Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

ʿalyā (place name); in 255–258

et ውዕለ፡ I,1[amh. ዋለ፡ ; vicinum est nomen עוֹלָם ( ዓለም፡ ), de quo 91 ; etiam יחל חול et גיל ] የዐል፡ , Imperat. ዐል፡

1)morari^la, manere^la, commorari^la: ንዋዕል፡ ንውዕል፡ ውስተ፡ ፍኖት፡ እንዘ፡ ነሐውር፡ ; ነበረ፡ ትዕይንት፡ ወውዕለ፡ (v. ወዐለ፡ , pro ውዑል፡ ) እስከ፡ አመ፡ ሐይዉ፡ ἡσυχίαν εἶχον αὐτόθι καθήμενοι ; n. 924 ቦአ፡ የዐል፡ καταλῦσαι ; ወኄረ፡ ዐል፡ (v. ከመ፡ ትንበር፡ ኄረ፡ ) καὶ σώζου ; ኅቡረ፡ ወዐሉ፡ cohabitaverunt^la ; ወዐለ፡ ቅድሜሁ፡ ሞት፡ (lictoris vel stipatoris instar, ወዓሊ፡ ) τρέχει .

2)in specie: diem agere^lavel transigere^la, per diem facere^laaliquid, interdiu commorari^la, opus diurnum facere^la( ዕለት፡ ), ከመ፡ የዐል፡ Cod. Bibl. Bodl. XXVIII; እለ፡ ይውዕሉ፡ በስታይ፡ (v. ውስተ፡ ስታይ፡ ) ; ዘኀቤሁ፡ ወዐልኩ፡ ዮም፡ ; ወይውዕል፡ በይምን፡ ; ወዐሉ፡ ኀቤሁ፡ ይእተ፡ ዕለተ፡ ; ወዐለ፡ በሐሩረ፡ ፀሓይ፡ ; ይውዕሉ፡ ውስተ፡ ግበቢሆሙ፡ ; loci: እስመ፡ ወዐለ፡ ገዳመ፡ ኀበ፡ እለ፡ … ; ; እንዘ፡ , ut: ወወዐሉ፡ ይእተ፡ ዕለተ፡ እንዘ፡ ይትናገሩ፡ ; vel Imperf., ut: ቤትኩ፡ ወወዐልኩ፡ እጸብት፡ ; homo ይውዕል፡ ወይትቀነይ፡ እስከ፡ ይመሲ፡ ; ይወፍር፡ ሰብእ፡ ውስተ፡ ተግባሩ፡ ወይውዕል፡ ወይትቀነይ፡ እስከ፡ ይመሲ፡

3)agere^ladiem festum (in lingua Amharico-Aethiopica): እውዕል፡ ፋሲካ፡ Cod. Bibl. Bodl. XXVIII ( ኰስሐ፡ ).

ዐለወ

I,1[vid. ዐለየ፡ et ለወወ፡ ; עול , ܥܘܠ , عال ] ይዕሉ፡ (Perf. ዐልወ፡ semel inveni in codice Abbad. CXLI),

1)reflectere, retorquere, repercutere^lasonum: ድምፀ፡ ቃል፡ ዘአድባር፡ መፍርሃን፡ እለ፡ ያወሥኡ፡ ወየዐልዉ፡ ድምፀ፡ በበይናቲሆሙ፡ .

2)pervertere^la, mutare^la, transformare^la, depravare^la, ዐለዉ፡ ልቦሙ፡ ከመ፡ ኢየኀልዩ፡ μετέστησαν τὴν διάνοιαν ; ይፈቅዱ፡ ይዕልዉ፡ ትምህርቶ፡ μεταστρέψαι ; ዕልዋ፡ እግዚኦ፡ ለምክሩ፡ διασκέδασον ; የዐሉ፡ ለክሙ፡ (v. የዐልወክሙ፡ ) ማሕላክሙ፡ ዘምስለ፡ ሞት፡ ( ἀφέλῃ ) ; ድኅረ፡ የዐልወከ፡ ቃለከ፡ (v. ቃሎ፡ ) διαστρέψει ; እከዪሃ፡ የዐልዎ፡ ለራእይ፡ ἀλλοιοῖ τὴν ὅρασιν ; የሀውከከ፡ ወየዐልወከ፡ διαστρέψει σε (sc. statum tuum) ; ቦእለ፡ ረገመ፡ ወአኅሰሮሙ፡ ወዐለዎሙ፡ ἀνέστρεψεν ἀπὸ στάσεως αὐτῶν .

