Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

Substantivumsubst., m. et fem. ; pluralisPl. ምሥያጣት፡
1)emporiumla, n. 266forumla: ረሰዩኪ፡ ምሥያጠ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 27,16 ; ወሀቡ፡ ውስተ፡ ምሥያጥኪ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 27,12 ; አብቅለ፡ አምጽኡ፡ ውስተ፡ ምሥያጥኪ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 27,14 ; Hezekielis prophetia.Hez. 27,22 ; ውስተ፡ ምሥያጥ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 2,3 ; Matthaei Evangelium.Matth. 11,16 Platt; Matthaei Evangelium.Matth. 20,3 ; ምሥያጣት፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 12,4 ; Canticum Canticorum.Cant. 3,2 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 2,17 ; Marci Evangelium.Marc. 6,56 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,7 ; ሰብአ፡ ምሥያጥ፡ οἱ ἀγοραῖοι ( qui in foro versanturla) Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 1 ; ዘተሣየጠ፡ መብልዐ፡ እምሥያጥ፡ F.M. 32,1; ዛቲ፡ መጽሐፍ፡ ይመስል፡ ምሥያጠ፡ ወኵሎ፡ ዘኀለይከ፡ ትረክብ፡ በኀቤሃ፡ Phlx. in Epilogo.
2)mercatusla, nundinaela: ተጸርዐ፡ ሤጥ፡ ወምሥያጥ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 342 ; ህየ፡ ይገብሩ፡ ምሥያጠ፡ ( πρᾶσιν ) Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 23,20 .
3)munusculum in nundinis dari solitumla: (peto a te) ምሥያጠ፡ በከመ፡ ይስእል፡ ወልድ፡ ኀበ፡ አቡሁ፡ Lud. ex Organon Mariae, quod Ezra Edzardi Hamburgi possidebat, a Ludolfo lectum.Org. Edz. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ምሥያጥ፡ ዘ፡ ገበያ።
mǝśyāṭ , ምስያጥ፡ mǝsyāṭ ,pluralisPl. mǝśyāṭāt
Grébaut
ምሥያጥ፡ mǝśyāṭ , pluralisPl. ምሥያጣት፡ mǝśyāṭāt «marchéfr (place)» ― ገበያ፡ Ms. BNFabb217, fol. 54v.
137
Leslau
ምሥያጥ፡ mǝśyāṭ , () ምስያጥ፡ mǝsyāṭ marketen, marketplaceen 540b
et መሐስዕ፡ , Substantivumsubst., m. et fem. (ut Tobit, liber apocryphus.Tob. 2,13 ; ዛቲ፡ ማሕስዕ፡ ), pluralisPl. መሓስዕ፡ (sed secundumsec.gramm.§ 48,4 plerumque መሐስዕ፡ ), { pluralisPl.pluralisPl. መሓስዓት፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 90,6 in d'AbbadieAbb.LV} pullus caprini et ovilli pecorisla, agnusla( agnala), capellusla( capellala), hoedusla[Convenit גְּדִי , ܓܰܕܝܳܐ , גַדְיָא , جَدْيٌ hoedusla, de quibus consulas Ges. in thes. p. 265; praeterea جَذَعٌ juvencus de brutis et hominibusla, جَذْعَةٌ hoedus anniculusla. Haec nomina traxisse videtur non a carpendo et avellendolapabulum, sed quia vel a matrelavel a matris alimento avulsusla( ablactatusla) est]. Crebro species adjicitur, ut: ማሕስዐ፡ በግዕ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31,38 ; መሓስዐ፡ አባግዕ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 113,4 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 47,3 ; Jeremiae prophetia.Jer. 27,45 ; ማሕስዐ፡ ጠሊ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 16,20 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 38,17 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 6 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 7 ; መሓስዐ፡ አጣሊ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 47,3 ; Canticum Canticorum.Cant. 1,8 . In loco Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 12,5 , ubi Graecus habet ἀπὸ τῶν ἀρνῶν καὶ τῶν ἐρίφων λήψεσθε , Aethiops simpliciter posuit: ተኅሥኡ፡ ማሕስዐ፡ . Aliis in locis modo ἔριφος , ἐρίφιον Jeremiae prophetia.Jer. 28,40 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 2,12 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 2,13 ; Amosi prophetia.Am. 6,4 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,9 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 1,10 ( oppositum, -o, -nituropp. አባግዕ፡ ), modo ἀμνός , ἄρνες Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 3,7 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 9,3 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 14,21 hac voce ማሕስዕ፡ redduntur. De aetate pulli variis e locis apparet, non tantum anniculum ( ማሕስዐ፡ ዓመት፡ Hezekielis prophetia.Hez. 46,13 ) sed etiam lactentem ( በመሥዋዕተ፡ መሐስዐ፡ በግዕ፡ ἐν προσφορᾷ ἀρνὸς γαλαθηνοῦ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 46,16 ; መሐስዐ፡ በግዕ፡ ፩፡ ἄρνα γαλαθηνόν Regum liber biblicum I.1 Reg. 7,9 ) hoc nomine appellari. Voc. Ae.la: መሐስዕ፡ ዘ፡ የበግዕ፡ ገልገል፡ ; aliudla: መሐስዕ፡ ዘ፡ ወጠጤ፡ māḥsǝʾ , maḥasǝʿ , ማሕስእ፡ māḥsǝʾ ; pluralisPl. maḥasǝʿ , መሓስእ፡ maḥāsǝʾ ; pluralisPl.pluralisPl. maḥāsǝʿāt , መሓስዕት፡ maḥāsǝʿt
Grébaut
ማሕስእ፡ māḥsǝʾ , pluralisPl. መሓስእ፡ maḥāsǝʾ «agneaufr, chevreaufr» ― ወጠጤ፡ Ms. BNFabb217, fol. 34v.
79
Leslau
ማሕስዕ māḥsǝʾ , መሐስዕ maḥasǝʿ ( 95), (pluralisPl. መሓስዓት maḥāsǝʿāt , መሓስዕት maḥāsǝʿt ), ማሕስእ māḥsǝʾ () suckling kiden, lamben, young goaten
ማሕስዕ፡ ጠሊ māḥsǝʾ ṭali young kiden, videasvid. ጠሊ፡
ማሕስዕ፡ በግዕ māḥsǝʾ baggǝʿ suckling lamben, calfen, kiden, videasvid. በግዕ፡
337a
mǝlbās
Grébaut
ምልባስ፡ mǝlbās établissement où l’on donne des vêtements aux pauvresfr ዛቲ፡ ማኅበር፡ ምስካዮሙ፡ ለነዳያን፡ ወምጽጋቦሙ፡ ለርኁባን፡ ወምልባሶሙ፡ ለዕሩቃን። 30a
31
participiumpart.splendensla, nitensla, micansla, fulgidusla: ይበርህ፡ በብርሃን፡ ጽዱል፡ λαμπρῷ φωτί Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 17,19 ; ዛቲ፡ ሜላት፡ ጽድልተ፡ ሥን፡ Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 19 ; ከዋክብት፡ ብሩሃን፡ ወጽዱላን፡ Deg.; ማኅቶት፡ ጽዱል፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TerrSx. Ter 18 Enc.; dentes ጽዱላት፡ ከመ፡ ሉል፡ Org.; de facibus micantibus; Org.
Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. ምሳልያት፡ et ምሳሌያት፡ (at ምሳለያት፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 4,21 errori librarii debetur), assimilatio, comparatio i.e.
