Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

I,2( denominatesdenom.a ሠላስ፡ )
1)tertiaela, terlavel tertio facerelaaliquid: ይቤሎሙ፡ ሠልሱ፡ ወሠለሱ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 18,34 ; { Regum liber biblicum IV.4 Reg. 1,13 varia lectiovar.;} ሠሊሶ፡ ጾመ፡ postquam ter jejunavitlaMaʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 7 ; ሶበ፡ ሠለሰ፡ ብሂሎታ፡ ዘንተ፡ Athan. de Trin.; ንሤልስ፡ ለከ፡ ዘንተ፡ ስብሐተ፡ tertias has tibi laudes dicimusla, Prec. Mat.; Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 11 et Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 12 ; p. 501.
2)triplicarela: አመክዕባ፡ ለኲናት፡ ወሠልሳ፡ ለኲናት፡ Hezekielis prophetia.Hez. 21,14 varia lectiovar.; trinum dicerelavel crederelaDeum: ለዋሕድ፡ አምላክ፡ እንዘ፡ ይሤልሶ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 27 Enc.
3)tertium locum tenerelavel tertium esselaRegum liber biblicum I.1 Reg. 20,20 (quamquam hoc comma corruptum et obscurum est).
4)in tres partes dividerelaExodus, liber Pentateuchi.Ex. 14,7 .
śallasa
Grébaut
ሠለሰ፡ śallasa I,2 ይሤልስ፡ , ይሠልስ፡ «triplerfr, faire troisfr» ― ሶስት፡ አደረገ፡ Ms. BNFabb217, fol. 49r.
121
Leslau
ሠለሰ śallasa tripleen, trebleen, do for the third timeen, act thriceen (denominative) 529b
adjectivumadj.perversus animola, malignusla, pravusla, saevusla: σκληρὸς καὶ πονηρός እኩይ፡ ወለዋው፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,3 ; ሐራውያ፡ ሐቅል፡ ለዋው፡ ὗς τραχεῖα Regum liber biblicum II.2 Reg. 16,8 ; ከመ፡ ለዋው፡ ይመስል፡ ገጹ፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 57. Vocabularium Aethiopicum, -a -a.Voc. Ae.: ለዋው፡ ዘ፡ እኩይ፡ ; aliudla: ለዋው፡ ዘ፡ ተኳር።
adjectivumadj.perversus animola, malignusla, pravusla, saevusla: σκληρὸς καὶ πονηρός እኩይ፡ ወለዋው፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,3 ; ሐራውያ፡ ሐቅል፡ ለዋው፡ ὗς τραχεῖα Regum liber biblicum II.2 Reg. 16,8 ; ከመ፡ ለዋው፡ ይመስል፡ ገጹ፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 57. Vocabularium Aethiopicum, -a -a.Voc. Ae.: ለዋው፡ ዘ፡ እኩይ፡ ; aliudla: ለዋው፡ ዘ፡ ተኳር።
adjectivumadj.perversus animola, malignusla, pravusla, saevusla: σκληρὸς καὶ πονηρός እኩይ፡ ወለዋው፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,3 ; ሐራውያ፡ ሐቅል፡ ለዋው፡ ὗς τραχεῖα Regum liber biblicum II.2 Reg. 16,8 ; ከመ፡ ለዋው፡ ይመስል፡ ገጹ፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 57. Vocabularium Aethiopicum, -a -a.Voc. Ae.: ለዋው፡ ዘ፡ እኩይ፡ ; aliudla: ለዋው፡ ዘ፡ ተኳር።
