Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

Substantivumsubst.
1)fervorla, ardorla{ }: በሕራረ፡ ዐጽሙ፡ ወሥጋሁ፡ ፈወሰ፡ { ድዉየ፡ sui ipsius corporis fervore sanavit aegrotum}laSynaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 21 Enc.
2)prunala, favillala: ንሣእ፡ ለከ፡ ሕራረ፡ ዕጣን፡ τέφραν θυμιαμάτων Tobit, liber apocryphus.Tob. 6,17 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 8,2 . [Voc. Ae.: ሕራረ፡ ዕጣን፡ ዘ፡ ድቁስ፡ ].
ḥǝrār , ሐራር፡ ḥarār
Grébaut
ሐራር፡ ḥarār «ardeur brûlantefr (fièvre)» ― መተኰስ፡ Ms. BNFabb217, fol. 22v. 85 ሕራር፡ «fervorla, ardorla ut febrisla». Voici la reproduction intégrale du ‘salām’ aux miracles de Baṣalota Mikāʾēl où Dillmann a recontré la forme nominale ሕራር፡ .
ሰላም፡ እብል፡ መንከራቲሁ፡ ዐቢየ።
ለበጸሎተ፡ ሚካኤል፡ አቡየ።
ኀበ፡ ኅበረ፡ ከይሲ፡ ወሊጦ፡ ዘአሣ፡ ራእየ።
ወካዕበ፡ ከይሴ፡ ዓሣ፡ ረሰየ።
በሕራረ፡ አጽመ፡ ወሥጋሁ፡ ፈወሰ፡ ድውየ። 362.
47
Leslau
ሕራር ḥǝrār ardoren, fervoren, heaten, glowing ashesen, ( 47) feveren; ( 47) has an entry ሐራር , but the quoted text has ሕራር ḥǝrār 234a
III,1quadril. ( denominatesdenom.) pulvere conspergilavel contaminarila: ሰላም፡ እብል፡ ኅሊናከ፡ ጽሩየ፤ ዘኢረስሐ፡ ምንተኒ፡ ወኢተጸብለየ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 6 Enc. n. 1277
I,1[amh. ባለ፡ Isenb. grammar p. 136; sine dubio i.q. ܡܰܠܶܠ (cfr. ብዕል፡ et مَالٌ ); Arabice occurrit quidem بَهَلَ sed significat maledixitla, VIII supplex fuitlain oratione ( መሐለ፡ ማሕለለ፡ )]; Perf. nonnisi apud scriptores inferioris aevi usitatum est, exempli gratiaex. gr.in Chrys. crebro, ut: ብህለ፡ ካልአ፡ aliud quid dixitlaChrys.; በከመ፡ ብህልከ፡ ut dixistila, Chrys.; ዘብህልዎ፡ quod ei dixeruntlap. 499; vice Perfecti frequentant (abjecto ል፡ ) ይቤ፡ ትቤ፡ ትቤ፡ ትቤሊ፡ እቤ፡ ይቤሉ፡ ይቤላ፡ ትቤሉ፡ ትቤላ፡ ንቤ፡ ; sed ante pronomen suffixumpron. suff. ል፡ abjectum resumitur: ይቤለኒ፡ እቤሎ፡ caet. ( gramm.§ 92; gramm.§ 152); n. 483Imperf. ይብል፡ ( ትብሊ፡ , ይብሉ፡ caet.); SubjunctivusSubj. ይበል፡ , Imperat. በል፡ , infinitivus verbalisInfin. verb. ብሂል፡ (ut: ከመዝ፡ ብሂሎ፡ Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 3,23 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 3,38 ); infinitivus nominalis, nominascensInfin. nom. ብሂል፡ (ut: ብሂል፡ ይብሉ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 38,23 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 4,41 ; Matthaei Evangelium.Matth. 3,9 , etiam in pluralisPl. ብሂላት፡ verbalaLud.; ብህሎ፡ ( Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 5,9 ), ብሂሎት፡ (ut: ኢትክል፡ ብሂሎቶ፡ not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 13,24 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,30 ; Ruth liber biblicus.Ruth 1,18 ).
