Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

participiumpart.
1)justusla, de rebus: ቃል፡ ጽዱቅ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 23,8 ; መዳልዊከ፡ ርቱዐ፡ ወጽዱቀ፡ ይኩን፡ Deuteronomium.Deut. 25,15 .
a)probusla, piusla: verbum ዘኢኮነ፡ ጽዱቀ፡ ἀνόσιον impiumlaCyr. ad not able to find explanation in abbreviation listTh. f. 9 ; Cyr. c. not able to find explanation in abbreviation listPall. f. 78.
b)justificatusla: ጽድቅት፡ ጥበብ፡ እምኵሉ፡ ውሉዳ፡ Lucae evangelium.Luc. 7,35 romanae editionisrom.
2)verusla, de verbis, rebus: Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 309 ; Lud. Comm. hist.p. 503 n. 42; ባሕቱ፡ ሃይማኖቱሰ፡ (sc. Petri, quamquam abnegaverat Christum) ትርፍት፡ ወጽድቅት፡ ይእቲ፡ F.M. 3,6; Abushakeri opus chronographicum; numerus significat capita.Abush. 53.
I,1[ יָהַב ܝܗܰܒ وَهَبَ ] Imperf. ይሁብ፡ , SubjunctivusSubj. የሀብ፡ , Imperat. ሀብ፡ ( gramm.§ 93), darela, absoluteabs.: ውሂብ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 5,4 ; ቃል፡ ሠናይ፡ ይኄይስ፡ እምውሂብ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,16 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,17 ; Judicum liber.Jud. 8,25 ; Actus apostolorum.Act. 20,35 ; cumc.Acc.rei: Matthaei Evangelium.Matth. 16,26 ; Matthaei Evangelium.Matth. 19,7 ; Jacobi epistola.Jac. 5,18 ; ኢታጐንዲ፡ ውሂቦታ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 5,3 ; ይኄይስ፡ ውሂበ፡ ምጽዋት፡ እምነ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 12,8 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 77,24 ; cumc. ለ፡ pers.: ሀብ፡ ለጻድቅ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 12,4 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,42 ; cumc.Acc.rei et ለ፡ pers.: Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 113,25 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 12,7 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 26,3 ; cumc.Acc.personapers.: ውሂቦኒ፡ ሀቦ፡ Deuteronomium.Deut. 15,10 ; cumc.duplexdupl.Acc.: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,29 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 24,35 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 29,28 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 30,6 ; Josuae liber.Jos. 15,19 ; Judicum liber.Jud. 1,15 ; Ruth liber biblicus.Ruth 2,18 ; Ruth liber biblicus.Ruth 3,17 ; Hezekielis prophetia.Hez. 36,26 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 20,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 131,4 ; አሀቦ፡ ዐስቦ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 5,3 ; ኢተሀቦ፡ ምክንያተ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 4,5 ; ወሀብዋ፡ ደብተራሁ፡ Judith liber apocryphus.Judith 15,11 ; ሀቦ፡ ክፍሎ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,31 ; Matthaei Evangelium.Matth. 4,9 ; Matthaei Evangelium.Matth. 14,8 ; Matthaei Evangelium.Matth. 16,19 ; Evangelium Joannis.Joh. 4,14 sequensseq.; Evangelium Joannis.Joh. 6,37 ; Evangelium Joannis.Joh. 17,2 al. sexcenties; እሁበከ፡ ስእለተከ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 53 ; sequensseq.SubjunctivusSubj.: ለአዳም፡ ባሕቲቱ፡ ወሀቦ፡ ይክድን፡ ኀፍረቶ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 3 ; Ruth liber biblicus.Ruth 1,9 ; ad Timotheum epistola II.2 Tim. 2,7 romanae editionisrom.; Apocalypsis Joannis.Apoc. 3,21 ; Marci Evangelium.Marc. 10,37 ; cumc.Acc.praedicati: ምድር፡ እንተ፡ ይሁበከ፡ ርስተ፡ Deuteronomium.Deut. 4,21 , vel cumc. ለ፡ , ut: እሁበከ፡ አሕዛበ፡ ለርስትከ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 2,8 .
a)largirila, munificum essela: ዘይምሕር፡ ወይሁብ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 11,26 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,18 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,13 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,14 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,15 ; et sensu juridico donarelaF.N. 26 (ubi agitur በእንተ፡ ሀብት፡ ወወሃቢ፡ ወዘይሁብዎ፡ ሎቱ፡ ወንዋይ፡ ዘይሁቡ፡ ኪያሁ፡ ).
b)exhiberela, tribuerela, praestarela: ሀቡ፡ አኰቴተ፡ ለእግዚአብሔር፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 67,37 ; Deuteronomium.Deut. 32,3 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 4,9 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 19,7 .
g)dare ore aliquid i.e. precarilabenedictionem, salutem: ከመ፡ የሀቦሙ፡ በረከተ፡እግዚአብሔር፡ በከናፍሪሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 50,20 ; ወሀቦሙ፡ ቡራኬ፡ vel ወሀቦሙ፡ ሰላመ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 13 ; vel docerelaActus apostolorum.Act. 7,38 ; Evangelium Joannis.Joh. 17,8 .
h)concederela, permitterela, potestatem darela: ኢወሀቦ፡ ከመ፡ ይትመየጥ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 18,2 ; ኢፈቀደ፡ የሀቦ፡ ምኅላፈ፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 20,21 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 63,1 ; የሀብዎ፡ ንስሓ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 160.
k)passim ex Hebraismo: ponerela, inderela, ut: ቀስቶ፡ ወሀበ፡ ውስተ፡ ደመና፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 6 ; ፍርሀተክሙ፡ እሁብ፡ ኀበ፡ ኵሉ፡ ዘውስተ፡ ምድር፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 6 ; ዘሕያው፡ የሀብ፡ ሠናየ፡ ውስተ፡ ልቡ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 7,3 ; ወሀብኩ፡ ልብየ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ፍጥረት፡ (animum advertere) Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 8,9 .
l) መኑ፡ይሁበኒ፡ quis mihi dabit! utinam! utinam haberem!la መኑ፡ ይሁበኒ፡ አእምሮ፡ n. 882liber Jobi.Job 23,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 13,11 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 54,6 ; መኑ፡ ይሁበኒ፡ አዕይንትየ፡ ከመ፡ ይኩና፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 95,1 , vel መኑ፡ እምወሀበኒ፡ ከመ፡ ይትነበይ፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 11,29 ; Deuteronomium.Deut. 5,26 ; መኑ፡ የሀበነ፡ ዕረፍተ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 63,5 .
m) ሀብ፡ , ሀቡ፡ , ሀባ፡ , (nonnumquam sequensseq.pronomen suffixumpron. suff.) agela, agite! quaesola, ሀቡ፡ ንበል፡ εἴπωμεν Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 3,5 ; ሀቡነ፡ንረድ፡ ( καὶ νῦν ἐπί ) Regum liber biblicum IV.4 Reg. 3,23 ; ሀቡኬ፡ንግባእ፡ Kebra Nagast; numerus significat sectiones.Kebr. Nag. 2 ; ሀብኬ፡ ንትኀሠሥ፡ በአይ፡ ፍኖት፡ ተወልደ፡ δὴ οὖν Cyr. c. not able to find explanation in abbreviation listPall. f. 67 ; Cyr. c. not able to find explanation in abbreviation listPall. f. 80 ; ባሕቱ፡ ሕቀ፡ ሀባ፡ ናመክሮን፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 64 ; ሀብ፡ ንፍትኖን፡ et ሀባ፡ ንፍትኖን፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 82.
sarf Substantivumsubst.
1) carpetentapisfrቦዘይሁብ፡ መናጽፈ፡ ዘከመ፡ ሰርፍ፡ ወብሳጥ።les uns donnèrent des tapis, tels que des courte pointes et des tapis persansfr 14 l. 11 (ed.), 17 l. 25–26 (tr.); ወእንዘ፡ ሀሎነ፡ በድባርዋ፡ ፈነወ፡ ባሻ፡ አምኃ፡ ንኡደ፡ [...] ወሰርፍ፡ ብዙኅ፡ ሻሽኒ፡ [...] ፈነወ፡ አምኃ፡ ለክቡረ፡ መንግሥቱ፡Pendant que nous étions à Debārwā, le bacha envoya des cadeaux magnifiques: [...]. Il envoya aussi en cadeau de tapis, des draps nombreux [...] en l’honneur du règne de (Sarṣa Dengel)fr 136 l. 20–21, 25, 26–27 (ed.), 155 l. 13–14, 18–19, 20–21 (tr.); ፩ሰርፍ፡ ግብረ፡ መርፌ፡ ባለ፡ ጎፍላ1 tapis travaillé à l’aiguille avec frangefr 96 l. 19–20 (ed.), 104 l.16 (tr.)
2) blanketencouverturefr፩፡ ጅዋኒ፡ ሰርፍ። ዘደጅ፡ አዝማች፡ አዳዎ፡1 couverture ǧewāni. –– Du daǧ azmāč Adāwofr 13 l. 23 (ed.), 14 l. 18–19 (tr.); ፩፡ ቍጥን፡ ሰርፍ፡1 couverture en soiefr 13 l. 24–25 (ed.), 14 l. 21 (tr.)
3) examples with either of the two meanings above: ወአሠርገዋ፡ ሥርጋዌ፡ አንስት፡ ወወሀባ፡ ዘከመ፡ ብሳጥ፡ ወሰርፍ፡ ወበርኖስ።e adornou-a com adornos de mulher, e deu-ihe assim como besat, e sarf, e albornozpt 213 l. 58–60 (ed.), 164 l. 30–31 (tr.); ባሕቱ፡ ነሥአ፡ ድንኳናቲሆሙ፡ ወመንጸፋቲሆሙ፡ አምሳለ፡ ብሳጥ፡ ወሰርፍ፡ ወኵሎ፡ ቈሳቍሰ፡ ቤቶሙ፡ ብዙኅ።mas tomou as suas tendas e os seus tapetes, assim como besat e sarf, e todos os utensilios de muitas casas d’elles.pt 328 l. 40–42 (ed.), 254 l. 26–28 (tr.)
4) cushionencoussinfr፩ወርቅ፡ ሰርፍ፡un coussin en orfr 50 l. 6 (ed.), 60 l. 7 (tr.)
Comparative and etymological data
from Amharic ሰርፍ sarf , from Arabic ṣarf 66; Amharic ሰርፍ sarf , ዘርፍ zarf a wide decorated royal carpet with fringes; thin bedspread; silk shroud 1206a
bǝsāṭ Substantivumsubst. pluralisPl. ቢሳጣት፡ bisāṭāt , ብሳጣት፡ bǝsāṭāt , ብሰጣት፡ bǝsaṭāt , ብስጣት፡ bǝsṭāt , በሰጠት፡ basaṭat i.e. በሰጣት፡ basaṭāt , በስጣት፡ basṭāt , ባስጣት፡ bāsṭāt carpeten , rugen; considered also as an ortographic variant ( 353) or the plural form of videasvid. ብስጥ፡ ( 332b) with the meaning ‘carpet’ but some of the examples contradict this assumption; xxixb; 10a l. 20; 10 n. 21; 23b l. 17; 23 n. 40; (ed.) ( بِساط ‘Praetorius, Diss. P. 41, ann. 2’ xxviib; Kebra Nagast; numerus significat sectiones.Kebr. Nag. 17,20 ); ብሳጥ፡ ፭5 tappetiit 43 VI l. 29 (ed.), 36 l. 28 (tr.); ወብሳጥ፡ ፪[፡] 2 tappeti,it 64 l. 12 (ed.), 53 l. 19 (tr.); ወእምድኅረዝ፡ በዊኦ፡ ንጉሥ፡ ውስተ፡ ቅጽራ፡ ለአክሱም፡ አምጽአ፡ ብዙኃ፡ ወርቀ፡ ወዘረወ፡ እስከ፡ ዴዴሃ፡ ላዕለ፡ ብሳጥ፡ ወማኪ፡ ዘተነጽፈ፡ ለምክያዱ፡፡Après avoir franchi les murs d’Aksum, le roi fit apporter beaucoup d’or qu’il jeta, jusqu’à la porte de la ville (?), sur les tapis qu’on avait étendus sur son passage.fr 50 l. 2–5 (ed.), 50 l. 1–4 (tr.); ወአክሊለኒ፡ ዘወርቅ፡ ወሀብዎ፡ ምስለ፡ ድባብ፡ ወብሳጥ፡ ወኵስኵስት፡፡Il lui donna en outre une couronne d’or, un dais, des tapis, une aiguièrefr 122 l. 5–6 (ed.), 122 l. 5–6 (tr.); ቦዘይሁብ፡ መናጽፈ፡ ዘከመ፡ ሰርፍ፡ ወብሳጥ።les uns donnèrent des tapis, tels que des courte pointes et des tapis persansfr 14 l. 11 (ed.), 17 l. 25–26 (tr.); 39 l. 36 (ed.), 46 l. 23 (tr.); ወሶበ፡ በጽሐ፡ መልእክቱ፡ ኀበ፡ ሐፄጌ፡ ርእዮ፡ ክታበ፡ ዘይቤ፡ ተዐረቁ፡ ምስለ፡ ባሻ፡ ወነበርኩ፡ በ፩ብሳጥ፡ ዓዲ፡ ርእዮ፡ ርሳሰ፡ መድፍዕ፡ ዘፈነወ፡ እንዘ፡ ይብል፡ ተመኅፀንኩ፡ ኀበ፡ በዐለ ዝንቱ፡ ርሳስ፡፡Lorsque le message de [Yesḥaq] arriva chez le Haṣēgē, en voyant sa lettre qui disait : «J’ai fait la paix avec le bacha et je me suis trouvé [avec lui] sur un même tapis», en voyant en outre le boulet de canon qu’il avait envoyé en disant : «Je me confie au maître de ce boulet !»fr 56 l. 3–6 (tr.), 65 l. 24–28 (ed.); 13 l. 19 (ed.), 14 l. 14 (tr.); ወአሠርገዋ፡ ሥርጋዌ፡ አንስት፡ ወወሀባ፡ ዘከመ፡ ብሳጥ፡ ወሰርፍ፡ ወበርኖስ።e adornou-a com adornos de mulher, e deu-ihe assim como besat, e sarf, e albornozpt 213 l. 58–60 (ed.), 164 l. 30–31 (tr.); ባሕቱ፡ ነሥአ፡ ድንኳናቲሆሙ፡ ወመንጸፋቲሆሙ፡ አምሳለ፡ ብሳጥ፡ ወሰርፍ፡ ወኵሎ፡ ቈሳቍሰ፡ ቤቶሙ፡ ብዙኅ።mas tomou as suas tendas e os seus tapetes, assim como besat e sarf, e todos os utensilios de muitas casas d’elles.pt 328 l. 40–42 (ed.), 254 l. 26–28 (tr.); ወበላዕሌሁ፡ ለውእቱ፡ መቃብር፡ ገብረ፡ ጸፍጸፈ፡ እምዕፅ፡ ዘኢይነቅዝ፡ ዘውእቱ፡ መረባ። ወነጸፈት፡ በታሕቴሁ፡ ወበላዕሌሁ፡ መንጸፈ፡ ሠናየ፡ ዘውእቱ፡ ብሳጥ።Au dessus de tombeau elle fit un plancher, un plafond en bois qui ne se vermoule pas, c’est-à-dire en marabbā; au dessous et au dessous elle y étendit un beau tapis.fr 94 l. 12–15 (ed.), 101 l. 20–23 (tr.)
Leslau
carpeten , rugen 110b
Comparative and etymological data
from Amharic 41, from Arabic bisāṭ , in the singular bǝsṭ and plural bǝsāṭ (but see the note above) 68; Harari bisāṭ 47, 177
participiumpart.
2)constitutusla(in officio), praepositusla, praefectusla: ወእምኔሆሙ፡ ሥዩማን፡ በንዋየ፡ ቤተ፡ ግብር፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 9,28 ; cumc. ዲበ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 9,29 ; cumc. ላዕለ፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 14,16 ; χειροτονηθείς ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 8,19 . Substantive: βουλευτής Lucae evangelium.Luc. 23,50 ; ሥዩማነ፡ ቤተ፡ እግዚአብሔር፡ Actus apostolorum.Act. 12,1 ; τοπάρχαι Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 3,2 ; χιλίαρχοι Judith liber apocryphus.Judith 14,12 ; κληρικοί ሥዩማን፡ I Can. Apostolorum. Pars Synodi. Numerus significat canones.Can. Ap. 1 ; I Can. Apostolorum. Pars Synodi. Numerus significat canones.Can. Ap. 2 ; not able to find explanation in abbreviation listII Can. Ap. 49-51 ; ሥዩማነ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 81 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 90 ; ኤጲስቆጶሳት፡ ወባዕዳን፡ ሥዩማን፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 6.
participiumpart.
2)constitutusla(in officio), praepositusla, praefectusla: ወእምኔሆሙ፡ ሥዩማን፡ በንዋየ፡ ቤተ፡ ግብር፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 9,28 ; cumc. ዲበ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 9,29 ; cumc. ላዕለ፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 14,16 ; χειροτονηθείς ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 8,19 . Substantive: βουλευτής Lucae evangelium.Luc. 23,50 ; ሥዩማነ፡ ቤተ፡ እግዚአብሔር፡ Actus apostolorum.Act. 12,1 ; τοπάρχαι Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 3,2 ; χιλίαρχοι Judith liber apocryphus.Judith 14,12 ; κληρικοί ሥዩማን፡ I Can. Apostolorum. Pars Synodi. Numerus significat canones.Can. Ap. 1 ; I Can. Apostolorum. Pars Synodi. Numerus significat canones.Can. Ap. 2 ; not able to find explanation in abbreviation listII Can. Ap. 49-51 ; ሥዩማነ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 81 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 90 ; ኤጲስቆጶሳት፡ ወባዕዳን፡ ሥዩማን፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 6.