Substantivumsubst.[ לוּחַ tabula lapidealavel ligneala, ܠܽܘܚܳܐ , لَوْحٌ idemid., amh. ሉኽ፡ ] tabulala( ligneala), asserla, secundumsec.Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.etiam tabula pictorialavel scriptoriala: ንሥኡ፡ ለውሐ። ሑሩ፡ ውስተ፡ የብስ፡ Actus apostolorum.Act. 27,44 romanae editionisrom.; ዕፀወ፡ ለውሕ፡ tabulae ligneaelaKebra Nagast; numerus significat sectiones.Kebr. Nag. 56 ; አሐቲ፡ ለውሕ፡ እምዕፀ፡ ሐመር፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TerrSx. Ter 14. (Aliâs ሰሌዳ፡ q.v.). De etymo consulas Ges. thes. p. 748. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ለውሕ፡ ዘ፡ ገበታ፡ ዘይሥዕል፡ ቦቱ። Substantivumsubst.[ לוּחַ tabula lapidealavel ligneala, ܠܽܘܚܳܐ , لَوْحٌ idemid., amh. ሉኽ፡ ] tabulala( ligneala), asserla, secundumsec.Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.etiam tabula pictorialavel scriptoriala: ንሥኡ፡ ለውሐ። ሑሩ፡ ውስተ፡ የብስ፡ Actus apostolorum.Act. 27,44 romanae editionisrom.; ዕፀወ፡ ለውሕ፡ tabulae ligneaelaKebra Nagast; numerus significat sectiones.Kebr. Nag. 56 ; አሐቲ፡ ለውሕ፡ እምዕፀ፡ ሐመር፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TerrSx. Ter 14. (Aliâs ሰሌዳ፡ q.v.). De etymo consulas Ges. thes. p. 748. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ለውሕ፡ ዘ፡ ገበታ፡ ዘይሥዕል፡ ቦቱ። Substantivumsubst.[ לוּחַ tabula lapidealavel ligneala, ܠܽܘܚܳܐ , لَوْحٌ idemid., amh. ሉኽ፡ ] tabulala( ligneala), asserla, secundumsec.Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.etiam tabula pictorialavel scriptoriala: ንሥኡ፡ ለውሐ። ሑሩ፡ ውስተ፡ የብስ፡ Actus apostolorum.Act. 27,44 romanae editionisrom.; ዕፀወ፡ ለውሕ፡ tabulae ligneaelaKebra Nagast; numerus significat sectiones.Kebr. Nag. 56 ; አሐቲ፡ ለውሕ፡ እምዕፀ፡ ሐመር፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TerrSx. Ter 14. (Aliâs ሰሌዳ፡ q.v.). De etymo consulas Ges. thes. p. 748. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ለውሕ፡ ዘ፡ ገበታ፡ ዘይሥዕል፡ ቦቱ። lawḥ , ለውህ፡ lawh , pluralisPl. አልዋህ፡ ʾalwāh
Grébaut
ለውህ፡ lawh , pluralisPl. አልዋህ፡ ʾalwāh «parcheminfr, pagefr» ― ብራና፡ Ms. BNFabb217, fol. 16v.
ለውህ፡ lawh «asserla, tabulala, paginala, pergamenala» Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 6.
39
lawḥ , ለውህ፡ lawh , pluralisPl. አልዋህ፡ ʾalwāh
Grébaut
ለውህ፡ lawh , pluralisPl. አልዋህ፡ ʾalwāh «parcheminfr, pagefr» ― ብራና፡ Ms. BNFabb217, fol. 16v.
ለውህ፡ lawh «asserla, tabulala, paginala, pergamenala» Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 6.
39
lawḥ , ለውህ፡ lawh , pluralisPl. አልዋህ፡ ʾalwāh
Grébaut
ለውህ፡ lawh , pluralisPl. አልዋህ፡ ʾalwāh «parcheminfr, pagefr» ― ብራና፡ Ms. BNFabb217, fol. 16v.
ለውህ፡ lawh «asserla, tabulala, paginala, pergamenala» Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 6.
39
(vid. col. 53) ዘ፡ ተውለበለበ፡ R.A.
quadril. I [i.q. لَأْلَأَ fulsit, arsit; motitavitla(caudam cumc. ب ) et لَعْلَعَ micuitlaII linguam exseruitla] proprie dicitur de vibrationelaet micatula; inde
1)transit. refulgere facerela, micare facerela, illuminarela, inflammarela: ትሎሉ፡ ክቡተ፡ ፍጥረተነ፡ φλογίζουσα Jacobi epistola.Jac. 3,6 .