1)dicerela: ውእቱ፡ ይቤ፡ ወኮኑ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 32,9 ; ከመዝ፡ ይቤ፡ እግዚአብሔር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 43,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 49,5 ; Jeremiae prophetia.Jer. 4,3 ; በል፡ Jeremiae prophetia.Jer. 3,12 ; በሊ፡ እኅቱ፡ አነ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 12,13 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 3,40 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,26 ; እንዘ፡ ይብል፡ dicenslaMatthaei Evangelium.Matth. 3,14 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,1 ; ርኢከኑ፡ ምንተ፡ ይትናገር፡ ዝንቱ፡ ሕዝብ፡ ለብሂል፡ Jeremiae prophetia.Jer. 40,24 versio alteravers. alt.; plura exempla innumeris in locis obvia non est quod afferamus. C.c. Acc.personapers.( alicuila), ut: ይብለከ፡ ምንተ፡ ትቤ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,8 ; በለኒ፡ ኢትፍራህ፡ Threni, liber biblicus.Thren. 3,56 ; በሎሙ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 14 ; Hezekielis prophetia.Hez. 4 ; Matthaei Evangelium.Matth. 3,7 ; Matthaei Evangelium.Matth. 3,9 ; Matthaei Evangelium.Matth. 3,15 ; ሰላም፡ እብል፡ አርያኖስሃ፡ ቀሲስ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 15 Enc.; cumc.Acc.rei: ዘንተ፡ ብሂሎ፡ አርመመ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 65 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 14,11 ; ለመንት፡ ትብለኒ፡ ዘንተ፡ ነገረ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 9,21 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,28 .
a)Sequitur
α)plerumque oratio directa, ut Matthaei Evangelium.Matth. 4,3 ; Matthaei Evangelium.Matth. 4,4 ; Matthaei Evangelium.Matth. 4,6 ; Matthaei Evangelium.Matth. 4,7 ; ኢትበሎ፡ ብፁዕ፡ μὴ μακάριζε αὐτόν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,28 ; እለ፡ ይብልዎ፡ ለሠናይ፡ እኩይ፡ (v. እኩየ፡ ) Jesaiae prophetia.Jes. 5,20 .
β)rarius oratio obliqua, scilicetsc.SubjunctivusSubj.verbi, non tantum ubi quis dicit, se aliquid facere velle vel facturum esse, ut: እንተ፡ ይቤ፡ ይግበር፡ ἣν εἶπε ποιῆσαι Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 32,14 ; Judith liber apocryphus.Judith 16,4 , sed etiam ubi quis dicit, aliquid esse: መኑ፡ ይብልዎ፡ ይኩን፡ ሰብእ፡ ለወልደ፡ እጓለ፡ እመሕያው፡ Matthaei Evangelium.Matth. 16,13 .
γ)perraro Acc.Infin.: መኑ፡ (v. መነ፡ ) ትብሉኒ፡ ከዊነ፡ quem me dicitis esse?laMatthaei Evangelium.Matth. 16,15 .
c)Non de personis tantum praedicatur, sed etiam de libris et literis, et verbis, ubi Latini utuntur dictumlavel scriptum estla( inlalibro, vel verba) haec suntla: ወይብል፡ መጽሐፉ፡ ላሕ፡ ወብካይ፡ ወወይሌ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 2,10 ; ከመዝ፡ ትብል፡ መጽሐፉ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 4,11 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 16,6 ; ጽሑፍ፡ ዘይብል፡ Lucae evangelium.Luc. 4,1 ; Marci Evangelium.Marc. 15,26 ; 4 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 5,6 ; ከመዝ፡ ይብል፡ ቃለ፡ መጽሐፍ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 21 (20),9; ኢታስምዖ፡ ቃለ፡ ዘይብል፡ ረሐቁ፡ እምኔየ፡ አላ፡ አስምዖ፡ ቃለ፡ ዘይብል፡ ኦገብር፡ ኄር፡ ወምእመን፡ Maʃshafa Genzat.Genz. f. 80 ; ita, ubi scriptura sacra allegatur: ከማሁ፡ ይቤ፡ መጽሐፍ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,33 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 11,26 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 15,3 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 10,7 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 92 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 94 ; በከመ፡ ይቤ፡ ወንጌል፡ ቅዱስ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 24.