3)praevaricari^la, migrare^la, transgredi^la, violare^lalegem, praecepta, foedus, rarius እምነ፡ , ut: ዐለዉ፡ ፍጡነ፡ እምነ፡ ፍኖት፡ , vel በ፡ , ut: ዘዐለወ፡ በወግዝ፡ 1 ; plerumque : ዐለዉ፡ ሕገከ፡ παρέβησαν ; ; παρήλθοσαν ; ; ἀπώσαντο ; διεσκέδασται ; ; ዐለዉ፡ ኪዳንየ፡ ; ዐሎኪ፡ ሥርዐትየ፡ ; διεφθείρατε ; እለ፡ ዐለዉ፡ ቃለከ፡ ἀθετοῦντες ; ; ;

4)fidem fallere^la, perfide agere^la, n. 953rebellem^lavel refractarium esse^la, desciscere^la, deficere^la, perfide desedere^la, : ; ; ዐለውነ፡ ἀπέστημεν ; ἀπώσαντο Platt; σκανδαλίζεσθαι ; ; : ዐሊው፡ ዐለዉኒ፡ ቤተ፡ እስራኤል፡ ἀθετεῖν ; ; ከመ፡ ተዐልዎ፡ ብእሲት፡ ለምታ፡ ; ዐለዎ፡ ሴዴቅያስ፡ ለንጉሠ፡ ባቢሎን፡ ; ; ; ; ; ; ἀπειθεῖν ከመ፡ ኢይዕሉከ፡ ; ; ; ; ዐለዉኒ፡ ἐφαύλισάν με ; ; ἀσεβεῖν ዐሎክኒ፡ ; ; ; ἀνομεῖν ; ዐለወቶ፡ ለምታ፡ εἰς ἄνδρα ἑαυτῆς ἐπλημμέλησε ; ዐለዉኒ፡ ἀπέστησαν ; ተዐልዉኒ፡ σκανδαλισθήσεσθε ἐν ἐμοί ; የዐልዉ፡ ሰብእ፡ አማልክቲሆሙ፡ ἀπαρνήσονται ; προδιδόναι ; religionis, a qua quis deficit: ; የዐልዉ፡ ሃይማኖቶሙ፡ Clem. f. 154; peccati: ዐለዉ፡ ማዕሌተ፡ እኪየ፡ ; : ዐለውዎ፡ ማዕሌተ፡ ; ጌጋዮሙ፡ ዘዐለዉኒ፡

ዐለወ

I,1[vid. ዐለየ፡ et ለወወ፡ ; עול , ܥܘܠ , عال ] ይዕሉ፡ (Perf. ዐልወ፡ semel inveni in codice Abbad. CXLI),

1)reflectere, retorquere, repercutere^lasonum: ድምፀ፡ ቃል፡ ዘአድባር፡ መፍርሃን፡ እለ፡ ያወሥኡ፡ ወየዐልዉ፡ ድምፀ፡ በበይናቲሆሙ፡ .

ዐመቀ ዐመቀ

I,2 ዐመቀ፡ n. 2. I,1(quamquam Perf. nusquam inveni) [ עָמק عَمُقَ ܥܡܩ ] ይዕምቅ፡ et ይዕመቅ፡ ,

1)profundum^la( depressum^laet cavum^la) esse^lavel fieri^la: እምቅድመ፡ ይዕምቁ፡ ቀላያት፡ Lit. Chrys.; እምቅድመ፡ ይዕመቅ፡ ባሕር፡ M.M. f. 27; toties se prostravit, እስከ፡ የዐምቅ፡ ምድሩ፡ ( ኀበ፡ ቆሙ ) ፡ ከመ፡ ግብ፡ ; ( inexploratum esse^la): የዐምቅ፡ እምነ፡ ማየ፡ ቀላይ፡ ምክራ፡ .

2)effodere^la, excavare^la( austiefen ): የዐምቅ፡ ምድረ፡ በእግሩ፡ ἀνορύσσων (sic quidem libri Mss.; at praestat II,1 ያዐምቅ፡ vel I,2 ይዔምቅ፡ legere).

ዐመቀ

I,2 ዐመቀ፡ n. 2.

ዐመደ ዐመደ

, eadem quae עָמַד stetit^la. I,2( ) columna fulcire^lavel stabilire^laaliquid [i.q. عَمَدَ I et II]: Deus ረበቦ፡ ( ለሰማይ፡ ) ከመ፡ ሠቅ፡ ወበነፋስ፡ ዐመዶ፡ ; Deus በኪኑ፡ ዐመዶ፡ ለሰማይ፡ በነፋስ፡ ; ይዔምድ፡ በነፋስ፡ (sc. coelum) Lit. Orth.

