Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

I,1et I,2[non tam ad ጸርኀ፡ ጠርአ፡ quam ad כרז (mand. ܟܠܙ ), ( ܐܰܟܪܰܚ قلح قلخ ?) referendum videtur] I,1 ይክላሕ፡ , clamare^la, exclamare^la, proclamare^la, vociferari^la, ( βοᾶν , κράζειν ), ከልሕ፡ et ክላሕ፡ ; ; ከልሕ፡ በኀይልከ፡ ; ኵላ፡ ምድር፡ ትኬልሕ፡ ; ; ከልሐ፡ በዐቢይ፡ ቃል፡ ; ኢይኬልሕ፡ ወኢይጤርእ፡ ; ; ይከልሕ፡ et ይኬልሕ፡ ; ( ὀλολύζετε ); ዘእንበለ፡ ይክልሑ፡ ; ክልሑ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; n. 818 ሰራሕኩ፡ በከልሖ፡ ; ; ( ἀνεφώνησε ). ;

a)acclamare^la, inclamare^la: ይኬልሑ፡ ፩፩ ምስለ፡ ካልኡ፡ ; ይኬልሕ፡ ላዕሌሆሙ፡

b)de hominibus alta voce cantantibus: ከመ፡ ይርአይ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ ወይክላሕ፡ በውስቴታ፡ በቃለ፡ መዝሙር፡ ; ክላሕ፡ በኀይል፡ ሃሌሉያ፡ Cod. Mus. Brit. LIV,7.

c)de bestiis, ut leone: ; de daemonibus ; de tonitru: ይኬልሕ፡ ቃለ፡ ነጐድጓድ፡ M.M. f. 12; de inanimatis, ut: Apostoli ከልሑ፡ ከመ፡ ቀርን፡ Lit. Joh. – : ዐውየወ፡ ከልሐ፡ ወውዐ፡ ዘ፡ ጫኸ።

ዐውየወ

quadril. I [pro አውየወ፡ , a ወይ፡ propagatum, عَوَى ܥܘܳܐ ; semel in uno codice formam አውየ፡ iveni] ejulare^la, ululare^la, flebilem clamorem tollere^la; lamentari^la, plorare^la, clamare^la, vociferari^la: ἀλαλάζειν , ὀλολύζειν ; ዐውይዉ፡ ; ; ; ; ; ; ; ወውዕ፡ ወዐውይው፡ (v. ወዐውዩ፡ ) ; ; κράζειν , βοᾶν , ἀναβοᾶν : ዐውየወ፡ በሕቁ፡ ; ; ; 2 ; ; ኢይረክብኑ፡ ብሔረ፡ ኀበ፡ አዐወዩ፡ ; ; የዐወይዉ፡ እምብዝኀ፡ መስተዐግላን፡ ; ; ዐውየወት፡ በሕማማ፡ ; ; ; ; ; ; አኀዝኩ፡ እብኪ፡ ወአዐውዩ፡ ; auxilio vocantis, implorantis: ; ; ; ; ; ; ኀበ፡ pers.: ; ; ነዐወዩ፡ ኀቤከ፡ ; ; ; (de corvis); ; ; ዐውየወ፡ ልቦሙ፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ; clamorem tollere . – : ዐውየወ፡ ከልሐ፡ ወውዐ፡ ዘ፡ ጮኸ፡ (cfr. scholion ad ወክሐ፡ ).

ዐውያት

(semel inveni ዐውያ፡ , ጊዜ፡ ዐውያከ፡ in ; caeteri habent: በጊዜ፡ ዐውየውከ፡ ) ejulatio^la, { ululatus^la}, lamentum^la, flebilis clamor^la, ploratus^la, vociferatio^la, ; ; አንሥኡ፡ ዐውያተ፡ n. 999 εἶπον ὤ ; οὐαί οὐαὶ ; ቃለ፡ ብካይ፡ ወቃለ፡ ዐውያት፡ ; ; ; ቃለ፡ ዐውያቲሃ፡ ; ; ይሰምዖ፡ ዐውያቶ፡ ; ዐውያቶሙ፡ ; ዐውያተ፡ ነዳያን፡ ; ; ; ; ; ; ; ዐውየወት፡ ዐውያተ፡ ዐበይተ፡ .

ዐውያት

ዐቢይ

, fem. ዐባይ፡ , m. ዐቢያን፡ , fem. ዐቢያት፡ , ዐበይት፡

1)magnus^la, bestia ; ; ; ; እብን፡ ዐበይት፡ ; ; ጥቅም፡ ዐቢይ፡ ; mons ; ሀገር፡ ዐባይ፡ ; arbor ; ብርሃናት፡ ዐበይት፡ ; domus ; ; cubiculum ; fluvius ; mare ; በረድ፡ ዐበይት፡ ; ; ዐበይት፡ መዋቅሕት፡ ; መጥባሕት፡ ዐቢይ፡ ; ሕዝብ፡ ዐቢይ፡ ; ; ዕሴት፡ ዐቢይ፡ ; ; ; ; በዓል፡ ዐቢይ፡ ; ; ተኣምራት፡ ዐቢያን፡ ወስቡሓን፡ ; ; ዐውያት፡ ዐበይት፡ ; ግብር፡ ዐበይት፡ ; እኪት፡ ዐበይት፡ ; ኵነኔ፡ ዐበይት፡ ; ; መቅሠፍት፡ ዐቢይ፡ ; ኀጢአት፡ ዐባይ፡ F.M. 6,1; caet.; raro junctum nominibus temporis, ut: ዐቢየ፡ ሰዓተ፡ .

