Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

II,1

1)intingere^la: አጥመቁ፡ አፅርቅተ፡ ዘሠቀ፡ ጸጕር፡ ውስተ፡ ብሒእ፡ ; abluendi^lacausa: ;

2)baptizare^la, et et ; de baptismo ; ; ; ; ; ; ; 1 ; ; ; φωτίζειν ( illuminare^lai.e. baptizare^la) ; አጥመቆሙ፡ በስመ፡ አብ፡ ወወልድ፡ ወመንፈስ፡ ቅዱስ፡ ; ; ግሙራ፡ ኢመፍትው፡ ያጥምቃ፡ አንስት፡ ; ; n. 1218 ለእመ፡ ተዳደቆ፡ ግብተ፡ ደዌ፡ ያጥምቅዎ፡ ፍጡነ፡ F.M. 27,3; ሶበ፡ ተወልደ፡ ሕፃን፡ ጥዑየ፡ ይትዐገሡ፡ አጥምቆቶ፡ F.M. 27,3; በእንተ፡ ዘይደሉ፡ ያጥምቅዎ፡ ዳግመ፡ F.M. 27,7; etiam baptismi: ከመ፡ ያጥምቆሙ፡ ጥምቀተ፡ ክርስትና፡ ; : ; ; ; Deus አጥመቃ፡ ለምድር፡ በማየ፡ አይኅ፡ ወኀፀባ፡ እምኵሉ፡ ርስሐት፡ ; etiam de ritu adspergendi^la: si quis iterum in ecclesiam recipitur ይግበር፡ ሎቱ፡ ካህን፡ ጸሎተ፡ ቄድር፡ በማይ፡ ወበዘይት፡ ወያጥምቆ፡ ወያስተስሪ፡ ሎቱ፡

ላዕለ ተሰምዐ

frequentissima [e.q. על , ܥܰܠ , عَلَى , amh. ላይ፡ ]; suffixa per ê^lasibi subjungit, ut ላዕሌየ፡ , ላዕሌከ፡ caet. ( gramm.§ 167,3)

1)super^la, supra^la( ἐπὶ et ὑπέρ ), et de statu quietis et de motu in superiorem loci partem: ቆመ፡ ዕዝራ፡ ላዕለ፡ መከየድ፡ ዘዕፅ፡ ; አዕረፈት፡ በረከት፡ ላዕለ፡ ያዕቆብ፡ ዲበ፡ ርእሱ፡ ; ከመ፡ ይኅድር፡ ፍርሀተ፡ ዚአሁ፡ ላዕሌክሙ፡ ; ; ተጽእነ፡ ላዕለ፡ ኪሩቤል፡ ; ሰጥሐ፡ ላዕለ፡ expandere super^la ; ሐጸረ፡ ላዕለ፡ circumsepire super^lai.e. sepimento munire^la ; ተዐየነ፡ ላዕለ፡ obsidere^la ; መጽአ፡ መንፈሰ፡ እግዚአብሔር፡ ላዕሌየ፡ ; መንፈሰ፡ እግዚአብሔር፡ ላዕሌክሙ፡ ; ; መጽአ፡ ሞት፡ ላዕለ፡ ኵሉ፡ ሰብእ፡ ; ነጸረ፡ ላዕለ፡ ; ዘይወግር፡ እብነ፡ ላዕሌሁ፡ ; ዘረወ፡ ላዕለ፡ ; ዘርአ፡ ላዕለ፡ n. 57 ; saepius መጽአ፡ vel በጽሐ፡ ላዕለ፡ supervenit alicui^la, ei accidit^laut ; ; etiam de transeundo super aliquid usurpatur ላዕለ፡ (alias እንተ፡ ላዕለ፡ ) ut ላዕሌየ፡ ኀለፈ፡ መቅሠፍትከ፡ ; . In specie dicitur

a)de vestibus^la, quae alicui superindutae sunt, quas gestat: ; ( ዐጽፍ፡ ዘላዕሌሁ፡ ); .

