Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

1)servatio^la, liberatio^la, sanitatis restitutio^la: e periculo ; F.N. 41,3; venenum bibit nec mortuus est ወአንከሩ፡ እምድኅነቱ፡ ; እምአይቴ፡ ተሰፈዉ፡ እሉ፡ ድኅነተ፡ ሕፃን፡ πόθεν οὗτοι προσεδόκησαν σῶσαι τὸ παιδίον

2)incolumitas^la, sanitas^la, integritas^la: ድኅነተ፡ ልብ፡ ወአባል፡ ; ድኅነት፡ እምደዌያት፡ ( Freiheit von Krankheiten^de) . — De ጾመ፡ ድኅነት፡ vid.

ድኅነት

ዳኅን

I)Adj., ዳኅናን፡ ,

1)incolumis^la, bene valens^la, salvus^la, sanus^la, integer^la, securus^la, de personis: ; l ; ርኢ፡ ለእመ፡ ዳኅናንኑ፡ አኀዊከ፡ ወአባግዒሆሙኒ፡ ; ; ; monachus compellatur ዳኅንኑ፡ አባ፡ et respondet እወ፡ ዳኅን፡ Gad. F.H.; ዳኅነ፡ ሀሉ፡ ἔῤῥωσο vale!^la Platt; ዳኅንኑ፡ አንተ፡ ; de familia et opibus: ዳኅን፡ ቤትከ፡ ( εἰρηνεύει ) ; ; de sigillo: ዳኅንኑ፡ ማኅተም፡ σῶοι αἱ φραγῖδες n. 1113 ; de veste: ልብስ፡ ሕያው፡ ወዳኅን፡ ; de cute corporis ; ; ; de cadavere integro vel illaeso Enc.

2)integer^lai.e. immunis^laa culpa et poena: ; . II) : integritas^la, incolumitas^la, salus^la, bona valetudo^la, securitas^la: ዳኅን፡ ወሰላም፡ εἰρήνη καὶ ἀσφάλεια ; ወኮነ፡ ሰላም፡ ወዳኅን፡ ላዕለ፡ ኵሉ፡ በሓውርት፡ ; ; ዳኅነ፡ ይትናገሩ፡ ለቢጾሙ፡ εἰρηνικὰ λαλεῖ ; ; crebro

a) በዳኅን፡ in salute^lai.e. salve^lavel ad personam relatum salvus^la, incolumis^la, bene valens^la: በዳኅን፡ (v. በዳኅና፡ ) ἐν ὑγιείᾳ ; ; ; ; ( μετ ʼ εἰρήνης ]); μετὰ σωτηρίας ; ; ne unicam quidem horam አሀሉ፡ ዘበዳኅን፡ salvus forem,

b) ዳኅነ፡

α): ትነብር፡ ዳኅነ፡ (v. ድኅነ፡ ) ዘእንበለ፡ ሐዘን፡ ወትካዝ፡ ; ዳኅነ፡ ይነብር፡ εἰρηνεύει ; ; ; ; ለእመ፡ ዳኅነ፡ አቶክሙ፡ ὑγιαίνοντες ; ; .

β)integre^la, perfecte^la: ወርእየ፡ ዳኅነ፡ ; ይሬኢ፡ ዳኅነ፡ .

ድኅነ

I,1[amh. ዳነ፡ ; ni fallor, cum ደሐለ፡ et radicibus sub ደሐለ፡ laudatis componendum] ይድኀን፡

1)salvum evadere^lavel elabi^la; ; ; ; ; ; ; ; ; ድኂኖ፡ እምባሕር፡ ; ድኅነ፡ ጢጦስ፡ በይእቲ፡ ዕለት፡ እምቀትል፡ ፫ ጊዜያተ፡

2)salvum^lavel incolumem fieri^la, servari^la, liberari^la: ; ; ; ; ; እለ፡ ድኅኑ፡ ; እለ፡ ድኅንክሙ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ከመ፡ ይድኀኑ፡ ; አልቦ፡ ድኂን፡ ; ደኀን፡ ; ብፁዕ፡ ዘድኅነ፡ እምኔሃ፡ σκεπασθεὶς ἀπ ʼ αὐτῆς ; ከመ፡ እድኀን፡ እሞት፡ ; ; ከመ፡ ይድኀኑ፡ እምእደ፡ ኃጥኣን፡ ; ; እምዕጹብ፡ ይድኅን፡ ሠያጢ፡ እምኀጢአት፡ ; ; Enc.; ልደተ፡ ዓለም፡ ለድኂን፡ σωτήριοι αἱ γενέσεις τοῦ n. 1112 κόσμου ; መዋዕለ፡ ድኂን፡ ἡμέραι φρουραί ; apocr.

a)liberum^lavel immunem esse^laa culpa et poena: ይድኅን፡ እምኀጢአት፡ ; ; .

b)sensu theologico: salvari^la, salutem adipisci^ladivinam et aeternam, ; ; ; ; ; ; ; al.

