Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

nomen actionisn. act.subversiola, eversiola: ደቂቀ፡ ቆሬ፡ perierunt በግፍትአት፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 172.
Substantivumsubst., m. , pluralisPl. ነቢያት፡ , passim ነብያት፡ [ נָבִיא ܢܒܺܝܳܐ نَبِيٌ ]
1)prophetala, Numeri, liber Pentateuchi.Num. 12,6 ; Deuteronomium.Deut. 13,2 ; Deuteronomium.Deut. 18,15 ; Judicum liber.Jud. 6,8 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 9,9 ; Matthaei Evangelium.Matth. 11,9 ; Matthaei Evangelium.Matth. 14,5 ; Matthaei Evangelium.Matth. 21,26 ; Lucae evangelium.Luc. 7,39 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 104,14 ; Jesaiae prophetia.Jes. 29,10 ; Jeremiae prophetia.Jer. 2,30 ; Jeremiae prophetia.Jer. 4,9 ; Jeremiae prophetia.Jer. 14,13 (v. ነብያት፡ ); Jeremiae prophetia.Jer. 23,13 sequensseq.; Threni, liber biblicus.Thren. 2,14 (v. ነብያት፡ ); Regum liber biblicum IV.4 Reg. 10,19 ; Hezekielis prophetia.Hez. 13,4 sequensseq.; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 36,20 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 7,34 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,32 ; al.; ሐሳዊ፡ vel ሐሳዌ፡ ነቢይ፡ pseudoprophetalaJeremiae prophetia.Jer. 6,13 ; ሐሳውያነ፡ ነቢያት፡ not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,1 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 4,1 ; ውሉደ፡ vel ደቂቀ፡ ነቢያት፡ prophetarum filiilai.e. discipulilaAscensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 6,3 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 20,35 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 2,3 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 5,7 ; ዐሠርቱ፡ ወክልኤቱ፡ ነቢያት፡ οἱ δώδεκα προφῆται Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 49,10 ; ፲ወ፪ ደቂቀ፡ ነቢያት፡ duodecim prophetae minoreslaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 30 ; Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 13 ; ፲ወ፪ ደቂቀ፡ ነቂያት፡ ንኡሳን፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 4.
2)pluralisPl. ነቢያት፡ in antiquioribus, ናብያት፡ et ኖብያት፡ in recentioribus codicibus (quae nominis pronuntiatio novata videtur, ut a ነቢያት፡ prophetaelamelius distinguatur): nuntiilai.e. res nuntiataelavel res gestaela, quae memoriae proditae suntla, historiala: ውስተ፡ መጽሐፈ፡ ነቢያት፡ (v. መጽሐፈ፡ ኖብያቲሆሙ፡ ለነገሥተ፡ ይሁዳ፡ ) Regum liber biblicum III.3 Reg. 14,29 , vel ውስተ፡ መጽሐፈ፡ ነቢያት፡ መዋዕሊሆሙ፡ ለነገሥተ፡ ይሁዳ፡ 3 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 15,7 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 15,23 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 15,31 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 16,5 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 16,14 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 16,20 ; 3 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 16,27 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 1,18 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 8,23 ( ውስተ፡ መጽሐፈ፡ ነቢያቲሆሙ፡ ለነገሥተ ይሁዳ፡ ); Regum liber biblicum IV.4 Reg. 10,34 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 13,8 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 13,12 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 14,15 ; 4 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 14,18 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 14,28 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 15,6 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 15,11 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 15,15 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 15,21 ; 4 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 15,31 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 15,36 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 16,19 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 20,20 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 21,17 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 21,25 ; 4 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 23,28 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 1,35 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 1,40 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 2,18 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 6,20 ; ውስተ፡ መጻሕፍተ፡ ( ነቢያት፡ vel) ኖብያት፡ ዘአበዊከ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 4,15 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 4,19 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 6,1 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 22,23 ; አሐዱ፡ መካን፡ ኀበ፡ ዐፀዉ፡ ኖብያተ፡ (v. ነቢያተ፡ ) τόπος εἷς ἐν ᾧ ὑπεμνημάτιστο Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 6,22 ; Esther, liber biblicus (apocr.).Esth. apocr. 1 ; Esther, liber biblicus.Esth. 2,23 ; መጻሕፍተ፡ ተዝካር፡ ዘኖብያት፡ ዘመዋዕለ፡ ትካት፡ Esther, liber biblicus.Esth. 6,1 .
adjectivumadj.et not foundsubst.
I)Adj., fem. ደቃቅ፡ , pluralisPl.fem. ደቂቃት፡ et ደቃቃት፡ , cumc. ደቃውቅ፡ (quamquam raro, Lud. e Libr. Myst., videasvid. አርዌ፡ col. 743)
1)comminutusla, contususla, contritusla, Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 30,7 ; ገብሰስ፡ ደቂቅ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 27,9 not foundcod. Laur.; Jesaiae prophetia.Jes. 30,14 varia lectiovar.; ትገብር፡ ደቃቀ፡ λεπτὰ ποιήσῃς Jesaiae prophetia.Jes. 30,22 ; ጼው፡ ደቃቅ፡ Sx. not able to find explanation in abbreviation listHed. 1 Enc.
2)minutusla, parvusla, pusillusla, tenuisla: ክነፍ፡ ደቃቅ፡ ወቀጠንት፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 11,4 ; አስናኒሁ፡ ደቃቅ፡ ወበሊኃት፡ ከመ፡ አስናነ፡ ከልብ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 280 ; ይሣርር፡ ዲበ፡ ማይ፡ ወየሐንጽ፡ በደቃቅ፡ (de Deo) Lit. Joh. ( videasvid. ድቁቅ፡ ); እንስሳ፡ ዐበይት፡ ምስለ፡ ደቃቅ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 103,27 ; አብተር፡ ደቃቅ፡ ῥαβδία μικρά Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 62 ; እለ፡ ደቃቅ፡ ንቅዐቶሙ፡ σχισμὰς μικρὰς ἔχοντες , Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 97 ; እለ፡ ይፌጽሙ፡ ታሕጻጺተ፡ ደቂቃት፡ ኀጣውእ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 146 ; አራዊት፡ ደቃቅ፡ insectalanot able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 5 Enc.; አራዊት፡ ደቂቅ፡ ዘይሠርር፡ Constitutiones Apostolorum.Const. Ap. 52 ; አሕባለ፡ ሥርው፡ ደቃቃት፡ Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 20 ; ደቂቅ፡ ቃሉ፡ ( videasvid. ድቁቅ፡ ) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 15 Enc.
II)Adj. et plerumque not foundsubst.: parvus aetatela, parvulusla, adolescensla, fem. ደቂቅት፡ sed nonnisi rarissime usurpatum, ut: ደቂቅት፡ ድንግልት፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 58 ; est nomen SingularisSing.et not foundColl.; pluralisPl.autem raro formatur, ut: ደቃውቅ፡ Novum TestamentumN.T.romanae editionisrom.f. 113,2, et pluralisPl.pluralisPl. ደቃውቃት፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 10 ( videasvid.infra not able to find explanation in abbreviation listNr. 2, d).