ዐመፀ

I,2[ חָּמַס et חָמֵץ ] 1) inique agere^la, injustum^la, iniquum esse^la, injustitiam facere^la: ለዐምፆ፡ ; እንዘ፡ ይዔምፅ፡ ; ኢተዐምፁ፡ ; ; ዐምፆ፡ ἀδικία ; ኢይጸድቅ፡ መያሲ፡ እምዐምፆት፡ ; ዐመፁ፡ በፍናዊሆሙ፡ ; ; ; ; ኢተዐምፁ፡ μὴ ἀσεβεῖτε ; ዐመፅነ፡ ἠνομήσαμεν ; ; ; ; አፉየ፡ ዐመፀ፡ እምጽድቅ፡ τὸ στόμα μου ἀσεβήσει .

a): injuria afficere^la, ; ; ይዔምፅዎ፡ ለጻድቅ፡ ; በእንተ፡ ጌጋዩ፡ ዘዐመፀኒ፡ .

b)rei: injuria violare^la, injuste agere in^lare: ዘይፈቱ፡ የዐምፅ፡ (var.: ያዕምፅ፡ II,1) ፍትሐ፡ ; እመ፡ ዐመፅኩ፡ ፍትሐ፡ ገብርየ፡ ; ኢዐመፅነ፡ኪዳነከ፡ ; እለ፡ ይዔምፁ፡ መዳልወ፡ ; ; ሂድክሙ፡ ወዐመፅክሙ፡ ዐስቦሙ፡ .

3)passim: rebellare^la, ut , maxime in libris amharico-aethiopicis ut .

አዕመፀ

II,1injuria violare^la ( ዐመፀ፡ n. 2,b).

ዐመፀ

a): injuria afficere^la, ; ; ይዔምፅዎ፡ ለጻድቅ፡ ; በእንተ፡ ጌጋዩ፡ ዘዐመፀኒ፡ .

3)passim: rebellare^la, ut , maxime in libris amharico-aethiopicis ut .

መሐለ ዐመፃ

I,1[etiam መሀለ፡ ; amh. ማለ፡ ; arab. بَهَلَ exsecratus fuit^la; III V VI unus alterum exsecratus fuit^la; VIII supplex fuit in oratione, supplicavit^la(at مَحَلَ significat maligna delatione insidias struxit^la)] ይምሐል፡

1)jurare^la, jusjurandum dare^la; absolute: ; ሶበ፡ ትምሕል፡ ; ኢትምሐሉ፡ ግሙራ፡ ; በ፡ jusjurandi: ; በካልእ፡ መሐላ፡ ኢትምሐሉ፡ ; hinc በሐሰት፡ vel በዐመፃ፡ pejerare^la: መሐልክሙ፡ በዐመፃ፡ ; ኢትምሐሉ፡ በሐሰት፡ ; በእንተ፡ እለ፡ ይምሕሉ፡ በጽድቅ፡ አው፡ በሐሰት፡ F.M. 22; vel rei vel jurisjurandi vel foederis: ; ; ዘብዙኀ፡ ይምሕል፡ πολύορκος ; ; ; ከመ፡ seq. ; ; ; ; ; vel sine ከመ፡ F.M. 22,9; vel ከመ፡ seq. ; Platt; ; ; ; ejus, per^laquem (quod) juratur: ; ; ; ; በ፡ ejusdem: መሐልኩ፡ በርእስየ፡ ; ; ; እለ፡ ይምሕሉ፡ በስመ፡ እግዚአብሔር፡ ; ; ; ; F.M. 22,5; ለ፡ personae, cui jurejurando promittitur: ; ; ; ; ; ; vel ላዕለ፡ ejusdem .

2)jurejurando promittere^laalicui aliquid, rei et ለ pers.: ; ; (cfr. ; ).

, plerumque fem. , injustitia^la, iniquitas^la, improbitas^la, ἀδικία , ἄδικον ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ልህቀት፡ ዐመፃ፡ ዲበ፡ ምድር፡ ; ዐመፃ፡ ወግፍዕ፡ ; ἀνομία , ἄνομον ; ; ; ; ; ኢነሥአ፡ ዘዐመፃ፡ πλεονασμόν ; ኢይገብር፡ ዐመፃ፡ ; ; ; ገበርተ፡ ዐመፃ፡ ; ; ; .

a)in Genitivo: injustus^la, iniquus^la(de personis et rebus): ; መዳልወ፡ ዐመፃ፡ ; አኅድግ፡ ኵሎ፡ መጽሐፈ፡ ዐመፃ፡ .

