Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

Substantivumsubst., plerumque m. , pluralisPl. አፍታል፡ vel አፍትልት፡ , filumla, liciumla, funiculusla, σπαρτίον Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 14,23 ; Josuae liber.Jos. 2,18 ; Judicum liber.Jud. 16,12 ; ፈትል፡ ዘያክንት፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 35,25 ; ልብሰት፡ እንተ፡ ክዑብ፡ ፈትሉ፡ (v. ፍትሉ፡ ) ዘለይ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 45,11 ; ክበበ፡ አፍትልት፡ Chronicon Axumiticum.Chron. Ax. f. 93.
a)filumlametallicumla: አፍታል፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 36,10 ; ፈትለ፡ ብሩር፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 35,25 varia lectiovar.
b)ellychniumla: ፈትለ፡ ማኅቶት፡ Lud. ex Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et diesEnc. Teq. 16 ; ይስቅሉ፡ ማኅቶተ፡ በቤተ፡ ክርስቲያን፡ ወይግበሩ፡ ውስቴታ፡ ቅብአ፡ ወፈትለ፡ ዐጌ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 20 ; ፈትል፡ M.M. f. 110.
c)textumlaaraneum: ፈትለ፡ ሣሬት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 59,5 varia lectiovar.; ፈትለ፡ ሣሬት፡ ኢይክል፡ ተዐግሦ፡ ንፍኀተ፡ ነፋስ፡ Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 34.
d)translatetransl.: ligamenla, ፈትለ፡ ትሥልስት፡ „vinculum Trinitatis“, Lud. ex Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 2. Vocabularium Aethiopicum, -a -a.Voc. Ae.: ፈትለ፡ ወርቅ፡ ዘ፡ ሽሕቦ።
I,1[ פתח ܦܬܚ فتح ] SubjunctivusSubj. ይፍታሕ፡
2)solverela, exsolverela, resolverela, vincula: መኑ፡ ፈትሐ፡ ማእሰሮ፡ liber Jobi.Job 39,5 ; Jesaiae prophetia.Jes. 58,6 ; Actus apostolorum.Act. 22,30 ; cingulum: ኢይፈትሑ፡ ቅናቶሙ፡ ( እምሐቌሆሙ፡ ) Jesaiae prophetia.Jes. 5,27 ; frenum Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 46,4 ; vestes: ኢንፈትሕ፡ አልባሲነ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 14,23 ; calceum: Ruth liber biblicus.Ruth 4,7 ; sigillum Apocalypsis Joannis.Apoc. 5,2 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 6,3 ; crinem: አንስት፡ ሶበ፡ ይጠመቃ፡ ሥዕርቶን፡ ይፍትሓ፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 26 ; corrigiam Marci Evangelium.Marc. 1,7 ; ፍታሕ፡ አሣእኒከ፡ እምእገሪከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 20,2 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 3,5 ; Josuae liber.Jos. 5,15 ; Actus apostolorum.Act. 7,33 ; anathema, fascinum Matthaei Evangelium.Matth. 16,19 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 8,3 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 95,4 ; vinctum vinculis: Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 22 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 48 ; ናሁ፡ ፈታሕኩከ፡ እምነ፡ መዋቅሕቲከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 47,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 104,18 ; Jesaiae prophetia.Jes. 14,17 ; Judith liber apocryphus.Judith 6,14 ; Matthaei Evangelium.Matth. 21,2 ; Evangelium Joannis.Joh. 11,44 ; ፈታሕኮኑ፡ እምሕማም፡ liber Jobi.Job 39,2 .
a)remissum redderela: ይፈትሕ፡ እደወ፡ ሰብእ፡ ἐκλύει Jeremiae prophetia.Jer. 45,4 .
b)solverela, dissolverela, resolverela, i.e.
α)discinderela, dirumperela, irritum facerela: ከመ፡ ይፍታሕ፡ ግብሮ፡ ለጋኔን፡ Epistola Joannis I.1 Joh. 3,8 romanae editionisrom.; ፈቲሐ፡ ፍኅረት፡ F.N. 24,3; ብእሲት፡ ዘኀደገት፡ ምታ፡ ወትፈትሕ፡ ሰብሳበ፡ ዘሕግ፡ not able to find explanation in abbreviation listKedr f. 78 ; praeceptum Matthaei Evangelium.Matth. 5,19 .
β)intermitterela: ፍታሕ፡ ጾመከ፡ በሰንበት፡ Expositio Fidei Nicenae, pars Sinodi.Exp. Fid. Nic.
d)absolverelaaliquem in judicio vel a peccato: ፍትሖሙ፡ ወስረይ፡ ኀጢአቶሙ፡ Maʃshafa Genzat.Genz. f. 68 ; Reg. Pach.; Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 160,3 .