śǝyum , śǝyyum in traditional pronunciation and in 540a, ስዩም፡ sǝyum , fem. ሥይምት፡ śǝyǝmt ; pluralisPl. ሥዩማን፡ śǝyumān , śǝyyumān , ሠየምት፡ śayamt , śayyamt , fem. ሥዩማት፡ śǝyumāt
(title) chiefen, governoren ካልአንሰ፡ ሰየምት፡ እለ፡ ከመ፡ ሰራዌ፡ አቀፀን፡ ወካንቲባ፡ ሐማሴን፡ ወእለ፡ ከማሁ፡ ብዙኃን፡ ሰየምት፡ ተቀትሉ።Les autres chefs, tels que le aqaṣan du Sarāwē, le Kāntibā du Ḥamāsēn, et d’autres comme eux, furent tués en grand nombrefr 128 l. 25–26 (ed.), 146 l. 6–8 (tr.); ወአምጽአ፡ ጳጳስ፡ ወአውገዘ፡ ከመ፡ ኢይባእ፡ ስዩመ፡ ሃገር፡ ኢመኰንን፡ ኢዘቅሩብ፡ ወኢዘርኁቅ፡Il fit venir le métropolite et fit défendre sous peine d’excommunication que le chef du pays ou le gouverneur, voisin ou éloigné, n’entrassent [dans les fiefs du couvent].fr 20 l. 12–14 (ed.), 22 l. 18–21 (tr.); እመሂ፡ ሥዩም፡ ወሕዱግ፡le gouverneur (seyum) ou le vicaire (ḥedug)fr 29 l. 2 (ed.), 33 l. 8–9 (tr.); ወአዘዝኩ፡ ከመ፡ ኢይባኡ፡ ኀበ፡ ጕልቶሙ፡ መኳንንት፡ ወሥዩማን፡ ወእለ፡ በታሕቴሆሙ፡ ዓቢይ፡ ወንኡስ።*et j’ai ordonné que ni les gouverneurs, ni les chefs ni leurs subalternes, grands ou petits, n’entreraient dans leurs fiefs.fr 39 l. 27–28 (ed.), 47 l. 4–5 (tr.); ወሥዩመ፡ ሃገር፡ ተንሥአ፡ ክርስቶስ፡et le chef de la région, Tanseʾa Krestos;fr 36 l. 15 (ed.), 43 l. 2 (tr.)
Compounds
ሥዩመ፡ śǝyuma , ስዩመ፡ sǝyuma status constructusst. c. chief ofen, governor ofen
a) ሥዩመ፡ ሐማሴን፡ śǝyuma ḥamāsen chief of Ḥamāsenen ወእምድኅረዝ፡ አምኑ፡ ቦቱ፡ ሥዩማነ፡ ሰራዌ፡ ወሐማሴን፡Après cela, les chefs du Sarāwē et du Ḥamāsēn crurent en lui.fr 81 l. 23 (ed.), 98 l. 3 (tr.), videasvid. ሐማሴን፡
b) ሥዩመ፡ መደባይ፡ śǝyuma madabāy chief of Madabāyen ባሕቱ፡ ከመ፡ ኢይቅረቦን፡ ሥዩመ፡ መደባይ፡ ወባርኳ፡ በሕዳጥ፡ ምክንያት፡pour empêcher que le chef du Madabāy et du Bārkuā ne s’approchent de [ces pays] sous quelques prétextes futiles,fr 59 l. 9–10 (ed.), 71 l. 1–2 (tr.), videasvid. መደባይ፡
c) ሥዩመ፡ ምጋርያ፡ ፀምር፡ śǝyuma mǝgāryā ḍamr chief of Mǝgāryā Ḍamren ከመ፡ ኢይቅረቡ፡ ኀቤሆን፡ ሥዩመ፡ ዛና፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወአስገዴ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ ወሥዩመ፡ ምጋርያ፡ ፀምር፡Que de ces pays ne s’approchent ni le chef de Zānā, ni le chef du Sirē et d’Asgadē, ni le chef d’Aḫseʿā, ni le chef du Megāryā Ṣamr,fr 48 l. 18–20 (ed.), 58 l. 10–12 (tr.), videasvid. ምጋርያ፡ ፀምር፡
d) ሥዩመ፡ ሰልሲት፡ śǝyuma salsit chief of Salsiten ወበእምባ፡ ሠነይት፡ ሕዱግ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ሥዩመ፡ ሰልሲት፡ ሹም፡ አጋሜ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ስዩመ፡ እንደርታ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፡ ወዘታሕቴሁ፡ አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።Dans Embā Sanayt, au vicaire et à ses dépendants, au chef de l’Endartā et à ses dépendants, au chef du Saḥart et à ses dépendants: nous avons défendu d’[y] entrer.fr 40 l. 15–17 (ed.), 47 l. 28–32 (tr.), videasvid. ሰልሲት፡
e) ሥዩመ፡ ሰሐርት፡ śǝyuma saḥart chief of Saḥarten ʿil śeyum del Saḥartitʾ 68 l. 9–10 (ed.) 69 (tr.) Chronicle of ʿAmda ṢǝyonChron. Am. 53 ; ወበእምባ፡ ሠነይት፡ ሕዱግ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ሥዩመ፡ ሰልሲት፡ ሹም፡ አጋሜ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ስዩመ፡ እንደርታ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፡ ወዘታሕቴሁ፡ አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።Dans Embā Sanayt, au vicaire et à ses dépendants, au chef de l’Endartā et à ses dépendants, au chef du Saḥart et à ses dépendants: nous avons défendu d’[y] entrer.fr 40 l. 15–17 (ed.), 47 l. 28–32 (tr.); እሎንተ፡ ፯፡ አህጉራተ፡ እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ አጽቢ፧ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽራዕ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ እንደርታ፧ አው፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፧ ወሥዩመ፡ ዋጅራት፧ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou opprime ces 7 pays, qu’il s’agisse du chef d’Aṣbi, ou du chef de Ṣerāʿ, ou du chef de l’Endartā, ou du chef du Saḥart, ou du chef du Wāǧerāt, maudit soit-ilfr 50 l. 16–19 (ed.), 60 l. 18–21 (tr.); በውእቱ፡ ዕለት፡ ዘተቀበለ፡ ሰሐርት፡ ሹም፡ ሠምረ፡ ክርስቶስ። ዘአክሱም፡ አቅሐ።La même jour, le chef du Saḥart, Samra Krestos, reçut les objets [suivants] d’Aksoum:fr 70 l. 29–30 (ed.), 85 l. 12–13 (tr.), videasvid. ሰሐርት፡
f) ሥዩመ፡ ሰራዌ፡ śǝyuma sarāwe chief of Sarāween ወካዕበ፡ እምነ፡ ሰራዌ፡ ጐለትኩ፡ ጕልት፡ ቤት፡ ገበዝ፡ ለማርያም፡ ዘደቅ፡ ኢታ፡ ለአባ፡ ዮሐንስ፡ ወእንዘ፡ ሥዩመ፡ ሰራዌ፡ አሮን፡Encore, j’ai donné un fief à [l’église de] Marie des Daqq Itā, à abbā Yoḥannes, pendant que le gouverneur du Sarāwē était Aron.fr 26 l. 27–28 (ed.), 30 l. 14–16 (tr.); ወእምድኅረዝ፡ አምኑ፡ ቦቱ፡ ሥዩማነ፡ ሰራዌ፡ ወሐማሴን፡Après cela, les chefs du Sarāwē et du Ḥamāsēn crurent en lui.fr 81 l. 23 (ed.), 98 l. 3 (tr.), videasvid. ሰራዌ፡
g) ሥዩመ፡ ሽረ፡ śǝyuma šǝra , ሥዩመ፡ ሲሬ፡ śǝyuma sire , ስዩመ፡ ሲሬ፡ sǝyuma sire , ሥዩም፡ ዘሲሬ፡ śǝyum zasire chief of Šǝraen ወሥዩመ፡ ሲሬ፡ ረዳኢ፡et le chef du Sirē était Radāʾifr 27 l. 10 (ed.), 31 l. 4–5 (tr.); እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽምብላ፡ ወእመሂ፡ ኅዱግ፡ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou transgresse [cet acte], chef du Sirē, ou chef du Ṣembelā, ou vicaire, maudit soit-ilfr 47 l. 8–9 (ed.), 56 l. 23–24 (tr.); ከመ፡ ኢይቅረቡ፡ ኀቤሆን፡ ሥዩመ፡ ዛና፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወአስገዴ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ ወሥዩመ፡ ምጋርያ፡ ፀምር፡Que de ces pays ne s’approchent ni le chef de Zānā, ni le chef du Sirē et d’Asgadē, ni le chef d’Aḫseʿā, ni le chef du Megāryā Ṣamr,fr 48 l. 18–20 (ed.), 58 l. 10–12 (tr.), ከመ፡ ኢይቅረባ፡ ስዩመ፡ ሲሬ፡ ወመኰንነ፡ ትግሬ፡ ዘእንበለ፡ ቄስ፡ ገበዝ፡ ቀለምሲስ፡ አውጉዘነ፡ በቃለ፡ ጴጥሮስ፡ ወጳውሎስ።Nous avons défendu sous peine d’excommunication, par la parole de Pierre et de Paul, au chef du Sirē et au gouverneur du Tegrē de s’approcher de [ce pays], ce qui est permis seulement au qēsa gabaz Qalamsisfr 65 l. 8–9 (ed.), 78 l. 15–18 (tr.); ወሥዩም፡ ዘሲሬ፡ ውሉድ፡ ውሉዱ፡ ለ፩አንበሳ፡ ወረዳኢ፡ አዝማች፡ ዕበየ፡ ድንግል፡et le chef du Sirē, descendant des fils d’un lion et d’un puissant auxiliaire étant l’azmāč ʿEbaya Dengel.fr 74 l. 27–28 (ed.), 90 l. 3–4 (tr.), videasvid. ሽረ፡
Cross-references: videasvid. also ሹም፡ ሽረ፡ under ሹም፡
h) ሥዩመ፡ ባሕር፡ śǝyuma bāḥrgovernor of the seaen 92 (388) l. 17 (ed.), 93 (389) l. 29 (tr.), videasvid. ባሕር፡
i) ሥዩመ፡ ቡር፡ śǝyuma bur chief of Buren ጐለትኩ፡ አነ፡ ልብነ፡ ድንግል፡ ንጉሥ፡ ለዝማል፡ ቡር፡ ወለብእሲቱ፡ አድከሙ፡ ወለወልዱ፡ ስብሐት፡ ለአብ፡Moi, Lebna Dengel, roi, j’ai donné des fiefs à Zemāl, chef du Bur, à sa femme Adkamu et à son fils Sebḥat La ʾAb,fr 35 l. 21–23 (ed.), 42 l. 2–3 (tr.), videasvid. ቡር፡
j) ሥዩመ፡ ባርኳ፡ śǝyuma bārkʷā chief of Bārkʷāen ባሕቱ፡ ከመ፡ ኢይቅረቦን፡ ሥዩመ፡ መደባይ፡ ወባርኳ፡ በሕዳጥ፡ ምክንያት፡pour empêcher que le chef du Madabāy et du Bārkuā ne s’approchent de [ces pays] sous quelques prétextes futiles,fr 59 l. 9–10 (ed.), 71 l. 1–2 (tr.), videasvid. ባርኳ፡
k) ሥዩመ፡ ተምቤን፡ śǝyuma tamben , ሥዩመ፡ ተንቤን፡ śǝyuma tanben (title) chief of Tanbenen ሥዩመ፡ ተንቤን፡ ወሕዱጉ፡ ወራቅ፡ መአሰሬሁ፡ ወቃለ፡ ነጋሢሁ፡au chef du Tanbēn, à son vicaire, à son rāq maʾasarē, et à son porte-parolefr 40 l. 9 (ed.), 47 l. 20–21 (tr.), videasvid. ተምቤን፡
l) ሥዩመ፡ ቶራት፡ śǝyuma torāt chief of Torāten እመሂ ሥዩመ፡ ቶራት፡ እመሂ፡ አውፋሪ፡ ዘረፍታ፡ ... አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።Au chef de Torāt, à l’awfāri de Zaraftā, …, nous avons défendu d’[y] entrer [dans les fiefs susdits].fr 40 l. 4, l. 11 (ed.), 47 l. 15, l. 23 (tr.), videasvid. ቶራት፡
m) ሥዩመ፡ ትግሬ፡ śǝyuma tǝgre chief of Tigreen (title) ከመ፡ ኢይቅረብዎ፡ ሥዩማን፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ትግሬ፡[J’ai ordonné que] personne d’entre les chefs, ni le chef du Tegrē, …, n’entre dans [ces pays -là],fr 60 l. 11 (ed.), 72 l. 7–8 (tr.); ለእሊህ፡ አህጉር፡ ሐፀቦ፡ ... ከመ፡ አይቅረቡ፡ ኀቤሆን፡ ሥዩመ፡ ትግሬ፡ ዘውእቱ፡ ደጅ፡ አዝማች፡ ወንቡረ፡ እድ፡ ወሊቀ፡ አክሱም፡Pour empêcher que le chef du Tegrē, c’est-à-dire le daǧ azmāč, ou le nebura ed, ou le chef d’Aksoum ne s’approchent de ces pays, Ḥaṣabo …fr 53 l. 25, 27–29 (ed.), 64 l. 19–21 (tr.), videasvid. ትግሬ፡
n) ሥዩመ፡ ናዕዴር፡ śǝyuma nāʿder (title) chief of Nāʿderen እንዘ፡ ሊቀ፡ አክሱም፡ ሐብታይ፡ ወሥዩመ፡ ናዕዴር፡ ገብረ፡ ማርያም፡alors que le chef d’Aksoum était Ḥabtāy, et le chef du Nāʿdēr, Gabra Māryām,fr 39 l. 4–5 (ed.), 46 l. 10–11 (tr.); ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ [ውጉዝ፡ ለይኩን፡] እስከ፡ ውሉደ፡ ውሉዱ፡ እመሂ፡ ሊቀ፡ አክሱም፡ ወሥዩመ፡ ናዕዴር፡ ... ወእመሂ፡ እምሥዩማነ፡ ናዕዴር፡Si quelqu’un viole ou transgresse [cet acte], maudit soit-il pour toutes les générations, même s’il s’agit du chef (liq) d’Aksoum, ou du chef (seyum) du Nāʿe{sic}dēr, …, ou d’un des gouverneurs du Nāʿdēr!fr 39 l. 9–12 (ed.), 46 l. 16–20 (tr.), videasvid. ናዕዴር፡
o) ሥዩመ፡ እምባ፡ ሠነይቲ፡ śǝyuma ʾǝmbā śannayti (title) chief of ʾĀmbā Śanayten ወሥዩመ፡ እምባ፡ ሠነይትሂ፡ ነበረ፡ እንዘ፡ ይትበሀል፡ ሕዱገ፡ ዘሐለስትዮ፡Le chef d’Embā Sanayt était donc appelé le ḥedug des halastyofr 31 l. 6–7 (ed.), 36 l. 10–11 (tr.), videasvid. እምባ፡ ሠነይቲ፡
p) ሥዩመ፡ አሰም፡ śǝyuma ʾasam , ስዩመ፡ አሰም፡ śǝyuma ʾasam (title) chief of ʾAsamen እመሂ፡ ደጅ፡ አዝማች፡ ወእመሂ፡ አፈ፡ መኰንን፡ ወስዩመ፡ አሰም፡ ከመ፡ ኢይቅረብዋ፡ ወኢይትዓደውዋ፡Si le daǧ azmāč ou le procureur du gouverneur ou le chef d’Asam s’approchent de ce [pays], ou violent [cet acte],fr 48 l. 6–7 (ed.), 57 l. 27–28 (tr.), videasvid. አሰም፡
q) ሥዩመ፡ እንደርታ፡ śǝyuma ʾǝndartā , ስዩመ፡ እንደርታ፡ sǝyuma ʾǝndartā (title) chief of ʾƎndartāen ወበእምባ፡ ሠነይት፡ ሕዱግ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ሥዩመ፡ ሰልሲት፡ ሹም፡ አጋሜ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ስዩመ፡ እንደርታ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፡ ወዘታሕቴሁ፡ አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።Dans Embā Sanayt, au vicaire et à ses dépendants, au chef de l’Endartā et à ses dépendants, au chef du Saḥart et à ses dépendants: nous avons défendu d’[y] entrer.fr 40 l. 15–17 (ed.), 47 l. 28–32 (tr.); እሎንተ፡ ፯፡ አህጉራተ፡ እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ አጽቢ፧ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽራዕ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ እንደርታ፧ አው፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፧ ወሥዩመ፡ ዋጅራት፧ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou opprime ces 7 pays, qu’il s’agisse du chef d’Aṣbi, ou du chef de Ṣerāʿ, ou du chef de l’Endartā, ou du chef du Saḥart, ou du chef du Wāǧerāt, maudit soit-ilfr 50 l. 16–19 (ed.), 60 l. 18–21 (tr.), videasvid. እንደርታ፡
r) ሥዩመ፡ አስገዴ፡ śǝyuma ʾasgade (title) chief of ʾAsgadeen chief of ʾAsgadeen ከመ፡ ኢይቅረቡ፡ ኀቤሆን፡ ሥዩመ፡ ዛና፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወአስገዴ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ ወሥዩመ፡ ምጋርያ፡ ፀምር፡Que de ces pays ne s’approchent ni le chef de Zānā, ni le chef du Sirē et d’Asgadē, ni le chef d’Aḫseʿā, ni le chef du Megāryā Ṣamr,fr 48 l. 18–20 (ed.), 58 l. 10–12 (tr.), videasvid. አስገዴ፡
s) ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ śǝyuma ʾaḫsǝʿā (title) chief of ʾAḫsǝʿāen እመሂ ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ ወአፈ፡ ወይዘሮ ... አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።au chef de l’Aḫseʿa{sic}, au porte-parole de la princesse, …, nous avons défendu d’[y] entrer [dans les fiefs susdits].fr 40 l. 5–6, l. 11 (ed.), 47 l. 16–17, l. 23 (tr.); ከመ፡ ኢይቅረቡ፡ ኀቤሆን፡ ሥዩመ፡ ዛና፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወአስገዴ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ ወሥዩመ፡ ምጋርያ፡ ፀምር፡Que de ces pays ne s’approchent ni le chef de Zānā, ni le chef du Sirē et d’Asgadē, ni le chef d’Aḫseʿā, ni le chef du Megāryā Ṣamr,fr 48 l. 18–20 (ed.), 58 l. 10–12 (tr.), videasvid. አኅስዓ፡
t) ሥዩመ፡ አጽቢ፡ śǝyuma ʾaṣbi (title) chief of ʾAṣbien ወበሃገራይሂ፡ ሥዩመ፡ አጽቢ፡ ወሕዱግ፡ ወገዛኢ፡ ወማእከለ፡ ባሕር፡ ወአደግሲኒሁ፡ አሕረምነ።Dans le Hāgarāy, au chef d’Aṣbi, au vicaire, au commendant, au māʾekala bāḥr et à son adagsini, nous avons défendu d’[y] entrerfr 40 l. 14–15 (ed.), 47 l. 26–28 (tr.); እሎንተ፡ ፯፡ አህጉራተ፡ እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ አጽቢ፧ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽራዕ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ እንደርታ፧ አው፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፧ ወሥዩመ፡ ዋጅራት፧ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou opprime ces 7 pays, qu’il s’agisse du chef d’Aṣbi, ou du chef de Ṣerāʿ, ou du chef de l’Endartā, ou du chef du Saḥart, ou du chef du Wāǧerāt, maudit soit-ilfr 50 l. 16–19 (ed.), 60 l. 18–21 (tr.), videasvid. አጽቢ፡
u) ሥዩመ፡ ዋጅራት፡ śǝyuma wāǧǝrāt (title) chief of Wāǧǝrāten እሎንተ፡ ፯፡ አህጉራተ፡ እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ አጽቢ፧ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽራዕ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ እንደርታ፧ አው፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፧ ወሥዩመ፡ ዋጅራት፧ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou opprime ces 7 pays, qu’il s’agisse du chef d’Aṣbi, ou du chef de Ṣerāʿ, ou du chef de l’Endartā, ou du chef du Saḥart, ou du chef du Wāǧerāt, maudit soit-ilfr 50 l. 16–19 (ed.), 60 l. 18–21 (tr.), videasvid. ዋጅራት፡
v) ሥዩመ፡ ዋግ፡ śǝyuma wāg (title) chief of Wāgen ʿil śeyum del Wāgitʾ 68 l. 9 (ed.) 69 (tr.) Chronicle of ʿAmda ṢǝyonChron. Am. 53 videasvid. ዋግ፡
w) ሥዩመ፡ ዓጋመ፡ śǝyuma ʿāgāma , ሥዩመ፡ አጋሜ፡ śǝyuma ʾagāme (title) chief of ʿĀgāmaen ጐለትኩ፡ ጕልተ፡ ሥዩሜ፡ አጋሜ፡ወልደ፡ ልዑል፡ ለታቦተ፡ ማርያም፡ ዘኍንድጕንዴ፡Moi, Walda Leʿul, chef de l’Agāmē, j’ai donné en fief au tabernacle de Marie, de Guendeguendē,fr 54 l. 23–24 (ed.), 65 l. 23–24 (tr.), videasvid. ዓጋመ፡
Cross-references: videasvid. also ዓጋመ፡ ሹም፡ under ሹም፡
x) ሥዩመ፡ ዛና፡ śǝyuma zānā (title) chief of Zānāen ከመ፡ ኢይቅረቡ፡ ኀቤሆን፡ ሥዩመ፡ ዛና፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወአስገዴ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ ወሥዩመ፡ ምጋርያ፡ ፀምር፡Que de ces pays ne s’approchent ni le chef de Zānā, ni le chef du Sirē et d’Asgadē, ni le chef d’Aḫseʿā, ni le chef du Megāryā Ṣamr,fr 48 l. 18–20 (ed.), 58 l. 10–12 (tr.), videasvid. ዛና፡
y) ሥዩመ፡ ዘንጒ፡ śǝyuma zangʷi (title) chief of Zangʷien ወሥዩመ፡ ጸድያ፡ ወሥዩመ፡ ዘንጒ፡ ዘላዕል፡ ወዘታሕት፡ ... አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።au chef de Ṣadyā, au chef du haut et du bas Zongui, …, nous avons défendu d’[y] entrer [dans les fiefs susdits]fr 40 l. 7–8, l. 11 (ed.), 47 l. 18–20, l. 23 (tr.), videasvid. ዘንጒ፡
z) ሥዩመ፡ ዳኽና፡ śǝyuma dāḵǝnā (title) chief of Dāḵǝnāen ʿil śeyum del Dāḫanāitʾ 68 l. 9 (ed.) 69 (tr.) Chronicle of ʿAmda ṢǝyonChron. Am. 53 videasvid. ዳኽና፡
а) ሥዩመ፡ ደዋሮ፡ śǝyuma dawāro (title) chief of Dawāroen ʿil śeyum del Dawāroitʾ 76 l. 8 (ed.) 77 (tr.) Chronicle of ʿAmda ṢǝyonChron. Am. 80 videasvid. ደዋሮ፡
б) ሥዩመ፡ ገርዓልታ፡ śǝyuma garʿāltā (title) chief of Garʿāltāen ወሥዩመ፡ ገርዓልታ፡ ወኅዱግ ... አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።au chef du Garʿāltā at au vicaire, …, nous avons défendu d’[y] entrer [dans les fiefs susdits]fr 40 l. 10, l. 11 (ed.), 47 l. 21, l. 23 (tr.), videasvid. ገርዓልታ፡
в) ሥዩመ፡ ጽምብላ፡ śǝyuma ṣembǝlā (title) chief of Ṣǝmbǝlāen እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽምብላ፡ ወእመሂ፡ ኅዱግ፡ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou transgresse [cet acte], chef du Sirē, ou chef du Ṣembelā, ou vicaire, maudit soit-ilfr 47 l. 8–9 (ed.), 56 l. 23–24 (tr.), videasvid. ጽምብላ፡
г) ሥዩመ፡ ጽራዕ፡ śǝyuma ṣǝrāʿ (title) chief of Ṣǝrāʿen እሎንተ፡ ፯፡ አህጉራተ፡ እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ አጽቢ፧ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽራዕ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ እንደርታ፧ አው፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፧ ወሥዩመ፡ ዋጅራት፧ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou opprime ces 7 pays, qu’il s’agisse du chef d’Aṣbi, ou du chef de Ṣerāʿ, ou du chef de l’Endartā, ou du chef du Saḥart, ou du chef du Wāǧerāt, maudit soit-ilfr 50 l. 16–19 (ed.), 60 l. 18–21 (tr.), videasvid. ጽራዕ፡
д) ሥዩመ፡ ጸድያ፡ śǝyuma ṣadyā (title) chief of Ṣadyāen ወሥዩመ፡ ጸድያ፡ ወሥዩመ፡ ዘንጒ፡ ዘላዕል፡ ወዘታሕት፡ ... አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።au chef de Ṣadyā, au chef du haut et du bas Zongui, …, nous avons défendu d’[y] entrer [dans les fiefs susdits]fr 40 l. 7–8, l. 11 (ed.), 47 l. 18–20, l. 23 (tr.), videasvid. ጸድያ፡
Grébaut
ሥዩም፡ śǝyum , pluralisPl. ሥዩማን፡ śǝyumān «préposefr, préfetfr, administrateurfr, employéfr, quiconque est en chargefr» ― ሹም፡ Ms. BNFabb217, fol. 53v.
ሥይምት፡ śǝyǝmt fem. , pluralisPl. ሥዩማት፡ śǝyumāt «(idem au féminin)» ― ሴት፡ ሹም፡ Ms. BNFabb217, fol. 54r.
135
Leslau
ሥዩም፡ śǝyyum (pluralisPl. ሥዩማን፡ śǝyyumān , ሠየምት፡ śayyamt ) pass. part. of videasvid. ሤመ śema ; also appointeeen, officialen, governoren, prefecten, one who is on charge (of)en 540a
śǝyum , śǝyyum in traditional pronunciation and in 540a, ስዩም፡ sǝyum , fem. ሥይምት፡ śǝyǝmt ; pluralisPl. ሥዩማን፡ śǝyumān , śǝyyumān , ሠየምት፡ śayamt , śayyamt , fem. ሥዩማት፡ śǝyumāt
(title) chiefen, governoren ካልአንሰ፡ ሰየምት፡ እለ፡ ከመ፡ ሰራዌ፡ አቀፀን፡ ወካንቲባ፡ ሐማሴን፡ ወእለ፡ ከማሁ፡ ብዙኃን፡ ሰየምት፡ ተቀትሉ።Les autres chefs, tels que le aqaṣan du Sarāwē, le Kāntibā du Ḥamāsēn, et d’autres comme eux, furent tués en grand nombrefr 128 l. 25–26 (ed.), 146 l. 6–8 (tr.); ወአምጽአ፡ ጳጳስ፡ ወአውገዘ፡ ከመ፡ ኢይባእ፡ ስዩመ፡ ሃገር፡ ኢመኰንን፡ ኢዘቅሩብ፡ ወኢዘርኁቅ፡Il fit venir le métropolite et fit défendre sous peine d’excommunication que le chef du pays ou le gouverneur, voisin ou éloigné, n’entrassent [dans les fiefs du couvent].fr 20 l. 12–14 (ed.), 22 l. 18–21 (tr.); እመሂ፡ ሥዩም፡ ወሕዱግ፡le gouverneur (seyum) ou le vicaire (ḥedug)fr 29 l. 2 (ed.), 33 l. 8–9 (tr.); ወአዘዝኩ፡ ከመ፡ ኢይባኡ፡ ኀበ፡ ጕልቶሙ፡ መኳንንት፡ ወሥዩማን፡ ወእለ፡ በታሕቴሆሙ፡ ዓቢይ፡ ወንኡስ።*et j’ai ordonné que ni les gouverneurs, ni les chefs ni leurs subalternes, grands ou petits, n’entreraient dans leurs fiefs.fr 39 l. 27–28 (ed.), 47 l. 4–5 (tr.); ወሥዩመ፡ ሃገር፡ ተንሥአ፡ ክርስቶስ፡et le chef de la région, Tanseʾa Krestos;fr 36 l. 15 (ed.), 43 l. 2 (tr.)
Compounds
ሥዩመ፡ śǝyuma , ስዩመ፡ sǝyuma status constructusst. c. chief ofen, governor ofen
a) ሥዩመ፡ ሐማሴን፡ śǝyuma ḥamāsen chief of Ḥamāsenen ወእምድኅረዝ፡ አምኑ፡ ቦቱ፡ ሥዩማነ፡ ሰራዌ፡ ወሐማሴን፡Après cela, les chefs du Sarāwē et du Ḥamāsēn crurent en lui.fr 81 l. 23 (ed.), 98 l. 3 (tr.), videasvid. ሐማሴን፡
b) ሥዩመ፡ መደባይ፡ śǝyuma madabāy chief of Madabāyen ባሕቱ፡ ከመ፡ ኢይቅረቦን፡ ሥዩመ፡ መደባይ፡ ወባርኳ፡ በሕዳጥ፡ ምክንያት፡pour empêcher que le chef du Madabāy et du Bārkuā ne s’approchent de [ces pays] sous quelques prétextes futiles,fr 59 l. 9–10 (ed.), 71 l. 1–2 (tr.), videasvid. መደባይ፡
c) ሥዩመ፡ ምጋርያ፡ ፀምር፡ śǝyuma mǝgāryā ḍamr chief of Mǝgāryā Ḍamren ከመ፡ ኢይቅረቡ፡ ኀቤሆን፡ ሥዩመ፡ ዛና፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወአስገዴ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ ወሥዩመ፡ ምጋርያ፡ ፀምር፡Que de ces pays ne s’approchent ni le chef de Zānā, ni le chef du Sirē et d’Asgadē, ni le chef d’Aḫseʿā, ni le chef du Megāryā Ṣamr,fr 48 l. 18–20 (ed.), 58 l. 10–12 (tr.), videasvid. ምጋርያ፡ ፀምር፡
d) ሥዩመ፡ ሰልሲት፡ śǝyuma salsit chief of Salsiten ወበእምባ፡ ሠነይት፡ ሕዱግ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ሥዩመ፡ ሰልሲት፡ ሹም፡ አጋሜ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ስዩመ፡ እንደርታ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፡ ወዘታሕቴሁ፡ አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።Dans Embā Sanayt, au vicaire et à ses dépendants, au chef de l’Endartā et à ses dépendants, au chef du Saḥart et à ses dépendants: nous avons défendu d’[y] entrer.fr 40 l. 15–17 (ed.), 47 l. 28–32 (tr.), videasvid. ሰልሲት፡
e) ሥዩመ፡ ሰሐርት፡ śǝyuma saḥart chief of Saḥarten ʿil śeyum del Saḥartitʾ 68 l. 9–10 (ed.) 69 (tr.) Chronicle of ʿAmda ṢǝyonChron. Am. 53 ; ወበእምባ፡ ሠነይት፡ ሕዱግ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ሥዩመ፡ ሰልሲት፡ ሹም፡ አጋሜ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ስዩመ፡ እንደርታ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፡ ወዘታሕቴሁ፡ አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።Dans Embā Sanayt, au vicaire et à ses dépendants, au chef de l’Endartā et à ses dépendants, au chef du Saḥart et à ses dépendants: nous avons défendu d’[y] entrer.fr 40 l. 15–17 (ed.), 47 l. 28–32 (tr.); እሎንተ፡ ፯፡ አህጉራተ፡ እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ አጽቢ፧ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽራዕ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ እንደርታ፧ አው፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፧ ወሥዩመ፡ ዋጅራት፧ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou opprime ces 7 pays, qu’il s’agisse du chef d’Aṣbi, ou du chef de Ṣerāʿ, ou du chef de l’Endartā, ou du chef du Saḥart, ou du chef du Wāǧerāt, maudit soit-ilfr 50 l. 16–19 (ed.), 60 l. 18–21 (tr.); በውእቱ፡ ዕለት፡ ዘተቀበለ፡ ሰሐርት፡ ሹም፡ ሠምረ፡ ክርስቶስ። ዘአክሱም፡ አቅሐ።La même jour, le chef du Saḥart, Samra Krestos, reçut les objets [suivants] d’Aksoum:fr 70 l. 29–30 (ed.), 85 l. 12–13 (tr.), videasvid. ሰሐርት፡
f) ሥዩመ፡ ሰራዌ፡ śǝyuma sarāwe chief of Sarāween ወካዕበ፡ እምነ፡ ሰራዌ፡ ጐለትኩ፡ ጕልት፡ ቤት፡ ገበዝ፡ ለማርያም፡ ዘደቅ፡ ኢታ፡ ለአባ፡ ዮሐንስ፡ ወእንዘ፡ ሥዩመ፡ ሰራዌ፡ አሮን፡Encore, j’ai donné un fief à [l’église de] Marie des Daqq Itā, à abbā Yoḥannes, pendant que le gouverneur du Sarāwē était Aron.fr 26 l. 27–28 (ed.), 30 l. 14–16 (tr.); ወእምድኅረዝ፡ አምኑ፡ ቦቱ፡ ሥዩማነ፡ ሰራዌ፡ ወሐማሴን፡Après cela, les chefs du Sarāwē et du Ḥamāsēn crurent en lui.fr 81 l. 23 (ed.), 98 l. 3 (tr.), videasvid. ሰራዌ፡
g) ሥዩመ፡ ሽረ፡ śǝyuma šǝra , ሥዩመ፡ ሲሬ፡ śǝyuma sire , ስዩመ፡ ሲሬ፡ sǝyuma sire , ሥዩም፡ ዘሲሬ፡ śǝyum zasire chief of Šǝraen ወሥዩመ፡ ሲሬ፡ ረዳኢ፡et le chef du Sirē était Radāʾifr 27 l. 10 (ed.), 31 l. 4–5 (tr.); እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽምብላ፡ ወእመሂ፡ ኅዱግ፡ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou transgresse [cet acte], chef du Sirē, ou chef du Ṣembelā, ou vicaire, maudit soit-ilfr 47 l. 8–9 (ed.), 56 l. 23–24 (tr.); ከመ፡ ኢይቅረቡ፡ ኀቤሆን፡ ሥዩመ፡ ዛና፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወአስገዴ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ ወሥዩመ፡ ምጋርያ፡ ፀምር፡Que de ces pays ne s’approchent ni le chef de Zānā, ni le chef du Sirē et d’Asgadē, ni le chef d’Aḫseʿā, ni le chef du Megāryā Ṣamr,fr 48 l. 18–20 (ed.), 58 l. 10–12 (tr.), ከመ፡ ኢይቅረባ፡ ስዩመ፡ ሲሬ፡ ወመኰንነ፡ ትግሬ፡ ዘእንበለ፡ ቄስ፡ ገበዝ፡ ቀለምሲስ፡ አውጉዘነ፡ በቃለ፡ ጴጥሮስ፡ ወጳውሎስ።Nous avons défendu sous peine d’excommunication, par la parole de Pierre et de Paul, au chef du Sirē et au gouverneur du Tegrē de s’approcher de [ce pays], ce qui est permis seulement au qēsa gabaz Qalamsisfr 65 l. 8–9 (ed.), 78 l. 15–18 (tr.); ወሥዩም፡ ዘሲሬ፡ ውሉድ፡ ውሉዱ፡ ለ፩አንበሳ፡ ወረዳኢ፡ አዝማች፡ ዕበየ፡ ድንግል፡et le chef du Sirē, descendant des fils d’un lion et d’un puissant auxiliaire étant l’azmāč ʿEbaya Dengel.fr 74 l. 27–28 (ed.), 90 l. 3–4 (tr.), videasvid. ሽረ፡