a)vehemens^la, ut ventus: ; ; ; ዝናም፡ ዐቢይ፡ ; ድልቅልቅ፡ ዐቢይ፡ ; ማዕበል፡ ዐቢይ፡ ; ድቀት፡ ዐቢይ፡ ; ድንጋፄ፡ ; fletus ; ira ; timor ; gaudium ; tribulatio , al.

b)altus^la, de voce በዐቢይ፡ ቃል፡ ; Dan. apocr. 1,24; ; ; በዐቢይ፡ ፀዓዕ፡ ; ; ; de somno et tranquillitate: ናዋም፡ ዐቢይ፡ ὕπνος βαθύς ; ዛሕን፡ ዐቢይ፡ .

c)gravis^la, magni momenti^la: ዐቢይ፡ ዝነገር፡ ለነ፡ ; ; ; ; ; ; አኮ፡ ዐቢይ፡ ዝንቱ፡ ሊተ፡ እመ፡ አፍቀርክዎ፡ ; ዐቢይ፡ ውእቱ፡ ሊተ፡ እስመ፡ ዮሴፍ፡ሕያው፡ ; ; ; ; .

d)magnum vel magna i.e. magna facinora^la, magnalia^la: ይገብር፡ ዐቢየ፡ በኵለሄ፡ ; ገብረ፡ ዐቢያተ፡ ; ; ; .

e)magnus^la, de verbis insolentis vel superbi: አፉሁ፡ ይነብብ፡ ዐቢያተ፡ ; ; ; ዐቢይ፡ ነገር፡

f)Adv. ዐቢየ፡

α)valde^la ; ; .

β)alta^lavel clara voce^la: ስብኩ፡ ዐቢየ፡ .

2)de personis,

a)magnus^lapotentia, dignitate, opibus al.: ንጉሥ፡ ዐቢይ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; .

α)de Deo: ; ; ; ; ; .

β)de sacerdote summo^la: ካህን፡ ዐቢይ፡ ; ; al.

γ)nobilis^la, procer^la, primoris^la, princeps^la: ትሑት፡ ምስለ፡ ዐቢይ፡ ; ; ; ; ዐቢይ፡ ወንኡስ፡ ; ; ; ; δυνάστης ; ዐበይት፡ ሰብእ፡ n. 988 ; ዐበይት፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ዐበይተ፡ ተዓይን፡ ; ዐበይተ፡ ነገድክሙ፡ ; ; ዐቢያን፡ .

b)annis i.e. natu major^lavel maximus^la: አንተ፡ ዐቢይነ፡ πρεσβύτερος (crebrius ዘየዐቢ፡ ). Huc referenda videtur phrasis ዐቢይ፡ ክርስቲያን፡ Christiani^la( adulti^lavel maturi^la, ንኡስ፡ ክርስቲያን፡ catechumenis^lavel neophytis^la) ; ;

Cross-references: ● for ዐቢይ፡ ሕማም፡ ሕማም፡ (TraCES) ● for ዓቢየ፡ ክርስቲያን፡ ክርስቲያን፡ (TraCES)

ዐውያት

ዐውየወ

ዐውድ

usurpatur significandis adverbio et praepositioni circa^la.

1)Vim substantivi integram tenet.

a) ዐውዱ፡ (non ዐውዶ፡ ) ለውእቱ፡ መንበር፡ ፳ወ፬ መናብርት፡ et (circuitus throni i.e.) circa thronum erant … ; የሐንጽ፡ ጥቅመ፡ ዐውድኪ፡ (v. ዐውደኪ፡ ) .

b)post vel n. 1001notam Genitivi: ነጽሪ፡ ዘዐውድኪ፡ vide id quod (circuitus tuus i.e.) circa te est ; እለ፡ ዐውድክሙ፡ οἱ κύκλῳ ὑμῶν ; ; አሕዛብ፡ እለ፡ ዐውድነ፡ ; ; ; ኵሉ፡ ዘዐውዱ፡ (v. ዐውዶ፡ ) ; ፀሩ፡ እለ፡ ዐውዱ፡ ; .

c)post praepositiones: ውስተ፡ ኵሉ፡ ዐውዱ፡ ; ውስተ፡ ዐውድኪ፡ ; ; ; ; ; በዐውዳ፡ ; Platt; ; እንተ፡ ዐውዱ፡ ; ዲቤኪ፡ እንተ፡ ዐውድኪ፡ ; እምነ፡ ዐውዶሙ፡ ; ; ; ; ኮኑ፡ ላዕሌሃ፡ እምዐውዳ፡ .

2)In ዐውደ፡

a)circa^la, ut , quamquam sine pronominibus suffixis rarius usurpatur.

እምነ ዐውድ ዐውድ

separ., cujus forma abbreviata et inseparabilis est እም፡ ( gramm.§ 164,3). In libris mss. antiquioribus: እምነ፡ , in recentioribus እም፡ frequentius occurrit. Pro እምነ፡ antiquitus usitatum erat እምኔ፡ ut F. Pronomina suffixa ope vocalis ê^lasibi subjungit, ut እምኔየ፡ , እምኔከ፡ al. ( gramm.§ 167,3), rarissime sine ê^la, ut እምኖሙ፡ . Forma እም፡ si verbo a litera መ፡ incipienti praefigitur, ም non bis sed semel tantum exscribitur, ut እምነ፡ ሞቱ፡ vel እሞቱ፡

1)significat discessum^la, distantiam^la, separationem^laab aliquo: a^la, de^la, ex^la: የኀልቁ፡ ኃጥኣን፡ እምድር፡ ; ; ; ; ; ተዘርዉ፡ ኵሉ፡ ሕዝብ፡ እምኔሁ፡ ; ; አይቴ፡ አሐውር፡ እመንፈስከ፡ n. 192 ; በዐሡር፡ መዋዕል፡ እምኮሬብ፡ ; ኢኮኑ፡ ርሑቃነ፡ እምድር፡ ; . Frequentissimus est hic praepositionis usus post verba absentiae, distantiae, separandi, recedendi, fugiendi, mittendi, removendi, rapiendi, revertendi, mutandi, prohibendi, deficiendi et aberrandi, desistendi, cessandi, exinaniendi, quiescendi, occultandi; huic usui vicinus est usus post verba timendi, cavendi, nec non expergiscendi, convalescendi et medendi, purgandi.

