Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. ዜናት፡
1)nuntiuslai.e. res nuntiata: ዛቲ፡ ይእቲ፡ ዜና፡ 1 Evangelium Joannis.Joh. 1,5 ; ዜና፡ ሠናይ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 12,25 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 25,25 ; በእንተ፡ ዜና፡ ዘይመጽእ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 21,7 ; Ruth liber biblicus.Ruth 2,11 ; Jesaiae prophetia.Jes. 28,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 52,7 ; እምድኅረ፡ በጽሐ፡ ዜና፡ ቅትለቱ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 9.
a)nuntius laetusla: Lucae evangelium.Luc. 2,10 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,22 ; ወጻእነ፡ ከመ፡ ንስብክ፡ ዜና፡ ወንጌል፡ ቅዱስ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ዓለም፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 103 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 166 ; ብእሴ፡ ዜና፡ laeta annuntianslaRegum liber biblicum II.2 Reg. 18,20 ; ሰብአ፡ ዜና፡ Nahum.Nah. 2,1 ; ( በዓል፡ ) ዘዜና፡ ዘገብርኤል፡ ( festumla) annuntiationis Gabrielisla, Cod. Mus. Brit. XXIX, n. 38.
b)pro concreto: nuntiusla, መጽአ፡ ዜና፡ ኀበ፡ ሳኦል፡ ἄγγελος Regum liber biblicum I.1 Reg. 23,27 ; ወዝንቱ፡ ዜና፡ መጽአ፡ εὐαγγελιζόμενος Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,26 .
c) ዘተኀጥአ፡ ዜናሁ፡ de quo nuntius desideraturlavel deestla( Verschollenerde) F.N. 42,13; divortium permittitur በእንተ፡ ተኀጥኦ፡ ዜና፡ F.M. 12,7.
d)praenuntiatiola: ፈጻሜ፡ አምሳል፡ ወዜና፡ impletor typorum et praedictionum, not able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 8 Enc.
2)famala
a)rumorla, ἀκοή Regum liber biblicum II.2 Reg. 13,30 ; ዜና፡ ኄራት፡ φήμη ἀγαθή Proverbiorum liber biblicus.Prov. 15,30 ; ይሰምዕ፡ ዜና፡ ἀγγελία Jesaiae prophetia.Jes. 37,7 ; ወተሰምዐ፡ ዜናሆሙ፡ እስከ፡ ርሑቅ፡ ብሔር፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 26,15 .
b)existimatiola, nomenla: ንግሥተ፡ ሳባእ፡ ሰምዐት፡ ዜናሁ፡ ለሰሎሞን፡ ὄνομα Paralipomenon liber II.2 Par. 9,1 ; ሕሡም፡ ዜና፡ not able to find explanation in abbreviation listII Abtel. 39 ; ተሰምዐ፡ ዜናሁ፡ ወዝክሩ፡ ሠናይ፡ not able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 14 ; ሠናይ፡ ዜና፡ በኂሩት፡ ወበንጽሕ፡ („bona fama probitatis et castitatis“ Lud. e Vit. Sam.
3)in specie nuntius de valetudinelavel salute alicujus, quare passim vertere licet reslaalicujus vel quomodolaaliquis se habeatla: ተስእሎሙ፡ ዜናሆሙ፡ πῶς ἔχετε Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,27 ; ከመ፡ ይስማዕ፡ ዜናሃ፡ ለአስቴር፡ ዘከመ፡ ሀለወት፡ Esther, liber biblicus.Esth. 2,11 ; አነ፡ እልእክ፡ ኀበ፡ አቡከ፡ ከመ፡ ይንግርዎ፡ ዜናከ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 10,8 ; ዜናሆሙ፡ ንሣእ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,18 ; ከመ፡ ታእምሩ፡ ዜናየ፡ ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 1,12 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 2,19 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 6,22 .
4)narratiola, res novaela, res gestaela, historiala, resla: Deus n. 1065nos edocuit በእንተ፡ እላንቱ፡ ፪ ዜናት፡ F.M. 3,3; በከመ፡ ተጽሕፈ፡ በዜናቲሆሙ፡ ለቅዱሳን፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 194 ; ንጽሕፍ፡ ዜናሁ፡ ለአፈ፡ ወርቅ፡ not able to find explanation in abbreviation listChrys. f. 1 ; ዜናሆሙ፡ ለእለ፡ ነግሡ፡ እምድኅረ፡ ኵርሽ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 276 ; ዜናሁ፡ ለእስክንድር፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 279 ; ዜና፡ አይሁድ፡ Jsp. in tit. ( videasvid. sub ተዛወገ፡ ); enarratiola, expositola, ut: ዜና፡ ሃይማኖት፡ not able to find explanation in abbreviation listCat. Mus. Brit. p. 23 ª.
(Dillmann 4)
a) ዜና፡ ሐቃላውያን፡ zenā ḥaqālāwǝyān ወአመ፡ ካልእት፡ ዓመተ፡ መንግሥቱ፡ ለማር፡ ገላውዴዎስ፡ ተጸገወት፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ ጸጋ፡ መዊእ፡ እምእግዚአብሔር፡ ክቡር፡ ወልዑል፡ ወተወጥነት፡ ግብር፡ ዘጽሕፍት፡ ውስተ፡ ዜና፡ ሐቃላውያን።In the second year of the reign of Mar Gälawdewos the Church received the grace of victory from God glorious and the most high and tribute was begun which is written in the account of farmersen 19 § 26 (ed.), 11 § 26 (tr.) (‘ ዜና፡ ሐቃላውያን could have been an important document of the royal court in which the list of taxes was recorded.’ 11 n. 40), videasvid. ሐቀላዊ፡
b) ዜና፡ አዝማናት፡ zenā ʾazmānāt chronicleenChronikdeንወጥን፡ ጽሒፈ፡ ዜና፡ አዝማናት፡ ዘኮነ፡ በመዋዕለ፡ ነገሥት፡ ርቱዓነ፡ ሃይማኖት።wollen wir beginnen, die Chronik dessen zu schrieben, was sich in den Tagen der rechtgläubigen Könige zugetragen hatde 1 l. 2–3 (ed.), 1 l. 2–3 (tr.) (‘So lautet in der äthiopischen Übersetzung auch der Titel der Universalgeschichte des Walda-ʿAmid (al-Makīn): tārika bzw. zēnā azmānāt .’ 1 n. 1), videasvid. ዘመን፡
Leslau
ዜና፡ ሐሰት፡ zenā ḥassat false reporten, videasvid. ሐሰት፡ 246a
Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. ዜናት፡
1)nuntiuslai.e. res nuntiata: ዛቲ፡ ይእቲ፡ ዜና፡ 1 Evangelium Joannis.Joh. 1,5 ; ዜና፡ ሠናይ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 12,25 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 25,25 ; በእንተ፡ ዜና፡ ዘይመጽእ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 21,7 ; Ruth liber biblicus.Ruth 2,11 ; Jesaiae prophetia.Jes. 28,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 52,7 ; እምድኅረ፡ በጽሐ፡ ዜና፡ ቅትለቱ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 9.
a)nuntius laetusla: Lucae evangelium.Luc. 2,10 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,22 ; ወጻእነ፡ ከመ፡ ንስብክ፡ ዜና፡ ወንጌል፡ ቅዱስ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ዓለም፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 103 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 166 ; ብእሴ፡ ዜና፡ laeta annuntianslaRegum liber biblicum II.2 Reg. 18,20 ; ሰብአ፡ ዜና፡ Nahum.Nah. 2,1 ; ( በዓል፡ ) ዘዜና፡ ዘገብርኤል፡ ( festumla) annuntiationis Gabrielisla, Cod. Mus. Brit. XXIX, n. 38.
b)pro concreto: nuntiusla, መጽአ፡ ዜና፡ ኀበ፡ ሳኦል፡ ἄγγελος Regum liber biblicum I.1 Reg. 23,27 ; ወዝንቱ፡ ዜና፡ መጽአ፡ εὐαγγελιζόμενος Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,26 .
c) ዘተኀጥአ፡ ዜናሁ፡ de quo nuntius desideraturlavel deestla( Verschollenerde) F.N. 42,13; divortium permittitur በእንተ፡ ተኀጥኦ፡ ዜና፡ F.M. 12,7.
d)praenuntiatiola: ፈጻሜ፡ አምሳል፡ ወዜና፡ impletor typorum et praedictionum, not able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 8 Enc.
2)famala
a)rumorla, ἀκοή Regum liber biblicum II.2 Reg. 13,30 ; ዜና፡ ኄራት፡ φήμη ἀγαθή Proverbiorum liber biblicus.Prov. 15,30 ; ይሰምዕ፡ ዜና፡ ἀγγελία Jesaiae prophetia.Jes. 37,7 ; ወተሰምዐ፡ ዜናሆሙ፡ እስከ፡ ርሑቅ፡ ብሔር፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 26,15 .
b)existimatiola, nomenla: ንግሥተ፡ ሳባእ፡ ሰምዐት፡ ዜናሁ፡ ለሰሎሞን፡ ὄνομα Paralipomenon liber II.2 Par. 9,1 ; ሕሡም፡ ዜና፡ not able to find explanation in abbreviation listII Abtel. 39 ; ተሰምዐ፡ ዜናሁ፡ ወዝክሩ፡ ሠናይ፡ not able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 14 ; ሠናይ፡ ዜና፡ በኂሩት፡ ወበንጽሕ፡ („bona fama probitatis et castitatis“ Lud. e Vit. Sam.
3)in specie nuntius de valetudinelavel salute alicujus, quare passim vertere licet reslaalicujus vel quomodolaaliquis se habeatla: ተስእሎሙ፡ ዜናሆሙ፡ πῶς ἔχετε Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,27 ; ከመ፡ ይስማዕ፡ ዜናሃ፡ ለአስቴር፡ ዘከመ፡ ሀለወት፡ Esther, liber biblicus.Esth. 2,11 ; አነ፡ እልእክ፡ ኀበ፡ አቡከ፡ ከመ፡ ይንግርዎ፡ ዜናከ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 10,8 ; ዜናሆሙ፡ ንሣእ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,18 ; ከመ፡ ታእምሩ፡ ዜናየ፡ ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 1,12 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 2,19 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 6,22 .
4)narratiola, res novaela, res gestaela, historiala, resla: Deus n. 1065nos edocuit በእንተ፡ እላንቱ፡ ፪ ዜናት፡ F.M. 3,3; በከመ፡ ተጽሕፈ፡ በዜናቲሆሙ፡ ለቅዱሳን፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 194 ; ንጽሕፍ፡ ዜናሁ፡ ለአፈ፡ ወርቅ፡ not able to find explanation in abbreviation listChrys. f. 1 ; ዜናሆሙ፡ ለእለ፡ ነግሡ፡ እምድኅረ፡ ኵርሽ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 276 ; ዜናሁ፡ ለእስክንድር፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 279 ; ዜና፡ አይሁድ፡ Jsp. in tit. ( videasvid. sub ተዛወገ፡ ); enarratiola, expositola, ut: ዜና፡ ሃይማኖት፡ not able to find explanation in abbreviation listCat. Mus. Brit. p. 23 ª.
(Dillmann 4)
a) ዜና፡ ሐቃላውያን፡ zenā ḥaqālāwǝyān ወአመ፡ ካልእት፡ ዓመተ፡ መንግሥቱ፡ ለማር፡ ገላውዴዎስ፡ ተጸገወት፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ ጸጋ፡ መዊእ፡ እምእግዚአብሔር፡ ክቡር፡ ወልዑል፡ ወተወጥነት፡ ግብር፡ ዘጽሕፍት፡ ውስተ፡ ዜና፡ ሐቃላውያን።In the second year of the reign of Mar Gälawdewos the Church received the grace of victory from God glorious and the most high and tribute was begun which is written in the account of farmersen 19 § 26 (ed.), 11 § 26 (tr.) (‘ ዜና፡ ሐቃላውያን could have been an important document of the royal court in which the list of taxes was recorded.’ 11 n. 40), videasvid. ሐቀላዊ፡
b) ዜና፡ አዝማናት፡ zenā ʾazmānāt chronicleenChronikdeንወጥን፡ ጽሒፈ፡ ዜና፡ አዝማናት፡ ዘኮነ፡ በመዋዕለ፡ ነገሥት፡ ርቱዓነ፡ ሃይማኖት።wollen wir beginnen, die Chronik dessen zu schrieben, was sich in den Tagen der rechtgläubigen Könige zugetragen hatde 1 l. 2–3 (ed.), 1 l. 2–3 (tr.) (‘So lautet in der äthiopischen Übersetzung auch der Titel der Universalgeschichte des Walda-ʿAmid (al-Makīn): tārika bzw. zēnā azmānāt .’ 1 n. 1), videasvid. ዘመን፡
Leslau
ዜና፡ ሐሰት፡ zenā ḥassat false reporten, videasvid. ሐሰት፡ 246a
, rarius ተዘያነወ፡ (quam formam equidem nusquam nisi in Ludolfi operibus inveni, plerumque ab ipso emendatam) III,3
2)sibi invicemlanarrarelavel enarrarelaaliquid, sermones conferrela, sermocinarila, colloquila: እንዘ፡ ይዜያነዉ፡ ፫ ዕለት፡ Chronicon Axumiticum.Chron. Ax. f. 95 ; ተዘያኖኩ፡ ምስለ፡ ልብየ፡ Lud. e Michaei prophetia.Cant. Mich. 5 ; cumc.Acc.rei: እንዘ፡ ይዜያነዉ፡ ዕበያቲሁ፡ ለእግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 3 ; cumc. በእንተ፡ , ut: ሶበ፡ ንዜያነው፡ በእንተ፡ ፩፡ ብእሲ፡ ἡμῖν περὶ ἀνθρώπου διαλεγομένοις Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 1 ; cumc. በ፡ rei, ut: ዜናነ፡ ይነብር፡ ለዓለም፡ ወይዜያነው፡ ቦቱ፡ ትውልድ፡ እምድኅረ፡ ትውልድ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 369.