d)Memorabilis est usus Infinitivi ብሂል፡ , ubicumque verba orationis vel singula vocabula aliis exponuntur: እስመ፡ ብሂሎቱ፡ አመ፡ አብኦ፡ ለበኵሩ፡ ውስተ፡ ዓለም፡ዝብሂል፡ አመ፡ ኰነኖ፡ ውስተ፡ ዓለም፡ ብሂል፡ Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 3 ; ኬፋ፡ ብሂል፡ በነገረ፡ዕብራዊያን፡ ኰኵሕ፡ ብሂል፡ „Cephas“ dicere in lingua Hebraeorumla(est), „petra“ dicerelai.e. Cephas significat petram not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 86 ; ተልሚድ፡ ዝውእቱ፡ ረድእ፡ ብሂል፡ ዘበትርጓሜሁ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 152 ; እስመ፡ ጼዴቅ፡ ብሂል፡ ጽድቅ፡ ብሂል፡ Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 12 ; etiam: ዘ፡ ብሂል፡ quod — significatlaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 19,37 ; ዝውእቱ፡ ብሂል፡ id estlaMatthaei Evangelium.Matth. 27,46 , vel ዝብሂል፡ ውእቱ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 7 ; vel ዝብሂል፡ hoc estla( sivela) Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 8 ; vel ብሂል፡ nudum (postpositum), ut: ሰመያ፡ አቤኔዜር፡ እብነ፡ ረድኤት፡ ብሂል፡ nominavit eam Abenezer i.e. lapidem auxiliilaRegum liber biblicum I.1 Reg. 7,12 ; Marci Evangelium.Marc. 3,17 ; Marci Evangelium.Marc. 5,41 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 7,2 .
2)perraro: loquila, Josuae liber.Jos. 22,7 ; ኢትብል፡ በትእምርታት፡ ne loquaris e signislai.e. ne divines e prodigiis, Lud. e Syn. ( Libri Clementis.Can. Clem. 8 ). n. 484
3)dicerelai.e. appellarela, nominarela, vocarela, cumc.duplexdupl.Acc.: ወልደ፡ እግዚአብሔር፡ ይብል፡ ርእሶ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,13 ; Judith liber apocryphus.Judith 3,8 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 9,9 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 20,21 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 2,2 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 2,20 ; ለኪ፡ ይደሉ፡ ብሂል፡ እምነ፡ ወብሂለ፡ እግዚእትነ፡ Org.
5)
a) ኦሆ፡ ብሂል፡ obtemperarela, annuerelaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 13,9 ; Jacobi epistola.Jac. 4,7 ; በእንተ፡ ኦሆ፡ ብሂሎቱ፡ ወትሕትናሁ፡ ob ejus obedientiam et submissionemlaPhilexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 129 ( videasvid. ኦሆ፡ ).
b) እንብየ፡ ብሂል፡ nollela, abnuerela, recusarelaJacobi epistola.Jac. 4,7 ( videasvid. እንብየ፡ ).
d) ባሐ፡ ብሂል፡ ave dicerela, salvere juberelavideasvid. ባሐ፡ .
6) Alias significationes non est, quod statuamus, quamquam latine nonnumquam vertere licet
c)contra dicerela, opponerelavel occurrerelaverbis ut ad Romanos epistola Pauli.Rom. 10,18 .
d)putarela, opinarila, sibi viderila: ዘይብል፡ ኢአበስኩ፡ ὃς δοκεῖ μὴ ἁμαρτάνειν Proverbiorum liber biblicus.Prov. 28,23 ; ዘይብል፡ ርእሶ፡ ጠቢብ፡ ( videasvid.Nr. 3) δόξαντα παρ' αὐτῷ σοφὸν εἶναι Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,12 .
በል፡ bal verbumv. 2SgM Imper. ‘come on!, well then!, so then!en 1096a, በሉ፡ ትፍኡ፡ ዘበላዕክሙ፡Su, sputate quel che avete mangiatoit 86 (ed.), 30 (tr.) (‘Su በል፡ in questo senso cf. p. es. 212 and 213 n. 3. ’ 30 n. 156); (‘Uno dei tanti esempi di bal come “orsù”, a non “di”. 213 n. 3.’).
Comparative and etymological data
This seems to be an Amharic expression. በል , በዪ , በሉ are very often used in spoken Amharic.
Substantivumsubst.
1)dispositiola: ኅድግ፡ ኅሊና፡ ዘበምድር፡ ወዕድዎሙ፡ ለከዋክብት፤ ሥነ፡ ሥርዐቶሙ፡ ወኑባሬሆሙ፤ እምዝንቱ፡ ኵሉ፡ ተልዒልዐከ፡ (sic pro ተልዒለከ፡ ) በልቡናከ፡ Deg.
2)institutiola, constitutiola: ተዘምዶ፡ ዘኑባሬ፡ ( oppositum, -o, -nituropp. ተዘምዶት፡ ጠባይዓዊ፡ ; videasvid. ንብረት፡ ) F.N. 52.
3)sedis collocatiola: ሰላም፡ እብል፡ እንተ፡ ኮንከ፡ ነጻሬ፤ ገቢሮ፡ አምላክ፡ ማእከለ፡ እንስሳ፤ ኑባሬ፡ ዕንባቆም፡ ነቢይ፡ ( quod vidisti Deum sedem collocare inter animaliala; collatio, -is vel collectivum, -ecoll.Habacuci prophetia.Hab. 3,2 ) Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 3 Enc.
nomenn.temporale
1)novemla(dies) et nonusla(dies), ut: አመ፡ ተሱዑ፡ ለጽልመት፡ Haggaei prophetia.Hagg. 2,1 .