2)motitarelalinguam: ተመን፡ ለወለወ፡ (legas ለውለወ፡ ) ልሳኖ፡ ከመ፡ ይቀልጵጶ፡ not able to find explanation in abbreviation listGad. T.H. ; ለውለወ፡ ልሳኖ፡ ከይሲ፡ M.M. f. 84; M.M. f. 306. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ታረምጾ፡ ወትሎሉ፡ ዘ፡ ትተኵሰው፡ ; aliudla: ትሎልዎ፡ ዘ፡ ትለበልበዋለች፡ ; aliudla: ትሎሉ፡ ዘ፡ ትለይ።
radix contracta e ለውለወ፡ ; syllabae لَوْ , لَبْ , لَفْ convenit notio convolvendila, involvendila[cfr. לוּלִם scalae cochleataela, לֻלָאוֹת laqueolila, لَوَى torsit, flexitla, لَبْلاَبٌ convolvulusla, لَفَّ convolvit, obvolvitla; intr. perplexus fuitla].
quadril. I [i.q. لَأْلَأَ fulsit, arsit; motitavitla(caudam cumc. ب ) et لَعْلَعَ micuitlaII linguam exseruitla] proprie dicitur de vibrationelaet micatula; inde
1)transit. refulgere facerela, micare facerela, illuminarela, inflammarela: ትሎሉ፡ ክቡተ፡ ፍጥረተነ፡ φλογίζουσα Jacobi epistola.Jac. 3,6 .
2)motitarelalinguam: ተመን፡ ለወለወ፡ (legas ለውለወ፡ ) ልሳኖ፡ ከመ፡ ይቀልጵጶ፡ not able to find explanation in abbreviation listGad. T.H. ; ለውለወ፡ ልሳኖ፡ ከይሲ፡ M.M. f. 84; M.M. f. 306. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ታረምጾ፡ ወትሎሉ፡ ዘ፡ ትተኵሰው፡ ; aliudla: ትሎልዎ፡ ዘ፡ ትለበልበዋለች፡ ; aliudla: ትሎሉ፡ ዘ፡ ትለይ።
Substantivumsubst.m. , pluralisPl. ውሉድ፡
2)proleslautriusque generis, Apocalypsis Joannis.Apoc. 12,5 ; ከመዝ፡ ውእቱ፡ ፍትሑ፡ ለወልድ፡ እመ፡ ኮነ፡ ተባዕተ፡ አው፡ አንስተ፡ F.N. 24,3; maxime in pluralisPl. ውሉድ፡ liberilaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 30,1 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 32,12 ; Jesaiae prophetia.Jes. 57,5 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,2 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,23 ; ብዙኅ፡ ውሉድ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 16,1 ; ይኄይስ፡ መዊት፡ ዘእንበለ፡ ውሉድ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 16,3 ; ኀፍረት፡ ለአቡሆሙ፡ ውሉድ፡ አብድ፡ (v. አብዳን፡ ) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,3 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,30 ; Matthaei Evangelium.Matth. 2,18 ; Matthaei Evangelium.Matth. 7,11 ; ውሉድ፡ ተባዕት፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 23,22 ; ውሉደ፡ እግዚአብሔር፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,14 ; Evangelium Joannis.Joh. 11,52 ; ውሉደ፡ ሰብእ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,3 .
3)
c)in genere: progeniesla, posterila: ውሉደ፡ አዳም፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 40,1 ; ለውሉደ፡ ውሉድ፡ ወለዓለመ፡ ዓለም፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,33 ; ዮሴፍ፡ ወልደ፡ ዳዊት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 1,20 ; Matthaei Evangelium.Matth. 3,9 ; Lucae evangelium.Luc. 3,8 ; Actus apostolorum.Act. 13,33 ; n. 887 ውሉደ፡ እስራኤል፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 20,22 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 24,5 .
4)Varie transfertur:
d)particepsla, praeditusla, imbutusla: ውሉደ፡ መንግሥት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 8,12 ; Matthaei Evangelium.Matth. 13,38 ; ወልደ፡ ሰላም፡ Lucae evangelium.Luc. 10,6 ; ውሉደ፡ ብርሃን፡ Lucae evangelium.Luc. 16,8 ; ውሉደ፡ ሕይወት፡ Lucae evangelium.Luc. 20,36 ; ውሉደ፡ ጥበብ፡ Lucae evangelium.Luc. 7,35 ; ወልደ፡ ኀይል፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 18,17 ; ውሉደ፡ ጥምቀት፡ Org.