3)incolumem^lavel salvum esse^lavel manere^la: ይእቲ፡ ዕፅ፡ ድኅነት፡

ስጥመት

demersio^la, submersio^la: ሰብአ፡ ኖኅ፡ (perierunt) በስጥመት፡ ውስተ፡ ማይ፡ ; ድኅኑ፡ እምስጥመት፡ ; ; ; ዘሞትከ፡ በስጥመተ፡ ማይ፡ Enc.; (si quis furatur) በጊዜ፡ ውዕየተ፡ እሳት፡ አው፡ ስጥመተ፡ ባሕር፡ F.N. 49; ስጥመተ፡ ሐመር፡

ድኅን

et , i.q. ዳኅን፡ , ut: ትነብር፡ ድኅነ፡ (var. ዳኅነ፡ ) ; ድኅናን፡ incolumes^la .

ዳኅና

, rarius ድኅና፡ ( in B), , integritas^la, incolumitas^la, salus^la, bona valetudo^la: በዳኅናየ፡ ; በእንተ፡ መንክር፡ ዳኅናሁ፡ ἐπὶ τῷ παραδόξῳ τῆς σωτηρίας ; በዳኅና፡ ; ; ecclesia largitur ሰላመ፡ ለርሑቃን፡ ወዳኅና፡ ለቅሩባን፡ Deg.

a)crebro in phrasi: interrogare^lade valetudine vel statu alicujus vel quomodo^lavaleat^la, se habeat?^la አልቦ፡ ዘይስእል፡ ዳኅናኪ፡ ; ተስእሎ፡ በእንተ፡ ዳኅናሁ፡ ; ይዜንዉከ፡ ዳኅና፡ ብሔር፡ ; ; ; etiam በእንተ፡ ዳኅና፡ ፀብእ፡ .

b): salve^la, secure^la, ነበረት፡ ሀገር፡ ዳኅና፡ ἡσύχασε .

ድኅን

et , i.q. ዳኅን፡ , ut: ትነብር፡ ድኅነ፡ (var. ዳኅነ፡ ) ; ድኅናን፡ incolumes^la .

ዘርብ

ድኅንፃ፡ ብ፡ የበገና፡ መምቻ፡ cfr. مِضْرابٌ plectrum^la.

ድኅፀ

I,1[ دَحَضَ ] ይድኀፅ፡ , labi^lavel lapsare in lubrico^la, pede falli^la, fallente vestigio cadere^la( gleiten , ausgleiten ), et in genere: labi^la, lapsare^la: ; ὀλισθαίνειν ; ይኄይስ፡ ትድኀፅ፡ ወትደቅ፡ ውስተ፡ ምድር፡ እምትድኀፅ፡ በአፉከ፡ ወትደቅ፡ በልሳንከ፡ ; ; ከመ፡ ኢትድኀፅ፡ መንፈስከ፡ ውስተ፡ ሞት፡ ; ; σφάλλεσθαι ; ; σαλεύεσθαι de pedibus, vestigiis: ; ; ; ὑποσκελίζεσθαι ; አመ፡ ዕለተ፡ ይድኅፅ፡ πτῶσις ; ; : ትድኅፅ፡ ምክሩ፡ .

a)illabi^lai.e. incidere^la: ወኢንድኀፅ፡ ውስተ፡ ኀጢአት፡

b)elabi^lai.e. excidere^lae re: ከመ፡ ኢንድኀፅ፡ እምርትዕት፡ ሃይማኖት፡

c)labare^la .

d)in parturiendo i.e. abortum pati^la: ወፅኑሳቲሆሙ፡ ኢይድኅፃ፡ ወይድኅና፡ በኅርሶን፡ .