2)abusive pro ተስዑ፡ vel ተስዐቱ፡ , ut: Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 27 Enc. (at ተስዑ፡ in Sx. Tubing.); ሰላም፡ እብል፡ ዕደወ፡ ተሱዐ፤ ወእምኣተኒ፡ ሠላስ፡ ወሰብዓ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MiyazyaSx. Mij. 23 Enc.
3)fem. ተሱዐት፡ vel ተሱዓት፡ hora nonala, sive adjecto ሰዓት፡ , ut: በጊዚ፡ ተሱዓት፡ ሰዓት፡ Actus apostolorum.Act. 10,29 Platt; Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 29.30 ; ሰዓተ፡ (v. ሰዓት፡ ) ተሱዓት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 27,46 ; Marci Evangelium.Marc. 15,33 ; Marci Evangelium.Marc. 15,34 ; n. 560sive omisso, ut: ጊዜ፡ ተሱዓት፡ Actus apostolorum.Act. 3,1 ; ሰርከ፡ ወሌሊተ፡ ወጊዜ፡ ተሱዓት፡ Reg. Pach.
(raro ስቱፍ፡ ut ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 1,9 Polygl.) participiumpart.sociusla, consociatusla, communione junctusla, particepsla, consorsla: cumc. ምስለ፡ pers.: እመቦ፡ ብእሲት፡ ዘኮነት፡ ሱትፍተ፡ ምስለ፡ ሰይጣን፡ F.M. 5,12; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 104,6 ; 1 Evangelium Joannis.Joh. 1,7 ; cumc. በ፡ rei: ሰብእ፡ ሱቱፋን፡ በደም፡ αἱμάτων μέτοχοι Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,10 ; cumc. ለ፡ pers.: Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 97,4 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 104,6 ; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 1,4 ; per st. constr.: ሱቱፋነ፡ ሰረቅት፡ κοινωνοὶ κλεπτῶν Jesaiae prophetia.Jes. 1,23 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 1,9 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 10,20 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 10,18 Platt; ሱቱፋነ፡ ጻማ፡ ወሕማም፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TerrSx. Ter 26 Enc.; cumc. በበይናት፡ Epistola Joannis I.1 Joh. 1,7 ; etiam de inanimatis: ሰላም፡ ወርትዕ፡ ሱቱፋነ፡ ይከውኑ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 11,2 ; socius (negotiorum et mercaturae) F.N. 34.
Substantivumsubst.gratialarestitutala, concordiala: ሰላም፡ ወዕርቃና፡ ወተሰናእዎ፡ Can. Sardicenses. Pars Synodi. Numerus significat canones.Can. Sard. 14 (si quidem lectio sana est).
Substantivumsubst.
1)quiesla, tranquillitasla: ሶበ፡ ይከውን፡ ፅማዌ፡ ወጽልመተ፡ ሌሊት፡ ἡσυχία Proverbiorum liber biblicus.Prov. 7,9 ; Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 2 ; ብእሲ፡ ጠቢብ፡ ፅማዌ፡ ያመጽእ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 11,12 ; ሰላም፡ ወፅማዌ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 4,40 ; Paralipomenon liber I.1 Par. 22,9 .
2)solitudola, vita solitariala, Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 50 (aliâs ፅሙና፡ ); ወሰደቶ፡ ውስተ፡ መካነ፡ ፅማዌ፡ (in locum remotum) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 5.
3)animuslatranquilluslaet sedatusla: inter papae consecrationem presbyteri ይቁሙ፡ በፅማዌ፡ እንዘ፡ ያነሥኡ፡ እደዊሆሙ፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 6 ; ፅማዌ፡ ነፍስ፡ Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 14 ; በህድአት፡ ወበፅማዌ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 8 Enc. ; መፍቀሬ፡ ፅማዌ፡ ወፅሙና፡ Lud. ex Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MiyazyaSx. Mij. 25 Enc.