3)controversiam dirimere i.e. jus dicerela, judicarela, dijudicarela, ፍትሑ፡ እስኩ፡ ለሊክሙ፡ liber Jobi.Job 13,8 ; Evangelium Joannis.Joh. 7,24 ; cumc. ለ፡ litigantium: ዘይፈትሕ፡ ለነ፡ liber Jobi.Job 9,33 (coll. Genesis liber Pentateuchi.Gen. 16,5 ); cumc.Acc.litigantium: Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 18,16 ; cumc. ማእከለ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 16,5 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31,53 ; Judicum liber.Jud. 11,27 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 24,13 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 24,16 ; Jesaiae prophetia.Jes. 5,3 ; cumc.Acc.sententiae: ፍትሑ፡ ፍትሐ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 21,12 ; Jesaiae prophetia.Jes. 59,4 ; 3 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 3,28 ; ይፈትሑ፡ ርቱዐ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 8,15 ; Lucae evangelium.Luc. 7,43 ; Evangelium Joannis.Joh. 7,24 .
a)jus dicerelavel judicium facerelaalicui i.e. ei jus redderela, ejus jus tuerila, cumc. ለ፡ pers.: አልቦ፡ ዘይፈትሕ፡ ሊተ፡ liber Jobi.Job 19,7 ; ፈቲሕ፡ ለጻድቅ፡ liber Jobi.Job 36,17 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 32,22 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,16 ; ፍትሑ፡ ለእጓለ፡ ማውታ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 1,17 ; Jesaiae prophetia.Jes. 49,4 ; Jesaiae prophetia.Jes. 51,22 ; Jeremiae prophetia.Jer. 5,28 ; Danielis prophetia.Dan. 7,22 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 7,9 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 53,1 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 81,3 ; ፍታሕ፡ ሊተ፡ ፍትሕየ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 20,12 ; vel ፍትሐኪ፡ እፈትሕ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 49,25 ; cumc. እምነ፡ ablaaliquo vindicare juslaalicui: ፍታሕ፡ ሊተ፡ እምኔሆሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 11,20 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,19 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,31 .
c)sententiam pronuntiarelacontra aliquem, cumc. ላዕለ፡ , ut: ፈትሐ፡ ላዕሌሃ፡ Lud. ex Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 5 Enc.
d)decernerela, sancirela, de legislatore: እግዚአብሔር፡ ፈትሐ፡ በሕግ፡ ብሊት፡ ከመ፡ ይምሐል፡ ብእሲ፡ በጽድቅ፡ F.M. 22,1; nec non de lege ipsa: ሕግ፡ ብሊት፡ ፈትሐት፡ (lege Veteris Testamenti sancitum est) ከመ፡ ይቅትሉ፡ ወሕግሰ፡ ሐዳስ፡ ኢፈትሐት፡ ከመዝ፡ F.M. 4,2.
I,1[sec. Lud. cognatum cun ድኅር፡ pars posteriorla, n. 1084quare Lud. statuit significationem primam posthabuitla. In Novum TestamentumN.T.romanae editionisrom.per ሐ፡ scriptum esse solet. Amh. ዳረ፡ significat forasladarelai.e. nuptum darela, filiam. Arabicum دَحَرَ repulitla, abegitladubium an non ad familiam radicum דחה דחף דחק al. referendum sit] SubjunctivusSubj. ይድሐር፡ , repudio dimitterela, repudiarelauxorem: ድሒረ፡ ብእሲቶ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 19,3 tit.; Matthaei Evangelium.Matth. 19,9 ; Marci Evangelium.Marc. 10,4 ; Marci Evangelium.Marc. 10,5 ; Marci Evangelium.Marc. 10,11 ; Lucae evangelium.Luc. 16,18 ; ዘይድሕር፡ ብእሲቶ፡ ዘእንበለ፡ ትዘሙ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 119 ; ኢይድሐር፡ ብእሲ፡ ብእሲቶ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 33 ; II Can. Niceni. Pars Synodi. Numerus significat canones.Can. Nic. 72. Vocla. Aela.: ደኀረ፡ ዘ፡ በ፪ መረቀ፡ (i.e. ደኀረ፡ ) ፈታሂ፡ (v. ፈትሐሂ፡ ).
I,1[ פתח ܦܬܚ فتح ] SubjunctivusSubj. ይፍታሕ፡
2)solverela, exsolverela, resolverela, vincula: መኑ፡ ፈትሐ፡ ማእሰሮ፡ liber Jobi.Job 39,5 ; Jesaiae prophetia.Jes. 58,6 ; Actus apostolorum.Act. 22,30 ; cingulum: ኢይፈትሑ፡ ቅናቶሙ፡ ( እምሐቌሆሙ፡ ) Jesaiae prophetia.Jes. 5,27 ; frenum Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 46,4 ; vestes: ኢንፈትሕ፡ አልባሲነ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 14,23 ; calceum: Ruth liber biblicus.Ruth 4,7 ; sigillum Apocalypsis Joannis.Apoc. 5,2 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 6,3 ; crinem: አንስት፡ ሶበ፡ ይጠመቃ፡ ሥዕርቶን፡ ይፍትሓ፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 26 ; corrigiam Marci Evangelium.Marc. 1,7 ; ፍታሕ፡ አሣእኒከ፡ እምእገሪከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 20,2 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 3,5 ; Josuae liber.Jos. 5,15 ; Actus apostolorum.Act. 7,33 ; anathema, fascinum Matthaei Evangelium.Matth. 16,19 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 8,3 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 95,4 ; vinctum vinculis: Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 22 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 48 ; ናሁ፡ ፈታሕኩከ፡ እምነ፡ መዋቅሕቲከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 47,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 104,18 ; Jesaiae prophetia.Jes. 14,17 ; Judith liber apocryphus.Judith 6,14 ; Matthaei Evangelium.Matth. 21,2 ; Evangelium Joannis.Joh. 11,44 ; ፈታሕኮኑ፡ እምሕማም፡ liber Jobi.Job 39,2 .
a)remissum redderela: ይፈትሕ፡ እደወ፡ ሰብእ፡ ἐκλύει Jeremiae prophetia.Jer. 45,4 .
b)solverela, dissolverela, resolverela, i.e.
