Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

Substantivumsubst., plerumque m. ( fem. Actus apostolorum.Act. 27,14 Platt), pluralisPl. ነፋሳት፡ ( Matthaei Evangelium.Matth. 8,26 edidited.Platt, perperam praebet ነፋስት፡ )
1)ventuslaKufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 10 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 1,5 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 17,46 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 103,4 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 11,4 ; liber Jobi.Job 4,21 ; liber Jobi.Job 13,25 ; liber Jobi.Job 15,30 ; liber Jobi.Job 21,18 ; liber Jobi.Job 37,9 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 8,27 ; Jesaiae prophetia.Jes. 40,24 ; Jeremiae prophetia.Jer. 22,22 ; Matthaei Evangelium.Matth. 7,25 ; Matthaei Evangelium.Matth. 7,27 ; Matthaei Evangelium.Matth. 14,24 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 4,14 ; ነፋስ፡ ዐቢይ፡ liber Jobi.Job 1,19 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 13,1 ; ነፋስ፡ ኀያል፡ Jesaiae prophetia.Jes. 11,15 ; Jeremiae prophetia.Jer. 18,14 ; ቈሪር፡ ነፋስ፡ ይነፍኅ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 43,20 ; not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 3,26 ; ነፋሰ፡ መርቄ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 28,1 ; ነፋሰ፡ ዐውሎ፡ liber Jobi.Job 21,18 ; ነፋሰ፡ ደዌ፡ ἀνεμοφθορία Paralipomenon liber II.2 Par. 6,28 ; ነፋሰ፡ ጽባሓዊ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 43,16 ; ዐረባዊ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 43,17 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 18,1 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 18,2 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 18,3 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 18,4 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 18,5 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 76 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 77 ; እምከመ፡ መጽአ፡ ነፋስ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,18 ; ዘይዴግን፡ ነፋሰ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 31,2 ; አይኅ፡ ዘነፋስ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 32 ; አውፅአ፡ ነፋሳተ፡ እመዛግብቲሆሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 10,13 vers. alt; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 11,2 ; ፬ ነፋሳት፡ Danielis prophetia.Dan. 4,2 ; Jeremiae prophetia.Jer. 25,15 .
2)aërla, auraela, ἀήρ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 5,11 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 5,12 ; ነፋስ፡ ዘፍጡነ፡ ይነፍኅ፡ ταχινὸς ἀήρ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 13,2 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 15,15 ; Actus apostolorum.Act. 22,23 ; ምስለ፡ ነፋስ፡ ነበበ፡ εἰς ἀέρα λαλεῖ ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 14,9 ; መኰንነ፡ ርእየተ፡ ነፋስ፡ ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 2,2 ; ዘይሰርር፡ ውስተ፡ ነፋሳት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 3 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 19 ; homo creatus est e መሬት፡ ቱሱሕ፡ በእሳት፡ ወነፋስ፡ ወማይ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 60 ; videasvid. ጠባይዕ፡
et ዐረበ፡ I,1[ עָרַב ܥܪܰܒ غَرَبَ ] SubjunctivusSubj. ይዕረብ፡ et ይዕርብ፡ , occiderela, obirela, de sideribus: ዐርበት፡ ፀሓይ፡ Josuae liber.Jos. 8,29 ; ሶበ፡ ዐረበ፡ ፀሓይ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 2,7 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 28,11 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 22,7 ; Josuae liber.Jos. 10,27 ; እስከ፡ የዐርብ፡ ፀሓይ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 2,4 ; Jesaiae prophetia.Jes. 60,20 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 15,12 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 2,1 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 71,11 ; Marci Evangelium.Marc. 1,32 ; ለከዋክብት፡ የዐርብ፡ ብርሃኖሙ፡ Joelis prophetia.Joel 4,15 ; ይዕረብ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 15,17 ; Judicum liber.Jud. 14,18 ; ይዕርብ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,25 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 3,35 ; ዐሪቦ፡ ፀሓይ፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 18,34 ; Deuteronomium.Deut. 23,12 ; Deuteronomium.Deut. 24,13 ; በዐሪቦቶሙ፡ Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 1 ; n. 964cumc.pronomen suffixumpron. suff.( alicuila): ዐረባ፡ ፀሓይ፡ (v. ዐረበ፡ ፀሓያ፡ ) ἐπέδυ ὁ ἥλιος αὐτῇ Jeremiae prophetia.Jer. 15,9 .
vel ተንባል፡ , nec non ተንብል፡ Substantivumsubst., m. , pluralisPl. ተናብል፡ ( Lucae evangelium.Luc. 19,14 romanae editionisrom.), ተናብልት፡ , etiam ተንበላት፡ et ተንባላት፡ , nec non ተንብላን፡ (Deg.)
1)oratorla, interpresla, legatusla, πρέσβεις ተናብልት፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 21,21 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 22,5 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 67,34 ; Hosea.Hos. 5,13 ; Jesaiae prophetia.Jes. 21,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 39,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 57,9 ; Lucae evangelium.Luc. 19,14 ; ἄγγελοι Paralipomenon liber I.1 Par. 14,1 ; Paralipomenon liber I.1 Par. 19,2 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 35,21 ; ὅμηρα ተንበላት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 18,2 versio alteravers. alt.; ተንባል፡ Jesaiae prophetia.Jes. 63,9 varia lectiovar.; ሰላም፡ ለከ፡ (Thomae Apost.) ለብሔረ፡ ህንደኬ፡ መልአካ፤ እንዘ፡ ትከውን፡ ሎቱ፡ ተንባለ፡ ( ተንበለ፡ Lud.) ወኮቶሊካ፤ ለንጉሠ፡ ጎና፡ ሐነጽከ፡ በሰማይ፡ ታዕካ፤ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 9 Enc.