Cross-references: videasvid. also ሹም፡ ሽረ፡ under ሹም፡
h) ሥዩመ፡ ባሕር፡ śǝyuma bāḥrgovernor of the seaen 92 (388) l. 17 (ed.), 93 (389) l. 29 (tr.), videasvid. ባሕር፡
i) ሥዩመ፡ ቡር፡ śǝyuma bur chief of Buren ጐለትኩ፡ አነ፡ ልብነ፡ ድንግል፡ ንጉሥ፡ ለዝማል፡ ቡር፡ ወለብእሲቱ፡ አድከሙ፡ ወለወልዱ፡ ስብሐት፡ ለአብ፡Moi, Lebna Dengel, roi, j’ai donné des fiefs à Zemāl, chef du Bur, à sa femme Adkamu et à son fils Sebḥat La ʾAb,fr 35 l. 21–23 (ed.), 42 l. 2–3 (tr.), videasvid. ቡር፡
j) ሥዩመ፡ ባርኳ፡ śǝyuma bārkʷā chief of Bārkʷāen ባሕቱ፡ ከመ፡ ኢይቅረቦን፡ ሥዩመ፡ መደባይ፡ ወባርኳ፡ በሕዳጥ፡ ምክንያት፡pour empêcher que le chef du Madabāy et du Bārkuā ne s’approchent de [ces pays] sous quelques prétextes futiles,fr 59 l. 9–10 (ed.), 71 l. 1–2 (tr.), videasvid. ባርኳ፡
k) ሥዩመ፡ ተምቤን፡ śǝyuma tamben , ሥዩመ፡ ተንቤን፡ śǝyuma tanben (title) chief of Tanbenen ሥዩመ፡ ተንቤን፡ ወሕዱጉ፡ ወራቅ፡ መአሰሬሁ፡ ወቃለ፡ ነጋሢሁ፡au chef du Tanbēn, à son vicaire, à son rāq maʾasarē, et à son porte-parolefr 40 l. 9 (ed.), 47 l. 20–21 (tr.), videasvid. ተምቤን፡
l) ሥዩመ፡ ቶራት፡ śǝyuma torāt chief of Torāten እመሂ ሥዩመ፡ ቶራት፡ እመሂ፡ አውፋሪ፡ ዘረፍታ፡ ... አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።Au chef de Torāt, à l’awfāri de Zaraftā, …, nous avons défendu d’[y] entrer [dans les fiefs susdits].fr 40 l. 4, l. 11 (ed.), 47 l. 15, l. 23 (tr.), videasvid. ቶራት፡
m) ሥዩመ፡ ትግሬ፡ śǝyuma tǝgre chief of Tigreen (title) ከመ፡ ኢይቅረብዎ፡ ሥዩማን፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ትግሬ፡[J’ai ordonné que] personne d’entre les chefs, ni le chef du Tegrē, …, n’entre dans [ces pays -là],fr 60 l. 11 (ed.), 72 l. 7–8 (tr.); ለእሊህ፡ አህጉር፡ ሐፀቦ፡ ... ከመ፡ አይቅረቡ፡ ኀቤሆን፡ ሥዩመ፡ ትግሬ፡ ዘውእቱ፡ ደጅ፡ አዝማች፡ ወንቡረ፡ እድ፡ ወሊቀ፡ አክሱም፡Pour empêcher que le chef du Tegrē, c’est-à-dire le daǧ azmāč, ou le nebura ed, ou le chef d’Aksoum ne s’approchent de ces pays, Ḥaṣabo …fr 53 l. 25, 27–29 (ed.), 64 l. 19–21 (tr.), videasvid. ትግሬ፡
n) ሥዩመ፡ ናዕዴር፡ śǝyuma nāʿder (title) chief of Nāʿderen እንዘ፡ ሊቀ፡ አክሱም፡ ሐብታይ፡ ወሥዩመ፡ ናዕዴር፡ ገብረ፡ ማርያም፡alors que le chef d’Aksoum était Ḥabtāy, et le chef du Nāʿdēr, Gabra Māryām,fr 39 l. 4–5 (ed.), 46 l. 10–11 (tr.); ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ [ውጉዝ፡ ለይኩን፡] እስከ፡ ውሉደ፡ ውሉዱ፡ እመሂ፡ ሊቀ፡ አክሱም፡ ወሥዩመ፡ ናዕዴር፡ ... ወእመሂ፡ እምሥዩማነ፡ ናዕዴር፡Si quelqu’un viole ou transgresse [cet acte], maudit soit-il pour toutes les générations, même s’il s’agit du chef (liq) d’Aksoum, ou du chef (seyum) du Nāʿe{sic}dēr, …, ou d’un des gouverneurs du Nāʿdēr!fr 39 l. 9–12 (ed.), 46 l. 16–20 (tr.), videasvid. ናዕዴር፡
o) ሥዩመ፡ እምባ፡ ሠነይቲ፡ śǝyuma ʾǝmbā śannayti (title) chief of ʾĀmbā Śanayten ወሥዩመ፡ እምባ፡ ሠነይትሂ፡ ነበረ፡ እንዘ፡ ይትበሀል፡ ሕዱገ፡ ዘሐለስትዮ፡Le chef d’Embā Sanayt était donc appelé le ḥedug des halastyofr 31 l. 6–7 (ed.), 36 l. 10–11 (tr.), videasvid. እምባ፡ ሠነይቲ፡
p) ሥዩመ፡ አሰም፡ śǝyuma ʾasam , ስዩመ፡ አሰም፡ śǝyuma ʾasam (title) chief of ʾAsamen እመሂ፡ ደጅ፡ አዝማች፡ ወእመሂ፡ አፈ፡ መኰንን፡ ወስዩመ፡ አሰም፡ ከመ፡ ኢይቅረብዋ፡ ወኢይትዓደውዋ፡Si le daǧ azmāč ou le procureur du gouverneur ou le chef d’Asam s’approchent de ce [pays], ou violent [cet acte],fr 48 l. 6–7 (ed.), 57 l. 27–28 (tr.), videasvid. አሰም፡
q) ሥዩመ፡ እንደርታ፡ śǝyuma ʾǝndartā , ስዩመ፡ እንደርታ፡ sǝyuma ʾǝndartā (title) chief of ʾƎndartāen ወበእምባ፡ ሠነይት፡ ሕዱግ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ሥዩመ፡ ሰልሲት፡ ሹም፡ አጋሜ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ስዩመ፡ እንደርታ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፡ ወዘታሕቴሁ፡ አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።Dans Embā Sanayt, au vicaire et à ses dépendants, au chef de l’Endartā et à ses dépendants, au chef du Saḥart et à ses dépendants: nous avons défendu d’[y] entrer.fr 40 l. 15–17 (ed.), 47 l. 28–32 (tr.); እሎንተ፡ ፯፡ አህጉራተ፡ እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ አጽቢ፧ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽራዕ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ እንደርታ፧ አው፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፧ ወሥዩመ፡ ዋጅራት፧ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou opprime ces 7 pays, qu’il s’agisse du chef d’Aṣbi, ou du chef de Ṣerāʿ, ou du chef de l’Endartā, ou du chef du Saḥart, ou du chef du Wāǧerāt, maudit soit-ilfr 50 l. 16–19 (ed.), 60 l. 18–21 (tr.), videasvid. እንደርታ፡
r) ሥዩመ፡ አስገዴ፡ śǝyuma ʾasgade (title) chief of ʾAsgadeen chief of ʾAsgadeen ከመ፡ ኢይቅረቡ፡ ኀቤሆን፡ ሥዩመ፡ ዛና፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወአስገዴ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ ወሥዩመ፡ ምጋርያ፡ ፀምር፡Que de ces pays ne s’approchent ni le chef de Zānā, ni le chef du Sirē et d’Asgadē, ni le chef d’Aḫseʿā, ni le chef du Megāryā Ṣamr,fr 48 l. 18–20 (ed.), 58 l. 10–12 (tr.), videasvid. አስገዴ፡
s) ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ śǝyuma ʾaḫsǝʿā (title) chief of ʾAḫsǝʿāen እመሂ ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ ወአፈ፡ ወይዘሮ ... አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።au chef de l’Aḫseʿa{sic}, au porte-parole de la princesse, …, nous avons défendu d’[y] entrer [dans les fiefs susdits].fr 40 l. 5–6, l. 11 (ed.), 47 l. 16–17, l. 23 (tr.); ከመ፡ ኢይቅረቡ፡ ኀቤሆን፡ ሥዩመ፡ ዛና፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወአስገዴ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ ወሥዩመ፡ ምጋርያ፡ ፀምር፡Que de ces pays ne s’approchent ni le chef de Zānā, ni le chef du Sirē et d’Asgadē, ni le chef d’Aḫseʿā, ni le chef du Megāryā Ṣamr,fr 48 l. 18–20 (ed.), 58 l. 10–12 (tr.), videasvid. አኅስዓ፡
t) ሥዩመ፡ አጽቢ፡ śǝyuma ʾaṣbi (title) chief of ʾAṣbien ወበሃገራይሂ፡ ሥዩመ፡ አጽቢ፡ ወሕዱግ፡ ወገዛኢ፡ ወማእከለ፡ ባሕር፡ ወአደግሲኒሁ፡ አሕረምነ።Dans le Hāgarāy, au chef d’Aṣbi, au vicaire, au commendant, au māʾekala bāḥr et à son adagsini, nous avons défendu d’[y] entrerfr 40 l. 14–15 (ed.), 47 l. 26–28 (tr.); እሎንተ፡ ፯፡ አህጉራተ፡ እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ አጽቢ፧ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽራዕ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ እንደርታ፧ አው፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፧ ወሥዩመ፡ ዋጅራት፧ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou opprime ces 7 pays, qu’il s’agisse du chef d’Aṣbi, ou du chef de Ṣerāʿ, ou du chef de l’Endartā, ou du chef du Saḥart, ou du chef du Wāǧerāt, maudit soit-ilfr 50 l. 16–19 (ed.), 60 l. 18–21 (tr.), videasvid. አጽቢ፡
u) ሥዩመ፡ ዋጅራት፡ śǝyuma wāǧǝrāt (title) chief of Wāǧǝrāten እሎንተ፡ ፯፡ አህጉራተ፡ እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ አጽቢ፧ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽራዕ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ እንደርታ፧ አው፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፧ ወሥዩመ፡ ዋጅራት፧ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou opprime ces 7 pays, qu’il s’agisse du chef d’Aṣbi, ou du chef de Ṣerāʿ, ou du chef de l’Endartā, ou du chef du Saḥart, ou du chef du Wāǧerāt, maudit soit-ilfr 50 l. 16–19 (ed.), 60 l. 18–21 (tr.), videasvid. ዋጅራት፡
v) ሥዩመ፡ ዋግ፡ śǝyuma wāg (title) chief of Wāgen ʿil śeyum del Wāgitʾ 68 l. 9 (ed.) 69 (tr.) Chronicle of ʿAmda ṢǝyonChron. Am. 53 videasvid. ዋግ፡
w) ሥዩመ፡ ዓጋመ፡ śǝyuma ʿāgāma , ሥዩመ፡ አጋሜ፡ śǝyuma ʾagāme (title) chief of ʿĀgāmaen ጐለትኩ፡ ጕልተ፡ ሥዩሜ፡ አጋሜ፡ወልደ፡ ልዑል፡ ለታቦተ፡ ማርያም፡ ዘኍንድጕንዴ፡Moi, Walda Leʿul, chef de l’Agāmē, j’ai donné en fief au tabernacle de Marie, de Guendeguendē,fr 54 l. 23–24 (ed.), 65 l. 23–24 (tr.), videasvid. ዓጋመ፡
Cross-references: videasvid. also ዓጋመ፡ ሹም፡ under ሹም፡
x) ሥዩመ፡ ዛና፡ śǝyuma zānā (title) chief of Zānāen ከመ፡ ኢይቅረቡ፡ ኀቤሆን፡ ሥዩመ፡ ዛና፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወአስገዴ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ ወሥዩመ፡ ምጋርያ፡ ፀምር፡Que de ces pays ne s’approchent ni le chef de Zānā, ni le chef du Sirē et d’Asgadē, ni le chef d’Aḫseʿā, ni le chef du Megāryā Ṣamr,fr 48 l. 18–20 (ed.), 58 l. 10–12 (tr.), videasvid. ዛና፡
y) ሥዩመ፡ ዘንጒ፡ śǝyuma zangʷi (title) chief of Zangʷien ወሥዩመ፡ ጸድያ፡ ወሥዩመ፡ ዘንጒ፡ ዘላዕል፡ ወዘታሕት፡ ... አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።au chef de Ṣadyā, au chef du haut et du bas Zongui, …, nous avons défendu d’[y] entrer [dans les fiefs susdits]fr 40 l. 7–8, l. 11 (ed.), 47 l. 18–20, l. 23 (tr.), videasvid. ዘንጒ፡
z) ሥዩመ፡ ዳኽና፡ śǝyuma dāḵǝnā (title) chief of Dāḵǝnāen ʿil śeyum del Dāḫanāitʾ 68 l. 9 (ed.) 69 (tr.) Chronicle of ʿAmda ṢǝyonChron. Am. 53 videasvid. ዳኽና፡
а) ሥዩመ፡ ደዋሮ፡ śǝyuma dawāro (title) chief of Dawāroen ʿil śeyum del Dawāroitʾ 76 l. 8 (ed.) 77 (tr.) Chronicle of ʿAmda ṢǝyonChron. Am. 80 videasvid. ደዋሮ፡
б) ሥዩመ፡ ገርዓልታ፡ śǝyuma garʿāltā (title) chief of Garʿāltāen ወሥዩመ፡ ገርዓልታ፡ ወኅዱግ ... አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።au chef du Garʿāltā at au vicaire, …, nous avons défendu d’[y] entrer [dans les fiefs susdits]fr 40 l. 10, l. 11 (ed.), 47 l. 21, l. 23 (tr.), videasvid. ገርዓልታ፡
в) ሥዩመ፡ ጽምብላ፡ śǝyuma ṣembǝlā (title) chief of Ṣǝmbǝlāen እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽምብላ፡ ወእመሂ፡ ኅዱግ፡ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou transgresse [cet acte], chef du Sirē, ou chef du Ṣembelā, ou vicaire, maudit soit-ilfr 47 l. 8–9 (ed.), 56 l. 23–24 (tr.), videasvid. ጽምብላ፡
г) ሥዩመ፡ ጽራዕ፡ śǝyuma ṣǝrāʿ (title) chief of Ṣǝrāʿen እሎንተ፡ ፯፡ አህጉራተ፡ እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ አጽቢ፧ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽራዕ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ እንደርታ፧ አው፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፧ ወሥዩመ፡ ዋጅራት፧ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou opprime ces 7 pays, qu’il s’agisse du chef d’Aṣbi, ou du chef de Ṣerāʿ, ou du chef de l’Endartā, ou du chef du Saḥart, ou du chef du Wāǧerāt, maudit soit-ilfr 50 l. 16–19 (ed.), 60 l. 18–21 (tr.), videasvid. ጽራዕ፡
д) ሥዩመ፡ ጸድያ፡ śǝyuma ṣadyā (title) chief of Ṣadyāen ወሥዩመ፡ ጸድያ፡ ወሥዩመ፡ ዘንጒ፡ ዘላዕል፡ ወዘታሕት፡ ... አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።au chef de Ṣadyā, au chef du haut et du bas Zongui, …, nous avons défendu d’[y] entrer [dans les fiefs susdits]fr 40 l. 7–8, l. 11 (ed.), 47 l. 18–20, l. 23 (tr.), videasvid. ጸድያ፡
Grébaut
ሥዩም፡ śǝyum , pluralisPl. ሥዩማን፡ śǝyumān «préposefr, préfetfr, administrateurfr, employéfr, quiconque est en chargefr» ― ሹም፡ Ms. BNFabb217, fol. 53v.
ሥይምት፡ śǝyǝmt fem. , pluralisPl. ሥዩማት፡ śǝyumāt «(idem au féminin)» ― ሴት፡ ሹም፡ Ms. BNFabb217, fol. 54r.