b)de re gravi, quae oneri^laest super aliquo; ከብደ፡ , ዕፁብ፡ ; ኮነት፡ እዴሁ፡ ላዕለ፡ ኢሎፍሊ፡ ; ትሕዝብተ፡ ሞት፡ ላዕለ፡ ኵሉ፡ እጓለ፡ እመሕያው፡ ; inde de debito^laet officio^la, quod alicui incumbit: ለእመ፡ ክህደ፡ ተለቃሒ፡ ዘቦ፡ ላዕሌሁ፡ ዕዳ፡ ; ዘሀለወ፡ ላዕሌሁ፡ ልቃሕ፡ qui mutuum debet^la, ; እስመ፡ ላዕሌከ፡ ዝነገር፡ ; ዘላዕሌሁ፡ ማኅተም፡ ἦν ἐπὶ τοῦ δακτυλίου ; ሕሩም፡ et ተሐረመ፡ ; deinde ላዕለ፡ እደ፡ ብእሲ፡ vel ላዕለ፡ nudum significat ejus munere^la, eo duce^la, sub ejus auspiciis^la: ላዕለ፡ እዴሁ፡ δι᾽ αὐτοῦ Platt; (Hierosolyma diruta sunt imperante Vespasiano) ላዕለ፡ እደ፡ ወልዱ፡ ጢጦስ፡ ; ላዕለ፡ ይታመር፡ ἐν χειρὶ Ἰθάμαρ ; ; ላዕለ፡ እምሔው፡ ይትዐቀብ፡ ὑπὸ ἐπιτρόπους ἐστί .

c)de superaddendo ad^laaliquid: ; ; ከመ፡ ኢትንሣእ፡ ብእሲተ፡ ላዕሌሆን፡ .

d)ut in sermone arab., de conditione^la, cui pactum superinstruitur: ወተካየዶ፡ ላዕለዝ፡ et sub hac conditione foedus cum eo fecit^la

e)ex adverso^la, e regione^la(ductum de imminendo super rem) .

f)de imperio in^laalios et de praestantia super^laalios, ut: ነግሠ፡ ላዕለ፡ q.v., ተሠይመ፡ ላዕለ፡ q.v.; ቆመ፡ ላዕለ፡ ; ; አንተ፡ ኩን፡ ላዕለ፡ ኵሉ፡ ቤትየ፡ ; ሤሞ፡ ላዕለ፡ 41,33; ; ; ; ; በእንተ፡ ክብረ፡ ቀሲስ፡ ላዕለ፡ ካልኣን፡ de praestantia sacerdotis super alios^la,

g)rarius de objecto sermonis ( de^la): ላዕሌክሙ፡ ተነበየ፡ περὶ ὑμῶν de vobis^la, ; ግሙራ፡ ኢተሰምዐ፡ ነገር፡ ዘከመዝ፡ ላዕለ፡ ሶስና፡ , scilicet ubi sermo de aliquo idem est ac sermo contra aliquem; inde ሠሐቀ፡ et ተሳለቀ፡ ላዕለ፡ q.v. ገብረ፡ ኵነኔ፡ ላዕለ፡ q.v.

h)rarius de causa ( ob^la, propter^la ἐπὶ ): ኢትትላጸዩ፡ ርእሰክሙ፡ ላዕለ፡ ዘሞተ፡ ἐπὶ νεκρῷ ; ; ; .

2)confinii et propinquitatis vim habet ad^la, apud^la, in^la(germ. an^deet bei^de): ላዕለ፡ ባሕር፡ ad mare^la ; አልቦ፡ ሥርወ፡ ላዕሌሁ፡ in eo^la ; እመ፡ ኀባእኮ፡ ላዕሌከ፡ παρὰ σεαυτῷ ; ከመ፡ ኣርኢ፡ ኀይልየ፡ ላዕሌከ፡ ἔν σοι ; ብንያም፡ በከየ፡ ላዕለ፡ ክሣዱ፡ ; saepius ኀደረ፡ ላዕለ፡ ብእሲ፡ ubi Graecus habet ἔν τινι ut ; ; ; ሚላዕሌነ፡ τί πρὸς ἡμᾶς ; ; .

