Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

II,1

1)transit. imponere^laaliquid alicui ita ut ei incumbat^la; inniti^lavel adniti facere^la, fulcire^la: ያሰምክ፡ መዝራዕቶ፡ ቦቱ፡ ; አስመከ፡ ርእሶ፡ ውስተ፡ ሙዳየ፡ በለስ፡ Rel. Bar.; ; አስምከኒ፡ ላዕሌሆን፡ ; ርእሱ፡ ( ለሰዋስው፡ ) ያሰምክ፡ ሰማየ፡ (coll. سَمَكَ ).

2)plerumque omisso nomine membri, quod quis rei imponit, incumbere^la, በ፡ , ut: ያሰምክ፡ በአረፍት፡ ; ; ይረክብ፡ በዘ፡ ያሰምክ፡ ; ውስተ፡ , ut: ያሰምክ፡ ውስተ፡ ዐምድ፡ ; ውስተ፡ ጽዮን፡ አስመኩ፡ ; ላዕለ፡ , ut: ; አስመከ፡ ላዕሌሃ፡ ; ; አስመከት፡ ላዕለ፡ ርእሰ፡ ወለታ፡ Esth. apocr. 5; ; ዝኩ፡ ዘያሰምክ፡ ንጉሥ፡ ላዕለ፡ እዴሁ፡ 4 ; ; ዲበ፡ , ut: አስመኩ፡ ዲቤከ፡ ; ያሰምክ፡ ዲበ፡ እዴየ፡ . Transl. ላዕላ፡ እግዚአብሔር፡ ያሰምኩ፡ ; አስምኩ፡ በስመ፡ እግዚአብሔር፡ ; ; አስምኩ፡ በቤተ፡ ክርስቲያን፡ ; ; ቤተ፡ መቅደስ፡ ብነ፡ ያሰምክ፡ ; etiam ኀበ፡ , ut: ናሰምክ፡ በኵሉ፡ ግብር፡ ኀበ፡ ረድኤተ፡ እግዚአብሔር፡ – : ያሰምክ፡ ዘ፡ ይደግፍ።

II,1

II,1

II,1

II,1

a)facere ut audiat^laaliquis: ለጽሙማን፡ ያሰምዖሙ፡ (i.e auditum restituere); ኣስምዕ፡ አሕዛበ፡ (v. ለአሕዛብ፡ ) ; ; : አስምዐኒ፡ ቃለከ፡ ; ; ; ኢታስምዖ፡ ቃለ፡ ዘይብል፡ ዘይብል፡ ረሐቁ፡ እምኔነ፡ ኵልክሙ፡

b)facere ut audiatur^laaliquid: ያሰምዕ፡ እግዚአብሔር፡ ቃለ፡ ስብሐቲሁ፡ ἀκουστὴν ποιεῖ ; ያሰምዖ፡ ድምፆ፡ በዐቢይ፡ ቃል፡ .

c)nuntiare^la, annuntiare^la: አስማዕኩከ፡ ; ; አስምዑ፡ በኢየሩሳሌም፡ ; ለ፡ pers. ; .

d)acclamare^la, inclamare^laalicui: አስምዕዎ፡ ቃለ፡ ሕሡመ፡ ወወገርዎ፡ በአእባን፡ ; .

e)vocem edere^lai.e. alta voce canere^la: ወያሰምዑ፡ መዘምራን፡

2)testari^la

a)testem adhibere^lavel invocare^la, contestari^laaliquem: አስምዕ፡ ሰማዕተ፡ ; አስምዕ፡ ሰብአ፡ ምእመናነ፡ ; ናሰምዕ፡ ለክሙ፡ ሰማየ፡ ወምድረ፡ ; ; ; ; 2

b)obtestari^la, teste invocato affirmare^la: በሰማዕት፡ አስምዐ፡ ለነ፡ ; ; ; ; ; : አስምዖ፡ ሎቱ፡ ; vel teste invocato annuntiare^laalicui aliquid: አስምዕ፡ ላቲ፡ ለኢየሩሳሌም፡ ኀጢአታ፡ ; vel teste invocato hortari et implorare^la: አስምዕ፡ ላዕሌሆሙ፡ ከመ፡ ኢየሀቡ፡ ; ; ; ; .

d)testimonium perhibere^la, testem esse^la: ስምዐ፡ ያሰምዕ፡ ላቲ፡ ; እስመ፡ እግዚአብሔር፡ አስምዐ፡ ማእከሌከ፡ ወማእከለ፡ ብእሲትከ፡ .