I,1[amh. በዛ፡ ; Abyssinis usitatissimum, sicut كَثُرَ Arabibus; vis radicis prima in intumescendolafuisse videtur (cfr. بَزُعَ , بَذِخَ , بَسَقَ , بَزَخٌ ,); non est quod eam cum وَسِعَ vel فَسَحَ vel פּוּשׁ componamus; neque intelligi potest, quomodo cum E. Schrader de linguae not able to find explanation in abbreviation listAethiop. indole 1860 p. 15 በዝኀ፡ idem quod יָסַף dicere liceat.] SubjunctivusSubj. ይብዛኅ፡ , multum fierilavel essela, multiplicarila, augerila, crescerela, numerosum essela: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,22 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,28 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 8,17 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 1,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 6,12 ; Jesaiae prophetia.Jes. 14,2 ; Jeremiae prophetia.Jer. 3,16 ; Jeremiae prophetia.Jer. 36,6 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 5 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 6 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 46 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 6,1 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 16,2 ; Evangelium Joannis.Joh. 4,1 ; ጸንዐ፡ ማይ፡ ወበዝኀ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 7,18 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 7,19 ; በዝኀ፡ ድምፀ፡ ሁከት፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 14,19 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,20 ; በዝኀ፡ ሥዕርትኪ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 16,7 ; በዝኁ፡ አዕፁቂሁ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 31,5 ; ይበዝኅ፡ ክብረ፡ ቤቱ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 48,17 ; Deuteronomium.Deut. 8,13 ; ሰላም፡ ይብዛኅ፡ ለክሙ፡ (v. ይብዛኅክሙ፡ ) Danielis prophetia.Dan. 3,31 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 1,2 ; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 1,2 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 5,5 ; Jesaiae prophetia.Jes. 7,22 ; እኪት፡ በዝኀት፡ ላዕለ፡ ሰብእ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 6,1 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 3,1 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 15,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 24,20 ; ከመ፡ ይብዛኅ፡ መዋዕሊከ፡ Deuteronomium.Deut. 22,7 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 5,9 ; construitur cumc.c.pronomen suffixumpron. suff.pro Dativo: ከመ፡ ኢይብዝኀኒ፡ ጌጋይየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 23,3 ; Danielis prophetia.Dan. 3,31 varia lectiovar.; Jesaiae prophetia.Jes. 22,9 varia lectiovar.Comparative: pluremlavel plurimum essela
b)sequensseq.Acc.: ሕዝብ፡ ዘይበዝኀከ፡ λαὸν πλείονά σου Deuteronomium.Deut. 20,1 .
c)absoluteabs.: ንሕነ፡ ንበዝኅ፡ πλείους ἐσμέν , nos plures sumuslaHezekielis prophetia.Hez. 33,24 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 26,54 ; ዘይበዝኅ፡ ሕዝብ፡ τὸ πλεῖστον τοῦ λαοῦ plurima pars populilaJesaiae prophetia.Jes. 9,3 ; Matthaei Evangelium.Matth. 21,8 ; Actus apostolorum.Act. 19,32 romanae editionisrom.; እለሰ፡ ይበዝኁ፡ እምኔሆሙ፡ plurimi eorumlaActus apostolorum.Act. 19,32 Platt; ዝኒ፡ በዝኀ፡ τὸ πλεῖστον ut plurimumlaad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 14,27 Platt.
salāʿo Substantivumsubst. meaning unknown ፩፡ መቀስ። ፩፡ ሰላዖ። ፪፡ አትሮንስ።1 [paire de] ciseaux. 1 salāʿo. 1{sic} pupitre.fr 13 l. 15–16 (ed.), 14 l. 11 (tr.)
vel ሰሌዳ፡ not foundn. peregr., scilicetsc. σελίς , Acc. σελίδα , m. et fem. , pluralisPl. ሰሊዳት፡ vel ሰሌዳት፡ et ሰላድው፡ ( Actus apostolorum.Act. 27,44 Platt)