a)praemittitur nominibus loci et spatii, ut significet non tantum directionem, unde aliquid veniat vel fiat, ut እምርሑቅ፡ e longinquo^la ; ; እለ፡ እምቅሩብ፡ οἱ ἐγγίζοντες ; እምላዕሉ፡ ; እምሥራቅ፡ ፀሐይ፡ ወእስከነ፡ ዐረብ፡ al., sed etiam partem vel regionem, a^laqua vel versus^laquam aliquid sit: ; ; እምፀጋሙ፡ ; ; ; ; ; ; ; etiam praepositiones compositas: እምቅድመ፡ , እምድኅረ፡ , እምታሕተ፡ ; nec non terminum, trans quem sit vel a quo incipiat aliquid: ላዕሉ፡ እምኔሁ፡ ; አፍአ፡ እምጥቅም፡ ἔξωθεν τοῦ τείχους ; ውስጠ፡ እምነ፡ መንጦላዕት፡ ; እምነ፡ – እስከ፡ inde a – usque ad^la ; ; ; .

b)nota locutionem adverbialem: መካን፡ እመካን፡ e loco in locum^la, ut: ዘይትፋለስ፡ ሀገር፡ እምሀገር፡ ( infra a): sed etiam እመካን፡ መካነ፡ e loco in locum^la, ut: መልአ፡ ምድረ፡ ስብሐቲሁ፡ እምወሰን፡ ወሰነ፡ implevit terram gloria tua a finibus ad fines^la Enc.

c)nonnumquam, omisso verbo removendi vel prohibendi, in structuris praegnantibus እምነ፡ eundem significatum habet, qui ei post verba prohibendi convenit; dixeris eum negativum^laet sejunctivum^la: ተፈጽመ፡ አፈ፡ አራዊት፡ እምነቢብ፡ obturatum est os bestiarum^la(prohibitus) a loquendo^lai.e. ute ne loquerentur^la ; ; ተገመንኩ፡ እምኔከ፡ polluta sum tibi^la(interdicta) ; etiam ሐሰ፡ ; ኀደረ፡ ህየ፡ እምዔሳው፡ ወልዱ፡ habitavit ibi, procul a filio suo^la ; ; ; { ; ( በሃም፡ ); ( ፅሩዕ፡ ); F.N. 10,8 ( የዋሂ፡ ).

d)post verba carendi^la, ut አጽምአ፡ ; M.M. f. 36 ጽሙእ፡ ; nec non varia exempla sub ጾመ፡ et ጾም፡ }.

2)significat egressum^lae loco, persona, re: ex^la, ab^la: ፃእ፡ እምነ፡ ምድርከ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; . Frequentissimus est hic usus, potissimum post verba egrediendi, surgendi, germinandi, expellendi, extrahendi, eripiendi, al. Deinde adhibetur denotandis

b)materiae, ex^laqua aliquid fit vel componitur: ; ; ; ; ; .

c)initio^la, a quo aliquid exorditur: Platt; ; ;

d)auctori, a^laquo aliquid factum est: ; ; ; ; verbo passivo: እምኔሁ፡ ተቀጽዑ፡ ዐናብርት፡ ; ; . Memorabile est compistum በእምነ፡ , quod in Cyr. satis frequenter occurrit, alias a me quidem nusquam repertum est: ኵሉ፡ በእምኔሁ፡ ወቦቱ፡ ἐν αὐτῷ καὶ δι᾽ αὐτοῦ ; ኵሉ፡ ቦቱ፡ ወበእምኔሁ፡ ተፈጥረ፡ πάντα δι᾽ αὐτοῦ καὶ εἰς αὐτὸν ἔκτισται ; ኵሉ፡ በእምኔሁ፡ ቆመ፡ πάντα ἐν αὐτῷ συνέστηκε ; አብ፡ ይሁብ፡ በረከቶ፡ በእምኔሁ፡ ለወልድ፡ διανέμει ὁ πατὴρ δι᾽ υἱοῦ τὰ ἀγαθά ; al.

f)causae remotiori^la: propter^la, ob^la, prae^la: ; ; ; ; ; ; ; እምዐቢይ፡ ረኃብ፡ ; እምግርማከ፡ ; እምፍርሀት፡ ጐዩ፡ ; ; ; ; ; ; potissimum post verba, quae affectum animi significant, ut: ኀፈረ፡ , አንከረ፡ , ተፈሥሐ፡ al.

g)rarius causae instrumentali^laut ; .

h)normae^lavel causae^la, e qua judicatur, cognoscitur: ; ; ; ; .

i)fonti^la, unde aliquid petitur ; ; ; ; ; ; ; .

k)conditioni^la, in qua tamquam in fundamento nitens aliquis agit: ; .