α)discinderela, dirumperela, irritum facerela: ከመ፡ ይፍታሕ፡ ግብሮ፡ ለጋኔን፡ Epistola Joannis I.1 Joh. 3,8 romanae editionisrom.; ፈቲሐ፡ ፍኅረት፡ F.N. 24,3; ብእሲት፡ ዘኀደገት፡ ምታ፡ ወትፈትሕ፡ ሰብሳበ፡ ዘሕግ፡ not able to find explanation in abbreviation listKedr f. 78 ; praeceptum Matthaei Evangelium.Matth. 5,19 .
β)intermitterela: ፍታሕ፡ ጾመከ፡ በሰንበት፡ Expositio Fidei Nicenae, pars Sinodi.Exp. Fid. Nic.
d)absolverelaaliquem in judicio vel a peccato: ፍትሖሙ፡ ወስረይ፡ ኀጢአቶሙ፡ Maʃshafa Genzat.Genz. f. 68 ; Reg. Pach.; Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 160,3 .
3)controversiam dirimere i.e. jus dicerela, judicarela, dijudicarela, ፍትሑ፡ እስኩ፡ ለሊክሙ፡ liber Jobi.Job 13,8 ; Evangelium Joannis.Joh. 7,24 ; cumc. ለ፡ litigantium: ዘይፈትሕ፡ ለነ፡ liber Jobi.Job 9,33 (coll. Genesis liber Pentateuchi.Gen. 16,5 ); cumc.Acc.litigantium: Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 18,16 ; cumc. ማእከለ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 16,5 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31,53 ; Judicum liber.Jud. 11,27 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 24,13 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 24,16 ; Jesaiae prophetia.Jes. 5,3 ; cumc.Acc.sententiae: ፍትሑ፡ ፍትሐ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 21,12 ; Jesaiae prophetia.Jes. 59,4 ; 3 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 3,28 ; ይፈትሑ፡ ርቱዐ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 8,15 ; Lucae evangelium.Luc. 7,43 ; Evangelium Joannis.Joh. 7,24 .
a)jus dicerelavel judicium facerelaalicui i.e. ei jus redderela, ejus jus tuerila, cumc. ለ፡ pers.: አልቦ፡ ዘይፈትሕ፡ ሊተ፡ liber Jobi.Job 19,7 ; ፈቲሕ፡ ለጻድቅ፡ liber Jobi.Job 36,17 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 32,22 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,16 ; ፍትሑ፡ ለእጓለ፡ ማውታ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 1,17 ; Jesaiae prophetia.Jes. 49,4 ; Jesaiae prophetia.Jes. 51,22 ; Jeremiae prophetia.Jer. 5,28 ; Danielis prophetia.Dan. 7,22 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 7,9 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 53,1 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 81,3 ; ፍታሕ፡ ሊተ፡ ፍትሕየ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 20,12 ; vel ፍትሐኪ፡ እፈትሕ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 49,25 ; cumc. እምነ፡ ablaaliquo vindicare juslaalicui: ፍታሕ፡ ሊተ፡ እምኔሆሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 11,20 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,19 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,31 .
c)sententiam pronuntiarelacontra aliquem, cumc. ላዕለ፡ , ut: ፈትሐ፡ ላዕሌሃ፡ Lud. ex Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 5 Enc.
d)decernerela, sancirela, de legislatore: እግዚአብሔር፡ ፈትሐ፡ በሕግ፡ ብሊት፡ ከመ፡ ይምሐል፡ ብእሲ፡ በጽድቅ፡ F.M. 22,1; nec non de lege ipsa: ሕግ፡ ብሊት፡ ፈትሐት፡ (lege Veteris Testamenti sancitum est) ከመ፡ ይቅትሉ፡ ወሕግሰ፡ ሐዳስ፡ ኢፈትሐት፡ ከመዝ፡ F.M. 4,2.
Substantivumsubst., fem. et m. , pluralisPl. መሓፅን፡ ( Genesis liber Pentateuchi.Gen. 49,25 ) et ማሕፀናት፡ ( Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 23 ) alvus maternala, uterusla, matrixla( μήτρα ): ማሕፀን፡ መካን፡ Hosea.Hos. 9,14 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 70,7 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 4,19 ; liber Jobi.Job 3,16 ; Jeremiae prophetia.Jer. 20,17 ; Judith liber apocryphus.Judith 9,2 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 2,48 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 2,50 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 2,51 (ubi Laur. ማሕፅን፡ exhibet); Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 3,59 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 8,12 ; ዘእንበለ፡ ትፃእ፡ እማሕፀን፡ Jeremiae prophetia.Jer. 1,5 ; እንዘ፡ ባ፡ ውስተ፡ ማሕፀና፡ Matthaei Evangelium.Matth. 1,18 ; ዐጸዋ፡ እግዚአብሔር፡ ለማሕፀን፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 20,18 ; አርኀወ፡ እግዚአብሔር፡ ማሕፀነ፡ ልያ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 28 ; ፈትሐ፡ ማሕፀና፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 29,31 ; በኵር፡ ዘይፈትሕ፡ ማሕፀነ፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 3,12 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 34,19 ; Lucae evangelium.Luc. 2,23 ; ተሀውከ፡ ማሕፀና፡ በእንተ፡ ወልዳ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 3b,26 ; አፈ፡ ማሕፀን፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 62,4 . māḥḍan , māḥǝḍan , pluralisPl. መሓፅን፡ maḥāḍǝn , ማሕፃናት māḥ(ǝ)ḍānāt
Grébaut
ማሕፀን፡ māḥḍan , pluralisPl. መሓፅን፡ maḥāḍǝn «matricefr, vulvefr» ― Ms. BNFabb217, fol. 31r.
