Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

You found "4 Nr." in 1816 entries!

ተርኅወ

...ምድር፡ Num. 16,30; ብሔር፡ Zach. 13,1; ገነት፡ 4 Esr. 8,62; አዕይንት፡ Kuf. 3; እዝን፡ Marc....

...ח) Jer. 1,14. expugnari (vid. II,1 Nr. 2): ወኮነዝ፡ ምክንያተ፡ ተርኅዎታ፡ ለሀገር፡ Jsp. ...

ሐራ

... subst. (a rad. Nr. 2; primitus significat nobiles , ...

...παρατρέχοντες (vid. 11,6) καὶ τριστάται 4 Reg. 10,25. sing. miles , vir m...

ማእምር

...νῶσται ማእምራን፡ 1 Reg. 28,3; 1 Reg. 28,9; 4 Reg. 21,6; γνωρισταί 4 Reg. 23,24; σ...

...,3; 1 Reg. 28,9; 4 Reg. 21,6; γνωρισταί 4 Reg. 23,24; στοχαστής Jes. 3,2, Χαλδ...

...Dan. 5,15; ኢትኩን፡ ማእምረ፡ ትእምርታት፡ . p. 315 Nr. 50. intelligens , sapiens , p...

ኦሪት

...ፍ፡ ኦሪት፡ እምካህን፡ Hez. 7,26; Judith 11,12; 4 Esr. 2,34; 4 Esr. 14,23; Rom. 2,23; ...

...፡ Hez. 7,26; Judith 11,12; 4 Esr. 2,34; 4 Esr. 14,23; Rom. 2,23; Rom. 3,19; Ro...

...aratu critico p. 159; et supra sub ብሔር፡ Nr. 2, ζ (c. 493). ...

ቃዴስም

... καδησίμ 4 Reg. 23,7. ...

ኢያሚን

... ἰαμίν 4 Reg. 25,14. ...

ፋሩርም

... φαρουρίμ 4 Reg. 23,11. ...

ከማርም

... χωμαριμ 4 Reg. 23,5. ...

ማኪሞን

... μαχίμων 4 Reg. 19,25. ...

ሰባኬ

... σαβαχά 4 Reg. 25,17. ...

ርቱዕ

...ess. 1,3; Hebr. 2,17; ὄφελον ርቱዕ፡ ይሖር፡ 4 Reg. 5,3; Gal. 5,12 Platt; alia 4 Es...

... ይሖር፡ 4 Reg. 5,3; Gal. 5,12 Platt; alia 4 Esr. 10,15; ርቱዕ፡ ትብክዮ፡ ለዘሞተ፡ Sir. 22...

...0,15; ርቱዕ፡ ትብክዮ፡ ለዘሞተ፡ Sir. 22,11; Did. 4 al. (synonima sunt ይደሉ፡, መፍትው፡). ...

በላዕለ

... ላዕለ፡ Nr. 2): እለ፡ ተወልዱ፡ ...

... in terra nati sunt 4 Esr. 10,13; በላዕሉ፡ ...

... (tamquam semen vobis superinjectum) 4 Esr. 9,31; Ruth...

መስተባእሲ

... , i.q. መስተባእስ፡ Nr. 1; μαχιμώτατος Cy...

ቅያሜ

... p. 497 Nr. 16.

አእምሮታዊ

... Lud. comm. hist. p. 484, Nr. 3. ...

ቆሮንቶስ

... Lud. Comm. p. 302 Nr. 7. ...

አዳማዊ

... Lud. Comm. hist. p. 495 Nr. 8. ...

እማኄ

... Lud. Comm. hist p. 35 Nr. 28. ...

አብሐተ

... pers., Lud. Comm. hist. p. 497 Nr. 16. ...

አተርጋዎን

... አአትሪኮን፡ Haim. Ab. Nr. 7. ...