2)not foundColl.
c)plerumque: filiila( oppositum, -o, -nituropp.filiabus), Genesis liber Pentateuchi.Gen. 6,18 : Genesis liber Pentateuchi.Gen. 46,7 ; ደቂቀ፡ አሮን፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 6 et Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 7 ; Ruth liber biblicus.Ruth 4,15 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 2,21 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 8,18 ; Jesaiae prophetia.Jes. 49,22 ; Jesaiae prophetia.Jes. 56,5 ; Jeremiae prophetia.Jer. 7,31 ; Jeremiae prophetia.Jer. 14,16 ; Hezekielis prophetia.Hez. 23,4 ; liber Jobi.Job 42,13 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,30 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,20 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,21 ; Actus apostolorum.Act. 2,17 , al. creberrime.
γ)alumnila, discipulila, asseclaela, sodalesla: ደቂቀ፡ ነቢያት፡ Regum liber biblicum IV.4 Reg. 2,3 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 2,5 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 4,38 ; ደቂቅየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,1 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,1 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,18 ; ደቂቀ፡ ጥበብ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 11,19 ; ደቂቀ፡ ጋኔን፡ Epistola Joannis I.1 Joh. 3,10 ; ደቂቁ፡ ለአቡነ፡ ተክለ፡ ሃይማኖት፡ ዘደብረ፡ ሊባኖስ፡ Matth. romanae editionisrom.in EpilogusEpil.; Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 18 Enc.; ደቂቁ፡ ለመርዓዊ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 9,15 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 2,2 .
e)famulila, servila(aliâs ደቅ፡ ): διάκονοι Esther, liber biblicus.Esth. 2,2 ; παιδάρια Regum liber biblicum II.2 Reg. 13,29 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 16,2 al.
Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. ፊደላት፡ , passim ፊዳላት፡ [nominis forma est insolita, etymon obscurum; conjicias radicem ፈደለ፡ cum בדל vel فصل cognatam significasse separarela, distinguerela, unde ፊደል፡ parslaverbi separatala, singulalai.e. literala] literalaalphabeti (cum pronuntiata tum scripta): ዛቲ፡ ፊደል፡ τόδε τὸ στοιχεῖον Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 27 ; Lud. ex Enc. Patr.; ሆህያተ፡ ፊደል፡ Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 8 ; Chrys. ho. 9; F.N. proleg.; ፊደላት፡ F.N. proleg.; Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 27 ( videasvid. sub. ተላዕልዐ፡ ); ካህን፡ ይኩን፡ ከመ፡ መሃሬ፡ ጽሕፈት፡ ዘይጽሕፍ፡ ቅድመ፡ ፊደላተ፡ በእዴሁ፡ ወእምዝ፡ ይኤዝዞሙ፡ ለሕፃናት፡ ከመ፡ ይጽሐፉ፡ በአምሳሊሁ፡ F.M. 2,11 ( videasvid. ሆሄ፡ col.1); Cod. Mus. Brit. not able to find explanation in abbreviation listXIX n. 4 ; in SingularisSing.et pluralisPl.etiam alphabetumla: ደቂቀ፡ ኖኅ፡ ፫ ሴም፡ ያፌት፡ ካም፤ እምደቂቀ፡ ሴም፡ ተናገሩ፡ ፳ወ፭ ልሳናተ፡ ወጸሐፉ፡ እምነ፡ ፊደላት፡ ፷ ዘውእቶሙ፡ ዐረቢ፡ ሶርያ፡ አጋዊ፡ (sic) ዕብራዊ፡ ፋርሳዊ፡ ከለዳዊ፡ ህንዲ፡ ሲኒ። ወእምደቂቀ፡ ካም፡ ተናገሩ፡ ፴ወ፪ ልሳናተ፡ ወጸሐፉ፡ እምነ፡ ፊደላት፡ ፮ ዘውእቶሙ፡ ቅብጢ፡ ኖቢ፡ ባሻ፡ ቂልቂ፡ ፍልስጥዒ፡ ቍብሻ። ወእምደቂቀ፡ ያፌት፡ ተናገሩ፡ ፲ወ፭ ልሳናተ፡ ወጸሐፉ፡ ፮ ፊደላተ፡ ዘውእቶሙ፡ ዮናናዊ፡ ሮማዊ፡ አፍርንጋዊ፡ ገርጋኔ፡ (sic) አርማናዊ፡ እንድልሽ። ወኵሎሙ፡ ኮነ፡ ፸ወ፪ ልሳናት፡ እለ፡ ቦሙ፡ ፊደል፡ ፳ ወእለ፡ አልቦሙ፡ ፊደል፡ ፶ወ፪ Voc. Ae.; ፊደለ፡ ሮማይስጥ፡ ወቅብጥ፡ ይትዌጠን፡ በሆህያተ፡ (v. በሆህተ፡ ) እልፍ፡ Voc. Ae.; videasvid.etiam 209. Radices Abbadianae (collectio radicum Geez linguae Mss.).Rad. Abb.: ፈደለ፡ ዘ፡ ጻፈ።
adjectivumadj.et not foundsubst.
I)Adj., fem. ደቃቅ፡ , pluralisPl.fem. ደቂቃት፡ et ደቃቃት፡ , cumc. ደቃውቅ፡ (quamquam raro, Lud. e Libr. Myst., videasvid. አርዌ፡ col. 743)
1)comminutusla, contususla, contritusla, Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 30,7 ; ገብሰስ፡ ደቂቅ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 27,9 not foundcod. Laur.; Jesaiae prophetia.Jes. 30,14 varia lectiovar.; ትገብር፡ ደቃቀ፡ λεπτὰ ποιήσῃς Jesaiae prophetia.Jes. 30,22 ; ጼው፡ ደቃቅ፡ Sx. not able to find explanation in abbreviation listHed. 1 Enc.
2)minutusla, parvusla, pusillusla, tenuisla: ክነፍ፡ ደቃቅ፡ ወቀጠንት፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 11,4 ; አስናኒሁ፡ ደቃቅ፡ ወበሊኃት፡ ከመ፡ አስናነ፡ ከልብ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 280 ; ይሣርር፡ ዲበ፡ ማይ፡ ወየሐንጽ፡ በደቃቅ፡ (de Deo) Lit. Joh. ( videasvid. ድቁቅ፡ ); እንስሳ፡ ዐበይት፡ ምስለ፡ ደቃቅ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 103,27 ; አብተር፡ ደቃቅ፡ ῥαβδία μικρά Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 62 ; እለ፡ ደቃቅ፡ ንቅዐቶሙ፡ σχισμὰς μικρὰς ἔχοντες , Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 97 ; እለ፡ ይፌጽሙ፡ ታሕጻጺተ፡ ደቂቃት፡ ኀጣውእ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 146 ; አራዊት፡ ደቃቅ፡ insectalanot able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 5 Enc.; አራዊት፡ ደቂቅ፡ ዘይሠርር፡ Constitutiones Apostolorum.Const. Ap. 52 ; አሕባለ፡ ሥርው፡ ደቃቃት፡ Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 20 ; ደቂቅ፡ ቃሉ፡ ( videasvid. ድቁቅ፡ ) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 15 Enc.
II)Adj. et plerumque not foundsubst.: parvus aetatela, parvulusla, adolescensla, fem. ደቂቅት፡ sed nonnisi rarissime usurpatum, ut: ደቂቅት፡ ድንግልት፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 58 ; est nomen SingularisSing.et not foundColl.; pluralisPl.autem raro formatur, ut: ደቃውቅ፡ Novum TestamentumN.T.romanae editionisrom.f. 113,2, et pluralisPl.pluralisPl. ደቃውቃት፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 10 ( videasvid.infra not able to find explanation in abbreviation listNr. 2, d).