3)se invicem interrogare delavaletudine, salute, cumc.Acc.rei: ተዘያነዉ፡ ዳኅናሃ፡ ለኢየሩሳሌም፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 121,6 ; vel interrogare aliquem dela…, et sibilainvicem narrarela, cumc.Acc.et በበይነ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 30,21 varia lectiovar.
4)secundumSec.Lud. etiam passive, mutuis sermonibus celebrarila, ዕበየ፡ ዝንቱ፡ ጻድቅ፡ ሶበ፡ ተዘያነወ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MiyazyaSx. Mij. 7 Enc. (at Cod. Tubing. exhibet ተዜነወ፡ ).
nomen agentisn. ag.
1)nuntiusla, annuntiatorla: Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,26 varia lectiovar.; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,5 ; Christus ዜናዊ፡ ዘነገረነ፡ ጥበበ፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 11 ; Gabriel archangelus ዜናዊ፡ not able to find explanation in abbreviation listKedr f. 22 vel ዜናዌ፡ ትፍሥሕት፡ Maʃshafa Genzat.Genz. f. 63 ; Christus ዜናዌ፡ ትፍሥሕት፡ Deg.; evangelistalaActus apostolorum.Act. 21,8 Platt.
2)rerum scriptorla, historiarum auctorla: ዜናውያን፡ ወጽዱቃውያን፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 16.
nomen agentisn. ag.
1)nuntiusla, annuntiatorla: Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,26 varia lectiovar.; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,5 ; Christus ዜናዊ፡ ዘነገረነ፡ ጥበበ፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 11 ; Gabriel archangelus ዜናዊ፡ not able to find explanation in abbreviation listKedr f. 22 vel ዜናዌ፡ ትፍሥሕት፡ Maʃshafa Genzat.Genz. f. 63 ; Christus ዜናዌ፡ ትፍሥሕት፡ Deg.; evangelistalaActus apostolorum.Act. 21,8 Platt.
2)rerum scriptorla, historiarum auctorla: ዜናውያን፡ ወጽዱቃውያን፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 16.
nomen agentisn. ag.
1)nuntiusla, annuntiatorla: Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,26 varia lectiovar.; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,5 ; Christus ዜናዊ፡ ዘነገረነ፡ ጥበበ፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 11 ; Gabriel archangelus ዜናዊ፡ not able to find explanation in abbreviation listKedr f. 22 vel ዜናዌ፡ ትፍሥሕት፡ Maʃshafa Genzat.Genz. f. 63 ; Christus ዜናዌ፡ ትፍሥሕት፡ Deg.; evangelistalaActus apostolorum.Act. 21,8 Platt.
2)rerum scriptorla, historiarum auctorla: ዜናውያን፡ ወጽዱቃውያን፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 16.
nomen agentisn. ag.
1)nuntiusla, annuntiatorla: Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,26 varia lectiovar.; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,5 ; Christus ዜናዊ፡ ዘነገረነ፡ ጥበበ፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 11 ; Gabriel archangelus ዜናዊ፡ not able to find explanation in abbreviation listKedr f. 22 vel ዜናዌ፡ ትፍሥሕት፡ Maʃshafa Genzat.Genz. f. 63 ; Christus ዜናዌ፡ ትፍሥሕት፡ Deg.; evangelistalaActus apostolorum.Act. 21,8 Platt.
2)rerum scriptorla, historiarum auctorla: ዜናውያን፡ ወጽዱቃውያን፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 16.
nomen agentisn. ag.
1)nuntiusla, annuntiatorla: Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,26 varia lectiovar.; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,5 ; Christus ዜናዊ፡ ዘነገረነ፡ ጥበበ፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 11 ; Gabriel archangelus ዜናዊ፡ not able to find explanation in abbreviation listKedr f. 22 vel ዜናዌ፡ ትፍሥሕት፡ Maʃshafa Genzat.Genz. f. 63 ; Christus ዜናዌ፡ ትፍሥሕት፡ Deg.; evangelistalaActus apostolorum.Act. 21,8 Platt.
2)rerum scriptorla, historiarum auctorla: ዜናውያን፡ ወጽዱቃውያን፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 16.
nomen agentisn. ag.
1)nuntiusla, annuntiatorla: Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,26 varia lectiovar.; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,5 ; Christus ዜናዊ፡ ዘነገረነ፡ ጥበበ፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 11 ; Gabriel archangelus ዜናዊ፡ not able to find explanation in abbreviation listKedr f. 22 vel ዜናዌ፡ ትፍሥሕት፡ Maʃshafa Genzat.Genz. f. 63 ; Christus ዜናዌ፡ ትፍሥሕት፡ Deg.; evangelistalaActus apostolorum.Act. 21,8 Platt.
2)rerum scriptorla, historiarum auctorla: ዜናውያን፡ ወጽዱቃውያን፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 16.
Substantivumsubst.( m. ), memoriala, recordatiola, mentiola, μνήμη Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 1,12 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,16 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,5 ; ንስዐሮ፡ ዝክሮ፡ እምድር፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 1,12 ; μνημόσυνον Deuteronomium.Deut. 32,16 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 10,17 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 39,9 ; ርጉመ፡ ይኩን፡ ዝክራ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 23,26 ; ሙሴ፡ ዘቡሩክ፡ ዝክሩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 45,1 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 8 Enc.; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 49,1 ; ይጥዕም፡ እምነ፡ መዓር፡ ዝክርየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,20 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 33,17 ; μνεία ይትፌሥሑ፡ በዝክረ፡ እግዚአብሔር፡ Baruchi liber apocryphus.Bar. 5,5 ; ከመ፡ ኢይርከቡ፡ ዝክረ፡ በውስተ፡ አሕዛብ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 25,10 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 7,24 . n. 1059
d)monumentum sepulchralela( videasvid. ዝኅር፡ ) Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 14,11 .
quadril. [denominatum videtur ab እንዘ፡ , sicut ٲَذَنَ I et IV certiorem fecitla]
1)certiorem facerela, nuntiarela, annuntiarela, denuntiarela, nuntium perferrela: ἀναγγέλλειν , ἀπαγγέλλειν , cumc.Acc.personapers.: Regum liber biblicum I.1 Reg. 19,19 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 23,1 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 34 ; Jesaiae prophetia.Jes. 7,2 ; ኢትዜንዉነ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 30,10 ; መጻእኩ፡ እዜኑከ፡ liber Jobi.Job 1,15 sequensseq.; ዜንውዎሙ፡ ለበሓውርት፡ Amosi prophetia.Am. 3,9 ; ዘይዜንዎ፡ liber Jobi.Job 1,14 ; liber Jobi.Job 1,16 ; Jeremiae prophetia.Jer. 4,15 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 10,14 ; Matthaei Evangelium.Matth. 2,8 ; cumc. ለ፡ pers.: Marci Evangelium.Marc. 5,14 ; Jesaiae prophetia.Jes. 28,9 ; cumc.Acc.rei: ዘኒ፡ ኀለፈ፡ ወዘኒ፡ ይመጽእ፡ ውእቱ፡ ይዜኑ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 42,19 ; ዘሰማዕከ፡ ዜኑ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 21,6 ; ለመኑ፡ ዜነውነ፡ ዜና፡ Jesaiae prophetia.Jes. 28,9 ; መኑ፡ ይዜኑ፡ ዘትካት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 41,26 ; Jesaiae prophetia.Jes. 43,9 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 21,34 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 144,4 ; Matthaei Evangelium.Matth. 8,33 ; cumc.duplexdupl.Acc.: Ruth liber biblicus.Ruth 2,11 ; ዜንውዩ፡ ዘንተ፡ ነገረኪ፡ Judith liber apocryphus.Judith 10,16 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 43,1 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 43,2 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 19,18 ; 2 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 18,21 ; Actus apostolorum.Act. 15,4 ; cumc.Acc.personapers.et በእንተ፡ rei vel personapers.: እለ፡ ኢዜነውዎሙ፡ በእንቲአሁ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 52,15 ; Esther, liber biblicus.Esth. 6,2 ; ( ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,32 Platt); sequensseq.pronomenpron.interrog.: ይዜንዉከ፡ ወይንግሩከ፡ ምንተ፡ መከረ፡ እግዚአብሔር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 19,12 ; vel sequensseq. ዘከመ፡ Actus apostolorum.Act. 15,4 ; ( Marci Evangelium.Marc. 5,16 ); sequensseq. ከመ፡ ὅτι Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,19 ; omisso objecto: ዜንዉ፡ በይሁዳ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 4,5 ; Jeremiae prophetia.Jer. 4,16 ; ዜንዉ፡ ውስተ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 31,20 ; ትዜንዉ፡ በመጥቅዕ፡ διαγγελεῖτε σάλπιγγος φωνῇ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,9 .
a)laeta nuntiarela, εὐαγγελίζεσθαι , ዘይዜንዋ፡ ለጽዮን፡ Jesaiae prophetia.Jes. 40,9 ; ዘይዜኑ፡ ሠናየ፡ ዜና፡ ሰላም፡ Jesaiae prophetia.Jes. 52,7 ; ይዜንዉ፡ መድኀኒተ፡ ዘእምኀበ፡ እግዚአብሔር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 60,6 ; Jeremiae prophetia.Jer. 20,15 ; ይዜንዉ፡ ሰላመ፡ Nahum.Nah. 2,1 ; Lucae evangelium.Luc. 2,10 ; ad Thessalonicenses epistola Pauli I.1 Thess. 3,6 .
b)narrarela, enarrarela, διηγεῖσθαι , Genesis liber Pentateuchi.Gen. 24,66 ; Marci Evangelium.Marc. 5,16 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,32 ; ኢይክል፡ ዜንዎተክሙ፡ በእንተ፡ ስብሐቲሁ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 14,16 .
c)enuntiarela, indicarela: Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 10,20 ; ዘከመ፡ ዜነዎ፡ ለንጉሥ፡ በእንተ፡ ፪ ኅፅዋኒሁ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 6,2 .
d)praenuntiarela: n. 1064Jesaiae prophetia.Jes. 46,10 ; ዜነዉነ፡ ዜና፡ ነቢያት፡ ከመ፡ ይመጽእ፡ ወልድ፡ Deg.
2)interrogarela, percontarila, sciscitarilade valetudine vel salute alicujus ( denominatesdenom.a ዜና፡ , Erkundigung einziehende), cumc.Acc.personapers.et በበይነ፡ vel በእንተ፡ rei, ut: ዜነውዎ፡ በበይነ፡ ሰላም፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 30,21 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 8,10 ; vel cumc.duplexdupl.Acc.: 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 10,4 ; ወረድነ፡ ንዜንዎሙ፡ ዳኅናሆሙ፡ Regum liber biblicum IV.4 Reg. 10,13 . Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ዜነወ፡ አይድዐ፡ ዘ፡ ነገረ፡
nomen agentisn. ag.
1)completorla, perfectorla, consummatorla, not able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 8 Enc. ( videasvid. sub ዜና፡ ); I Salâm ad Mariam I, II, III; numerus significat strophas.Sal. Mar. 23 ; ፈጻሜ፡ ኵሉ፡ Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 173,1 ; እግዚአብሔር፡ ወጣኒ፤ እግዚአብሔር፡ ፈጻሚ፡ Tabîba Tabîbân, carmen Aeth. 102 stropharum.Tab. Tab. 34 ; Haggai Zachar. Mal. ፈጻምያነ፡ ትንቢት፡ Append. ad Libr. Reg.