እምነ

191/192

pdf TEI/XML

መነየ | እምነ

Dillmann*Dillmann, Christian Friedrich August. Lexicon linguae aethiopicae, cum indice latino. Adiectum est vocabularium tigre dialecti septentrionalis compilatum a W. Munziger. Lipsiae: Th.O. Weigel, 1865. and follow-up projects, Latin

Table/Text

separ., cujus forma abbreviata et inseparabilis est እም፡ ( gramm.§ 164,3). In libris mss. antiquioribus: እምነ፡ , in recentioribus እም፡ frequentius occurrit. Pro እምነ፡ antiquitus usitatum erat እምኔ፡ ut F. Pronomina suffixa ope vocalis ê^lasibi subjungit, ut እምኔየ፡ , እምኔከ፡ al. ( gramm.§ 167,3), rarissime sine ê^la, ut እምኖሙ፡ . Forma እም፡ si verbo a litera መ፡ incipienti praefigitur, ም non bis sed semel tantum exscribitur, ut እምነ፡ ሞቱ፡ vel እሞቱ፡

1)significat discessum^la, distantiam^la, separationem^laab aliquo: a^la, de^la, ex^la: የኀልቁ፡ ኃጥኣን፡ እምድር፡ ; ; ; ; ; ተዘርዉ፡ ኵሉ፡ ሕዝብ፡ እምኔሁ፡ ; ; አይቴ፡ አሐውር፡ እመንፈስከ፡ n. 192 ; በዐሡር፡ መዋዕል፡ እምኮሬብ፡ ; ኢኮኑ፡ ርሑቃነ፡ እምድር፡ ; . Frequentissimus est hic praepositionis usus post verba absentiae, distantiae, separandi, recedendi, fugiendi, mittendi, removendi, rapiendi, revertendi, mutandi, prohibendi, deficiendi et aberrandi, desistendi, cessandi, exinaniendi, quiescendi, occultandi; huic usui vicinus est usus post verba timendi, cavendi, nec non expergiscendi, convalescendi et medendi, purgandi.

a)praemittitur nominibus loci et spatii, ut significet non tantum directionem, unde aliquid veniat vel fiat, ut እምርሑቅ፡ e longinquo^la ; ; እለ፡ እምቅሩብ፡ οἱ ἐγγίζοντες ; እምላዕሉ፡ ; እምሥራቅ፡ ፀሐይ፡ ወእስከነ፡ ዐረብ፡ al., sed etiam partem vel regionem, a^laqua vel versus^laquam aliquid sit: ; ; እምፀጋሙ፡ ; ; ; ; ; ; ; etiam praepositiones compositas: እምቅድመ፡ , እምድኅረ፡ , እምታሕተ፡ ; nec non terminum, trans quem sit vel a quo incipiat aliquid: ላዕሉ፡ እምኔሁ፡ ; አፍአ፡ እምጥቅም፡ ἔξωθεν τοῦ τείχους ; ውስጠ፡ እምነ፡ መንጦላዕት፡ ; እምነ፡ – እስከ፡ inde a – usque ad^la ; ; ; .

b)nota locutionem adverbialem: መካን፡ እመካን፡ e loco in locum^la, ut: ዘይትፋለስ፡ ሀገር፡ እምሀገር፡ ( infra a): sed etiam እመካን፡ መካነ፡ e loco in locum^la, ut: መልአ፡ ምድረ፡ ስብሐቲሁ፡ እምወሰን፡ ወሰነ፡ implevit terram gloria tua a finibus ad fines^la Enc.

c)nonnumquam, omisso verbo removendi vel prohibendi, in structuris praegnantibus እምነ፡ eundem significatum habet, qui ei post verba prohibendi convenit; dixeris eum negativum^laet sejunctivum^la: ተፈጽመ፡ አፈ፡ አራዊት፡ እምነቢብ፡ obturatum est os bestiarum^la(prohibitus) a loquendo^lai.e. ute ne loquerentur^la ; ; ተገመንኩ፡ እምኔከ፡ polluta sum tibi^la(interdicta) ; etiam ሐሰ፡ ; ኀደረ፡ ህየ፡ እምዔሳው፡ ወልዱ፡ habitavit ibi, procul a filio suo^la ; ; ; { ; ( በሃም፡ ); ( ፅሩዕ፡ ); F.N. 10,8 ( የዋሂ፡ ).

d)post verba carendi^la, ut አጽምአ፡ ; M.M. f. 36 ጽሙእ፡ ; nec non varia exempla sub ጾመ፡ et ጾም፡ }.