2)intercessorla, deprecatorla: ኄራን፡ ወተንብላን፡ እለ፡ ይስእሉ፡ ምሕረተ፡ ለውሉደ፡ ሰብእ፡ Deg.
3) ተንበላት፡ vel ተንባላት፡ (raro ትንባላት፡ ut not able to find explanation in abbreviation listCat. Mus. Brit. p. 18 ) „in specie vocantur Chalifaelasive successores Muhammedisla, qui semet رسول الله ( ተንበለ፡ አምላክ፡ ) dictitavit“ (Lud.), ut: እምቅድመ፡ ይንግሡ፡ ተንበላት፡ በግብጽ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TerrSx. Ter 8 Enc. ; እምሥጋዌ፡ እስከ፡ ተንበላት፡፮፻፲ወ፬ ዓመት፡ vel እምሰማዕታት፡ እስከ፡ ተንበላት፡ ፫፻፴ወ፰ Lud. e Comp. eccl.; ዓመተ፡ vel ሐሳበ፡ ተንባላት፡ Abush.; deinde in genere
4)Muhammedani vel Muslimi, Abtelisat. IIae recensionis. pars Synodi. Numerus significat canones.II Abt. 66 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TerrSx. Ter 8 ; ዐረብ፡ ተንባላት፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 4 ; ብሔረ፡ ተንበላት፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 13 Enc. ; ምስለ፡ ተንበላት፡ ወአይሁድ፡ not able to find explanation in abbreviation listKedr f. 77 ; ንጉሠ፡ ተንበላት፡ Lud. e V. S.; ነቢየ፡ ተንበላት፡ Gadela Tacla-Haimânôt.Gad. T. H. Etiam pro SingularisSing.accipitur ተንበላት፡ , ut: ኮነ፡ አቡሁ፡ ተንባላተ፡ ወአውሰበ፡ ብእሲተ፡ ክርስቲያናዊተ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 19 ; ለእመ፡ ዘመወ፡ ማእምን፡ አው፡ ማእምንት፡ በተንበላት፡ አው፡ ዘኢኮነ፡ ማእምነ፡ Kedr f. 81. n. 563
tanbal Muslimen ወእምዝ፡ እምድኅረ፡ ፫ወርኅ፡ አዘዘ፡ ንጉሥ፡ ካዕበ፡ ይሰድዎ፡ ብሔረ፡ ደዋሮ፡ ውስተ፡ ሀገር፡ እንተ፡ ይብልዋ፡ ጻክራ፡ እስመ፡ ሃሎ፡ ህየ፡ መቃብረ፡ ተንበላት፡ ዘመኰንነ፡ ዓደል።Then after three months, the king ordered again that they took him to the province Däwwaro, to a city called Ṣakra, because there was there the cemetry of the Muslims of the governor of ʿAdälen 81 l. 15-18 (ed.) , 70 l. 20-23 (tr.) ; አንሰ፡ ኢይበልዕ፡ ሥጋ፡ በዝ፡ ብሔር፡ እስመ፡ ሥርዐተ፡ ብሔርክሙ፡ ኢጥዑም፡ ለዜንዎ፡ እስመ፡ ትበልዑ፡ ክርስቲያን፡ ዘሐረዱ፡ ተንባላት፡ ወተንበላትኒ፡ ይበልዑ፡ ዘሐረዱ፡ ክርስቲያን፡As for me, I will not eat meat in this country because the habit of your country is not good (even) to recount, for you Christians eat what the Muslims butchered and the Muslims eat what the Christians butchereden 46 (342) l. 4-6 (ed); 47 (343) l. 4-7 (tr.)
Substantivumsubst., pluralisPl. ኀይመታት፡ tentoriumla, tabernaculumla, ( pellesla). [Arabice خَيْمٌ est domus e luto constructala, خَيْمَةٌ habitaculum rotundumla(tribus vel quatuor fulciminibus nitens, junco obtectum); casala] σκηνή Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,1 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,6 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,9 ; δέῤῥεις Canticum Canticorum.Cant. 1,5 ; ጳውሎስ፡ ኮነ፡ መስተገብረ፡ ኀይመት፡ Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 26 (cfr. Actus apostolorum.Act. 18,3 ); ዐረብ፡ እለ፡ ይነብሩ፡ በኀይመታት፡ Synodos.Syn. p. 92. Voc. Ae.la: ኀይመት፡ ዘ፡ ድንኳን፡ ትርሽማይሂ፡ ይ፡
not foundn. peregr.i.e. Ἀραβώθ , Ἄραβα ( הָעֲרָבָה ), regio arida, quae a mari Galilaeo usque ad sinum Aelaniticum protenditur, Regum liber biblicum IV.4 Reg. 25,4 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 25,5 .
arrhalavideasvid. sub አረቦን፡ col. 742.
nomen actionisn. act.desponsatiola( sponsaliala): በእንተ፡ ፍኅረት፡ ወሕፄ፡ F.N. 24; ዘሐዘነት፡ በእንተ፡ ሞት፡ ኢትትከላእ፡ እምፍኅረት፡ F.N. 24,3; ፈቲሐ፡ ፍኅረት፡ F.N. 24,3; ዐረቦን፡ ዘፍኅረት፡ arrhalasponsaliciala, F.N. 24,3.