135
Leslau
ሥዩም፡ śǝyyum (pluralisPl. ሥዩማን፡ śǝyyumān , ሠየምት፡ śayyamt ) pass. part. of videasvid. ሤመ śema ; also appointeeen, officialen, governoren, prefecten, one who is on charge (of)en 540a
wanāg sagad nomen propriumn. pr. m. (personal name) ባሕቱ፡ ግብአተ፡ ሀገርነ፡ በእደ፡ ፀር፡ ተወጥነ፡ በዘመነ፡ ንጉሥ፡ ልብነ፡ ድንግል፡ ወልዱ፡ ለሐፄ፡ ናዖድ፡ ወስመ፡ መንግሥቱ፡ ወናግ፡ ሰገድ፡ ወናግ፡ ብሂል፡ አንበሳ።Allein, die Invasion des Feindes in unser Land begann zur Zeit des Königs Lebna-Dengel, des Sohnes ihrer Majestät Nāʿod; sein Thronname lautet Wanāg-Sagad; Wanāg aber bedeutet Löwede 12 n. 1, 4 (app.) , 11 l. 19-20, 12 l. 1-2 (tr.) (‘So im Harari; vgl. 160 . Sinn des Namens etwa »verehrungswürdiger Löwe = Held« 12 n. 36 ’) videasvid. ወናግ፡ , ሰገድ፡
partic. neg. [sine dubio composita e ኮ፡ (i.e. כֹּה , כָּה sicla, itala) et አ፡ ( nonla), quod e pleniori quadam forma (ut እን፡ vel አል፡ ) extenuatum videtur; aliam conjecturam habet Ewald Lehrbuch der hebr. Sprache|1855 p. 692], vi gravior est quam ኢ፡ , et ad neganda singula sententiarum verba adhihetur: nonla, nequaquamla, neutiquamla, praemisso ወ፡ necla, nequela:
c)in sententiis integris, ubi vis negationis in unum potissimum nomen cadit, frequentatur አኮ፡ ዘ፡ , nonla(est) quilavel quodla, ut: አኮ፡ እምድር፡ ዘይወፅእ፡ ጻማ፡ nonla(est quodla) e humo nascitur molestialaliber Jobi.Job 5,6 ; አኮ፡ ሰብእ፡ ዘይዘልፈኒ፡ nonla(est) homola( quila) me convincitlaliber Jobi.Job 21,4 ; ርእዩ፡ ከመ፡ አኮ፡ ለባሕቲትየ፡ ዘጻመውኩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,34 ; አኮ፡ ብዙኃን፡ እለ፡ ያአምርዋ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,22 : Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 37,28 ; Jesaiae prophetia.Jes. 28,27 ; Jesaiae prophetia.Jes. 38,18 ; ኦኮ፡ ሊተ፡ ዘሦዕከ፡ አባግዒከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 43,23 ; Jesaiae prophetia.Jes. 58,5 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 11,19 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,4 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,11 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,7 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 45,8 ; Matthaei Evangelium.Matth. 4,4 ; Matthaei Evangelium.Matth. 7,21 ; Matthaei Evangelium.Matth. 9,24 ; Matthaei Evangelium.Matth. 16,11 ; Matthaei Evangelium.Matth. 19,11 ; Marci Evangelium.Marc. 13,7 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,21 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,29 .
d) አኮ፡ ባሕቲቱ፡ vel አኮ፡ ክመ፡ seq. ኒ፡ , vel አላ፡ vel ዓዲ፡ vel ወዓዲ፡ vel ዓዲ፡ ኒ፡ vel ሂ፡ non tantumla sed etiamla, ut: አኮ፡ ሰብእ፡ ባሕቲቱ፡ ዘይትቀነይ፡ ሎቱ፡ አራዊተ፡ ገዳምኒ፡ ወእንስሳ፡ caet. Judith liber apocryphus.Judith 11,7 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 1,21 ; Matthaei Evangelium.Matth. 4,4 ; Evangelium Joannis.Joh. 5,18 (alia exempla habes sub ባሕቲት፡ col. 497).
e) ወእመ፡ አኮ፡ vel ወእመ፡ አኮሰ፡ vel ወእማእኮ ( )
β)autla, et repetitum autla autlavideasvid. sub እመ፡ col. 724.
f) አኮኑ፡ vel አኮሁ፡ nonnela, annon?la አኮኑ፡ ቦቱ፡ ተወከልኩ፡ liber Jobi.Job 6,13 ; አኮኑ፡ ኀይሉ፡ ያፈርሀክሙ፡ liber Jobi.Job 13,11 ; liber Jobi.Job 1,10 ; liber Jobi.Job 22,2 ; liber Jobi.Job 22,5 ; liber Jobi.Job 31,15 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,15 ; አኮኑ፡ በዕፅ፡ ጥዕመ፡ ማይ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,5 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 47,4 ; አኮኑ፡ ዛቲ፡ ባቢሎን፡ Danielis prophetia.Dan. 4,27 ; Ruth liber biblicus.Ruth 3,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 42,24 ; Malachiae prophetia.Mal. 1,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 107,12 ; አኮኑ፡ ሰማርያ፡ Michaei prophetia.Mich. 1,5 ; አኮሁ፡ አነ፡ ዘኣወልድ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 66,9 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,46 ; Matthaei Evangelium.Matth. 6,25 ; Matthaei Evangelium.Matth. 18,33 ; አኮኑ፡ ነዳያን፡ እሙንቱ፡ ἴσως πτωχοί εἰσι Jeremiae prophetia.Jer. 5,4 .
α)In interrogatione iterata, cujus pars prior responsionem negativam, posterior affirmativam postulat, posteriori praemittitur አኮኑ፡ nonnelae contrario?la( nicht vielmehr?de) i.e. immola, immo verola, quin etiamla: Jesaiae prophetia.Jes. 28,25 ; Jesaiae prophetia.Jes. 36,12 ; Hezekielis prophetia.Hez. 34,2 ; Jeremiae prophetia.Jer. 3,1 ; Jeremiae prophetia.Jer. 33,19 ; ኪያየኑ፡ ያምዕዑኒ፡ አኮኑ፡ ለርእሶሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 7,19 ; Lucae evangelium.Luc. 17,8 ; n. 782 አኮኑ፡ ፍኖትክሙ፡ ኢኮነ፡ ርቱዐ፡ (nonne i.e.) immo vero via vestra non est rectalaHezekielis prophetia.Hez. 18,29 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 3,60 ; quare passim pro ἀλλά ponitur, ut: አኮኑ፡ ኀጢአትክሙ፡ ይቀውም፡ Jesaiae prophetia.Jes. 59,2 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 7,19 romanae editionisrom.
β)i.q. καὶ γάρ etenimla({— ja doch}) ad Romanos epistola Pauli.Rom. 11,1 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 5,7 .
g)rarius (praedicato praemissum) ad negandam enunciationem integram adhibetur: ዘአኮ፡ ንፈርሆሙ፡ ለደቂቀ፡ እስራኤል፡ Judith liber apocryphus.Judith 5,23 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 105,23 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 104,5 ; ግዕዞሙ፡ ለረሲዓን፡ አኮ፡ አዳም፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 12,26 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 18,5 .
h)emphaseos causa iteratur: አኮ፡ አኮ፡ በቅብአ፡ ደነስ፡ not able to find explanation in abbreviation listIII Sal. Mar. 2.
i) አኮ፡ ኢ፡ affirmat: ad Thessalonicenses epistola Pauli II.2 Thess. 3,9 ; አኮ፡ ኢያእሚረከ፡ οὐκ ἀγνοών Sap.12,10.
Substantivumsubst., proprie solitudola, cum affixis pronominibus personapers.usurpatur, et circumscribendis adjectivis vel adverbiis aliarum linguarum inservit (sicut לְבַד ܒܰܠܚܽܘܕ وَحْدٌ ; gramm.§ 157,2; gramm.§ 163,2).
1)Subjunctis pronominibus suff. omnium personarum (nota formas quasdam anomalas Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 36,12 annot.)
a)solusla(et unicus, et solitarius); non de personis tantum usurpatur sed etiam de rebus, ut Genesis liber Pentateuchi.Gen. 34,22 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 47,26 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,26 ; (nihil edebat) ዘእንበለ፡ በቀዳሚት፡ ሰንበት፡ ወበዕለት፡ እሑድ፡ ባሕቲቶሙ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 5 ; ወአኮ፡ ለአፅምዖ፡ ባሕቲቱ፡ Jacobi epistola.Jac. 1,22 ; explere potest vicem subjecti: ባሕቲትከኑ፡ መልአክ፡ አንተ፡ σὺ μόνος εἶ ἄρχων ; Jesaiae prophetia.Jes. 10,8 ; praedicati: ሶበ፡ ይሄልዉ፡ ባሕቲቶሙ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 11,8 ; appositionis (id quod longe frequentissimum est): ኖኅ፡ ባሕቲቱ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 5 ; እግዚአብሔር፡ ባሕቲቱ፡ ጻድቅ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,2 ; Josuae liber.Jos. 22,20 ; አነ፡ ባሕቲትየ፡ liber Jobi.Job 1,15 ; Jesaiae prophetia.Jes. 49,21 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 6,15 ; ምንተ፡ በጻሕከ፡ ባሕቲትከ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 21,1 ; Judae epistola.Judae 4 ; እፎ፡ ነበረት፡ ባሕቲታ፡ ሀገር፡ Threni, liber biblicus.Thren. 1,1 ; ባሕቲትየ፡ እነብር፡ καταμόνας Jeremiae prophetia.Jer. 15,17 ; ባሕቲቶሙ፡ ይነብሩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,9 ; ወትተርፍ፡ ባሕቲታ፡ ምድሮሙ፡ በድወ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 6,11 , nonnumquam in Acc., ut: እንዘ፡ ናንሶሱ፡ ባሕቲተነ፡ (v. ባሕቲትነ፡ ) not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,36 ; ለከ፡ ለባሕቲትከ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 50,5 ; ኪያሁ፡ ባሕቲቶ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 4,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,42 ; cuivis st. constructo subjungere licet: በፈቃደ፡ ባሕቲቱ፡ sua solius voluntatelaF.N. 6; አኮ፡ በእንተ፡ ባሕቲቶሙ፡ ዘእብል፡ (Platt: በእንተ፡ እሉ፡ ባሕቲቶሙ፡ ) Evangelium Joannis.Joh. 17,20 romanae editionisrom.; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 4,23 ; አኮ፡ ለባሕቲትየ፡ ዘጻመውኩ፡ οὐκ ἐμοὶ μόνῳ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,34 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,29 .
b)praefixis praepositionibus
α) በ፡ seorsumla, solitariela(secum, sine arbitris): በባሕቲቶሙ፡ καθ᾽ ἑαυτούς Zachariae prophetia.Zach. 12,12 sequensseq.; ሠሐቀት፡ በባሕቲታ፡ ἐν ἑαυτῇ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,12 ; n. 497 በባሕቲቶሙ፡ ተስእልዎ፡ quum solila(cum eo) essentla, interrogaruntlaMarci Evangelium.Marc. 4,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 18,15 .
2)Subjuncto pronomenpron.III. p. m. sing., scilicetsc. ባሕቲቱ፡ (rarius in Acc.ut Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,27 bis): solumla, tantumla, modola, solummodolaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 2,6 ; vel አኮ፡ ባሕቲቱ፡ አላ፡ vel አላ፡ ኒ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 19,14 ; Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 31 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,2 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 5,6 . (De significatu ባሕቲት፡ unicalai.e. carissimala, quam Ludolfus affert, vehementer dubito; etenim Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 25 Enc. ለባሕቲትከ፡ non tuaela(animae) carissimaelased tibi solilasignificat; pariter Lud. comm. hist. p. 30 not able to find explanation in abbreviation list3 Nr. 10 ግበሩ፡ በዓላ፡ ለባሕቲትየ፡ non celebrate festum unicaela(carissimae) meaela sed festum ejus mihi solila (sicut ሊተ፡ . p. 30 not able to find explanation in abbreviation list3 Nr. 11 ) exponendum videtur).
Substantivumsubst., proprie solitudola, cum affixis pronominibus personapers.usurpatur, et circumscribendis adjectivis vel adverbiis aliarum linguarum inservit (sicut לְבַד ܒܰܠܚܽܘܕ وَحْدٌ ; gramm.§ 157,2; gramm.§ 163,2).
1)Subjunctis pronominibus suff. omnium personarum (nota formas quasdam anomalas Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 36,12 annot.)
a)solusla(et unicus, et solitarius); non de personis tantum usurpatur sed etiam de rebus, ut Genesis liber Pentateuchi.Gen. 34,22 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 47,26 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,26 ; (nihil edebat) ዘእንበለ፡ በቀዳሚት፡ ሰንበት፡ ወበዕለት፡ እሑድ፡ ባሕቲቶሙ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 5 ; ወአኮ፡ ለአፅምዖ፡ ባሕቲቱ፡ Jacobi epistola.Jac. 1,22 ; explere potest vicem subjecti: ባሕቲትከኑ፡ መልአክ፡ አንተ፡ σὺ μόνος εἶ ἄρχων ; Jesaiae prophetia.Jes. 10,8 ; praedicati: ሶበ፡ ይሄልዉ፡ ባሕቲቶሙ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 11,8 ; appositionis (id quod longe frequentissimum est): ኖኅ፡ ባሕቲቱ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 5 ; እግዚአብሔር፡ ባሕቲቱ፡ ጻድቅ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,2 ; Josuae liber.Jos. 22,20 ; አነ፡ ባሕቲትየ፡ liber Jobi.Job 1,15 ; Jesaiae prophetia.Jes. 49,21 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 6,15 ; ምንተ፡ በጻሕከ፡ ባሕቲትከ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 21,1 ; Judae epistola.Judae 4 ; እፎ፡ ነበረት፡ ባሕቲታ፡ ሀገር፡ Threni, liber biblicus.Thren. 1,1 ; ባሕቲትየ፡ እነብር፡ καταμόνας Jeremiae prophetia.Jer. 15,17 ; ባሕቲቶሙ፡ ይነብሩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,9 ; ወትተርፍ፡ ባሕቲታ፡ ምድሮሙ፡ በድወ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 6,11 , nonnumquam in Acc., ut: እንዘ፡ ናንሶሱ፡ ባሕቲተነ፡ (v. ባሕቲትነ፡ ) not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,36 ; ለከ፡ ለባሕቲትከ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 50,5 ; ኪያሁ፡ ባሕቲቶ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 4,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,42 ; cuivis st. constructo subjungere licet: በፈቃደ፡ ባሕቲቱ፡ sua solius voluntatelaF.N. 6; አኮ፡ በእንተ፡ ባሕቲቶሙ፡ ዘእብል፡ (Platt: በእንተ፡ እሉ፡ ባሕቲቶሙ፡ ) Evangelium Joannis.Joh. 17,20 romanae editionisrom.; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 4,23 ; አኮ፡ ለባሕቲትየ፡ ዘጻመውኩ፡ οὐκ ἐμοὶ μόνῳ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,34 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,29 .
b)praefixis praepositionibus
α) በ፡ seorsumla, solitariela(secum, sine arbitris): በባሕቲቶሙ፡ καθ᾽ ἑαυτούς Zachariae prophetia.Zach. 12,12 sequensseq.; ሠሐቀት፡ በባሕቲታ፡ ἐν ἑαυτῇ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,12 ; n. 497 በባሕቲቶሙ፡ ተስእልዎ፡ quum solila(cum eo) essentla, interrogaruntlaMarci Evangelium.Marc. 4,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 18,15 .
2)Subjuncto pronomenpron.III. p. m. sing., scilicetsc. ባሕቲቱ፡ (rarius in Acc.ut Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,27 bis): solumla, tantumla, modola, solummodolaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 2,6 ; vel አኮ፡ ባሕቲቱ፡ አላ፡ vel አላ፡ ኒ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 19,14 ; Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 31 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,2 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 5,6 . (De significatu ባሕቲት፡ unicalai.e. carissimala, quam Ludolfus affert, vehementer dubito; etenim Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 25 Enc. ለባሕቲትከ፡ non tuaela(animae) carissimaelased tibi solilasignificat; pariter Lud. comm. hist. p. 30 not able to find explanation in abbreviation list3 Nr. 10 ግበሩ፡ በዓላ፡ ለባሕቲትየ፡ non celebrate festum unicaela(carissimae) meaela sed festum ejus mihi solila (sicut ሊተ፡ . p. 30 not able to find explanation in abbreviation list3 Nr. 11 ) exponendum videtur).
Substantivumsubst.nonnisi in Acc. ጽመ፡ , proprie ut videtur clamla, in secretola, deinde
a)in latrinalavel latrinamla, in secessumla: ባሕቲቱ፡ ይነብር፡ ጽመ፡ ውስተ፡ ምግሓሠ፡ ጽርሑ፡ ቅሥፈ፡ Judicum liber.Jud. 3,24 ; ጽመ፡ ይትገደፍ፡ εἰς ἀφεδρῶνα Matthaei Evangelium.Matth. 15,17 ; Marci Evangelium.Marc. 7,19 .
b)Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 4,22 verbis እለ፡ አልቦሙ፡ ስመ፡ i.e. anonymilaglossa addita est ጽመ፡ i.e. in apocrypho.la Vocabularium Aethiopicum, -a -a.Voc. Ae.: ጽመ፡ ወክመ፡ ( videasvid.Marci Evangelium.Marc. 7,19 ) ዘ፡ እንዴህ፡ (v. ሕንዳእ፡ ) ዝምብሎ።
Substantivumsubst., proprie solitudola, cum affixis pronominibus personapers.usurpatur, et circumscribendis adjectivis vel adverbiis aliarum linguarum inservit (sicut לְבַד ܒܰܠܚܽܘܕ وَحْدٌ ; gramm.§ 157,2; gramm.§ 163,2).