2)significat egressum^lae loco, persona, re: ex^la, ab^la: ፃእ፡ እምነ፡ ምድርከ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; . Frequentissimus est hic usus, potissimum post verba egrediendi, surgendi, germinandi, expellendi, extrahendi, eripiendi, al. Deinde adhibetur denotandis

b)materiae, ex^laqua aliquid fit vel componitur: ; ; ; ; ; .

c)initio^la, a quo aliquid exorditur: Platt; ; ;

d)auctori, a^laquo aliquid factum est: ; ; ; ; verbo passivo: እምኔሁ፡ ተቀጽዑ፡ ዐናብርት፡ ; ; . Memorabile est compistum በእምነ፡ , quod in Cyr. satis frequenter occurrit, alias a me quidem nusquam repertum est: ኵሉ፡ በእምኔሁ፡ ወቦቱ፡ ἐν αὐτῷ καὶ δι᾽ αὐτοῦ ; ኵሉ፡ ቦቱ፡ ወበእምኔሁ፡ ተፈጥረ፡ πάντα δι᾽ αὐτοῦ καὶ εἰς αὐτὸν ἔκτισται ; ኵሉ፡ በእምኔሁ፡ ቆመ፡ πάντα ἐν αὐτῷ συνέστηκε ; አብ፡ ይሁብ፡ በረከቶ፡ በእምኔሁ፡ ለወልድ፡ διανέμει ὁ πατὴρ δι᾽ υἱοῦ τὰ ἀγαθά ; al.

f)causae remotiori^la: propter^la, ob^la, prae^la: ; ; ; ; ; ; ; እምዐቢይ፡ ረኃብ፡ ; እምግርማከ፡ ; እምፍርሀት፡ ጐዩ፡ ; ; ; ; ; ; potissimum post verba, quae affectum animi significant, ut: ኀፈረ፡ , አንከረ፡ , ተፈሥሐ፡ al.

g)rarius causae instrumentali^laut ; .

h)normae^lavel causae^la, e qua judicatur, cognoscitur: ; ; ; ; .

i)fonti^la, unde aliquid petitur ; ; ; ; ; ; ; .

k)conditioni^la, in qua tamquam in fundamento nitens aliquis agit: ; .

3)significat partem^laex toto exemtam: ፩ እምኔሆሙ፡ ; መኑ፡ እምክልኤሆሙ፡ ; ክልኤቱ፡ እምኔክሙ፡ ; ; ; .

a)omisso vocabulo numerum definienti, significat: aliquid^la, aliquid^la, aliqua pars^la, ut: ሰይጣን፡ ይወዲ፡ እምኔክሙ፡ ውስተ፡ ሞቅሕ፡ e vobis^laaliquot^la ; 2 ; ; ዘይጸውር፡ እምኵሉ፡ በረከተ፡ ግብጽ፡ gestans^laaliquid e bonis Aegypti^la ; ; ; ; .

b)partitive satis frequentatum est post verba ነሥአ፡ , ወሀበ፡ , ኀርየ፡ , በልዐ፡ , ሰትየ፡ , ተርፈ፡ , አትረፈ፡ , መልአ፡ , ጸግበ፡ et ea quae similem habent significatum.

c)hoc እምነ፡ partitivum etiam aliam praepositionem sibi praemissam tolerat, ut: ይቤ፡ አረጋዊ፡ ለእምጠቢባን፡ uni e sapientibus^la

