Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

dol bell^en (see also the comments below) ዶል፡ ፩ ‘1 campana,^it’ 43 VI l. 28 (ed.), 36 l. 26 (tr.); ወዶል፡ ዘብርት፡ ፩[፡] ወቃጽል፡ ፫[፡] ‘1 campana in metallo, 3 campanelli da chiesa,^it’ 64 l. 12–13 (ed.), 53 l. 19–20 (tr.) (‘Verosimilmente riconducibile al più comune termine dawal. Si veda l’incipit degli Atti di Marqoryos (2.II) wanaqawa dola maśgart.’ 46b; ‘I codici hanno ዶል . La forma usuale, non solo in gəʼəz ma anche in amarico e tigrino è ደወል . In seno ai codici che contengono il corpo paolino cʼè il manoscritto “Comboniani A2“ del XVI, proveniente dallʼEritrea (cf. 2–3), che ha la forma ዶል .’ 42 (154) n. 75) dol bell^en (see also the comments below) ዶል፡ ፩ ‘1 campana,^it’ 43 VI l. 28 (ed.), 36 l. 26 (tr.); ወዶል፡ ዘብርት፡ ፩[፡] ወቃጽል፡ ፫[፡] ‘1 campana in metallo, 3 campanelli da chiesa,^it’ 64 l. 12–13 (ed.), 53 l. 19–20 (tr.) (‘Verosimilmente riconducibile al più comune termine dawal. Si veda l’incipit degli Atti di Marqoryos (2.II) wanaqawa dola maśgart.’ 46b; ‘I codici hanno ዶል . La forma usuale, non solo in gəʼəz ma anche in amarico e tigrino è ደወል . In seno ai codici che contengono il corpo paolino cʼè il manoscritto “Comboniani A2“ del XVI, proveniente dallʼEritrea (cf. 2–3), che ha la forma ዶል .’ 42 (154) n. 75)

ዶል

ዶረ

i.q. دار דוּר in orbem ire^la, Ges. thes. p. 330.

ዶርቃስ

( ዶረካስ፡ rom.) δορκάς .

ዳር ዴር

, ዴር፡ , ዱር፡ vid. omnia sub ዶረ፡ ዶረ፡

ዶር ዶር ዶር

دُرٌّ margaritae^la: ታቦት፡ ዘዶር፡ እንተ፡ ይእቲ፡ እግዝእትነ፡ ማርያም፡ Lit. Mar. Mss. (deest in impressa); ወማእከሌሆሙ፡ ታቦተ፡ ዶር፡ ዘስርጉት፡ በሡራኄ፡ ጸዳል፡ („ubi felix beatorum status in coelo describitur“ Lud.; perperam Lud. arcam generationis^lainterpretatur). — Voc^la. Ae^la.: ዶር፡ ብ፡ እሳተ፡ መለኮት፡ ወርቅሂ፡ ይ፡ ደረረ፡ margaritae^la ደረረ፡

ዶርሆ ዶርሆ

in antiquioribus libris passim ዶሮሆ፡ , , m. et fem. , ደዋርህ፡ [transpositis literis propagatum e ደሀረ፡ , quae cum דָּהַר , דּוּר , דָּרַר طار componenda primitus in gyrum agi^la, deinde volare^lasignificasse videtur; amh. ዶሮ፡ ] proprie volucris^la, deinde gallus gallinaceus^laet gallina^la,

a)m. ዶርሆ፡ ተባዕት፡ ἀλέκτωρ ; ዶርሆ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; በድምፀ፡ ክነፊሆሙ፡ ለሱራፌል፡ ይነቁ፡ ዶርሆ፡ ; መጽሐፈ፡ ዶርሆ፡ 10.

c)generis: rex mactari jussit ፪፼ ደዋርህ፡ ; ሥብሐ፡ ዶርሆ፡ M.F.