b) በዐመፃ፡ injuste^la, inique^la: ; ; Lit. Cyr.

maḥala

Grébaut
መሐለ፡ maḥala I,1 ይምሕል፡ , ይምሐል፡ «jurer^fr, prêter serment^fr» ― ማለ፡ Ms. BNFabb217, fol. 34r
78

Leslau
መሐለ፡ maḥala (yǝmḥal) swear^en, take an oath^en
መሐለ፡ በሐሰት maḥala ba-ḥassat perjure oneself^en, swear falsely^en, ሐሰት
መሐለ፡ በዐመፃ maḥala ba-ʿamaḍā perjure oneself^en, swear falsely^en ዐመፃ
335b

ʿamaḍā

Leslau
መሐለ፡ በዐመፃ maḥala ba-ʿamaḍā perjure oneself^en, swear falsely^en መሐለ 335b

ኰነነ

I,2[propagatum e radice כּוּן ኮነ፡ , sicut כּוֹנֵן ܟܰܘܶܢ al., Ges. thes. p. 665]

1)judicare^la: ይትነሣእ፡ እግዚአብሔር፡ ለኰንኖ፡ ; በመዋዕለ፡ ይኴንኑ፡ መሳፍንት፡ ; ይደልዎን፡ ኰንኖ፡ ለሢበት፡ ; ; ; ; : ; ; ; ; ; 1 ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; causae vel judicii: ; ኰነንከ፡ እግዚኦ፡ ኵነኔ፡ ነፍስየ፡ ; ዘይኴንን፡ ጽድቀ፡ ; ; : ; ; በ፡ normae: ቦኑ፡ እግዚአብሔር፡ ይኴንን፡ በዐመፃ፡ (v. ዐመፃ፡ ) ; በጽድቅ፡ ; ; ; በሕግ፡ .

a)( jus^laalicujus tueri^laet) vindicare^laaliquem ab aliquo: ; ; ኰንነኒ፡ እምዕድውየ፡ ; ኰነነኒ፡ ትዕይርትየ፡ እምእዴሁ፡ ለናባል፡ .

b)condemnare^la, damnare^la: ኰነና፡ ለኀጢአት፡ ; ; ; n. 855 ለ፡ poenae, ut: ኰነንዎ፡ ዘኒ፡ ለሞት፡ ወዘኒ፡ ለመቅሠፍት፡ ; ; verbi: ኰነንዋ፡ ትሙት፡ .

c)punire^la: ; በ፡ poenae: ይኴንንዎ፡ በሞት፡ ; ; Deus ኰነኖ፡ ለዘካቶያስ፡ በአርምሞ፡ Hom. Jac. Sarug. (Lud.); ከመ፡ ይኰንንዎሙ፡ በዐጺረ፡ ምክያዳት፡

d)in specie: tormentis^lavel supplicio afficere^la, torquere^la, excruciare^la, martyres, ut: ኰነንዎ፡ ኵነኔ፡ ዐቢየ፡ ; በብዙኅ፡ ኵነኔ፡ አምድኅረ፡ ኰነንዎ፡ Enc.; al. creberrime.

2)principatum gerere^la, dominari^la, imperium tenere^la, ; ኰነኑ፡ በመንግሥቶሙ፡ ; ; : ; እንዘ፡ እኴንኖሙ፡ ነበርኩ፡ ; ; እንተ፡ ትኴንን፡ በሓውርተ፡ ἄρχουσα ἐν χώραις ; ; ብዙኀ፡ አሕዛበ፡ ኰኒንየ፡ πολλῶν ἐπάρξας ἐθνῶν ; ; ; ; እለ፡ እኩየ፡ ኵነኔ፡ ይኴንንዎሙ፡ .

a)regere^la: ; ለኰንኖ፡ መዓልት፡ ወሌሊት፡ ; ; ; .

b)imperare^la .

c)potestatem habere^larei: ዘነፍሰ፡ ይኴንን፡ ὃς ἔχει ἐξουσίαν τοῦ φονεῦσαι ; ኢትኴንን፡ ርእሳ፡ .

d)possessionem habere^larei, occupare^la, tenere^la: ኰነናሆሙ፡ εἰς κατάσχεσιν ἡμῖν ; ; .