2)peragensla, efficiensla: ረጉኤል፡ ፈጻሜ፡ ፈቃድከ፡ not able to find explanation in abbreviation listCod. Mus. Brit. LIV n. 7 ; Mashafa Falasfa.Fal. f. 31.
adjectivumadj.relativumrel.qui ad agros pertinetla, agrestisla, n. 97rusticusla, incultusla, ዔሳው፡ ውእቱ፡ ብእሲ፡ ድሩክ፡ ወሐቃላዊ፡ ወጸጓር፡ et ብእሲ፡ ሐቃላዊ፡ ውእቱ፡ ወነዓዊ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 19 (p. 71). Substantivumsubst.(de forma videasvid.gramm.§ 106) m. et fem. (ut liber Jobi.Job 16,8 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,12 ) mendaciumla[amh. ሐሰት፡ et አሰት፡ ]: Jesaiae prophetia.Jes. 28,15 ; Jesaiae prophetia.Jes. 28,17 ; ኢትሕርስ፡ ሐሰተ፡ ላዕለ፡ ቢጽከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,11 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,12 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 31,1 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 31,4 ; ሐሰት፡ ውእቱ፡ አውግሪነ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 3,23 ; ኵሎሙ፡ ገብሩ፡ ሐሰተ፡ 6,13; ተወከልኪ፡ በሐሰት፡ 13,25; ሐሰተ፡ ትብል፡ ላዕለ፡ 47,16; ሐሰት፡ ኢይወጽእ፡ እምነ፡ አፉሁ፡ Judith liber apocryphus.Judith 5,5 ; omnia Christianae doctrinae dogmata credola ወባሕቱ፡ ትንሣኤ፡ ሙታን፡ ሐሰተ፡ ይመስለኒ፡ not able to find explanation in abbreviation listGad. T.H. ; መንፈሰ፡ ሐሰት፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 18,21 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 18,22 ; ስምዐ፡ ሐሰት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,5 ; ሰማዕተ፡ ሐሰት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 26,60 ; ነገረ፡ ሐሰት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 36,24 ; Jeremiae prophetia.Jer. 7,4 ; ውሉደ፡ ሐሰት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 30,9 ; ሀገረ፡ ሐሰት፡ Jeremiae prophetia.Jer. 6,6 ; ነቢያተ፡ ሐሰት፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 2,15 ; ከናፍረ፡ ሐሰት፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 8,7 ; እብነ፡ ሐሰት፡ lapillus adulterinuslaOrg.; በሐሰት፡ ἐπὶ ματαίῳ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 20,7 ; በከ፡ ወሐሰት፡ ገብሩ፡ አበዊነ፡ ጣዖቶሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 16,19 . De ሐሰት፡ mendaciolatractatur F.M. 23. Dolusla, frauslaJesaiae prophetia.Jes. 53,9 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 2,22 . zǝkr በብሂለ፡ ዝንቱ፡ ኀለዩ፡ ማኅሌተ፡ ድርሳን ፤ ዘይትበሃል፡ ዝክር፡ በልሳነ፡ ብሔሮሙ፡Dies sangen sie in der Weise einer Litanei, die in der Sprache ihres Landes zekr gennant wirdde 8 l. 8-9 (ed.) , 8 l. 6-7 (tr.) (‘Arab. ḏikr »Gedenken«; im Islam Litanei zum Preise Gottes, des Propheten und der Heiligen; vgl. 213-227 . Daraus im Harari zikri ; vgl. 165 ; § 19 (46ff) : »lodi all’emir di Harar«.’ 8 n. 24 ) ḥaqqalāwi , ሐቃላዊ፡ ḥaqqālāwi , ሐቃላዌ፡ ḥaqqālāwe , ሐቀላዌ፡ ḥaqqalāwe
1) warlikeen ወሶበ፡ ጸንዓ፡ ፀብእ፡ እስመ፡ ኃያል፡ ውእቱ፡ ወመስተቃትል፡ ዝኩ፡ ገብር፡ ሐቃላዊ፡ ተኀየለ፡ ዝንቱ፡ ንጉሥ፡ ኃያል፡ ወመዋኢ፡ Lorsque la bataille devint plus ardente, car ses esclaves révoltés étaient puissants et guerries, le roi puissant et victorieux prévalutfr 53 l. 20–22 (ed.), 62 l. 22–24 (tr.)
2) Substantivumsubst. rebelen, ‘Rebellde’ (see also the comment below) ወኮነ፡ ኃይለ፡ እምንእሱ፡ ወህዉከ፡ በኵሉ፡ ምግባሩ። ወእምብዝኀ፡ ተሀውኮቱ፡ ኮነ፡ ሐቃላዊ።Er war stark von Jugend an und aufrüherisch in all seinem Tun. Sein allzu unruhiges Blut ließ ihn zum räubersischen Rebellen werdende 5 l. 15–17 (ed.), 5 l. 25–27 (tr.); ወእምብዝኀ፡ ተሀውኮቱ፡ ኮነ፡ ሐቃላዌ።Per la sua grande irrequietezza divenne un masnadieroit 8 l. 7 (ed); 19 l. 6–7 (tr.) (‘ ሐቀላዌ፡ dicesi di ribelli politici, che si dano alla campagna.’ 19 n. 2); ወሠራዊትሂ፡ እለ፡ ዝኩራን፡ ኮኑ፡ ጌዶራውያን፡ ወሐቃላውያን፡ ወተፀወኑ፡ ውስተ፡ ኅፅነ፡ ደብር፡ ልዑል፡ እምአድባረ፡ ኢፋት።The soldiers who are also mentioned became robbers and rebels and they took shelter in a fortress of one of the highest mountains of ʾIfaten 18 § 25 (ed.), 11 § 25 (tr.) (‘Ḥaqalāwi: Benennung für Esau; vgl. 96–97, bezeichnet somit einen wilden Gesellen, der in der Wildnis lebt; von dort ausgehend Rebell ‘šeftā’.) vgl. 635 n. 2.’ 5 n. 15)
Leslau
ሐቃላዊ ḥāqqālāwi one of the fileden, peasanten, rusticen, rudeen, (Lt) rebelen 239b
Cross-references: for ዜና፡ ሐቃላውያን፡ videasvid. ዜና፡ (TraCES)
ḥassat
Grébaut
ሐሰት፡ ḥassat «mensongefr» ― አሰት፡ Ms. BNFabb217, fol. 23v.
49
Leslau
ሐሰት ḥassat lieen, falsehooden, erroren
በሐሰት ba-ḥassat falselyen 246a
መሐለ፡ በሐሰት maḥala ba-ḥassat perjure oneselfen, swear falselyen, videasvid. መሐለ 335b
Cross-references:
a) for ሰማዕተ፡ ሐሰት፡ videasvid. ሰማዒ፡ (Leslau)
b) for ዜና፡ ሐሰት፡ videasvid. ዜና፡ (Leslau)
Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. ዜናት፡
1)nuntiuslai.e. res nuntiata: ዛቲ፡ ይእቲ፡ ዜና፡ 1 Evangelium Joannis.Joh. 1,5 ; ዜና፡ ሠናይ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 12,25 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 25,25 ; በእንተ፡ ዜና፡ ዘይመጽእ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 21,7 ; Ruth liber biblicus.Ruth 2,11 ; Jesaiae prophetia.Jes. 28,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 52,7 ; እምድኅረ፡ በጽሐ፡ ዜና፡ ቅትለቱ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 9.
a)nuntius laetusla: Lucae evangelium.Luc. 2,10 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,22 ; ወጻእነ፡ ከመ፡ ንስብክ፡ ዜና፡ ወንጌል፡ ቅዱስ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ዓለም፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 103 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 166 ; ብእሴ፡ ዜና፡ laeta annuntianslaRegum liber biblicum II.2 Reg. 18,20 ; ሰብአ፡ ዜና፡ Nahum.Nah. 2,1 ; ( በዓል፡ ) ዘዜና፡ ዘገብርኤል፡ ( festumla) annuntiationis Gabrielisla, Cod. Mus. Brit. XXIX, n. 38.
b)pro concreto: nuntiusla, መጽአ፡ ዜና፡ ኀበ፡ ሳኦል፡ ἄγγελος Regum liber biblicum I.1 Reg. 23,27 ; ወዝንቱ፡ ዜና፡ መጽአ፡ εὐαγγελιζόμενος Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,26 .
c) ዘተኀጥአ፡ ዜናሁ፡ de quo nuntius desideraturlavel deestla( Verschollenerde) F.N. 42,13; divortium permittitur በእንተ፡ ተኀጥኦ፡ ዜና፡ F.M. 12,7.
d)praenuntiatiola: ፈጻሜ፡ አምሳል፡ ወዜና፡ impletor typorum et praedictionum, not able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 8 Enc.
2)famala
a)rumorla, ἀκοή Regum liber biblicum II.2 Reg. 13,30 ; ዜና፡ ኄራት፡ φήμη ἀγαθή Proverbiorum liber biblicus.Prov. 15,30 ; ይሰምዕ፡ ዜና፡ ἀγγελία Jesaiae prophetia.Jes. 37,7 ; ወተሰምዐ፡ ዜናሆሙ፡ እስከ፡ ርሑቅ፡ ብሔር፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 26,15 .
b)existimatiola, nomenla: ንግሥተ፡ ሳባእ፡ ሰምዐት፡ ዜናሁ፡ ለሰሎሞን፡ ὄνομα Paralipomenon liber II.2 Par. 9,1 ; ሕሡም፡ ዜና፡ not able to find explanation in abbreviation listII Abtel. 39 ; ተሰምዐ፡ ዜናሁ፡ ወዝክሩ፡ ሠናይ፡ not able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 14 ; ሠናይ፡ ዜና፡ በኂሩት፡ ወበንጽሕ፡ („bona fama probitatis et castitatis“ Lud. e Vit. Sam.
3)in specie nuntius de valetudinelavel salute alicujus, quare passim vertere licet reslaalicujus vel quomodolaaliquis se habeatla: ተስእሎሙ፡ ዜናሆሙ፡ πῶς ἔχετε Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,27 ; ከመ፡ ይስማዕ፡ ዜናሃ፡ ለአስቴር፡ ዘከመ፡ ሀለወት፡ Esther, liber biblicus.Esth. 2,11 ; አነ፡ እልእክ፡ ኀበ፡ አቡከ፡ ከመ፡ ይንግርዎ፡ ዜናከ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 10,8 ; ዜናሆሙ፡ ንሣእ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,18 ; ከመ፡ ታእምሩ፡ ዜናየ፡ ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 1,12 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 2,19 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 6,22 .
4)narratiola, res novaela, res gestaela, historiala, resla: Deus n. 1065nos edocuit በእንተ፡ እላንቱ፡ ፪ ዜናት፡ F.M. 3,3; በከመ፡ ተጽሕፈ፡ በዜናቲሆሙ፡ ለቅዱሳን፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 194 ; ንጽሕፍ፡ ዜናሁ፡ ለአፈ፡ ወርቅ፡ not able to find explanation in abbreviation listChrys. f. 1 ; ዜናሆሙ፡ ለእለ፡ ነግሡ፡ እምድኅረ፡ ኵርሽ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 276 ; ዜናሁ፡ ለእስክንድር፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 279 ; ዜና፡ አይሁድ፡ Jsp. in tit. ( videasvid. sub ተዛወገ፡ ); enarratiola, expositola, ut: ዜና፡ ሃይማኖት፡ not able to find explanation in abbreviation listCat. Mus. Brit. p. 23 ª.
(Dillmann 4)
a) ዜና፡ ሐቃላውያን፡ zenā ḥaqālāwǝyān ወአመ፡ ካልእት፡ ዓመተ፡ መንግሥቱ፡ ለማር፡ ገላውዴዎስ፡ ተጸገወት፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ ጸጋ፡ መዊእ፡ እምእግዚአብሔር፡ ክቡር፡ ወልዑል፡ ወተወጥነት፡ ግብር፡ ዘጽሕፍት፡ ውስተ፡ ዜና፡ ሐቃላውያን።In the second year of the reign of Mar Gälawdewos the Church received the grace of victory from God glorious and the most high and tribute was begun which is written in the account of farmersen 19 § 26 (ed.), 11 § 26 (tr.) (‘ ዜና፡ ሐቃላውያን could have been an important document of the royal court in which the list of taxes was recorded.’ 11 n. 40), videasvid. ሐቀላዊ፡
b) ዜና፡ አዝማናት፡ zenā ʾazmānāt chronicleenChronikdeንወጥን፡ ጽሒፈ፡ ዜና፡ አዝማናት፡ ዘኮነ፡ በመዋዕለ፡ ነገሥት፡ ርቱዓነ፡ ሃይማኖት።wollen wir beginnen, die Chronik dessen zu schrieben, was sich in den Tagen der rechtgläubigen Könige zugetragen hatde 1 l. 2–3 (ed.), 1 l. 2–3 (tr.) (‘So lautet in der äthiopischen Übersetzung auch der Titel der Universalgeschichte des Walda-ʿAmid (al-Makīn): tārika bzw. zēnā azmānāt .’ 1 n. 1), videasvid. ዘመን፡
Leslau
ዜና፡ ሐሰት፡ zenā ḥassat false reporten, videasvid. ሐሰት፡ 246a
Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. ዜናት፡
1)nuntiuslai.e. res nuntiata: ዛቲ፡ ይእቲ፡ ዜና፡ 1 Evangelium Joannis.Joh. 1,5 ; ዜና፡ ሠናይ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 12,25 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 25,25 ; በእንተ፡ ዜና፡ ዘይመጽእ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 21,7 ; Ruth liber biblicus.Ruth 2,11 ; Jesaiae prophetia.Jes. 28,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 52,7 ; እምድኅረ፡ በጽሐ፡ ዜና፡ ቅትለቱ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 9.
a)nuntius laetusla: Lucae evangelium.Luc. 2,10 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,22 ; ወጻእነ፡ ከመ፡ ንስብክ፡ ዜና፡ ወንጌል፡ ቅዱስ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ዓለም፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 103 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 166 ; ብእሴ፡ ዜና፡ laeta annuntianslaRegum liber biblicum II.2 Reg. 18,20 ; ሰብአ፡ ዜና፡ Nahum.Nah. 2,1 ; ( በዓል፡ ) ዘዜና፡ ዘገብርኤል፡ ( festumla) annuntiationis Gabrielisla, Cod. Mus. Brit. XXIX, n. 38.
b)pro concreto: nuntiusla, መጽአ፡ ዜና፡ ኀበ፡ ሳኦል፡ ἄγγελος Regum liber biblicum I.1 Reg. 23,27 ; ወዝንቱ፡ ዜና፡ መጽአ፡ εὐαγγελιζόμενος Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,26 .
c) ዘተኀጥአ፡ ዜናሁ፡ de quo nuntius desideraturlavel deestla( Verschollenerde) F.N. 42,13; divortium permittitur በእንተ፡ ተኀጥኦ፡ ዜና፡ F.M. 12,7.
d)praenuntiatiola: ፈጻሜ፡ አምሳል፡ ወዜና፡ impletor typorum et praedictionum, not able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 8 Enc.