ደውርሀ፡

ዶርሆ ድምፅ

a)m. ዶርሆ፡ ተባዕት፡ ἀλέκτωρ ; ዶርሆ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; በድምፀ፡ ክነፊሆሙ፡ ለሱራፌል፡ ይነቁ፡ ዶርሆ፡ ; መጽሐፈ፡ ዶርሆ፡ 10.

c)generis: rex mactari jussit ፪፼ ደዋርህ፡ ; ሥብሐ፡ ዶርሆ፡ M.F.

(raro ደምፅ፡ ) , plerumque m. , ድምፃት፡ , sonus^la, sonitus^la, fremitus^la, strepitus^la, murmur^la, aquarum, undarum: ; ; ; ; ; tonitru ድምፀ፡ (v. ደምፀ፡ ) ፀዓዑ፡ መኑ፡ ያአምር፡ ; ; በዐቢይ፡ ፀዓዕ፡ ገብረ፡ ድምፀ፡ ቃሉ፡ ; foliorum vento agitatorum ; pedum ; alarum complosarum ; ( ዶርሆ፡ ); flagelli ; mallei ; equorum, curruum: ድምፀ፡ ሩጸተ፡ አፍራሲሁ፡ ; ; ; ; ; rei cadentis: ድምፀ፡ ድቀቶሙ፡ ; bestiarum ድምፀ፡ አራዊት፡ ወዘአዕዋፍ፡ ንቃወ፡ ለበወ፡ ያዕቆብ፡ Enc.; ድምፀ፡ አፍራስ፡ ( ቃቄር፡ ); tubae ; nablii ; multitudinis: ; ; ; ; ; ; clamantium, gementium, minitantium, murmurantium, al., ut exactoris ; ኢይሰምዕ፡ ድምፀ፡ ዘይትጌረም፡ μέμψιν ; ; አልቦ፡ ቃል፡ ወአልቦ፡ ድምፅ፡ ; ድምፀ፡ ግርማ፡ φωνὴ φόβου ; ሰማዕኩ፡ ድምፀ፡ ኤፍሬም፡ እንዘ፡ ይግዕር፡ ; ድምፀ፡ ነጐርጓር፡ θροῦς γογγυσμῶν ; ድምፀ፡ ዑቃቤ፡ ἦχος ἀσφαλείας ; ድምፀ፡ ቃል፡ ; ድምፀ፡ ጸሎት፡ ሐዋዝ፡ Enc.; ድምፃት፡ መደንግፃት፡

a)echo^la: ድምፀ፡ ቃል፡ ዘአድባር፡ መፍርሃን፡ እለ፡ ያወሥኡ፡ ወየዐልዉ፡ ድምፀ፡ በበይናቲሆሙ፡ .

b)rumor^la, ድምፀ፡ ነገር፡ ἀκοή ; ድምፃሰ፡ ሰማዕነ፡ τὸ κλέος ; ድምፀ፡ ንባቦሙ፡ λόγων αὐτοῦ ἀκοή (cfr. etiam ; ).

ዶርሆ

a)m. ዶርሆ፡ ተባዕት፡ ἀλέκτωρ ; ዶርሆ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; በድምፀ፡ ክነፊሆሙ፡ ለሱራፌል፡ ይነቁ፡ ዶርሆ፡ ; መጽሐፈ፡ ዶርሆ፡ 10.

c)generis: rex mactari jussit ፪፼ ደዋርህ፡ ; ሥብሐ፡ ዶርሆ፡ M.F.

አንስት

fem. , , raro , አእኑስ፡ , quidquid^lafeminei est sexus^la, femina^la, feminae^la

1)femina^lamari vel masculo,

a)de hominibus: ተባዕት፡ ወአንስት፡ ; ; ; ; ; ብእሲት፡ ኀራስ፡ ለእመ፡ ኮነት፡ እመ፡ (mater) ተባዕት፡ aut እመ፡ አንስት፡

b)de animalibus: ; ; አፍራስ፡ አንስት፡ ; ; ዶርሆ፡ ተባዕት፡ ዘየሐውር፡ ውስተ፡ አንስት፡ ; አእዱግ፡ አእኑስ፡ ; ; ; አፍራስ፡ አእኑስ፡ .