አስምዐ

II,1

b)facere ut audiatur^laaliquid: ያሰምዕ፡ እግዚአብሔር፡ ቃለ፡ ስብሐቲሁ፡ ἀκουστὴν ποιεῖ ; ያሰምዖ፡ ድምፆ፡ በዐቢይ፡ ቃል፡ .

c)nuntiare^la, annuntiare^la: አስማዕኩከ፡ ; ; አስምዑ፡ በኢየሩሳሌም፡ ; ለ፡ pers. ; .

d)acclamare^la, inclamare^laalicui: አስምዕዎ፡ ቃለ፡ ሕሡመ፡ ወወገርዎ፡ በአእባን፡ ; .

e)vocem edere^lai.e. alta voce canere^la: ወያሰምዑ፡ መዘምራን፡

2)testari^la

d)testimonium perhibere^la, testem esse^la: ስምዐ፡ ያሰምዕ፡ ላቲ፡ ; እስመ፡ እግዚአብሔር፡ አስምዐ፡ ማእከሌከ፡ ወማእከለ፡ ብእሲትከ፡ .

ንዋም

, plerumque m. , somnus^la, ; ; አንቅሆ፡ እምዐቢይ፡ ንዋም፡ ለዘ፡ ይነውም፡ ( ὕπνου βαθέως ) ; ጥዑይ፡ ንዋም፡ ὕπνος ὑγιείας ; ያሰርር፡ ንዋመ፡ ; ያኀልቅ፡ ንዋመ፡ ; ጥዕመኒ፡ ንዋምየ፡ ; ኢጥዒኩ፡ ንዋመ፡ Rel. Bar.; ; ; ; ; ; ; de somno mortis ; ; ; ንዋመ፡ ሞት፡ ; M.M. f. 92; ይቤ፡ ጠቢብ፡ ሞት፡ ንዋም፡ ነዊኅ፡ ወንዋም፡ ሞት፡ ኅዳጥ፡ ; de somno peccati ; ሕማመ፡ ንዋም፡ morbus somnolentiae^lasive lethargus^la, Lud. e Ssal. Req.

አስረረ

II,1

1)insilire^lavel irruere facere^la: አስረሮ፡ ላዕለ፡ ብእሲቱ፡

2)volare facere^la: monachus miraculo አስረረ፡ እጓላተ፡ ርግብ፡ (postquam eas assavit) Enc.; ; { ንስር፡ ያሰርር፡ ክነፊሁ፡ }.

a)alatum facere^la, evolare^lavel sursum volare facere^la: አስረረ፡ ከመ፡ ንስር፡ እጐሊሁ፡ ; ያሰርር፡ ውስተ፡ አርያም፡ እጐሊሁ፡ ; እማንቱ፡ አስረራኒ፡ ἀνεπτέρωσάν με ; አብድ፡ አስረረ፡ እከየ፡ ዚአሁ፡ ( ἐξεπέτασε ) .

b)avolare sinere^lavel facere^la, ; ዖፍ፡ እንተ፡ አስረረት፡ እጐሊሃ፡ ; ከመ፡ ሣዕር፡ ዘያነሥኦ፡ ነፋስ፡ ታሰርረኒ፡ . Etiam sensu translato

α)abigere^la: ኀልዮ፡ ንዋይ፡ ያሰርር፡ ንዋመ፡ ; .

β)abstrahere^lavel subducere animos^la(e corpore) admiratione: ዘማዊት፡ እንተ፡ ታሰርር፡ ልበ፡ ወራዙት፡ ποιεῖ ἐξίπτασθαι ; ; በመሰንቆ፡ ማሕሌት፡ ሐዋዝ፡ እንተ፡ (v. ከመ፡ ) ያሰርር፡ አልባበ፡ Enc.