2)not foundColl.
c)plerumque: filiila( oppositum, -o, -nituropp.filiabus), Genesis liber Pentateuchi.Gen. 6,18 : Genesis liber Pentateuchi.Gen. 46,7 ; ደቂቀ፡ አሮን፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 6 et Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 7 ; Ruth liber biblicus.Ruth 4,15 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 2,21 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 8,18 ; Jesaiae prophetia.Jes. 49,22 ; Jesaiae prophetia.Jes. 56,5 ; Jeremiae prophetia.Jer. 7,31 ; Jeremiae prophetia.Jer. 14,16 ; Hezekielis prophetia.Hez. 23,4 ; liber Jobi.Job 42,13 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,30 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,20 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,21 ; Actus apostolorum.Act. 2,17 , al. creberrime.
γ)alumnila, discipulila, asseclaela, sodalesla: ደቂቀ፡ ነቢያት፡ Regum liber biblicum IV.4 Reg. 2,3 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 2,5 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 4,38 ; ደቂቅየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,1 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,1 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,18 ; ደቂቀ፡ ጥበብ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 11,19 ; ደቂቀ፡ ጋኔን፡ Epistola Joannis I.1 Joh. 3,10 ; ደቂቁ፡ ለአቡነ፡ ተክለ፡ ሃይማኖት፡ ዘደብረ፡ ሊባኖስ፡ Matth. romanae editionisrom.in EpilogusEpil.; Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 18 Enc.; ደቂቁ፡ ለመርዓዊ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 9,15 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 2,2 .
e)famulila, servila(aliâs ደቅ፡ ): διάκονοι Esther, liber biblicus.Esth. 2,2 ; παιδάρια Regum liber biblicum II.2 Reg. 13,29 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 16,2 al.
quadril. I, Imperf. et SubjunctivusSubj. ይኄርው፡ vel ይኄሩ፡ (denominatum a ኄር፡ ) bonumla, praestantemla, egregiumla, benignum fierilavel essela: ኄርዎተ፡ ነፍስ፡ ይትሌዐል፡ ላዕለ፡ ኵሎን፡ ኂሩታት፡ Mashafa Falasfa.Fal. f. 32 ; Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 2 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 5 Enc.; በኂሩቱ፡ ለኖላዊ፡ ይኄርው፡ መርዔት፡ Prov. Th. Petr.; ሶበ፡ ኄረወ፡ እግዚአብሔር፡ ለደቂቀ፡ እስራኤል፡ M.M. f. 126. Comparative: meliorem essela, cumc. እምነ፡ , ut: ደቂቀ፡ አቡከ፡ እለ፡ ይኄርዉ፡ እምኔከ፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 21,13 ; ዕረፍተ፡ ሞት፡ ይኄሩ፡ ሊተ፡ እምግብራ፡ ለዛቲ፡ ሕይወት፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 172.
vel ዐኮት፡ Substantivumsubst.muscaelavel tabanilaspecies, sciniphesla, muscae caninaela, σχνίψ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 19,10 ; κυνόμυια Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 77,50 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 104,29 . Secundum Lud. significat locustae parvaelagenus, quod vulgo ደቂቀ፡ አንበጣ፡ vocatur. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: አኮት፡ ዘ፡ ቈንጣጭ፡ ዘምብ፡ ; aliudla: አኮት፡ ጽንጽንያ፡ ብ፡ የውሻ፡ ንብ፡ ; aliudla: አኮት፡ አናኵዕ፡ ዘ፡ ፌንጣ።
(plerumque ተበአሰ፡ scriptum) III,3pugnarela, luctarila, contenderela, dimicarela, conflictarila, certarela, et de altercantibus, et de bellum gerentibus Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 21,22 ; ደቂቀ፡ እምየ፡ ተባአሱ፡ በእንቲአየ፡ Canticum Canticorum.Cant. 1,6 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 15,11 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 42 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 26,20 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 24,10 ; Jacobi epistola.Jac. 4,2 ; construitur cumc.c. ምስለ፡ cumlai.e. contralaDeuteronomium.Deut. 25,11 ; Judicum liber.Jud. 11,25 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 143, in tit.; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 151 in tit.; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 23 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 90,11 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 90,12 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 90,13 ; Actus apostolorum.Act. 14,2 ; cumc.Acc.( impugnarela, oppugnarela) Genesis liber Pentateuchi.Gen. 26,22 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 27,5 ; ለዘይትበአሰከ፡ ተዐገሦ፡ Hom. Joh.; nisi hoc fecero, እግዚአብሔር፡ ይትበአሰኒ፡ Ssal. Req.; ይትባአሱ፡ ምክረ፡ እግዚአብሔር፡ Cyr. ad not able to find explanation in abbreviation listTheod. f. 9 ; cumc. ምስለ፡ vel ለ፡ a partibuslaalicujus vel prolaaliquo: እሉ፡ ተባአሱ፡ ምስለ፡ ዳዊት፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 12,21 ; ሊተ፡ Org.; cumc. በእንተ፡ rei ( prola): ተባአስ፡ በእንተ፡ ጽድቅ፡ ἀγώνισαι περὶ τῆς ἀληθείας Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 4,28 .
adjectivumadj.et not foundsubst.
I)Adj., fem. ደቃቅ፡ , pluralisPl.fem. ደቂቃት፡ et ደቃቃት፡ , cumc. ደቃውቅ፡ (quamquam raro, Lud. e Libr. Myst., videasvid. አርዌ፡ col. 743)
1)comminutusla, contususla, contritusla, Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 30,7 ; ገብሰስ፡ ደቂቅ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 27,9 not foundcod. Laur.; Jesaiae prophetia.Jes. 30,14 varia lectiovar.; ትገብር፡ ደቃቀ፡ λεπτὰ ποιήσῃς Jesaiae prophetia.Jes. 30,22 ; ጼው፡ ደቃቅ፡ Sx. not able to find explanation in abbreviation listHed. 1 Enc.
2)minutusla, parvusla, pusillusla, tenuisla: ክነፍ፡ ደቃቅ፡ ወቀጠንት፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 11,4 ; አስናኒሁ፡ ደቃቅ፡ ወበሊኃት፡ ከመ፡ አስናነ፡ ከልብ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 280 ; ይሣርር፡ ዲበ፡ ማይ፡ ወየሐንጽ፡ በደቃቅ፡ (de Deo) Lit. Joh. ( videasvid. ድቁቅ፡ ); እንስሳ፡ ዐበይት፡ ምስለ፡ ደቃቅ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 103,27 ; አብተር፡ ደቃቅ፡ ῥαβδία μικρά Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 62 ; እለ፡ ደቃቅ፡ ንቅዐቶሙ፡ σχισμὰς μικρὰς ἔχοντες , Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 97 ; እለ፡ ይፌጽሙ፡ ታሕጻጺተ፡ ደቂቃት፡ ኀጣውእ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 146 ; አራዊት፡ ደቃቅ፡ insectalanot able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 5 Enc.; አራዊት፡ ደቂቅ፡ ዘይሠርር፡ Constitutiones Apostolorum.Const. Ap. 52 ; አሕባለ፡ ሥርው፡ ደቃቃት፡ Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 20 ; ደቂቅ፡ ቃሉ፡ ( videasvid. ድቁቅ፡ ) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 15 Enc.
II)Adj. et plerumque not foundsubst.: parvus aetatela, parvulusla, adolescensla, fem. ደቂቅት፡ sed nonnisi rarissime usurpatum, ut: ደቂቅት፡ ድንግልት፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 58 ; est nomen SingularisSing.et not foundColl.; pluralisPl.autem raro formatur, ut: ደቃውቅ፡ Novum TestamentumN.T.romanae editionisrom.f. 113,2, et pluralisPl.pluralisPl. ደቃውቃት፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 10 ( videasvid.infra not able to find explanation in abbreviation listNr. 2, d).