wald
Leslau
ወልደ፡ ቅብእ walda qǝbʾ Unctionistsen; videasvid. ቅብአት , videasvid. ቅብእ፡ 418a
I,1( Marci Evangelium.Marc. 1,42 romanae editionisrom.legitur ሐየወ፡ , errore typographi) [ חָיָה ܚܝܳܐ حَيَّ ; in lingua amh. quaedam derivata conservata sunt] Imperf. የሐዩ፡ ( የሐይው፡ ), SubjunctivusSubj. ይሕየው፡ ; Imperat. ሕየው፡ , Infin. ሐዪው፡ et ሐይው፡ , ሐይዎ፡ et ሐይዎት፡ ,
1)viverelaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 5,3 sequensseq.; ሐዮክ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 41,4 ; ንሕነኪ፡ ሕይወተ፡ ነሐዩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 48,11 ; ሐይውኒ፡ ወመዊትኒ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,14 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,11 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 20,4 ; ሐይው፡ ለነዋኅ፡ መዋዕል፡ Baruchi liber apocryphus.Bar. 3,14 ( μακροβίωσις ); liber Jobi.Job 7,16 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,57 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 7,18 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 8,9 ; Habacuci prophetia.Hab. 2,4 ; Evangelium Joannis.Joh. 5,25 sequensseq., aliis in locis innumeris; ለዓለም፡ ሕየው፡ (v. ሕያው፡ ) Danielis prophetia.Dan. 3,9 ; Danielis prophetia.Dan. 6,21 , ( videasvid. ነጋሢ፡ ); ሐይወት፡ ነፍስከ፡ ζῇ ἡ ψυχή σου ! Regum liber biblicum I.1 Reg. 1,26 .
a)vitam transigerela: ሕየው፡ በፍሥሓ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 7,14 ; ሠናይ፡ ሐይው፡ በትፍሥሕት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 41,13 ; ዘረወ፡ ንዋየ፡ አቡሁ፡ እንዘ፡ የሐዩ፡ በምርዐት፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 10 ; ኢትኅድግዎሙ፡ ( ለውሉድክሙ፡ ) ዕሩዐ፡ ይሕየው፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 22.
2)reviviscerela, i.e.
c)de mortuis: in vitam revocarila, resurgerelaHezekielis prophetia.Hez. 37,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 26,19 ( ἐγερθήσομαι ); ይብሉ፡ ኢየሐይዉ፡ ምዉታን፡ λέγουσαν ἀνάστασιν μὴ εἶναι Marci Evangelium.Marc. 12,18 romanae editionisrom.; Marci Evangelium.Marc. 12,23 romanae editionisrom.; Lucae evangelium.Luc. 20,35 ; Lucae evangelium.Luc. 20,37 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 15,12 sequensseq.; etiam de peccato: ሐይወት፡ ኀጢአት፡ ἀνέζησε ad Romanos epistola Pauli.Rom. 7,9 .
d)a morbo, vulneribus
β)consanescerela, sanarila: ቍስለ፡ ሞቱ፡ ሐይወ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 13,3 ; ቅጥቃጤ፡ ዘኢየሐዩ፡ συντριβὴ ἀνίατος Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,15 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 13,37 ; Marci Evangelium.Marc. 1,42 .
e)de rebus fractis: repararila, restituilaJeremiae prophetia.Jer. 19,11 .
et ምህከ፡ I,1[etiam መሐከ፡ et ምሕከ፡ saepissime exscriptum. Vis verbi nativa in mollitielaesse videtur, quare (praeter مَهَكَ ) radices מוּךְ , מוּג al. quae (ut ምህወ፡ ) significatum liquescendi, contabescendilahabent, comparaverim. Ne radices عَكَّ عاق ܥܰܘܶܟ huc referas, ipsa verbi notio dehortatur: significatu enim ምህከ፡ cum חוּס ܚܳܣ et חָמַל potius, quam cum חָשַׂךְ convenit.] SubjunctivusSubj. ይምሀክ፡
1)miseret melaalicujus ( parcola), cumc.Acc.: አንተሰ፡ ትምህክ፡ ሐምሐመ፡ Jonae prophetia.Jon. 4,10 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 45,20 ; ኢምሂከ፡ ሥጋ፡ ἀφειδία σώματος ad Colossenses epistola Pauli.Col. 2,23 Platt; መሀከ፡ ነሢአ፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 12,4 ; vel cumc. በእንተ፡ rei: ኢይምህክ፡ በእንተ፡ ኵሉ፡ ዘይበልዕ፡ አቡየ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 26.