ʾasrara , አሥረረ፡ ʾaśrara

Grébaut
አሥረረ፡ ʾaśrara II,1 ያሠርር፡ , ያሥርር፡ «faire voler^fr, faire monter^fr, lancer en haut^fr» ― አበረረ፡ , አስወጣ፡ Ms. BNFabb217, fol. 50v.
125

Leslau
አስረረ ʾasrara causative {of ሰረረ sarara }; also stir up^en, make attack^en, drive away^en 514b

አስረረ

II,1

1)insilire^lavel irruere facere^la: አስረሮ፡ ላዕለ፡ ብእሲቱ፡

2)volare facere^la: monachus miraculo አስረረ፡ እጓላተ፡ ርግብ፡ (postquam eas assavit) Enc.; ; { ንስር፡ ያሰርር፡ ክነፊሁ፡ }.

b)avolare sinere^lavel facere^la, ; ዖፍ፡ እንተ፡ አስረረት፡ እጐሊሃ፡ ; ከመ፡ ሣዕር፡ ዘያነሥኦ፡ ነፋስ፡ ታሰርረኒ፡ . Etiam sensu translato

α)abigere^la: ኀልዮ፡ ንዋይ፡ ያሰርር፡ ንዋመ፡ ; .

ʾasrara , አሥረረ፡ ʾaśrara

Leslau
አስረረ ʾasrara causative {of ሰረረ sarara }; also stir up^en, make attack^en, drive away^en 514b

ኀለየ

I,2[ خَالَ ( جيل )] imaginatus^laet opinatus est^la, putavit^la]

1)cogitare^la, meditari^la, considerare^la, reputare^la, versare^lain animo^la, ልበ፡ ወሀቦሙ፡ በዘይኄልዩ፡ διανοεῖσθαι ; አልቦሙ፡ ልብ፡ ለኀልዮ፡ ; ኀለየ፡ መጠነ፡ ፩ሰዓት፡ ; n. 578 በእንተ፡ de ; ; ኀለይከ፡ ምንተ፡ ይከውን፡ እምድኅሬከ፡ ; ; ዘኢኀለይኩ፡ በልብየ፡ ; ኀልይዎ፡ በልብክሙ፡ ፍናዊክሙ፡ ; ; ኀሊ፡ ትእዛዞ፡ ለእግዚአብሔር፡ ; ይኄሊ፡ ፍናዊሃ፡ ለጥበብ፡ ; ; ኀሊ፡ ሠናየ፡ ቅድመ፡ እግዚአብሔር፡ ; ኢኀልዮሙ፡ ርቱዐ፡ λογισάμενοι οὐκ ὀρθῶς ; ኀልዩ፡ ኀይለ፡ እግዚአብሔር፡ በአእምሮ፡ ሠናይ፡ ( φρονεῖν περί ) ; ኅሊና፡ ዘእኄሊ፡ ; ; ; ; ኀልዮ፡ ለዝንቱ፡ ; ኢኀለይዎ፡ ለእግዚአብሔር፡ በልቦሙ፡ ; ኀሊ፡ እንከ፡ ዘከመ፡ ትፈዲ፡ ለሊከ፡ ; በኀልዮትየ፡ dum cogito^la, ; ኀልዮታት፡ cogitationes^la, Fid. Jac. Bar. In specie

a)excogitare^la, comminisci^la, ( moliri^la), νοεῖν ልቡ፡ ከንቶ፡ ይኄሊ፡ ; ኅሊና፡ ዘኀለየ፡ ላዕለ፡ እለ፡ ይነብሩ፡ λογισμὸς ὃν ἐλογίσατο ; ; ምንተ፡ ትኄልዩ፡ ላዕለ፡ እግዚአብሔር፡ ; ; ይኄልዩ፡ እኩየ፡ τεκταίνεσθαι ; ; ኀለየ፡ ዮሴፍ፡ ኅሊና፡ excogitavit consilium^la, ; ኀለየ፡ እኩየ፡ ኅሊና፡ ላዕለ፡ ውሉደ፡ እስራኤል፡

b)in animo habere^la, sibi proponere^la, animum inducere^la, ዘኀለየ፡ ἃ ἐνεθυμήθη ; , ut: ዘኀለይኩ፡ እግበር፡ ላዕሌሆሙ፡ ; ; ; ይኄሊ፡ ይወልጥ፡ ; ; ; ኀለየ፡ በልቡ፡ ይትመየጥ፡ , vel ከመ፡ seq. , Asc. ; .

c)meminisse^la, respicere^la: ኢኀለይከኒ፡ ; ኢኀለይክኒ፡ οὐκ ἔλαβές με εἰς τὴν διάνοιαν ; συλλογίζεσθαι ; νοεῖν ; ; ; ኀለይክዎ፡ ἐφρόντισα αὐτοῦ ( θεοῦ ) ; ; ( οὐκ ἀναβήσεται αὐτῶν ἐπὶ τὴν καρδίαν ); ኢይኄልይዋ፡ በልቦሙ፡ .