Substantivumsubst.m. et. fem.
1)
a)donum sponsaliciumla, quod sponsus futurae uxori in peculium dat;
b)dos.la
c)De eo in F.N. 24 praecipitur: እመ፡ ፈቀደ፡ ደኃሪ፡ አው፡ ዘተፍኅረት፡ ምንኵስና፡ እምድኅረ፡ ወሀበ፡ ሕፄ፡ ይደልዎ፡ ለደኃሪ፡ ዘወሀባ፡ ቅድመ፡ ከመ፡ ይንሣእ፡ ወለፍኅርቱኒ፡ ከመ፡ ታግብእ፡ ዘነሥአቶ፡ ዘእንበለ፡ ካዕበት፡ ( nec duplicatione accepti mulcteturla); deinde 24,3, ubi voces ዐረቦን፡ ዘፍኅረት፡ et ሕፄ፡ promiscue usurpantur, haec statuuntur: እምከመ፡ አበየ፡ ነሣኢሁ፡ ( ለዐራቦን፡ ) እምድኅረ፡ ተመጠወ፡ ኪያሁ፡ ወገደፋ፡ ለተሰናእዎ፡ ( consensum mutuum dissolvitla) ይሚጥ፡ ዘአኀዘ፡ ገቢሮ፡ ካዕበተ፡ ( reddat, quod accepit, duplicatumla) ወእመ፡ ሞተት፡ ይእቲ፡ ብእሲት፡ ለያግብእ፡ ( repetatla) ደኃሪሃ፡ እምሰብአ፡ ዚአሃ፡ ዘወሀበ፡ በእንቲአሃ፡ ዘእንበለ፡ መብልዕ፡ ወመስቴ፡ ዘወሀበ። ወለእመ፡ ሞተ፡ ውእቱ፡ ብእሲ፡ ዘሎቱ፡ ሕፄ፡ ( a quo donum datum estla) ወአልቦቱ፡ ወራሲ፡ ይኅድጉ፡ ላቲ፡ ዘነሥአት፡ እምኀቤሁ፡ ወእመሰ፡ ቦቱ፡ ወራስያን፡ ያግብኡ፡ ሎሙ፡ መንፈቀ፡ ንዋዩ፡ ወመንፈቁ፡ ይትርፍ፡ ላቲ። Ibidem ሕፄ፡ distinguitur ab አምኃ፡ i.e. muneribus variis, quae salutandi causa sponsus sponsae dat. In Bibliis respondet φέρνη מֹהַר : Genesis liber Pentateuchi.Gen. 34,12 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,16 donum quod parentibus mulieris datur.
d)Josuae liber.Jos. 16,10 dos quae a patre filiae datur; item ይደሉ፡ አውስቦ፡ ዘእንበለ፡ ትልወት፡ ወኢሕፄ፡ F.N. 24,3; ዘጸሐፈ፡ ትእዛዘ፡ (i.e. testatorla) የሀብ፡ ለአዌልዲሁ፡ ለለ፩ መክፈክተ፡ ሕፄሆን፡ F.N. 41,4.
2)donatio sponsaliciala, emtio sponsaela: F.N. 24,2; F.N. 24,3 ut: ዕድሜ፡ ሐዘን፡ ( tempus luctus definitumla) ይከልእ፡ እምአውስቦ፡ ( nuptiasla) ወኢይከልእ፡ እምሕፄ፡ ወእምፍኅረት።
ḥǝḍe , ሕጼ፡ ḥǝṣe
Grébaut
ሕጼ፡ ḥǝṣe «donation de l’époux à l’épouse ou à ses parents, à l’ocassion des fiançaillesfr» ― እጅ፡ መንሻ፡ ማጫ፡ Ms. BNFabb217, fol. 31r.
68
Leslau
ሕፄ ḥǝḍe () betrothalen, dowryen 226b
inusitatusinus.; vicina II ዐረቀ፡ et ዐረየ፡ ; עָרַךְ struerela, componerela, compararela.
I,2, rarius I,1[vic. ዐረቀ፡ et ዐረከ፡ ]
1)Intransit. I,1et I,2; SubjunctivusSubj.I,1 ይዕሪ፡
a)aequumla, planum esselavel fierila: ወይዕሪ፡ ምድር፡ εἰς ὁμαλισμὸν τῆς γῆς Baruchi liber apocryphus.Bar. 5,7 ; የዐሪ፡ ፍኖተ፡ መብእስ፡ Lucae evangelium.Luc. 3,5 ; አድባር፡ ወአውግር፡ ይቴሐቱ፡ ወአፍላግ፡ ወመዓምቅት፡ ይዔርዩ፡ ወይከውኑ፡ መጽያሕተ፡ Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 5.