3)parcendo retinerela, denegarelacumc.Acc.et እምነ፡ , ut: ወልዶ፡ ጥቀ፡ ኢምህከ፡ እምኔነ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,32 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 22,12 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 18 ; ይምህክ፡ ነፍሰ፡ እሞት፡ liber Jobi.Job 33,18 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 18,13 ; እምእደ፡ ሳኦል፡ መሀኮ፡ Org.
4)parce utilare, cumc.Acc.rei: እምኢምህኩ፡ (v. መሀኩ፡ ) ከናፍርየ፡ liber Jobi.Job 16,5 ; liber Jobi.Job 7,11 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 10,19 ; ዘይምህክ፡ ነገረ፡ liber Jobi.Job 42,3 ; ዘይምህክ፡ በትሮ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 13,24 ; et cumc.Acc.Infin., sicut Latinorum parcerelasequensseq.Infin.: ኢትምሀኩ፡ ገሥጾቶሙ፡ ( ለውሉድክሙ፡ ) Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 22 ; ዘይምህክ፡ አውሥኦ፡ ቃለ፡ ንቁጸ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 17,27 . Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: መሀከ፡ ዘ፡ መሐረ፡ ዘተከራከረሂ፡ ይ።
ḥaywa
Grébaut
ሐይወ፡ ḥaywa I,1 የሐዩ፡ , ይሕየው «vivrefr, guérirfr (neutre), se rétablirfr, se porter bienfr » ― ዳነ፡ Ms. BNFabb217, fol. 28v.
62
Leslau
ሐይወ ḥaywa (yǝḥyaw, yǝḥyu) liveen, be aliveen, come back to lifeen, reviveen (intr.), be wellen, be healeden, be cureden, recoveren, be restoreden, be saveden
ሕይወ፡ እምቀቲል ḥǝywa ʾǝmqatil he escaped deathen 252a
mahaka , mǝhka , maḥaka , mǝḥka
Grébaut
ምሕከ፡ mǝḥka I,1 ይምሕክ፡ , ይምሐክ፡ «être clémentfr, être humainfr, être douxfr» ― ራራ፡ Ms. BNFabb217, fol. 34v.
79
Leslau
መሀከ mahaka , ምህከ mǝhka , (, ) መሐከ maḥaka , ምሕከ mǝḥka (yǝmhak) have regard foren, pityen, have pityen, treat with considerationen, be compassionateen, be sparingen, spareen, take care ofen, saveen, refrainen, witholden, () estimateen, appraiseen (could possibly go back to the meaning ‘spare’) 333b
Substantivumsubst.teneritaslaanimi, lenitasla, mansuetudola, προσήνεια Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 30 ; ናሁ፡ ጸንዐ፡ ርኅራኄነ፡ ላዕለ፡ ውሉዶሙ፡ ( ለውሉድየ፡ ) Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 335 ; ርኅራኄ፡ ወየውሀት፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 326 ; አጽንዕዎ፡ (lapsum) በቃል፡ ዘርኅራኄ፡ F.M. 2,11; ሃይማኖትነ፡ (fides christiana) ሃይማኖተ፡ ምሕረት፡ ወሣህል፡ ወርኅራኄ፡ F.M. 15,3. rǝḫrāḫe , ርህራሄ፡ rǝhrāhe
Grébaut
ርህራሄ፡ rǝhrāhe «douceurfr, tendressefr, clémencefr» ― መራራት፡ Ms. BNFabb217, fol. 55v.
141
Leslau
ርኅራኄ rǝḫrāḫe tendernessen, compassionen, gentlenessen, clemencyen 468a
Substantivumsubst.[ לוּחַ tabula lapidealavel ligneala, ܠܽܘܚܳܐ , لَوْحٌ idemid., amh. ሉኽ፡ ] tabulala( ligneala), asserla, secundumsec.Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.etiam tabula pictorialavel scriptoriala: ንሥኡ፡ ለውሐ። ሑሩ፡ ውስተ፡ የብስ፡ Actus apostolorum.Act. 27,44 romanae editionisrom.; ዕፀወ፡ ለውሕ፡ tabulae ligneaelaKebra Nagast; numerus significat sectiones.Kebr. Nag. 56 ; አሐቲ፡ ለውሕ፡ እምዕፀ፡ ሐመር፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TerrSx. Ter 14. (Aliâs ሰሌዳ፡ q.v.). De etymo consulas Ges. thes. p. 748. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ለውሕ፡ ዘ፡ ገበታ፡ ዘይሥዕል፡ ቦቱ። lawḥ , ለውህ፡ lawh , pluralisPl. አልዋህ፡ ʾalwāh
Grébaut
ለውህ፡ lawh , pluralisPl. አልዋህ፡ ʾalwāh «parcheminfr, pagefr» ― ብራና፡ Ms. BNFabb217, fol. 16v.