2)typusla, exemplumlaad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 10,11 Platt; ናመጽእ፡ ምሳሌ፡ ላዕለ፡ ዝንቱ፡ afferemus exemplum hujus reilaChrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 22 ; ምሳሌ፡ ዝንቱ፡ (i.q. exempli gratiala) Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 21.
mǝssāle , pluralisPl. mǝssālǝyāt , mǝssāleyāt
Grébaut
ምሳሌ፡ mǝssāle , pluralisPl. ምሳልያት፡ mǝssālǝyāt «parabolefr, figurefr» ― ምሳሌ፡ Ms. BNFabb217, fol. 38r.
88
Leslau
ምሳሌ mǝssāle (pluralisPl. ምሳልያት፡ mǝssālǝyāt ) similitudeen, comparisonen, parableen, proverben, exampleen
ምሳልያተ፡ ሰሎሞን mǝssālǝyāta salomon The Book of Proverbsen, 1–24 365b–366a
IV,3et አስተከፈለ፡ IV,1distribuendum darelaaliquid, dividerelavel distribuerelaaliquid inter plures, cumc.duplexdupl.Acc., ምድር፡ ዘአስተከፈለከ፡ እግዚአብሔር፡ Deuteronomium.Deut. 19,3 ; ዛቲ፡ ምድር፡ እንተ፡ ታስተካፍልዎሙ፡ ለሕዘበ፡ እስራኤል፡ Hezekielis prophetia.Hez. 48,29 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 34,17 ; ኖኅ፡ አስተከፈሎሙ፡ ኵሎ፡ ምድረ፡ ለደቂቁ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TerrSx. Ter 6 ; cumc.Acc.personapers.: ከመ፡ እሙንቱ፡ ያስተካፍልዎሙ፡ ለአኀዊሆሙ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 23,13 . n. 878
Substantivumsubst., fem. et m. , pluralisPl. ትእዛዛት፡ ,
1)potestasla, imperiumla: እስመ፡ በትእዛዝ፡ ውእቱ፡ ቃሉ፡ ἐν ἐξουσίᾳ Lucae evangelium.Luc. 4,32 ; Lucae evangelium.Luc. 4,36 ; n. 794 አግነዮሙ፡ ለትእዛዘ፡ ሮም፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 313 ; ሜጦሙ፡ ለትእዛዘ፡ ሮም፡ regedit eos sub imperium RomanorumlaJosippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 312 ; ይወጽኡ፡ እምትእዛዝነ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 324 ; i.q. officiumla(episcopi) . 33 not able to find explanation in abbreviation list1 Nr. 93.
2)praeceptumla, mandatumla, edictumla, statutumla, jussusla: ዛቲ፡ ትእዛዝ፡ ἐντολή Malachiae prophetia.Mal. 2,1 ; ዘንተ፡ ትእዛዘ፡ Malachiae prophetia.Mal. 2,4 ; Deuteronomium.Deut. 30,11 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 7,8 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 7,9 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 6,14 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,7 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 3,23 ; Marci Evangelium.Marc. 12,28 ; ተውህበ፡ ትእዛዝ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 3 ; ወፅአ፡ ትእዛዝ፡ እምኀበ፡ ንጉሥ፡ δόγμα Danielis prophetia.Dan. 2,13 ; ከመዝ፡ ውእቱ፡ ትእዛዘ፡ መጽሐፍ፡ ዘወሀቦ፡ διάταγμα Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 7,11 ; በትእዛዘ፡ እግዚአብሔር፡ διὰ προςτάγματος Κυρίου Numeri, liber Pentateuchi.Num. 33,38 ; Josuae liber.Jos. 21,40 ; διὰ λόγου 1 not able to find explanation in abbreviation listPetr. 1,23 ; κατ᾽ ἐπιταγὴν ad Timotheum epistola I.1 Tim. 1,1 ; θέλημα ad Timotheum epistola I.1 Tim. 4,3 ; παραγγελία ad Timotheum epistola I.1 Tim. 1,5 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 1,18 ; crebro ትእዛዝ፡ collective: ወሀቦ፡ ትእዛዘ፡ ቅድሜሁ፡ ἐντολάς Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 45,5 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 32,2 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,24 ; ኵላ፡ ትእዛዝየ፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 15,40 ; ኵሎን፡ እላንቱ፡ ትእዛዝ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 1,7 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 2,16 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,3 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,4 ; ἐντάλματα Jesaiae prophetia.Jes. 55,11 ; προστάγματα Jesaiae prophetia.Jes. 26,9 ; μαρτυρία Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 25,16 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 25,21 ; መጻሕፍተ፡ ትእዛዝ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 40,18 ; pluralisPl. ትእዛዛት፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 12,13 ; ዐቂበ፡ ትእዛዛቲሁ፡ ለእግዚአብሔር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 23,27 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 22 ; ትእዛዛተ፡ ሰብእ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 29,13 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 118,16 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,19 ; Matthaei Evangelium.Matth. 19,17 ; ትእዛዛተ፡ ሐዋርያት፡ constitutiones Apostolorumla, Syn.
c)testamentumla,
β)sensu forensi: በእንተ፡ ትእዛዝ፡ ወጽሕፈቱ፡ F.N. 41,1; በእንተ፡ ጽሒፈ፡ ትእዛዝ፡ ዘንዋይ፡ F.N. 41,1.
3)passim i.q. ተአዝዞ፡ i.e. obedientiala: Regum liber biblicum I.1 Reg. 15,22 S; በትእዛዙ፡ ለጽድቅ፡ ἐν τῇ ὑπακοῇ τῆς ἀληθείας 1 not able to find explanation in abbreviation listPetr. 1,22 ; ἀκοαί Regum liber biblicum II.2 Reg. 23,23 .
tǝʾzāz
Cross-references: for ጸሓፌ፡ ትእዛዝ፡ videasvid. ጸሓፊ፡ (TraCES)
, quod primitus sonuit ህየተ፡ et ሂየተ፡ (ut Lucae evangelium.Luc. 11,11 ; Evangelium Joannis.Joh. 1,16 , 50 romanae editionisrom.; cf. Octateuchum Aeth. in appar. crit. p. 5) et ህየቴ፡ ( Genesis liber Pentateuchi.Gen. 47,19 F; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 44,33 F). Est
1)praepositio ( gramm.p. 316) quae antiquitus etiam ህየቴ፡ sonuerat et pronomina suffixa per vocalem êlasibi subjungit ( gramm.§ 167,3) locola, vicela, prola, pretiola( ἀντί et ὑπέρ ): ዘይትነሣእ፡ ህየንቴሁ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,15 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 10,14 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 10,15 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 36,33 sequensseq.; ጋገ፡ ዘዕፅ፡ ቀጥቀጥከ፡ ወእገብር፡ ህየንቴሁ፡ ዘሐፂን፡ ጋገ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 35,13 ; saepissime usurpata, ubi de permutando, persolvendo, remunerando, compensando agitur: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 47,16 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 47,17 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 47,19 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 21,25 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 24,18 –20; Deuteronomium.Deut. 19,21 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 3,12 ; Jesaiae prophetia.Jes. 43,4 ; Jesaiae prophetia.Jes. 53,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 60,17 ; Jesaiae prophetia.Jes. 61,3 ; ዛቲ፡ ትከውኖሙ፡ ህየንተ፡ ጽእለቶሙ፡ Zephania prophetia.Zeph. 2,10 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 89,17 ; ተቀንየ፡ ያዕቆብ፡ ህየንተ፡ ራሔል፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 28 ; መጠወ፡ ነፍ፡ ህየንቴከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,15 ; Evangelium Joannis.Joh. 11,50 ; ምንተ፡ ተዐስዮሙ፡ ህየንተ፡ ዘገብሩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,28 ; ፈደዩ፡ እኪተ፡ ህየንተ፡ ሠናይት፡ Jeremiae prophetia.Jer. 18,20 ; Joelis prophetia.Joel 2,25 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 34,14 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 37,21 . Nonnunquam usurpatur pro sicutla, exempli gratiaex. gr. ህየንተ፡ ቈጾሊ፡ ዕፅ፡ ከማሁ፡ አነ፡ Org.; aliud exemplum videasvid. sub አሕመልመለ፡
hǝyyanta
Grébaut
ህየንተ፡
1) préposition présentant le sens : à cause defr, pourfr. ህየንተ፡ አቡነ፡ አዳም፡ ተረግመት፡ ምድር። 68–69 (Texte tiré du Qalêmenṭos, fol. 88rb.)