2)laminala, bracteala, tabulala, assisla, tessera stratila: λεπίδες Numeri, liber Pentateuchi.Num. 17,3 ; σανίς Regum liber biblicum IV.4 Reg. 12,9 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 6,33 ; Hezekielis prophetia.Hez. 27,5 ; Actus apostolorum.Act. 27,44 ; ፍሉገ፡ ይኩን፡ ሰሊዳሁ፡ κοῖλον σανιδωτόν Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 27,8 ; ሰሌዳ፡ መጽሔት፡ Chronica Liq. AtquChr. L. Atq. f. 30 ; ሰሌዳተ፡ ኀጺን፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 5 ; ሰላድወ፡ ኀጺን፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 10 ; ጸፍጸፈ፡ ሰሌዳ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 14,10 ; ሰሌዳ፡ በረድ፡ ጸፍጸፈ፡ ዐውዱ፡ Lit. Epiph.; ቀብዖ፡ በሰሌዳ፡ (ubi Graecus κεχρισμένα ἐν μίλτῳ habet) Jeremiae prophetia.Jer. 22,14 . Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሰሌዳ፡ ዘ፡ ልዝብ፡ ፀርብ፡ ልውሕሂ፡ ይ፡
vel ሰሌዳ፡ not foundn. peregr., scilicetsc. σελίς , Acc. σελίδα , m. et fem. , pluralisPl. ሰሊዳት፡ vel ሰሌዳት፡ et ሰላድው፡ ( Actus apostolorum.Act. 27,44 Platt)
2)laminala, bracteala, tabulala, assisla, tessera stratila: λεπίδες Numeri, liber Pentateuchi.Num. 17,3 ; σανίς Regum liber biblicum IV.4 Reg. 12,9 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 6,33 ; Hezekielis prophetia.Hez. 27,5 ; Actus apostolorum.Act. 27,44 ; ፍሉገ፡ ይኩን፡ ሰሊዳሁ፡ κοῖλον σανιδωτόν Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 27,8 ; ሰሌዳ፡ መጽሔት፡ Chronica Liq. AtquChr. L. Atq. f. 30 ; ሰሌዳተ፡ ኀጺን፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 5 ; ሰላድወ፡ ኀጺን፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 10 ; ጸፍጸፈ፡ ሰሌዳ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 14,10 ; ሰሌዳ፡ በረድ፡ ጸፍጸፈ፡ ዐውዱ፡ Lit. Epiph.; ቀብዖ፡ በሰሌዳ፡ (ubi Graecus κεχρισμένα ἐν μίλτῳ habet) Jeremiae prophetia.Jer. 22,14 . Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሰሌዳ፡ ዘ፡ ልዝብ፡ ፀርብ፡ ልውሕሂ፡ ይ፡
I,2[cognatum cum ሠርኀ፡ et ሠረቀ፡ q.v.; prima radicis vis est in findendola شَرَقَ ; hincnascuntur a) aperire, ampliare, explicarela شَرَحَ b) de germinibus erumpentibus crescere شَرَخَ זָרַח ; de lumine vel sole prorumpente illuscere, oririla شَرَقَ ሠረቀ፡ זָרַח ሠረኀ፡ . Praeterea e notione findendilaetiam notionem perveniendi ad finemlavel bene succedendilaexcrescere posse, verbis צָלַח ܨܠܰܚ صَلَحَ , amh. ሰላ፡ probatur]
2)Singularem significatum, de quo haud satis constat, habet in his locis: (nemo a communione mysterii celebranda discedat) ዘእንበለ፡ ይትፈጸም፡ ዕርገተ፡ ቍርባን፡ ወበረከተ፡ ካህን፡ ወሠርሖት፡ F.N. 12 (p. 98); (nemo accepto corpore et sanguine Christi quidquam edat vel bibat) እምቅድመ፡ ሠርሖቱ፡ Fetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 13 (p. 103) ; conjicio: successum deprecarilavel imprecarila(cfr. Numeri, liber Pentateuchi.Num. 6,24 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 6,25 ).
śarrǝḥa
Grébaut
ሠርሐ፡ śarrǝḥa ይሤርሕ፡ , ይሠርሕ፡ «illustrerfr, illuminerfr, faire prospérerfr» ― አበራ፡ , አቀናና፡ ( አቀናነ፡ ) Ms. BNFabb217, fol. 50v.
125
Leslau
ሠርሐ śarrǝḥa prosperen, make prosperen, bring successen, make successfulen 533b
Σιλοάμ Siloë ( Evangelium Joannis.Joh. 9,7 ; Voc .laAe .la: ሰሌሆም፡ ብ፡ የመስኖ፡ ወሀ፡ ).
Σιλοάμ Siloë ( Evangelium Joannis.Joh. 9,7 ; Voc .laAe .la: ሰሌሆም፡ ብ፡ የመስኖ፡ ወሀ፡ ).
ὡςαννά ( הוֹשִׁיעָה־נָּה )
b) ዘሆሳዕና፡ (sc. ዕለት፡ sive በዓል፡ ) nec non ሆሳዕና፡ nude: dominica Palmarumla, ut Actus apostolorum.Act. 17,11 et ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 2,6 romanae editionisrom.in tit. በሆሳዕና፡ ; ዘሆሳዕና፡ Cod. Mus. Brit. XXIX, 39; በሳኒታ፡ ሆሳዕና፡ በሰኑይ፡ ዕለት፡ feria secunda Palmarumla, Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 29 ; እምሆሳዕና፡ inde a dominica Palmarumla, Liturgia Gregorii.Lit. Greg. Deinde quia in festo palmarum folia palmarum gestare solebant,
c)phoenixla, palmala: ዘይቶን፡ ወሆሳዕና፡ oleae et palmaelaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 3 ; ልብሱ፡ እምልሕጸ፡ ሆሳዕና፡ ወቈጽሉ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 3 ; quare in Voc. Aeth. ሆሳዕና፡ nominibus plantarum adnumeratum et nomine Amhar. ሰሌን፡ ( phoenice dactyliferala) explicatum est. { Cfr. הוֹשַׁעְנָא fasciculus salicumla, 992; 653–656}.