3)significat partem^laex toto exemtam: ፩ እምኔሆሙ፡ ; መኑ፡ እምክልኤሆሙ፡ ; ክልኤቱ፡ እምኔክሙ፡ ; ; ; .

a)omisso vocabulo numerum definienti, significat: aliquid^la, aliquid^la, aliqua pars^la, ut: ሰይጣን፡ ይወዲ፡ እምኔክሙ፡ ውስተ፡ ሞቅሕ፡ e vobis^laaliquot^la ; 2 ; ; ዘይጸውር፡ እምኵሉ፡ በረከተ፡ ግብጽ፡ gestans^laaliquid e bonis Aegypti^la ; ; ; ; .

b)partitive satis frequentatum est post verba ነሥአ፡ , ወሀበ፡ , ኀርየ፡ , በልዐ፡ , ሰትየ፡ , ተርፈ፡ , አትረፈ፡ , መልአ፡ , ጸግበ፡ et ea quae similem habent significatum.

c)hoc እምነ፡ partitivum etiam aliam praepositionem sibi praemissam tolerat, ut: ይቤ፡ አረጋዊ፡ ለእምጠቢባን፡ uni e sapientibus^la

4)usurpatur comparative^la: prae^la; quam^la; et comparativo et superlativo denotando adhibetur; et cum adjectivis participiisque et cum verbis conjungitur: ዐቢይ፡ እምነ፡ major quam^la ; ; ; ሠናይት፡ እምአንስት፡ pulcherrima mulierum^la ; ; ትጠብብ፡ እምኵሉ፡ አርዌ፡ ; ; ; ያፈቅሮ፡ እምነ፡ diligebat cum magis quam^la ; እምኵሉ፡ ጽድቅ፡ ትመውእ፡ ὑπὲρ πάντα νικᾷ ἡ ἀλήθεια ; ለከ፡ ይበጽሐከ፡ እምነ፡ ኵሉ፡ ሰብእ፡ ; ; ; (20); እምነ፡ ክልኤሆሙ፡ ብእሲት፡ እንተ፡ ሠናይ፡ ልባ፡ -27.

a)post እምነ፡ comparativum alias praepositiones et genitivi notam ( ዘ፡ ), quae secundum enuntiationis structuram rei comparatae praemittendae erant, omittere licet: ; , quamquam etiam retineri possunt: ይኄይስ፡ ነቢር፡ ውስተ፡ ገዳም፡ እምስለ፡ ብእሲት፡ መግእዝት፡ ; ; .

b)hoc eodem እምነ፡ vel እም፡ duae enuntiationes integrae inter se comparari possunt; quod ubi fit, እምነ፡ conjunctionem potius quam praepositionem dixeris (quae idem valet quod እምነ፡ ዘ፡ ): ንደቅ፡ ውስተ፡ እደ፡ እግዚአብሔር፡ እምንደቅ፡ ውስተ፡ እደ፡ እጓለ፡ እመሕያው፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; , al.

5)Transfertur ad tempus^la: inde a^la, ex^la, abhinc^la: ; ; ; ; ; እምትካት፡ ; እምዓለም፡ ; እምይእዜ፡ ; እምቅድመ፡ ዓለም፡ inde ab initio mundi^la ; ; እምኔሁ፡ deinde^la ; ; እምዝ፡ post haec^la, deinde^la, deinceps^la, tunc^la, tum^la ; ; ; ; al. ( ዝ ; አሜሃ፡ , ሶቤሃ፡ ); እምዘ፡ et n. 194 እምአመ፡ ex quo^la(tempore) ; ; ; al. ( ዘ፡ ); ; ( አመ፡ ); እምነ፡ statim post^la ; እምሰሚዐ፡ ቃሉ፡ audita ejus voce^la In specie nota

a) ትውልድ፡ እምትውልድ፡ generatio alia post etiam^la ; ; ዕለተ፡ እምዕለት፡ ; et indecl. ዕለት፡ እምዕለት፡ diem alium post alium^la ; ዓም፡ እምዓም፡ ( supra b; et gramm.§ 163,2).

b)etiam locutionibus adverbialibus in Accusativo positis, ut: ይእተ፡ አሚረ፡ , ይእተ፡ ዕለተ፡ haec praepositio praefigitur: እምይእተ፡ ዕለተ፡ (v. ዕለቲ፡ ዕለት፡ ) ; እምይእተ፡ አሚረ፡ (v. እምይእቲ፡ አሚር፡ ) 30, 25; (cfr. እስከ፡ ; et እምድኅረ፡ ሕቀ፡ ; et ለለ፡ ) – እምነ፡ pronomino relativo ዘ፡ postponere licet, ut: ዘእምነ፡ ; . – እምነ፡ aliis praepositionibus praefigitur, ut: ላዕለ፡ , መልዕልተ፡ , መንገለ፡ , ማእከለ፡ , መትሕተ፡ , ቅድመ፡ , በይነ፡ , ኀበ፡ , ታሕተ፡ , ውስተ፡ , ዐውደ፡ , ዲበ፡ , ድኅረ፡ q.v.; et conjunctionibus, ut: ቅድመ፡ , አመ፡ , , ዘ፡ , ድኅረ፡ q.v.

usurpatur significandis adverbio et praepositioni circa^la.

1)Vim substantivi integram tenet.

2)In ዐውደ፡

a)circa^la, ut , quamquam sine pronominibus suffixis rarius usurpatur.

, plerumque m. , አዕዋድ፡ , አዕዋዳት፡ ,

1)circuitus^la, ambitus^la, circulus^la

a)usitatur ad significanda Adv. et circa^la, infra.

b)linea circumcurrens^la: ወዐውዳ፡ ፴ በእመት፡ 2 ; አምጣነ፡ ዐውዳ፡ .

c)orbis^la: ዐውደ፡ ሰማይ፡ γῦρος ; lunae

d)periodus^laanni: ባርክ፡ ዐውደ፡ ዓመት፡ Mavâs. 68; ; ተፍጻሜተ፡ ዐውደ፡ ዓመት፡

e)circulus^la: ዐውደ፡ ፀሓይ፡ circulus solaris^la(i.e. spatium duodetriginta annorum, ) ; ዐውደ፡ ወርኅ፡ ( ቀመር፡ ).