68
Leslau
ማሕፀን māḥǝḍan (pluralisPl. መሓፅን maḥāḍǝn , ማሕፃናት māḥǝḍānāt ) bosomen, womben, mother’s lapen, uterusen 226b
Substantivumsubst.[ סְאוֹן , aram. סֵינָא ܣܐܽܘܢܳܐ ; videasvid.Ges. thes. p. 932] pluralisPl. አሥእን፡ , አሥኣን፡ pro qua forma plerumque scribitur አሣእን፡ , calceusla, soleala( ὑπόδημα , σανδάλιον ) Matthaei Evangelium.Matth. 3,11 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,10 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 14,23 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 12,11 ; Deuteronomium.Deut. 33,25 ; Josuae liber.Jos. 9,3 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 12,3 ; Amosi prophetia.Am. 2,6 ; Hezekielis prophetia.Hez. 24,23 ; Jesaiae prophetia.Jes. 5,27 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 46,19 ; Judith liber apocryphus.Judith 16,9 ; ከመ፡ ይሑርዎ፡ በአሣእን፡ Jesaiae prophetia.Jes. 11,15 ; አሣእነ፡ ያክንት፡ Hezekielis prophetia.Hez. 16,10 varia lectiovar.; ፈትሐ፡ ሣእኖ፡ Ruth liber biblicus.Ruth 4,7 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 3,5 ; Deuteronomium.Deut. 25,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 20,2 ; ዘእንበለ፡ አሣእን፡ ἀνυπόδετος discalceatusla, nudis pedibuslaMichaei prophetia.Mich. 1,8 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 15,30 ; Jeremiae prophetia.Jer. 2,24 . Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: አሣእን፡ ዘ፡ ጫማ፡ śāʾn , pluralisPl. ʾaśʾǝn , ʾaśāʾn , ʾaśāʾǝn
Grébaut
ሣእን፡ śāʾn , pluralisPl. አሣእን፡ ʾaśāʾǝn «soulierfr» ― ጫማ፡ Ms. BNFabb217, fol. 53r.
133
Leslau
ሣእን śāʾn (pluralisPl. አሥእን ʾaśʾǝn , አሥኣን ʾaśāʾn , አሣእን ʾaśāʾǝn ) shoeen, sandalen 524a
Substantivumsubst., fem. et m. , pluralisPl. አዕይንት፡ [ עַיִן ܥܻܝܢ ܥܰܝܢܳܐ عَيْنٌ ]
1)oculusla, Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 21,24 ; fem. liber Jobi.Job 7,7 ; liber Jobi.Job 13,1 ; liber Jobi.Job 16,20 ; liber Jobi.Job 29,11 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 16,5 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,29 ; m. Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 1,8 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,8 ; Matthaei Evangelium.Matth. 6,22 ; Matthaei Evangelium.Matth. 6,23 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,15 ; Lucae evangelium.Luc. 11,34 ; (ad sensum) liber Jobi.Job 24,15 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,9 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,10 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 23,19 al.; በፍሡሕ፡ ዐይን፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 32,10 ; በሠናይ፡ ዐይን፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 32,12 ; ከመ፡ እኩይ፡ ዐይነ፡ ሰብእ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,13 ; አዕይንቲሃ፡ ድኩም፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 28 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 16,12 ; ትደዊ፡ አዕይንቲሃ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 29,17 ; ሚጥ፡ ዐይነከ፡ እምነ፡ ብእሲት፡ ሠናይት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 9,8 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 4,1 ; ይኔጽራ፡ አዕይንቲሁ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 17,7 ; ተሀይዳ፡ አዕይንቲሁ፡ Judith liber apocryphus.Judith 16,9 ; ከደኑ፡ አዕይንቲሆሙ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 13,15 ; ከሠተት፡ አዕይንቲሃ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 17 ; ፈትሐ፡ አዕይንቲሃ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 21,19 ; አንሥኡ፡ አዕይንቲሆሙ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 17,8 ; አልዐለ፡ አዕይንቲሁ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 13,10 ; ከብዱ፡ አዕይንቲሁ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 3,2 ; ታነብዕ፡ ዐይንየ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 13,17 ; ተሀውከት፡ ዐይንየ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 30,11 ; ይቀጽብ፡ በዐይን፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,13 ; ቅድመ፡ አዕይንቲከ፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 11,25 .
a) ዐይነ፡ በዐይን፡ oculo ad oculumla: ይትራአዩ፡ ዐይነ፡ በዐይን፡ Jeremiae prophetia.Jer. 39,4 ; Jesaiae prophetia.Jes. 52,8 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 14,14 .
b) ለዐይነ፡ sub oculolaalicujus i.e. coramlaaliquo: ለዐይንከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,23 ; Matthaei Evangelium.Matth. 6,1 Platt; Matthaei Evangelium.Matth. 22,5 ; Lucae evangelium.Luc. 16,15 (coll. አዕይንቲከ፡ ለአዕይንቲሁ፡ ይሬእያ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 41,3 ); Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 7 Enc.