2) conjonction régissant un verbe à un mode personnel et présentant le sens : en récompense defr, en échange defr.
ፈደዮሙ፡ እኪተ፡ ለንጉሠ፡ ነገሥት፡ አዕላፍ፡ ሰገድ፡ ህየንተ፡ ወሀብዎ፡ ብዙኃ፡ ጊዜ፡ አውቃፋተ፡ ወርቅ፡ ለእዴሁ፡ ወጸገውዎ፡ ወለተ፡ እኅወ፡ እሞሙ። ዝኒ፡ ዕበዱ፡ ይመስል፡ ዕበደ፡ አይሁድ፡ እለ፡ ፈደይዎ፡ ቀዲሙ፡ ለወልደ፡ እግዚአብሔር፡ ሞተ፡ ህየንተ፡ አንሥአ፡ ምውታኒሆሙ፡ ወሕማማተ፡ ህየንተ፡ ፈወሰ፡ ሕሙማኒሆሙ። 50.
8–9
Leslau
ህየንተ hǝyyanta instead ofen, in place ofen, in return foren, in substitution foren, by reason ofen, ( 8) because ofen, in compensationen, likeen;
the suffix pronouns are attached to the base hǝyyante- ; e.g. hǝyyantehu lakrǝstos the vicar of Christen 221b
pronomenpron.demonstr. ( videasvid. ዝ፡ ), fem. ዛቲ፡ , Acc.m. ዘንተ፡ , fem. ዛተ፡ , pluralisPl.m. እሎንቱ፡ fem. እላንቱ፡ , Acc.m. እሎንተ፡ fem. እላንተ፡ ( gramm.§ 146,1,a), rariores sunt formae pluralisPl.m. እሉንቱ፡ ( Jeremiae prophetia.Jer. 49,2 Cod. d'AbbadieAbb.LV; Lucae evangelium.Luc. 3,8 romanae editionisrom.; Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 69 a), Acc. እሉንተ፡ ( Jesaiae prophetia.Jes. 49,21 ; Did. edidited.not able to find explanation in abbreviation listPlatt p. 5 ); pluralisPl.fem. እላንቲ፡ ( Cyrilli Alexandrini scripta (de recta fide; ad Reginas; ad Theodosium; colloquium cum Palladio; Homiliae; Epistolae).Cyr. f. 106 ; Cyrilli Alexandrini scripta (de recta fide; ad Reginas; ad Theodosium; colloquium cum Palladio; Homiliae; Epistolae).Cyr. f. 109 ), hic haec hocla: ዝንቱ፡ ሕልም፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,6 ; ዝንቱ፡ ሕዝብ፡ Marci Evangelium.Marc. 7,6 ; ይፀርፍ፡ ዝንቱሰ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 9,3 ; ዝንቱ፡ ውእቱ፡ ኦሪት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 7,12 ; ዛቲ፡ ትውልድ፡ Marci Evangelium.Marc. 8,12 ; Marci Evangelium.Marc. 12,43 ; አኮ፡ ዘንተ፡ Evangelium Joannis.Joh. 18,40 ; ዘንተ፡ ነገረ፡ Evangelium Joannis.Joh. 19,8 ; ዛተ፡ ሌሊተ፡ Ruth liber biblicus.Ruth 3,13 ; Marci Evangelium.Marc. 4,13 ; እሎንቱ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31,38 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 5,8 ; እሎንተ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 9,22 ; Jesaiae prophetia.Jes. 49,21 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,5 ; Matthaei Evangelium.Matth. 13,53 ; እላንቱ፡ ግብ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,20 ; Zachariae prophetia.Zach. 5,10 ; እላንቱ፡ ኵሎን፡ Hezekielis prophetia.Hez. 16,5 ; እላንተ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 21,30 ; Ruth liber biblicus.Ruth 3,17 ; Jesaiae prophetia.Jes. 10,10 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 11,39 .
b)contemtim: istela, ut Regum liber biblicum I.1 Reg. 10,27 ; ምንትኑ፡ ዝንቱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 13,23 .
d)ubi de tempore agitur, passim jamlavertere licet: ናሁ፡ ዝንቱ፡ ፪ ዓመት፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 29,3 ; ናሁ፡ ዓሥር፡ ዝንቱ፡ ecce jam decima vicelaNumeri, liber Pentateuchi.Num. 14,22 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 22,32 ; Judicum liber.Jud. 16,15 ; ናሁ፡ ሣልስከ፡ ዝንቱ፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 22,28 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 24,10 ; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 13,1 .
e)hicla illela, unusla alterla, aliusla aliusla: ዝንቱ፡ ዝንቱ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 74,7 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 74,8 ; እምዝንቱ፡ ውስተ፡ ዝንቱ፡ ይትፋለስ፡ ሕልም፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 31,3 ; ዝንቱ፡ ቡሩክ፡ ወውእቱኒ፡ ቡሩክ፡ ወዝንቱ፡ ምስለ፡ ዝንቱ፡ ኮነ፡ ለቅዳሴ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 2 ; ዝንቱ፡ ምስለ፡ ዝንቱ፡ alius cum alio Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 3 ; ይትቃተሉ፡ ዝንቱ፡ ለዝንቱ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 5 ; vel ዝንቱ፡ ዝኩ፡ sive ዝክቱ፡ hicla illelaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 39,16 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 39,21 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 39,34 ; Danielis prophetia.Dan. 2,43 ( videasvid. ዝኩ፡ ). n. 1055
f)cum praepositionibus:
α) በእንተ፡ ዝንቱ፡ ideola, hanc ob causamla, propterealaJesaiae prophetia.Jes. 49,4 ; Jesaiae prophetia.Jes. 50,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 59,9 ; Zachariae prophetia.Zach. 1,16 , ( videasvid. በእንተ፡ ), vel እንበይነ፡ ዝንቱ፡ , vel በበይነ፡ ዝንቱ፡ ( videasvid.columnacol.537).