ድኅፀት

lapsus^la, i.e. delictum, ;

ድሕፀ ፀሐሰ

lapsare^lavid sub ድኅፀ፡ ( ጸሐሰ፡ ) I,1[ דּוּץ ܕܳܨ saltavit^la; دَحَصَ multum commovit pedes^la( etiam ድኅፀ፡ )] pulsare terram pedibus^la, motitare pedes^lasaltando et trepidando, tripudiare^la, በ፡ pedum: አፍቀሩ፡ ፅሕሶ፡ (v. ፃሕሰ፡ ) በእገሪሆሙ፡ κινεῖν πόδας ; ይፅሕሱ፡ በእገሪሆሙ፡ ውስተ፡ እሳት፡ – : ይፅሕስ፡ ዘ፡ ይረግፅ፡

ደነነ

I,1[ دَنِنَ depresso pectore^la, collo^la, dorso fuit^la, دَنِىَٔ gibboso tergo praeditus fuit^la, دَنَا IV depressit^la, دان , nec non ጸነነ፡ ] ይድንን፡ , etiam ይድነን፡ se inclinare^lavel demittere^la, corpus incurvare^la, pronum esse^la( sich bücken ): ደነነ፡ ኀበ፡ ምድር፡ ; እድንን፡ ; ተለዋ፡ ደኒኖ፡ ; ድነኒ፡ (v. ድንኒ፡ ) ወንትዐደውኪ፡ ; honoris et reverentiae causa: ትደንኑ፡ ወትሰግዱ፡ ሎቱ፡ ; ; ; 1 ; ደነነት፡ በገጻ፡ ወሰገደት፡ ; ; ; ደነነ፡ ውስተ፡ ምድር፡ ወሰገደ፡ ; ደኒኖ፡ ሰዐሞ፡

a)se proclinare^laspectandi causa per fenestram, .

b)demittere oculos^laob pudorem, de femina, Lud. ex Hom. Mar. — Voc^la. Ae^la.: ደነነ፡ ብ፡ ዝቅ፡ አለ።

ተዐደወ

( ተዐድወ፡ ) III,1

1)transire^la, transgredi^la, transscendere^la, transilire^la: እትዐደዋ፡ ለአረፍት፡ ; gradum ; fluvium ; ዘይትዐዶ፡ ወሰነ፡ ; aliquem: ድነኒ፡ ወንትዐደውኪ፡ ;

a)pertransire^la: ጸሎተ፡ ነዳይ፡ ትትዐዶ፡ እምደመና፡ νεφέλας διῆλθε .

b)litora transire^la, redundare^la, de mari: ኢትትዐደዊ፡ እምወሰንኪ፡ ; ኢይትዐደው፡ .

c)superare^la( übertreffen^de): ተዐደውኪ፡ ኵሎን፡ ὑπερῆρας πάσας ; ንጹሕ፡ ዘንጽሐ፡ ሐሊብ፡ ይትዐዶ፡ (Lud.: 16); ዘስብሐቲሁ፡ ይትዐደው፡ እምኵሉ፡ .

d)transgredi^lavel superare^lavivendo annum ( überleben^de, überschreiten^de): ኢይትዐደው፡ ዘንተ፡ ዓመተ፡ በሕይወት፡ ; ዘተዐደወ፡ ፴ ዓመተ፡ .

e)transgredi^la, migrare^laterminum statutum, leges, praecepta al.; እምነ፡ , ut: ተዐደዉ፡ ኃጥኣን፡ እምወሰኖሙ፡ ; ተዐደዉ፡ እምፍኖቱ፡ ; ; ; ዘተዐደወ፡ እምሥርዐትነ፡ ; : ; ; ; እለ፡ ተዐደዉ፡ ኪዳንየ፡ ; : .

f)inique tractare^la, injuriam facere^la, offendere^la( sich vergehen an einem^de), : καταδικάζειν ; ላዕለ፡ pers., ut: እመቦ፡ ዘተዐደወ፡ ላዕለ፡ ንጉሥ፡ እመኒ፡ በቃል፡ ወእመኒ፡ በምግባር፡ Clem. f. 251.

2)praeterire^la, praetergredi^la, ; ; : ; ; .

a)impune transmittere^la, remittere^lapeccatum, παραβιβάζειν ; ይትዐዶ፡ አበሳሆሙ፡ ὑπερβαίνειν ; Lit. Epiph.; Lud. ex

b)currendo praetergredi^lai.e. antevenire^laaliquem, .