2)mulieres^la, feminae^lacujusvis aetatis et conditionis (pro Plurali vocis ብእሲት፡ frequentatur): ዘይትወለድ፡ እምነ፡ አንስት፡ ; ስታይ፡ ወአንስት፡ ያስሕቶ፡ ለጠቢብ፡ ; ዕድ፡ ወአንስት፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ቤተ፡ አንስት፡ gy^lanaeceum^la ቤት፡ ; fem. , ut: ጠባባት፡ አንስት፡ ሐነጻ፡ አብያተ፡ ; ; ; ; ; ; ይበልዓኑ፡ አንስት፡ ፍሬ፡ ከርሦን፡ ; ; ; ; ; 1 ; ; ; ; ; st. constr. subjunctum vel in Genit.: muliebris^la, ut: ሰርጐ፡ አንስት፡ ; (a poëta usurpatur): ሰላም፡ እብል፡ ለአእላፍ፡ ሠላስ፤ ፩፻ወ፴ ምስለ፡ ፪ አእኑስ፤ Enc. ( Enc. Lud.). [Errat Lud., qui in suo lexico አንስ፡ homo^la, አእኑስ፡ statuit; አንስ፡ enim non occurrit, አእኑስ፡ autem nonnisi feminas^lasignificat].

ተባዕት

(forma fem. pro neutro: ein männliches^de, አንስት፡ ), et , sing, et , አትቡዕ፡ (sicut አእኑስ፡ ), mas^la, masculus^la, de hominibus: ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ወለደት፡ ተባዕተ፡ ; ተባዕት፡ ተወልደ፡ ; ; ወኢተወልደ፡ ሎቱ፡ ውሉደ፡ ተባዕተ፡ ; ደቂቅ፡ ተባዕት፡ ፲ወ፬ ; ወለዳ፡ ፳ወ፰ አትቡዐ፡ ; ደቂቅ፡ አትቡዕ፡ ; ; ; de bestiis: ; ; ; ; ዘቦ፡ ተባዕተ፡ ; አባግዕ፡ አትቡዕ፡ ; ; አፍራስ፡ አትቡዕ፡ ; ዶርሆ፡ ትባዕት፡ .

ከርሥ

, plerumque fem. , ከርሣት፡ [ כְרֵשׂ ܟܪܶܣ venter^la; كِرْشٌ ventriculus animalis^laruminantis; de etymo Ges. thes. p. 717]

1)venter^la, κοιλία , γαστήρ ,

a)animalium et hominum, ሕንብርተ፡ ክርሡ፡ ; ; ; .

α)venter cum intestinis^la ; ; ; ; .

β)venter quatenus cibo repletur, stomachus^la, abdomen^la, ; ; ; ኵሉ፡ እክል፡ ይትበላዕ፡ ወይወርድ፡ ውስተ፡ ከርሥ፡ ; እንበይነ፡ ከርሡ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ርኅብት፡ ከርሥየ፡ ወነደት፡ ከመ፡ እሳት፡ ; ዶርሆ፡ እንዘ፡ ይበልዕ፡ በበ፡ አሐዱ፡ (grana singula) ይመልእ፡ ከርሦ፡ Prov. (Lud.); : እምከርሠ፡ ሞት፡ ἐκ κοιλίας ᾅδου .

b)inanimorum,

α)alveus^la, uterus^la, cavum^larei concavae, ut navis: ከርሠ፡ ሐመር፡ ; arcae: አንብርዎ፡ ውስተ፡ ከርሣ፡ ለታቦት፡ ; vasis .