3)de fine, in quem actione intenditur: in^la, ad^la, maxime contra^la, adversus^laet erga^la( Dat. commodi^laet incommodi^la); frequentissimus est his praepositionis usus: እመ፡ መላሕከ፡ መጥባሕተ፡ ላዕለ፡ ዐርክከ፡ ; ይሔልዩ፡ እኩየ፡ ላዕለ፡ እግዚአብሔር፡ ; ንብብ፡ ቃለ፡ ላዕለ፡ እግዚአብሔር፡ ; ዐርገ፡ ላዕለ፡ አህጉር፡ ; ናሁ፡ አነ፡ ላዕሌከ፡ ; እደዊሁ፡ ላዕለ፡ ኵሉ፡ ; ; እለ፡ የኀሥሡ፡ ላዕለ፡ እግዚእየ፡ እኪተ፡ ; ቆሙ፡ ላዕሌየ፡ ; praeterea verba አሕሠመ፡ , አስምዐ፡ , ገብረ፡ , አበሰ፡ , ጌገየ፡ , ተምዕዐ፡ , verba dimicandi^laet alia; in bonam partem: ዘንተ፡ ጽድቀ፡ ግበሪ፡ ላዕሌየ፡ ; ያሤኒ፡ ላዕሌኪ፡ ; ግበሩ፡ ምጽዋተ፡ ወምሕረተ፡ ላዕለ፡ ቢጽክሙ፡ ; ይከውን፡ ሣህል፡ ላዕሌሆሙ፡ ; ይጼሊ፡ ላዕሌከ፡ ὑπέρ σου ; ut: n. 58 በእንተ፡ ምንት፡ ገብረ፡ እግዚአብሔር፡ ላዕሌነ፡ ዘንተ፡ ἡμῖν ; ከመ፡ ትሠኒ፡ ላዕሌኪ፡ ἵνα εὖ γένηταί σοι ; ኄራነ፡ ኮኑ፡ ላዕሌነ፡ . Dicunt: እኩይ፡ ላዕሌየ፡ mihi displicet^la ; ተኈለቈት፡ ኀጢአት፡ ላዕለ፡ ኵሉ፡ peccatum omnibus annumeratum est^la ; ጸሐፈ፡ ላዕለ፡ assignare alicui^la ; . – ላዕለ፡ creberrime componitur cum በ et እንተ፡ et እምነ፡

III,1

1)audiri^la ; ; ; ; ; ተሰምዐ፡ ዝንቱ፡ ውስተ፡ እዝነ፡ እግዚአብሔር፡ ; ; ኢይሰማዕ፡ እንከ፡ ዐመፃ፡ በውስተ፡ ምድርኪ፡ ; ; ; ; ; ተሰምዐ፡ በውስተ፡ አሕዛብ፡ ከመ፡ ; ግሙራ፡ ኢተሰምዐ፡ ነገር፡ ዘከመዝ፡ ላዕለ፡ ሶስና፡ .

a)exaudiri^la: ተሰምዐ፡ ጸሎቶሙ፡ ; .

b)ad aures^laalicujus pervenire^la, nuntiari^la: በኀበ፡ ; (c. በላዕለ፡ de^la); .

c) ይሰማዕ፡ ድምፀ፡ ሠሐቆሙ፡ ከመ፡ ንቃወ፡ አፍራስ፡ sonus risus eorum sicut hinnitus equorum adiebatur^la( war anzuhören wie^de)

d)audientiam facere^la: ቃለ፡ ጠቢብ፡ ይሰማዕ፡ በውስተ፡ እንግልጋ፡ ζητήσεται .

2)palam fieri^la, percrebescere^la, in vulgus emanare^la, divulgari^la: ተሰምዐ፡ ስምከ፡ እስከ፡ ርኁቅ፡ ደሰያት፡ ; ሶበ፡ ተሰምዐ፡ ዜናሁ፡ ኀበ፡ ነገሥተ፡ ምድር፡ n. 338 ; ተሰምዐ፡ ስምኪ፡ ውስተ፡ አሕዛብ፡ ἐξῆλθε ; ; ; ; .

3)nominis famam adipisci^la, celebrari^la: (Christo in Bethlehem nato) ተሰምዐት፡ ምድር፡ ዘይሁዳ፡ ወኤፍራታ፡ ; ወይሰማዕ፡ ስምየ፡ በኵሉ፡ አሕዛብ፡ ἐπιφανές ; ኢኮነ፡ እምዮም፡ ዘተሰምዐ፡ ጥበብኪ፡ πρόδηλος .

ተጸልአ

III,1

1)odio haberi^la, odiosum^lavel in odio esse^laalicui: ርእየ፡ ከመ፡ ትጸላእ፡ ልያ፡ ; ; ; ; በኀበ፡ pers., ab aliquo vel alicui: ዘተጸልአ፡ በኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ; እስመ፡ ዕሩየ፡ ተጸልኡ፡ በኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ረሲዕኒ፡ ወርስዓኑ፡ .