vel መስሐግ፡ Substantivumsubst., pluralisPl. መሳሕግት፡ , pluralisPl.Plur. መሳሕግታት፡
1)vestimentumlavel stragulum vilela, crassumla, (secundum Ludolfum: e palmae foliis contextumlain lex. Ae. c. 107; conferascfr.Lud. lexiconlex.Amh. sub ሰሌን፡ et ተሊስ፡ ):
a)vestis monachorumla(e pilis, fibris, foliis texta): እኍ፡ ለባሴ፡ ምስሐግ፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 133 ; መሳግሕታት፡ (sic) Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 189.
b)stragulumla(squalidum) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 5 ; ተነጸፍከ፡ ምስሐገ፡ (v. መስሐገ፡ ) በታሕቴከ፡ ( στρώσουσι σῆψιν רִמַּה !) Jesaiae prophetia.Jes. 14,11 .
2)luctusla, cultus lugubrisla, ትግበር፡ ላቲ፡ ዳሰ፡ ኀበ፡ ትነብር፡ ውስተ፡ ምስሐግ፡ (v. መስሐግ፡ ) ወትረ፡ ποίει σκέπην πένθους Jesaiae prophetia.Jes. 16,3 ; ኢትባእ፡ ምስሌሆሙ፡ ቤተ፡ ምስሐግ፡ (v. መስሐግ፡ ) Jeremiae prophetia.Jer. 16,8 .
3)lamentumla, carmen lugubrela, θρῆνος : ወይቤሉ፡ ዛቲ፡ ምስሐግ፡ ለኢዮስያስ፡ ወሠርዕዋ፡ ለይእቲ፡ ምስሐግ፡ በኵሉ፡ ምስሐግ፡ ለኵሉ፡ እስራኤል፡ ነያ፡ ጽሕፍት፡ ውስተ፡ መጽሐፈ፡ ምስሐግ፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 35,25 . Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ምስሐግ፡ ብ፡ የብርድ፡ ቤት፡ ; aliudla: መሰግ፡ (pro መስሐግ፡ ) ዘ፡ የሚበርድ፡ ቤት፡ ቤተ፡ ላሕሂ፡ ይ።
hosāʿnā
Grébaut
ሆሳዕና፡ hosannafr dimanche des Rameaux; palmefr, palmierfr; nom donné à Jésus-Christ.
ዘሆሳዕና፡ indication liturgique du dimanche des Rameaux. Ici et dans les cas similaires, en tout ce qui concerne la liturgie éthiopienne, tant au temporal qu’au sanctoral, la proclitique n’est qu’un indicatif des fêtes religieuses.
Examples : ዘልደት፡ fête de Noëlfr; ዘልደታ፡ fête de la Nativité de Mariefr; ዘዕርገት፡ fête de l’Ascensionfr; ዘዕርገታ፡ fête de l’Assomptionfr, etc.; les deux mots cités ici signifient le premier naissancefr ( ልደት፡ ), le second montéefr ( ዕርገት፡ ).
Voir infra cette proclictique.
በዓለ፡ ሆሳዕና፡ fête des Rameauxfr.
እሑደ፡ ሆሳዕና፡ Dimanche des Rameauxfr.
ሰኑየ፡ ሆሳዕና፡ Lundi saintfr.
ሳኒታ፡ ሆሳዕና፡ lendemain de Rameauxfr.
ሠሉስ፡ ሆሳዕና፡ Mardi saintfr.
ረቡዕ፡ ሆሳዕና፡ Mercredi saintfr.
ቦአ፡ ወተመይጠ፡ ... አመ፡ ፯ለሚያዝያ፡ በሳኒታ፡ ሆሣዕና፡ ወበዓለ፡ በዓለ፡ ፋሲካ፡ በህየ 65.
ሆሳዕና፡ palmefr አክሊል፡ ዲበ፡ ርእሶሙ፡ ዘምርስኔ፡ [ወ]ሆሳዕና። 165 l. 1–2 (Grébaut gives page 19 but in the quoted edition the citation appears on p. 165).