f)locus circumjacens^la: ምኔታት፡ ዘአዕዋደ፡ እለስክንድርያ፡

g)res circumdans^lavel circumdata^la: ዐውደ፡ ዐጸድ፡ ἱστία τῆς αὐλῆς (cfr. ); ልብሰ፡ ዐውደ፡ ዐጸድ፡ ; ; ዐውደ፡ ደብተራ፡ παραρύματα .

h) μῆκος .

i) ዐውደ፡ አልባብ፡ praecordia^la(pro corde ipso) Lud. ex

2)area^la,

a) ዐውደ፡ እክል፡ area frumentaria^la(„erat enim rotunda“ Lud.), ἅλων ; ; ; ; ; ; ; ; vel ዐውደ፡ ማእረር፡ ἅλων θερινή , vel ዐውደ፡ ምክያድ፡ ; vel ዐውድ፡ ; .

b)area torcularia^la .

c)area^lacircumsepta, fundus^la: ይስሐቅ፡ ዐቃቤ፡ አዕዋድ፡ ዘኮነ፡ (in Actis hujus diei nominatur ዐቃቤ፡ ገነት፡ ); Chrysostomus Eudoxiae, quum mulierculae pauperi አዕዋዲሃ፡ vi abstulisset, sacris interdixit ; ዐውደ፡ ወይን፡ vinea^la

d) ዐውደ፡ መብልዕ፡ coenaculum^lavel refectorium^lain monasterio, Lud. e Cant. Chr.

3)circulus^lavel corona^lai.e.

a)consessus^la: ኢነበርኩ፡ ውስተ፡ ዐውዶሙ፡ ለመስተሳልቃን፡ συνεδρίῳ ; .

b)concio^la, in specie consessus judicum^la, conventus^la, nec non locus ubi habentur i.e. forum^la, ( comitium^la, curia^la, aula^la, praetorium^la): አምንዎሙ፡ ዐውድ፡ ἐπίστευσεν αὐτοῖς ἡ συναγωγή ; ; አዕዋዳት፡ συναγωγαί ; ; συνέδριον ; ; ; አዕዋድ፡ ; κριτήριον ; አዕዋዳት፡ Platt; ; ሖረ፡ ውስተ፡ ዐውድ፡ εἰς κρίσιν ; ; ; ነበረ፡ ዐውደ፡ sedit in judicio^lavel judex^la ; ; ; ነቢሮ፡ ዐውደ፡ ; እንዘ፡ ይነብር፡ ውስተ፡ ዐውድ፡ (v. ዐውደ፡ ) ἐπὶ τοῦ βήματος ; አምጽእዎ፡ ኀበ፡ ዐውድ፡ ἐπὶ τὸ βῆμα ; ንንሥት፡ ዐውደ፡ ; ; ዐውደ፡ ፍትሕ፡ ; ዐውደ፡ ምኵናን፡ ዘፍትሕ፡ Jsp. p. 315; ዐውደ፡ ምኵናን፡ Platt; ዐውደ፡ ቅስት፡ ; ዐውደ፡ አፒዮ፡ forum

c)concilium^la, conciliabulum^la, ut: conciliabulum Pauli Samosateni, Lud. ex – : ዐውድ፡ ዘ፡ በ፪ ዙርያ፡ ሸጎ፡ (? ሸሳ፡ ?).

ዐውደ፡ ጸብእ፡ ʿawda ṣabʾ battlefield^en ወእለ፡ ሞቱሰ፡ በዐውደ፡ ፀብእ፡ ኃያላን፡ ወመስተቃትላን፡ እለ፡ ኢሜጡ፡ ገጾሙ፡ ተኈለቈ፡ ሰለባሆሙ፡ መጠነ፡ ሰመንቱ፡ ምእት፡ ቸብቸቦ። ‘Les têtês coupées comme trophées des hommes vaillants et des guerries qui tombèrent pendant le combat et qui ne tournèrent pas le visage (devant les adversaires) furent comptées au nombre de 800 environ^fr’ 53 l. 29-31 (ed.) , 62 l. 32-35 (tr.) , ጸብእ፡

እክል

, plerumque m. , እክላት፡ (quamquam raro), [ אֹכֶל , أُكْلٌ ] 1) cibus^la, esca^la,

a)hominum, βρώματα ; ; ; ; ; ; ; ; ; σῖτα ጕርዔ፡ እክለ፡ ይጥዕም፡ ; ; ἄρτος , ἄρτοι ( panis^la) ; ; ; ; ; ብልዒ፡ እክለኪ፡ ; ; ; ; ; ; እክል፡ ወማይ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; .

b)bestiarum, pabulum^la: χορτάσματα ; ; ; ; .

2)in specie: frumentum^la, fruges^la, far^la, proventus^laagrorum, σῖτος , አይቴ፡ እክል፡ ወወይን፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; γεννήματα ; ; ; ; ; ; እክለ፡ ማእረር፡ ; ; ἐκφόρια ; ኀጣአ፡ እክል፡ inopia frugum^lavel caritas annonae^la ; ኀጢአ፡ እክል፡ ; እእሪ፡ እክለ፡ συνάξω ἐν τοῖς στάχυσι ; እክላት፡ frumenta^la ; passim pro frugum specie, ut κριθή ( hordeum^la) ; እክለ፡ ስገም፡ ; ዐውደ፡ እክል፡ ἅλων τῶν κριθῶν ; πυροί ( triticum^la): ሀሎ፡ ውስተ፡ ዐውደ፡ እክል፡ .

a) ዐውደ፡ እክል፡ ἅλων area^la ; al. ( ዐውድ፡ ).

b) ቀዳሜ፡ እክል፡ πρωτογεννήματα , primitiae^la ; ; .