2)famala
a)rumorla, ἀκοή Regum liber biblicum II.2 Reg. 13,30 ; ዜና፡ ኄራት፡ φήμη ἀγαθή Proverbiorum liber biblicus.Prov. 15,30 ; ይሰምዕ፡ ዜና፡ ἀγγελία Jesaiae prophetia.Jes. 37,7 ; ወተሰምዐ፡ ዜናሆሙ፡ እስከ፡ ርሑቅ፡ ብሔር፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 26,15 .
b)existimatiola, nomenla: ንግሥተ፡ ሳባእ፡ ሰምዐት፡ ዜናሁ፡ ለሰሎሞን፡ ὄνομα Paralipomenon liber II.2 Par. 9,1 ; ሕሡም፡ ዜና፡ not able to find explanation in abbreviation listII Abtel. 39 ; ተሰምዐ፡ ዜናሁ፡ ወዝክሩ፡ ሠናይ፡ not able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 14 ; ሠናይ፡ ዜና፡ በኂሩት፡ ወበንጽሕ፡ („bona fama probitatis et castitatis“ Lud. e Vit. Sam.
3)in specie nuntius de valetudinelavel salute alicujus, quare passim vertere licet reslaalicujus vel quomodolaaliquis se habeatla: ተስእሎሙ፡ ዜናሆሙ፡ πῶς ἔχετε Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,27 ; ከመ፡ ይስማዕ፡ ዜናሃ፡ ለአስቴር፡ ዘከመ፡ ሀለወት፡ Esther, liber biblicus.Esth. 2,11 ; አነ፡ እልእክ፡ ኀበ፡ አቡከ፡ ከመ፡ ይንግርዎ፡ ዜናከ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 10,8 ; ዜናሆሙ፡ ንሣእ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,18 ; ከመ፡ ታእምሩ፡ ዜናየ፡ ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 1,12 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 2,19 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 6,22 .
4)narratiola, res novaela, res gestaela, historiala, resla: Deus n. 1065nos edocuit በእንተ፡ እላንቱ፡ ፪ ዜናት፡ F.M. 3,3; በከመ፡ ተጽሕፈ፡ በዜናቲሆሙ፡ ለቅዱሳን፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 194 ; ንጽሕፍ፡ ዜናሁ፡ ለአፈ፡ ወርቅ፡ not able to find explanation in abbreviation listChrys. f. 1 ; ዜናሆሙ፡ ለእለ፡ ነግሡ፡ እምድኅረ፡ ኵርሽ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 276 ; ዜናሁ፡ ለእስክንድር፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 279 ; ዜና፡ አይሁድ፡ Jsp. in tit. ( videasvid. sub ተዛወገ፡ ); enarratiola, expositola, ut: ዜና፡ ሃይማኖት፡ not able to find explanation in abbreviation listCat. Mus. Brit. p. 23 ª.
Substantivumsubst.(de forma videasvid.gramm.§ 106) m. et fem. (ut liber Jobi.Job 16,8 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,12 ) mendaciumla[amh. ሐሰት፡ et አሰት፡ ]: Jesaiae prophetia.Jes. 28,15 ; Jesaiae prophetia.Jes. 28,17 ; ኢትሕርስ፡ ሐሰተ፡ ላዕለ፡ ቢጽከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,11 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,12 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 31,1 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 31,4 ; ሐሰት፡ ውእቱ፡ አውግሪነ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 3,23 ; ኵሎሙ፡ ገብሩ፡ ሐሰተ፡ 6,13; ተወከልኪ፡ በሐሰት፡ 13,25; ሐሰተ፡ ትብል፡ ላዕለ፡ 47,16; ሐሰት፡ ኢይወጽእ፡ እምነ፡ አፉሁ፡ Judith liber apocryphus.Judith 5,5 ; omnia Christianae doctrinae dogmata credola ወባሕቱ፡ ትንሣኤ፡ ሙታን፡ ሐሰተ፡ ይመስለኒ፡ not able to find explanation in abbreviation listGad. T.H. ; መንፈሰ፡ ሐሰት፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 18,21 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 18,22 ; ስምዐ፡ ሐሰት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,5 ; ሰማዕተ፡ ሐሰት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 26,60 ; ነገረ፡ ሐሰት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 36,24 ; Jeremiae prophetia.Jer. 7,4 ; ውሉደ፡ ሐሰት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 30,9 ; ሀገረ፡ ሐሰት፡ Jeremiae prophetia.Jer. 6,6 ; ነቢያተ፡ ሐሰት፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 2,15 ; ከናፍረ፡ ሐሰት፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 8,7 ; እብነ፡ ሐሰት፡ lapillus adulterinuslaOrg.; በሐሰት፡ ἐπὶ ματαίῳ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 20,7 ; በከ፡ ወሐሰት፡ ገብሩ፡ አበዊነ፡ ጣዖቶሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 16,19 . De ሐሰት፡ mendaciolatractatur F.M. 23. Dolusla, frauslaJesaiae prophetia.Jes. 53,9 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 2,22 . (Dillmann 4)
a) ዜና፡ ሐቃላውያን፡ zenā ḥaqālāwǝyān ወአመ፡ ካልእት፡ ዓመተ፡ መንግሥቱ፡ ለማር፡ ገላውዴዎስ፡ ተጸገወት፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ ጸጋ፡ መዊእ፡ እምእግዚአብሔር፡ ክቡር፡ ወልዑል፡ ወተወጥነት፡ ግብር፡ ዘጽሕፍት፡ ውስተ፡ ዜና፡ ሐቃላውያን።In the second year of the reign of Mar Gälawdewos the Church received the grace of victory from God glorious and the most high and tribute was begun which is written in the account of farmersen 19 § 26 (ed.), 11 § 26 (tr.) (‘ ዜና፡ ሐቃላውያን could have been an important document of the royal court in which the list of taxes was recorded.’ 11 n. 40), videasvid. ሐቀላዊ፡
b) ዜና፡ አዝማናት፡ zenā ʾazmānāt chronicleenChronikdeንወጥን፡ ጽሒፈ፡ ዜና፡ አዝማናት፡ ዘኮነ፡ በመዋዕለ፡ ነገሥት፡ ርቱዓነ፡ ሃይማኖት።wollen wir beginnen, die Chronik dessen zu schrieben, was sich in den Tagen der rechtgläubigen Könige zugetragen hatde 1 l. 2–3 (ed.), 1 l. 2–3 (tr.) (‘So lautet in der äthiopischen Übersetzung auch der Titel der Universalgeschichte des Walda-ʿAmid (al-Makīn): tārika bzw. zēnā azmānāt .’ 1 n. 1), videasvid. ዘመን፡
Leslau
ዜና፡ ሐሰት፡ zenā ḥassat false reporten, videasvid. ሐሰት፡ 246a
ḥassat
Grébaut
ሐሰት፡ ḥassat «mensongefr» ― አሰት፡ Ms. BNFabb217, fol. 23v.
49
Leslau
ሐሰት ḥassat lieen, falsehooden, erroren
በሐሰት ba-ḥassat falselyen 246a
መሐለ፡ በሐሰት maḥala ba-ḥassat perjure oneselfen, swear falselyen, videasvid. መሐለ 335b
Cross-references:
a) for ሰማዕተ፡ ሐሰት፡ videasvid. ሰማዒ፡ (Leslau)
b) for ዜና፡ ሐሰት፡ videasvid. ዜና፡ (Leslau)
Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. ዜናት፡
1)nuntiuslai.e. res nuntiata: ዛቲ፡ ይእቲ፡ ዜና፡ 1 Evangelium Joannis.Joh. 1,5 ; ዜና፡ ሠናይ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 12,25 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 25,25 ; በእንተ፡ ዜና፡ ዘይመጽእ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 21,7 ; Ruth liber biblicus.Ruth 2,11 ; Jesaiae prophetia.Jes. 28,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 52,7 ; እምድኅረ፡ በጽሐ፡ ዜና፡ ቅትለቱ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 9.
a)nuntius laetusla: Lucae evangelium.Luc. 2,10 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,22 ; ወጻእነ፡ ከመ፡ ንስብክ፡ ዜና፡ ወንጌል፡ ቅዱስ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ዓለም፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 103 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 166 ; ብእሴ፡ ዜና፡ laeta annuntianslaRegum liber biblicum II.2 Reg. 18,20 ; ሰብአ፡ ዜና፡ Nahum.Nah. 2,1 ; ( በዓል፡ ) ዘዜና፡ ዘገብርኤል፡ ( festumla) annuntiationis Gabrielisla, Cod. Mus. Brit. XXIX, n. 38.
b)pro concreto: nuntiusla, መጽአ፡ ዜና፡ ኀበ፡ ሳኦል፡ ἄγγελος Regum liber biblicum I.1 Reg. 23,27 ; ወዝንቱ፡ ዜና፡ መጽአ፡ εὐαγγελιζόμενος Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,26 .
c) ዘተኀጥአ፡ ዜናሁ፡ de quo nuntius desideraturlavel deestla( Verschollenerde) F.N. 42,13; divortium permittitur በእንተ፡ ተኀጥኦ፡ ዜና፡ F.M. 12,7.
d)praenuntiatiola: ፈጻሜ፡ አምሳል፡ ወዜና፡ impletor typorum et praedictionum, not able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 8 Enc.
2)famala
a)rumorla, ἀκοή Regum liber biblicum II.2 Reg. 13,30 ; ዜና፡ ኄራት፡ φήμη ἀγαθή Proverbiorum liber biblicus.Prov. 15,30 ; ይሰምዕ፡ ዜና፡ ἀγγελία Jesaiae prophetia.Jes. 37,7 ; ወተሰምዐ፡ ዜናሆሙ፡ እስከ፡ ርሑቅ፡ ብሔር፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 26,15 .
b)existimatiola, nomenla: ንግሥተ፡ ሳባእ፡ ሰምዐት፡ ዜናሁ፡ ለሰሎሞን፡ ὄνομα Paralipomenon liber II.2 Par. 9,1 ; ሕሡም፡ ዜና፡ not able to find explanation in abbreviation listII Abtel. 39 ; ተሰምዐ፡ ዜናሁ፡ ወዝክሩ፡ ሠናይ፡ not able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 14 ; ሠናይ፡ ዜና፡ በኂሩት፡ ወበንጽሕ፡ („bona fama probitatis et castitatis“ Lud. e Vit. Sam.
3)in specie nuntius de valetudinelavel salute alicujus, quare passim vertere licet reslaalicujus vel quomodolaaliquis se habeatla: ተስእሎሙ፡ ዜናሆሙ፡ πῶς ἔχετε Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,27 ; ከመ፡ ይስማዕ፡ ዜናሃ፡ ለአስቴር፡ ዘከመ፡ ሀለወት፡ Esther, liber biblicus.Esth. 2,11 ; አነ፡ እልእክ፡ ኀበ፡ አቡከ፡ ከመ፡ ይንግርዎ፡ ዜናከ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 10,8 ; ዜናሆሙ፡ ንሣእ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,18 ; ከመ፡ ታእምሩ፡ ዜናየ፡ ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 1,12 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 2,19 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 6,22 .