Substantivumsubst.fem. , pluralisPl. ዘማት፡ scortumla, meretrixla, adulterala, moechala, πόρνη Genesis liber Pentateuchi.Gen. 34,31 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 38,15 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 21,14 ; Deuteronomium.Deut. 23,18 ; Jeremiae prophetia.Jer. 3,3 ; Hezekielis prophetia.Hez. 23,43 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 9,6 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 19,2 ; ብእሲት፡ ዘማ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 5,3 ; Hosea.Hos. 1,2 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,31 ; ፪ አንስት፡ ዘማት፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 3 b,16; Regum liber biblicum III.3 Reg. 22,38 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,3 ; Joelis prophetia.Joel 4,3 ; ከመ፡ ማሕሌት፡ ዘዘማት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 23,15 ; ዘርአ፡ ዘማውያን፡ ወዘማት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 57,3 ; ኀደሩ፡ ቤተ፡ ዘማት፡ Jeremiae prophetia.Jer. 5,7 ; Lucae evangelium.Luc. 15,30 ; በከመ፡ ይገብራ፡ አንስት፡ ዘማት፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 3 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 163 ; μοιχαλίς በቀለ፡ ዘማት፡ Hezekielis prophetia.Hez. 16,38 ; Hezekielis prophetia.Hez. 23,45 ; translatetransl.: Jesaiae prophetia.Jes. 1,21 ; ዛቲ፡ ትውልድ፡ ዘማ፡ ወኃጥእት፡ Marci Evangelium.Marc. 8,38 ; ዘማ፡ ሠናይት፡ ወፍሥሕት፡ Nahum.Nah. 3,4 ; ዘማ፡ ዐባይ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 17,1 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 17,5 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 17,15 .
Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. ኀይላት፡
1)visla, viresla, roburla, potentiala( ἰσχύς , δύναμις , κράτος ), et corporis et animi; not able to find explanation in abbreviation listDei Job 36,22 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 64,7 ; Matthaei Evangelium.Matth. 6,13 ; Matthaei Evangelium.Matth. 22,29 ; Matthaei Evangelium.Matth. 26,64 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 5,13 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 7,12 ; ጽንዐ፡ ኀይሉ፡ ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 6,10 ; hominis: Deuteronomium.Deut. 8,17 ; liber Jobi.Job 5,5 ; Deuteronomium.Deut. 6,12 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,10 ; ኀይልየ፡ ኀልቀ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 15,10 ; አልቦሙ፡ ኀይል፡ እንከ፡ Judith liber apocryphus.Judith 7,22 ; ኢደክመት፡ እምኀይላ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 35 ; አልቦ፡ ኀይለ፡ ለዝኩ፡ ከመ፡ ይቁም፡ Danielis prophetia.Dan. 8,7 ; አልቦሙ፡ ኀይለ፡ ለበኪይ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 30,4 ; ይሁብ፡ ኀይለ፡ ለርኁባን፡ Jesaiae prophetia.Jes. 40,29 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 7,3 ; ሖረ፡ በኀይለ፡ ውእቱ፡ እክል፡ ዘበልዐ፡ 3 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 19 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 8 ; በኀይላ፡ Judith liber apocryphus.Judith 13,8 (omnibus suis viribus); እመ፡ ደክመ፡ ኀይሉ፡ ወስእነ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 19,28 ; በኵሉ፡ ኀይልየ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31,6 ; በኵሉ፡ ኀይልከ፡ አክብሮ፡ ለፈጣሪከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,30 ; በአምጣነ፡ ኀይልከ፡ pro viribuslaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,20 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,38 ; ኀይላቲሁ፡ ዘውስጥ፡ vires animi internaelaF.N. 45; equi liber Jobi.Job 39,19 ; rerum inanimarum ( vehementiala) ማይ፡ ዘይወርድ፡ በኀይል፡ Jesaiae prophetia.Jes. 17,13 ; ኀይለ፡ ነፋሳት፡ Org.; በኀይል፡ ይነፍኁ፡ ( ነፋሳት፡ ) Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 34,3 ; ኀይለ፡ እሳት፡ ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,34 ; solis Apocalypsis Joannis.Apoc. 1,16 ; arcus Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 75,3 ; ኀይለ፡ መዓት፡ , ኀይለ፡ ፍትወት፡ Fetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 45 . In specie
c)virium contentiola: በኀይል፡ ዐቢይ፡ እመ፡ ክህሉ፡ አድኅኖ፡ ኅዳጠ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 11.
4)facultates opesla, quibus aliquis pollet: ዛቲ፡ ኀይል፡ Jesaiae prophetia.Jes. 29,2 ; ኀይለ፡ ደማስቆ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 8,4 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 18,3 ; በጽንዕየ፡ ገበርኩ፡ ሊተ፡ ዘንተ፡ ኀይለ፡ ዐቢየ፡ Deuteronomium.Deut. 8,17 ; Deuteronomium.Deut. 8,18 ; Ruth liber biblicus.Ruth 4,11 .
participiumpart.cumc.term.adjectivumadj.
1)i.q. ማህጕል፡ , ut: እመ፡ መስሕት፡ ወማህጐሊ፡ አንተ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 32 ; ፍትወት፡ እኩይ፡ ማህጐሌ፡ ነፍሳት፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 14 ; ዝንቱ፡ ደዌ፡ ማህጐሊ፡ F.M. 3,7; ዛቲ፡ ኀጢአት፡ ማህጐሊት፡ ይእቲ፡ F.M. 5,1.
2) ἡ ἀπώλεια אֲבַדּוֹן ማህጐሊ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 27,20 ( videasvid. ሀጕል፡ not able to find explanation in abbreviation listNr. 3 ).
māhgʷali , māhǝgʷali
Leslau
ማህጐሊ māh(ǝ)gʷali destroyeren, who causes ruinen, perniciousen, who corruptsen, destructiveen 215b
Cross-references:
a) videasvid. also አህጓሊ፡
b) for ማሕጐሊት፡ videasvid. አህጓሊ፡ (Grébaut)
(crebro ተሰነአወ፡ et ተሰነዓወ፡ scriptum) quadril. III,3
1)pacemlavel concordiamla( mutuamla) inter se jungerelavel colerela, εἰρηνεύειν Marci Evangelium.Marc. 9,50 ; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 13,12 ; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 3,14 ; በተሰናእዎ፡ ἐν ὁμονοίᾳ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 18,9 ; construitur cumc.c. ምስለ፡ , ut: ተሰናአወ፡ ዮሳፍጥ፡ ምስለ፡ ንጉሠ፡ እስራኤል፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 22,45 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 8,82 , vel cumc.Acc.personapers.: ይሰናአዉከ፡ liber Jobi.Job 5,23 ; ሰአሎ፡ ይሰናአዎ፡ ይኩን፡ ሰላም፡ ማእከሌሆሙ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 18,10 ; ለትሕትናነ፡ ተሰናአዎ፡ cum humilitate nostra foedus junxitlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 29 Enc.; ተሰናእዎ፡ እሳት፡ ወማይ፡ በ፩ ህላዌ፡ conciliatio ignis elatlaaquae in uno individuola(allegoria est de Christo) Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 2.
3)consentirela, concordarela, congruerela(de rebus praedicatur), ut: numeri congruuntlaAbush. (crebro); ዛቲ፡ ኀጢአት፡ ትሰናአው፡ ምስለ፡ F.M. 11,1.