ድኑስ

inquinatus^la, sordidus^la, spurcus^la, impudicus^la: Petrus ait ኢበላዕኩ፡ አነ፡ ግሙራ፡ ርኩሰ፡ ወድኑሰ፡ F.N. 23; ንሕነሰ፡ ንሬሲ፡ ኵሎ፡ ርኩሰ፡ ወድኑሰ፡ μύρια τολμῶντες μιαρά ; de homine: ዘማዊ፡ ወድኑስ፡ πόρνος ἢ βέβηλος ; de cogitato: ኅሊና፡ ድንስት፡ (turpe, impudicum) — Voc^la. Ae^la.: ድኑስ፡ ሥኡብ፡ ርሱሕ፡ ብአደፈኛ።

ድኑስ

ድኑን

incurvatus^la, inclinatus^la, demissus^la, pronus^la, de arboribus ( ኮሞል፡ ); ሰይጣን፡ ጐየ፡ በኀፍረት፡ ወበኀሳር፡ ድኑነ፡ Sx. Enc. (Pro ደኑን፡ እምነውር፡ F.N. 43,1 legendum est ድኁን፡ ).

ድኁን

1)incolumis^la, sospes^la, salvus^la: ; igne non consumti sed inventi sunt ድኁናነ፡

a)sensu physico:

α)integer^la, sanus^la: judex sit ድኁነ፡ ምስማዕ፡ ወንጻሬ፡ F.N. 43,1.

β)salubris^la, de bestiis

b)sensu theologico: salvatus^la, divinam salutem adeptus^la, ኢድኁን፡ አንተ፡ በሞተ፡ ኢየሱስ፡ ; Deus ይረስዮ፡ (mortuum) ምስለ፡ ድኁናን፡

2)liber^la, immunis^la, a militia ; vituperio: ድኁን፡ አነ፡ እምሐሜት፡ ; ድኁን፡ (scriptum est ድኑን፡ ) እምነውር፡ F.N. 43,1; peccato: ክርስቶስ፡ ድኁን፡ ውእቱ፡ እምኀጣውእ፡ Chrys. ho. 15; culpa: ድኁን፡ እምዕዳ፡ F.N. 33,2.

ድናኔ

inclinatio^la, demissio sui^la,

ድንቀት ድንቀት

(inserta nasali formatum e ድቀት፡ ) casus^la ; deinde res fortuita^lavel subita^la( Zufall ), et in ድንቀተ፡ casu^la, forte^la, improviso^la, subito^la, in Prol. (ubi pro ድንተተ፡ legendum est ድንቀተ፡ ); ድንቀተ፡ ግብተ፡ እንዘ፡ ኢታአምር፡ improviso repente, ea nesciente, ; በጽሑ፡ ኀበ፡ ሰራዊተ፡ ዳራ፡ እምቅድመ፡ ጽባሕ፡ ድንቀተ፡ ; 196; እለ፡ ይነግሩ፡ እምአፉሆሙ፡ ድንቀተ፡ ( ex tempore^la) ወኢቀደሙ፡ ጽሒፈ፡ – : ድንቀት፡ ዘ፡ ድንገት፡ (inserta nasali formatum e ድቀት፡ ) casus^la ; deinde res fortuita^lavel subita^la( Zufall ), et in ድንቀተ፡ casu^la, forte^la, improviso^la, subito^la, in Prol. (ubi pro ድንተተ፡ legendum est ድንቀተ፡ ); ድንቀተ፡ ግብተ፡ እንዘ፡ ኢታአምር፡ improviso repente, ea nesciente, ; በጽሑ፡ ኀበ፡ ሰራዊተ፡ ዳራ፡ እምቅድመ፡ ጽባሕ፡ ድንቀተ፡ ; 196; እለ፡ ይነግሩ፡ እምአፉሆሙ፡ ድንቀተ፡ ( ex tempore^la) ወኢቀደሙ፡ ጽሒፈ፡ – : ድንቀት፡ ዘ፡ ድንገት፡ dənqat ‘It termine usato è ድንቀት che in questo caso significa appunto “all’improvviso”, come l’amarico e il tigrino ድንገት cf. 356 (2).’ 29 (141) n. 36

Leslau
ድንቀት dənqat chance^en 138a

dənqat ‘It termine usato è ድንቀት che in questo caso significa appunto “all’improvviso”, come l’amarico e il tigrino ድንገት cf. 356 (2).’ 29 (141) n. 36

Leslau
ድንቀት dənqat chance^en 138a

Search

Input

Keys Combinations

Hold and choose