ግፍዕ ዐመፃ

m. et fem. (ut ) oppressio^la, vis^la, violentia^la, injuria^la: ዐመፃ፡ ወግፍዕ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ἀδικία ; ከመ፡ ትግበሩ፡ ላዕሌነ፡ ዐቢየ፡ ግፍዐ፡ ; ἀδικήματα ; injuria quam quis patitur: ግፍዕክሙ፡ .

a)injuria verbis facta: ነገረ፡ ግፍዕ፡ λόγος ἄδικος ; ወባሕቱ፡ እነግረከ፡ ግፍዐከ፡ .

b) በግፍዕ፡ injuriâ^la, praeter jus^la, immerito^la: አሕመመኒ፡ በግፍዕ፡ ; ἀδίκως ; የሐምም፡ በግፍዕ፡ .

a)in Genitivo: injustus^la, iniquus^la(de personis et rebus): ; መዳልወ፡ ዐመፃ፡ ; አኅድግ፡ ኵሎ፡ መጽሐፈ፡ ዐመፃ፡ .

b) በዐመፃ፡ injuste^la, inique^la: ; ; Lit. Cyr.

ʿamaḍā

Leslau
መሐለ፡ በዐመፃ maḥala ba-ʿamaḍā perjure oneself^en, swear falsely^en መሐለ 335b

ጽልሑት

1)dolus^la: δόλος ዐመፃ፡ ወጽልሑት፡ ; ይገብሩ፡ ላዕሌሁ፡ ጽልሑተ፡ ; ; ; ; ; ; δολιότης ; ለእመ፡ ተሀጕለ፡ ንዋየ፡ አመጋቢ፡ በእደ፡ መጋቢ፡ ዘእንበለ፡ ጽልሑት፡ ወኢሀኬት፡ F.N. 30.

2)malitia^la, scelus^la, impietas^la: ἀσέβειαι ; ; ἀδικία ; . – : ጽልሑት፡ ፁግ፡ ዘ፡ ቂም።

ፁግ

perversitas^la, pravitas^la, malitia^la, truculentia^la: እለ፡ ይትመየጡ፡ ውስተ፡ ፁግ፡ τὰς στραγγαλιάς ; እሙንቱ፡ ኮንዎ፡ ለፁግ፡ εἰς σκῶλον (legisse videtur interpres εἰς σκολιόν ) ; πονηρία ; ; ሰብእ፡ ኮኑ፡ እኩያነ፡ በምክረ፡ ፁግ፡ ; ከመ፡ ኢትግበር፡ ፁገ፡ ; ኵሉ፡ ምግባረ፡ ፁግ፡ ; ; ዐመፃ፡ ወፁግ፡ ; ፁጋ፡ ለማዕበለ፡ ባሕር፡ Enc.

ዐመፀ

a): injuria afficere^la, ; ; ይዔምፅዎ፡ ለጻድቅ፡ ; በእንተ፡ ጌጋዩ፡ ዘዐመፀኒ፡ .

3)passim: rebellare^la, ut , maxime in libris amharico-aethiopicis ut .

አርዑት

, plerumque m. ( gramm.§ 113)

1)jugum^la(quod jumentis imponitur): አርዑተ፡ ብዕራ፡ ; ; አርዑተ፡ ክሣድ፡ ; ; ሐረሰ፡ በአርዑታ፡ ; ዐሚደ፡ አርዑት፡ ; እንተ፡ ሰሐበት፡ አርዑተ፡ ; ትወዲ፡ አርዑተ፡ ዲበ፡ ክሣዱ፡ ; crebro translate: አርዑት፡ ዘሠርዑ፡ ላዕሌሆሙ፡ ; ይነሥእ፡ አርዑቶ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; አርዑተ፡ ግብጽ፡ ; ከመ፡ ይትቀነዩ፡ በአሐዱ፡ አርዑት፡ .

2)collare^la, copula^lain genere: ውስተ፡ ክሣዱ፡ አርዑት፡ ዘዕፅ፡ ከመ፡ ከልብ፡ Lud. e V.S.; ቅኑይ፡ በአርዑተ፡ ዐመፃ፡ σύνδεσμος ; ሰብእ፡ እገሪከ፡ ውስተ፡ አርዑታ፡ εἰς τὰς πέδας αὐτῆς (compedes) . – : አርዑት፡ ዘ፡ ቀምበር። n. 310

ዐሚዳ

ʿamidā part of (personal name) እሌ፡ ዐሚዳ

እሌ፡ ዐሚዳ

ʾǝle ʿamidā m. (personal name) 259 , 263 , 263 , እሌ፡ , ዐሚዳ፡

ዐማሌቃዊ

ʿamāleqāwi (ethnonym) Amalekite^en ዓማሌቃውያን፡ ʿamāleqāwǝyān 103a l. 23 (ed.) ; አማሌቃውያን፡ ʾamāleqāwǝyān 103 n. 25 (ed.)

Search

Input

Keys Combinations

Hold and choose