4)convenirelade re, conditione; paciscilaaliquid; በከመ፡ ተሰናአዎ፡ ( convenerat cum eola) Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 309 ; በተሰናእዎቶሙ፡ ( mutuo consensula) F.N. 24,3; cumc. በ፡ vel ላዕለ፡ rei, ut F.N. 36; ተሰናአዉ፡ በዝ፡ ምክር፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 283 ; ከመ፡ ኢይሰናአዉ፡ ላዕለ፡ ወልጦ፡ መጻሕፍት፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 286, vel cumc. ለ፡ rei agendae: በእንተ፡ ተሰናእዎተ፡ ክልኤሆሙ፡ ለምንኵስና፡ F.M. 12,3; ተሰናአዉ፡ ኅቡረ፡ ለገድል፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 9 Enc.; vel cumc. ከመ፡ seq. SubjunctivusSubj.: ተሰናአዉ፡ ከመ፡ n. 372 ይረስዩ፡ ሎቱ፡ በዓለ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 273 ; Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 276 ; Sx. not able to find explanation in abbreviation listMag. 24 ; ተሰናአዉ፡ ምስሌሃ፡ ከመ፡ የሀብዎ፡ ንዋየ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 21.
tasanāʾawa , tasanaʾawa , tasanaʾawa
3) coincideen በውእቱ፡ ጊዜ፡ ተሰነአወ፡ ምስለ፡ ዝንቱ፡ ዜና፡ ምጽአተ፡ ብሌን፡ ወዓቃቢ፡ እምኀበ፡ ኢቴጌ፡ ወዌዘሮ፡ አመተ፡ ጊዮርጊስ።En outre cette nouvelle coïncida avec l’arrivée de Belēn et de ʿAqābi, de la part de l’Itēgē et de la wēzaro Amatta Giyorgisfr 11 l. 26-28 (ed.) , 14 l. 28-30 (tr.) , ናሁ፡ ሠናይ፡ ወናሁ፡ አዳም፡ ተሰናእዎቶሙ፡ ለዕረፍተ፡ ንጉሥ፡ መፍቃሬ፡ እግዚአብሔር፡ ልብነ፡ ድንግል፡Ainsi fut bonne, ainsi fut joyeuse la coïncidence du jour du trépas du roi aimant le Signeur, Lebna Dengelfr 14 l. 14-16 (ed.) , 17 l. 29-31 (tr.) , ወበፈቃደ፡ እግዚአብሔር፡ ተሰነአወ፡ በጺሖተ፡ ዝንቱ፡ ሕፃን፡ ወበጺሖተ፡ ተክለ፡ ማርያም፡ ዘአንገሦ፡ ሐመልማል፡L’arrivée de cet enfant et l’arrivée de Takla Māryām, qui avait été proclamé roi par Ḥamalmāl, coïncidèrent par la volonté du Seigneurfr 17 l. 8-10 (ed.) , 20 l. 33-34 (tr.) , ወሶበ፡ በጽሑ፡ ሐፄጌ፡ ደምብያ፡ አሜሃ፡ ተሰናአወ፡ ምጽአተ፡ ክልኤቱ፡ ርሳስ፡ ወምጽአተ፡ ፩ታቦት፡ ዘእግዚእነ፡ ኢየሱስ፡ ክርስቶስ።Lorsque le Ḥaṣēgē atteignit le Dambyā, l’arrivée des deux boulets coïncida avec l’arrivée du tābot de Notre-Seigneur Jésus-Christfr 66 l. 2-4 (ed.) , 76 l. 15-17 (tr.) (‘Häufig wird ተሰናአወ vom zeitlichen Zusammenfallen zweier Ereignisse gebraucht. Entweder sind dann beide Ereignisse Subjekt; oder nur eins ist Subjekt, während das andere durch ምስለ , oder seltener im Akkusativ angeschlossen wird.’ 617-618 )
III,2et III,1repraesentarila, se repraesentarela, speciem induerela: ዛቲ፡ ኀጢአት፡ ትትጌጸው፡ ኀበ፡ ብዙኅ፡ ጾታ፡ ገጻት፡ ( stellt sich in vielerlei Gestalten dar ) F.M. 5,1; oculis Constantini fides Christi oblata est በማዕተበ፡ ከዋክብት፡ ፬ እንዘ፡ ይትገጸው፡ (sic) በትእምርት፡ መስቀል፡ M.M. f. 273.
participiumpart.
1)angustiis pressuslavel circumventusla, afflictusla, oppressusla: ዕደው፡ ጥዉቃን፡ τεθλιμμένοι Jesaiae prophetia.Jes. 28,14 ; ተዘከር፡ እግዚኦ፡ ጥዉቃነ፡ ወጽቡባነ፡ Maʃshafa Genzat.Genz. f. 138 ; ኮነ፡ ጥዉቀ፡ እምሕዋሳቱ፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 47 ; ዛቲ፡ ነፍስ፡ ሕምምት፡ ወጥውቅት፡ M.F.
2) arduusla, difficilisla, de sermone: ጥውቅት፡ ይእቲ፡ ለተርጕሞ፡ arduum est interpretatu“, Lud. e Mss. Colb. Vocabularium Aethiopicum, -a -a.Voc. Ae.: ጽፉቅ፡ ጽዑቅ፡ ጥዉቅ፡ ዘ፡ ጭንቅ። n. 1240
III,1formarila, crearila: ዘተልሕኰ፡ ቅድመ፡ πρωτόπλαστος Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 7,1 ; ዛቲ፡ ነፍስ፡ እንተ፡ ተልሕኰት፡ በአምሳሊከ፡ Maʃshafa Genzat.Genz. f. 26 ; በእግዚአብሔር፡ እምድር፡ ተልሕኰ፡ ብእሲ፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 26. talǝḥkʷa
Grébaut
ተልሕኰ፡ talǝḥkʷa III,1 ይትለሐኵ፡ «être forméfr» ― ተሰራ፡ Ms. BNFabb217, fol. 13r. Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
22
Leslau
ተልሕኰ talǝḥkʷa passive 310b
I,1[ אָמַן ; أَمِنَ , ܗܰܝܡܶܢ ; de potestate radicis prima videasvid.Ges. thes. p. 113; Ges. thes. p. 114.] SubjunctivusSubj. ይእመን፡ ( ይእምን፡ Evangelium Joannis.Joh. 1,7 romanae editionisrom.?)
1)verum esselavel invenirila, complerila, confirmarila, Lucae evangelium.Luc. 1,1 .
2)fidem haberelaalicui, confiderela: ዘፍጡነ፡ የአምን፡ ὁ ταχὺ ἐμπιστεύων Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 19,4 ; cumc. በ፡ pers. Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 41,7 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 41,16 ; Jesaiae prophetia.Jes. 28,16 ; cumc. በላዕለ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 19,9 ; cumc.Acc.personapers.: Evangelium Joannis.Joh. 2,24 ; 2 ad Timotheum epistolae I, II.Tim. 2,13 ; ኢትእመንዎሙ፡ ለአኀዊክሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 9,4 ( videasvid.III,1); ለእመ፡ ኢኮንክሙ፡ ምእመናነ፡ በዲበ፡ ውኁድ፡ መኑ፡ የአምነክሙ፡ በላዕለ፡ ብዙኅ፡ Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 3 ; sequensseq. ከመ፡ , ut: አምንዎሙ፡ ከመ፡ እሙንቱ፡ caet. Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 23,13 .