β)media pars^larei: episcopus ይቁም፡ ውስተ፡ ከርሠ፡ ምሥዋዕ፡ stet ad medium altaris^la, ; ከርሠ፡ ባሕር፡ Enc.; በውሳጤ፡ ከርሣ፡ ለማየ፡ ዮርዳኖስ፡ Enc.

γ)ut videtur: pars rei crassior^la, ወከርሠ፡ ንድቁ፡ ፯ በእመት፡ Chron. Ax.

2)In specie

a)uterus^lafeminae: sive ከርሠ፡ እም፡ ; ; ; ; ; ; ; , sive ከርሥ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ፍሬ፡ ከርሥ፡ ; ብፁዓት፡ ከርሣት፡ እለ፡ ጾራሆሙ፡

b)interiora^lahominis, imum pectus^la, ut quibus affectus animae tribuantur: ; ; ; ; ; ; ከርሥየኒ፡ ተሀውከት፡ ላቲ፡ ወኀሠሠታ፡ . – : ከርሥ፡ ብ፡ ሆድ።

karś

Cross-references: for ሥሡዐ፡ ከርሥ፡ ሥሡዕ፡

ዶርቃስ

( ዶረካስ፡ rom.) δορκάς .

ዳር

i.q. hebr. דּוֹר , syr. ܕܳܪܳܐ , chald. דָּר דָּרָא (de quo Ges. thes. p. 330) aetas^lahominum: በዳሮሙ፡ εἰς γενεὰς αὐτῶν ; ; (In Cod. C substitui solet ትውልድ፡ ). Lud. exhibet ዶር፡ , quod equidem nonnisi in Cod. H inveni.

ዶር

ዶርሆ

a)m. ዶርሆ፡ ተባዕት፡ ἀλέκτωρ ; ዶርሆ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; በድምፀ፡ ክነፊሆሙ፡ ለሱራፌል፡ ይነቁ፡ ዶርሆ፡ ; መጽሐፈ፡ ዶርሆ፡ 10.

c)generis: rex mactari jussit ፪፼ ደዋርህ፡ ; ሥብሐ፡ ዶርሆ፡ M.F.

ዶርሆ

a)m. ዶርሆ፡ ተባዕት፡ ἀλέκτωρ ; ዶርሆ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; በድምፀ፡ ክነፊሆሙ፡ ለሱራፌል፡ ይነቁ፡ ዶርሆ፡ ; መጽሐፈ፡ ዶርሆ፡ 10.

c)generis: rex mactari jussit ፪፼ ደዋርህ፡ ; ሥብሐ፡ ዶርሆ፡ M.F.

ዶቲ

doti meaning unknown (see also the comment below) ፲ወ፱ሞጠሕት፡ ዘጸነሀኒ፡ [sic] አነ፡ ሙሴ፡ ኃጥዕ፡ ዶቲ፡ ምስለ፡ ፉጠቱ፡ ወምስለ፡ ማኅበሱ፡ ‘19 stole che sono rimaste a me, io Musē, peccatore, doti con la sua fascia ed il suo māḥbas 10^it’ 41 IV 1–2 (ed.), 30 IV 1–2 (tr.); ወኆልቈ፡ አልባስኒ፡ መንጦላዕት፡ ዘግምዛ፡ ፪ ወዘዶቲ፡ ፪ ወዘሥዕል፡ ፩፡ አልባሰ፡ ታቦት፡ ፫ ‘Ed anche il numero dei tessuti, 2 tende di stoffa colorata, 2 di doti, 1 dipinta, 3 paramenti per il tābot,^it’ 43 VI 19–20 (ed.), 36 l. 15–17 (tr.); ፪ዶቲ። ‘2 doti,^it’ 44 IX l. 4 (ed.), 39 IX l. 5 (tr.); ወመንጦላዕት፡ ዘግምዛ፡ ፪[፡] ወዘዶቲ[፡] ፪[፡] ‘2 tende di stoffa colorata e 2 di doti,^it’ 64 l. 12 (ed.), 53 l. 18 (tr.); ፈነወ፡ ይስሐቅ፡ መንግሠ፡ ለሐፄ፡ ብዙኃ፡ ቁማሸ፡ ዘዘዚአሁ፡ ኅብሩ፡ እለ፡ ከመ፡ አረዋ፡ ወቅፍጣን፡ ወሲኒ፡ ወመስሕ፡ ወከፈዊ፡ ጅኵ፡ ወብዙኅ፡ ቀሚስ፡ ስፋይ፡ ዘወፅአ፡ እምባሕር፡ ሰርፍ፡ ወብሳጥ፡ ብዙኃን፡ ሳሕላዊሰ፡ ወዶቲ፡ ኢይትዐወቅ፡ ኆልቁ። ‘Yesḥaq envoya comme tribut au Ḥaṣē une grande quantité d’habillements, chacun d’une couleur, tels que des soies bleues, des qeftān, des sini, des maseḥ, des kafawi, ǧekue, nombre des chemises brodées qui avaient été importées par mer, des draps royaux, des tapis, des sāḥlāwi en quantité, et des doti innombrables^fr’ 39 l. 33–36, 40 l. 1 (ed.), 46 l. 19–24 (tr.) (‘Forse da identificare con l’omografo amarico dal senso di «goat which has a sort of reddish brown coat» ( 1790b {after 396b}), qui a indicare il tessuto di una fibra animale o un colore; osta però a questa interpretazione il fatto che si tratti di parola oromo.’ 46b)