2)not foundColl.
c)plerumque: filiila( oppositum, -o, -nituropp.filiabus), Genesis liber Pentateuchi.Gen. 6,18 : Genesis liber Pentateuchi.Gen. 46,7 ; ደቂቀ፡ አሮን፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 6 et Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 7 ; Ruth liber biblicus.Ruth 4,15 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 2,21 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 8,18 ; Jesaiae prophetia.Jes. 49,22 ; Jesaiae prophetia.Jes. 56,5 ; Jeremiae prophetia.Jer. 7,31 ; Jeremiae prophetia.Jer. 14,16 ; Hezekielis prophetia.Hez. 23,4 ; liber Jobi.Job 42,13 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,30 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,20 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,21 ; Actus apostolorum.Act. 2,17 , al. creberrime.
γ)alumnila, discipulila, asseclaela, sodalesla: ደቂቀ፡ ነቢያት፡ Regum liber biblicum IV.4 Reg. 2,3 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 2,5 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 4,38 ; ደቂቅየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,1 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,1 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,18 ; ደቂቀ፡ ጥበብ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 11,19 ; ደቂቀ፡ ጋኔን፡ Epistola Joannis I.1 Joh. 3,10 ; ደቂቁ፡ ለአቡነ፡ ተክለ፡ ሃይማኖት፡ ዘደብረ፡ ሊባኖስ፡ Matth. romanae editionisrom.in EpilogusEpil.; Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 18 Enc.; ደቂቁ፡ ለመርዓዊ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 9,15 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 2,2 .
e)famulila, servila(aliâs ደቅ፡ ): διάκονοι Esther, liber biblicus.Esth. 2,2 ; παιδάρια Regum liber biblicum II.2 Reg. 13,29 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 16,2 al.
Substantivumsubst., plerumque m. , collatio, -is vel collectivum, -ecoll., et sing., pluralisPl. እጓላት፡ (quamquam rarius occurrit), foetusla, prolesla, subolesla, progeniesla, pullilaet pullusla, natusla,
1)bestiarum,
a)quadrupedum, ut: armentorum et pecoris ( vitulusla, agnusla) Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 22,27 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 22,28 ; እጓለ፡ ላህም፡ ሥቡሕ፡ δάμαλις νομάς ( juvencusla) Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,24 ; እጓለ፡ ዐናብስት፡ σκύμνοι λέοντος Jeremiae prophetia.Jer. 28,38 ; Jesaiae prophetia.Jes. 5,29 ; σκύμνος catuluslaJesaiae prophetia.Jes. 30,6 ; Jesaiae prophetia.Jes. 31,4 ; Amosi prophetia.Am. 3,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 16,12 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 24,65 ; ዕዋል፡ እጓለ፡ አድግት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 21,5 , pluralisPl. እጓላት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 11,7 varia lectiovar.
b)serpentum vel viperarum: እጓለ፡ አራዊተ፡ ምድር፡ ἔκγονα ἀσπίδων Jesaiae prophetia.Jes. 30,6 .
c)avium: እጓለ፡ ዖፍ፡ Deuteronomium.Deut. 22,6 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 24,52 varia lectiovar.; absoluteabs.: እጓል፡ νοσσιά Jesaiae prophetia.Jes. 10,14 ; pluralisPl. እጓላት፡ pullila(columbarum) Reg. Pach.
2)hominum:
a) እጓል፡ foetusla, prolesla, natusla: βρέφος , de foetu uteri Lucae evangelium.Luc. 1,41 ; παιδίον ትረስዕኑ፡ ብእሲት፡ እጓላ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 49,15 ; υἱός ጎቶልያ፡ ርእየት፡ ከመ፡ ሞተ፡ እጓላ፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 22,10 ; እጓልከ፡ ሐይወ፡ ὁ υἱός σου ζῇ Cyr. de r. fid. f. 64; poëtice, ut: ሱሲ፡ እጓለ፡ ጴጥሮስ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 21 Enc. ; not able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 28.
b) እጓለ፡ ማውታ፡ pupillusla, pupillala, pupillila, pupillaela, videasvid. sub ማውታ፡ col. 204.
c)Tritissima est phrasis እጓለ፡ እመሕያው፡ (i.e. እመ፡ ሕያው፡ ut Numeri, liber Pentateuchi.Num. 23,19 ; Lucae evangelium.Luc. 21,26 romanae editionisrom.) proles matris vivilai.e. viventiumla(sive Evae Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,20 ) i.e.
β)hominesla, mortalesla, genus humanumla, ἄνθρωποι liber Jobi.Job 7,20 ; liber Jobi.Job 28,13 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 2,18 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 15,14 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 17,30 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 17,32 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 23,19 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,1 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 36,10 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 4,2 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 4,6 , al.; υἱοὶ ἀνθρώπων Regum liber biblicum I.1 Reg. 26,19 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 6,30 ; Jesaiae prophetia.Jes. 52,14 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 10,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 11,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 11,9 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 32,13 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 52,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 144,12 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 145,2 , al.; inde ደቂቀ፡ እጓለ፡ እመሕያው፡ οἱ υἱοὶ τῶν ἀνθρώπων Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 4,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 11,9 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 3,5 , al.; et ወልደ፡ እጓለ፡ እመሕያው፡ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 79,18 ; Hezekielis prophetia.Hez. 2,1 sequensseq.(per totum librum); Danielis prophetia.Dan. 7,13 ; in Novum TestamentumN.T.de Christo, ut Matthaei Evangelium.Matth. 8,20 ; Matthaei Evangelium.Matth. 9,6 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,23 ; Matthaei Evangelium.Matth. 12,8 al.
adjectivumadj.et not foundsubst.
I)Adj., fem. ደቃቅ፡ , pluralisPl.fem. ደቂቃት፡ et ደቃቃት፡ , cumc. ደቃውቅ፡ (quamquam raro, Lud. e Libr. Myst., videasvid. አርዌ፡ col. 743)
1)comminutusla, contususla, contritusla, Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 30,7 ; ገብሰስ፡ ደቂቅ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 27,9 not foundcod. Laur.; Jesaiae prophetia.Jes. 30,14 varia lectiovar.; ትገብር፡ ደቃቀ፡ λεπτὰ ποιήσῃς Jesaiae prophetia.Jes. 30,22 ; ጼው፡ ደቃቅ፡ Sx. not able to find explanation in abbreviation listHed. 1 Enc.
2)minutusla, parvusla, pusillusla, tenuisla: ክነፍ፡ ደቃቅ፡ ወቀጠንት፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 11,4 ; አስናኒሁ፡ ደቃቅ፡ ወበሊኃት፡ ከመ፡ አስናነ፡ ከልብ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 280 ; ይሣርር፡ ዲበ፡ ማይ፡ ወየሐንጽ፡ በደቃቅ፡ (de Deo) Lit. Joh. ( videasvid. ድቁቅ፡ ); እንስሳ፡ ዐበይት፡ ምስለ፡ ደቃቅ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 103,27 ; አብተር፡ ደቃቅ፡ ῥαβδία μικρά Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 62 ; እለ፡ ደቃቅ፡ ንቅዐቶሙ፡ σχισμὰς μικρὰς ἔχοντες , Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 97 ; እለ፡ ይፌጽሙ፡ ታሕጻጺተ፡ ደቂቃት፡ ኀጣውእ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 146 ; አራዊት፡ ደቃቅ፡ insectalanot able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 5 Enc.; አራዊት፡ ደቂቅ፡ ዘይሠርር፡ Constitutiones Apostolorum.Const. Ap. 52 ; አሕባለ፡ ሥርው፡ ደቃቃት፡ Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 20 ; ደቂቅ፡ ቃሉ፡ ( videasvid. ድቁቅ፡ ) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 15 Enc.