3)crederela
a)sensu communi, cumc.Acc.rei: ብእሲት፡ ተአምን፡ ኵሎ፡ ነገረ፡ ዘትሰምዕ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 6 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 9,6 ; የዋህ፡ የአምን፡ ኵሎ፡ ነገረ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 14,15 ; liber Jobi.Job 4,12 ; omisso Acc.Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 37 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 43 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,9 ; Evangelium Joannis.Joh. 20,25 ; Evangelium Joannis.Joh. 20,29 ; cumc. ለ፡ pers.: Epistola Joannis I.1 Joh. 4,1 ; cumc.Acc.personapers.: ኢአምኖሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 47,14 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 2,14 ; not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,41 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,1 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 45,26 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 11,18 ; cumc.duplexdupl.Acc.: መኑ፡ አምነነ፡ ቃለነ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 53,1 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 42,20 ; Lucae evangelium.Luc. 1,20 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 10,16 ; sequensseq. ከመ፡ Threni, liber biblicus.Thren. 4,12 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,5 ; Jesaiae prophetia.Jes. 43,10 ; liber Jobi.Job 9,16 ; Jacobi epistola.Jac. 2,19 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 5,1 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 10,9 ; ልቃሕ፡ ዘይቀውም፡ ላዕለ፡ አሚኖቱ፡ ባሕቲቱ፡ fide solala(non pignore) interpositalaF.N. 27.
b)sensu theologico: absoluteabsol.Jesaiae prophetia.Jes. 7,9 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,3 ; Matthaei Evangelium.Matth. 21,22 ; Marci Evangelium.Marc. 16,16 ; cumc. በ፡ pers. vel rei Evangelium Joannis.Joh. 2,11 ; Evangelium Joannis.Joh. 5,24 ; Evangelium Joannis.Joh. 12,36 ; Evangelium Joannis.Joh. 12,44 ; Evangelium Joannis.Joh. 1,12 ; Actus apostolorum.Act. 9,42 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,5 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 10,10 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 10,11 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 3,23 ; not able to find explanation in abbreviation listMar. 1,15 ; Evangelium Joannis.Joh. 4,50 ; cumc.Acc.personapers.Genesis liber Pentateuchi.Gen. 15,6 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 14 ; ከመ፡ ይእመንዎሙ፡ ለነቢያቲከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 36,21 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 4,7 ; በአሚነ፡ እግዚአብሔር፡ Actus apostolorum.Act. 16,34 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,22 romanae editionisrom.; አሚን፡ vel አሚኖት፡ fidesla: ጻድቅ፡ በአሚን፡ የሐዩ፡ Habacuci prophetia.Hab. 2,4 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,17 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 4,11 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,24 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,32 ; Matthaei Evangelium.Matth. 9,29 romanae editionisrom.; ad Hebraeos epistola.Hebr. 6,12 ; ad Galatas epistola Pauli.Gal. 3,23 ; ዛቲ፡ አሚን፡ haec fideslaDidascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 1 ; ኢአሚን፡ incredulitaslaad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,3 ; Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 169,1 ; ኢአሚኖቶሙ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 13,58 ; ርትዕት፡ አሚን፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 13 Enc.; ad fidem convertilaad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 3,5 Platt; Actus apostolorum.Act. 18,8 .
4)verum dicerelai.e. confiterila, profiterila, faterila,
a)sensu communi: Josuae liber.Jos. 7,19 ; አምነ፡ ወኢክሕደ፡ Evangelium Joannis.Joh. 1,20 ; አምኑ፡ ወተኰነኑ፡ ὁμολογήσαντες ἀνήχθησαν Esther, liber biblicus.Esth. 1 apocr.; sequensseq. እስመ፡ , ut Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 335, vel ከመ፡ , ut: አአምነከ፡ ከመ፡ ኵሎ፡ ትክል፡ liber Jobi.Job 40,9 ; cumc.Acc.rei et ለ፡ pers.: እንዘ፡ የአምኑ፡ አበሳሆሙ፡ ፍጹመ፡ ለመምህራኒሆሙ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 230 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 1,9 .
b)sensu theologico, scilicetsc.Deum, Christum, fidem veram confiteri: cumc.Acc.personapers.: Apocalypsis Joannis.Apoc. 3,5 ; ዘአምነኒ፡ በገጸ፡ ሰብእ፡ አአምኖ፡ አነኒ፡ በገጸ፡ አቡየ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 25 ; vel cumc. በ፡ , ut: Matthaei Evangelium.Matth. 10,32 ; Lucae evangelium.Luc. 12,8 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 3,5 ; sequensseq. ከመ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 10,9 ; absoluteabsol.: አመንከ፡ ሠናየ፡ አሚነ፡ ad Timotheum epistola I.1 Tim. 6,12 ; 1 ad Timotheum epistolae I, II.Tim. 6,13 ; እለ፡ አምኑ፡ confessoresla(distincti a martyribus) Constitutiones Apostolorum.Const. Ap. 24.
c)praedicarela, celebrarelaDeum, ἐξομολογεῖν , cumc.Acc., ut: መኑ፡ የአምነከ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 6,5 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 29,12 ; cumc. በ፡ , ut: እመኑ፡ በእግዚአብሔር፡ Jeremiae prophetia.Jer. 40,11 ; አምነ፡ ቦቱ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 14,2 ; absoluteabsol.liber Jobi.Job 8,21 varia lectiovar.; አሚን፡ ወቃለ፡ ስብሐት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 51,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 41,5 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 94,2 ; sacrificia, quae ὁμολογίαι ( נְדָבָה ) dicuntur, ዘበአሚንክሙ፡ Deuteronomium.Deut. 12,6 ; ዘበአሚኖትክሙ፡ Deuteronomium.Deut. 12,17 .
5)securitatem promitterela, fidem darelaalicui ( آمَنَ ), cumc.Acc.personapers., Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 378 : Titus captivos Judaeorum Romam deduxit n. 736 ዘእንበለ፡ ዘአምኖሙ፡ ( exceptis iisla, quibus securitatem promiseratla) Jsp. p. 379.
et አንቀጽ፡ Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. አናቅጽ፡ ,
1)portala( januala) πύλη , θύρα , urbis Genesis liber Pentateuchi.Gen. 34,24 ; Deuteronomium.Deut. 22,24 ; Judicum liber.Jud. 16,2 ; Judicum liber.Jud. 16,3 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 21,13 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 10,8 ; አናቅጸ፡ አህጉር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 14,31 ; Jesaiae prophetia.Jes. 22,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 22,8 ; Jeremiae prophetia.Jer. 17,19 ; Lucae evangelium.Luc. 7,12 ; Actus apostolorum.Act. 9,24 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 13 ; አንቀጸ፡ ብንያም፡ Jeremiae prophetia.Jer. 44,13 ; templi: Hezekielis prophetia.Hez. 40,6 ; ዛቲ፡ አንቀጽ፡ ዕጹታ፡ ትነብር፡ Hezekielis prophetia.Hez. 44,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 117,19 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 3,7 ( πυλῶνες ); atrii sancti Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 39,9 ; castrorum Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 32,26 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 32,27 ; palatii, aedium ampliorum: ዝአንቀጽ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 22,2 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 8,3 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,23 ( θυρώματα ); domus Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 49 ; Marci Evangelium.Marc. 1,33 ; አንቀጸ፡ ብርት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 45,2 ; አናቅጸ፡ ሞት፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 106,18 ; liber Jobi.Job 38,17 ; አናቅጸ፡ ሲኦል፡ Jesaiae prophetia.Jes. 38,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 16,18 ; አንቀጸ፡ ከርሣ፡ ለእምየ፡ liber Jobi.Job 3,10 ; ሐጸርክዋ፡ ለባሕር፡ በአናቅጽ፡ liber Jobi.Job 38,8 ; ዛቲ፡ አንቀጸ፡ ሰማይ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 27 ; ጸባብ፡ አንቀጽ፡ , ረሓብ፡ አንቀጽ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 7,13 ; Matthaei Evangelium.Matth. 7,14 ; ርኅው፡ ሊተ፡ ዐቢይ፡ አንቀጽ፡ ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 16,9 ; portaelavel aditus terraela: አናቅጸ፡ ብሔርኪ፡ Nahum.Nah. 3,13 . videasVid. ኆኅት፡
b)nonnumquam: locus ante portas, propylaeumla, vestibulumla, ነበረ፡ አንቀጸ፡ ሀገር፡ ἀπέναντι τῆς πόλεως Jonae prophetia.Jon. 4,5 ; በአንቀጽ፡ ውስተ፡ ዴዴ፡ ቤተ፡ እግዚአብሔር፡ ἐν προθύροις πύλης Jeremiae prophetia.Jer. 43,10 ; አንቀጸ፡ ዴዴ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 10,19 ; አንቀጸ፡ ደይን፡ vestibulum infernila(sec. Lud.: limbus patrum) Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 4.