2)sollicitum esse^la, curare^la, prospicere^la, μεριμνᾶν , φροντίζειν ኀልዮ፡ ንዋይ፡ ; ኀለዮ፡ ንብረት፡ ; ኀልዮታ፡ ( ἡ μέριμνα αὐτῆς ) ያሰርሮ፡ ለንዋሙ፡ ; ዘይኄልዮሙ፡ ለሕዝቡ፡ እምነ፡ ድቀት፡ ὁ φροντίζων τοῦ λαοῦ αὐτοῦ ἀπὸ πτώσεως ; ኢይኄልየኪ፡ እንከ፡ ; ኢተኀልዩ፡ ወኢምንተኒ፡ ; ; ኢይፈቅድዎ፡ ለወርቅ፡ ወኢይኄልይዎ፡ ለብሩር፡ ; በእንተ፡ ; ውእቱ፡ ይኄሊ፡ በእንቲአክሙ፡ αὐτῷ μέλει περὶ ὑμῶν ; ለ፡ ; 1 ; ከመ፡ የኀሊ፡ ለንዋየ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ Syn.

a)intelligere^la, percipere^la, cognoscere^la: ኢኀለዩኒ፡ οὐκ ἠπίσταντό με ; κατασκέψασθαι ; ይኄሊ፡ συνήσει ; ; ከመ፡ ነኀሊ፡ ኵሎ፡ ጽድቅ፡ ; φρονῆσαι .

b)sentire^la φρονεῖν . ይኄልዩ፡ ዘመንፈስ፡ ዘዝንቱ፡ ዓለም፡ ; ; .

4)putare^la, existimare^la: አምጣነ፡ ኀልዮትየ፡ mea sententia^la, F.M. 11,1; : እልክቱ፡ እለ፡ ኀለይዎሙ፡ አማልክተ፡ ; ; ከመ፡ ; . – Voc. Ae.^la: ኀለየ፡ ዘ፡ ሐሰበ፡

ḫallaya , ሐለየ፡ ḥallaya

Grébaut
ሐለየ፡ ḥallaya I,2 ይሔሊ፡ , የሐሊ፡ «penser^fr» ― አሰበ፡ Ms. BNFabb217, fol. 20r.
43

Leslau
ኀለየ ḫallaya , () ሐለየ ḥallaya consider^en, think^en, ponder^en, keep in mind^en, meditate^en, look after someone^en, take care of^en, watch^en, reason^en, reflect upon^en, turn over in one’s mind^en, perceive^en, decide^en, devise^en, imagine^en 262a

አስረቀ

II,1facere^lavel sinere, ut furtim subducant^lavel deminuant^laaliquid: እስመ፡ ሃይማኖተ፡ እንተ፡ ተወፈይነ፡ ያሰርቁ፡ τὴν παραδοθεῖσαν πίστιν νοθεύουσι ( spuriam reddunt^la, adulterant^la) Cyr. c. – : ያሰርቁ፡ ዘ፡ ያቀላትሉ።

አስረከ

II,1( ) tempore vespertino facere^la, vesperam agere^la: ያሰርክ፡ በጸሎት፡

አሰርገወ

quadril. II ornare^la, comere^la, exornare^la: ; አሰርገወ፡ ዕበያ፡ ለጥበቢሁ፡ ; et በ፡ rei ; ; አሰርጎኩኪ፡ ሰርጐ፡ ; ; ያሰርግውዋ፡ ( ) አክሊለ፡ ; ; አሰርጎከ፡ ሰማየ፡ ፀሐየ፡ ወወርኀ፡ Mavâs. 8; etiam : ornare^lavel polire^laorationem, ut: አሰርግዎ፡ (Infin.) ነገረ፡ hom. Severiani in

ሰሊጥ

i.q. سِلِيطٌ oleum e seminibus expressum^la: n. 327 ይሴስይዎ፡ ስንዳሌ፡ ብሱለ፡ ዘቱሱሕ፡ በማይ፡ ወበቅብዕ፡ ወሰሊጥ፡ ወመዓር፡ ዘንህብ፡ ; ያሰትይዎ፡ ሜሰ፡ ወሰሊጠ፡ ; ፯ ልጥረ፡ ቅብዕ፡ ዘሰሊጥ፡

አስከመ

II,1onus imponere humeris^lavel cervici^laalicujus, : አስከማ፡ ለአጋር፡ ; ነሥአ፡ ዕፀወ፡ ወአስከሞ፡ ለይስሐቅ፡ ; ያሰክምዎ፡ ለሰብእ፡ ዲበ፡ መትከፍቱ፡ ; .