II)Adj. et plerumque not foundsubst.: parvus aetatela, parvulusla, adolescensla, fem. ደቂቅት፡ sed nonnisi rarissime usurpatum, ut: ደቂቅት፡ ድንግልት፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 58 ; est nomen SingularisSing.et not foundColl.; pluralisPl.autem raro formatur, ut: ደቃውቅ፡ Novum TestamentumN.T.romanae editionisrom.f. 113,2, et pluralisPl.pluralisPl. ደቃውቃት፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 10 ( videasvid.infra not able to find explanation in abbreviation listNr. 2, d).
2)not foundColl.
c)plerumque: filiila( oppositum, -o, -nituropp.filiabus), Genesis liber Pentateuchi.Gen. 6,18 : Genesis liber Pentateuchi.Gen. 46,7 ; ደቂቀ፡ አሮን፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 6 et Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 7 ; Ruth liber biblicus.Ruth 4,15 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 2,21 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 8,18 ; Jesaiae prophetia.Jes. 49,22 ; Jesaiae prophetia.Jes. 56,5 ; Jeremiae prophetia.Jer. 7,31 ; Jeremiae prophetia.Jer. 14,16 ; Hezekielis prophetia.Hez. 23,4 ; liber Jobi.Job 42,13 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,30 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,20 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,21 ; Actus apostolorum.Act. 2,17 , al. creberrime.
γ)alumnila, discipulila, asseclaela, sodalesla: ደቂቀ፡ ነቢያት፡ Regum liber biblicum IV.4 Reg. 2,3 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 2,5 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 4,38 ; ደቂቅየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,1 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,1 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,18 ; ደቂቀ፡ ጥበብ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 11,19 ; ደቂቀ፡ ጋኔን፡ Epistola Joannis I.1 Joh. 3,10 ; ደቂቁ፡ ለአቡነ፡ ተክለ፡ ሃይማኖት፡ ዘደብረ፡ ሊባኖስ፡ Matth. romanae editionisrom.in EpilogusEpil.; Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 18 Enc.; ደቂቁ፡ ለመርዓዊ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 9,15 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 2,2 .
e)famulila, servila(aliâs ደቅ፡ ): διάκονοι Esther, liber biblicus.Esth. 2,2 ; παιδάρια Regum liber biblicum II.2 Reg. 13,29 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 16,2 al.
ʾǝgʷāl
Grébaut
እጓለ፡ ማውታ፡ ʾǝgʷāla māwtā «orphelinfr, pauvrefr» ― የድኃ፡ ልጅ፡ Ms. BNFabb217, fol. 43v., videasvid. ማውታ፡
105
Leslau
እጓለ፡ ማውታ ʾǝgʷāla māwtā orphanen, videasvid. ማውታ፡ 376a
እጓለ፡ ማውትና ʾǝgʷāla māwtǝnnā orphanhooden, videasvid. ማውትና፡ 376a
እጓለ፡ እመሕያው ʾǝgʷāla ʾǝmaḥǝyāw childrenen, lit. ‘children of the living’, that is, Eve, videasvid. ሕያው፡ , እመሕያው፡ 252b
Cross-references: videasvid. also እመሕያው፡ under እም፡
Substantivumsubst.m. , pluralisPl. ውሉድ፡
2)proleslautriusque generis, Apocalypsis Joannis.Apoc. 12,5 ; ከመዝ፡ ውእቱ፡ ፍትሑ፡ ለወልድ፡ እመ፡ ኮነ፡ ተባዕተ፡ አው፡ አንስተ፡ F.N. 24,3; maxime in pluralisPl. ውሉድ፡ liberilaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 30,1 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 32,12 ; Jesaiae prophetia.Jes. 57,5 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,2 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,23 ; ብዙኅ፡ ውሉድ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 16,1 ; ይኄይስ፡ መዊት፡ ዘእንበለ፡ ውሉድ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 16,3 ; ኀፍረት፡ ለአቡሆሙ፡ ውሉድ፡ አብድ፡ (v. አብዳን፡ ) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,3 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,30 ; Matthaei Evangelium.Matth. 2,18 ; Matthaei Evangelium.Matth. 7,11 ; ውሉድ፡ ተባዕት፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 23,22 ; ውሉደ፡ እግዚአብሔር፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,14 ; Evangelium Joannis.Joh. 11,52 ; ውሉደ፡ ሰብእ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,3 .
3)
c)in genere: progeniesla, posterila: ውሉደ፡ አዳም፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 40,1 ; ለውሉደ፡ ውሉድ፡ ወለዓለመ፡ ዓለም፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,33 ; ዮሴፍ፡ ወልደ፡ ዳዊት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 1,20 ; Matthaei Evangelium.Matth. 3,9 ; Lucae evangelium.Luc. 3,8 ; Actus apostolorum.Act. 13,33 ; n. 887 ውሉደ፡ እስራኤል፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 20,22 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 24,5 .
4)Varie transfertur:
d)particepsla, praeditusla, imbutusla: ውሉደ፡ መንግሥት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 8,12 ; Matthaei Evangelium.Matth. 13,38 ; ወልደ፡ ሰላም፡ Lucae evangelium.Luc. 10,6 ; ውሉደ፡ ብርሃን፡ Lucae evangelium.Luc. 16,8 ; ውሉደ፡ ሕይወት፡ Lucae evangelium.Luc. 20,36 ; ውሉደ፡ ጥበብ፡ Lucae evangelium.Luc. 7,35 ; ወልደ፡ ኀይል፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 18,17 ; ውሉደ፡ ጥምቀት፡ Org.
participiumpart.
1)gloriosusla, jactabundusla, arrogansla, insolensla: κενόδοξος ad Galatas epistola Pauli.Gal. 5,26 ; ὑπερήφανος Jesaiae prophetia.Jes. 2,12 ; ad Timotheum epistola II.2 Tim. 3,2 ; ደቂቀ፡ ዝኁራን፡ υἱοὶ ἀλαζόνων liber Jobi.Job 28,8 ; ኢትኩኑ፡ ዝኁራን፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 7.
2)rixosusla, protervusla, ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,29 ; ἐρεθιστής Deuteronomium.Deut. 21,18 .
adjectivumadj.et not foundsubst.
I)Adj., fem. ደቃቅ፡ , pluralisPl.fem. ደቂቃት፡ et ደቃቃት፡ , cumc. ደቃውቅ፡ (quamquam raro, Lud. e Libr. Myst., videasvid. አርዌ፡ col. 743)
1)comminutusla, contususla, contritusla, Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 30,7 ; ገብሰስ፡ ደቂቅ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 27,9 not foundcod. Laur.; Jesaiae prophetia.Jes. 30,14 varia lectiovar.; ትገብር፡ ደቃቀ፡ λεπτὰ ποιήσῃς Jesaiae prophetia.Jes. 30,22 ; ጼው፡ ደቃቅ፡ Sx. not able to find explanation in abbreviation listHed. 1 Enc.