ቀመር

, አቅማር፡

1)camera^la, fornix^la, opus concameratum^la, καμάρα ; ዘሰቀሎ፡ ለሰማይ፡ ከመ፡ ቀመር፡ ዘእንበለ፡ ዐምድ፡ ; ; ; Chron. Ax. Hoc eodem nomine appellatur „ junctura trabium^lasuper columna aedificii media, ሠርዌ፡ dictâ“, Lud.

2)aedes concameratae^la: አንቲ፡ (Maria) ውእቱ፡ ዳግሚት፡ ቀመር፡ እንተ፡ ትሰመይ፡ ቅድስተ፡ ቅዱሳን፡ ወውስቴታ፡ ጽላተ፡ ኪዳን፡ ፲ ቃላት፡ n. 419 ; ;

3)orbis^la, circulus^la: ዐውደ፡ ቀመሩ፡ ለወርኅ፡ ; Ssal. Req.

4)cyclus^la(in computo annorum): ፲ወ፰ አቅማር፡ Vis. Bar.; et 5; ናሁ፡ ኀልቀ፡ ቀመርነ፡ ዘተውህቦ፡ ለአዳም፡ ፸፻ ዓመት፡ Cod. Mus. Brit. XIX; d’ ; d’

5)luna^lai.e. قَمَرٌ Abush. (crebro); ዐውደ፡ ቀመር፡ (aliâs ዐውደ፡ ወርኅ፡ ) circulus lunaris^lavel decemnovennalis^la( Ideler, Handb. der math. u. techn. ) ; ; quare etiam tabulae computi paschalis^la(ut qui illo circulo lunari innitatur) ዐውደ፡ ቀመር፡ nominantur, Cod. Mus. Brit. XXXVII; 217.

6)„ intercolumnium^la“ i.e. „ series^lavel loculus in tabella lineis conclusus^la(q.d. conclave^laKammer )“ Lud., in proëm. (sc. ቀመር፡ vel ሥርዐተ፡ ቀመር፡ vertitur κανών ( titulus^la) in Epistola Eusebii ad Carpianum). – : ቀመር፡ ዘ፡ ገበታ፡ ; aliud^la: የምሰሶ፡ ገበታ፡ ; aliud^la: ቀመር፡ ዘ፡ ወርኅ።

ቀመር

, አቅማር፡

3)orbis^la, circulus^la: ዐውደ፡ ቀመሩ፡ ለወርኅ፡ ; Ssal. Req.

ዐውድ

, plerumque m. , አዕዋድ፡ , አዕዋዳት፡ ,

1)circuitus^la, ambitus^la, circulus^la

a)usitatur ad significanda Adv. et circa^la, infra.

b)linea circumcurrens^la: ወዐውዳ፡ ፴ በእመት፡ 2 ; አምጣነ፡ ዐውዳ፡ .

c)orbis^la: ዐውደ፡ ሰማይ፡ γῦρος ; lunae

d)periodus^laanni: ባርክ፡ ዐውደ፡ ዓመት፡ Mavâs. 68; ; ተፍጻሜተ፡ ዐውደ፡ ዓመት፡

e)circulus^la: ዐውደ፡ ፀሓይ፡ circulus solaris^la(i.e. spatium duodetriginta annorum, ) ; ዐውደ፡ ወርኅ፡ ( ቀመር፡ ).

f)locus circumjacens^la: ምኔታት፡ ዘአዕዋደ፡ እለስክንድርያ፡

h) μῆκος .

i) ዐውደ፡ አልባብ፡ praecordia^la(pro corde ipso) Lud. ex

2)area^la,

b)area torcularia^la .

d) ዐውደ፡ መብልዕ፡ coenaculum^lavel refectorium^lain monasterio, Lud. e Cant. Chr.

3)circulus^lavel corona^lai.e.

a)consessus^la: ኢነበርኩ፡ ውስተ፡ ዐውዶሙ፡ ለመስተሳልቃን፡ συνεδρίῳ ; .

c)concilium^la, conciliabulum^la, ut: conciliabulum Pauli Samosateni, Lud. ex – : ዐውድ፡ ዘ፡ በ፪ ዙርያ፡ ሸጎ፡ (? ሸሳ፡ ?).

ሙቃሥ

, m. et fem. ,

1)locus^lalitigationis i.e. judicii^la, forum^la: ይመጽእ፡ አብ፡ ወወልድ፡ ወመንፈስ፡ ቅዱስ፡ ከመ፡ ይኰንን፡ ሕያዋነ፡ ወሙታነ፡ በ፡ ፩ ዐውድ፡ ወበአሐቲ፡ ሙቃሥ፡ M.M. f. 2; ዐውደ፡ ሙቃሥ፡ M.M. f. 286.

2)provincia jurisdictionis^la: in Deo አሐዱ፡ ክብር፡ ወመንግሥት፡ ወምኵናን፡ ወሙቃሥ፡ Ssal. Req. (Lud.: patrocinium^la).

ማእረር ማእረር ዐውድ

, m. et fem. ,

1)messis^la

a)actio demetendi et tempus messis: ; ; ; ; ; ; ; ; ; ( τρυγητός ); ; ; ; ተግባረ፡ ማእረርከ፡ ; መዋዕለ፡ ማእረር፡ ; ; ; ; ; ; ዐውደ፡ ማእረር፡ ἅλων θερινή ; .

b)fruges demetendae^lavel demessae^la: ; ማእረር፡ ወቀሥም፡ ; ; γεννήματα , ምድር፡ ትሁብ፡ ማእረራ፡ ; ; καρποί ; ; : ማእረረ፡ ምግባሮሙ፡ ; ; ; .

c)tempus messis i.e.

α)aestas^la: ክረምት፡ መፀው፡ ማእረር፡ ሐጋይ፡ ; ክረምት፡ ወማእረር፡ ወሐጋይ፡ ; ዐውደ፡ ማእረር፡ ἅλων θερινή ; θέρος ; ; .