4)narratiola, res novaela, res gestaela, historiala, resla: Deus n. 1065nos edocuit በእንተ፡ እላንቱ፡ ፪ ዜናት፡ F.M. 3,3; በከመ፡ ተጽሕፈ፡ በዜናቲሆሙ፡ ለቅዱሳን፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 194 ; ንጽሕፍ፡ ዜናሁ፡ ለአፈ፡ ወርቅ፡ not able to find explanation in abbreviation listChrys. f. 1 ; ዜናሆሙ፡ ለእለ፡ ነግሡ፡ እምድኅረ፡ ኵርሽ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 276 ; ዜናሁ፡ ለእስክንድር፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 279 ; ዜና፡ አይሁድ፡ Jsp. in tit. ( videasvid. sub ተዛወገ፡ ); enarratiola, expositola, ut: ዜና፡ ሃይማኖት፡ not able to find explanation in abbreviation listCat. Mus. Brit. p. 23 ª.
(Dillmann 4)
a) ዜና፡ ሐቃላውያን፡ zenā ḥaqālāwǝyān ወአመ፡ ካልእት፡ ዓመተ፡ መንግሥቱ፡ ለማር፡ ገላውዴዎስ፡ ተጸገወት፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ ጸጋ፡ መዊእ፡ እምእግዚአብሔር፡ ክቡር፡ ወልዑል፡ ወተወጥነት፡ ግብር፡ ዘጽሕፍት፡ ውስተ፡ ዜና፡ ሐቃላውያን።In the second year of the reign of Mar Gälawdewos the Church received the grace of victory from God glorious and the most high and tribute was begun which is written in the account of farmersen 19 § 26 (ed.), 11 § 26 (tr.) (‘ ዜና፡ ሐቃላውያን could have been an important document of the royal court in which the list of taxes was recorded.’ 11 n. 40), videasvid. ሐቀላዊ፡
b) ዜና፡ አዝማናት፡ zenā ʾazmānāt chronicleenChronikdeንወጥን፡ ጽሒፈ፡ ዜና፡ አዝማናት፡ ዘኮነ፡ በመዋዕለ፡ ነገሥት፡ ርቱዓነ፡ ሃይማኖት።wollen wir beginnen, die Chronik dessen zu schrieben, was sich in den Tagen der rechtgläubigen Könige zugetragen hatde 1 l. 2–3 (ed.), 1 l. 2–3 (tr.) (‘So lautet in der äthiopischen Übersetzung auch der Titel der Universalgeschichte des Walda-ʿAmid (al-Makīn): tārika bzw. zēnā azmānāt .’ 1 n. 1), videasvid. ዘመን፡
Leslau
ዜና፡ ሐሰት፡ zenā ḥassat false reporten, videasvid. ሐሰት፡ 246a
Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. ዜናት፡
1)nuntiuslai.e. res nuntiata: ዛቲ፡ ይእቲ፡ ዜና፡ 1 Evangelium Joannis.Joh. 1,5 ; ዜና፡ ሠናይ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 12,25 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 25,25 ; በእንተ፡ ዜና፡ ዘይመጽእ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 21,7 ; Ruth liber biblicus.Ruth 2,11 ; Jesaiae prophetia.Jes. 28,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 52,7 ; እምድኅረ፡ በጽሐ፡ ዜና፡ ቅትለቱ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 9.
a)nuntius laetusla: Lucae evangelium.Luc. 2,10 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,22 ; ወጻእነ፡ ከመ፡ ንስብክ፡ ዜና፡ ወንጌል፡ ቅዱስ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ዓለም፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 103 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 166 ; ብእሴ፡ ዜና፡ laeta annuntianslaRegum liber biblicum II.2 Reg. 18,20 ; ሰብአ፡ ዜና፡ Nahum.Nah. 2,1 ; ( በዓል፡ ) ዘዜና፡ ዘገብርኤል፡ ( festumla) annuntiationis Gabrielisla, Cod. Mus. Brit. XXIX, n. 38.
b)pro concreto: nuntiusla, መጽአ፡ ዜና፡ ኀበ፡ ሳኦል፡ ἄγγελος Regum liber biblicum I.1 Reg. 23,27 ; ወዝንቱ፡ ዜና፡ መጽአ፡ εὐαγγελιζόμενος Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,26 .
c) ዘተኀጥአ፡ ዜናሁ፡ de quo nuntius desideraturlavel deestla( Verschollenerde) F.N. 42,13; divortium permittitur በእንተ፡ ተኀጥኦ፡ ዜና፡ F.M. 12,7.
d)praenuntiatiola: ፈጻሜ፡ አምሳል፡ ወዜና፡ impletor typorum et praedictionum, not able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 8 Enc.
2)famala
a)rumorla, ἀκοή Regum liber biblicum II.2 Reg. 13,30 ; ዜና፡ ኄራት፡ φήμη ἀγαθή Proverbiorum liber biblicus.Prov. 15,30 ; ይሰምዕ፡ ዜና፡ ἀγγελία Jesaiae prophetia.Jes. 37,7 ; ወተሰምዐ፡ ዜናሆሙ፡ እስከ፡ ርሑቅ፡ ብሔር፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 26,15 .
b)existimatiola, nomenla: ንግሥተ፡ ሳባእ፡ ሰምዐት፡ ዜናሁ፡ ለሰሎሞን፡ ὄνομα Paralipomenon liber II.2 Par. 9,1 ; ሕሡም፡ ዜና፡ not able to find explanation in abbreviation listII Abtel. 39 ; ተሰምዐ፡ ዜናሁ፡ ወዝክሩ፡ ሠናይ፡ not able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 14 ; ሠናይ፡ ዜና፡ በኂሩት፡ ወበንጽሕ፡ („bona fama probitatis et castitatis“ Lud. e Vit. Sam.
3)in specie nuntius de valetudinelavel salute alicujus, quare passim vertere licet reslaalicujus vel quomodolaaliquis se habeatla: ተስእሎሙ፡ ዜናሆሙ፡ πῶς ἔχετε Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,27 ; ከመ፡ ይስማዕ፡ ዜናሃ፡ ለአስቴር፡ ዘከመ፡ ሀለወት፡ Esther, liber biblicus.Esth. 2,11 ; አነ፡ እልእክ፡ ኀበ፡ አቡከ፡ ከመ፡ ይንግርዎ፡ ዜናከ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 10,8 ; ዜናሆሙ፡ ንሣእ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,18 ; ከመ፡ ታእምሩ፡ ዜናየ፡ ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 1,12 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 2,19 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 6,22 .
4)narratiola, res novaela, res gestaela, historiala, resla: Deus n. 1065nos edocuit በእንተ፡ እላንቱ፡ ፪ ዜናት፡ F.M. 3,3; በከመ፡ ተጽሕፈ፡ በዜናቲሆሙ፡ ለቅዱሳን፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 194 ; ንጽሕፍ፡ ዜናሁ፡ ለአፈ፡ ወርቅ፡ not able to find explanation in abbreviation listChrys. f. 1 ; ዜናሆሙ፡ ለእለ፡ ነግሡ፡ እምድኅረ፡ ኵርሽ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 276 ; ዜናሁ፡ ለእስክንድር፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 279 ; ዜና፡ አይሁድ፡ Jsp. in tit. ( videasvid. sub ተዛወገ፡ ); enarratiola, expositola, ut: ዜና፡ ሃይማኖት፡ not able to find explanation in abbreviation listCat. Mus. Brit. p. 23 ª.
adjectivumadj.relativumrel.qui ad agros pertinetla, agrestisla, n. 97rusticusla, incultusla, ዔሳው፡ ውእቱ፡ ብእሲ፡ ድሩክ፡ ወሐቃላዊ፡ ወጸጓር፡ et ብእሲ፡ ሐቃላዊ፡ ውእቱ፡ ወነዓዊ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 19 (p. 71). (Dillmann 4)
a) ዜና፡ ሐቃላውያን፡ zenā ḥaqālāwǝyān ወአመ፡ ካልእት፡ ዓመተ፡ መንግሥቱ፡ ለማር፡ ገላውዴዎስ፡ ተጸገወት፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ ጸጋ፡ መዊእ፡ እምእግዚአብሔር፡ ክቡር፡ ወልዑል፡ ወተወጥነት፡ ግብር፡ ዘጽሕፍት፡ ውስተ፡ ዜና፡ ሐቃላውያን።In the second year of the reign of Mar Gälawdewos the Church received the grace of victory from God glorious and the most high and tribute was begun which is written in the account of farmersen 19 § 26 (ed.), 11 § 26 (tr.) (‘ ዜና፡ ሐቃላውያን could have been an important document of the royal court in which the list of taxes was recorded.’ 11 n. 40), videasvid. ሐቀላዊ፡
b) ዜና፡ አዝማናት፡ zenā ʾazmānāt chronicleenChronikdeንወጥን፡ ጽሒፈ፡ ዜና፡ አዝማናት፡ ዘኮነ፡ በመዋዕለ፡ ነገሥት፡ ርቱዓነ፡ ሃይማኖት።wollen wir beginnen, die Chronik dessen zu schrieben, was sich in den Tagen der rechtgläubigen Könige zugetragen hatde 1 l. 2–3 (ed.), 1 l. 2–3 (tr.) (‘So lautet in der äthiopischen Übersetzung auch der Titel der Universalgeschichte des Walda-ʿAmid (al-Makīn): tārika bzw. zēnā azmānāt .’ 1 n. 1), videasvid. ዘመን፡
Leslau
ዜና፡ ሐሰት፡ zenā ḥassat false reporten, videasvid. ሐሰት፡ 246a
ḥaqqalāwi , ሐቃላዊ፡ ḥaqqālāwi , ሐቃላዌ፡ ḥaqqālāwe , ሐቀላዌ፡ ḥaqqalāwe
1) warlikeen ወሶበ፡ ጸንዓ፡ ፀብእ፡ እስመ፡ ኃያል፡ ውእቱ፡ ወመስተቃትል፡ ዝኩ፡ ገብር፡ ሐቃላዊ፡ ተኀየለ፡ ዝንቱ፡ ንጉሥ፡ ኃያል፡ ወመዋኢ፡ Lorsque la bataille devint plus ardente, car ses esclaves révoltés étaient puissants et guerries, le roi puissant et victorieux prévalutfr 53 l. 20–22 (ed.), 62 l. 22–24 (tr.)
2) Substantivumsubst. rebelen, ‘Rebellde’ (see also the comment below) ወኮነ፡ ኃይለ፡ እምንእሱ፡ ወህዉከ፡ በኵሉ፡ ምግባሩ። ወእምብዝኀ፡ ተሀውኮቱ፡ ኮነ፡ ሐቃላዊ።Er war stark von Jugend an und aufrüherisch in all seinem Tun. Sein allzu unruhiges Blut ließ ihn zum räubersischen Rebellen werdende 5 l. 15–17 (ed.), 5 l. 25–27 (tr.); ወእምብዝኀ፡ ተሀውኮቱ፡ ኮነ፡ ሐቃላዌ።Per la sua grande irrequietezza divenne un masnadieroit 8 l. 7 (ed); 19 l. 6–7 (tr.) (‘ ሐቀላዌ፡ dicesi di ribelli politici, che si dano alla campagna.’ 19 n. 2); ወሠራዊትሂ፡ እለ፡ ዝኩራን፡ ኮኑ፡ ጌዶራውያን፡ ወሐቃላውያን፡ ወተፀወኑ፡ ውስተ፡ ኅፅነ፡ ደብር፡ ልዑል፡ እምአድባረ፡ ኢፋት።The soldiers who are also mentioned became robbers and rebels and they took shelter in a fortress of one of the highest mountains of ʾIfaten 18 § 25 (ed.), 11 § 25 (tr.) (‘Ḥaqalāwi: Benennung für Esau; vgl. 96–97, bezeichnet somit einen wilden Gesellen, der in der Wildnis lebt; von dort ausgehend Rebell ‘šeftā’.) vgl. 635 n. 2.’ 5 n. 15)
Leslau
ሐቃላዊ ḥāqqālāwi one of the fileden, peasanten, rusticen, rudeen, (Lt) rebelen 239b
Cross-references: for ዜና፡ ሐቃላውያን፡ videasvid. ዜና፡ (TraCES)
participiumpart.imminutuslai.e.
1)deficiensla, mancusla( videasvid. ንቱግ፡ ) ተረክበት፡ ሕጽጽተ፡ ὑστεροῦσα Danielis prophetia.Dan. 5,27 ; ኩኑ፡ ፍጹማነ፡ ወአኮ፡ ሕጹጻነ፡ Maʃshafa Genzat.Genz. f. 154 ; ὑστέρημα Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 1,15 ; n. 136 አልቦ፡ ዘገብረ፡ ወኢምንተኒ፡ ዘሕጹጽ፡ ἐκλεῖπον Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 42,24 ; ብእሲት፡ ሕጽጽት፡ እምፍጥረተ፡ አንስት፡ quae defectu muliebrium laboratlaF.N. 24,7.