c) ዐይን፡ ሕሙም፡ vel ሐማሚ፡ oculus aegerlavel inviduslaLucae evangelium.Luc. 11,34 romanae editionisrom.; Matthaei Evangelium.Matth. 20,15 ; eundem sensum habet ያአኪ፡ ላዕሌከ፡ ዐይኖ፡ invidebit tibilaDeuteronomium.Deut. 15,9 ; በዐይን፡ እኪት፡ ἀναιδεῖ ὀφθαλμῷ Regum liber biblicum I.1 Reg. 2,29 ; ዐይን፡ ዕቡይ፡ oculus superbuslaProverbiorum liber biblicus.Prov. 24,36 ; ዕቡየ፡ ዐይን፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 100,7 ; ዘይሬእዮሙ፡ ለሕዝብ፡ በዐይን፡ ሕጽጽት፡ qui hominesla(oculo vel obtutu exiguo intuetur i.e.) ut multum infra despectatlaF.N. 5.
e)Etiam ዐይን፡ oculuslavel አዕይንት፡ oculila(sicut عَيْنٌ ) dicitur
β)insidiatorla, ἐπίβουλος , Regum liber biblicum I.1 Reg. 29,4 .
f) ብንተ፡ ዐይን፡ pupilla oculilavideasvid. sub ብንት፡ columnacol.0518.
g) ቅጽበተ፡ ዐይን፡ nutus oculilai.e. momentumlatemporis videasvid. sub ቅጽበተ፡ columnacol.0475.
2)Varie transfertur oculus:
a)examenlabilancis (cfr. عَيْنٌ ): ከመ፡ እንተ፡ ታገብእ፡ ዐይነ፡ መዳልው፡ እሙንቱ፡ ὡς ῥοπὴ ζυγοῦ Jesaiae prophetia.Jes. 40,15 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 1,35 .
b)specieslavel imago insculptala, sculpturalasigilli: ዐይነ፡ ማኅተም፡ γλύμμα σφραγῖδος Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 28,11 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 28,21 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,27 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 45,11 .
c)dubius est sensus vocis ዐይን፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 36,31 , ubi Gr. ὤα habet (an circuluslaoculo similis?).
d)in libris ex Arabico translatis ዐይን፡ seq. Gen. significat ipselaille (sicut عَيْنٌ ), ut: እመ፡ ኢተረክበ፡ ዐይኑ፡ (sc. rei furto ablatae) ያገብእ፡ አምሳሊሁ፡ F.N. 35 aliud exemplum videasvid. sub ሕስት፡ col. 891. n. 1007
e) ዐይነ፡ ወርቅ፡ oculus vel species auri i.e. icterusla( morbus regiuslaq.d.), Lud.
3)fonsla, Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 15,27 ; Jacobi epistola.Jac. 3,11 ; Deus አቀመ፡ አዕይንቲሁ፡ ለተከዚ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 13,46 et Deg.; fortasse Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 21,7 ; translatetransl.: ተመክሮ፡ ዐይነ፡ ተመርሖ፡ ውእቱ፡ Mashafa Falasfa.Fal. f. 55. Eodem referendum est ዐይነ፡ ምድር፡ oculus terrae i.e. cavumlaut talpae, mustelae, Lud. auctore, auctoritateauct.Greg. (cfr. etiam Isenberg lexiconlex.amh. sub ዐይን፡ ).
ʿayn
Cross-references:
a) for ምኡከ፡ ዐይን፡ videasvid. ምኡክ፡ (Leslau)
b) for ቀልደደ፡ ዐይን፡ videasvid. ቀልደድ፡
I,1[ פתח ܦܬܚ فتح ] SubjunctivusSubj. ይፍታሕ፡
2)solverela, exsolverela, resolverela, vincula: መኑ፡ ፈትሐ፡ ማእሰሮ፡ liber Jobi.Job 39,5 ; Jesaiae prophetia.Jes. 58,6 ; Actus apostolorum.Act. 22,30 ; cingulum: ኢይፈትሑ፡ ቅናቶሙ፡ ( እምሐቌሆሙ፡ ) Jesaiae prophetia.Jes. 5,27 ; frenum Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 46,4 ; vestes: ኢንፈትሕ፡ አልባሲነ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 14,23 ; calceum: Ruth liber biblicus.Ruth 4,7 ; sigillum Apocalypsis Joannis.Apoc. 5,2 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 6,3 ; crinem: አንስት፡ ሶበ፡ ይጠመቃ፡ ሥዕርቶን፡ ይፍትሓ፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 26 ; corrigiam Marci Evangelium.Marc. 1,7 ; ፍታሕ፡ አሣእኒከ፡ እምእገሪከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 20,2 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 3,5 ; Josuae liber.Jos. 5,15 ; Actus apostolorum.Act. 7,33 ; anathema, fascinum Matthaei Evangelium.Matth. 16,19 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 8,3 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 95,4 ; vinctum vinculis: Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 22 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 48 ; ናሁ፡ ፈታሕኩከ፡ እምነ፡ መዋቅሕቲከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 47,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 104,18 ; Jesaiae prophetia.Jes. 14,17 ; Judith liber apocryphus.Judith 6,14 ; Matthaei Evangelium.Matth. 21,2 ; Evangelium Joannis.Joh. 11,44 ; ፈታሕኮኑ፡ እምሕማም፡ liber Jobi.Job 39,2 .
a)remissum redderela: ይፈትሕ፡ እደወ፡ ሰብእ፡ ἐκλύει Jeremiae prophetia.Jer. 45,4 .
b)solverela, dissolverela, resolverela, i.e.