2)se invicem odisse^la: ይጸልኡ፡ በበይናቲሆሙ፡ ; ግሙራ፡ ኢይጸልኡ፡ ምስለ፡ ቢጾሙ፡ (si quidem lectio sana est). n. 1261

ኢ

particula negandi [hebr. אִי ; utrum አይ፡ ejusdem particulae negativae forma antiquior an interrog. sit, dubium videtur]. Non absolute ponitur ( አኮ፡ , አልቦ፡ ), sed negandis sive enunciationibus sive singulis nominibus adhibetur. Verbo nominive, cui vim negativam tribuit, praefigi solet, ut: ኢይገብሩ፡ , sed accedente particula enclitica eam a suo verbo vel nomine separare licet, ut: ወኢሂ፡ ትትዌሰክ፡ ወኢሂ፡ ተሐጽጽ፡ ; ; Platt, ኢኬ፡ ትዘሀሩ፡ ( ); Vim negativam tribuit

1)enunciationi

a)simplici: non^la, haud^la, et praedicato praefigitur, ut: ኢያውሥአ፡ (pro ኢአውሥአ፡ gramm.§ 48,5) ኢየሱስ፡ ቃለ፡ ; ; ኢያድኅነኪ፡ አምላክኪ፡ ; ; ; ; ; ; ኢታአምሩኑ፡ ; ; ዓዲሁ፡ አንትሙኒ፡ ኢለባውያን፡ አንትሙ፡ ; rarius alii sententiae parti, quae emphaseos causa praedicato praemissa est, praefigitur, ut: ኢሰማየ፡ የዐርጉ፡ ወኢምድረ፡ ይበጽሑ፡ ; quamquam tum ante praedicatum vel ዘ፡ interponere amant, ut: አመ፡ ኢበዝንቱ፡ ደብር፡ ወኢበኢየሩሳሌም፡ ዘይሰግዱ፡ Platt; vel particulam ኢ፡ repetere ; ; ; ; ኢሊተ፡ ኢይኩን፡ ወኢላቲ፡ ^b,26; ; ኢኬ፡ ንዋይ፡ ኢይበቍዕ፡ vel ኢኬ፡ አብ፡ ኢይቤዙ፡ ወልዶ፡ ; etiam ወኢሂ፡ ኢይክሎ፡ Platt; enunciationum earum, in quibus vel praedicatum vel copula subjecti et praedicati omissa sunt, exempla sunt: ገብረ፡ እኩየ፡ ወባሕቱ፡ ኢከመ፡ ነገሥተ፡ እስራኤል፡ ; ወኢጽንዐ፡ ሰማይ፡ ላዕሌሁ፡ .

b)prohibitivae vel dehortatoriae: ne^la, Subjunctivo, ኢይኩንከ፡ ዕፁበ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; et ከመ፡ ኢ፡ seq. : ; ; ; ; ; .

2)nominibus,

a)Infinitivis: ኢለነዲቅ፡ አብያተ፡ ወኢለነቢር፡ ህየ፡ ; ; ; ; ; በእንተ፡ ኢዐቂቦቱ፡ ላቲ፡ F.N. 29.

b)cuivis nomini et abstracto et concreto (lat.: in^la-): ኢሕዝብየ፡ ; ኢአማኒ፡ incredulus^laF.N. 24,5; ኢምሒከ፡ ሥጋ፡ ἀφειδία σώματος 23 Platt; ኢዘምዎ፡ ἐγκράτεια ; ኢአሚኖቶሙ፡ ἀπιστία αὐτῶν ; በኢያእምሮ፡ ; በኢድልወትነ፡ ob indignitatem nostram^la

a)Ubi enunciationis negativae pars aliqua e pluribus membris copula ወ፡ conjunctis composita est, ante singula membra ኢ፡ repetere amant ( nec^la- nec^la): በሓውርት፡ ኀበ፡ ኢያአምሩ፡ ኢእሙንቱ፡ ወኢአበዊሆሙ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ኢይከውኑ፡ ዐዚዛነ፡ ወኢልዑላነ፡ ; ኢይንሣእ፡ ኢፈትለ፡ ወኢቶታነ፡ ; ; ; ; ; ኢተግሕሣ፡ ኢለየማን፡ ወኢለፀጋም፡ ; ^b,26.

b)etiam ubi primo loco aliae negationes (atque ኢ፡ ) positae sunt, ut: እለ፡ አልቦሙ፡ አብ፡ ወኢእም፡ ወኢአዛዚ፡ F.N. 24,3; in specie ubi praepositioni ዘእንበለ፡ sine^la, plura nomina subjuncta sunt, alterum tertiumve non per ወ፡ sed per ወኢ፡ annectere solent: ዘእንበለ፡ ነፍስ፡ ወኢነሶሳው፡ ; ዘእንበለ፡ ምክንያት፡ ወኢአበሳ፡ absque causa et culpa^laF.M. 12,2; ዘእንበለ፡ ነጽሮ፡ መልክዐ፡ ብእሲት፡ ወኢሁከት፡ ዘኅሊና፡ F.M. 14,1; ; .