2)minorla, inferiorla, minimusla, exiguusla: ἐλάχιτος Matthaei Evangelium.Matth. 5,19 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 14,5 ; አርባዕቱ፡ ሕጹጻን፡ ውስተ፡ ምድር፡ τέσσαρα τὰ ἐλάχιστα Proverbiorum liber biblicus.Prov. 24,59 ; ሕጹጻነ፡ ሃይማኖት፡ ὀλιγόπιστοι Matthaei Evangelium.Matth. 6,30 ; ሕጹጸ፡ ነፍስ፡ ὀλιγόψυχος Proverbiorum liber biblicus.Prov. 14,29 ; ሕጹጸ፡ መዋዕል፡ ὀλιγοχρόνιος Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 9,5 ; ሕጹጸ፡ ልብ፡ ἐλαττούμενος καρδίᾳ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 16,23 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 19,23 ; ድኩማነ፡ ሕሊና፡ ወሕጹጻነ፡ አእምሮ፡ Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 16 ; humilior Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 87,3 ; ብዙኀ፡ ሕጹጽ፡ አንተ፡ ከመ፡ cumc.SubjunctivusSubj.Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 8,56 . videasVid. ዐይን፡
3)Libri Chronicorum V.T., παραλειπόμενα , apud Aethiopes primitus ሕጹጻነ፡ ነገሥተ፡ ይሁዱ፡ vel ሕጹጻነ፡ ነገሥት፡ vel ሕጹጻን፡ ( ሕጹጻን፡ ቀዳማዊ፡ , ካልእ፡ ) inscripti sunt (posteriore aetate etiam ተረፋት፡ nominantur, quod videasq.v.), quem titulum equidem non libros mancoslaRegum (in quibus multa eorum, quae in libris Regum relata sunt, desiderantur), nec libros, in quibus res gestae minutiuslai.e. accuratius narrantur (nusquam enim alibi haec notio voci ሕጹጽ፡ convenit), sed libros Regum minoreslainterpretari velim: re vera enim mole minores sunt quatuor Regum libris. Praeterea in Gad. Ad. (sub finem libri) stemmatalavel tabulae genealogicaelaHebraearum gentium circiter decies ሕጹጻት፡ , semel ሕጹጻነ፡ አናግድ፡ appellamtur. Quo nomine num interpres Aeth. titulum libri canonici ሕጹጻን፡ (quoniam in eo permulta stemmata continentur) imitari voluerit, an vocem Arabicam quandam (ut قِصَصٌ ) reddiderit, aegre disceptaveris, priusquam Adami librilainspexeris.
ḥǝṣuṣ , fem. ሕጽጽት፡ ḥǝṣǝṣt ; pluralisPl. ሕጹጻን፡ ḥǝṣuṣān , fem. ሕጹጻት፡ ḥǝṣuṣāt
Grébaut
ሕጹጽ፡ ḥǝṣuṣ , pluralisPl. ሕጹጻን፡ ḥǝṣuṣān «moindrefr, peufr, manquantfr» ― ጐድሉ፡ Ms. BNFabb217, fol. 30v.
ሕጽጽት፡ ḥǝṣǝṣt fem. , pluralisPl. ሕጹጻት፡ ḥǝṣuṣāt «moindrefr, petitefr, manquantefr» ― ጐድሉ፡ Ms. BNFabb217, fol. 31r.
ሕጹጻን፡ ḥǝṣuṣān «(Les) Paralimpomènesfr» Ms. BNFabb217, fol. 31r.
67
ሕጹጸ፡ ሃይማኖት፡ ḥǝṣuṣa hāymānot incroyantfr, infidèlefr. ውፁእ፡ እምእግዚአብሔር፡ ወኅፁጸ፡ ሃይማኖት። 347. videasvid. ሃይማኖት፡
10
Leslau
ሕጹጽ ḥǝṣuṣ diminisheden, minoren, lessen, insufficienten, lacking in fullnessen, wantingen, deficienten, inferioren, lowen, the leasten, smallen, shorten, imperfecten, dwarfen
ሕጹጻን ḥǝṣuṣān (also ዜና፡ መዋዕል zenā mawāʿǝl ) Chroniclesen (Bible), genealogyen, lineageen, generationsen
ሕጹጻን፡ መጻሕፍት ḥǝṣuṣān maṣāḥǝft Chroniclesen, videasvid. መጽሐፍ፡
ሕጹጻነ፡ ነገሥት ḥǝṣuṣāna nagaśt Paralipomenaen, videasvid. ንጉሥ፡
247
Cross-references: for ወርኅ፡ ሕጹጽ videasvid. ወርኅ (Leslau)
Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. ዜናት፡
1)nuntiuslai.e. res nuntiata: ዛቲ፡ ይእቲ፡ ዜና፡ 1 Evangelium Joannis.Joh. 1,5 ; ዜና፡ ሠናይ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 12,25 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 25,25 ; በእንተ፡ ዜና፡ ዘይመጽእ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 21,7 ; Ruth liber biblicus.Ruth 2,11 ; Jesaiae prophetia.Jes. 28,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 52,7 ; እምድኅረ፡ በጽሐ፡ ዜና፡ ቅትለቱ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 9.
a)nuntius laetusla: Lucae evangelium.Luc. 2,10 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,22 ; ወጻእነ፡ ከመ፡ ንስብክ፡ ዜና፡ ወንጌል፡ ቅዱስ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ዓለም፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 103 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 166 ; ብእሴ፡ ዜና፡ laeta annuntianslaRegum liber biblicum II.2 Reg. 18,20 ; ሰብአ፡ ዜና፡ Nahum.Nah. 2,1 ; ( በዓል፡ ) ዘዜና፡ ዘገብርኤል፡ ( festumla) annuntiationis Gabrielisla, Cod. Mus. Brit. XXIX, n. 38.
b)pro concreto: nuntiusla, መጽአ፡ ዜና፡ ኀበ፡ ሳኦል፡ ἄγγελος Regum liber biblicum I.1 Reg. 23,27 ; ወዝንቱ፡ ዜና፡ መጽአ፡ εὐαγγελιζόμενος Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,26 .
c) ዘተኀጥአ፡ ዜናሁ፡ de quo nuntius desideraturlavel deestla( Verschollenerde) F.N. 42,13; divortium permittitur በእንተ፡ ተኀጥኦ፡ ዜና፡ F.M. 12,7.
d)praenuntiatiola: ፈጻሜ፡ አምሳል፡ ወዜና፡ impletor typorum et praedictionum, not able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 8 Enc.
2)famala
a)rumorla, ἀκοή Regum liber biblicum II.2 Reg. 13,30 ; ዜና፡ ኄራት፡ φήμη ἀγαθή Proverbiorum liber biblicus.Prov. 15,30 ; ይሰምዕ፡ ዜና፡ ἀγγελία Jesaiae prophetia.Jes. 37,7 ; ወተሰምዐ፡ ዜናሆሙ፡ እስከ፡ ርሑቅ፡ ብሔር፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 26,15 .
b)existimatiola, nomenla: ንግሥተ፡ ሳባእ፡ ሰምዐት፡ ዜናሁ፡ ለሰሎሞን፡ ὄνομα Paralipomenon liber II.2 Par. 9,1 ; ሕሡም፡ ዜና፡ not able to find explanation in abbreviation listII Abtel. 39 ; ተሰምዐ፡ ዜናሁ፡ ወዝክሩ፡ ሠናይ፡ not able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 14 ; ሠናይ፡ ዜና፡ በኂሩት፡ ወበንጽሕ፡ („bona fama probitatis et castitatis“ Lud. e Vit. Sam.
3)in specie nuntius de valetudinelavel salute alicujus, quare passim vertere licet reslaalicujus vel quomodolaaliquis se habeatla: ተስእሎሙ፡ ዜናሆሙ፡ πῶς ἔχετε Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,27 ; ከመ፡ ይስማዕ፡ ዜናሃ፡ ለአስቴር፡ ዘከመ፡ ሀለወት፡ Esther, liber biblicus.Esth. 2,11 ; አነ፡ እልእክ፡ ኀበ፡ አቡከ፡ ከመ፡ ይንግርዎ፡ ዜናከ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 10,8 ; ዜናሆሙ፡ ንሣእ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,18 ; ከመ፡ ታእምሩ፡ ዜናየ፡ ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 1,12 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 2,19 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 6,22 .
4)narratiola, res novaela, res gestaela, historiala, resla: Deus n. 1065nos edocuit በእንተ፡ እላንቱ፡ ፪ ዜናት፡ F.M. 3,3; በከመ፡ ተጽሕፈ፡ በዜናቲሆሙ፡ ለቅዱሳን፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 194 ; ንጽሕፍ፡ ዜናሁ፡ ለአፈ፡ ወርቅ፡ not able to find explanation in abbreviation listChrys. f. 1 ; ዜናሆሙ፡ ለእለ፡ ነግሡ፡ እምድኅረ፡ ኵርሽ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 276 ; ዜናሁ፡ ለእስክንድር፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 279 ; ዜና፡ አይሁድ፡ Jsp. in tit. ( videasvid. sub ተዛወገ፡ ); enarratiola, expositola, ut: ዜና፡ ሃይማኖት፡ not able to find explanation in abbreviation listCat. Mus. Brit. p. 23 ª.
adjectivumadj., fem. ሠናይት፡ raro ሣኔት፡ ( Judicum liber.Jud. 8,32 ),
A)adjectivumadj. καλός
1)quod sensibus placet
a)formosusla, pulcherla, venustusla, speciosusla, de personis: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 12,14 ; Canticum Canticorum.Cant. 1,8 ; Canticum Canticorum.Cant. 1,16 ; Canticum Canticorum.Cant. 2,14 ; Canticum Canticorum.Cant. 4,1 sequensseq.; liber Jobi.Job 42,15 ; Judith liber apocryphus.Judith 12,13 ; Esther, liber biblicus.Esth. 1,11 ; ሠናይተ፡ ሥን፡ ወግዕዝ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 321 ; ἀστεῖος Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 2,2 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,23 ; ሠናይት፡ በራእይኪ፡ አንቲ፡ Judith liber apocryphus.Judith 11,23 ; ሠናይት፡ ይእቲ፡ ራእያ፡ Judith liber apocryphus.Judith 8,7 ; Dan. apocr. 1,31; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39 ; ብእሲት፡ ሠናይት፡ εὔμορφος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 9,8 ; de animalibus Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,2 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 26 ; de rebus: ሠናይ፡ ለርእይ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,9 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,6 ; corona Jesaiae prophetia.Jes. 62,3 ; aedibus Jesaiae prophetia.Jes. 5,9 ; Lucae evangelium.Luc. 21,5 ; ornatu ሠናይ፡ ሰርጕ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 45,7 ; margarita Matthaei Evangelium.Matth. 13,45 ; arbore ዕፀ፡ ዘይት፡ ሠናይት፡ εὐπρεπής Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,14 ; sepulchris Matthaei Evangelium.Matth. 23,27 ( ὡραῖος ), al.
b)jucundusla, suavisla, gratuslaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 49,15 ; sapore ሠናይ፡ ለበሊዕ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,9 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,6 ; ወይን፡ ሠናይ፡ Canticum Canticorum.Cant. 7,10 ; መዓር፡ ሠናይ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 24,13 ( Tobit, liber apocryphus.Tob. 2,1 τὸ ἄριστον prandium male versum est ሠናይት፡ ); olfactu Genesis liber Pentateuchi.Gen. 8,21 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 3,16 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 6,8 ; auditu ቃል፡ ሠናይ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 44,1 ; ሠናየ፡ ይትናገረከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 13,6 ; visu: ሠናይ፡ እገሪሆሙ፡ ( ὡραῖος ) ad Romanos epistola Pauli.Rom. 10,15 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 1,26 .