α)discinderela, dirumperela, irritum facerela: ከመ፡ ይፍታሕ፡ ግብሮ፡ ለጋኔን፡ Epistola Joannis I.1 Joh. 3,8 romanae editionisrom.; ፈቲሐ፡ ፍኅረት፡ F.N. 24,3; ብእሲት፡ ዘኀደገት፡ ምታ፡ ወትፈትሕ፡ ሰብሳበ፡ ዘሕግ፡ not able to find explanation in abbreviation listKedr f. 78 ; praeceptum Matthaei Evangelium.Matth. 5,19 .
β)intermitterela: ፍታሕ፡ ጾመከ፡ በሰንበት፡ Expositio Fidei Nicenae, pars Sinodi.Exp. Fid. Nic.
d)absolverelaaliquem in judicio vel a peccato: ፍትሖሙ፡ ወስረይ፡ ኀጢአቶሙ፡ Maʃshafa Genzat.Genz. f. 68 ; Reg. Pach.; Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 160,3 .
3)controversiam dirimere i.e. jus dicerela, judicarela, dijudicarela, ፍትሑ፡ እስኩ፡ ለሊክሙ፡ liber Jobi.Job 13,8 ; Evangelium Joannis.Joh. 7,24 ; cumc. ለ፡ litigantium: ዘይፈትሕ፡ ለነ፡ liber Jobi.Job 9,33 (coll. Genesis liber Pentateuchi.Gen. 16,5 ); cumc.Acc.litigantium: Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 18,16 ; cumc. ማእከለ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 16,5 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31,53 ; Judicum liber.Jud. 11,27 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 24,13 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 24,16 ; Jesaiae prophetia.Jes. 5,3 ; cumc.Acc.sententiae: ፍትሑ፡ ፍትሐ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 21,12 ; Jesaiae prophetia.Jes. 59,4 ; 3 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 3,28 ; ይፈትሑ፡ ርቱዐ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 8,15 ; Lucae evangelium.Luc. 7,43 ; Evangelium Joannis.Joh. 7,24 .
a)jus dicerelavel judicium facerelaalicui i.e. ei jus redderela, ejus jus tuerila, cumc. ለ፡ pers.: አልቦ፡ ዘይፈትሕ፡ ሊተ፡ liber Jobi.Job 19,7 ; ፈቲሕ፡ ለጻድቅ፡ liber Jobi.Job 36,17 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 32,22 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,16 ; ፍትሑ፡ ለእጓለ፡ ማውታ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 1,17 ; Jesaiae prophetia.Jes. 49,4 ; Jesaiae prophetia.Jes. 51,22 ; Jeremiae prophetia.Jer. 5,28 ; Danielis prophetia.Dan. 7,22 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 7,9 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 53,1 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 81,3 ; ፍታሕ፡ ሊተ፡ ፍትሕየ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 20,12 ; vel ፍትሐኪ፡ እፈትሕ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 49,25 ; cumc. እምነ፡ ablaaliquo vindicare juslaalicui: ፍታሕ፡ ሊተ፡ እምኔሆሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 11,20 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,19 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,31 .
c)sententiam pronuntiarelacontra aliquem, cumc. ላዕለ፡ , ut: ፈትሐ፡ ላዕሌሃ፡ Lud. ex Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 5 Enc.
d)decernerela, sancirela, de legislatore: እግዚአብሔር፡ ፈትሐ፡ በሕግ፡ ብሊት፡ ከመ፡ ይምሐል፡ ብእሲ፡ በጽድቅ፡ F.M. 22,1; nec non de lege ipsa: ሕግ፡ ብሊት፡ ፈትሐት፡ (lege Veteris Testamenti sancitum est) ከመ፡ ይቅትሉ፡ ወሕግሰ፡ ሐዳስ፡ ኢፈትሐት፡ ከመዝ፡ F.M. 4,2.
i.q. كِيسٌ ( כִּיס ܟܺܝܣܳܐ ) crumenala, loculus numorumla: ፈትሐ፡ ኪሰ፡ ወአውጽአ፡ ባሕርያተ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 370.
Substantivumsubst.vinculumlaJudicum liber.Jud. 15,14 ; እበትክ፡ ማኅሜከ፡ Nahum.Nah. 1,13 ; ፈትሕዎ፡ ማኅሜሁ፡ ለአኪዮር፡ Judith liber apocryphus.Judith 6,13 .
I,1et I,2[ פתת ܦܬ فت ] 1) frangerela, confringerela, diffringerela: ነፋስ፡ ዘይፌትቶ፡ ለኰኵሕ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 19,11 ; ትፌትቶ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 2,6 .
2)in specie frangerelapanem, ኢይፌትቱ፡ ሎሙ፡ ኅብስተ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 16,7 ; Matthaei Evangelium.Matth. 26,26 ; Marci Evangelium.Marc. 6,41 ; ወፈቲቶ፡ ወሀበ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 14,19 ; እንዘ፡ ይፈትት፡ ኅብስተ፡ Lucae evangelium.Luc. 24,35 ; Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 9 ; ፈትት፡ ኅብስተከ፡ ለርኁብ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 14 ; ጸሎተ፡ ፈትቶ፡ oratio fractionis (panis) Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 165,4 ; Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 169,2 (Renaudot I p. 540).