ዲበ

[sive a ደበበ፡ sive a ዴበ፡ propagata] antiquitus ዲቤ፡ (ut et ; et ) quae forma ante pronomina suff. semper retinetur ( gramm.§ 167,3), dein plerumque ዲበ፡

1) ዲበ፡ simplex: super^la, supra^la, in^la, plerumque ἐπί , de statu quietis et de motu (cum ላዕለ፡ multis in locis permutatur, sed proprie ab eo distinguitur, sicut ἐπί auf ab ὑπὲρ über , ita quidem, ut ዲበ፡ magis de iis quae in superiore rei parte posita sunt, ei insistunt vel incumbunt, minus de iis, quae rei imminent et super eam suspensa sunt, usurpetur: ዘይወግር፡ እብነ፡ ላዕሌሁ፡ ({über sich}) ትወርድ፡ ዲበ፡ ( auf ) ርእሱ፡ ; አዕረፈት፡ በረከት፡ ላዕለ፡ ያዕቆብ፡ ዲበ፡ ርእሱ፡ ): እብን፡ ዲበ፡ እብን፡ ; አግብርት፡ ዲበ፡ አፍራስ፡ ; ርእስኪ፡ ዘዲቤኪ፡ ; እደውኪ፡ ዲበ፡ ርእስኪ፡ ; ; መንፈሰ፡ ዚአየ፡ ውእቱ፡ ዘዲቤከ፡ ; ይነብር፡ ዲበ፡ መንበር፡ ; ; ያንብርዋ፡ ዲበ፡ ተቅዋማ፡ ; ; ቆመት፡ ዲበ፡ ምድር፡ ; ይሰክብ፡ n. 1104 ዲበ፡ ምስካቡ፡ ; ; ይርፍቁ፡ ዲበ፡ ሣዕር፡ ; እለ፡ የኀድሩ፡ ዲበ፡ የብስ፡ ; ይጼዐን፡ ዲበ፡ አድግ፡ ; አስመኩ፡ ዲቤከ፡ ; ያሰክምዎ፡ ዲበ፡ መታክፍቲሁ፡ ; ወድቀ፡ ዲበ፡ ኰኵሕ፡ ; ; ዲበ፡ ዘይወርድ፡ መንፈስ፡ ; ዲበ፡ ኰኵሕ፡ አሐንጽ፡ ; ; ዘይወዲ፡ እብነ፡ ዲበ፡ ሞጸፍ፡ ; ንሥኡ፡ አርዑትየ፡ ዲቤክሙ፡ ; ሶጠት፡ ዲበ፡ ርእስየ፡ ; ተክዕወ፡ ዲበ፡ ምድር፡ ; ወሀብኩ፡ መንፈስየ፡ ዲቤሁ፡ ; አፍሓመ፡ እሳት፡ ታስተጋብእ፡ ዲበ፡ ርእሱ፡ ; ; ጽሑፍ፡ ዲበ፡ ( ተድባብ፡ ); እንስሳ፡ ዘሀሎ፡ ዲበ፡ ምድር፡ ; .

a)post verba tegendi et vestiendi: ክዱን፡ እብን፡ ዲቤሁ፡ ; ; ; ; de vestibus alicui superindutis: ኢየሀሉ፡ ዲቤሆሙ፡ ፀምር፡ ; ሀሎ፡ ዲቤሁ፡ ልብስ፡ ጥቁብ፡ vel de tutela, qua quis protegitur ; ; vel precari pro^laaliquo ; .

b)de onere, quod est super aliquem: ጌጋይነ፡ ወኀጢአትነ፡ ዲቤነ፡ ውእቱ፡ ; ከብደ፡ ቀትል፡ ዲበ፡ ሳኦል፡ .

c)de potestate, qua quis superat alios: ነግሠ፡ ዲበ፡ ; ሤምኮ፡ ዲበ፡ ኵሉ፡ ; ; ; ; ኣመጽኦሙ፡ ዲቤኪ፡ ወየዐግቱኪ፡ ; ; et de praestantia .