ለውህ፡ lawh «asserla, tabulala, paginala, pergamenala» Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 6.
39
Substantivumsubst.[ לוּחַ tabula lapidealavel ligneala, ܠܽܘܚܳܐ , لَوْحٌ idemid., amh. ሉኽ፡ ] tabulala( ligneala), asserla, secundumsec.Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.etiam tabula pictorialavel scriptoriala: ንሥኡ፡ ለውሐ። ሑሩ፡ ውስተ፡ የብስ፡ Actus apostolorum.Act. 27,44 romanae editionisrom.; ዕፀወ፡ ለውሕ፡ tabulae ligneaelaKebra Nagast; numerus significat sectiones.Kebr. Nag. 56 ; አሐቲ፡ ለውሕ፡ እምዕፀ፡ ሐመር፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TerrSx. Ter 14. (Aliâs ሰሌዳ፡ q.v.). De etymo consulas Ges. thes. p. 748. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ለውሕ፡ ዘ፡ ገበታ፡ ዘይሥዕል፡ ቦቱ። lawḥ , ለውህ፡ lawh , pluralisPl. አልዋህ፡ ʾalwāh
Grébaut
ለውህ፡ lawh , pluralisPl. አልዋህ፡ ʾalwāh «parcheminfr, pagefr» ― ብራና፡ Ms. BNFabb217, fol. 16v.
ለውህ፡ lawh «asserla, tabulala, paginala, pergamenala» Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 6.
39
, ሎውንትዮስ፡ , ለውንድዮስ፡ Leontius.
nomen agentisn. ag., fem. ጸዋሪት፡ , pluralisPl. ጸዋርያን፡ et ጸወርት፡
1)gestatorla, bajulusla: Regum liber biblicum III.3 Reg. 5,13 ; ጸዋሬ፡ አርሶን፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 5,15 varia lectiovar.; ጸዋርያን፡ et ጸወርት፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 5,13 ; ጸወርት፡ νωτοφόροι Paralipomenon liber II.2 Par. 34,13 (aliâs ሐዘልት፡ ); cumc.Acc.: ጸወርት፡ መሬተ፡ Gadela Lalibela.Gad. Lal. ; ጾራ፡ ለጥበብ፡ ቀሊል፡ ውእቱ፤ ትሬስዮ፡ ሊቀ፡ ለጸዋሪሃ፡ Mashafa Falasfa.Fal. f. 56.
a) ጸዋሬ፡ ኲናት፡ ensigerlavel ensiferlaJudicum liber.Jud. 20,17 ; ጸዋሬ፡ ንዋየ፡ ሐቅሉ፡ ለኢዮአብ፡ armigerlaParalipomenon liber I.1 Par. 19,39 ; ጸወርተ፡ ወላትው፡ scutatila, peltastaelaOrganon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 3.
b) ማርያም፡ ጸዋሪቱ፡ ለዋሕድ፡ quae unigenitum gestabat (in utero et in manibus), Laudes Mariae.Laud. Mar.
c)gerensla, habensla: ጸዋሬ፡ ጥበብ፡ በነፍሱ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 17 Enc.; ጸዋሬ፡ ስም፡ is qui nomenlaalicujus geritlavel assumitla( cognominislaalicui vel pseudonymusla): Cyrilli Alexandrini scripta (de recta fide; ad Reginas; ad Theodosium; colloquium cum Palladio; Homiliae; Epistolae).Cyr. f. 102 ( ὁμώνυμος ); እመሰ፡ በከመ፡ ይብሉ፡ ኢኮነ፡ በአማን፡ ወልደ፡ አላ፡ ጸዋሬ፡ ስም፡ ወበጸጋ፡ ኮነ፡ ወልደ፡ ( ψευδώνυμος ) Cyr. c. not able to find explanation in abbreviation listPall. f. 84.
d)perlatorla: Gabriel ጸዋሬ፡ ዜና፡ ኀቤየ፡ (sc. ad Mariam) በልደተ፡ ፍቁር፡ ወልድየ፡ not able to find explanation in abbreviation listKedr f. 18 ; Sx. Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasTachs. 13 Enc.; ጸዋሬ፡ ዝንቱ፡ መልእክት፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 12 ; ጸዋሬ፡ ክታብ፡ tabellariusla, Lud.
e)toleransla: ለውንትዮስ፡ ጸዋሬ፡ መቅሠፍት፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 1 Enc.