3)frangere rem distribuendam, deinde distribuerela,
a)tribuerelavel assignarelaportionemlacibi aliusve rei alicui, cumc.duplexdupl.Acc.: ወፈተቶ፡ ፍተ፡ ዘዘልፍ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 52,34 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 47,22 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 19,42 .
b)donarelaalicui donum, cumc.duplexdupl.Acc.: የሀቦ፡ ንጉሥ፡ ብዙኀ፡ ይፈትቶ፡ (v. ይፍተቶ፡ , sic) ዕሤተ፡ ዘሞአ፡ Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 3,5 ; ወፈተቶ፡ ἔδωκεν αὐτῷ δόματα Esther, liber biblicus (apocr.).Esth. apocr. 1. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ፈተተ፡ ዘ፡ ቈረሰ።
, rarius ፈትወ፡ ( Actus apostolorum.Act. 25,25 Platt; Deuteronomium.Deut. 14,26 al.) I,1[ פתה ܦܬܐ فتا ; origo est in dilatandolaet aperiendo;lainde derivatur inhiarela] SubjunctivusSubj. ይፍተው፡ vel ይፍቶ፡ et ይፍትው፡ vel ይፍቱ፡ , cupirela, concupiscerela, appeterela, desiderarela, exoptarela, ἐπιθυμεῖν , cumc.Acc.Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 20,17 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 34,24 ; ፈቲውየ፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 16,15 varia lectiovar.; Deuteronomium.Deut. 5,18 ; Deuteronomium.Deut. 7,25 ; Deuteronomium.Deut. 12,20 ; Deuteronomium.Deut. 14,26 ; Josuae liber.Jos. 7,21 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 2,16 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 3,21 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 44,13 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 118,40 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 6,2 ; ኢትፍቱ፡ መባልዕቲሁ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 23,6 ; እመ፡ ወሀብካሃ፡ ዘትፈቱ፡ ለነፍስከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,31 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 6,14 ; ዘይፈትዋ፡ ለመንሱት፡ ὁ ἀγαπῶν κίνδυνον Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,26 ; እዝነ፡ ማእምር፡ ትፈቱ፡ ጥበበ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,29 ; ኢፈተውኩ፡ መሥዋዕተከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 43,24 , ፈተውዋ፡ ἐγένοντο ἐν ἐπιθυμίᾳ αὐτῆς not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,8 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 6,2 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 39,8 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 3,1 ; ad Galatas epistola Pauli.Gal. 5,17 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 10,6 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,28 ; ፈተዉ፡ ፍትወተ፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 11,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 105,15 ; cumc. በ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 15,4 ; cumc.Acc.et SubjunctivusSubj.verbi: ፈተዋ፡ በነፍሱ፡ ይስክብ፡ ምስሌሃ፡ Judith liber apocryphus.Judith 12,16 ; Lucae evangelium.Luc. 22,15 ; cumc.SubjunctivusSubj.verbi: Matthaei Evangelium.Matth. 13,17 ; Lucae evangelium.Luc. 15,16 ; Lucae evangelium.Luc. 16,21 ; Lucae evangelium.Luc. 17,22 ; እምፈተውኩ፡ ለልየ፡ እትጐርዐይ፡ liber Jobi.Job 30,24 ; ከመ፡ ይፈቱ፡ ኅጽው፡ ወለተ፡ ድንግለ፡ ከማሁ፡ ዘይፈቱ፡ ያዕምፅ፡ ፍትሐ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,4 ; ይፈትዉ፡ ያእምሩ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 58,2 ; sequensseq. ከመ፡ cumc.SubjunctivusSubj.: Deuteronomium.Deut. 18,6 ; cumc.Acc.Infin.: Actus apostolorum.Act. 25,25 ; ኢትፍቱ፡ ሀልዎ፡ ምስሌሆሙ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 24,1 .
b)voluptatemlaperciperelaCanticum Canticorum.Cant. 2,3 .
I,1[ מהר , مهر ] SubjunctivusSubj. ይፍኀር፡ (F.N. 24,2), desponderela, desponsarelafeminam, cumc.Acc.personapers.et ለ፡ Dat.:
b)sibi, sive omisso Dat.: Deuteronomium.Deut. 20,7 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 92 ; sive adjecto ሎቱ፡ sibila: እፍኅረኪ፡ ሊተ፡ ብእሲተ፡ Hosea.Hos. 2,21 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 28. Nota definitionem: ፍኂር፡ ኪዳን፡ ውእቱ፡ ወተስፋ፡ ዘይቀድም፡ እምአውስቦ፡ ወይከውን፡ በመጽሐፈ፡ መልእክት፡ ወዘእንበለ፡ መጽሐፍ፡ F.N. 24,3. Quomodo differat a ሐፀየ፡ vid. columnacol.140. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ፈኀረ፡ ዘ፡ ሐጨ።
fodere videasvid. sub ፈሀረ፡
desponsarelavideasvid. sub ፈኀረ፡
I,1[prima notio est in dissecandola(cfr. ሐጸየ፡ ሐጸጸ፡ ኀጸወ፡ ); hincprovenit notio dividendila, ut in חָצָה , חֲצִי ; حِصَّةٌ portiola; حَصَّ III IV portionem deditlaalicui; حَظٌّ portiola, in spec. boni, felicitas, bona sorsla, حَظِيَ (bonam sortem nactus est) dignitate, honore, aestimatione usus estla; at in Geez notio restricta est ad portionem a sponso sponsae datamlavideasvid. ሕፄ፡ ; inde ሐፀየ፡ filiae vel futurae uxori portionem ratam assignarela; amh. አዎ፡ ] SubjunctivusSubj. ይሕፂ፡
1)donum sponsalicium darela: የሐፂ፡ ሕፄሃ፤ ይሁብ፡ ለአቡሃ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,16 .