1)Subjunctis pronominibus suff. omnium personarum (nota formas quasdam anomalas Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 36,12 annot.)
a)solusla(et unicus, et solitarius); non de personis tantum usurpatur sed etiam de rebus, ut Genesis liber Pentateuchi.Gen. 34,22 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 47,26 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,26 ; (nihil edebat) ዘእንበለ፡ በቀዳሚት፡ ሰንበት፡ ወበዕለት፡ እሑድ፡ ባሕቲቶሙ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 5 ; ወአኮ፡ ለአፅምዖ፡ ባሕቲቱ፡ Jacobi epistola.Jac. 1,22 ; explere potest vicem subjecti: ባሕቲትከኑ፡ መልአክ፡ አንተ፡ σὺ μόνος εἶ ἄρχων ; Jesaiae prophetia.Jes. 10,8 ; praedicati: ሶበ፡ ይሄልዉ፡ ባሕቲቶሙ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 11,8 ; appositionis (id quod longe frequentissimum est): ኖኅ፡ ባሕቲቱ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 5 ; እግዚአብሔር፡ ባሕቲቱ፡ ጻድቅ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,2 ; Josuae liber.Jos. 22,20 ; አነ፡ ባሕቲትየ፡ liber Jobi.Job 1,15 ; Jesaiae prophetia.Jes. 49,21 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 6,15 ; ምንተ፡ በጻሕከ፡ ባሕቲትከ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 21,1 ; Judae epistola.Judae 4 ; እፎ፡ ነበረት፡ ባሕቲታ፡ ሀገር፡ Threni, liber biblicus.Thren. 1,1 ; ባሕቲትየ፡ እነብር፡ καταμόνας Jeremiae prophetia.Jer. 15,17 ; ባሕቲቶሙ፡ ይነብሩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,9 ; ወትተርፍ፡ ባሕቲታ፡ ምድሮሙ፡ በድወ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 6,11 , nonnumquam in Acc., ut: እንዘ፡ ናንሶሱ፡ ባሕቲተነ፡ (v. ባሕቲትነ፡ ) not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,36 ; ለከ፡ ለባሕቲትከ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 50,5 ; ኪያሁ፡ ባሕቲቶ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 4,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,42 ; cuivis st. constructo subjungere licet: በፈቃደ፡ ባሕቲቱ፡ sua solius voluntatelaF.N. 6; አኮ፡ በእንተ፡ ባሕቲቶሙ፡ ዘእብል፡ (Platt: በእንተ፡ እሉ፡ ባሕቲቶሙ፡ ) Evangelium Joannis.Joh. 17,20 romanae editionisrom.; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 4,23 ; አኮ፡ ለባሕቲትየ፡ ዘጻመውኩ፡ οὐκ ἐμοὶ μόνῳ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,34 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,29 .
b)praefixis praepositionibus
α) በ፡ seorsumla, solitariela(secum, sine arbitris): በባሕቲቶሙ፡ καθ᾽ ἑαυτούς Zachariae prophetia.Zach. 12,12 sequensseq.; ሠሐቀት፡ በባሕቲታ፡ ἐν ἑαυτῇ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,12 ; n. 497 በባሕቲቶሙ፡ ተስእልዎ፡ quum solila(cum eo) essentla, interrogaruntlaMarci Evangelium.Marc. 4,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 18,15 .
2)Subjuncto pronomenpron.III. p. m. sing., scilicetsc. ባሕቲቱ፡ (rarius in Acc.ut Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,27 bis): solumla, tantumla, modola, solummodolaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 2,6 ; vel አኮ፡ ባሕቲቱ፡ አላ፡ vel አላ፡ ኒ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 19,14 ; Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 31 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,2 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 5,6 . (De significatu ባሕቲት፡ unicalai.e. carissimala, quam Ludolfus affert, vehementer dubito; etenim Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 25 Enc. ለባሕቲትከ፡ non tuaela(animae) carissimaelased tibi solilasignificat; pariter Lud. comm. hist. p. 30 not able to find explanation in abbreviation list3 Nr. 10 ግበሩ፡ በዓላ፡ ለባሕቲትየ፡ non celebrate festum unicaela(carissimae) meaela sed festum ejus mihi solila (sicut ሊተ፡ . p. 30 not able to find explanation in abbreviation list3 Nr. 11 ) exponendum videtur).
Substantivumsubst., proprie solitudola, cum affixis pronominibus personapers.usurpatur, et circumscribendis adjectivis vel adverbiis aliarum linguarum inservit (sicut לְבַד ܒܰܠܚܽܘܕ وَحْدٌ ; gramm.§ 157,2; gramm.§ 163,2).
1)Subjunctis pronominibus suff. omnium personarum (nota formas quasdam anomalas Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 36,12 annot.)
a)solusla(et unicus, et solitarius); non de personis tantum usurpatur sed etiam de rebus, ut Genesis liber Pentateuchi.Gen. 34,22 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 47,26 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,26 ; (nihil edebat) ዘእንበለ፡ በቀዳሚት፡ ሰንበት፡ ወበዕለት፡ እሑድ፡ ባሕቲቶሙ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 5 ; ወአኮ፡ ለአፅምዖ፡ ባሕቲቱ፡ Jacobi epistola.Jac. 1,22 ; explere potest vicem subjecti: ባሕቲትከኑ፡ መልአክ፡ አንተ፡ σὺ μόνος εἶ ἄρχων ; Jesaiae prophetia.Jes. 10,8 ; praedicati: ሶበ፡ ይሄልዉ፡ ባሕቲቶሙ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 11,8 ; appositionis (id quod longe frequentissimum est): ኖኅ፡ ባሕቲቱ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 5 ; እግዚአብሔር፡ ባሕቲቱ፡ ጻድቅ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,2 ; Josuae liber.Jos. 22,20 ; አነ፡ ባሕቲትየ፡ liber Jobi.Job 1,15 ; Jesaiae prophetia.Jes. 49,21 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 6,15 ; ምንተ፡ በጻሕከ፡ ባሕቲትከ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 21,1 ; Judae epistola.Judae 4 ; እፎ፡ ነበረት፡ ባሕቲታ፡ ሀገር፡ Threni, liber biblicus.Thren. 1,1 ; ባሕቲትየ፡ እነብር፡ καταμόνας Jeremiae prophetia.Jer. 15,17 ; ባሕቲቶሙ፡ ይነብሩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,9 ; ወትተርፍ፡ ባሕቲታ፡ ምድሮሙ፡ በድወ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 6,11 , nonnumquam in Acc., ut: እንዘ፡ ናንሶሱ፡ ባሕቲተነ፡ (v. ባሕቲትነ፡ ) not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,36 ; ለከ፡ ለባሕቲትከ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 50,5 ; ኪያሁ፡ ባሕቲቶ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 4,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,42 ; cuivis st. constructo subjungere licet: በፈቃደ፡ ባሕቲቱ፡ sua solius voluntatelaF.N. 6; አኮ፡ በእንተ፡ ባሕቲቶሙ፡ ዘእብል፡ (Platt: በእንተ፡ እሉ፡ ባሕቲቶሙ፡ ) Evangelium Joannis.Joh. 17,20 romanae editionisrom.; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 4,23 ; አኮ፡ ለባሕቲትየ፡ ዘጻመውኩ፡ οὐκ ἐμοὶ μόνῳ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,34 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,29 .
b)praefixis praepositionibus
α) በ፡ seorsumla, solitariela(secum, sine arbitris): በባሕቲቶሙ፡ καθ᾽ ἑαυτούς Zachariae prophetia.Zach. 12,12 sequensseq.; ሠሐቀት፡ በባሕቲታ፡ ἐν ἑαυτῇ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,12 ; n. 497 በባሕቲቶሙ፡ ተስእልዎ፡ quum solila(cum eo) essentla, interrogaruntlaMarci Evangelium.Marc. 4,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 18,15 .
2)Subjuncto pronomenpron.III. p. m. sing., scilicetsc. ባሕቲቱ፡ (rarius in Acc.ut Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,27 bis): solumla, tantumla, modola, solummodolaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 2,6 ; vel አኮ፡ ባሕቲቱ፡ አላ፡ vel አላ፡ ኒ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 19,14 ; Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 31 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,2 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 5,6 . (De significatu ባሕቲት፡ unicalai.e. carissimala, quam Ludolfus affert, vehementer dubito; etenim Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 25 Enc. ለባሕቲትከ፡ non tuaela(animae) carissimaelased tibi solilasignificat; pariter Lud. comm. hist. p. 30 not able to find explanation in abbreviation list3 Nr. 10 ግበሩ፡ በዓላ፡ ለባሕቲትየ፡ non celebrate festum unicaela(carissimae) meaela sed festum ejus mihi solila (sicut ሊተ፡ . p. 30 not able to find explanation in abbreviation list3 Nr. 11 ) exponendum videtur).
Substantivumsubst., proprie solitudola, cum affixis pronominibus personapers.usurpatur, et circumscribendis adjectivis vel adverbiis aliarum linguarum inservit (sicut לְבַד ܒܰܠܚܽܘܕ وَحْدٌ ; gramm.§ 157,2; gramm.§ 163,2).
1)Subjunctis pronominibus suff. omnium personarum (nota formas quasdam anomalas Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 36,12 annot.)
a)solusla(et unicus, et solitarius); non de personis tantum usurpatur sed etiam de rebus, ut Genesis liber Pentateuchi.Gen. 34,22 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 47,26 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,26 ; (nihil edebat) ዘእንበለ፡ በቀዳሚት፡ ሰንበት፡ ወበዕለት፡ እሑድ፡ ባሕቲቶሙ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 5 ; ወአኮ፡ ለአፅምዖ፡ ባሕቲቱ፡ Jacobi epistola.Jac. 1,22 ; explere potest vicem subjecti: ባሕቲትከኑ፡ መልአክ፡ አንተ፡ σὺ μόνος εἶ ἄρχων ; Jesaiae prophetia.Jes. 10,8 ; praedicati: ሶበ፡ ይሄልዉ፡ ባሕቲቶሙ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 11,8 ; appositionis (id quod longe frequentissimum est): ኖኅ፡ ባሕቲቱ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 5 ; እግዚአብሔር፡ ባሕቲቱ፡ ጻድቅ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,2 ; Josuae liber.Jos. 22,20 ; አነ፡ ባሕቲትየ፡ liber Jobi.Job 1,15 ; Jesaiae prophetia.Jes. 49,21 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 6,15 ; ምንተ፡ በጻሕከ፡ ባሕቲትከ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 21,1 ; Judae epistola.Judae 4 ; እፎ፡ ነበረት፡ ባሕቲታ፡ ሀገር፡ Threni, liber biblicus.Thren. 1,1 ; ባሕቲትየ፡ እነብር፡ καταμόνας Jeremiae prophetia.Jer. 15,17 ; ባሕቲቶሙ፡ ይነብሩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,9 ; ወትተርፍ፡ ባሕቲታ፡ ምድሮሙ፡ በድወ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 6,11 , nonnumquam in Acc., ut: እንዘ፡ ናንሶሱ፡ ባሕቲተነ፡ (v. ባሕቲትነ፡ ) not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,36 ; ለከ፡ ለባሕቲትከ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 50,5 ; ኪያሁ፡ ባሕቲቶ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 4,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,42 ; cuivis st. constructo subjungere licet: በፈቃደ፡ ባሕቲቱ፡ sua solius voluntatelaF.N. 6; አኮ፡ በእንተ፡ ባሕቲቶሙ፡ ዘእብል፡ (Platt: በእንተ፡ እሉ፡ ባሕቲቶሙ፡ ) Evangelium Joannis.Joh. 17,20 romanae editionisrom.; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 4,23 ; አኮ፡ ለባሕቲትየ፡ ዘጻመውኩ፡ οὐκ ἐμοὶ μόνῳ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,34 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,29 .
b)praefixis praepositionibus
α) በ፡ seorsumla, solitariela(secum, sine arbitris): በባሕቲቶሙ፡ καθ᾽ ἑαυτούς Zachariae prophetia.Zach. 12,12 sequensseq.; ሠሐቀት፡ በባሕቲታ፡ ἐν ἑαυτῇ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,12 ; n. 497 በባሕቲቶሙ፡ ተስእልዎ፡ quum solila(cum eo) essentla, interrogaruntlaMarci Evangelium.Marc. 4,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 18,15 .
2)Subjuncto pronomenpron.III. p. m. sing., scilicetsc. ባሕቲቱ፡ (rarius in Acc.ut Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,27 bis): solumla, tantumla, modola, solummodolaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 2,6 ; vel አኮ፡ ባሕቲቱ፡ አላ፡ vel አላ፡ ኒ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 19,14 ; Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 31 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,2 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 5,6 . (De significatu ባሕቲት፡ unicalai.e. carissimala, quam Ludolfus affert, vehementer dubito; etenim Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 25 Enc. ለባሕቲትከ፡ non tuaela(animae) carissimaelased tibi solilasignificat; pariter Lud. comm. hist. p. 30 not able to find explanation in abbreviation list3 Nr. 10 ግበሩ፡ በዓላ፡ ለባሕቲትየ፡ non celebrate festum unicaela(carissimae) meaela sed festum ejus mihi solila (sicut ሊተ፡ . p. 30 not able to find explanation in abbreviation list3 Nr. 11 ) exponendum videtur).
Substantivumsubst., proprie solitudola, cum affixis pronominibus personapers.usurpatur, et circumscribendis adjectivis vel adverbiis aliarum linguarum inservit (sicut לְבַד ܒܰܠܚܽܘܕ وَحْدٌ ; gramm.§ 157,2; gramm.§ 163,2).
1)Subjunctis pronominibus suff. omnium personarum (nota formas quasdam anomalas Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 36,12 annot.)
a)solusla(et unicus, et solitarius); non de personis tantum usurpatur sed etiam de rebus, ut Genesis liber Pentateuchi.Gen. 34,22 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 47,26 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,26 ; (nihil edebat) ዘእንበለ፡ በቀዳሚት፡ ሰንበት፡ ወበዕለት፡ እሑድ፡ ባሕቲቶሙ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 5 ; ወአኮ፡ ለአፅምዖ፡ ባሕቲቱ፡ Jacobi epistola.Jac. 1,22 ; explere potest vicem subjecti: ባሕቲትከኑ፡ መልአክ፡ አንተ፡ σὺ μόνος εἶ ἄρχων ; Jesaiae prophetia.Jes. 10,8 ; praedicati: ሶበ፡ ይሄልዉ፡ ባሕቲቶሙ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 11,8 ; appositionis (id quod longe frequentissimum est): ኖኅ፡ ባሕቲቱ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 5 ; እግዚአብሔር፡ ባሕቲቱ፡ ጻድቅ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,2 ; Josuae liber.Jos. 22,20 ; አነ፡ ባሕቲትየ፡ liber Jobi.Job 1,15 ; Jesaiae prophetia.Jes. 49,21 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 6,15 ; ምንተ፡ በጻሕከ፡ ባሕቲትከ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 21,1 ; Judae epistola.Judae 4 ; እፎ፡ ነበረት፡ ባሕቲታ፡ ሀገር፡ Threni, liber biblicus.Thren. 1,1 ; ባሕቲትየ፡ እነብር፡ καταμόνας Jeremiae prophetia.Jer. 15,17 ; ባሕቲቶሙ፡ ይነብሩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,9 ; ወትተርፍ፡ ባሕቲታ፡ ምድሮሙ፡ በድወ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 6,11 , nonnumquam in Acc., ut: እንዘ፡ ናንሶሱ፡ ባሕቲተነ፡ (v. ባሕቲትነ፡ ) not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,36 ; ለከ፡ ለባሕቲትከ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 50,5 ; ኪያሁ፡ ባሕቲቶ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 4,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,42 ; cuivis st. constructo subjungere licet: በፈቃደ፡ ባሕቲቱ፡ sua solius voluntatelaF.N. 6; አኮ፡ በእንተ፡ ባሕቲቶሙ፡ ዘእብል፡ (Platt: በእንተ፡ እሉ፡ ባሕቲቶሙ፡ ) Evangelium Joannis.Joh. 17,20 romanae editionisrom.; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 4,23 ; አኮ፡ ለባሕቲትየ፡ ዘጻመውኩ፡ οὐκ ἐμοὶ μόνῳ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,34 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,29 .
b)praefixis praepositionibus
α) በ፡ seorsumla, solitariela(secum, sine arbitris): በባሕቲቶሙ፡ καθ᾽ ἑαυτούς Zachariae prophetia.Zach. 12,12 sequensseq.; ሠሐቀት፡ በባሕቲታ፡ ἐν ἑαυτῇ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,12 ; n. 497 በባሕቲቶሙ፡ ተስእልዎ፡ quum solila(cum eo) essentla, interrogaruntlaMarci Evangelium.Marc. 4,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 18,15 .