β)cui includitur ver^la: ἔαρ ; በለሰ፡ ማእረር፡ τὰ σῦκα τὰ πρώϊμα .

2)vindemia^la, messis pomorum^la: ማእረረ፡ ወይን፡ ; በመዋዕለ፡ ማእረረ፡ ቀሥም፡ ; τρυγητός ; .

, m. et fem. ,

1)messis^la

c)tempus messis i.e.

α)aestas^la: ክረምት፡ መፀው፡ ማእረር፡ ሐጋይ፡ ; ክረምት፡ ወማእረር፡ ወሐጋይ፡ ; ዐውደ፡ ማእረር፡ ἅλων θερινή ; θέρος ; ; .

β)cui includitur ver^la: ἔαρ ; በለሰ፡ ማእረር፡ τὰ σῦκα τὰ πρώϊμα .

2)vindemia^la, messis pomorum^la: ማእረረ፡ ወይን፡ ; በመዋዕለ፡ ማእረረ፡ ቀሥም፡ ; τρυγητός ; .

, plerumque m. , አዕዋድ፡ , አዕዋዳት፡ ,

1)circuitus^la, ambitus^la, circulus^la

a)usitatur ad significanda Adv. et circa^la, infra.

b)linea circumcurrens^la: ወዐውዳ፡ ፴ በእመት፡ 2 ; አምጣነ፡ ዐውዳ፡ .

c)orbis^la: ዐውደ፡ ሰማይ፡ γῦρος ; lunae

d)periodus^laanni: ባርክ፡ ዐውደ፡ ዓመት፡ Mavâs. 68; ; ተፍጻሜተ፡ ዐውደ፡ ዓመት፡

e)circulus^la: ዐውደ፡ ፀሓይ፡ circulus solaris^la(i.e. spatium duodetriginta annorum, ) ; ዐውደ፡ ወርኅ፡ ( ቀመር፡ ).

f)locus circumjacens^la: ምኔታት፡ ዘአዕዋደ፡ እለስክንድርያ፡

h) μῆκος .

i) ዐውደ፡ አልባብ፡ praecordia^la(pro corde ipso) Lud. ex

2)area^la,

b)area torcularia^la .

d) ዐውደ፡ መብልዕ፡ coenaculum^lavel refectorium^lain monasterio, Lud. e Cant. Chr.

3)circulus^lavel corona^lai.e.

a)consessus^la: ኢነበርኩ፡ ውስተ፡ ዐውዶሙ፡ ለመስተሳልቃን፡ συνεδρίῳ ; .

c)concilium^la, conciliabulum^la, ut: conciliabulum Pauli Samosateni, Lud. ex – : ዐውድ፡ ዘ፡ በ፪ ዙርያ፡ ሸጎ፡ (? ሸሳ፡ ?).

ምክያድ ዐውድ

(raro መክያድ፡ ) , ምክያዳት፡

1)locus^lapedibus calcatus^la, res conculcata^la( מִרְמָס ): ወይከውን፡ ምክያደ፡ ἔσται εἰς καταπάτημα ; ; .

2)locus in quo calcatur aliquid i.e.

a)trituratur frumentum, area^la, ἅλων ; ; ምክያደ፡ እክል፡ ; ዐውደ፡ ምክያድ፡ .

b)ubi calcantur uvae, olivae al., torcular^la, lacus torcularis^la: ληνός ; ; ; ; ; ; ; ምክያደ፡ ወይን፡ ; ; ; ምክያዳት፡ ; ; F.N. 18; ὑπολήνιον ; ; προλήνιον .

a)pes^lavel basis rei: ያዐርጉ፡ ደመ፡ ውስተ፡ ምክያዱ፡ ለምሥዋዕ፡ ; አዕማደ፡ ወርቅ፡ እለ፡ ይቀውሙ፡ ዲበ፡ ምክያደ፡ (v. መክያደ፡ ) ብሩር፡ .

b)vestigium^la, planta^la: አሠረ፡ መክያደ፡ ብእሲ፡

c)pes^la, quatenus est mensura, ፲ወ፪ ምክያደ፡ እግር፡ F.N. 37 (ubi ምሥጋረ፡ እግር፡ passus est^la). – Voc. Ae.:^la ምክያድ፡ ዘ፡ ዐውድማ፡ , aliud^la: ምክያድ፡ ዘ፡ የወይን፡ ዐውድማ፡ ማኅበብሂ፡ ውእቱ።

, plerumque m. , አዕዋድ፡ , አዕዋዳት፡ ,

1)circuitus^la, ambitus^la, circulus^la

a)usitatur ad significanda Adv. et circa^la, infra.

b)linea circumcurrens^la: ወዐውዳ፡ ፴ በእመት፡ 2 ; አምጣነ፡ ዐውዳ፡ .

c)orbis^la: ዐውደ፡ ሰማይ፡ γῦρος ; lunae

d)periodus^laanni: ባርክ፡ ዐውደ፡ ዓመት፡ Mavâs. 68; ; ተፍጻሜተ፡ ዐውደ፡ ዓመት፡

e)circulus^la: ዐውደ፡ ፀሓይ፡ circulus solaris^la(i.e. spatium duodetriginta annorum, ) ; ዐውደ፡ ወርኅ፡ ( ቀመር፡ ).

f)locus circumjacens^la: ምኔታት፡ ዘአዕዋደ፡ እለስክንድርያ፡

h) μῆκος .

i) ዐውደ፡ አልባብ፡ praecordia^la(pro corde ipso) Lud. ex

2)area^la,

b)area torcularia^la .

d) ዐውደ፡ መብልዕ፡ coenaculum^lavel refectorium^lain monasterio, Lud. e Cant. Chr.