4)usurpatur comparative^la: prae^la; quam^la; et comparativo et superlativo denotando adhibetur; et cum adjectivis participiisque et cum verbis conjungitur: ዐቢይ፡ እምነ፡ major quam^la ; ; ; ሠናይት፡ እምአንስት፡ pulcherrima mulierum^la ; ; ትጠብብ፡ እምኵሉ፡ አርዌ፡ ; ; ; ያፈቅሮ፡ እምነ፡ diligebat cum magis quam^la ; እምኵሉ፡ ጽድቅ፡ ትመውእ፡ ὑπὲρ πάντα νικᾷ ἡ ἀλήθεια ; ለከ፡ ይበጽሐከ፡ እምነ፡ ኵሉ፡ ሰብእ፡ ; ; ; (20); እምነ፡ ክልኤሆሙ፡ ብእሲት፡ እንተ፡ ሠናይ፡ ልባ፡ -27.

a)post እምነ፡ comparativum alias praepositiones et genitivi notam ( ዘ፡ ), quae secundum enuntiationis structuram rei comparatae praemittendae erant, omittere licet: ; , quamquam etiam retineri possunt: ይኄይስ፡ ነቢር፡ ውስተ፡ ገዳም፡ እምስለ፡ ብእሲት፡ መግእዝት፡ ; ; .

b)hoc eodem እምነ፡ vel እም፡ duae enuntiationes integrae inter se comparari possunt; quod ubi fit, እምነ፡ conjunctionem potius quam praepositionem dixeris (quae idem valet quod እምነ፡ ዘ፡ ): ንደቅ፡ ውስተ፡ እደ፡ እግዚአብሔር፡ እምንደቅ፡ ውስተ፡ እደ፡ እጓለ፡ እመሕያው፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; , al.

5)Transfertur ad tempus^la: inde a^la, ex^la, abhinc^la: ; ; ; ; ; እምትካት፡ ; እምዓለም፡ ; እምይእዜ፡ ; እምቅድመ፡ ዓለም፡ inde ab initio mundi^la ; ; እምኔሁ፡ deinde^la ; ; እምዝ፡ post haec^la, deinde^la, deinceps^la, tunc^la, tum^la ; ; ; ; al. ( ዝ ; አሜሃ፡ , ሶቤሃ፡ ); እምዘ፡ et n. 194 እምአመ፡ ex quo^la(tempore) ; ; ; al. ( ዘ፡ ); ; ( አመ፡ ); እምነ፡ statim post^la ; እምሰሚዐ፡ ቃሉ፡ audita ejus voce^la In specie nota

a) ትውልድ፡ እምትውልድ፡ generatio alia post etiam^la ; ; ዕለተ፡ እምዕለት፡ ; et indecl. ዕለት፡ እምዕለት፡ diem alium post alium^la ; ዓም፡ እምዓም፡ ( supra b; et gramm.§ 163,2).

b)etiam locutionibus adverbialibus in Accusativo positis, ut: ይእተ፡ አሚረ፡ , ይእተ፡ ዕለተ፡ haec praepositio praefigitur: እምይእተ፡ ዕለተ፡ (v. ዕለቲ፡ ዕለት፡ ) ; እምይእተ፡ አሚረ፡ (v. እምይእቲ፡ አሚር፡ ) 30, 25; (cfr. እስከ፡ ; et እምድኅረ፡ ሕቀ፡ ; et ለለ፡ ) – እምነ፡ pronomino relativo ዘ፡ postponere licet, ut: ዘእምነ፡ ; . – እምነ፡ aliis praepositionibus praefigitur, ut: ላዕለ፡ , መልዕልተ፡ , መንገለ፡ , ማእከለ፡ , መትሕተ፡ , ቅድመ፡ , በይነ፡ , ኀበ፡ , ታሕተ፡ , ውስተ፡ , ዐውደ፡ , ዲበ፡ , ድኅረ፡ q.v.; et conjunctionibus, ut: ቅድመ፡ , አመ፡ , , ዘ፡ , ድኅረ፡ q.v.