4–5
Leslau
ሆሳዕና hosāʿnā Hosannaen, palm treeen, Palm Sundayen;
ዘሆሳዕና zahosāʿnā Palm Sundayen 219b
Cross-references:
a) for መኃትወ፡ ሆሳዕና፡ videasvid. ማኅቶት፡ (TraCES, Leslau)
b) for በዓለ፡ ሆሳዕና፡ videasvid. በዓል፡ (TraCES, Leslau)
c) for ዕለተ፡ ሆሳዕና፡ videasvid. ዕለት፡ (TraCES, Leslau)
vel ሰሌዳ፡ not foundn. peregr., scilicetsc. σελίς , Acc. σελίδα , m. et fem. , pluralisPl. ሰሊዳት፡ vel ሰሌዳት፡ et ሰላድው፡ ( Actus apostolorum.Act. 27,44 Platt)
2)laminala, bracteala, tabulala, assisla, tessera stratila: λεπίδες Numeri, liber Pentateuchi.Num. 17,3 ; σανίς Regum liber biblicum IV.4 Reg. 12,9 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 6,33 ; Hezekielis prophetia.Hez. 27,5 ; Actus apostolorum.Act. 27,44 ; ፍሉገ፡ ይኩን፡ ሰሊዳሁ፡ κοῖλον σανιδωτόν Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 27,8 ; ሰሌዳ፡ መጽሔት፡ Chronica Liq. AtquChr. L. Atq. f. 30 ; ሰሌዳተ፡ ኀጺን፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 5 ; ሰላድወ፡ ኀጺን፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 10 ; ጸፍጸፈ፡ ሰሌዳ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 14,10 ; ሰሌዳ፡ በረድ፡ ጸፍጸፈ፡ ዐውዱ፡ Lit. Epiph.; ቀብዖ፡ በሰሌዳ፡ (ubi Graecus κεχρισμένα ἐν μίλτῳ habet) Jeremiae prophetia.Jer. 22,14 . Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሰሌዳ፡ ዘ፡ ልዝብ፡ ፀርብ፡ ልውሕሂ፡ ይ፡
vel ሰሌዳ፡ not foundn. peregr., scilicetsc. σελίς , Acc. σελίδα , m. et fem. , pluralisPl. ሰሊዳት፡ vel ሰሌዳት፡ et ሰላድው፡ ( Actus apostolorum.Act. 27,44 Platt)
2)laminala, bracteala, tabulala, assisla, tessera stratila: λεπίδες Numeri, liber Pentateuchi.Num. 17,3 ; σανίς Regum liber biblicum IV.4 Reg. 12,9 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 6,33 ; Hezekielis prophetia.Hez. 27,5 ; Actus apostolorum.Act. 27,44 ; ፍሉገ፡ ይኩን፡ ሰሊዳሁ፡ κοῖλον σανιδωτόν Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 27,8 ; ሰሌዳ፡ መጽሔት፡ Chronica Liq. AtquChr. L. Atq. f. 30 ; ሰሌዳተ፡ ኀጺን፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 5 ; ሰላድወ፡ ኀጺን፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 10 ; ጸፍጸፈ፡ ሰሌዳ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 14,10 ; ሰሌዳ፡ በረድ፡ ጸፍጸፈ፡ ዐውዱ፡ Lit. Epiph.; ቀብዖ፡ በሰሌዳ፡ (ubi Graecus κεχρισμένα ἐν μίλτῳ habet) Jeremiae prophetia.Jer. 22,14 . Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሰሌዳ፡ ዘ፡ ልዝብ፡ ፀርብ፡ ልውሕሂ፡ ይ፡
, ባለቅ፡ , ባላቅ፡ Substantivumsubst., pluralisPl. አብላቅ፡
1)marmor بَلَقٌ Apocalypsis Joannis.Apoc. 18,12 ; Canticum Canticorum.Cant. 5,15 ; (unde hausit Paulus hanc sapientiam?) አምኀበ፡ አብላቅኑ፡ አው፡ እምኀበ፡ አእባን፡ ወአምእስተ፡ አባግዕ፡ አው፡ እምሥያጥኑ፡ ἀπὸ τῆς σμίλης καὶ τῶν δερμάτων ἢ τοῦ ἐργαστηρίου ; Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 1 ; ባላቅ፡ (v. በለቅ፡ ) ቅድው፡ ὄνυχι τιμίῳ liber Jobi.Job 28,16 (Nescio an hoc loco Aethiopes aroma intelligant; in Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.enim ባላቅ፡ inter nomina ሽቱ፡ recensetur).
2) Πλάκες tabulaelalapideae Mosis appellantur ፪አብላቅ፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 5,10 ; ሰሌዳተ፡ አብላቅ፡ not able to find explanation in abbreviation listM.M. f. 67 . n. 488