡ (sc. mulierem) ከመ፡ ትኩን፡ ስምዐ፡ Enc.; ቀድሳ፡ ወአጥብዓ፡ ; አጥብዖሙ፡ ለመዋእያን፡ ሰማዕት፡ ; etiam animum suum: አጥብዑ፡ ልቦሙ፡ ; Lud. ex Enc. Mar.

3)in malam partem: obfirmare^lai.e. obstinatum reddere^laaliquem, Lud. ex

አጽፍዐ

II,1alapam impingi jubere^laalicui: ናጸፍዖ፡ (si quidem lectio sana est).

ናፈቀ

I,3

1)dividere^la F; ; Canaan ዘይናፍቅ፡ መንግሥተ፡ እምደቂቀ፡ ሴም፡ (qui regni Semitici partem abripit) ; in specie in duas partes^la, dimidiare^la, F; ኢይናፍቁ፡ መዋዕሊሆሙ፡ ad dimidium perducent dies suos^la .

2)ambiguum esse^laanimo, inconstantem esse^la, haesitare^la, dubitare^la, in specie: hypocritam agere^la, simulatorem^lavel incredulum esse^la; ኢንናፍቅ፡ ne dubitemus^la ; ኢናፈቀ፡ በእንተ፡ መልእክተ፡ ንጉሥ፡ ; እንዘ፡ ንናፍቅ፡ እመ፡ ውእቱሂ፡ ( dubitans^la, an sit^la) ; ተአመነ፡ ወኢናፈቀ፡ ; ; ; ; ; ሰአሎ፡ እንዘ፡ ኢትናፍቅ፡ ; ; ኢትትወላወል፡ ወኢትናፍቅ፡ ; ልብ፡ ዘይናፍቅ፡ καρδίαι δειλαί ; ὁ ἀσθενῶν ( πιστεύων ) ; ዘይናፍቅ፡ hypocrita^la( ὁ ὑποκρινόμενος ) ; ; δίψυχος ; ; ; ናፍቆ፡ ὑποκρίσεις 1 ; διψυχία ; ናፍቆት፡ διχοστασίαι ; እመቦ፡ ዘይናፍቁ፡ ወይክሕዱ፡ ሃይማኖቶሙ፡

ተናፈቀ

III,3

1)alium ab alio dividi^lavel se dividere in partes^la: ተናፊቆሙ፡ ውስተ፡ መርብዕተ፡ ማኅፈድ፡ ; ቦኑ፡ ተናፈቀ፡ ክርስቶስ፡ μεμέρισται ; Cyr. de r. fid. f. 34; ; ተናፈቀ፡ ልቦሙ፡ ἐμέρισαν καρδίαν αὐτῶν ; ተናፈቀት፡ (v. ተናፈቁ፡ ) ሀገር፡ , sed Graecus habet ἐῤῥάγη et lectio primaria ተነፍቀት፡ fuisse videtur; in specie

a)in duas partes^la: ኢይትናፈቁ፡ እንከ፡ ለክልኤ፡ ሕዝብ፡ ; ተናፈቀ፡ ምኵናኒከ፡ γενέσθαι δίχα τυραννίδα .

b)in partes^lai.e. factiones scindi^lavel discedere^la, dissidere^la: መንግሥት፡ እንተ፡ ትትናፈቅ፡ በቤናቲሃ፡ ; ; ; ; ; ; ; .

2)secum^lavel inter se dubitare^la: ተናፈቁ፡ ሰብእ፡ Lud. ex Enc. (sed in exemplari Tubing.: ናፈቁ፡ ). n. 711

ነፈቀ

I,1[amh. ; vicina sunt فَقَّ et فَكَّ ܦܩܰܥ בָּקַע በቀወ፡ al.; in specie ܢܦܰܩ exiit^la; نَفِقَ exiit^lae latibulo, defecit^la; نَفَقَ vendibilis fuit^la(de merce veno exposita); III hypocritam egit] ይንፍቅ፡

1)diffindere^la, dissecare^la: ; ነፈቀ፡ ባሕረ፡ ቅድሜሆሙ፡ ἔῤῥηξας ; ኀለየ፡ ከመ፡ ይንፍቆሙ፡ ( בקע ) ; ንንፍቆሙ፡ ; ነፈቆን፡ (sc. hostias) እማእከል፡

2)dividere^la, in specie bifariam^lavel bipartiri^la; ; ነፈቆ፡ (v. ናፈቆ፡ ) ለሕዝብ፡ ክልኤ፡ ትዕይንተ፡ ; ; ተዋሕዶ፡ አምላክ፡ ወሰብእ፡ ለ ፪ ነፈቀ፡ Enc.

Search

Input

Keys Combinations

Hold and choose