b)aequalemla, aequabilem esselavel fierila, aequarila, exaequarila, passim adverbiis aequaliterla, aequabiliterlavertendum: እስከ፡ ይልህቅ፡ ወይዔሪ፡ ጽሕምክሙ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 19,5 ; ይዔሪ፡ መዓልት፡ ወሌሊት፡ አመ፡ ፳ወ፭ ለወርኀ፡ መጋቢት፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 30 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 73,3 ; ኵሉ፡ ዐረየ፡ ወኅቡረ፡ ዐለወ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 13,4 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,12 ; እስመ፡ መልክእ፡ ለመልክኡ፡ ይዔሪ፡ ወአርአያ፡ ለአርአያሁ፡ Cyr. ad not able to find explanation in abbreviation listTheod. f. 12.
c)congruerela, convenirela, consentirela: ምስለ፡ ብሉይ፡ ኢየዐሪ፡ Lucae evangelium.Luc. 5,36 ; ዕሩያነ፡ ምክር፡ ለክሒድ፡ ወኢይዔርዩ፡ ለምክር፡ ሠናይ፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 3 ; ሶበ፡ ዘመሩ፡ ወሶበ፡ ዐረዩ፡ ኵሎሙ፡ በ፩ ቃል፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 5,13 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 82,4 .
2)Transit. I,2
a)exaequarela, complanarela: ዐርዩ፡ መጽያሕቶ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 40,3 ; Marci Evangelium.Marc. 1,3 ; Lucae evangelium.Luc. 3,4 ; እዔርያ፡ (v. ኣዔርያ፡ ) Zachariae prophetia.Zach. 4,7 .
b)unirela, conciliarela: ከመ፡ ተዐርዩ፡ ልበ፡ ὁμόφρονες not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 3,8 ; ዐርዮ፡ ግዕዝ፡ ὁμόνοια Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. 36 ; ዐርዮ፡ ὁμόνοια Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. 91 ; እስመ፡ ኮነ፡ ዐርዮ፡ በማእከሎሙ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 36.
c)idem facerelavel pati cumlaaliquo; passim adverbiis simulla, unâ cumlavertendum: እምከመ፡ ዐረይነ፡ ሕማመ፡ ንዔሪ፡ ክብረ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,17 ; ad Timotheum epistola II.2 Tim. 2,11 ; ad Timotheum epistola II.2 Tim. 2,12 ; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 1,7 romanae editionisrom.; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 11,32 .
d)aequipararela, ut videtur: ከመ፡ መቅሠፍተ፡ ልሳን፡ ንዔሪ፡ በኵሉ፡ እኩይ፡ μάστιξ γλώσσης πᾶσιν ἐπικοινωνοῦσα Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,6 varia lectiovar. Voc. Ae.la: ይዔሪ፡ ዘ፡ ይትአከል፡ ; ዐረዩ፡ ዘ፡ አስተካከሉ።
et ዐርቀ፡ I,1[vicina videntur ዐረከ፡ et ዐረየ፡ ]
1)intransit. ዐርቀ፡ et ዐረቀ፡
a)aequalemla, congruumlaessela: ወዐርቀ፡ (v. ወዐረቀ፡ ) ቆሙ፡ በሕለት፡ καὶ τὸ ὕψος αὐτοῦ ἴσον τῷ καλάμῳ Hezekielis prophetia.Hez. 40,5 .
b)reconciliarila: ይመይጥ፡ ሕዝበ፡ ውስተ፡ ንስሓ፡ ከመ፡ የዐርቁ፡ ምስለ፡ እግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 131 (si quidem lectio sana neque ይትዓረቁ፡ legendum est).
2)transit. ዐረቀ፡ , SubjunctivusSubj. ይዕርቅ፡
a)coaequarela, complanarela: ፍታሕ፡ n. 963 ኵሎ፡ ማእሰረ፡ ዐመፃ፡ ወዕርቅ፡ ወአርትዕ፡ ኵሎ፡ ጠዋየ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 58,6 .
b)plerumque: reconciliarelaaliquem cumc.aliquo, gratiamlacomponerelainter aliquos, cumc.Acc.dissidentium Actus apostolorum.Act. 7,26 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 2,16 ; ዑቁ፡ ፍጡነ፡ ዕርቅዎሙ፡ ወግበሩ፡ ሰላመ፡ ማእከሎሙ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 10 ; cumc.Acc.et ምስለ፡ , ut: ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 6,5 ; Christus ዐረቀ፡ ትዝምደ፡ ሰብእ፡ ምስለ፡ እግዚአብሔር፡ . Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 33 ; omisso Obj., cumc. ማእከለ፡ , ut: ዐራቂ፡ ዘይፈቅድ፡ ይዕርቅ፡ ማእከሎሙ፡ ወማእከሌሁ፡ Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 3 ; ዐረቀ፡ ማእከሌነ፡ ወማእከለ፡ ንጉሥ፡ Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 3 ; absoluteabs.: ይመጽእ፡ ዘየዐርቅ፡ (v. ዘያዐርቅ፡ ) Hezekielis prophetia.Hez. 7,25 ; ዐሪቅ፡ (v. ዕርቅ፡ ) φιλία Proverbiorum liber biblicus.Prov. 17,9 .