2)dono sponsaliciola n. 140emerela(i.e. despondere) aliquam sibi vel alii: ብእሲትየ፡ እንተ፡ ሐፀይክዋ፡ በምእት፡ ቍልፈት፡ ( ἔλαβον ) Regum liber biblicum II.2 Reg. 3,14 ; parentesla ሐፀዩ፡ ሎቱ፡ ብእሲተ፡ እምዐበይተ፡ ቤተ፡ ንጉሥ፡ Gadela Za Michael.Gad. Za Mich. ; Gadela Tacla-Zion.Gad. T. Zion ; ለአከ፡ ንጉሥ፡ ይሕፅያ፡ ሎቱ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 272 ; ለእመ፡ ኢኮነ፡ ታሕተ፡ ምልክና፡ ካልኡ፡ ይከውኖ፡ ( ei permissum estla) ከመ፡ ይሕፂ፡ ለርእሱ፡ እመአኮ፡ በርእሱ፡ አው፡ በመጽሐፈ፡ መልእክቱ፡ አው፡ በዘ፡ ይሠምሮ፡ ለከዊነ፡ ዐራቂ፡ F.N. 24,2. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ፈኀረ፡ ሐፀየ፡ ብ፡ አዎ።
ḥaḍaya , ሐጸየ፡ ḥaṣaya
Grébaut
ሐጸየ፡ ḥaṣaya I,1 የሐጺ፡ , ይሕጺ፡ «faire les fiançaillesfr, fiancerfr» ― አጨ፡ Ms. BNFabb217, fol. 31r.
38
Leslau
ሐፀየ ḥaḍaya , () ሐጸየ፡ ḥaṣaya (yǝḥḍi) betrothen, affianceen, be engageden (to marry), give the dowryen (the boy’s or the girl’s parents) 226b
I,1[ מהר , مهر ] SubjunctivusSubj. ይፍኀር፡ (F.N. 24,2), desponderela, desponsarelafeminam, cumc.Acc.personapers.et ለ፡ Dat.:
b)sibi, sive omisso Dat.: Deuteronomium.Deut. 20,7 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 92 ; sive adjecto ሎቱ፡ sibila: እፍኅረኪ፡ ሊተ፡ ብእሲተ፡ Hosea.Hos. 2,21 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 28. Nota definitionem: ፍኂር፡ ኪዳን፡ ውእቱ፡ ወተስፋ፡ ዘይቀድም፡ እምአውስቦ፡ ወይከውን፡ በመጽሐፈ፡ መልእክት፡ ወዘእንበለ፡ መጽሐፍ፡ F.N. 24,3. Quomodo differat a ሐፀየ፡ vid. columnacol.140. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ፈኀረ፡ ዘ፡ ሐጨ።
detergerela, raderelavideasvid. sub ፈሐቀ፡
I,1[Lud. duas radices statuit scilicetsc. ፈሐቀ፡ tornavitlaet ፈኀቀ፡ fricuitla, at tornandilasignificatus haud primarius est, neque ulla est causa, cur radicem in duas dividamus. Conferenda videtur radix cum מְחַק محق محج ( محن محص محس መሐነ፡ ) al.]
1)abstergerela, detergerela, raderela, deraderela, eraderela, abraderela,
a)vulnera panno: ፈሐቁ፡ ቍስሎ፡ በአፅርቅተ፡ ጸጕር፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 12 Enc.
b)scripturam delendam: ዘሰረቆ፡ ወዘፈሐቆ፡ (sc. hunc librum) ወዘሄዶ፡ ውጉዘ፡ ለይኩን፡ not able to find explanation in abbreviation listKedr f. 90 ; Deg.; aliâs passim in subscriptionibus librorum Mss.
2)radula expolirela, scalpro sculperela, caelo caelarela, videasvid.nomina derivata. Radices Abbadianae (collectio radicum Geez linguae Mss.).Rad. Abb.: ፈሐቀ፡ ዘ፡ ኰላ፤ ፋቀ።
nomen agentisn. ag.sponsala, Matthaei Evangelium.Matth. 1,16 ; Matthaei Evangelium.Matth. 1,19 Platt; ፈኃሪሃ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 15 ; ፈኃሪ፡ አው፡ ዘተፍኅረት፡ F.N. 24,2; in pluralisPl. ፈኃርያን፡ sponsilai.e. sponsuslaetlasponsala: ለእመ፡ ሞተ፡ ፩ እምፈኃርያን፡ ቅድመ፡ አውስቦቱ፡ F.N. 42,3.
nomen agentisn. ag.sponsala, Matthaei Evangelium.Matth. 1,16 ; Matthaei Evangelium.Matth. 1,19 Platt; ፈኃሪሃ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 15 ; ፈኃሪ፡ አው፡ ዘተፍኅረት፡ F.N. 24,2; in pluralisPl. ፈኃርያን፡ sponsilai.e. sponsuslaetlasponsala: ለእመ፡ ሞተ፡ ፩ እምፈኃርያን፡ ቅድመ፡ አውስቦቱ፡ F.N. 42,3.