information type	values
PoS	praep.Praep.Praep.
transcription
translations	ê ^la ê ^la discessum ^la distantiam ^la separationem ^la a ^la de ^la ex ^la e longinquo ^la a ^la versus ^la inde a – usque ad ^la e loco in locum ^la e loco in locum ^la implevit terram gloria tua a finibus ad fines ^la negativum ^la sejunctivum ^la obturatum est os bestiarum ^la a loquendo ^la ute ne loquerentur ^la polluta sum tibi ^la habitavit ibi, procul a filio suo ^la carendi ^la egressum ^la ex ^la ab ^la origini ^la materiae, ex ^la initio ^la auctori, a ^la causae efficienti ^la causae remotiori ^la propter ^la ob ^la prae ^la causae instrumentali ^la normae ^la causae ^la fonti ^la conditioni ^la partem ^la aliquid ^la aliquid ^la aliqua pars ^la e vobis ^la aliquot ^la gestans ^la e bonis Aegypti ^la uni e sapientibus ^la comparative ^la prae ^la quam ^la major quam ^la pulcherrima mulierum ^la diligebat cum magis quam ^la tempus ^la inde a ^la ex ^la abhinc ^la inde ab initio mundi ^la deinde ^la post haec ^la deinde ^la deinceps ^la tunc ^la tum ^la ex quo ^la statim post ^la audita ejus voce ^la generatio alia post etiam ^la diem alium post alium ^la
morphology	praep. Praep. Praep.
references	Lev. 20,5 Ex. 1,7 Ps. 9,40 Ps. 103,36 Gen. 17,14 Num. 27,4 Ex. 12,15 1 Reg. 13,8 1 Reg. 13,11 Ps. 138,6 Deut. 1,2 Joh. 21,8 Ps. 37,22 Job 2,11 Jes. 10,3 Jes. 33,13 Matth. 27,51 Ps. 112,3 Gen. 7,16 Ex. 14,29 2 Esr. 18,4 Apoc. 4,6 Ex. 25,11 Ex. 25,20 Ex. 38,2 Joh. 19,18 Apoc. 22,2 Ex. 39,3 Jer. 21,4 Lev. 16,12 Gen. 6,7 Gen. 8,17 Ex. 12,12 Deut. 4,32 Sir. 36,31 Nr. 5, Sx. Tachs. 24 Kuf. p. 15 1 Reg. 25,17 Kuf. p. 119 Kuf. p. 107 Hen. 72,5 Gen. 8,2 Genz. f. 120 Genz. f. 121 Sap. 15,15 Macc. f. 23 Gen. 12,1 Gen. 4,10 Gen. 22,15 Ps. 16,13 Ps. 17,19 Ps. 39,2 Ps. 41,1 Ps. 79,9 Joh. 6,23 Matth. 8,28 Matth. 12,34 Matth. 12,42 Matth. 18,34 Jud. 13,2 Asc. Jes. 3,1 Tob. 5,14 1 Reg. 2,20 Joh. 1,13 Joh. 3,6 Matth. 5,37 Matth. 21,16 Matth. 21,25 Asc. Jes. 6,15 Lev. 18,9 Deut. 13,7 Sir. 46,1 Joh. 3,31 Joh. 8,44 Joh. 8,47 Joh. 15,19 Joh. 17,14 Matth. 3,9 Rom. 9,21 Gen. 2,7 Gen. 2,19 Cant. 3,9 Hen. 26,5 1 Petr. 4,17 Num. 14,19 Hen. 60,8 Judae 14. Gen. 19,36 1 Cor. 8,6 1 Thess. 2,14 Matth. 1,20 Job 9,13 Koh. 12,11 Asc. Jes. 2,13 Cyr. f. 18 Cyr. f. 22 Cyr. f. 22 Cyr. f. 46 Ex. 8,20 Gen. 49,12 Apoc. 8,11 4 Esr. 9,15 Job 14,19 Job 13,25 Job 13,28 Sap. 5,15 Prov. 24,23 Ps. 6,7 Matth. 8,24 Judae 12 Hen. 61,5 Gen. 16,10 Gen. 27,46 Gen. 41,31 Ex. 6,9 Ex. 15,23 Ps. 37,8 Ruth 1,13 Job 30,4 Job 38,17 Dan. 10,7 Hen. 13,5 Asc. Jes. 3,13 Matth. 13,44 Matth. 14,26 Matth. 18,7 Luc. 16,9 Gen. 27,39 Matth. 12,37 Matth. 7,20 Matth. 12,33 Jud. 7,17 Sir. 27,7 Matth. 7,16 Ex. 12,12 Hen. 63,1 Ps. 2,8 Jud. 8,24 Deut. 10,12 1 Reg. 10,4 1 Par. 11,18 2 Cor. 2,4 Ex. 2,23 Dan. 6,2 Matth. 21,31 Matth. 18,19 Marc. 6,15 Luc. 11,1 Ruth 4,2 Apoc. 2,10 Joh. 4 Gen. 6,19 Gen. 45,23 Lev. 7,19 Lev. 12,4 Lev. 19,23 Num. 16,26 Fal. f. 60. Jos. 19,9 Gen. 38,26 Num. 12,3 Cant. 1,8 Luc. 1,28 Gen. 3,1 Gen. 34,19 Marc. 4,31 Gen. 37,3 1 Esr. 3,12 Tob. 6,13 Prov. 8,10 Sir. 41,12 Koh. 7,19 Sir. 40,19 Matth. 5,20 Matth. 18,13 Prov. 21,19 Prov. 25,24 Gen. 29,19 Sir. 2,18 Sir. 6,1 Sir. 12,7 Sir. 19,24 Sir. 20,2 Sir. 22,15 Sir. 25,16 Sir. 29,10 4 Esr. 2,23 4 Esr. 6,39 Prov. 25,7 Ps. 51,8 Ps. 83,11 1 Petr. 3,17 2 Petr. 2,21 Rom. 2,29 Matth. 5,29 Matth. 5,30 Marc. 10,6 Rom. 15,23 Gen. 48,15 Zach. 7,5 Jud. 16,17 Matth. 13,25 Jer. 2,20 Matth. 23,39 Matth. 24,21 Hen. 41,4 Jac. 4,14 Hen. 83,5 Matth. 2,7 Matth. 4,1 Matth. 4,5 Matth. 4,10 Matth. 4,11 Luc. 8,27 Matth. 11,1 Gen. 24,22 Ex. 19,1 Job 31,18 Jes. 44,7 Lev. 27,17 Sx. Mij. 25 Enc. Hen. 107,1 Num. 28,14 Hen. 103,10 Kuf. 49 Kuf. 32 Nr. 1, Dan. apocr. 1,64 1 Reg. 16,13 4 Reg. 2,22 Herm. p. 80 Hen. 33,3 Gen. 4,13
labels	vid.vid.seq.vid.vid. sub vid. sub vid. sub vid. sub vid. sub c.sc.rom.vid.vid.vid.vid.vid.ann.
gender
case
bibliography	gramm. gramm. gramm.
column	n. 192 n. 193 n. 194