2)minutusla, parvusla, pusillusla, tenuisla: ክነፍ፡ ደቃቅ፡ ወቀጠንት፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 11,4 ; አስናኒሁ፡ ደቃቅ፡ ወበሊኃት፡ ከመ፡ አስናነ፡ ከልብ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 280 ; ይሣርር፡ ዲበ፡ ማይ፡ ወየሐንጽ፡ በደቃቅ፡ (de Deo) Lit. Joh. ( videasvid. ድቁቅ፡ ); እንስሳ፡ ዐበይት፡ ምስለ፡ ደቃቅ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 103,27 ; አብተር፡ ደቃቅ፡ ῥαβδία μικρά Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 62 ; እለ፡ ደቃቅ፡ ንቅዐቶሙ፡ σχισμὰς μικρὰς ἔχοντες , Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 97 ; እለ፡ ይፌጽሙ፡ ታሕጻጺተ፡ ደቂቃት፡ ኀጣውእ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 146 ; አራዊት፡ ደቃቅ፡ insectalanot able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 5 Enc.; አራዊት፡ ደቂቅ፡ ዘይሠርር፡ Constitutiones Apostolorum.Const. Ap. 52 ; አሕባለ፡ ሥርው፡ ደቃቃት፡ Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 20 ; ደቂቅ፡ ቃሉ፡ ( videasvid. ድቁቅ፡ ) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 15 Enc.
II)Adj. et plerumque not foundsubst.: parvus aetatela, parvulusla, adolescensla, fem. ደቂቅት፡ sed nonnisi rarissime usurpatum, ut: ደቂቅት፡ ድንግልት፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 58 ; est nomen SingularisSing.et not foundColl.; pluralisPl.autem raro formatur, ut: ደቃውቅ፡ Novum TestamentumN.T.romanae editionisrom.f. 113,2, et pluralisPl.pluralisPl. ደቃውቃት፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 10 ( videasvid.infra not able to find explanation in abbreviation listNr. 2, d).
2)not foundColl.
c)plerumque: filiila( oppositum, -o, -nituropp.filiabus), Genesis liber Pentateuchi.Gen. 6,18 : Genesis liber Pentateuchi.Gen. 46,7 ; ደቂቀ፡ አሮን፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 6 et Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 7 ; Ruth liber biblicus.Ruth 4,15 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 2,21 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 8,18 ; Jesaiae prophetia.Jes. 49,22 ; Jesaiae prophetia.Jes. 56,5 ; Jeremiae prophetia.Jer. 7,31 ; Jeremiae prophetia.Jer. 14,16 ; Hezekielis prophetia.Hez. 23,4 ; liber Jobi.Job 42,13 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,30 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,20 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,21 ; Actus apostolorum.Act. 2,17 , al. creberrime.
γ)alumnila, discipulila, asseclaela, sodalesla: ደቂቀ፡ ነቢያት፡ Regum liber biblicum IV.4 Reg. 2,3 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 2,5 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 4,38 ; ደቂቅየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,1 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,1 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,18 ; ደቂቀ፡ ጥበብ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 11,19 ; ደቂቀ፡ ጋኔን፡ Epistola Joannis I.1 Joh. 3,10 ; ደቂቁ፡ ለአቡነ፡ ተክለ፡ ሃይማኖት፡ ዘደብረ፡ ሊባኖስ፡ Matth. romanae editionisrom.in EpilogusEpil.; Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 18 Enc.; ደቂቁ፡ ለመርዓዊ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 9,15 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 2,2 .
e)famulila, servila(aliâs ደቅ፡ ): διάκονοι Esther, liber biblicus.Esth. 2,2 ; παιδάρια Regum liber biblicum II.2 Reg. 13,29 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 16,2 al.
Substantivumsubst.[ בְּכוֹר , ܒܽܘܟܪܳܐ ] m. et fem. , sing, et collatio, -is vel collectivum, -ecoll., pluralisPl. አብኵር፡ et አብኳር፡ et በኵራት፡
2)primi partus prolesla, sive mascula sive femella ( Regum liber biblicum I.1 Reg. 14,49 ), primogenitusla, primogenitala, primogenitumla, de hominibus et de brutis: ኵሉ፡ በኵር፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 11,5 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 12,29 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 13,15 ; በኵሩ፡ ለላህም፡ , ለበግዕ፡ , ለአድግ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 34,19 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 34,20 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,4 ; Deuteronomium.Deut. 12,6 ; Deuteronomium.Deut. 14,23 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 5,14 ; ይስማኤል፡ በኵሩ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 25,13 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 35,23 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 1,20 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,2 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 14,49 ; Paralipomenon liber I.1 Par. 8,1 ; 1 Paralipomenon libri I et II.Par. 8,39 ; ኤፍሬም፡ በኵርየ፡ ውእቱ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 38,9 ; እንተ፡ ትወልድ፡ በኵራ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 4,31 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 88,27 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 134,8 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,29 ; ad Colossenses epistola Pauli.Col. 1,15 ; ad Colossenses epistola Pauli.Col. 1,18 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 1,5 ; ubi alii nomini appositionis instar adjungitur, ዘ፡ praepositum habere solet: ወልዳ፡ ዘበኵራ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 25,25 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,19 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,32 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,22 ; Matthaei Evangelium.Matth. 1,25 ; Lucae evangelium.Luc. 2,7 ; sequensseq.Gen. fratris: በኵረ፡ ወልድከ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,28 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 34,20 ; በኵረ፡ ተባዕት፡ primogenituslainterlamasculoslai.e. masculuslaExodus, liber Pentateuchi.Ex. 13,13 ; collective ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,28 ; pluralisPl. ደቂቀ፡ ዳዊት፡ አብኵር፡ (v. አብኵረ፡ ) ዐቃብያነ፡ መንግሥት፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 18,17 ; አብኳር፡ (hominum) F.N. 14; translatetransl.: በኵረ፡ አበው፡ ቀደምት፡ sc. Adamus, Lit. Jac., primusla1 Paralipomenon libri I et II.Par. 18,17 varia lectiovar. Ut videtur juvencusla, ἁπαλός , tener Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,9 .
Substantivumsubst.locus ubi sterniturla: ደቂቀ፡ ገሃነም፡ ኮኑ፡ ምጥዋነ፡ ለምንጻፈ፡ ደይን፡ M.M. f. 15.
et ገዛኢ፡ nomen agentisn. ag., pluralisPl. ገዛእት፡ famulus ad mensam consistensla, minister inter epulasla, pocillatorla: ገዛእት፡ διάκονοι Evangelium Joannis.Joh. 2,9 ; Matthaei Evangelium.Matth. 22,13 ; በወይነ፡ ማሕሌት፡ እንተ፡ ይቀድሕ፡ ገዛኢ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 29 Enc.; ደቀ፡ ጽርሕ፡ ወገዛኢ፡ (v. ገዛእት፡ ) σπάδοντες Jesaiae prophetia.Jes. 39,7 ; not able to find explanation in abbreviation listGad. T.H. ( videasvid. sub ጋላት፡ ).
a) ሊቀ፡ ገዛእት፡ ἀρχιτρίκλινος triclinarcheslaEvangelium Joannis.Joh. 2,8 romanae editionisrom.
b)Etiam pro fem. usurpatur: ደቂቀ፡ ገዛእየ፡ (v. ገዛእትየ፡ ) υἱοὺς παλλακίδων μου liber Jobi.Job 19,17 ; ቦአት፡ ይእቲ፡ ወክልኤ፡ ገዛኢሃ፡ μετὰ δύο παιδισκῶν not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,36 .
gazāʾ , gazāʾi
1) commanderencommandantfrወበሃገራይሂ፡ ሥዩመ፡ አጽቢ፡ ወሕዱግ፡ ወገዛኢ፡ ወማእከለ፡ ባሕር፡ ወአደግሲኒሁ፡ አሕረምነ።Dans le Hāgarāy, au chef d’Aṣbi, au vicaire, au commandant, au māʾekala bāḥr et à son adagisini, nous avons défendu d’y entrerfr 40 l. 14–15 (ed.), 47 l. 26–28 (tr.)