2)bonusla
b)utilisla, aptusla, saluberla: Matthaei Evangelium.Matth. 13,48 ; Marci Evangelium.Marc. 9,50 ; 1 ad Timotheum epistolae I, II.Tim. 4,4 ; ሠናይ፡ ብዒል፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 13,24 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 41,2 ; ኮነ፡ ሠናየ፡ seq. SubjunctivusSubj.Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,18 ; Judith liber apocryphus.Judith 10,19 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 8,6 ; vel sequensseq.Infin. in Acc.vel Nom., ut: ሠናይ፡ ተሊዎቶ፡ (v. ተሊዎቱ፡ ) ለእግዚአብሔር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 46,10 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 42,6 ; Matthaei Evangelium.Matth. 17,4 ; vel sequensseq. ለ፡ cumc.Infin., ut: ምስጢረ፡ መንግሥት፡ ሠናይ፡ ለኀቢእ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 12,7 ; vel sequensseq. ሶበ፡ , ut: ሠናይ፡ ለሰብእ፡ ሶበ፡ ይነሥእ፡ አርዑቶ፡ Threni, liber biblicus.Thren. 3,27 ; liber Jobi.Job 13,9 ; vel እመ፡ , ut: ሠናይ፡ እመ፡ ተለውኪ፡ Ruth liber biblicus.Ruth 2,22 .
c)perfectuslanumero, mensura, partibus ( multusla, largusla): መስፈርት፡ ሠናይ፡ Lucae evangelium.Luc. 6,38 ; ርሥእ፡ ሠናይ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 15,15 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 25,8 ; ዐስብ፡ ሠናይ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,9 .
d)laetusla, faustusla, prosperla: ዜና፡ ሠናይ፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,27 ; ቃል፡ ሠናይ፡ Josuae liber.Jos. 23,15 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,30 ; ነፋስ፡ ሠናይ፡ ventus secunduslaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 2 ; መዋዕል፡ ሠናያት፡ not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 3,10 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 7,15 ; ይትፌሥሑ፡ በሠናይ፡ ልብ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 8,66 ; Deuteronomium.Deut. 28,47 . Nota phrasin: ከመ፡ ይኩን፡ ሠናየ፡ ላዕሌነ፡ ut benelavel melius sit nobislaJeremiae prophetia.Jer. 7,23 ; Jeremiae prophetia.Jer. 49,6 ; ከመ፡ ሠናየ፡ ይኩንከ፡ ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 6,3 Platt; quamquam crebrius dicunt: ከመ፡ ሠናይ፡ ይኩንክሙ፡ vid. sub B,3,b,A.
e)sensu ethico
α)bonusla, probusla, honestusla, rectusla, rarius de personis, ut: ሠናይት፡ ለሠናያን፡ ተፈጥረት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 39,24 ; crebro de rebus: ብእሲት፡ እንተ፡ ሠናይ፡ ልባ፡ ἄμωμος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 40,19 ; ሠናይ፡ ልብ፡ Lucae evangelium.Luc. 8,15 ; ግዕዝ፡ ሠናይ፡ ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 15,33 ; ምግባር፡ ሠናይ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 5,16 ; Matthaei Evangelium.Matth. 26,10 ; Evangelium Joannis.Joh. 10,32 ; ኢኮነ፡ ሠናየ፡ ዝነገር፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 2,24 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 4,29 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 4,6 ; Evangelium Joannis.Joh. 18,23 ; ሠናይ፡ ውእቱ፡ ሕግ፡ ad Timotheum epistola I.1 Tim. 1,8 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 4,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 35,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 53,6 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 118,39 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 132,1 ; ሠናይ፡ ቅድመ፡ እግዚአብሔር፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 24,1 ; Deuteronomium.Deut. 6,18 ; nonnumquam meliorla, ut: ኅሊናክሙ፡ ሠናየ፡ ግበሩ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 42,15 ( βελτίω ποιήσατε ). videasVid.infra sub B,2.
β)benignusla, benevolusla, mitisla, de animo, dictis, al.: Regum liber biblicum I.1 Reg. 20,7 ; ሠናይ፡ ምሕረትከ፡ χρηστός Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,20 ; Matthaei Evangelium.Matth. 11,30 ; ቃል፡ ሠናይ፡ ( εἰρηνικός ) Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,4 ; ቃል፡ ሠናይ፡ ይኄይስ፡ እምውሂብ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,16 .
f)rationi conveniens, rectusla, verusla: ሠናየ፡ ነበበ፡ σύνεσιν ἐφθέγξατο Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 13,22 ; formula respondentis in colloquio: ሠናየ፡ ትቤ፡ εὖ λέγεις , εὖ ἔφης Cyr. cumc.not able to find explanation in abbreviation listPall. f. 65 ; Cyr. c. not able to find explanation in abbreviation listPall. f. 87 ; Lucae evangelium.Luc. 10,28 .
B)Substantivumsubst., sive m. ሠናይ፡ , sive fem. ሠናይት፡
1)raro: pulchritudola ὡραιότης Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 95,6 .
3)bonum, quod alicui contigit:
b)bonumla, res bonala, sors bonala, status bonusla, salusla; bonala, opesla, res secundaela(Gut, Güter); et ሠናይ፡ et ሠናይት፡ et ሠናያት፡ , Josuae liber.Jos. 21,43 ; Josuae liber.Jos. 23,14 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 33,11 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 51,9 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 118,122 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 127,6 ; ነፍሱ፡ ውስተ፡ ሠናይ፡ ተኀድር፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 24,14 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,1 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,24 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 6,3 ; Evangelium Joannis.Joh. 6,6 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 8,63 ; Jeremiae prophetia.Jer. 5,25 ; Jeremiae prophetia.Jer. 38,12 ; liber Jobi.Job 2,10 ; ውስተ፡ እዴሆሙ፡ ሀለወት፡ ሠናይቶሙ፡ liber Jobi.Job 21,16 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 2,9 ; ሠናይትኒ፡ ወእኪትኒ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,24 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,25 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 39,24 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 18,12 ; ዘሀሎ፡ ሠናያት፡ τὰ ὄντα ἀγαθά Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,6 ; n. 254 እንተ፡ ትመጽእ፡ ሠናይት፡ ad Hebraeos epistola.Hebr. 9,11 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 10,1 ; ትካዝ፡ ሠናይት፡ ዐባይ፡ ይእቲ፡ tristitia magnum bonum estlaChrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 33.
α) ከመ፡ ሠናይ፡ ይኩንክሙ፡ ut bene sit vobislaDeuteronomium.Deut. 4,40 (v. ሠናየ፡ ); Deuteronomium.Deut. 5,16 ; Deuteronomium.Deut. 5,26 ; Deuteronomium.Deut. 5,30 ; Deuteronomium.Deut. 6,3 ; Deuteronomium.Deut. 6,18 ; Deuteronomium.Deut. 10,13 ; ከመ፡ ይኩን፡ ሠናይ፡ ለክሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 7,23 ( videasvid.supra A,2,d).
β) በሠናይ፡ ἐν ἀγαθοῖς liber Jobi.Job 36,11 ; ኮነ፡ በሠናይ፡ bene nobis fuitlaJeremiae prophetia.Jer. 51,17 ; እመ፡ ነጸሮ፡ እግዚአብሔር፡ በሠናይ፡ εἰς ἀγαθά in salutemlaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,12 ; Jeremiae prophetia.Jer. 24,6 ; μετ᾽ εἰρήνης Genesis liber Pentateuchi.Gen. 26,29 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 25,3 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 34,3 .
(Dillmann 4)
a) ዜና፡ ሐቃላውያን፡ zenā ḥaqālāwǝyān ወአመ፡ ካልእት፡ ዓመተ፡ መንግሥቱ፡ ለማር፡ ገላውዴዎስ፡ ተጸገወት፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ ጸጋ፡ መዊእ፡ እምእግዚአብሔር፡ ክቡር፡ ወልዑል፡ ወተወጥነት፡ ግብር፡ ዘጽሕፍት፡ ውስተ፡ ዜና፡ ሐቃላውያን።In the second year of the reign of Mar Gälawdewos the Church received the grace of victory from God glorious and the most high and tribute was begun which is written in the account of farmersen 19 § 26 (ed.), 11 § 26 (tr.) (‘ ዜና፡ ሐቃላውያን could have been an important document of the royal court in which the list of taxes was recorded.’ 11 n. 40), videasvid. ሐቀላዊ፡
b) ዜና፡ አዝማናት፡ zenā ʾazmānāt chronicleenChronikdeንወጥን፡ ጽሒፈ፡ ዜና፡ አዝማናት፡ ዘኮነ፡ በመዋዕለ፡ ነገሥት፡ ርቱዓነ፡ ሃይማኖት።wollen wir beginnen, die Chronik dessen zu schrieben, was sich in den Tagen der rechtgläubigen Könige zugetragen hatde 1 l. 2–3 (ed.), 1 l. 2–3 (tr.) (‘So lautet in der äthiopischen Übersetzung auch der Titel der Universalgeschichte des Walda-ʿAmid (al-Makīn): tārika bzw. zēnā azmānāt .’ 1 n. 1), videasvid. ዘመን፡
Leslau
ዜና፡ ሐሰት፡ zenā ḥassat false reporten, videasvid. ሐሰት፡ 246a
śannāy , fem. śannāyt , śānet ; pluralisPl. śannāyān , fem. sannāyāt
Grébaut
ሠናይ፡ śannāy , pluralisPl. ሠናያን፡ śannāyān «bonfr, beaufr»; fem. ሠናይት፡ śannāyt , pluralisPl. ሠናያት፡ sannāyātመልካም፡ , ውብ፡ Ms. BNFabb217, fol. 53r.
132
Leslau
ሠናይ śannāy beautifulen, gooden, fairen, delightfulen, agreeableen, gladen (tidings), pleasingen, properen, righten, virtuousen, prosperousen, suitableen; (Lt) beautyen, goodnessen, favouren
በሠናይ ba-sannāy wellen
ሠናየ sannāy-a wellen, finelyen, dulyen
ሠናያት śannāyāt good thingsen, good worksen, good deedsen, gooden (n), goodnessen
531b
Cross-references: for ገባሬ፡ ሠናያት፡ videasvid. ገባሪ፡
not foundsubst,m. et fem. , pluralisPl. ቃላት፡ [ קוֹל ܩܳܠܳܐ قَالٌ vel قَولٌ ] )
1)voxlavel sonuslacujusvis generis
a)vox hominum, angelorum Dei: Canticum Canticorum.Cant. 2,14 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,39 ; ቃለ፡ ነገር፡ ad Hebraeos epistola.Hebr. 12,19 ; መጽአ፡ ቃል፡ እምሰማይ፡ Danielis prophetia.Dan. 4,28 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 9,1 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 9,2 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 19,1 ; ቃለ፡ ሐሤት፡ ወቃለ፡ ፍሥሓ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 7,34 ; Jeremiae prophetia.Jer. 16,9 ; ቃል፡ ተሰምዐ፡ በራማ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 38,15 ; ቃለ፡ ብካይ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 6,8 ; ይሰምዓ፡ ቃልየ፡ Evangelium Joannis.Joh. 10,16 ; Evangelium Joannis.Joh. 10,27 ; ይሁቡ፡ ቃሎሙ፡ edant vocem suamlaJeremiae prophetia.Jer. 4,16 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 17,15 ; አንሥኡ፡ ቃለክሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 13,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 40,9 ; አልዐለ፡ ቃለ፡ sustulit vocemlaKufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39 ; አዕቢ፡ ቃለከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 58,1 ; n. 451 ያዐቢ፡ ቃሎ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,20 ; ጸርሐ፡ በቃል፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 14,1 ; በዐቢይ፡ ቃል፡ alta vocelaRegum liber biblicum I.1 Reg. 28,12 ; Deuteronomium.Deut. 5,19 ; Hezekielis prophetia.Hez. 9,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 29,6 ; Jesaiae prophetia.Jes. 36,13 ; በ፩ቃል፡ una vocelaLucae evangelium.Luc. 14,18 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 19,8 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 7,15 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 8,18 .
2)sermola, oratiola
a)quatenus est loquendi facultas vel ratio: ወሀቦሙ፡ ቃለ፡ ወልሳነ፡ ወዐይነ፡ ወእዝነ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 17,5 ; ዘኢያአምር፡ ቃለ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,3 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 14,10 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 14,11 ; እንስሳ፡ ዘአልቦ፡ ቃል፡ ἄλογα not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,12 ; ቃልከ፡ ያዐውቀከ፡ ( λαλιά ) Marci Evangelium.Marc. 14,70 .
c)quatenus sunt dicta, effata, verba.
3)
b)verbala, sermola, oratiola: ቃሎሙ፡ ለጠቢባን፡ ድሉት፡ በመዳልው፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,25 ; ኀሳርከኒ፡ ወክብርከኒ፡ እምቃልከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 5,13 ; ዘክልኤቱ፡ ቃሉ፡ δίγλωσσος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 5,14 ; ምዕረ፡ አውሢአከ፡ ሶቤሃ፡ ፈጽም፡ ቃለከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,8 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 19,15 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 48,1 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 44,1 ; Judicum liber.Jud. 5,29 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 18,19 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 18,23 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 19,8 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 20,18 ; Matthaei Evangelium.Matth. 22,15 ; ቃለ፡ ነገራ፡ ለይእቲ፡ መጽሐፍ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 4,8 . In specie
α)oppositum, -o, -nituropp.operibus et factis: ad Timotheum epistola I.1 Tim. 4,12 ; በቃል፡ ወበምግባር፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 17 ; በቃል፡ ወአኮ፡ በምግባር፡ Lud. ex Hom.
ε)verbum Dei creansla, substantialela, Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 32,6 ; Jesaiae prophetia.Jes. 55,11 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 4,12 ; Evangelium Joannis.Joh. 1,1 sequensseq.; Apocalypsis Joannis.Apoc. 19,13 ; creberrime in libris theologicis ut Chrys., Cyr., Haim. Ab., al.
4)
b)res gestala: እምድኅረ፡ እላንቱ፡ ቃላት፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 32,1 ; ዘተረፈ፡ እምቃላተ፡ ዳዊት፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 29,29 ; 2 Paralipomenon libri I et II.Par. 13,22 al.; ዜና፡ ቃላቲሁ፡ relatio actorum ejuslanot able to find explanation in abbreviation listSyn. Ter 16 Enc.
c)resla: ፫ቃለ፡ ዘአነ፡ እነብብ፡ ላዕሌከ፡ l Paralipomenon libri I et II.Par. 21,10 ; Paralipomenon liber I.1 Par. 21,11 ; Paralipomenon liber I.1 Par. 21,13 (aliâs ነገር፡ ).