2)Subjuncto pronomenpron.III. p. m. sing., scilicetsc. ባሕቲቱ፡ (rarius in Acc.ut Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,27 bis): solumla, tantumla, modola, solummodolaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 2,6 ; vel አኮ፡ ባሕቲቱ፡ አላ፡ vel አላ፡ ኒ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 19,14 ; Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 31 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,2 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 5,6 . (De significatu ባሕቲት፡ unicalai.e. carissimala, quam Ludolfus affert, vehementer dubito; etenim Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 25 Enc. ለባሕቲትከ፡ non tuaela(animae) carissimaelased tibi solilasignificat; pariter Lud. comm. hist. p. 30 not able to find explanation in abbreviation list3 Nr. 10 ግበሩ፡ በዓላ፡ ለባሕቲትየ፡ non celebrate festum unicaela(carissimae) meaela sed festum ejus mihi solila (sicut ሊተ፡ . p. 30 not able to find explanation in abbreviation list3 Nr. 11 ) exponendum videtur).
partic. neg. [sine dubio composita e ኮ፡ (i.e. כֹּה , כָּה sicla, itala) et አ፡ ( nonla), quod e pleniori quadam forma (ut እን፡ vel አል፡ ) extenuatum videtur; aliam conjecturam habet Ewald Lehrbuch der hebr. Sprache|1855 p. 692], vi gravior est quam ኢ፡ , et ad neganda singula sententiarum verba adhihetur: nonla, nequaquamla, neutiquamla, praemisso ወ፡ necla, nequela:
c)in sententiis integris, ubi vis negationis in unum potissimum nomen cadit, frequentatur አኮ፡ ዘ፡ , nonla(est) quilavel quodla, ut: አኮ፡ እምድር፡ ዘይወፅእ፡ ጻማ፡ nonla(est quodla) e humo nascitur molestialaliber Jobi.Job 5,6 ; አኮ፡ ሰብእ፡ ዘይዘልፈኒ፡ nonla(est) homola( quila) me convincitlaliber Jobi.Job 21,4 ; ርእዩ፡ ከመ፡ አኮ፡ ለባሕቲትየ፡ ዘጻመውኩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,34 ; አኮ፡ ብዙኃን፡ እለ፡ ያአምርዋ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,22 : Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 37,28 ; Jesaiae prophetia.Jes. 28,27 ; Jesaiae prophetia.Jes. 38,18 ; ኦኮ፡ ሊተ፡ ዘሦዕከ፡ አባግዒከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 43,23 ; Jesaiae prophetia.Jes. 58,5 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 11,19 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,4 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,11 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,7 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 45,8 ; Matthaei Evangelium.Matth. 4,4 ; Matthaei Evangelium.Matth. 7,21 ; Matthaei Evangelium.Matth. 9,24 ; Matthaei Evangelium.Matth. 16,11 ; Matthaei Evangelium.Matth. 19,11 ; Marci Evangelium.Marc. 13,7 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,21 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,29 .
d) አኮ፡ ባሕቲቱ፡ vel አኮ፡ ክመ፡ seq. ኒ፡ , vel አላ፡ vel ዓዲ፡ vel ወዓዲ፡ vel ዓዲ፡ ኒ፡ vel ሂ፡ non tantumla sed etiamla, ut: አኮ፡ ሰብእ፡ ባሕቲቱ፡ ዘይትቀነይ፡ ሎቱ፡ አራዊተ፡ ገዳምኒ፡ ወእንስሳ፡ caet. Judith liber apocryphus.Judith 11,7 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 1,21 ; Matthaei Evangelium.Matth. 4,4 ; Evangelium Joannis.Joh. 5,18 (alia exempla habes sub ባሕቲት፡ col. 497).
e) ወእመ፡ አኮ፡ vel ወእመ፡ አኮሰ፡ vel ወእማእኮ ( )
β)autla, et repetitum autla autlavideasvid. sub እመ፡ col. 724.
f) አኮኑ፡ vel አኮሁ፡ nonnela, annon?la አኮኑ፡ ቦቱ፡ ተወከልኩ፡ liber Jobi.Job 6,13 ; አኮኑ፡ ኀይሉ፡ ያፈርሀክሙ፡ liber Jobi.Job 13,11 ; liber Jobi.Job 1,10 ; liber Jobi.Job 22,2 ; liber Jobi.Job 22,5 ; liber Jobi.Job 31,15 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,15 ; አኮኑ፡ በዕፅ፡ ጥዕመ፡ ማይ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,5 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 47,4 ; አኮኑ፡ ዛቲ፡ ባቢሎን፡ Danielis prophetia.Dan. 4,27 ; Ruth liber biblicus.Ruth 3,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 42,24 ; Malachiae prophetia.Mal. 1,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 107,12 ; አኮኑ፡ ሰማርያ፡ Michaei prophetia.Mich. 1,5 ; አኮሁ፡ አነ፡ ዘኣወልድ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 66,9 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,46 ; Matthaei Evangelium.Matth. 6,25 ; Matthaei Evangelium.Matth. 18,33 ; አኮኑ፡ ነዳያን፡ እሙንቱ፡ ἴσως πτωχοί εἰσι Jeremiae prophetia.Jer. 5,4 .
α)In interrogatione iterata, cujus pars prior responsionem negativam, posterior affirmativam postulat, posteriori praemittitur አኮኑ፡ nonnelae contrario?la( nicht vielmehr?de) i.e. immola, immo verola, quin etiamla: Jesaiae prophetia.Jes. 28,25 ; Jesaiae prophetia.Jes. 36,12 ; Hezekielis prophetia.Hez. 34,2 ; Jeremiae prophetia.Jer. 3,1 ; Jeremiae prophetia.Jer. 33,19 ; ኪያየኑ፡ ያምዕዑኒ፡ አኮኑ፡ ለርእሶሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 7,19 ; Lucae evangelium.Luc. 17,8 ; n. 782 አኮኑ፡ ፍኖትክሙ፡ ኢኮነ፡ ርቱዐ፡ (nonne i.e.) immo vero via vestra non est rectalaHezekielis prophetia.Hez. 18,29 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 3,60 ; quare passim pro ἀλλά ponitur, ut: አኮኑ፡ ኀጢአትክሙ፡ ይቀውም፡ Jesaiae prophetia.Jes. 59,2 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 7,19 romanae editionisrom.
β)i.q. καὶ γάρ etenimla({— ja doch}) ad Romanos epistola Pauli.Rom. 11,1 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 5,7 .
g)rarius (praedicato praemissum) ad negandam enunciationem integram adhibetur: ዘአኮ፡ ንፈርሆሙ፡ ለደቂቀ፡ እስራኤል፡ Judith liber apocryphus.Judith 5,23 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 105,23 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 104,5 ; ግዕዞሙ፡ ለረሲዓን፡ አኮ፡ አዳም፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 12,26 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 18,5 .
h)emphaseos causa iteratur: አኮ፡ አኮ፡ በቅብአ፡ ደነስ፡ not able to find explanation in abbreviation listIII Sal. Mar. 2.
i) አኮ፡ ኢ፡ affirmat: ad Thessalonicenses epistola Pauli II.2 Thess. 3,9 ; አኮ፡ ኢያእሚረከ፡ οὐκ ἀγνοών Sap.12,10.
Substantivumsubst., proprie solitudola, cum affixis pronominibus personapers.usurpatur, et circumscribendis adjectivis vel adverbiis aliarum linguarum inservit (sicut לְבַד ܒܰܠܚܽܘܕ وَحْدٌ ; gramm.§ 157,2; gramm.§ 163,2).
1)Subjunctis pronominibus suff. omnium personarum (nota formas quasdam anomalas Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 36,12 annot.)
a)solusla(et unicus, et solitarius); non de personis tantum usurpatur sed etiam de rebus, ut Genesis liber Pentateuchi.Gen. 34,22 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 47,26 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,26 ; (nihil edebat) ዘእንበለ፡ በቀዳሚት፡ ሰንበት፡ ወበዕለት፡ እሑድ፡ ባሕቲቶሙ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 5 ; ወአኮ፡ ለአፅምዖ፡ ባሕቲቱ፡ Jacobi epistola.Jac. 1,22 ; explere potest vicem subjecti: ባሕቲትከኑ፡ መልአክ፡ አንተ፡ σὺ μόνος εἶ ἄρχων ; Jesaiae prophetia.Jes. 10,8 ; praedicati: ሶበ፡ ይሄልዉ፡ ባሕቲቶሙ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 11,8 ; appositionis (id quod longe frequentissimum est): ኖኅ፡ ባሕቲቱ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 5 ; እግዚአብሔር፡ ባሕቲቱ፡ ጻድቅ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,2 ; Josuae liber.Jos. 22,20 ; አነ፡ ባሕቲትየ፡ liber Jobi.Job 1,15 ; Jesaiae prophetia.Jes. 49,21 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 6,15 ; ምንተ፡ በጻሕከ፡ ባሕቲትከ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 21,1 ; Judae epistola.Judae 4 ; እፎ፡ ነበረት፡ ባሕቲታ፡ ሀገር፡ Threni, liber biblicus.Thren. 1,1 ; ባሕቲትየ፡ እነብር፡ καταμόνας Jeremiae prophetia.Jer. 15,17 ; ባሕቲቶሙ፡ ይነብሩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,9 ; ወትተርፍ፡ ባሕቲታ፡ ምድሮሙ፡ በድወ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 6,11 , nonnumquam in Acc., ut: እንዘ፡ ናንሶሱ፡ ባሕቲተነ፡ (v. ባሕቲትነ፡ ) not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,36 ; ለከ፡ ለባሕቲትከ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 50,5 ; ኪያሁ፡ ባሕቲቶ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 4,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,42 ; cuivis st. constructo subjungere licet: በፈቃደ፡ ባሕቲቱ፡ sua solius voluntatelaF.N. 6; አኮ፡ በእንተ፡ ባሕቲቶሙ፡ ዘእብል፡ (Platt: በእንተ፡ እሉ፡ ባሕቲቶሙ፡ ) Evangelium Joannis.Joh. 17,20 romanae editionisrom.; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 4,23 ; አኮ፡ ለባሕቲትየ፡ ዘጻመውኩ፡ οὐκ ἐμοὶ μόνῳ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,34 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,29 .
b)praefixis praepositionibus
α) በ፡ seorsumla, solitariela(secum, sine arbitris): በባሕቲቶሙ፡ καθ᾽ ἑαυτούς Zachariae prophetia.Zach. 12,12 sequensseq.; ሠሐቀት፡ በባሕቲታ፡ ἐν ἑαυτῇ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,12 ; n. 497 በባሕቲቶሙ፡ ተስእልዎ፡ quum solila(cum eo) essentla, interrogaruntlaMarci Evangelium.Marc. 4,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 18,15 .
2)Subjuncto pronomenpron.III. p. m. sing., scilicetsc. ባሕቲቱ፡ (rarius in Acc.ut Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,27 bis): solumla, tantumla, modola, solummodolaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 2,6 ; vel አኮ፡ ባሕቲቱ፡ አላ፡ vel አላ፡ ኒ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 19,14 ; Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 31 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,2 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 5,6 . (De significatu ባሕቲት፡ unicalai.e. carissimala, quam Ludolfus affert, vehementer dubito; etenim Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 25 Enc. ለባሕቲትከ፡ non tuaela(animae) carissimaelased tibi solilasignificat; pariter Lud. comm. hist. p. 30 not able to find explanation in abbreviation list3 Nr. 10 ግበሩ፡ በዓላ፡ ለባሕቲትየ፡ non celebrate festum unicaela(carissimae) meaela sed festum ejus mihi solila (sicut ሊተ፡ . p. 30 not able to find explanation in abbreviation list3 Nr. 11 ) exponendum videtur).
adverbium, adverbialiteradv.[ut videtur, primitus Adj. ( gramm.§ 163,2), terminatione îlaformatum ex ዓድ፡ i.e. עוֹד , quod proprie continuationemlaet iterationemlasignificans in Adv. abiit; de radice ejusque significationibus videasvid.supra ዖደ፡ ]
1)ratione habita temporis praeteriti: adhucla, etiamnumla( etiamtumla), Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,27 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 77,34 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 138,17 ; ዓዲ፡ ብየ፡ ነገር፡ ኀቤየ፡ liber Jobi.Job 36,2 ; n. 1009plerumque cum pronominibus suffixis ad Subjectum enunciationis relatis: ዓዲሆሙ፡ ሕዝብ፡ ይሠረዉ፡ ἔτι ὁ λαὸς κατεφθείρετο Paralipomenon liber II.2 Par. 27,2 ; እንዘ፡ ዓዲነ፡ ሕያዋን፡ ንሕነ፡ Threni, liber biblicus.Thren. 4,17 ; እደ፡ እግዚአብሔር፡ ዓዲሃ፡ ልዕልት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 5,28 ; ወልድየ፡ ዓዲሁ፡ ደቂቅ፡ ውእቱ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 22,5 ; ዓዲየ፡ ጽኑዕ፡ አነ፡ Josuae liber.Jos. 14,11 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,28 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 44,14 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 45,3 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,18 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 18,18 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 18,19 ; Judicum liber.Jud. 6,24 ; Judicum liber.Jud. 19,11 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 13,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 29,8 ; Actus apostolorum.Act. 9,1 .
b)nonnumquam ዓዲ፡ pronomine (neutr.) suff. ሁ፡ augetur: ዓዲሁ፡ ኢትሌብዉኑ፡ adhuc non intelligitisne? Matthaei Evangelium.Matth. 16,9 (aliter 15,16 ubi ሁ፡ nota interrog. est); እስከ፡ ዓዲሁ፡ ኢ፡ usque adhuc nonlai.e. nondumlaChrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 4.
2)ratione habita temporis futuri: adhucla, porrola, ampliusla, diutiusla: ተዐገሡ፡ ዓዲ፡ ኀሙሰ፡ መዋዕለ፡ Judith liber apocryphus.Judith 8,30 ; ተዐገሠኒ፡ ዓዲ፡ ኅዳጠ፡ liber Jobi.Job 36,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 7,4 ; ዓዲ፡ ኅዳጥ፡ ወይቈርር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 10,25 ; ዓዲ፡ ኅዳጠ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 28,10 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 36,10 ; ዓዲ፡ እስከ፡ ፲ወ፭ ዓመት፡ ትጠፍእ፡ መንግሥት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 7,8 ; እፎ፡ ዓዲ፡ (v. እንከ፡ ) ትቈስሉ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 1,5 ; ዓዲ፡ እረድአከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 44,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 54,3 ; Jeremiae prophetia.Jer. 2,9 ; Jeremiae prophetia.Jer. 39,15 ; Jeremiae prophetia.Jer. 39,43 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 6,22 ; እንከ፡ ዓዲ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 5,4 .
a)cum negatione pro ዓዲ፡ ኢ፡ frequentant ኢ፡ እንከ፡
3)de accessione rei alicujus ad aliquid: adhucla, praetereala, insuperla, etiamla: ወወለደት፡ ዓዲ፡ ፱ ደቂቀ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 4 ; ይዌስክ፡ ዓዲ፡ ዲቤሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,15 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,19 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 2,21 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 5,8 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 11,1 ; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 8,22 Platt; εἶτα Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 14,22 ; οὐ μόνον δὲ ἀλλὰ καί ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 8,19 ; ፶ ዕደው፡ ወዓዲ፡ አንስት፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 14 Enc.; crebro ወዓዲ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 39,12 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,17 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 8,7 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 8,1 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 30,15 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 7,15 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,13 ; F.N. 15.
a)sequensseq. ሂ፡ vel ኒ፡ , etiamla, adeola( sogar ): ወዓዲ፡ ኪያሁኒ፡ ይመስለከ፡ ከመ፡ ዘበዲበ፡ ምድር፡ ረከብከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,6 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 4,16 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 15,7 ; Actus apostolorum.Act. 21,28 .
b)tamenla( noch immer ): Lucae evangelium.Luc. 14,22 ; ወዓዲ፡ ኢ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 57,10 .
c)imola, imo verola, potiusla( vielmehr ): ኢታጠነቅቁ፡ ፈጽሞ፤ ዓዲ፡ የዐቢ፡ እምኵሉ፡ ዝንቱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 43,30 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 5,11 romanae editionisrom.; Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 104 b; አላ፡ ዓዲ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 18,22 ; ዘእንበለ፡ ዓዲ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 27,24 .
(i.e. እንት፡ in Acc.et st. constr.) vice praepositionis fungitur, sed pronomina suffixa non admittit ( gramm.§ 166,19; gramm.§ 167,2).
1)de loco et spatio
a)inla, adla, versusla, ala(vel variis nominum casibus latine vertendum), ut: እንተ፡ አይ፡ ፍኖት፡ ሖረ፡ (qua via, welchen Weg ) Regum liber biblicum III.3 Reg. 13,12 ; Jacobi epistola.Jac. 2,25 ; Matthaei Evangelium.Matth. 2,12 ; ኢይክል፡ መኑሂ፡ ኀሊፈ፡ እንተ፡ ይእቲ፡ ፍኖት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 8,28 ; እንተ፡ የብስ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 15,19 ; እንተ፡ መንጸር፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 33,12 ; ሀለዉ፡ እንተ፡ ካልእ፡ ገቦሁ፡ (in vel ab altero ejus latere) Regum liber biblicum I.1 Reg. 23,26 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 32,15 ; እንተ፡ ዐውዱ፡ (in circuitu ejus i.e. circum undiquela) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 45,9 ; እንተ፡ ውስጡ፡ intrinsecuslaHezekielis prophetia.Hez. 1,27 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 3,4 ; Matthaei Evangelium.Matth. 7,15 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,27 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,28 ; እንተ፡ አፍኣ፡ extrinsecuslaJudith liber apocryphus.Judith 13,1 ; Jeremiae prophetia.Jer. 21,4 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 5 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 6,14 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,25 ; እንተ፡ ኵለሄ፡ undiquelaet ubiquelaliber Jobi.Job 19,10 ; Jeremiae prophetia.Jer. 27,29 ; እንተ፡ ባዕድ፡ ἄλλοθεν aliundelaEsther, liber biblicus.Esth. 4,14 ; እንተ፡ ክልኤቲ፡ bifariamlaLeviticus, liber Pentateuchi.Lev. 11,3 ; እንተ፡ ገጸ፡ ደቡብ፡ a parte septentrionislaKufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 38 ; እንተ፡ ምዕራበ፡ ግብጽ፡ ad occidentem Aegyptila, Lud. e Vit. Baam.; እንተ፡ የማንየ፡ ad dextram meamla, Org.; እንተ፡ ኀበ፡ (v. ኀበ፡ እንተ፡ ) ኢተሐዘብከ፡ ὅπου ( ubilavel undela) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 19,27 ; Judicum liber.Jud. 1,25 ( videasvid. ኀበ፡ ).