2) meaning unknown, cupbearer? commander? ኒቆዲሞስ፡ ዘይቤ፡ ገዛኢ፡ ደብረ፡ ጽዮን።Niqodimos, c’est-à-dire le gazā’i Dabra Ṣyon.fr 14 l. 13 (ed.), 15 l. 7–8 (tr.); ማዕጠንተ፡ ገዛ፡ ጠፈኖት፡ እዳ፡ ቀሲስ፡ ደበስ፡ ዘይቤ፡ ገዛኢ፡ ዝክሬ።Māʿeṭant de la peuplade Ṭafanot (gazā ṭafanot). Le prêtre Dabas, c’est-à-dire le gazāʾi Zekrē.fr 15 l. 10–11 (ed.), 16 l. 8–9 (tr.); እዳ፡ ቀሲሰ፡ ገበዝ፡ ተክላይ፡ ዘይቤ፡ ገዛኢ፡ ተክለ፡ ሳሙኤል።Eddā qasisa gabaz Taklāy, c’est-à-dire le gazā’i Takla Takla Sāmuʾēl.fr 14 l. 23–24 (ed.), 15 l. 19–20 (tr.)
Cross-references: for ገዛኢ፡ መለከይና፡ videasvid. መልከኛ፡
adjectivumadj.et not foundsubst.
I)Adj., fem. ደቃቅ፡ , pluralisPl.fem. ደቂቃት፡ et ደቃቃት፡ , cumc. ደቃውቅ፡ (quamquam raro, Lud. e Libr. Myst., videasvid. አርዌ፡ col. 743)
1)comminutusla, contususla, contritusla, Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 30,7 ; ገብሰስ፡ ደቂቅ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 27,9 not foundcod. Laur.; Jesaiae prophetia.Jes. 30,14 varia lectiovar.; ትገብር፡ ደቃቀ፡ λεπτὰ ποιήσῃς Jesaiae prophetia.Jes. 30,22 ; ጼው፡ ደቃቅ፡ Sx. not able to find explanation in abbreviation listHed. 1 Enc.
2)minutusla, parvusla, pusillusla, tenuisla: ክነፍ፡ ደቃቅ፡ ወቀጠንት፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 11,4 ; አስናኒሁ፡ ደቃቅ፡ ወበሊኃት፡ ከመ፡ አስናነ፡ ከልብ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 280 ; ይሣርር፡ ዲበ፡ ማይ፡ ወየሐንጽ፡ በደቃቅ፡ (de Deo) Lit. Joh. ( videasvid. ድቁቅ፡ ); እንስሳ፡ ዐበይት፡ ምስለ፡ ደቃቅ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 103,27 ; አብተር፡ ደቃቅ፡ ῥαβδία μικρά Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 62 ; እለ፡ ደቃቅ፡ ንቅዐቶሙ፡ σχισμὰς μικρὰς ἔχοντες , Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 97 ; እለ፡ ይፌጽሙ፡ ታሕጻጺተ፡ ደቂቃት፡ ኀጣውእ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 146 ; አራዊት፡ ደቃቅ፡ insectalanot able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 5 Enc.; አራዊት፡ ደቂቅ፡ ዘይሠርር፡ Constitutiones Apostolorum.Const. Ap. 52 ; አሕባለ፡ ሥርው፡ ደቃቃት፡ Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 20 ; ደቂቅ፡ ቃሉ፡ ( videasvid. ድቁቅ፡ ) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 15 Enc.
II)Adj. et plerumque not foundsubst.: parvus aetatela, parvulusla, adolescensla, fem. ደቂቅት፡ sed nonnisi rarissime usurpatum, ut: ደቂቅት፡ ድንግልት፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 58 ; est nomen SingularisSing.et not foundColl.; pluralisPl.autem raro formatur, ut: ደቃውቅ፡ Novum TestamentumN.T.romanae editionisrom.f. 113,2, et pluralisPl.pluralisPl. ደቃውቃት፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 10 ( videasvid.infra not able to find explanation in abbreviation listNr. 2, d).
2)not foundColl.
c)plerumque: filiila( oppositum, -o, -nituropp.filiabus), Genesis liber Pentateuchi.Gen. 6,18 : Genesis liber Pentateuchi.Gen. 46,7 ; ደቂቀ፡ አሮን፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 6 et Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 7 ; Ruth liber biblicus.Ruth 4,15 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 2,21 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 8,18 ; Jesaiae prophetia.Jes. 49,22 ; Jesaiae prophetia.Jes. 56,5 ; Jeremiae prophetia.Jer. 7,31 ; Jeremiae prophetia.Jer. 14,16 ; Hezekielis prophetia.Hez. 23,4 ; liber Jobi.Job 42,13 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,30 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,20 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,21 ; Actus apostolorum.Act. 2,17 , al. creberrime.
γ)alumnila, discipulila, asseclaela, sodalesla: ደቂቀ፡ ነቢያት፡ Regum liber biblicum IV.4 Reg. 2,3 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 2,5 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 4,38 ; ደቂቅየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,1 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,1 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,18 ; ደቂቀ፡ ጥበብ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 11,19 ; ደቂቀ፡ ጋኔን፡ Epistola Joannis I.1 Joh. 3,10 ; ደቂቁ፡ ለአቡነ፡ ተክለ፡ ሃይማኖት፡ ዘደብረ፡ ሊባኖስ፡ Matth. romanae editionisrom.in EpilogusEpil.; Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 18 Enc.; ደቂቁ፡ ለመርዓዊ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 9,15 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 2,2 .
e)famulila, servila(aliâs ደቅ፡ ): διάκονοι Esther, liber biblicus.Esth. 2,2 ; παιδάρια Regum liber biblicum II.2 Reg. 13,29 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 16,2 al.
adjectivumadj.et not foundsubst.
I)Adj., fem. ደቃቅ፡ , pluralisPl.fem. ደቂቃት፡ et ደቃቃት፡ , cumc. ደቃውቅ፡ (quamquam raro, Lud. e Libr. Myst., videasvid. አርዌ፡ col. 743)
1)comminutusla, contususla, contritusla, Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 30,7 ; ገብሰስ፡ ደቂቅ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 27,9 not foundcod. Laur.; Jesaiae prophetia.Jes. 30,14 varia lectiovar.; ትገብር፡ ደቃቀ፡ λεπτὰ ποιήσῃς Jesaiae prophetia.Jes. 30,22 ; ጼው፡ ደቃቅ፡ Sx. not able to find explanation in abbreviation listHed. 1 Enc.