2)caputlalibri, orationis, Abush. (cujus liber in LIX አንቀጽ፡ divisus est); F.M. (divis. in አንቀጽ፡ , subdivis. in ክፍል፡ ); F.N. (liber divisus est in አንቀጽ፡ , አንቀጽ፡ in ምዕራፍ፡ , ምዕራፍ፡ in ክፍል፡ ); al.; እምአናኅኩ፡ ነገረ፡ በዝንቱ፡ አንቀጽ፡ in hoc capitela(i.e. de hoc argumentola) longius disserere possemla, Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 32.
Cross-references: for አንቀጸ፡ ሃሌታ videasvid. ሃሌታ፡ (Leslau)
et አንቀጽ፡ Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. አናቅጽ፡ ,
1)portala( januala) πύλη , θύρα , urbis Genesis liber Pentateuchi.Gen. 34,24 ; Deuteronomium.Deut. 22,24 ; Judicum liber.Jud. 16,2 ; Judicum liber.Jud. 16,3 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 21,13 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 10,8 ; አናቅጸ፡ አህጉር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 14,31 ; Jesaiae prophetia.Jes. 22,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 22,8 ; Jeremiae prophetia.Jer. 17,19 ; Lucae evangelium.Luc. 7,12 ; Actus apostolorum.Act. 9,24 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 13 ; አንቀጸ፡ ብንያም፡ Jeremiae prophetia.Jer. 44,13 ; templi: Hezekielis prophetia.Hez. 40,6 ; ዛቲ፡ አንቀጽ፡ ዕጹታ፡ ትነብር፡ Hezekielis prophetia.Hez. 44,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 117,19 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 3,7 ( πυλῶνες ); atrii sancti Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 39,9 ; castrorum Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 32,26 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 32,27 ; palatii, aedium ampliorum: ዝአንቀጽ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 22,2 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 8,3 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,23 ( θυρώματα ); domus Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 49 ; Marci Evangelium.Marc. 1,33 ; አንቀጸ፡ ብርት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 45,2 ; አናቅጸ፡ ሞት፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 106,18 ; liber Jobi.Job 38,17 ; አናቅጸ፡ ሲኦል፡ Jesaiae prophetia.Jes. 38,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 16,18 ; አንቀጸ፡ ከርሣ፡ ለእምየ፡ liber Jobi.Job 3,10 ; ሐጸርክዋ፡ ለባሕር፡ በአናቅጽ፡ liber Jobi.Job 38,8 ; ዛቲ፡ አንቀጸ፡ ሰማይ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 27 ; ጸባብ፡ አንቀጽ፡ , ረሓብ፡ አንቀጽ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 7,13 ; Matthaei Evangelium.Matth. 7,14 ; ርኅው፡ ሊተ፡ ዐቢይ፡ አንቀጽ፡ ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 16,9 ; portaelavel aditus terraela: አናቅጸ፡ ብሔርኪ፡ Nahum.Nah. 3,13 . videasVid. ኆኅት፡
b)nonnumquam: locus ante portas, propylaeumla, vestibulumla, ነበረ፡ አንቀጸ፡ ሀገር፡ ἀπέναντι τῆς πόλεως Jonae prophetia.Jon. 4,5 ; በአንቀጽ፡ ውስተ፡ ዴዴ፡ ቤተ፡ እግዚአብሔር፡ ἐν προθύροις πύλης Jeremiae prophetia.Jer. 43,10 ; አንቀጸ፡ ዴዴ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 10,19 ; አንቀጸ፡ ደይን፡ vestibulum infernila(sec. Lud.: limbus patrum) Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 4.
2)caputlalibri, orationis, Abush. (cujus liber in LIX አንቀጽ፡ divisus est); F.M. (divis. in አንቀጽ፡ , subdivis. in ክፍል፡ ); F.N. (liber divisus est in አንቀጽ፡ , አንቀጽ፡ in ምዕራፍ፡ , ምዕራፍ፡ in ክፍል፡ ); al.; እምአናኅኩ፡ ነገረ፡ በዝንቱ፡ አንቀጽ፡ in hoc capitela(i.e. de hoc argumentola) longius disserere possemla, Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 32.
Cross-references: for አንቀጸ፡ ሃሌታ videasvid. ሃሌታ፡ (Leslau)
I,1[radix, cujus usus in Geez latissime patet, in caeteris linguis deperdita (exc. quibusdam ejus vestigiis in lingua Arab. sub radixrad. نَبَرَ ), Amh. ኖረ፡ et ነበረ፡ ] SubjunctivusSubj. ይንበር፡
1)siderela, considerela, sederela; sich sezen Genesis liber Pentateuchi.Gen. 21,16 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,19 ; Ruth liber biblicus.Ruth 4,1 ; liber Jobi.Job 2,8 ; liber Jobi.Job 6,29 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 109,1 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,1 ; Matthaei Evangelium.Matth. 13,48 ; Marci Evangelium.Marc. 9,35 ; ኢትንበር፡ ማእከለ፡ ዐበይት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,9 ; ነበረ፡ ዲበ፡ መንበር፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,23 ; ንበሪ፡ ውስተ፡ ምድር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 47,1 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 11 ; sizen Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 10,6 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,24 ; Marci Evangelium.Marc. 5,15 ; Lucae evangelium.Luc. 5,17 ; Threni, liber biblicus.Thren. 1,1 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 136,1 ; ነበርኩ፡ ሕዙነ፡ Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 8,68 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 8,69 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,2 ; Jeremiae prophetia.Jer. 8,14 ; ይነብር፡ ውስተ፡ ቤት፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 25,27 ; Hezekielis prophetia.Hez. 8,1 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 7,1 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,1 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 1,1 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 25,4 ; ነበሩ፡ ውስተ፡ ምድር፡ Threni, liber biblicus.Thren. 2,10 ; እምከመ፡ ነበርከ፡ ውስተ፡ ማእድ፡ ዐቢይ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,12 ; Hezekielis prophetia.Hez. 33,41 ; cumc. ዲበ፡ vel ላዕለ፡ vel በ፡ vel ውስተ፡ sedis: Matthaei Evangelium.Matth. 19,28 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 9,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 131,13 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31,34 ; Jesaiae prophetia.Jes. 6,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 19,1 ; Jeremiae prophetia.Jer. 22,2 ; liber Jobi.Job 26,9 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 6,2 ; n. 651Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 14,20 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 45,3 . In specie
a)sederela, de regibus (sc. in solio, regnandi causa) Jeremiae prophetia.Jer. 14,13 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 28,9 ; de judicibus (sc. in tribunali, judicandi causa) Joelis prophetia.Joel 4,12 ; Actus apostolorum.Act. 23,3 ; ነበረ፡ ሎሙ፡ ዐውደ፡ ( sedit iis ad judiciumlavel in tribunalila) Actus apostolorum.Act. 25,6 romanae editionisrom.; Actus apostolorum.Act. 25,17 ; de episcopis (sc. in sede episcopali, gubernandi causa) Abushakeri opus chronographicum; numerus significat capita.Abush. 50 ; Sx.