2)Transfertur
a)ad tempus,
β)adverbiis vel conjunctionibus temporalibus praemittitur: እንተ፡ ይእዜኒ፡ ዓዲ፡ ἔτι νυν ( auch diesesmal noch ) Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 10,17 ; እንተ፡ አመሰ፡ (v. ከመሰ፡ ) καὶ ἐάν ( so oft als aut so bald als ) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 19,28 ; እንተ፡ ሶበ፡ ( so oft als aut {so bald als}) Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 17,4 (at in exemplis እንተ፡ ጊዜ፡ et እንተ፡ ጸብሐት፡ a Ludolfo allatis እንተ፡ pronomenpron.relativumrel.fem. est).
b)ad rationem et modum: morela, sicutla, vel Abl., ut: ሖሩ፡ እንተ፡ እግር፡ πεζῇ pedibuslaMarci Evangelium.Marc. 6,33 ; ዘእንበለ፡ ይቅረብዋ፡ እንተ፡ (v. ከመ፡ ) ብእሲ፡ ወብእሲት፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 3,8 .
α)in specie post ከመ፡ , ut: ሠርዐኒ፡ እግዚአብሔር፡ ከመ፡ እንተ፡ አቡሁ፡ ለፈርዖን፡ ( constituit me quasi patremla) Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 43 ; Evangelium Joannis.Joh. 1,32 .
β) እንተ፡ ባሕቲቱ፡ seorsumla, separatimla, κατ᾽ ἰδίαν Matthaei Evangelium.Matth. 14,13 ; Matthaei Evangelium.Matth. 14,23 ( videasvid. sub ባሕቲት፡ col. 497).
3)Variis praepositionibus praemittitur, ut subtiliora significationum discrimina iis injiciat:
a) እንተ፡ ኀበ፡
α)praeterla: ( ኀለፈ፡ ) እንተ፡ኀቤሃ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 19,8 .
β)perla: ያመጽኦሙ፡ እንተ፡ ኀበ፡ አንቅዕተ፡ ማይ፡ διὰ πηγῶν ὑδάτων ἄξει αὐτούς Jesaiae prophetia.Jes. 49,10 ; ኢየኀልፍ፡ እንከ፡ እንተ፡ ኀቤኪ፡ ቈላፍ፡ διελθεῖν διὰ σοῦ Jesaiae prophetia.Jes. 52,1 ; etiam ubi causa efficiens vel instrumentum significatur: እንተ፡ ኀቤየ፡ δι᾽ ἐμοῦ Jesaiae prophetia.Jes. 54,15 ; Evangelium Joannis.Joh. 14,6 .
c) እንተ፡ ዲበ፡ superla, transla, desuperla, perla: እምጻእ፡ ኀቤከ፡ እንተ፡ ዲበ፡ ማይ፡ ἐπὶ τὰ ὕδατα Matthaei Evangelium.Matth. 14,28 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 32,2 ; ርእሶ፡ ይወግሩ፡ እንተ፡ ዲበ፡ አረፍት፡ διὰ τοῦ τείχους Regum liber biblicum II.2 Reg. 20,21 ; ተሐውር፡ እንተ፡ ዲበ፡ ኵሉ፡ χωρεῖ διὰ πάντων Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 7,24 .
e) እንተ፡ መንገለ፡ juxtala, praeterla, perla, versusla, circalavideasvid. sub መንገለ፡ col. 686.
f) እንተ፡ ድኅረ፡ a tergola, ponelaMatthaei Evangelium.Matth. 9,20 ; Canticum Canticorum.Cant. 2,9 .
g) እንተ፡ ውስተ፡ per mediamlarem: ወወፅአ፡ ሐጹ፡ እንተ፡ ውስተ፡ ልቡ፡ Regum liber biblicum IV.4 Reg. 9,24 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 9,30 ; Joelis prophetia.Joel 4,17 .
h) እንተ፡ ቅድመ፡ a parte anticalaExodus, liber Pentateuchi.Ex. 34,6 ; Josuae liber.Jos. 8,14 .
adverbium, adverbialiteradv. እስመ፡ ኅሉቅ፡ ወምቱር፡ ምክረ፡ እግዚኣብሔር፡ እንተ፡ ይቤ፡ እከውን፡ ሰብአ፡ ወኣስተርኢ፡ ለኵሉ፡ ዘፈጠርኩ፡ በሥጋ፡ እትገሰስ።Denn entschieden und bestimmt war der Entschluss des Herrn, da er sprach: „ich will Mensch werden und meiner ganzen Schöpfung offenbar werden, im Fleische berührbar“.deKebra Nagast; numerus significat sectiones.Kebr. Nag. 1,11 1b l. 17 (ed.) ወተሀየይዎ፡ እስራኤል፡ ወፈቀዱ፡ ይድፍኑ፡ ብርሃኖ፡ ወሠረቀ፡ እንተ፡ መትሕተ፡ ምድር፡ እንተ፡ እምኀበ፡ ኢተሐዘብዎ፡die Israeliten aber vernachlässigten sie und wollten [63 a] ihr Licht verhüllen, da ging sie unter der Erde auf, da, von wo sie sie nicht erwarteten …deKebra Nagast; numerus significat sectiones.Kebr. Nag. 56,3 62b l. 27–63a l. 3 (ed.)
Substantivumsubst., proprie solitudola, cum affixis pronominibus personapers.usurpatur, et circumscribendis adjectivis vel adverbiis aliarum linguarum inservit (sicut לְבַד ܒܰܠܚܽܘܕ وَحْدٌ ; gramm.§ 157,2; gramm.§ 163,2).
1)Subjunctis pronominibus suff. omnium personarum (nota formas quasdam anomalas Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 36,12 annot.)
a)solusla(et unicus, et solitarius); non de personis tantum usurpatur sed etiam de rebus, ut Genesis liber Pentateuchi.Gen. 34,22 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 47,26 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,26 ; (nihil edebat) ዘእንበለ፡ በቀዳሚት፡ ሰንበት፡ ወበዕለት፡ እሑድ፡ ባሕቲቶሙ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 5 ; ወአኮ፡ ለአፅምዖ፡ ባሕቲቱ፡ Jacobi epistola.Jac. 1,22 ; explere potest vicem subjecti: ባሕቲትከኑ፡ መልአክ፡ አንተ፡ σὺ μόνος εἶ ἄρχων ; Jesaiae prophetia.Jes. 10,8 ; praedicati: ሶበ፡ ይሄልዉ፡ ባሕቲቶሙ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 11,8 ; appositionis (id quod longe frequentissimum est): ኖኅ፡ ባሕቲቱ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 5 ; እግዚአብሔር፡ ባሕቲቱ፡ ጻድቅ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,2 ; Josuae liber.Jos. 22,20 ; አነ፡ ባሕቲትየ፡ liber Jobi.Job 1,15 ; Jesaiae prophetia.Jes. 49,21 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 6,15 ; ምንተ፡ በጻሕከ፡ ባሕቲትከ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 21,1 ; Judae epistola.Judae 4 ; እፎ፡ ነበረት፡ ባሕቲታ፡ ሀገር፡ Threni, liber biblicus.Thren. 1,1 ; ባሕቲትየ፡ እነብር፡ καταμόνας Jeremiae prophetia.Jer. 15,17 ; ባሕቲቶሙ፡ ይነብሩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,9 ; ወትተርፍ፡ ባሕቲታ፡ ምድሮሙ፡ በድወ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 6,11 , nonnumquam in Acc., ut: እንዘ፡ ናንሶሱ፡ ባሕቲተነ፡ (v. ባሕቲትነ፡ ) not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,36 ; ለከ፡ ለባሕቲትከ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 50,5 ; ኪያሁ፡ ባሕቲቶ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 4,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,42 ; cuivis st. constructo subjungere licet: በፈቃደ፡ ባሕቲቱ፡ sua solius voluntatelaF.N. 6; አኮ፡ በእንተ፡ ባሕቲቶሙ፡ ዘእብል፡ (Platt: በእንተ፡ እሉ፡ ባሕቲቶሙ፡ ) Evangelium Joannis.Joh. 17,20 romanae editionisrom.; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 4,23 ; አኮ፡ ለባሕቲትየ፡ ዘጻመውኩ፡ οὐκ ἐμοὶ μόνῳ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,34 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,29 .
b)praefixis praepositionibus
α) በ፡ seorsumla, solitariela(secum, sine arbitris): በባሕቲቶሙ፡ καθ᾽ ἑαυτούς Zachariae prophetia.Zach. 12,12 sequensseq.; ሠሐቀት፡ በባሕቲታ፡ ἐν ἑαυτῇ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,12 ; n. 497 በባሕቲቶሙ፡ ተስእልዎ፡ quum solila(cum eo) essentla, interrogaruntlaMarci Evangelium.Marc. 4,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 18,15 .
2)Subjuncto pronomenpron.III. p. m. sing., scilicetsc. ባሕቲቱ፡ (rarius in Acc.ut Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,27 bis): solumla, tantumla, modola, solummodolaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 2,6 ; vel አኮ፡ ባሕቲቱ፡ አላ፡ vel አላ፡ ኒ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 19,14 ; Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 31 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,2 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 5,6 . (De significatu ባሕቲት፡ unicalai.e. carissimala, quam Ludolfus affert, vehementer dubito; etenim Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 25 Enc. ለባሕቲትከ፡ non tuaela(animae) carissimaelased tibi solilasignificat; pariter Lud. comm. hist. p. 30 not able to find explanation in abbreviation list3 Nr. 10 ግበሩ፡ በዓላ፡ ለባሕቲትየ፡ non celebrate festum unicaela(carissimae) meaela sed festum ejus mihi solila (sicut ሊተ፡ . p. 30 not able to find explanation in abbreviation list3 Nr. 11 ) exponendum videtur).
nomen agentisn. ag.et adjectivumadj.solusla, solitariusla, solivagusla: ዖፍ፡ ባሕታዊ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 101,8 ; ርድአኒ፡ ሊተ፡ ለባሕታዊት፡ τῇ μόνῃ Esther, liber biblicus.Esth. 4,17 apocr.; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 5 ;
a)derelictusla, desertusla, orbusla, ope destitutusla: μονογενής Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 24,17 ; ተሣሀልኮሙ፡ ለክልኤ፡ ባሕታዊያን፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 8,17 ; μονότροπος Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 67,6 ; πένης Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 81,4 ; πτωχός Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 101 in tit.; ἀδύνατοι ባሕታውያን፡ liber Jobi.Job 24,7 ; προςήλυτοι Paralipomenon liber II.2 Par. 2,17 (v. ፈላስያን፡ ). Paralipomenon liber II.2 Par. 15,9 ; ἀνυπονόητος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,5 .
b)anachoretalaOrganon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 6 ; ባሕታዊ፡ ዘሞቅሐ፡ ርእሶ፡ በጾማዕቱ፡ F.M. 3,7; Phlx. crebro; fem. ባሕታዊት፡ F.M. 6,10; መነኮስ፡ ባሕታዊ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 23. n. 498
manakos
Cross-references: for መነኮስ፡ ባሕታዊ፡ videasvid. መነኮስ፡
nomen agentisn. ag.et adjectivumadj.solusla, solitariusla, solivagusla: ዖፍ፡ ባሕታዊ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 101,8 ; ርድአኒ፡ ሊተ፡ ለባሕታዊት፡ τῇ μόνῃ Esther, liber biblicus.Esth. 4,17 apocr.; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 5 ;
a)derelictusla, desertusla, orbusla, ope destitutusla: μονογενής Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 24,17 ; ተሣሀልኮሙ፡ ለክልኤ፡ ባሕታዊያን፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 8,17 ; μονότροπος Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 67,6 ; πένης Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 81,4 ; πτωχός Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 101 in tit.; ἀδύνατοι ባሕታውያን፡ liber Jobi.Job 24,7 ; προςήλυτοι Paralipomenon liber II.2 Par. 2,17 (v. ፈላስያን፡ ). Paralipomenon liber II.2 Par. 15,9 ; ἀνυπονόητος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,5 .
b)anachoretalaOrganon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 6 ; ባሕታዊ፡ ዘሞቅሐ፡ ርእሶ፡ በጾማዕቱ፡ F.M. 3,7; Phlx. crebro; fem. ባሕታዊት፡ F.M. 6,10; መነኮስ፡ ባሕታዊ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 23. n. 498
manakos
Cross-references: for መነኮስ፡ ባሕታዊ፡ videasvid. መነኮስ፡
participiumpart., fem. ብሕቱት፡ soluslai.e.
a)segregatusla, sejunctuslacumc. እምነ፡ ablanot able to find explanation in abbreviation listM.M. f. 153 ( videasvid. sub ብህኑን፡ ).
b)solitariusla, solitaneusla: ትኩን፡ ብሕቱተ፡ በእንተ፡ ጸሎት፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 21 ; anachoreta Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 8 Enc.
c)derelictusla(ope destitutus, afflictus), de anima: ብሕቱትየ፡ μονογενής Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 21,21 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 34,20 ( videasvid. ባሕታዊ፡ ); τὴν ταπείνωςίν μου Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 21,22 ( videasvid. ባሕተወ፡ ).
not foundn. peregr., m. et fem. , pluralisPl. መነኮሳት፡ ( gramm.§ 133,a) μοναχός monachusla, monachala: መነኮስ፡ ባሕታዊ፡ anachoretalaSx. not able to find explanation in abbreviation listMasc. 13 ; መነኮሳት፡ ገዳማውያን፡ eremitaelaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 18 ; መነኮሳተ፡ ምኔት፡ monasticilaF.N. 10; Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. f. 170, 2; Maʃshafa Genzat.Genz. f. 53 ; saepissime in Phlx., Sx. al.; ኮነት፡ መነኮሰ፡ monacha facta estlaVit. S. Baam., quamquam pro fem. multo frequentius መነኮሳይት፡ ( quod videasq.v.) usurpatur. Hincdenominantur: quadril. I solum essela
a)separatumla, remotum essela: ኢባሕተወ፡ መለኮቱ፡ እምትስብእቱ፡ ወኢትስብእቱ፡ እመለኮቱ፡ (Christi) not able to find explanation in abbreviation listM.M. f. 157 .
b)solitariumla(i.e. afflictum animo) essela: Manasse ኀሠሠ፡ ገጸ፡ እግዚአብሔር፡ ወባሕተወ፡ በሕቁ፡ እምቅድመ፡ ገጹ፡ ለአምላከ፡ አበዊሁ፡ ወጸለየ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 7 (ed. not able to find explanation in abbreviation listPlatt p. 49 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 33,12 habet ἐταπεινώθη ( conferascfr.Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 21,22 sub ብሕትው፡ et ባሕታዊ፡ ).
manakos , pluralisPl. manakosāt , መነኮስት፡ manakost , መነኮሳን፡ manakosān
Grébaut
መነኮስ፡ manakos , pluralisPl. መነኮሳት፡ manakosāt «moinefr» ― መነኵሴ፡ Ms. BNFabb217, fol. 41r.
98
Leslau
መነኮስ manakos (pluralisPl. መነኮስት manakost , መነኮሳን manakosān , መነኮሳት manakosāt ) monken
መነኮስ፡ ባሕታዊ manakos bāḥtāwi hermiten, anachoriteen, videasvid. ባሕታዊ፡
መነኮስ፡ ገዳማዊ manakos bāḥtāwi hermiten, anachoriteen, videasvid. ገዳማዊ፡ 350b
hac illae circumcursarela, ultro citroque commearela: ባሕታዊ፡ እኩይ፡ ዘይትመላለስ፡ ውስተ፡ አድዋል፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 5.
nomen agentisn. ag.et adjectivumadj.solusla, solitariusla, solivagusla: ዖፍ፡ ባሕታዊ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 101,8 ; ርድአኒ፡ ሊተ፡ ለባሕታዊት፡ τῇ μόνῃ Esther, liber biblicus.Esth. 4,17 apocr.; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 5 ;
a)derelictusla, desertusla, orbusla, ope destitutusla: μονογενής Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 24,17 ; ተሣሀልኮሙ፡ ለክልኤ፡ ባሕታዊያን፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 8,17 ; μονότροπος Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 67,6 ; πένης Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 81,4 ; πτωχός Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 101 in tit.; ἀδύνατοι ባሕታውያን፡ liber Jobi.Job 24,7 ; προςήλυτοι Paralipomenon liber II.2 Par. 2,17 (v. ፈላስያን፡ ). Paralipomenon liber II.2 Par. 15,9 ; ἀνυπονόητος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,5 .
b)anachoretalaOrganon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 6 ; ባሕታዊ፡ ዘሞቅሐ፡ ርእሶ፡ በጾማዕቱ፡ F.M. 3,7; Phlx. crebro; fem. ባሕታዊት፡ F.M. 6,10; መነኮስ፡ ባሕታዊ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 23. n. 498
manakos
Cross-references: for መነኮስ፡ ባሕታዊ፡ videasvid. መነኮስ፡
nomen agentisn. ag.et adjectivumadj.solusla, solitariusla, solivagusla: ዖፍ፡ ባሕታዊ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 101,8 ; ርድአኒ፡ ሊተ፡ ለባሕታዊት፡ τῇ μόνῃ Esther, liber biblicus.Esth. 4,17 apocr.; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 5 ;
a)derelictusla, desertusla, orbusla, ope destitutusla: μονογενής Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 24,17 ; ተሣሀልኮሙ፡ ለክልኤ፡ ባሕታዊያን፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 8,17 ; μονότροπος Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 67,6 ; πένης Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 81,4 ; πτωχός Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 101 in tit.; ἀδύνατοι ባሕታውያን፡ liber Jobi.Job 24,7 ; προςήλυτοι Paralipomenon liber II.2 Par. 2,17 (v. ፈላስያን፡ ). Paralipomenon liber II.2 Par. 15,9 ; ἀνυπονόητος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,5 .
b)anachoretalaOrganon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 6 ; ባሕታዊ፡ ዘሞቅሐ፡ ርእሶ፡ በጾማዕቱ፡ F.M. 3,7; Phlx. crebro; fem. ባሕታዊት፡ F.M. 6,10; መነኮስ፡ ባሕታዊ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 23. n. 498
manakos
Cross-references: for መነኮስ፡ ባሕታዊ፡ videasvid. መነኮስ፡