3)circulus^lavel corona^lai.e.

a)consessus^la: ኢነበርኩ፡ ውስተ፡ ዐውዶሙ፡ ለመስተሳልቃን፡ συνεδρίῳ ; .

c)concilium^la, conciliabulum^la, ut: conciliabulum Pauli Samosateni, Lud. ex – : ዐውድ፡ ዘ፡ በ፪ ዙርያ፡ ሸጎ፡ (? ሸሳ፡ ?).

ዐውድ

, plerumque m. , አዕዋድ፡ , አዕዋዳት፡ ,

1)circuitus^la, ambitus^la, circulus^la

a)usitatur ad significanda Adv. et circa^la, infra.

b)linea circumcurrens^la: ወዐውዳ፡ ፴ በእመት፡ 2 ; አምጣነ፡ ዐውዳ፡ .

c)orbis^la: ዐውደ፡ ሰማይ፡ γῦρος ; lunae

d)periodus^laanni: ባርክ፡ ዐውደ፡ ዓመት፡ Mavâs. 68; ; ተፍጻሜተ፡ ዐውደ፡ ዓመት፡

e)circulus^la: ዐውደ፡ ፀሓይ፡ circulus solaris^la(i.e. spatium duodetriginta annorum, ) ; ዐውደ፡ ወርኅ፡ ( ቀመር፡ ).

f)locus circumjacens^la: ምኔታት፡ ዘአዕዋደ፡ እለስክንድርያ፡

h) μῆκος .

i) ዐውደ፡ አልባብ፡ praecordia^la(pro corde ipso) Lud. ex

2)area^la,

b)area torcularia^la .

d) ዐውደ፡ መብልዕ፡ coenaculum^lavel refectorium^lain monasterio, Lud. e Cant. Chr.

3)circulus^lavel corona^lai.e.

a)consessus^la: ኢነበርኩ፡ ውስተ፡ ዐውዶሙ፡ ለመስተሳልቃን፡ συνεδρίῳ ; .

c)concilium^la, conciliabulum^la, ut: conciliabulum Pauli Samosateni, Lud. ex – : ዐውድ፡ ዘ፡ በ፪ ዙርያ፡ ሸጎ፡ (? ሸሳ፡ ?).

ዐውድ

, plerumque m. , አዕዋድ፡ , አዕዋዳት፡ ,

1)circuitus^la, ambitus^la, circulus^la

a)usitatur ad significanda Adv. et circa^la, infra.

b)linea circumcurrens^la: ወዐውዳ፡ ፴ በእመት፡ 2 ; አምጣነ፡ ዐውዳ፡ .

c)orbis^la: ዐውደ፡ ሰማይ፡ γῦρος ; lunae

d)periodus^laanni: ባርክ፡ ዐውደ፡ ዓመት፡ Mavâs. 68; ; ተፍጻሜተ፡ ዐውደ፡ ዓመት፡

e)circulus^la: ዐውደ፡ ፀሓይ፡ circulus solaris^la(i.e. spatium duodetriginta annorum, ) ; ዐውደ፡ ወርኅ፡ ( ቀመር፡ ).

f)locus circumjacens^la: ምኔታት፡ ዘአዕዋደ፡ እለስክንድርያ፡

h) μῆκος .

i) ዐውደ፡ አልባብ፡ praecordia^la(pro corde ipso) Lud. ex

2)area^la,

b)area torcularia^la .

d) ዐውደ፡ መብልዕ፡ coenaculum^lavel refectorium^lain monasterio, Lud. e Cant. Chr.

3)circulus^lavel corona^lai.e.

a)consessus^la: ኢነበርኩ፡ ውስተ፡ ዐውዶሙ፡ ለመስተሳልቃን፡ συνεδρίῳ ; .

c)concilium^la, conciliabulum^la, ut: conciliabulum Pauli Samosateni, Lud. ex – : ዐውድ፡ ዘ፡ በ፪ ዙርያ፡ ሸጎ፡ (? ሸሳ፡ ?).

ዐውድ

, plerumque m. , አዕዋድ፡ , አዕዋዳት፡ ,

1)circuitus^la, ambitus^la, circulus^la

a)usitatur ad significanda Adv. et circa^la, infra.

b)linea circumcurrens^la: ወዐውዳ፡ ፴ በእመት፡ 2 ; አምጣነ፡ ዐውዳ፡ .

c)orbis^la: ዐውደ፡ ሰማይ፡ γῦρος ; lunae

d)periodus^laanni: ባርክ፡ ዐውደ፡ ዓመት፡ Mavâs. 68; ; ተፍጻሜተ፡ ዐውደ፡ ዓመት፡

e)circulus^la: ዐውደ፡ ፀሓይ፡ circulus solaris^la(i.e. spatium duodetriginta annorum, ) ; ዐውደ፡ ወርኅ፡ ( ቀመር፡ ).

f)locus circumjacens^la: ምኔታት፡ ዘአዕዋደ፡ እለስክንድርያ፡

h) μῆκος .

i) ዐውደ፡ አልባብ፡ praecordia^la(pro corde ipso) Lud. ex

2)area^la,

b)area torcularia^la .

d) ዐውደ፡ መብልዕ፡ coenaculum^lavel refectorium^lain monasterio, Lud. e Cant. Chr.

3)circulus^lavel corona^lai.e.

a)consessus^la: ኢነበርኩ፡ ውስተ፡ ዐውዶሙ፡ ለመስተሳልቃን፡ συνεδρίῳ ; .

c)concilium^la, conciliabulum^la, ut: conciliabulum Pauli Samosateni, Lud. ex – : ዐውድ፡ ዘ፡ በ፪ ዙርያ፡ ሸጎ፡ (? ሸሳ፡ ?).

Search

Input

Keys Combinations

Hold and choose