ṣawāri , ፀዋሪ፡ ḍawāri ጸዋሬ፡ ናርጊ፡ ማሰሬ፡ Substantivumsubst. (title) ለቀሰ፡ ሐፀይ፡ ወለፀዋሬ፡ ናርጊ፡ ማሰሬ፡ ወሊቀ፡ ደብተራ፡ ይኩን፡ ጥብጣቤሆሙ፡ በበ፲ ወ ፭፡let the whipping of the qäsä ḥaẓäy, the ẓäware nargi masäre, and the liqä däbtära be 15 (lashes) eachen 84 (ed.) , 58 (tr.) , videasvid. ናሩጌ፡ , ማሰሬ፡
, ሎውንትዮስ፡ , ለውንድዮስ፡ Leontius.
zābyā Substantivumsubst. spearshaften 1646a ለውእቱኒ፡ ባሻ፡ ፩በዓለ፡ ነፍጥ፡ ሶበ፡ ወገረ፡ ድርዓ፡ እንግድዓሁ፡ ዘሐፂን፡ ሰጢጦ፡ ወዛብያ፡ ዘሰላጢኑ፡ ሰቢሮ፡ ወለቀዳማዊ፡ ኮር፡ ሰቍሮ፡ ኪያሁ፡Un fusilier en tirant fracassa la cuirasse de la poitrine du bacha, brisa la hampe de sa lance et perça sa première peau (?)fr 131 l. 11-13 (ed.), 149 l. 10-12 (tr.)
Comparative and etymological data
Amharic ዛብያ zābyā 623
kor Substantivumsubst. ለውእቱኒ፡ ባሻ፡ ፩በዓለ፡ ነፍጥ፡ ሶበ፡ ወገረ፡ ድርዓ፡ እንግድዓሁ፡ ዘሐፂን፡ ሰጢጦ፡ ወዛብያ፡ ዘሰላጢኑ፡ ሰቢሮ፡ ወለቀዳማዊ፡ ኮር፡ ሰቍሮ፡ ኪያሁ፡Un fusilier en tirant fracassa la cuirasse de la poitrine du bacha, brisa la hampe de sa lance et perça sa première peau (?)fr 131 l. 11-13 (ed.) , 149 l. 10-12 (tr.) (‘Traduction conjecturale; la valeur précise du mot kor dans ce passage m’est inconnue.’ 149 n. 2 . Taking into account the translation of kor provided by Leslau, the sentence could be rendered as follows ‘As for the Pasha, when one rifleman fired at him, he smashed his iron breastplate, broke the shaft of his spear and pierced the front (part of his) saddle’)
Leslau
ኮር kor saddleen (T) 289b
quadril. I [ شَمَّ , סַמִּים ܣܰܡܳܐ ] olerela, redolerela, odorem spirarelavel exhalarela: ዘሠናየ፡ ይጼኑ፡ Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 1 ; cumc.Acc.rei, quam quid redolet: ዘትጼኑ፡ ቆዐ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 7 Enc.
a)ubi de odore ipso praedicatur, efflarila, spirarela: ይጼኑ፡ ጺአቶሙ፡ ἀναβήσεται Jesaiae prophetia.Jes. 34,3 ; ወጼነወ፡ ጼና፡ ምዑዝ፡ ፈድፋደ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 20.
b)cumc.Acc.personapers., obolerelaalicui (mutata constructione Latine verbo olfacerelainterpretari licet): ጼነዎ፡ ጼና፡ ዕፍረት፡ not able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 5 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,27 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 24,4 ; ወሶበ፡ ጼነዎ፡ ውእቱ፡ (v. ለውእቱ፡ ) ጋኔነ፡ ይጐይይ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 6,18 ; ወሶበ፡ ጼነዎ፡ ጼናሁ፡ ለዝክቱ፡ ጋኔነ፡ ጐየ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 8,3 .