ድድ

, m. et fem. , ድዳት፡ ,

1)commissura^la, compages^la, σύμβλησις ; ἁρμογή lapidum ; Herm. p.11; ; ; ;

2)id cui quid

a)immittitur, vel superstruitur, i.e. cubile^la, basis^la, fundamen^la: ድደ፡ መሠረት፡ ; ዐምድ፡ ወድድ፡ ἑδραίωμα ; βάσεις columnarum (v. ዳድ፡ et ዶድ፡ sic!); ; n. 936 ጽኑዕ፡ መሠረተ፡ ድዳ፡ (sc. ecclesiae) ; Deus omnipraesens ይጸውር፡ ድደ፡ ወይነብር፡ ጠፈረ፡ Lith. Orth.; ድድ፡ እንተ፡ ተመሥረተት፡ ዲበ፡ ኰኵሕ፡ ; መሠረተ፡ ሃይማኖት፡ ወድደ፡ አሚን፡ ; ድደ፡ ንጽሕ፡ ወመሠረተ፡ ቅድስና፡ ; መስቀል፡ est ዐምዳ፡ ወድዳ፡ ለቤተ፡ ክርስቲያን፡ Deg.; አነዳሁ፡ ዘሐቁ፡ ወሌለዩ፡ እምነ፡ ድዱ፡ (quatenus corpus tamquam subiculum cutis est) Enc.; ድዳት፡ ለምሥዋዕ፡ παράθεμα (nisi hoc exemplum ad n. 1 referre malueris).

b)includitur vel imponitur, ut funda^la, pala^la, vel calathus^la: ኮለ፡ ወርቅ፡ ውስተ፡ ድደ፡ ብሩር፡ ἐν ὁρμίσκῳ σαρδίου . – : ድድ፡ ብ፡ የግድግዳ፡ ራስ።

dǝd

Grébaut
ድደ፡ ሃይማኖት፡ dǝda hāymānot fondement, soutien de la religion. [ነአኵቶ፡ ለአብ፡] ዕንቈ፡ ክብር፡ ሠርፀ፡ በረከት፡ ድደ፡ ሃይማኖት። 13. ሃይማኖት፡
10

Leslau
ድድ dǝd joint^en, juncture^en, fitting together^en, structure^en, hewn surface^en, base^en, basis^en, foundation^en, setting^en (of necklace) 604a

ዶዶ

ብ፡ የመንጸር፡ እሳት፡ V.A.

Search

Input

Keys Combinations

Hold and choose