c) ወኢ፡ vel ወኢሂ፡ ወኢ – ሂ፡ ወኢ – ኒ፡ nec^la, neque^la ; ; ; ; ; ; ; ; n. 716 ኢ፡ – ወኢ፡ , ወኢ፡ – ወኢ፡ , ኢሂ፡ – ወኢሂ፡ , ኢ – ኒ፡ – ወኢ – ኒ፡ nec^la- nec^la ; ; ; ; ; ; ; ; ኢመኑ፡ vel ወኢመኑሂ፡ nemo^la, ኢምንት፡ , ወኢምንት፡ , ወኢምንትሂ፡ nihil^la መኑ፡ et ምንት፡ ; ወኢአሐዱ፡ ne unus quidem^la, nullus^lasub አሐዱ፡ ; ኢ፡ – ኵሉ፡ vel ኵሉ፡ ኢ፡ nullus^la, nihil^lavid. ኵሉ፡ ; ኢ፡ – ጥቀ፡ vel ጥቀ፡ – ኢ፡ ne^la– quidem^la ጥቀ፡ ; ኢ፡ – እንከ፡ non amplius^lavid. sub እንከ፡ ; ዓዲ፡ ኢ፡ nondum^la ዓዲ፡ ; ግሙራ፡ ኢ፡ et ኢ፡ – ግሙራ፡ numquam^la ግሙራ፡

also አይ፡

ግሙን

contaminatus^la, pollutus^la, immundus^la: ምድር፡ ግምንት፡ ; ልሳን፡ ግሙን፡ ; ግሙን፡ ቍርባኖሙ፡ ለኃጥኣን፡ ; ኵሉ፡ ፍናዊሆሙ፡ ግሙናን፡ ; ; ግሙናነ፡ መንፈስ፡ ; Ssal. Req.

ግሙን

ግሙድ

abscisus^la, dissectus^la, truncatus^la, detruncatus^la: ቶማስ፡ ዘአባላቲሁ፡ ግሙድ፡ Enc.; ያዕቆብ፡ ግሙድ፡ ; Enc.; Sx. Enc.

ግማለዲን

gǝmāladdin m. (personal name) ወእምድኅረዝ፡ ሤሞ፡ ንጉሥ፡ ለግማለዲን፡ ወአንገሦ፡ ላዕለ፡ ኵሉ፡ ምድረ፡ ተንባላት፡ ህየንተ፡ እኁሁ፡ ሰብረዲን፡ ʿDopodiché il re mise in carica Gemāladdin, lo fece re su tutta la terra dei musulmani al posto del fratello Sabraddin^itʾ 76:20-21 (ed.) 77 (tr.) ወግማለዲንሂ፡ ንጉሠ፡ ተንባላት፡ ʿQuanto a Gemāladdin, re dei musulmani^itʾ 80:12 (ed.) 81 (tr.) (ʿPersonaggio non citato nelle cronache musulmane sulla dinastia Walasmaʿ, 24 ; su di esso in questo testo cf. 144-145; 185 .ʾ 77 n. 8 (tr.) )

ግማስ

(etiam ግማሽ፡ ) amharizans [vid. Isenb. sub ገመሰ፡ p. 171]: frustum^la, frustulum^lapanis: ግማሸ፡ ኅብስት፡ ; አሐደ፡ ኅብስተ፡ አው፡ ግማሰ፡ ኅብስት፡ Ssal. Req.

ግማስ

ግማኔ

et contaminatio^la, pollutio^la, immunditia^la, res impura^la: እምኵሉ፡ ግማኔ፡ ኀጢአት፡ ; ምናኔ፡ ወግማኔ፡ ; ; ግማኔ፡ ዛቲ፡ ; ; ግማኔ፡ ነፍስ፡ ; በግማኔሆሙ፡ ዘገብሩ፡ ; ; ; ; በግማኖሙ፡ (v. በግምኖሙ፡ ) .

ግማኔ

ግማድ

, m. et fem. , ግማዳት፡ segmentum^la, frustum^la: ግማደ፡ ሥጋ፡ ( fem. ) ; ; ደይ፡ ውስቴታ፡ ግማዳተ፡ ዘኵሉ፡ አባል፡ ; ግማድ፡ ዘተርፈ፡ እምዕፅ፡ ; በግማደ፡ ልብሱ፡ ( ሐስየ፡ ); : ግማዳተ፡ አብድ፡ ( ቅንጣብ፡ ).

ግማድ

Search

Input

Keys Combinations

Hold and choose