b)praesiderela: ይንበር፡ ቅድሜሆሙ፡ (in consilio) F.N. 5.
e) ነበረ፡ ዲፓ፡ in insidiis subsiderelaRegum liber biblicum I.1 Reg. 15,5 .
f)de rebus inanimatis: situmla, positum essela( κεῖμαι ), Matthaei Evangelium.Matth. 3,2 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,14 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 4,2 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 26,35 ; አርዑት፡ ዘነበረ፡ (v. ዘንቡር፡ ) ላዕሌሆሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 9,4 .
g)esselaapud scriptorem i.e. scriptum essela, ut: ነበረ፡ ውስተ፡ ቀኖናተ፡ ነገሥት፡ in Canonibus Regum scriptum legiturlaF.N. 32.
2)manerela, permanerela, remanerela, essela, Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,18 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 22,5 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 24,55 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 29,19 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 35,25 ; Judicum liber.Jud. 19,15 ; Ruth liber biblicus.Ruth 3,18 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 6,1 ( ἦν ); Regum liber biblicum I.1 Reg. 22,3 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,13 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 10,5 ; Judith liber apocryphus.Judith 12,7 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 46,9 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 10,3 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 87,4 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 7,11 ; Evangelium Joannis.Joh. 2,12 ; Evangelium Joannis.Joh. 4,40 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,10 ; Evangelium Joannis.Joh. 2,19 ; Evangelium Joannis.Joh. 3,14 ; cumc.Acc.praed.: ነበረት፡ መበለተ፡ ፫ዓመተ፡ Judith liber apocryphus.Judith 8,4 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 67,2 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 69,11 ; ዛቲ፡ አንቀጽ፡ ዕፁታ፡ ትነብር፡ Hezekielis prophetia.Hez. 44,2 ; ad Timotheum epistola II.2 Tim. 2,13 ; ኢይትበደር፡ ብዕል፡ እምነቢረ፡ ጥዑይ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,16 ; ዘነበርክሙ፡ ክቡዳነ፡ እምንዋመ፡ ፍርሀት፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TerrSx. Ter 13 Enc.; vel sequensseq.Imperf. (sicut post ሀለወ፡ et ኮነ፡ ), ut: ነበሩ፡ የዐቅቡ፡ ኵላ፡ ሌሊተ፡ Judith liber apocryphus.Judith 7,5 ; ነበረ፡ ህየ፡ አሐደ፡ ወርኀ፡ ያስተጋብእ፡ Judith liber apocryphus.Judith 3,10 , vel sequensseq. እንዘ፡ , ut: እስመ፡ መጠነዝ፡ መዋዕል፡ ይነብራ፡ እንዘ፡ ይትኄረሳ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 2,12 .
a)perseverarela, persisterela, in re, cumc. በ፡ Evangelium Joannis.Joh. 8,31 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 2,15 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 7,40 ; ኢነበሩ፡ በኪዳን፡ Jeremiae prophetia.Jer. 38,32 ; አንስት፡ ትንበራ፡ በገቢረ፡ ሠናይ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 190.
b)contentum esselare, cumc. በ፡ , ut: ንበሩ፡ በሲሳይክሙ፡ ἀρκεῖσθε τοῖς ὀψωνίοις ὑμῶν Lucae evangelium.Luc. 3,14 ; vel fidum manerelaalicui, cumc. በ፡ , ut: ኵሉ፡ ብእሲ፡ ይንበር፡ በብእሲቱ፡ τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα ἐχέτω ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 7,2 ; ብእሲ፡ ይንበር፡ በብእሲቱ፡ ወብእሲትኒ፡ ትንበር፡ በምታ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 188.
c)manerelai.e. durarela, perdurarela: ቃለ፡ እግዚአብሔር፡ ይነብር፡ ለዓለም፡ Jesaiae prophetia.Jes. 40,8 ; በከመ፡ መከርኩ፡ ከማሁ፡ ይነብር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 14,24 ; Jesaiae prophetia.Jes. 32,8 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 101,13 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 111,3 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 7,3 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 8,26 ; ይነብር፡ ስሙ፡ ለዝላፉ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 37,26 ; እምአመ፡ ነበረ፡ ዝዓለም፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 7,12 .
3)habitarela, incolerela, commorarila: Jeremiae prophetia.Jer. 23,6 ; ዑቁ፡ ዮጊ፡ ቅሩባነ፡ ትነብሩ፡ Josuae liber.Jos. 9,5 ; cumc.adverbium, adverbialiteradv.et praepositiopraep.loci: Numeri, liber Pentateuchi.Num. 13,28 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,18 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,19 ; Deuteronomium.Deut. 2,10 ; Deuteronomium.Deut. 2,20 ; Deuteronomium.Deut. 19,1 ; 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 7,2 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 27,7 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 27,11 ; Judicum liber.Jud. 5,17 ; Ruth liber biblicus.Ruth 1,1 ; Ruth liber biblicus.Ruth 1,2 ; Ruth liber biblicus.Ruth 1,4 ; Jesaiae prophetia.Jes. 5,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 6,11 ; Jesaiae prophetia.Jes. 65,9 ; Jeremiae prophetia.Jer. 42,9 ; Jeremiae prophetia.Jer. 42,11 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,21 ; Actus apostolorum.Act. 28,16 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 3,10 ; cumc. ዲበ፡ vel ላዕለ፡ terrae Apocalypsis Joannis.Apoc. 8,13 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 11,10 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 18,25 ; cumc. ምስለ፡ cumlavel ኀበ፡ apudlapersonapers.Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,15 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 34,16 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,7 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,44 ; Josuae liber.Jos. 9,14 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 10,8 ; creberrime cumc.Acc.loci: Deuteronomium.Deut. 2,12 ; እለ፡ ትነብሩ፡ ኢየሩሳሌም፡ Jesaiae prophetia.Jes. 5,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 21,14 ; Jesaiae prophetia.Jes. 22,21 ; Jesaiae prophetia.Jes. 23,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 51,6 ; Jesaiae prophetia.Jes. 54,3 ; Jeremiae prophetia.Jer. 4,3 ; Jeremiae prophetia.Jer. 11,2 ; Jeremiae prophetia.Jer. 25,2 ; ንበሩ፡ ገዳመ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 31,6 ; Lucae evangelium.Luc. 1,80 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,9 .
b)habitarila, habitatum essela, de urbibus et terris: ይሁዳ፡ ለዓለም፡ ትነብር፡ κατοικηθήσεται Joelis prophetia.Joel 4,20 ; Zachariae prophetia.Zach. 1,11 ; አህጉር፡ እለ፡ ይነብራ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 10,14 ; Jesaiae prophetia.Jes. 13,20 ; Jesaiae prophetia.Jes. 44,26 ; Jeremiae prophetia.Jer. 17,25 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,61 ; ዘእንበሌሆሙ፡ ኢይትከሀል፡ ነቢረ፡ ሀገር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,32 . Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ነበረ፡ ዘ፡ ተቀመጠ፡