Revisions Cite this lemma

Andreas Ellwardt Verschachtelung, on 20.7.2018
Andreas Ellwardt Abkürzung aufgelöst und Regieanweisung entfernt on 18.8.2017
Andreas Ellwardt in Ermangelung einer Vorschau waren kosmetische Nachkorrekturen vonnöten on 18.8.2017
Andreas Ellwardt last updated txt file and doc file of Lexicon on 19.4.2017
Pietro Maria Liuzzo exported from lexicon to XML on 16.1.2017
Pietro Maria Liuzzo updated lexicon XML file adding nested senses on 16.1.2017
Andreas Ellwardt updated txt file and doc file of Lexicon on 22.11.2016

እምነ

Andreas Ellwardt

Pietro Maria Liuzzo

Online Lexicon Linguae Aethiopicae

last modified on 2018-07-20

https://betamasaheft.eu/Dillmann/lemma/L5dded822e50849de809787567415f4a9

, accessed on 2024-11-12

Attestations in the Beta maṣāḥǝft corpus

Load

Search

Input

Keys Combinations

Hold and choose

You found "4 Nr." in 1816 entries!

Dillmann*Dillmann, Christian Friedrich August. Lexicon linguae aethiopicae, cum indice latino. Adiectum est vocabularium tigre dialecti septentrionalis compilatum a W. Munziger. Lipsiae: Th.O. Weigel, 1865. and follow-up projects, Latin

Attestations in the Beta maṣāḥǝft corpus