I,2vestirelaaliquem, vestitumlapraeberelavel pararelaalicui, cumc.Acc.personapers.: maritus ይሴስያ፡ ወይዔርዛ፡ sc. uxorem, not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 137 ; cumc.duplexdupl.Acc.: ይዔርዙኒ፡ አልባስየ፡ ወመዋጥሕየ፡ Hosea.Hos. 2,7 ; አውጽኡ፡ ሎሙ፡ ዘይዔርዞሙ፡ Regum liber biblicum IV.4 Reg. 10,22 ; አልባስ፡ ወክዳናት፡ ዘዐረዘቶን፡ ዶርቃስ፡ Actus apostolorum.Act. 9,39 Platt. [At amh. ታረዘ፡ vestitulacarerela, nudumlaessela, not able to find explanation in abbreviation listIsenb. p. 118 ].
colligerelafruges videasvid. sub አረየ፡ n. 968I,2, rarius I,1[vic. ዐረቀ፡ et ዐረከ፡ ]
1)Intransit. I,1et I,2; SubjunctivusSubj.I,1 ይዕሪ፡
a)aequumla, planum esselavel fierila: ወይዕሪ፡ ምድር፡ εἰς ὁμαλισμὸν τῆς γῆς Baruchi liber apocryphus.Bar. 5,7 ; የዐሪ፡ ፍኖተ፡ መብእስ፡ Lucae evangelium.Luc. 3,5 ; አድባር፡ ወአውግር፡ ይቴሐቱ፡ ወአፍላግ፡ ወመዓምቅት፡ ይዔርዩ፡ ወይከውኑ፡ መጽያሕተ፡ Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 5.
b)aequalemla, aequabilem esselavel fierila, aequarila, exaequarila, passim adverbiis aequaliterla, aequabiliterlavertendum: እስከ፡ ይልህቅ፡ ወይዔሪ፡ ጽሕምክሙ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 19,5 ; ይዔሪ፡ መዓልት፡ ወሌሊት፡ አመ፡ ፳ወ፭ ለወርኀ፡ መጋቢት፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 30 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 73,3 ; ኵሉ፡ ዐረየ፡ ወኅቡረ፡ ዐለወ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 13,4 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,12 ; እስመ፡ መልክእ፡ ለመልክኡ፡ ይዔሪ፡ ወአርአያ፡ ለአርአያሁ፡ Cyr. ad not able to find explanation in abbreviation listTheod. f. 12.
c)congruerela, convenirela, consentirela: ምስለ፡ ብሉይ፡ ኢየዐሪ፡ Lucae evangelium.Luc. 5,36 ; ዕሩያነ፡ ምክር፡ ለክሒድ፡ ወኢይዔርዩ፡ ለምክር፡ ሠናይ፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 3 ; ሶበ፡ ዘመሩ፡ ወሶበ፡ ዐረዩ፡ ኵሎሙ፡ በ፩ ቃል፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 5,13 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 82,4 .
2)Transit. I,2
a)exaequarela, complanarela: ዐርዩ፡ መጽያሕቶ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 40,3 ; Marci Evangelium.Marc. 1,3 ; Lucae evangelium.Luc. 3,4 ; እዔርያ፡ (v. ኣዔርያ፡ ) Zachariae prophetia.Zach. 4,7 .
b)unirela, conciliarela: ከመ፡ ተዐርዩ፡ ልበ፡ ὁμόφρονες not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 3,8 ; ዐርዮ፡ ግዕዝ፡ ὁμόνοια Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. 36 ; ዐርዮ፡ ὁμόνοια Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. 91 ; እስመ፡ ኮነ፡ ዐርዮ፡ በማእከሎሙ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 36.
c)idem facerelavel pati cumlaaliquo; passim adverbiis simulla, unâ cumlavertendum: እምከመ፡ ዐረይነ፡ ሕማመ፡ ንዔሪ፡ ክብረ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,17 ; ad Timotheum epistola II.2 Tim. 2,11 ; ad Timotheum epistola II.2 Tim. 2,12 ; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 1,7 romanae editionisrom.; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 11,32 .
d)aequipararela, ut videtur: ከመ፡ መቅሠፍተ፡ ልሳን፡ ንዔሪ፡ በኵሉ፡ እኩይ፡ μάστιξ γλώσσης πᾶσιν ἐπικοινωνοῦσα Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,6 varia lectiovar. Voc. Ae.la: ይዔሪ፡ ዘ፡ ይትአከል፡ ; ዐረዩ፡ ዘ፡ አስተካከሉ።
Substantivumsubst.fruges demessaela, messislaNumeri, liber Pentateuchi.Num. 12,12 annot.; not able to find explanation in abbreviation listM.M. f. 288 . { Hoc nomen, ትዕሪር፡ scriptum, exhibent libri Mss. Numeri, liber Pentateuchi.Num. 12,12 et not able to find explanation in abbreviation listM.M. f. 288 pro Graeco ὡσεὶ ἴσον . In Comment. ad Num. 12,12 emendavimus ትዕሪነ፡ , quia vox ትዕሪር፡ addubitanda videbatur. Jam vero invenimus alium locum, ubi ትዕሪር፡ Graecae voci ἴσος respondet, sc.: አነኒኬ፡ መዋቲ፡ ሰብእ፡ ትዕሪር፡ ከመ፡ ኵሉ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 7,1 in Abb. LV. Quare nunc nobis statuenda videtur radix ዐረረ፡ e.q. ዐረየ፡ , et subst. ትዕሪር፡ (inde formatum sicut ተብሲል፡ gramm. § 111 a, β) res aequala, assimilandala.} videasvid. sub ዐረየ፡ inusitatusinus.; vicina II ዐረቀ፡ et ዐረየ፡ ; עָרַךְ struerela, componerela, compararela. radixrad.inusitatusinus., cujus prima potestas in copulandolaet sociandolafuisse videtur; ejus vestigia inveniuntur in רֵעֶה , רֵעַ amicus, sociusla, أُرْعُوَّةٌ jugum boumla(H. Hupfeld exerc. not able to find explanation in abbreviation listAeth. 1825. p. 30 comparandum censet ዐረየ፡ ). praepositiopraep.(cujus forma antiquior ምስሌ፡ ad Galatas epistola Pauli.Gal. 2,9 Polygl.; cumc.pronomen suffixumpron. suff. ምስሌየ፡ ምስሌከ፡ caet.; gramm.§ 167,3), propr. instarla, sicutla(cfr. مِثَلٌ ), deinde exuta notione primaria: cumla(pro quo nonnumquam pariter atqueladixeris, ut ኢታማስን፡ ጻድቃነ፡ ምስለ፡ ኃጥኣን፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,23 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 72,5 ; Matthaei Evangelium.Matth. 26,35 ).