2)minutusla, parvusla, pusillusla, tenuisla: ክነፍ፡ ደቃቅ፡ ወቀጠንት፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 11,4 ; አስናኒሁ፡ ደቃቅ፡ ወበሊኃት፡ ከመ፡ አስናነ፡ ከልብ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 280 ; ይሣርር፡ ዲበ፡ ማይ፡ ወየሐንጽ፡ በደቃቅ፡ (de Deo) Lit. Joh. ( videasvid. ድቁቅ፡ ); እንስሳ፡ ዐበይት፡ ምስለ፡ ደቃቅ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 103,27 ; አብተር፡ ደቃቅ፡ ῥαβδία μικρά Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 62 ; እለ፡ ደቃቅ፡ ንቅዐቶሙ፡ σχισμὰς μικρὰς ἔχοντες , Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 97 ; እለ፡ ይፌጽሙ፡ ታሕጻጺተ፡ ደቂቃት፡ ኀጣውእ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 146 ; አራዊት፡ ደቃቅ፡ insectalanot able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 5 Enc.; አራዊት፡ ደቂቅ፡ ዘይሠርር፡ Constitutiones Apostolorum.Const. Ap. 52 ; አሕባለ፡ ሥርው፡ ደቃቃት፡ Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 20 ; ደቂቅ፡ ቃሉ፡ ( videasvid. ድቁቅ፡ ) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 15 Enc.
II)Adj. et plerumque not foundsubst.: parvus aetatela, parvulusla, adolescensla, fem. ደቂቅት፡ sed nonnisi rarissime usurpatum, ut: ደቂቅት፡ ድንግልት፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 58 ; est nomen SingularisSing.et not foundColl.; pluralisPl.autem raro formatur, ut: ደቃውቅ፡ Novum TestamentumN.T.romanae editionisrom.f. 113,2, et pluralisPl.pluralisPl. ደቃውቃት፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 10 ( videasvid.infra not able to find explanation in abbreviation listNr. 2, d).
2)not foundColl.
c)plerumque: filiila( oppositum, -o, -nituropp.filiabus), Genesis liber Pentateuchi.Gen. 6,18 : Genesis liber Pentateuchi.Gen. 46,7 ; ደቂቀ፡ አሮን፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 6 et Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 7 ; Ruth liber biblicus.Ruth 4,15 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 2,21 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 8,18 ; Jesaiae prophetia.Jes. 49,22 ; Jesaiae prophetia.Jes. 56,5 ; Jeremiae prophetia.Jer. 7,31 ; Jeremiae prophetia.Jer. 14,16 ; Hezekielis prophetia.Hez. 23,4 ; liber Jobi.Job 42,13 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,30 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,20 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,21 ; Actus apostolorum.Act. 2,17 , al. creberrime.
γ)alumnila, discipulila, asseclaela, sodalesla: ደቂቀ፡ ነቢያት፡ Regum liber biblicum IV.4 Reg. 2,3 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 2,5 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 4,38 ; ደቂቅየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,1 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,1 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,18 ; ደቂቀ፡ ጥበብ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 11,19 ; ደቂቀ፡ ጋኔን፡ Epistola Joannis I.1 Joh. 3,10 ; ደቂቁ፡ ለአቡነ፡ ተክለ፡ ሃይማኖት፡ ዘደብረ፡ ሊባኖስ፡ Matth. romanae editionisrom.in EpilogusEpil.; Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 18 Enc.; ደቂቁ፡ ለመርዓዊ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 9,15 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 2,2 .
e)famulila, servila(aliâs ደቅ፡ ): διάκονοι Esther, liber biblicus.Esth. 2,2 ; παιδάρια Regum liber biblicum II.2 Reg. 13,29 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 16,2 al.
participiumpart.magni aestimatusla
1)
b)gloriosusla, magnificusla: ዐቢይ፡ ውእቱ፡ ውክቡር፡ ፈድፋደ፡ Judith liber apocryphus.Judith 16,13 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 98,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 13,19 ; ስሙ፡ ክቡር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 59,19 ; ሕዝብ፡ ክቡር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,12 ; ὑψηλός Paralipomenon liber II.2 Par. 7,21 ; de veste Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,8 ; ክቡራት፡ res gloriosaela, Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 34,10 ; liber Jobi.Job 5,9 ; ክቡራት፡ ወመንክራት፡ liber Jobi.Job 34,24 .
d)conspicuusla, celebratusla, inclytusla( berühmt ): ስሙ፡ ክቡር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 44,8 ; ዕድው፡ ክቡራን፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 44,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 9,6 ; ሀገር፡ ክብርት፡ Hezekielis prophetia.Hez. 26,17 ; ክቡረ፡ ስም፡ Enc.
2)pretiosusla, carusla: ክቡር፡ ውእቱ፡ ቃል፡ ዘእግዚአብሔር፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 3,1 ; ክቡር፡ ደሙ፡ not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 1,19 ; ክብርት፡ ይእቲ፡ እምዕንቍ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,15 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,28 ; ፍሬሃ፡ ለምድር፡ ክብርት፡ Jacobi epistola.Jac. 5,7 ; በኀቤየ፡ ክቡራን፡ አዕርክቲከ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 138,16 ; Jesaiae prophetia.Jes. 43,4 ; ደቂቀ፡ ጽዮን፡ ክቡራን፡ Threni, liber biblicus.Thren. 4,2 ; ዕንቍ፡ ክቡር፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 18,11 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,5 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 3,12 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 24,2 ; ኵሉ፡ ክቡራት፡ πᾶν ἔντιμον liber Jobi.Job 28,10 ; አልባስ፡ ክቡራት፡ Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 2.
Substantivumsubst., fem. et m. , pluralisPl. አሰክት፡ (sec. Lud. አሳክት፡ ?), fortasse proprie: pensilela[ אֶשֶׁךְ ܐܶܫܟܳܐ testiculila] i.e. pudendalaviri, scrotumla, testiculila,latesticulusla, penisla: ደቂቀ፡ ፋርስ፡ እለ፡ መጠነ፡ ነፍስተ፡ አድግ፡ ነፍስቶሙ፡ ወከመ፡ እስኪት፡ ፈረስ፡ እስኪቶሙ፡ αἰδοῖα Hezekielis prophetia.Hez. 23,20 ; ዘአሐቲ፡ እስኪቱ፡ μονόρχις Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 21,20 ; ክልኤሆን፡ አሰክቲሁ፡ Deuteronomium.Deut. 25,11 ; ዘሞተ፡ እስኪቱ፡ በሥራይ፡ M. F.; ሠጠቁ፡ መላእክት፡ እስኪቶ፡ ለማር፡ ኤልያስ፡ ሊቀ፡ ምኔተ፡ መነኮሳይያት፡ ሶበ፡ ኮነ፡ ምስሌሁ፡ በህየ፡ ፍትወት፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 25 ; ለእለ፡ ይዜምዉ፡ በእንስሳ፡ ይትመተር፡ እስኪቶሙ፡ F.M. 7,5; F.N. 48; መተሩ፡ እስኪቶ፡ Sx. Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasTachs. 1 Enc.; not able to find explanation in abbreviation listSen. 7 ; Mashafa Falasfa.Fal. f. 12 ; ( videasvid. sub ሕንብርት፡ col. 108); ብእሲ፡ ዘይፌኑ፡ እስኪቶ፡ ውስተ፡ መንደቅ፡ አው፡ ውስተ፡ ምድር፡ አው፡ ኀበ፡ ስቍረት፡ አው፡ ውስተ፡ እዴሁ፡ ወይወጽእ፡ እምኔሁ፡ ፍትወት፡ Synodos.Syn. p. 395 (de onania). Vocabularium Aethiopicum, -a -a.Voc. Ae.: ምትፋይ፡ velv. ንትፋይ፡ ዘ፡ እስኪት፡