d)nonnumquam: per^lavel trans superficiem^larei, {darüber hin}: ; ; ሐመር፡ ዲበ፡ ሞገድ፡ እንተ፡ ተሐውር፡ ; ፍኖተ፡ አርዌ፡ ምድር፡ ዲበ፡ ኰኵሕ፡ ; ሰፍሐ፡ እዴሁ፡ ዲበ፡ ባሕር፡ ; et passim ad^la, in^lavertere licet: እደዊሃ፡ ትሰፍሕ፡ ዲበ፡ ዘይበቍዕ፡ ἐπὶ τὰ συμφέροντα ; ከልብ፡ ዘይገብእ፡ ዲበ፡ ቂያኡ፡ ; ; ነፍኀ፡ ዲበ፡ ገጹ፡ መንፈሰ፡ ; ዕፃ፡ በጽሐ፡ ዲበ፡ ማትያስ፡ .

e)de imminendo et suspendendo rei: ( an ) ad^la, in^la: ነበረ፡ ዲበ፡ ዐዘቅት፡ ; በከየ፡ ዲበ፡ ክሳዱ፡ ; ኢይቢታ፡ ዲበ፡ መሳቅል፡ ; ተሰቅለ፡ ዲበ፡ ዕፅ፡ ; ረፈቀ፡ ዲበ፡ እንግድኣሁ፡ ; ; ከመ፡ እስልጥ፡ መቅሠፍትየ፡ ዲቤሆሙ፡ ἐν αὐτοῖς .

a)de causa: ob^la, de^la, ዲበ፡ ሀጕለ፡ ውሉዶሙ፡ ይግዕሩ፡ ; ተፈሥሐ፡ ; ; በከየ፡ ; ሠሐቀ፡ ; ተሳለቀ፡ ; ; ተምዐ፡ , al.

b)post verba confidendi: ; .

c)adversus^la, contra^la, in^la: ; ; ; ( εἰς ); ; ; ; ; ; ; ; ; ; ያነብሩ፡ መዓቅበ፡ ዲቤኪ፡ እንተ፡ ዐውድኪ፡ ; al.

d)addendo et cumulando: super^la, insuper^la, ad^la, ይዌስክ፡ ዓዲ፡ ዲቤሁ፡ ; ; ; ; መቅሠፍት፡ ዲበ፡ መቅሠፍት፡ ወጽልእ፡ ዲበ፡ ጽልእ፡ ( በዲበ፡ ); ወዲበ፡ ዝኒ፡ ወሰከ፡ ላዕለ፡ ሥጋሁ፡ ቅሥፈተ፡ Enc. II) Componitur cum aliis praepositionibus:

3) በዲበ፡ super^la, supra^la, in^la

a)post verba commorandi: በዲበ፡ ምድር፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ቀሡት፡ በዲበ፡ መትከፍታ፡ ; በዲበ፡ ምስካቢሆሙ፡ ; በዲበ፡ አንሕስት፡ ; ; በዲበ፡ ሠናይቱ፡ ለሰብእ፡ ተአዛዚ፡ ; ዘነበበ፡ በዲበ፡ ምሥዋዕ፡ .

b)adjiciendi et cumulandi: ወሰከ፡ ; ; ; ; ደገመ፡ ; ወይሌ፡ በዲበ፡ ወይሌ፡ ወድንጋፄ፡ በዲበ፡ ድንጋፄ፡ ; n. 1105 ድቀት፡ በዲበ፡ ድቀት፡ ; ; ; ሠናይት፡ በዲበ፡ በረከት፡ .

4) እምዲበ፡

a)desuper^la ; ; ; .

b)super^la .

5) እንተ፡ ዲበ፡

a)trans^laet super^la( über – hin , über – hinüber ) ; ; ይወግሩ፡ ርእሶ፡ እንተ፡ ዲበ፡ አረፍት፡ .

b)per^la: እንተ፡ ዲበ፡ ኵሉ፡ የሐውር፡ .