1)cumla
a)copulative: ኣፈልሰከ፡ ምስለ፡ ኵሉ፡ አኀዊከ፡ σέ σὺν πᾷσι τοῖς φίλοις σου Jeremiae prophetia.Jer. 20,4 ; Jeremiae prophetia.Jer. 47,9 (ubi Gr. καί habet); Judith liber apocryphus.Judith 10,17 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,16 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 32,12 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 6,8 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 6,23 .
b)de societate et comitatu: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 13,1 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,16 ; Marci Evangelium.Marc. 2,26 ; Lucae evangelium.Luc. 5,9 ; Lucae evangelium.Luc. 7,12 ; Lucae evangelium.Luc. 8,1 ; Lucae evangelium.Luc. 23,32 ; Lucae evangelium.Luc. 24,28 ; Lucae evangelium.Luc. 24,29 ; Matthaei Evangelium.Matth. 16,27 ; Matthaei Evangelium.Matth. 26,58 ; Matthaei Evangelium.Matth. 12,30 ; Lucae evangelium.Luc. 11,23 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,19 .
α)in specie conjungitur cum verbis sumendi et ferendi: ንሣእ፡ ምስሌከ፡ ሐሞተ፡ sume tecum fellaTobit, liber apocryphus.Tob. 11,3 ; Matthaei Evangelium.Matth. 25,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 49,17 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 21,8 .
β)cum verbis mittendi, ubi significat perla: ፈነወ፡ መጽሐፈ፡ ምስሌሁ፡ misit epistolam cum eolai.e. per eumlaEzrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 16,5 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 38,20 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 17,13 .
γ)praemittitur iis, quae quis secum fert (alias: በ፡ ): ሰረረ፡ ንስር፡ ምስለ፡ መጽሐፍ፡ avolavit aquila cum epistolala(eam secum ferens) Rel. Bar.; ተለውዋ፡ ዕደው፡ ምስለ፡ ንዋየ፡ ሐቅሎሙ፡ Judith liber apocryphus.Judith 15,13 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 9,7 ; Matthaei Evangelium.Matth. 24,31 ; Matthaei Evangelium.Matth. 25,3 ; Matthaei Evangelium.Matth. 26,47 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 3,10 .
δ)rarius ad significandas actiones secundarias cum principali conjunctas ( μετά ): ትትካየድ፡ ኪዳነ፡ ምስለ፡ መሐላ፡ jungas foedusla(cum jurejurando i.e.) jurejurando sancienslaKufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 25 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 4,14 .
c)de conjunctione: videasvid.verbamiscendi et conjungendi, consentiendi, cognationis, foederandi, conciliandi, concordandi, vicinitatis, al.; praeterea nota constructiones quasdam praegnantes (ubi notionem conjunctuslasupplere licet), ut Matthaei Evangelium.Matth. 27,66 ; ናእተ፡ ምስለ፡ ሐምለ፡ ብሒእ፡ ትበልዑ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 12,8 ; በልዑ፡ ምስለ፡ ደም፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 14,32 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 14,33 ; ሥጋ፡ ዘምስለ፡ መንፈስ፡ ምስለ፡ ደም፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 6 ; unâ cumlaEzrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 1,22 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,23 ; Marci Evangelium.Marc. 15,27 .
e)de aequalitate, videasvid. ዐረየ፡ , ተዐረየ፡ , ዕሩይ፡ , ተማሰለ፡ ; de aequalitate temporis: በጽባሕ፡ ምስለ፡ ትንሣኤ፡ ፀሓይ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 71,5 ; videasvid.aliud exemplum sub ሕስት፡
f)praecipuum locum tenet ምስለ፡ ubi de actionibus reciprocis tractatur; post verba dimicandi, litigandi, disputandi, consultandi, aemulandi, paciscendi, concumbendi, cohabitandi, scortandi ( ሰከበ፡ , ኀደረ፡ , ዘመወ፡ ) et post varia alia verba stirpis III,3ut ተጻልአ፡ , ተዓመፀ፡ , ተናጸረ፡ , ተሳመዐ፡ n. 175Genesis liber Pentateuchi.Gen. 11,7 , etiam post verbae mutuae diremtionis, ubi Latini alasubstituunt ut ተሌለዩ፡ ፩ ምስለ፡ ካልኡ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 13,11 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31,49 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 7,10 ; ሀለወ፡ ባእስ፡ ወጽልእ፡ ምስሌከ፡ ወምስሌሆሙ፡ inimicitia inter te et illos mutualaJsp. p. 304.