5) ቃለ፡ ንጉሥ፡ vel ቃለ፡ ሐፄ፡ vulgo dicitur nuntiuslavel legatuslaRegis Aethiopiae, Lud. e Conf. Ssagâ-Zaab.
ቃል፡ qāl
Compounds
ቃለ፡ qāla status constructusst. c., ቃል፡ qāl spokesman ofen
a) (Dillmann 5) ቃለ፡ ኀፄ፡ qāla ḫaḍe , ቃለ፡ ሐፄ qāla ḥaḍe , ቃለ፡ ሐፃች፡ qāla ḥaḍāč , ቃለ፡ ዓፄ፡ qāla ʿāḍe , ቃል፡ አፄ፡ qāl ʾaḍe spokesman for the kingen, king’s heralden አኮ፡ በቃለ፡ ኀፄ፡par le moyen d’un porte-parole royalfr 24 l. 14 (ed.), 27 l. 12–13 (tr.); ቃለ፡ ሐፃች፡ ክፍለ፡ ሐዋርያት፡le qāla ḥaḍāč, Kefla Ḥawāryātfr 34 l. 21 (ed.), 40 l. 17–18 (tr.); 38 l. 34 (ed.), 46 l. 5 (tr.); ወቃል፡ ሐፄ፡ ጐላች፡ ይሳከር፡le porte-parole du roi, qui a procédé aux formalités concernant cette concession féodale, Issākarfr 43 l. 15–16 (ed.), 51 l. 24–25 (tr.); ወቃል፡ አፄ፡ መጽሐፍ፡ ቤት፡ ስርጓን፡ ገዬ፡le qāl aṣē maṣḥaf bēt, Serguān Gayēfr 33 l. 14 (ed.), 38 l. 29–30 (tr.); ወእንዘ፡ ቃል፡ አፄ፡ መጽሐፍ፡ ቤት፡ ድል፡ ሰገድ፡et pendant que le qāl aṣē maṣḥaf bēt était Del Sagadfr 34 l. 11–12 (ed.), 40 l. 7–8 (tr.); ወቃል፡ ሐፄ፡ በዓለ፡ መጽሐፍ፡ ያዕቆብ፡le porte parole du roi baʿāla maṣḥaf, Yāʿǝqobfr 33 l. 28–29 (ed.), 39 l. 16–17 (tr.); ቃል፡ ሐፄ፡ ዣን፡ ሐፀና፡ ዘጊዮርጊስ፡le porte-parole du roi (qāl ḥaṣē) žān ḥaṣanā, Za-Giyorgisfr 37 l. 17 (ed.), 44 l. 5–6 (tr.); ቃልሐፄ፡ ዣንጽራር፡ ጔታ፡ ዓሥራት፡le qāl ḥaṣē žan ṣerār gētā était ʿĀsrātfr 35 l. 16 (ed.), 41 19–20 (tr.); ወቃለ፡ ዓፄሂ፡ ዘዣንጽራር፡ ጔታ፡ ሐብተ፡ ሚካኤል፡le qāla ḥ{sic}aṣē, žān ṣerār guiētā, Ḥabta Mikā’ēlfr 31 l. 13–14 (ed.), 36 l. 18–19 (tr.); ወቃል፡ ሐፄ፡ ዓቄት፡ ደበና፡ ጌታ፡ ገሪማ፡le porte-parole du roi ʿāqēt dabanā gētā, Garimāfr 41 l. 18 (ed.), 49 l. 8–9 (tr.); ወቃል፡ ሐፄ፡ አስጐላች፡ የውስጥ፡ ብላቴን፡ ጌታ፡ ተክለ፡ ሃይማኖት፡le porte-parole du roi, qui a obtenu cette concession féodale (? asgulāč), le ya-wesṭ belāttangētā Takla Hāymanotfr 43 l. 31 (ed.), 52 l. 13–14 (tr.), videasvid. ሐፄ፡
Leslau
ቃለ፡ ሐፄ qāla ḥaḍe (Lt) the one who is in charge of transmitting the order of the king or the emperor, literallylit. ‘the voice of the emperor’ 226a
b) ቃለ፡ ነጋሢ፡ qāla nagāśi spokesman for the governoren ቃለ፡ ነጋሢ፡porte-parole du nagāsifr 39 l. 11 (ed.), 46 l. 19 (tr.); ሥዩመ፡ ተንቤን፡ ወሕዱጉ፡ ወራቅ፡ መአሰሬሁ፡ ወቃለ፡ ነጋሢሁ፡au chef du Tambēn, à son vicaire, à son rāq maʾasarē, et à son porte-parolefr 40 l. 9 (ed.), 47 l. 20–21 (tr.), videasvid. ነጋሢ፡
c) (Dillmann 5) ቃለ፡ ንጉሥ፡ qāla nǝguś spokesman for the kingen እንዘ፡ ቃለ፡ ንጉሥ፡ ወበዓለ፡ [መጽሐፍ፡] ወልደ፡ ደራትዮስ፡[Ces ordres ont été donnés] pendant que le porte-parole du roi et le baʿāla maṣḥaf(?), Walda Darātyos,fr 72 l. 8–9 (ed.), 86 l. 24–25 (tr.), videasvid. ንጉሥ፡
d) ቃለ፡ ኢተጌ፡ qāla ʾitage spokesman for the queenen, queen’s heralden ወቃለ፡ ኢተጌ፡ አባ፡ ተክለ፡ ወንጌል፡le porte-parole de la reine, abbā Takla Wangēlfr 28 l. 26–27 (ed.), 33 l. 4–5 (tr.), videasvid. እቴጌ፡
Cross-references:
a) for ሞገሰ፡ ቃል፡ videasvid. ሞገስ፡
b) for ስጣዌ፡ ቃል፡ videasvid. ስጣዌ፡
Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. ዜናት፡
1)nuntiuslai.e. res nuntiata: ዛቲ፡ ይእቲ፡ ዜና፡ 1 Evangelium Joannis.Joh. 1,5 ; ዜና፡ ሠናይ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 12,25 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 25,25 ; በእንተ፡ ዜና፡ ዘይመጽእ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 21,7 ; Ruth liber biblicus.Ruth 2,11 ; Jesaiae prophetia.Jes. 28,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 52,7 ; እምድኅረ፡ በጽሐ፡ ዜና፡ ቅትለቱ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 9.
a)nuntius laetusla: Lucae evangelium.Luc. 2,10 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,22 ; ወጻእነ፡ ከመ፡ ንስብክ፡ ዜና፡ ወንጌል፡ ቅዱስ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ዓለም፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 103 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 166 ; ብእሴ፡ ዜና፡ laeta annuntianslaRegum liber biblicum II.2 Reg. 18,20 ; ሰብአ፡ ዜና፡ Nahum.Nah. 2,1 ; ( በዓል፡ ) ዘዜና፡ ዘገብርኤል፡ ( festumla) annuntiationis Gabrielisla, Cod. Mus. Brit. XXIX, n. 38.
b)pro concreto: nuntiusla, መጽአ፡ ዜና፡ ኀበ፡ ሳኦል፡ ἄγγελος Regum liber biblicum I.1 Reg. 23,27 ; ወዝንቱ፡ ዜና፡ መጽአ፡ εὐαγγελιζόμενος Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,26 .
c) ዘተኀጥአ፡ ዜናሁ፡ de quo nuntius desideraturlavel deestla( Verschollenerde) F.N. 42,13; divortium permittitur በእንተ፡ ተኀጥኦ፡ ዜና፡ F.M. 12,7.
d)praenuntiatiola: ፈጻሜ፡ አምሳል፡ ወዜና፡ impletor typorum et praedictionum, not able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 8 Enc.
2)famala
a)rumorla, ἀκοή Regum liber biblicum II.2 Reg. 13,30 ; ዜና፡ ኄራት፡ φήμη ἀγαθή Proverbiorum liber biblicus.Prov. 15,30 ; ይሰምዕ፡ ዜና፡ ἀγγελία Jesaiae prophetia.Jes. 37,7 ; ወተሰምዐ፡ ዜናሆሙ፡ እስከ፡ ርሑቅ፡ ብሔር፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 26,15 .
b)existimatiola, nomenla: ንግሥተ፡ ሳባእ፡ ሰምዐት፡ ዜናሁ፡ ለሰሎሞን፡ ὄνομα Paralipomenon liber II.2 Par. 9,1 ; ሕሡም፡ ዜና፡ not able to find explanation in abbreviation listII Abtel. 39 ; ተሰምዐ፡ ዜናሁ፡ ወዝክሩ፡ ሠናይ፡ not able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 14 ; ሠናይ፡ ዜና፡ በኂሩት፡ ወበንጽሕ፡ („bona fama probitatis et castitatis“ Lud. e Vit. Sam.
3)in specie nuntius de valetudinelavel salute alicujus, quare passim vertere licet reslaalicujus vel quomodolaaliquis se habeatla: ተስእሎሙ፡ ዜናሆሙ፡ πῶς ἔχετε Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,27 ; ከመ፡ ይስማዕ፡ ዜናሃ፡ ለአስቴር፡ ዘከመ፡ ሀለወት፡ Esther, liber biblicus.Esth. 2,11 ; አነ፡ እልእክ፡ ኀበ፡ አቡከ፡ ከመ፡ ይንግርዎ፡ ዜናከ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 10,8 ; ዜናሆሙ፡ ንሣእ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,18 ; ከመ፡ ታእምሩ፡ ዜናየ፡ ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 1,12 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 2,19 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 6,22 .
4)narratiola, res novaela, res gestaela, historiala, resla: Deus n. 1065nos edocuit በእንተ፡ እላንቱ፡ ፪ ዜናት፡ F.M. 3,3; በከመ፡ ተጽሕፈ፡ በዜናቲሆሙ፡ ለቅዱሳን፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 194 ; ንጽሕፍ፡ ዜናሁ፡ ለአፈ፡ ወርቅ፡ not able to find explanation in abbreviation listChrys. f. 1 ; ዜናሆሙ፡ ለእለ፡ ነግሡ፡ እምድኅረ፡ ኵርሽ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 276 ; ዜናሁ፡ ለእስክንድር፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 279 ; ዜና፡ አይሁድ፡ Jsp. in tit. ( videasvid. sub ተዛወገ፡ ); enarratiola, expositola, ut: ዜና፡ ሃይማኖት፡ not able to find explanation in abbreviation listCat. Mus. Brit. p. 23 ª.
(Dillmann 4)
a) ዜና፡ ሐቃላውያን፡ zenā ḥaqālāwǝyān ወአመ፡ ካልእት፡ ዓመተ፡ መንግሥቱ፡ ለማር፡ ገላውዴዎስ፡ ተጸገወት፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ ጸጋ፡ መዊእ፡ እምእግዚአብሔር፡ ክቡር፡ ወልዑል፡ ወተወጥነት፡ ግብር፡ ዘጽሕፍት፡ ውስተ፡ ዜና፡ ሐቃላውያን።In the second year of the reign of Mar Gälawdewos the Church received the grace of victory from God glorious and the most high and tribute was begun which is written in the account of farmersen 19 § 26 (ed.), 11 § 26 (tr.) (‘ ዜና፡ ሐቃላውያን could have been an important document of the royal court in which the list of taxes was recorded.’ 11 n. 40), videasvid. ሐቀላዊ፡
b) ዜና፡ አዝማናት፡ zenā ʾazmānāt chronicleenChronikdeንወጥን፡ ጽሒፈ፡ ዜና፡ አዝማናት፡ ዘኮነ፡ በመዋዕለ፡ ነገሥት፡ ርቱዓነ፡ ሃይማኖት።wollen wir beginnen, die Chronik dessen zu schrieben, was sich in den Tagen der rechtgläubigen Könige zugetragen hatde 1 l. 2–3 (ed.), 1 l. 2–3 (tr.) (‘So lautet in der äthiopischen Übersetzung auch der Titel der Universalgeschichte des Walda-ʿAmid (al-Makīn): tārika bzw. zēnā azmānāt .’ 1 n. 1), videasvid. ዘመን፡
Leslau
ዜና፡ ሐሰት፡ zenā ḥassat false reporten, videasvid. ሐሰት፡ 246a
Substantivumsubst., plerumque m. , regimenlavel imperium regiumla, dignitas regiala: ኮነ፡ መክብበ፡ ንግሡ፡ ለዳዊት፡ ፵ ዓመተ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 29,27 ; በእንተ፡ ኵሉ፡ ንግሡ፡ ለዳዊት፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 29,30 ; ወኮነ፡ ንግሡ፡ ለኢዮሳፋት፡ በሰላም፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 20,30 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 29,21 ; በመዋዕለ፡ ንግሡ፡ vel ዜና፡ ንግሡ፡ ላዕለ፡ ዮናናውያን፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 287 ; n. 688 ሶበ፡ ጸንዐ፡ ንግሡ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 276 ; Org.; መኑ፡ ያአምር፡ በዝንቱ፡ መዋዕል፡ ንግሠኪ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 4,14 .