አስገለ

II,1divinare^la, ominari^la, augurari^la, hariolari^la, μαντεύεσθαι ; ; ያሰግሉ፡ ከንቶ፡ ; ከመ፡ ያስግል፡ ሰገለ፡ ; እለ፡ ያሰግሉ፡ እምልቦሙ፡ ; እለ፡ ያሰግሉ፡ ለክሙ፡ ; οἰωνίζεσθαι ; እለ፡ ያሰግሉ፡ ለኪ፡ ወይኔጽሩ፡ ሰማየ፡ οἱ ἀστρολόγοι τοῦ οὐρανοῦ ; ዘያሰግሉ፡ ( τῶν κληδονισμῶν ) ; እለ፡ ያሰግሉ፡ በእሳት፡ ወበማይ፡ ወበአዕዋም፡ ወበአእባን፡ ; በኮከብ፡ ወበእሳት፡ ;

ማዕበል

(crebro መብዐል፡ nec non መብዕል፡ scriptum) et ማዕበልት፡ , , plerumque m. , መዓብል፡ , መዓብልት፡ et ማዕበላት፡ ( ), crebro መባዕልት፡ et መባዕላት፡ scriptum,

1)instrumentum^la, utensile^la: ( ማሕረፅ፡ ) መብዐለ፡ (v. መብዕለ፡ ) ነፍስ፡ ውእቱ፡ instrumentum animae i.e. ad vitam necessarium ; መብዐለ፡ (v. መብዕለ፡ ) ሜኮኖት፡ τὰ συγκλείσματα τῶν μεχωνώθ .

2)in specie instrumentum ferreum^la(a fabro ferrario confectum): አዕይንቲሁ፡ ይጤይቅ፡ ኵሎ፡ አምሳለ፡ መብዐል፡ ὁμοίωμα σκεύους ; ዘከመ፡ ያስተሤኒ፡ መብዐሎ፡ ወምንሀቦ፡ ; ut

a) ὀδούς dens^la .

b) σκεῦος σιδηροῦν ማዕበለ፡ ኀጺን፡ .

c)telum^la, jaculum^la, sagitta^la, መዓብሊሆሙ፡ በሊኅ፡ τὰ βέλη ὀξέα ; ማዕበል፡ በሊኅ፡ ልሳኖሙ፡ βολὶς τιτρώσκουσα ; etiam ubi Gr. βολίδες habet, Aethiopes autem voci ማዕበል፡ (quasi fluctus^lasignificaret) ያሰጥሙ፡ addiderunt; ትወጽእ፡ ማዕበልት፡ (v. መዓብልት፡ ) ከመ፡ መብረቅ፡ βολίς . [Cfr. مِعْوَلٌ instrumentum ferreum acuminatum^la, quo saxa finduntur; مِعْبَلَةٌ cuspis lata et longa^la, sagitta lata cuspide praedita^la; مِغْوَلٌ instrumentum quo perditur^la; cuspis longa^la, ensis tenuis^la.].

d)catenae^la, tormenta^la, ; ; ( etiam መብልኅ፡ ). – : ማዕበል፡ ብ፡ በለው፡ ሰይፍ፡ የቦሂ፡ ይ። n. 984

mabʿal , mabʿal , mabʿǝl , māʿǝbalt , maʿābǝl , maʿābǝlt , māʿǝbalāt
ምብዓል፡ məbʿāl material^en አልብየ፡ ምብዓል፡ በዘ፡ እትጌበር፡ ቀለመ፡ ወርቅ። ‘Non ho materiali con cui preparare il color d’oro^it’ 87, 89 (ed., tr.)

Cross-references: also መብዐል፡

አስጠመ

II,1

1)demergere^la, submergere^la, ; ; ; ; ; ያሰጥሞን፡ ለኀጣውኢነ፡ ; አስጥም፡ ጽንዖሙ፡ ; (Christus) ያሰጥም፡ መራዕየ፡ አሕርው፡ Lit. Joh.; ውስተ፡ , ut: አስጠምኮሙ፡ ውስተ፡ ቀላይ፡ ; ; ; በ፡ . 2) inundare et aqua obruere^la, absorbere^la, de fluviis: አፍላግ፡ ኢያሰጥሙከ፡ ; ውኂዝ፡ ዘይደፍና፡ ወያሰጥማ፡ ለምድር፡ ; ያሰጥሞ፡ ሐዝሐዘ፡ ፈለግ፡ , et de iis, quae fluviis comparantur: አስጠሞሙ፡ ወይን፡ ; de somno, Lit. Jac.

አስጠመ

II,1

Search

Input

Keys Combinations

Hold and choose