g)de commercio vel communione, nec non de eo, quod cumlaaliquo versans (boni malive) agis ergalaeum: ምንተ፡ ብየ፡ ምስሌክን፡ (quid habeo i.e.) quid mihi vobiscum?laJoelis prophetia.Joel 4,4 ; ምንተ፡ ብከ፡ ምስለ፡ ሰላም፡ (quae communio est tibi cum pace?) 4 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 9,18 ; አንከሩ፡ ፩፩ ምስለ፡ ካልኡ፡ (alius cum alio) Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,33 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 41,5 ; Jesaiae prophetia.Jes. 6,3 ; Jeremiae prophetia.Jer. 22,8 ; Jeremiae prophetia.Jer. 23,35 ; ይግበር፡ እግዚአብሔር፡ ምስሌክን፡ ምሕረተ፡ erga vosla, Ruth liber biblicus.Ruth 1,8 ; Ruth liber biblicus.Ruth 2,20 ; Josuae liber.Jos. 2,12 ; አኮ፡ ከመ፡ ትካት፡ ገጹ፡ ምስሌሁ፡ πρὸς αὐτόν Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31,5 ; ከመዝ፡ ኀልዩ፡ ምስለ፡ ቢጽክሙ፡ ( εἰς ἀλλήλους ) ad Romanos epistola Pauli.Rom. 12,16 ; 1 ad Thessalonicenses epistolae Pauli I, II.Thess. 3,12 ; ad Thessalonicenses epistola Pauli I.1 Thess. 4,10 .
3)de accessione rei ad rem, unde societas utriusque oritur: adla, praeterla: Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 18,18 ( ἐπί cumc.Dat.); Genesis liber Pentateuchi.Gen. 28,9 ( πρός cumc.Dat.); Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 82,20 ; ምስለ፡ ዝንቱ፡ ኵሉ፡ σύν πᾶσι τούτοις praeterlavel super haec omnialaLucae evangelium.Luc. 24,21 ; ἐπὶ τούτοις Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,13 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 37,15 ; ምስለ፡ ዝኒ፡ πρὸς τούτοις Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 16,7 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 5,23 .
Substantivumsubst.Hoc nomen exhibent libri not able to find explanation in abbreviation listMss. Num. 12,12 et M.M. f. 288 pro Graeco ὡσεὶ ἴσον . In Comment. ad Numeri, liber Pentateuchi.Num. 12,12 emendavimus ትዕሪነ፡ , quia vox ትዕሪር፡ addubitanda videbatur. Jam vero invenimus alium locum, ubi ትዕሪር፡ Graecae voci ἴσος respondet, scilicetsc.Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 7,1 in d'AbbadieAbb.LV. Quare nunc nobis statuenda videtur radix ዐረረ፡ eadem quaee.q. ዐረየ፡ , et Substantivumsubst. ትዕሪር፡ (inde formatum sicut ተብሲል፡ , gramm.§ 111,a, β ) res aequa, assimilandala.la} et ዐርቀ፡ I,1[vicina videntur ዐረከ፡ et ዐረየ፡ ]
1)intransit. ዐርቀ፡ et ዐረቀ፡
a)aequalemla, congruumlaessela: ወዐርቀ፡ (v. ወዐረቀ፡ ) ቆሙ፡ በሕለት፡ καὶ τὸ ὕψος αὐτοῦ ἴσον τῷ καλάμῳ Hezekielis prophetia.Hez. 40,5 .
b)reconciliarila: ይመይጥ፡ ሕዝበ፡ ውስተ፡ ንስሓ፡ ከመ፡ የዐርቁ፡ ምስለ፡ እግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 131 (si quidem lectio sana neque ይትዓረቁ፡ legendum est).
2)transit. ዐረቀ፡ , SubjunctivusSubj. ይዕርቅ፡
a)coaequarela, complanarela: ፍታሕ፡ n. 963 ኵሎ፡ ማእሰረ፡ ዐመፃ፡ ወዕርቅ፡ ወአርትዕ፡ ኵሎ፡ ጠዋየ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 58,6 .
b)plerumque: reconciliarelaaliquem cumc.aliquo, gratiamlacomponerelainter aliquos, cumc.Acc.dissidentium Actus apostolorum.Act. 7,26 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 2,16 ; ዑቁ፡ ፍጡነ፡ ዕርቅዎሙ፡ ወግበሩ፡ ሰላመ፡ ማእከሎሙ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 10 ; cumc.Acc.et ምስለ፡ , ut: ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 6,5 ; Christus ዐረቀ፡ ትዝምደ፡ ሰብእ፡ ምስለ፡ እግዚአብሔር፡ . Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 33 ; omisso Obj., cumc. ማእከለ፡ , ut: ዐራቂ፡ ዘይፈቅድ፡ ይዕርቅ፡ ማእከሎሙ፡ ወማእከሌሁ፡ Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 3 ; ዐረቀ፡ ማእከሌነ፡ ወማእከለ፡ ንጉሥ፡ Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 3 ; absoluteabs.: ይመጽእ፡ ዘየዐርቅ፡ (v. ዘያዐርቅ፡ ) Hezekielis prophetia.Hez. 7,25 ; ዐሪቅ፡ (v. ዕርቅ፡ ) φιλία Proverbiorum liber biblicus.Prov. 17,9 .
mǝsla
Grébaut
ምስለ፡ mǝsla «avecfr, ensemblefr» ― ጋራ፡ Ms. BNFabb217, fol. 38r.
88
Leslau
ምስለ፡ mǝsla withen, in the company ofen, in addition toen; also used with verbs expressing reciprocity; according to the context it also has the meanings of other prepositions; e.g. ተሌለዩ፡ አሐዱ፡ ምስለ፡ ካልኡ tatelayu ʾaḥadu mǝsla kālǝʾu they were separated each from his brotheren (friend, another), አኮ፡ ከመ፡ ትካት፡ ገጹ፡ ምስሌሁ ʾakko kama tǝkāt gaṣṣu mǝslehu his countenance was not toward him as beforeen;
ምስለ፡ ዝንቱ፡ ኵሉ mǝsle zǝntu kʷǝllu besides all thisen, for all thisen, nonethelessen
with suffix pronouns the base is ምስሌ- mǝsle-
365b
I,2, rarius I,1[vic. ዐረቀ፡ et ዐረከ፡ ]
1)Intransit. I,1et I,2; SubjunctivusSubj.I,1 ይዕሪ፡
a)aequumla, planum esselavel fierila: ወይዕሪ፡ ምድር፡ εἰς ὁμαλισμὸν τῆς γῆς Baruchi liber apocryphus.Bar. 5,7 ; የዐሪ፡ ፍኖተ፡ መብእስ፡ Lucae evangelium.Luc. 3,5 ; አድባር፡ ወአውግር፡ ይቴሐቱ፡ ወአፍላግ፡ ወመዓምቅት፡ ይዔርዩ፡ ወይከውኑ፡ መጽያሕተ፡ Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 5.
b)aequalemla, aequabilem esselavel fierila, aequarila, exaequarila, passim adverbiis aequaliterla, aequabiliterlavertendum: እስከ፡ ይልህቅ፡ ወይዔሪ፡ ጽሕምክሙ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 19,5 ; ይዔሪ፡ መዓልት፡ ወሌሊት፡ አመ፡ ፳ወ፭ ለወርኀ፡ መጋቢት፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 30 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 73,3 ; ኵሉ፡ ዐረየ፡ ወኅቡረ፡ ዐለወ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 13,4 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,12 ; እስመ፡ መልክእ፡ ለመልክኡ፡ ይዔሪ፡ ወአርአያ፡ ለአርአያሁ፡ Cyr. ad not able to find explanation in abbreviation listTheod. f. 12.
c)congruerela, convenirela, consentirela: ምስለ፡ ብሉይ፡ ኢየዐሪ፡ Lucae evangelium.Luc. 5,36 ; ዕሩያነ፡ ምክር፡ ለክሒድ፡ ወኢይዔርዩ፡ ለምክር፡ ሠናይ፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 3 ; ሶበ፡ ዘመሩ፡ ወሶበ፡ ዐረዩ፡ ኵሎሙ፡ በ፩ ቃል፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 5,13 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 82,4 .
2)Transit. I,2
a)exaequarela, complanarela: ዐርዩ፡ መጽያሕቶ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 40,3 ; Marci Evangelium.Marc. 1,3 ; Lucae evangelium.Luc. 3,4 ; እዔርያ፡ (v. ኣዔርያ፡ ) Zachariae prophetia.Zach. 4,7 .
b)unirela, conciliarela: ከመ፡ ተዐርዩ፡ ልበ፡ ὁμόφρονες not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 3,8 ; ዐርዮ፡ ግዕዝ፡ ὁμόνοια Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. 36 ; ዐርዮ፡ ὁμόνοια Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. 91 ; እስመ፡ ኮነ፡ ዐርዮ፡ በማእከሎሙ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 36.
c)idem facerelavel pati cumlaaliquo; passim adverbiis simulla, unâ cumlavertendum: እምከመ፡ ዐረይነ፡ ሕማመ፡ ንዔሪ፡ ክብረ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,17 ; ad Timotheum epistola II.2 Tim. 2,11 ; ad Timotheum epistola II.2 Tim. 2,12 ; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 1,7 romanae editionisrom.; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 11,32 .
d)aequipararela, ut videtur: ከመ፡ መቅሠፍተ፡ ልሳን፡ ንዔሪ፡ በኵሉ፡ እኩይ፡ μάστιξ γλώσσης πᾶσιν ἐπικοινωνοῦσα Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,6 varia lectiovar. Voc. Ae.la: ይዔሪ፡ ዘ፡ ይትአከል፡ ; ዐረዩ፡ ዘ፡ አስተካከሉ።
senescerelavideasvid. sub አረገ፡
radixrad.inusitatusinus., quam cum רָפָה remissusla, laxus fuitla, رَفَا quietavitla, رَوْفٌ quieslacomponere haud dubito. Forma ይዕርፍ፡ Kuf. p. 131 annotatioann.9 nonnisi lapsu calami scriptum videtur pro ያዕርፍ፡
parieslavideasvid. sub አረፈ፡
Substantivumsubst.[i.q. عَرِيشٌ ] tabernaculumla, umbraculumla: ገብረት፡ ላቲ፡ ዐሪሠ፡ ውስተ፡ ናሕሰ፡ ቤት፡ σκηνή Judith liber apocryphus.Judith 8,5 (sec. glossam marginalem ጎዦ፡ ). Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ዐሪሥ፡ ዘ፡ ጾመ፡ በአት፡